คู่มือจัดกิจกรรมวัคซีนใจในสถานประกอบการ สำหรับทีมนำในสถานประกอบการ

ค่มู อื จดั กจิ กรรม เพอื่ ส่งเสริมและป้ องกนั ปัญหาสขุ ภาพจติ ในการแพร่ระบาดโควิด-19 สำหรบั ทมี นำในสถำนประกอบกำร ศนู ยส์ ขุ ภาพจติ ที่ 6 กรมสขุ ภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ

สำรจำกใจ สวสั ดคี ะ เพอ่ื นร่วมสรา้ งสขุ ทุกคน คล่ืนลูกท่ี 4 ของการเกิดโควิด-19 ท่ีถาโถมเขา้ ส่ปู ระเทศไทย นบั เป็ น เดอื นเพญ็ ชาญณรงค์ การระบาดของโรคครง้ั ที่รุนแรงและเป็ นวงกวา้ งท่ีรา้ ยแรงท่ีสุด จนกระทง้ั การ ผูอ้ านวยการศนู ยส์ ขุ ภาพจติ ที่ 6 รบั มือของระบบบรกิ ารสขุ ภาพจะรบั มือไม่ไหว ตอ้ งดแู ลรกั ษาผูต้ ิดเช้ือท่ีมีจานวน มาก จานวนเตียงรกั ษาลน้ การเสยี ชวี ิตระหว่างรกั ษาเรม่ิ ปรากฏใหเ้ ห็น นามาสู่ สุดทา้ ยน้ี การวางรากฐาน การปรบั ระบบบรกิ ารสขุ ภาพสขุ ภาพอกี ครง้ั เพอ่ื รบั รองในการใหบ้ รกิ าร ดา้ นสุขภาพจิต ตลอดระยะเวลาที่ ผ่านมาของศูนย์สุขภาพจิตท่ี 6 การขยายบริการสูโ่ รงพยาบาลสนามไม่เพียงพออีกต่อไป ตอ้ งขยายลงไป กับเครือข่ายสุขภาพในภาคส่วน ถึงการรกั ษาตัวที่บ้าน (Home Isolation) เพื่อจดั การปัญหาการขาดแคลน ต่างๆนับเป็ นตน้ ทุนทางสงั คมและ ทรัพยากร และบุคลากรด้านสาธารณสุข และยังมีการแยกตัวในชุมชน ปัญญาทสี่ าคญั ทชี่ ว่ ยใหก้ ารปรบั ตวั (Community Isolation) เพื่อรองรบั การดูแลใหอ้ ย่างทว่ั ถึง แต่ก็ยงั ส่งผลกระทบ รบั วกิ ฤติครง้ั น้ีและครง้ั อ่ืน ๆ เป็นไป ตอ่ การทางานในภาคสถานประกอบการ และอตุ สาหกรรมทวั่ ไปประเทศ โดยเฉพาะ อ ย่ า ง ร ว ด เ ร็ ว แ ล ะ ท ัน เ ห ตุ ก า ร ณ์ ในพ้ืนท่ี EEC เองไดร้ บั ผลกระทบตง้ั แตก่ ารระบาดระลอกแรกจนถึงปัจจบุ นั มีการ ชว่ ยใหเ้ ราเป็ นส่วนหน่ึงของการสาน ปรบั เปลี่ยนแผนการประครองกิจการใหค้ งอยูแ่ ละอยูใ่ หร้ อด เพ่ือลดผละกระทบตอ่ พลงั ช่วยกนั และกนั และสงั คมไทย แรงงานในระบบ จนมีการเกิดมาตรการ Bubble and seal ในสถานประกอบการ กา้ วผา่ นชว่ งเวลาน้ีไปดว้ ยกนั เพ่ือใหม้ ีการทางานไดป้ กติและลดผลกระทบตามมา ดงั ทกี่ รมสุขภาพจติ วา่ ถึงแมว้ ่า การระบาดของโควิด-19 จะส่งผลกระทบต่อดา้ นร่างกายแล้ว สขุ ภาพจติ ไทย ส่ิงสาคญั เลยยงั ส่งผลกระทบต่อ ดำ้ นจิตใจ เป็ นอย่างมาก ดูจากรายงานจากการ ไม่ท้งิ ใครไวข้ ำ้ งหลงั ประเมิน สุขภาพจิตผ่าน Mental health check in ของกรมสุขภาพจติ พบวา่ มีปัญหาเร่ืองควำมเครียด ซมึ เศรำ้ และกำรฆ่ำตวั ตำยสูง ซ่ึงพบบ่อยใจช่วงอายุ 20-60 ปี จากแบบประเมินเขา้ มา ทาใหก้ รมสุขภาพจิต โดยศูนยส์ ุขภาพจิตท่ี 6 ท่ดี ูแลสุขภาพจติ ในพ้ืนที่ EEC เกิดความตระหนกั และใสใ่ จในกลุ่มพี่นอ้ งวยั ทางาน เพ่ือการส่งเสริมและป้ องกนั ปัญหาสุขภาพจิต ตลอดจนลดการเกิดความรุนแรง ดา้ นสุขภาพจติ ตามมา จงึ ไดม้ ี กำรเสริมสรำ้ งวคั ซนี ใจในสถำนประกอบกำร เพ่ือใหผ้ ูน้ า ผูป้ ฏิบตั ิ ในสถานประกอบการไดม้ ีภูมิคุ้มกันทางใจ ในการดารงชีวิตได้อย่างมี สติ ด้วย มำตรกำร 4 สร้ำง คือ 1.สร้างความปลอดภัย 2. สร้างความสงบ 3. สรา้ งความหวงั และ 4. สรา้ งความเขา้ ใจและใหโ้ อกาส

สารจากใจ 2 4 คานา 5-7 8 คาอธิบายการใชค้ ่มู ือการจดั กจิ กรรม 9 10- 13 เสน้ ทางการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ 14- 17 บทนา 18 - 24 กจิ กรรมที่ 1 สรา้ งสมั พนั ธภาพท่ดี ตี ่อกนั รจู้ กั ฉนั รจู้ กั เธอ • การตอ้ นรบั และบทนา 25 - 30 • กิจกรรมละลายพฤติกรรม • การมองโลกสดใส พลงั ใจทเ่ี ขม้ แข็ง 31 - 42 กจิ กรรมที่ 2 สารวจสขุ ภาพใจ ดแู ลใส่ใจ ช่วยเหลอื กนั และกนั 44 • การสารวจสขุ ภาพใจ ผา่ น Mental health check in 45 • การสรา้ งวฒั นธรรมการมีสว่ นรว่ ม เพ่ือนาไปสูอ่ งคก์ รสรา้ งสุข กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ • การปรบั ความคดิ ชวี ติ เป็นสขุ • อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ืนฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แข็ง กจิ กรรมท่ี 4 พลงั ใจและการฟังอยา่ งลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ • ความกรุณา (Compassion) เปิดใจรบั ความรูส้ กึ • ความไวว้ างใจ (Trust) และทศั นคติเชงิ บวก (Positive Outlook) • การฟังแบบเขา้ อกเขา้ ใจ (Empathic Listening) กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ • มารูจ้ กั วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ กนั เถอะ • สถานประกอบการของเรามีวคั ซนี ใจหรอื ยงั • สารวจ ทบทวน วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ • ทบทวนแผนการสรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ภาคผนวก รายชอื่ คณะทางาน

คานา คู่มือจดั กรรม กำรเสริมสรำ้ งวัคซีนใจในสถำนประกอบกำร เล่มน้ีจดั ทาข้ึน เพื่อเป็ นแนวทางใหแ้ ก่เจา้ หนา้ แกนนาในสถานประกอบการ ที่จะเป็ นผูน้ ากระบวนการในการจดั กจิ กรรมเสริมสรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ภายใตส้ ถานการณว์ ิกฤต เช่น การแพร่ระบาดของ โรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019, วิกฤตจากภยั ธรรมชาติ, วิกฤติจากนา้ มือมนุษย์ เป็ นตน้ เพอ่ื ใหผ้ ูท้ ่ีมี ส่วนเกยี่ วขอ้ งในทุกภาคส่วน รวมถงึ สมาชกิ ไดเ้ ขา้ มามีส่วนร่วมในการออกแบบกจิ กรรมและวางแผน ปฏบิ ตั ิการ เพอ่ื ใหเ้ กดิ การพฒั นาสถานประกอบไดอ้ ยา่ งยงั่ ยนื ค่มู อื จดั กรรม กำรเสริมสรำ้ งวคั ซนี ใจในสถำนประกอบกำร เล่มน้ปี ระกอบดว้ ย 3 ส่วน ดงั น้ี ส่วนที่ 1 คาอธิบายการใชค้ ่มู ือจดั กจิ กรรม ส่วนที่ 1 น้ีจะเป็ นส่วนท่ีอธิบายถึงการใชง้ านคู่มือจดั กิจกรรม การเตรียม ความพรอ้ มในการจดั กจิ กรรม รวมไปถงึ การเตรียมตวั ของผูน้ ากระบวนของการจดั กิจกรรมตามการ เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ส่วนที่ 2 เทคนคิ และเสน้ ทางการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ส่วนที่ 2 จะเป็ นที่จะอธิบายรายละเอยี ดของการจดั กจิ กรรมภายใน 1 วนั หรอื อาจปรบั ไดต้ ามความเหมาะสมกบั บริบทของสถานประกอบการนน้ั ๆ โดยประกอบดว้ ยวตั ถุประสงค์ ของแต่ละกจิ กรรม คาอธิบายและเทคนคิ ในการจดั กจิ กรรมสาหรบั ผูน้ ากระบวนการ แผนการการสอน สไลดก์ ารสอนประกอบกจิ กรรม คาช้แี จงในการจดั กจิ กรรม กระบวนการกล่มุ และการอภปิ รายกล่มุ ส่วนที่ 3 สอ่ื และ เน้อื หา ท่ีสนบั สนนุ การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ส่วนที่ 3 จะเป็ นภาคผนวกท่ีรวบรวมสอ่ื โปรแกรมการสอนท่ีเก่ียวขอ้ ง และ เน้อื หาทใี่ ชส้ าหรบั การดาเนนิ ตามกจิ กรรม เพอ่ื การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ใหส้ มาชกิ ในสถานประกอบการไดม้ ีแนวทางการดแู ลสขุ ภาพจติ ต่อไปไดอ้ ย่างยงั่ ยนื คณะผูจ้ ดั ทา ศนู ยส์ ขุ ภาพจติ ท่ี 6

