p75462210523

๑

๒ คานา การจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนรายวิชาการแต่งคาประพนั ธ์ ในระดบั ช้ัน มธั ยมศึกษาปีท่ี ๔ ซึ่งเป็นวิชาเพ่ิมเติมตามหลกั สูตรสถานศึกษา เปน็ การสง่ เสรมิ ผู้เรียนให้ มคี วามรู้ความสามารถดา้ นการแตง่ คาประพนั ธ์ ที่ถอื เป็นทกั ษะท่ีผู้เรียนจะต้องฝึกฝนและ ลงมือปฏบิ ตั ิ เพอื่ ใหเ้ กิดความชานาญจากการจัดกจิ กรรมการเรียนการสอนรายวิชาการ แตง่ คาประพนั ธน์ เ้ี อง ผสู้ อนได้ประสบปัญหาในการจัดกจิ กรรมการเรยี นการสอน คือ ผเู้ รียนขาดความเขา้ ใจในฉันทลักษณ์บังคับและขาดทักษะการแต่งคาประพนั ธ์ ซ่งึ เป็น ทม่ี าของการจัดทาแบบฝึกทกั ษะการแต่งคาประพันธ์ ชุด หอ้ งเรยี นกาพย์ เพื่อใช้ ประกอบการเรยี นการสอน และแกไ้ ขปัญหาดังกล่าว แบบฝึกทักษะการแต่งคาประพันธ์ ชดุ หอ้ งเรยี นกาพย์ สาระการเรยี นรู้ ภาษาไทยเพม่ิ เตมิ มีจานวนทัง้ หมด ๕ เล่ม ใหผ้ ู้เรียนไดเ้ รียนรอู้ ยา่ งต่อเน่ืองมดี งั นี้ เลม่ ท่ี ๑ รอ้ ยแกว้ รอ้ ยกรอง เลม่ ท่ี ๒ คาคลอ้ งจองสัมผัส เลม่ ท่ี ๓ รูช้ ัดกาพย์ยานี เลม่ ที่ ๔ สนุ ทรยี ์กาพยฉ์ บงั เลม่ ท่ี ๕ เสนาะจงั กาพย์สุรางคนางค์ ผ้จู ัดทาหวงั เปน็ อย่างย่ิงวา่ แบบฝกึ ทกั ษะการแต่งคาประพันธ์ ชดุ หอ้ งเรยี นกาพย์ ทั้ง ๕ เลม่ น้ี จะเปน็ ประโยชน์และสามารถนาไปพฒั นาทักษะการแตง่ คาประพนั ธป์ ระเภท กาพย์ของผู้เรียนได้เป็นอยา่ งดี ธรี ะพล ศรวี งษ์ชัย

๓ สารบญั เรือ่ ง หน้า คาํ นํา ๒ สารบญั ๓ ผลการเรียนรู้ ๕ สาระการเรยี นรู้ ๖ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรอ่ื ง กาพยย์ านี ๑๑ ๗ ใบความรเู้ รอื่ งความรู้ทว่ั ไปเกยี่ วกบั กาพย์ยานี ๑๑ ๑๐ แบบฝกึ ทกั ษะการแต่งคาํ ประพันธ์ ชดุ ห้องเรยี นกาพย์ เล่มท่ี ๓ รู้ชัดกาพยย์ านี แบบฝกึ ทักษะที่ ๑ แม่นฉนั ทลกั ษณ์ ๑๓ แบบฝกึ ทกั ษะท่ี ๒ รจู้ กั โยงสมั ผัส ๑๕ แบบฝึกทกั ษะท่ี ๓ ช้ีให้ชัดสัมผสั ใด ๑๘ แบบฝึกทกั ษะท่ี ๔ จัดเรยี งใหมใ่ หถ้ กู ตอ้ ง ๒๐ แบบฝกึ ทกั ษะท่ี ๕ ลองเติมคาใหเ้ หมาะความ ๒๔ แบบฝึกทกั ษะท่ี ๖ แต่งต่อตามวรรคที่เหลือ ๒๖ แบบฝกึ ทักษะท่ี ๗ แตง่ เสรมิ เพอื่ ใหห้ ลายวรรค ๒๘ แบบฝึกทักษะท่ี ๘ แจ้งประจกั ษ์ในผลงาน ๒๙ แบบทดสอบหลังเรยี น เรอ่ื ง กาพย์ยานี ๑๑ ๓๑ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรยี นเรือ่ ง กาพยย์ านี ๑๑ ๓๕ เฉลยแบบฝกึ ทักษะการแต่งคาํ ประพนั ธ์ ชดุ หอ้ งเรยี นกาพย์ เลม่ ที่ ๓ รู้ชดั กาพย์ยานี แบบฝกั ทกั ษะท่ี ๑-๘ ๓๖ บรรณานกุ รม ๕๓

๔ คา ้ แบบฝกึ ทักษะการแตง่ คาประพันธ์ ชุดหอ้ งเรียนกาพย์ กล่มุ สาระการเรียนรู้ ภาษาไทย ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๔ เล่มท่ี ๓ ร้ชู ัดกาพย์ยานี เลม่ น้ีจัดทาขน้ึ เพอ่ื ใช้ ประกอบการเรียนการสอนรายวิชาการแต่งคาประพันธ์ วิชาเพิม่ เติมตามหลกั สูตร สถานศึกษาโรงเรยี นพทุ ไธสง อาเภอพุทไธสง จงั หวดั บรุ รี ัมย์ โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ในการ จดั ทาดังน้ี ๑. เพอ่ื ใหน้ กั เรียนมีความรู้ความเข้าใจเกยี่ วกับการแต่งคาประพันธ์ ๒. เพือ่ ใชเ้ ปน็ แบบฝกึ ในการพัฒนาทกั ษะการแตง่ คาประพนั ธ์ วิธกี ารใชแ้ บบฝึกทกั ษะการแตง่ คาประพันธ์ ชดุ ห้องเรียนกาพย์ กลุม่ สาระการ เรยี นรู้ภาษาไทย ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๔ เล่มท่ี ๓ รชู้ ัดกาพย์ยานี ผู้สอนควรดาเนินการ ดังตอ่ ไปนี้ ๑. ศึกษารายละเอียดของแบบฝกึ ทกั ษะใหล้ ะเอยี ดกอ่ นนาไปใช้ ๒. ศึกษาแผนการจัดการเรยี นรู้ วชิ าการแตง่ คาประพนั ธ์ ท๓๑๒๐๒ ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๔ เร่อื งความรู้ทว่ั ไปเรอื่ งเก่ียวกบั กาพยย์ านี ๑๑ เพอ่ื ดาเนินการฝึก ตามลาดบั ทีก่ าหนดไว้ในแผนการจดั การเรียนรู้ ๓. ทดสอบก่อนเรียนเพอ่ื ตรวจสอบความรพู้ นื้ ฐานของผู้เรียน ๔. ศึกษาใบความรู้เรื่องความร้ทู ว่ั ไปเก่ียวกบั กาพย์ยานี ๑๑ ๕. ปฏบิ ัติกจิ กรรมแบบฝกึ ทกั ษะท่ี ๑-๘ ไม่ควรให้นกั เรียนทาขา้ มแบบฝกึ เม่อื นกั เรยี นทาแบบฝกึ แต่ละชุดเสรจ็ แลว้ ครตู รวจคะแนนแล้วแจง้ ผลการตรวจและบนั ทกึ ผล ไว้ ๕. ทดสอบหลังเรียน เม่อื นกั เรียนทาครบทกุ แบบฝึกทักษะ เพือ่ ดูผลการ พัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน อ่านก่อนนะครับผม

๕ ผลการเรยี นรู้ ๑. อธบิ ายลักษณะบังคบั ของกาพยย์ านี ๑๑ ได้ ๒. แตง่ กาพย์ยานี ๑๑ ได้ถูกต้องตามฉันทลกั ษณ์ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ๑. อธบิ ายลกั ษณะบังคับของกาพยย์ านี ๑๑ ได้ ๒. เขยี นแผนผงั กาพย์ยานี ๑๑ ได้ ๓. อธิบายฉนั ทลกั ษณ์ของกาพยย์ านี ๑๑ ได้ ๔. แตง่ กาพยย์ านี ๑๑ ได้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ และใชภ้ าษาได้ไพเราะสละสลวย

๖ สาระการเรยี นรู้ ๑. ลักษณะบงั คบั ของกาพย์ยานี ๑๑ ๒. แผนผงั กาพยย์ านี ๑๑ ๓. การแตง่ กาพย์ยานี ๑๑

