วดิ ที ศั น์แผนสิทธมิ นุษยชนแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 4
ความเปน็ มาแผนสิทธิมนษุ ยชนแห่งชาติ National Human Rights Plan 1 Austria 2 14 ม.ิ ย. 2536 - 25 มิ.ย. 2536 ยอ่ หน้า 71 ของ Vienna Declaration and การประชุม World Conference Programme of Action (VDPA) on Human Rights เสนอแนะให้แตล่ ะรัฐพิจารณา ณ กรุงเวยี นนา ความจําเปน็ ในการจัดทํา สาธารณรัฐออสเตรยี แผนสทิ ธมิ นุษยชน 3 4 กรมคมุ ครองสิทธิและเสรีภาพ 17 ต.ค. 2543 พ.ศ. 2541 ครม. มีมติเหน็ ชอบประกาศใช้ แผนสิทธิมนษุ ยชนแหง่ ชาติ ครบรอบ 50 ปี ปฏิญญาสากล ฉบบั ที่ 1 (พ.ศ. 2544 - 2548)¹ วา่ ด้วยสิทธิมนุษยชน รฐั บาลได้รเิ ริ่ม โดยมีสาํ นักเลขาธกิ ารคณะรัฐมนตรี จัดทาํ แผนสทิ ธิมนุษยชนแหง่ ชาติ เปน็ ศนู ย์กลางในการประสาน ฉบับแรกของไทย และติดตามการดําเนินงาน 5 1 เดมิ ใช้ชอ่ื นโยบายและแผนปฏิบตั ิการแม่บทด้านสทิ ธิมนษุ ยชน กรมคมุ ครองสิทธิและเสรีภาพ 10 ต.ค. 2545 สํานกั เลขาธิการคณะรฐั มนตรี โอนงานเก่ยี วกบั แผนสิทธิมนษุ ยชน แห่งชาติ ให้อย่ภู ายใต้ภารกจิ ของกระทรวงยตุ ิธรรม โดยกรมคุ้มครองสทิ ธิและเสรภี าพ เป้าหมาย การละเมิดสทิ ธิมนษุ ยชนลดลง วสิ ัยทัศน์ สังคมรหู้ น้าท่ี เคารพสิทธมิ นุษยชน และไดร้ ับความคุ้มครองอย่างเปน็ ธรรม
แผนสทิ ธิมนษุ ยชนรายด้าน 10 ดา้ น 1 กระบวนการ 6 สาธารณสขุ ยุตธิ รรม 7 ข้อมลู ขา่ วสาร 2 การศกึ ษา และเทคโนโลยี สารสนเทศ 3 ทรพั ยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดลอ้ ม 8 การเมอื ง การปกครอง 4 เศรษฐกิจ และความมน่ั คง และธรุ กจิ 9 ทีอ่ ยอู่ าศัย 5 การขนสง่ 10 สิทธิชุมชน วฒั นธรรม และศาสนา
1. ด้านกระบวนการยุติธรรม ตวั ชว้ี ัด 1) ความรูค้ วามเขา้ ใจเรื่องสิทธิมนษุ ยชนและความรู้พ้ืนฐาน ในการเขา้ ถงึ กระบวนการยตุ ธิ รรมของประชาชนเพิ่มขน้ึ 2) ประเภทและระดับของมาตรการที่รัฐกาํ หนดขึน้ เพื่อความเสมอภาคในกระบวนการยตุ ิธรรม ขอ้ ทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ขาดความรกู้ ฎหมาย สร้างธรรมาภบิ าล และสิทธิกระบวนการ หนว่ ยงาน ยตุ ิธรรม กระบวนการยุตธิ รรม การค้ามนษุ ย์ เพิ่มมาตรการปอ้ งกนั และปราบปราม การค้ามนุษย์ มาตรฐานล่าม ส่งเสริมลา่ ม ในกระบวนการยตุ ธิ รรม ในกระบวนการยตุ ธิ รรม ความเหล่อื มลํา้ ให้ความรู้แก่ผตู้ ้องหา ในกระบวนการสอบสวน ถึงสทิ ธิในช้นั สอบสวน กฎหมาย ทบทวนและแก้ไข มีจาํ นวนมากเกนิ ไป กฎหมายใหส้ อดคลอ้ ง กบั บริบททเ่ี ปลี่ยนแปลง
ตวั ช้วี ัด 2. ด้านการศึกษา 1) จํานวนสถานศึกษา หรอื สถาบันการศึกษา หรอื องคก์ รทจ่ี ัดการศึกษา แบบเรยี นร่วมตามรปู แบบหรือหลักสูตร สําหรบั บคุ คลท่มี ีความตอ้ งการ จาํ เปน็ พิเศษ (คนพิการ ผดู้ ้อยโอกาส ผู้มีความสามารถพิเศษ) เพิ่มขึ้น 2) มีหลกั สูตรการศึกษาในการจดั การศึกษากลุ่มการศึกษาเฉพาะดา้ น เฉพาะทางกลุ่มท่ีมีความต้องการจําเป็นพิ เศษในทุกระดับการศึกษา ทง้ั การศกึ ษาในระบบนอกระบบและตามอธั ยาศยั ทมี่ คี ณุ ภาพและมาตรฐาน 3) ดชั นคี วามเหลอ่ื มลาํ้ ทางการศกึ ษาของอตั ราการเขา้ เรยี นระดบั การศกึ ษา ขั้นพื้ นฐานตามฐานะทางเศรษฐกิจและพื้ นที่ลดลง ข้อท้าทาย ข้อเสนอแนะ โอกาสเข้าถงึ การศึกษา ส่งเสริมเยาวชน ดอ้ ยโอกาส ให้เข้าถงึ การศึกษา ขาดการศึกษา เนน้ พัฒนาหลกั สูตร รปู แบบใหม่ทม่ี ีคุณภาพ เชิงคณุ ภาพ การกลน่ั แกลง้ สง่ เสรมิ สิทธมิ นษุ ยชน การเลือกปฏิบตั ิ ศกึ ษาและหน้าที่ ในสถานศกึ ษา ในวัยเรียน ขาดแนวปฏิบัตติ ่อ ดแู ลบตุ รหลาน บตุ รแรงงานต่างดา้ ว แรงงานต่างดา้ ว อย่างเปน็ ระบบ
3. ดา้ นทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ ม ตวั ชี้วดั 1) จาํ นวนของหนว่ ยงานทม่ี มี าตรการดา้ นการเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ ในนโยบาย/ยทุ ธศาสตร/์ แผนท่ี เพื่อเพิ่มขดี ความสามารถในการปรบั ตวั ตอ่ ผลกระทบอันเกดิ มาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ 2) การทบทวนปรบั ปรุงแก้ไข หรอื เสนอรา่ งกฎหมาย เกีย่ วกับ การจัดการทรพั ยากรธรรมชาตแิ หลง่ นํ้า สภาพภูมอิ ากาศ 3) การเข้าถึงสิทธิในการได้รับความช่วยเหลือเมื่อเกิดสาธารณภัย จากรฐั อยา่ งเสมอภาค เท่าเทยี ม ข้อท้าทาย ข้อเสนอแนะ ขาดการดแู ลทรัพยากร เน้นพัฒนาท่สี อดคล้อง ธรรมชาต/ิ การเปลี่ยนแปลง กับ SDGs สภาพภมู อิ ากาศ AW การบงั คบั ใชก้ ฎหมาย บังคับใชก้ ฎหมาย/ ดา้ นสิง่ แวดล้อม ปรบั ปรุง กระบวนการยตุ ธิ รรม ขาดการรับรู้และ คดีด้านสิ่งแวดล้อม เขา้ ไมถ่ งึ กฎหมาย ทรัพยากรธรรมชาติ สร้างการรับร้กู ฎหมาย ทรัพยากรธรรมชาติ ขาดการมีส่วนร่วม สง่ เสริมให้ฏิบัติ จากภาคธรุ กจิ ตามแผน NAP บูรณาการประเด็น ดา้ นการลดกา๊ ซเรือนกระจก และการเปล่ยี นแปลง สภาพภูมิอากาศ สร้างความพรอ้ มรองรับ ประเด็นการเปลย่ี นแปลง สภาพภูมอิ ากาศ
4. ด้านเศรษฐกิจและธุรกจิ ตวั ชี้วดั 1) ความเหลื่อมลา้ํ เมื่อวดั จากคา่ สัมประสิทธิ์ความไมเ่ สมอภาค ด้านรายได้ (Gini coefficient) ลดลง 2) จาํ นวนมาตรการหรือกิจกรรมภายใต้แผนปฏบิ ัตกิ ารระดบั ชาติ ว่าด้วยธุรกิจกับสิทธมิ นษุ ยชน ระยะที่ 1 (พ.ศ. 2562 - 2565) ข้อท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ ละเมดิ สทิ ธผิ ู้บริโภค บังคบั ใช้กฎหมายคุม้ ครอง ผู้บริโภค ความเหลอ่ื มลํ้าทางรายได้ คุ้มครองสิทธิผู้บริโภค การผูกขาดทางการเกษตร พั ฒนาเศรษฐกิจ พร้อมกระจายรายได้ ละเมดิ สทิ ธิมนษุ ยชน ทเ่ี ปน็ ธรรม จากธรุ กจิ ขา้ มพรมแดน ยกระดับเกษตรกร รูปแบบ cluster เพ่ิมมลู คา่ สินค้าเกษตร ผลักดนั มาตรการ แก้ไขการผูกขาดสินคา้ บังคบั ใช้แผน NAP ส่งเสริมความเสมอภาค หญงิ ชายในองคก์ รเศรษฐกจิ
5. ดา้ นการขนสง่ ตวั ชี้วดั 1) สดั ส่วนประชากรทีม่ ีจุดบรกิ ารขนส่งสาธารณะในระยะ 0.5 กิโลเมตร 2) รอ้ ยละความสาํ เร็จของการจดั ทาํ มาตรการแก้ไขปญั หาการเสยี ชีวิต จากอุบตั ิเหตทุ างถนนลดลงอยา่ งต่อเนื่อง (อัตราการเสยี ชีวติ ตอ่ ประชากรแสนคน) 3) การพัฒนานวัตกรรมดา้ นการขนส่งที่ตอบสนองต่อความต้องการ ของกลุ่มคนพิการและผู้สงู อายุตามแนวทางอารยสถาปตั ย์ ข้อท้าทาย ข้อเสนอแนะ สิ่งอํานวยความสะดวก กําหนดตัวชว้ี ัดเชงิ คณุ ภาพ/ ไมเ่ ออ้ื คนพิการ/ผูส้ ูงอายุ กําหนดบทลงโทษ ผลู้ ะเมิดสทิ ธิคนพิการ การถ่ายโอนอาํ นาจหนา้ ที่ บูรณาการกฎหมาย เกย่ี วกบั การขนส่ง ทีเ่ ก่ยี วข้องมีทิศทาง ทําให้ขาดเอกภาพ สอดคล้องกัน ค่าโดยสารไมส่ อดคล้อง กาํ หนดกลไกราคา กับค่าครองชีพ สอดคลอ้ งกับ คา่ ครองชพี ผปู้ ระกอบการแบกรับ ต้นทนุ การใหบ้ ริการสาธารณะ ภาครฐั มีมาตรการจงู ใจ สง่ ผลต่อคณุ ภาพ ผู้ประกอบการ การใหบ้ รกิ าร ขนสง่ สาธารณะ อบุ ตั ิเหตุทางถนน/ มาตรการแก้ปญั หา ขาดความปลอดภัย อบุ ัตเิ หตุทางถนน การเข้าถึงบริการ สรา้ งการรับรูก้ ฎหมาย ดา้ นขนส่งของคนพิการ การอนญุ าตสนุ ขั นาํ ทาง โดยเฉพาะคนพิ การ คนพิ การ ด้านสายตา