คาอธิบายการใชค้ ่มู ือ 1. วธิ ีการใชค้ ่มู ือ เน้ือหาในคู่มือเล่มน้ีใชส้ าหรบั การจดั กิจกรรมหน่ึงวนั รวมเวลาพกั โดยผูน้ ากระบวนการสามารถ ประยุกต์ใชเ้ น้ือหา ในเล่มน้ีใหเ้ หมาะสมกบั การจดั กิจกรรมในบริบทวฒั นธรรมและภาษาของตนเ องได้ ทง้ั น้ีมีเป้ าหมาย ดงั น้ี 1) สรา้ งการมีสว่ นรว่ มในการเสริมสรา้ งวคั ซีนใจในสถานประกอบการ ภายใตส้ ถานการณว์ กิ ฤต เชน่ การแพรร่ ะบาดของ โรคติดเช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 การเกิดไฟไหม้ หรอื วกิ ฤตจากภยั ธรรมชาติ เป็นตน้ 2) ใหผ้ ูท้ ี่มีสว่ นเกี่ยวขอ้ งในทกุ ภาคสว่ นในชุมชน เชน่ ผูน้ าองคก์ ร หวั หนา้ แผนกงาน ผูป้ ฏิบตั ิงานใน องคก์ รหรือสถานประกอบการ และชมรมท่ีเกี่ยวขอ้ ง ไดเ้ ขา้ มามีส่วนร่วมในการออกแบบกิจกรรม และ วางแผนปฏิบตั ิการในองคก์ รหรือสถานประกอบการ เพื่อแกไ้ ขปัญหาสุขภาพจิตและลดผลกระทบทาง สขุ ภาพจติ จากสถานการณว์ กิ ฤต 2. กล่มุ เป้ าหมายในการใชค้ ่มู ือฯ เจา้ หน้าท่ีโรงพยาบาลพ่ีเล้ียงหรือผู้นากระบวนการในสถานประกอบการ ท่ีผ่านการอบรม การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการมาแลว้ และสามารถเป็นผนู้ ากระบวนการในการจดั กิจกรรมได้ 3. ทกั ษะของผูน้ ากระบวนการ ผูน้ ากระบวนการจะตอ้ งเป็ นคนที่มีความรูค้ วามเขา้ ใจเกี่ยวกบั การส่งเสรมิ สุขภาพจิตในองคก์ รหรือ สถานประกอบการ ทงั้ ในเหตุการณป์ กติ และในเหตุการณว์ กิ ฤต โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งหลกั การเสรมิ สรา้ งวคั ซีน ใจในสถานประกอบการ ดว้ ยมาตรการ 4 สรา้ ง และจะมีประโยชน์อยา่ งมาก หากผูน้ ากระบวนการมีทกั ษะใน การจดั กิจกรรมกลุม่ หรอื การจดั เวทปี ระชุมในสถานประกอบการ นอกจากน้ียงั มีทกั ษะอน่ื ๆ ทสี่ าคญั เชน่ ❖ ทกั ษะการสอื่ สารกบั คนในองคก์ ร/สถานประกอบการ ❖ การพูดคยุ กบั กลมุ่ เป้ าหมาย พรอ้ มดว้ ยความมนั่ ใจ ❖ ทกั ษะการสงั เกต การศกึ ษาองคก์ ร/สถานประกอบการ และกลุม่ เป้ าหมายทมี่ าเขา้ รว่ ม ❖ ทกั ษะการปรบั ตวั การเป็นสว่ นรว่ มและการเขา้ ถึงองคก์ ร/สถานประกอบการ 5

คาอธิบายการใชค้ ู่มือ 5. สงิ่ ทผ่ี ูเ้ ขา้ ร่วมกจิ กรรมจะไดเ้ รยี นรู้ ❑ การสรา้ งความเขา้ ใจในหลกั การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ❑ การทบทวนบริบทขององคก์ ร/สถานประกอบการ จุดอ่อน จุดแข็ง และส่ิงที่มีอยู่แลว้ ในองคก์ ร/สถาน ประกอบการ ❑ การสรา้ งแผนปฏิบตั ิการในองคก์ ร/สถานประกอบการ โดยยึดหลกั “4 สรา้ ง” เพ่ือใหเ้ กิดความรูส้ ึก ปลอดภยั ความรูส้ ึกสงบ ความหวงั และความเขา้ ใจใหโ้ อกาส โดยใชศ้ กั ยภาพและสายสมั พนั ธท์ ่ีมีอยู่ใน องคก์ ร/สถานประกอบการ ❑ การวางแผนการตดิ ตามประเมนิ ผลและผรู้ บั ผิดชอบอยา่ งเป็ นรูปธรรม 6. การเตรยี มจดั กจิ กรรมการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ❑ ผนู้ ากระบวนการควรศกึ ษาความรูห้ รอื เน้ือหาในการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ❑ เตรียมอุปกรณ์การจดั กิจกรรม เช่น ปากกา กระดาษ หนา้ จอโปรเจคเตอร์ และส่ือประกอบการจดั กิจกรรม (สามารถปรบั ไดต้ ามความเหมาะสมและสามารถประยุกตใ์ ชว้ สั ดุอุปกรณท์ มี่ อี ยใู่ นองคก์ ร) ❑ เตรียมสถานท่ีจดั กิจกรรม ซ่ึงตอ้ งคานึงถึงความปลอดภยั คือ สถานที่จดั ประชุมจะตอ้ งเป็ นพ้ืนท่ีโล่ง อาการถ่ายเทไดส้ ะดวก มีจดุ บรกิ ารลา้ งมือและเจลแอลกอฮอลล์ า้ งมอื มกี ารเวน้ ระยะหา่ งระหว่างท่นี ง่ั และ ผเู้ ขา้ รว่ มทกุ คนตอ้ งใสห่ นา้ กากอนามยั ตลอดการประชุม รวมถึงความสะดวกในการเดนิ ทาง ❑ ระยะเวลา งบประมาณ อาหาร เครอ่ื งดมื่ ❑ เตรยี มกลุม่ เป้ าหมายและประชาสมั พนั ธโ์ ครงการ ❑ ปฏิทนิ องคก์ ร/สถานประกอบการ เพ่ือเลอื กวนั เวลาทเี่ หมาะสมกบั กลุม่ เป้ าหมาย ❑ พาหนะรบั สง่ หากจาเป็ น ❑ ประสานงานผูท้ เี่ ก่ียวขอ้ ง จดั ทาหนงั สอื เชญิ หากจาเป็ น ❑ แบง่ หนา้ ทร่ี บั ผิดชอบกบั ทมี 7. เทคนคิ สาหรบั ผูน้ ากระบวนการการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ในการจดั กิจกรรมในองคก์ ร/สถานประกอบการ น้ีจาเป็ นอย่างยิ่งที่ผูน้ ากระบวนการตอ้ งกระตุน้ ใหเ้ กิดการ เรยี นรูร้ ว่ มกนั ในกลุม่ ผเู้ ขา้ รว่ มกิจกรรมและเวลาในแตล่ ะการจดั กิจกรรม โดย 3 องคป์ ระกอบสาคญั ทผ่ี ูน้ ากระบวนการ จะตอ้ งสรา้ งใหเ้ กิดข้ึน มีดงั น้ี 6 ❑ การสรา้ งบรรยากาศของความเทา่ เทยี มและความรูส้ กึ ปลอดภยั ในการแสดงความคดิ เห็น ❑ การใชก้ ระบวนการเรยี นรูอ้ ยา่ งมสี ว่ นรว่ ม ❑ การจดั การเวลาทดี่ ี