๗ แบบทดสอบก่อนเรยี น เรือ่ งกาพยย์ านี ๑๑ คาชแี้ จง : ใหน้ ักเรียนเลือกคาํ ตอบท่ถี ูกที่สุดเพียงข้อเดยี วแล้วทาํ เครื่องหมาย X ลงในกระดาษคาํ ตอบท่ี ครูแจกให้ ๑. ขอ้ ใดกล่าวถึงกาพยย์ านี ๑๑ ไดถ้ ูกตอ้ ง ก. ๑ วรรค มี ๑๑ คาํ ข. ๑ บาท มี ๑๑ คํา ค. ๑ บท มี ๑๑ คาํ ง. ๑ คณะ มี ๑๑ คํา จ. ๑ ถกู ทง้ั ข้อ ข. และขอ้ ค. ๒. กาพย์ยานี ๑๑ หนึ่งบทมีจาํ นวนคาํ ทง้ั หมดกี่คํา ก. ๑๑ คาํ ข. ๒๑ คํา ค. ๑๖ คํา ง. ๒๒ คาํ จ. ๒๘ คํา ๓. ข้อใดแบง่ จังหวะการอา่ นกาพย์ยานี 11 ไดถ้ ูกต้อง ก. ขน / ขาวราว / สําลี ข. ขนขาว / ราว / สาํ ลี ค. ขนขาว / ราวสาํ ลี ง. ขน / ขาวราวสาํ ลี จ. ขน / ขาว / ราว / สําลี ๔. ขอ้ ใดมีจาํ นวนพยางคเ์ ทา่ กับวรรคแรกและวรรคท่ี 3 ของกาพยย์ านี 11 ก. ยามเช้าภูกระดึง ข. เสน่ห์ซึง้ ห้วงฤทยั ค. เมฆหมอกยว่ั หยอกดอกไม้ ง. อยากฝันใฝ่ไปทุกเย่ยี มเยอื น จ. อยากฝนั ใฝท่ ุกเยย่ี มเยือน ๕. ข้อใดมีจํานวนพยางค์เทา่ กับวรรคท่ี 2 และวรรคที่ 4 ของกาพยย์ านี 11 ก. ข้ามฝง่ั ยังทะเล ข. ถ่ินใดไหนงดงาม ค. หาดงามยามยํ่าเยน็ ง. ทอ้ งฟ้าทะเลสีคราม จ. รกั ใดไหนจะเท่า

๘ ๖. ขอ้ ใดคอื แผนภมู ิของกาพย์ยานี 11 ก. ข. ค. ง. จ. ๗. ขอ้ ใดเตมิ ในชอ่ งวา่ งตอ่ ไปนี้แลว้ ถูกตอ้ งสมบรู ณ์ที่สุด “งามไมด้ อกออกช่อ .......................” ก. ผีเสอ้ื คอยเคลียคลอ ข. หลากสมี หี ลายกอ ค. ภมรบนิ หามาเล่นล้อ ง. ผีเส้ือลอ้ เลน่ ดอมดม จ. ผีเสื้อนอ้ ยคอยเลน่ ลม ๘. ควรเตมิ คาํ ตอบใดจงึ จะไดก้ าพย์ยานี 11 ทถี่ กู ต้องสมบูรณท์ ่ีสุด รักกนั เอาไวเ้ ถดิ คอื บ่อเกดิ สามคั คี ....................................... หากแมน้ มคี วามรว่ มมอื ก. ถ้าหากสามคั คี ข. การงานสาํ เร็จดี ค. แต่กอ่ นเป็นแบบนี้ ง. หากว่าเราทาํ ดี จ. โอกาสทุกคนมี

๙ ๙. ข้อใดเมื่อเตมิ ลงในช่องว่างแล้วได้ความสัมพนั ธก์ นั “นาํ้ ตาเปรยี บเหมอื นเพอ่ื น คอยตักเตอื นกระตุ้นใจ ยามชน่ื ร่นื ฤทัย ......................................” ก. เห็นใจฉนั นิรันดร์เอย ข. น้าํ ตาเคล้าเศรา้ หทยั ค. คอยตักเตือนอนุสรณ์ ง. น้ําตาไหลหลง่ั เปรมปรีด์ิ จ. สุขสมหวงั ดังใจปอง ๑๐.ควรเตมิ คําตอบใดจึงจะไดก้ าพยย์ านี 11 ทถ่ี ูกตอ้ งสมบูรณ์ทสี่ ุด “อยากเกง่ ต้องฝึกฝน อยากเหนอื คนตอ้ งขยนั ................................. ตอ้ งมุ่งมน่ั จงึ ไดด้ ี” ก. ให้รแู้ ละเทา่ ทัน ข. อุปสรรคทุกส่ิงอัน ค. ทุกอยา่ งกลา่ วมานัน้ ง. สง่ิ ใดให้แบ่งปนั จ. อดทนและอดกล้นั

๑๐ ใบความรู้ เร่อื งความรูท้ ว่ั ไปเกยี่ วกบั กาพย์ยานี 11 แผนผังกาพย์ยานี บาทเอก บทท่ี 1 บาทโท สัมผสั เชือ่ ม ระหวา่ งบท บาทเอก บทท่ี 2 บาทโท ตวั อยา่ งกาพย์ยานี 11 ตัวอย่าง : (1) กาพย์ยานีลาํ นาํ สบิ เอ็ดคําจําอย่าคลาย วรรคหน้าห้าคาํ หมาย วรรคหลังหกยกแสดง ครุลหนุ ั้น ไม่สาํ คญั อย่าระแวง สัมผสั ตอ้ งจัดแจง ให้ถูกต้องตามวิธี (หลักภาษาไทย : กาํ ชัย ทองหล่อ) (2) วิชาเหมอื นสินค้า อันมีค่าอย่แู ดนไกล ตอ้ งยากลาํ บากไป จงึ จะได้สนิ คา้ มา จงต้ังเอากายเจา้ เปน็ สําเภาอันโสภา ความเพยี รเปน็ โยธา แขนซา้ ยขวาเปน็ เสาใบ (ของเก่า)

๑๑ ลักษณะบั คับ คณะ กาพยย์ านี 11 มคี ณะ ดงั น้ี หนึง่ บท มี 2 บาท (บาทเอกและบาทโท) หนึง่ บาท มี 2 วรรค วรรคหนา้ มี 5 คํา วรรคหลัง มี 6 คาํ รวมเป็น 11 คํา จึงเรียกว่ากาพย์ยานี 11 สมั ผัส สัมผสั นอก เปน็ สมั ผัสระหวา่ งวรรค คือ คาํ สดุ ทา้ ยของวรรคหนา้ สมั ผัสกบั คาํ ทหี่ น่ึงหรอื สองหรอื สามของวรรคหลงั ทง้ั บาทเอกและบาทโท รับสมั ผัสคาํ ท่ี 1 คําทา้ ยในวรรคหน้า สัมผสั กับคําท่ีหน่ึงในวรรคหลงั “ช่วงดังนํา้ คร่งั แดง แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร” OOOOO OOOOO รบั สัมผัสคําท่ี 2 คาํ ท้ายในวรรคหน้า สัมผสั กับคําท่สี องในวรรคหลัง “ธรณมี รี าชา เจา้ พาราสาวะถี” OOOOO OOOOO รับสมั ผัสคําที่ 3 คาํ สุดทา้ ยในวรรคหนา้ สมั ผัสกับคําท่ีสามในวรรคหลงั “ชอ่ื พระไชยสุริยา มสี ุดามเหสี” OOOOO OOOOO สมั ผัสระหว่างบท คาํ สุดท้ายของบาทโทสมั ผัสกบั คาํ สุดท้ายของบาทเอกในบทต่อไป ตวั อย่าง กระตา่ ยช่ือนํ้าหวาน เธอตอ้ งการมเี พ่ือนฝูง จงึ ไปหานกยงู และชกั จูงไปเล่นกัน นกยูงราํ แพนหาง ดว้ ยท่าทางอยา่ งเดียดฉนั ท์ กระต่ายแสนจาบลั ย์ มนั ก้มหนา้ นา้ํ ตานอง (นาํ้ หวานมีเพือ่ น : จงจติ นิมมานนรเทพ) สัมผัสใน คือ สัมผัสภายในวรรค ซงึ่ มีทง้ั ในวรรคหน้าและวรรคหลงั ของทุก บาท โดยท่วั ไปกาพย์ยานี 11 ไม่เคร่งครัดสัมผัสในมากนกั มีไว้เพ่ือชว่ ยให้คาํ สละสลวยไพเราะขึ้นเท่านนั้ หรอื จะไม่มสี มั ผัสในเลยกไ็ ด้ และหากจะมีสัมผัสในกอ็ าจทําตามความนิยม ดงั น้ี วรรคหน้า สมั ผัสตรงคาํ ที่สองกับคาํ ที่สามหรอื สี่ วรรคหลงั สมั ผัสตรงคาํ ท่ีสามกับคําทสี่ ี่หรอื ห้า

