สวนพฤกษศาสตร์

สวนพฤกษศาสตรใ์ นโรงเรียน ประกอบวิชา ว 32101 เทคโนโลยี 2 ครปู ระจาวิชา ครรู ชั ชนก วงศเ์ ขยี ว

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เร่ือง สวนพฤกษศาสตร์ในโรงเรียน เล่มนีป้ ระกอบด้วยเนือ้ หาเกี่ยวกบั ต้นไม้และดอกไม้ในโรงเรียนวงั เหนือวทิ ยาเป็นสว่ นหน่งึ ของวิชา ว32101 เทคโนโลยี 2 ผ้จู ดั ทาหวงั เป็นอย่างย่ิงวา่ เนอื ้ หาในหนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนิกส์นี ้ จะเป็นประโยชน์สาหรับผ้ทู ่ีศกึ ษาได้เป็นอยา่ งดี นาย จิรากร ศภุ ชาญภชั นางสาว ธนพร แก้วก้อน ผ้จู ดั ทา

สวสั ดคี ะ่ เราทงั้ สองคนจะมาให้ความรู้ เกี่ยวกบั ดอกเฟ่ื องฟ้ ากนั นะคะ จะเป็นยงั ไงนนั้ ไปดกู นั เลย

เฟ่ื องฟ้ า เฟื่ องฟ้ า ช่ือสามญั Paper flower[2], Bougainvillea[3] เฟื่ องฟ้ า ชื่อวิทยาศาสตร์ Bougainvillea glabra Choisy จดั อยใู่ นวงศบ์ านเยน็ (NYCTAGINACEAE)[1] เฟ่ื องฟ้ า มีช่ือทอ้ งถิ่นอื่น ๆ วา่ ดอกต่างใบ (กรุงเทพฯ), ดอก กระดาษ ดอกโคม (ภาคเหนือ), ตรุษจีน (ภาคกลาง), เยจ่ ่ือฮวา จื่อซานฮวา (จีนกลาง) เป็นตน้ [1],[3]

ประวตั เิ ฟ่ื องฟ้ า ต้นเฟ่ื องฟ้ าถูกพบคร้ังแรกในประเทศบราซิ ลโดยนัก พฤกษศาสตร์ชาวฝร่ังเศส เมื่อประมาณปี ค.ศ. 1766-1769 และได้ ถูกนาไปปลูกยงั ส่วนต่าง ๆ ของโลก เร่ิมจากทางยุโรป อเมริกา เหนือ และเอเชีย สาหรับในประเทศไทยไดม้ ีการนาพนั ธุ์ของตน้ เฟื่ องฟ้ าเขา้ มาจากประเทศสิงคโปร์เป็ นคร้ังแรกเมื่อประมาณปี พ.ศ.2423 (รัชกาลท่ี 5) และมีการนาเขา้ มาจากต่างประเทศอีก มากมายจนถึงปัจจุบนั โดยสายพนั ธุ์ของตน้ เฟ่ื องฟ้ าในประเทศก็มี จานวนไม่นอ้ ยไปกวา่ ต่างประเทศ เน่ืองมาจากตน้ เฟื่ องฟ้ าเป็นไมท้ ี่ เจริญเติบโตไดด้ ีในประเทศไทยแลว้ ยงั เกิดการกลายพนั ธุ์เป็ นสาย พนั ธุ์ใหม่เกิดข้ึนอีกมากมาย

