คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.3 เล่ม 1

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คู่มือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 หลักหมน่ื หลกั พนั หลกั ร้อย หลักสบิ หลักหนว่ ย หนงั สือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 9 10 แสดงวิธหี าผลลบ 5 10 8 6 6 0 0 − 97,005 − 7,352 = 2 5 3 6 วิธที าำ สังเกต ผลลบบวกตัวลบเทา่ กับตวั ต้ัง 8 4 0 6 4 16 9 98 6 10 100 5 − 7 0 7 3 5 2 8 9 6 5 3 ครูอธบิ ายเพมิ่ เติมวา่ ในการเขียนแสดง ตอบ ๘๙,๖๕๓ วิธหี าผลลบไมจ่ �ำ เป็นตอ้ งเขยี นคำ�วา่ หลักหม่ืน 1 54,700 − 388 = 2 60,058 − 349 = หลักพนั หลกั ร้อย หลักสิบ หลักหน่วย ตามท่ี 3 43,005 − 1,545 = 4 30,052 − 6,948 = เสนอไวใ้ นหนังสอื เรยี นหน้า 60 ครใู หน้ ักเรยี น ตรวจคำ�ตอบว่าผลลบบวกตัวลบเทา่ กับตัวต้งั 5 22,300 − 13,244 = 6 19,006 − 18,336 = หรือไม่ หากนกั เรยี นยังไม่เขา้ ใจครอู าจให้ 7 76,300 − 5,439 = 8 25,007 − 7,225 = นกั เรียนศกึ ษาเพ่มิ เติมจากการสแกน QR Code 9 99,500 − 54,695 = 10 80,096 − 79,788 = เพอ่ื ศกึ ษาวธิ กี ารหาผลลบโดยการตง้ั ลบทม่ี ี การกระจายจากตวั ตงั้ สองหลักตดิ กนั ในวีดิทศั น์ แบบฝกึ หดั 2.4.3 ทแี่ สดงไว้อย่างละเอียด | 61สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 7. ครูยกตวั อย่างการหาผลลบโดยการ เฉลย 9 9 ตง้ั ลบทีม่ กี ารกระจายจากตัวตั้งสองหลกั ติดกนั ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 61 เช่น 1 วิธที ำ� 5 4 6 10 10 2 วิธีท�ำ 5 10 10 4 18 97,005 − 7,352 = โดยสุ่มนักเรยี นออกมา 0 8 เขียนแสดงวิธหี าผลลบ จากนนั้ แบ่งนักเรียน 7 0 8 − 6 0 0 5 9 − เป็นกลุ่ม แล้วใหแ้ ตล่ ะกลมุ่ ช่วยกนั เขยี นแสดงวธิ ี 3 8 3 4 หาผลลบ โดยการต้งั ลบท่ีมีการกระจาย กลมุ่ ละ 3 ขอ้ แลว้ ใหแ้ ต่ละกลมุ่ ออกมาน�ำ เสนอ จนครบทกุ ขอ้ โดยชว่ ยกันตรวจค�ำ ตอบ 5 4 3 1 2 5 9 7 0 9 จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 2.4.3 หนา้ 41 - 42 หลงั จากทำ�แบบฝึกหัดถา้ พบวา่ ตอบ ๕๔,๓๑๒ ตอบ ๕๙,๗๐๙ มนี กั เรยี นคนใดเขยี นแสดงวธิ หี าผลลบของจ�ำ นวน สองจ�ำ นวนโดยการตง้ั ลบท่ีมกี ารกระจาย 9 9 2 10 10 2 10 10 4 12 3 วิธที ำ� 4 3 0 0 5 4 วธิ ีท�ำ 3 0 0 5 2 1 5 4 5 − 6 9 4 8 − 4 1 4 6 0 2 3 1 0 4 ตอบ ๔๑,๔๖๐ ตอบ ๒๓,๑๐๔ 9 9 1 12 2 10 10 8 10 10 5 วธิ ที ำ� 2 2 3 0 0 6 วธิ ที �ำ 1 9 0 0 6 1 3 2 4 4 − 1 8 3 3 6 − 9 0 5 6 6 7 0 ตอบ ๙,๐๕๖ ตอบ ๖๗๐ 12 9 14 9 5 2 10 10 1 4 10 10 7 วิธีท�ำ 7 6 3 0 0 8 วธิ ที �ำ 2 5 0 0 7 5 4 3 9 − 7 2 2 5 − 7 0 8 6 1 1 7 7 8 2 ตอบ ๗๐,๘๖๑ ตอบ ๑๗,๗๘๒ 14 9 9 8 4 10 10 7 10 10 8 16 9 วธิ ีทำ� 9 9 5 0 0 10 วธิ ที �ำ 8 0 0 9 6 5 4 6 9 5 − 7 9 7 8 8 − 4 4 8 0 5 3 0 8 ตอบ ๔๔,๘๐๕ ตอบ ๓๐๘ ไมถ่ ูกต้อง ครูควรสอนเพิ่มเติมเปน็ รายบุคคล 8. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลลบโดยการตั้งลบทม่ี กี ารกระจายจากตวั ตั้งสามหลกั ติดกัน ตามหนงั สือเรียนหนา้ 62 เชน่ 100,000 − 90,700 = จากตวั อยา่ งน้ี ครูควรอธบิ ายเก่ียวกับ การกระจายจ�ำ นวนที่อยถู่ ัดไปทางซ้ายสามหลกั โดยตอ้ งกระจายจากหลกั แสนไปหลกั หมืน่ และ | 57สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 จากหลักหมน่ื ไปหลักพนั และจากหลักพันไปหลักร้อย แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนในหลักเดยี วกนั มาลบกัน และในการเขยี นแสดงวธิ หี าผลลบ ครอู าจไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเขยี นค�ำ วา่ หลกั แสน หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นเกดิ ความเคยชนิ โดยใหน้ กั เรยี นเขยี นตวั เลขแสดงจ�ำ นวนในหลกั เดยี วกนั ให้ตรงกันแลว้ พจิ ารณาว่าตัวต้ังในหลกั ใดนอ้ ยกว่าตัวลบจึงกระจายจำ�นวนจากหลกั ถัดไปทางซ้าย ถ้าหลกั ถัดไปทางซ้ายเปน็ 0 ต้องกระจายจำ�นวนจากหลักถดั ไปทางซ้ายทลี ะหลกั ในทนี่ ีต้ ้องกระจาย จากหลักซ้ายสดุ คือหลักแสน และไดผ้ ลลบดงั นี้ หนงั สอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 0 99 100,000 − 90,700 = 10 10 10 1 0 0 0 0 0 − 9 0 7 0 0 เรมิ่ ลบจากหลกั หนว่ ย หลกั สิบ หลักรอ้ ย หลกั พัน หลกั หม่นื และหลักแสน ตามลาำ ดบั 9 3 0 0 การลบทมี่ ี ถ้าในหลักใด ตัวต้ังนอ้ ยกวา่ ตวั ลบ การกระจาย (4) ตอ้ งกระจายจาำ นวนจากหลกั ถัดไปทางซา้ ย มารวมกบั ตวั ตั้งในหลกั นัน้ แล้วจงึ ลบกัน หลกั แสน หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย 99 0 10 10 10 1 0 0 0 0 0 แสดงวธิ หี าผลลบ ดงั นี้ 9 0 7 0 0 − 99 0 10 10 10 1 0 0 0 0 00 − 9 3 0 0 9 0 7 0 จากนัน้ ครใู ห้นักเรียนตรวจคำ�ตอบ แล้วยกตวั อย่าง ดังนั้น 100,000 − 90,700 = 9,300 9 3 0 0 การหาผลลบโดยการตงั้ ลบท่มี กี ารกระจายจากตวั ตัง้ สห่ี ลัก สงั เกต 9,300 + 90,700 = 100,000 ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กับตัวตง้ั ติดกนั เชน่ 100,000 − 25,856 = ครูสมุ่ นกั เรียน 100,000 − 25,856 = ออกมาเขยี นแสดงวธิ หี าผลลบโดยการตง้ั ลบทม่ี กี ารกระจาย โดยหาผลลบท�ำ นองเดยี วกบั ตวั อย่างขา้ งต้น ถา้ นักเรยี น วิธีทาำ 9999 ไมส่ ามารถทำ�ได้ ครูอาจแนะนำ�โดยใช้คำ�ถามว่า หลกั ใด 0 10 10 10 10 100 − สังเกต 74,144 + 25,856 = 100,000 1 0 0 0 0 ผลลบบวกตัวลบเทา่ กบั ตวั ตง้ั 2 5 8 5 6 7 4 1 4 4 ตอบ ๗๔,๑๔๔ 62 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บ้างท่ตี ัวต้ังนอ้ ยกว่าตัวลบ กระจายจำ�นวนจากหลกั สบิ ไปหลักหน่วยได้หรอื ไม่ กระจายจำ�นวนจากหลกั รอ้ ยไปหลักสบิ ไดห้ รือไม่ กระจายจำ�นวนจากหลกั พัน ไปหลักรอ้ ยไดห้ รอื ไม่ กระจายจ�ำ นวนจากหลกั หมน่ื ไปหลกั พนั ไดห้ รอื ไม่ กระจายจำ�นวนจากหลกั แสน ไปหลักหมนื่ ไดห้ รอื ไม่ จากนน้ั กระจายจ�ำ นวนจากหลกั หมน่ื ไปหลกั พนั จากหลกั พนั ไปหลกั รอ้ ย จากหลกั รอ้ ยไปหลกั สบิ และจากหลกั สบิ ไปหลักหนว่ ยไดห้ รอื ไม่ เมือ่ กระจายแล้วจึงนำ�จำ�นวนในหลักเดียวกนั มาลบกันไดห้ รอื ไม่ จากน้นั ครูให้นกั เรียนตรวจค�ำ ตอบ 9. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลลบโดยการตง้ั ลบทม่ี กี ารกระจายจากตวั ตง้ั สามหลกั ตดิ กนั หรอื สห่ี ลกั ตดิ กนั ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 63 เชน่ 31,000 − 9,545 = ครสู มุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นแสดงวธิ หี าผลลบ โดยการต้งั ลบที่มกี ารกระจาย โดยต้องกระจายจากหลกั หมน่ื ไปหลักพัน จากหลักพันไปหลักรอ้ ย จากหลักร้อยไปหลกั สบิ และจากหลกั สบิ ไปหลักหน่วย ครูใหน้ กั เรยี นตรวจคำ�ตอบและร่วมกันสรปุ การหาผลลบโดยการต้ังลบทีม่ ีการกระจาย ดังนี้ การหาผลลบโดยการตงั้ ลบท่ีมกี ารกระจายต้อง เขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกนั มาลบกนั โดยเรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลักสบิ หลกั รอ้ ย หลักพัน หลักหม่นื และหลกั แสน ตามล�ำ ดบั ถา้ ในหลกั ใดตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบตอ้ ง กระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกบั ตวั ตง้ั ในหลกั นน้ั แลว้ จงึ ลบกนั แตถ่ า้ จ�ำ นวนในหลกั ถดั ไป ทางซา้ ยเปน็ 0 ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยทลี ะหลกั ตามล�ำ ดบั จากนน้ั ครแู บง่ นกั เรยี น เปน็ กล่มุ ใหแ้ ต่ละกลุ่มชว่ ยกนั เขยี นแสดงวิธหี าผลลบโดยการตง้ั ลบท่ีมีการกระจาย ตามหนงั สอื เรยี น 58 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 คู่มือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 หนา้ 63 กลมุ่ ละ 3 ขอ้ แลว้ ใหแ้ ตล่ ะกลมุ่ ออกมาน�ำ เสนอและตรวจค�ำ ตอบ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ท�ำ จนครบทกุ ขอ้ หนงั สือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 เฉลย แสดงวิธหี าผลลบ 99 99 13 9 9 31,000 − 9,545 = 5 10 10 10 4 10 10 10 8 3 10 10 10 1 วิธที �ำ 2 วิธที ำ� 5 0 0 0 9 3 วิธที ำ� 9 4 0 0 0 วธิ ที ำา 6 0 0 0 3 − 3 7 6 6 8 − 4 8 1 2 2 − 10 9 9 1 8 5 3 2 0 10 10 10 สังเกต ผลลบบวกตัวลบเทา่ กบั ตัวตั้ง 5 8 1 5 0 1 2 3 4 1 4 5 8 7 8 3 1 0 0 0 − ตอบ ๕๘,๑๕๐ ตอบ ๑๒,๓๔๑ ตอบ ๔๕,๘๗๘ 9 5 4 5 999 999 9999 2 1 4 5 5 6 10 10 10 10 0 10 10 10 14 0 10 10 10 10 10 4 วิธที ำ� 7 0 0 0 0 5 วิธีท�ำ 1 0 0 0 4 6 วิธีท�ำ 1 0 0 0 0 0 ตอบ ๒๑,๔๕๕ 4 6 1 9 − 6 8 − 6 8 5 − 6 5 3 8 1 9 9 3 6 9 9 3 1 5 ตอบ ๖๕,๓๘๑ ตอบ ๙,๙๓๖ ตอบ ๙๙,๓๑๕ 1 60,003 − 1,853 = 2 50,009 − 37,668 = 3 94,000 − 48,122 = 4 70,000 − 4,619 = 0 9 9 9 190 999 999 5 10,004 − 68 = 6 100,000 − 685 = 10 10 10 10 1 10 10 10 12 3 10 10 10 17 7 100,000 − 19,235 = 8 20,002 − 18,473 = 7 วธิ ที ำ� 1 0 0 8 วิธที ำ� 2 0 0 0 2 9 วิธีท�ำ 4 0 0 0 7 9 40,007 − 18,928 = 10 30,030 − 1,769 = 0 0 0 3 5 − 1 8 4 7 3 − 1 8 9 2 8 − 1 9 2 8 0 7 6 5 1 5 2 9 2 1 0 7 9 ตอบ ๘๐,๗๖๕ ตอบ ๑,๕๒๙ ตอบ ๒๑,๐๗๙ 9 9 12 2 10 10 2 10 10 วิธีทำ� 3 0 0 3 0 1 7 6 9 − 2 8 2 6 1 ตอบ ๒๘,๒๖๑ | 63สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การตรวจสอบความเขา้ ใจ 10. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล โดยใหน้ กั เรยี นเขยี นแสดงวิธหี าผลลบ โดยการต้ังลบทม่ี กี ารกระจายตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 64 โดยครอู าจแนะน�ำ วา่ ตอ้ งสงั เกตกอ่ นวา่ ในหลกั ใดตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ ถ้าพบว่าหลกั ใดตัวตั้งน้อยกว่าตวั ลบต้องท�ำ อยา่ งไร แลว้ ให้นกั เรยี น แต่ละคนเขยี นแสดงวิธหี าผลลบลงในสมุด ครูและนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ งและแก้ไข ขอ้ บกพรอ่ งแลว้ ร่วมกนั สรปุ สง่ิ ทีไ่ ด้เรยี นรู้ หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 ตรวจสอบความเข้าใจ สง่ิ ทีไ่ ด้เรียนรู้ แสดงวิธหี าผลลบ 2 30,008 − 17,590 = 1 11,342 − 6,178 = การหาผลลบของจำ�นวนสองจำ�นวนโดยการต้ังลบ ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวน สังเกต ผลลบบวกตวั ลบเท่ากบั ตัวต้ัง ทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกนั มาลบกนั โดยเรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลักรอ้ ย หลักพนั หลักหมน่ื และหลกั แสนตามลำ�ดับ ถา้ ในหลกั ใดตัวตง้ั น้อยกวา่ ตวั ลบต้องกระจายจ�ำ นวน สิง่ ท่ไี ดเ้ รยี นรู้ จากหลกั ถดั ไปทางซ้ายมารวมกบั ตัวตง้ั ในหลกั น้ันแล้วจึง ลบกัน แต่ถ้าจำ�นวนในหลกั ถดั ไปทางซา้ ยเป็น 0 การหาผลลบของจาำ นวนสองจาำ นวนโดยการตง้ั ลบ ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยทลี ะหลกั ตามล�ำ ดบั ให้ตรงกัน แล้วจึงนำาจาำ นวนทอ่ี ยู่ในหลกั เดยี วกันมาลบกนั โดยเริม่ จากหลกั หน่วย หลักสบิ หลกั ร้อย หลักพัน หลักหมืน่ และหลกั แสน ตามลาำ ดบั ถา้ ในหลกั ใด ตวั ตั้ง นอ้ ยกว่าตวั ลบ ต้องกระจายจำานวนจากหลักถัดไปทางซา้ ยมารวมกบั ตวั ตั้ง ในหลกั นน้ั แล้วจงึ ลบกนั แต่ถ้าจำานวนในหลกั ถดั ไปทางซ้ายเป็น 0 ต้องกระจายจาำ นวนจากหลกั ถัดไปทางซา้ ยทลี ะหลกั ตามลาำ ดบั จากนั้นครูให้นกั เรียนท�ำ แบบฝึกหดั 2.4.4 แบบฝกึ หัด 2.4.4 หนา้ 43 - 44 หลงั ทำ�แบบฝกึ หัดถา้ พบว่ามีนกั เรียนคนใด เขียนแสดงวธิ หี าผลลบไม่ถูกตอ้ ง ครูควรสอนเพิม่ เตมิ 64 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เปน็ รายบุคคล เฉลย 13 99 0 11 2 3 12 2 10 10 10 1 วธิ ที �ำ 1 1 3 4 2 2 วธิ ที �ำ 3 0 0 0 8 6 1 7 8 − 1 7 5 9 0 − 5 1 6 4 1 2 4 1 8 ตอบ ๕,๑๖๔ ตอบ ๑๒,๔๑๘ | 59สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 1 2.5 การหาคา่ ของตัวไมท่ ราบค่าในประโยคสญั ลักษณ์แสดงการบวกและ ประโยคสัญลักษณ์แสดงการลบ (2 ชัว่ โมง) หนงั สือเรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 จดุ ประสงค ์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกนิ 100,000 หาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่าในประโยคสญั ลักษณ์ 2.5 การหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลกั ษณ์ แสดงการบวกและประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการลบ แสดงการบวกและประโยคสัญลกั ษณแ์ สดงการลบ พัฒนาความรู้ ของจำ�นวนนับไม่เกิน 100,000 ชง่ั ผงกาแฟพรอ้ มถ้วย อา่ นนา้ำ หนักได้ 1,346 กรมั ถา้ ถว้ ยหนัก 255 กรมั ผงกาแฟหนกั ก่กี รมั ถ้วยหนกั 255 กรมั ถ้วยกับผงกาแฟหนกั รวมกัน 1,346 กรัม สือ่ การเรียนรู้ จะได ้ 255 + = 1,346 − เครอื่ งชง่ั น้ำ�หนกั ตัว 255 + = 1,346 ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบ − กระเปา๋ เปท้ ่ีมีส่งิ ของ 255 + = 1,346 ใช้ความสัมพันธ์ของการบวกและการลบ 1,346 − = 255 จะได้ 1,346 − 255 = 1,346 − 255 = 1,346 − 255 = 1,091 ดงั นน้ั 255 + 1,091 = 1,346 แนวการจดั การเรยี นร ู้ ผงกาแฟหนัก 1,091 กรมั การพัฒนาความรู้ ตรวจคำาตอบ 255 + 1,091 = 1,346 1. ครคู วรน�ำ สือ่ การสอนทเี่ ป็นของจรงิ เช่น เครื่องชัง่ | 65สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นำ้�หนักตัว กระเป๋าเปท้ ม่ี สี ง่ิ ของ เพ่อื นำ�มาช่งั นำ้�หนกั และใช้ในการทบทวนทำ�ความเข้าใจเกยี่ วกับการหา ค่าของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสญั ลักษณ์แสดงการบวกและประโยคสญั ลักษณ์แสดงการลบ โดยให้ นกั เรียน 2 คนออกมาหน้าห้อง คนหนง่ึ ยนื บนเครือ่ งชัง่ นำ้�หนกั อีกคนหนงึ่ อ่านน�้ำ หนักของเพื่อนเป็นขีด เช่น ถ้าชัง่ น้�ำ หนักได้ 31.2 กโิ ลกรัม ให้เพือ่ นอา่ นน้�ำ หนักเปน็ 312 ขดี เพราะ 1 กโิ ลกรัม เท่ากับ 10 ขีด ดงั นน้ั 31.2 กโิ ลกรมั จงึ เทา่ กบั 312 ขดี แลว้ ครเู ขยี นน�ำ้ หนกั ของนกั เรยี นบนกระดาน จากนน้ั ใหน้ กั เรยี น คนเดมิ ชง่ั น�ำ้ หนกั พรอ้ มสะพายกระเปา๋ เป้ อา่ นน�ำ้ หนกั เปน็ ขดี ครเู ขยี นน�ำ้ หนกั ของนกั เรยี นพรอ้ มกระเปา๋ เป้ บนกระดาน ครถู ามนกั เรยี นวา่ จากขอ้ มลู ทเ่ี ขยี นไว้ จะหาน�ำ้ หนกั ของกระเปา๋ เปไ้ ดอ้ ยา่ งไร ครูและนักเรยี น รว่ มกนั อภปิ รายและแสดงความคดิ เหน็ โดยครคู วรใชค้ �ำ ถามวา่ น�ำ้ หนกั ของเพอ่ื นทย่ี งั ไมส่ ะพายกระเปา๋ เป้ มากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ น�ำ้ หนกั ของเพอ่ื นทส่ี ะพายกระเปา๋ เป้ (นอ้ ยกวา่ ) จะหาน�ำ้ หนกั ของกระเปา๋ เปไ้ ดอ้ ยา่ งไร (น�ำ้ หนกั เพอ่ื นทส่ี ะพายเปล้ บดว้ ยน�ำ้ หนกั เพอ่ื นทย่ี งั ไมส่ ะพายกระเปา๋ เป้ หรอื อาจคดิ วา่ น�ำ้ หนกั เพ่อื นรวมกับ น�ำ้ หนกั กระเปา๋ เปเ้ ทา่ กบั น�ำ้ หนกั เพอ่ื นทส่ี ะพายกระเปา๋ เป)้ เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ยา่ งไร ค�ำ ตอบของ ค�ำ ถามสุดทา้ ยครอู าจช้แี นะและพยายามให้นกั เรยี นพดู และให้เหตุผลจนได้ขอ้ สรุป ดงั น้ี (ข้อมูลสมมุติ) นักเรยี นหนัก 37.8 กโิ ลกรัม หรอื 378 ขีด นักเรียนสะพายกระเปา๋ เปห้ นกั 40.2 กิโลกรมั หรือ 402 ขดี ประโยคสัญลักษณ์ 378 + = 402 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได้ 402 − 378 = 402 − 378 = 24 ดังนน้ั 378 + 24 = 402 ดังนน้ั กระเป๋าเป้หนัก 24 ขดี หรอื 2 กิโลกรมั 4 ขดี 60 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 คู่มอื ครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 หรือถา้ นกั เรียนเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ได้เปน็ 402 − 378 = ครูใหน้ ักเรียนหาค�ำ ตอบโดยไม่ตอ้ งใช้ ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบจะไดค้ �ำ ตอบเหมอื นกนั ครใู หน้ กั เรยี นตรวจค�ำ ตอบ 378 + 24 = 402 หรอื 24 + 378 = 402 จากนน้ั ครนู �ำ เขา้ สสู่ ถานการณใ์ นหนงั สอื เรยี นหนา้ 65 การชง่ั ผงกาแฟพรอ้ มถว้ ย อา่ นน�ำ้ หนักได้ 1,346 กรมั ถา้ ถ้วยกาแฟหนกั 255 กรมั จะหาน้�ำ หนกั ของผงกาแฟได้อย่างไร หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ครูใหน้ ักเรยี นเขียนประโยคสัญลักษณ์ เพ่ือหา บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกนิ 100,000 หาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลักษณ์ น้ำ�หนกั ของผงกาแฟเป็นกรมั นกั เรียนอาจเขยี น + 2,540 = 13,800 ประโยคสญั ลักษณ์ไดเ้ ปน็ 255 + = 1,346 ใชค้ วามสัมพันธข์ องการบวกและการลบ ความสัมพนั ธข์ องการบวกและการลบ แล้วใหน้ ักเรยี นหาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ โดยใช้ ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบ จะได้ จะได ้ 13,800 − 2,540 = + 2,540 = 13,800 ผงกาแฟหนกั 1,091 กรมั หรือถา้ นักเรียนเขียน ประโยคสญั ลักษณ์ไดเ้ ปน็ 1,346 − 255 = 13,800 − 2,540 = 11,260 13,800 − 2,540 = ดังนน้ั 11,260 + 2,540 = 13,800 13,800 − = 2,540 ตอบ ๑๑,๒๖๐ 1 500 + = 1,440 2 32,000 + = 51,440 ครใู หน้ กั เรยี นหาค�ำ ตอบไดโ้ ดยไมต่ อ้ งใชค้ วามสมั พนั ธ์ 3 8,652 + = 10,000 4 12,399 + = 27,440 ของการบวกและการลบ จะได้คำ�ตอบเหมอื นกัน 5 + 362 = 3,487 6 + 5,000 = 100,000 แลว้ ใหน้ กั เรยี นตรวจค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 65 7 + 49,378 = 53,487 8 + 9,362 = 30,000 2. ครยู กตวั อยา่ งการหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบ ควรตรวจคาำ ตอบดว้ ย ในประโยคสญั ลกั ษณ์แสดงการบวกและ ประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการลบ ตามหนงั สอื เรยี น แบบฝกึ หดั 2.5.1 หน้า 66 เช่น + 2,540 = 13,800 66 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครอู ธบิ ายวา่ การหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ อาจใช้ เฉลย ความสัมพันธข์ องการบวกและการลบโดยเขยี น เปน็ ประโยคสัญลกั ษณ์ ดงั น้ี 1 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 2 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ + 2,540 = 13,800 จะได ้ 1,440 − 500 = จะได้ 51,440 − 32,000 = 1,440 − 500 = 940 51,440 − 32,000 = 19,440 ดังนั้น 500 + 940 = 1,440 ดังนนั้ 32,000 + 19,440 = 51,440 ตอบ ๙๔๐ ตอบ ๑๙,๔๔๐ 13,800 − 2,540 = 11,260 3 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 4 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ ดงั นน้ั 11,260 + 2,540 = 13,800 ครูใหน้ ักเรียนตรวจคำ�ตอบ แล้วแบ่งนักเรยี น จะได้ 10,000 − 8,652 = จะได้ 27,440 − 12,399 = เป็นกลมุ่ ให้แต่ละกลุ่มหาคา่ ของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยคสญั ลักษณก์ ลมุ่ ละ 2 ข้อ แล้วให้ออก 10,000 − 8,652 = 1,348 27,440 − 12,399 = 15,041 มาน�ำ เสนอพร้อมตรวจค�ำ ตอบ ครแู ละนกั เรยี น ร่วมกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง ทำ�จนครบทุกข้อ ดงั นน้ั 8,652 + 1,348 = 10,000 ดงั นน้ั 12,399 + 15,041 = 27,440 จากนัน้ ครใู หน้ ักเรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 2.5.1 หน้า 45 - 46 เปน็ รายบคุ คล ครเู น้นยำ�้ ให้นกั เรียน