MAKRO SUNUŞMustafa SONGÖR Değerli elimizden geleni yaptık. Daha kat edilecek Makro Vizyon yolumuz var ama birlik ve beraberlikMakro & Uyum Okurları, içinde aşılamayacak engel olmadığınıGenel Müdürü düşünüyorum. Makro Vizyon, yine bir sonbahar sayısıyla karşınızda... Zaman Sonbahar içeriğimiz çok hızlı akıyor, dünya günlük yine dopdolu koşturmalarımız içinde bize sezdirmeden çok hızlı dönüyor. İşte bu Makro Vizyon için de yine bu değer nedenle zamanı iyi kullanmak, hayatın noktasından yola çıkmak isterim. Sizlere hiçbir anını kaçırmadan yaşamak ama hayatın değerlerini mercek altına bir yandan değerlerimizi korumak ve aldığımız özel içerikler hazırlamaktan hayat kalitemizi iyileştirecek adımlar her zaman heyecan duyduk. Dergimizin atmak da büyük önem taşıyor. Yalnızca sonbahara, yani aslında değişim, bizim için değil, gelecek nesiller için de dönüşüm zamanına denk gelen bu bu çok önemli. Makro olarak toplumsal sayısı da yine hem bilgilendiren hem de değerlerimizi gözeterek, çeyrek asrı aşkın eğlendiren içeriklerle dolu. Osmanlı’dan bir süredir, hem müşterilerimize hak miras kalan, daha sonra zaman içinde ettikleri kaliteli hizmeti sunmak adına unutulan kuş evlerinden sonbaharın çalışıyoruz hem de gerek ülkemiz gerek güzelliklerine, denizlerimizdeki balık sektörümüz için yeni değerler yaratmayı çeşitliliğinden Anadolu’nun geleneksel hedefliyoruz. mesleklerinden çömlekçiliğe varan konularımız gerek kültürel zenginliğimizi Bu kapsamda, gıda perakendesi size aktarıyor gerekse tarihin süzgecinden sektörünün önemli aktörleri olarak, geçen bilgilerle yepyeni perspektifler bir çatı altında buluştuğumuz Gıda sunuyor. Perakendecileri Derneği’nin (GPD) Ekim ayında dördüncüsünü gerçekleştireceği 2017-2018 eğitim ve öğretim yılının Ortak Gelişim Kongresi’nde, tüm sektör başladığı şu günlerde pek çoğunuzun paydaşları perakendenin yarattığı ortak okul telaşı yaşadığınızı biliyorum. değerlere odaklanacak. Ülkemizin Minik yavrularımız ayrı bir heyecan ekonomik anlamda gelişimini bu içerisindeyken anne ve babalar da farklı değerlere odaklanmakla sağlayabiliriz. duyguları yaşıyorlar. Ailelere bol şans, Tüketicilerin iyi, kaliteli ve uygun fiyatlara en değerli varlığımız olan çocuklarımıza ulaşmaları, gıdaya erişimde fırsat ise yeni eğitim-öğretim yılında başarılar eşitliğinin sağlanabilmesi ve bir tarım diliyorum. ülkesi olan ülkemizde üretimin artması, çiftçilerimizin de kazanabilmesi için En başa dönecek olursam, zaman hızlı yine bu değerleri her zaman ön planda geçiyor. Bugün okula yeni başlayan tutmamız gerekiyor. Ne mutlu bizlere çocuklarımız yetişkinliklerine bizim ki Makro olarak kat ettiğimiz yolda her öğrettiğimiz değerleri taşıyabilirlerse, daim bu değerleri gözettik, korumak için başarmışız demektir. Keyifli okumalar dilerim. Saygılarımla.2 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO İÇİNDEKİLER İçindekilerMAKRO VİZYON 8 28Eylül-Ekim 2017Sayı: 62 6 26 32Makro Market Adına Sahibi Haberler Kısa Kısa Kültür-SanatMustafa Songör Makro ve Sağlık SinemaGenel Yayın Yönetmeni Uyum'dan Beslenme Kitapİsmail Saltık haberler Gü[email protected]ı İşleri Müdürü (Sorumlu)Hünkar Sibel Gö[email protected] EditörüMurat ÖzdemirYazı İşleriBikem ÖğünçMeltem Ö[email protected] TasarımEngin GörelReklam-PRNilgün Tüfekçioğ[email protected] TasarımCoşkun IşıkgülHasan ErdoğanFotoğrafMücahit AktaşYayına HazırlıkTel: (0212) 438 67 62 36 36 [email protected] Güncel 38 44Renkayrım/Baskı ve CiltDumat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. İlk ders zili çaldı! Gündem Gündem Okula hazırBasım Tarihi: 20 Eylül 2017 mısınız? Hoşgeldin Haydi rastgele... sonbahar! Balık sezonuYayın Türü: Yerel Süreli açıldı!Yönetim YeriMakro Market A.Ş.Saray Mah. Gıdacılar Cad. No:1106980 Sarayköy - Kazan / AnkaraTel: (0312) 815 47 05www.makromarket.com.tr4 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
50 52 54 78 Gıda Kültürü MutfağınızdanGıda Kültürü Röportaj Röportaj eksik olmasın MANTARYemeklerin tadı Makro Market İstanbul Bölge Reckitt Benckisertuzu Satış Yönetimi Direktörü Türkiye Genel Müdürü 80 YaşamYenibahar Kuşlar için evler Hamdi Cömert Mike Tignol yapardık oysa... 82 Çocuğum Çocuğunuzun iştahı için en etkili öneriler 58 6258 62 64 86 Tarif FajitaİK Vizyon İletişim Röportaj Peynir ToplarıYaşam Boyu Aile için iletişim, 'Cerebral Palsy'liÖğrenme çocukları çocuklar için etkiliyor hareket zamanı 68 7668 72 76 90 Çocuk Dino'nunSanat Röportaj Sağlık eğlence sayfaları\"İnsan da çamur Anne sütü bebeği, Bilinçsiz yapılan 94 Bulmacagibidir, işlendikçe sanat birçok hastalıktan spor yarar değil, Sudoku bulmacaeserine dönüşür\" koruyor zarar veriyor Eylül-Ekim 2017 Makro Vizyon | 5
MAKRO HABER Makro Satın Alma ve Pazarlama Direktörü Fatih ÇınarMakro’nun Satın Alma ve Pazarlama DirektörüFatih Çınar olduTürkiye gıda perakendesi sektöründe çeyrek asırdır hizmet veren MakroMarket’in başarı çizgisinin ardında profesyonel ekibinin payı çok büyük. Her birdepartmanını işinde uzman ekiplerden oluşturan Makro Market, Satın Alma vePazarlama departmanının başına da yine sektörün başarılı isimlerinden biri olanFatih Çınar’ı atadı. yüksek lisansını tamamladı. Evli ve iki çocuk babası olan Çınar, 2001’den 2013 yılına kadar Yıldız HoldingBu Ülkenin Marketi” Makro, Türkiye’nin dört bir bünyesinde satış departmanında, çeşitli pozisyon- yanında aynı kalite çizgisini ve hizmet anlayışı- larda görev aldı. Avea’ya 2013 yılında Türkiye Satış nı koruyarak hizmet veriyor. Çeyrek asırdır müş- Müdürü olarak transfer olan Fatih Çınar, daha sonraterilerine profesyonel bir ekiple hizmet sunan şirket, da 2015-2017 yılları arasında Türk Telekom’da yineSatın Alma ve Pazarlama departmanının başına da Türkiye Satış Direktörü olarak görev yaptı.yine sektörün başarılı isimlerinden birini getirdi.Makro’nun yeni Satın Alma ve Pazarlama Direktörü,Fatih Çınar oldu.Fatih Çınar, 1978 Eskişehir doğumlu. Selçuk Üniversi- Son olarak Yıldız Entegre bünyesinde Türkiye Satıştesi İletişim Fakültesi’nden 2000 yılında mezun oldu. Direktörü unvanıyla çalışan Fatih Çınar, 24 Ağustos2015 yılında İstanbul Şehir Üniversitesi’nde İşletme 2017 tarihinde Makro Market’teki görevine başladı.6 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERMakro Market AilesiKurban Bayramı’nı kutladıDini ve milli bayramlarda ve özel günlerinde çalışanlarının her daim yanında olan MakroMarket Yönetim Kurulu, Kurban Bayramı’nda da geleneği bozmadı. Genel merkezdedüzenlenen bayramlaşma töreninde Makro Grup Şirketler Başkanı Şeref Songör,“Bayramları bayram gibi yaşamak” vurgusu yaptı.Geleneklerine her daim bağlı olan Makro Market, dini ve milli bayramlar ile özel günleri çalışanları ve müş- gücün üzerinde hiçbir güç yoktur.” terileriyle bir