หนังสืออ่านเพิ่มเติม นิทานครูปัญยลัตณ์ฯ เรื่องแร่ธาตุ 5

1 เรื่อง แร่ธาตุ (Mineral) สอดคล้องตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เรียบเรียงและแต่งโดย...นางสาวปัญยลตั ณ์ สุขสงวน ตาแหน่งครู วทิ ยฐานะครูชานาญการพเิ ศษ โรงเรียนบ้านหนองเตย สานักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษา ศรีสะเกษเขต 1 กระทรวงศึกษาธิการ

2 ในหมู่บา้ นแห่งหน่ึงมีชื่อว่า “บา้ นขุนเขา” พ้ืนที่ใกลๆ้ หมู่บา้ น เป็นภูเขาลอ้ มรอบ ภูเขาอุดมสมบูรณ์ดว้ ยพนั ธุ์ไมน้ านาพรรณ มีขอ้ มูลการ สาํ รวจวา่ ดินแดนแห่งน้ีมีแหล่งแร่ธาตุ อยมู่ าวนั หน่ึง นา้ สมศกั ด์ิท่ีอาศยั อยู่ ในชุมชน เป็ นผูม้ ีบทบาทในการขับเคล่ือนน้อมนําหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงมาใชก้ บั ผคู้ นในชุมชนจนไดช้ ่ือว่าเป็ นหมู่บา้ นตวั อยา่ ง ไดใ้ หข้ อ้ มูลกบั เดก็ ๆ หลานสาว ชื่อว่าเด็กหญิง“ดาว”และหลานชายชื่อว่า เดก็ ชาย”เดือน” ท้งั สองคนกาํ ลงั เรียนอยชู่ ้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 เดก็ หญิงดาว สงสยั มาหลายวนั แลว้ จึงถาม นา้ สมศกั ด์ิวา่ “คุณนา้ เจา้ ค่ะหลกั ปรัชญา ของ เศรษฐกิจพอเพยี ง เป็นอยา่ งไรค่ะ” นา้ สมศกั ด์ิกเ็ ลยตอบขอ้ สงสัยว่า “หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตอ้ งประกอบดว้ ย ทางสายกลาง 3 ห่วง 2 เงื่อนไข นนั่ กค็ ือ หลกั ความพอประมาณ หลกั ความมีเหตุผล และหลกั ความ มีภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดี ยงั น้ีล่ะหลานเอย้ ”เด็กชายเดือนกเ็ ลยถามต่อไป อีกวา่ “แลว้ อีก 2 เง่ือนไข คืออะไรครับคุณนา้ ”

3 นา้ สมศกั ด์ิตอบวา่ “2 เงื่อนไข คือเง่ือนไขความรู้ นนั่ กค็ ือ รอบรู้ รอบคอบ ระมดั ระวงั ส่วนเง่ือนไขคุณธรก็ประกอบดว้ ย ซื่อสัตย์ สุจริต ขยนั อดทน สติปัญญา และแบ่งปันนะหลานชาย” เดก็ หญิงออ้ ยกเ็ ลยถาม ต่อไปอีกว่า “แลว้ มนั เช่ือมโยงเกี่ยวขอ้ งกนั ยงั ไงค่ะคุณนา้ ” นา้ สมศกั ด์ิ กล่าวว่า “ทางสายกลางท้งั หมดก็จะนําไปสู่การบูรณาการหลอมรวม หลักการไปสู่การใช้ชีวิตประจําวนั ด้านสังคม ด้านเศรษฐกิจ ด้าน วฒั นธรรมและดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม ก่อนท่ีจะไปสู่เป้าหมายอนั สูงสุดอยา่ ง แทจ้ ริง คือ ความสมดุล มน่ั คง และยงั่ ยืน จาํ ไวใ้ หข้ ้ึนใจเชียวนะหลาน ท้งั 2 คน อีกหน่อยกจ็ ะเติบโตเป็นเยาวชนของชาติ แลว้ เป็นกาํ ลงั สาํ คญั ในการขบั เคลื่อนพฒั นาการศึกษาตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่ชุมชนในอนาคต” ขณะที่ท้งั สามกาํ ลงั นงั่ คุยกนั นา้ บุญสมกเ็ ดินมาร่วม วงสนทนาดว้ ย นา้ บุญสมเป็ นชาวเขา เด็กหญิงดาวถามข้ึนว่า “ปรัชญา ข อ งเ ศร ษฐ กิ จ พ อ เพี ยง เก่ี ยว กับ กา รใ ช้แ ร่ ธ า ตุ ต้อ งป ระ กอ บไ ปด้ว ย อะไรบา้ งค่ะ”