ตอบ ๑,๓๔๘ ตอบ ๑๕,๐๔๑ ตรวจคำ�ตอบทุกครงั้ 5 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 6 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได ้ 3,487 − 362 = จะได ้ 100,000 − 5,000 = 3,487 − 362 = 3,125 100,000 − 5,000 = 95,000 ดงั น้ัน 3,125 + 362 = 3,487 ดงั นั้น 95,000 + 5,000 = 100,000 ตอบ ๓,๑๒๕ ตอบ ๙๕,๐๐๐ 7 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 8 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได้ 53,487 − 49,378 = จะได้ 30,000 − 9,362 = 53,487 − 49,378 = 4,109 30,000 − 9,362 = 20,638 ดงั นนั้ 4,109 + 49,378 = 53,487 ดังนน้ั 20,638 + 9,362 = 30,000 ตอบ ๔,๑๐๙ ตอบ ๒๐,๖๓๘ | 61สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 3. ครูยกตัวอยา่ งการหาค่าของตวั ไม่ทราบค่าในประโยคสญั ลักษณแ์ สดงการบวก และประโยคสัญลักษณแ์ สดงการลบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 67 เชน่ − 304 = 1,000 ครใู ชค้ �ำ ถามวา่ นกั เรยี นจะหาค่าของตัวไม่ทราบคา่ ไดอ้ ยา่ งไร ซง่ึ นกั เรยี น หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ควรบอกไดว้ ่าใชค้ วามสัมพนั ธ์ของการบวกและการลบ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ครถู ามวา่ จากประโยคสญั ลกั ษณน์ ใ้ี ชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวก และการลบได้อย่างไร นักเรยี นควรตอบได้ว่าได้ หาค่าของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสัญลกั ษณ์ 304 + 1,000 = ครูถามนักเรียนวา่ ไดผ้ ลบวกเท่าไร จะได้ 304 + 1,000 = 1,304 ดงั นน้ั 1,304 − 304 = 1,000 − 304 = 1,000 ครใู ห้นักเรยี นตรวจคำ�ตอบ และใหน้ ักเรยี นช่วยกันหาคา่ ใช้ความสมั พันธข์ องการบวกและการลบ ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได้ 304 + 1,000 = 304 + 1,000 = 304 + 1,000 = 1,304 ดังน้นั 1,304 − 304 = 1,000 − 304 = 1,000 − 1,000 = 304 ตอบ ๑,๓๐๔ ตรวจคำาตอบ 1,304 − 304 = 1,000 ของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสญั ลกั ษณ์ 5,789 − = 128 5,789 − = 128 พรอ้ มท้ังให้นักเรยี นตรวจค�ำ ตอบ ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะหา ใชค้ วามสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบ ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบ ค่าของตัวไมท่ ราบค่าในประโยคสญั ลกั ษณ์นไ้ี ดอ้ ยา่ งไร จะได้ 5,789 − 128 = + 128 = 5,789 นกั เรียนควรตอบได้ว่า ใช้ความสัมพนั ธ์ของการบวกและ 5,789 − 128 = 5,661 การลบจะได้ 5,789 − 128 = ครถู ามว่าได้ผลลบเทา่ ไร ดงั นัน้ 5,789 − 5,661 = 128 5,789 − = 128 จะได้ 5,789 − 128 = 5,661 ดงั นน้ั 5,789 − 5,661 = 128 5,789 − 128 = ตอบ ๕,๖๖๑ ตรวจคำาตอบ 5,789 − 5,661 = 128 | 67สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครใู หน้ กั เรยี นตรวจค�ำ ตอบ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 4. ครูยกตัวอย่างการหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ใน บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ประโยคสัญลักษณต์ ามหนงั สอื เรยี นหน้า 68 โดยใชก้ าร หาค่าของตวั ไมท่ ราบคา่ ในประโยคสัญลักษณ์ ถาม - ตอบ เกี่ยวกับการหาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ใน ประโยคสญั ลกั ษณโ์ ดยใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบแลว้ − 1,895 = 98,105 ใช้ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ ความสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได ้ 98,105 + 1,895 = − 1,895 = 98,105 98,105 + 1,895 = 100,000 98,105 + 1,895 = − 98,105 = 1,895 ดังนัน้ 100,000 − 1,895 = 98,105 ตอบ ๑๐๐,๐๐๐ แบง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ ใหแ้ ตล่ ะกลมุ่ หาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ใน 1 − 375 = 8,025 2 − 1,930 = 20,000 ประโยคสญั ลกั ษณ์กลมุ่ ละ 2 ขอ้ แลว้ ออกมานำ�เสนอหนา้ 3 − 28,375 = 7,590 4 − 6,375 = 89,000 หอ้ งเรียน ครอู าจใช้คำ�ถามเพอื่ ชแี้ นะวา่ จากประโยคสญั ลกั ษณ์ 5 1,531 − = 1,000 6 2,445 − = 695 นน้ี กั เรยี นใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบไดอ้ ยา่ งไร 7 90,009 − = 82,433 8 100,000 − = 5,555 แลว้ หาผลบวกหรอื ผลลบไดเ้ ทา่ ไร ตวั ไมท่ ราบคา่ คอื จ�ำ นวนใด ควรตรวจคำาตอบดว้ ย แลว้ ครใู หน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ตรวจค�ำ ตอบและเพอ่ื นในหอ้ ง รว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ทำ�จนครบทกุ ข้อ 68 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 2 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 3 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 4 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได้ 8,025 + 375 = จะได้ 20,000 + 1,930 = จะได ้ 7,590 + 28,375 = จะได ้ 89,000 + 6,375 = 8,025 + 375 = 8,400 20,000 + 1,930 = 21,930 7,590 + 28,375 = 35,965 89,000 + 6,375 = 95,375 ดังนัน้ 8,400 − 375 = 8,025 ดังนน้ั 21,930 − 1,930 = 20,000 ดังน้นั 35,965 − 28,375 = 7,590 ดังน้นั 95,375 − 6,375 = 89,000 ตอบ ๘,๔๐๐ ตอบ ๒๑,๙๓๐ ตอบ ๓๕,๙๖๕ ตอบ ๙๕,๓๗๕ 5 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 6 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 7 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ 8 ใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบ จะได้ 1,531 − 1,000 = จะได ้ 2,445 − 695 = จะได ้ 90,009 − 82,433 = จะได้ 100,000 − 5,555 = 1,531 − 1,000 = 531 2,445 − 695 = 1,750 90,009 − 82,433 = 7,576 100,000 − 5,555 = 94,445 ดงั นัน้ 1,531 − 531 = 1,000 ดงั น้นั 2,445 − 1,750 = 695 ดงั นน้ั 90,009 − 7,576 = 82,433 ดังนั้น 100,000 − 94,445 = 5,555 ตอบ ๕๓๑ ตอบ ๑,๗๕๐ ตอบ ๗,๕๗๖ ตอบ ๙๔,๔๔๕ 62 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ค่มู ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 3 เลม่ 1 5. ครกู �ำ หนดโจทย์การหาคา่ ของตัวไม่ทราบคา่ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ในประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการบวกและประโยคสญั ลกั ษณ์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไม่เกิน 100,000 หาค่าของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยคสัญลกั ษณ์ แสดงการลบอย่างละ 1 ขอ้ โดยใชก้ ารถาม - ตอบจนได้ + 1,500 = 3,000 ค�ำ ตอบและตรวจค�ำ ตอบ ครอู าจแบ่งกลุ่มหรือใหน้ กั เรยี น จบั ค่กู ันหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลกั ษณ์ ใชค้ วามสัมพนั ธ์ของการบวกและการลบ จะได้ 3,000 − 1,500 = 1,500 ดงั นน้ั 1,500 + 1,500 = 3,000 ตอบ ๑,๕๐๐ ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 69 เพ่ือฝกึ การหาค่าของตวั ไม่ทราบค่า 1 + 964 = 1,352 2 − 2,895 = 1,605 ในประโยคสัญลักษณแ์ สดงการบวกและประโยคสญั ลกั ษณ์ แสดงการลบ ครใู ห้นักเรียนออกมานำ�เสนอวิธีคดิ หาคำ�ตอบ ตอบ ๓๘๘ ตอบ ๔,๕๐๐ ให้เพอ่ื นได้ซกั ถามพรอ้ มทง้ั ตรวจค�ำ ตอบของแตล่ ะกลมุ่ หรอื แตล่ ะคู่ ถา้ มกี ลมุ่ ใดหรือคู่ใดไดค้ ำ�ตอบไมต่ รงกัน ใหอ้ อกมา 3 3,000 − = 575 4 6,219 + = 9,219 นำ�เสนอและเพอื่ นทกุ คนชว่ ยกันแกไ้ ขใหถ้ กู ตอ้ งพร้อมบอก เหตุผลในการแก้ไข จะเห็นวา่ โจทยก์ ำ�หนดให้มีตัวไมท่ ราบคา่ ตอบ ๒,๔๒๕ ตอบ ๓,๐๐๐ 5 1,238 + = 2,890 6 − 879 = 4,121 ตอบ ๑,๖๕๒ ตอบ ๕,๐๐๐ 7 + 1,980 = 2,500 8 3,750 + = 5,000 ตอบ ๕๒๐ ตอบ ๑,๒๕๐ 9 − 40,500 = 59,500 10 100,000 − = 7,000 ตอบ ๑๐๐,๐๐๐ ตอบ ๙๓,๐๐๐ ควรตรวจคำาตอบด้วย | 69สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อยใู่ นตำ�แหนง่ ท่ีต่างกนั เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นได้ฝกึ หาค่าของ ตวั ไม่ทราบค่าใหค้ รบทุกต�ำ แหนง่ ครูควรยกตวั อยา่ งโจทย์ให้มี ตวั ไมท่ ราบค่าอยคู่ รบทกุ ตำ�แหน่งเพือ่ นักเรียนจะได้เหน็ ตวั อยา่ งการหาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ และการใช้ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบที่ครอบคลุมทุกประโยคสญั ลกั ษณ์ การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 6. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นโดยใหน้ กั เรยี น หาค่าของตัวไมท่ ราบคา่ ในประโยคสัญลักษณ์แสดงการบวก ตรวจสอบความเขา้ ใจ และประโยคสัญลักษณ์แสดงการลบเปน็ รายบคุ คล หาคา่ ของตวั ไมท่ ราบค่าในประโยคสัญลักษณ์ ตามหนังสอื เรยี นหน้า 70 พรอ้ มตรวจค�ำ ตอบ ครูและ นกั เรียนรว่ มกันตรวจสอบความถูกต้อง ถ้าพบวา่ มนี กั เรยี น 1 + 469 = 1,295 2 1,748 − = 848 คนใดหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ไมถ่ กู ตอ้ ง ใหค้ รฝู กึ เพม่ิ เตมิ เปน็ รายบคุ คล แลว้ ร่วมกันสรปุ ส่งิ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ ตอบ ๘๒๖ ตอบ ๙๐๐ สิ่งทไ่ี ดเ้ รียนรู้ ควรตรวจคาำ ตอบดว้ ย สามารถใช้ความสัมพันธข์ องการบวกและการลบ สิ่งท่ีได้เรียนรู้ ในการหาค่าของตัวไม่ทราบค่าในประโยคสัญลักษณ์ แสดงการบวกและประโยคสัญลกั ษณ์แสดงการลบ สามารถใช้ความสมั พันธ์ของการบวกและการลบในการหาค่าของตวั ไม่ทราบค่า ในประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการบวกและประโยคสญั ลกั ษณ์แสดงการลบ จากนน้ั ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝกึ หัด 2.5.2 หนา้ 47 - 48 แบบฝึกหดั 2.5.2 70 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | 63สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 2.6 โจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปญั หาการลบ (1) (1 ชั่วโมง) จดุ ประสงค ์ แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวก หนงั สือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 และโจทย์ปญั หาการลบของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 100,000 2.6 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ (1) พฒั นาความรู้ สื่อการเรยี นรู้ ต้นกล้ามีเงินฝากในธนาคาร 25,730 บาท วันนีน้ ำาเงนิ ไปฝากอีก 3,980 บาท ตน้ กล้ามเี งนิ ฝากในธนาคารทัง้ หมดกี่บาท − แถบโจทย์ปัญหา − แถบประโยคสัญลกั ษณ์ โจทย์ถาม ต้นกล้ามีเงินฝากในธนาคารทั้งหมดก่บี าท โจทยบ์ อก ตน้ กล้ามีเงนิ ฝากในธนาคาร 25,730 บาท วนั น้นี าำ เงินไปฝากอกี 3,980 บาท − แถบบาร์โมเดล หาคำาตอบได้อยา่ งไร มอี ยู่ 25,730 ฝากอกี 3,980 หาเงินท้งั หมดได้จาก 25,730 บวก 3,980 แนวการจัดการเรียนรู้ ประโยคสญั ลกั ษณ์ 25,730 + 3,980 = การพฒั นาความรู้ วธิ ที าำ ต้นกล้ามีเงินฝากในธนาคาร 25,730 บาท 1. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาตามหนงั สอื เรยี น วนั นฝี้ ากอกี 3,980 บาท หนา้ 71 ตน้ กลา้ มเี งนิ ฝากในธนาคาร 25,730 บาท ตน้ กล้ามีเงนิ ฝากทง้ั หมด 25,730 + 3,980 = 29,710 บาท วันน้นี �ำ เงินไปฝากอกี 3,980 บาท ตน้ กลา้ มีเงนิ ฝากในธนาคารทง้ั หมดกบ่ี าท ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ สุ่มถามนกั เรียนเป็น ตอบ ตน้ กล้ามเี งินฝากในธนาคารทัง้ หมด ๒๙,๗๑๐ บาท 29,710 บาท เปน็ คาำ ตอบท่สี มเหตุสมผล เพราะ 25,730 มากกว่า 25,000 และ 3,980 มากกว่า 3,000 25,000 + 3,000 = 28,000 ดงั นน้ั คำาตอบควรมากกว่า 28,000 | 71สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายบคุ คล ดงั น้ี − โจทยถ์ ามอะไร (ตน้ กล้ามีเงินฝากในธนาคารท้ังหมดก่บี าท) − โจทยบ์ อกอะไร (ตน้ กลา้ มเี งนิ ฝากในธนาคาร 25,730 บาท วนั นน้ี �ำ เงนิ ไปฝากอกี 3,980 บาท) − จะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร เพราะอะไร (มอี ยู่ 25,730 บาท ฝากอกี 3,980 บาท หาเงิน ท้ังหมดได้จาก 25,730 บวก 3,980 เพราะจำ�นวนเงนิ ท่ฝี ากในธนาคารเพิ่มข้ึนจึงใช้การบวก) − เขียนเป็นประโยคสญั ลกั ษณ์ไดอ้ ย่างไร (25,730 + 3,980 = ) หาค�ำ ตอบได้เท่าไร (25,730 + 3,980 = 29,710) ครตู ิดแถบประโยคสญั ลกั ษณบ์ นกระดาน จากนนั้ ครูเขียนแสดง วธิ หี าค�ำ ตอบบนกระดานโดยครใู ชก้ ารถาม - ตอบ ดงั น้ี สว่ นทโ่ี จทยบ์ อกใหน้ �ำ มาเขยี นเปน็ บรรทดั แรก และบรรทดั ท่สี อง เขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวนและหน่วยให้ตรงกนั แล้วเขยี นส่วนทโี่ จทย์ถาม พร้อมหาคำ�ตอบในบรรทัดที่สาม และเขยี นสรุปค�ำ ตอบในบรรทดั สดุ ท้าย เชน่ วธิ ที ำ� ต้นกล้ามีเงินฝากในธนาคาร 25,730 บาท วนั นีฝ้ ากอีก 3,980 บาท ตน้ กล้ามเี งินฝากทัง้ หมด 25,730 + 3,980 = 29,710 บาท ตอบ ตน้ กลา้ มเี งนิ ฝากในธนาคารทงั้ หมด ๒๙,๗๑๐ บาท 64 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 คู่มอื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไรครอู าจสอน การตรวจสอบความสมเหตุสมผลตามหนงั สือเรยี นหน้า 71 พรอ้ มท้ังเน้นย้�ำ ว่า ควรตรวจสอบ ความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบทกุ ครง้ั 2. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หา ตามหนงั สอื เรยี น หนา้ 72 แมม่ เี งนิ 50,000 บาท ซอ้ื คอมพวิ เตอร์ หนงั สอื เรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ราคา 24,450 บาท แมเ่ หลอื เงนิ กบ่ี าท บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ สมุ่ ถามนกั เรยี น ดงั น้ี แม่มีเงิน 50,000 บาท ซือ้ คอมพวิ เตอร์ราคา 24,450 บาท แม่เหลือเงนิ กบี่ าท − โจทย์ถามอะไร (แมเ่ หลือเงนิ กบ่ี าท) โจทยถ์ าม แม่เหลอื เงินก่ีบาท − โจทยบ์ อกอะไร (แมม่ เี งนิ 50,000 บาท โจทยบ์ อก แม่มีเงนิ 50,000 บาท ซอ้ื คอมพวิ เตอรร์ าคา 24,450 บาท หาคำาตอบไดอ้ ยา่ งไร มอี ย ู่ 50,000 ใชไ้ ป 24,450 หาเงนิ ทเ่ี หลอื ไดจ้ าก 50,000 ลบดว้ ย 24,450 ซ้อื คอมพวิ เตอรร์ าคา 24,450 บาท) ประโยคสัญลกั ษณ ์ 50,000 − 24,450 = − จะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร เพราะอะไร วิธที ำา แม่มเี งนิ 50,000 บาท (มีอยู่ 50,000 บาท ใชไ้ ป 24,450 บาท หาเงิน ซือ้ คอมพวิ เตอรร์ าคา 24,450 บาท ท่เี หลือได้จาก 50,000 ลบดว้ ย 24,450 เพราะ แม่เหลอื เงิน 50,000 − 24,450 = 25,550 บาท แม่เหลือเงนิ น้อยลงจึงใช้การลบ) ตอบ แม่เหลอื เงิน ๒๕,๕๕๐ บาท − เขยี นเปน็ ประโยคสญั ลักษณ์ไดอ้ ยา่ งไร (50,000 − 24,450 = ) 25,550 เป็นคาำ ตอบทถ่ี กู ตอ้ ง เพราะ 25,550 + 24,450 = 50,000 − หาคำ�ตอบไดเ้ ท่าไร ปนี ี้โรงงานแหง่ หน่ึงผลติ รถยนต์ได้ 65,000 คัน ปีทแี่ ลว้ ผลิตได ้ 61,700 คัน ปีน้ีโรงงาน (50,000 − 24,450 = 25,550) ผลติ รถยนตไ์ ดม้ ากกว่าปีท่แี ลว้ ก่คี ัน โจทย์ถาม ปีนโ้ี รงงานผลติ รถยนต์ได้มากกวา่ ปที ่แี ลว้ กี่คนั โจทย์บอก ปนี โี้ รงงานแหง่ หนึ่งผลติ รถยนต์ได้ 65,000 คัน ปที แ่ี ล้วผลิตได้ 61,700 คนั ประโยคสญั ลกั ษณ์ 65,000 − 61,700 = ปีน้ี 65,000 คนั วิธีทาำ ปนี ี้โรงงานผลติ รถยนตไ์ ด้ 65,000 คนั ปีทแี่ ลว้ 61,700 คนั ปนี ม้ี ากกว่า ปีทแ่ี ลว้ ผลติ ได้ 61,700 คนั ปีทีแ่ ล้ว ปีน้ผี ลิตได้มากกว่าปีท่แี ล้ว 65,000 − 61,700 = 3,300 คนั ตอบ ปนี ีโ้ รงงานผลิตรถยนต์ได้มากกวา่ ปที ่แี ลว้ ๓,๓๐๐ คนั 3,300 เป็นคาำ ตอบทถี่ ูกต้อง เพราะ 3,300 + 61,700 = 65,000 ครตู ิดแถบประโยคสญั ลกั ษณ์บนกระดาน 72 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จากนนั้ ครเู ขียนแสดงวธิ หี าคำ�ตอบบนกระดาน โดยครูใช้การถาม - ตอบ ดงั นี้ สว่ นที่โจทยบ์ อกใหน้ ำ�มาเขียนเป็นบรรทดั แรกและบรรทัดทส่ี อง เขยี นตวั เลขแสดงจำ�นวนและหนว่ ยใหต้ รงกนั แลว้ เขียนสว่ นที่โจทย์ถามพรอ้ มหาคำ�ตอบ ในบรรทัดทสี่ าม และเขียนสรุปคำ�ตอบในบรรทัดสุดทา้ ย เช่น วิธที ำ� แม่มเี งนิ 50,000 บาท ซือ้ คอมพวิ เตอร์ราคา 24,450 บาท แมเ่ หลอื เงิน 50,000 − 24,450 = 25,550 บาท ตอบ แมเ่ หลือเงิน ๒๕,๕๕๐ บาท เมื่อได้คำ�ตอบแลว้ ครูถามนกั เรยี นว่าจะตรวจสอบความถกู ตอ้ งของค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร ครอู าจสอน การตรวจสอบความถกู ต้องของคำ�ตอบโดยใชค้ วามสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบตามหนงั สอื เรียน หนา้ 72 พร้อมทงั้ เน้นย้ำ�วา่ ควรตรวจสอบความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบทกุ ครงั้ ครอู ธบิ ายวา่ โจทยป์ ญั หาทย่ี กตวั อยา่ งจาก 2 ตวั อยา่ งขา้ งตน้ เปน็ โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หา การลบทัว่ ไปที่ใชก้ ารบวกและการลบที่ตรงกบั ความหมาย ครยู กตวั อยา่ งโจทยป์ ัญหาการบวกและ โจทยป์ ัญหาการลบท่ซี บั ซ้อนมากข้ึน เชน่ ปนี ี้โรงงานแห่งหนง่ึ ผลิตรถยนต์ได้ 65,000 คนั | 65สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เลม่ 1 ปีที่แล้วผลติ ได้ 61,700 คัน ปนี ี้โรงงานผลติ รถยนตไ์ ดม้ ากกวา่ ปีท่ีแล้วก่คี ัน ครูใช้การถาม - ตอบ ส่มุ ถามนักเรียนเปน็ รายบคุ คล ดังน้ี − โจทยถ์ ามอะไร (ปีนโ้ี รงงานผลิตรถยนตไ์ ด้มากกว่าปีท่แี ลว้ กี่คัน) − โจทยบ์ อกอะไร (ปนี โ้ี รงงานแหง่ หนง่ึ ผลติ รถยนตไ์ ด้ 65,000 คนั ปที แ่ี ลว้ ผลติ ได้ 61,700 คนั ) − จะหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร เพราะอะไร นักเรยี นอาจตอบคำ�ถามนีย้ ังไมไ่ ด้ ครอู ธบิ ายวิธคี ิด หาคำ�ตอบโดยใช้ bar model เพื่อนำ�มาเปรียบเทียบว่า ปใี ดผลิตได้มากกว่าและมากกว่าอย่เู ทา่ ไร และสามารถหาค�ำ ตอบได้โดยการลบ ดงั นี้ ปีน้ี 65,000 คัน ปีท่แี ลว้ 61,700 คัน ปนี ม้ี ากกว่า ปีที่แล้ว − เขียนเป็นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดอ้ ย่างไร (65,000 − 61,700 = ) − หาคำ�ตอบไดเ้ ทา่ ไร (65,000 − 61,700 = 3,300) ครูติดแถบประโยคสญั ลักษณ์ บนกระดาน จากนัน้ ครูเขียนแสดงวิธหี าคำ�ตอบบนกระดานโดยครใู ชก้ ารถาม - ตอบดงั นี้ ส่วนที่ โจทยบ์ อกใหน้ �ำ มาเขียนเป็นบรรทัดแรกและบรรทัดทส่ี อง เขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนและหน่วย ใหต้ รงกัน แล้วเขียนส่วนท่ีโจทยถ์ ามพร้อมหาคำ�ตอบในบรรทัดท่ีสาม และเขยี นสรปุ ค�ำ ตอบ ในบรรทดั สดุ ท้าย เชน่ วิธที �ำ ปีนโ้ี รงงานผลติ รถยนต์ได ้ 65,000 คัน คนั ปีที่แล้วผลติ ได ้ 61,700 คนั ปนี ีผ้ ลิตไดม้ ากกว่าปที ่ีแล้ว 65,000 − 61,700 = 3,300 ตอบ ปีนโ้ี รงงานผลิตรถยนต์ไดม้ ากกว่าปที ่แี ล้ว ๓,๓๐๐ คนั เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครูถามนกั เรียนวา่ จะตรวจสอบความถกู ตอ้ งของค�ำ ตอบได้อยา่ งไร ครอู าจสอน การตรวจสอบความถกู ต้องของค�ำ ตอบโดยใชค้ วามสัมพนั ธข์ องการบวกและการลบตามหนังสือเรียน หน้า 72 พรอ้ มท้ังเนน้ ยำ้�ว่า ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบทุกคร้งั 66 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 คู่มือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 3. ครูตดิ แถบโจทยป์ ญั หาเพอ่ื ยกตัวอย่าง หนงั สอื เรียนรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 การเขียนแสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หา บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 การบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ โดยใหน้ ักเรยี น ชว่ ยกันเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์และแสดงวิธี เขียนประโยคสญั ลกั ษณ์และแสดงวิธหี าคาำ ตอบ หาคำ�ตอบตามหนงั สอื เรียนหนา้ 73 แล้วใช้ การถาม - ตอบวา่ โจทยถ์ ามอะไร โจทยบ์ อกอะไร งานทอดผ้าปา่ โรงเรยี น ผปู้ กครองนกั เรียนร่วมทาำ บญุ 48,970 บาท ครรู ่วมทำาบญุ 9,999 บาท ผ้ปู กครองนกั เรียนและครรู ว่ มทาำ บุญท้งั หมดก่บี าท ประโยคสัญลกั ษณ ์ 48,970 + 9,999 = วิธที ำา ผ้ปู กครองนกั เรยี นร่วมทำาบุญ 48,970 บาท ครรู ว่ มทำาบุญ 9,999 บาท ผ้ปู กครองนกั เรียนและครูรว่ มทาำ บุญ 48,970 + 9,999 = 58,969 บาท ตอบ ผู้ปกครองนกั เรียนและครูร่วมทำาบญุ ทัง้ หมด ๕๘,๙๖๙ บาท หาคำ�ตอบได้อยา่ งไรเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคาำ ตอบดว้ ย ได้อยา่ งไร เขียนแสดงวิธีหาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร จนไดค้ ำ�ตอบและตรวจคำ�ตอบถูกต้อง 1 มูลนธิ แิ ห่งหนึง่ รบั บริจาคหนังสอื ได ้ 42,386 เลม่ นาำ ไปมอบให้แก่โรงเรยี นตา่ ง ๆ 35,597 เลม่ มลู นธิ ินเ้ี หลอื หนังสือก่ีเลม่ จากนนั้ ครอู าจแบง่ กลุ่มหรือใหน้ กั เรียนจบั คกู่ ัน 2 กลุม่ รกั ษ์ธรรมชาติปลกู ตน้ โกงกาง 25,670 ต้น ปลกู ตน้ ไม้ชนิดอ่นื 9,290 ตน้ ให้นกั เรียนเขยี นประโยคสญั ลักษณ์และ กล่มุ รักษธ์ รรมชาตปิ ลกู ตน้ ไมท้ ัง้ หมดกี่ตน้ เขียนแสดงวิธหี าคำ�ตอบขอ้ 1 ถึงข้อ 5 เพือ่ ฝกึ ทกั ษะการเขียนประโยคสัญลกั ษณ์ 3 ชาวประมงจบั ปลาได้ 4,876 กิโลกรมั จับหมกึ ได้ 1,985 กโิ ลกรมั ชาวประมง และเขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบในเวลาที่ก�ำ หนด จับปลาและหมึกไดท้ ัง้ หมดกก่ี ิโลกรมั 4 ชาวสวนขายมงั คดุ ได้เงนิ 65,200 บาท ขายเงาะได้เงิน 27,500 บาท ชาวสวน ขายมังคดุ ไดเ้ งินมากกว่าขายเงาะกี่บาท 5 เมือ่ วานนป้ี ๊มั นำ้ามนั ขายนา้ำ มนั ได ้ 980 ลิตร วนั น้ีขายได้ 1,450 ลติ ร เมือ่ วานนี้ ขายนำา้ มันได้น้อยกว่าวนั นก้ี ล่ี ติ ร เม่ือหมดเวลาครใู ห้นกั เรียนออกมานำ�เสนอ | 73สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิธคี ิดหาค�ำ ตอบใหเ้ พอื่ นไดซ้ ักถาม พรอ้ มทัง้ ตรวจสอบค�ำ ตอบของแต่ละกลมุ่ หรอื แตล่ ะคู่ ถ้ามกี ลมุ่ ใดหรอื คใู่ ดไดค้ ำ�ตอบไมต่ รงกนั ให้ออกมานำ�เสนอ และเพื่อนทุกคนช่วยกนั แก้ไขใหถ้ กู ต้อง พรอ้ มบอกเหตผุ ลในการแก้ไข พรอ้ มทง้ั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ เฉลย 1 ประโยคสญั ลักษณ ์ 42,386 − 35,597 = 2 ประโยคสัญลักษณ์ 25,670 + 9,290 = วิธีทำ� มูลนธิ แิ ห่งหนึ่งรับบริจาคหนังสอื ได้ 42,386 เลม่ วธิ ีท�ำ กล่มุ รักษธ์ รรมชาตปิ ลูกต้นโกงกาง 25,670 ตนั นำ�ไปมอบใหแ้ กโ่ รงเรยี นต่าง ๆ 35,597 เลม่ ปลกู ตน้ ไม้ชนดิ อ่ืน 9,290 ตัน มูลนิธินเ้ี หลอื หนังสอื 42,386 − 35,597 = 6,789 เล่ม กลมุ่ รักษธ์ รรมชาตปิ ลกู ต้นไมท้ ง้ั หมด 25,670 + 9,290 = 34,960 ตนั ตอบ มลู นธิ นิ เ้ี หลอื หนังสอื ๖,๗๘๙ เล่ม ตอบ กลุ่มรกั ษธ์ รรมชาตปิ ลกู ต้นไม้ท้งั หมด ๓๔,๙๖๐ ตนั 3 ประโยคสญั ลักษณ ์ 4,876 + 1,985 = 4 ประโยคสัญลกั ษณ์ 65,200 − 27,500 = วธิ ที ำ� ชาวประมงจับปลาได้ 4,876 กโิ ลกรัม วิธีท�ำ ชาวสวนขายมงั คดุ ไดเ้ งิน 65,200 บาท จับหมกึ ได้ 1,985 กโิ ลกรมั ขายเงาะได้เงนิ 27,500 บาท ชาวประมงจบั ปลาและหมึกได้ทงั้ หมด 4,876 + 1,985 = 6,861 กิโลกรมั ชาวสวนขายมงั คดุ ไดเ้ งนิ มากกวา่ ขายเงาะ 65,200 − 27,500 = 37,700 บาท ตอบ ชาวประมงจบั ปลาและหมึกได้ทัง้ หมด ๖,๘๖๑ กโิ ลกรัม ตอบ ชาวสวนขายมงั คุดได้เงนิ มากกว่าขายเงาะ ๓๗,๗๐๐ บาท 5 ประโยคสญั ลกั ษณ ์ 1,450 − 980 = วิธที ำ� วนั น้ีป๊มั น�้ำ มันขายน้�ำ มันได้ 1,450 ลิตร เม่ือวานน้ีปั๊มน้�ำ มนั ขายน�้ำ มันได้ 980 ลิตร เมื่อวานนี้ขายน้ำ�มนั ได้นอ้ ยกวา่ วนั นี้ 1,450 − 980 = 470 ลติ ร ตอบ เมื่อวานนี้ขายน�้ำ มันไดน้ อ้ ยกวา่ วันน้ี ๔๗๐ ลติ ร | 67สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3 การตรวจสอบความเข้าใจ บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจตามหนงั สอื เรยี น ตรวจสอบความเข้าใจ หนา้ 74 โดยใหน้ กั เรยี นเขยี นประโยคสัญลักษณ์ และเขยี นแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบเปน็ รายบุคคล เขียนประโยคสัญลักษณแ์ ละแสดงวธิ หี าคำาตอบ ในเวลาทก่ี �ำ หนด เมอ่ื หมดเวลา ครูและนักเรียน วนั แรกแมค่ ้าขายทุเรยี นได้ 28,365 บาท ช่วยกนั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ วันที่สองขายได ้ 39,720 บาท ถ้าพบว่ามีนักเรยี นคนใดเขียนประโยคสัญลักษณ์ วนั ท่ีสองขายทเุ รยี นไดเ้ งินมากกว่าวนั แรกกีบ่ าท เขยี นแสดงวิธีหาค�ำ ตอบไมถ่ กู ต้อง ใหฝ้ ึกเพิ่มเติม เป็นรายบุคคล และร่วมกันสรปุ สง่ิ ท่ีได้เรยี นรู้ ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำาตอบดว้ ย ส่ิงท่ีได้เรียนรู้ สง่ิ ท่ีได้เรียนรู้ การแก้โจทย์ปัญหาท�ำ ไดโ้ ดย การแก้โจทยป์ ัญหาทำาได้โดย อา่ นทำาความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปญั หา อา่ นทำ�ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแกป้ ญั หา หาคาำ ตอบ และตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคาำ ตอบ หาคำ�ตอบ และตรวจสอบความสมเหตุสมผล ของค�ำ ตอบ แบบฝึกหัด 2.6 จากนัน้ ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 2.6 74 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนา้ 49 - 51 เฉลย ประโยคสัญลกั ษณ ์ 39,720 − 28,365 = วิธที �ำ วันทีส่ องแมค่ ้าขายทุเรยี นได้ 39,720 บาท วันแรกแม่คา้ ขายทุเรียนได้ 28,365 บาท วนั ท่สี องขายทเุ รียนไดเ้ งินมากกวา่ วันแรก 39,720 − 28,365 = 11,355 บาท ตอบ วันท่ีสองขายทุเรียนได้เงนิ มากกวา่ วันแรก ๑๑,๓๕๕ บาท 2.7 โจทยป์ ัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ (2) (2 ชั่วโมง) จุดประสงค์ แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 สื่อการเรียนรู้ − แถบโจทยป์ ญั หา − แถบประโยคสญั ลกั ษณ์ − แถบบาร์โมเดล แนวการจัดการเรยี นร ู้ การพัฒนาความรู้ 1. ครอู ธบิ ายเกย่ี วกบั โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบในชว่ั โมงนเ้ี ปน็ โจทยป์ ญั หาทม่ี ี ความซบั ซอ้ นมากขึน้ ครอู าจใช้ bar model ในการอธิบายวิธีคิดหาค�ำ ตอบตามตัวอยา่ งหนังสอื เรียน หนา้ 75 เชน่ 68 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 คูม่ ือครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 1 สปั ดาหแ์ รกโรงงานขายสบไู่ ด้ 13,020 ก้อน หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 สัปดาห์ทีส่ องขายสบู่ได้มากกวา่ สัปดาหแ์ รก บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกิน 100,000 4,700 กอ้ น สัปดาห์ทสี่ องโรงงานขายสบู่ได้ กี่กอ้ น ครใู ช้การถาม - ตอบ สุ่มถามนกั เรยี น 2.7 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ (2) เป็นรายบคุ คล ดังนี้ พัฒนาความรู้ − โจทยถ์ ามอะไร (สัปดาหท์ ีส่ องโรงงาน ขายสบไู่ ดก้ ก่ี อ้ น) สปั ดาห์แรกโรงงานขายสบู่ได้ 13,020 ก้อน สปั ดาหท์ ี่สองขายสบู่ไดม้ ากกวา่ สปั ดาห์แรก 4,700 ก้อน สปั ดาห์ทีส่ องโรงงานขายสบไู่ ด้กีก่ อ้ น − โจทย์บอกอะไร (สปั ดาห์แรกโรงงาน ขายสบ่ไู ด้ 13,020 ก้อน สปั ดาหท์ ่ีสองขายสบู่ โจทยถ์ าม สัปดาหท์ ่ีสองโรงงานขายสบไู่ ดก้ ่ีกอ้ น ได้มากกว่าสัปดาหแ์ รก 4,700 กอ้ น) โจทยบ์ อก สปั ดาหแ์ รกโรงงานขายสบไู่ ด ้ 13,020 กอ้ น สัปดาหท์ ่ีสองขายสบู่ − จะหาค�ำ ตอบได้อย่างไร เพราะอะไร ไดม้ ากกวา่ สปั ดาหแ์ รก 4,700 กอ้ น นกั เรยี นอาจตอบค�ำ ถามนี้ยงั ไม่ได้ ครอู ธบิ าย วิธคี ดิ หาค�ำ ตอบโดยใช้ bar model หาคำาตอบไดอ้ ย่างไร สปั ดาห์ทสี่ องมากกวา่ สปั ดาห์แรก 4,700 ก้อน ครูติดแถบบารโ์ มเดลแสดงใหเ้ ห็นว่า สปั ดาห์แรก 13,020 ก้อน สปั ดาห์แรกขายสบ่ไู ด้ 13,020 กอ้ น สัปดาห์ที่ สัปดาห์สอง สองขายสบู่ไดม้ ากกวา่ สปั ดาหแ์ รก 4,700 กอ้ น พร้อมกับติดแถบบาร์โมเดลแสดงสปั ดาห์ทีส่ อง หาได้จาก 13,020 บวก 4,700 ยาวกวา่ สัปดาห์แรก 4,700 กอ้ น ดังรูป ประโยคสัญลักษณ ์ 13,020 + 4,700 = สัปดาห์แรก 13,020 ก้อน สปั ดาห์สอง วธิ ที าำ สัปดาหแ์ รกโรงงานขายสบไู่ ด ้ 13,020 ก้อน กอ้ น สัปดาห์ทส่ี องขายสบู่ไดม้ ากกวา่ สัปดาหแ์ รก 4,700 ก้อน สปั ดาหท์ ่สี องโรงงานขายสบู่ได ้ 13,020 + 4,700 = 17,720 ตอบ สัปดาหท์ ี่สองโรงงานขายสบู่ได้ ๑๗,๗๒๐ กอ้ น 17,720 เปน็ คำาตอบทีส่ มเหตสุ มผล เพราะ มากกวา่ 13,020 | 75สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สปั ดาหท์ ่สี องมากกวา่ สปั ดาห์แรก 4,700 ก้อน − สัปดาห์ที่สองขายสบ่ไู ด้กีก่ อ้ น หาได้อยา่ งไร (นำ� 13,020 บวก 4,700) − เขียนเป็นประโยคสญั ลกั ษณ์ไดอ้ ย่างไร (13,020 + 4,700 = ) − หาค�ำ ตอบได้เทา่ ไร (13,020 + 4,700 = 17,720) ครตู ดิ แถบประโยคสญั ลกั ษณ์บนกระดาน จากน้นั ครเู ขยี นแสดงวธิ ีหาค�ำ ตอบบนกระดาน โดยครูใชก้ ารถาม - ตอบ ดงั น้ี ส่วนทโี่ จทยบ์ อกให้นำ�มาเขียนเป็นบรรทัดแรกและบรรทดั ทีส่ อง เขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนและหนว่ ยใหต้ รงกนั แล้วเขยี นส่วนท่ีโจทย์ถามพรอ้ มหาค�ำ ตอบในบรรทดั ทส่ี าม และเขียนสรุปค�ำ ตอบในบรรทดั สดุ ท้ายเช่น วิธีทำ� สัปดาหแ์ รกโรงงานขายสบูไ่ ด ้ 13,020 ก้อน สปั ดาหท์ ่สี องขายสบู่ไดม้ ากกว่าสปั ดาหแ์ รก 4,700 กอ้ น สัปดาห์ท่สี องโรงงานขายสบู่ได ้ 13,020 + 4,700 = 17,720 ก้อน ตอบ สปั ดาห์ทสี่ องโรงงานขายสบู่ได้ ๑๗,๗๒๐ กอ้ น | 69สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร ครอู าจสอน การตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 75 พรอ้ มทง้ั เนน้ ย�ำ้ วา่ ควรตรวจสอบ ความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบทกุ คร้ัง 2. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 76 เชน่ รา้ นนาฬกิ าแหง่ หนง่ึ สง่ นาฬกิ าไปขาย ทีภ่ าคเหนอื 27,630 เรือน สง่ นาฬิกาไปขายทภี่ าคเหนอื มากกวา่ ภาคใต้ 19,850 เรอื น รา้ นนาฬิกานี้ ส่งนาฬกิ าไปขายที่ภาคใต้กี่เรอื น ครูใชก้ าร ถาม - ตอบ สุ่มถามนกั เรียนเปน็ รายบุคคล ดังนี้ หนังสอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กนิ 100,000 − โจทยถ์ ามอะไร (ร้านนาฬิกานี้ รา้ นนาฬกิ าแหง่ หนงึ่ ส่งนาฬิกาไปขายทภ่ี าคเหนอื 27,630 เรอื น สง่ นาฬิกาไปขาย ส่งนาฬกิ าไปขายทภ่ี าคใตก้ ่เี รอื น) ท่ีภาคเหนือมากกว่าภาคใต้ 19,850 เรือน รา้ นนาฬิกานี้สง่ นาฬกิ าไปขายท่ภี าคใตก้ ่ีเรอื น − โจทยบ์ อกอะไร (ร้านนาฬิกาแห่งหนึง่ โจทยถ์ าม รา้ นนาฬิกาน้ีส่งนาฬกิ าไปขายที่ภาคใต้ก่เี รือน ส่งนาฬกิ าไปขายทภ่ี าคเหนอื 27,630 เรอื น สง่ นาฬิกาไปขายที่ภาคเหนอื มากกว่าภาคใต้ โจทย์บอก รา้ นนาฬกิ าแหง่ หนง่ึ สง่ นาฬิกาไปขายท่ภี าคเหนอื 27,630 เรอื น สง่ นาฬิกา 19,850 เรือน) ไปขายทีภ่ าคเหนอื มากกว่าภาคใต ้ 19,850 เรอื น − จะหาค�ำ ตอบได้อยา่ งไร เพราะอะไร หาคาำ ตอบได้อยา่ งไร ส่งขายภาคเหนอื 27,630 เรอื น นกั เรยี นอาจตอบค�ำ ถามน้ียังไม่ได้ ครูอธิบาย สง่ ขายภาคใต้ ภาคเหนอื มากกวา่ วธิ ีคดิ หาคำ�ตอบโดยใช้ bar model ครตู ิดแถบ ภาคใต ้ 19,850 เรอื น บารโ์ มเดลแสดงใหเ้ หน็ ร้านนาฬิกาส่งนาฬิกาไป ขายที่ภาคเหนอื 27,630 เรอื น ส่งนาฬกิ าไป หาได้จาก 27,630 ลบด้วย 19,850 ขายที่ภาคเหนือมากกว่าภาคใต้ 19,850 เรอื น พรอ้ มกับครูตดิ แถบบารโ์ มเดล รา้ นนาฬิกาสง่ ประโยคสัญลักษณ ์ 27,630 − 19,850 = นาฬิกาไปขายที่ภาคใต้ ดังรูป วธิ ที ำา สง่ นาฬกิ าไปขายทีภ่ าคเหนอื 27,630 เรือน เรอื น สง่ นาฬกิ าไปขายทภี่ าคเหนือมากกวา่ ภาคใต้ 19,850 เรือน ส่งนาฬกิ าไปขายภาคใต้ 27,630 − 19,850 = 7,780 ตอบ ร้านนาฬิกานีส้ ่งนาฬิกาไปขายทภ่ี าคใต้ ๗,๗๘๐ เรอื น 7,780 เป็นคาำ ตอบที่ถกู ตอ้ ง เพราะ 7,780 + 19,850 = 27,630 เขยี นประโยคสญั ลักษณ์และแสดงวธิ หี าคาำ ตอบ 1 ถงั เกบ็ น้ำามคี วามจุ 12,000 ลิตร ถังเกบ็ นาำ้ มคี วามจุมากกว่าโอ่ง 9,900 ลิตร โอ่งมคี วามจกุ ี่ลิตร 2 วนั แรกขนุ เดนิ ออกกาำ ลังกายได้ 2,800 เมตร วนั ที่สองขุนเดินออกกำาลังกายได้ มากกวา่ วันแรก 72 เมตร วนั ทีส่ องขนุ เดินออกกำาลงั กายได้ก่เี มตร แบบฝึกหดั 2.7.1 76 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 ประโยคสัญลกั ษณ ์ 12,000 − 9,900 = วธิ ีทำ� ถังเก็บน�ำ้ มีความจุ 12,000 ลติ ร ส่งขายภาคเหนอื 27,630 เรอื น ถงั เก็บน้�ำ มีความจมุ ากกวา่ โอง่ 9,900 ลติ ร ส่งขายภาคใต้ ภาคเหนอื มากกวา่ ภาคใต้ 19,850 เรอื น โอง่ มคี วามจ ุ 12,000 − 9,900 = 2,100 ลิตร ตอบ โอง่ มีความจุ ๒,๑๐๐ ลิตร 2 ประโยคสญั ลักษณ์ 2,800 + 72 = วธิ ีท�ำ วันแรกขุนเดินออกก�ำ ลงั กายได้ 2,800 เมตร วนั ท่ีสองขุนเดนิ ออกก�ำ ลงั กายได้มากกว่าวนั แรก 72 เมตร วันทีส่ องขุนเดินออกก�ำ ลงั กายได้ 2,800 + 72 = 2,872 เมตร ครูถามนักเรยี นว่ารา้ นนาฬกิ าน้ี ตอบ วันทีส่ องขนุ เดินออกก�ำ ลังกายได้ ๒,๘๗๒ เมตร สง่ นาฬิกาไปขายท่ีภาคใตก้ ่เี รือน หาได้อย่างไร (หาไดจ้ าก 27,630 ลบด้วย 19,850) − เขยี นเปน็ ประโยคสัญลักษณ์ไดอ้ ย่างไร (27,630 − 19,850 = ) − หาค�ำ ตอบได้เทา่ ไร (27,630 − 19,850 = 7,780) ครตู ิดแถบประโยคสัญลักษณบ์ นกระดาน จากนน้ั ครเู ขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบบนกระดาน 70 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ค่มู อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เลม่ 1 โดยครใู ชก้ ารถาม - ตอบ ดงั น้ี สว่ นทโ่ี จทยบ์ อกใหน้ �ำ มาเขยี นเปน็ บรรทดั แรกและบรรทดั ทส่ี อง เขยี น ตวั เลขแสดงจ�ำ นวนและหนว่ ยใหต้ รงกนั แลว้ เขยี นส่วนที่โจทยถ์ ามพรอ้ มหาค�ำ ตอบในบรรทดั ทสี่ าม และเขยี นสรุปค�ำ ตอบในบรรทัดสดุ ทา้ ย เช่น วิธีท�ำ ส่งนาฬกิ าไปขายที่ภาคเหนอื 27,630 เรอื น สง่ นาฬิกาไปขายทภี่ าคเหนอื มากกว่าภาคใต้ 19,850 เรือน สง่ นาฬกิ าไปขายทภ่ี าคใต้ 27,630 − 19,850 = 7,780 เรอื น ตอบ รา้ นนาฬกิ านส้ี ง่ นาฬกิ าไปขายท่ภี าคใต้ ๗,๗๘๐ เรอื น เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะตรวจสอบ หนงั สอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ความถูกต้องของคำ�ตอบได้อย่างไร ครูอาจสอน บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 การตรวจสอบความถกู ตอ้ งของคำ�ตอบโดยใช้ บรษิ ทั แหง่ หนึ่งบรจิ าคเงนิ เขา้ มลู นธิ คิ นพิการ 35,000 บาท บรจิ าคเงนิ เข้ามลู นิธเิ ด็ก นอ้ ยกวา่ บริจาคเงินเขา้ มูลนธิ คิ นพกิ าร 6,500 บาท บริษทั น้ีบรจิ าคเงนิ เขา้ มลู นธิ ิเด็กเท่าไร ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบ โจทยถ์ าม บรษิ ทั นี้บริจาคเงนิ เข้ามูลนธิ เิ ด็กเทา่ ไร ตามหนังสือเรยี นหน้า 76 พรอ้ มทัง้ เนน้ ยำ�้ วา่ โจทยบ์ อก บรษิ ัทแห่งหน่ึงบริจาคเงินเข้ามูลนิธคิ นพกิ าร 35,000 บาท ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ บริจาคเงินเขา้ มูลนิธิเด็กนอ้ ยกวา่ บรจิ าคเงนิ เข้ามูลนธิ คิ นพิการ 6,500 บาท หาคาำ ตอบได้อย่างไร ทกุ คร้ัง จากนัน้ แบ่งนกั เรียนเปน็ กลมุ่ ให้นกั เรียน มลู นิธิคนพกิ าร 35,000 บาท แตล่ ะกลุ่มชว่ ยกันเขยี นประโยคสญั ลักษณ์และ มลู นิธิเดก็ มลู นิธเิ ด็กน้อยกวา่ มลู นธิ คิ นพกิ าร 6,500 บาท เขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบในกรอบทา้ ยหนงั สือเรยี น หาได้จาก 35,000 ลบดว้ ย 6,500 หนา้ 76 ตามเวลาท่ีกำ�หนดเมือ่ หมดเวลา ครูสมุ่ ประโยคสัญลักษณ์ 35,000 − 6,500 = นกั เรียนออกมาน�ำ เสนอวธิ ีคิดหาค�ำ ตอบ ใหเ้ พอ่ื น ไดซ้ กั ถาม พรอ้ มทง้ั ตรวจสอบคำ�ตอบของแตล่ ะ วธิ ที าำ บรจิ าคเงินเข้ามลู นธิ คิ นพิการ 35,000 บาท บรจิ าคเงนิ เข้ามูลนธิ เิ ด็กน้อยกว่าบรจิ าคเงนิ เข้ามูลนิธิคนพิการ 6,500 บาท บริจาคเงนิ เข้ามลู นิธิเด็ก 35,000 − 6,500 = 28,500 บาท ตอบ บริษัทนี้บรจิ าคเงนิ เข้ามลู นธิ เิ ด็ก ๒๘,๕๐๐ บาท กลมุ่ ถ้ามีกลุม่ ใดไดค้ ำ�ตอบไมต่ รงกัน ใหอ้ อกมา น�ำ เสนอและเพ่อื นทุกคนชว่ ยกันแก้ไขใหถ้ กู ตอ้ ง 28,500 เป็นคาำ ตอบท่ีถูกต้อง เพราะ 28,500 + 6,500 = 35,000 พร้อมบอกเหตผุ ลในการแก้ไข และรว่ มกนั | 77สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝึกหัด 2.7.1 หน้า 52 - 54 3. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 77 เช่น บรษิ ทั แหง่ หนง่ึ บริจาคเงินเขา้ มลู นธิ ิ คนพิการ 35,000 บาท บริจาคเงินเขา้ มลู นธิ ิเด็กนอ้ ยกวา่ บริจาคเงนิ เข้ามลู นธิ คิ นพกิ าร 6,500 บาท บรษิ ทั นบ้ี รจิ าคเงนิ เขา้ มลู นธิ เิ ดก็ เทา่ ไร ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ สุ่มถามนักเรยี นเป็นรายบคุ คล ดงั นี้ − โจทยถ์ ามอะไร (บริษัทนบี้ รจิ าคเงินเขา้ มลู นิธเิ ดก็ เทา่ ไร) − โจทย์บอกอะไร (บรษิ ทั แหง่ หนึ่งบรจิ าคเงินเขา้ มูลนิธคิ นพิการ 35,000 บาท บรจิ าคเงิน เขา้ มูลนิธิเดก็ น้อยกว่าบรจิ าคเงินเขา้ มูลนิธคิ นพิการ 6,500 บาท) − จะหาคำ�ตอบไดอ้ ย่างไร เพราะอะไร นกั เรยี นอาจตอบค�ำ ถามน้ียงั ไมไ่ ด้ ครอู ธบิ ายวธิ คี ิด หาค�ำ ตอบโดยใช้ bar model ครูตดิ แถบบารโ์ มเดลแสดงบรษิ ัทบรจิ าคเงินเข้ามูลนธิ ิคนพกิ าร | 71สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 35,000 บาท บริษทั บรจิ าคเงินเขา้ มลู นธิ ิเด็กนอ้ ยกวา่ บรจิ าคเงินเขา้ มลู นธิ ิคนพิการ 6,500 บาท พร้อมกับครูตดิ แถบบาร์โมเดลแสดงบรษิ ทั บริจาคเงินเข้ามูลนิธเิ ดก็ นอ้ ยกว่า ดังรปู มูลนิธิคนพกิ าร 35,000 บาท มลู นิธเิ ดก็ มูลนธิ ิเด็กน้อยกวา่ มลู นิธิคนพิการ 6,500 บาท − บริษทั นี้บริจาคเงนิ เขา้ มลู นธิ เิ ด็กเทา่ ไร หาได้อย่างไร (หาไดจ้ าก 35,000 ลบด้วย 6,500) − เขยี นเป็นประโยคสัญลกั ษณ์ได้อย่างไร (35,000 − 6,500 = ) − หาคำ�ตอบไดเ้ ท่าไร (35,000 − 6,500 = 28,500) ครตู ิดแถบประโยคสัญลักษณบ์ นกระดาน จากนน้ั ครเู ขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบบนกระดานโดย ครใู ชก้ ารถาม - ตอบดงั น้ี สว่ นทโ่ี จทยบ์ อกใหน้ �ำ มาเขยี นเปน็ บรรทดั แรกและบรรทดั ทส่ี อง เขยี นตวั เลข แสดงจ�ำ นวนและหนว่ ยใหต้ รงกนั แลว้ เขยี นสว่ นท่ีโจทยถ์ ามพร้อมหาคำ�ตอบในบรรทัดท่ีสาม และ เขียนสรุปคำ�ตอบในบรรทัดสดุ ท้าย เช่น วธิ ีทำ� บริจาคเงินเขา้ มลู นธิ คิ นพิการ 35,000 บาท บริจาคเงนิ เข้ามูลนธิ ิเด็กนอ้ ยกวา่ บริจาคเงินเข้ามลู นิธิคนพิการ 6,500 บาท บรจิ าคเงินเข้ามลู นิธเิ ด็ก 35,000 − 6,500 = 28,500 บาท ตอบ บริษทั นี้บริจาคเงินเขา้ มูลนธิ เิ ดก็ ๒๘,๕๐๐ บาท เม่อื ได้ค�ำ ตอบแล้ว ครถู ามนกั เรียนว่าจะตรวจสอบความถูกตอ้ งของค�ำ ตอบได้อยา่ งไร ครูอาจสอน การตรวจสอบความถกู ต้องของคำ�ตอบโดยใช้ความสมั พนั ธ์ของการบวกและการลบตามหนงั สือเรยี น หน้า 77 พร้อมทั้งเน้นย้ำ�วา่ ควรตรวจสอบความสมเหตุสมผลของค�ำ ตอบทกุ ครง้ั 4. ครตู ดิ แถบโจทยป์ ญั หาตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 78 เชน่ พอ่ จา่ ยเงนิ คา่ ทาสรี ว้ั 18,700 บาท จา่ ยเงนิ คา่ ทาสรี ว้ั นอ้ ยกวา่ คา่ ทาสบี า้ น 25,000 บาท พอ่ จา่ ยเงนิ คา่ ทาสบี า้ นกบ่ี าท ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ สมุ่ ถามนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล ดงั น้ี − โจทย์ถามอะไร (พ่อจา่ ยเงินค่าทาสบี ้านกบี่ าท) − โจทยบ์ อกอะไร (พ่อจา่ ยเงนิ คา่ ทาสรี ว้ั 18,700 บาท จ่ายเงนิ ค่าทาสรี ้วั นอ้ ยกว่าคา่ ทาสีบา้ น 25,000 บาท) − จะหาค�ำ ตอบได้อย่างไร เพราะอะไร นกั เรยี นบางคนอาจตอบคำ�ถามนย้ี งั ไมไ่ ด้ ครูอธิบายวธิ คี ดิ หาค�ำ ตอบโดยใช้ bar model ครูติดแถบบาร์โมเดลแสดงให้เห็นว่าพอ่ จา่ ยเงนิ คา่ ทาสีร้วั 18,700 บาท จา่ ยเงนิ ค่าทาสรี ้วั นอ้ ยกว่า ค่าทาสบี า้ น 25,000 บาท พรอ้ มกับครูติดแถบบารโ์ มเดลแสดงจ่ายเงนิ ค่าทาสีรั้วน้อยกว่าคา่ ทาสบี า้ น 25,000 บาท ดงั รปู 72 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 คู่มือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 คา่ ทาสรี วั้ น้อยกว่าคา่ ทาสีบา้ น 25,000 บาท หรอื คา่ ทาสีบ้านมากกวา่ ค่าทาสรี ั้ว 25,000 บาท ค่าทาสรี วั้ 18,700 บาท ค่าทาสบี ้านมากกว่า ค่าทาสบี ้าน คา่ ทาสีรวั้ 25,000 บาท − พอ่ จา่ ยเงนิ ค่าทาสีบา้ นกี่บาท หาได้อยา่ งไร (น�ำ 18,700 บวก 25,000) − เขียนเปน็ ประโยคสญั ลักษณไ์ ด้อย่างไร (18,700 + 25,000 = ) − หาคำ�ตอบได้เท่าไร (18,700 + 25,000 = 43,700) ครตู ดิ แถบประโยคสญั ลักษณ์บนกระดาน จากนั้นครเู ขยี นแสดงวิธีหาคำ�ตอบบนกระดาน โดยครใู ชก้ ารถาม - ตอบ ดังนี้ ส่วนทโี่ จทย์บอกให้นำ�มาเขยี นเป็นบรรทดั แรกและบรรทัดท่ีสอง เขียน ตัวเลขแสดงจำ�นวน และหนว่ ยใหต้ รงกนั แล้วเขยี นสว่ นทโ่ี จทยถ์ ามพร้อมหาคำ�ตอบในบรรทัดท่สี าม และเขยี นสรปุ ค�ำ ตอบในบรรทดั สุดท้าย เชน่ วิธที ำ� พ่อจา่ ยเงินคา่ ทาสีร้ัว 18,700 บาท บาท พอ่ จา่ ยเงนิ ค่าทาสีรั้วน้อยกว่าค่าทาสีบ้าน 25,000 บาท พอ่ จ่ายเงนิ คา่ ทาสีบา้ น 18,700 + 25,000 = 43,700 ตอบ พ่อจา่ ยเงนิ คา่ ทาสีบา้ น ๔๓,๗๐๐ บาท เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครถู ามนกั เรยี นวา่ จะตรวจสอบ หนังสือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ครอู าจสอนการตรวจสอบความสมเหตสุ มผล ของค�ำ ตอบตามหนงั สือเรียนหนา้ 78 พรอ้ มทงั้ พอ่ จา่ ยเงินค่าทาสีรัว้ 18,700 บาท จา่ ยเงนิ คา่ ทาสีรัว้ น้อยกว่าคา่ ทาสบี ้าน 25,000 บาท เนน้ ยำ�้ ว่า ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผล พ่อจ่ายเงินคา่ ทาสีบ้านกีบ่ าท ของค�ำ ตอบทุกคร้ัง โจทยถ์ าม พอ่ จ่ายเงินคา่ ทาสบี ้านกี่บาท โจทยบ์ อก พ่อจา่ ยเงนิ คา่ ทาสรี ว้ั 18,700 บาท จ่ายเงินคา่ ทาสีรั้วนอ้ ยกว่าค่าทาสบี า้ น 25,000 บาท หาคาำ ตอบไดอ้ ย่างไร ค่าทาสีรั้วน้อยกวา่ ค่าทาสีบ้าน 25,000 บาท หรอื คา่ ทาสีบ้านมากกว่าค่าทาสีรั้ว 25,000 บาท คา่ ทาสีบา้ นมากกวา่ ค่าทาสีรัว้ 18,700 บาท ค่าทาสรี ้ัว 25,000 บาท คา่ ทาสีบ้าน หาได้จาก 18,700 บวก 25,000 ประโยคสัญลักษณ์ 18,700 + 25,000 = วธิ ที าำ พอ่ จา่ ยเงินค่าทาสีร้วั 18,700 บาท บาท เฉลย พอ่ จา่ ยเงนิ คา่ ทาสีรัว้ นอ้ ยกวา่ ค่าทาสีบา้ น 25,000 บาท พอ่ จา่ ยเงินคา่ ทาสีบ้าน 18,700 + 25,000 = 43,700 1 ประโยคสัญลกั ษณ ์ 1,780 − 890 = ตอบ พอ่ จา่ ยเงินคา่ ทาสีบ้าน ๔๓,๗๐๐ บาท วธิ ีท�ำ ฟารม์ แหง่ หน่งึ รดี นมววั ไดส้ ปั ดาห์ละ 1,780 ลิตร 43,700 เป็นคาำ ตอบทีส่ มเหตสุ มผล เพราะ มากกวา่ 18,700 รีดนมแพะได้น้อยกว่านมวัว 890 ลิตร ฟารม์ แห่งน้ีรีดนมแพะไดส้ ัปดาห์ละ 1,780 − 890 = 890 ลิตร เขยี นประโยคสญั ลักษณ์และแสดงวิธีหาคาำ ตอบ 1 ฟาร์มแหง่ หนึ่งรีดนมววั ไดส้ ัปดาหล์ ะ 1,780 ลติ ร รดี นมแพะไดน้ อ้ ยกวา่ นมววั ตอบ ฟารม์ แห่งนี้รดี นมแพะไดส้ ปั ดาห์ละ ๘๙๐ ลิตร 890 ลติ ร ฟารม์ แห่งน้ีรีดนมแพะไดส้ ปั ดาห์ละกีล่ ิตร 2 ชาวสวนขายทุเรียนได ้ 34,500 บาท ขายทุเรียนได้เงินน้อยกว่าขายมงั คดุ 2 ประโยคสญั ลกั ษณ์ 34,500 + 7,450 = 7,450 บาท ชาวสวนขายมงั คุดได้เงินกบี่ าท วธิ ีทำ� ชาวสวนขายทุเรยี นได้ 34,500 บาท 78 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ขายทเุ รยี นไดเ้ งนิ นอ้ ยกว่าขายมังคดุ 7,450 บาท ชาวสวนขายมงั คุดได้เงิน 34,500 + 7,450 = 41,950 บาท ตอบ ชาวสวนขายมังคดุ ไดเ้ งนิ ๔๑,๙๕๐ บาท | 73สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 ช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 จากนน้ั แบง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ชว่ ยกนั เขยี นประโยคสญั ลกั ษณแ์ ละเขยี นแสดงวธิ ี บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกนิ 100,000 หาคำ�ตอบในกรอบทา้ ยหนงั สอื เรียนหนา้ 78 ตามเวลาทีก่ ำ�หนด เม่อื หมดเวลา ครสู มุ่ นักเรยี น เขยี นประโยคสญั ลักษณ์และแสดงวธิ ีหาคำาตอบ ออกมาน�ำ เสนอวธิ คี ดิ หาค�ำ ตอบใหเ้ พอ่ื นไดซ้ กั ถาม พร้อมทง้ั ตรวจสอบค�ำ ตอบของแต่ละกลมุ่ ถา้ มี 1 เดือนมกราคมป ี 2561 ชาวแคนาดามาเที่ยวประเทศไทย 32,382 คน กลมุ่ ใดไดค้ �ำ ตอบไมต่ รงกนั ใหอ้ อกมาน�ำ เสนอ ชาวออสเตรเลียมาเที่ยวประเทศไทยมากกวา่ ชาวแคนาดา 39,511 คน และเพอื่ นทกุ คนชว่ ยกันแก้ไขใหถ้ กู ต้อง พรอ้ ม ชาวออสเตรเลยี มาเทย่ี วประเทศไทยกค่ี น บอกเหตุผลในการแกไ้ ข ตรวจสอบความสมเหตุ สมผลของค�ำ ตอบ (อ้างอิง : สถติ ินักท่องเทยี่ วชาวตา่ งชาติท่ีเดนิ ทางเขา้ ประเทศไทย ปี 2561 จากกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา) 5. ครใู หน้ ักเรยี นเขยี นประโยคสญั ลักษณ์ 2 เครื่องบนิ แอรบ์ ัส A380 ยาว 7,300 เซนติเมตร เครอื่ งบินแอร์บัส เปน็ เครื่องบิน และเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบขอ้ 1 ถงึ ขอ้ 5 เคร่อื งบนิ แอรบ์ สั A319 ยาวน้อยกว่าเครือ่ งบนิ ท่ผี ลติ โดยบรษิ ทั แอร์บัสกรปุ๊ ตามหนงั สอื เรียนหน้า 79 ครอู าจแบง่ กล่มุ แอร์บัส A380 อยู่ 3,916 เซนติเมตร มีสาำ นกั งานใหญต่ ัง้ อยใู่ นเมืองตูลสู หรอื ให้นกั เรียนจบั คกู่ ัน เพื่อฝกึ ทกั ษะการเขยี น เครอ่ื งบนิ แอรบ์ สั A319 ยาวกี่เซนตเิ มตร ประเทศฝร่งั เศส ประโยคสญั ลกั ษณ์และเขยี นแสดงวิธีหาคำ�ตอบ ในเวลาที่กำ�หนด เม่อื หมดเวลา ครูใหน้ ักเรียน 3 ถนน A ยาวกวา่ ถนน B อย ู่ 33,474 กโิ ลเมตร ถา้ ถนน B ยาว 14,484 กโิ ลเมตร ออกมาน�ำ เสนอวิธคี ดิ หาค�ำ ตอบ ใหเ้ พือ่ นได้ ถนน A ยาวกีก่ โิ ลเมตร ซกั ถาม พรอ้ มทงั้ ตรวจสอบค�ำ ตอบของแตล่ ะกลุ่ม ถา้ มกี ลุ่มใดได้คำ�ตอบไมต่ รงกนั ให้ออกมาน�ำ 4 กจิ กรรมอนรุ กั ษส์ ตั วน์ าำ้ ของโรงเรยี นแหง่ หนง่ึ ครแู ละนกั เรยี นชว่ ยกนั ปลอ่ ยปลานลิ เสนอและเพื่อนทุกคนชว่ ยกันแก้ไขให้ถูกต้อง 18,000 ตัว ปล่อยปลานิลน้อยกวา่ ปลาตะเพียน 1,550 ตวั ครูและนักเรยี น พรอ้ มบอกเหตผุ ลในการแก้ไข ครเู น้นย้�ำ ปลอ่ ยปลาตะเพียนกี่ตวั การตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ โจทยป์ ญั หาบางขอ้ มีการกลา่ วถึงสิง่ ตา่ ง ๆ 5 ชาวนาปลกู ข้าวนาปรังได้ผลผลิต 26,534 เกวยี น ปลกู ขา้ วนาปรงั ได้ผลผลติ ท่นี กั เรียนอาจต้องศึกษาหาความรเู้ พิ่มเติม มากกว่าปลกู ขา้ วนาปี 7,290 เกวียน ชาวนาปลูกขา้ วนาปีไดผ้ ลผลติ กเี่ กวยี น เกีย่ วกับสงิ่ นัน้ ครอู าจอธิบายเพิ่มเตมิ หรอื ใหน้ ักเรยี นสบื ค้นความรจู้ ากแหล่งความรตู้ ่าง ๆ ขา้ วนาปี หรือ ข้าวนาน้ำาฝน คือ ขา้ วท่ปี ลูกในฤดูการทำานาปกติ เรม่ิ ต้ังแต่ มานำ�เสนอใหเ้ พือ่ นฟังกไ็ ด้ เชน่ ความรู้เกย่ี วกับ เดือนพฤษภาคมถงึ เดอื นตลุ าคม และเกบ็ เก่ียวส้นิ สดุ ไมเ่ กินเดอื นกุมภาพนั ธ์ เคร่ืองบินแอรบ์ สั และความรเู้ กีย่ วกับข้าวนาปี ขา้ วนาปรัง คือ ข้าวที่ปลกู นอกฤดูกาลทาำ นาปกติ คอื เรม่ิ ตงั้ แตเ่ ดอื นมกราคม และขา้ วนาปรังเป็นตน้ นยิ มปลกู ในพนื้ ท่ีการชลประทานดี ข้อมลู โดย มูลนธิ ิขา้ วไทยในพระบรมราชูปถมั ภ์ | 79สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 ประโยคสญั ลกั ษณ์ 32,382 + 39,511 = วธิ ีทำ� ชาวแคนาดามาเทยี่ วประเทศไทย 32,382 คน ชาวออสเตรเลยี มาเที่ยวมากกว่าชาวแคนาดา 39,511 คน ชาวออสเตรเลยี มาเทีย่ วประเทศไทย 32,382 + 39,511 = 71,893 คน ตอบ ชาวออสเตรเลียมาเท่ียวประเทศไทย ๗๑,๘๙๓ คน 2 ประโยคสญั ลักษณ์ 7,300 − 3,916 = วธิ ีท�ำ เครอื่ งบนิ แอร์บัส A380 ยาว 7,300 เซนตเิ มตร เครอ่ื งบนิ แอรบ์ สั A319 ยาวนอ้ ยกวา่ เครอ่ื งบนิ แอรบ์ สั A380 อย ู่ 3,916 เซนตเิ มตร เครอ่ื งบนิ แอรบ์ สั A319 ยาว 7,300 − 3,916 = 3,384 เซนตเิ มตร ตอบ เครือ่ งบินแอร์บัส A319 ยาว ๓,๓๘๔ เซนตเิ มตร 3 ประโยคสญั ลกั ษณ์ 33,474 + 14,484 = วิธีท�ำ ถนน A ยาวกว่าถนน B อย่ ู 33,474 กโิ ลเมตร ถนน B ยาว 14,484 กิโลเมตร ถนน A ยาว 33,474 + 14,484 = 47,958 กิโลเมตร ตอบ ถนน A ยาว ๔๗,๙๕๘ กิโลเมตร 4 ประโยคสัญลกั ษณ์ 18,000 + 1,550 = วธิ ที �ำ ครูและนกั เรยี นชว่ ยกนั ปล่อยปลานลิ 18,000 ตวั ปลอ่ ยปลานลิ น้อยกวา่ ปลาตะเพียน 1,550 ตวั ครูและนกั เรยี นปล่อยปลาตะเพียน 18,000 + 1,550 = 19,550 ตัว ตอบ ครแู ละนกั เรยี นปล่อยปลาตะเพียน ๑๙,๕๕๐ ตัว 5 ประโยคสญั ลักษณ์ 26,534 − 7,290 = วธิ ีทำ� ชาวนาปลกู ข้าวนาปรงั ไดผ้ ลผลิต 26,534 เกวยี น ปลกู ข้าวนาปรังได้ผลผลติ มากกว่าปลูกข้าวนาปี 7,290 เกวียน ชาวนาปลกู ขา้ วนาปไี ดผ้ ลผลิต 26,534 − 7,290 = 19,244 เกวียน ตอบ ชาวนาปลกู ข้าวนาปไี ด้ผลผลิต ๑๙,๒๔๔ เกวียน 74 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 คู่มือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไม่เกิน 100,000 6. ตรวจสอบความเขา้ ใจตามหนงั สอื เรยี น หนา้ 80 ซึง่ ในโจทยป์ ัญหานี้ครูอาจแนะวิธีหา ตรวจสอบความเขา้ ใจ ค�ำ ตอบโดยใช้ bar model กอ่ น เพ่อื ใหน้ ักเรียน วิเคราะหว์ า่ จะหาค�ำ ตอบโดยใช้การบวกหรอื เขียนประโยคสญั ลักษณแ์ ละแสดงวิธหี าคาำ ตอบ การลบ จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ และแสดงวิธหี าคำ�ตอบเปน็ รายบคุ คล ในเวลา เม่อื วานน้โี รงงานผลิตน้ำาด่ืมได้ 31,700 ขวด ซง่ึ ผลิตไดน้ อ้ ยกว่าวันน้ ี 14,820 ขวด ทกี่ �ำ หนด เมื่อหมดเวลา ครแู ละนกั เรียนช่วยกัน วนั นี้โรงงานผลิตน้ำาด่มื ได้กี่ขวด ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ ถ้าพบวา่ มีนกั เรยี นคนใดเขยี นประโยคสัญลกั ษณห์ รอื ตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคาำ ตอบด้วย เขียนแสดงวิธหี าค�ำ ตอบไมถ่ กู ตอ้ ง ให้ฝกึ เพม่ิ เติม เปน็ รายบคุ คล และร่วมกันสรุปสง่ิ ท่ีไดเ้ รียนรู้ สิง่ ที่ไดเ้ รียนรู้ แบบฝึกหัด 2.7.2 สง่ิ ที่ได้เรียนรู้ การแกโ้ จทย์ปญั หาทำาไดโ้ ดย อ่านทาำ ความเขา้ ใจปัญหา วางแผนแกป้ ญั หา หาคาำ ตอบและตรวจสอบความสมเหตสุ มผล การแก้โจทยป์ ญั หาท�ำ ไดโ้ ดย ของคาำ ตอบ อา่ นทำ�ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแกป้ ัญหา หาค�ำ ตอบ และตรวจสอบความสมเหตุสมผล 80 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ของค�ำ ตอบ เฉลย จากน้นั ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หัด 2.7.2 หนา้ 55 - 57 ประโยคสัญลกั ษณ์ 31,700 + 14,820 = วธิ ที �ำ เมื่อวานนโี้ รงงานผลติ น�ำ้ ดื่มได้ 31,700 ขวด ซงึ่ ผลติ ได้น้อยกว่าวันน ้ี 14,820 ขวด วันน้โี รงงานผลิตน้ำ�ดื่มได้ 31,700 + 14,820 = 46,520 ขวด ตอบ วนั นโ้ี รงงานผลติ น�้ำ ดืม่ ได้ ๔๖,๕๒๐ ขวด 2.8 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ (3) (1 ชัว่ โมง) จดุ ประสงค์ แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ส่ือการเรียนรู้ − แถบโจทยป์ ัญหา − แถบประโยคสญั ลกั ษณ์ − แถบบารโ์ มเดล แนวการจัดการเรยี นร ู้ การพัฒนาความรู้ 1. ครอู ธบิ ายวา่ โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบในชว่ั โมงนเ้ี ปน็ โจทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั | 75สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 การหาค่าของตัวไม่ทราบคา่ ซงึ่ นกั เรยี นอาจเขียนประโยคสญั ลักษณไ์ ดแ้ ตกตา่ งกัน ดังนั้นจึงไมเ่ นน้ เรอ่ื งการเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ แตเ่ นน้ การคดิ วเิ คราะหโ์ จทยป์ ญั หาและการเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ ตามตวั อยา่ งการสอนในหนังสือเรียนหน้า 81 เช่น ขนุ ตอ้ งการซ้ือคอมพิวเตอรร์ าคา 14,200 บาท มีเงนิ อยู่แล้ว 10,500 บาท ขนุ ต้องเก็บเงนิ เพม่ิ อกี เทา่ ไรจงึ จะซอื้ คอมพวิ เตอร์ได้พอดี ครูใช้การถาม - ตอบ สุ่มถามนักเรยี นเป็นรายบุคคล ดังนี้ − โจทยถ์ ามอะไร (ขนุ ตอ้ งเก็บเงนิ เพ่มิ อกี เท่าไรจึงจะซอื้ คอมพวิ เตอรไ์ ดพ้ อด)ี − โจทยบ์ อกอะไร (ขนุ ตอ้ งการซอ้ื คอมพวิ เตอรร์ าคา 14,200 บาท มเี งนิ อยแู่ ลว้ 10,500 บาท) − จะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร หนังสือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ครอู ธบิ ายวธิ คี ดิ หาค�ำ ตอบโดยใช้ bar model บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 ดังน้ี ครูติดแถบบารโ์ มเดลแสดงราคาคอมพวิ เตอร์ 14,200 2.8 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ (3) พฒั นาความรู้ บาท เปน็ แถบท่ีหน่งึ แถบท่ีสองแสดงจ�ำ นวนทีข่ นุ มีเงนิ อยู่ ขุนตอ้ งการซือ้ คอมพวิ เตอรร์ าคา 14,200 บาท มเี งนิ อย่แู ลว้ 10,500 บาท 10,500 บาท ดงั รปู ขนุ ต้องเก็บเงนิ เพิม่ อีกเทา่ ไรจงึ จะซ้อื คอมพวิ เตอรไ์ ด้พอดี โจทย์ถาม ขุนตอ้ งเก็บเงนิ เพิ่มอีกเท่าไรจงึ จะซอื้ คอมพวิ เตอร์ได้พอดี โจทย์บอก ขนุ ตอ้ งการซอ้ื คอมพวิ เตอรร์ าคา 14,200 บาท ขนุ มเี งนิ อยแู่ ลว้ 10,500 บาท คอมพวิ เตอรร์ าคา 14,200 บาท คอมพิวเตอรร์ าคา 14,200 บาท หาคาำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร มีเงนิ อยแู่ ล้ว 10,500 บาท ตอ้ งเกบ็ เงนิ เพม่ิ มีเงนิ อยแู่ ลว้ 10,500 บาท ตอ้ งเกบ็ เงนิ เพม่ิ 14,200 − 10,500 = ครูถามนักเรียนวา่ ขุนตอ้ งเกบ็ เงินเพ่ิมอีกเท่าไร หาค�ำ ตอบ 10,500 + = 14,200 โดยใช้วธิ ีบวกหรอื วธิ ลี บ หาคำ�ตอบโดยใช้การบวก กับจ�ำ นวนไมท่ ราบค่า เช่น 10,500 บวกกับจำ�นวนใด จะได ้ 14,200 − 10,500 = ได้ 14,200 นักเรยี นบางคน อาจตอบวา่ หาคำ�ตอบ โดยวธิ ลี บน�ำ 14,200 ลบด้วย 10,500 ครลู องใหน้ กั เรยี น วิธีทาำ คอมพวิ เตอรร์ าคา 14,200 บาท หาค�ำ ตอบจากทง้ั สองวธิ ี จะเหน็ วา่ ไดค้ �ำ ตอบเท่ากนั คือ บาท 3,700 บาท จากน้ันครูสมุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นแสดงวิธหี า มีเงินอยูแ่ ลว้ 10,500 บาท ค�ำ ตอบบนกระดาน โดยใหเ้ พอ่ื นในหอ้ งชว่ ยกนั ตรวจสอบ ความถกู ตอ้ ง พรอ้ มแกไ้ ขใหถ้ กู ตอ้ ง ครอู ธบิ ายเพม่ิ เตมิ วา่ โจทย์ เกบ็ เงนิ เพม่ิ 14,200 − 10,500 = 3,700 ปญั หาลกั ษณะนส้ี ามารถเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบไดโ้ ดยไมต่ อ้ ง เขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ ตอบ ขุนต้องเกบ็ เงนิ เพม่ิ อีก ๓,๗๐๐ บาท จงึ จะซ้ือคอมพวิ เตอร์ได้พอดี 2. ครตู ิดแถบโจทย์ปัญหาตามหนังสือเรียนหนา้ 82 | 81สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เชน่ ตคู้ อนเทนเนอรพ์ รอ้ มสง่ิ ของน�ำ้ หนกั รวม 30,480 กโิ ลกรมั ถา้ สง่ิ ของทง้ั หมดหนกั 26,750 กโิ ลกรมั ตคู้ อนเทนเนอร์ หนงั สือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 หนกั กกี่ ิโลกรมั ครใู ช้การถาม - ตอบ ส่มุ ถามนกั เรยี น บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 เปน็ รายบุคคล ดังนี้ ตคู้ อนเทนเนอร์พร้อมสง่ิ ของนา้ำ หนกั รวม 30,480 กิโลกรมั ถา้ ส่งิ ของท้งั หมดหนัก − โจทย์ถามอะไร (ตคู้ อนเทนเนอรห์ นกั กีก่ โิ ลกรัม) 26,750 กโิ ลกรัม ตูค้ อนเทนเนอรห์ นักกกี่ โิ ลกรัม − โจทย์บอกอะไร (ตคู้ อนเทนเนอรพ์ ร้อมส่ิงของ โจทย์ถาม ตูค้ อนเทนเนอร์หนกั กี่กิโลกรัม โจทย์บอก ตู้คอนเทนเนอรพ์ รอ้ มสงิ่ ของนำ้าหนกั รวม 30,480 กโิ ลกรมั ถ้าสิ่งของทัง้ หมด หนกั 26,750 กิโลกรมั หาคาำ ตอบไดอ้ ย่างไร ตคู้ อนเทนเนอร์พรอ้ มสงิ่ ของมีน้ำาหนักรวม 30,480 กก. นาำ้ หนกั สง่ิ ของ 26,750 กก. นาำ้ หนกั ตคู้ อนเทนเนอร์ 30,480 − 26,750 = 26,750 + = 30,480 จะได้ 30,480 − 26,750 = วิธที าำ ต้คู อนเทนเนอร์พรอ้ มส่งิ ของมีนาำ้ หนกั รวม 30,480 กิโลกรัม กโิ ลกรมั นำา้ หนกั สิง่ ของ 26,750 กโิ ลกรมั น้ำาหนกั ตคู้ อนเทนเนอร์ 30,480 − 26,750 = 3,730 ตอบ ตคู้ อนเทนเนอรห์ นัก ๓,๗๓๐ กโิ ลกรัม 82 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 76 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คูม่ ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เลม่ 1 นำ�้ หนกั รวม 30,480 กิโลกรมั ถ้าสงิ่ ของท้ังหมด หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 หนกั 26,750 กโิ ลกรมั ) บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 − จะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร ครอู ธบิ ายวธิ คี ดิ แสดงวิธหี าคำาตอบ หาค�ำ ตอบโดยใช้ bar model ดงั น้ี ครตู ดิ แถบแสดง ตคู้ อนเทนเนอรพ์ รอ้ มสง่ิ ของน�ำ้ หนกั รวม 30,480 ลงุ นาำ เงนิ ท่มี ีอยซู่ ือ้ อปุ กรณท์ ำาสวน 6,520 บาท ยงั เหลอื เงนิ อยู่ 3,480 บาท กิโลกรัมเปน็ แถบทหี่ นึ่ง แถบทีส่ องแสดงน้�ำ หนกั กอ่ นซ้ืออปุ กรณท์ ำาสวนลงุ มีเงนิ อยู่เทา่ ไร ของส่ิงของ 26,750 กโิ ลกรมั ดังรูป − 6,520 = 3,480 ตูค้ อนเทนเนอรพ์ ร้อมสง่ิ ของมีน้ำ�หนักรวม 30,480 กก. จะได ้ 6,520 + 3,480 = 6,520 + 3,480 = วธิ ีทำา ลุงนาำ เงนิ ทม่ี ีอยู่ซ้อื อุปกรณท์ าำ สวน 6,520 บาท บาท ยงั เหลือเงินอยู่ 3,480 บาท กอ่ นซ้ืออุปกรณท์ ำาสวนลงุ มีเงนิ อยู่ 6,520 + 3,480 = 10,000 ตอบ กอ่ นซอื้ อปุ กรณ์ทำาสวนลุงมเี งนิ อย่ ู ๑๐,๐๐๐ บาท น้�ำ หนกั สง่ิ ของ 26,750 กก. น�ำ้ หนกั 1 พ่อมีป๊มั น้ำามันสองป๊ัม ขายนำ้ามันทง้ั สองป๊มั ได้ 34,150 ลิตร ปมั๊ หนึ่งขายน้าำ มนั ตคู้ อนเทนเนอร์ ได้ 16,270 ลติ ร อีกป๊มั หนง่ึ ขายน้ำามนั ได้กี่ลติ ร ครถู ามนกั เรียนว่าตคู้ อนเทนเนอร์หนกั กก่ี โิ ลกรัม 2 ฟาร์มแหง่ หนงึ่ เล้ียงไก่ 12,500 ตัว เป็นไก่ตัวผู ้ 145 ตวั เปน็ ไก่ตวั เมยี กต่ี ัว หาค�ำ ตอบโดยใช้วธิ ีบวกหรอื วธิ ีลบหาค�ำ ตอบโดย ใชก้ ารบวกกบั จ�ำ นวนไมท่ ราบคา่ เช่น 26,750 3 ชาวสวนเก็บทุเรยี นได้ 3,560 กิโลกรัม ขายไปแล้วเหลอื ทเุ รียน 155 กิโลกรมั บวกกบั จำ�นวนใดได้ 30,480 นักเรียนบางคน ชาวสวนขายทเุ รยี นทงั้ หมดกี่กิโลกรมั อาจตอบว่าหาค�ำ ตอบโดยวิธลี บ น�ำ 30,480 ลบด้วย 26,750 ครลู องให้นกั เรียนหาคำ�ตอบ 4 มูลนธิ ิเด็กตอ้ งการใช้เงนิ ในการปรบั ปรงุ ห้องสมดุ 78,900 บาท มผี ู้บริจาคแล้ว จากท้งั สองวธิ ี จะเหน็ ว่าไดค้ �ำ ตอบเท่ากนั คือ 39,000 บาท มูลนิธิเดก็ ตอ้ งรบั เงนิ บริจาคเพมิ่ อกี เท่าไรจึงจะมีเงนิ ปรับปรงุ 3,730 กิโลกรมั จากนนั้ ครสู มุ่ นักเรียนออกมา หอ้ งสมดุ ไดพ้ อดี เขยี นแสดงวิธีหาค�ำ ตอบบนกระดานโดยใหเ้ พอื่ น ในห้องช่วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ งพร้อมแกไ้ ข | 83สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 วิธีทำ� ขายน�้ำ มันท้งั สองป๊ัมได ้ 34,150 ลิตร ปม๊ั หน่ึงขายน�ำ้ มนั ได ้ 16,270 ลติ ร อีกป๊มั หนงึ่ ขายน้�ำ มนั ได้ 34,150 − 16,270 = 17,880 ลิตร ตอบ อกี ปัม๊ หน่งึ ขายน้ำ�มนั ได้ ๑๗,๘๘๐ ลิตร 2 วธิ ีทำ� ฟารม์ แหง่ หนงึ่ เล้ียงไก ่ 12,500 ตวั เปน็ ไก่ตวั ผู้ 145 ตัว เป็นไกต่ ัวเมีย 12,500 − 145 = 12,355 ตวั ตอบ เปน็ ไก่ตวั เมีย ๑๒,๓๕๕ ตวั ให้ถกู ต้อง ครอู ธิบายเพม่ิ เติมวา่ โจทยป์ ัญหา 3 วธิ ที �ำ ชาวสวนเก็บทเุ รียนได ้ 3,560 กิโลกรัม ลกั ษณะน้ีสามารถเขยี นแสดงวธิ หี าคำ�ตอบได้ โดยไม่ต้องเขยี นประโยคสญั ลักษณ์ ขายไปแลว้ เหลอื ทเุ รียน 155 กิโลกรมั 3. ครตู ิดแถบโจทยป์ ัญหาตามตวั อยา่ ง ชาวสวนขายทุเรียนท้ังหมด 3,560 − 155 = 3,405 กิโลกรมั หนงั สอื เรยี นหนา้ 83 เชน่ ลงุ น�ำ เงนิ ทม่ี อี ยซู่ อ้ื อปุ กรณ์ ตอบ ชาวสวนขายทเุ รียนท้งั หมด ๓,๔๐๕ กิโลกรมั 4 วิธีท�ำ มลู นิธิเด็กตอ้ งการใช้เงนิ ปรบั ปรงุ ห้องสมุด 78,900 บาท มผี ู้บรจิ าคแลว้ 39,000 บาท ตอ้ งรบั เงินบรจิ าคเพิ่ม 78,900 − 39,000 = 39,900 บาท ตอบ มูลนิธิเด็กตอ้ งรับเงินบรจิ าคเพ่ิมอกี ๓๙,๙๐๐ บาท ทำ�สวน 6,520 บาท ยงั เหลอื เงนิ อยู่ 3,480 บาท ก่อนซื้ออปุ กรณท์ ำ�สวนลุงมเี งินอยเู่ ทา่ ไร ครูใชก้ ารถาม - ตอบ สุ่มถามนกั เรยี นเปน็ รายบุคคล ดงั นี้ − โจทย์ถามอะไร (กอ่ นซือ้ อุปกรณท์ ำ�สวนลุงมีเงินอยเู่ ทา่ ไร) − โจทยบ์ อกอะไร (ลงุ น�ำ เงนิ ทม่ี อี ยซู่ อ้ื อปุ กรณท์ �ำ สวน 6,520 บาท ยงั เหลอื เงนิ อยู่ 3,480 บาท) − ครถู ามนกั เรยี นวา่ หาค�ำ ตอบโดยใชว้ ธิ บี วกหรอื วธิ ลี บ (หาค�ำ ตอบโดยใชก้ ารลบ จ�ำ นวนใดลบดว้ ย 6,520 เทา่ กบั 3,480 นกั เรยี นบางคนอาจตอบวา่ หาค�ำ ตอบโดยวธิ บี วก น�ำ 6,520 บวก 3,480) | 77สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 ครอู ธบิ ายเพม่ิ เตมิ วา่ ถงึ แมน้ กั เรยี นจะเขยี นประโยคสญั ลกั ษณไ์ ดเ้ ปน็ − 6,520 = 3,480 ซง่ึ ในการหาค�ำ ตอบนกั เรยี นตอ้ งใชค้ วามสมั พนั ธข์ องการบวกและการลบจะได้ 6,520 + 3,480 = ซง่ึ เปน็ ประโยคสญั ลกั ษณเ์ ดยี วกนั กบั วธิ กี ารบวก จากนน้ั ครสู มุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นแสดงวธิ หี า หนงั สือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ค�ำ ตอบบนกระดาน โดยใหเ้ พอื่ นในหอ้ งชว่ ยกัน ตรวจสอบความเขา้ ใจ ตรวจสอบความถูกตอ้ งพร้อมแก้ไขใหถ้ ูกตอ้ ง แสดงวิธีหาคำาตอบ ครูชแ้ี จงว่าโจทย์ปัญหาลักษณะนสี้ ามารถ เขียนแสดงวิธหี าค�ำ ตอบไดโ้ ดยไมต่ ้องเขยี น กจิ กรรมปล�อยปลา ประโยคสญั ลกั ษณ์ จากน้นั ครใู หน้ กั เรียนเขียน แสดงวิธีหาคำ�ตอบข้อ 1 - 4 ตามหนังสอื เรียน หน้า 83 โดยครอู าจแบง่ กลุม่ หรือให้นกั เรยี น จบั คูก่ ัน เพ่ือฝึกทักษะการเขียนแสดงวิธีหาค�ำ ตอบ โรงเรียนแหง่ หนึ่งจัดกจิ กรรมอนุรกั ษส์ ัตว์นำา้ โดยการปล่อยปลาทั้งหมด 100,000 ตัว เมื่อนักเรียนทำ�เสรจ็ แล้ว ครใู หน้ กั เรยี นออมา ปลอ่ ยปลาไปแลว้ 79,900 ตัว จะตอ้ งปล่อยปลาเพ่มิ อกี ก่ีตวั น�ำ เสนอวิธีคิดหาค�ำ ตอบใหเ้ พ่ือนไดซ้ กั ถาม ส่งิ ทีไ่ ด้เรยี นรู้ ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง ของค�ำ ตอบและชว่ ยกันแกไ้ ขให้ถูกต้อง การแกโ้ จทยป์ ัญหาทำาไดโ้ ดย อา่ นทำาความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา หาคาำ ตอบและตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำาตอบ แบบฝึกหัด 2.8 ตรวจสอบความเข้าใจ 84 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น เฉลย เปน็ รายบุคคลตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 84 โดยให้ นกั เรยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของโจทยป์ ญั หาโดย วธิ ที ำ� ไมต่ อ้ งเขยี นประโยคสญั ลกั ษณ์ ครแู ละนกั เรยี น ปล่อยปลาทง้ั หมด 100,000 ตัว ปล่อยปลาไปแล้ว 79,900 ตวั จะต้องปล่อยปลาเพิ่มอกี 100,000 − 79,900 = 20,100 ตวั ตอบ จะตอ้ งปลอ่ ยปลาเพมิ่ อีก ๒๐,๑๐๐ ตัว รว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง ถ้าพบวา่ มนี ักเรยี นคนใดแสดงวิธีหาคำ�ตอบไม่ถูกตอ้ ง ครฝู ึกเพ่มิ เติมเปน็ รายบุคคล ครูและนักเรียนรว่ มกนั สรปุ สงิ่ ท่ไี ด้เรยี นรู้ สิ่งที่ไดเ้ รียนรู้ การแกโ้ จทย์ปญั หาทำ�ไดโ้ ดย อา่ นท�ำ ความเขา้ ใจปญั หา วางแผนแก้ปัญหา หาค�ำ ตอบ และ ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ จากน้นั ให้นักเรียนทำ�แบบฝกึ หัด 2.8 หน้า 58 - 60 78 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กิน 100,000 คมู่ ือครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 2.9 การสร้างโจทย์ปัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ (1 ชวั่ โมง) จุดประสงค ์ หนงั สอื เรียนรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 สรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หา การลบของจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 2.9 การสรา้ งโจทยป์ ัญหาการบวกและ โจทยป์ ัญหาการลบ พัฒนาความรู้ ส่ือการเรยี นรู้ ช่วยกันสร้างโจทยป์ ญั หาจากประโยคสัญลกั ษณ์ 4,719 + 3,200 = โจทย์ปญั หามีสว่ นท่โี จทย์ถามและส่วนที่โจทยบ์ อก − แถบโจทยป์ ัญหา − บัตรภาพ − แถบประโยคสัญลกั ษณ์ แนวการจดั การเรยี นรู้ มีช้าง 4,719 ตัว มมี ้าลาย 3,200 ตวั มชี ้างและมา้ ลายทั้งหมดกต่ี วั การพัฒนาความรู้ มีนกฟลามิงโก 4,719 ตัว มนี กกระจอกเทศ 3,200 ตัว มีนกฟลามิงโกและนกกระจอกเทศกี่ตวั มียรี าฟ 4,719 ตัว มีกวาง 3,200 ตวั มสี ัตวป์ า่ ทัง้ หมดกี่ตัว 1. ครตู ดิ แถบโจทย์ปัญหา เชน่ “ขุนมเี งนิ โจทยป์ ญั หาที่สรา้ งมีความเป็นไปไดห้ รือไม ่ เพราะอะไร 100 บาท วนั นแ้ี ม่ให้เงนิ 50 บาท วันนี้ขนุ มเี งิน โจทยป์ ญั หาที่ขุนกับแก้วตาสรา้ งมีความเปน็ ไปได ้ เพราะสอดคลอ้ ง ท้ังหมดก่ีบาท” ครูถามนักเรยี นวา่ โจทย์ปญั หาน้ี กับประโยคสญั ลกั ษณ์และสว่ นที่โจทยถ์ ามมคี วามชัดเจน มี 2 ส่วน อะไรบา้ ง (สว่ นท่ีโจทย์บอกและ แต่โจทยป์ ัญหาทต่ี ้นกลา้ สร้างเป็นไปไมไ่ ด้ เพราะสว่ นที่โจทยถ์ าม สว่ นท่โี จทย์ถาม) ครถู ามเพ่มิ เติมว่าโจทย์ปัญหานี้ ถามหาจำานวนสัตวป์ ่าทงั้ หมด แต่ส่วนท่ีโจทยบ์ อกบอกจำานวน สัตว์ปา่ 2 ชนดิ เท่านน้ั | 85สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สว่ นท่โี จทย์บอกคอื อะไร (ขุนมีเงนิ 100 บาท วนั นี้แมใ่ ห้เงิน 50 บาท) ส่วนท่โี จทย์ถามคืออะไร (วันน้ีขุนมีเงินทั้งหมดกีบ่ าท) จากนัน้ ครตู ดิ บตั รภาพตามหนังสือเรียนหน้า 85 ให้นักเรียนสรา้ ง โจทย์ปัญหาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบจากประโยคสญั ลกั ษณ์ 4,719 + 3,200 = โดยใช้ ภาพประกอบ ครเู ขียนโจทยป์ ญั หาที่นกั เรียนสร้าง 2 - 3 โจทย์ แลว้ ช่วยกันพิจารณาว่าโจทย์ปญั หา ทสี่ ร้างมีทั้งสว่ นทโี่ จทยถ์ ามและสว่ นทโ่ี จทย์บอกหรือไม่ แล้วครูติดแถบโจทย์ปญั หาท่ีครเู ตรียมไว้ ถามนกั เรยี นวา่ ส่วนท่โี จทยถ์ ามคอื อะไร ส่วนทโ่ี จทย์บอกคอื อะไร ครูติดแถบโจทยป์ ัญหา “มชี า้ ง 4,719 ตัว มมี า้ ลาย 3,200 ตัว มีชา้ งและมา้ ลายท้ังหมดกต่ี วั ” ครูถามว่าสว่ นที่โจทยถ์ ามคอื อะไร (มีช้างและม้าลายทง้ั หมดก่ีตัว) ส่วนทโ่ี จทย์บอกคอื อะไร (มีชา้ ง 4,719 ตวั มมี ้าลาย 3,200 ตวั ) ครถู ามนกั เรยี นวา่ โจทยป์ ญั หาทส่ี รา้ งมคี วามเปน็ ไปไดห้ รอื ไม่ เพราะเหตใุ ด (เปน็ ไปได้ เพราะสอดคลอ้ ง กบั ประโยคสัญลกั ษณ)์ ครูยกตวั อยา่ งโจทยป์ ญั หาท่มี ีความเปน็ ไปได้อีก 2 - 3 ตวั อยา่ ง จากนน้ั ครยู กตวั อยา่ งโจทยป์ ัญหาท่มี คี วามเป็นไปไมไ่ ด้ เช่น มียรี าฟ 4,719 ตัว มีกวาง 3,200 ตัว มสี ตั วป์ ่า ทงั้ หมดก่ีตวั ครถู ามว่าส่วนที่โจทย์ถามคืออะไร (มีสัตว์ปา่ ทัง้ หมดก่ตี วั ) สว่ นที่โจทย์บอกคอื อะไร (มียีราฟ 4,719 ตัว มกี วาง 3,200 ตวั ) ครถู ามนกั เรียนว่าโจทยป์ ญั หาที่สร้างมคี วามเป็นไปไดห้ รอื ไม่ เพราะเหตุใด (เป็นไปไม่ได้ เพราะส่วนทโี่ จทย์ถามไม่สอดคล้องกบั ส่วนทีโ่ จทย์บอก) ครูและนักเรียน ร่วมกนั อภปิ รายการสรา้ งโจทย์ปญั หาว่าโจทย์ปญั หาตอ้ งมที ้งั ส่วนทโ่ี จทยถ์ ามและสว่ นที่โจทย์บอก และโจทย์ปญั หาที่สรา้ งข้นึ ต้องมคี วามเป็นไปได้ | 79สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 หนังสือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 กาตม� นำ้ รอ� น ไมโครเวฟ 2. ครตู ดิ ภาพบนกระดานตามหนงั สอื เรยี น บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กิน 100,000 1,990 บาท 2,450 บาท หนา้ 86 ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั สรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปญั หาการลบพร้อมท้ังเขยี น ตู�เย็น หมอ� หงุ ข�าว ประโยคสญั ลักษณ์ จากนน้ั ครูเขียนโจทยป์ ญั หา 17,990 บาท 990 บาท และประโยคสญั ลกั ษณท์ น่ี กั เรยี นสรา้ งบนกระดาน ครแู ละนักเรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง พดั ลม เช่น โทรทัศน์ราคา 23,990 บาท พดั ลมราคา 1,280 บาท 1,280 บาท โทรทศั น์ราคามากกว่าพดั ลมกบ่ี าท ประโยคสญั ลกั ษณ์ 23,990 − 1,280 = เครอ่ื งซกั ผ�า เคร่ืองฟอกอากาศ โทรทัศน� ครูถามนักเรยี นว่าสว่ นทโ่ี จทยถ์ ามคอื อะไร 18,990 บาท 25,000 บาท 23,990 บาท (โทรทัศน์ราคามากกว่าพัดลมกบ่ี าท) สว่ นท่โี จทย์ บอกคืออะไร (โทรทัศนร์ าคา 23,990 บาท ชว่ ยกันสร้างโจทยป์ ญั หาการบวก และโจทย์ปัญหาการลบ พัดลมราคา 1,280 บาท) ครใู ห้นักเรียนชว่ ยกัน พร้อมท้ังเขียนประโยคสญั ลกั ษณ์ พจิ ารณาความเป็นไปได้ของโจทย์ปัญหาท่ีสรา้ ง และช่วยกนั หาค�ำ ตอบ จากนั้นครนู ำ�โจทย์ปญั หา โทรทัศนร์ าคา 23,990 บาท พัดลมราคา 1,280 บาท ท่ีนกั เรียนสร้างมาอภปิ รายท�ำ นองเดยี วกันอีก โทรทัศนร์ าคามากกว่าพดั ลมกี่บาท 2 - 3 ตัวอยา่ ง ประโยคสัญลักษณ์ 23,990 − 1,280 = 3. ครตู ดิ แถบประโยคสัญลักษณ์ แม่ซ้ือตเู้ ย็น 17,990 บาท และโทรทัศน์ 23,990 บาท บนกระดานตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 87 ทลี ะแถบ แมจ่ ่ายเงนิ ซือ้ ต้เู ย็นและโทรทัศนก์ บ่ี าท ดงั นี้ 26,717 − 17,906 = ให้นกั เรียนจับคู่ ประโยคสญั ลกั ษณ์ 17,990 + 23,990 = ชว่ ยกันสรา้ งโจทย์ปัญหาจากประโยคสญั ลักษณ์ นีพ้ ร้อมทั้งหาค�ำ ตอบ เมอ่ื นักเรียนสรา้ งเสรจ็ แลว้ พัดลมราคา 1,280 บาท ไมโครเวฟราคา 2,450 บาท ครสู มุ่ นกั เรยี นออกมาน�ำ เสนอ ครูและนกั เรียน พดั ลมราคานอ้ ยกว่าไมโครเวฟกบ่ี าท รว่ มกันตรวจสอบความถกู ต้องของโจทยป์ ัญหา ประโยคสญั ลกั ษณ์ 2,450 − 1,280 = ที่สร้างขน้ึ วา่ มีความเปน็ ไปไดห้ รือไม่ และคำ�ตอบ เป็นเทา่ ไร จากนัน้ ครูติดแถบประโยคสญั ลักษณ์ โจทยป์ ญั หาทส่ี รา้ งมคี วามเปน็ ไปได้หรอื ไม่ และคำาตอบเป็นเทา่ ไร 31,979 + 42,501 = ให้นักเรยี นสร้างโจทย์ 86 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ปญั หาจากประโยคสญั ลักษณน์ ้พี รอ้ มทัง้ หาค�ำ ตอบ เมอ่ื นกั เรยี นสรา้ งเสรจ็ แลว้ ครสู มุ่ นกั เรยี น หนังสือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ออกมาน�ำ เสนอ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 ความถูกต้องของโจทย์ปญั หาท่ีสรา้ งข้นึ ว่า มคี วามเป็นไปได้หรือไม่ และค�ำ ตอบเปน็ เท่าไร สร้างโจทยป์ ัญหาจากประโยคสญั ลักษณ์ 80 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 26,717 − 17,906 = ต้นกล้าตอ้ งการปลอ่ ยปลานลิ 26,717 ตัว ปล่อยไปแลว้ 17,906 ตัว ตน้ กล้าตอ้ งซอื้ ปลานลิ มาปลอ่ ยเพม่ิ อกี กตี่ วั พ่อไดร้ ับเงินเดือน 26,717 บาท จ่ายเงนิ สำ�หรบั ค่าใช้จา่ ย ในบา้ น 17,906 บาท เงนิ เดอื นของพอ่ เหลือเทา่ ไร 31,979 + 42,501 = มีผู้เขา้ ชมการแข่งขันฟตุ บอลรอบรองชนะเลิศ 31,979 คน มผี เู้ ขา้ ชมการแข่งขนั ฟตุ บอลรอบชิงชนะเลิศ 42,501 คน มจี �ำ นวนผเู้ ข้าชมการแข่งขนั ฟุตบอลทง้ั สองรอบเทา่ ไร ขนุ ปลอ่ ยปลานลิ 31,979 ตวั ปลอ่ ยปลาตะเพยี น 42,501 ตวั ขนุ ปลอ่ ยปลานลิ และปลาตะเพยี นทง้ั หมดเทา่ ไร โจทย์ปัญหาที่สรา้ งมคี วามเปน็ ไปได้หรือไม่ และคำาตอบเปน็ เท่าไร | 87สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 คมู่ อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เลม่ 1 ตรวจสอบความเขา้ ใจ หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 4. ตรวจสอบความเข้าใจโดยให้นกั เรยี น จบั คแู่ ลว้ ชว่ ยกนั สร้างโจทยป์ ญั หาจาก ตรวจสอบความเขา้ ใจ สรา้ งโจทย์ปัญหาจากประโยคสญั ลักษณ์ ประโยคสัญลักษณ์ตามหนงั สอื เรียนหน้า 88 1 29,143 + 52,762 = เม่อื สรา้ งเสร็จแล้ว ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้องวา่ โจทย์ปัญหาท่สี ร้าง โรงสีขา้ วแหง่ หน่ึงมีขา้ วหอมมะลิ 29,143 กิโลกรัม มขี า้ วเหนยี ว 52,762 กิโลกรัม โรงสีขา้ วแห่งนี้มีข้าวหอมมะลแิ ละข้าวเหนียว ทง้ั หมดเทา่ ไร มีส่วนท่ีโจทย์ถาม สว่ นทีโ่ จทยบ์ อกและ มคี วามเปน็ ไปไดห้ รอื ไม่ หาคำ�ตอบได้เท่าไร 2 40,197 − 22,189 = ถา้ พบวา่ มนี กั เรยี นคนใดสรา้ งโจทยป์ ญั หาการบวก หรือโจทย์ปญั หาการลบไมถ่ กู ต้อง ครูฝกึ เพิ่มเติม ชาวสวนขายทเุ รยี นไดเ้ งนิ 40,197 บาท ขายมงั คดุ ไดเ้ งนิ นอ้ ยกวา่ ขายทเุ รยี น 22,189 บาท ชาวสวนขายมงั คดุ ไดเ้ งนิ กบ่ี าท เป็นรายบคุ คล ครแู ละนักเรียนรว่ มกันสรปุ สงิ่ ท่ไี ด้เรียนรู้ ส่งิ ที่ได้เรยี นรู้ การสร้างโจทยป์ ัญหาตอ้ งมีทั้งส่วนที่โจทยบ์ อกและสว่ นทีโ่ จทยถ์ าม นอกจากน้ีโจทย์ปัญหาทส่ี ร้างต้องมคี วามเป็นไปได้ สง่ิ ทไ่ี ด้เรียนรู้ แบบฝกึ หัด 2.9 การสร้างโจทยป์ ัญหาต้องมที งั้ สว่ นท่ี 88 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โจทย์บอกและสว่ นทโ่ี จทย์ถาม นอกจากนี้ โจทยป์ ัญหาที่สร้างตอ้ งมีความเปน็ ไปได้ จากน้นั ใหน้ ักเรยี นทำ�แบบฝึกหดั 2.9 หนา้ 61 - 62 | 81สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 ร่วมคิดร่วมทำ� (1 ชว่ั โมง) หนงั สือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 กจิ กรรม ปริศนาหาตวั เลข บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 อุปกรณ์ 1 ชุดประกอบดว้ ย รว่ มคดิ รว่ มทาำ 1. บตั รโจทย์ 4 บัตร กิจกรรม ปริศนาหาตวั เลข 2. บตั รโจทยป์ ญั หา 3 บตั ร 3. ตารางตัวเลข 1 บตั ร อปุ กรณ ์ 1 ชุด ประกอบด้วย 1. บตั รโจทย์ 4 บัตร 2. บตั รโจทยป์ ัญหา 3 บัตร 3. บตั รตารางตวั เลข 1 บัตร วิธีจัดกจิ กรรม 1. ครแู บ่งนักเรยี นเปน็ กล่มุ แจกอปุ กรณก์ ลุ่มละ 1 ชุด แตล่ ะกลุ่มอาจได้ อปุ กรณ์ชดุ ท่ีแตกต่างกัน โดยครูอาจเตรยี มไว้ 3 ชดุ 2. ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกันหาคำาตอบในบัตรโจทยแ์ ละบตั รโจทย์ปัญหา แลว้ เขียนวงล้อมรอบคาำ ตอบท่ไี ด้ลงในบัตรตารางตัวเลข ซึ่งคำาตอบ อาจอยใู่ นแนวตั้ง แนวนอน หรอื แนวทแยง 3. กลุ่มใดเสร็จก่อนและถูกตอ้ งเปน็ ผู้ชนะ เตรยี มสถานท่ี ตัวอย่างอปุ กรณ์ 1 ชุด ใช้หอ้ งเรียนตามปกติ จดั โตะ๊ เป็นกลุ่ม 12,937 + 27,849 = 45,102 − 21,210 = 4 3 8 1 5 6 9 0 4 2 9 3 วธิ จี ัดกิจกรรม 36,134 − = 20,035 19,887 + = 66,962 2 6 7 9 0 1 1. ครแู บง่ นักเรียนเป็นกลมุ่ แจกอปุ กรณ์ กลุม่ ละ 1 ชุด แต่ละกล่มุ อาจได้อุปกรณช์ ดุ ครูมีปลาทง้ั หมด 48,755 ตวั ปลอ่ ยไปแล้ว 39,242 ตัว 7 4 0 8 2 5 ทแ่ี ตกต่างกนั โดยครูอาจเตรียมไว้ 3 ชดุ ครูเหลอื ปลากี่ตวั 8 6 7 3 6 9 1 8 5 2 4 0 ออมสนิ ปล่อยปลานิล 78,216 ตัว ปล่อยปลาตะเพียน มากกวา่ ปลานลิ 9,587 ตัว ออมสินปลอ่ ยปลาตะเพียนกต่ี ัว ครสู มชายปลอ่ ยปลาดกุ และปลาช่อน 72,325 ตัว ครสู มชายปล่อยปลาดกุ ก่ีตวั ถา้ ปล่อยปลาช่อน 31,500 ตวั แบบฝกึ ทา้ ทาย | 89สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2. ใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มชว่ ยกัน หาค�ำ ตอบในบัตรโจทย์และบัตรโจทยป์ ัญหา แลว้ เขียนวงลอ้ มคำ�ตอบท่ไี ด้ลงในบตั รตารางตัวเลข ซึ่งคำ�ตอบอาจอยใู่ นแนวตง้ั แนวนอน หรือ แนวทแยง สำ�หรับบัตรโจทย์และบตั รโจทยป์ ญั หาท่ยี ากครอู าจแนะนำ�วิธีหาคำ�ตอบ 3. ถา้ กลมุ่ ใดเสรจ็ ก่อนให้ออกมานำ�เสนอ ครูและนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง และกลุ่มทีถ่ กู ตอ้ งมากทีส่ ุดเป็นผูช้ นะ จากนน้ั ครูให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกทา้ ทาย หนา้ 63 - 64 82 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ค่มู อื ครูรายวชิ าพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 คณิตคดิ ทา้ ทาย 1. (NT 2555) มบี ัตรตวั เลขอยู่ 8 ใบ ดงั รูป 7 9 14 17 25 18 26 22 บตั รในขอ้ ในเรยี งจากน้อยไปมากแลว้ มผี ลรวมเปน็ 80 1) 7 17 22 26 2) 14 17 22 25 3) 14 22 18 26 4) 14 18 22 26 2. (NT 2555) แทนเลขโดดที่ตา่ งกนั ก�ำ หนด และ + และ 2 3 7 4 การบวกใหไ้ ดผ้ ลลัพท์ตามทก่ี �ำ หนดขา้ งต้น ตัวเลขใดแทน และ ไดถ้ กู ต้อง 1) 8 แทน , 7 แทน 2) 3 แทน , 7 แทน 3) 3 แทน , 2 แทน 4) 8 แทน , 2 แทน | 83สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 1 3. (NT 2555) กำ�หนด A และ B แทนเลขโดดท่ตี ่างกนั A 7 − และ 2 B 3 4 ข้อใดสรปุ ถกู ตอ้ ง 1) A น้อยกว่า B 2) A มากกวา่ B 3) ค่าของ A นอ้ ยกวา่ 30 4) คา่ ของ B มากกวา่ 3 4. (NT 2555) ก + ข + (ค − ง) = 18 ค่าของ ก, ข, ค และ ง ในขอ้ ใดทท่ี ำ�ให้ประโยคเปน็ จริง 1) ก = 5, ข = 3, ค = 9, ง = 7 2) ก = 7, ข = 9, ค = 5, ง = 3 3) ก = 9, ข = 3, ค = 7, ง = 3 4) ก = 3, ข = 7, ค = 9, ง = 5 5. (NT 2557) วัชรี ซ้ือผ้าเช็ดหน้าราคา 29 บาท กระโปรงราคา 299 บาท และถงุ เท้าราคา 25 บาท โดยจ่ายธนบตั รห้าร้อยบาท 1 ฉบบั ได้รับเงนิ ทอนก่บี าท 1) 299 + 29 + 25 = 2) 299 − 29 − 25 = 3) 500 − (29 + 299 + 25) = 4) 500 + 299 + 29 + 25 = 84 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 คู่มอื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 1 6. (NT 2558) ลัดดาต้องการซ้อื โทรศพั ท์เครื่องหน่งึ ราคา 6,595 บาท โดยพ่อให้เงินลดั ดา 3,148 บาท และแม่ใหเ้ งนิ ลัดดา 3,467 บาท จากขอ้ มลู ความสมั พันธข์ องจ�ำ นวนเงนิ ท่พี ่อแมใ่ ห้ลดั ดากับราคาโทรศพั ทท์ ี่ถูกตอ้ งคอื ข้อใด 1) 3,148 + 3,467 = 6,595 2) 3,148 + 3,467 < 6,595 3) 3,148 + 3,467 > 6,595 4) 6,595 − 3,467 = 3,148 7. (NT 2559) เครือ่ งประดบั ของรา� นแหง� หนึ่งมีราคา ดังนี้ สร�อยคอ กำไล แหวน นา�ิกา ตา� งหู 2,390 บาท 690 บาท 900 บาท 1,950 บาท 590 บาท จากขอ้ มลู ข้างตน้ ถ้าคณุ ยายมีเงิน 5,000 บาท คณุ ยายสามารถซ้อื เครอื่ งประดับได้ ดังขอ้ ใด 1) สร้อยคอ นาฬกิ า และก�ำ ไล 2) สร้อยคอ นาฬิกา และแหวน 3) นาฬกิ า แหวน ตา่ งหู และก�ำ ไล 4) สร้อยคอ นาฬกิ า ตา่ งหู และก�ำ ไล | 85สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 ตัวอย่างแบบทดสอบท้ายบท ตวั อยา่ งแบบทดสอบนใ้ี ชใ้ นการประเมนิ ผลระหวา่ งเรยี นเพอ่ื พฒั นานกั เรยี นหากมนี กั เรยี นคนใด ท่ีไม่สามารถทำ�แบบทดสอบน้ไี ดค้ รูควรให้นักเรยี นคนน้นั ฝกึ ทักษะมากขึ้นโดยอาจใช้แบบฝกึ เสริม ในหนังสือเสริมเพิ่มปัญญาของสสวท.