araya gelerek kutlamaya devam ediyor.Kurban Bayramı’nda da çalışanlarını unutmayan Makro Makro olarak bu yıl 8. kez müşterilerine Kurban Bay-Market yöneticileri Genel Merkezde düzenlenen bayram- ramı’nda kurban satış ve kesim hizmeti verdiklerini delaşma töreninde Genel Merkez çalışanlarıyla bayramlaştı. belirten Songör, “Müşterilerimizden, dostlarımızdan gelenTören sırasında bir konuşma yapan Makro Grup Şirketler teşekkürlere ve memnuniyet mesajlarına istinaden tesiste emekleri bulunan, başta Genel Müdürümüz Mustafa Son-Başkanı Şeref Songör, “Bayramları bayram gibi yaşamak” gör olmak üzere tüm ekibine teşekkür ediyorum. Hepinizinvurgusu yaptı. Şeref Songör şunları söyledi: “Bugün çok bayramını tebrik ediyor, kestiğiniz kurbanların Allah katın-kıymetli bir gün. Gücümüzü kendi irademizle kontrol ede- da kabul olmasını, birliğimizin, dirliğimizin daim olmasınıbileceğimiz bir gün. Ancak mutlak güç Rabbimizdedir, bu Rabbimizden diliyorum” dedi.8 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERMakro’dan on binlerce müşterisinebayram hediyesi:Tohum KartMakro Market müşterilerinin yüzünü güldüren faaliyetler gerçekleştirmeyedevam ediyor. Kurban Bayramı boyunca müşterilerine bayram hediyesi olarakTohum Kart dağıtan Makro Market, hem müşterilerine tatlı bir sürpriz yapmışoldu hem de bu vesileyle bayramlarını kutladı.Makro Kurban Bayramı’nda müşterilerine Tohum Kart aracılığıyla çiçek gönderdi. lizlenmeye başlıyor. Daha sonra 2 yıl boyunca her Böylelikle müşterilerinin bayramını kutla- ay mevsimine göre farklı çiçekler açıyor. Figürün ta- mamının toprağın 1 cm altına yatay olarak ekilmesiyan Makro, doğaya olan saygısını da bir kez daha ve toprak nemli kalacak şekilde sık sık sulanmasıgösterdi. Müşterilerinin yüzlerini güldüren faaliyet- gerekiyor.ler gerçekleştirmeye devam eden Makro, KurbanBayramı’nda tüm mağazalarında alışveriş yapan Hediye ettiği “Tohum Kart”lar aracılığıyla müşteri-müşterilerine tatlı bir sürpriz yapmış oldu. lerinin Kurban Bayramı’nı kutlayan Makro, kartla- rın üzerine şu notları da iliştirdi: “Bu figürü topra-“Bayram alışverişi bir tıkla kapında, bayram çiçe- ğa ekin, aileniz gibi filizlensin, kök salsın sevginiz.ğin bu kartta!” sloganıyla müşterilere gönderilen Makro Market olarak, tüm aile birlikte nice bayram-Tohum Kart, ön yüzündeki Ecoad figürü içerisinde lar geçirmek dileğiyle… Sevgimiz baki, bağlılığımızkır çiçekleri ve ağaç tohumları bulunan, el yapımı ebedi, doğaya ve insana saygımız sonsuz olsun.bir kart. Ekildikten sonra 2 ila 4 hafta arasında fi- ‘Kurban Bayramı’nız kutlu olsun.”10 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERAnkaralılar kurban satış ve kesimi içinMakro’yu tercih ettiMakro’da bu yıl da her yıl olduğu gibi canlı kurbanlık satışları gerçekleştirildi. Sağlıklıkurbanı nereden temin edeceğini düşünen, kesimini hijyenik ortamda ve İslami usullereuygun bir şekilde gerçekleştirmek isteyen Ankaralılar bu Kurban Bayramı’nda da yine“Makro Kurban Satış ve Kesim Tesisi”ne geldi.Makro Kurban Satış ve Kesim Tesisi, bu yıl yine kurbanını hijyenik ortamda ve İslami usullere uygun şekilde kes- düşük fiyatları sağlayarak müşterilerinin yüzünü güldürdü. mek isteyenlerin ilk adresi oldu. Ayrıca Makro, bayramöncesi yoğun çalışan ve zaman problemi yaşayan müşterilerini Makro Canlı Kurban Satış ve Kesim Tesiside unutmadı. Makro ve Uyum müşterileri; Ankara, Kırıkkale, Bolu,Konya, Karaman, Antalya, Mersin, Amasya, Samsun, Ordu, Kayseri, Makro’nun 20 dönümlük bir arazi üzerine kurulu olan Canlı Kurban Satış ve Kesim Tesisi’nde, kurbanlıklar küspesiz özel besiyle besle-Malatya, Yozgat, İstanbul (Uyum) ve Tekirdağ’da (Uyum) bulunan niyor. Veteriner hekim kontrolünden geçirilen kurbanlıklar, İslamitüm Makro ve Uyum mağazalarında, Paketli Küçükbaş Kurbanlık ve hijyenik koşullara uygun olarak kesiliyor. Makro, İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerince düzenli olarak denetlenen tesislerde, müşterilerinhizmetinden faydalandı.Her sene giderek daha sıcak günlere denk gelen Kurban bayram öncesi kurbanlıkları görebilecekleri alanlar oluşturuyor. BuBayramı’nda en önemli konulardan biri, kurban kesiminin İslami alanlarda müşteriler, kurbanlıklarını seçiyor ve işaretleniyor. Kur-şartlara uygun olarak hijyenik bir ortamda gerçekleştirilmesi. An- banlıklar müşterilere verilen randevu saatinde, din görevlisi neza-kara halkı ise bu konuda çok şanslıydı çünkü “Kurbanımızı nereden retinde uzman kasaplar tarafından kesiliyor. Kurban Satış ve Kesimalacağız?”, “Sağlıklı ve hijyenik koşullarda, nerede kesebileceğiz?” Tesisi’nde, cami, şadırvan, tuvalet ve lavabo gibi pek çok imkânınşeklinde sorulara gerek duyulmadı. Makro en uygun ortamı ve en yanı sıra, zengin ikramlar Makro müşterilerini bekliyor.12 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABER HTETEAMSPELUNİM1675 daireden oluşan Best Point İş ve YaşamBest Point İş ve Yaşam Merkezi ProjesiMerkezi projesi,Batıkent’te yükselmeye Ankara Emlak Fuarı’ndadevam ediyor. yoğun ilgi gördüBest Point standı,Ankara Emlak Fuarı'nda 7-10 Eylül tarihleri arasında ATO Congresiumyoğun ilgi gördü. Center’da düzenlenen Ankara Emlak Fuarı, gayrimenkul profesyonellerini ve konut sahibi14 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017 olmak isteyenleri bir araya getirdi. Makro’nun en yeni atılımlarından biri olan ve Batıkent’te hızla yükselen Best Point İş ve Yaşam Projesi, fuar ziyaretçilerinden yoğun ilgi gördü. Emlak sektörünün önde gelen firmalarının ve dev projelerin yer aldığı, ulusal ve uluslararası yatırımcıların ilgi odağı haline gelen CNR Emlak Ankara, Konut, İşyeri Satınalma/Kiralama ve Finansman Fuarı Ankara’da emlak sektörünü bir araya getirdi. ATO Congresium Center’da düzenlenen fuarda emlak ve gayrimenkul sektörünün profesyonelleri ziyaretçilerle buluştu. Türkiye’nin en büyük yerli ve ulu- sal perakende zinciri olan Makro da 2017 yılını karşıladığı yeni yatırımı Best Point İş ve Yaşam Merkezi projesi ile 7-10 Eylül tarihleri arasında gerçekleşen fuara katıldı. Best Point İş ve Yaşam Merkezi, fuar boyunca ziyaretçilerden yoğun ilgi gördü. Makro’nun Ankaralılar için tasarladığı Best Point İş ve Yaşam Merkezi’nde çalışma- lar hız kesmeden devam ediyor. Her geçen gün yükselen projede 17 blok bulunuyor. Kızıltoprak Gayrimenkul ve Nokta İnşaat iş birliğiyle Batıkent Ergazi’de inşa edilen Best Point İş ve Yaşam Merkezi’nde yer alan dairelerin 1227 adeti 1+1 ve 448 adeti ise 2+1. Cadde mağazaları ve Makro Market’in yanı sıra konut sakinleri için hamam, sauna, fitness, pilates, jimnastik, squash salonları, kapalı yüzme havuzu, golf saha- ları, botanik park, parti house, hobi atölyesi ve sinema salonu olmak üzere pek çok sosyal yaşam alanı da sunuluyor.