๑๒ ตัวอย่าง วรรคหน้าไซร้สองสามทรง ส่วนคําสมั ผัสใน บ่งบงั คับกาพย์ยานี วรรคหลงั สามสี่ลง ข้อสงั เกต 1. กาพยย์ านี 11 ถือสัมผัสบังคับ ต้องเปน็ สมั ผัสสระเสียงเดียวกนั คอื สน้ั กับ สน้ั หรอื ยาวกับยาว ส่วนสัมผัสในนัน้ ไมบ่ ังคับจะมีหรือไม่มกี ็ได้ ใช้สมั ผัส สระก็ได้ สมั ผสั อกั ษรกไ็ ด้ เสียงสนั้ กับยาวกไ็ ด้ 2. กาพย์ยานไี มบ่ งั คบั เร่ืองเสียงของคําท้ายวรรค ให้เปน็ อิสระของผู้แตง่ เองจะ เลอื กใชห้ รือไม่ใช้เสยี งอะไรกไ็ ด้ตามท่เี ห็นสมควรวา่ ไพเราะ 3. หลกั เกณฑ์สําคญั ของกาพยย์ านี 11 อย่ทู ่ีจงั หวะและจํานวนคํา 11 คํา โดยแบ่งจงั หวะการอ่านเป็น ดังนี้ วรรคหน้า 5 คํา มีจังหวะ หน่งึ สอง / สามส่ีหา้ วรรคหลงั 6 คํา มีจงั หวะ หนึง่ สองสาม / สห่ี ้าหก

๑๓ บบฝึกทกั ษะท่ ๑ มน่ ฉนั ทลกั ษณ์ คาชี้แจง : ให้นักเรียนเติมคาํ ตอบที่เกยี่ วกับลักษณะของกาพย์ยานี ๑๑ ลงในชอ่ งว่างให้ถกู ต้อง ดังน้ี ๑. เตมิ คาํ ลงใน ให้ถกู ต้องเกย่ี วกบั ลักษณะบังคบั ของกาพย์ยานี ๑๑ ๑.๑ กาพยย์ านี ๑๑ ๑ บทมี บาท ๑.๒ กาพยย์ านี ๑๑ ๑ บาทมี วรรค ๑.๓ กาพยย์ านี ๑๑ ๑ บท วรรค ๑.๔ กาพย์ยานี ๑๑ ๒ บาทมี คาํ ๑.๕ กาพย์ยานี ๑๑ ๑ บทมี คาํ ๑.๖ กาพย์ยานี ๑๑ วรรคหน้ามี คํา ๑.๗ กาพย์ยานี ๑๑ วรรคหลังมี คํา ๑.๘ บาทแรกเรยี กวา่ ๑.๙ บาทหลงั เรยี กวา่ ๑.๑๐ ลกั ษณะบังคับของกาพย์ยานี ๑๑ ไดแ้ ก่ และ ๒. ใหน้ ักเรยี นเติมคําในช่องว่างเกี่ยวกบั ลักษณะบังคับของกาพยย์ านี ๑๑ ดังนี้ ๒.๑ สมั ผัสบังคบั ใช้ได้เฉพาะสมั ผัส............................................................................ ๒.๒ คําสดุ ท้ายของวรรคท่ี ๑ ส่งสมั ผัสไปยังคาํ ท่ี..........หรือ............หรอื ............ของวรรคท่ี ๒ ๒.๓ คําสดุ ท้ายของวรรคท่ี ๒ ส่งสัมผัสไปยังคาํ สุดทา้ ยของวรรคท่ี........................ ๒.๔ ถ้าแตง่ มากกวา่ ๑ บท ตอ้ งมสี ัมผัสระหว่างบท โดยใหค้ ําสุดทา้ ยของวรรคที่ ๔ ของบทต้น ส่งสัมผัสไปยังคาํ ท.ี่ ............ของวรรคท่ี...................ของบทตอ่ ไป ๒.๕ ถา้ ต้องการใหก้ าพย์ยานี ๑๑ มีความไพเราะยิง่ ขน้ึ ใหค้ ําสดุ ท้ายของวรรคท่ี ๓ สัมผสั กับ คาํ ท.ี่ ...........หรือ.............หรอื ...............ของวรรคท่ี ๔ ในแต่ละบท

๑๔ ๓. ใหน้ กั เรยี นเขียนแผนผังกาพย์ยานี ๑๑ จํานวน ๒ บทใหถ้ ูกต้อง .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... เกณฑก์ ารประเมนิ (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ได้ระดับ ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดับ ๒ หมายถงึ พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดบั ๑ หมายถงึ ปรับปรงุ ชอื่ - สกุล...............................................................................ชั้น.................เลขท.่ี ...............คะแนน.....................

๑๕ บบฝกึ ทกั ษะท่ ๒ รู้ ักโย สมั ผสั คาชี้แจง : ใหน้ ักเรียนโยงสัมผัสระหว่างวรรค สัมผัสระหว่างบาท และสัมผสั ระหวา่ งบทของกาพยย์ านี ๑๑ ตอ่ ไปน้ีให้ถกู ตอ้ ง ตัวอยา่ ง กาพย์ยานีลาํ นํา สิบเอด็ คาํ จําอยา่ คลาย วรรคหนา้ ห้าคําหมาย วรรคหลังหกยกแสดง ครุลหุนน้ั ไม่สําคญั อยา่ ระแวง สัมผัสต้องจดั แจง ใหถ้ กู ตอ้ งตามวธิ ี (หลกั ภาษาไทย : กําชยั ทองหลอ่ ) ๑. วชิ าเหมอื นสนิ ค้า อันมีค่าอย่แู ดนไกล ต้องยากลาํ บากไป จงึ จะไดส้ ินคา้ มา จงตั้งเอากายเจ้า เป็นสําเภาอันโสภา ความเพยี รเป็นโยธา แขนซา้ ยขวาเป็นเสาใบ (ของเก่า)

๑๖ ๒. กาพยย์ านีสิบเอด็ ฉันแต่งเสร็จใหอ้ ่านกนั วรรคหนา้ หา้ คาํ นน้ั วรรคหลังม่ันมีหกคํา จาํ ไว้นะเพือ่ นเพื่อน ทอ่ งไว้เตือนเป็นหลกั จํา รวมเป็นสบิ เอด็ คํา ห้าและหกยกแสดง (สาํ ลี รกั ษ์สุทธี : สอนอย่างไรให้นกั เรียนเขยี นบทรอ้ ยกรองเปน็ ,๒๕๕๔) ๓. ขึ้นกกตกทกุ ข์ยาก แสนลําบากจากเวยี งไชย มันเผอื กเลอื กเผาไฟ กินผลไมไ้ ดเ้ ป็นแรง รอนรอนออ่ นอสั ดง พระสุริยงเย็นยอแสง ช่วงดังนาํ้ ครั่งแดง แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร ( สุนทรภู่ : กาพยพ์ ระไชยสรุ ยิ า )

๑๗ ๔. วิถคี นอีสาน ออกจากบ้านหางานทํา ถึงแม้ตอ้ งตรากตรํา กรํางานหนักก็ต้องทน เพ่อื คนท่อี ยหู่ ลัง มตี ังค์ใช้ไมข่ ดั สน พน้ จากความยากจน ไมล่ าํ บากยากเยน็ เกนิ ( ธีระพล ศรีวงษ์ชยั ) ๕. ไหว้องคพ์ ระเจ้าใหญ่ ชาํ ระใจใหเ้ บิกบาน ตั้งจติ อธษิ ฐาน ให้ครอบครวั น้ันรม่ เยน็ ทาํ ดีอยา่ อายใคร ทาํ ด้วยใจไม่เอยี งเอน ถงึ แมใ้ ครไม่เหน็ เรานน้ั รู้อยแู่ กใ่ จ ( ธีระพล ศรีวงษช์ ยั ) เกณฑก์ ารประเมิน (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ได้ระดับ ๓ หมายถึง ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดบั ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดับ ๑ หมายถงึ ปรบั ปรงุ ชอื่ - สกุล...............................................................................ช้ัน.................เลขที.่ ...............คะแนน.....................

๑๘ แบบฝกึ ทกั ษะท่ี ๓ ช้ใี หช้ ัดสมั ผสั ใด คาช้แี จง : อ่านคาํ ประพันธ์ต่อไปนี้แลว้ เตมิ คําในชอ่ งว่างทีก่ ําหนดใหถ้ กู ตอ้ ง ๑. มสั มนั่ แกงแกว้ ตา หอมยีห่ ร่ารสรอ้ นแรง ชายใดได้กลืนแกง แรงอยากใหใ้ ฝฝ่ นั หา ยําใหญ่ใส่สารพดั วางจานจัดหลายเหลือตรา รสดดี ว้ ยนา้ํ ปลา ญปี่ ่นุ ลา้ํ ยา้ํ ยวนใจ (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลศิ ล้านภาลยั : กาพย์เห่ชมเครือ่ งคาวหวาน) จากบทประพนั ธข์ า้ งตน้ จงตอบคาํ ถามต่อไปนี้ ๑.๑ สมั ผัสระหวา่ งวรรค ไดแ้ ก.่ ..................................................................................................... ๑.๒ สัมผัสระหว่างบาท ได้แก.่ ....................................................................................................... ๑.๓ สมั ผัสระหวา่ งบท ได้แก.่ ......................................................................................................... ๒. วนั นเี้ รียนแต่งกาพย์ เพอ่ื ให้ทราบและเขา้ ใจ บงั คับนับอย่างไร ศึกษาไว้ใหช้ ํานาญ อยากเก่งต้องฝกึ ฝน เรยี นรจู้ นชนกล่าวขาน ฝึกฝนจนเชี่ยวชาญ แต่งไมย่ ากหากลงมือ ( ธรี ะพล ศรีวงษช์ ัย ) จากบทประพันธ์ข้างต้นจงตอบคําถามตอ่ ไปน้ี ๑.๑ สมั ผัสระหว่างวรรค ได้แก่...................................................................................................... ๑.๒ สัมผัสระหวา่ งบาท ได้แก่........................................................................................................ ๑.๓ สมั ผัสระหวา่ งบท ไดแ้ ก.่ ......................................................................................................... ๓. มาเรียนกาพย์ยานี บาทหนง่ึ มสี ิบเอ็ดคํา วรรคหน้าห้าคาํ จํา วรรคหลังหกยกแสดง หน่งึ บทมสี องบาท อย่าให้พลาดเวลาแตง่ สัมผสั ต้องจัดแจง จาํ ให้แมน่ นะนกั เรียน ( ธีระพล ศรวี งษ์ชัย ) จากบทประพนั ธ์ข้างต้นจงตอบคาํ ถามตอ่ ไปน้ี ๑.๑ สัมผัสระหวา่ งวรรค ไดแ้ ก่...................................................................................................... ๑.๒ สมั ผัสระหว่างบาท ได้แก.่ ....................................................................................................... ๑.๓ สมั ผัสระหว่างบท ได้แก.่ .........................................................................................................

