ชีวภาคโลก

ก คำ� นำ� เอกสารประกอบการเรียนท่ีท่านกำ� ลงั ศึกษาอยูน่ ้ีเป็ นเล่มที่ 9 เร่ืองชีวภาคโลก สำ� หรับนกั เรียนโรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลยั อำ� เภอเมือง จงั หวดั ลำ� ปาง โดยมีเป้าหมายเพอ่ื ใหน้ กั เรียนไดเ้ รียนรู้ ชีวภาคโลกและการดำ� รงอยขู่ องสตั ว์ พืชพรรณทางธรรมชาติและ มนุษยท์ ่ีต้งั ถิ่นฐานบนโลก โดยผจู้ ดั ทำ� หวงั วา่ จะช่วยพฒั นาการเรียนรู้ของนกั เรียนใหม้ ีประสิทธิภาพสอดคลอ้ ง กบั หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พ.ศ. 2551 และหลกั สูตรภูมิศาสตร์โอลิมปิ ก ของ มูลนิธิส่งเสริ มโอลิมปิ กวิชาการ และพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา ในพระอุปถมั ภส์ มเด็จพระเจา้ พี่นางเธอ เจา้ ฟ้ากลั ยาณิวฒั นา กรมหลวงนราธิวาสราช นครินทร์ ช่วยส่งเสริมการเรียนการสอนของครูใหส้ มั ฤทธ์ิผลมากยงิ่ ข้นึ สอดคลอ้ ง กบั ปรัชญาการเรียนรู้ที่ใหน้ กั เรียนสามารถเรียนรู้ไดต้ ลอดชีวิต และเพ่ิมประสิทธิภาพ ของนกั เรียนใหม้ ีศกั ยภาพในระดบั ชาติและระดบั นานาชาติสืบไป นายพิภพภทั ร์ มดั ฉิมา ตำ� แหน่งครู วทิ ยฐานะ ชำ� นาญการ โรงเรียนบุญวาทยว์ ทิ ยาลยั อำ� เภอเมือง จงั หวดั ลำ� ปาง

ข สารบญั เรื่อง หนา้ คำ� นำ� ก สารบญั ข สารบญั รูปภาพ ค คำ� แนะนำ� สำ� หรบั ครู ง คำ� แนะนำ� สำ� หรบั นกั เรียน จ โครงสรา้ งของเอกสารประกอบการเรียน ฉ คำ� ช้ีแจงการใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ช แผนผงั แสดงข้นั ตอนการเรียนโดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ซ แบบทดสอบกอ่ นเรียน ณ เลม่ ที่ 9 เร่ือง ชีวภาคโลก 1 ความหมายของชีวภาค 2 พชี พรรณทางธรรมชาติ 3 สตั วป์ ่า 10 มนษุ ย ์ 14 กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ 18 การต้งั ถนิ่ ฐาน 19 แบบฝึกหดั ที่ 9.1 21 แบบฝึกหดั ท่ี 9.2 22 แบบฝึกหดั ที่ 9.3 23 แบบทดสอบหลงั เรียน 24 แบบบนั ทกึ คะแนน 27 ภาคผนวก 28 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 30 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 9.1 31 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 9.2 32 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 9.3 33 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน 34 บรรณานกุ รม 35 ประวตั ผิ เู้ขยี น 37

ค สารบญั ภาพ เรื่อง หนา้ ภาพท่ี 1 ป่าฝนเขตรอ้ น 4 ภาพท่ี 2 ป่าโปร่งเขตรอ้ น 5 ภาพท่ี 3 ป่าแคระ 5 ภาพที่ 4 ป่าไมเ้ มดเิ ตอรเ์ รเนยี น 6 ภาพท่ี 5 ป่าเขตอบอนุ่ 6 ภาพท่ี 6 พชื พรรณธรรมชาตทิ งุ่ หญา้ 7 ภาพท่ี 7 พชื พรรณธรรมชาตทิ งุ่ หญา้ 7 ภาพท่ี 8 พชื พรรณในเขตทะเลทราย 8 ภาพท่ี 9 สตั วเ์ ขตรอ้ น 9 ภาพที่ 10 สตั วเ์ ขตอบอนุ่ 10 ภาพที่ 11 สตั วเ์ ขตทงุ่ หญา้ 11 ภาพที่ 12 สตั วเ์ ขตทะเลทราย 11 ภาพที่ 13 สตั วเ์ ขตข้วั โลก 12 ภาพที่ 14 สตั วเ์ ขตภเู ขา 12 ภาพที่ 15 สตั วน์ ้ำ� 13 ภาพท่ี 16 กลมุ่ เช่ือชาตคิ อเคซอยด ์ 14 ภาพท่ี 17 กลมุ่ เชื่อชาตมิ องโกลอยดซ์ อยด ์ 15 ภาพที่ 18 กลมุ่ เช่ือชาตนิ กิ รอยด ์ 16 ภาพที่ 19 กลมุ่ เชื่อชาตอิ อสตราลอยด ์ 16 ภาพท่ี 20 กลมุ่ เชื่อชาตโิ พลนี ีเชียน 17 ภาพที่ 21 สดั ส่วนแรงงานในกจิ กรรมตอ่ ทวปี ตา่ งๆ 18 ภาพที่ 22 การต้งั ถนิ่ ฐานในเมอื งและในชนบท 19 ภาพท่ี 23 ลกั ษณะพชื พรรณทางธรรมชาติ 23

ง คำ� แนะนำ� ส�ำหรับครู การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เร่ือง บา้ นของฉนั โลกของเรา รายวชิ าสงั คมศึกษา สำ� หรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 เอกสารประกอบการเรียนท่ี 9 เรื่อง ชีวภาคโลก ใช้ ประกอบแผนจดั การเรียนรู้ท่ี 9 เวลาเรียนจำ� นวน 1 ชวั่ โมง มีจุดมุ่งหมายเพื่อใหก้ ารดำ� เนินกิจกรรมการเรียนไดบ้ รรลุตามมาตรฐาน ตวั ช้ีวดั และจุดมุ่งหมายของการเรียนและมีประสิทธิภาพโดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน เพอ่ื ให้ นกั เรียนไดศ้ ึกษาและทำ� กิจกรรม เพอ่ื ตรวจสอบความกา้ วหนา้ ของนกั เรียนโดยผสู้ อนควร เตรียมความพร้อมและปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี 1. ศึกษารายละเอียดเกี่ยวกบั แผนจดั การเรียนรู้ เน้ือหาที่สอน เอกสารประกอบการ เรียน และคำ� ช้ีแจงต่างๆใหเ้ ขา้ ใจก่อนดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ 2. เตรียมเอกสารประกอบการเรียนใหพ้ ร้อมและครบจำ� นวนนกั เรียนในช้นั เรียน 3. ก่อนจดั กิจกรรมการเรียนรู้ครูควรช้ีแจงให้นกั เรียนเขา้ ใจบทบาทของตนเอง แนะนำ� ข้นั ตอนการใชเ้ อกสารประกอบการเรียนแนวปฏิบตั ิในระหวา่ งการดำ� เนินกิจกรรม การเรียนรู้แลว้ จึงใหท้ ำ� แบบทดสอบก่อนเรียน 4. ขณะที่นกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครูคอยใหค้ วามช่วยเหลือแนะนำ� กระตุน้ ให้ศึกษาเอกสารประกอบการเรียนอย่างกระตือรือร้นและตอบขอ้ สงสัยต่าง ๆ ระหวา่ งเรียนพร้อมท้งั สงั เกต และประเมินพฤติกรรมการเรียนรู้ของนกั เรียน 5. เมื่อนกั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรียนครบถว้ นใหน้ กั เรียนทำ� แบบทดสอบ หลงั เรียนแลว้ นำ� ผลการทดสอบกอ่ นเรียนและหลงั เรียนแจง้ ใหน้ กั เรียนทราบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน พร้อมท้งั เฉลยและอธิบายสรุปความรู้ 6. การวดั และประเมินผลประเมินจากแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน สงั เกต พฤติกรรมการเรียนรู้ และประเมินผลการทำ� แบบฝึกหดั

จ คำ� แนะนำ� ส�ำหรับนกั เรียน เอกสารประกอบการเรียนฉบบั น่้ีประกอบดว้ ยคำ� แนะนำ� ส�ำหรับครู,คำ� แนะนำ� สำ� หรับนกั เรียน,โครงสร้างเอกสารประกอบการเรียน,คำ� ช้ีแจงในการศึกษา,แผนผงั ของ เอกสารประกอบการเรียน,แบบทดสอบก่อนเรียน,เน้ือหา, แบบฝึกหดั และแบบทดสอบ หลงั เรียนใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ต่อไปน้ี คำ� แนะน�ำส�ำหรับหัวหน้ากล่มุ 1. เป็นผนู้ ำ� ในการปฏิบตั ิกิจกรรม โดยนำ� เอกสารประกอบการเรียนใหส้ มาชิกทุก คนปฏิบตั ิตามคำ� แนะนำ� ใหเ้ ป็นไปตามข้นั ตอน 2. ควบคุมดูแลการทำ� งานของสมาชิกใหเ้ รียบร้อยไม่ส่งเสียงดงั รบกวนกลุ่มอ่ืน 3. ติดต่อประสานงานกบั ครูผสู้ อนเมื่อพบปัญหาภายในกลุ่ม 4. เป็นผเู้ ฉลยกิจกรรมและตรวจคำ� ตอบ คำ� แนะน�ำส�ำหรับเลขานุการกล่มุ 1. เป็นผชู้ ่วยหวั หนา้ กลุ่มในการดำ� เนินกิจกรรม 2. เป็นผดู้ ำ� เนินการแทนหวั หนา้ กลุ่มหากหวั หนา้ กลุ่มมีภาระกิจอื่น คำ� แนะน�ำส�ำหรับสมาชิก 1. อ่านคำ� ช้ีแจง คำ� แนะนำ� การใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ข้นั ตอนการเรียนโดย ใชเ้ อกสารประกอบการเรียนใหเ้ ขา้ ใจก่อนลงมือศึกษาเอกสารประกอบการเรียน 2. ศึกษาขอ้ มลู พน้ื ฐานประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู,้ ตวั ช้วี ดั จดุ ประสงคก์ ารเรียน รู้ สาระการเรียนรู้ และสาระสำ� คญั 3. ทำ� แบบทดสอบก่อนเรียนท่ีกำ� หนดไว้ จำ� นวน 10 ขอ้ เพอ่ื ตรวจสอบความรู้พ้ืนฐาน 4. ศึกษาส่วนเน้ือหาไวต้ ามลำ� ดบั ที่กำ� หนดไวใ้ นเอกสารประกอบการเรียน 5. เมื่อศึกษาเอกสารประกอบการเรียนเสร็จเรียบร้อยแลว้ ใหท้ ำ� แบบฝึ กหดั แลว้ ตรวจสอบคำ� ตอบไดจ้ ากเฉลยทา้ ยภาคผนวก 6. ทำ� แบบทดสอบหลงั เรียนจำ� นวน 10 ขอ้ 7. ตรวจคำ� ตอบจากเฉลยแบบทดสอบหลงั เรียนในทา้ ยภาคผนวก พร้อมบนั ทึก ผลคะแนนลงแบบบนั ทึกคะแนนเพื่อตรวจสอบความกา้ วหนา้ ทางการเรียน หากไม่ผา่ น เกณฑท์ ่ีกำ� หนดใหท้ บทวนเน้ือหาแลว้ ใหท้ ำ� แบบทดสอบหลงั เรียนอีกคร้ังหากผา่ นเกณฑ์ การประเมินใหศ้ ึกษาเอกสารประกอบการเรียน เล่มท่ี 2 สณั ฐานและภูมิประเทศ 8. หากมีขอ้ สงสยั ใหข้ อคำ� อธิบายหรือถามครูผสู้ อนเพอื่ ร่วมกนั สรุปขอ้ สงสยั น้นั ๆ

