การสร้างและพัฒนาสังคมเมือง ในชีวประวัติศาสนทูตมุหัมมัดﷺ

‫بناء المجتمع المدني وتنميته‬ ‫في السيرة النبوية‬ ‫تأليف‪:‬‬ ‫أ‪.‬د‪ .‬عبدالعزيز إبراهيم العمري‬ ‫أستاذ السيرة النبوية بجامعة الإمام محمد بن سعود بالرياض (سابقا)‬ ‫(اللغة التايلاندية)‬ ‫‪-------‬‬ ‫‪การสรา้ งและพฒั นาสงั คมเมอื ง‬‬ ‫‪ในชีวประวตั ิศาสนทูตมหุ มั มดั ‬‬ ‫‪โดย‬‬ ‫์ ี‪ศ.ดร.อบั ดลุ อะซีซ บนิ อบิ รอฮีม อลั -อมุ ะรย‬‬ ‫‪3‬‬

การสร้างและพฒั นาสงั คมเมือง ในชีวประวตั ิศาสนทตู มหุ มั มดั ศอ็ ลลลั ลอฮอุ ะลยั ฮิวะสลั ลมั เรยี บเรยี งโดย ศ.ดร.อบั ดลุ อะซซี บนิ อบิ รอฮมี อลั -อมุ ะรีย์ บรรณาธิการแปล ซฟุ อมั อษุ มาน พิมพค์ รงั้ แรก 5,000 เลม่ เราะมะฎอน 1441 / พฤษภาคม 2020 จดั พิมพภ์ ายใต้ โครงการกองทนุ ดาอียเ์ พ่ือการจดั พิมพห์ นงั สือ e-daiyah.com อานวยการโดย มลู นิธิวทิ ยาทาน www.iqra.in.th ราคา 140 บาท 4

 ََ‫﴿ َو َع َدَ َٱّ َل هَل َٱََّ ِلي ََن َ َءا َم هنوَا َ ِمن هك َم َ َو َع ِملهواَ َٱل َصَلِ َحَ ِت‬ ‫َٱََّ ِلي ََن‬ ‫َٱسَ َت َخ َل َ َف‬ ‫َ َك َما‬ َ ‫َل َي َس َتخَلِ َف َن هه َم‬ ََ‫َ َقَبلِ ِهم‬ ‫َ ِمن‬ ‫َٱلَۡر ِ َض‬ ‫َ َِف‬ َ‫َ َب َع َِد‬ َ‫َ ِمن‬ ‫َ َو ََ هل َب ِدََلَ ههم‬ ‫َلَ هه َم‬ ‫َٱرَتَ َ َض‬ َ َ‫َدِي َن هه هم‬ ‫َلَ هه َم‬ َ‫َو ََ هل َم ِك َ َن‬ ‫َٱَّ ِلي‬ ﴾‫ُهكو‬5‫ ِشَو‬5ََ‫َذََخلِوَ َفَِك ِهَفََمأهَوأَ ََمَلَنئِاَ َََكَيََع هههب ههَمدَٱوَلنَ َ َِفَن ِسَ َهقَلوَ َي ه‬ ََ‫َ َبعَ َد‬ ‫َ َك َف ََر‬ ‫ََ َ ِ َب َ َشيََا َ َو َمن‬ ]55 :‫[النور‬ ความว่า “อลั ลอฮท์ รงสญั ญาแก่บรรดาผูศ้ รทั ธาและ ประกอบความดีจากหมู่พวกเจา้ ว่า พระองคจ์ ะใหพ้ วกเขา สืบทอดอานาจบนแผ่นดิน ดงั ที่พระองคใ์ หช้ นที่มาก่อน พวกเขาไดส้ ืบทอด และพระองคจ์ ะทาใหศ้ าสนาที่พระองค์ ทรงยินดีแก่พวกเขามีความม่นั คง และพระองคจ์ ะเปล่ียนให้ พวกเขามีความปลอดภัย หลงั จากที่พวกเขาเคยหวาดกลวั พวกเขาเคารพภักดีต่อขา้ โดยไม่เอาส่ิงใดมาเป็นภาคีกับขา้ และผูใ้ ดปฏิเสธศรทั ธาหลงั จากนัน้ แน่นอนย่อมตอ้ งเป็น ผูฝ้ ่ าฝืน” (อนั -นูร : 55) 5