ลกั ษณะของเฟื่ องฟ้ า ต้นเฟื่ องฟ้ า จดั เป็นไมย้ นื ตน้ ประเภทพมุ่ ก่ึงเล้ือย สามารถเล้ือย ไปไดไ้ กลถึง 10 เมตร ลกั ษณะของทรงพมุ่ สามารถตดั แต่งและ บงั คบั ทิศทางการเจริญเติบโตได้ ลาตน้ มีลกั ษณะกลมใหญ่ เน้ือ แขง็ ผิวเป็นสีเทาหรือสีน้าตาล ลาตน้ เปราะและหกั ไดง้ ่าย มี หนามข้ึนตามลาตน้ อยเู่ หนือใบ] ใบเฟื่ องฟ้ า ใบเป็นใบเด่ียว ออกเรียงสลบั ลกั ษณะของใบเป็นรูปไข่ รูปรี หรือรูปหวั ใจ ปลายใบแหลม โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกวา้ ง ประมาณ 3-6 เซนติเมตรและยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร แผน่ ใบเป็นสีเขียว ผิวใบเรียบ ใบบาง มีหนามอยตู่ ามง่ามใบ มี กา้ นใบยาวประมาณ 1 เซนติเมตรดอกเฟ่ื องฟ้ า ออกดอกเป็น กระจุกตามง่ามใบและปลายกิ่ง มี 3 ดอก ดอกมีหลายสี ทางจีน นิยมนามาใชเ้ ป็นยา คือ ดอกสีม่วง หรือสีแดง ดอกท่ีเป็นสี ๆ ก็ คือใบท่ีเปลี่ยนสี เรียกวา่ ใบดอก มีลกั ษณะบางคลา้ ยกบั กระดาษ ลกั ษณะเป็นรูปไข่ปลายแหลม ในหน่ึงดอกจะมีใบ ดอก 3 ใบเช่ือมติดกนั

สรรพคุณของเฟ่ื องฟ้ า ดอกเฟ่ื องฟ้ ามีสรรพคุณช่วยบารุงหวั ใจและระบบขบั ถ่าย (บาง ขอ้ มูลระบุวา่ ดอกเฟ่ื องฟ้ ามีสรรพคุณช่วยบารุงโลหิตและใช้ แทนเครื่องหอมไดด้ ว้ ย) (ดอก)[5] ดอกเฟ่ื องฟ้ า (สายพนั ธุ์ Bougainvillea glabra Choisy.) มีรสขมฝาด เป็นยาสุขมุ ออกฤทธ์ิต่อตบั ใชเ้ ป็นยา แกป้ ระจาเดือนมาไม่เป็นปกติ ทาใหเ้ ลือดไหลเวยี นไดด้ ี รักษา สตรีที่ประจาเดือนไม่มาหรือมุตกิดตกขาวของสตรี ดว้ ยการใช้ ดอกท่ีเป็นยาแหง้ คร้ังละ 10-15 กรัมนามาตม้ กบั น้ารับประทาน หรือจะใชร้ ่วมกบั ตวั ยาอ่ืน ๆ ในตารับยาตามที่ตอ้ งการ (ดอก)[1] เฟ่ื องฟ้ าดอกขาว (Bougainvillea spectabilis Willd.) ในประเทศจีนจะไม่นิยมนามาใชท้ ายา แต่ในประเทศ ไทยจะมีการนารากมาใชเ้ ป็นยาแกพ้ ิษต่าง ๆ

วธิ ีการปลูก หาจุดท่ีแดดดใี นสวนของคุณ. ตน้ เฟื่ องฟ้ าชอบแสงอาทิตย์ มากๆ และจะเจริญเติบโตไดด้ ีที่สุดเมื่อไดร้ ับแสงแดดเตม็ ที่ วางตน้ เฟ่ื องฟ้ าไวก้ ลางแจง้ โดยหากคุณอาศยั อยใู่ นซีกโลกใต้ ใหว้ างตน้ เฟื่ องฟ้ าไวท้ ิศเหนือ ในทางกลบั กนั หากคุณอาศยั อยู่ ซีกโลกเหนือ ใหว้ างตน้ เฟื่ องฟ้ าไวท้ ิศใต้ ตน้ เฟ่ื องฟ้ าตอ้ งการ แสงแดดอยา่ งนอ้ ย 5 ชวั่ โมงเตม็ ๆ ในการอยรู่ อด