6. ดา้ นสาธารณสขุ ตวั ชีว้ ัด 1) ประสทิ ธภิ าพหลกั ประกนั สขุ ภาพเพ่ิมขน้ึ ไมน่ อ้ ยกวา่ 1 ใน 3 ภายในปี 2565 (ครอบคลุมระบบบริการ 3 มิติ ได้แก่ ประชาชนที่มีความจําเป็น ได้รบั การบรกิ าร หรอื รกั ษาพยาบาล (Need) สามารถเขา้ ถงึ บริการ หรอื ได้รับการรักษา (Utilization = Availabilitiy and Access) เปน็ การบรกิ ารทไี่ ดผ้ ล หรอื มคี ณุ ภาพ (Effective intervention/Quality) 2) อตั รา Healthy Aging มสี ัดสว่ นเพิ่มข้นึ ขอ้ ท้าทาย ข้อเสนอแนะ บุคคลไร้รากเหงา้ / จัดเชงิ รกุ พิสูจนส์ ญั ชาต/ิ คนไรท้ ีพ่ ึ่ง ผู้เรร่ ่อน ทาํ บตั รประชาชน เขา้ ไม่ถงึ สวัสดิการ การเขา้ ถงึ แนวทางการดูแล หลกั ประกันสุขภาพ กล่มุ เปราะบาง ของแรงงานต่างดา้ ว อย่างเปน็ ระบบ สังคมผู้สูงอายุ จัดสรรงบประมาณ รองรบั สงั คมผสู้ ูงอายุ การเจบ็ ปว่ ยโรคไมต่ ดิ ต่อ ปลกู จิตสํานึกสทิ ธิ เพ่ิ มสูงขึน้ และหนา้ ทีก่ ารดแู ลสุขภาพ ความเหล่อื มลํ้าของ ผลิตแพทย์ การกระจายแพทย์ และใหม้ กี ารกระจายตัว ทางภมู ศิ าสตร์ อยา่ งเหมาะสม จัดการสารสนเทศระบบ บริการสุขภาพเพ่ื อเปน็ ศูนยก์ ลางการบรหิ ารจัดการ ข้อมลู สุขภาพทกุ ระบบ
7. ดา้ นข้อมูลขา่ วสารและเทคโนโลยสี ารสนเทศ ตัวชี้วดั 1) รอ้ ยละความสําเรจ็ ในการพัฒนาและจดั ทาํ มาตรการ การค้มุ ครองข้อมูลส่วนบุคคลและการเข้าถึงขอ้ มูลสาธารณะ 2) ผลกั ดันมาตรการปอ้ งกัน/คุ้มครองการละเมดิ สทิ ธมิ นุษยชน ในสังคมออนไลน์ ขอ้ ท้าทาย ข้อเสนอแนะ การใช้ข้อมูลข่าวสาร มาตรการขจัดปญั หา เทคโนโลยสี ารสนเทศ อาชญากรรม ก่ออาชญากรรม ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ การละเมดิ ข้อมูล มาตรการคุ้มครอง ส่วนบุคคล ข้อมูลส่วนบคุ คล การเขา้ ถึงขอ้ มลู ขา่ วสาร การเขา้ ถงึ ข้อมูลสาธารณะ ของประชาชนเสรีในการ ของประชาชนอย่างเท่าเทยี ม แสดงความคดิ เหน็ ทั่วถงึ และงา่ ย ส่งเสริมความรู้เยาวชน ในการเผยแพร่ ขอ้ มูลข่าวสาร คุม้ ครองปอ้ งกัน เดก็ เยาวชน ครอบครวั เข้าถงึ สอ่ื ที่ไมเ่ หมาะสม ส่งเสริมใหพ้ ัฒนา เทคโนโลยี การเขา้ ถงึ ขอ้ มูลขา่ วสารของคนพิการ ตามประเภทความพิ การ
8. ด้านการเมืองการปกครองและความมัน่ คง ตัวชีว้ ดั 1) ความรู้ความเขา้ ใจเร่อื งสิทธมิ นุษยชนและความรพู้ ื้นฐานในการเข้าถึง กระบวนการยุติธรรมของประชาชนเพิ่ มขึ้น 2) การกระจายอํานาจให้แก่องคก์ รปกครองส่วนท้องถ่นิ เปน็ ไปอย่างต่อเน่อื ง ตามพระราชบญั ญตั กิ าํ หนดแผนและขัน้ ตอนการกระจายอาํ นาจใหแ้ กอ่ งคก์ ร ปกครองส่วนท้องถ่ิน พ.ศ. 2542 โดยมีความสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ แหง่ ราชอาณาจกั รไทย ยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี แผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สังคมแหง่ ชาติ ฉบับท่ี 12 และแผนการปฏริ ูปประเทศ โดยให้ราชการบรหิ าร สว่ นกลางและราชการบรหิ ารสว่ นภูมิภาค ทําภารกจิ ทเ่ี ปน็ ระดบั มหภาคมากขึน้ โดยเปน็ หนว่ ยงานท่ใี หก้ ารสนับสนนุ คอยช่วยเหลอื ทางดา้ นเทคนิควชิ าการ กาํ หนดมาตรฐาน จดั ทาํ คมู่ อื รวมทงั้ ใหอ้ งคค์ วามรแู้ กอ่ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ ขอ้ ท้าทาย ข้อเสนอแนะ ขาดการมสี ่วนร่วม บูรณาการการทํางาน ทางการเมือง และ ระหวา่ งภาครัฐ/ กระบวนการตดั สินใจ ภาคประชาคม ขาดความเข้าใจ สร้างความตระหนกั กฎหมาย เร่อื งสิทธมิ นษุ ยชน แก่เจา้ หน้าท่รี ัฐ และสาธารณชน สิทธิการรับรขู้ า่ วสาร มาตรการจดั การ ท่เี ปน็ ข้อเท็จจรงิ ข้อมูลข่าวเท็จ การมีสว่ นร่วมของ สรา้ งวฒั นธรรม ประชาชน ในแผนงาน การเมอื ง ในระบอบ โครงการต่าง ๆ ประชาธิปไตย ของภาครฐั
9. ด้านท่อี ยูอ่ าศยั ตัวชว้ี ัด 1) หน่วยงานทีเ่ กีย่ วข้องมีมาตรการ กลไก ในการลดความเหลอ่ื มลํ้า ทางภาษีภายในปี พ.ศ. 2565 2) มาตรการ หรอื นโยบาย หรือ โครงการในการพัฒนาทีอ่ ยู่อาศยั สาํ หรบั ผู้มรี ายไดน้ อ้ ย และกลุ่มเปราะบาง 3) หนว่ ยงานทีเ่ กี่ยวข้องมีมาตรการ/นโยบาย/ยทุ ธศาสตร์/แผน ในการแก้ไขปญั หาการบุกรกุ ที่ดนิ 4) รอ้ ยละของผทู้ ี่เปน็ เจ้าของหรือมสี ิทธคิ รอบครองเหนือท่ดี นิ ทางการเกษตร (แยกออกจากประชากรภาคการเกษตรทั้งหมด) ข้อทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ปญั หาสิทธิในทด่ี นิ ทาํ กิน สทิ ธิในที่ดนิ ทาํ กนิ ของกลมุ่ ชาตพิ ันธุ์ และท่อี ยอู่ าศยั ของกลมุ่ ชาตพิ ันธุ์ การชดเชยกรณเี วนคืน ปรบั ปรงุ ราคาทด่ี นิ ประเมนิ ท่ดี นิ ไมเ่ พียงพอ ให้เปน็ การสะท้อนราคา ท่แี ทจ้ ริง ภาษมี รดกและท่ดี นิ ในอัตรา ก้าวหน้าอาจไมเ่ ปน็ ธรรม มาตรการบรรเทา กบั เกษตรกรท่มี รี ายไดน้ ้อย ผลกระทบภาษีท่ดี นิ แต่มีทด่ี นิ จาํ นวนมาก ดอกเบ้ยี กยู้ ืม ควบคุมดอกเบี้ยกู้ยืม เพื่อท่อี ยู่อาศยั เพ่ือที่อยู่อาศยั ทเ่ี ปน็ ธรรม จัดกลไกแก้ไขสิทธิ ที่ดินทํากนิ กลมุ่ ชาตพิ ันธุ์ อยา่ งต่อเนื่อง ขับเคลือ่ นแผนแมบ่ ท การพัฒนาทีอ่ ยอู่ าศัย (พ.ศ. 2560 - 2579)
10. ดา้ นสิทธิชมุ ชน วัฒนธรรม และศาสนา ตัวช้วี ดั 1) หนว่ ยงานทีเ่ กีย่ วข้องมีมาตรการ กลไก ในการสง่ เสรมิ การมีสว่ นรว่ มของประชาชนในการดาํ เนินการของภาครฐั 2) ร้อยละความสาํ เร็จในการดาํ เนินการส่งเสรมิ ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับความเชื่อและแนวปฏบิ ัตขิ องแตล่ ะศาสนา ขอ้ ท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ นโยบายทวงคนื ผืนปา่ บริหารจัดการพื้ นที่ ขาดการรับฟงั ความเห็น เขตบริหาร จากชมุ ชน เพื่อการอนุรกั ษ์ ขาดการมีสว่ นรว่ ม สง่ เสริมการมีสว่ นร่วม ในนโยบายสาธารณะ ของประชาชน ขาดความรู้ความเข้าใจ มาตรการสง่ เสรมิ วฒั นธรรมและศาสนา สวัสดกิ ารด้านศาสนา อยา่ งถอ่ งแท้ อยา่ งเทา่ เทียม
แผนสิทธิมนุษยชนรายกลมุ่ 12 กลุม่ 1 เดก็ และเยาวชน 7 ชาตพิ ันธุ์ ผู้ไร้รัฐ ไร้สญั ชาติ และผู้แสวงหาท่พี ักพิง 2 นักปกป้อง สิทธิมนุษยชน ในเขตเมือง LGBT 8 ความหลากหลาย ทางเพศ 3 ผู้ต้องราชทัณฑ์ 9 ผปู้ ว่ ย (ผตู้ ิดเชือ้ เอชไอวี ผปู้ ว่ ยเอดส์ ผเู้ สพยา) 4 ผู้พ้นโทษ 10 สตรี 5 ผสู้ ูงอายุ 11 เกษตรกรและแรงงาน 6 คนพิการ 12 ผู้เสยี หายและพยาน