MAKRO HABEREn hesaplı okul alışverişiMakro ve Uyum mağazalarındaMakro ve Uyum mağazaları Makro’nun okul dönemine özel olarakher yıl olduğu gibi bu hazırladığı indirim bültenindeki inanılmazeğitim-öğretim yılında da hesaplı fiyatlar, 8 Ekim tarihine kadar geçerli.okul alışverişinin vazgeçilmezadresi oluyor. Okula dair tümihtiyaçların karşılanabildiğiMakro ve Uyum mağazalarındaminikler, istedikleri araçgereçlerin her birini bulabilirkenbüyüklerin de hesaplarışaşmıyor. Makro’nun okuldönemine özel olarak hazırladığıindirim bültenindeki inanılmazfiyatlar, 8 Ekim tarihine kadarMgeçerli. akro ve Uyum mağazalarında binlerce çeşit ürünü bir arada bulabilirsiniz. Bu ürünlere elbette çocuğunuzun tüm okul ihtiyaçları dadâhil. Okula yeni başlayacak olanların da devam eden-lerin de tüm okul ihtiyaçlarını en kolay ve ucuz şekildegidermesine olanak sağlayan Makro ve Uyum’lardakırtasiye reyonları hem zengin hem de rengârenk.Defterden kaleme, silgiden cetvele, suluktan çantayakadar her türlü okul ihtiyacının bulunabileceği Makrove Uyum mağazaları, aynı zamanda en ucuz okul alış-verişinin de adresi. Okul dönemine özel olarak hazırla-nan ve 8 Ekim’e kadar geçerli olan Makronomi indirimbülteni, yüzlerce çeşit üründe en ekonomik fiyatları veen güzel kampanyaları sunuyor.Siz de çocuğunuzla beraber size en yakın Makro ya daUyum mağazasına giderek tüm okul ihtiyaçlarınızı tekbir yerden, en hesaplı şekilde giderebilirsiniz.16 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERBalığın en tazesi,Makro ve UyumtezgâhlarındaEylül ayı ile birlikte balık sezonunun açılması, Makro ve Uyum mağazalarındaki balıktezgâhlarına çeşitlilik kazandırdı ve alışveriş listelerine yeni lezzetler eklendi. Avyasağı süresince özlenen balık çeşitlerinin en tazelerine, en lezizlerine şimdi Makrove Uyum mağazalarından ulaşarak hem hesaplı alışveriş yapmak hem de sağlıklıMbeslenmek mümkün. İstavrit, Mezgit, Barbun, Tekir, Kefal, Somon, Lev- üşterilerini her daim kaliteli, sağlıklı ve rek, Kaya Levreği, Kalkan ve Sardalya’dan oluşan hesaplı ürünlerle buluşturan Makro, mev- zengin bir seçenek listesi müşterilerine sunuluyor. siminde satışa sunduğu ürünlerle her za-man tazeliği ön planda tutuyor. Eylül ayı itibariyleav yasağının sona ermesi ise Makro ve Uyum ma- Bol bol balık yiyinğazalarındaki balık tezgâhlarını hem canlandırdıhem de yeni çeşitlerle daha da zenginleştirdi. Balık, bağışıklık sisteminin gelişmesinin yanı sıra kemik gelişimi ve göz sağlığı açısından da sonHer yaştan insan tarafından tüketilmesi gereken, derece önemli… A vitamini, D vitamini ve özelliklebaşlıca Omega 3 kaynaklarından biri, balık. Makro kanın akışkanlığında görevli K vitamini ve B grubuve Uyum mağazaları da balık çeşitleri açısından vitaminleri yönünden son derece zengin bir be-çok zengin... Balığın saymakla bitmeyecek fayda- sin olan balığı bol bol tüketenler, ileriki yaşlardalarına müşterilerinin çok daha kolay ulaşması içinpek çok farklı balık çeşidini uygun fiyatlarla satışa unutkanlık ve bunama gibi hafıza problemleri ya-sunan Makro ve Uyum’da Çipura, Alabalık, Hamsi, şamıyorlar.18 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERMakro ve Uyum’un en taze sebzeleriyle,turşu mevsimi başladıSebze ve meyvelerin ömrünü uzatmanın, yaz lezzetlerini kışa taşımanın önemlive geleneksel bir yolu, turşu kurmak. Lezzetli ve sağlıklı turşuların olmazsaolmazı da taze sebze ve meyvelerle hazırlanması…Bunun yolu ise Makro ve Uyum mağazalarından geçiyor!Geçmişten bu yana geleneksel ve sağlıklı bir gıda saklama yöntemi olarak bilinen lirsiniz. Ayrıca, turşu sezonuna özel olarak sirke, turşuların kurulması için kollar sıvandı. konserve kavanozu, kaya tuzu, Turşu Yap gibi ürünlerde de en uygun fiyatlar, Makro ve UyumSonbahar yalnızca bir mevsim geçişi değil aynı mağazalarında sizleri bekliyor.zamanda soğuk kış günleri için mutfaklardakihazırlıkların da başladığı bir dönem. Bugün ar- Turşu yaparken dikkat!tan hazır gıdalar ve beslenme alışkanlıklarında-ki değişim, sağlığımızı olumsuz yönde etkileye- • Sebze ve meyvelerin sert olanlarını seçin. Ze-biliyor. Kış aylarını sağlıklı ve lezzetli geçirmek delenmiş sebze ve meyveleri seçmeyin.isteyenler ise Makro ve Uyum’un manav reyon-larından seçtikleri en taze sebze ve meyvelerin • Kabuklarının parlak olmasına dikkat edin.turşularını kurmaya başladılar bile. • Sebzeler ne kadar taze ve diri olursa, turşunu- zun dayanma süresi de o kadar fazla olur.Makro ve Uyum mağazalarında bulacağınızen taze salatalık, lahana, havuç, biber çeşitle- • Turşu yapımında kaya tuzunu tercih edin.ri, sarımsak, kırmızı pancar, kelek, domates gibi • Sebze ve meyvelerin boyutlarının küçük ve birbirlerine eşit olmasına özen gösterin.sebzelerle en lezzetli turşuları evinizde yapabi- • Turşunuzu cam kavanozlara kurun.20 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERMakro’dan evinize gelenAşure bereketiTürk mutfağının yapılışı biraz meşakkatli ama en bereketli ve lezzetlitatlılarından biri olan Aşure için geri sayım başladı. Her yıl Muharrem ayının 10.günü Aşure günü ve o ay Aşure ayı olarak kabul ediliyor. Bu yıl 30 Eylül tarihinedenk gelen Aşure Günü için en taze malzemelerin yer aldığı Makro ve Uyumrafları, aşure severleri bekliyor. Aşure gününün mucizeleriMuharrem ayının onuncu günü olan Aşure Aşr kelimesinden gelen Aşure, “on” anlamına geliyor Günü, bu yıl 30 Eylül tarihine denk geliyor. Türk ve Muharrem Ayının onuncu günü ‘Aşure Günü’ ola- mutfağının en bereketli ve lezzetli tatlıların- rak önem kazanıyor. Başkalarına da Aşure dağıtılandan biri olan Aşure, içeriğindeki besin maddelerinin bu önemli gün, geçmiş tüm peygamberlerce farklı vezenginliği nedeniyle de oldukça sağlıklı bir tatlı. Yapı- önemli bir gün olarak kabul edilmiş ve aynı gün, tarihtelışı esnasında içine koyulan malzemelere bakıldığında pek çok önemli olayın yaşandığı bir gün olarak kayıtla-Aşure tam olarak bir vitamin deposu özelliği kazanıyor. ra geçmiş. İşte Aşure gününde yaşanan önemli olaylar:Nohut, buğday, pirinç, kuru üzüm, kuru kayısı gibi pekçok faydalı besinin bir arada kullanıldığı Aşure, demir, • Hz. Adem’in tövbesinin kabul edildiği gün.çinko, fosfor, kalsiyum gibi mineraller ile A, B ve C vi-taminleri yönünden zengin. Yapılışı ve içeriği bölgelere • Hz. Musa düşman takibinden kurtuluyor ve arkasın-göre değişebilen Aşure, elbette bakliyatlar olmadan dan gelen firavun, Kızıldeniz’de boğuluyor.düşünülemiyor. Özellikle çocukların tüketmesi gereken • Hz. Nuh’un da tufandan kurtuluşu yine aynı tarihebu özel tatlı için en kaliteli ve sağlıklı ürünler ise Mak- denk geliyor. Bu nedenle de Muharrem ayının 10. gü-ro ve Uyum mağazalarında, en uygun fiyatlarla satışa nünde çeşitli tahıllar bir araya getirilerek Aşure yapı-sunuluyor. lıyor.22 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO HABERGPD YK Üyeleri, basınmensuplarıyla bir araya geldiGıda Perakendecileri Derneği (GPD) Yönetim Kurulu Üyeleri, bu yıl dördüncüsünüdüzenleyecekleri “GPD - Ortak Gelişim Kongresi” öncesinde gerçekleştirilen basıntoplantısında basın mensuplarıyla bir araya geldi. Makro Market Genel Müdürü ve GPDYönetim Kurulu Başkanı Mustafa Songör’ün ev sahipliğinde gerçekleştirilen basın toplantısınaGPD Yönetim Kurulu Üyeleri ve basından pek çok temsilci katıldı. Toplantıda Ortak GelişimKongresi hakkında bilgiler veren Mustafa Songör, modern perakende sektörünün yarattığıortak değere ve hem tüketicilere hem de tedarikçilere sağladığı katkılara dikkat çekti.