สารบญั คานาบรรณาธิการ........................................................................................... 7 คานาผเู้ ขียน ................................................................................................... 9 บทเกรน่ิ นา ................................................................................................... 11 สนธิสญั ญามะดีนะฮ์ (การบรหิ ารจดั การสงั คมเมอื ง) ....................................... 17 การพฒั นาเมืองและสงั คมมะดนี ะฮ์........................................................... 21 การเปลย่ี นช่ือเมอื ง .................................................................................. 21 ความรกั ตอ่ เมืองมะดนี ะฮแ์ ละกาหนดใหเ้ ป็นเขตหวงหา้ ม ........................... 25 การสรา้ งมสั ยิดนะบะวีย์........................................................................... 28 การพฒั นาพลเมอื งผอู้ ยอู่ าศยั ................................................................... 29 การพฒั นาดา้ นจิตใจ................................................................................ 32 การพฒั นาดา้ นความรู้ ............................................................................. 34 การพฒั นาดา้ นสงั คม............................................................................... 43 การพฒั นาดา้ นสขุ ภาวะ ........................................................................... 54 การพฒั นาดา้ นเศรษฐกิจ.......................................................................... 58 การพฒั นาดา้ นธุรกิจการคา้ ...................................................................... 60 การบรหิ ารรฐั และกาหนดภาระหนา้ ที่........................................................ 63 ความยตุ ธิ รรมและเสมอภาค..................................................................... 70 มาตรการความปลอดภยั และสนั ติสขุ ........................................................ 82 การปลกู ฝังมารยาทและจรยิ ธรรมทางสงั คม .............................................. 92 บทสง่ ทา้ ย................................................................................................... 155 ประวตั ิผเู้ ขยี น.............................................................................................. 159 6

