การบัญชีเบื้องต้น 2 หน่วยที่ 4

การปรับปรุงบญั ชีจะจดั ทาทกุ วนั สิน้ งวดบญั ชี โดยทาการปรับปรุงก่อนการปิ ดบญั ชีรายการปรับปรุงประกอบด้วยค่าใช้จ่ายค้างจ่าย รายได้ค้างรับ ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้ารายได้รับล่วงหน้า วสั ดุใช้ไป หนีส้ งสยั จะสญู ค่าเส่ือมราคาการปรับปรุงจะทาให้ รายได้ ค่าใช้ จ่ายสินทรัพย์ หนีส้ ินรวมทงั้ งบกาไรขาดทนุ และงบแสดงฐานะการเงินถกู ต้อง



รายการปรับปรุง (Adjusting Entries) หมายถงึ รายการท่ีกิจการต้องทาการบนั ทกึ ในวนั สนิ ้ งวดบญั ชี เพ่ือให้ยอดในบญั ชีแยกประเภท รายได้ ค่าใช้จ่าย สินทรัพย์ และหนีส้ ินถกู ต้องส่งผลให้งบการเงินที่จดั ทาถกู ต้อง กลา่ วคือ รายได้และคา่ ใช้จ่ายที่นาไปจดั ทางบกาไรขาดทุน เป็ นรายได้และค่าใช้จ่ายทงั้ หมดที่เกิดขึน้ ในงวดนี ้จริงๆ จงึ ทาให้กาไรสทุ ธิหรือขาดทนุ สทุ ธิที่คานวณได้นนั้ ถกู ต้อง และยอดสินทรัพย์หรือหนีส้ ินที่นามาแสดงฐานะการเงินแสดงได้ถกู ต้องครบถ้วน ซงึ่ จะทาให้งบแสดงฐานะการเงินถกู ต้อง

รายการปรับปรุงในวนั สิน้ งวดบัญชี ประกอบด้วย1. คา่ ใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expense)2. รายได้ค้างรับ (Accrued Income หรือ Accrued Revenue)3. คา่ ใช้จ่ายจ่ายลว่ งหน้า (Prepaid Expense)4. รายได้รับลว่ งหน้า (Prepaid Income)5. วสั ดสุ นิ ้ เปลอื งใช้ไป (Supplies Used Expense)6. คา่ เสื่อมราคา (Depreciation)7. หนีส้ งสยั จะสญู (Doubtful Accounts หรือ Doubtful Debt)

การบนั ทึกรายการปรับปรุงบญั ชีจะบนั ทึกในวนั สิน้ งวดบญั ชี โดยทาการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป เป็ นสมดุ บนั ทึกรายการขนั้ ต้น แล้วจึงผ่านรายการจากสมดุ รายวนั ทวั่ ไป ไปยงั บญั ชีแยกประเภททวั่ ไป รายการปรับปรุงในวนั สนิ ้ งวดบญั ชี ประกอบด้วยรายการตา่ งๆ ดงั นี ้ 1. ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expense) ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึน้ แล้วในงวดบญั ชีปัจจบุ นั แต่ยงั ไม่ได้จ่ายเงินจึงยงั ไม่มีการบนั ทึกบญั ชี ดงั นนั้ ในวนั สิน้ งวดบัญชี กิจการต้องบันทึกค่าใช้จ่ายจานวนนีไ้ ว้ในบัญชีค่าใช้จ่ายเพ่ือให้ค่าใช้จ่ายถกู ต้อง และบนั ทึกจานวนเงินท่ีจะต้องจ่าย แต่ยงั ไม่ได้จ่ายเป็ นหนีส้ นิ

ตวั อยา่ ง : สมดุ รายวนั ทว่ั ไป

2. รายได้ค้างรับ (Accrued Income หรือ Accrued Revenue) รายได้ค้างรับ หมายถึง รายได้ที่เกิดขึน้ แล้วในงวดบญั ชีปัจจบุ นัแตย่ งั ไมไ่ ด้รับเงิน จงึ ยงั ไมม่ ีการบนั ทกึ บญั ชี ดงั นนั้ ในวนั สนิ ้ งวดกิจการต้องบนั ทึกรายได้จานวนนีไ้ ว้ในบญั ชีรายได้เพ่ือให้รายได้ถูกต้องและบันทึกจานวนเงินที่จะได้รับไว้เป็นสนิ ทรัพย์ของกิจการ ตวั อยา่ ง : สมดุ รายวนั ทวั่ ไป

3. ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expense) ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า หมายถึง คา่ ใช้จ่ายท่ีจ่ายเงินแล้วในงวดบญั ชีปัจจบุ นั จานวนเงินท่ีจา่ ยมคี า่ ใช้จ่ายของงวดหน้ารวมอยดู่ ้วย ดงั นนั้จานวนเงินท่ีจ่ายจะเป็ นค่าใช้จ่ายของงวดนีส้ ่วนหนึ่งและของงวดหน้าสว่ นหน่ึง แสดงว่ากิจการบนั ทกึ ค่าใช้จ่ายเกินไป ในวนั สิน้ งวดกิจการต้องทาการปรับปรุง โดยล้างยอดท่ีบนั ทึกเกินออกทางด้านที่ตรงกนั ข้ามกบั ท่ีบนั ทกึ ไว้ การบนั ทกึ บญั ชีแบง่ ออกเป็ น 2 กรณี คอื บนั ทกึ เป็นคา่ ใช้จ่ายในวนั ท่ีจ่ายเงนิ และบนั ทกึ เป็นคา่ ใช้จา่ ยจ่ายลว่ งหน้าในวนั ท่ีจ่ายเงนิ

ตวั อยา่ ง :บนั ทกึ เป็นคา่ ใช้จา่ ยในวนั ท่ีจา่ ยเงิน

ตวั อยา่ ง : บนั ทกึ เป็นคา่ ใช้จา่ ยจา่ ยลว่ งหน้าในวนั ท่ีจ่ายเงิน

4. รายได้รับล่วงหน้า (Prepaid Income) รายได้รับล่วงหน้า หมายถึง รายได้ท่ีได้รับเงินแล้วในงวดบญั ชีปัจจบุ นั แตเ่ งินท่ีรับมามีรายได้ของงวดหน้าตดิ มาด้วย ดงั นนั้ จานวนเงินท่ีรับมาจะเป็ นรายได้ของงวดนีส้ ่วนหนึ่งและรายได้ของงวดหน้าส่วนหนึ่งดงั นัน้ ในวนั สิน้ งวดต้องทาการปรับปรุง โดยบนั ทึกล้างยอดที่บนั ทึกเกินออกทางด้านที่ตรงกันข้ามกับท่ีบนั ทึกไว้เดิม ด้วยจานวนเงินที่บนั ทึกเกินซึง่ แบ่งออกเป็ น 2 กรณี ได้แก่ บนั ทึกเป็ นรายได้ในวนั ที่รับเงิน และบนั ทึกเป็นรายได้รับลว่ งหน้าในวนั ท่ีรับเงิน

ตวั อยา่ ง : บนั ทกึ เป็นรายได้ในวนั ท่รี ับเงิน

ตวั อยา่ ง : บนั ทกึ เป็นรายได้รับลว่ งหน้าในวนั ท่ีรับเงิน

5 วสั ดุสนิ้ เปลืองใช้ไป (Supplies Used Expense) วัสดุสิน้ เปลืองหรือวัสดุสานักงาน เป็ นสินทรัพย์หมนุ เวียนท่ีใช้แล้วหมดไป ในวนั ที่ซือ้ กิจการจะบนั ทกึ เป็ นสินทรัพย์ เม่ือถึงวนั สิน้ งวดบญั ชีสามารถทาการปรับปรุง โดยโอนสว่ นที่ใช้ไปแล้วเป็ นคา่ ใช้จ่ายของกิจการและบนั ทกึ เป็ นบญั ชีวสั ดสุ นิ ้ เปลืองใช้ไปหรือวสั ดสุ านกั งานใช้ไป ตวั อยา่ ง : การบนั ทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป

6. ค่าเส่ือมราคา (Depreciation) ค่าเส่ือมราคา หมายถึง การกระจายต้นทุนของสินทรัพย์ถาวรท่ีมีตัวตน (TangibleFixed Assets) ยกเว้นที่ดิน เนื่องจากมีการเส่ือมสภาพไปตามสภาพการใช้งาน กิจการต้องปรับปรุงเป็ นค่าใช้จ่ายในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชีตลอดอายุการใช้ งานที่ได้ประมาณการไว้เรียกวา่ คา่ เสอ่ื มราคาถือเป็นคา่ ใช้จ่ายของงวดบญั ชีนนั้ ๆ ค่าเส่ือมราคาสะสม (Accumulated Depreciation) หมายถึงจานวนค่าเสื่อมราคาที่คิดไว้ในแต่ละงวดบญั ชีรวมกัน เป็ นบญั ชีประเภทปรับมลู คา่ สินทรัพย์ (Valuation Account) ให้นาไปหกั จากราคาสินทรัพย์ถาวร ทาให้ทราบราคาของสินทรัพย์ที่ลดลงในแต่ละงวดบญั ชี ค่าเสื่อมราคาสะสมจะมีจานวนเพ่มิ ขนึ ้ จนกวา่ สนิ ทรัพย์ถาวรจะหมดอายกุ ารใช้งาน

วธิ ีการคดิ ค่าเส่ือมราคา มีดงั นี ้ 1. วธิ ียอดคงเหลือลดลง (Diminishing Balance Method) วิธีนีม้ ีผลทาให้คา่ เสอื่ มราคาลดลงตลอดอายกุ ารใช้ประโยชน์ของสนิ ทรัพย์ 2. วธิ ีจานวนผลผลติ (Unit Output Method) วิธีนีม้ ีผลทาให้ค่าเสอื่ มราคาขนึ ้ อยกู่ บั ผลผลติ ที่คาดวา่ จะได้รับจากสนิ ทรัพย์ 3. วธิ ีเส้นตรง (Straight Line Method) วิธีนีม้ ีผลทาให้ค่าเส่อื มราคามีจานวนคงทต่ี ลอดอายกุ ารใช้ประโยชน์ของสินทรัพย์การคิดคา่ เส่อื มวิธีเส้นตรง เป็ นวิธีท่ีถือได้ว่า กิจการได้รับประโยชน์จากสินทรัพย์ที่ใช้งานเท่ากันทกุ ปี ดงั นนั้ จึงคิดค่าเสือ่ มแตล่ ะปี เทา่ กนั ตลอดอายกุ ารใช้งานของสนิ ทรัพย์ การคานวณค่าเส่ือมราคาสามารถคานวณได้ ดงั นี ้

7. หนีส้ งสัยจะสูญ (Doubtful Account หรือ Doubtful Debt) หนีส้ งสัยจะสูญ หมายถึง ลูกหนีท้ ่ีคาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ ถือเป็ นคา่ ใช้จา่ ยของกิจการ ค่าเผ่ือหนีส้ งสัยจะสูญ (Allowance for Doubtful Accounts)หมายถึง จานวนเงินที่กนั ไว้สาหรับลกู หนีท้ ่ีคาดว่าจะเรียกเก็บเงินไม่ได้ และถือเป็ นบัญชีปรับมูลค่าท่ีตัง้ ขึน้ เพื่อแสดงเป็ นรายการหักจากบัญชีลูกหนีใ้ นงบการเงิน เพื่อให้คงเหลอื เป็ นมลู คา่ สทุ ธิของลกู หนีท้ ี่คาดวา่ จะเก็บเงินได้ หนีส้ ูญ (Bad Debt) หมายถึง ลกู หนีท้ ี่ตดิ ตามทวงถามจนถึงที่สดุ แล้วแตไ่ ม่ได้รับชาระหนี ้จงึ ตดั จาหน่ายออกจากบญั ชี ถือเป็ นคา่ ใช้จา่ ยของกิจการ การประมาณการหนีส้ งสัยจะสูญ กิจการมีการประมาณลูกหนีท้ ่ีคาดว่าจะเก็บเงินไม่ได้ โดยมีวิธีการประมาณ 2 วิธี คือ การประมาณหนีส้ งสยัจะสูญจากยอดขายเชื่อ และการประมาณหนีส้ งสัยจะสูญของยอดลูกหนี ้ปลายปี

ตวั อยา่ ง : หนีส้ นิ สงสยั จะสญู ในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป

ลักษณะของข้อผิดพลาดทางบัญชี ท่ีตรวจพบ คือ บันทึกจานวนเงินหรือบนั ทกึ รายการผิด ลืมบนั ทกึ บญั ชี และบนั ทกึ บญั ชีซา้ กิจการจะต้องบันทึกรายการแก้ไขข้อผิดพลาดในสมุดรายวันท่ัวไปโดยมหี ลกั เกณฑ์หรือวิธีการแก้ไข ดงั นี ้ 1. กรณีกิจการยังไม่ได้บนั ทึกบญั ชี ให้แก้ไขโดยการบนั ทึกบญั ชีนัน้ ขึน้ มาตามหลกั การบนั ทกึ บญั ชี 2. กรณีบนั ทึกจานวนเงินผิด ถ้าบนั ทึกมากไปสามารถบนั ทึกลดยอดบญั ชีด้วยจานวนเงินทม่ี ากไป ถ้าบนั ทกึ น้อยไปก็ต้องบนั ทกึ บญั ชีเพ่ิมด้วยยอดท่นี ้อยไป 3. กรณีบันทึกบัญชีผิดให้แก้ไขให้ถูกต้อง โดยล้างบัญชีที่บันทึกผิดออกทางด้านท่ีตรงกนั ข้าม และบนั ทกึ บญั ชีท่ีถกู ต้องขนึ ้ แทน 4. กรณีบนั ทกึ บญั ชีซา้ ต้องแก้ไขโดยล้างบญั ชีนนั้ ออกทางด้านท่ีตรงกนั ข้ามกบั บญั ชีท่ีบนั ทกึ ไว้เดิม

การโอนกลับรายการ (Reversing Entries) คือ การโอนรายการบญั ชีที่ได้ปรับปรุงไว้ในตอนปลายงวดบญั ชีที่แล้ว กลบั คืนไปเป็ นรายได้และคา่ ใช้จ่ายของประเภทนนั้ ๆ เมื่อเริ่มงวดบญั ชีใหม่ ถ้าไม่มีการโอนกลบั อาจทาให้ผ้ทู าบญั ชีในงวดใหม่เข้าใจว่าในงวดบญั ชีใหม่ยงั มรี ายการบญั ชีนนั้ ปรากฏอยตู่ อ่ ไปอีก เช่น ดอกเบีย้ ค้างรับทางด้านเดบติ ถ้าไมโ่ อนกลบั ดอกเบยี ้ ค้างรับจะปรากฏเป็ นดอกเบยี ้ ค้างรับอยตู่ อ่ ไปอีก จึงทาให้เข้าใจผิดว่าเป็ นดอกเบีย้ ค้างรับของงวดนี ้ดงั นนั้ ในวนั ต้นงวดจงึ ต้องทาการโอนกลบั

การโอนกลับรายการ (Reversing Entries) คือ การโอนรายการบญั ชีที่ได้ปรับปรุงไว้ในตอนปลายงวดบญั ชีท่ีแล้ว กลบั คืนไปเป็ นรายได้และคา่ ใช้จ่ายของประเภทนนั้ ๆ เม่ือเริ่มงวดบญั ชีใหม่ถ้าไม่มีการโอนกลบั อาจทาให้ผ้ทู าบญั ชีในงวดใหมเ่ ข้าใจวา่ ในงวดบญั ชีใหมย่ งัมีรายการบญั ชีนนั้ ปรากฏอย่ตู ่อไปอีก เช่น ดอกเบีย้ ค้างรับทางด้านเดบิต ถ้าไม่โอนกลับดอกเบีย้ ค้างรับจะปรากฏเป็ นดอกเบีย้ ค้างรับอยู่ต่อไปอีก จึงทาให้เข้าใจผิดว่าเป็ นดอกเบีย้ ค้างรับของงวดนี ้ดงั นนั้ ในวนั ต้นงวดจงึ ต้องทาการโอนกลบั

วธิ ีทางบทดลองหลังรายการปรับปรุงบัญชี ก่อนท่ีกิจการจะทางบทดลองหลงั รายการปรับปรุงบญั ชี กิจการต้องบนั ทกึรายการปรับปรุงบญั ชีในสมดุ รายวนั ทว่ั ไปให้เรียบร้อยก่อน การทางบทดลองหลงั การปรับปรุงบญั ชีมีขนั้ ตอน ดงั นี ้ 1. นารายการปรับปรุงไปปรับยอดกบั บญั ชีในงบทดลอง บญั ชีใดท่ีมีอยแู่ ล้วในงบทดลองเดิม ให้นาไปบวกหรือลบ แล้วแตก่ รณี ( เชน่ ถ้ายอดในงบทดลองและรายการปรับปรุงอยดู่ ้านเดียวกนั ให้นามาบวกกนั ถ้ายอดในงบทดลองและรายการปรับปรุงอยคู่ นละด้าน ให้นามาลบกนั ) 2. จดั ทางบทดลองอีกครัง้ หนงึ่ โดยเรียงลาดบั บญั ชีให้ถกู ต้อง การจดั ทางบทดลองหลงั การปรับปรุงอาจจะทาในกระดาษร่างก่อน คล้ายกบั กระดาษทาการ และในกรณีที่ต้องการจดั ทางบการเงินกิจการอาจทากระดาษทาการชนิด 10 ชอ่ ง ซงึ่ จะทาให้การจดั ทางบทดลองหลงั การปรับปรุงการจดั ทางบกาไรขาดทนุ การจดั ทางบแสดงฐานะการเงินสะดวกรวดเร็ว