AR3

1ปี การศึกษา 2561

2 คานาผลงานชิ้นน้ีเป็นส่วนหน่ึงของรายวิชาการออกแบบและพฒั นาเวบ็ ไซตใ์ นงานสารสนเทศจดั ทาข้ึนเพ่ือการเรียนรู้และเป็นแนวทางในการพฒั นาการเรียนรู้ใหด้ ีมากยง่ิ ข้ึน ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ ผทู้ ่ีเขา้ชมผลงานชิ้นน้ี จะสามารถนาผลงานชิ้นน้ีเป็นแนวทางในการพฒั นางานของตนเองใหด้ ีมากยงิ่ ข้ึน ปี การศึกษา 2561

เรื่อง 3วตั ถุประสงค์ หน้าประวตั ิความเป็นมาวธิ ีการทาผา้ บาติก 4อุปกรณ์ที่ใช้ 5วสั ดุอุปกรณ์ 6ข้นั ตอนการทาบาติก 7ประโยชน์ 8-12อาจารยผ์ สู้ อน/ผจู้ ดั ทา 12-14 15 16 ปี การศึกษา 2561

4 วตั ถุประสงค์1. สร้างงาน สร้างรายได้ แก่ชุมชน2. สร้างความเขม้ แขง็ แก่ชุมชน ใหส้ ามารถคิดเอง ทาเอง ในการพฒั นาทอ้ งถิ่น3. ส่งเสริมภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น ส่งเสริมความคิดริเริ่มสร้างสรรคข์ องชุมชน ในการพฒั นาผลิตภณั ฑ์ โดยสอดคลอ้ งกบั วถิ ีชีวติ และวฒั นธรรมในทอ้ งถ่ิน4. เพอ่ื ดาเนินการสนบั สนุนการพฒั นาสินคา้ กลุ่มผลิตภณั ฑท์ ่ีมีประสิทธิภาพใหเ้ หมาะสมกบั ความตอ้ งการของตลาดในแต่ละระดบัปี การศึกษา 2561

5 ประวัตคิ วามเป็ นมาผา้ บาติกหรือผา้ ปาเต๊ะ เป็นคาท่ีใชเ้ รียกผา้ ชนิดหน่ึงท่ีมีวธิ ีการทาโดยใชเ้ ทียนปิ ดส่วนที่ไม่ตอ้ งการใหต้ ิดสีและใชว้ ธิ ีการแตม้ ระบาย หรือยอ้ มในส่วนที่ตอ้ งการใหต้ ิดสี ผา้ บาติกบางชิ้นอาจจะผา่ นข้นั ตอนการปิ ดเทียน แตม้ สี ระบายสีและยอ้ มสีนบั เป็นสิบ ๆ คร้ัง ส่วนผา้ บาติกอยา่ งง่ายอาจทาโดยการเขียนเทียนหรือพิมพเ์ ทียนแลว้ จึงนาไปยอ้ มสีท่ีตอ้ งการคาวา่ บาติก {Batik} หรือปาเต๊ะ เดิมเป็นคาในภาษาชวาใชเ้ รียกผา้ ท่ีมีลวดลายท่ีเป็นจุด คาวา่ “ ตกิ ” มีความหมายวา่ เลก็ นอ้ ย หรือจุดเลก็ ๆมีความหมายเช่นเดียวกบั คาวา่ ตริติก หรือ ตาริติก ดงั น้นั คาวา่ บาติกจึงมีความหมายวา่ เป็นผา้ ท่ีมีลวดลายเป็นจุดๆ ด่างๆแหล่งกาเนิดของผา้ บาติกมาจากไหนยงั ไม่เป็นท่ียตุ ินกั วชิ าการชาวยโุ รปหลายคนเช่ือวา่ มีในอินเดียก่อน แลว้ จึงแพร่หลายเขา้ ไปในอินโดนีเซียอีกหลายคนวา่มาจากอียปิ ตห์ รือเปอร์เซีย แม้ วา่ จะไดม้ ีการคน้ พบผา้ บาติกที่มีอายเุ ก่าแก่ในประเทศอ่ืน ท้งั อียปิ ต์ อินเดียและญี่ป่ ุนแต่บางคนกย็ งั เชื่อวา่ ผา้ บาติกเป็นของด้งั เดิมๆ ปี การศึกษา 2561