ฉ โครงสร้างของเอกสารประกอบการเรียน มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐานการเรียนรู้ท่ี ส 5.1 เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสมั พนั ธ์ ขทอางงสภูรมริศพาสส่ิงตซร่ึง์ใมนีผกลาตร่อคก้นนั หแาลวะิเคกรนั าใะนหร์ะสบรบุ ปขแอลงธะรใรชม้ขช้อามตูิ ล ภใชูมแ้ิสผานรทสี่แนลเะทเศคอร่ือย่งามงืมอี ประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ที่ ส 5.1 ม 4-6/3 วเิ คราะห์การเปล่ียนแปลงของพ้ืนที่ ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลจาก ปัจจยั ทางภูมิศาสตร์ในประเทศไทยและทวปี ต่างๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ เม่ือนกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ ดา้ นความรู้ ด -า้ นอธทิบกั าษยะความหมายและจำ� แนกของชีวภาคกบั ชีวนิเวศได้ - ใชเ้ ครื่องมือทางภูมิศาสตร์เพื่อระบุความสมั พนั ธ์ทางชีวภาคได้ ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ - ปฏิบตั ิงานอยา่ งมุ่งมน่ั สมรรถนะผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ทกั ษะการใชช้ ีวติ ค ุณ ล กั ษ ณ 1ะ.อมนั ีวพนิ งึ ยั ปใรนะกสางรคท์ ำ� งาน 2. ใฝ่ เรียนรู้ 3. ความมุ่งมนั่ ในการทำ� งาน สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของชีวนิเวศ 2. ประเภทของชีวนิเวศ สาระส�ำคญั ทน ปนาริิเเววงิมศศกาปนาณย่้านั นภชฝแา้ำีนว� สพฝภเดขนขางตคอพแรงโอห้ลน้ื ลนะมทกลาสี่ชยกโั ่ิงีวดถษแนยงึณวใิเวดชสะศลแข้่ิงไอมก้อทมสชี๊งกกใทีวาน้ลติ ม่ี เบมุ่ทปลี รส็กุกนั ริ่งชษตยมนณาน้ ชีกดิ ะีวาทคศติ พ่ีล น าบ้ ้พำย� บจคชื านลพกโงึ อรลกรทุกนัณกสภทเช่ิงาาม่นคงธชี แรลีวลรกติัะมไษธชดณาใา้ตชะตอุ ปท้ิ าแราหลงะากโะรยาสจชยาตั ภนกวาธจ์ป์พรา่าณก อลเีภชณุกัา่นษคหณภชชมูีะีววิ

ช คำ� ชีแ้ จงการใช้เอกสารประกอบการเรียน 1. เอกสารประกอบการเรียน เร่ือง “บา้ นของฉนั โลกของเรา” เลม่ ท่ี 9 เร่ือง ชีวภาคโลก ใชเ้ วลาเรียน 1 ชวั่ โมง มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการเรียนทเ่ี นน้ ใหน้ กั เรียนได้ ศเรกึียษนารแใู้ นละแทตำล่� กะจิแกผรนรจมดัทกา้ ายรเนเร้อืียหนารนูแ้ ้นลั ะซย่ึงงั มใชเี นเ้ ป้อื ็นหสาอ่ือยปา่ รงะลกะอเอบยี กดามรหีจดวัั ขกอร้ ะสบอวดนคกลาอ้ รงเกรียบั นแรผู้ นเอจกดั สกาารร ประกอบการเรียนรูเ้ ลม่ น้ปี ระกอบดว้ ยเน้อื หาโครงสรา้ งของโลกมเี วลาเรียน 1 ชวั่ โมง 2. ส่วนประกอบของเอกสารประกอบการเรียน ประกอบดว้ ย 2.1 ส่วนนำ� ของเอกสารประกอบการเรียน คำ� นำ� สารบญั คำ� แนะนำ� สำ� หรับ ครู คำ� แนะนำ� สำ� หรับนกั เรียนมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ สมรรถนะ คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค ์ สาระการเรียนรู้ สาระสำ� คญั และแบบทดสอบก่อนเรียน 2.2 ขอ้ มูลพ้ืนฐาน ประกอบดว้ ยมาตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้ีวดั และจุด ประสงค ก์ ารเรีย2น.3รู้ทแบ้งั ดบา้ทนดคสวอามบรกู้ ่อทนกั เษรีะยนและคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ 2.4 ส่วนเน้ือหา 2.5 แบบฝึกหดั ประจำ� บท 2.6 แบบทดสอบหลงั เรียน 2.7 เกณฑก์ ารประเมิน 2.8 ภาคผนวก ประกอบดว้ ยเฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบทดสอบ หลงั เรียนและเฉลยแบบฝึกหดั 2.9 บรรณานุกรม 3. ผใู้ ชเ้ อกสารประกอบการเรียนรู้น้ีควรศึกษาคำ� แนะนำ� ในการใชเ้ อกสารประกอบ การเรียนก่อนใชอ้ ยา่ งละเอียด

ซ

ฌ แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรื่อง ชีวภาคโลก รายวชิ า สงั คมศกึ ษาฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 จำ� นวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพียงคำ� ตอบเดียวโดยทำ� เคร่ืองหมาย กากบาท (x) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. เพราะเหตใุ ดสตั วป์ ระเภทขดุ รูอาศยั จงึ พบมากในเขตทะเลทราย 1. เพราะทรายไมเ่ กาะตวั จงึ ขดุ ไดง้ า่ ย 2. เพราะอณุ หภมู ใิ นเวลากลางวนั สงู เกนิ ไป 3. เพราะทรายมกั จะคายความรอ้ นในเวลากลางวนั 4. เพราะแหลง่ น้ำ� มกั อยบู่ ริเวณช้นั ใตผ้ วิ ทรายลงไป 2. พชื ชนดิ ใดปรากฎมากบริเวณป่าดบิ ช้ืน 1. สกลุ ไมส้ นไมผ่ ลดั ใบ 2. ไมผ้ ลดั ใบหลากสี 3. สกลุ ยางและไมเ่ ถา 4. ไมพ้ มุ้ มหี นาม 3. กจิ กรรมเศรษฐกจิ แบบปฐมภมู แิ บบดง่ั เดมิ มกั พบในภมู ภิ าคใด 1. อเมริกาเหนอื 2. ยโุ รป 3. แอฟริกา 4. ออสเตรเลยี 4. การต้งั ถนิ่ ฐานแบบเร่ร่อนมกั พบในกลมุ่ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ระดบั ใด 1. ปฐมภมู ิ 2. ทตุ ยิ ภมู ิ 3. ตตยิ ภมู ิ 4. จตรุ ภมู ิ 5. “ผวิ ขาวหรือสีน้ำ� ตาลออ่ น กะโหลกศรีษะคอ่ นขา้ งใหญแ่ ละทยุ ผมสีออ่ น” อยใู่ นกลมุ่ เช้ือชาตใิ ด 1. คอเคซอยด ์ 2. นกิ รอยด์ 3. มองโกลอยด ์ 4. ออสตราลอยด์ 6. หากไปทอ่ งเทยี่ วในเขต “ทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น” จะไมพ่ บสตั วป์ ระเภทใด 1. เสือชีตาร์ 2. ไฮยนี า่ 3. กวางเน้อื ทราย 4. หมโี คอาลา่

ฎ 7. “ตน้ ไมจ้ ะมขี นาดเลก็ และเป็นหนามจะสลดั ใบเมอื่ อากาศแหง้ แลง้ มาก เช่น มะกอก มะนาว มะกรูด” มกั พบในเขตอากาศแบบใด 1. เขตรอ้ นช้ืน 2. เขตอบอนุ่ แลง้ 3. เขตหนาว 4. เขตทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น 8. เมอื่ มนษุ ยเ์ริ่มมกี ารต้งั ถนิ่ ฐานมกั ต้งั ถนิ่ ฐานบริเวณใดกอ่ น 1. บนเทอื กเขา 2. ทรี่ าบลมุ่ แมน่ ้ำ� 3. หุบเขาในป่าเขตรอ้ น 4. เขตทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น 9. “ออสตราลอยด”์ เป็นชนชาตทิ มี่ ลี กั ษณะเดน่ อยา่ งไร 1. ผวิ สีเหลอื งหรือน้ำ� ตาล ผมสีน้ำ� ตาลเขม้ จนถงึ ดำ� ผมเหยยี ดตรง เสน้ ผมคอ่ นขา้ งหยาบ 2. ผวิ คล้ำ� ผวิ สีน้ำ� ตาลถงึ ผวิ สีดำ� ผมสีดำ� หยกิ เป็นลอนหรือผมหยกั ศกจมกู กวา้ งแตม่ ี สนั จมกู ดวงตาสีเขม้ ริมฝีปากหนา 3. ผวิ สีคล้ำ� สีน้ำ� ตาลถงึ สีดำ� ผมสีดำ� หยกิ สลวยคลา้ ยเช้ือชาตจิ มกู แบน ใบหนา้ รูปไข่ ริม ฝีปากหนาและหริ้นออกคลา้ ยเช้ือชาตนิ กิ รอยด์ ขนตามตวั มนี อ้ ย รูปร่างสนั ทดั เต้ยี ถงึ สงู ปาน กลาง 4. ผวิ สีน้ำ� ตาลถงึ สีดำ� ผมสีดำ� และหยกิ เป็นกน้ หอย เสน้ ผมหยาบขนตามตวั มนี อ้ ย ส รีษะยาวและทยุ 10. กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภทใดทใ่ี ชก้ ำ� ลงั แรงงานนอ้ ยแตใ่ หผ้ ลตอบแทนสงู ในปัจจบุ นั 1. ปฐมภมู ิ 2. ทตุ ยิ ภมู ิ 3. ตตยิ ภมู ิ 4. จตรุ ภมู ิ

