บทนาเร่ือง’ รามเกยี รต์ิ มาจากคาวา่ ราม + เกยี รติ หมายถึง เกยี รติของพระราม ตามคติฮินดมู ีความเชื่อวา่ พระราม คือ พระนารายณ์อวตาร ลงมาในโลกมนุษยเ์ พือ่ ปราบยคุ เขญ็
บทนาเรื่อง’ รามเกียรต์ิมาจากวรรณคดีอินเดียเร่ื อง รามายณะ ซ่ึ ง เ ป็ น ว ร ร ณ ค ดี ส า คัญ แ ล ะ มี ม า น า น ก ว่ า ๒ , ๐ ๐ ๐ ปี โดยอินเดียถือวา่ เป็นเรื่องที่ยง่ิ ใหญ่ และมีช่ือเสียง ส่วนไทยไดน้ า ว ร ร ณ ค ดี เ ร่ื อ ง ร า ม เ กี ย ร ต์ิ ม า แ ส ด ง เ ป็ น ห นั ง ใ ห ญ่ โขน ละคร นอกจากน้ี ยงั นามาวาดเป็นภาพจิตรกรรม เช่น ภาพวาดท่ีผนังระเบียงรอบพระอุโบสถวดั พระศรี รัตนศาสดา ราม
ทมี่ าของเรื่อง’ บ่อเกิดแห่งรามเกียรต์ิมาจาก คัมภีร์ รามายณะ คาว่า รามายณะ หมายถึง เร่ืองของพระราม พระจริยวตั รของพระรามน้นั เป็ นแบบฉบบั ท่ีดีเลิศทุกประการ ตน้ แบบ ของมหากษตั ริย์ เป็ นโอรสท่ีกตญั ญูต่อพระราชบิดา มีความเมตตาปรานีต่อญาติพ่ี นอ้ ง เป็นสามีที่ซื่อตรงรักใคร่ภรรยา และเป็นกษตั ริยช์ าตินกั รบ ส่วนนางสีดาเป็นแบบอยา่ ง รามายณะของอินเดียมีหลายฉบบั กลุ สตรีท่ีดี ซ่ือตรงมน่ั คงตอ่ พระสวามี กิริยาวาจาเรียบร้อย มีความอดทนตอ่ แตฉ่ บบั ที่มีอิทธิพลต่อเน้ือเรื่องของรามเกียรต์ิไทย ความยากลาบาก มากท่ีสุด คือ รามายณะของวาลมกิ ิ
ทีม่ าของเรื่อง’ บทละครเร่ื อง รามเกียรต์ิ ตอน นารายณ์ปราบนนทก เป็ นบทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลก มหาราช ซ่ึงรามเกียรต์ิฉบบั รัชกาลท่ี ๑ น้ีนบั เป็ นฉบบั ที่สมบูรณ์ที่สุดตาม พระราชประสงคท์ ่ีจะใหเ้ ป็นตน้ ฉบบั สาหรับพระนคร สาหรับประเทศไทยเร่ืองของพระรามแพร่ หลายมา ต้ังแต่สมัยสุโขทัย มีการต้ังพระนามพระเจ้าแผ่นดินเกี่ยวข้อง กบั คาว่า “ราม” เช่น พ่อขุนรามคาแหง พระราเมศวร
ลกั ษณะคาประพนั ธ์ คำประพันธ์ในบทละครเรื่อง รำมเกียรต์ิ ตอน นำรำยณ์ปรำบนนทก นัน้ เป็ น ประเภทกลอนบทละครท่ีมีลกั ษณะคำประพนั ธ์คล้ำยกลอนแปด แต่ส่ิงท่ีต่ำงออกไปคือ วรรคสดบั (วรรคแรก)ของกลอนจะตำ่ งกนั ออกไปตำมเนือ้ เร่ือง มาจะกล่าวบทไป ถงึ นนทกนา้ ใจกล้าหาญ ต้ังแต่พระสยมภูวญาณ ประทานให้ล้างเท้าเทวา อยู่บนั ไดไกรลาสเป็ นนิจ สุราฤทธ์ิตบหัวแล้วลบู หน้า บ้างให้ตักนา้ ล้างบาทา บ้ างถอนเส้ นเกศาวุ่นไป