6 วธิ ีการทาผ้าบาตกิ ก่อนการปฏิบตั ิงานควรเตรียมเครื่องมือและวสั ดุในการทางานไวใ้ หพ้ ร้อมเพ่อื ความสะดวกในการปฏิบตั ิงานและช่วยใหส้ ร้างสรรคผ์ ลงานไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ ปี การศึกษา 2561

7 อปุ กรณ์ทใ่ี ช้1. ผา้ มสั ลิน ผา้ ป่ าน ผา้ ฝ้าย2. กรอบไมบ้ าติก3. เทียนข้ีผ้งึ ผสมพาราฟิ นสาเร็จ4. ปากกาเดินเทียน (จนั ติง้ ) เลือกเบอร์๐ หรือ เบอร์ 25. ลายผา้ บาติก ดินสอ 6 B6. โซเดียมซิลิเกท ( เคลือบสี )7. สีบาติก8. แปรงทาสีขนาด 1 นิ้ว9. เตาไฟฟ้า10. หมอ้ เคลือบทนความร้อนสูง11. หมอ้ ตม้ น้า12. ไมส้ าหรับคนผา้13. พู่กนั เบอร์ 4,6,12ปี การศึกษา 2561

8 วสั ดุอปุ กรณ์ทจ่ี าเป็ นมดี งั ต่อไปนี้ 1.ผา้ ผา้ ที่ใชท้ าผา้ บาติกควรเป็นผา้ ที่ทอจากเส้นใยธรรมชาติและมีเน้ือบางในปัจจุบนั นิยมใชท้ ้งัผา้ ชนิดเน้ือบางจนถึงเน้ือหนาข้ึนอยกู่ บั ความตอ้ งการของผทู้ าไดแ้ ก่ ผา้ ซนั ฟอร์ไรด์ ผา้ ลินิน ผา้ ไหม ผา้ แพรเยอื่ ไม้ เป็นตน้ 2.สี สีที่ใชใ้ นงานบาติกมีหลายชนิด ท่ีนิยมใชใ้ นปัจจุบนั เป็นสียอ้ มผา้ ประเภทยอ้ ม เยน็ ละลายน้าไดแ้ ละมองเห็นสีโดยตรง โดยมากมกั จะอยใู่ นกลุ่มสีรีแอคทีฟ เน่ืองจากใชส้ ะดวกและมีกระบวนการไม่ยงุ่ ยาก ปี การศึกษา 2561

93. เทียน เทียนที่ใชเ้ ขียนผา้ ประกอบดว้ ยข้ีผ้งึ มากเทียนจะเหนียว ถา้ ผสมพาราฟี นมากเทียนจะเปราะหรืออาจใชเ้ ทียนผสมสาเร็จที่มีจาหน่ายอยทู่ ว่ั ไปกไ็ ด้ ปี การศึกษา 2561

10 4.ปากกาเขียนเทียน เป็นเครื่องมือสาหรับใชเ้ ขียนลวดลายเทียนลงบนผา้ มีขนาดแตกต่างกนั ท้งั เส้นเลก็ เส้น กลาง และเส้นใหญ่หรืออาจใชแ้ ปรงทาเลก็ เกอร์แบ่งเป็นซีกๆ จุ่มเทียนเขียนลายบนผา้ กไ็ ดแ้ ต่ วธิ ีน้ีใชจ้ ะไดเ้ สน้ ใหญ่ไม่สามารถเขียนลายท่ีละเอียดได้5.กรอบไม้ เป็นกรอบไมส้ ่ีเหลี่ยมมีหลายลกั ษณะ ใชส้ าหรับขึงผา้ ในเวลาเขียนผา้ ในเวลาเขียนเทียน ปี การศึกษา 2561

11 6.พู่กนั พูก่ นั สาหรับระบายสีใชไ้ ดท้ ้งั ชนิดกลมและชนิดแบนควรเตรียมไวห้ ลายขนาด7.ภาชนะผสมสี อาจใชถ้ ว้ ยพลาสติก ถว้ ยแกว้ ถว้ ยสแตนเลส แลว้ แต่ตอ้ งการและควรใหม้ ีปริมาณเพยี งพอท่ีจะใชง้ าน ปี การศึกษา 2561