ฏ กระดเลา่มษทคำ�ี่ 9ตเอรบื่อทงดชสีวอภบาคกโ่อลนกเรียน ชื่อ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพยี งคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท X ลงในช่องวา่ งท่ีถูกตอ้ ง ขอ้ ท่ี 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... คะแนนทไี่ ด ้ ........................... 1 ผลการประเมนิ ........... ดมี าก 2 ........... ดี 3 ........... พอใช้ 4 ........... ควรปรบั ปรุง 5 ลงช่ือ.................................ผปู้ ระเมนิ (.............................................................) 6 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ คาะรแปนรนะรเมะินหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง



เลม่ ที่ 9 เรื่อง ชีวภาคโลก มาตรฐานการเรียนรู้ สาระท่ี 5 ภูมศิ าสตร์ มาตรฐานการเรียนรู้ที่ ส 5.1 เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสมั พนั ธ์ ของสรรพส่ิงซ่ึงมีผลต่อกนั และกนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนที่และเครื่องมือ ทางภูมิศาสตร์ในการค้นหาวิเคราะห์ สรุ ปและใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมี ประสิทธิภาพ ตวั ช้ีวดั ที่ ส 5.1 ม 4-6/3 วเิ คราะห์การเปลี่ยนแปลงของพ้นื ที่ ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลจาก ปัจจยั ทางภูมิศาสตร์ในประเทศไทยและทวปี ต่างๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ ดา้ นความรู้ เมื่อนกั เรียนปฏิบตั ิกิจกรรมตามเอกสารประกอบการเรียนน้ีแลว้ นกั เรียนสามารถ - อธิบายความหมายและจำ� แนกของชีวภาคกบั ชีวนิเวศได้

1 ดา้ นทกั ษะ - ใชเ้ คร่ืองมือทางภูมิศาสตร์เพ่ือระบุความสมั พนั ธ์ทางชีวภาคได้ ดา้ นคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ - ปฏิบตั ิงานอยา่ งมุ่งมน่ั สมรรถนะผู้เรียน 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ทกั ษะการใชช้ ีวติ คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ 1. มีวนิ ยั ในการทำ� งาน 2. ใฝ่ เรียนรู้ สาระการเร3ีย. นครวู้ ามมุ่งมน่ั ในการทำ� งาน 1. ความหมายของชีวนิเวศ สาระส�ำ2ค.ญั ประเภทของชีวนิเวศ ชีวภาค หมายถงึ ส่ิงมชี ีวติ ทกุ ชนดิ ทพี่ บบนโลก สิ่งมชี ีวติ ไดใ้ ชป้ ระโยชนจ์ ากลกั ษณะ ทางกายภาพของโลก โดยใชแ้ กส๊ ในบรรยากาศ น้ำ� จากอทุ กภาค และธาตอุ าหารจากธรณีภาค ชีวนิเวศน้นั แสดงพน้ื ทส่ี ง่ิ แวดลอ้ มทม่ี ลี กั ษณะคลา้ ยคลงึ กนั เช่น ลกั ษณะทางกายภาพ อณุ หภมู ิ ปริมาณน้ำ� ฝน และลกั ษณะของกลมุ่ สิ่งมชี ีวติ พชื พรรณทางธรรมชาติ และสตั วป์ ่า เช่น ชีว นิเวศป่าฝนเขตรอ้ น ชีวนิเวศไทกา้ เป็นตน้

2 ชีวภาค หมายถงึ เป็นส่ิงมชี ีวติ ทกุ ชนดิ ทพี่ บบนโลก ส่ิงมชี ีวติ ไดใ้ ชก้ า๊ ซในบรรยากาศ น้ำ� จาก อทุ กภาคและธาตอุ าหารจากธรณีภาค ชีวนิเวศ หมายถงึ พน้ื ทที่ มี่ สี ่ิงแวดลอ้ มทคี่ ลา้ ยคลงึ กนั ไดแ้ ก่ ลกั ษณะทางกายภาพ อณุ หภมู ิ ปริมาณน้ำ� ฝน และลกั ษณะของกลมุ่ ส่ิงมชี ีวติ เช่น ลกั ษณะพชื พรรณทางธรรมชาติ และสตั วป่า สามารถจำ� แนกชีวนิเวศไดก้ วา้ งๆ คอื ชีวนิเวศบนบก ชีวนิเวศในน้ำ� เป็นตน้ ประกอบดว้ ยพชื พรรณทางธรรมชาติ สงิ่ มชี ีวติ ตา่ งๆ และสภาพแวดลอ้ มน้นั ประกอบดว้ ย ลม น้ำ� ดนิ แสงอาทติ ย์ ฯลฯ และทกุ ส่ิงทกุ อยา่ งในระบบนิเวศจะมคี วามสมั พนั ธเ์ กย่ี วขอ้ งกนั ท้งั หมด พชื พรรณธรรมชาติ ไดแ้ ก่ พชื ที่เกิดข้นึ เองตามธรรมชาตใิ นบริเวณตา่ งๆ บนโลกซ่ึงจะมี ลกั ษณะแตกตา่ งกนั ไปตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ภมู ปิ ระเทศ ดนิ และส่ิงมชี ีวติ ในบริเวณน้นั ๆ โดย พชื พรรณทางธรรมชาตทิ สี่ ำ� คญั ประกอบดว้ ยป่าไม้และทงุ่ หญา้ (ปัญญา จารุศิริและคณะ, 2558, น.172 ) ตารางที่ 1 ความสัมพนั ธ์ระหว่างภมู อิ ากาศกบั ลกั ษณะพชื พรรณทางธรรมชาติ เยน็ แหง้ แลง้ อณุ หภมู ิ เยน็ ช้ืน ทนุ ดรา ไทกา้ ทงุ่ หญา้ ทุ่งหญท้ารกายี่งทะเล ทงุ่ หญา้ สะวนั นา ป่าไมผ้ ลดั ใบ ป่าดบิ ช้ืน รอ้ นแหง้ แลง้ ความช้ืน รอ้ นช้ืน

3 พชื พรรณธรรมชาติ พชื พรรณธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ตน้ ไมข้ นาดใหญจ่ นถงึ พชื ขนาดเลก็ ซ่ึงกระจายอยบู่ นพน้ื โลก พชื พรรณธรรมชาตมิ ลี กั ษณะแตกตา่ งกนั เนอ่ื งจากมปี ัจจยั ตา่ ง ๆ ดงั น้ี 1. ปริมาณฝน มผี ลตอ่ ลกั ษณะและความหนาแนน่ ของพชื พรรณธรรมชาติ ปริมาณฝน มากทำ� ใหม้ ตี น้ ไมข้ นาดใหญเ่ ป็นป่าไม้ ปริมาณฝนปานกลางทำ� ใหม้ พี ชื พรรณธรรมชาตเิ ป็นทงุ่ หญา้ ปริมาณฝนนอ้ ยทำ� ใหพ้ น้ื ทที่ ะเลทราย 2. อณุ หภมู ิ บริเวณทมี่ ตี น้ ไมจ้ ะตอ้ งมอี ณุ หภมู สิ งู กวา่ 6 องศาเซลเซียส เกนิ กวา่ 3 เดอื น หากอณุ หภมู ติ ำ่� กวา่ น้นั เกนิ 3 เดอื น หรือมอี ณุ หภมู ิ 6 องศาเซลเซียส ไมเ่ กนิ 3 เดอื น จะไมป่ รากฏ ตน้ ไมข้ นาดใหญม่ เี ฉพาะมอสและตะไคร่ 3. ความสงู ของพน้ื ทหี่ รือลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ มผี ลทำ� ใหล้ กั ษณะของพชื พรรณธรรมชาติ ตา่ งกนั ไปดว้ ย เพราะภเู ขาดา้ นตน้ ลมทนี่ ำ� ความช้ืนมาจากทะเลจะมปี ่ าไมข้ ้นึ หนาแนน่ แตด่ า้ น ปลายลมจะมพี ชื พรรณทาง ธรรมชาตเิ บาบางลง พรรณธรรมชาตยิ งั แตกตา่ งกนั ตามความสงู ของภเู ขาอกี ดว้ ย 4. ลกั ษณะของดนิ พน้ื ทท่ี ดี่ นิ ตา่ งกนั เช่น พน้ื ทที่ ด่ี นิ เป็นทราย โคลน และหินปนู จะ ทำ� ใหล้ กั ษณะของพชื พรรณธรรมชาตแิ ตกตา่ งกนั ไป 5. การกระทำ� ของมนษุ ย์ มนษุ ยเ์ ป็นตวั การสำ� คญั ทท่ี ำ� ใหล้ กั ษณะพชื พรรณธรรมชาติ เปลยี่ นไป เช่น มนษุ ย์ พน้ื ทป่ี ่ าทใ่ี นการเพาะปลกู สรา้ งบา้ นเรือนหรือเปลยี่ นแปลงพชื พรรณ ธรรมชาติ โดยนำ� พชื ชนดิ ใหมเ่ ขา้ มาปลกู (มนสั สุวรรณ , 2554, น.79-80)

4 1. พชื พรรณธรรมชาตแิ บง่ เป็น 4 ประเภท ดงั น้ี 1.1 ป่าไม้ ป่าไมป้ ระกอบดว้ ยตน้ ไมท้ ข่ี ้นึ อยหู่ นาแนน่ มชี นดิ และจำ� นวนของพชื พรรณ ไมม้ ากนอ้ ยแตกตา่ งกนั ไป ป่าไมจ้ ะข้นึ ในเขตทม่ี คี วามช้ืนในดนิ มาก ลกั ษณะป่าไมจ้ ะแตกตา่ ง กนั ไปตามความช้ืนและอณุ หภมู ิ ดงั น้ี 1.1.1 ป่าไมเ้ขตรอ้ น ป่าไมเ้ขตละตจิ ดู ตำ่� หรือป่าไมเ้ขตรอ้ นแบง่ เป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ 1) ป่ าฝนศูนยส์ ูตรและป่ าฝนเมอื งรอ้ น (equatorial rainforest and tropical rainforest) เป็นป่าไมท้ มี่ ตี น้ ไมข้ ้นึ ทบั หนาแนน่ และเขยี วตลอดปี เพราะฝนตกตลอดปี ตน้ ไมม้ ี ขนาดสูงมาก สูงปานกลางและตน้ ไมข้ นาดเลก็ มที ้งั ไมเ้ น้อื แขง็ และไมเ้ น้อื ออ่ น มตี น้ ไมห้ ลาย ชนดิ ในป่าประเภทน้ี นอกจากมตี น้ ไมแ้ ลว้ ในป่าฝนศนู ยส์ ตู รจะมเี ถาวลั ย์ตน้ ตะเคยี น ตน้ ยาง ตน้ หลมุ พอ ตน้ เคย่ี ม ตน้ จำ� ปา ตน้ มะเกลอื ตน้ พยงุ นอกจากน้บี ริเวณใกลป้ ากแมน่ ้ำ� จะมี ป่าชาย เลนหรือป่าเลนน้ำ� เคม็ ทม่ี พี ชื สำ� คญั เช่น ตน้ โกงกาง ตน้ แสม ตน้ ลำ� พู เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 1 : ป่าฝนเขตรอ้ น(คดั คณฐั ช่ืนวงศอ์ รุณ,ม.ป.ป.)