องคป์ ระกอบที่เกย่ี วขอ้ ง ในการจดั กจิ กรรม วิเคราะห์องค์ประกอบในการจดั กิจกรรมตาม คู่มอื กำรเสริมสรำ้ งวคั ซนี ใจในสถำน ประกอบกำร อาจมีองค์ประกอบอื่น ๆ นอกจากเน้ือหากิจกรรมแลว้ ผูน้ ากระบวนการตามคู่มือ อาจตอ้ งมีทกั ษะและองค์ประกอบอ่ืน ๆ ที่จะนาพาใหก้ ิจกรรมในแต่ละครงั้ ผ่านพน้ ไปดว้ ยดี ดว้ ยความร่วมมือของกล่มุ เป้ าหมายท่ีเขา้ ร่วมกิจกรรม ดงั น้ี สรำ้ งบรรยำกำศ กำรมสี ว่ นร่วม ที่ปลอดภยั และสนบั สนุนต่อ ▪ เรม่ิ ตน้ จากการแนะนาตวั สมาชกิ ท่ีเขา้ ร่วม การจดั กจิ กรรม โดยการร่วม ก า ร ส ร้า ง ก ฎ ใ น ก า ร จัด ▪ แลกเปลยี่ นความคาดหวงั ของกจิ กรรม กจิ กรรม และมีการรบั ฟังกนั อยา่ งไม่ตดั สนิ ว่าถกู หรอื ผดิ การสรา้ งบรรยากาศ ▪ ร่วมมีส่วนร่วมในการแลกเปล่ียน ของความเท่าเทียม ความคิดเห็นและประสบการณ์ ในความคดิ ผ่านบท สนทนา กระบวนการ มีสว่ นร่วม การแกป้ ัญหา เฉพาะหนา้ กำรปรบั กิจกรรม จดั สรรเวลำ ใหเ้ ขา้ กบั บรบิ ททางวฒั นธรรมและ ▪ กาหนดเวลามาถงึ และลงทะเบยี น สงั คมของผูเ้ ขา้ ร่วม การจดั สรรเวลา ▪ เรมิ่ ตน้ และส้นิ สดุ ตรงเวลา ▪ กระตนุ้ ใหผ้ ูเ้ ขา้ ร่วมคดิ ถงึ ตวั อยา่ งท่ี เกย่ี วขอ้ งกบั บรบิ ทในองคก์ รของผูเ้ ขา้ ร่วม อย่างมีประสทิ ธิภาพ ▪ หารอื กาหนดการกบั ผูเ้ ขา้ ร่วม ▪ ใหโ้ อกาสผูเ้ ขา้ ร่วมไดแ้ สดงความคิดเห็น และปรบั แนวทางการเสริมสรา้ งวคั ซีนใจใน ▪ มีเวลาเพยี งพอสาหรบั การสนทนา สถานประกอบการ ใหเ้ ขา้ กบั บรบิ ทของตน ▪ จดั การระยะเวลาของการละลายพฤติกรรม ▪ ใชเ้ วลากบั การคิดแผนร่วมกนั และการทบทวน แผนอยา่ งเหมาะสม ไม่นอ้ ยหรอื นานเกนิ ไป ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ 7 สาหรบั ทีมนาในสถานประกอบการ

เสน้ ทางการเสรมิ สรา้ ง วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ค่มู อื จดั กิจกรรม กำรเสริมสรำ้ งวคั ซนี ใจในสถำนประกอบกำร มีเป้ าหมายในการเสรมิ สรา้ งและป้ องกนั ปั ญหาสุขภาพจิตของตวั บุคคล ครอบครวั และองค์กร ซ่ึงใชเ้ วลาในการจดั กิจกรรมในแต่ละครง้ั คอื 1 วนั ( 7 ชว่ั โมง ) ซงึ่ สามารถปรบั เปลยี่ นไดต้ ามความเหมาะสมของบรบิ ททจ่ี ะใชใ้ นการจดั กจิ กรรม หมายเหตุ : ตารางเวลาหรอื กจิ กรรม สามารถปรบั เปลย่ี นไดต้ ามความเหมาะสม 8

ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ สาหรบั ทมี นาในสถานประกอบการ บทนา กจิ กรรมท่ี 1 สรา้ งสมั พนั ธภาพที่ดตี ่อกนั รจู้ กั ฉนั รจู้ กั เธอ • การตอ้ นรบั และบทนา • กจิ กรรมละลายพฤติกรรม • การมองโลกสดใส พลงั ใจท่ีเขม้ แขง็ (ใชเ้ วลา 60 นาที) เอกสารการใชป้ ระกอบการสอน 9

ค่มู ือการจดั กรรม สาหรบั ทีมนาในสถานประกอบการ กจิ กรรมที่ 1 สรา้ งสมั พนั ธภาพที่ดตี ่อกนั รจู้ กั ฉนั รจู้ กั เธอ เรมิ่ ตน้ 1. การตอ้ นรบั และบทนา ( 10 นาที ) วตั ถปุ ระสงค์ เพอ่ื สรา้ งบรยากาศใหผ้ ูเ้ ขา้ ร่วมไดผ้ ่อนคลาย ไม่ตึงเครยี ดในการเขา้ ร่วมกจิ กรรม และสรา้ งความรจู้ กั กนั ใหม้ ากข้นึ ตง้ั ตวั ผูน้ ากระบวนการและผูเ้ ขา้ ร่วมกจิ กรรม ตลอดจนมีการช้แี จงถงึ กาหนดการ ลกั ษณะกจิ กรรมและ การอยู่ร่วมกนั ในตลอดกจิ กรรมน้ี หลงั จากจบกจิ กรรมน้ี ผูเ้ ขา้ ร่วมกจิ กรรมจะตอ้ ง ❑ เขา้ ใจในภาพรวมของกจิ กรรม กาหนดการ กระบวนการท่ีใชใ้ นกจิ กรรมน้ตี ลอดทงั้ วนั ❑ ทากตกิ า ขอ้ ตกลง ในการทากจิ กรรม เพอ่ื ใหเ้ ป็ นไปในทศิ ทางเดย่ี วการและเกดิ การมีส่วนร่วมในการตง้ั กฏ ➢ แนะนาตวั และความคาดหวงั ในการจดั กิจจกรรม ผูน้ ากระบวนการแนะนาตวั เอง หน่วยงาน และบอกเล่า ประสบการณ์การทางานที่เก่ียวขอ้ งโดยสงั เขป จากนน้ั เร่ิมตน้ กจิ กรรมแนะนาตวั โดยใหผ้ ูเ้ ขา้ ร่วมยนื ข้ึน ลอ้ มกนั เป็ นวงกลม และ แนะนาตวั เอง 1) ให้บอกช่ือและแผนกงาน ลักษณะงานที่ทาอยู่ 2) ความคาดหวงั ของการมาเขา้ ร่วมกจิ กรรมในวนั น้ี ➢ วตั ถปุ ระสงคแ์ ลกาหนดการในกิจกรรม อธิบายวตั ถุประสงค์ของกจิ กรรมในวนั น้ี: โดยเนน้ ประเดน็ สาคญั ดงั น้ี “ เพอ่ื สรำ้ งควำมเขำ้ ใจเก่ียวกบั กำรสรำ้ ง วคั ซนี ใจในสถำนประกอบกำร ประโยชน์ของวคั ซนี ใจในใน สถำนประกอบกำร และมำร่วมกนั สรำ้ งแผนปฏิบตั ิกำรใน สถำนประกอบกำร เพ่ือใหเ้ กิดกำรดูแล ซ่ึงกนั และกันใน สถำนประกอบกำรทงั้ สุขภำพกำย สุขภำพใจ ตลอดจนมี คุณภำพชวี ิตทด่ี แี ละมคี วำมสขุ ” 10

ค่มู ือการจดั กรรม สาหรบั ทีมนาในสถานประกอบการ กจิ กรรมท่ี 1 สรา้ งสมั พนั ธภาพที่ดตี ่อกนั รจู้ กั ฉนั รจู้ กั เธอ 1. อธิบายกาหนดการ ของกจิ กรรมในวนั น้ี (จะแจกเอกสารกาหนดการหรือไม่กไ็ ด)้ : โดยอธิบายชื่อกจิ กรรม ระยะเวลา และ รปู แบบของการทากจิ กรรมทง้ั 5 กจิ กรรมของกาหนดการ 2. กฎ กติกา การทากิจกรรมอย่างมีสว่ นร่วม ใหผ้ ูเ้ ขา้ ร่วมอา่ น กฎ/กตกิ ากล่มุ ร่วมกนั ดงั ๆ และเม่ืออ่านจบใหส้ อบถามผูเ้ ขา้ ร่วมว่า “เห็นดว้ ยกบั กฎน้ี หรือไม่ หรอื ใครคดิ ว่าควรมีขอ้ ไหนทค่ี วรลดหรอื เพม่ิ เขา้ ไป เพอ่ื ใหท้ ุกคนมีส่วนร่วมกบั กจิ กรรมในวนั น้?ี 11