๑๙ ๔. ครูนั้นปัน้ แตง่ ศิษย์ ทมุ่ อทุ ิศไมป่ ดิ บัง เพอื่ เพ่ิมเตมิ พลัง สรา้ งขุมคลังแห่งปัญญา หวงั ให้ศษิ ยน์ ั้นได้ เอาไวใ้ ชแ้ กป้ ัญหา อนาคตในภายหน้า หาเลี้ยงชีพของตนเอง ( ธีระพล ศรวี งษช์ ยั ) จากบทประพนั ธ์ข้างตน้ จงตอบคําถามตอ่ ไปนี้ ๑.๑ สัมผัสระหว่างวรรค ได้แก่...................................................................................................... ๑.๒ สมั ผัสระหวา่ งบาท ได้แก่........................................................................................................ ๑.๓ สัมผัสระหวา่ งบท ได้แก่.......................................................................................................... เกณฑก์ ารประเมิน (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดับ ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดบั ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดบั ๑ หมายถงึ ปรบั ปรุง ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชัน้ .................เลขท.่ี ...............คะแนน.....................

๒๐ บบฝกึ ทักษะท่ ๔ ดั เรย ใหม่ให้ถกู ตอ้ คาช้ีแจง : ให้นกั เรียนเรยี งข้อความใหม่ให้เปน็ คําประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ๑. จัดวรรคตอนขอ้ ความตอ่ ไปน้ี ให้เปน็ คําประพนั ธป์ ระเภทกาพยย์ านี ๑๑ จาํ นวน ๑ บท ใหถ้ กู ต้อง ตวั อยา่ ง ลงิ คา่ งครางโครกครอกฝูงจ้งิ จอกออกเหา่ หอนชะนวี ิเวกวอนนกหกรอ่ นนอนรังเรียง เฉลย ลิงค่างครางโครกครอก ฝงู จิ้งจอกออกเหา่ หอน ชะนีวเิ วกวอน นกหกรอ่ นนอนรงั เรยี ง ๑.๑ วิถีของชาวนาพ่อแมพ่ าปลกู ขา้ วกินชีวติ มนั ต้องดน้ิ เลย้ี งปากทอ้ งของครอบครัว ............................................. ................................................... .............................................. .................................................... ๑.๒ อาชีพทห่ี ลากหลายทั้งหญงิ ชายแตกต่างกันตอ่ สอู้ ยูท่ ุกวนั เพื่อครอบครัวได้มกี ิน ............................................. ................................................... .............................................. ....................................................

๒๑ ๑.๓ ในนํา้ น้นั มปี ลาอยู่ในนานน้ั มขี า้ วธรรมชาติวาดเรอ่ื งราวแต้มสีสันอันงดงาม ............................................. ................................................... .............................................. .................................................... ๑.๔ ฟ้าร้องก้องกังวานเปน็ สญั ญาณฤดูฝนตกมาหล่อเล้ียงชนให้ชุ่มฉํา่ มนี ้าํ กนิ ............................................. ................................................... .............................................. .................................................... ๑.๕ เมอื่ ก่อนตอนทํานาใช้ควายมาไถนาให้เด๋ียวนสี้ มัยใหม่ควายเหล็กไงคือตวั แทน ............................................. ................................................... .............................................. ....................................................

๒๒ ๒. ใหน้ ักเรยี นจัดเรียงลาํ ดับวรรคตอนของกาพย์ยานี ๑๑ ต่อไปน้ใี ห้ถูกตอ้ ง ตวั อยา่ ง เกบ็ ซ่อนมนั เอาไว้ ใครเล่าจะรบั รู้ จัดเรยี งใหม่ได้ดงั นี้ ไมแ่ สดงให้คนเห็น ทเี่ ปน็ อยเู่ จบ็ แค่ไหน ใครเล่าจะรับรู้ ท่ีเปน็ อยู่เจ็บแค่ไหน เก็บซอ่ นมันเอาไว้ ไม่แสดงให้คนเห็น ๒.๑ ความสําเร็จอยู่ในมอื ไม่ปล่อยผา่ นเลยไป ไมล่ ดละความต้ังใจ ทุ่มเทเสียสละ จัดเรยี งใหมไ่ ด้ดังน้ี .............................................. .............................................. ........................................................... ............................................ ๒.๒ การงานสําเร็จดี หากแม้นมคี วามร่วมมือ คือบอ่ เกดิ สามคั คี รกั กันเอาไวเ้ ถดิ จดั เรยี งใหมไ่ ด้ดังน้ี .............................................. .............................................. ........................................................... ............................................

๒๓ ๒.๓ ชว่ ยเหลอื เอ้อื ปรานี พน่ี ้องตอ้ งรกั กนั ไม่แกง่ แย่งขันแข่งกนั รู้แบง่ ปนั ฉันน้องพี่ จัดเรยี งใหม่ได้ดงั นี้ .............................................. .............................................. ........................................................... ............................................ ๒.๔ เป่ียมรักอันมากลน้ ล้วนพนั ผกู ลูกของตน หวังลูกนนั้ เปน็ คนดี พ่อแม่นั้นรักลูก จัดเรยี งใหมไ่ ด้ดังนี้ .............................................. .............................................. ........................................................... ............................................ ๒.๕ คอื สมบัติของคนดี ทีส่ ังคมนั้นต้องการ เป็นส่งิ ท่ีพงึ มี ขยันและซื่อสัตย์ จัดเรียงใหมไ่ ด้ดงั น้ี .............................................. .............................................. ........................................................... ............................................ เกณฑก์ ารประเมิน (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดบั ๓ หมายถึง ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดบั ๒ หมายถงึ พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดบั ๑ หมายถงึ ปรับปรงุ ช่ือ - สกุล...............................................................................ช้นั .................เลขท่ี................คะแนน.....................

๒๔ บบฝึกทกั ษะท่ ๕ ลอ เตมิ คาให้เหมาะความ คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลอื กคาที่กาหนดให้ นาไปเตมิ ลงในชอ่ งว่างของกาพย์ยานี ๑๑ ใหถ้ กู ต้อง สมบูรณ์ ๑. สาคร กาพย์เห่ เรอื ริ้ว ห้ิว เรอื เมฆา แดนชล ดา้ น ห้อย เฉดิ ฉาย คู่จร ฟอง พระเสด็จโดย.............. ทรงเรือตน้ งาม................. กงิ่ แกว้ แพรว้ พรรณราย พายอ่อนหยับจบั งามงอน ล้วนรปู สัตวแ์ สนยากร นาวาแน่นเป็นขนดั สาครล่นั ครั่นคร้ืน.............. ....................ทวิ ธงสลอน ลิ่วลอยมาพาผันผยอง รอ้ งโห่เห่โอ้เห่มา เรือครุฑยุดนาค................ เพยี งพิมานผ่าน................ พลพายกรายพายทอง หลงั คาแดงแย่งมงั กร แสงแวววับจับ................ สรมขุ มุขส่.ี .............. ด่ังรอ่ นฟา้ มาแดนดนิ ม่านกรองทองรจนา งามชดช้อยลอยหลังสนิ ธ์ุ ลนิ ลาศเล่ือนเตือนตาชม สมรรถชัยไกรกาบแกว้ เรยี บเรยี งเคียง................. สวุ รรณหงสท์ รงพู่........... เพยี งหงส์ทรงพรหมินทร์ (กาพยเ์ หเ่ รือ : เจ้าฟ้าธรรมธเิ บศรไชยเชษฐส์ รุ ยิ วงศ)์

๒๕ ๒. นักเรยี น เรียนรู้ นักเรียน ทมุ่ เท ฝึกฝน วชิ า หน้าท่ี คนดี ทกุ คน แห่งหน ไม่เกเร ดา้ น หว้ิ คู่จร ฟอง บทบาทของ.................. ต้องอา่ นเขียนเพยี รศกึ ษา ไวใ้ ช้หาเล้ยี งชีพตน เพ่อื ให้ได้.................. ขอบคณุ ครูผ.ู้ .................. ทุกคนตอ้ ง.................... ทัง้ วิชาและคุณธรรม ...................ไมถ่ ลาํ แลว้ พัฒนาตน ใหแ้ ม่พ่อต้องร้อนใจ ตงั้ ใจและ..................... เปน็ ..............ก็ทําให้ ไมว่ ิตกและกังวล ไม่ใฝท่ างอธรรม ไม่มีทกุ ขท์ กุ ...................... ตงั้ ม่นั อยู่ในความดี เพยี งเจา้ รู้.................... แมพ่ อ่ นน้ั สขุ ใจ (ธีระพล ศรวี งษช์ ยั ) สังคมจะเปน็ สุข หากแมน่ เรา..................... เกณฑก์ ารประเมนิ (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมนิ ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดับ ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดบั ๒ หมายถงึ พอใช้ ๐-๔ คะแนน ได้ระดบั ๑ หมายถึง ปรับปรงุ ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชน้ั .................เลขที่................คะแนน.....................

๒๖ บบฝึกทกั ษะท่ ๖ ต่ ต่อตามวรรคท่เหลอื คาชแ้ี จง : ใหน้ กั เรียนแตง่ กาพย์ยานี ๑๑ ตอ่ จากวรรคท่ีแต่งไวใ้ หถ้ กู ต้อง ตามลักษณะบังคบั และใหไ้ ด้ ใจความ ๑. เด็กเดก็ ตอ้ งขยนั .................................................. ยุคของโลกออนไลน์ รจู้ กั ใช้เทคโนโลยี ๒. สังคมทุกวนั นี้ .................................................. รใู้ ชอ้ ยา่ งฉลาด จะไม่พลาดสิ่งดีดี ๓. สายฝนโปรยปรายมา .................................................. ขา้ วกลา้ หาปกั ดาํ ตามวิถขี องชาวนา ๔. วันน้มี คี วามสุข .................................................. ถึงจะแคว่ ันเดียว ก็ดกี วา่ ไมไ่ ดไ้ ป ๕. คนเราจะรวยจน .................................................. ไม่ควรแบ่งชนชนั้ เพราะต่างกันแคเ่ งนิ ทอง

๒๗ ๖. ขบั รถอย่าประมาท มีมารยาทและใจเย็น .................................................. เราก็รู้อยแู่ กใ่ จ ๗. ความรกั สามัคคี เป็นส่ิงท่พี ึงกระทาํ .................................................. นาํ พาให้ไทยรม่ เย็น ๘. ววั ควายในยุคนี้ แทบไม่มใี ห้เหน็ แล้ว .................................................. ตามท้องทุ่งมุ่งหากิน ๙. ในน้าํ นน้ั มปี ลา ในท้องนานัน้ มีข้าว .................................................. นน้ั อดุ มและสมบูรณ์ ๑๐. ไหว้พระชาํ ระใจ ให้สดใสและเยอื กเยน็ .................................................. เน้นกระทําแตค่ วามดี เกณฑ์การประเมิน (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมนิ ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดบั ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดับ ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดับ ๑ หมายถงึ ปรับปรงุ ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชนั้ .................เลขท.ี่ ...............คะแนน.....................

๒๘ บบฝกึ ทักษะท่ ๗ ต่ เสริมเพอื่ ให้หลายวรรค คาช้ีแจง : ให้นักเรยี นแตง่ กาพย์ยานี ๑๑ ตอ่ จากวรรคทีก่ ําหนดไว้ ใหถ้ กู ตอ้ งตามลักษณะบงั คบั และได้ ใจความ ๑. ลูกคอื ดวงใจแม่ เฝ้าดูแลมาแต่ตน้ ฟมู ฟกั รกั ลูกตน ถนอมเลย้ี งเมอื่ ตงั้ ครรภ์ เมือ่ รูว้ ่าต้งั ท้อง คอยปกป้องทกุ สงิ่ อนั ................................................. ...................................................... ๒. เล่าเรียนเขยี นและอ่าน มกี ารบ้านให้รีบทํา ฝึกฝนเป็นประจํา จะเกง่ ไดไ้ ม่ยากเกิน หากเรียนแลว้ สงสัย ถามครไู ด้อย่าอายเขิน ................................................. ...................................................... ๓. หน่มุ สาวเข้าเมอื งใหญ่ มุ่งหน้าไปหางานทํา ภาพนีท้ ่ตี อกยา้ํ ความลําบากและยากจน กวา่ จะได้เงินมา ......................................................... ................................................. ......................................................... ๔. คนเราต้องมุ่งมน่ั ตอ้ งบากบ่ันและอดทน กวา่ จะสมั ฤทธผิ์ ล ความม่งุ หมายตามตอ้ งการ ทมุ่ เทและอทุ ิศ ......................................................... ................................................. ......................................................... ๕. โรงเรยี นของพวกเรา ชาวม่วงขาวต้องดูแล โดยไม่มขี อ้ แม้ ไมต่ ้องบอกกเ็ ตม็ ใจ โรงเรยี นต้องสะอาด ......................................................... ................................................. ......................................................... เกณฑ์การประเมิน (คะแนนเตม็ ๑๐ คะแนน) ผลการประเมนิ ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดบั ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดับ ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดับ ๑ หมายถงึ ปรบั ปรุง ชอ่ื - สกุล...............................................................................ชน้ั .................เลขท่ี................คะแนน.....................

๒๙ บบฝกึ ทกั ษะท่ ๘ ้ ประ ักษใ์ นผล าน คาช้แี จง : ให้นกั เรยี นปฏบิ ตั ิตามคําสง่ั จากกาพย์ยานี ๑๑ ในกรอบท่กี ําหนดให้ตอ่ ไปน้ี (ข้อละ ๑๐ คะแนน) ๑. วรรคแรกครแู ตง่ ให้ วรรคตอ่ ไปให้แต่งเพิ่ม หาคํานํามาเติม ให้ไพเราะและเหมาะความ อยา่ งน้อยสักสองบท แตง่ สดสดไมต่ ้องถาม ได้ครบจบพองาม แลว้ นํามาส่งคณุ ครู ( ธรี ะพล ศรีวงษ์ชยั ) เมอื่ คร้ังยังวัยเยาว์ .............................................................................. .................................................................. .............................................................................. ...................................... .............................................................................. .................................................................. ..............................................................................

๓๐ ๒. กาํ หนดภาพถา่ ยให้ แลว้ นาํ ไปแต่งเปน็ กาพย์ เล่าเรื่องราวจากภาพ ตามแบบของกาพยย์ านี บงั คบั นบั ใหแ้ มน่ ถูกแบบแผนตามวิถี แตง่ ครบจบพอดี สองบทนสี้ ง่ คุณครู ภาพถ่ายโดย ธรี ะพล ศรีวงษ์ชยั , ๒๕๕๙ .................................................................. .............................................................................. .................................................................. .............................................................................. .................................................................. .............................................................................. .................................................................. .............................................................................. เกณฑ์การประเมิน (ขอ้ ละ ๑๐ คะแนน) ๑๕-๒๐ คะแนน ได้ระดับ ๓ หมายถึง ดี ผลการประเมิน ๑๐-๑๔ คะแนน ได้ระดับ ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๙ คะแนน ได้ระดบั ๑ หมายถงึ ปรับปรุง ช่ือ - สกุล...............................................................................ช้ัน.................เลขท.ี่ ...............คะแนน.....................

๓๑ แบบทดสอบหลงั เรียน เรือ่ งกาพยย์ านี ๑๑ คาชแ้ี จง : ใหน้ ักเรยี นเลือกคําตอบท่ถี ูกที่สดุ เพยี งข้อเดียวแลว้ ทาํ เครือ่ งหมาย X ลงในกระดาษคาํ ตอบท่ี ครแู จกให้ ๑. กาพยย์ านี ๑๑ หนึ่งบทมจี ํานวนคําทั้งหมดก่ีคํา ก. ๑๑ คํา ข. ๒๑ คํา ค. ๑๖ คํา ง. ๒๒ คาํ จ. ๒๘ คํา ๒. ข้อใดกล่าวถึงกาพย์ยานี ๑๑ ไดถ้ ูกตอ้ ง ก. ๑ วรรค มี ๑๑ คาํ ข. ๑ บาท มี ๑๑ คํา ค. ๑ บท มี ๑๑ คํา ง. ๑ คณะ มี ๑๑ คํา จ. ๑ ถูกทั้งขอ้ ข. และขอ้ ค. ๓. ขอ้ ใดมีจํานวนพยางค์เท่ากับวรรคท่ี 2 และวรรคท่ี 4 ของกาพย์ยานี 11 ก. ขา้ มฝงั่ ยังทะเล ข. ถ่ินใดไหนงดงาม ค. หาดงามยามย่ําเยน็ ง. รกั ใดไหนจะเท่า จ. ทอ้ งฟ้าทะเลสีคราม ๔. ขอ้ ใดแบง่ จังหวะการอา่ นกาพยย์ านี 11 ไดถ้ ูกตอ้ ง ก. ขน / ขาวราว / สําลี ข. ขนขาว / ราว / สาํ ลี ค. ขนขาว / ราวสําลี ง. ขน / ขาวราวสําลี จ. ขน / ขาว / ราว / สําลี ๕. ขอ้ ใดมจี ํานวนพยางคเ์ ท่ากับวรรคแรกและวรรคท่ี 3 ของกาพยย์ านี 11 ก. ยามเช้าภกู ระดึง ข. เสน่ห์ซงึ้ ห้วงฤทัย ค. เมฆหมอกยว่ั หยอกดอกไม้ ง. อยากฝนั ใฝ่ไปทุกเยย่ี มเยือน จ. อยากฝนั ใฝท่ กุ เยีย่ มเยือน