5 2) ป่าโปร่งเขตรอ้ นหรือป่าไมก้ ่งึ ผลดั ใบ (light tropical forest or semidecidous forest) เป็นป่าไมท้ อ่ี ยใู่ นเขตรอ้ น มคี วามช้ืนมากและมฤี ดแู ลง้ สลบั ไดแ้ ก่ ป่าไมเ้ขตมรสุม (mon- soon forest) ในเขตน้ตี น้ ไมบ้ างเบาลงและมคี วามสงู ปานกลาง ในฤดแู ลง้ เป็นฤดทู ตี่ น้ ไมจ้ ะสลดั ใบ เรียกวา่ ป่ าไมผ้ ลดั ใบเมอื งรอ้ น ในประเทศไทยเรียกวา่ ป่ าเบญจพรรณ ตน้ ไมท้ ม่ี คี า่ ทาง เศรษฐกจิ มากทส่ี ุดคอื ตน้ สกั นอกจากน้ยี งั มี ตน้ แดง ตน้ เตง้ ตน้ ประดู่ เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 2 : ป่าโปร่งเขตรอ้ น(ป่าโปร่งเขตรอ้ น,ม.ป.ป.) 3) ป่าแคระและป่าหนามเขตรอ้ น (scrub and tropical thorm forest) มเี ขตรอ้ น ทค่ี อ่ นขา้ งแหง้ แลง้ มฝี นตกนอ้ ยและไมส่ มำ่� เสมอ ตน้ ไมจ้ ะมขี นาดเลก็ และเป็นหนามจะสลดั ใบ เมอ่ื อากาศแหง้ แลง้ มาก เช่น มะกอก มะนาว มะกรูด ภาพประกอบท่ี 3 : ป่าแคระ(ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559)

6 1.1.2 ป่าไมเ้ขตอบอนุ่ ป่าไมเ้ขตละตจิ ดู กลางหรือไมเ้ขตอบอนุ่ แบง่ เป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ 1) ป่าไมเ้มดเิ ตอรเ์ รเนยี น (Mediterranean evergreen forest) ประกอบดว้ ยตน้ ไม้ เต้ยี ๆ เป็นไมเ้น้อื แขง็ และมสี ีเขยี วตลอดปี ตน้ ไมต้ อ้ งปรบั ตวั เพอื่ จะทนตอ่ ความแหง้ แลง้ มใี บ เลก็ แขง็ เป็นมนั ตน้ ไมบ้ างชนดิ มเี ปลอื กหนา เช่น คอรก์ ซีดาร์ องนุ่ มะกอก เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 4 : ป่าไมเ้ มดิเตอรเ์ รเนียน (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559) 2) ป่าฝนเขตอบอนุ่ และป่าผลดั ใบเขตอบอนุ่ (temperate rainforest and tem- perate deciduous forest) ป่าฝนเขตอบอนุ่ จะเขยี วตลอดปี ไมผ่ ลดั ใบ พบในเขตอบอนุ่ ทฝ่ี นตก มาก และฤดหู นาวไมห่ นาวจดั ตน้ ไมไ้ มส่ งู มาก มใี บเลก็ เหนยี วและมนี อ้ ยชนดิ กวา่ ป่าดบิ ช้ืน เช่น โอก๊ เอลม์ วอลนทั เมเปิล สน เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 5 : ป่าเขตอบอนุ่ (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559)

7 1.2 ทงุ่ หญา้ เขตทม่ี คี วามช้ืนนอ้ ยลงหรือมฤี ดแู ลง้ สลบั จะมพี น้ื ทเ่ี ป็นทงุ่ หญา้ แบง่ เป็น 4 ชนดิ คอื 1.2.1 ทงุ่ หญา้ สะวนั นา (savanna) เป็นทงุ่ หญา้ ทเ่ี ป็นหญา้ สงู และจะข้นึ สงู ในฤดทู มี่ ี ฝนตก เป็นหญา้ หยาบส่วนใหญจ่ ะข้นึ เป็นกระจกุ ๆ ไมส่ มำ่� เสมอกนั ความสงู และความหนา แนน่ ของหญา้ ข้นึ อยกู่ บั ความช้ืนทแ่ี ตกตา่ งกนั ภาพประกอบที่ 6 : พชื พรรณธรรมชาตทิ งุ่ หญา้ (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559) 1.2.2 ทงุ่ หญา้ แพรรี (prairie) เป็นทงุ่ หญา้ ในเขตอบอนุ่ เป็นหญา้ ออ่ น ไมม่ สี ่วนทหี่ ยาบ แขง็ และบางชนดิ เป็นหญา้ ใบกวา้ งมแี ตส่ ่วนออ่ นท้งั หมด จงึ เป็นทงุ่ หญา้ ทอ่ี ดุ มสมบรู ณ์ ใชเ้ ล้ยี ง ววั ไดด้ ี ทงุ่ หญา้ ชนดิ น้พี บในเขตอบอนุ่ ช้ืนภาคพน้ื ทวปี ภาพประกอบที่ 7 : พชื พรรณธรรมชาตทิ งุ่ หญา้ (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559)

8 1.2.3 ทงุ่ หญา้ ก่งึ ทะเลทรายหรือทงุ่ หญา้ สเตปป์ (steppe) มที ้งั ในเขตรอ้ นและเขตอบอนุ่ ทงุ่ หญา้ ก่งึ ทะเลทรายเขตรอ้ น เป็นทงุ่ หญา้ สเตปป์ ทมี่ หี ญา้ หยาบส้นั และเบาบาง มกั อยใู่ นแนว ทที่ งุ่ หญา้ สะวนั นาตอ่ กบั ทะเลทรายเขตรอ้ น ส่วนทงุ่ หญา้ ก่ึงทะเลทรายเขตอบอนุ่ มลี กั ษณะ เหมอื นทงุ่ หญา้ แพรรี่ 1.2.4 ทงุ่ หญา้ เขตหนาวหรือทนุ ดรา (arctic grassland or tundra) ในเขตน้มี ฝี นหรือ หิมะตกนอ้ ย ฤดหู นาวยาวนาน และหนาวจดั พชื พรรณธรรมชาตจิ งึ เป็นพชื ช้นั ตำ่� เช่น หญา้ มอส ตะไคร่น้ำ� ภาพประกอบที่ 8 : พชื พรรณธรรมชาตทิ งุ่ หญา้ (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559)

9 1.3 พชื พรรณเขตทะเลทราย ทะเลทราย คอื เขตทมี่ ฝี นตกเฉลย่ี นอ้ ยกวา่ 250 มลิ ลเิ มตรตอ่ ปี พชื ส่วนใหญเ่ ป็นพชื ท่ี ทนทานตอ่ ความแหง้ แลง้ แบง่ เป็น 2 ชนดิ คอื 1.3..1 ทะเลทรายแหง้ แลง้ (dry desert) ไดแ้ ก่ ทะเลทรายเขตรอ้ น (hot desert) มพี ชื อยหู่ ่าง ๆ กนั ไมป่ กคลมุ พน้ื ดนิ ไดแ้ ก่ ตะบองเพชร ในเขตโอเอซิสถา้ ระดบั น้ำ� ใตด้ นิ อยไู่ มล่ กึ นกั จะมพี ชื ยนื ตน้ ไดแ้ ก่ อนิ ทผลมั 1.3.2 ทะเลทรายหนาวเยน็ (ice desert) ไดแ้ ก่ พน้ื ทสี่ ่วนใหญข่ องเกาะกรีนแลนดแ์ ละ ดนิ แดนแอนตารก์ ตกิ ซ่ึงมพี ดื น้ำ� แขง็ ปกคลมุ อยตู่ ลอดเวลา บนพน้ื ทรี่ าบไมม่ พี ชื เกดิ ข้นึ ไดเ้ ลย แตอ่ าจมตี ะไคร่เกดิ ตามหินทโ่ี ผลพ่ น้ พดื น้ำ� แขง็ ภาพประกอบท่ี 8 : พชื พรรณในเขตทะเลทราย (ทาน เยยี นพฤษวนั ,2559) 1.4 พชื พรรณเขตภูเขา พชื พรรณในเขตภูเขา พชื พรรณจะเปลี่ยนแปลงไปเนื่องจาก ความช้ืน ลกั ษณะของดนิ และอณุ หภมู ิ (คณาจารยโ์ รงเรียนมหิดลวทิ ยานสุ รณ,์ 2559, น.5-18)

10 2. สตั วป์ ่า ชนดิ และจำ� นวนสตั วท์ อ่ี ยใู่ นภมู ภิ าคตา่ ง ๆ ตามธรรมชาติ มคี วามแตกตา่ งในสภาพ แวดลอ้ ม พจิ ารณาไดด้ งั น้ี 2.1 สตั วใ์ นเขตป่ารอ้ นช้ืน เขตรอ้ นช้ืนจะมปี ่าไมท้ เี่ ป็นทอ่ี ยอู่ าศยั ของสตั วน์ านาชนดิ เช่น ลงิ คา้ งคาว งู นกแกว้ มด ตวั ตอ่ ผ้งึ เสือ สมเสร็จ ชิมแปนซี กอริลลา เป็นตน้ โดยสตั วต์ า่ งๆ จะอาศยั อยทู่ ้งั บนบก บนตน้ ไม้ นอกจากน้ยี งั พบในแหลง่ น้ำ� ตา่ งๆ เช่น แมน่ ้ำ� บงึ เช่น จระเข้ และปลาตา่ งๆ เป็นตน้ ภาพประกอบที่ 9 : สตั วเ์ ขตรอ้ น (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556)