1. กลุ่มเด็กและเยาวชน ตวั ชี้วัด 1) รอ้ ยละของเด็กและเยาวชนทุกกลุ่ม ทุกช่วงวัย ได้รับการพัฒนา และคุ้มครองสิทธิ อย่างมีคณุ ภาพ อยา่ งทั่วถงึ และเท่าเทยี ม 2) จํานวนมาตรการ หรือกลไกด้านการพัฒนาศักยภาพและคุ้มครอง พิทักษ์สิทธิเด็กและเยาวชน สร้างหลักประกันถ้วนหน้าในการเข้าถึง บริการสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญพันธุ์ รวมถึงการวางแผน ครอบครัวและข้อมูลข่าวสารและการบูรณาการอนามัยเจริญพั นธ์ุ ไวใ้ นยุทธศาสตรแ์ ละแผนงานระดับชาติ 3) สดั สว่ นผู้ไดร้ บั เงนิ สวัสดิการของรฐั ตามทีก่ ฎหมายกาํ หนด ข้อท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ ขาดการเผยแพร่ความรู้ บังคับใชก้ ฎหมายทเ่ี กี่ยวกับ กฎหมายเก่ยี วกับสทิ ธเิ ด็ก สิทธเิ ด็กจริงจัง ความเหลื่อมลํ้าในการเข้าถงึ กระจายทรพั ยากรท่จี าํ ปน็ ทรพั ยากรทางการศกึ ษา ในเขตพ้ืนทช่ี นบทห่างไกล เหย่อื การค้ามนุษย์ กําหนดแนวทางปฏบิ ตั ิ การใช้แรงงานเดก็ จัดสวสั ดิการแกบ่ ุตรหลาน แรงงานตา่ งดา้ ว ขอ้ จาํ กดั ทางกฎหมาย ในการคุ้มครองสิทธิเด็ก ศึกษาปรับกฎหมาย กําหนด อายุข้นั ตํ่าการแตง่ งานเปน็ 18 ปี การเปดิ เผยประวตั ิข้อมูลเดก็ กําหนดแนวปฏบิ ัติในสถานศกึ ษา และเยาวชนกระทาํ ผดิ ปอ้ งกนั การละเมดิ สทิ ธิ วิกฤตการณ์แพร่ระบาดของโรคติดตอ่ ปราบปรามปญั หา เชื้อโคโรนา่ ทําใหผ้ ูค้ นปรับเปล่ยี น การใช้แรงงานเด็ก พฤตกิ รรมและนาํ เทคโนโลยมี าใชม้ ากขน้ึ หา้ มเปดิ เผยประวัติเด็ก และเยาวชนทก่ี ระทาํ ผดิ ส่งเสริมพัฒนาทักษะการเขา้ ถึง เทคโนโลยีทศั นคติแหง่ การเรยี นรู้ เพ่ื อพั ฒนาศักยภาพทุนมนุษย์
2. กลมุ่ นกั ปกปอ้ งสทิ ธมิ นุษยชน ตัวชีว้ ดั 1) จํานวนมาตรการ กลไก ในการให้ความควบคุมนกั ปกปอ้ ง สทิ ธมิ นุษยชน 2) จํานวนกิจกรรมในการสรา้ งความรู้ความเขา้ ใจแก่เจ้าหนา้ ที่ และ ประชาชนเกี่ยวกบั การปฏบิ ตั หิ น้าทข่ี องนักปกปอ้ งสิทธิมนษุ ยชน ขอ้ ทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ เขา้ เปน็ ภาคี ผลกั ดนั ร่างกฎหมาย สนธิสญั ญา ICPPED ใหส้ อดคล้องกบั หลักสากล ร่วมมือกับกลไก ศึกษาต้นแบบท่ดี ใี นการใช้ สิทธิมนุษยชน ของ เสรภี าพในการแสดงความคิดเห็น สหประชาชาติและภูมิภาค การชมุ นมุ สาธารณะ แกไ้ ขกฎหมายและมาตรการต่างๆ จัดทํากลไกรองรบั การสอบสวน ให้สอดคล้องกบั พันธกรณี ขอ้ หาละเมิดสทิ ธมิ นุษยชน และมาตรฐานระหว่างประเทศ ท่กี ระทาํ โดยเจา้ หน้าทร่ี ฐั การนิยามนักปกปอ้ ง ใหค้ วามสําคัญและส่งเสริม สทิ ธิมนุษยชนที่ชัดเจน บทบาทนกั ปกปอ้ ง สทิ ธมิ นษุ ยชน ขาดความเขา้ ใจการปฏบิ ัติ หนา้ ทีข่ องนักปกปอ้ ง จดั ทาํ บญั ชที นายความ สทิ ธมิ นษุ ยชน ด้านสิทธมิ นุษยชนและพัฒนา ศักยภาพนักปกปอ้ งสทิ ธนิ ุษยชน จดั หาเวทหี รอื สรา้ งความเขา้ ใจ ระหว่างเจ้าหนา้ ทีน่ กั ปกปอ้ ง สนับสนุนงบประมาณและ สทิ ธมิ นุษยชนและภาคสว่ นตา่ งๆ ทรัพยากรให้เจา้ หน้าท่ที ีท่ ําหน้าที่ คุม้ ครองนักปกปอ้ งสทิ ธมิ นษุ ยชน
3. กลุ่มผู้ตอ้ งราชทณั ฑ์ ตัวชีว้ ดั 1) จาํ นวนขอ้ พิพาทและคดคี วามทีเ่ ขา้ สู่ กระบวนการไกล่เกลีย่ ระงบั ข้อพิพาททางอาญา 2) ผลสมั ฤทธ์ขิ องระบบเตรยี มความพร้อมก่อนปล่อย และจดั ทาํ ระบบติดตาม สาํ หรับผูพ้ ้นโทษ ขอ้ ท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ ความแออดั ส่งเสริมกระบวนการ ของสถานท่คี มุ ขัง ยุตธิ รรมทางเลอื ก กฎหมายบัญญตั ิ มผี เู้ ช่ยี วชาญด้านจติ วิทยา ให้ใช้เกณฑ์การครอบครอง ทีป่ รึกษาดา้ นสุขภาพจติ และ ยาเสพติดแบง่ แยกผเู้ สพ นักสังคมสงเคราะหใ์ นเรอื นจาํ และผคู้ ้า ทาํ ให้มีผู้เสพ ต้องโทษจาํ คุก เบีย่ งเบนคดยี าเสพตดิ ในฐานะความผดิ ผู้ค้า ออกจากกระบวนการ ยุตธิ รรม นําหลักมาตรฐานสากล ใช้ปฏบิ ัตติ ่อ ผู้ตอ้ งราชทัณฑ์ เตรียมความพรอ้ ม ของผ้ตู อ้ งราชทณั ฑ์ ในการเขา้ ส่สู ังคม
4. กลุ่มผพู้ ้ นโทษ ตวั ชี้วดั 1) อตั ราการกระทาํ ผดิ ซํา้ ลดลง 2) รอ้ ยละของผู้พ้นโทษมีงานทาํ ขอ้ ทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ขาดการยอมรับจากสังคม เตรียมความพรอ้ มก่อนปล่อยให้ คืนสู่สงั คมและมที ีป่ รึกษาด้านอาชพี หนว่ ยงานรฐั ไมเ่ ปน็ ตน้ แบบ วดั ความสามารถผ้พู ้นโทษ รบั ผ้พู ้นโทษเข้าทํางาน หน่วยงานรัฐเปน็ ตน้ แบบ การฝกึ อาชพี ไม่สอดคล้อง รับผพู้ ้นโทษเขา้ ทํางาน กับความต้องการ ของตลาด สร้างมาตรการเชงิ บวก ใหภ้ าคธรุ กิจ รับผูพ้ ้นโทษเขา้ ทาํ งาน มบี ริการดา้ นสงั คม และเตรียมความพร้อม ให้แกผ่ ูพ้ ้นโทษ
5. กลุ่มผสู้ ูงอายุ ตัวชี้วดั 1) ผูส้ งู อายุเขา้ ถึงระบบบรกิ ารสาธารณสขุ สาธารณูปโภค ที่รฐั จดั ให้ 2) สดั สว่ นผสู้ งู อายทุ ไ่ี ดร้ บั เงนิ สวสั ดกิ ารของรฐั ตามทก่ี ฎหมายกาํ หนด ข้อท้าทาย ข้อเสนอแนะ ระบบประกนั สขุ ภาพ จดั ลาํ ดบั ความสาํ คญั มีแนวโนม้ ขาดความย่งั ยืน การจัดสรร ทางการคลงั งบประมาณแผน่ ดิน ปญั หาขาดแคลนแรงงาน จัดหามาตรการจูงใจ ผูด้ แู ลผสู้ ูงอายุ ใหม้ กี ารดแู ลผู้สูงอายุ ขาดการออมเงนิ จดั หามาตรการ เบย้ี ยงั ชีพผูส้ ูงอายุ สง่ เสริมการออม ไม่เพี ยงพอ ส่งเสริมให้กา้ วทนั สถานการณ์เปล่ยี นแปลง เทคโนโลยี รวดเร็ว ขาดความรู้ การใช้เทคโนโลยี ดาํ เนินการให้ผ้สู งู อายุ เข้าถงึ สิทธติ ่าง ๆ ปญั หาการดูแลสวสั ดิการ ตามทก่ี ฎหมายกําหนด การเตรียมรับรอง สงั คมผูส้ งู อายุ
ตวั ชี้วดั 6. กล่มุ คนพิ การ 1) สดั ส่วนของคนพิการที่สามารถเขา้ ถงึ สิทธิสวสั ดกิ าร และใช้ประโยชน์จากสิ่งอาํ นวยความสะดวก เทคโนโลยี และบริการสาธารณะ สําหรับคนพิการตามทีก่ ฎหมายกาํ หนด และเหมาะสมกับการใช้ชวี ติ ของคนพิการ 2) สดั ส่วนของการจัดการศึกษาแบบเรยี นรวม เพื่อให้คนพิการ สามารถเขา้ สรู่ ะบบการศกึ ษาทุกระดบั เพิ่มขน้ึ อย่างต่อเนือ่ ง ในทกุ ระดบั การศกึ ษา 3) สัดสว่ นของคนพิการในวัยแรงงานสามารถประกอบอาชพี ได้ มีงานทาํ และมีรายได้เพิ่มมากข้นึ อย่างตอ่ เนื่อง ข้อท้าทาย ขอ้ เสนอแนะ ขอ้ จํากัดในการเข้าถงึ สทิ ธิ จัดสิ่งอาํ นวยความสะดวก สวสั ดกิ าร และสิง่ อํานวย สาธารณะ โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ ความสะดวกสาธารณะ ในระบบขนสง่ ไมไ่ ด้รบั การศึกษา/ จัดสรรงบประมาณทเ่ี พียงพอ งบประมาณไมเ่ พียงพอ สาํ หรับการจดั การศึกษา ตอ่ การจดั การเรียนรวม สาํ หรับคนพิการ ถกู เลือกปฏิบตั ิ ปรบั ทศั นคติ สรา้ ง ความตระหนกั เรื่องสิทธิ คนพิการใหแ้ กท่ ุกภาคสว่ น
7. กลุ่มชาตพิ ั นธ์ุ ผูไ้ รร้ ัฐ ไร้สญั ชาติ และผแู้ สวงหาทพ่ี ั กพิ งในเขตเมอื ง ตัวชีว้ ัด 1) มีกรอบทางกฎหมาย/มาตรการ ในการแกป้ ญั หาแก่กลุ่มชาตพิ ันธ์ุ ผไู้ ร้รฐั ไรส้ ญั ชาติ และผแู้ สวงหาที่พักพิงในเขตเมือง เพื่อการเขา้ ถงึ สวัสดกิ ารตา่ ง ๆ ของภาครฐั 2) มีช่องทาง/กลไกความร่วมมือกับประเทศต้นทาง รวมถึงองคก์ ารระหวา่ งประเทศทีเ่ ก่ยี วขอ้ งในการตรวจสอบ ควบคมุ สกัดกัน้ และส่งกลับผหู้ ลบหนีเข้าเมอื งอยา่ งเปน็ ระบบ ขอ้ ท้าทาย ข้อเสนอแนะ ปญั หาการขอมีสถานะ/ จัดให้มีหนว่ ยเคลื่อนที่ สัญชาติ การจดทะเบียน ชว่ ยเหลือการแกไ้ ขปญั หา การเกดิ ทาํ ให้ไมส่ ามารถ สถานะบุคคล เข้าถงึ สวสั ดกิ ารสังคมตา่ งๆ ตดิ ตามมาตรการขยาย ปญั หาการเข้าถึง การเขา้ ถงึ ในการรกั ษา บรกิ ารสาธารณะ พยาบาล/ประกนั สงั คม และสวัสดกิ ารทางสงั คม โดยไม่แบ่งแยกชาติพั นธุ์ ผแู้ สวงหาที่พักพิง การประกาศพื้นทีอ่ นุรักษ์ ในเขตเมอื งถกู ควบคมุ ตวั และศึกษาความเปน็ ไปได้ ในหอ้ งกกั ท่แี ออัด ชมุ ชนอยู่รว่ มกนั กบั ปา่ เรง่ รดั กลไกคัดกรอง ผู้เข้าเมืองผดิ กฎหมาย