Üyeleriyle 105 milyar TL ciro, 35 bin satış noktasında “Değer zinciri çiftçiden başlıyor” 300 binin üzerinde istihdam başta olmak üzere pek çok ekonomik katma değer yaratan Gıda Perakende- GPD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Songör, yaptığı açık-cileri Derneği’nin (GPD) Yönetim Kurulu, dördüncüsünü 10 lamada gıda sektörünün tüm paydaşlarını bir araya getirenEkim 2017’de gerçekleştirecekleri “Ortak Gelişim Kongresi” kongrenin dördüncüsünü düzenlemekten büyük gurur duy-öncesi düzenlenen basın toplantısında, Makro Market Genel duklarını belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Modern pe-Müdürü ve GPD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Songör’ün rakende sektörü, sadece kayıtlı ekonomiye, istihdama, vergiev sahipliğinde bir araya geldi. 13 Eylül tarihinde gerçekleş- gelirlerine değil birçok konuda yarattığı değer ile tedarikçile-tirilen basın toplantısında, 800’ü aşkın perakendeci ve te- rine ve son tüketicimize katkı sağlıyor. Kongremiz, bu katkıyıdarikçinin katılacağı kongreyle tüketici için yaratılan ortak sahnede anlatmamızı sağlayacak. Bizim tüm operasyonları-değerleri daha da arttırmaya odaklandıklarına dikkat çeken mızın arkasında işleyen büyük bir sistem ve yaratılan önem-GPD Yönetim Kurulu, sektörün gündemindeki en önemli baş- li bir değer zinciri var. Bu zincir, çiftçimizden yani tarladanlıklardan biri olarak değerlendirilen gıda enflasyonunun ilk başlıyor, bizim raflarımıza kadar sürüyor. Biz son nokta olarakkez tüm detaylarıyla kongrede konuşulacağını aktardı. GPD tüketicimizden gelen tepkilere göre tüm zinciri geliştiriyoruz.Yönetim Kurulu, kongrenin geçmiş üç kongrede olduğu gibi Zincirde yaratılan bu değer sadece fiyat ve kalite olarak yan-perakendeci, tedarikçi ve tüketici için “Kazan-Kazan-Kazan sımıyor. Çalışanlarımıza, çevreye, üreticilerimize, ülke ekono-(3K)” anlayışı çerçevesinde perakendenin yarattığı ortak de- misine sağladığımız katkıları ve yarattığımız değeri kongre-ğerlere odaklanacağının altını çizdi. mizde işliyor olacağız.”24 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO KISA KISASAĞLIKGüçlü bağışıklık için > Bol sıvı ileprobiyotik besinler böbrek taşını yeninProbiyotik besinlerin önemi, günümüzde pek çok alanda ön plana Yaz aylarında yüksek hayvansal protein,çıkıyor. Kefir ve evde yapılan yoğurt gibi probiyotik besinlerin tuz, oksalat ve rafine şeker içeren gıdalar,tüketilmesi bağışıklık sistemini olumlu yönde etkilerken, flora böbreklerde taş oluşumuna davetiye çıkarıyor.denilen doğal ortamın korunmasına katkı sağlıyor. Bu sayede de Bu nedenle günlük 2,5-3 litre su tüketilmeli, çay,enfeksiyonların sık gelişmesi engellenebiliyor. Özellikle antibiyotik kahve, alkol gibi sıvı kaybettiren veya oksalatveya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanıyorsanız, bu miktarı fazla olan içeceklerden uzak durulmalı.ilaçların ardından probiyotik besinler tüketmeye özen gösterin. Bol limonlu, yeşil salata tüketilmeli. HayvansalÇünkü antibiyotik veya bağışıklığı baskılayan ilaçlar faydalı gıdalardan ve tuzdan uzak durulmalı. İdrarbakterilere zarar verebiliyor ve başta mantar olmak üzere genital miktarının 24 saate 2,5 litre kadar olmasınaenfeksiyon riskini arttırabiliyor. dikkat edilmeli ve günün her saatine yayarak sıvı tüketilmeli. anHytieeoşrkilsgirçüdiasnaykn,iiçnlyaeiübrdkliaelseeacdkezoğakluialntnıibyziob,rgrab.üsaıçnrlüdcıakBaşınız ağrımasınKimi zaman stresten, kimi zaman uykusuzluktankimi zaman da yaptığımız hatalı davranışlardançoğumuz baş ağrısı sorunu yaşıyoruz.Genellikle hafif veya orta şiddette tüm başbölgesinde ağırlık, gerginlik olarak hissedilengerilim tipi baş ağrıları pek çoğumuzunyaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Aslındagünlük hayatınızda yapacağınız ufakdeğişikliklerle gerilim tipi baş ağrısındankorunabilirsiniz. Yapmanız gerekenlerşunlar: Ilık duş alın, dinlenin, su tüketin,stresten uzak durun, düzenli uyuyun,kasların gerginliğini azaltmak ve başağrılarını önlemek için vücudunuzun dikolmasına dikkat edin, öğün atlamayın vedüzenli egzersiz yapın.26 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO KISA KISA Bal ile BESLENME tuozkulyuokrhissi> Dozunu aşmadan Balın sindirimi rahatlatan ve kilo vermeye yardımcı tüketin olan olumlu etkilerinin yanı sıra uzun süre tokluk hissi sağladığı da bilinen bir gerçek. Diyet denildiği Gün içerisinde makul miktarlarda çay ve kahve ile zaman akıllara tatlı ve şekerin olmadığı katı diyetler alınan kafein, uyarıcı etkisi nedeniyle beyninizin geliyor. Ancak bu tam olarak doğru değil. Balın uyanmasına yardımcı oluyor. Dozu aşılmadan içeriğindeki mineraller, B vitaminleri ve enzimler tüketilen kafein kişiyi zinde tutuyor ve insan sağlığı metabolizmanın hızlı çalışması için son derece önemli. açısından olumsuz bir etkisi de olmuyor. Aç Özellikle sabah aç karna tüketilen 2 tatlı kaşığı bal ve 1 kalarak, kendinize yasaklar koyarak mutlu veya tatlı kaşığı polen ile bol su içmek, bağırsakların düzenli sağlıklı olmak pek de mümkün değil. Herhangi çalışmasını sağlarken, verdiği tokluk hissiyle daha az bir şeyi sağlığa yararlı ya da zararlı hale getiren yemek yemeye katkı sağlıyor. şeyin dozu olduğunu unutmayın. Dengeli ve yeterli beslenmeyle beyin sağlığı arasındaki ilişkide hıtBzoaglaakrrzeanlıuyşdgğftıuııurdrraıaltaralarvantkertyıyskriiaeyizlşereoiaclyvekçakeagrrlyeemdrrıbiemenukscbükmıaoroeeşnlıtcanuaibnddbidaaloierlgei.zgenYmelioçryaeğooykukrır. t, kafeinin etkisini göz ardı etmeyin. 28 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017 Beslenmede vitamin etkisi Havuç, maydanoz, dereotu, ısırgan otu, pazı, taze nane, sarı biber, kayısı ve rokada bulunan A vitamini, enfeksiyonlara karşı savaşıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve cilt sağlığını korumada önemli rol oynuyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren bir diğer vitamin ise E vitamini. Çam fıstığı, kayısı, kabak, lahana, marul, domates ve fasulyede bulunan E vitamini bağışıklığı güçlendirmesine ek olarak kalp sağlığı için de önemli. E vitamini ayrıca cilt ve deri sağlığını güçlendiriyor. Günlük beslenmenizde ihtiyacınız olan vitaminleri dengeli şekilde almanız genel sağlığınız için oldukça önemli.