11 2.2 สตั วใ์ นเขตอบอนุ่ สตั วข์ นาดเลก็ ทพ่ี บเหน็ ในเขตป่าอบอนุ่ จะมกี ารเคลอ่ื นทอี่ ยตู่ ลอด เวลา เช่น สตั วจ์ ำ� พวกกระรอกพนั ธตุ์ า่ งๆ ส่วนในพน้ื ทปี่ ่าขนาดใหญจ่ ะพบสตั วป์ ระเภทหมแี ละ ปกวราะงเทชศนนดิ วิตซา่ งีแๆลเขนตดป์ โ่าดอยบมอพี นุ่ น้่ื ใดนา้ทนวลปี า่ องจอะสมเตกี รงิ้ เกลา่ยี จทะาพกบสโ่วคนอใานลลาำ�แนล้ำ� ะจนะกพนบาปนลาาชชนนดิ ดิ เตชา่ ่นงๆนเชก่นกวี กใี นบ เตา่ เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 10 : สตั วเ์ ขตอบอนุ่ (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556) 2.3 สตั วใ์ นเขตทงุ่ หญา้ สตั วท์ พี่ บ เช่น ไฮยนี า่ เน้อื ทราย ววั มา้ ลาย ววั กระทงิ ชีตาห์ สิงโต หมาป่า ชา้ ง แรด ยรี าฟ และนอกกกระจอกเทศ เป็นตน้ สำ� หรบั พน้ื ทจี่ ะมสี ตั วป์ ระจำ� ถนิ่ ไดแ้ ก่ จงิ้ โจใ้ นประเทศออสเตรเลยี หมาป่ าและกวางในทวปี อเมริกาเหนือ และหมีแพนดาใน ประเทศจนี เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 11 : สตั วเ์ ขตทงุ่ หญา้ (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556)

12 2.4 สตั วใ์ นเขตทะเลทราย จะพบสตั วป์ ระเภท ตวั วเี ซิล ตะขาบ แมงป่ อง ผ้งึ ผเี ส้ือ สตั วเ์ ล้อื ยคลาน และนกชนดิ ตา่ งๆ โดยสตั วใ์ นเขตทะเลทรายมกั มสี ีผวิ สวยงาม ภาพประกอบที่ 12 : สตั วเ์ ขตทะเลทราย (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556) 2.5 สตั วใ์ นเขตข้วั โลก เน่ืองจากสภาพอากาศทห่ี นาวเยน็ สตั วใ์ นเขตน้จี งึ มกั มขี นยาว เช่น กวางแคริบู นกฮกู สีเทา หมขี าว หมสี ีน้ำ� ตาล กระตา่ ยป่ า สตั วใ์ นน้ำ� เช่น ปลา ฟองน้ำ� เพนกวนิ และสิงโตทะเล เป็นตน้ ภาพประกอบท่ี 13 : สตั วเ์ ขตข้วั โลก (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556)

13 2.6 สตั วใ์ นเขตภเู ขา สตั วท์ อ่ี ยตู่ ามพน้ื ทสี่ งู เช่น หมี กวาง ลามา จามรี ในพน้ื ทล่ี าดชนั จะพบ แกะ แพะ นอกจากน้ยี งั พบแมลงตา่ งๆ เช่น ผเี ส้ือ ตกั๊ แตน เป็นตน้ ภาพประกอบที่ 14 : สตั วเ์ ขตภเู ขา (ไมป่ รากฎผแู้ ตง่ ,2556) 2.7 สตั วใ์ นมหาสมทุ ร ในน้ำ� เคม็ ของทะเลและมหาสมทุ รเป็นทอ่ี ยขู่ องสตั วต์ ้งั แตข่ นาด เลก็ จนถงึ ขนาดใหญ่ เช่น กงุ้ หอย ปู ปลา โลมา วาฬ เป็นตน้ โดยในเขตน้ำ� ลกึ จะมสี ตั วซ์ ่งึ สามารถ ปรบั ตวั ใหเ้ ขา้ กบั สภาพแวดลอ้ มท่ีมืดและหนาวเยน็ ได้ เช่น ปลาไหล ปลากระเบน เป็นตน้ (อภสิ ิทธ์ิ เออ่ื ยมหนอ่ และคณะ, 2558, น.52) ภาพประกอบที่ 15 : สตั วน์ ้ำ� (อนตุ ตรีย์ แซโ่ คว้ ,2558)

14 3ห.ลมานยษุเชยื่อ์ ชกาบั ตกิ าโรดตย้งัภถมู นิ่ ศิ ฐาาสนตมรโ์นอษุ ลยมิ เ์ปปิ็นกไปดรจ้ ะำ�ชแานกกรเทชอ้ี่ือาชศายัตอไิ วยดบู่้ งันนพ้ี น้่ื ผวิ โลกโดยในปัจจบุ นั มหี ลาก ห ไผมมยย่กสิ น่ืสีออล่ รนวิม3ย.ฝ1เชีมปเช่นขีา้ือกนสชบตีทาาาตองมงคิ ตรอจูปวั เนปครถ่าซางงึนอสสกยงูีนลดป้ำา�์ มาตงนถผาี ลกงึวิ เคลขขอ่าาม้ งวนหถหขรงึ รา้ืสอืองคงูดสมอ่กีนาน้กำจ� ขตมาก้ากูงลลโแอมุ่ดดอ่เง่งชนป้ือลลกชกั าะษายโตณหจเิ ปมะล็นเกูกสแศน้7ครผกีบษมละโลมุ่คหะยอ่ เนออ่นกยยี ขแคดา้ กอืงอใม้ อ่หไนมญนน่ แ่ มุ่นูละแคทลาะยุง ประเทศนอ3ร.เ์1ว.1ย์ สกวลเีมุ่ดนนอรด์ กิ อาศยั อยทู่ างเหนอื และตะวนั ตกเฉียงเหนอื ของยโุ รป พบบริเวณ 3.1.2 กลมุ่ อลั ไพน์ อาศยั บริเวณเทอื กเขาแอลป์ ตอนกลางของยโุ รป 3.1.3 กลมุ่ เมดเิ ตอรเ์ รเนยี น เป็นประชากรทพ่ี บบริเวณยโุ รปใต้ 3.1.4 กลมุ่ บอลตกิ ไดแ้ กป่ ระชากรแถบรสั เซีย บลั แกเรียและยโุ รปตะวนั ออก 3.1.5 กลมุ่ ตนู ีเซีย เป็นประชากรในภมู ภิ าคเอเชียตะวนั ตกเฉียงใต้ เช่นตรุ กี 3.1.6 กลมุ่ เฮมติ กิ และเบอรเ์ บอร์ คอื ประชากรในเขตทะเลทรายซะฮาราตอนเหนอื 3.1.7 กลมุ่ อนิ ดกิ คอื ประชากรทอ่ี าศยั ทางตอนเหนอื ของประเทศอนิ เดยี ภาพประกอบที่ 16 : กลมุ่ เช่ือชาตคิ อเคซอยด์ (Wikipedia,n.d.)

15 หตกยอ่รวรงยาือ้ งสเ4สไีดปน้มำ�3รผม.ระ2โม่ ิมเกคภเชฝง่ อ่ที้ือปโนดชาหขงักานนาต้บงก้ีิาหมแงยอการงม้บโูปนกรขนลู่านองเหสตยน็ดานั มไ์ทมดตดัผีช้วั วิดมัเสตเนี จ้ยีีเอหน้ ถยลงึเบอปืศางร้าตหนีษารกะตือคล้นื นอา่ ง้ำน�เปตขกลาาล้ลอืงมุ่ กกผเตลชมา้มือสอชแีนมู ลา้ำ�ตะรตมิแูปาบอลตงนเาขโเรกม้รียลูจปวนอหยนถนดงยึั า้แด์ตกบำต�์ลง่าผมเสมปจีน็เนหม้ำ�กยกตู ลไยีามมุ่ดล่ 3.2.1 กลมุ่ มองโกลอยดโ์ บราณ ไดแ้ ก่ จนี มองโกเลยี ไซบเี รียเป็นตน้ อะแลสกาห3.ร2ือ.2ชากวลแมุ่ลอปาปร์ ใก์ นตสกิ แมกอนงโดกเิ นลเอวยยี ด์ ไดแ้ ก่ พวก เอสกโิ ม ทางตอนเหนือของไซบีเรีย 3.2.3 กลมุ่ อนิ โด-มาลายู ไดแ้ ก่ ประชากรส่วนใหญใ่ นเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ 3.2.4 กลมุ่ อเมริกนั อนิ เดยี น ไดแ้ ก่ ชาวอนิ เดยี นในทวปี อเมริกาเหนอื และอเมริกาใต้ ภาพประกอบที่ 17 : กลมุ่ เชื่อชาตมิ องโกลอยดซ์ อยด์ (Wikipedia,n.d.)

16 ป ตเขวาัม้ นมหนีกรลอ้ือาย3สง.สีด3กรำ�นลีษกิขมุ่ ะราเยชกอา้ือรยวชรดแไา์ลกมตะรสีนิ ทใีผหกิ ยุ วิรญหสอ่ีนนยคด้าำ้�าตผแ์งาาบยกลนื่ง่ กถองวึรอสาิม้กงีดฝเแปำี�ปล็นผาะกมแ2หสบกีดนนลำ�ามุ่แแจยลมลอ่ะกะู ยหหกครวยอืิ้นากิ้ งเปแค็ลนวะากแมน้ บสหนงู อตตยา่ างเโสกตน้นั มผแดีมตวหงส่ ยต่วาานบสใขีนหน้ำ�ญตตส่าามลงู 3.3.1 แอฟริกนั นกิ รอยด์ กลมุ่ เช้ือชาตบิ ริเวณตอนใตข้ องทะเลทรายซะฮารา 3.3.2 นกิ รอยด์ ทางตะวนั ตกเฉียงใต้ พบบริเวณหมเู่ กาะในเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ ภาพประกอบท่ี 18 : กลมุ่ เชื่อชาตนิ กิ รอยด์ (Wikipedia,n.d.) ตชหรารตาิ้นลคิ ออออยเกค3ด.คซเ์4ชลอก่นา้ยลยดแเมุ่ชแ์อเ้ือตชบชป่้ืออาชลรตาาิจนิยตนิ จกอิิใมนรอกูอสอกยตอดวรสา์้าเงขตลเนหรอเตยมลดาอืยี ม์นมดตนผีรวั กิาวิมวสรนี เิอีคดอ้ ยลยี ยดน้ำ� ส์รใจนูปีนมอร้ำ�กู ่ตานิ แงาเสบดลนนยีถั งึทสใดับีดหำเ� ตนผ้ยี าม้ถรสงึูปสีดไงูำ�ขปห่ ายรนกิิมกสฝีลลปาวางกยคหชลนาาว้ ายอแเอชลส้ือะ ภาพประกอบท่ี 19 : กลมุ่ เชื่อชาตอิ อสตราลอยด์ (บ.ก.,2543)