8. กลมุ่ ความหลากหลายทางเพศ ตัวชี้วดั 1) มกี รอบทางกฎหมายเกีย่ วกับการส่งเสริมความเทา่ เทียม และไม่เลือกปฏบิ ัติทางเพศ 2) ระดับการพัฒนากลไกในการส่งเสริมความเท่าเทยี มทางเพศ ขอ้ ทา้ ทาย ข้อเสนอแนะ ขาดกฎหมายรองรับสิทธิ ตดิ ตามให้มกี ารปฏบิ ัตติ ามและ ในการกอ่ ต้งั ครอบครัว บงั คบั ใช้ พ.ร.บ. ความเทา่ เทยี ม ระหว่างเพศ พ.ศ. 2558 ขาดการบงั คบั ใช้ พ.ร.บ. อย่างเครง่ ครัด ความเท่าเทยี มระหว่างเพศ พ.ศ. 2558 อยา่ งเคร่งครัด ดําเนินการรา่ งกฎหมายท่คี มุ้ ครอง กลุ่มเปราะบางใหม้ ีผลใช้บังคับ ทศั นคตทิ ี่นําไปสูก่ ารมอี คติ เช่น ร่าง พ.ร.บ. คู่ชวี ิต พ.ศ. … และเลอื กปฏิบัติ ส่งเสริมภาคธุรกิจ ใหม้ สี ่วนรว่ ม ในการคุ้มครองสิทธิ ดําเนนิ มาตรการที่ชว่ ยส่งเสริม เจตคติของคนในสงั คมให้เข้าใจ ยอมรบั กลุ่มหลากหลายทางเพศ พิจารณาการให้สทิ ธิประกนั สงั คมแก่กล่มุ หลากหลาย ทางเพศให้เหมาะสม สนับสนนุ การเขา้ ถึง สวัสดกิ ารสังคม การดูแล และการตรวจรักษา
9. กลมุ่ ผปู้ ่วย (ผู้ติดเชอ้ื เอชไอวี ผู้ป่วยเอดส์ ผู้เสพยา) ตัวช้วี ัด 1) รอ้ ยละของประชาชนในสังคมชมุ ชนทีม่ ที ัศนคติ ไมเ่ ลอื กปฏบิ ัติทีเ่ กี่ยวเน่อื งจากเอชไอวี เอดส์ 2) ร้อยละที่เพ่ิมในแต่ละปขี องกลุ่มผ้ปู ว่ ยไดร้ บั สทิ ธปิ ระโยชนจ์ ากการฟ้ นื ฟู และเยียวยาเทียบกับปีที่ผ่านมา (จําแนกตามสิทธิประโยชน์ท่ีพึงได้ ตามเกณฑม์ าตรฐานหรือกฎหมายกาํ หนด อาทิ การดาํ เนนิ การ ฟ้ นื ฟูเยยี วยา การให้เงนิ ชดเชย การจัดอาชีพ เปน็ ตน้ ) 3) เสรมิ สรา้ งการปอ้ งกันและการรักษาใชส้ ารในทางที่ผดิ ซึ่งรวมถึงการใชย้ าเสพตดิ ในทางทผ่ี ิด และการใชแ้ อลกอฮอล์ในทางที่เปน็ อันตราย ข้อทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ถกู ตีตราและขาดการยอมรับ ดาํ เนนิ การ จากครอบครัวและสงั คม ตามแผนยทุ ธศาสตรช์ าติ วา่ ด้วยการปอ้ งกนั และ การเลือกปฏบิ ัติ แก้ไขเอดสอ์ ยา่ งต่อเนอ่ื ง อย่างไม่เปน็ ธรรม โดยเฉพาะ การจา้ งงานของกลุ่ม ออกมาตรการที่ชดั เจน ผตู้ ดิ เชือ้ เอชไอวีและผปู้ ว่ ยเอดส์ ในการแกไ้ ขปญั หาการเลือก ปฏบิ ตั ิต่อกลุ่มผู้ติดเชอ้ื เอชไอวี ขาดการตดิ ตามการบําบัดฟ้ นื ฟู และผูป้ ว่ ยเอดส์ ผ้เู สพยาและการสงเคราะห์ ดา้ นอาชพี หลังพ้นการบาํ บัดฟ้ นื ฟู สร้างระบบการตดิ ตาม และสงเคราะห์ หลงั ปล่อย ทม่ี ีประสิทธิภาพ
10. กลุ่มสตรี ตวั ช้วี ัด 1) ประชากร (หญงิ ชาย) ครอบครวั องคก์ ร ชมุ ชน และสงั คม มคี วามเขา้ ใจ ทัศนคตแิ ละพฤติกรรมทส่ี ะทอ้ นความเท่าเทยี ม ความเสมอภาคและ ศกั ดิศ์ รีความเปน็ มนษุ ย์ ในสัดส่วนท่เี พ่ิมมากขึน้ ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80 2) กลไกสตรีในระดับกระทรวง/กรม และพ้ืนท่ี มกี ารดําเนินกจิ กรรม ส่งเสรมิ และพัฒนาสตรเี พิ่มขึน้ อย่างต่อเนอ่ื ง 3) ร้อยละของครอบครัวที่ผ่านมาเกณฑ์มาตรฐานครอบครัวเข้มแข็ง ข้อท้าทาย ข้อเสนอแนะ การกระทําความรุนแรงต่อสตรี พั ฒนากลไกเฝ้าระวัง โดยคสู่ มรสมีมาก แก้ไขปญั หาการกระทาํ ความรนุ แรงต่อสตรี กฎหมายคุ้มครองผูถ้ ูกกระทาํ รณรงค์ใหป้ ระชาชนตระหนักถึง ด้วยความรนุ แรงในครอบครัวฯ ความสําคญั ของปญั หา ยงั ไมแ่ ก้ไขปญั หาได้อย่างตรงจุด ความรุนแรงในครอบครวั การค้าประเวณี สง่ เสรมิ การใชท้ รพั ยากร มคี วามรุนแรงมากขึ้น เพ่ื อพั ฒนาสวัสดิการของสตรี และครอบครัวอย่างบูรณาการ ไมม่ มี าตรการพิเศษช่วั คราว นาํ มาตรการพิเศษช่วั คราวมาใช้ ในการสรา้ งให้หญิง ใหส้ อดคล้องกบั อนสุ ัญญา ขจัด มีความเท่าเทียมชายอย่างย่งั ยนื การเลือกปฏิบัตติ อ่ สตรที กุ รูปแบบ วกิ ฤตการณแ์ พรร่ ะบาดของ ส่งเสรมิ นโยบายมาตรการให้มี โรคตดิ ต่อเช้อื โคโรนา ทาํ ให้ ส่งิ อํานวยความสะดวกแก่พ่อแม่ ผู้คนปรบั เปลย่ี นพฤตกิ รรม ในการเลี้ยงดบู ตุ รต้งั แตแ่ รกเกิด และนาํ เทคโนโลยมี าใช้มากขึน้ ส่งเสริมและพั ฒนาทักษะการเข้าถึง เทคโนโลยีทัศนคตแิ หง่ การเรียนรู้ เพ่ือพัฒนาศกั ยภาพทุนมนษุ ย์
11. กลุม่ เกษตรกรและแรงงาน ตวั ชีว้ ดั 1) ร้อยละของอตั ราการประสบอนั ตรายจากการทาํ งานลดลง 2) ร้อยละความสําเรจ็ ในการดาํ เนินการส่งเสริมและพัฒนาระบบเกษตร พันธสัญญาตามทีก่ ฎหมายกาํ หนด 3) รอ้ ยละของสถานการณ์ประกอบกจิ การทีป่ ฏบิ ัตไิ ด้สอดคล้อง ตามพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และทแ่ี กไ้ ขเพิ่มเตมิ ข้อทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ขาดการประชาสมั พันธ์ความร้ดู า้ น กําหนดแผนประชาสมั พันธ์ พ.ร.บ. พ.ร.บ. ส่งเสริมและพัฒนาระบบ ส่งเสรมิ และพัฒนาระบบเกษตร เกษตรพันธสญั ญา พ.ศ. 2560 พันธสญั ญา พ.ศ. 2560 ขาดสิทธใิ นท่ดี นิ ทาํ กิน ระบแุ นวทางแก้ไขปญั หาการบุกรุก ที่ดนิ ที่ชัดเจนและมาตรการปอ้ งกนั บรรเทาผลกระทบที่อาจเกดิ ข้นึ การเข้าถงึ กระบวนการยุตธิ รรม จัดสรรสวัสดิการแกแ่ รงงาน ของกลุ่มแรงงาน และบุตรหลาน ทีถ่ ูกละเมิดสิทธิ ของแรงงานต่างด้าว ขาดแนวทางดําเนินการทช่ี ดั เจน ใหล้ กู จา้ งสามารถรวมกลุ่ม เกีย่ วกับสิทธิของแรงงานและ เพื่อปอ้ งกันคุ้มครองสทิ ธลิ ูกจา้ ง บตุ รของแรงงานตา่ งด้าว และใช้ระบบแรงงานสัมพั นธ์ ความทา้ ทายด้านแรงงานท่เี ขา้ สู่ ควรมีการฝกึ ทักษะอาชพี หรอื สงั คมผูส้ งู อายแุ ละการจัดหา ใชป้ ระโยชนจ์ ากประสบการณ์ สวสั ดิการแก่แรงงานอย่าง จากแรงงานผูส้ ูงอายุ สมดุล กับโครงสร้างประชากร ศกึ ษาความสมดุลระหว่าง สวสั ดกิ ารรฐั และโครงสร้าง ประชากรในสงั คมผสู้ ูงอายุ
12. กลุ่มผู้เสยี หายและพยาน ตวั ชี้วดั 1) ความรูค้ วามเขา้ ใจเรื่องสทิ ธแิ ละความรู้พื้นฐานในการเขา้ ถึง กระบวนการยุตธิ รรมของประชาชนเพิ่มข้นึ 2) ร้อยละของผปู้ ระสบเหตุอาชญากรรมลดลง ข้อทา้ ทาย ขอ้ เสนอแนะ ขาดความสมดลุ การคุม้ ครอง ประชาสัมพั นธ์ให้ประชาชน ทางกฎหมายระหว่างผู้เสียหาย ทราบขอ้ มูล และผกู้ ระทําความผดิ การเขา้ ถงึ กระบวนการยุติธรรม เน้นการช่วยเหลือเยยี วยา พั ฒนากลไกการช่วยเหลือ ทางการเงินเปน็ หลกั ผูเ้ สียหายเพื่อให้เข้าถงึ กระบวนการยุติธรรม ผเู้ สยี หายในคดีอาญา ไม่ทราบถงึ สทิ ธิประโยชน์ ควรสง่ เสริมมาตรการ และชอ่ งทางการขอรบั ปอ้ งกันการตกเปน็ ผเู้ สียหาย ความชว่ ยเหลอื ตา่ ง ๆ จากรฐั ในคดอี าญา พยกสกาว่งัายรรนไานบมบนําค่ังใคุเนสครคอคนบั ลบอดใขชขคีออก้ า่ ลาวงฎญมุ สผหใาานูเ้ มรสทาลยี ยกุ ะหเเมมราิติดย่อื ิงสิทธิ ส่งเสริมกระบวนการยุติธรรม เชงิ สมานฉนั ท์ การบังคับใช้กฎหมาย (Restorative Justice) เรอ่ื งพยานในคดอี าญา ยังไมค่ รอบคลมุ ในทกุ มิติ ควรปรับปรงุ แกไ้ ขนยิ ามพยาน บคุ คลตาม พ.ร.บ. คมุ้ ครอง พยานฯ พ.ศ. 2546 ให้ครอบคลุม ผแู้ จง้ เบาะแสการกระทาํ ผิด ส่งเสริมมาตรการค้มุ ครอง ช่วยเหลือผเู้ สียหายจาก การค้ามนษุ ยท์ ่เี ปน็ พยานในคดี สนับสนนุ องค์กรพัฒนาเอกชน ในการจัดตง้ั สถานคุ้มครอง จดทะเบยี นถกู ตอ้ ง