4 เด๋ียวนา้ บุญสมจะเล่าใหฟ้ ังนะ หน่ึง หลักความพอประมาณ ตอ้ ง พอประมาณกบั ปริมาแร่ธาตุท่ีมีอยไู่ ม่ใชใ้ หส้ ูญเปล่า พอประมาณกบั งาน ท่ีใช้ และท่ีสาํ คญั ตอ้ งคาํ นึงถึงประโยชนส์ ูงสุด สอง หลกั ความมเี หตุผล คือ เพื่อใชป้ ระโยชน์ในโรงงานอุตสาหกรรมเช่นการถลุงเหล็ก ทองแดง เงินหรื ออะ ลูมิเนี ยม เป็ นต้น เพื่อการค้า ขายและ กา รส่ งออก สาม หลกั ภูมคิ ุ้มกนั ในตวั ที่ดี ตอ้ งตระหนกั และเห็นคุณค่าความสาํ คญั ขอ แร่ธาตุ การอนุรักษแ์ หล่งทรัพยากรแร่ธาตุ คาํ นึงว่าตอ้ งใชป้ ระโยชน์จาก แร่ธาตุให้คุม้ ค่าท่ีสุด เด็กชายเดือนถามต่ออีกว่า “ อีก 2 เง่ือนไขเก่ียวกบั การใช้แร่ธาตุคืออะไรบา้ งครับนา้ บุญสม” น้าบุญสมตอบว่า “หนึ่ง เงื่อนไขคุณธรรม ไดแ้ ก่เร่ืองการประหยดั แร่ธาตุ การใชแ้ ร่ธาตุที่มีอยอู่ ยา่ ง จาํ กดั อยา่ งคุม้ ค่า การแบ่งปัน เอ้ือเฟ้ื อเผื่อแผแ่ ก่ผูอ้ ่ืน ตลอดจนมีจิตสาํ นึก ในการอนุรักษ์ สอง เงื่อนไขความรู้ เช่นรู้เร่ื องสมบัติของแร่ ธาตุ กระบวนการเกิดแร่ ประเภทของร่าตุ แหล่งกาํ เนิดแร่ธาตุและการอนุรักษ์ แร่ธาตุ”เด็กหญิงดาว ถามว่า “มนั เช่ือมโยง 4 มิติ ต่อไดอ้ ยา่ งไรละจ๊ะ นา้ บุญสม”