๓๒ ๖. ข้อใดคอื แผนภูมขิ องกาพยย์ านี 11 ก. ข. ค. ง. จ. ๗. ควรเติมคาํ ตอบใดจึงจะได้กาพยย์ านี 11 ทถ่ี ูกต้องสมบรู ณ์ทีส่ ุด รกั กนั เอาไว้เถดิ คือบอ่ เกิดสามคั คี ....................................... หากแมน้ มีความร่วมมือ ก. ถ้าหากสามัคคี ข. การงานสาํ เรจ็ ดี ค. แต่ก่อนเป็นแบบนี้ ง. หากวา่ เราทาํ ดี จ. โอกาสทกุ คนมี ๘. ข้อใดเตมิ ในชอ่ งวา่ งต่อไปน้ีแล้วถูกตอ้ งสมบรู ณ์ทีส่ ุด “งามไมด้ อกออกช่อ .......................” ก. ผเี ส้อื คอยเคลยี คลอ ข. หลากสมี หี ลายกอ ค. ภมรบินหามาเลน่ ล้อ ง. ผีเสื้อล้อเลน่ ดอมดม จ. ผีเสอื้ น้อยคอยเล่นลม

๓๓ ๙. ควรเตมิ คําตอบใดจึงจะได้กาพยย์ านี 11 ทถี่ ูกต้องสมบรู ณท์ สี่ ุด “อยากเก่งต้องฝกึ ฝน อยากเหนอื คนต้องขยัน ................................. ต้องมงุ่ ม่นั จึงไดด้ ี” ก. ให้ร้แู ละเท่าทนั ข. อปุ สรรคทุกส่งิ อัน ค. ทกุ อย่างกลา่ วมาน้ัน ง. สิง่ ใดให้แบ่งปัน จ. อดทนและอดกลั้น ๑๐. ข้อใดเมื่อเติมลงในช่องวา่ งแลว้ ไดค้ วามสมั พนั ธ์กัน “นาํ้ ตาเปรียบเหมอื นเพอ่ื น คอยตกั เตือนกระตนุ้ ใจ ยามชน่ื รน่ื ฤทัย ......................................” ก. เห็นใจฉันนิรันดร์เอย ข. นาํ้ ตาเคล้าเศร้าหทยั ค. คอยตักเตือนอนสุ รณ์ ง. นา้ํ ตาไหลหลง่ั เปรมปรดี ์ิ จ. สุขสมหวังดงั ใจปอง

๓๔ ภาคผนวก

๓๕ เฉลย บบทดสอบ ก่อนเรยน ละหลั เรยน ขอ้ ท่ กอ่ นเรยน หลั เรยน ๑ข ๒ ข ๓ค ๔ก ค ๕ ก ๖ค ค ๗ ข ๘ข ๙ ๑๐

๓๖ เฉลย บบฝกึ ทักษะท่ ๑ มน่ ฉันทลกั ษณ์ คาช้แี จง : ให้นักเรยี นเติมคาํ ตอบท่ีเกีย่ วกบั ลกั ษณะของกาพย์ยานี ๑๑ ลงในช่องว่างให้ถูกตอ้ ง ดังน้ี ๑. เติมคาํ ลงใน ใหถ้ ูกตอ้ งเกี่ยวกับลกั ษณะบังคับของกาพยย์ านี ๑๑ ๑.๑ กาพย์ยานี ๑๑ ๑ บทมี ๒ บาท ๑.๒ กาพย์ยานี ๑๑ ๑ บาทมี ๒ วรรค ๑.๓ กาพยย์ านี ๑๑ ๑ บท ๔ วรรค ๑.๔ กาพยย์ านี ๑๑ ๒ บาทมี ๑๑ คํา ๑.๕ กาพยย์ านี ๑๑ ๑ บทมี ๒๒ คาํ ๑.๖ กาพย์ยานี ๑๑ วรรคหนา้ มี ๕ คํา ๑.๗ กาพยย์ านี ๑๑ วรรคหลังมี ๖ คํา ๑.๘ บาทแรกเรียกว่า บาทเอก ๑.๙ บาทหลังเรยี กว่า บาทโท ๑.๑๐ ลักษณะบงั คับของกาพยย์ านี ๑๑ ได้แก่ คณะ และ สมั ผัส ๒. ให้นกั เรียนเตมิ คาํ ในชอ่ งวา่ งเกยี่ วกบั ลกั ษณะบังคับของกาพยย์ านี ๑๑ ดังน้ี ๒.๑ สมั ผัสบงั คับใชไ้ ดเ้ ฉพาะสัมผัส.....................สระ........................... ๒.๒ คาํ สุดท้ายของวรรคท่ี ๑ ส่งสัมผัสไปยังคาํ ที่....๑......หรือ....๒......หรือ....๓.....ของวรรคท่ี ๒ ๒.๓ คําสดุ ท้ายของวรรคท่ี ๒ สง่ สัมผัสไปยังคาํ สุดทา้ ยของวรรคที่.......๓................. ๒.๔ ถ้าแตง่ มากกวา่ ๑ บท ต้องมีสัมผัสระหว่างบท โดยใหค้ ําสุดทา้ ยของวรรคที่ ๔ ของบทต้น ส่งสมั ผัสไปยงั คําท่ี สดุ ท้าย ของวรรคที่.......๒......ของบทตอ่ ไป ๒.๕ ถา้ ต้องการใหก้ าพย์ยานี ๑๑ มคี วามไพเราะยงิ่ ข้ึน ให้คําสุดท้ายของวรรคท่ี ๓ สัมผัสกับ คาํ ที่.....๑...หรือ..๒......หรอื ....๓.......ของวรรคท่ี ๔ ในแตล่ ะบท

๓๗ ๓. ให้นักเรียนเขียนแผนผังกาพย์ยานี ๑๑ จํานวน ๒ บทใหถ้ กู ต้อง เกณฑ์การประเมนิ (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมนิ ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดบั ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดับ ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ่ะดับ ๑ หมายถงึ ปรบั ปรงุ ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชัน้ .................เลขท่.ี ...............คะแนน.....................

๓๘ เฉลย บบฝกึ ทกั ษะท่ ๒ รู้ ักโย สมั ผัส คาช้แี จง : ให้นกั เรยี นโยงสัมผสั ระหวา่ งวรรค สัมผัสระหวา่ งบาท และสัมผสั ระหวา่ งบทของกาพยย์ านี ๑๑ ตอ่ ไปนใ้ี ห้ถูกตอ้ ง ตัวอย่าง กาพย์ยานลี าํ นํา สิบเอด็ คําจําอยา่ คลาย วรรคหน้าห้าคาํ หมาย วรรคหลังหกยกแสดง ครุลหุน้ัน ไม่สาํ คญั อยา่ ระแวง สมั ผสั ตอ้ งจัดแจง ให้ถกู ต้องตามวธิ ี (หลักภาษาไทย : กาํ ชัย ทองหล่อ) ๑. วิชาเหมอื นสนิ คา้ อันมีคา่ อยู่แดนไกล ต้องยากลําบากไป จงึ จะได้สนิ คา้ มา จงตั้งเอากายเจ้า เป็นสําเภาอันโสภา ความเพียรเปน็ โยธา แขนซ้ายขวาเปน็ เสาใบ (ของเก่า)

๓๙ ๒. กาพยย์ านีสิบเอด็ ฉันแต่งเสร็จใหอ้ ่านกนั วรรคหนา้ หา้ คาํ นน้ั วรรคหลังม่ันมีหกคํา จาํ ไว้นะเพือ่ นเพื่อน ทอ่ งไว้เตือนเป็นหลกั จํา รวมเป็นสบิ เอด็ คํา ห้าและหกยกแสดง (สาํ ลี รกั ษ์สุทธี : สอนอย่างไรให้นกั เรียนเขยี นบทรอ้ ยกรองเปน็ ,๒๕๕๔) ๓. ขึ้นกกตกทกุ ข์ยาก แสนลําบากจากเวยี งไชย มันเผอื กเลอื กเผาไฟ รอนรอนออ่ นอสั ดง กินผลไมไ้ ดเ้ ป็นแรง ช่วงดังนาํ้ ครั่งแดง พระสุริยงเย็นยอแสง แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร ( สุนทรภู่ : กาพยพ์ ระไชยสรุ ยิ า )

๔๐ ๔. วิถคี นอีสาน ออกจากบ้านหางานทํา ถึงแม้ตอ้ งตรากตรํา เพ่อื คนท่อี ยหู่ ลัง กรํางานหนักก็ต้องทน พน้ จากความยากจน มตี ังค์ใช้ไมข่ ดั สน ไมล่ าํ บากยากเยน็ เกนิ ( ธีระพล ศรีวงษ์ชยั ) ๕. ไหว้องคพ์ ระเจ้าใหญ่ ชาํ ระใจใหเ้ บิกบาน ตั้งจติ อธษิ ฐาน ให้ครอบครวั น้ันรม่ เยน็ ทาํ ดีอยา่ อายใคร ทาํ ด้วยใจไม่เอยี งเอน ถงึ แมใ้ ครไม่เหน็ เรานน้ั รู้อยแู่ กใ่ จ ( ธีระพล ศรวี งษ์ชยั ) เกณฑก์ ารประเมิน (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ได้ระดับ ๓ หมายถึง ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดบั ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดับ ๑ หมายถงึ ปรบั ปรงุ ชอื่ - สกุล...............................................................................ช้ัน.................เลขที.่ ...............คะแนน.....................

๔๑ เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะท่ี ๓ ชี้ให้ชดั สมั ผสั ใด คาชแี้ จง : อา่ นคําประพนั ธ์ตอ่ ไปนี้แลว้ เตมิ คําในชอ่ งวา่ งท่กี าํ หนดให้ถูกต้อง ๑. มัสมั่นแกงแก้วตา หอมยีห่ ร่ารสร้อนแรง ชายใดไดก้ ลนื แกง แรงอยากให้ใฝ่ฝนั หา ยําใหญใ่ ส่สารพัด วางจานจดั หลายเหลอื ตรา รสดีด้วยน้ําปลา ญปี่ ุ่นลํ้าย้ํายวนใจ (พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศล้านภาลยั : กาพยเ์ หช่ มเครื่องคาวหวาน) จากบทประพันธ์ข้างตน้ จงตอบคําถามต่อไปน้ี ๑.๑ สัมผัสระหวา่ งวรรค ไดแ้ ก่.......ตา-ยี่หร่า และ สารพัด-จัด................................................... ๑.๒ สมั ผัสระหว่างบาท ไดแ้ ก่........แรง-แกง และ ตรา-น้าํ ปลา................................................ ๑.๓ สัมผัสระหว่างบท ไดแ้ ก่.....หา-ตรา....................................................................................... ๒. วนั นีเ้ รยี นแตง่ กาพย์ เพื่อให้ทราบและเขา้ ใจ บงั คับนบั อยา่ งไร ศึกษาไว้ให้ชํานาญ อยากเก่งต้องฝึกฝน เรียนรูจ้ นชนกลา่ วขาน ใหร้ ู้วธิ ีการ แต่งกาพยน์ น้ั ไมย่ ากเกนิ ( ธีระพล ศรวี งษช์ ยั ) จากบทประพนั ธข์ า้ งตน้ จงตอบคําถามตอ่ ไปน้ี ๑.๑ สมั ผัสระหวา่ งวรรค ได้แก่.............กาพย-์ ทราบ และ ฝึกฝน-จน......................................... ๑.๒ สัมผัสระหวา่ งบาท ได้แก่...........เขา้ ใจ-อย่างไร และ กล่าวขาน-วิธกี าร.............................. ๑.๓ สัมผัสระหว่างบท ได้แก่...........ชาํ นาญ-กลา่ วขาน.................................................................

๔๒ ๓. มาเรียนกาพยย์ านี บาทหนึง่ มสี บิ เอด็ คํา วรรคหน้าหา้ คําจํา วรรคหลงั หกยกแสดง หน่งึ บทมีสองบาท อยา่ ให้พลาดเวลาแต่ง จาํ ให้แม่นนะนักเรยี น สัมผสั ต้องจดั แจง ( ธีระพล ศรวี งษช์ ยั ) จากบทประพนั ธ์ขา้ งต้นจงตอบคําถามต่อไปน้ี ๑.๑ สัมผัสระหวา่ งวรรค ได้แก่.........ยานี-มี และ บาท-พลาด...................................................... ๑.๒ สัมผัสระหวา่ งบาท ไดแ้ ก่........คํา-จํา และ แตง่ -แจง........................................................... ๑.๓ สมั ผัสระหวา่ งบท ได้แก่...........แสดง-แตง่ ............................................................................. ๔. ครนู ัน้ ปัน้ แต่งศิษย์ ท่มุ อุทิศไม่ปิดบงั เพ่ือเพิม่ เติมพลงั สรา้ งขุมคลงั แห่งปัญญา หวงั ให้ศิษย์น้นั ได้ เอาไว้ใช้แก้ปัญหา อนาคตในภายหน้า หาเลย้ี งชีพของตนเอง ( ธีระพล ศรีวงษ์ชยั ) จากบทประพันธ์ขา้ งตน้ จงตอบคาํ ถามตอ่ ไปนี้ ๑.๑ สมั ผัสระหว่างวรรค ได้แก่.................ศษิ ย์-อุทศิ และ ได้-ใช้............................................... ๑.๒ สมั ผัสระหว่างบาท ไดแ้ ก่.............ปดิ บัง-พลงั และ หา-หน้า................................................. ๑.๓ สัมผัสระหว่างบท ได้แก่...........ปญั ญา-ปัญหา........................................................................ เกณฑก์ ารประเมนิ (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดับ ๓ หมายถึง ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดบั ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดับ ๑ หมายถึง ปรบั ปรุง ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชั้น.................เลขท่.ี ...............คะแนน.....................

๔๓ เฉลย บบฝกึ ทักษะท่ ๔ ดั เรย ใหมใ่ หถ้ ูกตอ้ คาชี้แจง : ให้นกั เรยี นเรยี งข้อความใหม่ใหเ้ ปน็ คําประพันธ์ประเภทกาพยย์ านี ๑๑ ๑. จัดวรรคตอนขอ้ ความตอ่ ไปนี้ ใหเ้ ปน็ คําประพันธป์ ระเภทกาพย์ยานี ๑๑ จาํ นวน ๑ บท ให้ถกู ตอ้ ง ตวั อย่าง ลิงคา่ งครางโครกครอกฝูงจิง้ จอกออกเห่าหอนชะนวี ิเวกวอนนกหกรอ่ นนอนรงั เรยี ง เฉลย ลงิ ค่างครางโครกครอก ฝูงจง้ิ จอกออกเห่าหอน ชะนวี ิเวกวอน นกหกร่อนนอนรงั เรยี ง ๑.๑ วิถีของชาวนาพ่อแม่พาปลกู ข้าวกนิ ชวี ติ มันตอ้ งดิน้ เล้ียงปากท้องของครอบครวั วถิ ขี องชาวนา พอ่ แมพ่ าปลูกข้าวกนิ ชีวติ มันต้องดิน้ เลี้ยงปากท้องของครอบครวั ๑.๒ อาชพี ทหี่ ลากหลายทง้ั หญงิ ชายแตกต่างกันต่อสอู้ ยูท่ ุกวันเพอ่ื ครอบครวั ไดม้ กี นิ อาชีพท่ีหลากหลาย ท้งั หญิงชายแตกตา่ งกนั ต่อส้อู ยทู่ กุ วนั เพอ่ื ครอบครวั ไดม้ ีกนิ

๔๔ ๑.๓ ในนาํ้ น้ันมปี ลาอยใู่ นนาน้นั มขี ้าวธรรมชาตวิ าดเร่ืองราวแต้มสีสันอันงดงาม ในนาํ้ นน้ั มปี ลาอยู่ ในนานน้ั มขี า้ ว ธรรมชาตวิ าดเรอ่ื งราว แต้มสีสนั อนั งดงาม ๑.๔ ฟา้ รอ้ งกอ้ งกงั วานเป็นสัญญาณฤดฝู นตกมาหล่อเลี้ยงชนให้ชมุ่ ฉํ่ามีนาํ้ กนิ ฟ้าร้องกอ้ งกงั วาน เปน็ สญั ญาณฤดฝู น ตกมาหลอ่ เล้ียงชน ใหช้ มุ่ ฉา่ํ มีนํ้ากิน ๑.๕ เม่ือก่อนตอนทํานาใช้ควายมาไถนาใหเ้ ดี๋ยวน้ีสมยั ใหม่ควายเหล็กไงคอื ตวั แทน เมอื่ กอ่ นตอนทํานา ใชค้ วายมาไถนาให้ เด๋ยี วนส้ี มยั ใหม่ ควายเหลก็ ไงคอื ตวั แทน