หรอื แบบฝึกอื่นทีเ่ หน็ วา่ สมควร ซง่ึ แบบทดสอบทา้ ยบทนี้ มจี �ำ นวน 10 ข้อ คะแนนเตม็ 10 คะแนน ใช้เวลาในการท�ำ แบบทดสอบ 20 นาที และวิเคราะห์ เปน็ รายจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ได้ดงั น้ี จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ข้อที่ 145 1. หาผลบวกในประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการบวกของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 2-3 100,000 6-7 8-9 2. หาผลลบในประโยคสัญลักษณ์แสดงการลบของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 10 3. หาคา่ ของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสัญลกั ษณ์แสดงการบวกและ ประโยคสญั ลกั ษณ์แสดงการลบของจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 4. แสดงวิธหี าค�ำ ตอบของโจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ ของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 5. สรา้ งโจทย์ปญั หาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบของจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ตวั อยา่ งแบบทดสอบทา้ ยบท บทที่ 2 เลือก ก ข หรือ ค ทีเ่ ปน็ ค�ำ ตอบทีถ่ ูกตอ้ ง 1. 28,204 เป็น็ คำ�ำ ตอบของข้้อใด ก. 7,406 + 20,798 = ข. 22,592 + 5,512 = ค. 27,784 − 1,582 = 2. 47,654 เป็น็ คำำ�ตอบของข้้อใด ก. 30,945 + 17,659 = ข. 100,000 − 52,346 = ค. 27,784 − 1,582 = 86 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 คมู่ ือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 3. 5 2 3 4 6 − 4 7 6 5 4 ตััวตั้้�งคืือจำ�ำ นวนใด ก. 97,650 ข. 99,990 ค. 100,000 4. 3 8 5 9 2 + 8 5 8 7 1 ตัวั เลขแสดงจำ�ำ นวนในช่่องว่่างคืือจำำ�นวนใด ก. 57,369 ข. 47,279 ค. 67,389 5 . 3 9 5+ 5 9 6 5 ผลบวกคืือข้อ้ ใด ก. 90,600 ข. 80,585 ค. 90,685 6. ค่่าของตััวไม่่ทราบค่่าในประโยคสััญลักั ษณ์์ 6,804 + = 10,000 คือื ข้อ้ ใด ก. 4,296 ข. 3,296 ค. 3,196 7. ค่่าของตััวไม่่ทราบค่่าในประโยคสัญั ลัักษณ์์ − 5,761 = 2,882 คือื ข้อ้ ใด ก. 8,643 ข. 7,849 ค. 2,879 8. ขุุนสะสมห่ว่ งดึึงฝากระป๋๋องได้้ 9,999 อันั นำำ�ไปบริิจาคทำ�ำ ขาเทียี มแล้้วเหลือื 538 อััน = 538 ขุุนนำ�ำ ห่ว่ งดึึงฝากระป๋๋องไปบริิจาคกี่่�อััน เขียี นประโยคสััญลักั ษณ์์ได้ต้ ามข้้อใด ก. 538 − = 9,999 ข. − 538 = 9,999 ค. 9,999 − | 87สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 9. ต้น้ กล้้ามีีหุ่่�นยนต์ร์ ูปู ช้า้ งน้้อยกว่า่ หุ่่�นยนต์์รููปเสืือ 147 ตัวั ถ้้าต้้นกล้้ามีีหุ่่�นยนต์์รูปู ช้้าง 9,376 ตัวั ต้น้ กล้้าจะมีีหุ่่�นยนต์ร์ ููปเสือื กี่่�ตััว ก. 9,229 ตััว ข. 9,523 ตััว ค. 9,629 ตััว 10. 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 ต�นหอม ออมสนิ ตน� กลา� ต�นขา� ว ตน� บัว จากภาพ ข้อ้ ใดสร้า้ งโจทย์์ปััญหาได้้ถูกู ต้้อง ก. ต้้นหอมสููง 80 เซนติเิ มตร ต้น้ กล้้าสูงู 100 เซนติเิ มตร สููงรวมกัันทั้้�งหมดกี่่�เซนติิเมตร ข. ต้้นข้้าวสูงู 150 เซนติิเมตร ต้้นข้า้ วสูงู มากกว่่าต้น้ กล้า้ 30 เซนติเิ มตร ต้น้ กล้้าสูงู กี่่�เซนติิเมตร ค. ต้้นบััวสูงู 180 เซนติเิ มตร ออมสิินสููง 100 เซนติิเมตร ออมสิินสููงกว่่าต้้นบัวั กี่่�เซนติิเมตร เฉลยแบบทดสอบท้า้ ยบท บทที่่� 2 1. ก 2. ข 3. ค 4. ข 5. ก 6. ค 7. ก 8. ค 9. ข 10. ข 88 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา คู่มือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 บทท่ี 3 เวลา จดุ ประสงค์การเรียนรแู้ ละสาระสำ�คญั จดุ ประสงค์การเรียนรู้ สาระส�ำ คัญ นักเรียนสามารถ • การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที ถา้ เป็น นาฬิกาแบบเขม็ ใหพ้ ิจารณาทตี่ ำ�แหนง่ 1. บอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที เข็มสัน้ และเข็มยาว เข็มส้นั บอกเวลาเปน็ (หวั ขอ้ 3.1 และ 3.3 - 3.5) นาฬิกา เขม็ ยาวบอกเวลาเป็นนาที และ ถ้าเป็นนาฬกิ าแบบใช้ตวั เลข ตัวเลขหน้า เครือ่ งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาฬิกา ตัวเลขหลงั เครื่องหมาย : แสดงเวลาเปน็ นาที • การบอกระยะเวลาอาจบอกเป็นช่ัวโมง เป็นนาที หรอื เป็นชัว่ โมงและนาที โดยนบั จากเวลาเรมิ่ ตน้ จนถึงเวลาสิ้นสดุ 2. อ่านและเขยี นบอกเวลาที่มีมหัพภาค (.) • การเขยี นบอกเวลาอาจใชม้ หัพภาค (.) หรอื หรือทวิภาค (:) ทวิภาค (:) คั่นระหว่างตวั เลขทแี่ สดงนาฬกิ า (หวั ข้อ 3.2) กับตวั เลขทแ่ี สดงนาที แล้วเขยี น น. ต่อทา้ ย • ก ารอา่ นเวลาใหอ้ ่านตวั เลขหนา้ มหพั ภาค (.) หรือทวิภาค (:) เป็นนาฬิกาและอา่ นตัวเลข หลังมหัพภาค (.) หรือทวภิ าค (:) เปน็ นาที 3. เปรียบเทียบระยะเวลา • การเปรยี บเทยี บระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมงและนาที (หัวขอ้ 3.6) ถ้าจำ�นวนช่วั โมงไม่เทา่ กัน จ�ำ นวนชว่ั โมง มากกว่าระยะเวลานนั้ จะมากกวา่ ถ้าจำ�นวน ชั่วโมงเท่ากัน จ�ำ นวนนาทมี ากกว่าระยะเวลา น้ันจะมากกว่า | 89สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 3 | เวลา ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 จุดประสงค์การเรยี นรู้ สาระสำ�คัญ นักเรียนสามารถ • การเปรียบเทยี บระยะเวลาทม่ี ีหน่วยตา่ งกนั 4. อา่ นและเขียนบันทึกกิจกรรมท่ีระบุเวลา ต้องเปลี่ยนหนว่ ยให้เปน็ หนว่ ยเดยี วกันกอ่ น (หวั ข้อ 3.7) แลว้ น�ำ มาเปรียบเทียบกัน 5. แสดงวธิ ีหาคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หาเกยี่ วกบั • บนั ทกึ กิจกรรมที่ระบเุ วลาโดยท่ัวไป เวลาและระยะเวลา ประกอบด้วย ช่อื บันทึก วนั ท่ี เดอื น พ.ศ. (หวั ขอ้ 3.8 - 3.10) จะอยู่สว่ นบนของบนั ทกึ เวลาจะอยดู่ า้ นซา้ ย ของบันทึก และกจิ กรรมต่าง ๆ จะอยดู่ ้านขวา ของบนั ทกึ ซ่งึ รายละเอยี ดขึ้นอยูก่ บั ความต้องการของผ้บู นั ทึก • การแกโ้ จทยป์ ญั หาท�ำ ไดโ้ ดยอา่ นท�ำ ความเขา้ ใจ ปญั หา วางแผนแกป้ ัญหา หาค�ำ ตอบ และ ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ 90 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา คู่มอื ครรู ายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 การวเิ คราะห์เนอื้ หากบั ทกั ษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์ หวั ขอ้ เนื้อหา เวลา ทักษะและกระบวนการ (ชัว่ โมง) ทางคณติ ศาสตร์ 1 12345 1 เตรียมความพร้อม 1 3.1 การบอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที 1 3.2 การอา่ นและการเขยี นบอกเวลาทม่ี มี หพั ภาค (.) 1 หรอื ทวภิ าค (:) 1 2 3.3 การบอกระยะเวลาเปน็ ชัว่ โมงและนาที (1) 1 1 3.4 การบอกระยะเวลาเป็นชว่ั โมงและนาที (2) 2 1 3.5 การบอกระยะเวลาเป็นช่ัวโมงและนาที (3) 1 3.6 การเปรยี บเทยี บระยะเวลา 3.7 การอา่ นและเขียนบันทกึ กิจกรรมทรี่ ะบุเวลา 3.8 โจทย์ปัญหาเก่ียวกับเวลาและระยะเวลา (1) 3.9 โจทย์ปัญหาเก่ียวกบั เวลาและระยะเวลา (2) 3.10 โจทยป์ ัญหาเก่ียวกบั เวลาและระยะเวลา (3) รว่ มคิดรว่ มท�ำ 1  การแก้ปัญหา 2  การส่อื สารและการส่ือความหมายทางคณิตศาสตร์ 3  การเช่อื มโยง 4  การให้เหตผุ ล 5  การคดิ สรา้ งสรรค์ | 91สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 3 | เวลา ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 ค�ำ สำ�คญั นาฬกิ า ชว่ั โมง นาที การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที การอา่ นและเขยี นบอกเวลาทม่ี มี หพั ภาค หรอื ทวภิ าค ระยะเวลา การเปรยี บเทียบระยะเวลา บันทกึ กิจกรรมทร่ี ะบุเวลา โจทย์ปญั หาเกี่ยวกับ เวลาและระยะเวลา ความรู้หรอื ทกั ษะพ้ืนฐานของนักเรียน 1. การบวก การลบ การคณู การหารจ�ำ นวนนับ 2. กลางวนั กลางคนื 3. การอา่ นปฏิทิน 4. การบอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที (ช่วง 5 นาที) 5. การบอกระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมงและนาที ส่ือและแหล่งเรียนรู้ 1. หนงั สอื เรียนหนา้ 90 - 137 2. แบบฝึกหดั หน้า 65 - 95 3. แบบบนั ทึกกิจกรรม ใบกจิ กรรม บัตรภาพตา่ ง ๆ และอปุ กรณ์ต่าง ๆ ท่ีใชป้ ระกอบกจิ กรรม ดังนี้ นาฬกิ าจริง นาฬกิ าจำ�ลอง หรอื สื่อดจิ ิทลั นาฬิกา • ภาพบตั รก�ำ หนดการทัศนศกึ ษาและตัว๋ ตา่ ง ๆ และบัตรสถานการณ์ • บัตรภาพนาฬิกาท่แี รเงาแสดงระยะเวลา • บัตรภาพเสน้ จ�ำ นวนแสดงระยะเวลา • บัตรภาพต๋ัวโดยสารรถไฟ • บัตรภาพบนั ทึกกจิ กรรม • แถบโจทยป์ ัญหา •• ใบกจิ กรรมแผนการเดินทาง 4. ส่ือเพ่มิ เตมิ หน้า 93 และ 137 (Download ไดจ้ าก QR code หนา้ 90) เวลาท่ีใชจ้ ดั การเรียนรู้ 14 ชั่วโมง 92 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา คมู่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 การจัดการเรยี นร ู้ การเตรยี มความพรอ้ ม (1 ชั่วโมง) บทท่ี 3 เวลา สถานีชมุ ทาง เป็นสถานีทที่ างรถไฟสายหลักและสายแยก เรยี นจบบทนแี้ ลว้ นักเรียนสามารถ แยกออกจากกนั และเป็นสถานท่ีรับส่ง ผูโ้ ดยสาร และ/หรอื สินค้า สื่อเพมิ่ เตมิ บอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที อา่ นและเขียนบอกเวลาทีม่ ีมหพั ภาค (.) หรอื ทวิภาค (:) ตอนน้ีเปน็ เวลากน่ี าฬิกา กีน่ าที เปรยี บเทยี บระยะเวลา อา่ นและเขยี นบันทึกกจิ กรรมที่ระบุเวลา แสดงวธิ หี าคำาตอบของโจทยป์ ญั หาเกีย่ วกบั เวลาและระยะเวลา คลองคตลันองตนั Khlong TaKnhlong Tan รถไฟมาถงึ สถานีแลว้ การรถไฟแหง� กปารระรเถทไศฟไแทหย�งประเทศไทย ต๋ัวโดยสารรถไตฟัว๋ โดยสารรถไฟ ต๋ัวโดยสารรถไฟ ปลายทาง ตว๋ั โดยสารรถไฟ ปลายทาง ตน� ทาง ชุมทางฉะเชงิ เทรา ต�นทาง ชุมทางฉะเชงิ เทรา คลองตนั คลองตนั ขบวน วนั เดินทาง เวลารถออก เวลาถงึ ขบวน วนั เดนิ ทาง เวลารถออก เวลาถงึ 283 15 ส.ค. 2563 7:40 8:56 283 15 ส.ค. 2563 7:40 8:56 ต�นทาง ตปน� ลทาายงทาง ปลายทาง คลองตัน ชุมคทลาองงฉตะันเชิงเทรา ชมุ ทางฉะเชงิ เทรา ขบวน วขันบเวดนินทาง วนั เเดวินลทาราถงออก เวลาเรวถลอาอถกงึ เวลาถงึ 283 7:84:056 8:56 15 2ส8.ค3. 256315 ส.ค.72:45063 รถไฟขบวนนี้เดนิ ทางจากสถานีคลองตนั รหสั ตัว๋ รหสั ตว๋ั รหัสการออกตวั๋ รหสั การออกตัว๋ ไปถึงสถานชี มุ ทางฉะเชิงเทราใชเ้ วลานานเท่าไร 1118-255-00310-011/1081-225258-00900310-01/011242ส8.ค0.920563 145ส:0.ค0. 2563 5:00 1. ใช้ขอ้ มูลในหนงั สอื เรียนหนา้ เปิดบท โดยใชค้ ำ�ถามเพอื่ กระต้นุ ความสนใจของผู้เรยี น เชน่ − สถานท่ีในภาพทีน่ กั เรียนเหน็ คือสถานทีใ่ ด (สถานรี ถไฟคลองตัน) − นกั เรยี นสงั เกตเหน็ อะไรในภาพบา้ ง (รถไฟ นายสถานี ผโู้ ดยสาร นาฬกิ า ตว๋ั โดยสารรถไฟ) − รถไฟมาเทยี บสถานคี ลองตนั กอ่ นหรอื หลงั เวลา 7 นาฬกิ า 30 นาที (หลงั เวลา 7 นาฬกิ า 30 นาท)ี − ตั๋วโดยสารรถไฟบอกข้อมลู อะไรบา้ ง (วนั เดนิ ทาง ขบวนท่ี สถานีต้นทาง เวลาออก สถานปี ลายทาง เวลาถงึ ) − ตว๋ั โดยสารรถไฟบอกเวลารถออกเวลาใดและเวลาถึงเวลาใด (เวลารถออก 7:40 น. เวลาถึง 8:56 น.) ครแู ละนกั เรยี นรว่ มสนทนาเกย่ี วกบั ขอ้ มลู บนตว๋ั โดยสารรถไฟ เชน่ สถานตี น้ ทาง สถานปี ลายทาง รวมทง้ั ขอ้ มลู เกย่ี วกบั เวลารถออกและเวลาถงึ ซง่ึ การอา่ นเวลาทอ่ี ยบู่ นตว๋ั โดยสารรถไฟนกั เรยี นอาจจะ สามารถอา่ นไดเ้ พราะเปน็ การแสดงเวลาแบบใชต้ วั เลข ครอู าจใหน้ กั เรยี นอา่ นเวลาจากนาฬกิ าแบบเขม็ ทแี่ ขวนอยดู่ า้ นบน นกั เรยี นบางคนอาจจะบอกเวลาได้ บางคนอาจจะยงั ไม่สามารถบอกเวลาได้ แล้วครูน�ำ เขา้ สูบ่ ทเรียน | 93สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 3 | เวลา ช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 2. ครใู ชก้ ารถาม - ตอบเพ่อื เตรียมความพรอ้ มของนักเรียนเกี่ยวกบั เรอื่ งเวลาตามหนงั สือเรียน หนา้ 92 โดยการทบทวนเก่ยี วกบั การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที (ช่วง 5 นาที) และการบอก ระยะเวลา การบอกเวลาเรม่ิ ตน้ การบอกเวลาสิ้นสดุ ทเี่ ป็นความรู้พื้นฐานของนักเรยี นกอ่ นเริม่ เรียน บทเรียนน้ี เช่น − นาฬกิ ามแี บบใดบา้ ง (นาฬกิ าแบบเข็ม และนาฬกิ าแบบใช้ตัวเลข) − บนหน้าปัดนาฬิกาแบบเขม็ อา่ นเวลาอยา่ งไร (เข็มสั้นบอกเวลาเป็นนาฬิกา เข็มยาว บอกเวลาเป็นนาท)ี − เข็มยาวเคลือ่ นที่จากตัวเลข 12 ไปทตี่ วั เลข 1 เป็นช่วง 1 ช่อง เป็นเวลากีน่ าที (5 นาท)ี − ถา้ เขม็ ยาวเคลือ่ นทจี่ ากตัวเลข 12 แล้วกลบั มาทีต่ ัวเลข 12 อกี ครง้ั ครบ 1 รอบใชเ้ วลา กนี่ าที และเขม็ สั้นเคล่อื นทไ่ี ปได้ 1 ช่องพอดี เปน็ เวลากช่ี ่วั โมง (เข็มยาวเคลอ่ื นท่คี รบ 1 รอบใช้เวลา 60 นาที และเข็มสัน้ เคล่ือนท่ไี ป 1 ช่อง ใชเ้ วลา 1 ช่วั โมง) − 1 วนั มีกชี่ ่วั โมง (24 ชั่วโมง) − ช่วงเวลากลางวันตัง้ แต่เวลาใดถงึ เวลาใด และชว่ งเวลากลางคนื ตัง้ แต่เวลาใดถึงเวลาใด (ชว่ งเวลากลางวนั ต้งั แตเ่ วลา 6 นาฬกิ าถึงก่อนเวลา 18 นาฬกิ า ชว่ งเวลากลางคืนตั้งแต่เวลา 18 นาฬิกาถงึ กอ่ นเวลา 6 นาฬกิ า) จากน้นั ครูให้นักเรียนบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที (ช่วง 5 นาท)ี จากนาฬิกาแบบเขม็ และ นาฬิกาแบบใช้ตวั เลขในขอ้ 1 เมอ่ื นกั เรยี นบอกเวลาเสรจ็ แลว้ ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบ ความถูกตอ้ ง ครูถามนักเรยี นวา่ ถ้ากำ�หนด หนงั สอื เรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 เวลาเริ่มตน้ และเวลาสิ้นสุดเป็นนาฬกิ าและนาที บทท่ี 3 | เวลา นกั เรยี นสามารถบอกระยะเวลาเป็นชัว่ โมงได้ อยา่ งไร (บอกระยะเวลาเป็นชั่วโมงโดยการนบั วา่ เตรยี มความพร้อม เข็มสัน้ เคลื่อนท่ีไปก่ีช่อง) และนักเรียนสามารถ บอกระยะเวลาเป็นนาทีได้อย่างไร (บอกระยะ 1 บอกเวลาจากนาฬิกา เวลาเปน็ นาทโี ดยการนบั วา่ เขม็ ยาวเคลอ่ื นที่ไปกี่ ช่อง) 1) 11 12 1 2) 11 12 1 10 2 15 นาฬกิ า 10 2 93 93 84 84 765 765 3) 11 12 1 4) _3 นาฬกิ า 10 2 11 12 1 22 นาฬกิ า 20 นาที 10 2 93 93 84 84 765 765 10 นาฬิกา 20 นาที 5) 6) ครใู หน้ ักเรยี นบอกเวลาเรมิ่ ตน้ หรอื เวลา 5 นาฬิกา 35 นาที 19 นาฬกิ า 5 นาที ส้นิ สุด และระยะเวลาการทำ�กิจกรรมในข้อ 2 พรอ้ มกนั ครูและนกั เรียนรว่ มกันตรวจสอบ 2 บอกเวลาเริม่ ตน้ เวลาส้นิ สุด และระยะเวลาทาำ กิจกรรม ความถกู ตอ้ ง จากน้นั ใหน้ ักเรียนท�ำ แบบฝกึ หัด เตรยี มความพร้อม หน้า 65 - 66 เปน็ รายบุคคล กิจกรรม เวลาเร่ิมต้น เวลาส้ินสดุ ระยะเวลา 1) 11 12 1 6 นาฬกิ า 11 12 1 5 ชว่ั โมง ขับรถไปเท่ยี วทะเล 10 2 10 2 11 นาฬกิ า 2) 93 93 84 84 เดินออกกาำ ลงั กาย 3) 765 765 ปั่นจกั รยาน 11 12 1 11 12 1 45 นาที 10 2 10 2 93 93 84 84 765 765 18 นาฬกิ า 10 นาที 18 นาฬิกา 55 นาที 11 12 1 11 12 1 20 นาที 10 2 10 2 93 93 84 84 765 765 16 นาฬกิ า 30 นาที 16 นาฬกิ า 50 นาที แบบฝึกหัดเตรียมความพร้อม 92 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 94 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา คู่มือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 3.1 การบอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที (1 ชว่ั โมง) หนังสือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 จุดประสงค ์ บทที่ 3 | เวลา บอกเวลาเป็นนาฬิกาและนาที ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที − นาฬกิ าจริง นาฬกิ าจ�ำ ลอง พฒั นาความรู้ หรือสือ่ ดิจิทัลนาฬกิ า คลองตัน Khlong Tan ตวั๋ โดยสารรถไฟ ปลายทาง ตน� ทาง ชุมทางฉะเชิงเทรา คลองตนั ขบวน วันเดนิ ทาง เวลารถออก เวลาถงึ 283 15 ส.ค. 2563 7:40 8:56 แนวการจัดการเรยี นรู ้ ตอนนี้เป็นเวลากน่ี าฬิกา ก่นี าที การพฒั นาความรู้ เข็มยาวเคล่ือนท ี่ 1 ชอ่ งใหญ่ ใชเ้ วลา 5 นาที 1. ครทู บทวนการบอกเวลาเป็นนาฬกิ า 1 ช่องใหญ่มี 5 ชอ่ งเลก็ เข็มยาวเคลอ่ื นที่ 1 ช่องเล็ก ใชเ้ วลา 1 นาที และนาที (ชว่ ง 5 นาท)ี โดยเรมิ่ จากใหน้ ักเรยี น 55 55 5 55 55 5 สงั เกต นาฬกิ าจ�ำ ลองแบบเขม็ วา่ บนหนา้ ปดั นาฬกิ า 111112111211112111121112 1 11111211121111211112111201101010 10 11111211121111211112111201101010 10 10101010 102 2 2 2 2 10101010 102 2 2 2 2 10101010 102 2 2 2 2 99 99 9 33 33 3 8 8 8 8 84 4 4 4 4 9 9 9 9 9 3 3 31531531515 15 9 9 9 9 9 3 3 31531531515 15 7 76767565765 65 5 8 8 8 8 84 4 4 4 4 8 8 8 8 84 4 4 4 4 7 76767565765 62502502020 20 7 76767565765 62502502020 20 7 นาฬิกา 303030235023502525 25 3133103310331023350123502525 25 7 นาฬกิ า 30 นาที 7 นาฬิกา 31 นาที ดังน้นั ตอนนี้เป็นเวลา 7 นาฬิกา 31 นาที นกั เรียนสงั เกตเหน็ อะไรบ้าง (เขม็ สน้ั เขม็ ยาว บอกเวลาเป็นนาฬิกาและนาที ชอ่ งใหญ่ ชอ่ งเลก็ ตวั เลข 1 - 12) จากนน้ั ครหู มนุ 1 11 12 1 2 11 12 1 3 11 12 1 4 11 12 1 เขม็ นาฬกิ าแสดงเวลา 7 นาฬกิ า ครถู ามนกั เรยี นวา่ 10 2 10 2 10 2 10 2 93 93 93 93 84 84 84 84 765 765 765 765 เขม็ ส้นั ช้ที ต่ี วั เลขอะไร (ตวั เลข 7) เขม็ ยาวช้ี | 93สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทต่ี วั เลขอะไร (ตวั เลข 12) อา่ นเวลาไดอ้ ยา่ งไร เฉลย 2 7 นาฬิกา 27 นาที (7 นาฬกิ า) จากนัน้ ครูหมนุ เขม็ ยาวช้ีท่ตี ัวเลข 1 1 7 นาฬกิ า12 นาท ี 4 7 นาฬิกา 56 นาที ครถู ามนกั เรยี นวา่ เขม็ สน้ั ชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ระหวา่ ง 3 7 นาฬกิ า 42 นาที ตัวเลข 7 กับตวั เลข 8) เขม็ ยาวช้ีท่ตี ัวเลขอะไร (ตวั เลข 1) อา่ นเวลาได้อยา่ งไร (7 นาฬิกา 5 นาท)ี ครูถามนักเรยี นว่า เข็มยาวเคลอ่ื นทไ่ี ป 1 ช่องใหญ่ ใช้เวลาก่นี าที (ใช้เวลา 5 นาที) ครูให้นักเรียน สงั เกตวา่ 1 ชอ่ งใหญท่ เ่ี ขม็ ยาวเคลอ่ื นทไ่ี ปนน้ั มกี ช่ี อ่ งเลก็ (5 ชอ่ งเลก็ ) ถา้ เขม็ ยาวเคลอ่ื นทไ่ี ป 1 ชอ่ งเลก็ จะใชเ้ วลากน่ี าที (ใชเ้ วลา 1 นาท)ี ครูหมุนเข็มยาวชี้ตวั เลขไปทีละชอ่ งใหญ่ ใหน้ ักเรยี นบอกเวลา พรอ้ มกนั ไปเรอ่ื ย ๆ จนถงึ เวลา 7 นาฬกิ า 30 นาที แลว้ หมนุ เขม็ ยาวไปอกี 1 ชอ่ งเลก็ ครถู ามนกั เรยี นวา่ เขม็ สน้ั ชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ระหวา่ งตวั เลข 7 กบั ตวั เลข 8) เขม็ ยาวชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ตวั เลข 6 กบั 1 ชอ่ งเลก็ ) อา่ นเวลาได้อย่างไร (7 นาฬกิ า 30 นาที กบั 1 นาที หรือ 7 นาฬิกา 31 นาที) ครหู มนุ เขม็ ยาวช้ี ตัวเลข 7 กบั 2 ชอ่ งเล็ก แลว้ ถามนกั เรียนว่า อา่ นเวลาไดอ้ ยา่ งไร (7 นาฬกิ า 35 นาที กบั 2 นาที หรอื 7 นาฬกิ า 37 นาท)ี ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรุปว่า เข็มยาวเคลอ่ื นที่ 1 ช่องใหญ่ ใชเ้ วลา 5 นาที 1 ชอ่ งใหญ่ มี 5 ช่องเลก็ เขม็ ยาวเคล่อื นท่ี 1 ชอ่ งเล็ก ใช้เวลา 1 นาที จากนั้นให้นักเรยี นชว่ ยกนั บอกเวลาจากหน้าปัดนาฬกิ าทา้ ยหนังสือเรียนหนา้ 93 ครูและนักเรียนรว่ มกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง | 95สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 3 | เวลา ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 2. ครทู บทวนการบอกเวลาเปน็ นาฬิกาและนาที หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ช่วงกลางวันและกลางคนื โดยถามนกั เรียนวา่ ตง้ั แตเ่ วลาใด บทท ี่ 3 | เวลา บอกเวลาเป็นนาฬิกาและนาที ถงึ เวลาใดเปน็ เวลากลางวนั และตง้ั แตเ่ วลาใดถงึ เวลาใดเปน็ ตั้งแต่ 6 นาฬกิ า ถึงกอ่ น 18 นาฬกิ า เปน็ เวลากลางวนั เวลากลางคนื (ตง้ั แต่ 6 นาฬกิ าถงึ ก่อนเวลา 18 นาฬกิ า ต้งั แต ่ 18 นาฬกิ า ถึงก่อน 6 นาฬิกา เป็นเวลากลางคนื เป็นเวลากลางวัน และต้ังแต่เวลา 18 นาฬิกา ถงึ ก่อนเวลา 6 นาฬกิ า เป็นเวลากลางคนื ) 11 12 1 11 12 5 10 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สนทนาเกย่ี วกบั กจิ กรรมท่ี 10 2 10 15 นกั เรยี นท�ำ ในช่วงเวลากลางวันและช่วงเวลากลางคืน 93 1 84 4443442140 9 6 2 20 8 3 765 4 7 11 12 1 5 10 2 35 30 93 25 84 เวลา 15 นาฬกิ า 44 นาที 765 5 11 12 1 10 10 2 ทมี เ�ย�า ทีมเย�อน 9 3 15 84 33983736357 5 6 25 20 30 เวลา 20 นาฬกิ า 39 นาที จากน้ันครตู ดิ บัตรภาพ ขุนก�ำ ลังอ่านหนังสือและมีนาฬิกา บอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที แบบเขม็ และแบบใชต้ วั เลขแสดงเวลาอยใู่ นภาพดว้ ยตาม 1 11 12 1 2 11 12 1 3 11 12 1 10 2 10 2 10 2 93 93 93 84 84 84 765 765 765 หนงั สอื เรยี นหน้า 94 ครูถามนกั เรียนวา่ นาฬิกาแบบใช้ 4 11 12 1 5 11 12 1 6 11 12 1 ตัวเลขบอกเวลาใด (15 นาฬกิ า 44 นาท)ี นาฬิกาแบบเข็ม 10 2 10 2 10 2 93 93 93 84 84 84 765 765 765 94 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แสดงเวลาใด ครอู าจถามเพ่ิมเตมิ ดังนี้ เฉลย − เขม็ สน้ั ชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ระหวา่ งตวั เลข 3 กบั ตวั เลข 4) 1 12 นาฬิกา 38 นาที 2 4 นาฬิกา 14 นาที − เขม็ ยาวชีท้ ี่ตัวเลขอะไร (ตัวเลข 8 กบั 4 ชอ่ งเลก็ ) 3 22 นาฬกิ า 3 นาที 4 6 นาฬกิ า 26 นาที 5 10 นาฬกิ า 57 นาท ี 6 1 นาฬกิ า 19 นาที − อ่านเวลาได้อยา่ งไร (15 นาฬิกา 40 นาที กับ จบั คู่นาฬิกาท่ีแสดงเวลาเดยี วกนั หนงั สอื เรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 4 นาที หรือ 15 นาฬกิ า 44 นาที) จากนน้ั ครูตดิ บตั รภาพ 1 บทที่ 3 | เวลา ใบบวั ก�ำ ลังน่ังดโู ทรทัศน์กบั พอ่ ทม่ี ีนาฬิกาแบบใช้ตวั เลข และนาฬิกาแบบเขม็ แสดงเวลาเปน็ เวลากลางคืน ครถู าม 2 11 12 1 นกั เรียนว่านาฬิกาแบบใช้ตัวเลขบอกเวลาใด (20 นาฬิกา ก 10 2 93 84 765 11 12 1 ข 10 2 93 84 765 39 นาที) นาฬกิ าแบบเขม็ บอกเวลาใด ครอู าจถามเพ่มิ เติม 3 11 12 1 ดงั นี้ 4 5 ค 10 2 − เขม็ สั้นชที้ ตี่ วั เลขอะไร (ระหว่างตวั เลข 8 กบั 6 93 ตวั เลข 9) 84 765 − เขม็ ยาวชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ตวั เลข 7 กบั 4 ชอ่ งเลก็ ) − อ่านเวลาไดอ้ ย่างไร (20 นาฬิกา 35 นาที กับ 11 12 1 ง 10 2 93 84 765 11 12 1 จ 10 2 93 84 765 11 12 1 ฉ 10 2 93 84 765 4 นาที หรอื 20 นาฬิกา 39 นาท)ี เฉลย ข้อ 1 คูก่ บั ขอ้ ข ครแู ละนกั เรียนสนทนาร่วมกนั เกยี่ วกับการอา่ น ข้อ 1 ค่กู ับ ข | 95สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เวลาจากนาฬกิ าแบบเขม็ กับการอ่านเวลาจากนาฬกิ าแบบ ข้อ 2 คู่กบั จ ใชต้ วั เลข ซึ่งการอา่ นเวลาจากนาฬิกาแบบใช้ตวั เลขจะอา่ น ขอ้ 3 ค่กู ับ ง ขอ้ 4 คู่กับ ก ตวั เลขหน้าเคร่อื งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาฬิกา ตัวเลข ข้อ 5 คูก่ บั ฉ ข้อ 6 คู่กับ ค หลงั เคร่อื งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาที ส่วนนาฬิกาแบบเข็มจะพจิ ารณาที่ตำ�แหนง่ เขม็ ส้นั และ เข็มยาว เข็มส้ันบอกเวลาเป็นนาฬิกา เข็มยาวบอกเวลาเป็นนาที ซง่ึ 1 ช่องใหญ่ ใช้เวลา 5 นาที 96 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 3 | เวลา คมู่ ือครูรายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 1 1 ช่องเล็กใช้เวลา 1 นาที จากนั้นให้นักเรยี น หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 2 11 12 1 ชว่ ยกันบอกเวลาเปน็ นาฬิกา และนาทีจากหนา้ ปัด บทที่ 3 | เวลา 10 2 นาฬกิ าท้ายหนงั สอื เรยี นหนา้ 94 93 ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง ตรวจสอบความเข้าใจ 84 765 3. ครูถามนักเรยี นวา่ นาฬิกาแบบใช้ บอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที 17 นาฬกิ า 53 นาที ตัวเลขในข้อ 1 ตามหนังสอื เรยี นหน้า 95 อา่ นเวลาไดอ้ ยา่ งไร (13 นาฬกิ า 8 นาที) ครูให้ 1 11 12 1 4 11 12 1 นกั เรียนช่วยกบั จบั ค่นู าฬกิ าทแ่ี สดงเวลาเดยี วกนั 10 2 10 2 กับนาฬกิ าแบบใชต้ ัวเลขในข้อ 1 โดยครูถาม 93 93 84 84 765 765 7 นาฬิกา 4 นาที 21 นาฬิกา 46 นาที 3 11 12 1 6 10 2 93 84 765 2 นาฬกิ า 28 นาที 5 นกั เรยี นว่า 0 นาฬกิ า 5 นาที 15 นาฬิกา 32 นาที − เข็มสั้นชีท้ ่ีตวั เลขอะไร (ระหว่าง ส่งิ ที่ได้เรยี นรู้ ตวั เลข 1 กับตวั เลข 2) − เขม็ ยาวชท้ี ต่ี วั เลขอะไร (ตวั เลข 1 การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที ถา้ เปน็ นาฬิกาแบบเข็มให้พิจารณาทีต่ ำาแหนง่ เขม็ ส้นั และเข็มยาว กบั 3 ชอ่ งเลก็ ) เขม็ ส้ันบอกเวลาเปน็ นาฬกิ า เขม็ ยาวบอกเวลาเป็นนาที − หน้าปดั นาฬกิ าในขอ้ ใดบอกเวลา ถา้ เป็นนาฬิกาแบบใช้ตัวเลข ตวั เลขหน้าเคร่อื งหมาย : แสดงเวลา เปน็ นาฬกิ า ตัวเลขหลงั เครอ่ื งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาที 13 นาฬกิ า 8 นาที (ขอ้ ข) แบบฝกึ หดั 3.1 96 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดงั นน้ั จะไดว้ า่ ข้อ 1 คูก่ ับขอ้ ข จากนั้นครใู ห้นักเรียนชว่ ยกนั จับคู่นาฬกิ าแบบใชต้ ัวเลขและนาฬิกาแบบเข็มท่ีแสดงเวลาเดียวกนั เม่ือนักเรียนทำ�เสรจ็ ครสู ุ่มนักเรียนออกมานำ�เสนอ ครูและนักเรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถูกต้อง การตรวจสอบความเข้าใจ 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน ตามหนังสอื เรียนหน้า 96 โดยครูใหน้ กั เรียน บอกเวลาเปน็ นาฬิกาและนาทีเป็นรายบคุ คล ครูและนักเรียนรว่ มกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง จากน้นั ครูและนักเรียนร่วมกนั สรุปสิง่ ที่ไดเ้ รียนรู้ ส่ิงที่ได้เรยี นรู้ การบอกเวลาเปน็ นาฬิกาและนาที • ถา้ เป็นนาฬกิ าแบบเขม็ ใหพ้ ิจารณาท่ตี �ำ แหนง่ เข็มส้นั และเขม็ ยาว เขม็ สน้ั บอกเวลา เปน็ นาฬกิ า เขม็ ยาวบอกเวลาเป็นนาที • ถา้ เป็นนาฬิกาแบบใชต้ วั เลข ตัวเลขหน้าเครอ่ื งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาฬิกา ตัวเลขหลงั เครอ่ื งหมาย : แสดงเวลาเปน็ นาที จากนั้นให้นักเรยี นทำ�แบบฝึกหัด 3.1 หนา้ 67 - 68 | 97สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 3 | เวลา ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 3.2 การอา่ นและการเขยี นบอกเวลาทม่ี มี หพั ภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) (1 ชัว่ โมง) จุดประสงค ์ อ่านและเขยี นบอกเวลาทมี่ มี หพั ภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) สอ่ื การเรียนรู้ หนงั สอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 บทท่ ี 3 | เวลา − บตั รภาพก�ำ หนดการทศั นศกึ ษาและบตั รตว๋ั เขา้ ชม สถานที่ต่าง ๆ และบัตรขอ้ ความ 3.2 การอา่ นและการเขยี นบอกเวลาทม่ี มี หพั ภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) − นาฬกิ าจรงิ นาฬกิ าจำ�ลองท้ังแบบเข็มและ แบบใชต้ ัวเลข หรอื สอ่ื ดจิ ิทลั นาฬกิ า พฒั นาความรู้ กําหนดการทศั นศกึ ษา ณ สวนสตั ว�เปด� เขาเขยี ว 06.00 - 06.30 น. นักเรียนพร�อมกนั เวลารถออก รถออกจาก ถึงปลายทาง 06.30 - 09.00 น. ทหี่ อประชมุ โรงเรียน ต�นทาง จดุ ข้ึนรถ โดยประมาณ ออกเดินทางไปที่ 07:30 น. 12:50 น. สวนสตั วเ� ป�ดเขาเขียว 07:30 น. 06.30 น. อ่านว่า 6 นาฬิกา 30 นาที 12:50 น. อ่านวา่ 12 นาฬิกา 50 นาที อา่ นเวลาจากรายการต่าง ๆ แนวการจัดการเรียนร ู้ บตั รชมทอ� งฟา� จำลองกรุงเทพ 09:00 น. อา่ นวา่ 9 นาฬกิ า การพฒั นาความรู้ บตั รสำาหรบั เขา้ ชม 09:00 น. ทอ้ งฟา้ จาำ ลองกรงุ เทพเวลา 9 นาฬกิ า 1. ครทู บทวนการบอกเวลาจากนาฬกิ าแบบใชต้ วั เลข 3บา0ท 3บา0ท รอบการแสดงช�าง 10.15 น. อา่ นว่า 10 นาฬกิ า 15 นาที องั คาร - ศกุ ร� 10.15 น. และ 14.30 น. 14.30 น. อา่ นว่า 14 นาฬิกา 30 นาที เสาร� - อาทติ ย� 9.30 น. 11.00 น. รอบการแสดงช้าง วันอังคารถงึ วันศุกร์ เวลา 10 นาฬกิ า 15 นาที และ 14 นาฬกิ า 30 นาที และ 14.45 น. โดยชบู ตั รภาพนาฬกิ าทแ่ี สดงเวลาต่าง ๆ แล้วให้นักเรยี น รอบการแสดงชา้ งวันเสาร์และวันอาทิตย์มีเวลาใดบา้ ง บอกเวลาจากนาฬิกาแบบใชต้ วั เลข ให้นักเรียนสังเกตว่า | 97สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การอา่ นเวลาจากนาฬกิ าแบบใช้ตัวเลขจะอา่ นตัวเลขหน้า เคร่อื งหมาย : แสดงเวลาเป็นนาฬิกา ตัวเลขหลังเคร่ืองหมาย : แสดงเวลาเป็นนาที จากนั้นครูสนทนา กับนกั เรียนเกีย่ วกับการเขียนบอกเวลาโดยใชม้ หัพภาคหรอื ทวภิ าคทพ่ี บในชวี ติ ประจ�ำ วนั เชน่ ก�ำ หนดการตา่ ง ๆ ตารางเรยี น ปา้ ยแสดงเวลาเปดิ เวลาปดิ เปน็ ตน้ จากนั้นครูน�ำ บตั รภาพทเี่ ขยี นแสดง เวลาโดยใชเ้ ครอื่ งหมายมหพั ภาคหรอื ทวภิ าคตามหนงั สอื เรยี น หนา้ 97 ก�ำ หนดการทศั นศึกษา ณ สวนสัตว์เปดิ เขาเขยี ว ครใู หน้ กั เรยี นอา่ นเวลาในก�ำ หนดการพรอ้ มกนั เชน่ เวลา 06.00 น. อา่ นวา่ 6 นาฬกิ า เวลา 06.30 น. อา่ นวา่ 6 นาฬกิ า 30 นาที ครูแนะน�ำ นักเรียนวา่ เครือ่ งหมาย . เรยี กว่า มหัพภาค (.) ครยู กตวั อย่างบตั รภาพการเขยี นแสดง เวลา โดยใชเ้ ครอ่ื งหมายทวภิ าค (:) เชน่ บตั รตารางเดนิ รถโดยสารปรบั อากาศ เวลารถออกต้นทาง 07:30 น. อ่านว่า 7 นาฬิกา 30 นาที ถงึ ปลายทางโดยประมาณ 12:50 น. อา่ นวา่ 12 นาฬิกา 50 นาที ครูแนะน�ำ นกั เรียนวา่ เครื่องหมาย : เรียกวา่ ทวภิ าค (:) จากนั้นครูตดิ บตั รภาพแสดงบตั รเข้าชมทอ้ งฟา้ จำ�ลองกรงุ เทพ แล้วใหน้ กั เรียนชว่ ยกันอา่ นเวลา เปน็ นาฬิกาและนาที และครูตดิ บตั รภาพรอบการแสดงชา้ งแล้วใหน้ กั เรียนอา่ นรอบการแสดงชา้ ง วนั องั คารถงึ วันศกุ ร์ และวันเสารก์ ับวนั อาทิตยม์ เี วลาใดบา้ ง 2. จากบตั รรอบการแสดงชา้ ง ครใู ห้นักเรียนสงั เกตการเขียนแสดงเวลาโดยใชม้ หัพภาค หรือทวิภาค เชน่ 12.50 น.หรอื 12:50 น. ครถู ามนกั เรยี นวา่ การเขยี นแสดงเวลาท้งั สองแบบนี้ 98 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 3 | เวลา คู่มอื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 เหมอื นหรอื ต่างกันอย่างไร (เหมือนกนั คือหลงั จาก เขยี นตัวเลขแสดงเวลาแล้วจะเขยี น น. ต่อท้าย หนงั สือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร ์ ป.3 และตา่ งกนั ตรงทใ่ี ชเ้ ครอ่ื งหมายมหพั ภาคและ บทที่ 3 | เวลา เครอ่ื งหมายทวภิ าค) ครอู ธบิ ายวา่ ในการเขยี น แสดงเวลาสามารถเขียนโดยใชเ้ ครือ่ งหมายมหัพภาค 11 12 1 7 นาฬกิ า 30 นาที หรอื เครือ่ งหมายทวภิ าคก็ได้ แต่ทุกครั้งที่เขยี น 10 2 เขยี นบอกเวลาแบบใชม้ หัพภาค (.) 7.30 น. หรอื 07.30 น. แสดงเวลาตอ้ งเขยี น น. ต่อท้ายเสมอ จากน้นั ครู 93 เขยี นบอกเวลาแบบใช้ทวภิ าค (:) 7:30 น. หรอื 07:30 น. หมนุ เขม็ นาฬกิ าแสดงเวลา 7 นาฬกิ า 30 นาที 84 ครใู หน้ กั เรียนเขยี นบอกเวลาโดยใชม้ หพั ภาค (.) และทวิภาค (:) โดยครูเน้นย้�ำ วา่ การเขียนบอกเวลา 765 โดยใช้มหัพภาค (.) และทวิภาค (:) จะเขียน เคร่ืองหมายคนั่ ระหวา่ งนาฬกิ าและนาที และ การเขียนมหัพภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) เขียน น. ตอ่ ทา้ ย ดังน้ี เขยี นบอกเวลาแบบใช้ คน่ั ระหวา่ งนาฬิกาและนาท ี ต้องเขียน น. ตอ่ ท้าย มหพั ภาค (.) 7.30 น. หรือ 07.30 น. เขียนบอก เวลาแบบใช้ทวภิ าค (:) 7:30 น. หรือ 07:30 น. ร้านคา้ ของโรงเรียนเป�ดเวลา 7 นาฬิกา 15 นาท ี จากนน้ั ครแู สดงบตั รขอ้ ความ “รา้ นคา้ ของโรงเรยี น เขยี นปา้ ยบอกเวลาเป�ดแบบใช้มหัพภาค (.) หรือ ทวิภาค (:) ได้อยา่ งไร เปิดเวลา 7 นาฬิกา 15 นาที” ใหน้ กั เรียนเขียน บอกเวลาแบบใชม้ หัพภาค (.) และทวิภาค (:) เขียนบอกเวลาเปด� เขยี นบอกเวลาเปด� (7.15 น. หรือ 07.15 น. และ 7:15 น. หรอื แบบใช้มหพั ภาค (.) ไดด้ งั นี้ แบบใช้ทวิภาค (:) ไดด้ งั น้ี 07:15 น.) ครูและนักเรียนร่วมกันตรวจสอบ ความถูกต้อง จากน้ันครใู หน้ กั เรยี นช่วยกนั อ่านเวลา รา� นคา� โรงเรยี น รา� นค�าโรงเรยี น และเขียนบอกเวลาแบบใชม้ หพั ภาค (.) และ เป�ด 7.15 น. เปด� 7:15 น. ทวภิ าค (:) ในกรอบท้ายหนงั สอื เรียนหน้า 98 ครแู ละนักเรียนร่วมกันตรวจสอบความถกู ต้อง 1 อา่ นเวลา 3. ครูหมนุ เข็มสน้ั และเขม็ ยาวบนหน้าปัด 1) 23:35 น. 2) 03:47 น. นาฬกิ าแสดงเวลา 14 นาฬิกา 27 นาที ครูสุม่ 23 นาฬิกา 35 นาที 3 นาฬกิ า 47 นาที นกั เรียนเขียนบอกเวลาแบบใช้มหัพภาค (.) และ ทวิภาค (:) ครูและนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบ 3) 15.09 น. 4) 8.57 น. ความถกู ตอ้ ง จากน้ันครูให้นกั เรยี นจบั คู่ชว่ ยกนั 15 นาฬิกา 9 นาที 8 นาฬกิ า 57 นาที เขยี นบอกเวลาแบบใช้มหัพภาค (.) และทวิภาค (:) ตามกรอบท้ายหนังสอื เรียนหนา้ 99 เมอื่ นักเรยี น 2 เขียนบอกเวลาแบบใช้มหพั ภาค (.) และทวภิ าค (:) ท�ำ เสรจ็ ครูสุ่มหรอื อาสาสมัครนกั เรียนออกมานำ�เสนอ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง 1) 8.080 นนา. ฬ ิกา 8:00 น. 2) 99 น.0า5ฬนกิ . า 5 นาท9ี :05 น. หรือ 08.00 น. หรือ 08:00 น. หรอื 09.05 น. หรือ 09:05 น. 3) 181.820 นนา.ฬ กิ า1 28:02 0นนาท. ี 4) 121.521 นนา.ฬ กิ า1 52:15 1นนา.ที 98 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท ่ี 3 | เวลา เขียนบอกเวลาแบบใช้มหัพภาค (.) และทวิภาค (:) 11 12 1 เขยี นบอกเวลาแบบใช้ทวภิ าค (:) 10 2 ไดด้ งั นี้ 93 84 14.27 น. 14:27 น. 765 เขยี นบอกเวลาแบบใชม้ หัพภาค (.) ได้ดังน้ี เขียนบอกเวลาแบบใช้มหัพภาค (.) และทวภิ าค (:) 1 11 12 1 2 11 12 1 10 2 10 2 93 93 84 84 765 765 2.43 น. 2:43 น. 10.00 น. 10:00 น. หรือ 02.43 น. หรอื 02:43 น. 3 11 12 1 4 11 12 1 10 2 10 2 93 93 84 84 765 765 00.05 น. 00:05 น. หรือ 0.05 น. หรือ 0:05 น. 21.04 น. 21:04 น. 6 11 12 1 5 11 12 1 10 2 10 2 93 93 84 84 765 765 19.48 น. 19:48 น. 15.29 น. 15:29 น. | 99สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | 99สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 3 | เวลา ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 3 เลม่ 1 การตรวจสอบความเข้าใจ หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 3 | เวลา 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น โดยใหน้ กั เรยี น ตรวจสอบความเขา้ ใจ เขียนบอกเวลาเปน็ นาฬกิ าและนาที และเขยี นบอกเวลา 1 เขียนบอกเวลาเป็นนาฬกิ าและนาที 2) 4.00 น. 4 นาฬกิ า แบบใชม้ หพั ภาค (.) และทวิภาค (:) เปน็ รายบุคคล 1) 16.55 น. 16 นาฬกิ า 55 นาที 4) 10:02 น.1 0 นาฬกิ า 2 นาที 3) 22:33 น. 2 2 นาฬกิ า 33 นาที ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 100 ครเู นน้ ย�ำ้ วา่ การเขยี นบอกเวลา 2 เขียนบอกเวลาแบบใช้มหัพภาค (.) และทวภิ าค (:) โดยใชม้ หพั ภาค (.) และทวภิ าค (:) จะเขยี นเครือ่ งหมาย คน่ั ระหวา่ งนาฬิกาและนาที และเขยี น น. ตอ่ ทา้ ย 1) 12 นาฬิกา 6 นาที 2) 3 นาฬิกา 49 นาที ครูและนักเรียนร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง 12.06 น. 12:06 น. 3.49 น 3:49 น. หรอื 03.49 น. หรอื 03:49 น. 13.32 น. 3) 11 12 1 13:32 น. 4) 11 12 1 10 2 10 2 93 84 93 765 84 765 0.17 น. หรือ 00.17 น. 0:17 น. หรอื 00:17 น. จากนน้ั ครูและนกั เรียนร่วมกันสรุปสิ่งที่ไดเ้ รียนรู้ สิ่งที่ได้เรียนรู้ สิ่งท่ีได้เรยี นรู้ การเขียนบอกเวลาอาจใช้มหพั ภาค (.) หรอื ทวิภาค (:) คนั่ ระหวา่ งตัวเลข ท่แี สดงนาฬกิ ากับตัวเลขทแ่ี สดงนาทีแล้วเขียน น. ตอ่ ท้าย • การเขียนบอกเวลาอาจใช้มหพั ภาค (.) การอ่านเวลาให้อ่านตวั เลขหนา้ มหัพภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) เปน็ นาฬกิ า หรือทวิภาค (:) ค่นั ระหวา่ งตวั เลขทแ่ี สดงนาฬกิ า และอา่ นตวั เลขหลังมหพั ภาค (.) หรอื ทวิภาค (:) เป็นนาที แบบฝกึ หัด 3.2 100 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กับตัวเลขทแ่ี สดงนาทีแล้วเขียน น. ต่อทา้ ย • การอ่านเวลาใหอ้ ่านตวั เลขหนา้ มหัพภาค (.) หรอื ทวภิ าค (:) เปน็ นาฬกิ า และอา่ นตวั เลข หลงั มหพั ภาค (.) หรอื ทวิภาค (:) เปน็ นาที จากน้ันใหน้ กั เรยี นทำ�แบบฝึกหัด 3.2 หนา้ 69 - 71 3.3 การบอกระยะเวลาเป็นชั่วโมงและนาที (1) (1 ชวั่ โมง) จุดประสงค์ บอกระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมง เมอ่ื ก�ำ หนดเวลาเรม่ิ ต้น และเวลาสนิ้ สุดกจิ กรรม หนงั สอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 บทท ี่ 3 | เวลา 3.3 การบอกระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมงและนาท ี (1) พัฒนาความรู้ ส่ือการเรียนรู้ 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 − นาฬิกาจริง นาฬิกาจำ�ลอง หรือส่ือดจิ ิทัลนาฬกิ า 93 93 − บัตรภาพนาฬิกาแบบเข็มทแี่ รเงาแสดงระยะเวลา 84 84 765 765 จาก 8.00 น. ถงึ 9.00 น. เขม็ ยาวเคลอ่ื นท่ีครบ 1 รอบ ใชเ้ วลา 60 นาที หรือ 1 ชัว่ โมง 1 ช่วั โมง หรอื 60 นาที สงั เกต 8.00 น. และ 9.00 น. เวลาเป็นนาทีเท่ากัน 8.00 น. 9.00 น. แนวการจัดการเรยี นรู ้ จาก 9.30 น. ถึง 10.30 น. เป็นระยะเวลากี่ช่ัวโมง การพฒั นาความรู้ 11 12 111 12111 12 11 12 1111112121 111 12111 12 11 12 1111112121111 12111 12 11 12 111 12 1 1. ครูหมนุ เขม็ ส้ันและเขม็ ยาวบนหน้าปดั นาฬิกา 10 10 210 210 2 1010 2 10 2 210 210 2 1010 2 10 2 210 210 2 10 2 2 แสดงเวลา 8.00 น. ครถู ามนกั เรียนว่านาฬิกาแสดงเวลาใด 9 9 93 93 39 9 3 9 3 93 93 39 9 3 9 3 93 93 39 3 3 (8 นาฬิกา) เข็มยาวชต้ี ัวเลขใด เขม็ สนั้ ชตี้ วั เลขใด (เข็มยาว 8 8 48 48 4 8 8 4 8 4 48 48 4 8 8 4 8 4 48 48 4 8 4 4 7 6 75 6 75 6 57 6 75 76 65 75 6 75 6 57 6 75 7 6 65 75 6 75 6 57 6 75 6 5 ช้ีท่ีตัวเลข 12 เขม็ สน้ั ชีท้ ่ตี ัวเลข 8) จากนั้นครหู มนุ เข็มยาว จาก 9.30 น. ถงึ 10.00 น. จาก 10.00 น. ถึง 10.30 น. เป็นระยะเวลา 30 นาที เปน็ ระยะเวลา 30 นาที ดงั นั้น จาก 9.30 น. ถงึ 10.30 น. เป็นระยะเวลา 30 + 30 = 60 นาที หรือ 1 ช่วั โมง 1 ชัว่ โมง สังเกต 9.30 น. และ 10.30 น. เวลาเป็นนาทเี ท่ากัน 30 นาที 30 นาที 9.30 น. 10.00 น. 10.30 น. | 101สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 100 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา ค่มู ือครูรายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 เคลอื่ นทค่ี รบ 1 รอบแสดงเวลา 9.00 น. ครถู ามนกั เรียนวา่ − นาฬกิ าแสดงเวลาใด (9 นาฬกิ า) − เข็มยาวชี้ตัวเลขใด เข็มสั้นช้ตี ัวเลขใด (เขม็ ยาวชีท้ ีต่ ัวเลข 12 เขม็ สนั้ ชที้ ีต่ วั เลข 9) − เข็มยาวเคลือ่ นที่ครบ 1 รอบ ใช้เวลาก่ีนาที (60 นาท)ี − ในช่วงท่ีเขม็ ยาวเคล่ือนทค่ี รบ 1 รอบ เข็มส้นั จะเคล่อื นทไี่ ป 1 ช่องใหญ่ ใช้เวลาก่ีชว่ั โมง (1 ช่ัวโมง) ครใู หน้ ักเรียนสรปุ ว่า ระยะเวลา 1 ช่วั โมง เท่ากับระยะเวลา 60 นาที ครแู สดงเสน้ จ�ำ นวน การนับเวลาทีละ 1 ช่ัวโมงตามหนังสือเรยี นหนา้ 101 จากนน้ั ครชู ูบัตรภาพนาฬกิ าแบบเขม็ 2 บตั ร แสดงเวลา 8.00 น. และ 10.00 น. แลว้ ให้นักเรียนบอกว่าระยะเวลา จาก 8.00 น. ถงึ 10.00 น. เป็นระยะเวลากี่ช่วั โมง ครแู สดงการนบั ระยะเวลาโดยใช้เสน้ จำ�นวน ดงั น้ี 1 ชั่วโมง 1 ชัว่ โมง 8.00 น. 9.00 น. 10.00 น. ครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกนั นบั ระยะเวลาเวลา จาก 8.00 น. ถึง 9.00 น. เป็นระยะเวลา 1 ชั่วโมง และ จาก 9.00 น. ถงึ 10.00 น. เปน็ ระยะเวลา 1 ชว่ั โมง ดงั นน้ั จาก 8.00 น. ถงึ 10.00 น. เปน็ ระยะเวลา 2 ช่ัวโมง ครูให้นักเรยี นสงั เกตวา่ เวลา 8.00 น. 9.00 น. 10.00 น. เปน็ เวลาท่แี สดงนาทีเท่ากนั ถา้ เป็นเวลาอ่นื ทแ่ี สดงนาทีเท่ากนั เหมอื นลักษณะนี้ จะสามารถนับระยะเวลาเปน็ ชั่วโมงไดอ้ ย่างไร จากนน้ั ครตู ดิ บตั รภาพแสดงเวลา 9.30 น. และ 10.30 แลว้ ถามนกั เรยี นวา่ จาก 9.30 น. ถงึ 10.30 น. เปน็ ระยะเวลากช่ี ว่ั โมง ครตู ดิ บตั รภาพแสดงระยะเวลาโดยนบั จากเวลาเรม่ิ ตน้ 9.30 น. ถงึ 10.00 น. ครถู ามว่าได้ระยะเวลาเท่าใด (เปน็ ระยะเวลา 30 นาท)ี ครูตดิ บตั รภาพแสดงระยะเวลาโดยนบั จาก เวลา 10.00 น. ถึงเวลาสน้ิ สุด 10.30 น. ครูถามว่าไดร้ ะยะเวลาเทา่ ใด (เป็นระยะเวลา 30 นาที) ครแู ละนักเรียนร่วมกันสรุปจะเห็นได้ว่า จาก 9.30 น. ถงึ 10.00 น. เป็นระยะเวลา 30 นาที และ จาก 10.00 น. ถงึ 10.30 น. เปน็ ระยะเวลา 30 นาที ครูแสดงเส้นจำ�นวนการนบั เวลาทีละ 30 นาที ตามหนงั สอื เรียนหน้า 101 ดงั น้นั จาก 9.30 น. ถงึ 10.30 น. เปน็ ระยะเวลา 30 + 30 = 60 นาที หรือ 1 ช่ัวโมง ครลู ากเสน้ บนเสน้ จ�ำ นวนแสดงการนับเวลาทีละ 1 ชัว่ โมงตามหนังสือเรยี นหน้า 101 พรอ้ มทัง้ ให้นกั เรียนร่วมกันสังเกตว่าจาก 9.30 น. ถงึ 10.30 น. เวลาเปน็ นาทีเทา่ กัน ครูถามนักเรยี นว่า จาก 9.30 น. ถึง 11.30 น. เป็นระยะเวลากี่ชว่ั โมง ครูใหน้ กั เรียนใช้ขอ้ สังเกตทวี่ า่ เวลาเป็นนาทเี ทา่ กันสามารถนับระยะเวลาเป็นชัว่ โมงได้ดังนี้ 1 ช่วั โมง 1 ชัว่ โมง 9.30 น. 10.30 น. 11.30 น. | 101สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 3 | เวลา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เลม่ 1 ครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกนั นบั เวลา จาก 9.30 น. ถงึ 10.30 น. เปน็ ระยะเวลา 1 ชว่ั โมง และจาก 10.30 น. ถึง 11.30 น. เปน็ ระยะเวลา 1 ชัว่ โมง ดังน้ัน จาก 9.30 น. ถงึ 11.30 น. เปน็ ระยะเวลา 2 ช่ัวโมง ครูใหน้ ักเรยี นสังเกตวา่ เวลา 9.30 น. 10.30 น. 11.30 น. เปน็ เวลาทแ่ี สดงนาทีเท่ากัน 2. ครตู ดิ บัตรภาพนาฬกิ าแสดงเวลา 12.45 น. 13.00 น. และ 13.45 น. ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 102 ครูถามนกั เรียนว่า จาก 12.45 น. ถงึ 13.00 น. ไดร้ ะยะเวลาเท่าใด (ไดร้ ะยะเวลา 15 นาที) จากเวลา 13.00 น. หนังสือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท ่ี 3 | เวลา ถึงเวลา 13.45 น. ได้ระยะเวลาเท่าใด จาก 12.45 น. ถงึ 13.45 น. เป็นระยะเวลากีช่ ว่ั โมง (ไดร้ ะยะเวลา 45 นาที) ครูและนักเรยี นร่วมกนั 11 1211112111 12 11 1211112 111 1211112111 12 11 1211112 111 1211112111 12 11 1211112 1 สรปุ วา่ จาก 12.45 น. ถงึ 13.00 น. ไดร้ ะยะเวลา 10 10 102 120 102 120 120 102 120 102 120 120 102 120 102 2 2 15 นาที และจาก 13.00 น. ถึง 13.45 น. 9 9 9 3 93 9 3 9 3 93 9 3 93 9 3 9 3 93 9 3 93 9 3 3 3 ไดร้ ะยะเวลา 45 นาที ครแู สดงเวลาบนเสน้ จ�ำ นวน 8 8 84 48 84 84 48 84 48 84 48 48 84 48 84 4 4 ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 102 ดังน้ันจาก 12.45 น. 7 6 7 5 6 75 6 75 67 5 6 75 6 7 5 6 75 6 75 67 5 6 75 6 7 5 6 75 6 75 67 5 6 5 จาก 12.45 น. ถึง 13.00 น. จาก 13.00 น. ถึง 13.45 น. เป็นระยะเวลา 15 นาที เปน็ ระยะเวลา 45 นาที ดังนน้ั จาก 12.45 น. ถึง 13.45 น. เป็นระยะเวลา 15 + 45 = 60 นาท ี หรอื 1 ช่วั โมง 1 ช่วั โมง สงั เกต 12.45 น. และ 13.45 น. เวลาเป็นนาทีเทา่ กนั 15 นาที 45 นาที ถงึ 13.45 น. ใชเ้ วลาทง้ั หมด 15 + 45 = 60 นาที 1 2.45 น. 13.00 น. 13.45 น. หรอื 1 ชัว่ โมง ครลู ากเส้นบนเส้นจ�ำ นวนแสดง ลุงเริ่มทาำ สวน 7.23 น. ทาำ สวนเสรจ็ 10.23 น. การนบั เวลาทลี ะ 1 ชว่ั โมง ตามหนงั สอื เรยี น ลุงใช้เวลาทาำ สวนนานเทา่ ไร หน้า 102 พร้อมทัง้ ให้นักเรียนรว่ มกันสงั เกตว่า สังเกต 7.23 น. และ 10.23 น. เวลาเปน็ นาทีเท่ากนั 1 ช่ัวโมง 1 ชัว่ โมง 1 ชว่ั โมง จาก 12.45 น. ถงึ 13.45 น. เวลาเปน็ นาทเี ทา่ กนั 7.23 น. 8.23 น. 9.23 น. 10.23 น. แตถ่ า้ นักเรยี นสามารถนบั ระยะเวลาเป็นชั่วโมง ลุงใช้เวลาทาำ สวน 3 ชว่ั โมง ได้แล้ว ครอู าจใหน้ กั เรียนสังเกตวา่ เนอื่ งจาก จาก 15.10 น. ถึง 19.10 น. เป็นระยะเวลากช่ี ว่ั โมง 4 ชวั่ โมง 12.45 น. และ 13.45 น. เวลาเปน็ นาทเี ท่ากัน 102 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดังน้ันสามารถนับระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมงตาม ตวั อย่างหนา้ 102 ดงั นี้ 1 ช่ัวโมง 12.45 น. 13.45 น. ครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกนั นบั เวลา จาก 12.45 น. ถงึ 13.45 น. ไดร้ ะยะเวลา 1 ชว่ั โมง ครถู ามนกั เรยี นวา่ จาก 12.45 น. ถึง 15.45 น. ได้ระยะเวลากชี่ ั่วโมง นกั เรยี นควรตอบได้ว่า ได้ระยะเวลา 3 ชัว่ โมง 102 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 3 | เวลา ค่มู ือครรู ายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 1 ครูให้นกั เรยี นสังเกตวา่ เมือ่ เวลาเป็นนาทเี ท่ากันจะสามารถแสดงการนับเวลาทีละ 1 ชว่ั โมง บนเสน้ จ�ำ นวนได้ ครูยกตัวอยา่ งสถานการณ์อืน่ เช่น ลุงเริ่มท�ำ สวน 7.23 น. ท�ำ สวนเสร็จ 10.23 น. ลุงใชเ้ วลาทำ�สวนนานเท่าไร ครูถามนักเรยี นวา่ − ลุงเริ่มท�ำ สวนเวลาใด (7 นาฬกิ า 23 นาที) − ลงุ ท�ำ สวนเสร็จเวลาใด (10 นาฬิกา 23 นาที) − นกั เรยี นสังเกตเห็นอะไรจากเวลาเร่มิ ตน้ และเวลาสิ้นสุด (เวลาเป็นนาทีเท่ากัน) ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั หาระยะเวลาโดยใช้ เสน้ จ�ำ นวนแสดงการนับเวลาทลี ะ 1 ชั่วโมง หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 3 | เวลา ตามหนังสือเรียนหน้า 102 จะไดว้ า่ ลงุ ใชเ้ วลา พอ่ เริม่ ออกเดนิ ทาง 22.00 น. ถงึ ปลายทาง 2.00 น. ท�ำ สวน 3 ชว่ั โมง ครใู หน้ กั เรยี นหาระยะเวลา พ่อใช้เวลาเดนิ ทางกีช่ ่วั โมง จาก 15.10 น. ถึง 19.10 น. เป็นระยะเวลา 1 ชั่วโมง 1 ช่ัวโมง 1 ชัว่ โมง 1 ชั่วโมง กีช่ ่ัวโมง ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบ 22.00 น. 23.00 น. 24.00 น. 1.00 น. 2.00 น. ความถูกต้อง หรือ 0.00 น. พอ่ ใชเ้ วลาเดนิ ทาง 4 ชัว่ โมง 3. ครูยกตวั อยา่ งสถานการณ์ เชน่ คนงานเริ่มทำางาน 23.30 น. เลกิ งาน 7.30 น. คนงานใชเ้ วลาทำางานก่ชี ั่วโมง พอ่ เร่มิ ออกเดินทาง 22.00 น. ถงึ ปลายทาง 1 ชั่วโมง 1 ชัว่ โมง 1 ชวั่ โมง 1 ช่วั โมง 1 ชั่วโมง 1 ชั่วโมง 1 ชว่ั โมง 1 ชวั่ โมง 2.00 น. พ่อใช้เวลาเดินทางกชี่ ่ัวโมง ครถู าม 23.30 น. 0.30 น. 1.30 น. 2.30 น. 3.30 น. 4.30 น. 5.30 น. 6.30 น. 7.30 น. นกั เรียนวา่ พ่อเร่มิ เดินทางเวลาใด (22 นาฬกิ า) คนงานใช้เวลาทำางาน 8 ช่วั โมง พอ่ เดินทางถึงปลายทางเวลาใด (2 นาฬิกา) บอกระยะเวลาท่ใี ช้ในการทำากจิ กรรม นักเรยี นสงั เกตเหน็ อะไรจากเวลาเริ่มตน้ และ เวลาสนิ้ สดุ (เวลาเปน็ นาทีเทา่ กัน) ครแู ละ กจิ กรรม เวลาเร่ิมกจิ กรรม เวลาสน้ิ สุดกิจกรรม ระยะเวลา นกั เรียนรว่ มกันหาระยะเวลาโดยใช้เส้นจ�ำ นวน 1 ใบบัวเทย่ี วสวนสนกุ 2 พ่อทำางาน 10.00 น. 15.00 น. 5 ชั่วโมง 3 ลุงเดินทางกลับบ้าน 4 แม่น่ังรถไฟไปตา่ งจงั หวัด 13.30 น. 21.30 น. 8 ชว่ั โมง 22.00 น. 4.00 น. 6 ชวั่ โมง 19.55 น. 6.55 น. 11 ชั่วโมง แสดงการนบั เวลาทลี ะ 1 ชว่ั โมงตามหนงั สอื เรยี น | 103สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หน้า 103 ดงั น้ี 1 ชั่วโมง 1 ชวั่ โมง 1 ช่วั โมง 1 ช่ัวโมง 22.00 น. 23.00 น. 24.00 น. 1.00 น. 2.00 น. หรอื 0.00 น. จากรูปครูให้นกั เรียนชว่ ยกนั นบั ระยะเวลาทลี ะ 1 ชัว่ โมง ดังนี้ จาก 22.00 น. ถงึ 23.00 น. เป็นเวลา 1 ชั่วโมง จาก 23.00 น. ถงึ 24.00 น. หรอื 0.00 น. เปน็ เวลา 1 ช่วั โมง จาก 24.00 หรือ 0.00 น. ถงึ 1.00 น. เป็นเวลา 1 ชวั่ โมง | 103สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 3 | เวลา ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 จาก 1.00 น. ถึง 2.00 น. เป็นเวลา 1 ชัว่ โมง จะได้ จาก 22.00 น. ถงึ 2.00 น. เปน็ เวลาทงั้ หมด 4 ช่วั โมง ดังน้ัน พ่อใช้เวลาเดินทาง 4 ชวั่ โมง ครยู กตัวอยา่ งสถานการณอ์ ่นื เพ่ิมเติม เชน่ คนงานเร่มิ ท�ำ งาน 23.30 น. เลกิ งาน 7.30 น. คนงาน ใช้เวลาท�ำ งานก่ีชวั่ โมง ครถู ามนกั เรยี นวา่ − เวลาเริ่มตน้ เวลาใด (23 นาฬกิ า 30 นาที) − เวลาสน้ิ สุดเวลาใด (7 นาฬกิ า 30 นาท)ี − นกั เรยี นสังเกตเห็นอะไรจากเวลาเรม่ิ ตน้ และเวลาส้นิ สดุ (เวลาเปน็ นาทเี ท่ากนั ) ครูและนักเรยี นรว่ มกันหาระยะเวลาโดยใชเ้ ส้นจำ�นวนแสดงการนับเวลาทลี ะ 1 ช่วั โมง ตามหนังสอื เรยี นหน้า 103 จะไดว้ ่า คนงานใชเ้ วลาทำ�งาน 8 ชวั่ โมง จากน้นั ครูให้นกั เรียนจบั คู่ ชว่ ยกนั หาระยะเวลาทใี่ ชใ้ นการทำ�กจิ กรรม ในกรอบท้ายหนังสอื เรยี นหนา้ 103 ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถูกต้อง หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 3 | เวลา การตรวจสอบความเข้าใจ ตรวจสอบความเข้าใจ บอกระยะเวลาท่ใี ชใ้ นการทาำ กจิ กรรม 4. ตรวจสอบความเข้าใจของนักเรียน กิจกรรม เวลาเร่มิ กจิ กรรม เวลาส้ินสุดกจิ กรรม ระยะเวลา โดยให้นกั เรียนบอกระยะเวลาทีใ่ ชใ้ นการทำ� 1 ลุงขายของท่ีตลาด 14.00 น. กิจกรรมเมอ่ื กำ�หนดเวลาเรมิ่ กิจกรรมและเวลา 2 แมท่ ำางานบ้าน 6.15 น. 20.00 น. 6 ช่วั โมง 3 พอ่ ไปสง่ ของที่ตลาด 21.25 น. 11.15 น. 5 ช่ัวโมง 1.25 น. 4 ชัว่ โมง ส้นิ สุดกิจกรรมตามหนังสอื เรียนหน้า 104 เปน็ รายบุคคล ครูเนน้ ยำ�้ วา่ การบอกระยะเวลาเปน็ ชัว่ โมงเมือ่ เวลาเรมิ่ ต้นและเวลาสน้ิ สุดเปน็ เวลาท่ี มนี าทเี ทา่ กัน สามารถบอกระยะเวลาได้จาก การนับจ�ำ นวนช่วั โมงบนเส้นจ�ำ นวนหรือการนับต่อ โดยเรม่ิ นบั จากเวลาเร่ิมตน้ จนถึงเวลาสิ้นสดุ สงิ่ ทไี่ ดเ้ รียนรู้ ครูและนักเรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถูกต้อง จากนน้ั ครแู ละนักเรียนรว่ มกันสรุปสง่ิ ท่ไี ดเ้ รียนรู้ การบอกระยะเวลาอาจบอกเป็นชัว่ โมง โดยนับจากเวลาเริ่มต้น จนถงึ เวลาสิ้นสดุ แบบฝกึ หัด 3.3 104 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สิ่งทไ่ี ด้เรยี นรู้ การบอกระยะเวลาอาจบอกเปน็ ชัว่ โมง โดยนบั จากเวลาเริม่ ตน้ จนถึงเวลาส้ินสดุ จากน้นั ใหน้ ักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 3.3 หน้า 72 - 73 104 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 3 | เวลา คู่มือครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 3.4 การบอกระยะเวลาเป็นชว่ั โมงและนาที (2) (1 ชั่วโมง) จุดประสงค ์ บอกระยะเวลาเป็นนาที เม่ือกำ�หนดเวลาเริ่มต้นและเวลาส้นิ สุดกิจกรรม ส่ือการเรยี นรู้ หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท ่ี 3 | เวลา − นาฬกิ าจรงิ นาฬิกาจ�ำ ลอง หรือ 3.4 การบอกระยะเวลาเปน็ ชว่ั โมงและนาท ี (2) ส่ือดิจิทลั นาฬกิ า พฒั นาความรู้ − บตั รภาพนาฬกิ าทแ่ี รเงาแสดงระยะเวลา ต้นกลา้ ป่นั จกั รยาน 5 55 แนวการจัดการเรียนร ู้ 11 1121 11121 112 1 48 44781404718110112110111212112 110 10 10 10 10 10 2 2 2 47 2 2 9 99 3 33 46 446594465 9 8 88 4 44 45 9 3 3153 15 15 7 67 576 56 5 8 88 4 44 40 40 470 67 576 56 250 20 20 35 35 3305 302350 25 25 เริม่ ปั่น 17.00 น. ป่ันเสร็จ 17.48 น. การพฒั นาความรู้ จาก 17.00 น. ถึง 17.48 น. 48 นาที เข็มยาวเคลือ่ นทีไ่ ป 48 ชอ่ งเลก็ ใชเ้ วลา 48 นาที 1. การสอนบอกระยะเวลาในช่วั โมงน้ี ดังน้ัน ต้นกลา้ ใช้เวลาป่นั จกั รยาน 48 นาที 17.00 น. 17.48 น. เป็นการสอนบอกระยะเวลาเปน็ นาที ครคู วร แมอ่ บขนม 11 1211 11112 112 1 26 22156021251611021110111122 112 1 2 เรมิ่ สอนจากเวลาท่เี ข็มยาวช้ีทตี่ วั เลข 12 ก่อน 10 10 10 2 2 2 25 2 เช่น ตัวอย่างสถานการณใ์ นหนงั สอื เรียนหนา้ 9 99 3 33 8 88 4 44 20 209 20 9 9 3 3 3 8 88 4 44 7 67 576 65 5 15 15 715 67 576 65 5 10 10510 5 5 เร่ิมอบ 9.25 น. อบเสรจ็ 9.51 น. 105 ต้นกล้าเริ่มปนั่ จกั รยานเวลา 17.00 น. จาก 9.25 น. ไปถึง 9.51 น. 26 นาที ปัน่ เสร็จเวลา 17.48 น. ครถู ามนักเรียนว่า เข็มยาวเคล่ือนทไ่ี ป 26 ชอ่ งเลก็ ใชเ้ วลา 26 นาที ดงั นั้น แม่อบขนมใช้เวลา 26 นาที 9.25 น. 9.51 น. ตน้ กลา้ ใช้เวลาป่ันจักรยานกี่นาที ครูให้นกั เรยี น | 105สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ออกมาหมนุ เขม็ สน้ั และเขม็ ยาวบนหนา้ ปดั นาฬกิ า แสดงเวลาทตี่ ้นกล้าเริ่มปั่นจักรยาน แลว้ ถามเพ่อื นในหอ้ งวา่ ต้นกล้าเริ่มป่นั จกั รยานเวลาใด (17 นาฬกิ า) แลว้ ใหห้ มนุ เข็มสน้ั และเข็มยาว บนหน้าปดั นาฬิกาเคล่ือนท่ไี ปทีละชอ่ งใหญ่ พร้อมกบั ถามนกั เรยี นทุกครั้งทีห่ มุนเขม็ ยาวผ่านไป แต่ละช่องวา่ เวลาผา่ นไปก่ีนาทีแลว้ จนถงึ เวลา 17.45 น. จากน้นั ให้หมุนเขม็ ยาวไปทลี ะชอ่ งเลก็ พร้อมถามนักเรยี นว่า เวลาผา่ นไปก่ีนาทีแลว้ โดยให้นับตอ่ จาก 45 นาที จนครบ 48 นาที ครถู ามนกั เรยี นวา่ 17.00 น. ถงึ 17.48 น. ใชเ้ วลากน่ี าที (48 นาท)ี ดงั นน้ั ตน้ กลา้ ใชเ้ วลาปน่ั จกั รยาน 48 นาที จากนัน้ ครูอธบิ ายโดยการตดิ บัตรภาพแสดงระยะเวลาโดยการนบั ทีละ 5 นาที และ 1 นาที จากเวลาเร่ิมตน้ 17.00 น. ถงึ เวลาสน้ิ สุด 17.48 น. ตามหนงั สอื เรียนหนา้ 105 ครถู ามนกั เรียนว่า เข็มยาวเคล่ือนทีไ่ ปกีช่ อ่ งเล็ก (48 ช่องเล็ก) ครูถามนักเรียนวา่ ใช้ระยะเวลาเทา่ ใด (48 นาท)ี ครแู สดงการหาระยะเวลาโดยใช้เส้นจำ�นวนตามหนังสือเรยี นหนา้ 105 ครยู กตวั อยา่ งสถานการณ์ อน่ื ทบ่ี อกเวลาเรม่ิ ตน้ โดยเขม็ ยาวไมไ่ ดช้ ท้ี ต่ี วั เลข 12 แตต่ วั เลขแสดงเวลาเปน็ นาฬกิ าเปน็ ตวั เลขเดยี วกนั เช่น แมเ่ รมิ่ อบขนม 9.25 น. อบเสร็จ 9.51 น. แม่อบขนมใชเ้ วลาก่นี าที ครูถามนักเรยี นว่า แม่เร่ิมอบขนมเวลาใด (9 นาฬกิ า 25 นาที) และแม่อบขนมเสรจ็ เวลาใด (9 นาฬกิ า 51 นาที) | 105สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 3 | เวลา ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 จากน้ันครใู หน้ ักเรยี นออกมาหมุนเข็มยาวแล้วนับเวลาวา่ เข็มยาวเคลอ่ื นที่ไปกีช่ ่องใหญ่ และ กช่ี ่องเล็ก (5 ชอ่ งใหญ่ กบั 1 ชอ่ งเล็ก) ครูถามนักเรยี นวา่ เป็นระยะเวลาก่ีนาที (25 นาที กบั 1 นาที เปน็ ระยะเวลา 26 นาท)ี ครอู ธบิ ายเพม่ิ เตมิ โดยการตดิ บตั รภาพแสดงระยะเวลาโดยการนบั ทลี ะ 5 นาที และ 1 นาที จากเวลาเรม่ิ ตน้ 9.25 น. ถงึ เวลาสน้ิ สดุ 9.51 น. ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 105 ครถู ามนกั เรยี นวา่ เขม็ ยาวเคล่ือนท่ไี ปกี่ชอ่ งเล็ก (26 ช่องเลก็ ) ครูถามนกั เรยี นว่าใช้ระยะเวลาเท่าใด (26 นาท)ี ดังนน้ั แม่อบขนมใชเ้ วลา 26 นาที ครูแสดงการหาระยะเวลาโดยใชเ้ สน้ จำ�นวนตามหนงั สือเรียน หนา้ 105 ครอู ธิบายเพมิ่ เตมิ ว่า เนือ่ งจากเวลาทแี่ สดงเป็นนาฬิกาเทา่ กันแต่เวลาทแ่ี สดงนาทีต่างกัน การนับช่องเวลาอาจทำ�ไดโ้ ดยใช้การลบ โดยน�ำ นาทีทเ่ี ปน็ เวลาสิ้นสุดลบดว้ ยนาทีท่เี ปน็ เวลาเรม่ิ ตน้ ในทน่ี จ้ี ะได้ 51 − 25 = 26 นาที ครยู กตวั อยา่ งสถานการณเ์ พม่ิ เตมิ เชน่ ขนุ เรม่ิ ปลกู ตน้ ไม้ 16.25 น. ปลูกเสร็จ 16.52 น. ขุนใช้ระยะเวลาปลูกต้นไมก้ นี่ าที ครใู ห้นักเรยี นชว่ ยกนั หาระยะเวลา โดยใช้การนับตอ่ หรืออาจใช้การลบ ดงั นี้ 52 − 25 = 27 นาที ดังนั้นขุนใชเ้ วลาปลกู ตน้ ไม้ 27 นาที 2. เม่อื เวลาเริ่มตน้ กบั เวลาส้นิ สดุ แสดงตวั เลขเปน็ นาฬกิ าตา่ งกันในการสอนการนับระยะเวลา เป็นนาทีจะน�ำ จ�ำ นวนเวลาที่เปน็ นาทมี าลบกนั เลยไมไ่ ด้ ครูตอ้ งสอนให้นบั จ�ำ นวนนาที จากเวลา เร่ิมตน้ ไปถึงเวลาท่ีเขม็ ยาวช้ีทีต่ วั เลข 12 ก่อนแลว้ จึงนำ�ไปบวกกบั จำ�นวนเวลาที่เขม็ ยาวเคล่ือนที่ จากตวั เลข 12 ไปจนถึงเวลาสิ้นสดุ เช่น ตวั อย่างสถานการณ์ตามหนงั สือเรยี นหนา้ 106 แกว้ ตา เร่ิมท�ำ การบ้าน 13.45 น. ท�ำ การบ้านเสรจ็ 14.07 น. แก้วตาใชเ้ วลาท�ำ การบ้านนานเทา่ ไร ครตู ดิ บตั รภาพแสดงเวลา 13.45 น. และบตั รภาพ แสดงระยะเวลาจาก 13.45 น. ถงึ 14.00 น. ครถู าม หนังสือเรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 นกั เรียนวา่ จาก 13.45 น. ถงึ 14.00 น. ใชเ้ วลา บทท ี่ 3 | เวลา กน่ี าที (15 นาที) ครอู าจอธบิ ายโดยใช้การนับตอ่ แก้วตาเร่มิ ทาำ การบ้าน 13.45 น. ทาำ การบา้ นเสร็จ 14.07 น. จากเวลา 13.45 น. ไปทีละ 1 ชอ่ งใหญ่ หรือ แกว้ ตาใชเ้ วลาทำาการบา้ นนานเทา่ ไร ทีละ 5 นาที จนถึง 14.00 น. หรอื อาจใช้การลบ 14.00 น. หมายถงึ 13 นาฬกิ า กับ 60 นาที 15 15 15 15 15 77 7 77 เพราะเวลาแสดงเป็น 13 นาฬิกาเท่ากันแลว้ 11 12 11 12 111 12111 1121 112111 12 11 12 111 12111 1121 112111 12 11 12 111 12111 1121 112 1 10 10 210 210 102 102 120 210 210 102 102 120 210 210 102 2 2 99 93 93 9 3 9 3 93 93 93 9 3 9 3 93 93 93 9 3 3 3 8 8 48 48 8 4 8 4 48 48 48 8 4 8 4 48 48 48 8 4 4 4 7 6 75 6 75 6 7 5 67 56 75 6 75 6 75 6 7 5 67 56 75 6 75 6 75 6 7 5 67 56 5 จาก 13.45 น. ถึง 14.00 น. จาก 14.00 น. ถงึ 14.07 น. เป็นระยะเวลา 15 นาที เปน็ ระยะเวลา 7 นาที 15 นาที 7 นาที จงึ สามารถน�ำ 60 ลบดว้ ย 45 ได้ 15 นาที 13.45 น. 14.00 น. 14.07 น. เมอ่ื ได้ 15 นาทีแล้ว น�ำ มาบวกกบั จำ�นวนนาที จาก 13.45 น. ถึง 14.07 น. เป็นระยะเวลา 15 + 7 = 22 นาที ทีเ่ ขม็ ยาวชจ้ี ากตวั เลข 12 ไป 7 ช่องเล็ก ได้ ดังนน้ั แกว้ ตาใชเ้ วลาทำาการบา้ น 22 นาที 15 + 7 = 22 นาที จะได้จาก 13.45 น. ถึง 14.07 น. เป็นระยะเวลาเทา่ ใด (ระยะเวลา ใบบวั ใชเ้ วลาพบั กระดาษนานเทา่ ไร 22 นาที) ดังนั้นแก้วตาใช้เวลาทำ�การบ้าน 22 นาที ครอู ธิบายเพมิ่ เติมโดยการตดิ ภาพแสดง 25 นาที 19 นาที ระยะเวลาจาก 13.45 น. ถึงเวลาสิ้นสุด 14.07 น. โดยใช้เส้นจ�ำ นวนดังน้ี 2 0.35 น. 21.00 น. 21.19 น. เริม่ พบั พับเสร็จ จาก 20.35 น. ถงึ 21.00 น. จาก 21.00 น. ถงึ 21.19 น. เปน็ ระยะเวลา 25 นาท ี เป็นระยะเวลา 19 นาที จาก 20.35 น. ถงึ 21.19 น. เปน็ ระยะเวลา 25 + 19 = 44 นาที ดังนน้ั ใบบวั ใชเ้ วลาพับกระดาษ 44 นาที 106 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 106 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี