["Ba Lan \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc \u0111\u1ed9t ph\u00e1. H\u1ecd \u0111\u00e3 ch\u1ee9ng minh r\u1eb1ng ngay c\u1ea3 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc g\u1eb7p kh\u00f3 kh\u0103n v\u1eabn c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m t\u1ed1t hon cho con em h\u1ecd ch\u1ec9 trong m\u1ed9t v\u00e0i n\u0103m. S\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ef1c \u01b0\u01a1m tr\u1ed3ng. N\u00f3 kh\u00f4ng xu\u1ea5t hi\u1ec7n m\u1ed9t c\u00e1ch t\u1ef1 nhi\u00ean. Th\u1ef1c t\u1ebf, kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng n\u00e0o cho th\u1ea5y \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 x\u1ea3y ra \u1edf b\u1ea5t c\u1ee9 n\u01b0\u1edbc n\u00e0o. C\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ef1c n\u00e2ng l\u00ean. C\u00e1c nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o t\u00e1o b\u1ea1o c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap t\u1ea1o n\u00ean c\u1ea3 m\u1ed9t th\u1ebf h\u1ec7 tr\u1ebb th\u00f4ng minh hon. Tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e2n lo\u1ea1i, tr\u1ebb em Ba Lan \u0111\u00e3 ho\u00e0n th\u00e0nh kh\u1ea3o s\u00e1t \u0111\u00f3, kh\u1ea3o s\u00e1t g\u1eafn li\u1ec1n v\u00f3i k\u1ef3 thi PISA, n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i v\u00ec s\u1ef1 ki\u00ean tr\u00ec. D\u01b0\u1eddng nh\u01b0, \u1edf \u0111\u00e2u \u0111\u00f3 tr\u00ean d\u1ecdc h\u00e0nh tr\u00ecnh, ch\u00fang c\u00f3 \u00fd t\u01b0\u1edfng r\u1eb1ng n\u00ean coi vi\u1ec7c h\u1ecdc l\u00e0 m\u1ed9t h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng nghi\u00eam t\u00fac. C\u00f3 l\u1ebd b\u1edfi ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ef3 v\u1ecdng nh\u01b0 v\u1eady. Khi t\u00f4i n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i Handke v\u00e0o n\u0103m 2012, \u00f4ng \u0111ang h\u1ed3i ph\u1ee5c sau con \u0111\u1ed9t qu\u1ef5, m\u00e0 theo \u00f4ng l\u00e0 do ba n\u0103m qua, \u00f4ng \u0111\u00e3 b\u1ecf c\u00f4ng s\u1ee9c c\u1ea3i c\u00e1ch h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc m\u00ecnh. Nh\u00ecn l\u1ea1i, \u00f4ng \u01b0\u1edbc m\u00ecnh v\u00e0 \u0111\u1ed3ng nghi\u1ec7p \u0111\u00e3 l\u00e0m m\u1ed9t vi\u1ec7c g\u00ec \u0111\u00f3 t\u1ed1t hon l\u00e0 c\u1ea3i c\u00e1ch. H\u1ecd \u0111\u00e3 t\u1eadp trung v\u00e0o ch\u00ednh s\u00e1ch thay v\u00ec quan h\u1ec7 c\u00f4ng ch\u00fang, m\u00e0 \u0111\u00e1ng l\u00fd ra h\u1ecd n\u00ean l\u00e0m ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t sai l\u1ea7m ph\u1ed5 bi\u1ebfn, nhung h\u1ed1i ti\u1ebfc th\u00ec \u0111\u00e3 mu\u1ed9n. Ch\u00ednh tr\u1ecb, l\u1ecbch s\u1eed v\u00e0 s\u1ef1 s\u1ee3 h\u00e3i lu\u00f4n quan tr\u1ecdng hon ch\u00ednh s\u00e1ch, m\u1ecdi l\u00fac, m\u1ecdi noi. Tuy nhi\u00ean, \u00f4ng an \u1ee7i m\u00ecnh b\u1eb1ng suy ngh\u0129 r\u1eb1ng tranh c\u00e3i l\u00e0 \u0111i\u1ec1u kh\u00f4ng th\u1ec3 tr\u00e1nh kh\u1ecfi. \u201cM\u1ecdi c\u1ea3i c\u00e1ch \u0111\u1ec1u mang l\u1ea1i \u0111au th\u01b0ong. Ai c\u0169ng mu\u1ed1n h\u00f2a b\u00ecnh. Khi b\u1ea1n v\u1ed1n quen v\u00f3i m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3, th\u00ec t\u1ed1t hon l\u00e0 ch\u1eb3ng c\u00f3 g\u00ec kh\u00e1c n\u00ean x\u1ea3y ra.\u201d T\u00f4i h\u1ecfi \u00f4ng r\u1eb1ng \u00f4ng s\u1ebd l\u00e0m g\u00ec n\u1ebfu \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1edf l\u1ea1i qu\u00e1 kh\u1ee9 v\u00e0 b\u1eaft tay v\u00e0o m\u1ed9t thay \u0111\u1ed5i cu\u1ed1i c\u00f9ng tr\u01b0\u1edbc khi qua \u0111\u00f2i. \u00d4ng \u0111\u00e3 kh\u00f4ng ng\u1ea7n ng\u1ea1i tr\u1ea3 l\u00f2i. \u201cC\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean. M\u1ecdi th\u1eed \u0111\u1ec1u d\u1ef1a tr\u00ean \u0111\u1ed9i ng\u0169 gi\u00e1o vi\u00ean. Ch\u00fang ta c\u1ea7n nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean gi\u1ecfi - c\u00f3 s\u1ef1 chu\u1ea9n b\u1ecb, \u0111\u01b0\u1ef1c l\u1ef1a ch\u1ecdn k\u1ef9 l\u01b0\u1ee1ng. T\u00f4i s\u1ebd kh\u00f4ng thay \u0111\u1ed5i b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec kh\u00e1c ngo\u00e0i \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3.\u201d","PH\u1ea6N III. M\u00d9A XU\u00c2N Ph\u00e1n Lan rr\u1edbi B\u1ee9c tu hoa c\u1ee7a m\u1ed9t hoc sinh \u1edf Espoo, Ph\u00e1n Lan Ch\u01b0\u01a1ng 8. S\u1ef1 KH\u00c1C BI\u1ec6T M\u1ed9t ng\u00e0y th\u1ee9 S\u00e1u v\u00e0o m\u00f9a \u0111\u00f4ng t\u1ed1i t\u0103m v\u00e0 d\u00e0i l\u00ea th\u00ea, c\u00f4 ch\u1ee7 nh\u00e0 \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb v\u00f3i Kim r\u1eb1ng c\u00f4 b\u00e9 c\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ef1c gi\u00fap \u0111\u1ee1. M\u1ed9t v\u1ea5n \u0111\u1ec1 \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra v\u00e0o kho\u1ea3ng th\u00f2i gian sinh nh\u1eadt th\u1ee9 16 c\u1ee7a c\u00f4 v\u00e0o th\u00e1ng Hai n\u0103m \u0111\u00f3; c\u00f4 b\u1eaft \u0111\u1ea7u kh\u00f3c kh\u00f4ng r\u00f5 l\u00fd do, \u1edf tr\u01b0\u1eddng v\u00e0 c\u1ea3 \u1edf nh\u00e0. Kim kh\u00f4ng bi\u1ebft t\u1ea1i sao. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng m\u00f9a \u0111\u00f4ng l\u1ea1nh nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed Ph\u1ea7n Lan v\u00e0 m\u1eb7t tr\u00f2i ch\u1ec9 chi\u1ebfu s\u00e1ng s\u00e1u ti\u1ebfng m\u1ed7i ng\u00e0y. C\u00f3 l\u1ebd \u0111\u00f3 l\u00e0 l\u00fd do. Ho\u1eb7c c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 do cu\u1ed9c chi\u1ebfn tranh l\u1ea1nh v\u1edbi hai c\u00f4 b\u00e9 sinh \u0111\u00f4i 5 tu\u1ed5i mu\u1ed1n gi\u00e0nh l\u1ea1i m\u1eb9. C\u1eb7p song sinh \u0111\u00e3 ki\u00ean tr\u00ec hon c\u00f4. T\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec Kim bi\u1ebft ch\u1eafc ch\u1eafn l\u00e0 c\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y c\u1ea1n l\u1ef1c, g\u1ea7n nh\u01b0 ki\u1ec7t s\u1ee9c. C\u00f4 t\u00e2m s\u1ef1 v\u00f3i c\u00f4 ch\u1ee7 nh\u00e0 r\u1eb1ng c\u00f3 l\u00fac c\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y m\u1ea5t h\u1ebft hy v\u1ecdng. C\u00f4 Susanne \u0111\u00e3 n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi trong ch\u01b0ong tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i v\u00e0 h\u1ecd \u0111\u00e3 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng Kim ph\u1ea3i \u0111\u1ebfn Helsinki \u0111\u1ec3 g\u1eb7p b\u00e1c s\u1ef9 t\u00e2m l\u00fd xem c\u00f4 c\u00f3 n\u00ean tr\u1edf v\u1ec1 M\u1ef9 s\u1edbm hay kh\u00f4ng. Kim kh\u00f4ng ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i. C\u00f4 l\u1ea5y chi\u1ebfc va li c\u1ee7a b\u00e0 ngo\u1ea1i ra v\u00e0 l\u1eb7ng l\u1ebd x\u1ebfp \u0111\u1ed3 v\u00e0o. C\u00f4 g\u00f3i \u0111\u00f4i g\u0103ng tay m\u00e0 em g\u00e1i Kate \u0111\u00e3 t\u1eb7ng c\u00f4 v\u00e0 chi\u1ebfc \u00e1o len Ai-len t\u1eeb m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n c\u1ee7a d\u00ec c\u00f4, m\u1ecdi th\u1ee9 m\u00e0 h\u1ecd ngh\u0129 c\u00f4 s\u1ebd c\u1ea7n \u0111\u1ec3 s\u1ed1ng s\u00f3t \u1edf Ph\u1ea7n Lan. Nh\u1eefng t\u1ea5m l\u00f2ng tuy\u1ec7t v\u00f2i, c\u00f4 ngh\u0129 th\u1ea7m. C\u00f4 n\u00f3i l\u00f2i t\u1ea1m bi\u1ec7t hai b\u00e9 g\u00e1i, cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u00f4 c\u0169ng ph\u1ea3i nh\u01b0\u1eddng ph\u00f2ng choi cho nh\u1eefng k\u1ebb chi\u1ebfn th\u1eafng. Mang theo m\u1ecdi th\u1ee9, \u0111\u1ec1 ph\u00f2ng ph\u1ea3i v\u1ec1 Oklahoma lu\u00f4n, c\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 th\u1ec3 nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u n\u00e0y \u0111ang x\u1ea3y ra v\u00f3i m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o kh\u00e1c. L\u1eb7ng im, Kim thu m\u00ecnh trong chi\u1ebfc v\u1ecf","\u1ed1c quen thu\u1ed9c c\u1ee7a m\u00ecnh. Khi ng\u1ed3i tr\u00ean t\u00e0u cao t\u1ed1c \u0111\u1ebfn Helsinki, l\u01b0\u00f3t qua nh\u1eefng h\u1ed3 n\u01b0\u1edbc xanh th\u1eb3m v\u00e0 nh\u1eefng c\u00e2y th\u00f4ng ph\u1ee7 \u0111\u1ea7y tuy\u1ebft tr\u1eafng, Kim nh\u1eafm m\u1eaft l\u1ea1i. C\u00f4 th\u1ea5y nh\u1eefng chi\u1ebfc b\u00e1nh g\u1ea1o \u0111\u01b0\u1ee3c g\u00f3i g\u1ecdn g\u00e0ng m\u00e0 c\u00f4 \u0111\u00e3 b\u00e1n \u0111\u1ec3 ki\u1ebfm ti\u1ec1n, nh\u1eefng chi\u1ebfc gi\u01b0\u1eddng t\u1ea7ng \u1edf ng\u00f4i nh\u00e0 m\u1edbi t\u1ea1i Ph\u1ea7n Lan, cu\u1ed1n s\u00e1ch thi\u1ebfu nhi m\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a cho c\u00f4. C\u00f4 ngh\u0129 v\u1ec1 c\u1ea3nh t\u01b0\u1ee3ng ph\u1ea3i r\u00f2i Ph\u1ea7n Lan s\u1edbm v\u00e0i th\u00e1ng, kh\u00f4ng th\u1ec3 ho\u00e0n th\u00e0nh n\u1ed1t nh\u1eefng vi\u1ec7c c\u00f2n dang d\u1edf. Kim \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ef1c c\u1ea3nh b\u00e1o v\u1ec1 chuy\u1ec7n n\u00e0y trong h\u00e0ng lo\u1ea1t c\u00e1c email t\u1eeb AFS, ch\u01b0ong tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i m\u00e0 c\u00f4 tham gia. Thanh thi\u1ebfu ni\u00ean s\u1ed1ng \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng tr\u1ea3i qua c\u00e1c giai \u0111o\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 d\u1ef1 \u0111o\u00e1n \u0111\u01b0\u1ef1c, xu\u1ea5t hi\u1ec7n v\u00e0o gi\u1eefa n\u0103m th\u00ec c\u00e0ng t\u1ec7. Nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi c\u1ea3m th\u1ea5y ch\u00e1n n\u1ea3n v\u00e0 b\u1ecb c\u00f4 l\u1eadp. S\u1ef1 h\u1ee9ng kh\u1ecfi ban \u0111\u1ea7u m\u1ea5t d\u1ea7n khi k\u1ef3 ngh\u1ec9 \u0111\u1ebfn. Tuy nhi\u00ean, Kim \u0111\u00e3 kh\u00f4ng ngh\u0129 r\u1eb1ng t\u00ecnh tr\u1ea1ng b\u1ea5t \u1ed5n n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 x\u1ea3y \u0111\u1ebfn v\u00f3i c\u00f4, sau t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec c\u00f4 \u0111\u00e3 l\u00e0m \u0111\u1ec3 \u0111\u1ebfn \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u00e2y. Nh\u00ecn ra c\u1eeda s\u1ed5 tr\u00ean t\u00e0u, Kim th\u1ea5y b\u00f3ng m\u00ecnh ph\u1ea3n chi\u1ebfu qua t\u1ea5m k\u00ednh. C\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 trong c\u00f4 \u0111ang t\u1ed3n t\u1ea1i hai ng\u01b0\u1eddi. M\u1ed9t ph\u1ea7n \u0111\u1ea7u h\u00e0ng th\u1ea5t b\u1ea1i, s\u1eb5n s\u00e0ng ch\u1ee9ng minh m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 \u0111\u00fang. C\u00f3 l\u1ebd l\u00fac tr\u01b0\u1edbc c\u00f4 n\u00ean \u0111\u1ebfn \u00dd, m\u1ed9t noi n\u00e0o \u0111\u00f3 \u1ea5m \u00e1p v\u00e0 t\u01b0oi s\u00e1ng, ho\u1eb7c c\u00f3 l\u1ebd c\u00f4 n\u00ean \u1edf l\u1ea1i Oklahoma, gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1eb9 c\u00f4 \u0111\u00e3 n\u00f3i. Ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i trong c\u00f4, ch\u1ec9 ch\u1ef1c ch\u1edd \u0111\u1ee9ng d\u1eady, b\u1eaft \u0111\u1ea7u khu\u1ea5y \u0111\u1ed9ng sau m\u1ed9t kho\u1ea3ng im l\u1eb7ng d\u00e0i. \u0110\u00e2y l\u00e0 c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00e3 vi\u1ebft th\u01b0 cho 60 doanh nghi\u1ec7p \u1edf Sallisaw, Oklahoma, \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb h\u1ecd t\u00e0i tr\u1ef1 cho chuy\u1ebfn \u0111i c\u1ee7a c\u00f4 \u0111\u1ebfn Ph\u1ea7n Lan. Khi kh\u00f4ng c\u00f3 ai ph\u1ea3n h\u1ed3i, c\u00f4 \u0111\u00e3 chuy\u1ec3n sang b\u00e1n th\u1ecbt b\u00f2 kh\u00f4, giao h\u00e0ng t\u1eadn nh\u00e0. Ph\u1ea7n \u1ea5y trong c\u00f4 v\u1eabn c\u00f2n nguy\u00ean v\u1eb9n, \u1edf \u0111\u00e2u \u0111\u00f3. Trong t\u00e2m tr\u00ed, c\u00f4 t\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1ee3ng r\u1eb1ng c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00f3 \u0111ang c\u1ed9t d\u00e2y gi\u00e0y chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u. C\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3 \u00fd \u0111\u1ecbnh l\u1eadp t\u1ee9c quay tr\u1edf l\u1ea1i Oklahoma. T\u1ea1i Helsinki, Kim g\u1eb7p b\u00e1c s\u1ef9 t\u00e2m l\u00fd. H\u1ecd n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u1ec1 l\u00fd do c\u00f4 \u0111\u1ebfn Ph\u1ea7n Lan, vi\u1ec7c b\u1ed1 m\u1eb9 c\u00f4 ly h\u00f4n v\u00e0 nh\u1eefng n\u1ed7 l\u1ef1c c\u1ee7a c\u00f4 \u0111\u1ec3 s\u1ed1ng \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i. B\u00e1c s\u1ef9 t\u00e2m l\u00fd n\u1ecd \u0111\u00e3 lo\u1ea1i tr\u1eeb ch\u1ee9ng tr\u1ea7m c\u1ea3m nghi\u00eam tr\u1ecdng v\u00e0 h\u1ecd \u0111\u1ed3ng \u00fd g\u1eb7p l\u1ea1i nhau. Gi\u1eefa c\u00e1c bu\u1ed5i g\u1eb7p m\u1eb7t, Kim \u0111i th\u0103m th\u00fa Helsinki, tham quan vi\u1ec7n b\u1ea3o t\u00e0ng, \u0111i xe bu\u00fdt v\u00e0 quan s\u00e1t m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi. Sau 16 n\u0103m \u1edf v\u00f9ng n\u00f4ng th\u00f4n Oklahoma v\u00e0 s\u00e1u th\u00e1ng \u1edf v\u00f9ng n\u00f4ng th\u00f4n Ph\u1ea7n Lan, c\u00f4 th\u1ea5y th\u1eadt ph\u1ea5n kh\u1ecfi khi \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ea5y r\u1ea5t nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi quy t\u1ee5 \u1edf m\u1ed9t noi. \u0110\u1ee9ng b\u00ean b\u1ebfn c\u1ea3ng v\u00e0o bu\u1ed5i chi\u1ec1u t\u00e0, Kim qu\u00e1 \u1ea5n t\u01b0\u1ef1ng khi b\u1eaft g\u1eb7p kh\u00f4ng bi\u1ebft bao nhi\u00eau \u0111\u1ee9a tr\u1ebb. Gi\u1edd h\u1ecdc \u0111\u00e3 k\u1ebft th\u00fac, nh\u01b0ng vi\u1ec7c t\u00ecnh c\u1edd nh\u00ecn th\u1ea5y ch\u00fang \u0111i tr\u00ean c\u00e1c \u0111\u01b0\u1eddng ph\u1ed1 Helsinki th\u1eadt tuy\u1ec7t. C\u00f3 m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9, ch\u1eafc ch\u01b0a \u0111\u1ebfn 10 tu\u1ed5i, ng\u1ed3i tr\u00ean m\u1ed9t chi\u1ebfc gh\u1ebf d\u00e0i; xa xa c\u00f3 hai c\u00f4 b\u00e9, choi g\u1ea7n m\u1ed9t \u0111\u00e0i phun n\u01b0\u1edbc. C\u00f4 quan s\u00e1t nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb \u1edf Pietarsaari; c\u1ea3 nh\u1eefng \u0111\u1ee9a nh\u1ecf t\u1ef1 \u0111i \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng. Tuy nhi\u00ean, c\u00f4 \u0111\u00e3 kh\u00f4ng mong \u0111\u1ef1i s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ef1c nh\u00ecn th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u t\u01b0ong t\u1ef1 t\u1ea1i th\u00e0nh ph\u1ed1 l\u1edbn nh\u1ea5t c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan n\u00e0y. C\u1ea3m th\u1ea5y ghen t\u1ecb v\u00f3i ch\u00fang m\u1ed9t c\u00e1ch k\u1ef3 l\u1ea1, c\u00f4 t\u1ef1 h\u1ecfi s\u1ebd th\u1ebf n\u00e0o n\u1ebfu m\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ef1c l\u1edbn l\u00ean v\u00f3i s\u1ef1 t\u1ef1 do nh\u01b0 v\u1eady? Sau hai tu\u1ea7n, b\u00e1c s\u1ef9 t\u00e2m l\u00fd n\u00f3i v\u1edbi Kim r\u1eb1ng c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 \u1edf l\u1ea1i Ph\u1ea7n Lan. C\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ef1c trao c\u01a1 h\u1ed9i th\u1ee9 hai. Kim c\u1ea3m th\u1ea5y h\u1ed3i h\u1ed9p nh\u01b0 th\u1ec3 v\u1eeba nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ed9 chi\u1ebfu m\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa. AFS t\u00ecm th\u1ea5y m\u1ed9t c\u1eb7p v\u1ee3 ch\u1ed3ng l\u1edbn tu\u1ed5i s\u1edf h\u1eefu m\u1ed9t ng\u00f4i nh\u00e0 l\u1edbn \u1edf Pietarsaari \u0111\u1ec3 Kim tr\u00fa ch\u00e2n \u0111\u1ebfn h\u1ebft n\u0103m. C\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1edf l\u1ea1i th\u1ecb tr\u1ea5n tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y v\u00e0 c\u00f2n c\u00f3 h\u1eb3n m\u1ed9t ph\u1ed3ng ri\u00eang.","L\u1ea7n n\u00e0y, Kim bi\u1ebft, c\u00f4 c\u1ea7n ph\u1ea3i l\u00ean ti\u1ebfng. L\u1ebd ra c\u00f4 n\u00ean n\u00f3i v\u00f3i c\u00f4 Susanne r\u1eb1ng c\u00f4 r\u1ea5t y\u00eau m\u1ebfn c\u00f4 \u1ea5y nh\u01b0ng c\u00f4 c\u1ea7n m\u1ed9t gia ch\u1ee7 c\u00f3 \u0111\u1ee7 kh\u00f4ng gian v\u1ec1 tinh th\u1ea7n v\u00e0 v\u1eadt ch\u1ea5t d\u00e0nh cho c\u00f4. C\u00f4 kh\u00f4ng mu\u1ed1n x\u00fac ph\u1ea1m b\u1ea5t c\u1ee9 ai, v\u00ec v\u1eady c\u00f4 \u0111\u00e3 im l\u1eb7ng qu\u00e1 l\u00e2u. C\u00f3 m\u1ed9t t\u1eeb trong ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan l\u00e0 s\u1ec9su. N\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 s\u1ee9c m\u1ea1nh khi \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u00f3i nh\u1eefng r\u1ee7i ro l\u1edbn, nh\u01b0 m\u1ed9t d\u1ea1ng n\u1ed9i l\u1ef1c. Kim l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean bi\u1ebft \u0111\u1ebfn t\u1eeb sisu khi c\u00f4 h\u1ecdc ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan \u1edf Oklahoma. \u201cN\u00f3 l\u00e0 s\u1ef1 k\u1ebft h\u1ecdp c\u1ee7a l\u00f2ng can \u0111\u1ea3m v\u00e0 d\u0169ng c\u1ea3m, c\u1ee7a s\u1ef1 quy\u1ebft li\u1ec7t v\u00e0 ki\u00ean tr\u00ec,\u201d t\u1ea1p ch\u00ed Time \u0111\u00e3 vi\u1ebft trong m\u1ed9t c\u00e2u chuy\u1ec7n v\u1ec1 Ph\u1ea7n Lan v\u00e0o n\u0103m 1940, \u201cc\u1ee7a kh\u1ea3 n\u0103ng ti\u1ebfp t\u1ee5c chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u sau khi h\u1ea7u h\u1ebft m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi b\u1ecf cu\u1ed9c v\u00e0 chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u v\u00f3i \u00fd ch\u00ed gi\u00e0nh chi\u1ebfn th\u1eafng.