MAKRO KISA KISAGÜZELLİKGöz çevrenizyaşınızı söylüyorYaşlanmaya karşı savaşa göz çevrenizden başlamanızgerekiyor. Daha çok yorgunluk, uykusuzluk ve demireksikliğinden kaynaklı oluşan göz çevresindeki morlukve torbalar, dış görünüşümüzde olumsuz bir görüntüoluşturuyor. Göz çevresi dokusunun, ciltteki en ince ve dahaaz kolajen içeren bölge olduğuna dikkat çeken uzmanlar,belirtilerin 30’lu yaşlardan itibaren kendini göstermeyebaşladığını ifade ediyorlar. Daha genç görünmek için uykudüzeninize ve beslenmenize dikkat etmeli, sigara ve alkolgibi alışkanlıklardan uzak durmalı ve nemlendirici bakımuygulamalarını ihmal etmemelisiniz. önkeumrulmi Nsaseeıbskmıenspsıınkilzelrnviikeen,mdçeaelllentelnrabidmniiririzai.ni.s.nı.EnlılnereinniziYazın cildinizdeki > Düz bir karın içinetkilerini silme zamanı dik durunUzmanların araştırmalarına göre insan cildinin yazın gördüğü hasar, Gün içerisinde genelde boyun ve sırtsonbahar aylarında gün yüzüne çıkıyor. Güneşin ve sıcağın yıprattığı cilt, kaslarımıza yüklenerek duruyoruz. Karınkuruma, lekelenme, gerginlik, matlık ve sivilcelenme gibi pek çok sorunla kaslarımız neredeyse hiç çalışmıyor.karşı karşıya kalıyor. Bunlar tabi ki nemini kaybetmiş bir cildin en büyük Dengeli ve dik bir duruş, karın kaslarınızı kullanmanızı sağlayacağı için karnınızı sorunları. Her mevsim olduğu gibi sonbaharda da cilt daha düz gösterecektir. Gün içerisinde karın temizliğinize büyük önem vermelisiniz. Cildinizi her kaslarınızı hafif gergin tutmayı alışkanlık sabah ve akşam güzelce yıkadıktan sonra mutlaka haline getirdiğinizde sadece boyun fıtığı bir tonikle (örneğin gül suyunun çok iyi bir tonik riskiniz azalmaz, düzgün bir beden duruşu olduğunu aklınızdan çıkarmayın) silmelisiniz. yakalayarak, daha düz görünen bir karna Cildinize uygun temizleme ürünlerinin ve sahip olursunuz. düzenli temizliğin sadece kuruluk, yağlılık ya da sivilceler için değil, yaşlanma etkilerini azaltmak için de çok önemli olduğunu unutmayın.30 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
SİNEMAMAKRO KÜLTÜR-SANAT Vnizeyloenrdavar? Kingsman Atçalı Kel Mehmet Kurtlar Vadisi Vatan Aramızdaki Sözler Altın Çember Hakan Şahin’in yönettiği ve Serdar Akar’ın yönettiği ve Hany Abu Asad’ın yönettiği Matthew Vaughn’ın yönettiği Gökhan Keser, Cemal Hünal, Necati Şaşmaz, Sinem Uslu, ve Kate Winslet, Idris Elba, ve Colin Firth, Julianne Moore, Ceren Kaplakarslan ile Hülya Cahit Kayaoğlu ile Erhan Ufak’ın Dermot Mulroney ile Beau Şen’in oynadığı Atçalı Kel oynadığı Kurtlar Vadisi: Vatan, Bridges’in oynadığı Aramızdaki Taron Egerton ile Mark Mehmet, 22 Eylül’de sinema 29 Eylül’de Pana Film tarafından Sözler, 20 Ekim’de beyaz Strong’un oynadığı Kingsman: Altın Çember, 22 Eylül’de vizyona severlerle buluşacak. vizyona çıkarılıyor. perdede olacak. Köyden kaçıp dağlara çıkıyor. sığınan Mehmet, efeliğin Hikâyesini aynı zamanda filmin Trajik bir uçak kazasından geçerli kurallarını öğrenir ve başrol oyuncusu olan Necati sonra zor durumda olan iki İlk filmde, görevi dünya birkaç yıl içerisinde, Aydın yabancı, karla kaplı uzak bir güvenliğini en üst seviyede dağlarının en ünlü efesi olur. Şaşmaz’ın yazdığı Kurtlar Vadisi dağın zorlayıcılığı karşısında tutmak olan bağımsız ve Keyfi vergiler ve baskılar Vatan filmi 15 Temmuz 2016 uluslararası bir istihbarat halkı canından bezdirmiştir. hayatta kalabilmek için Tam bu anda, Osmanlı’nın tarihinde yapılan ve memleketi bir bağlantı oluşturmalıdır. ajansı olan Kingsman’i idari yapıdan çekilmiş olması kaosa sürüklemeyi amaçlayan Yardım gelmediğinin farkına dünyaya tanıtmıştı. İkinci Atçalı Kel Mehmet için de meşum darbe girişimi gecesinde, filmde kahramanlarımız yeni ve bir fırsat sunar. Kuyucak’ta vatansever Polat Alemdar ve vardıklarında yüzlerce zorlu bir görevle karşı karşıya çakılan kıvılcım Muğla’ya arkadaşlarının aksiyon, gerilim kilometrelik vahşi doğada kalıyor. Karargâhları yıkıldığında kadar geniş bir bölgeyi etkisi ve dünya rehin alındığında, altına alır. Halk, efelerin ve heyecan dolu tehlikeli korkunç bir yolculuğa yolculukları onları, Statesman yardımıyla yerel zorbalardan maceralarını, Türkiye’nin sınırında çıkarlar ve bu felaketten adında ABD’de bulunan birleşik yaşanan olağanüstü hareketliliği kurtulabilmeleri için birbirlerini casus organizasyonunun keşfine kurtulur. ve darbenin bilinmeyen perde dayanmaya zorlarlar. götürüyor. arkasını anlatıyor. Yönetmen: Yönetmen: Yönetmen: Yönetmen: Matthew Vaughn Hakan Şahin Serdar Akar Hany Abu Asad Oyuncular: Colin Firth, Oyuncular: Gökhan Keser, Oyuncular: Necati Şaşmaz, Oyuncular: Kate Winslet, Julianne Moore, Taron Egerton, Cemal Hünal, Ceren Kaplakarslan, Sinem Uslu, Cahit Kayaoğlu, Idris Elba, Dermot Mulroney, Mark Strong Hülya Şen Erhan Ufak Beau Bridges 32 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
K İ TA PMAKRO KÜLTÜR-SANAT Yeni çıkanlar, çok satanlar Füreya Beyaz Açlık Adanmak Ayşe Kulin Aki Ollikainen Ali Granit Adanmak, Türkiye’de benzeri gittikçe Birden çocuklardan biri bağırdı: “Şuraya bakın, Ne dendiği hiç önemli değil, biri onunla iki kuş öpüşüyorlar!” konuşsun da. O zaman dünyada başka azalan kitaplardan biri; bir başarı insanların da olduğu ve insanların birbiriyle öyküsünün kahramanının yaşamına eğilen, Füreya iskelenin üzerindeydi. Güçlükle arkasını konuştukları hatırlanıyor. Ve belki bir gün unutulmasının önüne geçmeyi amaçlayan dönerek, aşağıda cıvıldayıp duran çocuklara ekmek ve kıtlıktan, açlık ve hastalıklardan baktı. başka şeyler de konuşulabileceğine dair bir bir çalışma. umut doğuyor. Marja, Finlandiya’daki kıtlıktan Yalçın Granit, Türk basketbolunun kuruluş “Hanginiz söyledi bunu?” diye seslendi. Sıska ve çok sert geçmekte olan kıştan kaçan yıllarından başlayarak bugüne kadar etkin bir oğlan öne çıktı. binlerce insandan biridir. Ancak iki küçük rol oynamış; önce sahada, sonra kulübede, çocuğu vardır ve kar insan hayatını gittikçe “Ben!” dedi. zorlaştırmaktadır. St. Petersburg’a ulaşmaya ardından da yazılarıyla basında milli çalışırken yolda yaşadıkları şeylerle bu zorunlu basketbolumuz için emek vermiş bir isim. “Kuş mu gördün orada?” Elinizdeki kitap, yalnızca onun basketbol göç, onları ölüme yaklaştırır. macerasını kayda geçirmeyi amaçlamıyor. “Evet.” Aki Ollikainen’in ilk romanı olmasına rağmen Adanmak, hem spor tarihimiz için bir Füreya üşenmedi, indi iskeleden. Çocuğu 2016 Man Booker Ödülü’ne aday olan ve belge hem de yeni kuşaklar için bir şeye yanına çağırdı. “Kuşu nerede gördüğünü Finlandiya Edebiyat Ödülü’nü alarak toplumsal adanabilmenin ve başarılı olmanın imkânsız göster bakayım.” Çocuk birkaç adım geriledi. gerçekçi romancılıkta bir yıldız gibi parlayan olmadığını gösteren örnek bir yaşamöyküsü. Füreya takip etti çocuğu. Eliyle işaret etti Onun çarpıcı “kendini yoktan var etme” oğlan. “Nah orada. İşte kuşlar gaga gagaya Beyaz Açlık, yokluk ve sefalet içinde, hava serüveninin izini sürerken de fonda bir vermiş öpüşüyorlar.” Dondu kaldı Füreya. Hiç koşullarının ve coğrafyanın baskılarına yüzyıldan diğerine güçlenerek yol alan tasarlamadığı halde, çocuğun işaret ettiği yerde masalsı iki kuş kafası beliriyordu. Tıpkı dayanmaya çalışan bir annenin hayatta kalma Türk basketbolunu, geçirdiği evreleri ve çocuklarını yaşatma çabasını anlatıyor. aşamalarıyla gözler önüne seriyor. öpüşür gibiydiler. Haklıydı çocuk. (Tanıtım Bülteninden) (Tanıtım Bülteninden) Cumhuriyet Türkiye’sinin ilk kadın seramik Tekin Yayınevi sanatçısı Füreya Koral’ın hayat hikâyesi Füreya, Roman, 112 sayfa, 2017 Can Yayınları Anlatı, 392 sayfa, 2016 aynı zamanda bir dönem romanı. (Tanıtım Bülteninden) Everest Yayınları Roman, 340 sayfa, 2017 34 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO GÜNCELİlk ders zili çaldı!Okula hazır mısınız?Okula başlamak, sadece çocuklar için değil aynı zamanda ebeveynleri için de yeni birsürecin başlaması anlamına geliyor. Uzmanlar, çocuklarda görülen duygusal bağlanmadurumunun bazen tek taraflı değil çift taraflı olabildiği konusunda uyarılarda bulunuyor.Bu gibi durumlarda yalnızca çocuğun kaygı sürecinin değil annenin kaygı sürecinin deyönetilmesi, her iki taraf için de faydalı oluyor. Öte yandan okula yaz tatili ile ara vermişOolan çocukların adaptasyonu için de bilmeniz gerekenler var.kula yeni başlayan çocuklar için bu deneyim de çocuğu okula götürmek ayrılığı zorlaştırıp çocuğunalışkın olduğu ve bildiği bir çevreden farklı bir kaygısını arttırabiliyor. Giriş-çıkış saatlerini net olarakdünyaya geçişin ilk adımı demek. Bu durum, he- açıklamak, bir saat üzerinde onu alacağınız saati gös-yecan verici ve merak uyandırıcı olduğu kadar termek ve söylediğiniz saatte çocuğu okuldan almak isekaygı verici de olabiliyor. Ancak kaygı, çoğunlukla öğre- kaygısının her geçen gün azalmasına yardımcı oluyor.nilmiş bir durum. Bu sebeple güven kaynağı olan ebe- Çocukların ilk gün yaşadıkları en önemli kaygı, sürekliveynlerin, bu duruma verdikleri tepkiler çocuğun kaygısı okulda kalacağı ve eve dönmeyeceği hissine dayanıyor.üzerinde oldukça etkili. Okulda ne kadar süre kalmanız gerektiği konusunda rehber öğretmenlerden yardım isteyebilirsiniz. Aile veOkulun ilk günü neler yapılmalı? okulun iş birliği içinde olmasının okula alışma dönemini kısalttığını unutmayın.Okulun ilk günü ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte okulagitmeleri büyük önem taşıyor. Okula geliş-gidiş saatle- Okula alışma süresi değişiyorrini, kimin getirip götüreceğini net bir şekilde çocuğaaçıklamak da... Belirsizlik, çocukların kaygısını arttıran Her çocuğun okula alışma süresi birbirinden farklı. Alış-bir unsur. Okulun ilk günü kalabalık bir aile eşliğin- ma sürecinde sürekli çocuğun sizi görebileceği yerlerde36 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
Her çocuğun okula alışma > Okula adaptas- süresi birbirinden farklı. yon önerileri… Yaz tatili boyunca • Alınan kitap ve kırtasiye oyunun keyfini çıkaran, ürünlerinin odadaki masa istedikleri saatte yatıp, ve dolaplara çocuklarca istedikleri saatte kalkan yerleştirilmesi, sürece çocukların programlı bir hazırlık konusunda önem taşıyor. okul hayatına geçişte adaptasyon sorunu • Çocuğun, odası ve yaşamaları ihtimali çalışma masasında daha çok zaman geçirebileceği yüksek. aktiviteler yapabilirsiniz. • Ders ve günlük yaşamı birlikte programlayabilirsiniz. • Ders temposu her gün arttırılarak, ders çalışma veriminin artması sağlanabilir.durmak alışma sürecini zorlaştırabiliyor. Belli bir süre Programlı hayata geçiş • İstek olmasa da dersegüven bağı kurulduktan sonra çıkış saatinde onu başlamak konusundabeklemeniz çok daha sağlıklı. Çocuklar çok kaygılan- Okula adaptasyon süreci yalnızca ilk kez okula gide- çocuğunuza yardımcıdıklarında baş ağrısı, mide bulantısı gibi rahatsızlık- cek olan çocuklar için değil, tatil ile öğrenciliğe ara olabilirsiniz.lar yaşayabiliyorlar. Bu durumlar ebeveynler tarafın- vermiş olan çocuklar için de geçerli elbette. Yaz tatilidan okula gitmemek için bir sebep gibi görünse de boyunca oyunun keyfini çıkaran, istedikleri saatte • Unutulan konularlayetişkinler de kaygı durumunda bu tür psikosomatik yatıp, istedikleri saatte kalkan ve yemek düzenleri ilgili paniklemesinerahatsızlıklar yaşayabiliyor. Bu tür durumlarda ço- değişen çocukların programlı bir okul hayatına ge- engel olabilir vecuğun kaygı yaşadığı durumlar konuşulmalı. Okulda çişte adaptasyon sorunu yaşamaları ihtimali yüksek. hatırlatıcı kaynaklardanbir hemşirenin olduğu ona mutlaka hatırlatılmalı. Bu Bu geçiş sürecini yumuşatmak ise yine sizin elinizde. yararlanmasınıkonuşmanın ardından çocuk mutlaka okula götürül- sağlayabilirsiniz.meli, gerekirse birkaç saat onunla okulda kalınarak Bu dönemde çocuklarda okulla ilgili çeşitli sorunlarkendisini daha iyi hissetmesi sağlanmalı. görülebiliyor. Yaz ödevlerini yapamayanlar, arkadaş • Ödev sonrasında ilişkileriyle ilgili sosyal sorun yaşayanlar, akademik oyun oynamayaÇocuklar genellikle eve döndüklerinde anne-babala- başarılarıyla ilgili öğrenme, dikkat problemi olan- izin vermelisiniz.rını çok özlediklerinden ve bu yüzden okula gitmek lar ve tatilin eğlencesine doyamayanlar, okulla ilgili Böylelikle, çocuklarınistemediklerinden bahsedebiliyorlar. Bu durumda şikâyetlerini dile getirebiliyor. Uzmanlar, keyifli ve sorumluluklarınıkendi okul hayatınızdan örnekler vermelisiniz. Bir rahat bir dönemden, disiplinli bir döneme geçişte ertelemesinisüre okulda kendini yalnız hissedebileceğinden an- uyum sağlamanın bazı koşulları olduğuna değiniyor. önleyebilirsiniz.cak bu durumun birkaç gün içinde geçeceğinden, Okul açılınca görülebilecek, derslere uyum sağlamak,zamanla arkadaşları olacağından söz etmelisiniz. konsantrasyon ve ders performansıyla ilgili davranış- sal sorunlarla öfke, yorgunluk, isteksizlik gibi duy-Bu süreçte ebeveyn, okul ve diğer aile üyeleri ara- gusal sorunların düzenlenmesi bazı koşullara bağlı.sındaki uyumlu iş birliği çocuğun adaptasyonuna Okulu ve dersleri sevmeyenler, öğrenme, dikkat veönemli derecede katkı sağlıyor. Ebeveyn olarak okula sosyal sorunlar yaşayanlar okul kaygısını daha çokalışma durumunun bir süreç olduğunu bilmeniz, bu- yaşıyorlar.Tatilde planladıkları gibi hem dinlenip hemnun zamanla aşılabileceğini çocuğunuza olduğu gibi eğlenenler hem de ödev sorumluluklarını yerine ge-kendinize de hatırlatmanız gerekiyor. tirenler ise daha rahat oluyorlar. Eylül-Ekim 2017 Makro Vizyon | 37
MAKRO GÜNDEM Hoşgeldin SONBAHAR! Günler kısalıyor, geceler uzuyor... Yağmurlu günlerin sayısı arttıkça rüzgâr da daha sert esmeye başlıyor. İnce hırka ve ceketler dolaplardaki yerini yeniden almaya başladı. Doğada adeta bir renk cümbüşü yaşanıyor ve sarı yapraklarla kuru dallar arasında bir sonbahar daha kapımızı çalıyor.38 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
Türkiye'de sonbahar bir başka güzel... Dünya üzerinde 4 mevsimi tüm güzellikleriyle yaşa- yabilen nadir ülkelerden birinde yaşıyoruz. Şanslıyız! Tüm mevsimlerin en güzel yanlarını hem biliyor hem bu yanlarını yaşıyor hem de doğadaki dönüşüme kendi gözlerimizle şahit olabiliyoruz. İşte yine sıcacık yaz günlerini geride bıraktık. Mevsim dönüyor, göçmen kuşlar sıcak diyarlara doğru kanat çırpadursunlar ağaçlar da bizim için bir renk şöleni sunuyorlar. Yaprakların çıtırtısı, henüz çok sertleşmemiş rüzgârın yanağımızı okşayan serinliği, cama vuran yağmur damlalarının ruhumuzu dinlendiren şarkısı… Hüznün mevsimi olarak anılsa da sonbahar her haliyle pek çok güzellik getiriyor. Yaz bitti diye üzülmeyin! Yazın bitmesiyle birlikte tatil dönemi de bitiyor. Okullar açı- lıyor, hayat birazcık daha hareketleniyor. Bu açıdan bakılırsa sıcakların üstümüzde bıraktığı rehavetten silkinip kurtulma zamanı geldi. Güneşli günlerin sayısı azalacak, geceler daha uzun olacak ve evet hava soğuyacak ama tüm bunlar mevsi- min tadını çıkarmaya ve güzelliklerini keşfetmeye engel de- ğil. Sonbaharda yapabileceğiniz çok şey var ve dostlarınızla keyifli anlar geçirmek kesinlikle bunlardan biri... Özgürleştiğinizi hissedin! Yaz boyunca giyilen ince giysiler nedeniyle pek çok kişi fazla kilolarını saklama kaygısına kapılıyor ve aslında çok da san- cılı bir süreç yaşıyor. Kabul edin “Ya kilo alırsam” diye pek çok yiyecek ve içecekten yaz boyunca daha çok uzaklaşıyoruz. Siz de en sevdiğiniz tatlılara uzaktan melül melül bakanlar- dansanız, artık o günler geride kaldı. İnce kazaklar, ceketler imdadınıza koştu. Elbette abartmamaya özen gösterin ama dilediğiniz her şeyi daha büyük bir rahatlıkla yiyebileceği- niz bu mevsimden daha çok tat alabilirsiniz. Sahi, neydi en sevdiğiniz tatlı? Şehre dönüş başladı! Hadi itiraf edin; siz harıl harıl çalışırken ve bırakın tatili iş- ten başınızı kaşıyacak vakit bulamazken yıl boyunca birlikte vakit geçirdiğiniz arkadaşlarınızın sosyal medyada paylaştı- ğı tatil fotoğraflarından bezdiniz! Kıskanmadığınızı biliyo- ruz ama yine de bu kadar uzun tatili nasıl yapabildiklerine hayret etmişsinizdir mutlaka. Üstelik iş çıkışlarında yalnız başınıza sinemaya gittiğiniz günlerde veya bir konsere be- raber gitmeyi teklif ettiğiniz arkadaşınızın “Canım bu hafta Eylül-Ekim 2017 Makro Vizyon | 39