ลกั ษณะคาประพนั ธ์ บดั น้ัน จะใชก้ บั ตวั ละครทวั่ ไป เมอ่ื น้ัน จะใชก้ บั ตวั ละครที่เป็น มาจะกล่าวบทไป จะใชเ้ ม่ือเปลี่ยนเร่ืองมาเล่าเร่ืองใหม่ กษตั ริย์ หรือเทวดา ซ่ึงเป็นรูปแบบพิเศษท่ีใชเ้ ฉพาะในกลอนบทละครเท่าน้นั ลกั ษณะกลอนบทละครยงั คงมีวรรคละ ๖-๙ คา เช่นเดียวกบั กลอนบทละครโดยทว่ั ไป
เน้ือเร่ืองยอ่ รามเกียรต์ิ ตอน นารายณ์ปราบนนทก
เนือ้ เร่ืองย่อ นนทกเป็ นยกั ษอ์ ยทู่ ่ีเชิงบนั ไดเขาไกรลาส มีหนา้ ท่ีลา้ งเทา้ เทวดาซ่ึงจะไปเขา้ เฝ้ าพระอิศวร เทวดาเหล่าน้ันบ้างก็ถอนผมนนทก บ้างก็ตบหัว เ ย้า ห ย อ ก จ น หั ว ข อ ง น น ท ก โ ล้ น เ ก ล้ี ย ง นนทกแคน้ ใจมาก จึงไปทูลขอพรจากพระอิศวรให้ ประทานนิ้วเพชรแก่ตน เม่ือช้ีผู้ใดผู้น้ันจะตาย พระอิศวรก็ประทานให้ เพื่อเป็ นรางวลั ท่ีนนทก ทาหนา้ ที่ดว้ ยความรับผิดชอบ
เนือ้ เรื่องย่อ เม่ือไดน้ ิ้วเพชรนนทกกใ็ ชน้ ิ้วเพชรสังหารเทวดาท่ีมาแกลง้ เสียสิ้น พระอินทร์จึงนาความไปทูลพระอิศวร พระอิศวรจึงขอให้พระนารายณ์ไป ปราบนนทก พระนารายณ์แปลงเป็ นนางฟ้ าผงู้ ดงาม เม่ือนนทกเห็นนางฟ้ า กค็ ิดผกู พนั รักใคร่ นางฟ้ าแปลงจึงออกอุบายใหน้ นทกราตามท่าทางต่าง ๆ ท่าสุดท้ายเป็ นท่านาคามว้ นหาง ซ่ึงตอ้ งใช้นิ้วช้ีขาตนเอง เม่ือนนทกช้ี ไปถูกขา ขาของนนทกก็หักล้มลง นางฟ้ าแปลงจึงกลับร่ างเป็ น พระนารายณ์เหยยี บนนทกไวจ้ ะสังหาร
เนือ้ เร่ืองย่อ นนทกเห็นดงั น้ันจึงกล่าวตดั พอ้ ว่าตนมีสองมือ หรือจะสู้ส่ีมือได้ พระนารายณ์จึงตรัสวา่ ชาติหนา้ ใหน้ นทก มีสิบหน้ายี่สิบมือ ส่วนพระองค์จะเป็ นเพียงมนุษย์ที่มี สองมือสู้กบั นนทก ตรัสแลว้ ก็ตดั เศียรนนทกกระเด็นไป แลว้ พระนารายณ์ก็เสด็จคืนยงั เกษียรสมุทร (ทะเลน้านม ท่ี พ ร ะ น า ร า ย ณ์ บ ร ร ท ม โ ด ย ป ร ะ ทั บ บ น ห ลัง พ ร ะ ย า อนนั ตนาคราช)