\u201d N\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 m\u1ed9t t\u1eeb g\u00f3i g\u1ecdn c\u00e1ch s\u1ed1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 hon b\u1ea5t k\u1ef3 t\u1eeb n\u00e0o kh\u00e1c. Tinh th\u1ea7n sisu \u0111\u00e3 gi\u00fap Ph\u1ea7n Lan t\u1ef1 \u0111\u1ee9ng l\u00ean t\u1eeb b\u1edd v\u1ef1c c\u1ee7a kh\u00f3 kh\u0103n \u0111\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t si\u00eau c\u01b0\u1eddng v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c. Sisu gi\u00fap gi\u1ea3i th\u00edch l\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o m\u1ed9t qu\u1ed1c gia nh\u1ecf hon Montana \u0111\u00e3 ph\u00e1t minh ra Nokia, Marimekko v\u00e0 h\u1ec7 \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh Linux, ch\u01b0a k\u1ec3 \u0111\u1ebfn tr\u00f2 choi A n gry B\u1ec9rds. Sisu l\u00e0 phi\u00ean b\u1ea3n \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan, m\u1ed9t ngu\u1ed3n l\u1ef1c \u00e2m th\u1ea7m nhung kh\u00f4ng bao gi\u1edd t\u1eaft. Trong ti\u1ebfng Anh kh\u00f4ng c\u00f3 t\u1eeb n\u00e0o chuy\u1ec3n ngh\u0129a \u0111\u01b0\u1ef1c cho sisu, m\u1eb7c d\u00f9 t\u1eeb \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a g\u1ea7n nh\u1ea5t c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 grit (s\u1ef1 ch\u1ecbu \u0111\u1ee5ng b\u1ec1n b\u1ec9). Ng\u00e0y h\u00f4m \u0111\u00f3, khi \u0111\u1ebfn tr\u1ea1m ga g\u1ea7n Pietarsaari, Kim c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 c\u00f4 \u0111\u00e3 hi\u1ec3u s\u1ec9su l\u00e0 g\u00ec. Kh\u00f4ng bi\u1ebft c\u1ea3m gi\u00e1c \u0111\u00f3 s\u1ebd k\u00e9o d\u00e0i bao l\u00e2u nhung c\u00f4 hy v\u1ecdng m\u00ecnh s\u1ebd nh\u1edb n\u00f3. Khi nh\u1ea5c va li xu\u1ed1ng t\u00e0u v\u00e0 ra ngo\u00e0i c\u00f9ng c\u00e1c h\u00e0nh kh\u00e1ch kh\u00e1c, c\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 th\u1ec3 c\u00f4 thu\u1ed9c v\u1ec1 noi \u0111\u00e2y. Hi\u1ec7n th\u1ef1c tr\u1ef1c tuy\u1ebfn T\u00f4i \u0111\u00e3 g\u1eb7p Kim v\u00e0 v\u1ee3 ch\u1ed3ng ch\u1ee7 nh\u00e0 c\u1ee7a c\u00f4 b\u00e9 trong m\u1ed9t b\u1eefa t\u1ed1i m\u00f9a xu\u00e2n \u1edf Pietarsaari. L\u00fac \u0111\u00f3, tuy\u1ebft \u0111\u00e3 tan. Ch\u00fang t\u00f4i g\u1eb7p nhau t\u1ea1i m\u1ed9t nh\u00e0 h\u00e0ng c\u00f3 m\u00e1i che l\u1edbn m\u00e0u tr\u1eafng b\u00ean b\u1edd bi\u1ec3n. Kim v\u1eabn gi\u1eef li\u00ean l\u1ea1c v\u00f3i c\u00f4 Susanne d\u00f9 \u0111\u00e3 chuy\u1ec3n ra ngo\u00e0i. C\u00f4 vi\u1ebft b\u00e0i th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean cho m\u1ed9t m\u1ee5c b\u00e1o c\u1ee7a Susanne c\u00f2n Susanne \u0111ang t\u1eadp trung vi\u1ebft truy\u1ec7n v\u1ec1 Kim tr\u00ean m\u1ed9t t\u1ea1p ch\u00ed c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan. Ch\u00fang t\u00f4i \u0103n c\u00e1 tuy\u1ebft c\u00f9ng qu\u1ea3 m\u00e2m x\u00f4i. Kim ng\u1ed3i gi\u1eefa, m\u1eb7c chi\u1ebfc \u00e1o kho\u00e1c \u0111\u1ecf v\u00e0 k\u1ec3 chuy\u1ec7n v\u1ec1 nh\u1eefng ng\u00e0y \u0111\u1ea7u \u0111\u1ebfn Ph\u1ea7n Lan. C\u00f4 b\u00e9 c\u00f3 v\u1ebb hi\u1ec3u r\u00f5 b\u1ea3n th\u00e2n m\u00ecnh hon, kh\u00e1c nhi\u1ec1u so v\u00f3i c\u00f4 c\u1ee7a v\u00e0i th\u00e1ng tr\u01b0\u1edbc, khi n\u00f3i v\u1edbi t\u00f4i v\u1ec1 d\u1ef1 \u0111\u1ecbnh quay tr\u1edf l\u1ea1i M\u1ef9. \u201cCh\u00e1u \u0111ang xin h\u1ecdc qua m\u1ea1ng,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. Kim \u0111\u00e3 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh kh\u00f4ng tr\u1edf l\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng Trung h\u1ecdc Sallisaw. C\u00f4 kh\u00f4ng mu\u1ed1n l\u00e0 c\u00f4 c\u1ee7a tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y v\u00e0 c\u00f4 s\u1ef1 m\u00ecnh kh\u00f4ng th\u1ec3 thay \u0111\u1ed5i n\u1ebfu m\u1ecdi th\u1ee9 \u1edf \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u0111\u1ed5i. \u201cCh\u00e1u e r\u1eb1ng s\u1ef1 th\u1edd \u01a1 s\u1ebd l\u1ea1i b\u1eaft \u0111\u1ea7u \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn ch\u00e1u. R\u1eb1ng ch\u00e1u s\u1ebd roi v\u00e0o chi\u1ebfc b\u1eaby quan \u0111i\u1ec3m nh\u01b0 c\u00e1c b\u1ea1n h\u1ecdc c\u1ee7a ch\u00e1u.\u201d \u201cQuan \u0111i\u1ec3m g\u00ec v\u1eady?\u201d \u201c\u0110\u00f3 l\u00e0 \u2018vi\u1ec7c h\u1ecdc kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng; tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc ch\u1ebft ti\u1ec7t n\u00e0y, sao ch\u00fang ta l\u1ea1i ph\u1ea3i \u1edf \u0111\u00e2y?\u2019 Ch\u00e1u c\u1ea3m th\u1ea5y nh\u01b0 th\u1ec3 m\u00ecnh n\u1eb1m ngo\u00e0i suy ngh\u0129 \u0111\u00f3.\u201d","Kim \u0111\u00e3 nghi\u00ean c\u1ee9u c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng n\u1ed9i tr\u00fa qua Internet, gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00f4 \u0111\u00e3 t\u1eebng nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1ec1 Ph\u1ea7n Lan. Th\u1eadt k\u1ef3 di\u1ec7u. Sau \u0111\u00f3 c\u00f4 \u0111\u00e3 b\u1eaft g\u1eb7p m\u1ed9t \u0111\u01b0\u1eddng link v\u1ec1 tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc Oklahoma tr\u1ef1c tuy\u1ebfn. C\u00f4 kh\u00e1m ph\u00e1 ra tuy \u0111\u00f3 l\u00e0 tr\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c tuy\u1ebfn nh\u01b0ng \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc th\u1ef1c s\u1ef1. V\u00e0 n\u00f3 mi\u1ec5n ph\u00ed, kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng n\u1ed9i tr\u00fa. C\u00f4 v\u00e0 m\u1eb9 s\u1ebd trao \u0111\u1ed5i th\u00eam v\u1ec1 n\u00f3, nh\u01b0ng c\u00f3 v\u1ebb Kim r\u1ea5t t\u1ef1 tin v\u1ec1 vi\u1ec7c c\u00f4 s\u1ebd t\u00ecm ra c\u00e1ch \u0111\u1ec3 h\u1ecdc h\u1ebft nh\u1eefng n\u0103m cu\u1ed1i c\u1ea5p \u1edf M\u1ef9. Sau \u0111\u00f3, ch\u00fang t\u00f4i \u0111\u1ee9ng d\u1eady h\u00f2a v\u00e0o ho\u00e0ng h\u00f4n xanh th\u1eabm. L\u00fac \u0111\u00f3 kho\u1ea3ng 10 gi\u1edd v\u00e0 tr\u00f2i v\u1eabn s\u00e1ng, th\u00f2i gian tuy\u1ec7t v\u00f2i trong n\u0103m khi c\u00e1c n\u01b0\u1edbc B\u1eafc \u00c2u nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c m\u00f3n n\u1ef1 t\u1eeb m\u00f9a \u0111\u00f4ng. Kim \u0111\u1ec3 t\u00f4i ch\u1ee5p m\u1ed9t v\u00e0i t\u1ea5m \u1ea3nh c\u00f4 b\u00e9 \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc bi\u1ec3n, sau \u0111\u00f3 c\u00f4 l\u00ean xe \u0111\u1ea1p v\u00e0 v\u1ec1 nh\u00e0, gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi Ph\u1ea7n Lan th\u1ef1c s\u1ef1. K\u1ef3 thi c\u0103ng th\u1eb3ng Hai ng\u00e0y sau \u0111\u00f3, t\u00f4i c\u00f9ng Kim \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng. T\u00f4i tham d\u1ef1 c\u00e1c ti\u1ebft h\u1ecdc v\u1edbi c\u00f4 b\u00e9 v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4 gi\u00f3i thi\u1ec7u v\u00f3i hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng c\u00f9ng c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean. \u0110\u00f3 l\u00e0 tu\u1ea7n m\u00e0 c\u00e1c h\u1ecdc sinh cu\u1ed1i c\u1ea5p nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ebft qu\u1ea3 k\u1ef3 thi quan tr\u1ecdng m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u00e3 tham gia tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3 trong n\u0103m - k\u1ef3 thi x\u00e1c \u0111\u1ecbnh tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc h\u1ecd s\u1ebd theo h\u1ecdc. Gi\u00e1o vi\u00ean ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan c\u1ee7a Kim, Tiina Stara, r\u1ea5t lo l\u1eafng cho h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh. \u201cCh\u00fang g\u1eb7p r\u1ea5t nhi\u1ec1u \u00e1p l\u1ef1c. Kh\u00f4ng \u0111\u1ebfn m\u1ee9c nh\u01b0 \u1edf Nh\u1eadt B\u1ea3n hay H\u00e0n Qu\u1ed1c, nh\u01b0ng v\u1eabn c\u00f3.\u201d K\u1ef3 thi n\u00e0y \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ef1c thi trong hon 160 n\u0103m v\u00e0 l\u00e0 m\u1ed9t ph\u1ea7n kh\u00f4ng th\u1ec3 thi\u1ebfu trong h\u1ec7 th\u1ed1ng. Nh\u1eefng qu\u1ed1c gia c\u00f3 k\u1ebft qu\u1ea3 gi\u00e1o d\u1ee5c t\u1ed1t nh\u1ea5t \u0111\u1ec1u c\u00f3 nh\u1eefng k\u1ef3 thi ki\u1ec3u n\u00e0y v\u00e0o cu\u1ed1i c\u1ea5p. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng kh\u00e1c bi\u1ec7t r\u00f5 r\u00e0ng nh\u1ea5t gi\u1eefa h\u1ecd v\u00e0 Hoa K\u1ef3 - noi c\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u k\u1ef3 thi, nh\u01b0ng r\u1ea5t \u00edt trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng t\u00edch c\u1ef1c \u0111\u1ebfn cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a tr\u1ebb em. C\u00e1c k\u1ef3 thi x\u00e9t tuy\u1ec3n nh\u01b0 \u1edf Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 gi\u00fap \u0111\u01b0a \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c v\u00e0o h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c - t\u1ea1o ra m\u1ed9t v\u1ea1ch \u0111\u00edch t\u01b0oi s\u00e1ng cho tr\u1ebb em v\u00e0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec3 h\u1ecd n\u1ed7 l\u1ef1c hon n\u1eefa. Thanh thi\u1ebfu ni\u00ean t\u1eeb c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 ki\u1ec3u k\u1ef3 thi n\u00e0y \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m PISA cao hon c\u00e1c b\u1ea1n \u1edf c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00f4ng c\u00f3 kho\u1ea3ng 16 \u0111i\u1ec3m. Tuy nhi\u00ean, Stara lo l\u1eafng r\u1eb1ng k\u1ef3 thi n\u00e0y s\u1ebd khi\u1ebfn h\u1ecdc sinh c\u1ee7a c\u00f4 c\u0103ng th\u1eb3ng v\u00e0 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng l\u1edbn \u0111\u1ebfn k\u1ebf ho\u1ea1ch gi\u1ea3ng d\u1ea1y c\u1ee7a c\u00f4. \u201c\u0110\u00f4i khi t\u00f4i r\u1ea5t mu\u1ed1n b\u00e0y tr\u00f2 vui v\u1ebb v\u00f3i ch\u00fang\u201d, c\u00f4 n\u00f3i, si\u1ebft ch\u1eb7t n\u1eafm tay l\u1ea1i. \u201cT\u00f4i ngh\u0129 vi\u1ec7c v\u1eeba h\u1ecdc v\u1eeba choi r\u1ea5t quan tr\u1ecdng.\u201d Ngo\u00e0i k\u1ef3 thi x\u00e9t tuy\u1ec3n ra, h\u1ecdc sinh Ph\u1ea7n Lan v\u1eabn ph\u1ea3i ki\u1ec3m tra th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean \u1edf l\u00f3p v\u00e0 thi h\u1ebft m\u00f4n c\u1ee9 s\u00e1u tu\u1ea7n m\u1ed9t l\u1ea7n v\u00e0o cu\u1ed1i m\u1ed7i h\u1ecdc k\u1ef3 nh\u1ecf. Trong c\u00e1c cu\u1ed9c \u0111i\u1ec1u tra, tr\u1ebb em Ph\u1ea7n Lan cho r\u1eb1ng s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng l\u1edbn c\u00e1c b\u00e0i ki\u1ec3m tra l\u00e0 m\u1ed9t l\u00fd do khi\u1ebfn ch\u00fang kh\u00f4ng th\u00edch h\u1ecdc. C\u00e1c b\u00e0i ki\u1ec3m tra \u0111\u00e3 g\u00e2y tranh c\u00e3i tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i, m\u1ed9t hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng r\u1ea5t ph\u1ed5 bi\u1ebfn. Stara v\u1ed9i n\u00f3i th\u00eam r\u1eb1ng c\u00f4 s\u1ebd kh\u00f4ng b\u1ecf c\u00e1c k\u1ef3 thi x\u00e9t tuy\u1ec3n n\u1ebfu c\u00f3 th\u1ec3. \u201c\u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t k\u1ef3 thi hay,\u201d c\u00f4 v\u1eeba n\u00f3i v\u1eeba g\u1eadt \u0111\u1ea7u. Sau \u0111\u00f3 c\u00f4 m\u00f4 t\u1ea3 v\u1ec1 s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd nh\u01b0 sau: k\u1ef3 thi c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan k\u00e9o d\u00e0i hcm ba tu\u1ea7n \u0111\u1ea7y m\u1ec7t m\u1ecfi v\u00e0 di\u1ec5n ra trong kho\u1ea3ng 50 gi\u1edd. Gi\u00e1m th\u1ecb \u0111\u01b0a h\u1ecdc sinh v\u00e0o t\u1eadn nh\u00e0 v\u1ec7 sinh \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o r\u1eb1ng ch\u00fang kh\u00f4ng gian l\u1eadn. Ph\u1ea7n thi ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan di\u1ec5n ra trong hai ng\u00e0y. V\u00e0o ng\u00e0y \u0111\u1ea7u ti\u00ean, c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u0111\u1ecdc m\u1ed9t s\u1ed1 v\u0103n b\u1ea3n v\u00e0 vi\u1ebft b\u00e0i lu\u1eadn ng\u1eafn ph\u00e2n t\u00edch m\u1ed7i v\u0103n b\u1ea3n trong th\u00f2i gian s\u00e1u gi\u1edd. V\u00e0o ng\u00e0y th\u1ee9 hai, h\u1ecdc sinh ch\u1ecdn m\u1ed9t trong 14 ch\u1ee7 \u0111\u1ec1 v\u00e0 vi\u1ebft m\u1ed9t b\u00e0i lu\u1eadn","d\u00e0i duy nh\u1ea5t trong s\u00e1u gi\u1edd ti\u1ebfp theo. M\u1ed9t ch\u1ee7 \u0111\u1ec1 g\u1ea7n \u0111\u00e2y c\u00f3 n\u1ed9i dung l\u00e0: \u201cT\u1ea1i sao r\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c h\u00f2a b\u00ecnh \u1edf Trung \u0110\u00f4ng?\u201d hay \u201cT\u00f4i vi\u1ebft blog n\u00ean t\u00f4i t\u1ed3n t\u1ea1i.\u201d \u0110\u00ea\u2019 l\u00e0m t\u1ed1t, h\u1ecdc sinh ph\u1ea3i c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ea5u tr\u00fac m\u1ed9t b\u00e0i lu\u1eadn d\u00e0i, truy\u1ec1n \u0111\u1ea1t c\u00e1c \u00fd t\u01b0\u1edfng ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u00e0 t\u1ea5t nhi\u00ean, s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u00fang ch\u00ednh t\u1ea3 v\u00e0 ng\u1eef ph\u00e1p. Stara c\u1ea3m th\u1ea5y vi\u1ec7c gi\u00fap h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh l\u00e0m t\u1ed1t b\u00e0i thi n\u00e0y l\u00e0 m\u1ed9t tr\u00e1ch nhi\u1ec7m n\u1eb7ng n\u1ec1. Th\u1eadt kh\u00f3 \u0111\u1ec3 t\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1ef1ng ra m\u1ed9t k\u1ef3 thi nh\u01b0 th\u1ebf \u1edf M\u1ef9. SAT v\u00e0 ACT c\u00f3 m\u1ee5c \u0111\u00edch t\u01b0ong t\u1ef1, nh\u01b0ng kh\u00f4ng b\u00e0i thi n\u00e0o to\u00e0n di\u1ec7n ho\u1eb7c \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u01b0a v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc. Nhi\u1ec1u ti\u1ec3u bang c\u00f3 k\u1ef3 thi t\u1ed1t nghi\u1ec7p ri\u00eang, nh\u01b0ng tr\u1ebb em M\u1ef9 kh\u00f4ng c\u1ea7n nhi\u1ec1u sisu \u0111\u1ec3 v\u01b0\u1ee3t qua ch\u00fang. K\u1ef3 thi t\u1ed1t nghi\u1ec7p Regents \u1edf New York \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng k\u1ef3 thi th\u00e1ch th\u1ee9c nh\u1ea5t. Tuy nhi\u00ean, ph\u1ea7n ti\u1ebfng Anh ch\u1ec9 di\u1ec5n ra trong kho\u1ea3ng th\u00f2i gian b\u1eb1ng m\u1ed9t ph\u1ea7n t\u01b0 so v\u00f3i k\u1ef3 thi c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan. N\u00f3 ch\u1ec9 g\u1ed3m m\u1ed9t b\u00e0i lu\u1eadn v\u00e0 hai c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i ng\u1eafn, m\u1ed7i c\u00e2u d\u00e0i kho\u1ea3ng m\u1ed9t \u0111o\u1ea1n v\u0103n. K\u1ef3 thi ti\u1ebfng Anh tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y di\u1ec5n ra trong s\u00e1u gi\u1edd, nh\u01b0ng H\u1ed9i \u0111\u1ed3ng thi \u0111\u00e3 b\u1ecf phi\u1ebfu gi\u1ea3m th\u00f2i gian xu\u1ed1ng m\u1ed9t n\u1eeda v\u00e0o n\u0103m 2009, v\u00f3i l\u00fd do li\u00ean quan \u0111\u1ebfn nh\u1eefng th\u00e1ch th\u1ee9c h\u1eadu c\u1ea7n trong vi\u1ec7c qu\u1ea3n l\u00fd m\u1ed9t k\u1ef3 thi k\u00e9o d\u00e0i, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t v\u1edbi nh\u1eefng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng kh\u00e1ch quan kh\u00e1c, nh\u01b0 tuy\u1ebft roi, v\u1ed1n l\u00e0 m\u1ed9t l\u00fd do ch\u00ednh \u0111\u00e1ng \u1edf Ph\u1ea7n Lan. Nh\u00ecn chung, k\u1ef3 thi Regents c\u1ea7n th\u00f2i gian b\u1eb1ng 1\/3 th\u00f2i gian thi \u1edf Ph\u1ea7n Lan. \u1ede Ph\u1ea7n Lan, h\u1ecdc h\u00e0nh r\u1ea5t kh\u00f3 kh\u0103n v\u00e0 thi c\u1eed \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng r\u1ea5t l\u1edbn \u0111\u1ebfn cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a h\u1ecdc sinh. Tuy\u1ebft kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t l\u00fd do ch\u00ednh \u0111\u00e1ng. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 gi\u1ea3i th\u00edch t\u1ea1i sao ch\u1ec9 c\u00f3 20% thanh thi\u1ebfu ni\u00ean Ph\u1ea7n Lan cho bi\u1ebft ch\u00fang mu\u1ed1n h\u1ecdc to\u00e1n so v\u00f3i 40% ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9. Ch\u00fang \u0111\u00e3 ph\u1ea3i r\u1ea5t n\u1ed7 l\u1ef1c trong khi c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng \u0111\u1eb7t ra r\u1ea5t cao. Kho\u1ea3ng m\u1ed9t n\u1eeda s\u1ed1 tr\u1ebb em Ph\u1ea7n Lan cho bi\u1ebft ch\u00fang \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m cao m\u00f4n to\u00e1n, so v\u00f3i g\u1ea7n 3\/4 h\u1ecdc sinh M\u1ef9. (Trong th\u1ef1c t\u1ebf, c\u00e1c thi\u1ebfu ni\u00ean 15 tu\u1ed5i ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 nhi\u1ec1u kh\u1ea3 n\u0103ng n\u00f3i ch\u00fang \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m cao m\u00f4n to\u00e1n hon tr\u1ebb \u1edf 37 qu\u1ed1c gia kh\u00e1c.) Gi\u00e1o d\u1ee5c nghi\u00eam t\u00fac v\u1ed1n r\u1ea5t kh\u00f3 kh\u0103n. L\u00fd t\u01b0\u1edfng m\u00e0 n\u00f3i, n\u00f3 c\u0169ng r\u1ea5t th\u00fa v\u1ecb nh\u01b0ng \u1edf Ph\u1ea7n Lan, \u0111i\u1ec1u n\u00e0y kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00fac n\u00e0o \u0111\u00fang. C\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u \u0111i\u1ec1u \u0111\u1ec3 n\u00f3i v\u1ec1 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean M\u1ef9, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi, \u1edf nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng, \u0111\u00e3 c\u1ed1 g\u1eafng \u0111\u1ec3 khi\u1ebfn h\u1ecdc tr\u00f2 vui v\u1ebb v\u00e0 tham gia v\u00e0o c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng t\u01b0ong t\u00e1c trong l\u00f3p h\u1ecdc. Trong cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a t\u00f4i v\u00f3i 202 h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i, t\u00f4i \u0111\u00e3 r\u1ea5t b\u1ea5t ng\u1edd tr\u01b0\u1edbc s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng l\u1edbn h\u1ecdc sinh d\u00e0nh thi\u1ec7n c\u1ea3m cho gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ee7a h\u1ecd t\u1ea1i M\u1ef9. M\u1ed9t h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i ng\u01b0\u1eddi \u0110\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ef1c kh\u1ea3o s\u00e1t \u0111\u00e3 m\u00f4 t\u1ea3 s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t th\u1ebf n\u00e0y: \u201cC\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean \u1edf M\u1ef9 th\u00e2n thi\u1ec7n hon. H\u1ecd gi\u1ed1ng nh\u01b0 b\u1ea1n b\u00e8 c\u1ee7a b\u1ea1n... \u1ede \u0110\u1ee9c, ch\u00fang t\u00f4i kh\u00f4ng bi\u1ebft g\u00ec v\u1ec1 gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ee7a m\u00ecnh. H\u1ecd ch\u1ec9 l\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean m\u00e0 th\u00f4i. Ch\u00fang t\u00f4i s\u1ebd kh\u00f4ng bao gi\u1edd n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i h\u1ecd v\u1ec1 nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 c\u00e1 nh\u00e2n.