3. กจิ กรรมละลายพฤติกรรม ( ใชเ้ วลา 10 นาที ) วตั ถปุ ระสงค์ กจิ กรรมน้ปี ระกอบไปดว้ ยการเขียนป้ ายชอื่ เพอื่ ใหท้ ุก คนสามารถจดจาชื่อกนั ได้ และร่วมเล่นเกมส์ 2 เกมส์ดว้ ยกนั เพอื่ ทาลายกาแพงกน้ั ความสขุ ของการอยู่ร่วมกนั แสดงความ เป็ นตวั เองแสดงตวั ตน ทาความรจู้ กั และเปิ ดเผย ตวั เองออกมา ใหส้ มาชิกแต่ละคนในกลุ่มไดร้ ูจ้ กั กนั มากข้ึน ถือเป็ นกิจกรรม เรม่ิ ตน้ ทตี่ อ้ งทาก่อนเรมิ่ กจิ กรรมอน่ื ๆ วสั ด/ุ อปุ กรณ์ ❑ บตั รความคิด 4 สี (เขียว ฟ้ า เหลือง ชมพู ขนาด A4 ตดั ครง่ึ แนวนอน หนา 150 gram) คนละ 2-3 แผ่นต่อสี ❑ ปากกาเคมีสาหรบั เขยี นคนละ 1 ดา้ ม ❑ เทปกาวยน่ ขนาด 1.5 น้วิ 5-10 คนต่อ 1 มว้ น กจิ กรรมละลายพฤติกรรม ➢ ปรบมือความพรอ้ ม วตั ถปุ ระสงค:์ 1. เพ่ือฝึกความพรอ้ มเพรยี ง 2. เพ่ือฝึกสมาธิ วิธีการ : วิทยากรบอกผูเ้ ขา้ รบั การอบรมใหท้ าตามคาสงั่ เมื่อวิทยากรบอกวา่ “ปรบมือ 1 ครงั้ ” ผูเ้ ขา้ รบั การอบรม ปรบมือพรอ้ มกนั 1 ครง้ั วทิ ยากรบอกปรบมือไปเร่อื ย ๆ เพ่ือดูความพรอ้ มของผูเ้ ขา้ รบั การอบรม พรอ้ มเพ่ิมจานวนครง้ั ในการปรบมือ หมายเหตุ : การปรบมือไมค่ วรสงั่ จานวนครงั้ ทม่ี ากเกินไป เพราะจะใหค้ วามไมพ่ รอ้ มเพรียงกนั ➢ โอเ้ พอื่ นรกั วตั ถปุ ระสงค:์ 1. เพ่ือใหผ้ ูเ้ ขา้ อบรมรูจ้ กั กนั มากข้ึน 2. เพ่ือความสนุกสนาม วธิ ีการ : 1. วิทยากรแบ่งกลุ่มผูเ้ ขา้ อบรมออกเป็ น 2 กลุ่ม โดยการนบั เลข 1 และ 2 และใหผ้ ูน้ บั เลข 1 ยืนเป็ นวงกลม จากนน้ั ใหค้ นทนี่ บั เลข 2 ไปยืนขา้ งหลงั คนทย่ี นื เป็นวงกลมอยแู่ ลว้ 2. วทิ ยากรสอนรองเพลง และสาธิตทา่ ทางประกอบทใี่ ชใ้ นกิจกรรม โอเ้ พื่อนรกั (ยกมือข้ึนสองขา้ ง) เรามาพบกนั (เอามือประสานกนั ท่ีอก) ซาหวดั ดี(คนนบั 1 และ 2 หนั มาสวสั ดีคตู่ วั เอง) ซาหวดั ดี(ทงั้ คู่กบั หลงั หนั สวสั ดีค่ใู หม่) สบาย หรือ (พายมือทง้ั สองขา้ งระดบั เอว) สบายดี(ยกน้ิวโป้ งทง้ั สองช้ีท่ีตวั เอง) เรายินดี(คนนบั 1 และ 2 หนั มาจบั มือคตู่ วั เอง) ทไี่ ดพ้ บกนั (ทงั้ คกู่ บั หลงั หนั จบั มือคใู่ หม่) 3. วทิ ยากรอธบิ ายเพ่ิมเตมิ วา่ ใหผ้ เู้ ขา้ อบรมยืนเป็นวงกลม แถวดา้ นใน (คนนบั 1 ยนื เป็นหลกั ) ใหแ้ ถวดา้ นนอก ใหเ้ ดนิ วนซา้ ย (คนนบั 2 เดินออ้ มคนนบั 1) เม่ือเพลงจบแต่ละรอบ อยูก่ บั ที่แลว้ หนั หาคนที่ อยู่ตรงกบั เรา พรอ้ มถามช่ือ มาจากท่ีไหน หรือถามขอ้ มูลท่ีเราอยากรู้ วทิ ยากรจะสงั่ ใหร้ อ้ งเพลงและเดิน เพื่อเปล่ียนคู่ไป จากชา้ และเร็วข้ึนเร่ือย ๆ หมายเหตุ : ในการเล่นอาจใชก้ ารตกี ลอง ฉง่ิ ฉาบประกอบการรอ้ งเพลง หรอื การกา้ วเดินเปลี่ยนคกู่ ไ็ ด้ 12

3. การมองโลกสดใส พลงั ใจท่ีเขม้ แขง็ กจิ กรรม ทบทวนสงิ่ ดๆี ในชวี ิต วตั ถุประสงค์ เพ่ือฝึ กใหพ้ นกั งานมีความคิดบวกต่อตนเอง ระยะเวลาท่ีใช้ ครงั้ ละ 5-10 นาทีควรทาต่อเน่ืองอย่างนอ้ ย สปั ดาหล์ ะ 1 ครงั้ ตดิ ตอ่ กนั 16 สปั ดาหเ์ พื่อใหเ้ กิดเป็ นนิสยั หรอื จดั กิจกรรมน้ีไดท้ ุกวนั ในกรณีที่ สถานประกอบการมี ความพรอ้ ม ประโยชนท์ ่ีไดร้ บั 1. พนกั งานมีความภาคภูมิใจและเหน็ คณุ คา่ ในตนเอง 2. พนกั งานมีพลงั ใจทจี่ ะทาสงิ่ ตา่ งๆ โอกาสในการนาไปใช้ สามารถนากิจกรรมน้ไี ปจดั สอดแทรกกบั กจิ กรรมของสถานประกอบการ เชน่ กิจกรรม Morning Talk หรอื จดั ชว่ งพกั เพ่ือใหพ้ นกั งานผอ่ นคลาย ระหวา่ งการทางานครบ 2 ชวั่ โมงหรอื หลงั การออกกาลงั กายประจาวนั เป็ นตน้ อปุ กรณ์ ไมม่ ี สรุปกิจกรรม พลงั แหง่ ...การมองโลกในแงบ่ วก ....การมองโลกในแง่บวกต่อตนเอง หรือการคิดบวกเป็ นปัจจยั พ้ืนฐานท่ีสาคญั ท่ีส่งผลใหบ้ ุคคลนน้ั มีความสุขไดซ้ งึ่ คนทกุ คนสามารถฝึกฝนตนเองใหค้ ดิ บวกได้ โดยเรม่ิ ตน้ จากการคน้ หาสงิ่ ดๆี ทม่ี ีอยใู่ นตนเองยอมรบั ในขอ้ ดนี นั้ จนสามารถชนื่ ชมตนเอง บอกเลา่ ใหผ้ อู้ นื่ ฟังไดก้ อ่ น การมองโลกในแง่บวกตอ่ ตนเองจนเป็ นนิสยั จะชว่ ยทาใหเ้ กิดความภาคภูมิใจเห็นคุณคา่ ในตนเอง มีกาลงั ใจ มีความหวงั มีพลงั ในการทาส่งิ ตา่ งๆ การมองโลกในแง่บวกหรือการคิดบวกไม่ใช่การหลอกตวั เอง หรือคิดเขา้ ขา้ ง ตนเอง หรอื ยกยอตนเองแตเ่ ป็ นการฝึกคดิ คน้ หาและมองสง่ิ ทเี่ ป็ นจรงิ การมองอยา่ ง เป็ นเหตเุ ป็ นผลถึงขอ้ ดที เี่ รามีอยู่ จรงิ และเป็ นขอ้ ดที ท่ี าใหช้ วี ติ เรามีคณุ คา่ .... หมายเหตุ : เอกสารและสอื่ ประกอบการนากจิ กรรมอยูใ่ นส่วนของภาคผนวก หรอื สามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 13

ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ สาหรบั ทมี นาในสถานประกอบการ กจิ กรรมที่ 2 สารวจสขุ ภาพใจ ดแู ลใสใ่ จ ช่วยเหลอื กนั และกนั • การสารวจสขุ ภาพใจ ผ่าน Mental health check in • การสรา้ งวฒั นธรรมการมีส่วนร่วม เพอื่ นาไปสอู่ งคก์ รสรา้ งสขุ ( ใชเ้ วลา 60 นาที ) เอกสารการใชป้ ระกอบการสอน 14

กจิ กรรมที่ 2 สารวจสขุ ภาพใจ ดแู ลใส่ใจ ช่วยเหลอื กนั และกนั การสารวจสขุ ภาพใจ หรอื สขุ ภาพจติ วตั ถุประสงค์ ❑ เพื่อใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มกิจกรรมสามารถประเมินและวดั ระดบั สุขภาพจติ ของตนเองไดว้ า่ ขนาดน้ีตนเองกาลงั มีหรือมีโอกาสเสีย่ งตอ่ ปัญหา สุขภาพจติ หรือไม่ ❑ เพ่ือคดั กรอกกลุม่ ทป่ี กติ เสย่ี ง ป่ วย ตอ่ ปัญหาสุขภาพจติ ในการ สง่ เสรมิ ป้ องกนั ตอ่ ไป ❑ เพ่ือเป็นขอ้ มูลทใ่ี ชใ้ นการวางแผนในการดูแลสมาชิกในองคใ์ หม้ ี สขุ ภาพจติ ทด่ี ีตอ่ ไป ขน้ั ตอนการประเมินสขุ ภาพจติ ดว้ ยตนเอง ในรปู แบบ องคก์ รภาครฐั และเอกชน ผ่าน MENTAL HEALTH CHECK-IN สรปุ กจกิ รรม การสารวจสภุ าพใจ กำรสำรวจสุขภำพใจ หรือ สุขภำพจิต เป็ นการประเมินสุขภาพจิตดว้ ยตนเอง เพื่อที่จะคดั กรอง สุขภาพจติ ดว้ ยตนเอง เพ่ือไดร้ ูว้ า่ ตนเองอยู่ในความเสยี่ งดา้ นสุขภาพจติ หรือไม่ และความรุนแรงท่จี ะเกิดข้ึน หากไม่ไดด้ ูแลหรือไม่ปรบั เปลี่ยนพฤติกรรมของตนเอง จนทาใหผ้ ูท้ ่ที าการประเมินจะเห็นถึงอุปสรรค และ ประโยชนข์ องการดแู ลสุขภาพจติ ของตนเอง และยงั สามารถใชแ้ บบประเมินน้ีทาการประเมินใหก้ บั คนรอบขา้ ง ได้ เพื่อใหต้ นเอง คนในครอบครวั องคก์ รแลสงั คม มีสขุ ภาพจติ ทด่ี ีและมีความสขุ ......... หมายเหตุ : เอกสารและสอ่ื ประกอบการนากจิ กรรมอยใู่ นส่วนของภาคผนวก หรอื สามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 15