เนือ้ เรื่องย่อ กล่าวถึงนางรัชดามเหสีท้าวลสั เตียนแห่งกรุงลงกา ให้กาเนิดพระโอรสมีสิบเศียรสิบหน้าย่ีสิบกร ซ่ึงก็คือนนทก มาเกิดมีช่ือวา่ ทศกณั ฐ์ ตามลกั ษณะของตน คือ มีสิบคอสิบหนา้ (ทศ หมายถึง สิบ กณั ฐ์ หมายถึง คอ) เร่ืองราวน้ีเป็ นท่ีมาของ กาเนิดทศกณั ฐ์ ฝ่ ายนางเกาสุริยามเหสีทา้ วทศรถแห่งกรุงอโยธยาไดใ้ ห้ กาเนิดพระโอรสชื่อ พระราม ซ่ึงกค็ ือพระนารายณ์อวตารนนั่ เอง
วเิ คราะห์คุณค่า เน้ือเรื่องรามเกียรต์ิ ตอน นารายณ์ปราบนนทก ทาใหผ้ อู้ า่ นไดร้ ับความสนุกสนานเพลิดเพลินดว้ ยกลวธิ ีต่อไปน้ี ๑. การดาเนินเรื่องท่ีรวดเร็วฉบั ไว เช่น ตอนท่ีนนทกไดร้ ับพรใหม้ ีนิ้วเพชรจากพระอิศวร ก็ไปทาหน้าท่ีลา้ งเทา้ เทวดาตามปกติ เม่ือถูกเทวดาหยอกลอ้ เหมือนเช่นเคยก็สุดท่ีจะอดกล้นั จึงใช้นิ้วเพชรสังหารเหล่าเทวดาไปเป็ นจานวนมาก ซ่ึงเน้ือเร่ืองสามารถอธิบายอย่างชัดเจน ไดใ้ นคาประพนั ธ์เพียงบทเดียววา่ “ต้องสุบรรณเทวานาคี ดั่งพษิ อสุนีไม่ทนได้ ล้มฟาดกลาดเกลอ่ื นลงทันใด บรรลยั ไม่ทันพริบตา”
วเิ คราะห์คุณค่า ๒. เหตุการณ์ในเรื่องสร้างความต่ืนเต้น แ ล ะ น่ า ติ ด ต า ม ต้ั ง แ ต่ เ ริ่ ม ต้ น จ น จ บ ต อ น ต้งั แต่ที่นนทกถูกเทวดากลน่ั แกลง้ จนเกิดความแคน้ จึ ง ไ ป ข อ พ ร จ า ก พ ร ะ อิ ศ ว ร ใ ห้ ป ร ะ ท า น นิ้ ว เ พ ช ร เม่ือได้นิ้วเพชรก็นาไปสังหารเทวดาจนพระอิศวร ตอ้ งขอให้พระนารายณ์มาช่วยปราบ พระนารายณ์ จึงแปลงเป็ นนางฟ้ าแสนสวยมาหลอกนนทกให้ลุ่ม หลงและราตาม ในที่สุดก็ปราบนนทกได้ และ ก่อนท่ีนนทกจะถูกสังหารเน้ือเร่ืองก็ยงั ทิ้งทา้ ยไวใ้ ห้ ผอู้ า่ นตอ้ งการติดตามตอนตอ่ ไปอีกดว้ ย
วเิ คราะห์คุณค่า ๓. กาหนดฉากและตวั ละครน่าสนใจแตกต่าง จากเรื่ องอ่ืน เน้ือเร่ื องรามเกียรต์ิตอนน้ี เป็ นฉาก เขาไกรลาสบนสวรรค์ มีตัวละคร คือ พระอิศวร พระนารายณ์ พระอินทร์ ซ่ึ งเป็ นเทพผู้เป็ นใหญ่ มีเหลา่ เทวดาต่าง ๆ และ
วเิ คราะห์คุณค่า เรื่องรามเกียรต์ิ ตอน นารายณ์ปราบนนทกน้ี แสดงให้เห็น แนวคิดเก่ียวกบั การใชอ้ านาจให้เป็ นและให้ถูกตอ้ งท้งั เทวดาและนนทก การที่เทวดาไปตบหวั ถอนผมนนทกจนผมโกร๋น นบั วา่ เป็นการใชอ้ านาจ ในทางท่ีผิด เป็ นการรังแกผูน้ ้อย ซ่ึงไม่สมควรเลียนแบบ แมจ้ ะหยอก ลอ้ เล่นกนั กต็ าม ขณะเดียวกนั เมื่อนนทกไดน้ ิ้วเพชรสามารถช้ีให้ใครตายก็ได้ จึงใชอ้ านาจเกินไปจนทาใหเ้ ดือดร้อนไปทวั่ ท้งั สวรรค์