คานาบรรณาธิการ อัลฮัมดุลิลลาฮ์ ครบขวบปีของการจัดพิมพ์หนังสือ “ชีวประวัติศาสนทูต มหุ มั มดั  ฉบบั คดั สรร” ผลงานเรียบเรยี งของศาสตราจารยผ์ เู้ ช่ียวชาญดา้ น ชีวประวตั ิและอารยธรรมอิสลาม ศ.ดร.อบั ดุลอะซีซ อิบรอฮีม อลั -อุมะรีย์ เม่อื เดอื นเราะมะฎอนปีท่ีแลว้ และเม่ือไม่ก่ีเดือนก่อนหนา้ นี้ ผูเ้ ขียนไดม้ อบหมายใหจ้ ดั ทาหนังสือ เล่มเล็กท่ีคัดสรรเนือ้ หาเฉพาะเก่ียวกับการพัฒนาและสรา้ งความเจริญใน สงั คมเมือง โดยถอดตน้ แบบจากท่ีท่านนบี ศ็อลลลั ลอฮุอะลยั ฮิวะสลั ลมั ได้ ทาไวใ้ นเมืองมะดีนะฮห์ ลงั การฮิจญเ์ ราะฮข์ องท่าน จงึ กลายมาเป็นการแปล และจดั ทาหนงั สือท่ีอยใู่ นมือผอู้ า่ นเลม่ นี้ สีเราะฮ์นะบะวียห์ รือชีวประวัติของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิ วะสลั ลมั บรรจุเร่ืองราวตา่ ง ๆ มากมายตงั้ แต่วยั เดก็ ของท่านจนกระท่งั วนั ท่ี ท่านเสียชีวิต ลว้ นบนั ทกึ บทเรยี นสาคญั ท่ีหลากหลายดว้ ยมิติแห่งหลกั ศรทั ธา บทบัญญัติทางศาสนา คุณธรรมจริยธรรม การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การบริหารจดั การบา้ นเมือง การพฒั นาทรพั ยากรมนษุ ย์ การดแู ลความเจริญ ดา้ นตา่ ง ๆ ในภาพรวม 7

ท่ามกลางสงั คมปัจจบุ ันท่ีประชาคมโลกต่างแสวงหาหนทางในการ ดารงชีวิตส่วนตวั ท่ีมีคุณภาพ และปรารถนาจะมีชีวิตในสงั คมท่ีเป่ียมดว้ ย สนั ตสิ ขุ เจริญรุง่ เรืองอยา่ งม่นั คง ความรูส้ กึ เย่ียงนีเ้ ป็นวิสยั ธรรมดาสามญั ของ ผู้คนท่ัวไป ทุกคนลว้ นดิน้ รนและต่อสูด้ ว้ ยวิถีทางท่ีแตกต่างกันเพ่ือมุ่งหา เป้าหมายนี้ แม้ว่าเสน้ ทางแห่งการต่อสู้ดังกล่าวจะต้องเผชิญกับความ ลม้ เหลวหรือพ่ายแพ้ ไมเ่ ป็นไปตามท่ีคาดหวงั หลายตอ่ หลายครงั้ ก็ตาม การนาเสนอประเดน็ การพฒั นาสงั คมท่ีถอดบทเรียนจากชีวประวตั ิ ของท่านนบี ศอ็ ลลลั ลอฮอุ ะลยั ฮิวะสลั ลมั เป็นหน่งึ ประจกั ษ์พยานท่ีตอ้ งการ แสดงใหเ้ ห็นว่าอิสลามคือศาสนาท่ีครอบคลุมทุกมิติการมีชีวิตของมนุษย์ เพราะอิสลามคอื สารแหง่ พระผเู้ ป็นเจา้ ท่ีส่งมาใหเ้ ป็นความเมตตาแก่ชาวโลก ทงั้ มวลผ่านศาสนทูตของพระองค์ ชีวประวตั ิของท่านจึงควรไดร้ บั การศึกษา ถอดบทเรียนเพ่ือเอามาใชเ้ ป็นแนวทางการพฒั นาตนเองและสรา้ งความเจริญ ให้กับสังคมมนุษย์ทุกยุคสมัย แมว้ ่าบริบทในหน้าประวัติศาสตรอ์ าจจะ แตกตา่ งกนั ทวา่ แนวคดิ หลกั นนั้ กลบั สอดคลอ้ งหรือนาหนา้ อย่เู สมอ ขอวิงวอนต่อเอกองคอ์ ลั ลอฮฺใหม้ นษุ ยชาติไดร้ บั ความเมตตากรุณา จากพระองค์ ผ่านวิถีชีวิตท่ีเป็นแบบอย่างจากศาสนทูตแห่งความเมตตา ผอู้ ทุ ิศชีวิตทงั้ หมดเพ่ือสนั ตสิ ขุ ของประชาชาตินี้ อามนี ซุฟอมั อษุ มาน บรรณาธิการ 8