กจิ กรรมท่ี 2 ดแู ลใส่ใจ ช่วยเหลอื กนั และกนั การสรา้ งวฒั นธรรมการมีสว่ นร่วม เพอ่ื นาไปส่อู งคก์ รสรา้ งสขุ คาช้แี จงสาหรบั ผูน้ ากจิ กรรม การมีสว่ นร่วมของพนกั งานในสถานประกอบการ เป็ น อกี ปัจจยั หน่ึงทจ่ี ะชว่ ยสง่ เสรมิ ใหค้ นวยั ทางานมีความสุขการเปิ ด โอกาสใหพ้ นกั งานมีสว่ นรว่ มทกุ ขน้ั ตอนตงั้ แตเ่ รมิ่ คดิ รว่ มแสดง ความคิดเห็นต่างๆ รว่ มวางแผน รว่ มกาหนดรูปแบบกิจกรรม และร่วมปฏิบตั ิจะทาใหพ้ นกั งานเกิดความร่วมมือยอมรบั และ นาไปปฏิบตั ิตาม เพราะการท่ีพนกั งานมีส่วนร่วมในขนั้ ตอน ต่างๆจะทาใหม้ ีความรูส้ ึกเป็ นเจา้ ของในเร่ืองนนั้ ๆ และรบั รูว้ า่ หน่วยงานใหก้ ารยอมรบั เป็ นคนที่มีตวั ตนมีความหมายต่อ หน่วยงาน โดยเฉพาะในเรื่องที่สถานประกอบการมีความ ตอ้ งการใหพ้ นกั งานเห็นดว้ ยและปฏิบตั ิตาม เชน่ กฎกติกาของ วตั ถุประสงค์ หน่วยงานวฒั นธรรมของหน่วยงาน เป็นตน้ 1. เพ่ือใหพ้ นกั งานเห็นความสาคญั ของการมีสว่ นรว่ มในการสรา้ งและปฏิบตั ติ ามวฒั นธรรมของหน่วยงาน 2. เพื่อใหเ้ กิดการรวมตวั เป็นนา้ หนึ่งใจเดยี วกนั ดแู ลใสใ่ จชว่ ยเหลอื กนั ทงั้ ดา้ นสุขภาพกายและสุขภาพจติ การมีส่วนร่วมและผูกพนั ของบคุ ลากร (Employee Engagement) Employee Engagement นน้ั หมายถึง การมีสว่ นรว่ มของพนกั งานในองค์กร ประเดน็ สาคญั ตลอดจนการใหค้ วามรว่ มมือกบั องคก์ รในทกุ ๆ ดา้ นอยา่ งสมคั รใจและเต็มใจ การสรา้ ง Employee Engagement ทม่ี ีประสิทธภิ าพใหก้ บั บุคลากรในองคก์ ร จะทาใหบ้ ุคคลากรรูส้ กึ เป็นสว่ นหน่ึงขององคก์ ร องคก์ รใสใ่ จดูแลเป็นอยา่ งดี Employee Engagement ทมี่ ีประสิทธภิ าพจะทาใหพ้ นกั งานคน้ พบปัญหาและ Feedback กลบั สูอ่ งคก์ รไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว ทนั ทว่ งที และชดั เจน เป้ าหมายและวิสยั ทศั นข์ ององคก์ รทด่ี แี ละชดั เจน เป็นแกน่ สาคญั ทจี่ ะชว่ ยสรา้ ง Employee Engagement ทม่ี ีประสทิ ธภิ าพใหเ้ กิดข้ึนกบั บุคลากรในองคก์ รได้ ชว่ งสรา้ งความมีสว่ นรว่ ม ความสขุ ในการทางาน การสรา้ งแบบสารวจใน 1.การสารวจความพึงพอใจและความผูกพนั ของบุคลากรแบบตอ่ เน่ือง เรอื่ ง Employee Engagement 2.การสารวจความพึงพอใจและความผูกพนั ของบุคลากรแบบเจาะจง 3.การสารวจความพึงพอใจและความผกู พนั ของบุคลากรแบบรายสะดวก 4.การสารวจความพึงพอใจและความผกู พนั ของบุคลากรแบบรายปี 5.การสารวจความพึงพอใจและความผกู พนั ของบุคลากรแบบผสมผสาน 16

กจิ กรรมที่ 2 ดแู ลใส่ใจ ช่วยเหลอื กนั และกนั การสรา้ งวฒั นธรรมการมีสว่ นร่วม เพอ่ื นาไปส่อู งคก์ รสรา้ งสขุ กิจกรรม สรา้ งสขุ ไดภ้ ายใต้ หลงั คาเดียวกนั วตั ถุประสงค์ เพอื่ ใหพ้ นกั งาน 1. เหน็ ความสาคญั ของการมีวฒั นธรรมในหน่วยงาน 2. มีสว่ นรว่ มในการสรา้ งวฒั นธรรมในหน่วยงาน 3. ยอมรบั และปฏิบตั ิตามวฒั นธรรมในหน่วยงาน ระยะเวลาทใี่ ช้ ตามความเหมาะสม ประโยชนท์ ่ีไดร้ บั 1. ทาใหพ้ นกั งานอยรู่ ว่ มกนั ในหน่วยงานอยา่ งมีความสุข 2. ชว่ ยลดหรอื บรรเทาปัญหาความขดั แยง้ ในการอยรู่ ว่ มกนั มีความเคารพซงึ่ กนั และกนั 3. พนกั งานมีความภาคภูมิใจ คดิ วา่ ตนเป็ นสว่ นหนึ่งของหน่วยงาน โอกาสในการนาไปใช้ สถานประกอบการสามารถเลอื กการจดั กิจกรรมน้ีในโอกาสทเี่ หมาะสม เชน่ 1. เพ่ิมเป็ นวาระในการประชุมประจา เดือนของหน่วยงาน โดยมุง่ เนน้ ใหพ้ นกั งานไดม้ ีสว่ นรว่ มในการแสดง ความคดิ เห็นหรอื แสดง ความคดิ เห็นผา่ นตวั แทนในรูปแบบคณะกรรมการของแตล่ ะแผนก 2. จดั ประชุมทกุ ไตรมาสหรอื อยา่ งนอ้ ยปีละ 2 ครงั้ อปุ กรณ์ ตามความเหมาะสม ขนั้ ตอนการนากจิ กรรม 1. ผูน้ ากระบวนการอธิบายกติกา ทากิจกรรมและระบุวสั ดุอุปกรณ์ในการทา กิจกรรม เชน่ กระดาษ กระดาษกาว เชอื ก หรอื อนื่ ๆ ทส่ี ามารถหาไดต้ ามบรบิ ท 2. ผูน้ ากระบวนการ ใหเ้ งือนไขในการทากิจกรรม เชน่ สรา้ งสงิ่ ประดิษฐใ์ หส้ ูงทส่ี ุด ตามวสั ดทุ มี่ ีอยภู่ ายในกลมุ่ และบ่งบอกเอกลกั ษณข์ ององคท์ เี่ ดน่ ชดั ได้ เป็นตน้ 3. ผูน้ ากระบวนการ ใหส้ มาชกิ ในแตล่ ะกลมุ่ ระดมความคดิ และกาหนดเวลา 5-10 นาที ตามความเหมาะสม พรอ้ มทง้ั ใหเ้ ตรยี มบุคคลนาเสนอผลงาน 4. หลกั จากแต่ละกลุ่มนาเสนองานเสร็จ ใหผ้ ูน้ ากระบวนการสรุปกิจกรรมและ แลกเปล่ียนการทางานแบบมีสว่ นรว่ ม เพ่ือนาไปสูอ่ งคก์ รผูกพนั และมีความสขุ 17

ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ สาหรบั ทมี นาในสถานประกอบการ กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ • การปรบั ความคดิ ชีวิตเป็ นสขุ • อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ื นฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แขง็ ( ใชเ้ วลา 2 ชวั่ โมง ) เอกสารการใชป้ ระกอบการสอน 18

กจิ กรรมท่ี 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 1. การปรบั ความคดิ ชวี ิตเป็ นสขุ กำรปรบั ระบบควำมคดิ เป็ นปัจจยั หน่ึงของการเสริมสรา้ งใหค้ นวยั ทางาน มีความสุขเพราะเป็ นการ ชว่ ยใหเ้ ปิดมุมมองทมี่ ีตอ่ ตนเองและผูอ้ นื่ รวมทงั้ สถานการณต์ า่ งๆ ทเ่ี กิดข้ึนรอบตวั เราเป็นการมองอยา่ งรอบ ดา้ น เห็นคุณคา่ ในตนเองและผูอ้ ่ืน ลดความอคติสรา้ งความหวงั กาลงั ใจใหม้ ีพลงั ใจที่เขม้ แข็งในการใชช้ ีวิต ตอ่ ไป การปรบั เปล่ียนระบบความคิด เป็ นการสนบั สนุนและเชอ่ื มโยงใหค้ นวยั ทางานสามารถมองโลกในแง่ดี กิจกรรมบางกิจกรรมเป็ นสิ่งที่สถานประกอบการไดด้ าเนินการอยู่แลว้ เช่น กิจกรรมยกย่องเชิดชู พนกั งานในรูปแบบตา่ งๆแตค่ วรเพ่ิมกิจกรรมทน่ี อกเหนือจากท่ี สถานประกอบการมีอยแู่ ลว้ เพื่อเพ่ิมความรู้ ความเขา้ ใจดา้ นสุขภาพจติ และเสรมิ ทกั ษะใหม้ ี“พลงั สขุ ภาพจติ ” ในตวั พนกั งานทกุ คน วตั ถปุ ระสงคภ์ าพรวม เพ่ือใหพ้ นกั งานมีการปรบั เปล่ียนความคิดท่ีมีต่อตนเอง ผูอ้ ื่น และต่อสถานการณ์ความยุ่งยาก ทเี่ ผชญิ อยโู่ ดยเปิดมุมมองใหร้ อบดา้ นซงึ่ จะทาใหเ้ กิดความหวงั กาลงั ใจและพลงั ใจในการดาเนินชวี ติ ตอ่ ไป หมายเหตุ : เอกสารและสอ่ื ประกอบการนากจิ กรรมอย่ใู นสว่ นของภาคผนวก หรือสามารถสแกนจาก QR Code น้ีได้ 19

กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 1. การปรบั ความคดิ ชวี ิตเป็ นสขุ กจิ กรรม เกา้ อ้มี นษุ ย์ วตั ถปุ ระสงค์ เพอ่ื ใหพ้ นกั งานฝึ ก 1. การจดั การแกไ้ ขปัญหาอยา่ งเป็นระบบ 2. การวางเป้ าหมายตามความสามารถของตนเอง 3. การทางานเป็นทมี ระยะเวลาทใ่ี ช้ ครงั้ ละ 15-20 นาที ประโยชนท์ ่ไี ดร้ บั 1. ปรบั ระบบความคิดมองปัญหาในแง่ดที ที่ า ใหเ้ รามีทกั ษะการใชช้ วี ติ มากข้ึน 2. มีความหวงั กาลงั ใจและพลงั ใจในการดาเนินชีวติ 3. มีสมั พนั ธภาพทด่ี ีตอ่ ผูอ้ น่ื โอกาสในการนา ไปใช้ สามารถนากจิ กรรมน้ีไปจดั ในรูปแบบ Walk rally หรอื ฐานความรู้ 1ฐานสอดแทรกกบั การจดั กิจกรรมสปั ดาห์ ความปลอดภยั ทหี่ น่วยงานจดั ทกุ ปี ขอ้ ควรระวงั คอื จานวนสมาชกิ ทเี่ ขา้ รว่ มกิจกรรมในแตล่ ะรอบอยา่ งนอ้ ยควรมีจานวน 10 คนข้ึนไป แนวทางการจดั กจิ กรรม 1. ผนู้ ากจิ กรรมใหพ้ นกั งานทกุ คนทอี่ ยูใ่ นฐานรว่ มกนั ทากจิ กรรม “เกา้ อ้มี นุษย”์ โดย 1.1 ใหส้ มาชกิ ทกุ คนจบั มือกนั เป็นวงกลม จากนน้ั ปล่อยมือจากกนั ผนู้ ากิจกรรม สง่ั ใหท้ กุ คนหนั หนา้ ไปในทศิ ทาง เดียวกนั เช่น “ซา้ ยหนั / ขวาหนั ” และใหย้ ืนอยู่ในท่านนั้ จากนน้ั ลองใหส้ มาชิกประเมินตนเองวา่ จะสามารถทากิจกรรม “เกา้ อ้มี นุษย”์ ไดน้ านทสี่ ดุ เป็นเวลากีน่ าทโี ดยผูน้ ากิจกรรมยงั ไม่ตอ้ งบอกรายละเอยี ดการทากิจกรรมใหบ้ อกเพียงขอ้ มูลวา่ กิจกรรมน้ีมีคะแนนเต็ม 5 คะแนนหากทา ไดส้ าเรจ็ และเคยมีผทู้ ที่ าไดน้ านทสี่ ุดถึง 5 นาที 1.2 หลงั จากสมาชิกร่วมกนั ตดั สินใจไดแ้ ลว้ วา่ จะร่วมกนั ทากิจกรรม “เกา้ อ้ี มนุษย”์ ใหไ้ ดน้ านที่สุดก่ีนาทีผูน้ า กจิ กรรมใหส้ มาชกิ เริ่มทากิจกรรม ดว้ ยการบอกใหส้ มาชิกทุกคนขยบั เขา้ มาชิดกนั จนเสมือนวา่ แต่ละคนเป็ นเกา้ อ้ีเพื่อใหค้ น ขา้ งหนา้ ไดน้ ง่ั ลงบนขาหรือตกั ของตนเอง โดยสมาชิกทกุ คนจะตอ้ งนง่ั ตอ่ ๆ กนั ไปจนครบทกุ คน และนง่ั อยู่ในทา่ นนั้ จนครบ เวลาตามทต่ี กลงกนั ไว้ 1.3 ในกรณีทสี่ มาชกิ ไม่สามารถทากิจกรรมไดส้ าเร็จตามทีไ่ ดต้ กลงกนั ไวแ้ ละ สมาชิกมีความพรอ้ มท่ีจะขอลองทา ใหม่ ใหผ้ ูน้ ากิจกรรมเปิ ดโอกาสใหส้ มาชิกไดเ้ ร่ิมทากิจกรรมอีกครง้ั โดยใหร้ ่วมกนั คิดวางแผนเพ่ือปรบั วิธีการหรือลด ระยะเวลาทจ่ี ะสามารถทาไดส้ าเรจ็ หมายเหตุ : เอกสารและสอ่ื ประกอบการนากจิ กรรมอยู่ในส่วนของภาคผนวก หรอื สามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 20

กจิ กรรมท่ี 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 2. อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ื นฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แขง็ คาช้แี จงสาหรบั ผูน้ ากิจกรรม ควำมเขม้ แข็งทำงใจ หรือ พลงั สุขภำพจิต หรือ พลงั อึด ฮึด สู้ เป็ นอีกหนึ่งปัจจยั ที่เสริมสรา้ งคน วยั ทางานใหม้ ีความสขุ เพราะเป็ นพลงั ใจท่จี ะกระตุน้ ใหค้ นลุกข้ึนมาตอ่ สูเ้ อาชนะอุปสรรคเม่ือตอ้ งเผชิญกบั ปัญหา และกลบั มามีความเขม้ แข็งทางใจ ใชช้ วี ติ ไดต้ ามปกติ ดงั นน้ั กำรมองโลกในแง่บวก การมองโลกในแง่ดีการปรบั เปล่ียนความคิด เป็ นปัจจยั ที่สาคญั ในการ เสริมสรา้ งความสุขคนวยั ทางาน แต่จาเป็ นตอ้ งมีปัจจยั ความเขม้ แข็งทางใจร่วมดว้ ยจึงจะทาใหค้ นวยั ทางาน กลบั มาใชช้ วี ติ ไดอ้ ยา่ งปกติคาวา่ “พลงั สุขภาพจิต”“ความเขม้ แข็งทางใจ” “พลงั อดึ ฮึด สู”้ มีความ เช่อื มโยง และมีความหมายเดียวกนั แตท่ เี่ รยี กตา่ งกนั ข้ึนอยกู่ บั ความคนุ้ เคยหรือการ เลือกใชใ้ หเ้ หมาะสมกบั กลุม่ เป้ าหมาย ทจ่ี ะเกิดความรูค้ วามเขา้ ใจในเรอ่ื งน้ี ความเชื่อมโยงระหวา่ ง“พลงั สุขภาพจิต”“ความเขม้ แข็งทางใจ”“พลงั อึด ฮึดสู”้ คือ คนเราทุกคนจะมี พลังสุขภาพจิตอยู่ในตัวมาบ้างน้อยบ้าง พลังสุขภาพจิตน้ี จะทาให้คนๆ นั้นมีความเข้มแ ข็งทางใจ มีความสามารถท่ีจะเผชิญกบั ปัญหาหรือวิกฤต ในชีวิตซ่ึงความเขม้ แข็งทางใจจะตอ้ งประกอบไปดว้ ยพลงั 3 สว่ น คอื พลงั อดึ พลงั ฮดึ พลงั สู้ ซง่ึ จะทาใหส้ ามารถปรบั ตวั กา้ วผา่ นปัญหาและวกิ ฤตทเี่ ผชิญอยกู่ ลบั มาดาเนิน ชวี ติ ไดต้ ามปกติ “ควำมเขม้ แขง็ ทำงใจ” หรอื “พลงั อดึ ฮดึ ส”ู้ สามารถฝึ กฝนและพฒั นาใหเ้ พิ่มข้ึนได้ วตั ถุประสงคภ์ าพรวม เพ่ือใหพ้ นกั งานมคี วามเขม้ แข็งทางใจพรอ้ มทจี่ ะเผชญิ กบั สถานการณท์ เี่ ป็ นปัญหายงุ่ ยากใจโดยทส่ี ามารถ จดั การและกา้ วผา่ นปัญหาอปุ สรรคนนั้ ไดแ้ ละกลบั ไปใชช้ วี ติ ไดต้ ามปกติ 21

กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 2. อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ื นฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แขง็ 22

กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 2. อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ื นฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แขง็ 23

กจิ กรรมที่ 3 การรบั รคู้ วามรนุ แรงและอปุ สรรคในดกู ารดแู ลใจ 2. อดึ ฮดึ สู้ ฟ้ื นฟจู ติ ใจใหเ้ ขม้ แขง็ 24

ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ สาหรบั ทีมนาในสถานประกอบการ กจิ กรรมที่ 4 พลงั ใจและการฟังอย่างลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ • ความกรณุ า (Compassion) เปิ ดใจรบั ความรสู้ กึ • ความไวว้ างใจ (Trust) และทศั นคตเิ ชงิ บวก (Positive Outlook) • การฟังแบบเขา้ อกเขา้ ใจ (Empathic Listening) ( ใชเ้ วลา 60 นาที ) เอกสารการใชป้ ระกอบการสอน 25

กจิ กรรมที่ 4 พลงั ใจและการฟังอยา่ งลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ เทคนิคการฟังอย่างลกึ ซ้งึ (Deep Listening) การฟังเป็ นขนั้ ตอนท่ีสาคญั มากของการส่ือสาร หากเราฟังไดอ้ ย่างลึกซ้ึงจะช่วยใหเ้ ขา้ ใจในส่ิงที่ผูพ้ ูด อยากจะสื่ออย่างแทจ้ ริง และทาใหค้ วามสมั พนั ธท์ ี่มีต่อกนั ดีข้ึน แต่หากฟังไดไ้ ม่ดีพอจะทาใหเ้ ขา้ ใจไม่ตรงกนั สง่ ผลใหเ้ กิดความขดั แยง้ และความสมั พนั ธแ์ ยล่ งได้ แลว้ เราจะทาอยา่ งไรใหเ้ ราฟังไดด้ ขี ้ึน ลึกซ้งึ ข้ึน การฟังอยา่ งลึกซ้งึ (Deep Listening) คือ การฟังท่ใี สใ่ จฟังผูพ้ ูดอยา่ งแทจ้ ริง เหมือนวา่ มีแค่ผูพ้ ูดอยู่ ดว้ ยกบั เราเท่านนั้ เป็ นการฟังโดยปราศจากการตดั สิน ฟังลึกกว่าแค่คาพูด ไดย้ ินในส่ิงท่ีผูพ้ ูดไม่ไดพ้ ูด เช่น ความรูส้ กึ อารมณ์ ความตอ้ งการ คณุ คา่ ความเชอื่ เป็ นตน้ เทคนคิ การฟังอย่างลกึ ซ้งึ 1. ฟังดว้ ยความสนใจใคร่รู้ มีความสนใจใครร่ ู้ อยากเขา้ ใจผพู้ ูดมากข้ึน เปิดกวา้ งไมต่ ดั สนิ เขา้ ใจเขาตามความเป็ นจรงิ เพราะคนแต่ ละคนหลอ่ หลอมมาดว้ ยประสบการณท์ แ่ี ตกตา่ งกนั มีความเชอื่ ทศั นคติ และใหค้ ณุ คา่ ในสง่ิ ตา่ งๆ ทไ่ี ม่ เหมือนกนั คะ่ ถา้ เราฟังเพื่อเขา้ ใจเขา เราจงึ จะรบั รูต้ ามความเป็ นจรงิ 2. ฟังดว้ ยสติ มีสติอยกู่ บั ปัจจบุ นั อยกู่ บั ผพู้ ูดตลอด อยทู่ งั้ กาย ใจ สมอง ไม่เผลอคดิ เรอ่ื งอนื่ ไม่เผลอคดิ แทนวา่ เขา ควร... หรอื ตดั สนิ วา่ เขาเป็นแบบนนั้ แบบน้ี การมีสตทิ มี่ ากพอจะชว่ ยใหเ้ รารูเ้ ทา่ ทนั ตนเองวา่ เผลอคดิ เผลอตดั สนิ หรอื มีอารมณ์ ความรูส้ กึ อยา่ งไร ขณะทฟ่ี ัง เชน่ อดึ อดั เศรา้ อยากพูดแทรก เป็ นตน้ แลว้ สามารถดึงตวั เองกลบั มาใหเ้ ป็ นกลางในการรบั ฟัง และ อยกู่ บั ผพู้ ูดอยา่ งแทจ้ รงิ 3. ฟังดว้ ยตา ระหวา่ งฟังมีการสบตาผูพ้ ูดตลอด และคอยสงั เกตภาษากายของผพู้ ูด เชน่ สหี นา้ แววตา ทา่ ทาง ตอน เรม่ิ สนทนาเป็นอยา่ งไร ระหวา่ งทส่ี นทนามีภาษากายอะไรทเ่ี ปลี่ยนแปลงไป 4. ฟังดว้ ยหู ฟังและสงั เกตนา้ เสียงของผูพ้ ูดว่าเขามีอารมณ์ ความรูส้ ึกอย่างไร เช่น ช่วงแรกจงั หวะการพูดเร็ว นา้ เสยี งบ่งบอกถึงความกงั วลใจ พอคยุ ไปสกั พกั จงั หวะการพูดเรม่ิ ชา้ ลง นา้ เสยี งมน่ั ใจมากข้ึน เป็นตน้ 5. ฟังดว้ ยใจ เมื่อเรามีสติในการฟัง เราสามารถอยู่กบั คนตรงหนา้ อย่างแทจ้ ริงแลว้ ไม่เผลอใจลอย/เผลอคิด ไม่ตดั สนิ เราสามารถใชใ้ จของเรารบั รูอ้ ารมณ์ ความรูส้ กึ ของผูพ้ ูดไดค้ ะ่ 6. ฟังดว้ ยภาษากาย ระหวา่ งทฟี่ ัง เราพยกั หนา้ เป็ นระยะๆ ใหร้ ูว้ า่ เราฟังเคา้ อยู่ เขาก็จะเปิ ดใจทจี่ ะพูดเพ่ิมข้ึน 26

กจิ กรรมที่ 4 พลงั ใจและการฟังอย่างลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ 27

กจิ กรรมท่ี 4 พลงั ใจและการฟังอย่างลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ หมายเหตุ : เอกสารและสอื่ ประกอบการนากิจกรรมอยู่ในสว่ นของภาคผนวก หรือสามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 28

กจิ กรรมท่ี 4 พลงั ใจและการฟังอย่างลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ หมายเหตุ : เอกสารและสอื่ ประกอบการนากิจกรรมอยู่ในสว่ นของภาคผนวก หรือสามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 29

กจิ กรรมที่ 4 พลงั ใจและการฟังอยา่ งลกึ ซ้งึ Deep Listening สานสมั พนั ธ์ กจิ กรรม ฟังอย่างลกึ ซ้งึ Deep Listening 1. ผูน้ ากระบวนการ ช้แี จงวตั ถุประสงคแ์ ละทาความรูจ้ กั กบั สมาชิกท่ีเขา้ ร่วมกิจกรรม เพ่ือลดความตื่นเตน้ และ เปิดใจในเรยี นรูด้ ว้ ยกนั และกนั 2. หลงั จากแนะนาและทาความรูจ้ กั แลว้ อาจเป็ นกิจกรรม ท่สี ื่อถึงการรบั ฟัง การยอมรบั และการเคารพการตดั สิน กนั และกนั เชน่ กิจกรรมกลมุ่ เรอื่ งการใชว้ สั ดุทม่ี ีในกลุม่ ตอ่ กนั ใหย้ าวทสี่ ดุ เป็นตน้ 3. ผูน้ ากระบวนการ เริ่มพาสมาชิกเขา้ เน้ือหา อาจจะเรมิ่ จากการทใี่ หส้ มาชกิ สงั เกตตวั เองก่อนวา่ พรอ้ มในการเป็ น ผูฟ้ ังที่ดีหรือยงั และแลกเปลี่ยนจุดอ่อน จุดแข็ง เพื่อ นาไปสูก่ ารฟังเชงิ ลกึ 4. ผูน้ ากระบวนการ ขอจติ อาสาในการเป็ นตน้ แบบ เพื่อ แสดงใหส้ มาชิกไดด้ ู ไดฟ้ ัง ไดส้ งั เกต กระบวนการว่ามี ลกั ษณะอยา่ งไร และมีโอกาสพฒั นาอยา่ งไร 5. ผูน้ ากระบวนการ สรุปเน้ือหา กิจกรรม และประโยชน์ ทไี่ ดร้ บั ตลอดจนการนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั หมายเหตุ : เอกสารและสอื่ ประกอบการนากจิ กรรมอยใู่ นสว่ นของภาคผนวก หรือสามารถสแกนจาก QR Code น้ไี ด้ 30

ค่มู ือการจดั กรรม เสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ สาหรบั ทีมนาในสถานประกอบการ กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ • มารจู้ กั วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ กนั เถอะ • สถานประกอบการของเรามีวคั ซนี ใจหรอื ยงั • สารวจ ทบทวน วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ • ทบทวนแผนการสรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ ( ใชเ้ วลา 1 ชว่ั โมง 30 นาที ) เอกสารการใชป้ ระกอบการสอน 31

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ 32

กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ การทบทวนชมุ ชนและการกาหนดเป้ าหมายร่วมกนั กิจกรรม องคก์ ร ของคณุ มีวคั วีนใจหรือยงั ? (30 นาที) วตั ถปุ ระสงค์ ▪ เพื่อใหผ้ เู้ ขา้ รว่ มไดท้ บทวนการปฏิบตั งิ านทผี่ า่ นมาขององคก์ ร และวเิ คราะหช์ อ่ งวา่ งและแนวทาง ในการเสริมสรา้ งวคั ซนี ใจในสถานประกอบการของตนเองใหด้ ยี ง่ิ ข้นึ วสั ด/ุ อปุ กรณ์ ▪ แบบประเมินวคั ซนี ใจในชมุ ชน (Checklist) ▪ บตั รความคดิ 4 สี (เขยี ว ฟ้ า เหลือง ชมพู ขนาด A4 ตดั ครงึ่ แนวนอน หนา 150 gram) คนละ 2-3 แผน่ ตอ่ สี ▪ ปากกาเคมสี าหรบั เขยี นคนละ 1 ดา้ ม ▪ เทปกาวยน่ ขนาด 1.5 น้ิว 5-10 คนตอ่ 1 มว้ น ทบทวนสง่ิ ทม่ี ีอยูแ่ ลว้ ในชมุ ชน ▪ ผูน้ ากระบวนการ แจกแบบประเมินวคั ซนี ใจในสถานประกอบการ (Checklist) ใหผ้ ูเ้ ขา้ รว่ มทกุ คน ▪ ใหเ้ วลาผูเ้ ขา้ รว่ มประมาณ 15 นาที เพ่ือประเมินวคั ซนี ใจในสถานประกอบการของตนเอง ▪ จากนน้ั เตรยี มกราฟใยแมงมุมใหค้ รบทงั้ 4 สรา้ ง ใหค้ รบทกุ ขอ้ วเิ คราะหร์ ว่ มกนั ▪ ผูน้ ากระบวนการ สอบถามความคดิ เห็นของผูเ้ ขา้ รว่ มวา่ กิจกรรมในแตล่ ะขอ้ นน้ั แตล่ ะคนใหค้ ะแนน หากให้ คะแนนไม่ตรงกนั ใหต้ วั แทนอธิบายถึงเหตุผลสน้ั ๆ แลว้ ใชเ้ สยี งขา้ งมากใหค้ ะแนนกิจกรรม ลงในกราฟใยแมงมุม ▪ เม่ือทาครบทา 4 สรา้ งแลว้ นากราฟใยแมงมุมทง้ั 4 กราฟโชวห์ นา้ หอ้ งประชมุ และสรุปรว่ มกนั วา่ มี กิจกรรม อะไรบา้ งในแตล่ ะดา้ นทเ่ี ราทาแลว้ ใครรบั ผิดชอบ แลว้ ยงั มีกิจกรรมอะไรบา้ งทย่ี งั ไม่ไดท้ า หรอื ตอ้ งพฒั นาตอ่ เพ่ือใหก้ ราฟใยแมงมุมของชุมชนในทกุ ดา้ นครบสมบูรณ์ ▪ นาสงิ่ ทต่ี อ้ งทาตอ่ หรอื พฒั นาใหส้ มบูรณ์ เขียนเป็ นเป้ าหมายหรอื กิจกรรมทชี่ ุมชนตอ้ งนาไปทาแผนตอ่ ไป 33

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ กราฟท่ี 1 การสรา้ งความรสู้ กึ ปลอดภยั 34

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ กราฟที่ 2 การสรา้ งความสงบ 35

กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ กราฟท่ี 3 การสรา้ งความหวงั 36

กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ กราฟที่ 4 การสรา้ งความเขา้ ใจ ใหโ้ อกาส 37

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ 38

กจิ กรรมที่ 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ ตวั อยา่ งการทากจิ กรรมทบทวนวคั ซนี ใจ 39

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ 40

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ 41

กจิ กรรมท่ี 5 การเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ในใจในสถานประกอบการ 42

ภาคผนวก สอ่ื /เน้อื หาสนบั สนนุ การเสรมิ สรา้ ง วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ 43

สอื่ ประกอบการสอื่ สารวิธีดแู ลสขุ ภาพจติ ใหก้ บั ประชาชน • เว็บไซต์ “สขุ ภาพใจ” http://www.thaimentalhealth.com/สอื่ ใจ-ใกลต้ วั /มลั ติมีเดยี .html คดั กรองสขุ ภาพจติ และดแู ลจติ ใจประชาชน • ช่องทางการขอรบั บรกิ ารดา้ นสขุ ภาพจติ หรือ ช่องทางการประเมินสขุ ภาพจติ ตนเอง : เว็บแอพพลเิ คชน่ั Mental Health Check-In ของกรมสขุ ภาพจติ หลกั สตู รพฒั นาศกั ยภาพการดแู ลสขุ ภาพจติ ใหก้ บั ทีมในองคก์ ร / สถานประกอบการ • พฒั นาทกั ษะ การปฐมพยาบาลทางใจเบ้อื งตน้ (PFA) ใหก้ บั เจา้ หนา้ เจา้ หนา้ ท่ีในองค์กร เพอื่ ใหก้ ารดูแล จิตใจแก่คนในองค์กรเบ้ืองตน้ ผ่าน http://www.thaimentalhealth.com/ส่ือใจ-ใกลต้ วั /elearning/ การปฐมพยาบาลทางใจ-สาหรบั สถานการณก์ ารแพร่ระบาดของโควดิ -19.html • พฒั นาทกั ษะ การเสริมสรา้ งความเขม้ แข็งทางใจ (RQ) ใหก้ บั เจา้ หนา้ เจา้ หนา้ ท่ี เพื่อใหก้ ารดูแล แก่กล่มุ เปราะบาง เช่น กล่มุ ตกงาน กล่มุ รายไดน้ อ้ ย ฯลฯ • พฒั นาทกั ษะ การผ่อนคลายความเครียด ใหก้ บั เจา้ หนา้ ท่ี เช่น การคลายเครียดดว้ ยสติ (MIO) การใหก้ ารปรกึ ษาเบ้อื งตน้ เป็ นตน้ (https://www.dmh.go.th/covid19/video/) 44

ผูร้ ่วมพฒั นาคู่มือ สานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) สานกั สรา้ งสรรคแ์ ละโอกาส (สานกั 6) บรษิ ทั วายเอม็ พี เพรส แอนด์ ดายส์ (ไทยแลนด)์ จากดั จงั หวดั ชลบรุ ี บริษทั เอจซี ี แฟลทกลาส (ประเทศไทย) จากดั (มหาชน) จงั หวดั ชลบรุ ี คณะทางาน นางเดือนเพญ็ ชาญณรงค์ ผูอ้ านวยการศนู ยส์ ขุ ภาพจติ ที่ 6 ที่ปรกึ ษา นางสาวจรยิ า สอนภกั ดี หวั หนา้ กล่มุ งานวิชาการสขุ ภาพจติ ท่ีปรกึ ษา นางสาวยุวศรี กลบี โกมุท นกั วิชาการสาธารณสขุ ชานาญการ นางสาวสนุ ทรี เรอื นตระกูล นกั วิชาการสาธารณสขุ ชานาญการ นางจติ รลดา ทิมาบตุ ร นกั วิชาการสาธารณสขุ ชานาญการ นางสาววรญั ญก์ านต์ วงษข์ นั ธ์ นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั ิการ นายอภสิ ทิ ธิ์ กลดั กนั แสง นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั ิการ นางสาววรรณวิภา เฉอื่ ยราษฎร์ นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั ิการ นางสาวอาทิตนนั ท์ สมิงนลิ นกั วิชาการสาธารณสขุ นางสาวอไุ รวรรณ นลิ เต่า นกั วิชาการสาธารณสขุ นายขจรศกั ด์ิ วีระวงศ์ นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั กิ าร ผูเ้ รยี บเรียง 45

เอกสารอา้ งองิ 1. ค่มู ือการเสรมิ สรา้ งวคั ซนี ใจในชมุ ชน สาหรบั ผูน้ ากระบวนการในชมุ ชน กองส่งเสรมิ และพฒั นาสขุ ภาพจติ กรมสขุ ภาพจติ (2564) 2. โปรแกรมสรา้ งสขุ สถานประกอบการ กองส่งเสรมิ และพฒั นาสขุ ภาพจติ กรมสขุ ภาพจติ (2562) 3. องคค์ วามรเู้ รอ่ื ง วคั ซนี ใจในสถานประกอบการ กองส่งเสรมิ และพฒั นาสขุ ภาพจติ กรมสขุ ภาพจติ (2564) 4. หลกั สตู ร เสรมิ สรา้ งพลงั ใจ RQ สานกั วิชาการสาธารณสขุ กรมสขุ ภาพจติ (2564) 5. หลกั สตู ร การฟังอย่างลกึ ซงึ Deep Listening สถาบนั สขุ ภาพจติ เดก็ และวยั ร่นุ ราชนครนิ ทร์ (2563) 46