ภาษาไทยพื้นฐาน

21/10/56 ความหมายของการสรปุ ความ จากการฟงและการดูการสรปุ หมายถงึ รวมความเพ่ือยอเอาแตประเดน็ ของเร่ืองการฟง หมายถึง ต้ังใจสดับ คอยรบั ฟง! เสียงด#วยหู ไดย# นิ เปน' ต#นการดู หมายถึง ใชส# ายตาเพื่อใหเ# หน็ เชน ดูภาพ ดูละคร เปน' ตน# 1

21/10/56 ประโยชนของการสรปุ ความ จากการฟงและการดู๑. เพอ่ื การนําไปใช# ๓. เพ่ือความจรรโลงใจ๒. เพอื่ ความเพลิดเพลนิ ๔. เพื่อประเมนิ ผลและวจิ ารณ5 กระบวนการฟงและการดู๑. ขั้นไดย\" นิ หรอื เห็น เป'นขั้นตอนของการรบั สาร เม่ือมคี ลน่ื เสยี งมากระทบโสตประสาทหรือไดเ# ห็นภาพท่ปี รากฏอยูในสายตา๒. ขัน้ พิจารณาแยกแยะเสยี งทไ่ี ดย\" ินหรอื ภาพทีเ่ หน็ เปน' ขัน้ ตอนการแยกแยะเสียงท่ไี ด#ยินและภาพท่ีเหน็ วาเป'นเสียงและภาพอะไร๓. ขั้นยอมรับ เป'นขน้ั ทต่ี อจากการพิจารณาแล#ว ผ#ฟู ง! หรอื ผด#ู ูอาจยอมรับหรอื ปฏิเสธวาข#อความทีไ่ ด#ยินหรือภาพที่เห็น ส่ือความหมายได#หรือไม 2

21/10/56 กระบวนการฟงและการดู (ต1อ)๔. ข้ันตีความ เปน' ขนั้ ที่ผู#ฟ!งหรือผูด# ูแปลความหมายหรอื ตคี วามส่งิ ทไ่ี ด#ยินหรือเห็น ให#ตรงกบั จุดประสงคข5 องผ#สู งสาร๕. ขนั้ เขา\" ใจ เป'นขนั้ ทผี่ ู#ฟ!งหรอื ผด#ู ูทาํ ความเขา# ใจกับขอ# ความท่ไี ดย# นิ หรือภาพทีไ่ ดเ# ห็นวามคี วามหมายอยางไร อะไรสาํ คญั ทส่ี ดุ เชือ่ ถอื ไดม# ากน#อยแคไหน๖. ขน้ั นําไปใช\" เป'นขนั้ ทีพ่ จิ ารณาสารจนเขา# ใจอยางถองแท#แลว# ผู#ฟ!งหรือผ#ูดูก็จะมีปฏิกิรยิ าตอบสนอง และนาํ ความรูค# วามเข#าใจท่ไี ด#จากการฟ!งและดไู ปใช#ให#เกิดประโยชน5 หลักการฟงและการดูทดี่ ี๑. ฟงและดใู ห\"ตรงจดุ ประสงค จะทาํ ให#ผู#รับสารรจ#ู กั เลอื กฟง! หรอื ดูในส่ิงทตี่ #องการและทาํให#ตงั้ ใจรับสารเพื่อให#ไดป# ระโยชน5ตามจดุ มงุ หมายท่กี ําหนด๒. ฟงและดูดว\" ยความพร\"อม ต#องมีความพร#อมทัง้ ทางรางกาย จติ ใจ และสตปิ ญ! ญา หากขาดความพร#อมดา# นใด ดา# นหนึ่ง อาจทําให#ไดร# ับประโยชนไ5 ด#ไมเตม็ ท่ี๓. ฟงและดอู ย1างมสี มาธิ ตอ# งมคี วามตงั้ ใจ จดจออยกู ับเรอื่ งท่ีฟง! หรือดู ไมฟงุ; ซานหรือคิดถึงเรอ่ื งอ่ืน 3

