๓.ศิลาจารึกหลักที่ ๑

ศิลาจารึกหลกั ที่ ๑ (พ่อขุนรามคาแหงมหาราช)

ประวตั คิ วามเป็ นมา

ลกั ษณะของศิลาจารึก สูง ๑ เมตร ๑๑ เซนติเมตร มขี ้อความจารึกท้ัง ๔ ด้าน จารึกสูง ๕๙ เซนติเมตร กว้าง ๓๕ เซนตเิ มตร ด้านท่ี ๑ และ ๒ มี ๓๕ บรรทัด ด้านท่ี ๓ และด้านท่ี ๔ มี ๒๗ บรรทัด

ข้อความในศิลาจารึก ตอนท่ี ๑ ต้งั แต่บรรทัดที่ ๑-๑๘ เป็ นเร่ือง ของพ่อขุนรามคาแหงทรงเล่าประวตั ิ พระองค์เอง ต้งั แต่ประสูตจิ น เสวยราชย์ ใช้สรรพนามแทนชื่อของพระองค์ว่า “กู”

ข้อความในศิลาจารึก(ต่อ) ตอนที่ ๒ ต้งั แต่ด้านที่ ๑ บรรทดั ท่ี ๑๘ จน จบด้านท่ี ๒ ท้งั หมด และด้านที่ ๓ ถงึ บรรทัดท่ี ๑๐ เล่าเหตุการณ์ต่างๆและขนบ ประเพณีของกรุงสุโขทยั เล่าเร่ืองการสร้าง วัดมหาธาตุเมืองศรีสัชนาลยั และ การประดษิ ฐ์อกั ษรไทย

ข้อความในศิลาจารึก(ต่อ) ตอนที่ ๓ นับต้งั แต่ด้านท่ี ๓ บรรทัด ที่ ๑๐ จนถงึ ด้านท่ี ๔ บรรทดั สุดท้าย คงจารึกต่อจากตอนที่ ๒ หลายปี เพราะรูปร่างอกั ษรต่างไปมาก กล่าว สรรเสริญและยอพระเกยี รตขิ อง พ่อขุนรามคาแหงบรรยากาศภูมิ สถานบ้านเมืองและขอบเขตของ อาณาจกั รสุโขทยั

ลกั ษณะอักษรในศลิ าจารึก ๑. สระและพยญั ชนะอย่บู รรทัดเดียวกนั สระส่วนใหญ่อยู่หน้าพยญั ชนะ ๒. ไม่มไี ม้หันอากาศ แต่ใช้การซ้อนตวั สะกดแทน เช่น หวว (หัว) ๓. ใช้ “ย” แทน “เอยี ” ในกรณที ส่ี ระเอยี มีตัวสะกด เช่น วยง (เวียง)

ลักษณะอักษร(ต่อ) ๔. ใช้วรรณยุกต์ ๒ รูป ได้แก่ ่่ (ไม้เอก) และ ่ (ไม้โท) ๕. ใช้ ๐ (นฤคหิต) แทนเสียงสระ “อา” และเสียง “ม” ท่ีเป็ น ตัวสะกด เช่น กล (กลม) ๖. สระออ และสระออื ไม่ต้องใช้ “อ” เคียง เช่น พ่(พ่อ) ช่ื(ช่ือ)

ตวั อกั ษรในศิลาจารึกกบั อกั ษรปัจจุบนั

ตวั อกั ษรในศิลาจารึกกบั อกั ษรปัจจุบนั





คาศัพท์ทปี่ รากฏด้านท่ี๑ • เยยี เข้า - ยุ้งฉาง ทะเลาะกนั • ผดิ แผกแสกว้างกนั - ตดั สนิ ความ ไม่อยากได้ • แล่งความ - ไม่ริษยา • บ่ใคร่พนี - • บ่ใคร่เดอื ด -

คาศัพท์ทีป่ รากฏด้านท่ี ๑ • ตวง - จนกระท่งั • บ่ไร้ - ไม่ยาก • หวั พ่งู หวั รบ - ข้าศึกชนั้ หวั หน้า • ไพร่ฟ้ าหน้าปก - ประชาชนท่มี ีทุกข์ร้อน • เจบ็ ท้องข้องใจ - ทะเลาะกัน • เบกพล - ช่อื ช้าง • ลูท่าง - เป็ นการสะดวก

วเิ คราะห์คุณค่าในศิลาจารึก คุณค่าด้านวรรณศิลป์ คุณค่าด้านเนือ้ หา

คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ๑. เป็ นร้อยแก้วทม่ี สี ัมผสั คล้องจอง ๒.การใช้คาซ้า ๓.การมคี าสร้อยสลบั วรรค

๑. เป็ นร้อยแก้วทม่ี สี ัมผสั คล้องจอง ในนา้ มปี ลา ในนามขี ้าว เพอื่ นจูงววั ไปค้า ขี่ม้าไปขาย แม่กชู ่ือนางเสือง พก่ี ูช่ือบานเมอื ง

๒.การใช้คาซ้า “กไู ด้ตัวเนือ้ ตวั ปลา กเู อามาแก่พ่อกู กไู ด้หมากส้มหมากหวาน อนั ใดกนิ อร่อยกนิ ดี กเู อามาแก่พ่อกู กไู ปตหี นังวงั ช้างได้ กเู อามาแก่พ่อกู กไู ปท่บ้านท่เมอื งได้ช้างได้งวง ได้ป่ัวได้นาง ได้เงอื นได้ทอง เอามาเวนแก่พ่อก”ู

๓.การมคี าสร้อยสลบั วรรค “... ได้ตัวเนือ้ ตวั ปลา ...กเู อามาแก่พ่อก.ู ..ได้หมากส้มหมากหวาน อนั ใดกนิ อร่อยดี...กูเอามาแก่พ่อก.ู ..ไปตีหนังวังช้างได้...กเู อามาแก่พ่อกู ...ไปท่บ้านท่เมืองได้ช้างได้งวง ได้ป่ัวได้นาง ได้เงอื นได้ทอง ... กเู อามาเวนแก่พ่อก.ู ..”

คุณค่าด้านเนือ้ หา ๑.ด้านประวตั ศิ าสตร์ ๒.ด้านนิติศาสตร์ ๓.ด้านเศรษฐกจิ ๔.ด้านสังคมวฒั นธรรม