17 ใ หหยญกั ศ่ สกงูจ3ปม.5ากู นกกกลวลมุ่า้ งาเชงแ้ือตกชม่ลาสีมุ่ ตนโั โิ พพจลมลนีกูนิ ีเีเดชชวียียงนมตาแผี สบวิ ีเคง่ขอลม้ ้อำ� รกผิมเวิปฝส็ีนปีนา้3ำ�กตกหาลลนมุ่ถายงึ ขผอ่ นวิยตสาีดมำ� รผ่างมกสาีดยำ�มหนี ยอ้กิ ยเปร็นูปลรอ่างนคหอ่ รนือขผา้ มง เมารใี นนวิ เซ3.ีแ5ล.1นกดล์ มุ่ โพลนี ีเชีย คอื กลมุ่ ทอ่ี าศยั บริเวณหมเู่ กาะในมหาสมทุ รแปซิฟิกเช่นกลมุ่ เ ป็นสนั แล3ะ.ร5ิม.2ฝีกปลามกุ่ ไเมมลป่ ารนิ้นีเซีย คอื กลมุ่ ทอ่ี าศยั บริเวณทางตะวนั ออกของหมเู่ กาะในนวิ กนี ี ควิ้ เ ชหยั นแอืลขะอคงณ3กะ.ล5,.มุ่32เ5มก5ลล8มาุ่,นไนมีเ.ซโ4ียค4-รก4นล7ีเ)มุ่ซไียมโคคอื รกนลีเซมุ่ ียทพอี่ บาสบยั รอิเวยณทู่ ปหี่ รมะเู่ กเทาศะไในมโหคมรานสีเซมทียุ ร(มแาปตซริฟินิกี รกโั ดษยต์ อายนทู่ นาทง์ ภาพประกอบท่ี 20 : กลมุ่ เช่ือชาตโิ พลนี ีเชียน (บ.ก.,2543)

18 4. กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ สใปทแ ชตภรี่แป้กะาลโวรตกยะะา่เชโปทงย“นขลาภชงอจ์ยี่ มูภนางนกิศใมูพ์ นทาศิน้ืแสกราลทสาพตั ะร”ี่ ตรยกผ์เราจาศลกก์ระรติรบบัเษหตสกรฐน็า่โิาภงกไภรๆาิดจบควทว้ทระเ้งาโ่ัิปทรทภ็นพัากาคงาภงยเรศธกามู ศกรราิศกึณรษราแษฐีภสแลากาตลภกคจิ ระเมูอปส์บกศินัลาราาปยขร่ีรสศนยราตะาหกึแรกกษลน์เาอศะา่ึงศบถรกทภษงดึาี่เาปรกฐว้คก่ีกยัยจอรกวจิจะทุขยาจั จรทกงึอ้ าผเภางปยลงกาข็นติเคบัศอเรงรคแกื่อแษลวางตระาฐขมกล่ชกอะรสีวิจงะพภทมักจน้าืม่ีพาาพทรยีผนั ขทดลี่ ธอาม่ี้ตร์นงนอะโรลคหษุ ะกวยววามใา์า่ มชงงา้ มกท าีลรรพักัเกษยษาณกต4ะรร.กธก1รรารรรกมมปิจชรกกะาาตรกรลริแอาล่มบสะทกตัสิจาวภกง์กาเรพาศรรแรมหวษแาดขบฐลอบกอ้ งิดจมป้งโปัั่าดเดฐกยิมามตรทภรทไง่ีูมำ�ดปิตม้่าลมไีมอมักาดน้เกกจาานี่รยนทกวาำก�ขเรหา้อเรกมงปบ็อืกรเงกับะแ่ียกรกว่แอาผลบรละใอผกชาาลช้ปรติ ีพปรทรปะาะโงรมธยะงรเชภรเปนทม็น์จชเชตาา่นนต้กิ เกป ปารลระกี่ยกอ่นอสบ4แรก.าป้2จิงรกกเปสรจิ ็นภรกตมารพนรท้ มหาทงรเืาอศงแรเศาปฐรรกษรจิูฐปใกกนจิ าขขร้นั้นผั ทลทตุิตตุ ยิเยิ หภภลมู มู า่เิ เิชนป่น็้นนั กเภพาาอรื่ คนใอหำ� ตุวเ่้ กสตั ิดถามหดุ ลูกบิ ครมรา่าทมเปา็นหงเปตัศถัจรจกษยัรฐตรก้มงั ิจตนพ้ ตใลวันงัอกงยาาา่นรงปแกรลาบัะร อ ตตทไาาตี จนดยิไจน้ภดามูทม้กทิาช์ก4จส.่ียัา3ารแำก� กผคลกจลิญะัากติครเใรชแณนรล่นะมขกท้นกั,เปา2าปลงร5ฐเยขี่5ศมน8นรภ,หษสนมู รง่ฐหิ.ือกค9รซจิ 7วือ้ือข,า1ทข้นัม0ตุาต8บยยิ ,ตน1ผัภ1ยิลเมู3ทภผ)แิ มงิู ลจิติกกกหาจจิ ราก่รคยือรหา้รสสมรินง่ือขคเ้นกัคา้ านลตรอต้่ืนัคนยิๆา้ ภยปโมาู้ลดยเิกียปจก็านตกจิ กา่กแงารหๆรรนลเมปง่ำ�ท็นผผาลตลงตินผ้เศไล(ปรมติ ษยาหตฐงั รกผรือินจบิู้ สใีรนริโนิ ขกภั ค้นษึคา้ ์ ภาพประกอบท่ี 21 : สดั ส่วนแรงงานในกจิ กรรมตอ่ ทวปี ตา่ งๆ (ปกรณ์ เมฆแสงสวย,2558)

19 5. การต้งั ถน่ิ ฐาน ปสแ ลารมะะกาเปรอ็ถนบกจเทำาม� แรส่ีือตนำ�ง้งัคกถไญใั นิ่ดนรดฐ้กอางัางนนรล้ีตงห้งมั มถาาค่ินยอืฐถกางึ นากราจตระดิสเปตร็าอ้่นงรสทะ่วอ่ีหนยวอู่ปา่ างรศกะยันักขออโบงดมทยนลี่สกษุัำ� ษคยญณ์ั โดคะกยืออาปรยรตรู่ ะ้งวั ชถมานิ่กกฐนั ราเแปนล็นขะอกพงลป้นืมุ่ รหทะ่ีมชสบู่ า่วาก้ นนร สพอเอจจ ชะะยน่ืมว่นขเกู่กๆลบพ้นบึัย้ยตีรู วทาองณอ่ กกไยไเ่ี5ปวข์าเกปู่ค.น็เ1อน้ปบัอใซงรก็นสนรด่ึงะาก์ภอทเนิยรปซิาาตะว็นหพสเ้งปีัพปทถาธ้นัอ็วนรรนิ่มี่ๆเกรมตเฐคีชเมเนรบ้าวว่นิกชนลดาาโามาแอูใวใดตอบตนิวดัยเิ ดุปบ้เแพมแวม็นถชลกกวั สบวส่ักาจะมหคเำะป� อแครบปนิกเพาชญัรู่งรึมวะณียะใตี หตเกนมกช์อ่ ะรอแวจา่า้ืวอบนอาา่ เนกักเปฟอดาตน็ทนารมิรชก้จีงิกุ่ตตโหะีเพานฉ้ง้ัดมแญถงียยลกีา่นิ่งาก้ยะาใฐราๆตอสารเบค้ตนัแตเลชอวล้งแั อื่่นปรถ์ะบิจน่นพก่ิาบนิยาฐวแเใารค้ากรนยเนลก่แธเอรอ่ืทบ็ลา่รอตนปมี่ข่อสุยอลีปนแเาต์้งกไัแหยปปรษถลเ่เาตลปณบง่แ้ง็ยีันนสะลถไเ้กำแ�ะนลิ่ มแากล้ยีฐรลแ่นาง่าตนะสแนด้งคัน่บตัยเิถนววอบงนัิ่าเบน์วเมฐไรรยีนอา่ดริเนว่้อดมมีุแ้ ณนทมกกกัั ่ี่ ทเอ เพพดุที่ าามะำะ� งสปปามลลนบกูก5ูอโ.รู2พดโณยยดกข์ใพยาชอรไวเ้ตงปธิคด้งกัีตรถนิื่อาานิ่รมงมโมฐแคกั าอหื น่เนรงลปียา่แง่ย่กาบงๆวาบถเนา่ชกากท่นง่งึาแ้งถรัจภลทอาวาะบำ�ยไรเผใรเสนเา่เปลปียแ็นอื่่มาลนกะขเาลพภดุรอาอ่ืตเปยยน้งั็นนแถำ� อพหลนิ่ กะลน้ฐื ปนามุทนรอหม่ี ะกเยพาเจทใออ่ืชาศดกอใ้เนยนมอู่ก้ลยี าางด็ั ศรรพเยวัพชืแมาไลโะปะดปปถยลไงึรกูมแะมร่ก2งกีอ-ง5าบารนอปเพกาี ชมิ่รวีรพคธิ มวกกี กาาามรรร ปตในา่รงกะๆาชทราเ้วกคั 5โรล.ลส3อ่ื ก่วกนนา(ยมรใา้ตาหยต้งัมญถรนีิน่น่ิ กอ้ีฐรายากรั นหตษแร้งัต์บือถาเบน่ินกถฐอืนาาบทวนไรช์มมยัเกมปั่ แพ็เีนลลบกะยใคาซนรณ่ตึงเขะก้งั ตถา,รอ2น่ิ ต5ดุฐ5้งัมาถ8นส,นิ่ อ5มฐย9บากู่-นรู6บั ณ3แท)บด์ เ่ี ปบา้ ็นนนทห้ถี รอืลพัวกั า่ยแเาหปก็ลนรง่กทเาชรแ่ี ่นตน้งเัน่ขถอตนิ่ นลฐมุ่ าโนแอมกขน่าอส้งำ� ภาพประกอบที่ 22 : การต้งั ถน่ิ ฐานในเมอื งและในชนบท ( Libertext,2013)

20 สภาพแวดลอ้ มมอี ทิ ธิพลตอ่ การต้งั ถน่ิ ฐานโดยตรง คอื สภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ ไดแ้ ก่ อากาศ พชื พรรณธรรมชาติ แร่ธาตุ ดนิ น้ำ� ป่าไม้ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศเป็นตน้ โดยภมู ภิ าค ใดมสี ภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาตติ า่ งกนั จะมผี ลท าใหก้ ารต้งั ถน่ิ ฐานตา่ งกนั นอกจากน้อี าจมอี งค์ ประกอบอนื่ ๆเขา้ มาเกยี่ วขอ้ งดว้ ย คอื สภาพแวดลอ้ มทางวฒั นธรรม ไดแ้ ก่ ลกั ษณะทางสงั คม ขนบธรรมเนยี มประเพณี เศรษฐกจิ ในส่วนทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั สภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาตทิ ท่ี าให้ ลกั ษณะการต้งั ถนิ่ ฐานแตกตา่ งกนั น้นั จะมปี ัจจยั ตา่ งๆทส่ี ำ� คญั กลา่ วโดยสรุป ชีวภาคโลกเป็นการอยอู่ าศยั ของสตั วป์ ่ า พชื พรรณทางธรรมชาติและ มนุษยท์ ี่อยอู่ าศยั ในพ้นื ที่ตา่ งๆ โดยอาศยั ปัจจยั ดา้ นภมู ิลกั ษณ์ ภมู ิประเทศ บรรยากาศภาค ภมู อิ ากาศ อทุ กภาค ทเ่ี ก่ยี วเนอื่ งกนั จนสาทมารถสง่ ผลตอ่ การอยอู่ าศยั ทำ� ใหพ้ น้ื ผวิ โลกแตล่ ะ ท่ีเกิดความหลากหลายทางชีวภาคและการใชป้ ระโยชนจ์ ากความหลากหลายทางชีวภาคทจี่ ะ ปัจจบุ นั การพฒั นาอาจแบง่ ออกเป็น โดยปัจจบุ นั มกี ารใชป้ ระโยชนจ์ ากความหลากหลายทาง ชีวภาคโดยสามารถจำ� แนกเป็นชีวนิเวศและการใชป้ ระโยชนจ์ ากชีวนิเวศตา่ งๆทจี่ ะกลา่ วในบท ถดั ไป

21 แบบฝึกหดั ท่ี 9.1 ชื่อ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขที่................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนขีดเสน้ ใตค้ ำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งดงั ต่อไปน้ี (10 คะแนน) 1. การเพาะปลกู เล้ยี งสตั ว์ จดั เป็นกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภท ปฐมภมู ิ ทตุ ยิ ภมู ิ 2. การโคน่ ป่า ถางและเผาป่า เพอ่ื นำ� พน้ื ทมี่ าใชใ้ นการเพาะปลกู 2-5 ปี จดั เป็นการต้งั ถน่ิ ฐาน ประเภท ถาวร ก่งึ ถาวร 3. กลมุ่ ทอ่ี าศยั บริเวณหมเู่ กาะในมหาสมทุ รแปซิฟิกเช่นกลมุ่ เมารใี นนวิ เซีแลนด์ จดั อยใู่ นกลมุ่ เช้ือชาติ โพลนี ีเซียน เมลานีเซีย 4. จนี มองโกเลยี ไซบเี รียเป็นตน้ จดั อยใู่ นเช้ือชาติ มองโกลอยดโ์ บราณ อารก์ ตกิ มองโกลอยด์ 5. ผวิ ขาวหรือสีน้ำ� ตาลออ่ น กะโหลกศรีษะคอ่ นขา้ งใหญแ่ ละทยุ ผมสีออ่ น จดั อยใู่ นเช้ือชาติ นกิ รอยด ์ คอเคซอยด์ 6. กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ แบบทตุ ยิ ภมู ิ มลี กั ษณะการผลติ เช่น บริการ หตั ถกรรม 7. ทวปี ทมี่ สี ดั ส่วนกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ตตยิ ภมู มิ ากทส่ี ุดคอื ยโุ รป เอเชีย 8. การต้งั ถน่ิ ฐานแบบชวั่ คราวในพบในกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภท ปฐมภมู ิ ทตุ ยิ ภมู ิ 9. การต้งั ถน่ิ ฐานแบบถาวรมกั พบในเขต ภเู ขา ทร่ี าบลมุ่ 10. ออสตรารอยดเ์ ป็นชนพน้ื เมอื งในทวปี เอเชีย ออสเตรเลยี

22 แบบฝึกหดั ท่ี 9.2 ช่ือ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนลากเสน้ จบั คสู่ ตั วป์ ่ากบั ชีวนิเวศดงั ตอ่ ไปน้ี (20คะแนน) สตั วป์ ่า ชีวนิเวศ 1. ไฮยนี า่ 2. ลามา สตั วป์ ่าในเขตรอ้ นช้ืน 3. นกกวี ี สตั วป์ ่าในเขตอบอนุ่ 4. ตวั วเี ซิล สตั วป์ ่าในเขตทงุ่ หญา้ 5. ฮิปโปโปเตมสั สตั วป์ ่าในเขตทะเลทราย 6. กอริลลา สตั วป์ ่าในเขตข้วั โลก 7. จามรี สตั วป์ ่าในเขตภเู ขา 8. อฐู สตั วป์ ่าในเขตมหาสมทุ ร 9. สิงโตทะเล 10. จงิ โจ้ 11. ชิมแพนซี 12. โคอาลา่ 13. มา้ ลาย 14. กวางเรนเดยี ร์ 15. จงิ้ จอกทะเลทราย 16. ฉลามขาว 17. กวางคาริบู 18. นกฮกู สีเทา 19. วาฬสีนำ� ้เงนิ 20. หมขี ้วั โลก

23 แบบฝึกหดั ท่ี 9.3 ชื่อ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขที่................. ปคำร� ชะ้ีแเภจทงต:า่ งใๆหน้(5กัคเะรแียนนนอ)ธิบายความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งความชื่นกบั อณุ หภมู ทิ สี่ ่งผลตอ่ ชีวนิเวศ ภาพประกอบท่ี 23 : ลกั ษณะพชื พรรณทางธรรมชาติ (Wikimedia commom,2014) ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................

24 แบบทดสอบหลงั เรียน เรื่อง ชีวภาคโลก รายวชิ า สงั คมศกึ ษาฯ ส 32101 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 จำ� นวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบที่ถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท (x) ลงในกระดาษคำ� ตอบ 1. พชื ชนดิ ใดปรากฎมากบริเวณป่าดบิ ช้ืน 1. สกลุ ไมส้ นไมผ่ ลดั ใบ 2. ไมผ้ ลดั ใบหลากสี 3. สกลุ ยางและไมเ่ ถา 4. ไมพ้ มุ้ มหี นาม 2. เพราะเหตใุ ดสตั วป์ ระเภทขดุ รูอาศยั จงึ พบมากในเขตทะเลทราย 1. เพราะทรายไมเ่ กาะตวั จงึ ขดุ ไดง้ า่ ย 2. เพราะอณุ หภมู ใิ นเวลากลางวนั สงู เกนิ ไป 3. เพราะทรายมกั จะคายความรอ้ นในเวลากลางวนั 4. เพราะแหลง่ น้ำ� มกั อยบู่ ริเวณช้นั ใตผ้ วิ ทรายลงไป เช้ือ3 ช.าต“ผใิ1ดวิ. ขคาอวเคหซรืออสยดีน ์้ำ� ตาล ออ่ น กะโ หลกศรีษะค2อ่ .นนขกิ า้รงอใหยดญ์ แ่ ละทยุ ผมสีออ่ น” อยใู่ นกลมุ่ 3. มองโกลอยด ์ 4. ออสตราลอยด์ 4. กจิ กรรมเศรษฐกจิ แบบปฐมภมู แิ บบดง่ั เดมิ มกั พบในภมู ภิ าคใด 1. อเมริกาเหนอื 2. ยโุ รป 3. แอฟริกา 4. ออสเตรเลยี 5. การต้งั ถน่ิ ฐานแบบเร่ร่อนมกั พบในกลมุ่ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ระดบั ใด 1. ปฐมภมู ิ 2. ทตุ ยิ ภมู ิ 3. ตตยิ ภมู ิ 4. จตรุ ภมู ิ 6. “ตน้ ไมจ้ ะมขี นาดเลก็ และเป็นหนามจะสลดั ใบเมอื่ อากาศแหง้ แลง้ มาก เช่น มะกอก มะนาว มะกรูด” มกั พบในเขตอากาศแบบใด 1. เขตรอ้ นช้ืน 2. เขตอบอนุ่ แลง้ 3. เขตหนาว 4. เขตทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น

25 7. หากไปทอ่ งเทย่ี วในเขต “ทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น” จะไมพ่ บสตั วป์ ระเภทใด 1. เสือชีตาร์ 2. ไฮยนี า่ 3. กวางเน้อื ทราย 4. หมโี คอาลา่ 8. “ออสตราลอยด”์ เป็นชนชาตทิ มี่ ลี กั ษณะเดน่ อยา่ งไร 1. ผวิ สีเหลอื งหรือน้ำ� ตาล ผมสีน้ำ� ตาลเขม้ จนถงึ ดำ� ผมเหยยี ดตรง เสน้ ผมคอ่ นขา้ งหยาบ 2. ผวิ คล้ำ� ผวิ สีน้ำ� ตาลถงึ ผวิ สีดำ� ผมสีดำ� หยกิ เป็นลอนหรือผมหยกั ศกจมกู กวา้ งแตม่ ี สนั จมกู ดวงตาสีเขม้ ริมฝีปากหนา 3. ผวิ สีคล้ำ� สีน้ำ� ตาลถงึ สีดำ� ผมสีดำ� หยกิ สลวยคลา้ ยเช้ือชาตจิ มกู แบน ใบหนา้ รูปไข่ ริม ฝีปากหนาและหริ้นออกคลา้ ยเช้ือชาตนิ กิ รอยด์ขนตามตวั มนี อ้ ย รูปร่างสนั ทดั เต้ยี ถงึ สงู ปานกลาง 4. ผวิ สีน้ำ� ตาลถงึ สีดำ� ผมสีดำ� และหยกิ เป็นกน้ หอย เสน้ ผมหยาบขนตามตวั มนี อ้ ย ส รีษะยาวและทยุ 9. กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภทใดทใี่ ชก้ ำ� ลงั แรงงานนอ้ ยแตใ่ หผ้ ลตอบแทนสงู ในปัจจบุ นั 1. ปฐมภมู ิ 2. ทตุ ยิ ภมู ิ 3. ตตยิ ภมู ิ 4. จตรุ ภมู ิ 10. เมอ่ื มนษุ ยเ์ริ่มมกี ารต้งั ถนิ่ ฐานมกั ต้งั ถนิ่ ฐานบริเวณใดกอ่ น 1. บนเทอื กเขา 2. ทร่ี าบลมุ่ แมน่ ้ำ� 3.หุบเขาในป่าเขตรอ้ น 4. เขตทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น

26 กระดเลา่มษทคำ�่ี 9ตเอรบื่อทงดชสีวอภบาคหโลลงักเรียน ช่ือ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. คำ� ช้ีแจง ใหน้ กั เรียนเลือกคำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพียงคำ� ตอบเดียว โดยทำ� เครื่องหมาย กากบาท X ลงในช่องวา่ งท่ีถูกตอ้ ง ขอ้ ที่ 1 2 3 4 คะแนนเตม็ ........................... 1 คะแนนทไี่ ด ้ ........................... ผลการประเมนิ 2 ........... ดมี าก 3 ........... ดี 4 ........... พอใช้ 5 ........... ควรปรบั ปรุง ลงชื่อ.................................ผปู้ ระเมนิ 6 (.............................................................) 7 8 9 10 สรุปคะแนน เกณฑก์ คาะรแปนรนะรเมะินหวา่ ง 8- 10 ระดบั เกณฑด์ มี าก คะแนนระหวา่ ง 6-7 ระดบั เกณฑด์ ี คะแนนระหวา่ ง 4-5 ระดบั เกณฑพ์ อใช้ คะแนนระหวา่ ง 0-3 ระดบั เกณฑค์ วรปรบั ปรุง

27 แบบบนั ทกึ คะแนน ช่ือ-สกลุ .............................................................................ช้นั ................เลขท่ี................. แบบทดสอบ/แบบฝึ กหัด คะแนนเตม็ คะแนนทไ่ี ด้ หมายเหตุ แบบทดสอบก่อนเรียน 10 เล่มท่ี 9 10 แบบฝึกหดั ที่ 9.1 20 แบบฝึกหดั ท่ี 9.2 5 แบบฝึกหดั ที่ 9.3 35 รวมแบบฝึ กหดั 10 แบบทดสอบหลงั เรียน 45 รวมแบบฝึกหดั + แบบทดสอบหลงั เรียน ลงช่ือ.............................................................ผลู้ งคะแนน เกณฑก์ ารประเมนิ 41-45 อยใู่ นระดบั ดมี าก คะแนนระหวา่ ง 36-40 อยใู่ นระดบั ด ี คะแนนระหวา่ ง 31-35 อยใู่ นระดบั ปานกลาง คะแนนระหวา่ ง 26-30 อยใู่ นระดบั พอใช ้ คะแนนระหวา่ ง 0 -25 อยใู่ นระดบั ควรปรบั ปรงุ คะแนนระหวา่ ง

28 ภาคผนวก

29 ประกอบดว้ ย เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 9.1 เฉลยแบบฝึกหดั ท่ี 9.2 เฉลยแบบฝึกหดั ที่ 9.3 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

30 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มท่ี 9 เร่ือง ชีวภาคโลก ขอ้ ท่ี 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6X 7X 8X 9X 10 X สรุปคะแนน

31 แบบฝึกหดั ที่ 9.1 คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนขีดเสน้ ใตค้ ำ� ตอบท่ีถูกตอ้ งดงั ต่อไปน้ี (10 คะแนน) 1. การเพาะปลกู เล้ยี งสตั ว์ จดั เป็นกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภท ปฐมภมู ิ ทตุ ยิ ภมู ิ 2. การโคน่ ป่า ถางและเผาป่า เพอ่ื นำ� พน้ื ทม่ี าใชใ้ นการเพาะปลกู 2-5 ปี จดั เป็นการต้งั ถน่ิ ฐาน ประเภท ถาวร ก่งึ ถาวร 3. กลมุ่ ทอ่ี าศยั บริเวณหมเู่ กาะในมหาสมทุ รแปซิฟิกเช่นกลมุ่ เมารใี นนวิ เซีแลนด์ จดั อยใู่ นกลมุ่ เช้ือชาติ โพลนี ีเซียน เมลานีเซีย 4. จนี มองโกเลยี ไซบเี รียเป็นตน้ จดั อยใู่ นเช้ือชาติ มองโกลอยดโ์ บราณ อารก์ ตกิ มองโกลอยด์ 5. ผวิ ขาวหรือสีน้ำ� ตาลออ่ น กะโหลกศรีษะคอ่ นขา้ งใหญแ่ ละทยุ ผมสีออ่ น จดั อยใู่ นเช้ือชาติ นกิ รอยด ์ คอเคซอยด์ 6. กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ แบบทตุ ยิ ภมู ิ มลี กั ษณะการผลติ เช่น บริการ หตั ถกรรม 7. ทวปี ทมี่ สี ดั ส่วนกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ตตยิ ภมู มิ ากทส่ี ุดคอื ยโุ รป เอเชีย 8. การต้งั ถนิ่ ฐานแบบชวั่ คราวในพบในกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ประเภท ปฐมภมู ิ ทตุ ยิ ภมู ิ 9. การต้งั ถน่ิ ฐานแบบถาวรมกั พบในเขต ภเู ขา ทร่ี าบลมุ่ 10. ออสตรารอยดเ์ ป็นชนพน้ื เมอื งในทวปี เอเชีย ออสเตรเลยี

32 332 แบบฝึกหดั ท่ี 9.2 คำ� ช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนลากเสน้ จบั คสู่ ตั วป์ ่ากบั ชีวนิเวศดงั ตอ่ ไปน้ี (20คะแนน) สตั วป์ ่า ชีวนิเวศ 1. ไฮยนี า่ เขตทงุ่ หญา้ 2. ลามา เขตภเู ขา 3. นกกวี ี เขตอบอนุ่ 4. ตวั วเี ซิล เขตทะเลทราย 5. ฮิปโปโปเตมสั เขตรอ้ นช้ืน 6. กอริลลา เขตรอ้ นช้ืน 7. จามรี 8. อฐู เขตภเู ขา เขตทะเลทราย 9. สิงโตทะเล 10. จงิ โจ้ เขตข้วั โลก 11. ชิมแพนซี เขตทงุ่ หญา้ 12. โคอาลา่ เขตรอ้ นช้ืน 13. มา้ ลาย เขตอบอนุ่ 14. กวางเรนเดยี ร์ เขตทงุ่ หญา้ 15. จงิ้ จอกทะเลทราย เขตข้วั โลก 16. ฉลามขาว เขตทะเลทราย 17. กวางคาริบู เขตมหาสมทุ ร 18. นกฮกู สีเทา เขตข้วั โลก 19. วาฬสีนำ� ้เงนิ เขตข้วั โลก 20. หมขี ้วั โลก เขตมหาสมทุ ร เขตข้วั โลก

33 แบบฝึกหดั ที่ 9.3 คปำร� ชะ้ีแเภจทงต:า่ งใๆหน้(5กัคเะรแียนนนอ)ธิบายความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งความชื่นกบั อณุ หภมู ทิ สี่ ่งผลตอ่ ชีวนิเวศ ภาพประกอบที่ 22 : ลกั ษณะพชื พรรณทางธรรมชาติ .(มปป). คน้ เมอ่ื วนั ท่ี 3/03/2559 จาก : https://commons.wikimedia.org/wiki/ File:Climate_influence_on_terrestrial_biome.svg กราฟแสดงความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งปริมาณความช้ืนกบั อณุ หภมู เิ ฉลยี่ ทส่ี ง่ ผลตอ่ ระบบ นิเวศเช่น ปริมาณความช้ืนสงู อณุ หภมู สิ งู สง่ ผลใหเ้ กดิ ชีวนิเวศป่าฝนเขตรอ้ น หากปริมาณน้ำ� ฝนลดลงกลายเป็นทงุ่ หญา้ เมอื งรอ้ น และชีวนิเวศทะเลทรายตามลำ� ดบั เป็นตน้

34 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน เล่มที่ 9 เร่ือง ชีวภาคโลก ขอ้ ที่ 1 2 3 4 1X 2X 3X 4X 5X 6 X 7 X 8 X 9 10 X สรุปคะแนน X

35 บรรณานกุ รม คณาจารยโ์ รงเรียนมหิดลวทิ ยานสุ รณ.์ (2559). เอกสารประกอบการเรียนรายวิชา ส 30103 ภมู ิศาสตร์. (พมิ พค์ ร้ังที่ 1). นครปฐม: โรงเรียนมหิดลวทิ ยานุสรณ์. คณาจารยม์ หิดลวทิ ยานสุ รณ.์ (ม.ป.ป). ชีวนิเวศ. คน้ เมื่อ 14 กมุ ภาพนั ธ์ 2559 จาก https:// view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=http://www.mwit.ac.th/~panom/ Bio40146/biome.doc ปัญญา จารุศิริและคณะ. (2558). ภูมิศาสตร์ กายภาพ. (พิมพค์ ร้ังท่ี 1). กรุงเทพฯ: ด่านสุธาการพมิ พ.์ มนัส สุวรรณ.(2554). นิเวศวิทยาของมนุษย์. (พิมพ์คร้ังที่ 6). กรุ งเทพฯ: มาตรินโี รอักเอษสต์ าพนรนินทตงชิ้์ ยัเฮแา้ลสะ์ คณะ. (2558). ภมู ิศาสตร์มนุษย์. (พิมพค์ ร้ังท่ี 1). กรุงเทพฯ: ด่านสุธาการพมิ พ.์ ลลติ า ผลผลา. (2558). รู้ทำ� โลก. (พ(2มิ 5พ5ค์4ร).้ังทภี่ 2มู ).ิศการสุงตเทร์ พมฯ.4: -อ6ม.ริ(นพทิมรพ์พคร์ ิ้นร้ัตงทงิ้ แ่ี อ2น).ดกพ์ รบัุงลเทชิ ชพงิ่ ฯ. : อภสิ ิทธ์ิ เออ่ื ยมหน่อและคณะ. อกั ษรเจริญทศั นอ์ จท. แหล่งทมี่ าของภาพ คดั คณฐั ชื่นวงศอ์ รุณ. (ม.ป.ป.). ป่ าฝนเขตร้อน. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://ngthai.com/science/26723/forestation/ (บ.ก.). (2543). ออสตราลอยด์. [รูปภาพ]. สืบค้น 3 มีนาคม 2559, จาก https:// www.baanjomyut.com/library_2/evolution_of_the_arth_and_life/07.html (บ.ก.). (2543). โพลีนีเชียน. [รูปภาพ]. สืบค้น 3 มีนาคม 2559, จาก https:// www.baanjomyut.com/library_2/evolution_of_the_arth_and_life/07.html ทาน เยยี นพฤษวนั . (2559). ป่ าเขตอบอ่นุ . [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https:// thanyieng.wordpress.com/2018/05/20/biome-ชีวนิเวศ/ ทาน เยยี นพฤษวนั . (2559). ป่าแคระ. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://thanyieng. wordpress.com/2018/05/20/biome-ชีวนิเวศ/ ทาน เยยี นพฤษวนั . (2559). ป่ าไม้เมดิเตอร์เรเนยี น. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://thanyieng.wordpress.com/2018/05/20/biome-ชีวนิเวศ/ ทาน เยยี นพฤษวนั .(2559). พชื พรรณธรรมชาตทิ ่งุ หญ้า. [รูปภาพ]. สืบคน้ 3 มีนาคม 2559, จาก https://thanyieng.wordpress.com/2018/05/20/biome-ชีวนิเวศ//