วธิ ีดแู ลรักษำ รดนา้ แต่พอด.ี ตน้ เฟ่ื องฟ้ าจะอ่อนแอหากคุณให้ น้ามนั มากเกินไป ท้งั ตน้ จะเตม็ ไปดว้ ยใบ แต่ไม่ ออกดอกใหค้ ุณเห็น ทวา่ ในทางกลบั กนั หากคุณ ปล่อยใหด้ ินแหง้ จนเกินไป ตน้ เฟ่ื องฟ้ าจะเครียดได้ ดงั น้นั คุณตอ้ งหาทางสายกลางท่ีทาใหต้ น้ ไมม้ ี ความสุข คือรดน้าพอใหด้ ินช้ืนแต่ไม่รดมากเกินจน มีน้าขงั ที่โคนตน้ ใส่ป๋ ุยเป็ นประจา. ทุกๆ 2-3 เดือนคุณควรใส่ป๋ ุยที่มีฟอสเฟต สูง เพื่อช่วยใหต้ น้ เฟื่ องฟ้ าออกดอกอยตู่ ลอดเวลา การใส่ป๋ ุย มากเกินไปจะทาใหต้ น้ ไมโ้ ตเร็วเกินไป ดงั น้นั หากคุณเห็นวา่ เฟ่ื องฟ้ าของคุณใหญ่เกินไปแลว้ กใ็ หล้ ดปริมาณป๋ ุยและความถ่ี ในการใส่ป๋ ุยลง

การขยายพนั ธ์ุเฟ่ื องฟ้ าเพอื่ การค้า การขยายพนั ธุเ์ ฟื่ องฟ้ าเพ่ือการคา้ น้นั นิยมทากนั อยู่ 2 ลกั ษณะ คือ การปักชากิ่งและการเสียบยอด การปักชาก่ิงแบ่งเป็น 3 ลกั ษณะ 1. ปักชาก่ิงขนาดเลก็ เท่ากบั ปลายตะเกียบไปจนถึงนิ้วมือ เพ่ือปลูกเฟ่ื องฟ้ ากระถางขาย 2. การปักชากิ่งใหญ่ หรือกิ่งเฟ่ื องฟ้ าท่ีเป็นกิ่งแก่ กิ่งติดกบั ลา ตน้ ท้งั น้ีเพราะวา่ เฟ่ื องฟ้ าตอน้นั หายากข้ึน และมีปริมาณลดนอ้ ยลง ประกอบกบั กิ่งเฟ่ื องฟ้ าบางก่ิงน้นั มีลกั ษณะที่จะจดั เป็นฟอร์มตน้ ท่ี สวยงามได้ กน็ ามาปักชาทดแทนตน้ ตอแท้ ๆ ที่หายาก 3. การปักชาตน้ ตอซ่ึงเป็นตน้ ตอเฟื่ องฟ้ าท่ีขดุ เอามาจากตาม บา้ นนอกที่ชาวบา้ นปลูกเอาไวน้ าน ๆ หลาย ๆ ปี บางตน้ มีอายรุ ่วม 100 ปี กม็ ี เมื่อเฟื่ องฟ้ าแตกยอดแตกก่ิงดีแลว้ กน็ ามาเสียบยอดเพือ่ เปลี่ยนพนั ธุแ์ ละสีสนั ต่อไป

พนั ธ์ุไม้ 1. พนั ธุ์ดอกสีแดง ไดแ้ ก่ แดงจินดา แดงรัตนา แดงบานเยน็ ตรุษจีนด่าง สาวติ รี กฤษณา 2. พนั ธุ์ดอกสีขาว ไดแ้ ก่ ทศั มาลีดอกขาว ขาว น้าผ้งึ สุมาลี สุวรรณี

3. พนั ธุด์ อกสีชมพู ไดแ้ ก่ ชมพจู ินดา ชมพทู ิพย์ ชมพนู ุช 4. พนั ธุ์ดอกสีม่วง ไดแ้ ก่ ม่วง ประเสริฐศรี พรสุมาลี ม่วง กฤษณา ทศั มาลี

5. พนั ธุ์ดอกสีส้ม ไดแ้ ก่ สุมาลีสีทอง 6. พนั ธ์ดุ อกสีเหลอื ง ได้แก่ เหลอื งอรทยั

เป็นยงั ไงกนั บา้ งคะ สาหรับความรู้ท่ีเราไดใ้ ห้ หวงั วา่ หลายๆคนจะนาไปใช้ ประโยชน์ไดน้ ะคะ

ผู้จัดทำ นาย จิรากร ศภุ ชาญภชั เลขท่ี 16 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 ห้อง 1 นางสาว ธนพร แก้วก้อน เลขที่ 33 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 ห้อง 1