MAKRO GÜNDEM Bulutlu bir günde, hava ha yağdı ha yağacakken, kendine şöyle leziz bir kahve yapıp camın önüne geçmeyi kim sevmez? Sıcacık kahveyi zevkle yudumlarken birden camı tıklatmaya başlayan yağmuru seyre dalmak, ne de keyiflidir!Çeşme’deyim, seni dönünce arayacağım” dediğinde ro perdelerinin yeniden açılıyor oluşu… Devlet tiyat-hissettiğiniz yalnızlık duygusuna ne demeli?! Kim rolarının ve şehir tiyatrolarının yeni sezon oyunlarınademiş sonbahar depresyon mevsimi diye! Sonba- göz atmak için geç kalmayın. Yaz boyunca ara veri-har, sosyal hayata kavuşma mevsimi. Yılın en güzel len pek çok sanatsal etkinlik geri dönüyor. Sonbahargünleri yeni başlıyor. Arkadaşlarınızla bir araya gelip güzel olmasın da başka hangi mevsim güzel olsun!sohbet edebilir, daha sık sinemaya gidebilir ve ak- Perdeler açılıyor, alkışlar şehri yeniden dolduruyor.şamları evde toplanarak birlikte kutu oyunları oyna- Öte yandan pek çok film festivalinin de yılın bu ayla-yabilirsiniz. rına denk geldiğini hatırlatmadan geçmek istemeyiz.Diziler başlıyor! Cama vuran kahve buğusu…Yaz dönemi daha hüzünlü değil mi, sizce de? Yıl Bulutlu bir günde, hava ha yağdı ha yağacakken,boyunca merakla izlediğiniz dizilerin hepsi sezon kendine şöyle leziz bir kahve yapıp camın önünefinali yapıp ekrana 3 aylığına veda ederken, sizi kim- geçmeyi kim sevmez? Sıcacık kahveyi zevkle yu-se düşünmedi? Üstelik en sevdiğiniz dizinin başrol dumlarken birden camı tıklatmaya başlayan yağmu-oyuncusu da sosyal medyada deniz, kum ve güneş ru seyre dalmak, ne de keyiflidir! Dışarıyı izlemektenfotoğrafları paylaşıp durdu. Şimdi ödeşme zamanı, yeterince keyif aldıktan sonra sıra satırların arasındadizileriniz ekranlara geri dönüyor. Sezon finallerini kaybolmaya geliyor. Ne diyordu Ataol Behramoğluhatırlamadıklarınız varsa, kendinize şöyle güzel bir sonbahar için; “Eylül sabahının serinliğini, yaprakla-çay demleyin ve hafta içi akşamlarınızın neşesini rın serinliğini ciğerlerime dolduruyorum, sessizlik veyerine getirin. Bırakın iş işte kalsın; rahatlamak ve serinlik birleşiyor, yıkanmış güvercinler ve çok uzaktagevşemek sizin de hakkınız. bir tren sesi, her zaman yeniden başlamak duygu- su doğuyor içimde, her uyanışımda düşmanlarımıPerdeler açılıyor! bağışlıyorum, daha çok seviyorum dostlarımı, her uyanışımda Eylül sabahının serinliğini, yapraklarınSonbaharın en heyecan verici yanlarından biri tiyat-40 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
Mevsimin değişmesiyle birlikte > Yapraklar neden ruh halimizde birtakım değişikliler sararıyor? yaşanıyor. Harvard Üniversitesi’nde Sonbahar denildiğinde 136 öğrenci üzerinde hepinizin aklına ilk olarak gerçekleştirilen bir sararan ve kuruyan yapraklar araştırmaya göre, geliyor öyle değil mi? Peki, soğuk havalar, ağaçların yapraklarının üretkenliğin artmasına neden sonbaharda yol açıyor. Çünkü sarardığını hiç merak ettiniz mi? İşte sizin için önemli yapılabilecek aktivitelerin bir bilgi daha! Sonbaharın sayısı azalıyor. en belirgin özelliklerinden biri elbette ağaçların Sonbaharın bu üretkenlik yapraklarının yeşilden arttırıcı etkileri, iş parlak sarıya, turuncuya, kırmızıya ve kahverengiye hayatına da yansıyor. doğru renk değiştirmesi… Ağaçlar da tıpkı bazıserinliğini yüreğime dolduruyorum.” daha yoğun şekilde yaşanmaya başlanabiliyor. hayvanlar gibi ilkbahar ve yaz aylarında bünyelerindeSiz de bu sonbaharda sabahların serinliğini yüreği- • İş hayatınızda yükseliş şansınız artıyor. Harvard enerji ve besin maddesinize doldurun ve her uyanışınızda hayatınıza yeni- Üniversitesi’nde 136 öğrenci üzerinde gerçekleştiri- depoluyorlar ve kış aylarındaden başlayın. len bir araştırmaya göre, soğuk havalar, üretkenliğin dinlenme sürecine geçiyorlar. artmasına yol açıyor. Çünkü yapılabilecek aktivitele- İlkbahar ve yaz aylarındaBizim için de değişim başlıyor rin sayısı azalıyor. Sonbaharın bu üretkenlik arttırıcı bitkiler ve ağaçlar güneş etkileri, iş hayatına da yansıyor. ışığını fotosentez yaparakSonbahar yalnızca doğadaki dönüşümü değil biz- enerjiye dönüştürüyorlar.lerdeki değişimi de başlatıyor. Gelin biraz da son- • Daha az sosyalleşiyoruz. Serin ve karanlık günler, Bütün bitkilerin yapısında,baharda bizim için ne gibi değişiklikler oluyor ona bazı kişilerin sosyal hayattan kopmasına neden ola- renk veren çeşitli pigmentlerbakalım… biliyor. Fakat teknoloji sayesinde arkadaşlarınızla ve bulunuyor. Yapraklara yeşil ailenizle daha fazla sohbet etme şansı yakalıyor- rengi veren klorofil pigmenti• Duygusallaşıyoruz. Sonbahar hüznün ayı deniyor sunuz. İşte bu noktada teknoloji imdada yetişmiş fotosentezin gerçekleşmesiniama bunun sebebi aslında kendimizi bu dönemde oluyor. 22.600 telefon kullanıcısı ile 1 yıl süreyle sağlayan kimyasal birdaha duygusal hissetmemizden kaynaklanıyor. Mev- yürütülen bir araştırmada, soğuk havalarda telefon bileşen… Ancak, sonbaharsimin değişmesiyle birlikte ruh halimizde birtakım görüşme sürelerinin uzadığı tespit edilmiş. ve kış aylarında fotosentezindeğişikliler yaşanıyor. Bilim insanları bunun neden- gerçekleşmesi için yeterlilerini araştırmaya devam ediyor. Söz konusu şüphe- • Yaratıcılığımız artıyor. Sıcak ya da serin hissetmek, ışık ve su bulunmadığındanler, hormonlar ve nörotransmitterler üzerinde yo- Acta Psychologica’da yer alan bir çalışmaya göre, yapraklardaki klorofilğunlaşıyor. Bu konuda kortizol hormonu öne çıkıyor. yaratıcılığımızı etkiliyor. Sıcak hissettiğiniz zaman seviyesi azalıyor ve diğerKortizol seviyesi hem uyku döngüsü hem de daha az nesneler ve insanlar arasındaki ilişkiye dair düşün- renk pigmentleri açığaışığa maruz kalınmasıyla yakından alakalı. Gece içe- celer, serin hissettiğiniz zaman da soyut konular çıkmaya başlıyor. Bunlarsa,risinde, kortizol seviyeniz kademe kademe yükseliyor hakkındaki yaratıcılığımız artıyor. yapraklara sarı rengi verenve sabah güneşin doğuşuyla birlikte düşüşe geçiyor. ksantofil, turuncu rengi verenGünler kısaldıkça, bazı insanlarda sabah yorgunluğu karotin ve kırmızı rengi veren antosiyanin. Bütün bu renk pigmentleri tüm yapraklarda sürekli bulunmasına rağmen yeşil rengi veren klorofil baskın durumda olduğu için yapraklar yeşil renkte oluyor. Havaların soğumasıyla birlikte yaprak içerisindeki klorofiller azalmaya başlayınca, karotinlerin parlak turuncu ve sarı renkleri; daha sonra da yapraklardaki fosfat miktarı azaldıkça antosiyaninlerin kırmızı ve eflatun renkleri yapraklara hâkim oluyor. Eylül-Ekim 2017 Makro Vizyon | 41
MAKRO GÜNDEM BHaaydlıikrasstegezloe…nu açıldı! Eylül ayıyla birlikte havalar serinlemeye, doğa rengini değiştirmeye başladı. Sıcak günler yerini yavaş yavaş soğuk rüzgârlara bırakmaya hazırlanırken, denizler de bereketini sofralara taşımaya başladı. Av yasağı sona erince tezgâhlar canlandı, “Denizden babam çıksa yerim” diyen herkesin yüzü güldü.44 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