21/10/56 หลักการฟงและการดูทดี่ ี (ต1อ)๔. ฟงและดดู ว\" ยความกระตอื รอื ร\"น ตอ# งมีความสนใจ เห็นประโยชนห5 รอื คุณคาของเรอ่ื งที่ฟง! หรือดู ซง่ึ จะชวยใหเ# กิดสมาธใิ นการรับสารได#ดียง่ิ ขึ้น๕. ฟงและดโู ดยไม1มีอคติ ไมมคี วามลําเอียง ที่เกดิ จากความรัก ความโกรธ ความหลง หรือความกลัว สงิ่ เหลานจี้ ะทาํ ให#การรับสารจากการฟง! หรือดูน้ัน ขาดความเทย่ี งธรรมได#๖. ฟงและดโู ดยใชว\" จิ ารณญาณ เป'นการประเมนิ วามปี ระโยชน5หรือนาเช่อื ถือมากนอ# ยแคไหน โดยพจิ ารณาให#รอบคอบ เพอื่ ใหไ# ดร# ับประโยชนจ5 ากการฟ!งและการดใู หค# #ุมมากทสี่ ดุหลกั การฟงและการดูสาร จากสือ่ มวลชน๑. การเลือกสื่อท่จี ะฟงและดู ๒. การเลอื กเรือ่ งหรอื รายการทจ่ี ะฟงและในป!จจุบนั มสี อ่ื มากมายที่ไดร# ับการ ดูคดั เลือกเพื่อนาํ มาใช#เผยแพรขอ# มลู และ กลมุ ผฟ#ู !งและผูด# อู าจมคี วามสนใจเรื่องราวตางๆ สปู ระชาชน ผ#รู ับสารจะ เร่อื งราวท่จี ะฟ!งแตกตางกัน ทั้งนขี้ ้ึนอยูเลอื กรบั ส่ือประเภทใดนัน้ ข้ึนอยกู ับความ กับความมงุ หมายในการฟ!ง การดูในแตสนใจและความเหมาะสมของส่ือ ละคร้ัง 4

21/10/56 หลกั การฟงและการดูสาร จากส่ือมวลชน (ต1อ)๓. มีวจิ ารณญาณในการฟงและดู ๒. การแสดงปฏกิ ิริยาตอบสนองสื่อมวลชนตางๆ นําเสนอรายการมากมาย ผฟู# ง! และผู#ดสู ามารถมสี วนรวมในกระบวนหลายรปู แบบ ผ#ฟู ง! จะต#องใช#วจิ ารณญาณ การสื่อสารได# ดังนน้ั หากมโี อกาสได#แสดงแยกแยะวารายการใดมีประโยชน5 ความคดิ เหน็ ควรแสดงความคดิ เห็นบา# งเหมาะสมกบั เพศ วยั แยกแยะองคค5 วามรู# ตามโอกาส เพ่ือจะเปน' ประโยชนผ5 ูฟ# ง! ทานข#อเท็จจริงประเด็นความคดิ ดว# ยเหตผุ ล อนื่ ๆ ทไ่ี มมีโอกาสรวมแสดงความคดิ เห็น มารยาทในการฟงและการดู๑. ไปสถานทจ่ี ัดงานกอ1 นเวลาอยา1 งนอ\" ย ๑๕ นาที เพือ่ จะไดไ# มรบกวนผอ#ู น่ื ขณะฟง! หรอื ดกู ารแสดง๒. แต1งกายให\"ถูกกาลเทศะ ถ#างานท่ีจดั เปน' ทางการควรสวมเสอ้ื ผ#าทส่ี ุภาพเรยี บร#อยไมสวมรองเทา# แตะ๓. ให\"เกียรติผ\"พู ดู หรอื ผแ\"ู สดงเม่ือมกี ารแนะนําตัวดว\" ยการปรบมือ และปรบมอื อกี คร้ังเม่อื การแสดงจบหรอื เม่ือเกดิ ความพึงพอใจ และไมควรแสดงกิรยิ าทไ่ี มสภุ าพ๔. ต้ังใจฟงหรอื ดูการแสดงด\"วยอาการสาํ รวม ไมพูดคยุ หรอื วจิ ารณเ5 สยี งดงั เพราะเปน' การรบกวนผอู# น่ื 5