การขับเคลอื่ นและการติดตามประเมินผล แผนสิทธิมนษุ ยชนแห่งชาติ ฉบับท่ี 4 (พ.ศ. 2562-2565)
การขับั เคลื่อ�่ นแลื่ะการติิดติามประเมนิ ผลื่ แผนสิทิ ธิิมนุษยชนแห่่งชาติิ ฉบบั ท�่ 4 (พ.ศ. 2562-2565) การบรหิ ารจัดั การเพื่่�อขับั เคลื่อ�่ นแผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติิ ฉบบั ท�่ 4 ไปสิก่ ารปฏิบิ ตั ิิ เป็นกระบวนการสิำาคัญท่�จัะทาำ ให้แผนบรรลืุ่วัติถุุประสิงค์ติามเป้าหมายท�่วางไว้ ทั�งน่� จัากการประเมนิ ผลื่การดำาเนนิ งานติามแผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติฉิ บบั ทผ่� า่ นมา ไดส้ ิะทอ้ น ให้เห็นถุึงปัจัจััยท่�สิ่งผลื่ติ่อความสิำาเร็จัในการขัับเคลื่่�อนแผน อาทิ การสิร้างการรับร้่ ความเขั้าใจั การปรับมุมมองด้านสิิทธิิมนุษยชนไปเป็นหลื่ักการพื่่�นฐานในการปฎิิบัติิงาน การสิร้างความร้่สิึกความเป็นเจั้าขัองแผน การประสิานความร่วมม่อระหว่างองค์กร เคร่อขั่ายทุกภาคสิ่วนในการดาำ เนินการ เพื่�่ อให้บรรลืุ่เป้าหมายท�่เกิดผลื่เป็นร่ปธิรรม ในการป้องกันแลื่ะคุ้มครองด้านสิิทธิิมนุษยชน ภายใติ้ทิศทางแผนท่�ได้จััดทำาร่วมกัน รวมท�ังการสิร้างระบบแลื่ะกลื่ไกการบริหารจััดการเพื่่� อขัับเคลื่่�อนแผนสิ่การปฏิิบัติิ แลื่ะ การมร่ ะบบการติิดติามผลื่ท�่ม่ประสิิทธิิภาพื่
เจัตินารมณ์์ขัองแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ฉบับท�่ 4 เพื่่� อเป็นกรอบทิศทาง การทำางานแกห่ น่วยงานติา่ ง ๆ ให้ม่ความติระหนักถุงึ ความสิาำ คัญในเร่�องสิิทธิิมนษุ ยชน ภายใติ้กรอบทิศทางขัองการพื่ั ฒนางานสิิทธิิมนุษยชนในแติ่ลื่ะด้าน แลื่ะแติ่ลื่ะกลืุ่่ม เพื่่�อชว่ ยเสิริมการทาำ งาน แลื่ะนาำ มติ ิดิ ้านสิิทธิิมนุษยชน มาเพื่�ิมประสิิทธิภิ าพื่ในการทาำ งาน ขัองหน่วยงานให้ด่ยิ�งขั�ึน ซึ่ึ�งจัะช่วยลื่ดขั้อร้องเร่ยนการลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะ ให้ประชาชนสิามารถุเขั้าถุึงสิิทธิิอันพื่ึ งม่ พื่ึ งได้ อย่างเท่าเท่ยมกัน ติลื่อดจันได้รับ การคุ้มครองช่วยเหลื่่อจัากหน่วยงานอย่างเติ็มศักยภาพื่ ซึ่�ึงสิ่งผลื่ติ่อการยกระดับ คณุ ์ภาพื่ช่วิติทด�่ ่ขัองประชาชน แลื่ะเปน็ รากฐานนาำ ไปสิก่ ารพื่ัฒนาสิงั คมทย�่ ัง� ย่นติ่อไป โดยกำาหนดให้หน่วยงานนำาแผนรายด้านสิิทธิิมนุษยชน หร่อแผนรายกลืุ่่มเป้าหมาย ถุา่ ยทอดลื่งสิ่แผนปฏิบิ ตั ิิราชการ แผนพื่ัฒนาขัององคก์ ร แลื่้วจััดทาำ โครงการ/กิจักรรม รองรบั โดยคาำ นงึ ถุงึ การติอบสินองการดาำ เนนิ งานสิทิ ธิมิ นษุ ยชนในเชงิ บร่ ณ์าการระหวา่ ง หน่วยงาน รวมถุึงการพื่ั ฒนางานสิิทธิิมนุษยชนท่�เก่�ยวขั้องในเชิงพื่�่ นท่� ภายใติ้ งบประมาณ์ขัองหน่วยงาน
2.1 การขับั เคลื่อ�่ นแผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแห่ง่ ชาติสิ ิก่ ารปฏิบิ ตั ิิ เพ่� อสินบั สินนุ การดำาเนินงานดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชนขัองประเทศอยา่ งเปน็ ร่ปธิรรม 2.1.1 ประสิานความร่วมม่อจัากหน่วยงานท�่เก่�ยวขั้อง แลื่ะ ทุกภาคสิ่วนในการดำาเนินการติามแนวทางท่�วางไว้อย่างจัริงจััง แลื่ะติ่อเน่�อง เพื่�่ อให้บรรลืุ่เป้าหมาย ในการป้องกันแลื่ะคุ้มครอง ด้ า น สิิ ท ธิิ ม นุ ษ ย ช น ใ น แ ติ่ ลื่ ะ ด้ า น ห ร่ อ ก ลืุ่่ ม เ ป้ า ห ม า ย ผ่ า น ม ติิ คณ์ะรัฐมนติร่ท�่ให้ความเห็นชอบในการประกาศใช้แผนสิิทธิิมนุษยชน แห่งชาติิ ฉบับท�่ 4 แลื่ะสิั�งการให้ทุกหน่วยงานรับไปดำาเนินการโดย มติิคณ์ะรัฐมนติร่ เม�่อวันท�่ 30 มิถุุนายน 2563 ได้เห็นชอบให้ หน่วยงานท�่เก�่ยวขั้องติามท่�กำาหนดไว้ในแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ฉบับท�่ 4 แปลื่งแผนไปสิ่การปฏิิบัติิด้วยการจััดทำาแผนปฏิิบัติิการ ด้านสิิทธิิมนุษยชนขัองหน่วยงาน สิำาหรับงบประมาณ์เพื่่� อเป็น ค่าใช้จั่ายในการดาำ เนินงาน ให้หน่วยงานใช้จั่ายจัากงบประมาณ์ รายจั่ายประจัาำ ปีท่�แติ่ลื่ะหน่วยงานได้รับจััดสิรร โดยดำาเนินการใน ภารกิจัขัองหน่วยงาน แลื่ะนำามิติิด้านสิิทธิิมนุษยชนมาเพื่ิ� ม ประสิทิ ธิภิ าพื่ในการทำางานใหด้ ย่ ง�ิ ขันึ� ดว้ ย รวมทงั� ใหก้ ระทรวงยตุ ิธิ ิรรม (กรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่) ประสิานการดาำ เนินงานร่วมกับ คณ์ะกรรมการขับั เคลื่อ่� นงานสิทิ ธิมิ นษุ ยชนขัองประเทศไทย สิาำ นกั งาน คณ์ะกรรมการสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ แลื่ะหน่วยงานท่�เก่�ยวขั้องใน การขัับเคลื่่�อนงานสิิทธิิมนุษยชนขัองประเทศติามแผนสิิทธิิมนุษยชน แหง่ ชาติิ ฉบบั ท�่ 4 ใหถ้ ุก่ ติอ้ งเปน็ ไปติามขันั� ติอนขัองกฎิหมาย ระเบย่ บ แลื่ะมติิคณ์ะรัฐมนติร่ท�่เก�่ยวขั้อง รวมทั�งสิอดคลื่้องกับนโยบาย ขัองประเทศเพื่�่ อให้การแก้ไขัปัญหาด้านสิิทธิิมนุษยชนเป็นไปใน ทิศทางเด่ยวกัน แลื่ะเกดิ ผลื่เป็นรป่ ธิรรมท�่ชัดเจันติ่อไป
2.1.2 กรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่ สิ�่อสิารไปยังราชการ ท่�เก่ย� วขัอ้ ง ผา่ นวธิ ิ่การติา่ งๆ อาทิ การม่หนังสิอ่ ขัอความอนุเคราะห์ รวมทงั� จัดั ประชมุ เชงิ ปฏิบิ ตั ิกิ ารเพื่�่อใหม้ ก่ ารแปลื่งแผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชน แหง่ ชาติสิ ิก่ ารปฏิบิ ตั ิิ ดว้ ยการจัดั ทาำ แผนปฏิบิ ตั ิกิ ารดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชน ขัองหน่วยงาน โดยให้ม่การระบุโครงการ/กิจักรรมสิาำ คัญรองรับ การดำาเนินการติามแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ฉบับท่� 4 แลื่ะใช้ งบประมาณ์ขัองหนว่ ยงานในการดาำ เนนิ การ ทง�ั น�่ หากการดาำ เนนิ งาน ม่ความเก่�ยวขั้องกับหลื่ายหน่วยงานควรพื่ิ จัารณ์าจััดทาำ แผนงาน โครงการ/กิจักรรมการทาำ งานเชิงบ่รณ์าการร่วมกันระหว่าง หน่วยงานทเ�่ ก่�ยวขั้อง แลื่ะพื่ิจัารณ์าการยกระดับเป็นแผนบร่ ณ์าการ เพื่�่อพื่ัฒนางานด้านสิิทธิิมนษุ ยชนขัองประเทศติ่อไปในอนาคติ 2.1.3 ผลื่ักดันให้ม่กลื่ไกการขัับเคลื่่�อนแผนสิิทธิิมนุษยชน แหง่ ชาติริ ะดบั ชาติิ ภายใติค้ ณ์ะกรรมการขับั เคลื่อ่� นงานสิทิ ธิมิ นษุ ยชน ขัองประเทศไทย ซึ่ึ�งม่รองนายกรัฐมนติร่เป็นประธิาน แลื่ะคณ์ะ อนุกรรมการประสิานความร่วมม่อด้านสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะขัับเคลื่�่อน แผนสิทิ ธิิมนษุ ยชนแห่งชาติิ ซึ่�งึ มป่ ลื่ดั กระทรวงยุติธิ ิรรมเปน็ ประธิาน 2.1.4 พื่ัฒนาแลื่ะปรับปรุงระบบการติิดติาม แลื่ะประเมนิ ผลื่การ ดาำ เนนิ งานติามแผนสิิทธิมิ นุษยชนแหง่ ชาติิ ใหส้ ิอดคลื่้องกบั ประเด็น สิิทธิิมนุษยชน แลื่ะนาำ ขั้อม่ลื่ท่�ได้มาใช้ในการทบทวนแลื่ะปรับปรุงการ ดำาเนนิ งานเพื่่�อใหบ้ รรลื่ตุ ิามวตั ิถุปุ ระสิงคข์ ัองแผน อยา่ งมป่ ระสิทิ ธิภิ าพื่ แลื่ะประสิทิ ธิิผลื่
2.2 การสิร้างการรับร่้ แก่บุคลื่ากรขัองห่น่วยงาน ท�ังระดับนโยบาย แลื่ะระดบั ปฏิบิ ตั ิิ เพ�่ อให่เ้ กดิ ความติระห่นกั ถึงึ ความสิำาคญั แลื่ะการขับั เคลื่อ่� น แผนสิิทธิิมนุษยชนแห่่งชาติิ ฉบับท่� 4 ไปสิ่การปฏิิบัติิ โดยม่แนวทาง การขัับเคลื่่�อนการดาำ เนนิ การในแติล่ ื่ะมิติิ ดงั น�่ 2.2.1 มิติิป้องกันการลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชน ควรเติร่ยมความพื่ร้อม ดังน่� 1) สิร้างความติระหนัก จัิติสิาำ นึก ในเร่�องสิิทธิิ หน้าท�่ แลื่ะการเคารพื่สิิทธิิผ้่อ�่น แก่ประชาชน แลื่ะบุคลื่ากรขัองหน่วยงานในทุกระดับ อาทิ การจััดทาำ แผนรณ์รงค์ ประชาสิัมพื่ันธิ์ผ่านช่องทางติ่าง ๆ เพื่�่อกระติุ้นจัิติสิำานึกแก่ประชาชนให้ติระหนักในเร�่อง สิิทธิิมนุษยชนโดยผ่านประชาคมหม่บ้าน ติำาบลื่ หร่อสิ่�อมวลื่ชน การผลื่ักดันให้ม่การจััด การเร่ยนการสิอนเร่�องสิิทธิิเสิรภ่ าพื่ หนา้ ท�ข่ ัองการเป็นพื่ลื่เมอ่ ง สิทิ ธิมิ นษุ ยชน ในระบบ การศกึ ษา การสิอดแทรกความรเ่้ รอ่� งสิทิ ธิมิ นษุ ยชน แผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติิ เปน็ หลื่กั สิต่ ิร พื่่�นฐานในการฝึึกอบรมพื่ัฒนาศกั ยภาพื่บคุ ลื่ากร 2) ปรับทัศนคติิขัองเจั้าหน้าท�่รัฐ โดยเฉพื่าะหน่วยงานภาครัฐท�่เสิ�่ยงติ่อการ กระทาำ การลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชน เพื่�่อสิร้างเจัติคติิในเชิงสิร้างสิรรค์ติ่อกลืุ่่มผ่้ด้อยโอกาสิ หร่อกลื่มุ่ เปราะบาง 3) สิรา้ งวฒั นธิรรมองคก์ รใหเ้ ปน็ องคก์ รแหง่ การเคารพื่แลื่ะไมล่ ื่ะเมดิ สิทิ ธิมิ นษุ ยชน ทัง� ในองค์กรภาครฐั ภาคธิุรกจิ ัเอกชน แลื่ะรัฐวสิ ิาหกจิ ั รวมทง�ั ม่การสิ่งเสิริมใหผ้ ้่บรหิ าร องค์กรติระหนักแลื่ะเป็นแบบอย่างท�่ด่ (Role Model) ในการดาำ รงตินในเร�่องขัองการ เคารพื่สิิทธิิมนุษยชน 4) จััดช่องทางอำานวยความสิะดวกหร่อสิ่งเสิริมให้ประชาชนสิามารถุเขั้าถุึงสิิทธิิ ขั�ันพื่่�นฐานแลื่ะบริการท�่หน่วยงานจััดให้ติามภารกิจัขัองหน่วยงานอย่างท�ัวถุึง เท่าเท่ยม เสิมอภาค แลื่ะไม่เลื่่อกปฏิบิ ัติิ 5) จััดทาำ ค่ม่อหร่อแนวทางหร่อมาติรฐานการปฏิิบัติิงานให้กับเจั้าหน้าท�่หร่อ บุคลื่ากรในหน่วยงานเพื่�่ อเป็นแนวทางการดาำ เนินงานเพื่�่ อป้องกันการลื่ะเมิดสิิทธิิ ในแติล่ ื่ะดา้ นหร่อแติล่ ื่ะกลื่่มุ เป้าหมายติามภารกิจัทเ�่ ก่�ยวขั้องกบั หนว่ ยงาน 6) จััดกิจักรรมป้องกันแลื่ะเฝึ้าระวังการลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชนในหน่วยงาน แลื่ะ เปิดช่องทางการสิอ�่ สิารขัององคก์ รในการเฝึ้าระวังการลื่ะเมิดสิิทธิมิ นษุ ยชนอยา่ งติ่อเน�่อง 7) ประสิานความร่วมม่อกับองค์กรเคร่อขั่ายทุกภาคสิ่วนโดยเฉพื่าะสิ่�อมวลื่ชน ในการประชาสิัมพื่ั นธิ์สิถุานการณ์์การลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชน การรณ์รงค์แลื่ะกระติุ้นการ มส่ ิว่ นร่วมในการป้องกันมิใหม้ ก่ ารลื่ะเมดิ สิิทธิมิ นษุ ยชนอยา่ งติอ่ เน่อ� ง
2.2.2 มติ ิคิ มุ้ ครองผถ้่ ุก่ ลื่ะเมดิ สิทิ ธิมิ นษุ ยชน ควรเติรย่ มความพื่รอ้ ม ดังน่� 1) เปิดช่องทางการสิ�่อสิารขัององค์กรเคร่อขั่ายทุกภาคสิ่วนในการแจั้งเหติุ รอ้ งเรย่ นการถุก่ ลื่ะเมดิ สิทิ ธิหิ รอ่ ขัอรบั การชว่ ยเหลื่อ่ คมุ้ ครองสิทิ ธิมิ นษุ ยชนติามภารกจิ ั ขัองหนว่ ยงานท�ป่ ระชาชนสิามารถุเขัา้ ถุึงไดโ้ ดยง่าย สิะดวก แลื่ะรวดเรว็ 2) จัดั ชดุ ปฏิบิ ตั ิกิ ารเคลื่อ่� นทเ่� รว็ เพื่่�อรบั ผดิ ชอบการดำาเนนิ งานดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชน ในการช่วยเหลื่อ่ คมุ้ ครองผ่้ทถ�่ ุ่กลื่ะเมิดสิิทธิไิ ด้อย่างทันทว่ งทแ่ ลื่ะมป่ ระสิทิ ธิิภาพื่ 3) ประสิานแลื่ะบ่รณ์าการการทำางานร่วมกับหน่วยงานทุกภาคสิ่วนท่�เก่�ยวขั้อง เพื่่�อแกไ้ ขัปัญหาการลื่ะเมดิ สิิทธิมิ นุษยชนทเ�่ กิดขั�นึ ในแติล่ ื่ะดา้ นหรอ่ แติล่ ื่ะกลืุ่่มเป้าหมาย 4) จัดั ระบบการประสิานสิง่ ติอ่ กบั หนว่ ยงานทเ่� กย่� วขัอ้ ง เพื่่�อชว่ ยเหลื่อ่ ประชาชน ท่�ถุ่กลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชนอย่างม่ประสิิทธิิภาพื่ครบวงจัร พื่ร้อมทั�งฟื้� น้ ฟื้่ แลื่ะเย่ยวยา ผไ้่ ด้รับผลื่กระทบจัากการถุก่ ลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชนติามมาติรฐานสิากลื่ 5) ศกึ ษาแลื่ะรวบรวมขัอ้ มล่ ื่การรอ้ งทกุ ขัร์ อ้ งเรย่ นทเ่� กดิ ขัน�ึ จัากการปฏิบิ ตั ิภิ ารกจิ ั ขัองหน่วยงานท�่เก�่ยวขั้องกับเร่�องสิิทธิิมนุษยชน เพื่�่ อนาำ มาใช้ในการวางแผนแลื่ะ ปรับปรุงกระบวนการดาำ เนินงาน 6) พื่ัฒนาระบบการติิดติาม ระบบการจัดั เก็บขั้อมล่ ื่ แลื่ะฐานขัอ้ ม่ลื่สิถุานการณ์์ สิทิ ธิมิ นษุ ยชนครอบคลื่มุ ทง�ั ในเชิงการปฏิิบัติงิ าน แลื่ะในเชงิ พื่�่นท�่ เพื่�่อมุ่งแก้ไขัปัญหา การลื่ะเมดิ สิิทธิมิ นษุ ยชนในแติ่ลื่ะด้านแลื่ะแติ่ลื่ะกลืุ่่มเปา้ หมาย 2.2.3 มติ ิพิ ื่ัฒนากฎิหมาย กลื่ไกทางกฎิหมาย รวมทงั� การบงั คบั ใช้ เพื่่�อสิ่งเสิริม คมุ้ ครองสิิทธิมิ นษุ ยชน ควรเติรย่ มความพื่ร้อม ดังน�่ 1) ทบทวน ศึกษาแลื่ะปรับปรุงแก้ไขักฎิหมายขัองหน่วยงานให้สิอดคลื่้องกับ หลื่ักการสิิทธิิมนุษยชน สินธิิสิัญญาระหว่างประเทศด้านสิิทธิิมนุษยชนท่�ไทยเป็นภาค่ แลื่ะขั้อเสินอแนะท�ไ่ ทยรับจัากกลื่ไกสิทิ ธิิมนุษยชนขัองสิหประชาชาติิ 2) เสิรมิ สิรา้ งการบงั คบั ใชก้ ฎิหมาย ใหท้ วั� ถุงึ แลื่ะเปน็ ธิรรม แลื่ะมม่ าติรการลื่งโทษ หากหน่วยงานหรอ่ เจั้าหน้าทร�่ ฐั ลื่ะเว้นการปฏิบิ ตั ิหิ นา้ ท�่ 3) ศึกษากฎิหมายเพื่�่อรองรับการขับั เคลื่่�อนงานสิิทธิิมนษุ ยชน
2.2.4 มิติิพื่ัฒนาองค์กรเคร่อขั่ายทุกภาคสิ่วนให้ม่ศักยภาพื่ในการ สิ่งเสิรมิ คมุ้ ครองสิิทธิมิ นษุ ยชน ควรเติรย่ มความพื่รอ้ ม ดังน�่ 1) สิง่ เสิรมิ สิิทธิิมนษุ ยชนศกึ ษาในองค์กรเครอ่ ขัา่ ยทุกภาคสิ่วน โดยกรมคมุ้ ครอง สิทิ ธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่สินบั สินนุ วิทยากรแลื่ะเนอ�่ หา หร่อช่วยพื่ัฒนาวิทยากรติัวคณ่ ์ เพื่่�อขัยาย ผลื่ติอ่ ยอด รวมทงั� การแลื่กเปลื่ย�่ นเรย่ นร่้ ประสิบการณ์์ การดำาเนนิ งานดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชน พื่ร้อมท�ังสิ่งเสิริมการวิจััยด้านสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะนาำ ไปประยุกติ์ใช้ในเชิงปฏิิบัติิ เพื่่�อการ แกไ้ ขัปญั หาในการดาำ เนนิ งานดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชน โดยการพื่ัฒนาสิมรรถุนะในการปฏิบิ ตั ิงิ าน ดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชนใหก้ บั บคุ ลื่ากรเครอ่ ขัา่ ย ควรใชก้ ระบวนการจัดั การความร่้ ควบคก่ บั การ ทำาวิจััย ให้หน่วยงานม่การใช้กระบวนการจััดการความร่้เป็นเคร�่องม่อพื่ัฒนาสิมรรถุนะท่� จัาำ เปน็ รวมถุงึ การถุอดบทเร่ยนการปฏิบิ ตั ิิงานด้านสิิทธิมิ นุษยชนติา่ ง ๆ 2) ประสิานความร่วมม่อกับเคร่อขั่ายอาสิาสิมัครทุกประเภท เพื่�่ อเติิมเติ็มความร่้ ในมิติิสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะให้เป็นพื่ลื่ังสิำาคัญในการติิดติาม เฝึ้าระวัง ประสิานสิ่งติ่อ ความช่วยเหลื่่อผ่้ถุ่กลื่ะเมิดสิิทธิิท�่ครบวงจัร รวมถุึงการเพื่ิ� มบทบาทหน้าท่�ในเร่�อง สิิทธิมิ นษุ ยชนใหก้ ับอาสิาสิมคั รในทกุ ประเภท 3) พื่ั ฒนาเคร่อขั่ายให้บริการด้านสิิทธิิมนุษยชนอย่างม่มาติรฐาน โดยอาศัย ความร่วมม่อช่วยเหลื่่อ แลื่กเปลื่่�ยนเร่ยนร่้แนวทางปฏิิบัติิท่�ด่ด้านสิิทธิิมนุษยชน รวมทั�ง สิ่งเสิริมแลื่ะประสิานการสิร้างเคร่อขั่ายความร่วมม่อขัององค์กรเคร่อขั่ายทุกภาคสิ่วน ในการปฏิบิ ัติิงานด้านสิทิ ธิมิ นษุ ยชนทงั� ภาครฐั ภาคเอกชน แลื่ะภาคประชาชน 4) ผลื่กั ดนั แลื่ะสินบั สินนุ อยา่ งจัรงิ จังั ใหภ้ าคประชาสิงั คมมาเปน็ ผด้่ าำ เนนิ บทบาทรว่ ม หร่อหุ้นสิ่วน (Partnership) ในการสิ่งเสิริม คุ้มครองสิิทธิิมนุษยชนให้แก่ประชาชน ติามศกั ยภาพื่อย่างจัรงิ จังั 5) เร่งทาำ ความเขั้าใจัในบทบาทหนา้ ท�แ่ ลื่ะความเก่ย� วขั้องในการดำาเนินงานด้านสิิทธิิ มนุษยชนให้กับหน่วยงานภาครัฐ โดยเฉพื่าะสิถุาบันการศึกษาเพื่่� อสิร้างความติระหนักใน เร�อ่ งสิทิ ธิิมนษุ ยชน แลื่ะหนว่ ยงานหลื่กั ในการศึกษาขัองประเทศ 6) สิ่งเสิริมให้ม่องค์กรติ้นแบบด้านสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะม่การแลื่กเปลื่่�ยนเร่ยนร่้ ถุอดบทเรย่ นเพื่�่อขัยายผลื่ติ่อไปยังจัังหวัดหร่อองคก์ รอ่�น 7) บร่ ณ์าการขัอ้ มล่ ื่ดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชนจัากหนว่ ยงานติา่ ง ๆ เพื่�่อใหเ้ กดิ การแลื่กเปลื่ย่� น แลื่ะใช้ประโยชน์จัากขั้อม่ลื่ร่วมกัน อาทิ การจััดทำาระบบเพื่่�อรองรับการจััดทาำ รายงานผลื่ การดาำ เนินงานขัองประเทศไทยติามสินธิิสิัญญาระหว่างประเทศด้านสิิทธิิมนุษยชน โดย กรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิรภ่ าพื่เปน็ เจั้าภาพื่ในการผลื่ักดนั รวมทง�ั การติิดติามสิถุานการณ์์ การพื่ั ฒนาองค์ความร้่ทางวิชาการแลื่ะหลื่ักการด้านสิิทธิิมนุษยชนจัากองค์การระหว่าง ประเทศ เพื่่� อนำามาเป็นขั้อม่ลื่ในการพื่ั ฒนางานแลื่ะแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ขัองประเทศไทยให้มค่ วามทันสิมัย สิอดคลื่้อง แลื่ะทนั ติอ่ การเปลื่่ย� นแปลื่งขัองโลื่ก
2.3 ติวั อยา่ งวิธิก่ ารดำาเนนิ งาน รป่ แบบ วธิ ิก่ ารดาำ เนนิ งานเพื่�่อใหแ้ ผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแหง่ ชาติไิ ปสิก่ ารปฏิบิ ตั ิิ สิามารถุ พื่ิจัารณ์าดาำ เนนิ การไดต้ ิามความเหมาะสิมกบั บรบิ ทขัองแติล่ ื่ะองคก์ ร หรอ่ แติล่ ื่ะพื่่�นท่� โดย อาจัคัดเลื่่อกประเด็นสิิทธิิมนุษยชนท่�เก่�ยวขั้องแลื่ะเช�่อมโยงกับการทำางาน หร่อม่ สิถุานการณ์ท์ า้ ทายดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชนทต�่ ิอ้ งรบ่ แกไ้ ขั เปน็ ติน้ (ไมจ่ ัาำ เปน็ จัะติอ้ งดาำ เนนิ การ ในทุกด้านหร่อทุกกลืุ่่มเป้าหมาย) โดยขัอยกติัวอย่างกระบวนการการดำาเนินงานด้าน สิิทธิิมนษุ ยชน ปรากฏิติามแผนภาพื่ ดงั น�่ แผนภาพท�่ 1 ติวั อย่างกระบวนการขับั เคลื่่�อนแผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชนแห่ง่ ชาติิ ฉบับท�่ 4 ไปสิก่ ารปฎิิบัติริ ะดับกระทรวง 1. 1.1 จดั ทําแผนปฏิบัตกิ ารด้านสิทธมิ นุษยชน ระดับกระทรวง จัดทาํ แผนปฏิบัติการ ด้านสิทธมิ นุษยชน 1.2 เสนอผ้บู รหิ ารกระทรวง ระดับกระทรวง เพื่อใหค้ วามเห็นชอบ 2. 2.1 แจง้ ทกุ หน่วยงานในสังกดั กระทรวง ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมภิ าคให้ทราบ ส่งเสรมิ ให้มี การปฏบิ ัตติ าม 2.2 หน่วยงานในสังกดั กระทรวงรับทราบ แผนปฏิบตั กิ าร นโยบายและดําเนินตามแผนปฏิบตั ิการ ด้านสิทธิมนุษยชน ด้านสทิ ธมิ นุษยชนของกระทรวง ระดับกระทรวง 2.2.1 ดาํ เนินโครงการ/กิจกรรม 2.2.2 รายงานผลการดาํ เนนิ งานและปญั หา/ อปุ สรรค 3. 3.1 จัดประชมุ คณะกรรมการ เพื่อติดตามผลการดําเนินงานและปญั หา/ ติดตามและรายงาน อปุ สรรคท่เี กิดขึ้น ผลการดาํ เนินงาน ตามแผนปฏบิ ัตกิ าร 3.2 แจง้ หน่วยงานใหร้ ายงานผลการดําเนนิ งาน ดา้ นสิทธิมนุษยชน ตามแผนฯ ผา่ นระบบสารสนเทศ http://nhrp.rlpd.go.th ระดบั กระทรวง 3.3 จดั ทําหนังสอื แจ้งการรายงาน ผลการดําเนนิ งานตามแผนฯ ให้กรมคมุ้ ครองสทิ ธิและเสรีภาพทราบ
การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัติิการด้านสิิทธิิมนุษยชนระดับ กระทรวง เพ่� อใช้เป็นติัวกำาห่นดเป้าห่มายแลื่ะทิศทาง การดำาเนินงานด้านสิิทธิิมนุษยชนขัองกระทรวง โดยม่ รายลื่ะเอย่ ดขั�นั ติอนการดำาเนนิ งาน ดังน�่ 1) หน่วยงานท�่ได้รับมอบหมายดำาเนินการรวบรวมขั้อม่ลื่แลื่ะวิเคราะห์สิภาพื่ปัญหา สิทิ ธิิมนุษยชนท่�เกิดขัน�ึ ติามภารกิจัขัองหน่วยงาน หร่ออาจัม่หนังสิอ่ สิอบถุามถุึงประเด็น ปญั หาสิทิ ธิมิ นษุ ยชนขัองหนว่ ยงานทเ�่ กย่� วขัอ้ งในสิงั กดั กระทรวง เพื่�่อใชเ้ ปน็ ขัอ้ มล่ ื่ประกอบ การจััดลื่ำาดับความสิำาคัญขัองปัญหา แลื่ะคัดเลื่่อกประเด็นปัญหาท่�จัะได้รับการแก้ไขั ก่อน - หลื่ัง 2) หน่วยงานกำาหนดมาติรการโครงการ/กิจักรรม รองรับ เพื่�่ อท่�จัะแก้ไขัปัญหา ดังกลื่่าว โดยม่ความเช่�อมโยงกับมาติรการหร่อขั้อเสินอแนะติ่างๆ ท่�กำาหนดไว้ในแผน สิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิในแติ่ลื่ะด้านแลื่ะแติ่ลื่ะกลืุ่่มเป้าหมายติามแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ พื่ร้อมท�ังกำาหนดหน่วยงานรบั ผิดชอบดาำ เนินการ โดยอาจัมก่ ารบร่ ณ์าการร่วมกันระหว่าง กระทรวงเพื่�่อร่วมกันแก้ไขัปัญหาติ่างๆ ในทุกมิติิท�่เก�่ยวขั้อง ท�ังน่� แผนปฏิิบัติิการด้าน สิิทธิิมนุษยชนระดับกระทรวง ไม่จัำาเป็นติ้องม่โครงการ/กิจักรรม ครอบคลืุ่มประเด็น สิิทธิิมนุษยชนครบทุกด้าน หร่อครบทุกกลืุ่่มเป้าหมายติามแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ขัึ�นอย่กับประเด็นปัญหาการลื่ะเมิดสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะนโยบายขัองคณ์ะกรรมการหร่อ คณ์ะทาำ งานระดับกระทรวงเปน็ สิาำ คญั 3) นำาแผนปฏิิบัติิการด้านสิิทธิิมนุษยชนระดับกระทรวงเสินอติ่อผ้่บริหารกระทรวง เพื่่� อให้ความเห็นชอบสิ่งให้กระทรวงยุติิธิรรม (กรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่) ในฐานะ ฝึ่ายเลื่ขัา แลื่ะรวมทั�งแจั้งให้หน่วยงานในสิังกัดกระทรวงทั�งในสิ่วนกลื่างแลื่ะสิ่วนภ่มิภาค ได้รับทราบติ่อไป 4) สิ่งเสิริมให้ม่การปฏิิบัติิติามแผนปฏิิบัติิการด้านสิิทธิิมนุษยชนระดับกระทรวง โดยสิามารถุดาำ เนนิ การ ดังน�่ 4.1 การจััดทำาหนังสิ่อถุึงหน่วยงานในสิังกัดกระทรวง เพื่�่ อแจั้งเว่ยนให้ทราบ ถุึงแผนปฏิิบัติิการด้านสิิทธิิมนุษยชนระดับกระทรวง พื่ร้อมท�ังกำาชับให้หน่วยงานท�่ เกย�่ วขัอ้ งดาำ เนนิ มาติรการ โครงการ/กจิ ักรรม ติามทร�่ ะบไุ วใ้ นแผนปฏิบิ ตั ิกิ ารดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชน ระดับกระทรวงท่�กาำ หนดไว้ 4.2 เม่�อหน่วยงานท่�เก�่ยวขั้องได้ทราบถุึงนโยบายแลื่ะแผนปฏิิบัติิการด้าน สิิทธิมิ นษุ ยชนระดบั กระทรวงแลื่ว้ จัะติ้องมห่ นา้ ท่ก� ารดาำ เนนิ การติามมาติรการ โครงการ/ กิจักรรม ท�่หน่วยงานตินเองรับผิดชอบท่�ปรากฏิอย่ในแผนปฏิิบัติิการด้านสิิทธิิมนุษยชน ระดบั กระทรวง 4.3 จััดประชุมคณ์ะอนุกรรมการประสิานความร่วมม่อด้านสิิทธิิมนุษยชน แลื่ะ ขับั เคลื่่อ� นแผนสิิทธิิมนุษยชนแหง่ ชาติิ เป็นระยะ เพื่่�อติิดติามผลื่ 5) หน่วยงานสิ่วนกลื่างติิดติามแลื่ะรายงานผลื่การดำาเนินงานติามแผนปฏิิบัติิการ ดา้ นสิทิ ธิมิ นษุ ยชนระดบั กระทรวง มายงั กระทรวงยตุ ิธิ ิรรม (กรมคมุ้ ครองสิทิ ธิแิ ลื่ะเสิรภ่ าพื่) ผา่ นระบบสิารสินเทศ http://nhrp.rlpd.go.th ทกุ สิิ�นปีงบประมาณ์ (หว้ งระหว่าง ติลุ ื่าคม-ธินั วาคมขัองทุกป)ี