Balık, fosforyönünden çok zengin bir besin kaynağı. Mevsim yüzünü sonbahara dönerken sofra- larda deniz bereketi yaşanıyor. Sonunda av yasağı bitti, balık sezonu başladı. Kırmızı ete göre hem çok daha hesaplı hem de çok daha sağlıklı olan balığı haftada birkaç kez tüketmek ve gelişme çağındaki çocukların tüketmesini sağlamak son derece önemli. Peki, şimdi tezgâhlarda neler mi göreceğiz? Mercan, Lüfer, Barbun, Hamsi, Çinekop, Sa- rıkanat, İstavrit, Levrek, Çipura ve daha neler neler… Biraz daha ilkbahara doğru ise diğer türlere göre bir miktar daha pahalı olan kalkan düşecek tezgâhlara. Yalnızca balık türleri değil tabi diğer deniz canlıları açısından da sofralar zenginleşiyor. Kalamardan kari- dese varan bir zenginlik, bu coğrafyanın bize sunduğu en değerli nimet! Peki, biz bu nimetin kıymetini biliyor muyuz? Birçok bilim insanının gözler önüne serdiği ve her fırsatta ısrarla tekrarladığı bir gerçek var; denizler- deki hayat bir daha geri getirilemiyor! Tablo pek de pembe değil Yapılan araştırmalar gösteriyor ki Türkiye’de yaklaşık 200 bin kişi geçimini su ve su ürünlerinden karşılı- yor. Bu oranın %21’ini 18 yaş üstü kişiler oluşturuyor. Ancak denizlerimizdeki kirlilik oranı bu hızla artarsa yakın gelecekte denizden ekmek yemek pek mümkün olmayacak gibi… Deniztemiz-Turmepa Derneği’nin son açıklamaları pek de iç açıcı bir tablo ortaya koy- muyor. Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz’de kirlilik göz korkutucu boyutlarda… Derneğin internet site- sinde yer alan bilgilere göre, Ege Denizi’nde, Türkiye ve Yunanistan nedeniyle 20 milyon nüfusa eşdeğer bir kirlenme yükü bulunuyor. Ege’ye boşaltılan atıklar, doğrudan ya da nehirler yoluyla denize bırakılıyor ve bu atıklar suda, organik maddeler, besin tuzları, deterjan- lar, ağır metaller, pestisidler ve asılı maddeler halinde bulunuyor. Marmara Denizi ise hem kara (evsel atıklar, endüstriyel atıklar, nehirlerden kaynaklanan kirlen- me) hem de deniz kökenli (ulaşımdan kaynaklanan) kirlenme tehlikesi yaşıyor. İstanbul civarında bulunan 4500-5000 kadar endüstri kuruluşundan, 0,3 milyon metreküp civarında atık su boşaltılıyor. Bu atık suların yüzde 50’si ise arıtılmadan denize bırakılıyor. Yapılan son araştırmalara göre, İzmit Körfezi’ne günde, 6,6 kg kurşun, 43,2 kg çinko, 1,9 kg bakır, 209 kg krom, 5,1 kg cıva gibi ağır metallerin yanı sıra 10,9 ton azot ve 30,8 ton atık karışıyor. Marmara’ya, İstanbul’dan günde 1,2 Eylül-Ekim 2017 Makro Vizyon | 45
MAKRO GÜNDEM 3 tarafı denizlerle çevrili olan, göl ve akarsular bakımından da oldukça zengin olan Türkiye sularında 120’den fazla balık çeşidi bulunuyor. Bunların %40’ı tatlı, %60’ı ise tuzlu su balığı…milyon metreküp, Bursa’dan günde 0,3 milyon met- Koruyabilsek çok zenginiz!reküp, İzmit’ten 0,2 milyon metreküp, diğer 5 şehir-den 0,4 milyon metreküp olmak üzere bölge gene- 3 tarafı denizlerle çevrili olan, göl ve akarsular ba-linde 2,1 milyon metreküp evsel atık su boşaltılıyor. kımından da oldukça zengin olan Türkiye sularındaKaradeniz’in kaynakları ve sorunları, kıyısı bulunan 120’den fazla balık çeşidi bulunuyor. Bunların %40’ı6 ülkeye (Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Türkiye, tatlı, %60’ı ise tuzlu su balığı… Bunların yanındaRusya ve Ukrayna) aitken su ve havayla taşınan kir- çeşit çeşit su altı canlısı da bulunuyor. Türkiye sula-lenmeyle ilgili sorumluluğun, topraklarının önemli rından en çok çıkan balıkları merak ediyorsanız, ilkbir bölümü Karadeniz havzasında yer alan diğer 11 20 şöyle: Barbun, çipura ve hamsi ile başlıyor lise.ülke tarafından paylaşılıyor. Karadeniz de kanali- İstavrit bu listenin dördüncü sırasında ve en sevilenzasyon, petrol ve radyoaktif kökenli kirlilik etkisinde balık türlerinden biri… Arkasından kefal ve kolyozkalıyor. Karadeniz’de, bazı bölgelerde atıklar, doğru- geliyor, pek çok kişi bilmese de Çanakkale kıyılarınından denize veya çevre bakımından önemli sazlıklara meşhuru olan kupes de var bu listede. Ardından daboşaltılıyor. Tanker kazaları ve tankerlerin atıkları da yine hemen herkesçe sevilen levrek, lüfer ve mezgitpetrol kirlenmesine neden oluyor. Karadeniz, biyo- geliyor. İlk 20’de yer alan diğer derya kuzuları iseçeşitlilik, doğal alanlar, balık kaynakları, estetik ve orkinos, palamut, sardalya, uskumru, çaça balığı,dinlenme değeri ve su kalitesi bakımından önemli kalkan, mercan, kılıç balığı, tekir, trança ve kırlangıç.ölçüde kirletiliyor. Saydığımız bu balıkların en önemli özelliği kendile- rine başka sularda pek de rastlanmıyor oluşu. Tat-Gelelim Akdeniz’e… Dünyanın en büyük iç denizi lı sular denilince de akla elbette alabalık ve sazanolma özelliği taşıyan Akdeniz de tehlikede. İspanya, geliyor.Sicilya ve Tunus açıklarında petrol yatakları, AdriyatikDenizi’nde de doğal gaz bulunması, İtalya kıyısın- Balık boyu neden bu kadar önemli?daki Montedison sanayi merkezinin atıkları ile kızılçamur dolması, Akdeniz’in kirlilik nedenleri arasında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye karayer alıyor. Ancak Akdeniz’i en çok tehdit eden kirlen- sularında 18 metre derinliğe kadar olan avlanmame, petrol kirlenmesi olarak ortaya çıkıyor. yasağını 18 Ağustos 2012 itibariyle 24 metreye çı- kardı. Bu kararla balıkların üremeleri ve büyümele- rinin koruma altına alınması amaçlanıyor. Türkiye’de46 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
MAKRO GÜNDEM sürdürülebilir balıkçılığın sağlanabilmesi için tüm sağlıyor ve daha fazla oksijen taşınmasına yardımcı balık avcılarının bu yasaklara uyması şart. Aksi halde oluyor. biraz önce adını sarf ettiğimiz balıkları birkaç kuşak sonrası yalnızca kitaplarda görecekler. İşte bu ne- • Balık, fosfor yönünden çok zengin bir besin kayna- denle yasa dışı, kayıt dışı ve kontrolsüz balıkçılıkla ğı. Aynı zamanda da A vitamini… Ve her ikisi de göz mücadele etmek çok önemli. Aksi halde su ürün- sağlığı için oldukça önemli. Düzenli balık tüketenler, daha az göz hastalıklarına yakalanıyorlar. lerinin sürdürülebilirliğini sağlamak pek mümkün olmayacak. Üstelik bu durum yalnızca balık çe- • Düzenli balık tüketimi, cildinizin daha sağlıklı ve şitliliğinde azalmaya yol açmıyor, geçimini balık- parlak görünmesine, nemini korumasına ve yaşlan- çılıktan sağlayanlara ve büyük ölçekte bakılırsa manın gecikmesine yardımcı oluyor. ekonomiye de ciddi zararlar veriyor. • Cilde yararları bilinen balık ve balık yağı, en az cil- Sağlık için balık dimiz kadar saçımız için de etkili. Saçlarınızın doğal parlaklığına kavuşmasını istiyorsanız mutlaka dü- Balıklar yalnızca insanların değil aslında pek çok zenli olarak balık tüketmelisiniz. canlı türünün de hayatta kalabilmesi adına önemli bir besin kaynağı. Yani aslına bakarsanız denizleri • Çağın en büyük ölümcül sağlık sorunlarından olan koruyarak yalnızca insanlık için değil tüm ekosistem ve farklı türleriyle nerede ve ne zaman karşımıza çı- için önemli bir adım atmış oluyoruz. Tüm bunların kacağı hiç belli olmayan kansere karşı da balık tüke- yanında insan sağlığı adına da balık tüketiminin tilmesi gerekiyor. Çünkü içeriğinde bulunan Omega çok büyük faydaları var. Balık tüketimi için de balığa 3 yağ asitleri, anti enflamatuar özelliği sayesinde ihtiyacımız var. Balık tüketmek neden mi bu kadar kanser hücrelerinin oluşumunu ve kansere yakalan- önemli? İşte yanıtları: ma riskini azaltıyor. • Öğünlerinde düzenli olarak balığa yer verenlerde • Balık, çocuklarda diyabet 1 hastalığını ve diyabet kalp hastalıkları riski azalıyor. İçeriğinde bulunan hastası olabilecek yetişkinlerde de riski büyük bir Omega 3 yağ asitleri sayesinde balık kanın çok daha ölçüde azaltıyor. Kan şekeri seviyesini düzenlemeye yumuşak şekilde akmasına yardımcı oluyor. de yardımcı oluyor. • Balığın içeriğindeki Omega 3, beyne kan akışını48 | Makro Vizyon Eylül-Ekim 2017
Search