\u201d S\u1ef1 k\u1ebft n\u1ed1i gi\u1eefa c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 h\u1ecdc sinh r\u1ea5t quan tr\u1ecdng v\u00e0 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean M\u1ef9 x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng \u0111\u01b0\u1ef1c khen ng\u1ee3i khi k\u1ebft n\u1ed1i v\u00f3i h\u1ecdc sinh c\u1ee7a h\u1ecd. Nhung h\u1ecdc c\u00e1ch t\u01b0 duy b\u1eadc cao hon, \u0111\u1ecdc v\u00e0 l\u00e0m to\u00e1n t\u1ed1t hon c\u0169ng r\u1ea5t quan tr\u1ecdng. Ph\u1ea7n Lan c\u00f3 v\u1ebb \u0111\u00e3 t\u00ecm th\u1ea5y c\u00e1ch \u0111\u1ec3 t\u1ea1o ra nh\u0169ng \u00e1p l\u1ef1c c\u00f3 th\u1ec3 ki\u1ec3m so\u00e1t, th\u1ee9 khi\u1ebfn c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean nhi\u1ec7t t\u00e2m lo l\u1eafng ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i th\u1ee9 bu\u1ed9c h\u00e0ng tri\u1ec7u tr\u1ebb em h\u1ecdc t\u1eeb 15 \u0111\u1ebfn 18 gi\u1edd m\u1ed7i ng\u00e0y. Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng b\u01b0\u1edbc ti\u1ebfn d\u00e0i v\u1ec1 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u1ea3ng d\u1ea1y, quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 v\u00e0 s\u1ef1 c\u00e2n b\u1eb1ng, \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a v\u00f3i vi\u1ec7c h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c l\u1edbn hon. \u1ede Ph\u1ea7n Lan, tr\u1ebb em v\u1eeba \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc v\u1eeba \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1ng.","Ng\u01b0\u00f2*i da \u0111en \u1ecf* Ph\u1ea7n Lan C\u00e0ng d\u00e0nh nhi\u1ec1u th\u00f2i gian \u1edf Ph\u1ea7n Lan, t\u00f4i c\u00e0ng \u0111\u00e1nh gi\u00e1 cao s\u1ef1 c\u00e2n b\u1eb1ng hi\u1ebfm hoi m\u00e0 \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc n\u00e0y \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c. Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd m\u00e0 kh\u00f4ng g\u00e2y ra b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111\u1ed5 v\u1ee1 n\u00e0o. T\u00f4i c\u0169ng kh\u00f4ng th\u1ec3 kh\u00f4ng ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u kh\u00e1c bi\u1ec7t n\u1eefa: Trong su\u1ed1t th\u00f2i gian \u1edf Pietarsaari, t\u00f4i ch\u1ec9 nh\u00ecn th\u1ea5y duy nh\u1ea5t m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi da \u0111en. Trong c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a Kim, t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, v\u1ec1 c\u01a1 b\u1ea3n, \u0111\u1ec1u gi\u1ed1ng nhau. Tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c, ch\u1ec9 c\u00f3 3% h\u1ecdc sinh Ph\u1ea7n Lan c\u00f3 cha m\u1eb9 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 (so v\u00f3i 20% thanh thi\u1ebfu ni\u00ean t\u1ea1i Hoa K\u1ef3). Th\u1ef1c t\u1ebf, Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan \u0111\u1ec1u l\u00e0 nh\u1eefng qu\u1ed1c gia \u0111\u1ed3ng nh\u1ea5t v\u00f3i r\u1ea5t \u00edt ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 ho\u1eb7c d\u00e2n t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1. Nh\u1eadt B\u1ea3n v\u00e0 Th\u01b0\u1ee3ng H\u1ea3i, Trung Qu\u1ed1c, hai si\u00eau c\u01b0\u1eddng gi\u00e1o d\u1ee5c kh\u00e1c c\u0169ng c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1. C\u00f3 th\u1ec3 s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng nh\u1ea5t l\u00e0 m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n ti\u00ean quy\u1ebft mang l\u1ea1i s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd v\u1ec1 quy m\u00f4. S\u1ef1 \u0111\u1ed3ng nh\u1ea5t \u0111\u00e3 mang l\u1ea1i s\u1ef1 h\u00e0i h\u00f2a, m\u00e0 b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0o \u0111\u00f3 gi\u00fap th\u00fac \u0111\u1ea9y vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp? N\u1ebfu v\u1eady, Ph\u1ea7n Lan ch\u1eb3ng c\u00f3 g\u00ec li\u00ean \u0111\u00f3i \u0111\u1ebfn m\u1ed9t n\u01a1i r\u1ed9ng l\u1edbn v\u00e0 \u1ed3n \u00e0o nh\u01b0 Hoa K\u1ef3? S\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng t\u1eeb b\u1ecb \u0111\u1ea3 ph\u00e1 qu\u00e1 th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean \u0111\u1ebfn m\u1ee9c m\u1ea5t h\u1ebft \u00fd ngh\u0129a. V\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u00e0 c\u00f3 h\u00e0ng ng\u00e0n c\u00e1ch \u0111\u1ec3 \u0111a d\u1ea1ng. T\u1ea1i Hoa K\u1ef3, c\u00e1c cu\u1ed9c tr\u00f2 chuy\u1ec7n v\u1ec1 s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng th\u01b0\u1eddng li\u00ean quan \u0111\u1ebfn v\u1ea5n \u0111\u1ec1 v\u1ec1 ch\u1ee7ng t\u1ed9c. M\u1ef9 theo d\u00f5i ch\u1eb7t ch\u1ebd ch\u1ee7ng t\u1ed9c c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc sinh do l\u1ecbch s\u1eed ph\u00e2n bi\u1ec7t ch\u1ee7ng t\u1ed9c \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ec3 ch\u1ebf h\u00f3a c\u1ee7a n\u00f3: c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c th\u00ec kh\u00f4ng, n\u00ean qu\u00e1 tr\u00ecnh so s\u00e1nh kh\u00f3 th\u1ef1c hi\u1ec7n. Nh\u01b0ng \u0111\u00e1ng ti\u1ebfc l\u00e0 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3, c\u00e1c h\u1ecdc sinh ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi \u0111\u1ea1t k\u1ebft qu\u1ea3 r\u1ea5t k\u00e9m trong k\u1ef3 thi PISA. Trung b\u00ecnh, h\u1ecd \u0111\u1ea1t m\u1ee9c \u0111i\u1ec3m th\u1ea5p h\u01a1n c\u00e1c h\u1ecdc sinh da tr\u1eafng \u1edf m\u00f4n \u0111\u1ecdc hi\u1ec3u kho\u1ea3ng 80 \u0111i\u1ec3m v\u00e0o n\u0103m 2009. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 gi\u1ed1ng nh\u01b0 vi\u1ec7c nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb da tr\u1eafng \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc tr\u01b0\u1edbc hai n\u0103m, d\u00f9 ch\u00fang c\u00f9ng \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i. Kho\u1ea3ng c\u00e1ch gi\u1eefa h\u1ecdc sinh da tr\u1eafng v\u00e0 h\u1ecdc sinh M\u1ef9 g\u1ed1c Phi c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ec3 hi\u1ec7n theo nhi\u1ec1u c\u00e1ch kh\u00e1c, t\u1eeb t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ed1t nghi\u1ec7p \u0111\u1ebfn \u0111i\u1ec3m thi SAT. N\u00f3i chung, m\u1ed9t ph\u1ea7n kho\u1ea3ng c\u00e1ch \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i th\u00edch b\u1edfi t\u00ecnh h\u00ecnh kinh t\u1ebf; h\u1ecdc sinh da m\u00e0u th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p v\u00f3i b\u1ed1 m\u1eb9 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u00edt h\u1ecdc. Ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i ph\u1ee9c t\u1ea1p h\u01a1n: c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 da m\u00e0u th\u01b0\u1eddng c\u00f3 \u00edt s\u00e1ch v\u00e0 \u00edt \u0111\u1ecdc cho con c\u00e1i m\u00ecnh h\u01a1n, m\u1ed9t ph\u1ea7n b\u1edfi h\u1ecd c\u00f3 h\u1ecdc v\u1ea5n th\u1ea5p. Sau \u0111\u00f3, khi tr\u1ebb em da m\u00e0u b\u01b0\u1edbc ra kh\u1ecfi nh\u00e0 v\u00e0 \u0111i h\u1ecdc m\u1ed7i ng\u00e0y, s\u1ef1 ch\u00eanh l\u1ec7ch d\u1ea7n t\u00edch t\u1ee5 l\u1ea1i. Tr\u1ebb em ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3ng d\u1ea1y kh\u00f4ng ra g\u00ec v\u00e0 \u00edt \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 v\u1ecdng \u1edf tr\u01b0\u1eddng, \u0111\u1ed3ng th\u00f2i ch\u00fang b\u1ecb \u00e9p v\u00e0o c\u00e1c nh\u00f3m c\u1ea5p th\u1ea5p nh\u1ea5t trong m\u00f4n \u0111\u1ecdc hi\u1ec3u v\u00e0 to\u00e1n h\u1ecdc. M\u1ed7i ng\u00e0y \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng, tr\u1ebb em ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t th\u00f4ng \u0111i\u1ec7p v\u1ed1n xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u1edf nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc tr\u00ean c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc. N\u00f3 ng\u1eafn g\u1ecdn nh\u01b0ng s\u00e2u xa: Th\u1eddi gian c\u1ee7a c\u00e1c b\u1ea1n ch\u1ec9 l\u00e0 th\u1ee9 b\u1ecf \u0111i v\u00e0 s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t c\u1ee7a c\u00e1c b\u1ea1n ch\u1eb3ng t\u1ed1t \u0111\u1eb9p g\u00ec. Nh\u1eefng lo\u1ea1i t\u00edn hi\u1ec7u ki\u1ec3u n\u00e0y \u0111\u00e3 \u0103n s\u00e2u v\u00e0o ti\u1ec1m th\u1ee9c c\u1ee7a tr\u1ebb, nghi\u1ec5m nhi\u00ean vang l\u00ean b\u1ea5t c\u1ee9 khi n\u00e0o ch\u00fang d\u1ef1 t\u00ednh l\u00e0m g\u00ec. Trong m\u1ed9t nghi\u00ean c\u1ee9u d\u00e0i h\u1ea1n v\u1ec1 thanh thi\u1ebfu ni\u00ean \u1ee9c, c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng kh\u00e1t v\u1ecdng c\u1ee7a nh\u1eefng thanh thi\u1ebfu ni\u00ean 15 tu\u1ed5i c\u00f3 th\u1ec3 d\u1ef1 \u0111o\u00e1n \u0111\u01b0\u1ee3c t\u01b0\u01a1ng lai c\u1ee7a ch\u00fang. Nh\u1eefng tr\u1ebb c\u00f3 k\u1ef3 v\u1ecdng cao v\u1ec1 b\u1ea3n th\u00e2n, nh\u1eefng em \u0111\u00e3 l\u00ean k\u1ebf ho\u1ea1ch ho\u00e0n t\u1ea5t vi\u1ec7c h\u1ecdc trung h\u1ecdc v\u00e0 v\u00e0o \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, c\u00f3 nhi\u1ec1u kh\u1ea3 n\u0103ng t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc h\u01a1n. Th\u1ef1c t\u1ebf, t\u00ecnh tr\u1ea1ng kinh t\u1ebf x\u00e3 h\u1ed9i c\u1ee7a c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 kh\u00f4ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng nhi\u1ec1u \u0111\u1ebfn t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ed1t nghi\u1ec7p c\u1ee7a ch\u00fang, x\u00e9t v\u1ec1 m\u1eb7t th\u1ed1ng k\u00ea, mi\u1ec5n l\u00e0 ch\u00fang c\u00f3 kh\u00e1t khao.","Tuy nhi\u00ean, b\u1ea5t ch\u1ea5p t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng kh\u00f3 kh\u0103n ph\u1ea3i \u0111\u1ed1i m\u1eb7t, tr\u1ebb em ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 nguy\u00ean nh\u00e2n ch\u00ednh d\u1eabn \u0111\u1ebfn th\u00e0nh t\u00edch k\u00e9m c\u1ecfi n\u00f3i chung c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. B\u1edfi 5\/6 tr\u1ebb em M\u1ef9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi da \u0111en. Hon n\u1eefa, nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb da tr\u1eafng c\u0169ng kh\u00f4ng gi\u1ecfi to\u00e1n. Trung b\u00ecnh, thi\u1ebfu ni\u00ean M\u1ef9 da tr\u1eafng \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch t\u1ec7 hon t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u1edf nhi\u1ec1u qu\u1ed1c gia kh\u00e1c, bao g\u1ed3m tr\u1ebb em \u1edf Canada, New Zealand v\u00e0 \u00fac, nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ebb nh\u1eadp c\u01b0 cao. D\u1ef1a tr\u00ean c\u01a1 s\u1edf t\u1ef7 l\u1ec7 ph\u1ea7n tr\u0103m, bang New York c\u00f3 \u00edt tr\u1ebb da tr\u1eafng \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 cao trong m\u00f4n to\u00e1n h\u01a1n Ba Lan v\u00e0 Estonia n\u00f3i chung. Th\u1eadt kh\u00f4ng \u0111\u01a1n gi\u1ea3n. S\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m t\u0103ng ho\u1eb7c gi\u1ea3m \u0111i\u1ec3m thi v\u00e0 th\u1ef1c t\u1ebf \u0111\u00fang l\u00e0 v\u1eady. 1\/5 h\u1ecdc sinh M\u1ef9 l\u00e0 d\u00e2n nh\u1eadp c\u01b0, cao th\u1ee9 6 trong nh\u00f3m c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n. Nh\u01b0ng nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 \u1edf M\u1ef9 r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng: v\u00ed d\u1ee5, h\u1ecdc sinh T\u00e2y Ban Nha \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m cao h\u01a1n c\u00e1c b\u1ea1n da m\u00e0u trong k\u1ef3 thi PISA v\u00e0 th\u1ea5p h\u01a1n c\u00e1c b\u1ea1n da tr\u1eafng, nh\u01b0ng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c \u00c1 \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m cao nh\u1ea5t trong t\u1ea5t c\u1ea3. Nh\u00ecn chung, kho\u1ea3ng c\u00e1ch v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m \u0111\u1ecdc trong k\u1ef3 thi PISA gi\u1eefa h\u1ecdc sinh b\u1ea3n \u0111\u1ecba v\u00e0 h\u1ecdc sinh nh\u1eadp c\u01b0 \u1edf Hoa K\u1ef3 l\u00e0 22 \u0111i\u1ec3m - th\u1ea5p h\u01a1n so v\u00f3i \u0110\u1ee9c ho\u1eb7c Ph\u00e1p, v\u1edbi kho\u1ea3ng c\u00e1ch 60 \u0111i\u1ec3m, nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng b\u1eb1ng Canada, n\u01a1i kho\u1ea3ng c\u00e1ch n\u00e0y b\u1eb1ng o. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y ph\u1ea7n nhi\u1ec1u ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o n\u1ec1n t\u1ea3ng gi\u00e1o d\u1ee5c v\u00e0 thu nh\u1eadp c\u1ee7a c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 nh\u1eadp c\u01b0, v\u1ed1n li\u00ean quan \u0111\u1ebfn l\u1ecbch s\u1eed v\u00e0 c\u00e1c ch\u00ednh s\u00e1ch nh\u1eadp c\u01b0 c\u1ee7a t\u1eebng qu\u1ed1c gia nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh. Ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o nh\u1eefng g\u00ec c\u00e1c n\u01b0\u1edbc \u0111\u00e3 th\u1ef1c hi\u1ec7n v\u00f3i con em h\u1ecd. T\u1ea1i Hoa K\u1ef3, ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng t\u00e0i tr\u1ee3 v\u1ed1n cho tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc d\u1ef1a tr\u00ean thu\u1ebf b\u1ea5t \u0111\u1ed9ng s\u1ea3n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng \u0111\u00e3 khuy\u1ebfn kh\u00edch c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh chuy\u1ec3n v\u00e0o khu d\u00e2n c\u01b0 gi\u00e0u c\u00f3 nh\u1ea5t m\u00e0 h\u1ecd c\u00f3 \u0111\u1ee7 kh\u1ea3 n\u0103ng, \u0111\u1ec3 con em h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0o h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u1ed1t. H\u1ec7 th\u1ed1ng n\u00e0y th\u00fac \u0111\u1ea9y n\u1ea1n ph\u00e2n bi\u1ec7t ch\u1ee7ng t\u1ed9c. B\u1edfi tr\u1ebb em da \u0111en, g\u1ed1c T\u00e2y Ban Nha v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh \u00edt c\u00f3 \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n h\u01a1n n\u00ean ch\u00fang theo h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ea1ng trung v\u00f3i nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb c\u00f9ng ho\u00e0n c\u1ea3nh. T\u1eeb n\u0103m 1998 \u0111\u1ebfn n\u0103m 2010, h\u1ecdc sinh M\u1ef9 ngh\u00e8o t\u1eadp trung h\u01a1n \u1edf c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f3 c\u00e1c b\u1ea1n ngh\u00e8o kh\u00e1c. V\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u1edbn nh\u1ea5t v\u00f3i ki\u1ec3u \u0111a d\u1ea1ng n\u00e0y l\u00e0 n\u00f3 kh\u00f4ng th\u1ef1c s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng. H\u1ea7u h\u1ebft tr\u1ebb em da tr\u1eafng c\u00f3 b\u1ea1n c\u00f9ng l\u00f3p l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng. Trong khi \u0111\u00f3, v\u00e0o n\u0103m 2005, c\u00f3 nhi\u1ec1u h\u1ecdc sinh da \u0111en v\u00e0 g\u1ed1c T\u00e2y Ban Nha ch\u1ecdn h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f3 \u0111\u00f4ng h\u1ecdc sinh nh\u01b0 ch\u00fang h\u01a1n so v\u00f3i n\u0103m 1980. H\u1ecdc sinh c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p, ng\u01b0\u1eddi g\u1ed1c T\u00e2y Ban Nha, ho\u1eb7c M\u1ef9 g\u1ed1c Phi th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m th\u1ea5p, c\u00f3 \u0111\u00f2i s\u1ed1ng gia \u0111\u00ecnh kh\u00f4ng \u1ed5n \u0111\u1ecbnh v\u00e0 c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng \u1edf ch\u00fang c\u0169ng th\u1ea5p theo. Tr\u1ebb em th\u01b0\u1eddng h\u1ecdc h\u1ecfi l\u1eabn nhau, m\u1ed9t \u0111\u1ed9ng th\u00e1i c\u00f3 th\u1ec3 mang l\u1ea1i \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng t\u00edch c\u1ef1c ho\u1eb7c ti\u00eau c\u1ef1c. \u1ede Ba Lan, tr\u1ebb l\u1ea1c l\u1ed1i ngay sau khi ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e2n v\u00e0o c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y ngh\u1ec1; t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 nh\u01b0 v\u1eady, d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 c\u00f3 m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m t\u00f3i h\u1ea1n \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng t\u1ea1i Hoa K\u1ef3. Trung b\u00ecnh, tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc v\u00f3i \u0111a ph\u1ea7n l\u00e0 tr\u1ebb em c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p th\u01b0\u1eddng thi\u1ebfu v\u1eafng bi\u1ec3u hi\u1ec7n cho th\u1ea5y s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd m\u1ed9t c\u00e1ch c\u00f3 h\u1ec7 th\u1ed1ng. Nh\u1eefng ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng \u1ea5y c\u00f3 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u1ea3ng d\u1ea1y kh\u00f4ng ph\u00f9 h\u1ecdp, \u00edt trao quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 cho gi\u00e1o vi\u00ean ho\u1eb7c h\u1ecdc sinh, \u00edt \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c h\u1ecdc t\u1eadp v\u00e0 \u00edt s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng. Do \u0111\u1ec3 tr\u1ebb c\u00f3 ho\u00e0n c\u1ea3nh kh\u00f3 kh\u0103n h\u1ecdc c\u00f9ng tr\u01b0\u1eddng, n\u00ean Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 g\u1eb7p ph\u1ea3i nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 kh\u00f3 kh\u0103n v\u00e0 khi\u1ebfn ch\u00fang c\u00e0ng kh\u00f3 kh\u0103n h\u01a1n n\u1eefa. T\u1ea1i Singapore th\u00ec ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i. \u1ede \u0111\u00f3, d\u00e2n c\u01b0 c\u0169ng r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng, kho\u1ea3ng 77% d\u00e2n s\u1ed1 l\u00e0","ng\u01b0\u1eddi Trung Qu\u1ed1c, 14% l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi M\u00e3 Lai, 8% l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u1ea4n \u0110\u1ed9 v\u00e0 1,5% l\u00e0 c\u00e1c d\u00e2n t\u1ed9c kh\u00e1c. H\u1ecd n\u00f3i ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c, ti\u1ebfng Anh, ti\u1ebfng M\u00e3 Lai v\u00e0 ti\u1ebfng Tamil v\u00f3i n\u0103m t\u00edn ng\u01b0\u1ee1ng kh\u00e1c nhau (Ph\u1eadt gi\u00e1o, Thi\u00ean Ch\u00faa gi\u00e1o, H\u1ed3i gi\u00e1o, \u0110\u1ea1o gi\u00e1o v\u00e0 An \u0110\u1ed9 gi\u00e1o). Tuy nhi\u00ean, Singapore l\u1ea1i \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 PISA tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i, c\u00f9ng Ph\u1ea7n Lan v\u00e0 H\u00e0n Qu\u1ed1c. H\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng c\u00f3 kho\u1ea3ng c\u00e1ch n\u00e0o v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 gi\u1eefa h\u1ecdc sinh nh\u1eadp c\u01b0 v\u00e0 h\u1ecdc sinh b\u1ea3n \u0111\u1ecba t\u1ea1i \u0111\u00e2y. T\u1ea5t nhi\u00ean, Singapore c\u01a1 b\u1ea3n l\u00e0 m\u1ed9t th\u1ebf gi\u1edbi kh\u00e1c so v\u00f3i h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc. N\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c cai tr\u1ecb b\u1edfi ch\u1ebf \u0111\u1ed9 \u0111\u1ed9c t\u00e0i v\u00f3i m\u1ed9t b\u1ed9 m\u00e1y quan li\u00eau c\u00f3 hi\u1ec7u su\u1ea5t cao m\u1ed9t c\u00e1ch b\u1ea5t th\u01b0\u1eddng. Ch\u00ednh ph\u1ee7 ki\u1ec3m so\u00e1t h\u1ea7u h\u1ebft m\u1ecdi bi\u1ebfn th\u1ec3 c\u1ee7a s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd, t\u1eeb quy m\u00f4 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean m\u00f3i \u0111\u1ebfn s\u1ef1 pha tr\u1ed9n c\u1ee7a c\u00e1c d\u00e2n t\u1ed9c trong ph\u00e1t tri\u1ec3n nh\u00e0 \u1edf. Singapore kh\u00f4ng c\u00f3 ki\u1ec3u ph\u00e2n bi\u1ec7t ch\u1ee7ng t\u1ed9c c\u1ef1c \u0111oan \u0111\u00e3 t\u1ed3n t\u1ea1i l\u00e2u \u0111\u00f2i nh\u01b0 Hoa K\u1ef3, b\u1edfi c\u00e1c nh\u00e0 ho\u1ea1ch \u0111\u1ecbnh ch\u00ednh s\u00e1ch c\u1ea5m \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3. \u1ede h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u1ec1n d\u00e2n ch\u1ee7 t\u1ef1 do, ch\u00ednh ph\u1ee7 kh\u00f4ng c\u00f3 ki\u1ec3u quy\u1ec1n l\u1ef1c \u0111\u00f3. C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng t\u1ef1 t\u00e1ch bi\u1ec7t. N\u1ebfu s\u1ef1 ph\u00e2n bi\u1ec7t giai c\u1ea5p nh\u1eb9 nh\u00e0ng h\u01a1n v\u00e0 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc ph\u00f9 h\u1ecdp h\u01a1n, xu h\u01b0\u1edbng n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c ki\u1ec3m so\u00e1t. Quan s\u00e1t nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb trong l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a Kim, m\u1ed9t s\u1ed1 \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng, m\u1ed9t s\u1ed1 t\u00e1ch bi\u1ec7t, nh\u01b0ng t\u1ea5t c\u1ea3 \u0111\u1ec1u l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi da tr\u1eafng, t\u00f4i t\u1ef1 h\u1ecfi \u0111i\u1ec1u g\u00ec s\u1ebd x\u1ea3y ra n\u1ebfu d\u00e2n s\u1ed1 Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ed9t nhi\u00ean thay \u0111\u1ed5i. Li\u1ec7u Ph\u1ea7n Lan c\u00f2n gi\u1eef ni\u1ec1m tin chung v\u1ec1 s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd kh\u00f4ng n\u1ebfu h\u1ecdc sinh c\u1ee7a h\u1ecd thu\u1ed9c v\u1ec1 m\u1ecdi m\u00e0u da kh\u00e1c nhau? Hay m\u1ecdi th\u1ee9 s\u1ebd kh\u00e1c \u0111i? \u201cT\u00f4i mu\u1ed1n ngh\u0129 ch\u00fang \u0111\u1ec1u nh\u01b0 nhau.\u201d Ph\u1ea7n Lan l\u00e0 m\u1ed9t n\u01a1i \u0111\u1ed3ng nh\u1ea5t, nh\u01b0ng kh\u00f4ng h\u1eb3n v\u1eady. s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i \u0111\u00e3 t\u0103ng l\u00ean h\u01a1n 600% t\u1eeb n\u0103m 1990 v\u00e0 h\u1ea7u h\u1ebft nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi m\u00f3i \u0111\u1ec1u \u0111\u1ebfn Helsinki. \u0110\u00ea\u2019 t\u00ecm hi\u1ec3u s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng \u0111\u00e3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i v\u0103n h\u00f3a v\u1ec1 s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd, t\u00f4i \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng Tiistil\u0103, ngay b\u00ean ngo\u00e0i Helsinki, n\u01a1i m\u1ed9t ph\u1ea7n ba s\u1ed1 tr\u1ebb em l\u00e0 d\u00e2n nh\u1eadp c\u01b0, nhi\u1ec1u em l\u00e0 d\u00e2n t\u1ecb n\u1ea1n. Tr\u01b0\u1eddng nh\u1eadn tr\u1ebb t\u1eeb 6 \u0111\u1ebfn 13 tu\u1ed5i. N\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c bao quanh b\u1edfi c\u00e1c t\u00f2a nh\u00e0 b\u00ea t\u00f4ng tr\u00f4ng kh\u1ed1n kh\u00f3, ch\u1eb3ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 \u0111ang \u1edf B\u1eafc \u00c2u. Trong m\u1ed9t l\u00f3p h\u1ecdc tr\u00ean t\u1ea7ng hai, Heikki Vuorinen \u0111\u1ee9ng tr\u01b0\u1edbc c\u00e1c h\u1ecdc sinh l\u00f3p s\u00e1u c\u1ee7a m\u00ecnh. B\u1ed1n trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ch\u00e2u Phi; hai tr\u1ebb \u0111\u1ed9i kh\u0103n tr\u00f9m \u0111\u1ea7u. M\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 Albania \u0111\u1ebfn t\u1eeb Kosovo ng\u1ed3i g\u1ea7n m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 Trung Qu\u1ed1c. C\u00f3 r\u1ea5t \u00edt tr\u1ebb da tr\u1eafng sinh ra \u1edf Ph\u1ea7n Lan. Vuorinen giao b\u00e0i cho b\u1ecdn tr\u1ebb r\u1ed3i ra ngo\u00e0i n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i t\u00f4i. M\u1eb7c m\u1ed9t chi\u1ebfc \u00e1o ph\u00f4ng m\u00e0u t\u00edm, qu\u1ea7n jean v\u00e0 \u0111eo k\u00ednh m\u1eaft h\u00ecnh ch\u1eef nh\u1eadt ki\u1ec3u g\u1ecdng nh\u1ecf, Vuorinen t\u1ef1 h\u00e0o cho hay anh c\u00f3 h\u1ecdc sinh \u0111\u1ebfn t\u1eeb ch\u00edn qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau trong n\u0103m \u0111\u00f3, bao g\u1ed3m c\u1ea3 Trung Qu\u1ed1c, Somalia, Nga v\u00e0 Kosovo. H\u1ea7u h\u1ebft \u0111\u1ec1u c\u00f3 cha m\u1eb9 \u0111\u01a1n th\u00e2n. Ngo\u00e0i ra, anh kh\u00f4ng mu\u1ed1n suy \u0111o\u00e1n g\u00ec th\u00eam. \u201cT\u00f4i kh\u00f4ng mu\u1ed1n ngh\u0129 v\u1ec1 ngu\u1ed3n g\u1ed1c c\u1ee7a ch\u00fang qu\u00e1 nhi\u1ec1u,\u201d anh n\u00f3i, \u0111\u01b0a tay vu\u1ed1t ng\u01b0\u1ee3c m\u00e1i t\u00f3c v\u00e0ng m\u1ecfng c\u1ee7a m\u00ecnh r\u1ed3i m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi. \u201cC\u00f3 23 vi\u00ean ng\u1ecdc trai trong l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a t\u00f4i. T\u00f4i kh\u00f4ng mu\u1ed1n ch\u00fang b\u1ecb t\u1ed5n th\u01b0\u01a1ng.\u201d Khi \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecfi, anh k\u1ec3 v\u1edbi t\u00f4i v\u1ec1 m\u1ed9t trong nh\u1eefng h\u1ecdc sinh \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t c\u1ee7a m\u00ecnh. C\u00f4 b\u00e9 c\u00f3","s\u00e1u anh ch\u1ecb em: cha l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi g\u00e1c c\u1ed5ng v\u00e0 m\u1eb9 l\u00e0 b\u1ea3o m\u1eabu. Ti\u1ec1n b\u1ea1c \u0111\u1ed1i v\u00f3i h\u1ecd r\u1ea5t eo h\u1eb9p. Nh\u01b0ng anh cho bi\u1ebft, c\u00f4 b\u00e9 h\u1ecdc gi\u1ecfi nh\u1ea5t l\u00f3p. Vuorinen kh\u00f3 ch\u1ecbu ra m\u1eb7t v\u1ec1 chuy\u1ec7n g\u00e1n m\u00e1c c\u00e1c h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh. \u201cT\u00f4i kh\u00f4ng mu\u1ed1n th\u01b0ong h\u1ea1i ch\u00fang,\u201d anh gi\u1ea3i th\u00edch, \u201cb\u1edfi t\u00f4i ph\u1ea3i d\u1ea1y h\u1ecdc. N\u1ebfu ngh\u0129 v\u1ec1 t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u n\u00e0y qu\u00e1 nhi\u1ec1u, t\u00f4i s\u1ebd cho ch\u00fang \u0111i\u1ec3m cao hem trong khi ch\u00fang h\u1ecdc k\u00e9m hon. T\u00f4i ngh\u0129 r\u1eb1ng, \u2018\u00d4, b\u1ecdn tr\u1ebb th\u1eadt \u0111\u00e1ng th\u01b0ong. T\u00f4i c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m g\u00ec?\u2019 Vi\u1ec7c \u0111\u00f3 s\u1ebd khi\u1ebfn c\u00f4ng vi\u1ec7c c\u1ee7a t\u00f4i tr\u1edf n\u00ean qu\u00e1 d\u1ec5 d\u00e0ng.\u201d D\u01b0\u1eddng nh\u01b0 anh nh\u1eadn th\u1ee9c s\u00e2u s\u1eafc \u0111\u01b0\u1ee3c \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng m\u00e0 c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng s\u1ebd t\u00e1c \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c gi\u1ea3ng d\u1ea1y c\u1ee7a m\u00ecnh. S\u1ef1 \u0111\u1ed3ng c\u1ea3m v\u00f3i cu\u1ed9c s\u1ed1ng gia \u0111\u00ecnh tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea5y \u0111i s\u1ef1 t\u00f4n nghi\u00eam trong l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a anh. \u201cT\u00f4i mu\u1ed1n ngh\u0129 ch\u00fang \u0111\u1ec1u nh\u01b0 nhau.\u201d T\u00f4i ch\u01b0a bao gi\u1edd nghe m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean M\u1ef9 n\u00e0o n\u00f3i chuy\u1ec7n nh\u01b0 v\u1eady. Tr\u00e1i l\u1ea1i, c\u00e1c lu\u1eadt l\u1ec7 c\u1ee7a ti\u1ec3u bang v\u00e0 li\u00ean bang bu\u1ed9c c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng suy ngh\u0129 kh\u00e1c v\u1ec1 b\u1ecdn tr\u1ebb; h\u1ecd ph\u1ea3i theo d\u00f5i ch\u1ee7ng t\u1ed9c v\u00e0 thu nh\u1eadp c\u1ee7a gia \u0111\u00ecnh h\u1ecdc sinh \u0111\u1ec3 b\u00e1o c\u00e1o d\u1eef li\u1ec7u cho ch\u00ednh ph\u1ee7. Tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 b\u1eb1ng \u0111i\u1ec3m thi c\u1ee7a tr\u1ebb \u1edf m\u1ed7i m\u00f4n h\u1ecdc. H\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng \u0111\u1ec1u n\u1eb1m l\u00f2ng t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ebb c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p v\u00e0 tr\u1ebb d\u00e2n t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1, gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c c\u1ea7u th\u1ee7 b\u00f3ng ch\u00e0y bi\u1ebft m\u1ee9c \u0111\u00e1nh b\u00f3ng trung b\u00ecnh c\u1ee7a m\u00ecnh. C\u00f3 nhi\u1ec1u l\u00fd do quan tr\u1ecdng d\u1eabn t\u00f3i nh\u1eefng vi\u1ec7c l\u00e0m mang t\u00ednh g\u00e1n m\u00e1c n\u00e0y; ch\u00ednh ph\u1ee7 Hoa K\u1ef3 \u0111ang c\u1ed1 g\u1eafng l\u00e0m n\u1ed5i b\u1eadt s\u1ef1 b\u1ea5t c\u00f4ng nh\u1eb1m thay \u0111\u1ed5i n\u00f3. Tuy nhi\u00ean, t\u00f4i t\u1ef1 h\u1ecfi s\u1ef1 th\u1ee9c t\u1ec9nh \u1ea5y \u0111\u00e3 \u0111\u00e0n \u00e1p c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng \u0111\u1ebfn m\u1ee9c n\u00e0o trong su\u1ed1t qu\u00e1 tr\u00ecnh th\u1ef1c hi\u1ec7n. Diane Ravitch, m\u1ed9t trong nh\u1eefng nh\u00e0 b\u00ecnh lu\u1eadn gi\u00e1o d\u1ee5c n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u1ea5t \u1edf M\u1ef9, \u0111\u00e3 kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh trong nhi\u1ec1u n\u0103m r\u1eb1ng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 n\u00ean suy ngh\u0129 v\u1ec1 ngu\u1ed3n g\u1ed1c c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc sinh nhi\u1ec1u hon, ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u00edt hon. \u201cV\u1ea5n \u0111\u1ec1 c\u1ee7a ch\u00fang ta l\u00e0 \u0111\u00f3i ngh\u00e8o, kh\u00f4ng ph\u1ea3i tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc,\u201d c\u00f4 n\u00f3i v\u00f3i \u0111\u00e1m \u0111\u00f4ng h\u00e0ng ng\u00e0n gi\u00e1o vi\u00ean t\u1ea1i m\u1ed9t cu\u1ed9c bi\u1ec3u t\u00ecnh di\u1ec5n ra \u1edf D.c. v\u00e0o n\u0103m 2011. Tr\u1ebb em kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u0111\u1ee9a n\u00e0o c\u0169ng gi\u1ed1ng nhau, n\u00f3i theo c\u00e1ch kh\u00e1c, ch\u00fang l\u00e0 nh\u1eefng c\u00e1 th\u1ec3 ri\u00eang bi\u1ec7t. \u1ede Ph\u1ea7n Lan, Vuorinen n\u00f3i ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i nh\u1eefng g\u00ec m\u00e0 Ravitch \u0111\u00e3 n\u00f3i \u1edf M\u1ef9. \u201cS\u1ef1 gi\u00e0u c\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3 ngh\u0129a l\u00fd g\u00ec h\u1ebft,\u201d anh n\u00f3i, \u201cb\u1ed9 n\u00e3o c\u1ee7a b\u1ea1n m\u00f3i quan tr\u1ecdng. B\u1ecdn tr\u1ebb bi\u1ebft \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 t\u1eeb khi c\u00f2n r\u1ea5t nh\u1ecf. Ch\u00fang ta c\u00f3 kh\u00e1c g\u00ec nhau \u0111\u00e2u.\u201d C\u00e0ng d\u00e0nh th\u00f2i gian \u1edf Ph\u1ea7n Lan, t\u00f4i c\u00e0ng b\u1eaft \u0111\u1ea7u ngh\u0129 r\u1eb1ng c\u00e2u chuy\u1ec7n \u0111a d\u1ea1ng t\u1ea1i Hoa K\u1ef3 - c\u00e2u chuy\u1ec7n \u0111\u00e3 \u0111\u1ed5 l\u1ed7i m\u1ee9c trung b\u00ecnh h\u1ecdc v\u1ea5n c\u1ee7a tr\u1ebb l\u00e0 do n\u1ec1n t\u1ea3ng gia \u0111\u00ecnh v\u00e0 xu\u1ea5t th\u00e2n c\u1ee7a ch\u00fang - c\u0169ng nguy hi\u1ec3m nh\u01b0 s\u1ef1 b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng v\u1ec1 kinh ph\u00ed. C\u00e2u chuy\u1ec7n n\u00e0y kh\u00f4ng sai l\u1ea7m nh\u01b0ng cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u0169ng d\u1eabn t\u00f3i m\u1ed9t \u0111\u1ecbnh m\u1ec7nh. Hoa K\u1ef3 c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 \u0111\u00f3i ngh\u00e8o qu\u00e1 cao; h\u1ecdc sinh c\u00e1c d\u00e2n t\u1ed9c thi\u1ec3u s\u1ed1 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc \u0111\u1ee7. C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 c\u0169ng l\u00e0 m\u1ed9t v\u1ea5n \u0111\u1ec1, nh\u01b0 vi\u1ec7c ch\u0103m s\u00f3c s\u1ee9c kh\u1ecfe v\u00e0 dinh d\u01b0\u1ee1ng. R\u00f5 r\u00e0ng l\u00e0 v\u1eady. Nh\u01b0ng c\u00e2u chuy\u1ec7n c\u0169ng \u1ea9n ch\u1ee9a nh\u1eefng nguy\u1ec7n v\u1ecdng th\u1ea5p, \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh n\u00ean c\u00e1ch gi\u00e1o vi\u00ean nh\u00ecn nh\u1eadn h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh, gi\u1ed1ng nh\u01b0 n\u1ed7i lo s\u1ee3 c\u1ee7a Vuorinen. T\u1eeb nh\u1eefng n\u0103m 1960, qu\u00e1 tr\u00ecnh t\u00ecm hi\u1ec3u \u0111\u00e3 ch\u1ec9 ra r\u1eb1ng n\u1ebfu c\u00e1c nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u ki\u1ec3m tra m\u1ed9t l\u00f3p h\u1ecdc v\u00e0 n\u00f3i v\u00f3i c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean r\u1eb1ng m\u1ed9t s\u1ed1 h\u1ecdc sinh nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh c\u00f3 ti\u1ec1m n\u0103ng h\u1ecdc t\u1ed1t hon trong v\u00e0i th\u00e1ng t\u00f3i, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi gi\u00e1o vi\u00ean s\u1ebd c\u01b0 x\u1eed kh\u00e1c v\u00f3i l\u0169 tr\u1ebb \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ef1a ch\u1ecdn. H\u1ecd g\u1eadt \u0111\u1ea7u nhi\u1ec1u hon, c\u01b0\u1eddi","Th\u1ef1c t\u1ebf, nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn ng\u1eabu nhi\u00ean. C\u00e1i m\u00e1c kia l\u00e0 gi\u1ea3 nhung \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng c\u1ee7a n\u00f3 l\u00e0 th\u1eadt. V\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m h\u1ecdc, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean v\u1eabn m\u00f4 t\u1ea3 nh\u0169ng h\u1ecdc sinh n\u00e0y th\u00fa v\u1ecb hon, c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00edch nghi hon v\u00e0 s\u1ebd th\u00e0nh c\u00f4ng hon trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng. V\u00f3i nh\u0169ng em kh\u00e1c, nh\u1eefng tr\u1ebb h\u1ecdc t\u1ed1t \u1edf l\u00f3p, nhung kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn th\u00ec sao? C\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean n\u00e0y m\u00f4 t\u1ea3 ch\u00fang \u00edt c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00e0nh c\u00f4ng v\u00e0 \u00edt \u0111\u01b0\u1ef1c y\u00eau th\u00edch hon. N\u00e3o b\u1ed9 c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o c\u00e1c nh\u00e3n m\u00e1c v\u00e0 khu\u00f4n m\u1eabu; n\u1ebfu m\u1ed9t nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u (ho\u1eb7c m\u1ed9t c\u00e2u chuy\u1ec7n v\u0103n h\u00f3a) cung c\u1ea5p cho gi\u00e1o vi\u00ean m\u1ed9t khu\u00f4n m\u1eabu h\u1ea5p d\u1eabn, h\u1ecd s\u1ebd c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng xu\u00f4i theo n\u00f3. Chuy\u1ec7n g\u00ec x\u1ea3y ra khi c\u00e1c gi\u00e1o s\u01b0 v\u00e0 nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o gi\u00e1o d\u1ee5c M\u1ef9 \u0111\u00e1ng t\u00f4n k\u00ednh trong tr\u01b0\u1eddng s\u01b0 ph\u1ea1m \u0111ang \u0111\u1ed1i x\u1eed v\u00f3i c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean tr\u1ebb b\u1eb1ng suy ngh\u0129 r\u1eb1ng ngh\u00e8o \u0111\u00f3i k\u00e9o theo m\u1ecdi th\u1ee9 kh\u00e1c? Chuy\u1ec7n g\u00ec x\u1ea3y ra n\u1ebfu c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u01b0\u1ef1c d\u1eabn d\u1eaft \u0111\u1ec3 tin r\u1eb1ng h\u1ecd ch\u1ec9 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ef3 v\u1ecdng l\u00e0m \u0111\u1ebfn th\u1ebf v\u00e0 ngh\u00e8o \u0111\u00f3i l\u00e0 s\u1ed1 ph\u1eadn? D\u1ef1a v\u00e0o khu\u00f4n m\u1eabu c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 b\u1ea3n n\u0103ng t\u1ef1 nhi\u00ean c\u1ee7a con ng\u01b0\u1eddi, th\u1ebf nh\u01b0ng m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia \u0111\u00e3 c\u1ee7ng c\u1ed1 c\u00f3 h\u1ec7 th\u1ed1ng b\u1ea3n n\u0103ng \u0111\u00f3 trong khi s\u1ed1 kh\u00e1c h\u1ea1n ch\u1ebf n\u00f3. T\u00f4i bi\u1ebft r\u00f5 r\u1eb1ng s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd kh\u00f4ng th\u1ec3 t\u1ed3n t\u1ea1i n\u1ebfu thi\u1ebfu s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng. S\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng kh\u00f4ng ph\u1ea3i ch\u1ec9 \u0111on thu\u1ea7n l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c ph\u00e2n lo\u1ea1i v\u00e0 ng\u00e2n s\u00e1ch: n\u00f3 l\u00e0 m\u00f4 th\u1ee9c. \u0110i\u1ec1u th\u00fa v\u1ecb l\u00e0, m\u00f4 th\u1ee9c n\u00e0y c\u0169ng lan r\u1ed9ng \u1edf n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u1edf Ph\u1ea7n Lan. Gi\u00e1o vi\u00ean coi h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c h\u1ecdc h\u1ecdc sinh \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t ch\u1ec9 \u0111ang g\u1eb7p kh\u00f3 kh\u0103n t\u1ea1m th\u00f2i trong h\u1ecdc t\u1eadp, ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i m\u1eafc khuy\u1ebft t\u1eadt v\u0129nh vi\u1ec5n. Suy ngh\u0129 \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 gi\u00fap gi\u1ea3i th\u00edch t\u1ea1i sao Ph\u1ea7n Lan l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ebb em \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t cao nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u00f3i: c\u00e1i m\u00e1c \u0111\u00f3 ch\u1ec9 mang t\u00ednh t\u1ea1m th\u00f2i v\u00e0 kh\u00f4ng mi\u1ec7t th\u1ecb. Ph\u1ea7n Lan cho r\u1eb1ng m\u1ecdi tr\u1ebb em \u0111\u1ec1u c\u00f3 th\u1ec3 ti\u1ebfn b\u1ed9. Trong th\u1ef1c t\u1ebf, \u0111\u1ebfn n\u0103m 17 tu\u1ed5i, kho\u1ea3ng m\u1ed9tn\u1eeda s\u1ed1 tr\u1ebb em Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 tham gia m\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i h\u00ecnh gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t v\u00e0o m\u1ed9t th\u00f2i \u0111i\u1ec3m n\u00e0o \u0111\u00f3, th\u01b0\u1eddng l\u00e0 \u1edf tr\u01b0\u1eddng ti\u1ec3u h\u1ecdc, \u0111\u1ec3 ch\u00fang kh\u00f4ng b\u1ecb b\u1ecf l\u1ea1i ph\u00eda sau. Trong n\u0103m h\u1ecdc 2009-2010, kho\u1ea3ng 1\/4 tr\u1ebb em Ph\u1ea7n Lan \u0111\u01b0\u1ee3c tham gia m\u1ed9t s\u1ed1 lo\u1ea1i h\u00ecnh gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t - g\u1ea7n nh\u01b0 lu\u00f4n di\u1ec5n ra \u1edf tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng, trong m\u1ed9t ph\u1ea7n th\u00f2i gian nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh h\u00e0ng ng\u00e0y. (So v\u00f3i 1\/8 h\u1ecdc sinh M\u1ef9 nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ef1c c\u00e1c d\u1ecbch v\u1ee5 gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t trong c\u00f9ng n\u0103m.) Khi quan s\u00e1t Vuorinen n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh, t\u00f4i ngh\u0129 v\u1ec1 m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp \u1edf Washington, D.c. m\u00e0 t\u00f4i \u0111\u00e3 d\u00e0nh th\u00f2i gian \u1edf \u0111\u00f3 m\u1ed9t v\u00e0i n\u0103m tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y. Tr\u01b0\u1eddng n\u1eb1m trong m\u1ed9t khu ngh\u00e8o c\u1ee7a th\u00e0nh ph\u1ed1 v\u00f3i nhi\u1ec1u gia \u0111\u00ecnh \u0111ang ph\u1ea3i ch\u1eadt v\u1eadt sinh s\u1ed1ng. M\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean k\u1ef3 c\u1ef1u m\u00e0 t\u00f4i g\u1eb7p \u0111\u00e3 r\u1ea5t nhi\u1ec7t t\u00ecnh v\u00f3i m\u1ed9t l\u00f3p h\u1ecdc s\u00e1ng s\u1ee7a v\u00e0 g\u1ecdn g\u00e0ng. C\u00f4 \u0111\u00e3 t\u1ef1 tr\u1ea3 ti\u1ec1n \u0111\u1ec3 m\u1edf l\u00f3p h\u1ecdc. Tuy nhi\u00ean, khi n\u00f3i v\u1ec1 n\u1ec1n t\u1ea3ng c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc sinh l\u00f3p 4 c\u1ee7a m\u00ecnh, c\u00f4 ch\u1ec9 nh\u1ea5n m\u1ea1nh v\u00e0o khi\u1ebfm khuy\u1ebft nhi\u1ec1u nh\u1ea5t. C\u00f4 n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u1ec1 gia \u0111\u00ecnh c\u1ee7a tr\u1ebb nh\u01b0 th\u1ec3 h\u1ecd l\u00e0 nguy\u00ean nh\u00e2n khi\u1ebfn ch\u00fang k\u00e9m c\u1ecfi: \u201cC\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 \u1edf \u0111\u00e2y kh\u00f4ng bi\u1ebft c\u00e1ch nu\u00f4i d\u1ea1y con c\u00e1i h\u1ecd,\u201d c\u00f4 cho bi\u1ebft: \u201cH\u1ecd kh\u00f4ng bi\u1ebft b\u1ecdn tr\u1ebb c\u1ea7n g\u00ec \u0111\u1ec3 d\u1ea1y.\u201d C\u00f4 c\u1ea3m th\u1ea5y th\u1ef1c s\u1ef1 ti\u1ebfc cho c\u00e1c h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh, nh\u01b0ng s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng c\u1ea3m c\u1ee7a c\u00f4 c\u00f3 g\u00ec t\u1ed1t? Sau m\u1ed9t n\u0103m h\u1ecdc \u1edf l\u00f3p c\u1ee7a c\u00f4, c\u00e1c em h\u1ecdc sinh c\u00f2n \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m \u0111\u1ecdc th\u1ea5p hon m\u1ee9c trung","b\u00ecnh nhi\u1ec1u so v\u00f3i l\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean ch\u00fang g\u1eb7p c\u00f4. Ch\u00fang \u0111\u00e3 \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch t\u1ec7 hon nh\u1eefng tr\u1ebb c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p kh\u00e1c, nh\u1eefng tr\u1ebb \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u n\u0103m h\u1ecdc \u1edf c\u00f9ng c\u1ea5p \u0111\u1ed9 trong c\u00f9ng th\u00e0nh ph\u1ed1. Tuy nhi\u00ean, c\u00f4 c\u00f3 v\u1ebb l\u1ea1c quan \u0111\u1ebfn m\u1ee9c k\u1ef3 qu\u1eb7c v\u1ec1 nh\u1eefng k\u1ebft qu\u1ea3 n\u00e0y. C\u00e2u chuy\u1ec7n v\u1ec1 s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng gi\u1ea3i th\u00edch t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi th\u1ee9, ngay c\u1ea3 khi n\u00f3 kh\u00f4ng th\u1ec3. N\u1ed7i s\u1ee3 v\u00e0 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng \u1ede tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a Vuorinen, h\u1ecdc sinh l\u00f3p 5 \u0111\u1ec1u thi to\u00e1n s\u1edbm hai n\u0103m. \u0110\u00f3 l\u00e0 c\u00e1ch ch\u00ednh ph\u1ee7 Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ea3m b\u1ea3o r\u1eb1ng c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u0111ang ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng hi\u1ec7u qu\u1ea3. Kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 \u1edf M\u1ef9, c\u00e1c b\u00e0i ki\u1ec3m tra ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng \u1edf \u0111\u00e2y nh\u1eafm m\u1ee5c ti\u00eau \u0111\u1ebfn t\u00ednh ch\u00ednh x\u00e1c; ch\u00ednh ph\u1ee7 ch\u1ec9 ki\u1ec3m tra m\u1ed9t nh\u00f3m h\u1ecdc sinh. B\u00e0i ki\u1ec3m tra th\u01b0\u1eddng ch\u1ec9 m\u1ea5t m\u1ed9t gi\u1edd. So v\u00f3i ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan, h\u1ecdc sinh tr\u01b0\u1eddng Tiistil\u00e1 \u0111\u1ea1t k\u1ebft qu\u1ea3 tr\u00ean trung b\u00ecnh. Th\u1eadt \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng: Cao hon m\u1ee9c trung b\u00ecnh \u1edf Ph\u1ea7n Lan c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 cao hon m\u1ee9c trung b\u00ecnh \u1edf b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111\u00e2u. H\u1ecdc sinh \u1edf Tiistil\u00e1 r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng v\u00e0 gi\u1ecfi to\u00e1n. Ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng nh\u01b0 m\u1ed9t ngu\u1ed3n c\u1ea3m h\u1ee9ng. N\u00f3 c\u0169ng kh\u00e1c v\u00f3i h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc M\u1ef9 \u1edf m\u1ecdi kh\u00eda c\u1ea1nh. Th\u1ee9 nh\u1ea5t, h\u1ecdc sinh th\u1ef1c s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng t\u1eeb t\u00ecnh tr\u1ea1ng kinh t\u1ebf \u0111\u1ebfn ngu\u1ed3n g\u1ed1c d\u00e2n t\u1ed9c. Ba tr\u0103m tr\u1ebb c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh ngh\u00e8o, nh\u0169ng ng\u01b0\u1eddi s\u1ed1ng trong nh\u0169ng c\u0103n nh\u00e0 nh\u1ecf, \u0111\u00f4ng \u0111\u00fac v\u00e0 t\u1eeb c\u1ea3 c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh gi\u00e0u c\u00f3, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi s\u1ed1ng g\u1ea7n bi\u1ec3n. Th\u1ee9 hai, ch\u00ednh ph\u1ee7 Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ea7u t\u01b0 th\u00eam ti\u1ec1n cho h\u1ecdc sinh nh\u1eadp c\u01b0 \u0111\u1ec3 gi\u00fap chi tr\u1ea3 cho vi\u1ec7c gi\u1ea3ng d\u1ea1y ng\u00f4n ng\u1eef chuy\u00ean s\u00e2u cho ch\u00fang. Nh\u1eefng kh\u00e1c bi\u1ec7t kh\u00e1c \u0111\u00f3 l\u00e0 Tiistil\u00e1 c\u00f3 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e0o t\u1ea1o b\u00e0i b\u1ea3n. Vuorinen \u0111\u00e3 kh\u00f4ng \u0111\u1ed7 v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng s\u01b0 ph\u1ea1m t\u1eeb \u0111\u1ea7u. Hay sau \u0129\u1ea7n th\u1eed s\u1ee9c th\u1ee9 hai c\u0169ng v\u1eady. \u0110i\u1ec3m thi c\u1ee7a anh kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 cao. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, sau khi d\u00e0nh nhi\u1ec1u n\u0103m t\u00edch l\u0169y kinh nghi\u1ec7m nh\u01b0 m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean tr\u1ef1 gi\u1ea3ng, Vuorinen \u0111\u00e3 \u0111\u1ed7 trong l\u1ea7n th\u1eed s\u1ee9c th\u1ee9 ba. Anh kh\u00f4ng th\u1ea5y nh\u1eefng g\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc \u1edf \u0111\u1ea1i h\u1ecdc h\u1eefu \u00edch nh\u01b0 kinh nghi\u1ec7m gi\u1ea3ng d\u1ea1y th\u1ef1c t\u1ebf, nh\u01b0ng anh c\u0169ng kh\u00f4ng thi\u00ean v\u1ec1 qu\u00e1 tr\u00ecnh n\u00e0o. Khi t\u00f4i \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb anh \u0111\u01b0a ra l\u00f2i khuy\u00ean \u0111\u1ed1i v\u00f3i Hoa K\u1ef3, anh n\u00f3i: \u201cC\u00f4 n\u00ean b\u1eaft \u0111\u1ea7u ch\u1ecdn \u0111\u1ed9i ng\u0169 gi\u00e1o vi\u00ean m\u1ed9t c\u00e1ch th\u1eadn tr\u1ecdng hon v\u00e0 khuy\u1ebfn kh\u00edch h\u1ecd nhi\u1ec1u hon. \u0110\u1ed9ng l\u1ef1c l\u00e0 ti\u1ec1n b\u1ea1c. Ti\u1ebfp \u0111\u1ebfn l\u00e0 s\u1ef1 t\u00f4n tr\u1ecdng. Tr\u00f9ng ph\u1ea1t kh\u00f4ng bao gi\u1edd l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1ch hay \u1edf tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc.\u201d \u0110\u1ed1i v\u00f3i Vuorinen, quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 quan tr\u1ecdng nh\u01b0 ti\u1ec1n b\u1ea1c. Vuorinen \u0111\u00e3 l\u00e0m vi\u1ec7c t\u1ea1i 10 tr\u01b0\u1eddng trong 15 n\u0103m, nhung anh th\u00edch Tiistil\u00e3 nh\u1ea5t. L\u00fd do c\u1ee7a anh c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 l\u00fd do c\u1ee7a c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean h\u00e0i l\u00f2ng \u1edf kh\u1eafp m\u1ecdi noi: \u201cT\u00f4i th\u00edch c\u00f4 hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng. C\u00f4 \u1ea5y bi\u1ebft ph\u1ea3i l\u00e0m g\u00ec,\u201d anh n\u00f3i. \u201cT\u00f4i c\u1ea3m th\u1ea5y t\u00f4i \u0111\u01b0\u1ee3c tin c\u1eady. V\u00e0 m\u1ed7i khi t\u00f4i c\u1ea7n s\u1ef1 gi\u00fap \u0111\u1ee1, t\u00f4i tin c\u00f4 \u1ea5y s\u1ebd gi\u00fap t\u00f4i.\u201d C\u00f4 hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng, Mirja Pirinen, \u0111\u00e3 l\u00e0m vi\u1ec7c t\u1ea1i \u0111\u00e2y 15 n\u0103m, t\u1eeb khi tr\u01b0\u1eddng c\u00f2n \u00edt \u0111a d\u1ea1ng hon. C\u00f4 \u0111\u01b0a t\u00f4i \u0111i m\u1ed9t v\u00f2ng v\u00e0 d\u00f9ng l\u1ea1i \u1edf s\u00e2n choi, noi m\u1ed9t nh\u00f3m c\u00e1c c\u00f4 g\u00e1i H\u1ed3i gi\u00e1o tr\u00f9m kh\u0103n h\u1ed3ng nh\u1ea3y d\u00e2y trong n\u1eafng. Trong t\u00e1m n\u0103m l\u00e0m hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng, Pirinen \u0111\u00e3 kh\u00f4ng \u0111u\u1ed5i vi\u1ec7c b\u1ea5t c\u1ee9 gi\u00e1o vi\u00ean c\u01a1 h\u1eefu n\u00e0o \u1edf Tiistil\u00e1. Nh\u01b0 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean Ph\u1ea7n Lan g\u1ea7n nh\u01b0 kh\u00f4ng bao gi\u1edd b\u1ecb m\u1ea5t vi\u1ec7c","do th\u00e0nh t\u00edch. H\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o v\u1ec7 b\u1edfi m\u1ed9t h\u1ecdp \u0111\u1ed3ng li\u00ean k\u1ebft ch\u1eafc ch\u1eafn. Tuy nhi\u00ean, vi\u1ec7c qu\u1ea3n l\u00fd l\u1ef1c l\u01b0\u1ee3ng lao \u0111\u1ed9ng m\u1ed9t c\u00e1ch linh ho\u1ea1t s\u1ebd d\u1ec5 d\u00e0ng hon n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u00e1o d\u1ee5c t\u1ed1t, \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e0o t\u1ea1o m\u1ed9t c\u00e1ch ch\u1eb7t ch\u1ebd v\u00e0 tr\u1ea3 l\u01b0ong h\u1eadu h\u0129nh ngay t\u1eeb \u0111\u1ea7u. \u0110\u1ed1i v\u00f3i t\u00f4i, Tiistil\u00e3 gi\u1ed1ng m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng chu\u1ea9n. Pirinen l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi th\u00f4ng minh v\u00e0 c\u00f3 t\u1ed5 ch\u1ee9c. C\u00f4 l\u00e0 hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng duy nh\u1ea5t t\u00f4i g\u1eb7p \u1edf b\u1ea5t k\u1ef3 ch\u00e2u l\u1ee5c n\u00e0o c\u00f3 th\u1ec3 cho t\u00f4i bi\u1ebft ch\u00ednh x\u00e1c s\u1ed1 ti\u1ec1n m\u00e0 ch\u00ednh ph\u1ee7 \u0111\u00e3 chi cho m\u1ed7i h\u1ecdc sinh. (\u1ede c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng kh\u00e1c, \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t con s\u1ed1 b\u00ed \u1ea9n c\u1ea7n nhi\u1ec1u cu\u1ed9c \u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i m\u00f3i c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ef1c.) Nh\u1edd \u0111\u00f3, Pirinen \u0111\u00e3 d\u1eabn l\u1ed1i Tiistil\u0103 tr\u1ea3i qua m\u1ed9t chuy\u1ec3n \u0111\u1ed5i l\u1edbn th\u00e0nh c\u00f4ng, th\u00edch \u1ee9ng v\u00f3i s\u1ef1 gia t\u0103ng \u0111\u1ed9t bi\u1ebfn s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh kh\u00f4ng th\u1ec3 n\u00f3i ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan. Nh\u01b0ng kh\u00f4ng ph\u1ea3i ai trong khu v\u1ef1c c\u0169ng d\u00e0nh ni\u1ec1m tin nh\u01b0 v\u1eady v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc. \u201cM\u1ed9t s\u1ed1 ph\u1ee5 huynh \u1edf khu v\u1ef1c n\u00e0y n\u00f3i r\u1eb1ng h\u1ecd kh\u00f4ng bao gi\u1edd mu\u1ed1n con m\u00ecnh h\u1ecdc \u1edf tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y,\u201d Pirinen n\u00f3i v\u00f3i t\u00f4i m\u1ed9t v\u1ea5n \u0111\u1ec1 r\u1ea5t hi\u1ec3n nhi\u00ean. \u0110\u00f4i khi, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 cho con em h\u1ecd nh\u1eadp h\u1ecdc ph\u1ea3i b\u1ea3o v\u1ec7 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a m\u00ecnh tr\u01b0\u1edbc nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi h\u00e0ng x\u00f3m. T\u1ea1i sao? C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 lo l\u1eafng v\u1ec1 nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb nh\u1eadp c\u01b0. H\u1ecd lo l\u1eafng khi c\u00f3 6% ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 v\u00e0 lo l\u1eafng hon khi t\u1ef7 l\u1ec7 \u0111\u00f3 gi\u1edd l\u00e0 30%. Pirinen \u0111\u00e3 ph\u1ea3i r\u1ea5t n\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u1ec3 thuy\u1ebft ph\u1ee5c h\u1ecd r\u1eb1ng tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a c\u00f4 t\u1ed1t, d\u00f9 c\u00f3 s\u1ef1 \u0111a d\u1ea1ng v\u1ec1 h\u1ecdc sinh. H\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng c\u00f3 tr\u01b0\u1eddng t\u01b0, tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng hay d\u00e2n l\u1eadp n\u00e0o \u1edf Ph\u1ea7n Lan. Tuy nhi\u00ean, t\u00f4i kh\u00e1m ph\u00e1 ra r\u1eb1ng, vi\u1ec7c l\u1ef1a ch\u1ecdn tr\u01b0\u1eddng r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng. Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb s\u1ed1ng g\u1ea7n tr\u01b0\u1eddng Tiistil\u0103 c\u00f3 th\u1ec3 xin h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng qu\u1ed1c t\u1ebf \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t, c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng khoa h\u1ecdc, \u00e2m nh\u1ea1c ho\u1eb7c ngo\u1ea1i ng\u1eef qu\u1ed1c t\u1ebf, v\u1ed1n l\u00e0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp ch\u1ec9 nh\u1eadn h\u1ecdc sinh c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch cao (m\u1ed9t th\u1ef1c t\u1ebf m\u00e0 \u0111\u00f4i khi \u1ee7ng h\u1ed9 nh\u1eefng b\u1eadc cha m\u1eb9 c\u00f3 thu nh\u1eadp cao ho\u1eb7c h\u1ecdc v\u1ea5n cao). C\u00e1c thanh thi\u1ebfu ni\u00ean c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 ch\u1ecdn h\u1ecdc trung h\u1ecdc ngh\u1ec1 v\u00e0 kho\u1ea3ng m\u1ed9t n\u1eeda trong s\u1ed1 ch\u00fang quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh nh\u01b0 v\u1eady. Ch\u00ednh ph\u1ee7 Ph\u1ea7n Lan g\u1ea7n \u0111\u00e2y kh\u00f4ng ng\u1ea1i chi ti\u1ec1n th\u01b0\u1edfng v\u00e0 kinh ph\u00ed ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng cho c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y ngh\u1ec1, v\u00ec v\u1eady c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc gi\u1ed1ng nh\u01b0 tr\u01b0\u1eddng Kim \u0111\u00e3 ph\u1ea3i n\u1ed7 l\u1ef1c hon n\u1eefa \u0111\u1ec3 gi\u1eef h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh. Th\u00f4ng th\u01b0\u1eddng, c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng Ph\u1ea7n Lan kh\u00f4ng c\u00f4ng b\u1ed1 c\u00f4ng khai k\u1ebft qu\u1ea3 thi, nh\u01b0ng Pirinen \u0111\u00e3 \u0111\u0103ng \u0111i\u1ec3m h\u1ecdc c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng tr\u00ean trang web \u0111\u1ec3 tr\u1ea5n an c\u00e1c b\u1eadc ph\u1ee5 huynh. V\u00f3i nhi\u1ec1u h\u1ecdc sinh \u0111a d\u1ea1ng, d\u1eef li\u1ec7u b\u00e0i thi tr\u1edf n\u00ean c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb hon, kh\u00f4ng ch\u1ec9 \u0111\u1ec3 theo d\u00f5i hi\u1ec7u qu\u1ea3 c\u1ee7a nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng, m\u00e0 c\u00f2n l\u00e0m d\u1ecbu b\u1ee9t n\u1ed7i lo l\u1eafng c\u1ee7a cha m\u1eb9. \u1ede m\u1ecdi qu\u1ed1c gia, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 c\u1ed1 g\u1eafng \u0111\u1ec3 con c\u00e1i h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c v\u00e0o h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u1ed1t nh\u1ea5t. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t ch\u00e2n l\u00fd ph\u1ed5 qu\u00e1t kh\u00e1c v\u00e0 ai c\u00f3 th\u1ec3 tr\u00e1ch h\u1ecd? v\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u00e0 l\u00e0m sao x\u00e1c \u0111\u1ecbnh \u0111\u01b0\u1ef1c tr\u01b0\u1eddng t\u1ed1t nh\u1ea5t. Do thi\u1ebfu th\u00f4ng tin c\u1ee5 th\u1ec3, c\u00e1c v\u1ecb ph\u1ee5 huynh c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng \u0111\u00e1nh gi\u00e1 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng d\u1ef1a tr\u00ean tin \u0111\u1ed3n, m\u00e0u da, d\u00e2n t\u1ed9c, ho\u1eb7c m\u1ee9c thu nh\u1eadp c\u1ee7a h\u1ecdc sinh v\u00e0 gia \u0111\u00ecnh h\u1ecd. N\u1ebfu m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed3ng \u00fd r\u1eb1ng t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec1u \u0111\u1ea1t ti\u00eau chu\u1ea9n c\u01a1 s\u1edf nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, nh\u01b0 \u1edf Ph\u1ea7n Lan, th\u00ec cu\u1ed9c c\u1ea1nh tranh s\u1ebd di\u1ec5n ra trong h\u00f2a b\u00ecnh. Tuy nhi\u00ean, khi c\u00f3 c\u00e0ng nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp c\u01b0 \u0111\u1ebfn, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 tr\u1edf n\u1ebfn \u00edt tin t\u01b0\u1edfng v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc hon. Th\u1eadm ch\u00ed \u1edf Ph\u1ea7n Lan, v\u00f3i l\u1ecbch s\u1eed l\u00e2u d\u00e0i v\u1ec1 s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng, v\u1eabn c\u00f3 nh\u1eefng b\u00e1o c\u00e1o v\u1ec1 vi\u1ec7c ph\u1ee5 huynh chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn c\u00e1c v\u00f9ng kh\u00e1c t\u1ea1i Helsinki \u0111\u1ec3 tr\u00e1nh c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng v\u00f3i ch\u1ec9 10% tr\u1ebb nh\u1eadp c\u01b0.","\u201cKh\u00f4ng c\u00f2n nghi ng\u1edd g\u00ec n\u1eefa, t\u1ea5t c\u1ea3 ch\u00fang ta \u0111\u1ec1u mu\u1ed1n s\u1ed1ng trong m\u1ed9t b\u1ea7u kh\u00f4ng kh\u00ed \u0111a v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 khoan dung,\u201d m\u1ed9t b\u00e0 m\u1eb9 n\u00f3i v\u00f3i t\u1edd Helsing\u1ec9n Sanomat c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan v\u00e0o n\u0103m 2011, gi\u1ea3i th\u00edch l\u00fd do t\u1ea1i sao con m\u00ecnh nh\u1eadp h\u1ecdc t\u1ea1i m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng n\u1eb1m ngo\u00e0i khu ph\u1ed1 gia \u0111\u00ecnh c\u00f4 \u0111ang sinh s\u1ed1ng. \u201cNh\u01b0ng th\u1ef1c t\u1ebf l\u00e0 n\u1ebfu c\u00f3 nhi\u1ec1u tr\u1ebb kh\u00f4ng n\u00f3i ti\u1ebfng Ph\u1ea7n Lan, gi\u00e1o vi\u00ean s\u1ebd d\u00e0nh nhi\u1ec1u th\u00f2i gian hon cho ch\u00fang.\u201d Ng\u01b0\u1eddi m\u1eb9 kh\u00f4ng bi\u1ebft b\u1ea5t k\u1ef3 \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0o t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ecba ph\u01b0ong, nh\u01b0ng c\u00f4 nghe ng\u01b0\u1eddi ta \u0111\u1ed3n v\u1eady. T\u00f4i t\u1ef1 h\u1ecfi \u0111i\u1ec1u g\u00ec s\u1ebd x\u1ea3y ra trong m\u1ed9t th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u1ef1 do th\u1eadt s\u1ef1, trong \u0111\u00f3 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 c\u00f3 c\u00e1i nh\u00ecn s\u00e2u s\u1eafc v\u1ec1 s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd c\u1ee7a m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc v\u00e0 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ee7a n\u00f3, ch\u1ee9 kh\u00f4ng \u0111on thu\u1ea7n ch\u1ec9 v\u1ec1 th\u1ea9m m\u1ef9 c\u1ee7a t\u00f2a nh\u00e0 ho\u1eb7c t\u00f4n gi\u00e1o c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc sinh. M\u1ed9t s\u1ed1 nh\u00e0 c\u1ea3i c\u00e1ch gi\u00e1o d\u1ee5c v\u00e0 ch\u00ednh tr\u1ecb gia ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tin r\u1eb1ng c\u1ea1nh tranh nhi\u1ec1u hon s\u1ebd ch\u1ec9 d\u1eabn \u0111\u1ebfn m\u1ed9t lo\u1ea1i k\u1ebft c\u1ee5c, th\u00fac \u0111\u1ea9y c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ebft qu\u1ea3 t\u1ed1t hon ho\u1eb7c \u0111\u00f3ng c\u1eeda. V\u00e0o th\u00f2i \u0111i\u1ec3m \u0111\u00f3, 11% tr\u1ebb em M\u1ef9 \u0111\u0103ng k\u00fd h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 - th\u1ea5p hon m\u1ee9c trung b\u00ecnh \u0111\u1ed1i v\u00f3i c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n. Theo s\u1ed1 li\u1ec7u c\u1ee7a PISA, c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 th\u1ee5c kh\u00f4ng t\u0103ng th\u00eam nhi\u1ec1u gi\u00e1 tr\u1ecb; h\u1ecdc sinh c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m PISA cao hon h\u1ecdc sinh c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng, nhung kh\u00f4ng t\u1ed1t hon so v\u00f3i k\u1ef3 v\u1ecdng n\u1ebfu ch\u00fang h\u1ecdc tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng, d\u1ef1a tr\u00ean t\u00ecnh tr\u1ea1ng kinh t\u1ebf x\u00e3 h\u1ed9i c\u1ee7a ch\u00fang. C\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng (m\u1ed9t lo\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp t\u1ef1 ch\u1ee7 hon \u1edf nhi\u1ec1u th\u00e0nh ph\u1ed1 c\u1ee7a M\u1ef9) chi\u1ebfm th\u00eam 5% h\u1ecdc sinh n\u1eefa. Nhung \u1edf \u0111\u00e2y, c\u00e1c l\u1ee3i \u00edch c\u0169ng r\u1ea5t kh\u00e1c nhau t\u00f9y thu\u1ed9c t\u00f9ng tr\u01b0\u1eddng. C\u1ea1nh tranh t\u1ed3n t\u1ea1i kh\u1eafp m\u1ecdi noi, ngay c\u1ea3 khi \u0111\u00f4i l\u00fac ta kh\u00f4ng th\u1ec3 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra n\u00f3. \u1ede c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n, 3\/4 tr\u1ebb h\u1ecdc t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc c\u1ea1nh tranh \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ef1c h\u1ecdc sinh b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0y hay c\u00e1ch kh\u00e1c. Nhung \u1edf M\u1ef9 v\u00e0 h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, s\u1ef1 c\u1ea1nh tranh r\u1ea5t nh\u1ecf v\u00e0 b\u1ecb b\u00f3p m\u00e9o b\u1edfi vi\u1ec7c thi\u1ebfu th\u00f4ng tin. Theo t\u00f4i, th\u1ef1c s\u1ef1 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t noi tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i v\u00f3i m\u1ed9t th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u1ef1 do th\u1ef1c s\u1ef1 cho gi\u00e1o d\u1ee5c, noi cung c\u1ea5p v\u00e0 \u0111\u00f2i h\u1ecfi c\u00e1c m\u1ee9c gi\u00e1 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh v\u00e0 kh\u00e1ch h\u00e0ng c\u00f3 th\u00f4ng tin g\u1ea7n nh\u01b0 ho\u00e0n h\u1ea3o. Noi \u0111\u00f3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 Hoa K\u1ef3. Noi n\u00e0y h\u1ea7u nh\u01b0 c\u0169ng r\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 t\u00ecm th\u1ea5y \u1edf b\u1ea5t k\u1ef3 h\u1ec7 th\u1ed1ng tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp n\u00e0o tr\u00ean h\u00e0nh tinh. Gi\u1edd \u0111\u00e2y, t\u00f4i \u0111\u00e1nh gi\u00e1 cao t\u1ea7m quan tr\u1ecdng c\u1ee7a s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd, t\u00f4i mu\u1ed1n xem li\u1ec7u c\u00f3 th\u1ec3 nhanh ch\u00f3ng \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00f3 nh\u1edd s\u1ef1 c\u1ea1nh tranh hay kh\u00f4ng. \u0110\u00ea\u2019 t\u00ecm hi\u1ec3u, t\u00f4i \u0111\u00e3 ph\u1ea3i \u0111i\u1ec1u tra c\u00e1c hagwon c\u1ee7a H\u00e0n Qu\u1ed1c, m\u1ed9t ph\u00e9p th\u1eed c\u00f9ng l\u00fac cho nh\u1eefng th\u1ee9 t\u1ed1t nh\u1ea5t v\u00e0 t\u1ed3i t\u1ec7 nh\u1ea5t.","G i\u00f3o v i\u00ea n rv\u1ed5i ti\u1ebfng: A n d re w Kjm d a y \u1edf m \u00f4 t ha\u01a1gw on l\u1edbn ta i q<u\u1ecaJ\u1ea7\u1ed5nn D a e ch \u1ec9r-d o n qg c\u1ee7 a Seoul. Ch\u01b0\u01a1ng 9 . GI\u00c1O VI\u00caN B\u00d4N TRI\u1ec6U Khi Andrevv Kim d\u1ea1y ti\u1ebfng Anh, anh n\u00f3i nh\u1ecf v\u00e0o chi\u1ebfc micro kh\u00f4ng d\u00e2y b\u00e9 x\u00edu \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eafn v\u00e0o tai ph\u1ea3i. Anh vi\u1ebft tr\u00ean m\u1ed9t chi\u1ebfc b\u1ea3ng \u0111en c\u0169. Anh c\u00f3 v\u1ebb kh\u00f4ng l\u00e0m b\u1ea5t c\u1eed \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00e1ng ch\u00fa \u00fd, nh\u01b0ng trong l\u00f3p, kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 r\u1ea5t nhi\u1ec1u l\u00f3p h\u1ecdc kh\u00e1c \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c, c\u00e1c h\u1ecdc sinh kh\u00f4ng h\u1ec1 ng\u1ee7 g\u1eadt. Andrew Kim ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ef1c b\u1ed1n tri\u1ec7u \u0111\u00f4-la trong n\u0103m 2010. \u1ede H\u00e0n Qu\u1ed1c, anh \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft \u0111\u1ebfn nh\u01b0 l\u00e0 m\u1ed9t th\u1ea7y gi\u00e1o ng\u00f4i sao, m\u1ed9t s\u1ef1 k\u1ebft h\u1ef1p t\u1eeb ng\u1eef m\u00e0 t\u00f4i ch\u01b0a t\u1eebng nghe \u0111\u1ebfn. Anh \u0111\u00e3 g\u1eafn b\u00f3 v\u00f3i ngh\u1ec1 d\u1ea1y h\u1ecdc hon 20 n\u0103m v\u00e0 qu\u00e3ng th\u00f2i gian n\u00e0y ch\u1ec9 d\u00e0nh \u1edf c\u00e1c l\u00f3p hagvvon d\u1ea1y th\u00eam sau gi\u1edd h\u1ecdc ch\u00ednh t\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a r\u1eb1ng anh \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3 ti\u1ec1n theo nhu c\u1ea7u v\u1ec1 c\u00e1c k\u1ef9 n\u0103ng c\u1ee7a anh, kh\u00f4ng gi\u1ed1ng c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean kh\u00e1c tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i. V\u00e0 anh \u0111\u01b0\u1ef1c s\u0103n t\u00ecm. T\u00f4i \u0111\u00e3 ph\u1ecfng v\u1ea5n Kim \u1edf v\u0103n ph\u00f2ng c\u1ee7a anh trong m\u1ed9t t\u00f2a nh\u00e0 cao t\u1ea7ng sang tr\u1ecdng \u1edf Seoul v\u00e0o th\u00e1ng S\u00e1u n\u0103m 2011. M\u1ed9t trong nh\u1eefng nh\u00e2n vi\u00ean c\u1ee7a anh \u0111\u00f3n t\u00f4i \u1edf c\u1eeda v\u00e0 m\u00f2i t\u00f4i u\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc. Ch\u00fang t\u00f4i ng\u1ed3i quanh m\u1ed9t chi\u1ebfc b\u00e0n v\u00e0 Kim cho bi\u1ebft anh l\u00e0m vi\u1ec7c kho\u1ea3ng 60 gi\u1edd m\u1ed7i tu\u1ea7n, m\u1eb7c d\u00f9 anh ch\u1ec9 d\u1ea1y ba b\u00e0i gi\u1ea3ng tr\u1ef1c ti\u1ebfp. Internet \u0111\u00e3 bi\u1ebfn c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a anh th\u00e0nh h\u00e0ng h\u00f3a. M\u1ed7i b\u00e0i gi\u1ea3ng anh th\u1ef1c hi\u1ec7n \u0111\u1ec1u \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u01b0a l\u00ean m\u1ea1ng, noi b\u1ecdn tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 mua c\u00e1c d\u1ecbch v\u1ee5 gi\u1ea3ng d\u1ea1y c\u1ee7a anh v\u00f3i m\u1ee9c gi\u00e1 3,5 \u0111\u00f4-la\/gi\u1edd. Th\u00f2i gian c\u00f2n l\u1ea1i, anh tr\u1ea3 l\u00f2i c\u00e1c y\u00eau c\u1ea7u tr\u1ef1c tuy\u1ebfn c\u1ee7a h\u1ecdc sinh \u0111\u1ec3 gi\u00fap \u0111\u1ee1 ch\u00fang, so\u1ea1n gi\u00e1o \u00e1n, vi\u1ebft s\u00e1ch gi\u00e1o khoa v\u00e0 s\u00e1ch b\u00e0i t\u1eadp. Anh \u0111\u00e3 vi\u1ebft kho\u1ea3ng 200 cu\u1ed1n s\u00e1ch. \u201cC\u00e0ng l\u00e0m vi\u1ec7c ch\u0103m ch\u1ec9, t\u00f4i c\u00e0ng ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ef1c nhi\u1ec1u ti\u1ec1n,\u201d anh n\u00f3i. \u201cT\u00f4i th\u00edch \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3.\u201d Anh c\u00f3 v\u1ebb kh\u00f4ng qu\u00e1 t\u1ef1 h\u00e0o v\u1ec1 m\u1ee9c l\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a m\u00ecnh, nh\u01b0ng c\u0169ng kh\u00f4ng x\u1ea5u h\u1ed5 v\u1ec1 n\u00f3. Ph\u1ea7n l\u1edbn thu nh\u1eadp c\u1ee7a anh \u0111\u1ebfn t\u1eeb 150.000 \u0111\u1ee9a tr\u1ebb xem b\u00e0i gi\u1ea3ng tr\u1ef1c tuy\u1ebfn c\u1ee7a anh m\u1ed7i n\u0103m. T\u00f4i nh\u1eadn ra r\u1eb1ng Kim l\u00e0 m\u1ed9t th\u01b0\u01a1ng hi\u1ec7u v\u00f3i chi ph\u00ed \u0111i k\u00e8m. Anh thu\u00ea 30 ng\u01b0\u1eddi gi\u00fap","anh qu\u1ea3n l\u00fd vi\u1ec7c gi\u1ea3ng d\u1ea1y. Anh \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh m\u1ed9t c\u00f4ng ty xu\u1ea5t b\u1ea3n \u0111\u1ec3 in s\u00e1ch c\u1ee7a ch\u00ednh m\u00ecnh. N\u1ebfu g\u1ecdi t\u00ean lo\u1ea1i h\u00ecnh n\u00e0y l\u00e0 d\u1ea1y k\u00e8m, ta \u0111\u00e3 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u1ea5p quy m\u00f4 v\u00e0 s\u1ef1 ph\u1ee9c t\u1ea1p c\u1ee7a n\u00f3. Megastudy, hagwon tr\u1ef1c tuy\u1ebfn m\u00e0 Kim l\u00e0m vi\u1ec7c, \u0111\u01b0\u1ef1c ni\u00eam y\u1ebft tr\u00ean th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee9ng kho\u00e1n H\u00e0n Qu\u1ed1c. C\u1ee9 b\u1ed1n tr\u1ebb em H\u00e0n Qu\u1ed1c l\u1ea1i c\u00f3 ba em tham gia v\u00e0o th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng d\u1ea1y k\u00e8m t\u01b0 nh\u00e2n. N\u0103m 20 11, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 chi g\u1ea7n 18 t\u1ef7 \u0111\u00f4-la v\u00e0o c\u00e1c trung t\u00e2m luy\u1ec7n thi, nhi\u1ec1u hon c\u1ea3 m\u1ee9c chi m\u00e0 ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean bang d\u00e0nh cho cu\u1ed9c chi\u1ebfn ma t\u00fay t\u1ea1i Hoa K\u1ef3. C\u00e1i g\u1ecdi l\u00e0 kinh doanh d\u1ea1y k\u00e8m mang l\u1ea1i qu\u00e1 nhi\u1ec1u l\u1ef1i nhu\u1eadn \u0111\u1ebfn m\u1ee9c n\u00f3 thu h\u00fat \u0111\u01b0\u1ef1c c\u00e1c kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u t\u01b0 t\u1eeb c\u00e1c t\u1eadp \u0111o\u00e0n l\u1edbn nh\u01b0 Goldman Sachs, Carlyle v\u00e0 A.I.G. S\u1ef1 tham gia c\u1ee7a c\u00e1c t\u1eadp \u0111o\u00e0n ng\u00e2n h\u00e0ng \u0111a qu\u1ed1c gia v\u00e0o gi\u00e1o d\u1ee5c, n\u00f3i chung, r\u1ea5t \u0111\u00e1ng ng\u1ea1i, v\u1eabn c\u00f3 \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3 r\u1ea5t li k\u1ef3 khi g\u1eb7p Andrevv Kim. L\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean, t\u00f4i g\u1eb7p m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1 ti\u1ec1n m\u00e0 c\u00e1c v\u1eadn \u0111\u1ed9ng vi\u00ean chuy\u00ean nghi\u1ec7p ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c. \u0110\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean - m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean - thu\u1ed9c nh\u00f3m 1%. Ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 tham v\u1ecdng v\u00e0 kh\u1ea3 n\u0103ng c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t nh\u00e2n vi\u00ean ng\u00e2n h\u00e0ng ho\u1eb7c m\u1ed9t lu\u1eadt s\u01b0 t\u1ea1i Hoa K\u1ef3, nh\u01b0ng \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c, anh ta mu\u1ed1n tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 r\u1ea5t gi\u00e0u c\u00f3. \u00dd t\u01b0\u1edfng \u0111\u00f3 th\u1eadt h\u1ea5p d\u1eabn. C\u00f3 c\u00e1ch n\u00e0o t\u1ed1t hon \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o r\u1eb1ng nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi gi\u1ecfi nh\u1ea5t v\u00e0 th\u00f4ng minh nh\u1ea5t g\u1eafn b\u00f3 v\u00f3i nghi\u1ec7p d\u1ea1y \u0111\u1ec3 bi\u1ebfn nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean gi\u1ecfi nh\u1ea5t th\u00e0nh c\u00e1c tri\u1ec7u ph\u00fa? C\u00f3 l\u1ebd H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 cung c\u1ea5p m\u1ed9t m\u00f4 h\u00ecnh cho th\u1ebf gi\u00f3i. Tuy nhi\u00ean, th\u1ebf gi\u00f3i hagwon r\u1ea5t b\u00ed \u1ea9n. Th\u1eadt kh\u00f3 \u0111\u1ec3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi ngo\u00e0i cu\u1ed9c hi\u1ec3u r\u00f5 ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p n\u00e0y ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng v\u00e0 b\u00f9ng n\u1ed5 nh\u01b0 th\u1ebf n\u00e0o. \u0110\u1ec3 t\u00ecm hi\u1ec3u v\u1ec1 c\u01a1 ch\u1ebf ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a n\u00f3, t\u00f4i \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn g\u1eb7p Lee Chae-yun, ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu chu\u1ed7i n\u0103m hagwon t\u1ea1i Seoul c\u00f3 t\u00ean l\u00e0 H\u1ecdc vi\u1ec7n Myungin. Ch\u00fang t\u00f4i \u0111\u00e3 d\u00f9ng b\u1eefa tr\u01b0a t\u1ea1i m\u1ed9t nh\u00e0 h\u00e0ng truy\u1ec1n th\u1ed1ng H\u00e0n Qu\u1ed1c, ng\u1ed3i tr\u00ean g\u1ed1i v\u00e0 \u0103n b\u1eb1ng \u0111\u0169a kim lo\u1ea1i. Lee hi\u1ec3u v\u1ec1 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng v\u00e0 t\u01b0 t\u01b0\u1eddng t\u1eadn m\u1ed9t c\u00e1ch b\u1ea5t th\u01b0\u1eddng. C\u00f4 \u0111\u00e3 t\u1eebng l\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean trong g\u1ea7n hai th\u1eadp k\u1ef7 t\u1ea1i m\u1ed9t s\u1ed1 tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp v\u00e0 m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc. Nh\u01b0ng b\u00e2y gi\u1edd, c\u00f4 gi\u1ed1ng m\u1ed9t CEO h\u01a1n. \u201cH\u1ecdc sinh l\u00e0 kh\u00e1ch h\u00e0ng.\u201d C\u00f4 \u0111\u00e3 n\u00f3i theo ngh\u0129a \u0111en. \u0110\u1ec3 tuy\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc vi\u00ean, c\u00e1c hagwon m\u1edf c\u1eeda t\u1ef1 do, g\u1eedi th\u01b0 h\u00e0ng lo\u1ea1t v\u00e0 d\u00e1n k\u1ebft qu\u1ea3 thi c\u1ee7a nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 t\u1ed1t nghi\u1ec7p c\u0169ng nh\u01b0 \u0111i\u1ec3m chu\u1ea9n c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc b\u00ean ngo\u00e0i l\u1ed1i v\u00e0o. Tr\u00ean th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng H\u00e0n Qu\u1ed1c, k\u1ebft qu\u1ea3 quan tr\u1ecdng h\u01a1n b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec kh\u00e1c. M\u1ed9t khi h\u1ecdc sinh \u0111\u00e3 \u0111\u0103ng k\u00fd, c\u00e1c nh\u00e2n vi\u00ean hagwon kh\u00f4ng ch\u1edd \u0111\u1ecdi ph\u1ee5 huynh h\u1ecfi \u0111\u1ebfn, sau \u0111\u00f3 ph\u00e0n n\u00e0n n\u1ebfu h\u1ecd thi\u1ebfu nhi\u1ec7t t\u00ecnh; c\u00e1c hagwon s\u1ebd t\u1ef1 ti\u1ebfp c\u1eadn h\u1ecd. Cha m\u1eb9 nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c tin nh\u1eafn khi con c\u00e1i c\u1ee7a h\u1ecd \u0111\u1ebfn hagvvon; sau \u0111\u00f3 h\u1ecd nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c tin nh\u1eafn kh\u00e1c n\u1eefa cho bi\u1ebft v\u1ec1 s\u1ef1 ti\u1ebfn b\u1ed9 c\u1ee7a h\u1ecdc sinh. Hai \u0111\u1ebfn ba l\u1ea7n m\u1ed9t th\u00e1ng, gi\u00e1o vi\u00ean g\u1ecdi v\u1ec1 nh\u00e0 h\u1ecdc sinh \u0111\u1ec3 ph\u1ea3n h\u1ed3i th\u00f4ng tin. N\u1ebfu ph\u1ee5 huynh kh\u00f4ng bi\u1ebft v\u1ec1 qu\u00e1 tr\u00ecnh h\u1ecdc c\u1ee7a con c\u00e1i h\u1ecd, c\u00e1c hagvvon, thay v\u00ec c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh, \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 \u0111\u00e3 th\u1ea5t b\u1ea1i. R\u1ea5t \u00edt c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u1edf M\u1ef9 l\u00e0m t\u00f3i \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u01b0 v\u1eady \u0111\u1ec3 ph\u1ee5c v\u1ee5 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi l\u00e0 kh\u00e1ch h\u00e0ng c\u1ee7a h\u1ecd. S\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t c\u01a1 b\u1ea3n nh\u1ea5t \u0111\u00f3 l\u00e0 c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u0111\u00e3 \u0111\u0103ng k\u00fd \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn h\u1ecdc c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ee5","th\u1ec3, ch\u1ee9 kh\u00f4ng ch\u1ec9 ch\u1ecdn hagwon, v\u00ec v\u1eady nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean c\u00f3 uy t\u00edn nh\u1ea5t s\u1ebd c\u00f3 nhi\u1ec1u h\u1ecdc sinh nh\u1ea5t. Andrew Kim c\u00f3 kho\u1ea3ng 120 h\u1ecdc sinh trong m\u1ed7i b\u00e0i gi\u1ea3ng, m\u1eb7c d\u00f9 c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc t\u1ea1i hagwon c\u1ee7a m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh c\u00f3 quy m\u00f4 nh\u1ecf hon nhi\u1ec1u. Th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 nh\u00e2n H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 t\u00e1ch r\u00f2i gi\u00e1o d\u1ee5c th\u00e0nh m\u1ed9t bi\u1ebfn th\u1ec3 tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb quan tr\u1ecdng nh\u1ea5t: ng\u01b0\u1eddi gi\u00e1o vi\u00ean. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y g\u1ea7n gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t ch\u1ebf \u0111\u1ed9 nh\u00e2n t\u00e0i thu\u1ea7n t\u00fay nh\u1ea5t c\u00f3 th\u1ec3 v\u00e0 v\u00f4 c\u00f9ng t\u00e0n nh\u1eabn. T\u1ea1i c\u00e1c hagvvon, gi\u00e1o vi\u00ean l\u00e0 c\u00e1c \u0111\u1eb7c v\u1ee5 mi\u1ec5n ph\u00ed. H\u1ecd kh\u00f4ng c\u1ea7n ch\u1ee9ng nh\u1eadn. H\u1ecd kh\u00f4ng c\u00f3 quy\u1ec1n l\u1ef1i ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed l\u00e0 ti\u1ec1n l\u01b0ong c\u1ee9ng; l\u01b0ong c\u1ee7a h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ef1c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh b\u1eb1ng s\u1ed1 h\u1ecdc sinh \u0111\u0103ng k\u00fd l\u00f3p c\u1ee7a h\u1ecd, theo m\u1ee9c t\u0103ng \u0111i\u1ec3m thi c\u1ee7a h\u1ecdc sinh v\u00e0 \u1edf nhi\u1ec1u hagvvon l\u00e0 theo k\u1ebft qu\u1ea3 \u0111i\u1ec1u tra s\u1ef1 h\u00e0i l\u00f2ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t cho h\u1ecdc sinh v\u00e0 cha m\u1eb9 ch\u00fang. \u0110\u00ea\u2019 t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean ng\u00f4i sao, gi\u00e1m \u0111\u1ed1c hagvvon nh\u01b0 Lee l\u00f9ng s\u1ee5c tr\u00ean Internet, \u0111\u1ecdc c\u00e1c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 c\u1ee7a cha m\u1eb9 h\u1ecdc sinh v\u00e0 xem b\u00e0i gi\u1ea3ng c\u1ee7a c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean. C\u00e1c hagvvon c\u1ea1nh tranh nhau th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean t\u00ecm c\u00e1ch c\u01b0\u00f3p gi\u00e1o vi\u00ean ng\u00f4i sao c\u1ee7a nhau. Nh\u01b0ng, c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 ng\u00f4i sao \u0111i\u1ec7n \u1ea3nh v\u00e0 c\u00e1c v\u00f2ng tuy\u1ec3n ch\u1ecdn k\u1ecbch b\u1ea3n ban \u0111\u1ea7u, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean c\u00f3 t\u00ean tu\u1ed5i lu\u00f4n \u0111i k\u00e8m v\u00f3i nh\u1eefng y\u00eau c\u1ea7u ri\u00eang. \u201cTh\u1ef1c s\u1ef1 r\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 gi\u1eef ch\u00e2n v\u00e0 qu\u1ea3n l\u00fd c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean gi\u1ecfi. B\u1ea1n c\u1ea7n ph\u1ea3i b\u1ea3o v\u1ec7 c\u00e1i t\u00f4i c\u1ee7a h\u1ecd,\u201d c\u00f4 m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi. Tuy nhi\u00ean, h\u1ea7u h\u1ebft gi\u00e1o vi\u00ean hagvvon kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 c\u00e1c ng\u00f4i sao. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i \u0111\u1ebfn d\u1ea1y ti\u1ebfng Anh \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c k\u1ec3 v\u1ec1 chuy\u1ec7n l\u00e0m vi\u1ec7c qu\u00e1 t\u1ea3i, trong \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n b\u1ea5t h\u1ecdp l\u00fd v\u00f3i m\u1ee9c ti\u1ec1n l\u01b0ong th\u1ea5p. \u0110a s\u1ed1 gi\u00e1o vi\u00ean hagwon ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ef1c \u00edt hon nhi\u1ec1u so v\u00f3i gi\u00e1o vi\u00ean tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng nhung do c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng s\u01b0 ph\u1ea1m H\u00e0n Qu\u1ed1c t\u1ea1o ra qu\u00e1 nhi\u1ec1u gi\u00e1o vi\u00ean t\u01b0ong lai n\u00ean s\u1ef1 c\u1ea1nh tranh \u0111\u1ec3 t\u00ecm vi\u1ec7c r\u1ea5t c\u0103ng th\u1eb3ng. T\u1ea1i c\u00e1c hagwon c\u1ee7a Lee, kho\u1ea3ng 1\/5 \u1ee9ng vi\u00ean \u0111\u1ebfn ph\u1ecfng v\u1ea5n tr\u1ef1c ti\u1ebfp. \u1ede \u0111\u00f3, c\u00f4 y\u00eau c\u1ea7u h\u1ecd d\u1ea1y th\u1eed hai b\u00e0i \u0111\u1ec3 c\u00f4 xem, m\u1ed9t vi\u1ec7c m\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean t\u01b0ong lai t\u1ea1i M\u1ef9 hi\u1ebfm khi \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb l\u00e0m tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u01b0\u1ef1c tuy\u1ec3n d\u1ee5ng. Theo c\u00e1ch \u0111\u00f3, c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 bi\u1ebft li\u1ec7u h\u1ecd c\u00f3 gi\u1ea3ng d\u1ea1y \u0111\u01b0\u1ef1c hay kh\u00f4ng. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c tuy\u1ec3n d\u1ee5ng ho\u00e0n to\u00e0n h\u1ecdp l\u00fd. Khi c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u01b0\u1ef1c ch\u1ea5p nh\u1eadn, Lee theo d\u00f5i s\u00e1t sao hi\u1ec7u qu\u1ea3 l\u00e0m vi\u1ec7c c\u1ee7a h\u1ecd. N\u1ebfu \u0111i\u1ec3m thi c\u1ee7a h\u1ecdc sinh ho\u1eb7c c\u00e1c con s\u1ed1 ghi danh c\u1ee7a m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ee5 th\u1ec3 n\u00e0o \u0111\u00f3 gi\u1ea3m, c\u00f4 \u0111\u01b0a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 v\u00e0o d\u1ea1ng th\u1eed th\u00e1ch. N\u1ebfu nh\u1eefng con s\u1ed1 v\u1eabn \u1edf m\u1ee9c th\u1ea5p sau s\u00e1u th\u00e1ng, c\u00f4 s\u1ebd \u0111\u1ec3 gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u00f3 r\u00f2i \u0111i. M\u1ed7i n\u0103m, c\u00f4 sa th\u1ea3i kho\u1ea3ng 10% gi\u00e1o vi\u00ean. (C\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u1edf M\u1ef9 sa th\u1ea3i 2% gi\u00e1o vi\u00ean h\u00e0ng n\u0103m do hi\u1ec7u su\u1ea5t k\u00e9m.) Theo \u00fd ki\u1ebfn c\u1ee7a Lee, s\u1ef1 linh ho\u1ea1t n\u00e0y \u0111\u00e3 t\u1ea1o n\u00ean m\u1ecdi s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t. C\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 s\u1eeda ch\u1eefa nh\u1eefng sai l\u1ea7m trong tuy\u1ec3n d\u1ee5ng v\u00e0 th\u00fac \u0111\u1ea9y nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean c\u00f2n l\u1ea1i n\u1ed7 l\u1ef1c hon n\u1eefa. C\u00f4 cho bi\u1ebft, gi\u00e1o vi\u00ean c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng, ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i, thi\u1ebfu \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c \u0111\u00f3, v\u00ec v\u1eady h\u1ecd l\u00e0m vi\u1ec7c k\u00e9m hi\u1ec7u qu\u1ea3 v\u00e0 th\u00fac \u0111\u1ea9y nhu c\u1ea7u c\u1ee7a c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 v\u1ec1 c\u00e1c hagwon. \u201cN\u1ebfu kh\u00f4ng c\u00f3 c\u00e1c hagwon th\u00ec \u0111i\u1ec3m PISA c\u1ee7a H\u00e0n Qu\u1ed1c s\u1ebd gi\u1ea3m m\u1ea1nh.\u201d Highest, Inc. Khi b\u1ea1n c\u1ee7a Eric, Jenny, t\u1eeb M\u1ef9 tr\u1edf v\u1ec1 H\u00e0n Qu\u1ed1c, c\u00f4 \u0111\u00e3 ghi danh v\u00e0o m\u1ed9t hagwon,","gi\u1ed1ng nh\u01b0 t\u1ea5t c\u1ea3 b\u1ea1n c\u00f9ng l\u00f3p 8 c\u1ee7a m\u00ecnh. \u1ede \u0111\u00f3, c\u00f4 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc l\u1ea1i m\u1ecdi th\u1ee9 tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u0111\u00e3 d\u1ea1y trong ng\u00e0y: Ti\u1ebfng H\u00e0n, to\u00e1n, khoa h\u1ecdc v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i h\u1ecdc. V\u00e0o h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c bu\u1ed5i t\u1ed1i, c\u00f4 \u1edf l\u1ea1i hagwon \u0111\u1ebfn t\u1eadn 10 gi\u1edd; tr\u01b0\u1edbc k\u1ef3 thi, c\u00f4 s\u1ebd \u1edf l\u1ea1i \u0111\u00e2y \u0111\u1ebfn n\u1eeda \u0111\u00eam. Jenny cho bi\u1ebft c\u00f4 \u0111\u00e3 h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eeb hagwon nhi\u1ec1u hon \u1edf tr\u01b0\u1eddng. Khi t\u00f4i h\u1ecfi t\u1ea1i sao, c\u00f4 b\u00e9 \u0111\u00e3 gi\u1ea3i th\u00edch \u0111on gi\u1ea3n r\u1eb1ng: \u201cCh\u00e1u ngh\u0129 hagwon t\u1ed1t hon b\u1edfi h\u1ecd d\u1ea1y hi\u1ec7u qu\u1ea3 hon.\u201d \u0110a ph\u1ea7n thanh thi\u1ebfu ni\u00ean H\u00e0n Qu\u1ed1c th\u00edch c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean hagwon hon c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng c\u1ee7a ch\u00fang. Trong m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t 6.600 h\u1ecdc sinh t\u1ea1i 116 tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc, h\u1ecdc sinh H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean hagwon c\u1ee7a ch\u00fang cao hon: c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean hagwon c\u00f3 s\u1ef1 chu\u1ea9n b\u1ecb t\u1ed1t hon, t\u1eadn t\u00e2m gi\u1ea3ng d\u1ea1y v\u00e0 t\u00f4n tr\u1ecdng \u00fd ki\u1ebfn c\u1ee7a h\u1ecdc sinh hon, ch\u00fang n\u00f3i. C\u00e1c h\u1ecdc sinh cho bi\u1ebft gi\u00e1o vi\u00ean hagwon l\u00e0 t\u1ed1t nh\u1ea5t khi x\u00e9t \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c \u0111\u1ed1i x\u1eed v\u00f3i h\u1ecdc sinh m\u1ed9t c\u00e1ch c\u00f4ng b\u1eb1ng, b\u1ea5t k\u1ec3 th\u00e0nh t\u00edch h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a ch\u00fang ra sao. C\u00e1c bi\u1ec7n ph\u00e1p khuy\u1ebfn kh\u00edch th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u1ef1 do d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 r\u1ea5t c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng, \u00edt nh\u1ea5t l\u00e0 theo \u00fd ki\u1ebfn c\u1ee7a c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng h\u1ecdc sinh. Gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u1ed1i x\u1eed v\u00f3i h\u1ecdc sinh nh\u01b0 kh\u00e1ch h\u00e0ng. Li\u1ec7u H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u00f3 l\u00e0 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng cho th\u1ea5y th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng \u0111ang ph\u00e1t tri\u1ec3n \u1edf M\u1ef9 c\u00f3 th\u1ec3 mang l\u1ea1i hi\u1ec7u qu\u1ea3? C\u1ea1nh tranh r\u00f5 r\u00e0ng \u0111\u00e3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn l\u1ee3i nhu\u1eadn v\u00e0 s\u1ef1 th\u00e2n thi\u1ec7n v\u00f3i kh\u00e1ch h\u00e0ng. Nh\u01b0ng h\u1ecdc sinh c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u hon \u1edf c\u00e1c hagwon? R\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 ph\u00e2n t\u00e1ch nh\u1eefng y\u1ebfu t\u1ed1 n\u00e0o \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra \u0111i\u1ec3m PISA cao c\u1ee7a H\u00e0n Qu\u1ed1c; c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp hay c\u00e1c hagvvon \u0111\u00e3 gi\u00fap tr\u1ebb \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh t\u00edch cao? Theo s\u1ed1 li\u1ec7u th\u1ed1ng k\u00ea, c\u00f3 v\u1ebb nh\u01b0 vi\u1ec7c h\u1ecdc th\u00eam d\u1eabn \u0111\u1ebfn \u0111i\u1ec3m thi cao hon, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t trong m\u00f4n to\u00e1n, nhung l\u1ecdi \u00edch \u0111\u1ed1i v\u00f3i m\u00f4n \u0111\u1ecdc hi\u1ec3u gi\u1ea3m \u0111\u00e1ng k\u1ec3 khi h\u1ecdc sinh l\u1edbn l\u00ean. D\u1eef li\u1ec7u PISA tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i cho th\u1ea5y ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a c\u00e1c b\u00e0i h\u1ecdc ngo\u00e0i gi\u1edd quan tr\u1ecdng hon s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a ch\u00fang. Ngo\u00e0i B\u1eafc M\u1ef9 v\u00e0 ch\u00e2u \u00c2u, vi\u1ec7c d\u1ea1y k\u00e8m t\u01b0 r\u1ea5t ph\u1ed5 bi\u1ebfn v\u00e0, \u1edf m\u1ecdi ch\u00e2u l\u1ee5c, ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a ch\u00fang c\u0169ng kh\u00e1c nhau r\u1ea5t nhi\u1ec1u. Nh\u01b0 \u1edf nhi\u1ec1u th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u1ef1 do, gi\u00e1 c\u1ea3 kh\u00f4ng m\u1ea5y li\u00ean quan \u0111\u1ebfn ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng, v \u00e0 \u0111\u00f3 l\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1. C\u00f3 m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00e2n c\u1ea5p trong ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng d\u1ea1y k\u00e8m. C\u00e1c b\u1ea1n gi\u00e0u c\u00f3 nh\u1ea5t trong l\u00f3p c\u1ee7a Jenny g\u1eb7p c\u00e1c gia s\u01b0 t\u01b0 nh\u00e2n \u0111\u1eaft \u0111\u1ecf \u0111\u1ec3 h\u1ecdc d\u01b0\u1edbi d\u1ea1ng m\u1ed9t th\u1ea7y m\u1ed9t tr\u00f2. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ef1c xem l\u00e0 m\u1ed9t d\u1ecbch v\u1ee5 cao c\u1ea5p. \u01a1enny \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn m\u1ed9t chu\u1ed7i c\u00e1c hagwon mang t\u00ean Highest c\u00f9ng v\u1edbi v\u00e0i b\u1ea1n c\u00f9ng l\u00f3p. Nh\u1eefng trung t\u00e2m ki\u1ec3u n\u00e0y cung c\u1ea5p d\u1ecbch v\u1ee5 d\u1ea1y k\u00e8m cho s\u1ed1 \u0111\u00f4ng. D\u1ecbch v\u1ee5 n\u00e0y kh\u00f4ng r\u1ebb, nh\u01b0ng ngay c\u1ea3 nh\u1eefng ph\u1ee5 huynh ngh\u00e8o \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u1eabn d\u00e0nh d\u1ee5m ti\u1ec1n \u0111\u1ec3 cho con c\u00e1i theo h\u1ecdc. C\u00f3 m\u1ed9t s\u1ed1 tr\u1ebb m\u00e0 cha m\u1eb9 kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 kh\u1ea3 n\u0103ng \u0111\u1ea7u t\u01b0 cho ch\u00fang h\u1ecdc theo hai h\u00ecnh th\u1ee9c n\u00e0y; ch\u00fang t\u1ef1 h\u1ecdc ho\u1eb7c tham gia v\u00e0o c\u00e1c ch\u01b0ong tr\u00ecnh h\u1ecdc th\u00eam sau gi\u1edd h\u1ecdc t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng. 8\/10 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 H\u00e0n Qu\u1ed1c cho bi\u1ebft h\u1ecd c\u1ea3m th\u1ea5y \u00e1p l\u1ef1c v\u1ec1 t\u00e0i ch\u00ednh do ph\u1ea3i chi tr\u1ea3 h\u1ecdc ph\u00ed hagvvon. Tuy nhi\u00ean, h\u1ecd v\u1eabn tr\u1ea3 c\u00e1c kho\u1ea3n ph\u00ed, v\u00f3i ni\u1ec1m tin r\u1eb1ng h\u1ecd c\u00e0ng tr\u1ea3 nhi\u1ec1u, con c\u00e1i h\u1ecd h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e0ng nhi\u1ec1u. S\u1ef1 b\u1ea5t b\u00ecnh \u0111\u1eb3ng \u0111\u00f3 khi\u1ebfn Andrevv Kim suy ngh\u0129. M\u1eb7c d\u00f9 h\u1ec7 th\u1ed1ng n\u00e0y \u0111\u00e3 gi\u00fap anh tr\u1edf th\u00e0nh tri\u1ec7u ph\u00fa, nh\u01b0ng anh kh\u00f4ng xem n\u00f3 nh\u01b0 l\u00e0 m\u1ed9t m\u00f4 h\u00ecnh ki\u1ec3u m\u1eabu \u0111\u1ed1i v\u00f3i b\u1ea5t c\u1ee9 ai. \u201cT\u00f4i kh\u00f4ng ngh\u0129 r\u1eb1ng \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1ch th\u1ee9c l\u00fd t\u01b0\u1edfng,\u201d anh n\u00f3i. \u201c\u0110i\u1ec1u n\u00e0y d\u1eabn \u0111\u1ebfn m\u1ed9t v\u00f2ng lu\u1ea9n qu\u1ea9n, c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh ngh\u00e8o l\u1ea1i truy\u1ec1n c\u00e1i ngh\u00e8o sang con c\u00e1i h\u1ecd.