๔๕ ๒. ใหน้ กั เรียนจดั เรียงลําดับวรรคตอนของกาพย์ยานี ๑๑ ต่อไปน้ใี หถ้ ูกตอ้ ง ตวั อย่าง เกบ็ ซอ่ นมนั เอาไว้ ใครเล่าจะรบั รู้ จดั เรียงใหม่ได้ดังน้ี ไม่แสดงใหค้ นเห็น ทเี่ ป็นอย่เู จบ็ แค่ไหน ใครเล่าจะรบั รู้ ทีเ่ ปน็ อยเู่ จบ็ แค่ไหน เก็บซอ่ นมนั เอาไว้ ไมแ่ สดงใหค้ นเห็น ๒.๑ ความสาํ เร็จอยใู่ นมือ ไม่ปล่อยผา่ ยเลยไป จดั เรยี งใหมไ่ ด้ดงั นี้ ไม่ลดละความต้งั ใจ ทุ่มเทเสยี สละ ทุ่มเทเสยี สละ ไมล่ ดละความตั้งใจ ไมป่ ล่อยผ่ายเลยไป ความสาํ เรจ็ อยู่ในมือ ๒.๒ การงานสําเรจ็ ดี หากแมน้ มีความร่วมมอื จดั เรยี งใหมไ่ ด้ดังนี้ คอื บอ่ เกิดสามคั คี รักกนั เอาไวเ้ ถิด รกั กันเอาไว้เถิด คอื บอ่ เกดิ สามัคคี การงานสาํ เร็จดี หากแมน้ มีความร่วมมอื

๔๖ ๒.๓ ชว่ ยเหลือเออ้ื ปรานี พีน่ อ้ งต้องรักกนั จดั เรียงใหมไ่ ด้ดงั นี้ ไมแ่ ก่งแยง่ ขันแขง่ กัน รแู้ บง่ ปนั ฉันนอ้ งพ่ี พี่นอ้ งต้องรกั กนั รู้แบง่ ปนั ฉนั น้องพี่ ช่วยเหลือเอื้อปราณี ไม่แก่งแยง่ ขนั แขง่ กนั ๒.๔ เปีย่ มรักอันมากล้น ล้วนพนั ผกู ลกู ของตน จดั เรียงใหมไ่ ด้ดงั นี้ หวงั ลูกน้นั เป็นคนดี พ่อแมน่ ้ันรกั ลูก พอ่ แม่น้ันรกั ลกู ลว้ นพันผกู ลูกของตน เปย่ี มรกั อันมากลน้ หวงั ลูกน้ันเป็นคนดี ๒.๕ คือสมบัติของดี ที่สังคมน้ันต้องการ จัดเรียงใหม่ได้ดังนี้ เปน็ สิ่งที่พึงมี ขยนั และซ่อื สตั ย์ ขยนั และซอ่ื สตั ย์ คอื สมบตั ิของดี เป็นสง่ิ ทพ่ี งึ มี ที่สังคมน้ันตอ้ งการ เกณฑก์ ารประเมนิ (ขอ้ ละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ได้ระดบั ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดับ ๒ หมายถงึ พอใช้ ๐-๔ คะแนน ได้ระดับ ๑ หมายถึง ปรับปรงุ ช่ือ - สกุล...............................................................................ชน้ั .................เลขท.ี่ ...............คะแนน.....................

๔๗ เฉลย บบฝกึ ทักษะท่ ๕ ลอ เติมคาให้เหมาะความ คาชแ้ี จง : ให้นักเรยี นเลือกคาท่ีกาหนดให้ นาไปเตมิ ลงในช่องวา่ งของกาพย์ยานี ๑๑ ใหถ้ ูกต้อง สมบูรณ์ ๑. สาคร กาพย์เห่ เรือรว้ิ แดนชล เรอื ห้อย เฉดิ ฉาย ดา้ น ห้วิ ค่จู ร ฟอง เมฆา พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรอื ต้นงามเฉิดฉาย กงิ่ แก้วแพร้วพรรณราย พายอ่อนหยับจบั งามงอน ล้วนรปู สัตวแ์ สนยากร นาวาแนน่ เปน็ ขนัด สาครล่ันคร่นั คร้ืนฟอง เรือริ้วทวิ ธงสลอน ลวิ่ ลอยมาพาผันผยอง ร้องโห่เหโ่ อ้เหม่ า เรอื ครฑุ ยดุ นาคห้วิ เพียงพมิ านผ่านเมฆา พลพายกรายพายทอง หลังคาแดงแยง่ มงั กร แสงแวววบั จบั สาคร สรมขุ มุขสี่ด้าน ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดนิ มา่ นกรองทองรจนา งามชดช้อยลอยหลงั สินธุ์ ลินลาศเล่อื นเตือนตาชม สมรรถชัยไกรกาบแก้ว เรยี บเรยี งเคียงคูจ่ ร สุวรรณหงส์ทรงพู่หอ้ ย เพียงหงส์ทรงพรหมมินทร์ (กาพยเ์ ห่เรือ : เจ้าฟา้ ธรรมธเิ บศรไชยเชษฐ์สุรยิ วงศ)์

๔๘ ๒. นกั เรียน เรียนรู้ นักเรียน ทมุ่ เท ฝึกฝน วิชา หน้าท่ี คนดี ทกุ คน แห่งหน ไม่เกเร ด้าน หวิ้ คู่จร ฟอง บทบาทของนักเรยี น ตอ้ งอา่ นเขียนเพยี รศึกษา ไว้ใช้หาเลย้ี งชีพตน เพ่ือให้ได้วชิ า ขอบคณุ ครูผู้ฝึกฝน ทุกคนต้องเรยี นรู้ ท้ังวิชาและคุณธรรม ไม่เกเรไม่ถลาํ แล้วพฒั นาตน ใหแ้ ม่พ่อตอ้ งรอ้ นใจ เป็นคนดีก็ทําให้ ต้งั ใจและท่มุ เท ไม่วติ กและกังวล ไม่ใฝ่ทางอธรรม ไมม่ ีทกุ ข์ทุกแห่งหน ตั้งมนั่ อยใู่ นความดี เพียงเจ้ารู้หน้าที่ แม่พ่อน้ันสุขใจ (ธีระพล ศรีวงษช์ ัย) สงั คมจะเปน็ สุข หากแมน่ เราทุกคน เกณฑ์การประเมิน (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมิน ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดบั ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ได้ระดับ ๒ หมายถงึ พอใช้ ๐-๔ คะแนน ไดร้ ะดบั ๑ หมายถึง ปรับปรุง ช่ือ - สกลุ ...............................................................................ชัน้ .................เลขท.่ี ...............คะแนน.....................

๔๙ เฉลย บบฝกึ ทักษะท่ ๖ ต่ ต่อตามวรรคทเ่ หลือ คาชีแ้ จง : ให้นกั เรยี นแตง่ กาพยย์ านี ๑๑ ต่อจากวรรคทีแ่ ต่งไว้ใหถ้ ูกตอ้ ง ตามลกั ษณะบังคบั และใหไ้ ด้ ใจความ (คําตอบอยู่ในดุลพินจิ ครผู ู้สอน) ๑. เด็กเด็กต้องขยนั รู้เทา่ ทันสิง่ ใหม่ใหม่ ยคุ ของโลกออนไลน์ รจู้ ักใชเ้ ทคโนโลยี ๒. สังคมทกุ วันน้ี ส่อื ไอทมี ีบทบาท รใู้ ช้อยา่ งฉลาด จะไมพ่ ลาดส่งิ ดดี ี ๓. สายฝนโปรยปรายมา พสธุ าชืน่ ชมุ่ ฉ่ํา ขา้ วกล้าหาปักดาํ ตามวิถีของชาวนา ๔. วันนี้มีความสขุ ปลดเปลือ้ งทุกข์ได้ไปเท่ียว ถงึ จะแคว่ ันเดียว กด็ ีกวา่ ไม่ไดไ้ ป ๕. คนเราจะรวยจน กค็ ือคนไมต่ า่ งกนั ไมค่ วรแบ่งชนชนั้ เพราะตา่ งกนั แคเ่ งนิ ทอง

๕๐ ๖. ขับรถอย่าประมาท มมี ารยาทและใจเยน็ คนอนื่ นนั้ ไม่เหน็ เรากร็ อู้ ยแู่ กใ่ จ ๗. ความรกั สามคั คี เป็นสง่ิ ทพ่ี งึ กระทํา ทาํ ได้ประเสรฐิ ลํ้า นาํ พาใหไ้ ทยร่มเยน็ ๘. ววั ควายในยุคน้ี แทบไม่มีใหเ้ หน็ แลว้ แต่ก่อนเดนิ เปน็ แถว ตามท้องทุ่งมุง่ หากิน ๙. ในนาํ้ นน้ั มีปลา ในท้องนานนั้ มีขา้ ว สายฝนหล่นเม็ดพราว น้ันอุดมและสมบูรณ์ ๑๐. ไหวพ้ ระชาํ ระใจ ใหส้ ดใสและเยอื กเยน็ ความชว่ั ให้ละเว้น เน้นกระทําแตค่ วามดี เกณฑ์การประเมนิ (ข้อละ ๑ คะแนน) ผลการประเมนิ ๘-๑๐ คะแนน ไดร้ ะดับ ๓ หมายถงึ ดี ๕-๗ คะแนน ไดร้ ะดบั ๒ หมายถึง พอใช้ ๐-๔ คะแนน ได้ระดบั ๑ หมายถึง ปรับปรงุ ชอื่ - สกลุ ...............................................................................ช้ัน.................เลขท.ี่ ...............คะแนน.....................