วเิ คราะห์คุณค่า สาหรับพระนารายณ์ไปสังหารนนทกตามบญั ชาของพระอิศวรซ่ึงถือเป็ นหน้าที่ต่อส่วนรวมเพ่ือให้ สวรรค์มีสันติสุข การทาให้คนชว่ั หมดไปไม่ไปทาร้ายคนอื่น ๆ อีกถือว่าเป็ นหน้าท่ีของพระนารายณ์โดยตรง ไม่ไดท้ าเพราะลุแก่โทสะเหมือนนนทก นอกจากน้ีการท่ีพระนารายณ์แปลงกายเป็ นนางอปั สรยงั เป็ นการแสดงให้ เห็นถึงการใชป้ ัญญาในการแกไ้ ขปัญหาแทนการใชก้ าลงั
วเิ คราะห์คุณค่า บทละครเรื่องรามเกียรต์ิ ตอน นารายณ์ปราบนนทก มีลีลาการใชถ้ อ้ ยคา ดงั น้ี ๑. การเลน่ คา เช่น ตอนชมความงามของนางฟ้ าแปลงมีการซ้าคาเพือ่ เนน้ ความหมายใหเ้ ห็นวา่ มีความงามทุกส่วน โดยเลน่ คาวา่ งาม ดงั คาประพนั ธ์วา่ “เหลอื บเห็นสตรีวไิ ลลกั ษณ์ พศิ พกั ตร์ผ่องเพยี งแขไข งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร งามนัยน์เนตรงามกร งามถันงามกรรณงามขนง งามองค์ยง่ิ เทพอปั สร งามจริตกริ ิยางามงอน งามเอวงามอ่อนท้งั กายา”
วเิ คราะห์คุณค่า ๒. การใชอ้ ุปมาเปรียบเทียบเพือ่ ใหเ้ ห็นภาพ เช่น “ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ ตาแดงด่ังแสงไฟฟ้ า” “ต้องสุบรรณเทวานาคี ดง่ั พษิ อสุนีไม่ทนได้” อสุนี มาจากคาวา่ อสุนีบาต หมายถึง ฟ้ าผา่
วเิ คราะห์คุณค่า ๓. การใชค้ าใหเ้ กิดจินตภาพ (อารมณ์สะเทือนใจ) เช่น สุราฤทธ์ิตบหัวแล้วลูบหน้า บ้ างถอนเส้ นเกศาวุ่นไป “อยู่บันไดไกรลาสเป็ นนิจ ดูเงาในนา้ แล้วร้องไห้” บ้างให้ตักนา้ ล้างบาทา จนผมโกร๋นโล้นเกลยี้ งถงึ เพยี งหู
วเิ คราะห์คุณค่า ๔. การสรรคาท่ีสื่อความหมายถึงสิ่งเดียวกนั มาใชอ้ ยา่ งหลากหลาย เช่น พระอศิ วร พระสยมภูวญาณ พระอศิ ราธิบดี เจ้าไตรโลกา พระศุลี พระนารายณ์ พระส่ีกร พระหริวงศ์ พระจักรา
คุณค่าข้อคดิ ๑. การใชอ้ านาจอยา่ งมีคุณธรรม ๔. ไม่ควรโออ้ วดวา่ ตนเอง มีความสามารถเหนือผอู้ ่ืน ๒. การใชส้ ติปัญญาสาคญั กวา่ การใชก้ าลงั ๕. ควรมีเมตตาต่อผอู้ ื่น จึงจะทาใหส้ ังคมร่มเยน็ ๓. รู้จกั เอาใจเขามาใส่ใจเรา เป็ นสุข
Search
Read the Text Version
- 1 - 22
Pages: