พลังงานเสียง

Jirarat’s Science Classroom

แหล่งกำเนิดเสียง เสียงเกิดจำกกำรสั่นของแหล่งกำเนิดเสียงและ อำศัยตัวกลำงในกำรเคลื่อนที่ โดยแหล่งกำเนิดเสียงแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ แหล่งกำเนดิ เสยี งที่มำจำกธรรมชำติ และ แหล่งกำเนดิ เสยี งที่มนุษยส์ รำ้ งข้นึ Jirarat’s Science Classroom

แหล่งกำเนดิ เสยี งท่ีตำมธรรมชำติ เชน่ เชน่ เสยี งสุนัขเหำ่ เสยี งนกร้อง เสยี งแมวรอ้ ง เสยี งฟำ้ ผ่ำ Jirarat’s Science Classroom

แหล่งกำเนดิ เสยี งที่มนษุ ยส์ รำ้ งขึ้น เช่น เสียงกีตำร์ เสยี งรถยนต์ เสยี งกลอง เสียงโทรศพั ท์ Jirarat’s Science Classroom

ตัวกลำงของเสียง เสียงเกิดจำกกำรสั่นของแหล่งกำเนิดเสียง ของแข็ง และอำศยั ตวั กลำงในกำรเคลื่อนที่ ซ่งึ ตัวกลำงของเสียงจะ ของเหลว มีดว้ ยกัน 3 ประเภท คือ ของแข็ง ของเหลว และแก๊ส โดยเสียงจะเดินทำงผ่ำนตัวกลำงที่มีสถำนะของแข็งไ ด้ ดีกว่ำตัวกลำงที่มีสถำนะของเหลวและสถำนะแก๊ส ตำมลำดับ แก๊ส Jirarat’s Science Classroom

อวยั วะรบั เสยี ง ”หู” หชู ั้นนอก หชู ้นั กลำง หชู ้นั ใน หูเป็นอวัยวะรับเสียงประกอบด้วย 3 ส่วน คือ หูชั้นนอก หูชั้นกลำง และหูชั้นใน เมื่อเสียงเดินทำงผ่ำนตัวกลำงของเสียงเข้ำมำถึงรูหู จะทำให้ส่วนประกอบภำยในหูเกิดกำร สั่นสะเทอื น จงึ ทำให้เรำได้ยินเสยี ง Jirarat’s Science Classroom

ส่วนประกอบภำยในหขู องมนษุ ย์ ท่มี ีผลตอ่ กำรได้ยนิ เสยี ง ใบหู ช่วยในกำรรับคลืน่ เสยี ง เพอื่ ให้เสียงเข้ำสู่รูหู 1. กระดกู คอ้ น เป็นส่วนทีค่ อยรับกำรส่นั สะเทอื น 2. กระดกู ทงั่ มำจำกเยอ่ื แก้วหู เมอื่ ได้รบั เสียงแล้วจะสง่ 3. กระดกู โกลน กำรส่นั สะเทอื นไปสสู่ ่วนนอกสดุ ของหชู นั้ ใน คอเคลยี รูหู เปน็ ทำงผำ่ นของคลืน่ เสียงเข้ำสูอ่ วัยวะภำยในหู เป็นสว่ นทคี่ อยรบั กำรสน่ั สะเทือนของคลื่นเสียง เย่อื แกว้ หู เปน็ สว่ นของหทู ่ีเกิดกำรสน่ั สะเทอื น เม่ือได้รบั เสียง ทมี่ ำจำกหูชั้นกลำง และสง่ ไปยังเส้นประสำทในกำรรับฟัง Jirarat’s Science Classroom

กำรได้ยนิ เสยี งผำ่ นตวั กลำง กำรเคลอ่ื นทขี่ องเสยี งผำ่ นตวั กลำงมำถงึ หขู องผฟู้ ัง เสยี งตำ่ ง ๆ เดินทำงผำ่ นตัวกลำงทเ่ี ปน็ ของแข็งได้ดมี ำกกวำ่ ตวั กลำงท่ีเป็นของเหลว และอำกำศ ของแขง็ ของเหลว แกส๊ Jirarat’s Science Classroom

กำรไดย้ นิ เสยี งผำ่ นตวั กลำง ข้นั ตอนกำรไดย้ นิ เสยี งของมนษุ ย์ อวยั วะรับเสยี ง (หู) 1. เมื่อแหล่งกำเนดิ เสยี งสนั่ สะเทอื น จะสง่ พลังงำนผ่ำนตัวกลำงของเสยี ง (ในทน่ี ้ี คือ อำกำศ) 2. โมเลกุลของตวั กลำงเรม่ิ แหลง่ กำเนดิ เสยี ง สัน่ สะเทือนตอ่ กนั จนมำถงึ หูของผูฟ้ งั Jirarat’s Science Classroom

กำรไดย้ นิ เสยี งผำ่ นตวั กลำง ขน้ั ตอนกำรไดย้ นิ เสยี งของมนษุ ย์ (ตอ่ ) 3. ใบหรู บั และสะท้อนคล่ืนเสียงเข้ำไปในรหู ทู ำใหเ้ ยื่อแก้วหสู ่ัน 4. กระดูกค้อน กระดูกทัง่ และกระดกู โกลนส่นั ตำมเย่อื แกว้ หู ทำให้เสน้ ประสำทภำยในคอเคลียสน่ั 5. พลงั งำนจำกกำรสั่นจะส่งคล่ืนเสยี งผ่ำนเส้นประสำท เขำ้ สสู่ มอง ทำใหผ้ ู้ฟังไดย้ นิ เสียง Jirarat’s Science Classroom

ลกั ษณะของเสยี ง เปน็ สมบตั ิประกำรหนงึ่ ของเสยี งทม่ี ีควำมสัมพันธ์กับแหล่งกำเนดิ เสยี ง เรยี กว่ำ ระดับเสยี ง เกิดจำกควำมเร็วในกำรส่ันสะเทอื นของแหล่งกำเนิดเสยี ง กำรสน่ั สะเทอื นของแหลง่ กำเนดิ เสยี งใน 1 วินำที เรยี กวำ่ มีหน่วยเป็นคร้งั ตอ่ วินำที เรยี ก ระดบั เสยี ง หรอื กำรเกดิ เสยี งสูง เสียงต่ำ จะแตกต่ำงกันข้ึนอย่กู บั ปัจจยั ดังนี้ Jirarat’s Science Classroom

ลักษณะของเสยี ง ปจั จยั แหลง่ กำเนดิ เสยี ง กำรสน่ั สะเทอื น ระดับเสยี ง 1. ขนำดของ แหล่งกำเนดิ เสยี ง มีขนำดเลก็ เร็ว สงู มขี นำดใหญ่ ชำ้ ตำ่ 2. ควำมยำวของ สงู แหลง่ กำเนดิ เสยี ง มีควำมยำวน้อย (มวลน้อย) เรว็ 3. ควำมตึงของ มีควำมยำวมำก (มวลมำก) ชำ้ ตำ่ แหล่งกำเนิดเสยี ง มคี วำมตงึ มำก เรว็ สงู มคี วำมตงึ น้อย (หย่อน) ชำ้ ตำ่ Jirarat’s Science Classroom

ตวั อย่ำง ระดับเสยี ง วำงไมบ้ รรทัดย่นื ออกมำจำกขอบโต๊ะ ประมำณ 10 ซม. วำงไม้บรรทัดย่ืนออกมำจำกขอบโตะ๊ ประมำณ 20 ซม. จำกนน้ั ใชม้ ือกดท่ปี ลำยไม้บรรทัดแล้วปล่อย จำกน้นั ใช้มือกดท่ีปลำยไม้บรรทัดแลว้ ปลอ่ ย 10 ซม. 20 ซม. ส่นั เรว็ ส่นั ชำ้ เสียงสงู เสยี งตำ่ Jirarat’s Science Classroom

เสยี งดงั เสียงคอ่ ย เปน็ สมบัตขิ องเสยี งท่เี รยี กว่ำ ข้ึนอยกู่ ับปรมิ ำณพลังงำนของเสียงท่ีเดนิ ทำงมำถงึ หูเรำ เช่น เสียงเคร่ืองบนิ มพี ลังงำนของเสียงมำกทำใหเ้ กดิ เสยี งดงั เสยี งกระซบิ มพี ลงั งำนนอ้ ยทำให้เกดิ เสยี งคอ่ ย ซ่งึ เสยี งตำ่ ง ๆอำจมคี วำมดังไม่เท่ำกนั ขน้ึ อยู่กบั ปจั จัย ดังน้ี ปจั จัยทมี่ ผี ลทำใหว้ ตั ถเุ กดิ เสยี งดงั เสียงคอ่ ย ควำมดังของเสียง เสียงดงั เสียงคอ่ ย 1. ระยะทำงจำกแหลง่ กำเนดิ เสียง • อยใู่ กลแ้ หล่งกำเนิดเสียง • อยู่ไกลแหล่งกำเนดิ เสียง 2. พลงั งำนในกำรส่นั สะเทอื นของ • สั่นดว้ ยพลังงำนมำก แหล่งกำเนดิ เสยี ง • สนั่ ดว้ ยพลงั งำนนอ้ ย Jirarat’s Science Classroom

ในกำรวดั ควำมดังของเสียง จะใช้เครอื่ งมือวดั ระดบั ควำมเขม้ ของเสยี ง เรยี กว่ำ ซึ่งมหี น่วยเปน็ Jirarat’s Science Classroom

ตวั อยำ่ ง ระดบั เสยี ง เสยี งโทรทศั นด์ งั จังเลย อยู่ใกลแ้ หลง่ กำเนิดเสยี ง อยไู่ กลแหลง่ กำเนิดเสยี ง ไดย้ ินเสยี งดัง ไดย้ นิ เสียงค่อย ได้ยินเสียงโทรทศั น์ ไม่คอ่ ยชัดเลย Jirarat’s Science Classroom

อันตรำยจำกมลพษิ ทำงเสยี ง เสยี งตำ่ งๆอำจทำให้เกิดอนั ตรำยกับหูได้ เช่น หำกมนษุ ย์รับฟงั เสยี งที่ดงั เกิน 85 เดซเิ บล ติดตอ่ กนั เป็นเวลำนำนๆ หรอื เกนิ วันละ 8 ชวั่ โมง จะทำให้เกิดอนั ตรำยตอ่ เยอ่ื แก้วหูได้ ดงั นั้น เรำ จงึ ควรรจู้ ักวธิ กี ำรปอ้ งกนั หรือหลกี เล่ยี งเสยี งทจ่ี ะก่อให้เกดิ อนั ตรำยต่อเยอื่ แก้วหู ซ่งึ กำรปอ้ งกนั หรอื หลกี เลย่ี งมลพษิ ทำงเสียงทำไดห้ ลำยวธิ ี Jirarat’s Science Classroom

ปลกู ตน้ ไมส้ งู ๆ หรือสรำ้ งกำแพงเพอ่ื ใชเ้ ปน็ แนวกนั เสียง ใช้มืออดุ หทู นั ที เมอ่ื ไดย้ นิ เสยี งดงั มำก ๆ อย่ำงกะทันหนั สำหรับบำ้ นทต่ี ดิ ถนน ใส่อปุ กรณค์ รอบหู หำกทำงำนในสถำนทท่ี มี่ เี สยี งดงั มำก ๆ ลดควำมดงั ของเสยี งเพลง หำกเปดิ เสยี งดงั มำกเกนิ ไป Jirarat’s Science Classroom

See you again. Jirarat’s Science Classroom