การติิดติามแลื่ะประเมินผลื่ เป็นกระบวนการสิาำ คัญในการรับทราบขั้อม่ลื่การปฏิิบัติิ ติามแผนสิิทธิมิ นุษยชนแห่งชาติิ ฉบับท่� 4 รวมท�งั ปัญหาอุปสิรรคแลื่ะขัอ้ เสินอแนะติ่าง ๆ ท่�ได้รับ เพื่่� อเป็นเคร่�องม่อในการติรวจัสิอบ รวมถุึงการรายงานการปฏิิบัติิติามแผน สิิทธิิมนษุ ยชนแหง่ ชาติิ ฉบบั ท่� 4 ว่าม่การนำาแผนไปสิ่การปฏิิบตั ิทิ ่ม� ุ่งผลื่สิมั ฤทธิิ�อย่างเป็น ร่ปธิรรมหร่อไม่ อย่างไร อ่กทั�งยังเป็นการสินับสินุนการขัับเคลื่่�อนแผนสิิทธิิมนุษยชน แหง่ ชาติิ ฉบับท่� 4 เพื่่�อให้ทุกภาคสิ่วนไดเ้ ห็นความสิาำ คัญในการแปลื่งแผนไปสิก่ ารปฏิบิ ัติิ แลื่ะนาำ ขั้อม่ลื่จัากการติิดติามประมวลื่ผลื่ไปปรับปรุงพื่ั ฒนาแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ฉบบั ติอ่ ไป รวมทงั� เปน็ ขัอ้ มล่ ื่ประกอบการสิง่ เสิรมิ คมุ้ ครองสิทิ ธิมิ นษุ ยชนในภาพื่รวมขัอง ประเทศ
ดงั นนั� กระทรวงยตุ ิธิ ิรรม โดยกรมคมุ้ ครองสิทิ ธิแิ ลื่ะเสิรภ่ าพื่ ในฐานะหนว่ ยงานกลื่าง ในการประสิานการขับั เคลื่่อ� นแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ จัึงได้วางกรอบแนวทางแลื่ะวิธิ่ การในการติิดติามประเมินผลื่ เพื่�่อให้ครอบคลื่มุ การดำาเนนิ งาน 3.1 กรอบแนวทางการติิดติามแลื่ะประเมินผลื่ (1) กระทรวงยุติิธิรรม โดยกรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่ จัะทำาการติิดติาม (Monitoring) ผลื่การปฏิิบัติิติามแผนสิิทธิมิ นุษยชนแหง่ ชาติิ ฉบบั ท่� 4 ติามแบบรายงาน ท่�กำาหนดเม่�อสิน�ิ ปีงบประมาณ์ ปีลื่ะ 1 ครั�ง (ห้วงเดอ่ นติลุ ื่าคม - ธิันวาคม ขัองทกุ ปี) (2) กระทรวงยุติิธิรรม โดยกรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่ จัะจััดจั้างท�่ปรึกษาท่�ม่ ความเชย�่ วชาญแลื่ะมค่ วามเปน็ กลื่าง ทาำ การประเมนิ ผลื่ (Evaluation) แผนสิทิ ธิมิ นษุ ยชน แหง่ ชาติิ ฉบบั ท�่ 4
3.2 การรายงานผลื่การปฏิบิ ตั ิิติามแผนสิทิ ธิิมนุษยชนแห่่งชาติิ กระทรวงยุติิธิรรม โดยกรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่ จัะม่การประสิานงานให้ หน่วยงานท�่เก�่ยวขั้องรายงานผลื่การปฏิิบัติิติามแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิ ฉบับท่� 4 ผ่านระบบสิารสินเทศ http://nhrp.rlpd.go.th โดยกรมคุ้มครองสิิทธิิแลื่ะเสิร่ภาพื่ ได้กำาหนดบัญช่ผ้่ใช้ให้แก่ผ้่ประสิานหน่วยงานภาครัฐ เพื่่� อให้แติ่ลื่ะหน่วยงานสิามารถุ รายงานผลื่การปฏิิบัติิติามแผนสิิทธิิมนุษยชนแห่งชาติิในภาพื่รวมขัองหน่วยงานตินเอง ผ่านระบบสิารสินเทศไดโ้ ดยติรง
โดยบััญชีีผู้�ใ้ ชีป� ระกอบัดว� ยส่่วนราชีการ ดังน�ี • สิ่วนราชการสิ่วนกลื่าง ท�ังในระดับกระทรวง ทบวง กรมในสิังกัดกระทรวง หร่อหน่วยงานเท่ยบเท่า ท่�รวมถุึงรัฐวิสิาหกิจัแลื่ะองค์กรมหาชนในสิังกัดกระทรวง แลื่ะ หน่วยงานราชการอิสิระท่�เก่�ยวขั้อง (ทั�งน�่ขั�ึนอย่กับการกาำ หนดหน่วยงานในการกาำ หนด สิทิ ธิผิ ่้รายงานเพื่�่อไม่ใหก้ ารรายงานผลื่ซึ่�ำาซึ่้อนกัน) • กรงุ เทพื่มหานคร • สิ่วนราชการสิ่วนภ่มิภาค ได้แก่ หน่วยงานราชการในสิ่วนภ่มิภาค สิำานักงาน จัังหวัดแลื่ะหน่วยงานราชการท�่กระทรวง ทบวง กรม ได้ติั�งขัึ�นในสิ่วนภ่มิภาค (ทั�งน่� ขัึ�นอย่กับการกำาหนดหน่วยงานในการกำาหนดสิิทธิิผ้่รายงานเพื่�่ อไม่ให้การรายงานผลื่ ซึ่�ำาซึ่้อนกัน) 3.3 การพั ฒนาระบบการติดิ ติามแลื่ะประเมนิ ผลื่ การพื่ัฒนาระบบฐานขัอ้ ม่ลื่ใหเ้ ช่�อมโยงเปน็ เครอ่ ขัา่ ยในทกุ ระดับ สิำาหรับการติิดติาม แลื่ะประเมินผลื่อย่างม่ประสิิทธิิภาพื่ ท�ังขั้อม่ลื่การดาำ เนินงานติามแผนสิิทธิิมนุษยชน แห่งชาติิ การวิเคราะห์สิถุานการณ์์ติ่าง ๆ ท�เ่ กิดขัึน� โดยประยุกติ์ใชเ้ ทคโนโลื่ยส่ ิารสินเทศ ในการเพื่�ิมประสิทิ ธิภิ าพื่แลื่ะประสิิทธิิผลื่ขัองฐานขั้อม่ลื่จัากหลื่ากหลื่ายหน่วยงาน
แผนสิทิ ธิิมนษุ ยชนแห่ง่ ชาติิ ฉบับั ัท่� 4 (พ.ศ. 2562 - 2565)
SCAN QR Code
บรรณานุกรม
ปฏิิญญาสากลว่า่ ด้้ว่ยสทิ ธิมิ นุุษชนุแห่ง่ สห่ประชาชาติิ (Universal Declaration of Human Rights - UDHR) (1948) จาก http://www.un.org/en/universal-declaration- human-rights/ เอกสารว่ชิ าการส่ว่นุบุคุ คล (Individual Study) ห่ลกั สทิ ธิิมนุุษยชนุ จดั ้ทาำ โด้ย นุายฉัตั ิรไชย จนั ุทร์พรายศร ี สำานุกั งานุศาลรัฐธิรรมนุญู โครงการว่ิจัยเร�่องกฎห่มายว่่าด้้ว่ยคว่ามเสมอภาคและการไม่เลอ่ กปฏิิบุตั ิิ, สาำ นุกั งานุคณะกรรมการสทิ ธิิมนุุษยชนุแห่่งชาติ,ิ 2560 นุโยบุายและยทุ ธิศาสติรก์ ารพัฒนุาสถาบุนั ุครอบุครวั ่ พ.ศ. 2560 - 2564 ประกาศกระทรว่งมห่าด้ไทย. “การส�งั ให่บ้ ุคุ คลซึ่�ง่ ไมม่ สี ัญชาติิไทย ท�เี กดิ ้ในุราชอาณาจักรไทย โด้ยบุดิ ้าและมารด้าเปน็ ุคนุติ่างด้า้ ว่ ได้ส้ ัญชาติิไทยเปน็ ุการท�วั ่ไป และการให่ส้ ัญชาติิไทยเปน็ ุการเฉัพาะราย” ราชกิจิ จานุเุ บกิษา. เลม่ ท� ี 134 ติอนุพิเศษ 79ง, ห่นุา้ 10. ลงว่ันุที� 14 มนี ุาคม 2560. ประชาไท (2555). “มห่าด้ไทยออกห่ลักเกณฑ์ใ์ ห่มใ่ ห่้สญั ชาติิบุตุ ิรของบุุคคลไมม่ สี ญั ชาติิไทย” สบ่ ุคน้ ุเมอ่� ว่นั ุท ี� 5 มกราคม 2561, จาก https://prachatai.com/journal/2012/12/44032 พระราชบุัญญตั ิกิ องทนุ ุยตุ ิธิ ิรรม พ.ศ. 2558. (2558) ราชกิจิ จานุเุ บกิษา. เลม่ ท �ี 132 ติอนุที � 102ก, ห่นุา้ 23. ลงว่ันุที � 27 ติลุ าคม 2558. พระราชบุัญญัติิกองทนุ ุสงเคราะห่เ์ กษติรกร พ.ศ. 2554. (2554) ราชกิจิ จานุเุ บกิษา. เลม่ ท� ี 128 ติอนุที� 16ก, ห่นุา้ 1. ลงว่ันุท �ี 17 มนี ุาคม 2554. พระราชบุัญญตั ิิการจดั ้การศก่ ษาสำาห่รบั ุคนุพิการ พ.ศ. 2551. (2551) ราชกิิจจานุุเบกิษา. เล่มท� ี 125 ติอนุที � 28ก, ห่นุา้ 1. ลงว่นั ุที � 5 กุมภาพันุธิ์ 2551. พระราชบุัญญัติิการชมุ นุุมสาธิารณะ พ.ศ. 2558. (2558) ราชกิิจจานุุเบกิษา. เลม่ ท �ี 132 ติอนุที � 63 ก ลงว่ันุท� ี 14 กรกฎาคม 2558.
Search