คานาผ้เู ขียน อลั ฮมั ดลุ ิลลาฮ์ มวลการสรรเสริญเป็นสิทธิของอลั ลอฮ์ ขอความจาเริญและ ความสันติจงมีแด่ท่านศาสนทูตของพระองค์ รวมถึงครอบครัว บรรดา เศาะหาบะฮ์ และผตู้ ิดตามท่านทกุ คน อน่ึง ข้าพเจ้าได้เขียนและอ่านหนังสือมากมายท่ีเขียนเก่ียวกับ สีเราะฮ์หรือชีวประวัติของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ข้าพเจ้า พบวา่ หนา้ ท่ีในการรบั ใชม้ นษุ ยชาติ การใชช้ ีวิตรว่ มกนั ในสงั คม การจดั ระบบ ระเบียบ การสรา้ งความยตุ ิธรรมและความเท่าเทียม ลว้ นเป็นภารกิจสาคญั ท่ี ท่านนบี ศ็อลลลั ลอฮุอะลยั ฮิวะสัลลัม ไดน้ ามาสรา้ งใหก้ ับเรา เร่ืองเหล่านี้ ไมใ่ ชเ่ ร่ืองท่ีนา่ แปลกใจเลย เพราะอลั ลอฮต์ ะอาลาไดต้ รสั ถงึ ท่านวา่ ]701 :‫َ﴾ [الأنبياء‬107ََ‫﴿َ َو َمَاَأَرَ َسَل ََن َكََإِ َ َلَ َر َحَ َةَلَِل َعَ َل ِم َي‬ ความว่า “และเราไม่ไดส้ ่งเจา้ มา โอ้ มหุ ัมมัด เวน้ แต่เพ่ือเป็น ความเมตตาแกส่ ากลโลก” (อลั -อนั บิยาอ์ : 107) ความเมตตานีม้ ีความหมายรวมถงึ ชีวติ ท่ีสงบม่นั คงสะดวกสบายใน ดนุ ยาและมีความสขุ ความสาเรจ็ ในอาคเิ ราะฮ์ ขา้ พเจ้าพบข้อเท็จจริงเหล่านีก้ ระจายอยู่ท่ัวในแบบอย่างท่ีเป็น สุนนะฮแ์ ละชีวประวัติของท่านนบี และไดเ้ ขียนเรียบเรียงเอาไวใ้ นหนังสือ 9

“เราะสูลุลลอฮ์ วะ คอตมั อนั -นะบียีน” รวมถึงไดน้ าเสนอหัวข้อนีใ้ นการ ประชมุ สมั มนาหลายท่ีหลายแห่ง แทจ้ รงิ แลว้ ขา้ พเจา้ เห็นวา่ ควรจะตอ้ งแยกเรียบเรียงหวั ขอ้ นีต้ ่างหาก ในช่ือ “การสร้างและพัฒนาสังคมเมืองในชีวประวัติศาสนทูตมุหัมมัด ศอ็ ลลลั ลอฮอุ ะลยั ฮวิ ะสลั ลมั ” เพ่ือใหผ้ คู้ นในยคุ ปัจจบุ นั สามารถเขา้ ถงึ เนือ้ หา ไดด้ ีย่ิงขึน้ และเป็นประโยชนต์ ่อผูท้ ่ีสนใจคน้ ควา้ เรียนรูว้ ฒั นธรรมต่าง ๆ ท่ี หลากหลาย ใหพ้ วกเขาไดเ้ ห็นว่าท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลยั ฮิวะสัลลมั ได้ ลา้ หน้ายุคสมัยในการวางแผนจัดระเบียบวิถีชีวิตและสังคมเมือง สร้าง แนวทางท่ีเป่ียมดว้ ยสิทธิเสรีภาพอันมีเกียรติและยุติธรรมใหก้ ับชาวมุสลิม หรือแม้กระท่ังกับผู้ไม่ใช่มุสลิมท่ีปรารถนาจะใช้ชีวิตอย่างสันติกลมกลืน ภายใตร้ ะบอบและสงั คมนี้ ดว้ ยความยินยอมพรอ้ มใจท่ีจะร่วมรกั ษาทงั้ สิทธิ และหนา้ ท่ีของตนไปดว้ ยกนั ขอวิงวอนต่ออลั ลอฮ์ ใหท้ รงนาเรากลบั คืนส่พู ระองคด์ ว้ ยดี ใหท้ รง อานวยแนวทางท่ีถกู ตอ้ งกบั ทกุ เร่ืองในชีวิตของเรา และขอพระองคป์ ระทาน เกียรติยศอันสูงส่งแก่ประชาชาติของท่านนบีมุหัมมดั ศ็อลลลั ลอฮุอะลยั ฮิ วะสลั ลมั 10

บทเกร่ินนา มีความพยายามมากมายในการท่ีจะนิยามคาว่า “สังคมเมือง” ความหมายเดิมโดยรากศพั ทข์ องมนั ก็คอื สงั คมท่ีมีกฎหมายภายใตอ้ านาจรฐั มนุษยม์ กั จะใหค้ วามสาคญั กับงานและชีวิตส่วนตวั แต่ก็มีไม่นอ้ ย เช่นเดียวกนั ท่ีใหค้ วามสาคัญกับสงั คม พวกเขาพรอ้ มเสมอท่ีจะเขา้ มาช่วย จดั ระบบและเป็นผสู้ รา้ งประโยชนใ์ หแ้ กส่ งั คมหมมู่ าก การเป็นเมือง หมายถึงสภาพความเจริญท่ีอาศัยปัจจัยต่างๆ เพ่ือ สรา้ งอารยธรรม สงั คมเมืองจึงมีความหมายส่ือถงึ การรวมกล่มุ ของผคู้ นดว้ ย ระบบระเบียบและมีหนา้ ท่ีรบั ผิดชอบรว่ มกนั เป็นท่ีประจักษ์ชัดว่า ตงั้ แต่วันแรกท่ีท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิ วะสลั ลมั ไดร้ บั แต่งตงั้ เป็นเราะสูล ท่านไดพ้ ยายามท่ีจะเผยแพร่คาสอนให้ มนุษย์น อบน้อม ยอมรับ การเ ป็ นบ่าว ต่ออัลล อฮ์แล ะเช่ื อใ นเอกภ าพขอ ง พระองค์ รวมทงั้ พยายามท่ีจะสถาปนารฐั ท่ีมีฐานยืนอย่บู นความเมตตาและ ระบอบท่ียุติธรรม ดาเนินการตามบทบัญญัติท่ีอลั ลอฮก์ าหนดมาเหนือปวง บ่าวของพระองค์ ดว้ ยหลกั แห่งความเมตตาและความยุติธรรมอย่างท่ีสุด ตงั้ แต่วนั แรกแห่งการเผยแพร่ในนครมกั กะฮ์ ท่านนบี ศ็อลลลั ลอฮุอะลยั ฮิ วะสัลลัม ได้ให้ข่าวดีแก่บรรดาเศาะหาบะฮ์ว่าอิสลามจะแผ่ขยายไปท่ัว 11

สดุ หลา้ ฟ้าเขียวและจะโดดเดน่ ดว้ ยกฎระเบียบต่าง ๆ หลากหลายท่ีมีอยู่ใน คาสอนนี้ ทงั้ ท่ีมกั กะฮแ์ ละดินแดนบริเวณรอบ ๆ ท่ีเป็นจุดเร่ิมตน้ ของศาสนา อิสลามนนั้ ยงั คงใชช้ ีวิตตามขนบธรรมเนียมประเพณีเดิม ๆ ซ่งึ ส่วนใหญ่เป็น วิถีทางท่ีห่างไกลจากความยุติธรรม ไม่มีบทบญั ญตั ิท่ีแน่นอน ไมม่ ีระบบการ บริหารจัดการท่ีเป็นโครงสรา้ งชัดเจน และไม่มีกระบวนการพิพากษาท่ี เป็นธรรม อิสลามไดน้ าบทบัญญัติท่ีสอนใหม้ นุษยด์ ูแลสิทธิของอลั ลอฮแ์ ละ สิทธิของมนุษยผ์ ูเ้ ป็นบ่าวของพระองค์ ซ่งึ มีทงั้ ความเมตตา ความยุติธรรม ความเสมอภาค และความจาเป็นพืน้ ฐานทงั้ หา้ ประการ เช่นท่ีอลั -เฆาะซาลีย์ ไดก้ ล่าวไวใ้ น “อลั -มสุ ตศั ฟา” และอชั -ชาฏิบียใ์ นหนังสือ “อลั -มวุ าฟะกอต” นอกเหนือไปจากหลกั แห่ง อลั -อหิ ์สาน หรือการทาดีกับทุกสรรพส่ิง บวกกับ หลกั การเมืองการปกครองทงั้ ภายในและภายนอกรฐั ซ่งึ คานึงถึงปัจจัยเสริม ตา่ ง ๆ ท่ีจะคอยเกือ้ หนนุ สงั คมเมอื งใด ๆ กต็ ามท่ีเจรญิ รุง่ เรอื ง ครั้น เม่ือท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลมั ประสบกับความ ยากลาบากในการท่ีจะเปล่ียนเมืองมักกะฮ์ให้เป็ นสังคมและรัฐท่ีใช้ บทบญั ญตั ิอสิ ลามในการปกครอง ท่านกเ็ ร่มิ มองหาดินแดนอ่ืนตามเผ่าต่าง ๆ ว่ามีใครท่ีไหนพร้อมจะช่วยเหลือท่านบ้าง เป็นสถานท่ีท่ีเหมาะสมและ ประกอบดว้ ยพลเมืองท่ีคอยสนบั สนุนรฐั อิสลาม ใหช้ าวมสุ ลิมไดด้ ารงชีวิตใน สงั คมแห่งมนษุ ยธรรมท่ีสนั ติ ปรองดอง และสมคั รสมานสามคั คี มีสมาชิกซง่ึ เป็นประชาชาติท่ีโดดเด่นเหนือประชาชาติอ่ืน ๆ ผูกโยงกับอัลลอฮ์และ บทบญั ญตั ิของพระองค์ เพ่ือนาขบวนมนษุ ยชาติสคู่ วามสขุ สถาพรและความ สมบูรณ์ และเพ่ือใหค้ วามเป็นธรรมกับตนเองและศาสนิกอ่ืน ๆ ท่ีแสวงหา การมีชีวิตอันทรงเกียรติ ท่านนบี ศ็อลลลั ลอฮุอะลยั ฮิวะสลั ลมั ไดเ้ ขา้ ไปหา 12

เผ่าตา่ ง ๆ ระหว่างเทศกาลของชาวอาหรบั ดว้ ยตวั เอง เพ่ือคน้ หาผทู้ ่ีพรอ้ มจะ ใหก้ ารช่วยเหลือท่านในการสถาปนาสงั คมท่ีสามารถจัดระเบียบใหเ้ ขม้ แข็ง และปกป้องตนเองตอ่ หนา้ การรุกรานของเหลา่ อริศตั รูได้ และดว้ ยความช่วยเหลือจากพระผู้อภิบาล ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลยั ฮิวะสลั ลมั ไดพ้ บกับส่ิงท่ีท่านเฝ้ารอคอยมาตลอด น่ันคือชาวอนั ศอร จากเมืองมะดนี ะฮ์ ทา่ นพบพวกเขาในฤดกู าลหจั ญ์ พวกเขารบั ฟังและเช่ือฟัง อีกทัง้ พรอ้ มใจท่ีจะใหเ้ มืองของพวกเขาเป็นฐานแห่งการดะอฺวะฮ์ เป็นรฐั ท่ี ทุกคนเฝ้าหารอคอย และเป็นสังคมมุสลิมท่ีสันติสุข พวกเขายินดีท่ีจะให้ ความช่วยเหลือแก่ท่านนบีดว้ ยทุกอย่างท่ีจาเป็นไม่ว่าจะเป็นกฎเกณฑแ์ ละ การบรหิ ารจดั การทงั้ ปวง ระบบการจัดการของท่านนบีในการบริหารตาแหน่งหน้าท่ีต่าง ๆ ของประชาชาติ การวางกฎเกณฑข์ องรฐั และส่ิงท่ีตามมาใหเ้ ห็นเป็นตวั อย่าง ในชีวประวตั ิและสุนนะฮข์ องท่าน กลายเป็นหลกั ท่ีไดร้ บั การถอดบทเรียนให้ เป็นทฤษฎีในการบรหิ าร การปกครองรฐั และการจดั การสงั คมในแบบอิสลาม ความอยตุ ธิ รรมและการกดข่ีข่มเหงเป็นส่ิงท่ีบรรดาเศาะหาบะฮข์ อง ท่านนบี ศอ็ ลลลั ลอฮอุ ะลยั ฮิวะสลั ลมั ตอ้ งเผชิญอย่ตู ลอดระยะเวลาท่ีมกั กะฮ์ แตท่ ่านนบีกค็ อยใหก้ าลงั ใจแก่พวกเขาวา่ สกั วนั หน่งึ ความอยตุ ิธรรมจะถูกกนั ออกไป ความยุติธรรมจะตระหง่านขึน้ ไม่ใช่เฉพาะท่ีมักกะฮ์เท่านั้นแต่จะ ขจรขจายไปท่วั แวน่ แควน้ ท่ีพวกเขารูจ้ กั เม่ือครั้งท่ีค็อบบาบ บิน อัล-อะร็อต ได้ร้องทุกข์กับท่าน ใน ความเดือดรอ้ นท่ีประสบกับเขา และเขาไดข้ อใหท้ ่านสาปแช่งผูท้ ่ีอธรรมเขา ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวแก่เขาว่า “ขอสาบาน ต่ออลั ลอฮ์ แน่นอนพระองคจ์ ะใหศ้ าสนานีส้ มบูรณ์ จนกระท่ังผูท้ ่ีเดินทาง 13

จากศ็อนอาอไ์ ปยงั หฎั เราะเมาตจ์ ะไมก่ ลวั ผใู้ ดนอกจากอลั ลอฮ์ จะกลวั เพียง แค่ว่าหมาป่ าจะกัดกินแกะของเขาเท่านัน้ แต่ทว่าพวกท่านทงั้ หลายนัน้ รีบ รอ้ นเกินไป”1 สญั ญาของอลั ลอฮว์ า่ อิสลามจะมีชยั มสุ ลิมจะเป็นผสู้ ืบทอดอานาจ บนแผ่นดินและมีความม่นั คง หมายถึงการวางระบบกฎเกณฑต์ ่าง ๆ ท่ีจะ ก่อให้เกิดความเป็ นปึกแผ่น มีนัยแห่งการรวมกันระหว่างบทบัญญัติ ภาคทฤษฎีและการลงมือปฏิบตั ิจริงในการบริหารจดั การทางโลกและศาสนา สญั ญานีเ้ ป็นท่ีประจกั ษช์ ดั ดงั โองการท่ีวา่ ََ‫﴿ َو َع َدَ َٱّ َل هَل َٱََّلِي َنَ َ َءا َم هنوَا َ ِمن هكمَ َ َو َع ِم هلوَا َٱل َ َصلِ ََح ِت‬ َ‫َٱََّ ِلي َن‬ ‫َ َك َما‬ َ َ‫َ َقَبلِ ِه َم‬ ‫َ ِمن‬ ‫َٱ َس َتخَلَ َ َف‬ ‫َٱ َلۡر ِ َض‬ ‫َ َِف‬ ‫َليَ َس َتخَلِ َف َن هه َم‬ َ‫َ َبعَ َِد‬ ‫َ ِم َن‬ ‫َ َو ََله َب ِد ََلَ ههم‬ َ‫َلَ ههم‬ ‫َٱرَتَ َ َض‬ َ ‫َدِي َن هه هَم‬ ‫َلَ هه َم‬ ‫َو ََله َم ِك َ ََن‬ ‫َٱَّ ِلي‬ ََ‫َ]َو َمنَ َك َف َرََ َب َع َد‬5‫َا‬5َ‫ي‬:‫و﴾ََ[َاِلَبنَو َرش‬5‫وُهك‬5َ‫َذَََخلِوَ َفَِك ِهَفََمأهَأَو َمََلنَئِاََ ََيكَََع هبهه ه هدَمَوٱنََل ََِفَنَِسَ هقَلَوي ه َََ ِش‬ ความว่า “อลั ลอฮท์ รงสญั ญาแก่บรรดาผูศ้ รทั ธาและประกอบ ความดีจากหมู่พวกเจ้าว่า พระองค์จะให้พวกเขาสืบทอด อานาจบนแผ่นดิน ดังท่ีพระองคใ์ ห้ชนท่ีมาก่อนพวกเขาได้ สืบทอด และพระองคจ์ ะทาใหศ้ าสนาท่ีพระองคท์ รงยินดีแก่ พวกเขามีความม่ันคง และพระองคจ์ ะเปล่ียนให้พวกเขามี ความปลอดภัย หลังจากท่ีพวกเขาเคยหวาดกลัว พวกเขา 1 เศาะฮีห์ อลั -บคุ อรีย,์ กติ าบ อลั -มะฆอซี, บาบ มา ละกิยะ อนั -นะบยี ์ ศอ็ ลลลั ลอฮุอะลยั ฮิวะสลั ลมั วะ อศั หาบฮุ ู มนิ อลั -มชุ รกิ นี ฟี มกั กะฮ,์ เลม่ 5 หนา้ 238 14