5 นา้ บุญสม ตอบวา่ “มนั เชื่อมโยง 4 มิติได้ คือ หน่ึง ด้านสังคม แร่ธาตุ มีความจาํ เป็ นต่อการดํารงชีวิตของทุกคนทุกชมชน ทุกสังคม มีความจาํ เป็ นตอ้ งพ่ึงพาอาศยั ประโยชน์จากแหล่งแร่ธาตุ เพื่อใช้ ประกอบการอาชีพเกษตรกรรม อุตสาหกรรม สอง ด้านเศรษฐกจิ แร่ธาตุเป็ นปัจจยั ในการผลิตสินคา้ อุตสาหกรรมส่งออกการผลิต วตั ถุดิบจากแร่ให้เป็ นผลิตภณั ฑ์เพื่อการส่งออก เช่นทองแดง เงิน สาม ด้านวฒั นธรรม การใชช้ ีวติ ท่ีสัมพนั ธ์กบั แร่ธาตุเช่น การละเล่น สะทอ้ นชีวิตคนทาํ เหมืองแร่ ส่ี ด้านสิ่งแวดล้อม ระบบสิ่งแวดลอ้ ม จะสมบูรณ์และคงอยู่ทุกคน ทุกภาคส่วนต้องร่วมอนุรักษ์ รักษา ระบบนิเวศดิน น้ํา เพ่ือความสมบูรณ์ของแหล่งแร่ ธาตุต่างๆ ทุกประ เภทใ ห้ค งอยู่สื บไ ป”เด็กท้ ังสองต้ ังใ จฟั งอย่า งจด จ่ อแ ละ สัญญากับตาสมหมายและน้าบุญมีว่า “จะนําหลักปรัชญาของ เศรษฐกิ จพอเพียงไปปฏิ บัติตนให้เกิดประโยชน์สู งสุ ดพร้ อมท้ ัง กราบขอบพระคุณท้งั 2 คน ก่อนลากลบั บา้ น” นิทานจบแล้วค่ะ.................................... อ่านนิทานจบอย่าลืมทาแบบทดสอบนะจ๊ะหนูๆ

6 แบบทดสอบ คาชี้แจง จงเลือกคาํ ตอบที่ถูกท่ีสุดเพยี งคาํ ตอบเดียว 1. การใชแ้ ร่ธาตุในขอ้ ใดไม่สอดคลอ้ งตามหลกั ความ พอประมาณ ก. ใชต้ ามสะดวก ข. ใชแ้ ร่ธาตุเท่าท่ีจาํ เป็น ค. ใชแ้ ร่ธาตุใหเ้ หมาะสมกบั งาน ง. ใชแ้ ร่ธาตุใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด 2. ขอ้ ใดแสดงถึงหลกั ความมีเหตุผลในการใชแ้ ร่ธาตุ ก. เพอ่ื ใชเ้ สริมความสวยงาม ข. เพอื่ ใชร้ ักษาสุขภาพกาย ค. เพื่อใชก้ บั การท่องเที่ยว ง. เพ่ือใชก้ บั อุตสาหกรรม

7 3. พฤติกรรมที่สะทอ้ นถึงหลกั ภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดีเกี่ยวกบั การใชแ้ ร่ธาตุคือขอ้ ใด ก. การใชแ้ ร่ธาตุประหยดั ข. การตระหนกั และเห็นคุณค่า ค. การสาํ รวจขดุ แห่งแร่ธาตุเพื่อคา้ ขาย ง. การเปิ ดโรงงานถลุงสินแร่อยา่ งใหญ่โต 4.เงื่อนไขคุณธรรมและเงื่อนไขความรู้มีลกั ษณะ ตรงตามขอ้ ใด ก. สมบตั ิของแร่ธาตุ การแบ่งปัน ข. การประหยดั สมบตั ิของแร่ธาตุ ค. การถนอมรักษา จิตสาํ นึก ง. กระบวนการกาํ เนิดแร่ การอนุรักษ์ 4. การเชื่อมโยง 4 มิติตรงกบั ขอ้ ใด ก. ใชใ้ นอุตสาหกรรม ข. ประกอบอาชีพคา้ ขาย ค. ชีวติ คนทาํ เหมืองแร่ ง. ทุกขอ้ ที่กล่าวมา

8 แบบบันทกึ การทาแบบทดสอบ เรื่อง แร่ธาตุ (Mineral) ชื่อ…………………………………………เลขที่……… ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3 ทดสอบก่อนเรียน ทดสอบหลงั เรียน ข้อที่ ก ข ค ง ข้อท่ี ก ข ค ง 11 22 33 44 55 สรุปผลการเรียน ประเมินผล ก่อนเรียน หลงั เรียน คะแนนเตม็ 5 5 ได้ คดิ เป็ นร้อยละ

9 จดั พมิ พโ์ ดย นางสาวปัญยลตั ณ์ สุขสงวน ครูโรงเรียนบา้ นหนองเตย สพป.ศรีสะเกษ เขต 1