21/10/56 มารยาทในการฟงและการดู (ต1อ)๕. รกั ษาความสงบ ไม1รบกวนสมาธิผู\"อ่นื ดว\" ยการกระทาํ ใดๆ เชน นาํ อาหารเข#าไปรบั ประทาน ลกุ เดนิ เขา# ออกบอยๆ เปน' ตน#๖. ไม1แสดงกริ ิยาท่ีไม1เหมาะสมตอ1 ผอ\"ู ่ืน ขณะฟ!งหรอื ดกู ารแสดง๗. ควรปดA เคร่ืองมอื สื่อสาร หากมีธุระจําเปน' ควรใชร# ะบบฝากข#อความ๘. สบตาผู\"พูดเพือ่ แสดงความสนใจ ไมควรทํากิจกรรมอยางอนื่ส1วนประกอบของขอ\" ความ ทฟี่ งและดู๑. ใจความ ๒. พลความคอื ขอ\" ความท่สี าํ คัญท่ีสุดของเรื่องจะ คอื ขอ\" ความท่ีมีความสําคัญน\"อยกว1าตัดออกไม1ได\" ถ#าตัดออกจะทําให# ใจความ มีหน#าที่ขยายใจความให#สาระสําคัญของเรื่องเปลี่ยนแปลงไป ชัดเจนขึ้น ถ\"าตัดออกก็ไม1ทําให\"จากเดิม สาระสําคัญเปลยี่ นแปลงจากเดิม 6

21/10/56 ขนั้ ตอนการสรุปความจาก การฟงและการดู๑. ขนั้ รับสารให\"เขา\" ใจ ๒. ข้นั คิดสรุปความจับประเดน็ สําคญั หรอื แนวคดิ สาํ คัญ ตัง้ คําถามตอจากการจบั ประเดน็ สําคญัของเร่อื งทผ่ี #ูสงสารต#องการใหผ# ร#ู ับสารร#ู ของเร่ืองวา เก่ียวกบั ใคร ทําอะไร ทไี่ หนเร่อื ง เข#าใจ เมอ่ื ไหร อยางไร๓. ประโยชนหรือข\"อคดิ ทีไ่ ด\" ๔. ข้นั เขยี นสรุปผรู# ับสารควรคดิ ตอวาเราไดอ# ะไรจาก การนาํ ใจความสําคัญมาเรียบเรยี งใหมเรอ่ื งนนั้ บ#าง จะเอาไปใช#ประโยชนไ5 ด# ดว# ยสาํ นวนของผูส# รุปเองอยางส้ันๆ แตอยางไร ได#ใจความครบถว# น ชดั เจน การสรุปความจากสาร ประเภทตา1 งๆ๑. สารทีใ่ หค\" วามรู\" มีท้ังความรู#ทั่วไปที่ได#ยินได#เห็นในชีวิตประจําวัน การทํางานจากบุคคลรอบข#าง ขาวสาร สารคดี บทวิเคราะหข5 าว เป'นต#น๒. สารท่ีให\"ความบันเทิง ไมเน#นที่ความสําคัญของเน้ือหาสาระ จะเน#นท่ีความสนุกสนานเพลดิ เพลินแกผร#ู ับสาร ทําใหผ# ูด# ูผฟ#ู ง! รู#สึกผอนคลายความตึงเครียด๓. สารทใี่ หค\" วามจรรโลงใจ จะกอใหเ# กดิ สตปิ !ญญาหรือชวยยกระดับจิตใจของผู#รับสารให#สูงข้ึนผู#รบั สารต#องมวี จิ ารณญาณทจ่ี ะเชื่อหรอื ปฏบิ ัตใิ นสง่ิ ท่ถี ูกตอ# ง๔. สารทีโ่ น\"มนา\" วใจ จะออกมาในลกั ษณะชกั ชวนใหเ# หน็ ดเี หน็ งามหรอื ใหโ# อนออนตาม ให#เชอ่ืหรือปฏบิ ตั ติ ามในส่งิ ทผ่ี ูส# งสารต#องการ 7

21/10/56 8