128.โซเดียมซิลิเกรต ใชส้ าหรับทาบนผา้ เพอื่ ใหส้ ีติดทนนานขนั้ ตอนการทาผา้ บาตกิ เพน้ ทส์ ี การทาผา้ บาติกโดยวธิ ีการเพน้ ทล์ วดลายไดต้ ามตอ้ งการ เพราะเราสามารถระบายสีได้หลายสีลงผา้ ผนื เดียวกนั สะดวกและรวดเร็วกวา่ วธี ียอ้ ม ช่วยใหเ้ กิดความสวยงามแปลกตาข้ึนมีข้นั ตอนดงั น้ี 1.การออกแบบลวดลาย ก่อนปฎิบตั ิงานทุกคร้ังควรมีการออกแบบลวดลายและกาหนดกลุ่มสีท่ีจะใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั ชิ้นงานแลว้ ใชด้ ินสอเขียนผา้ ร่างลวดลายลงบนผา้ เตรียมไว้ ปี การศึกษา 2561

13 2.การเขียนลวดลาย เป็นข้นั ตอนสาคญั ของการทาผา้ บาติก การเขียนเทียนที่ดีส่งผลใหข้ ้นั ตองการลงสี สมบูรณ์ข้ึนเทียนท่ีเขียนผา้ ตอ้ งซึมทะลุผา้ ดา้ นหนา้ และดา้ นหลงั จึงจะสามารถกนั สียอ้ มได้ เรา นาผา้ ที่ร่างลวดลายไวแ้ ลว้ น้นั มาขึงบนกรอบไมแ้ ลว้ ใชเ้ คร่ืองมือเขียนเทียนตกั น้าเทียนเขียน ลงบนผา้ ตามลวดลายน้นั จนเสร็จ (สาหรับผทู้ ี่มีความชานาญกไ็ ม่จาเป็นตอ้ งร่างลวดลายไว้ ก่อน สามารถเขียนเทียนลงบนผา้ ไดเ้ ลย)3.การระบายสีลงบนผา้ ผสมสียอ้ มเตรียมไวแ้ ลว้ ใชภ้ ู่กนั จุ่มสีระบายลงบนผา้ อยา่ งระมดั ระวงั อยา่ ใหส้ ีซึมเลอะไปในบริเวนท่ีไม่ตอ้ งการจะทาใหเ้ กิดขอ้ บกพร่องในงานไดเ้ ม่ือสีที่ระบายแหง้ สนิทดีแลว้ จึงทาดว้ ยโซเดียมซิลิเกรตใหท้ ว่ั ผา้ ทิง้ ไวป้ ระมาณ 1-2 ชวั่ โมง ปี การศึกษา 2561

144.การตม้ ละลายเทียน เป็นข้นั ตอนสุดทา้ ยของการทาผา้ บาติก โดยนาผา้ ท่ีทาเคลือบดว้ ยโซเดียมซิลิเกรตไปลา้ งน้าขณะลา้ งน้าจะมีสีส่วนเกินจานวนหน่ึงละลายออกมากบั น้าจึงตอ้ งหมนั่ เปล่ียนน้าอยเู่ สมอ ขย้ีผา้ เบาๆจนน้าที่ซกั ผา้ ใสไม่นาอ่างใส่น้าพอประมาณต้งั ไฟใหน้ ้าเดือดเติมผงซกั ฟอกและโซดาแอสเลก็ นอ้ ยแลว้ นาผา้ ที่ลา้ งโซเดียมซิลิเกรตแลว้ น้นั ลงตม้ เพื่อละลายเทียน จนเทียนละลายออกหมดจึงนามาซกั น้าจนผา้ สะอาดกจ็ ะไดผ้ ลงานผา้ บาติกเพน้ ทส์ ีที่สวยงาม ปี การศึกษา 2561

15ประโยชนข์ องผา้ บาตกิ ประโยชนข์ องผา้ บาติก คือ สามารถนาไปใชใ้ นเครื่องนุ่งห่ม , เส้ือผา้ ,ภาพประดบั สวยงาม ,ของตกแต่งภายในบา้ น , ของฝากท่ีระลึกและอ่ืน ๆ ปี การศึกษา 2561

17 อาจารยผ์ สู้ อน อาจารยช์ ินวจั น์ งามวรรณากร สาขาวชิ า สารสนเทศศาสตร์คณะมนุษยศ์ าสตร์และสงั คมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ยะลา จดั ทาโดย นางสาวคอรีเยา๊ ะ สมาน รหสั นกั ศึกษา 405836014 สาขาสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศ์ าสตร์และสงั คมศาสตร์ปี การศึกษา 2561