\u201d","Anh c\u0169ng ngh\u0129 r\u1eb1ng nhu c\u1ea7u v\u1ec1 hagwon ph\u1ea3n \u00e1nh s\u1ef1 th\u1ea5t b\u1ea1i c\u1ee7a c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng - m\u1ed9t ni\u1ec1m tin ph\u1ed5 bi\u1ebfn kh\u00f3 ch\u1ee9ng minh hay b\u00e1c b\u1ecf. R\u00f5 r\u00e0ng, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 tin r\u1eb1ng gi\u00e1o d\u1ee5c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc ch\u01b0a tho\u1ea3 \u0111\u00e1ng, nh\u01b0ng th\u1eadt kh\u00f3 \u0111\u1ec3 bi\u1ebft h\u1ecd c\u00f3 \u0111\u00fang hay kh\u00f4ng. Trong b\u1ea5t c\u1ee9 tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p n\u00e0o, gi\u1ed1ng nh\u01b0 B\u1ed9 tr\u01b0\u1edfng Gi\u00e1o d\u1ee5c H\u00e0n Qu\u1ed1c, Kim tin r\u1eb1ng Ph\u1ea7n Lan l\u00e0 m\u1ed9t h\u00ecnh m\u1eabu t\u1ed1t hon cho th\u1ebf gi\u00f3i. Anh \u0111\u00e3 ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u ti\u1ec1n t\u1eeb c\u00e1i v\u00f2ng lu\u1ea9n qu\u1ea9n \u0111\u00f3 v\u00e0 d\u1ef1 \u0111\u1ecbnh s\u1ebd v\u1eabn ti\u1ebfp t\u1ee5c cho \u0111\u1ebfn n\u0103m 2017, khi h\u1ecdp \u0111\u1ed3ng c\u1ee7a anh v\u00f3i Megastudy h\u1ebft h\u1ea1n. Sau \u0111\u00f3, anh mu\u1ed1n tr\u1edf l\u1ea1i cu\u1ed9c s\u1ed1ng b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng, Kim cho bi\u1ebft, c\u00f3 th\u1ec3 b\u1eb1ng c\u00e1ch gi\u00fap \u0111\u00e0o t\u1ea1o c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp. Anh c\u00f3 m\u1ed9t c\u1eadu con trai 6 tu\u1ed5i v\u00e0 kh\u00f4ng mu\u1ed1n c\u1eadu b\u00e9 l\u1edbn l\u00ean trong m\u1ed9t chi\u1ebfc n\u1ed3i \u00e1p su\u1ea5t. Cu\u1ed9c chi\u1ebfn hagwon T\u00f4i kh\u00f4ng g\u1eb7p b\u1ea5t c\u1ee9 ai \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c ca ng\u1ee3i h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c, th\u1eadm ch\u00ed c\u1ea3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0u l\u00ean nh\u1edd n\u00f3. B\u00e0i h\u1ecdc l\u00e0 n\u1ebfu thi\u1ebfu s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng - nh\u1eefng c\u01a1 h\u1ed9i c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a \u0111\u1ed1i v\u00f3i m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, ch\u1ee9 kh\u00f4ng ch\u1ec9 v\u00f3i t\u1ea7ng l\u00f3p th\u01b0\u1ee3ng l\u01b0u - h\u1ec7 th\u1ed1ng s\u1ebd s\u1ebd b\u1ecb t\u00ea li\u1ec7t v\u00e0 b\u00f3p m\u00e9o. Nh\u1eefng lo l\u1eafng c\u1ee7a cha m\u1eb9 s\u1ebd d\u1eabn \u0111\u1ebfn m\u1ed9t cu\u1ed9c ch\u1ea1y \u0111ua v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c. Ph\u1ea7n th\u01b0\u1edfng cho h\u1ecdc t\u1eadp \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c qu\u00e1 l\u1edbn v\u00e0 qu\u00e1 hi\u1ebfm, d\u1ef1a tr\u00ean c\u00e1c ti\u00eau ch\u00ed \u0111\u00e1nh gi\u00e1 qu\u00e1 c\u1ee9ng nh\u1eafc. H\u00e0ng n\u0103m, b\u00e1o ch\u00ed H\u00e0n Qu\u1ed1c phanh phui chuy\u1ec7n v\u1ec1 nh\u1eefng tai ti\u1ebfng gian l\u1eadn li\u00ean quan \u0111\u1ebfn gi\u00e1o vi\u00ean hagvvon, h\u1ecdc sinh v\u00e0 \u0111\u00f4i khi l\u00e0 c\u1ea3 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9. Trong n\u0103m 2007, kho\u1ea3ng 900 h\u1ecdc sinh H\u00e0n Qu\u1ed1c b\u1ecb h\u1ee7y b\u1ecf \u0111i\u1ec3m SAT do c\u00e1c c\u00e2u h\u1ecfi thi b\u1ecb r\u00f2 r\u1ec9. Trong nhi\u1ec1u th\u1eadp k\u1ef7, ch\u00ednh ph\u1ee7 H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 c\u1ed1 g\u1eafng ch\u1ebf ng\u1ef1 n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a t\u00e0n b\u1ea1o v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc n\u00e0y. C\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia \u0111\u00e3 \u0111e d\u1ecda, th\u1eadm ch\u00ed \u0111\u1ebfn m\u1ee9c c\u1ea5m c\u00e1c hagwon ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng trong nh\u1eefng n\u0103m 1980, khi \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc n\u1eb1m d\u01b0\u1edbi ch\u1ebf \u0111\u1ed9 \u0111\u1ed9c t\u00e0i. M\u1eb7c d\u00f9 v\u1eady, sau \u0111\u00f3 c\u00e1c hagwon tr\u1edf l\u1ea1i c\u00e0ng m\u1ea1nh m\u1ebd h\u01a1n. Sau khi ch\u00ednh ph\u1ee7 gi\u00f3i h\u1ea1n h\u1ecdc ph\u00ed hagvvon, kho\u1ea3ng m\u1ed9t n\u1eeda s\u1ed1 hagwon b\u1ea5t ch\u1ea5p c\u00e1c quy t\u1eafc, thu g\u1ea5p \u0111\u00f4i th\u1eadm ch\u00ed g\u1ea5p n\u0103m m\u1ee9c h\u1ecdc ph\u00ed cho ph\u00e9p. Ch\u1eb3ng c\u00f3 c\u00e1ch n\u00e0o mang l\u1ea1i hi\u1ec7u qu\u1ea3 b\u1edfi sau nh\u1eefng \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c m\u1ea1nh m\u1ebd nh\u1ea5t, t\u00ecnh h\u00ecnh v\u1eabn kh\u00f4ng \u0111\u1ed5i. Tr\u1ebb em H\u00e0n Qu\u1ed1c lao \u0111\u1ea7u v\u00e0o h\u1ecdc b\u1edfi ch\u00fang mu\u1ed1n v\u00e0o \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t trong nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc h\u00e0ng \u0111\u1ea7u c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. V\u00e0 ai c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ed5 l\u1ed7i cho ch\u00fang? Trong n\u0103m 2007, 9\/10 ch\u00e1nh \u00e1n T\u00f2a \u00e1n T\u1ed1i cao v\u00e0 c\u00e1c th\u1ea9m ph\u00e1n l\u00e0 c\u1ef1u h\u1ecdc sinh c\u1ee7a \u0110\u1ea1i h\u1ecdc Qu\u1ed1c gia Seoul, m\u1ed9t trong ba tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u. 4\/10 CEO c\u1ee7a c\u00e1c c\u00f4ng ty l\u1edbn t\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1. \u0110\u00ea\u2019 thay \u0111\u1ed5i nh\u1eefng \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c n\u00e0y, kh\u00f4ng ch\u1ec9 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc H\u00e0n Qu\u1ed1c m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi s\u1eed d\u1ee5ng lao \u0111\u1ed9ng c\u0169ng c\u1ea7n ph\u1ea3i thay \u0111\u1ed5i. Ch\u1ebf \u0111\u1ed9 nh\u00e2n t\u00e0i tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y v\u1ed1n cai tr\u1ecb cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a con tr\u1ebb c\u00f3 v\u1ebb kh\u00f4ng m\u1ea5y lan sang cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn. R\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 n\u00f3i ch\u1eafc ch\u1eafn, nh\u01b0ng h\u1ec7 th\u1ed1ng ph\u00e2n c\u1ea5p \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u00e3 gi\u00fap l\u00fd gi\u1ea3i cho t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ef1 t\u1eed \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c, v\u1ed1n \u0111i theo m\u1ed9t khu\u00f4n m\u1eabu b\u1ea5t ng\u1edd. D\u00f9 vi\u1ec7c h\u1ecdc h\u00e0nh ch\u1eadt v\u1eadt nh\u01b0 v\u1eady, nh\u01b0ng t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ef1 t\u1eed \u1edf thanh thi\u1ebfu ni\u00ean H\u00e0n Qu\u1ed1c kh\u00f4ng cao. Trong th\u1ef1c t\u1ebf, t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ef1 t\u1eed \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u1ed1i v\u1edbi h\u1ecdc sinh 15-19 tu\u1ed5i th\u1ea5p h\u01a1n so v\u1edbi \u1edf Ph\u1ea7n Lan, Ba Lan v\u00e0 Hoa K\u1ef3 c\u00f9ng v\u00f3i \u00edt nh\u1ea5t 14 qu\u1ed1c gia kh\u00e1c. Tuy nhi\u00ean, ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh H\u00e0n Qu\u1ed1c t\u1ef1 t\u1eed r\u1ea5t nhi\u1ec1u. T\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ef1 t\u1eed n\u00f3i chung c\u1ee7a H\u00e0n Qu\u1ed1c thu\u1ed9c nh\u00f3m cao nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi. L\u00fd do \u0111\u1eb1ng sau t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ef1 t\u1eed c\u1ee7a m\u1ed9t","qu\u1ed1c gia r\u1ea5t b\u00ed \u1ea9n v\u00e0 ph\u1ee9c t\u1ea1p, nh\u01b0ng c\u00f3 v\u1ebb r\u1eb1ng nh\u1eefng \u0111i\u1ec3m ngh\u1ebdn t\u1ed3i t\u1ec7 nh\u1ea5t trong h\u1ec7 th\u1ed1ng H\u00e0n Qu\u1ed1c n\u1eb1m \u1edf noi l\u00e0m vi\u1ec7c v\u00e0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh, thay v\u00ec ch\u1ec9 \u1edf c\u00e1c c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ea5p th\u1ea5p hon c\u1ee7a tr\u1ebb em. Cho \u0111\u1ebfn khi ph\u1ea7n c\u00f2n l\u1ea1i c\u1ee7a x\u00e3 h\u1ed9i thay \u0111\u1ed5i, c\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u1eabn ti\u1ebfp t\u1ee5c tung ra c\u00e1c cu\u1ed9c t\u1ea5n c\u00f4ng thi\u1ebfu th\u1ef1c t\u1ebf v\u00e0o n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a h\u1ecdc t\u1eadp 24 gi\u1edd li\u00ean t\u1ee5c. N\u00f3 gi\u1ed1ng nh\u01b0 tr\u00f2 choi Red Rover kh\u00f4ng h\u1ed3i k\u1ebft trong \u0111\u00f3 c\u00e1c quan ch\u1ee9c ch\u00ednh ph\u1ee7 li\u00ean t\u1ee5c t\u1ea5n c\u00f4ng v\u00e0o b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng nh\u1eefng \u00f4ng b\u1ed1 b\u00e0 m\u1eb9 H\u00e0n Qu\u1ed1c m\u1ea1nh hon g\u1ea5p 10 l\u1ea7n. Khi t\u00f4i \u0111\u1ebfn H\u00e0n Qu\u1ed1c, \u0111\u1ed9ng th\u00e1i m\u00f3i nh\u1ea5t c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 l\u00e0 th\u1ef1c thi l\u1ec7nh gi\u00f3i nghi\u00eam \u1edf c\u00e1c hagwon, ki\u1ec3m tra c\u00e1c trung t\u00e2m luy\u1ec7n thi v\u00e0o gi\u1eefa \u0111\u00eam v\u00e0 \u0111\u01b0a b\u1ecdn tr\u1ebb v\u1ec1 nh\u00e0 ng\u1ee7. Kh\u00f4ng th\u1ec3 t\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1ef1ng c\u00e1c l\u1ef1c l\u01b0\u1ef1ng thi h\u00e0nh lu\u1eadt ph\u00e1p c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7 s\u1ebd gi\u00e0nh chi\u1ebfn th\u1eafng trong v\u00f2ng Red Rover n\u00e0y, nh\u01b0ng t\u00f4i mong h\u1ecd v\u01b0\u1ee3t qua. Tu\u1ea7n tra c\u00f9ng c\u1ea3nh s\u00e1t gi\u00e1o d\u1ee5c Trong m\u1ed9t bu\u1ed5i t\u1ed1i th\u00e1ng S\u00e1u tr\u00f2i m\u01b0a, \u0111\u1ed9i tu\u1ea7n tra gi\u00e1o d\u1ee5c ban \u0111\u00eam c\u1ee7a Seoul t\u1eadp h\u1ecdp \u0111\u1ec3 \u0111i tu\u1ea7n. Vi\u1ec7c chu\u1ea9n b\u1ecb cho cu\u1ed9c \u0111\u1ed9t k\u00edch \u0111\u00e3 s\u1eb5n s\u00e0ng. Ch\u00fang t\u00f4i c\u00f3 tr\u00e0 v\u00e0 b\u00e1nh g\u1ea1o trong m\u1ed9t ph\u00f2ng h\u1ecdp s\u00e1ng \u0111\u00e8n, \u0111\u01b0\u1ef1c bao quanh b\u1edfi c\u00e1c ph\u00f2ng nh\u1ecf c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7. L\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0111\u1ed9i tu\u1ea7n tra l\u00e0 Cha Byoung-chul, m\u1ed9t quan ch\u1ee9c b\u1eadc trung t\u1ea1i v\u0103n ph\u00f2ng gi\u00e1o d\u1ee5c qu\u1eadn Gangnam, Seoul. Anh \u0111eo m\u1eaft k\u00ednh nh\u1ecf h\u00ecnh b\u1ea7u d\u1ee5c v\u00e0 m\u1eb7c m\u1ed9t chi\u1ebfc \u00e1o kho\u00e1c k\u1ebb s\u1ecdc b\u00ean ngo\u00e0i s\u01a1 mi tr\u1eafng pha v\u00e0ng. Kho\u1ea3ng 10 gi\u1edd 20 ph\u00fat, Cha h\u00fat thu\u1ed1c trong b\u00e3i \u0111\u1eadu xe. \u201cCh\u00fang t\u00f4i kh\u00f4ng xu\u1ea5t qu\u00e2n l\u00fac 10 gi\u1edd \u0111\u00fang,\u201d anh gi\u1ea3i th\u00edch m\u1ed9t c\u00e1ch quy\u1ebft li\u1ec7t. \u201cCh\u00fang t\u00f4i mu\u1ed1n cho h\u1ecd th\u00eam 20 ph\u00fat ho\u1eb7c l\u00e2u hon. B\u1eb1ng c\u00e1ch \u0111\u00f3, h\u1ecd kh\u00f4ng c\u00f3 l\u00fd do bi\u1ec7n h\u1ed9 n\u00e0o h\u1ebft.\u201d C\u00e1c hagwon b\u1ecb b\u1eaft qu\u1ea3 tang ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng sau 10 gi\u1edd s\u1ebd b\u1ecb c\u1ea3nh c\u00e1o ba l\u1ea7n. Sau \u0111\u00f3, n\u1ebfu t\u00e1i ph\u1ea1m, h\u1ecd ph\u1ea3i \u0111\u00f3ng c\u1eeda trong m\u1ed9t tu\u1ea7n. N\u1ebfu vi ph\u1ea1m x\u1ea3y ra sau n\u1eeda \u0111\u00eam, hagvvon \u0111\u00f3 ph\u1ea3i \u0111\u00f3ng c\u1eeda ngay l\u1eadp t\u1ee9c trong hai tu\u1ea7n. \u0110e t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi vi ph\u1ea1m, ch\u00ednh ph\u1ee7 \u0111\u00e3 tr\u1ea3 ti\u1ec1n cho ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n l\u00e0m hoa ti\u00eau. M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi cung c\u1ea5p tin \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c 1\/4 tri\u1ec7u \u0111\u00f4-la ch\u1ec9 b\u1eb1ng vi\u1ec7c d\u00f2 la \u0111\u1ee7 c\u00e1c hagvvon kh\u00e1c nhau. Trong khi \u0111\u00f3, lu\u00f4n nhanh nh\u1ea1y v\u00f3i c\u01a1 h\u1ed9i, c\u00e1c doanh nh\u00e2n hagvvon \u0111\u00e3 m\u1edf l\u00f3p h\u1ecdc m\u00f3i d\u1ea1y c\u00e1ch \u0111\u1ec3 c\u00f4ng d\u00e2n c\u00f3 th\u1ec3 t\u00ecm th\u1ea5y v\u00e0 b\u00e1o c\u00e1o vi ph\u1ea1m v\u1ec1 hagwon. V\u00f2ng tr\u1eebng ph\u1ea1t v\u00e0 l\u1ecdi nhu\u1eadn c\u1ee9 th\u1ebf ti\u1ebfp n\u1ed1i nhau. Cho \u0111\u1ebfn nay, ch\u00ednh ph\u1ee7 \u0111\u00e3 chi ra ba tri\u1ec7u \u0111\u00f4-la ti\u1ec1n th\u01b0\u1edfng. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, ch\u00fang t\u00f4i \u0111\u00e3 l\u00ean m\u1ed9t chi\u1ebfc Kia Sorento m\u00e0u b\u1ea1c v\u00e0 h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebfn Daechi-dong, m\u1ed9t trong nh\u1eefng qu\u1eadn hagvvon b\u1eadn r\u1ed9n nh\u1ea5t Seoul. \u0110\u01b0\u1eddng ph\u1ed1 t\u1eafc d\u00e0i v\u00f3i h\u00e0ng tr\u0103m ph\u1ee5 huynh \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ee3i con c\u00e1i t\u1eeb c\u00e1c hagvvon s\u1eafp \u0111\u00f3ng c\u1eeda v\u00e0o gi\u1edd gi\u00f3i nghi\u00eam. S\u00e1u thanh tra \u0111i d\u1ecdc v\u1ec9a h\u00e8, nh\u00ecn ch\u1eb1m ch\u1eb1m v\u00e0o c\u00e1c t\u1ea7ng noi \u0111\u1eb7t tr\u1ee5 s\u1edf c\u1ee7a hagwon, t\u00ecm ki\u1ebfm \u0111\u00e8n s\u00e1ng ph\u00eda sau nh\u1eefng t\u1ea5m m\u00e0nh treo c\u1eeda. Kho\u1ea3ng 11 gi\u1edd, h\u1ecd h\u01b0\u1edbng v\u1ec1 ph\u00eda m\u1ed9t c\u01a1 s\u1edf \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c hoa ti\u00eau tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3. H\u1ecd leo l\u00ean c\u1ea7u thang x\u1eadp x\u1ec7, b\u01b0\u1edbc qua m\u1ed9t v\u1ecf h\u1ed9p \u0111\u1ed3 \u0103n nhanh. Tr\u00ean t\u1ea7ng hai, m\u1ed9t th\u00e0nh vi\u00ean n\u1eef c\u1ee7a \u0111\u1ed9i g\u00f5 c\u1eeda: \u201cXin ch\u00e0o? C\u00f3 ai \u1edf \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u1ea1?\u201d c\u00f4 g\u1ecdi. M\u1ed9t gi\u1ecdng th\u00ec th\u00e0o t\u1eeb trong ph\u00e1t ra: \u201c\u0110\u1ee3i m\u1ed9t ch\u00fat!\u201d","C\u00e1c thanh tra nh\u00ecn nhau. Cha ra hi\u1ec7u cho m\u1ed9t trong nh\u1eefng \u0111\u1ed3ng nghi\u1ec7p c\u1ee7a m\u00ecnh \u0111i xu\u1ed1ng c\u1ea7u thang v\u00e0 ch\u1eb7n thang m\u00e1y. M\u1ed9t l\u00fac sau, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n \u00f4ng l\u1edbn tu\u1ed5i, lung g\u00f9 ra m\u1edf c\u1eeda. M\u1eb7t \u00f4ng ta hi\u1ec7n r\u00f5 s\u1ef1 lo l\u1eafng, nh\u01b0ng v\u1eabn \u0111\u1ec3 c\u00e1c thanh tra v\u00e0o. H\u1ecd c\u1ecfi gi\u00e0y v\u00e0 \u0111i nhanh v\u00e0o trong. C\u01a1 s\u1edf n\u00e0y l\u00e0 m\u1ed9t th\u01b0 vi\u1ec7n t\u1ef1 h\u1ecdc sau gi\u1edd h\u1ecdc, b\u1ec1 ngo\u00e0i th\u00ec \u0111\u00f3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t hagwon. Trong d\u00e3y h\u00e0nh lang g\u1ed3m nhi\u1ec1u ph\u00f2ng v\u00f3i tr\u1ea7n nh\u00e0 th\u1ea5p v\u00e0 \u00e1nh \u0111\u00e8n l\u1edd m\u1edd, c\u00f3 kho\u1ea3ng 40 thanh thi\u1ebfu ni\u00ean ng\u1ed3i \u1edf nh\u1eefng chi\u1ebfc b\u00e0n nh\u1ecf, ch\u0103m ch\u00fa h\u1ecdc. Khi ch\u00fang t\u00f4i \u0111i qua, ch\u00fang nh\u00ecn l\u00ean, ch\u1ec9 n\u1eeda ph\u1ea7n h\u1ee9ng th\u00fa v\u00f3i c\u00e1i nh\u00ecn tr\u1ed1i tr\u00e2n. Noi n\u00e0y c\u00f3 c\u1ea3m gi\u00e1c r\u1ea5t ng\u1ed9t ng\u1ea1t, gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t x\u01b0\u1edfng s\u1ea3n xu\u1ea5t b\u00f3c l\u1ed9t s\u1ee9c lao \u0111\u1ed9ng h\u1eadu hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i, m\u1ed9t trong nh\u1eefng c\u01a1 s\u1edf s\u1ea3n xu\u1ea5t ki\u1ebfn th\u1ee9c h\u00e0ng lo\u1ea1t thay v\u00ec \u00e1o s\u01a1 mi. C\u00e1c th\u01b0 vi\u1ec7n t\u1ef1 h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p m\u1edf c\u1eeda qu\u00e1 gi\u1edd gi\u00f3i nghi\u00eam, nh\u01b0ng Cha ph\u00e1t hi\u1ec7n ra \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u1ed5n. L\u0169 tr\u1ebb \u0111\u1ec1u \u0111ang \u0111\u1ecdc c\u00e1c t\u00e0i li\u1ec7u gi\u1ed1ng nhau v\u00e0 c\u00f3 m\u1ed9t s\u1ed1 \u00edt ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn gi\u00e1m s\u00e1t. Anh nghi ng\u1edd \u0111\u00e2y l\u00e0 m\u1ed9t hagwon ng\u1ee5y trang, m\u1ed9t n\u1ed7 l\u1ef1c th\u00f4ng minh nh\u1eb1m ph\u00e1 v\u1ee1 l\u1ec7nh gi\u1edbi nghi\u00eam. M\u1ed9t trong nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn, m\u1ed9t ph\u1ee5 n\u1eef trung ni\u00ean m\u1eb7c \u00e1o thun m\u00e0u xanh l\u00e1 c\u00e2y, b\u1eaft \u0111\u1ea7u tranh c\u00e3i v\u00f3i Cha. \u201cCh\u00fang t\u00f4i \u0111ang l\u00e0m vi\u1ec7c c\u1ee7a m\u00ecnh \u1edf \u0111\u00e2y. Ch\u00fang t\u00f4i kh\u00f4ng d\u1ea1y h\u1ecdc,\u201d b\u00e0 ta n\u00f3i, v\u1ebb m\u1eb7t cau c\u00f3. Cha l\u1eafc \u0111\u1ea7u. \u201cT\u00f4i th\u1ea5y ch\u1ecb v\u1edbi c\u00e1c h\u1ecdc sinh ...\u201d anh n\u00f3i. Ngay sau \u0111\u00f3, m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 m\u0169m m\u0129m, kho\u1ea3ng 14 tu\u1ed5i, lang thang ra kh\u1ecfi m\u1ed9t trong nh\u1eefng ph\u00f2ng h\u1ecdc. C\u1eadu nh\u00ecn c\u00e1c thanh tra vi\u00ean, nghi\u00eang \u0111\u1ea7u sang m\u1ed9t b\u00ean. Sau \u0111\u00f3, l\u00fang t\u00fang trong chi\u1ebfc d\u00e9p \u0111i trong nh\u00e0, c\u1eadu b\u01b0\u1edbc t\u1edbi ph\u00eda ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef m\u1eb7c \u00e1o xanh l\u00e1 c\u00e2y, tay c\u1ea7m phi\u1ebfu b\u00e0i v\u00e0 b\u1eaft \u0111\u1ea7u \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi. C\u00f4 ra hi\u1ec7u cho c\u1eadu b\u00e9 im l\u1eb7ng v\u00e0 \u0111u\u1ed5i c\u1eadu v\u1ec1 ph\u00f2ng. Cha th\u00f4ng b\u00e1o cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n \u00f4ng l\u1edbn tu\u1ed5i h\u01a1n r\u1eb1ng th\u01b0 vi\u1ec7n c\u00f3 th\u1ec3 s\u1ebd b\u1ecb \u0111\u00ecnh ch\u1ec9 v\u00e0 h\u01b0\u1edbng d\u1eabn \u00f4ng ta \u0111\u1ebfn v\u0103n ph\u00f2ng ch\u00ednh ph\u1ee7 v\u00e0o ng\u00e0y h\u00f4m sau. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n \u00f4ng l\u1eb7ng l\u1ebd l\u1eafng nghe, g\u01b0\u01a1ng m\u1eb7t th\u1ec3 hi\u1ec7n r\u00f5 s\u1ef1 lo l\u1eafng. Sau \u0111\u00f3, \u0111\u1ed9i tu\u1ea7n tra d\u1eebng l\u1ea1i \u1edf m\u1ed9t s\u1ed1 th\u01b0 vi\u1ec7n t\u1ef1 h\u1ecdc kh\u00e1c, nh\u01b0ng kh\u00f4ng c\u01a1 s\u1edf n\u00e0o c\u00f3 v\u1ebb l\u00e0m tr\u00e1i lu\u1eadt. Kho\u1ea3ng n\u1eeda \u0111\u00eam, Cha \u0111\u1ee9ng \u1edf g\u00f3c \u0111\u01b0\u1eddng v\u00e0 ch\u00e2m \u0111i\u1ebfu thu\u1ed1c cu\u1ed1i c\u00f9ng, nh\u00ecn th\u00e0nh ph\u1ed1 v\u1eabn s\u00e1ng \u0111\u00e8n. Sau \u0111\u00f3 anh v\u1ec1 nh\u00e0 \u0111i ng\u1ee7, h\u00e0i l\u00f2ng v\u00ec \u0111\u00e3 gi\u1ea3i ph\u00f3ng \u0111\u01b0\u1ee3c 40 trong s\u1ed1 b\u1ed1n tri\u1ec7u h\u1ecdc sinh. Tho\u00e1t kh\u1ecfi b\u00e1nh xe chu\u1ed9t Eric \u0111\u00e3 t\u00ecm \u0111\u1ee7 m\u1ecdi c\u00e1ch \u0111\u1ec3 t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc t\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c. \u0110\u1ec3 ho\u00e0n th\u00e0nh c\u00e1c y\u00eau c\u1ea7u c\u1ee7a ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i, c\u1eadu c\u1ea7n ph\u1ea3i ti\u1ebfp t\u1ee5c h\u1ecdc. V\u00ec v\u1eady, khi nghe n\u00f3i v\u1ec1 m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng cao \u0111\u1eb3ng ngh\u1ec1 c\u00f3 tuy\u1ec3n ng\u01b0\u1eddi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i, c\u1eadu \u0111\u00e3 tr\u00ecnh b\u00e0y v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 tr\u00e1ch ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i \u0111\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3. \u0110\u1ec3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ee5c \u0111\u00edch, c\u1eadu ph\u1ea3i bi\u1ebft ti\u1ebfng Trung th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i, nh\u01b0ng kh\u00f4ng v\u00ec th\u1ebf m\u00e0 c\u1eadu ch\u00f9n ch\u00e2n. C\u1eadu mu\u1ed1n ra kh\u1ecfi chi\u1ebfc n\u1ed3i \u00e1p su\u1ea5t v\u00e0 c\u1eadu \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u h\u1ecdc ti\u1ebfng Trung Qu\u1ed1c \u0111\u1ec3 nhanh ch\u00f3ng v\u00e0o \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y.","Ng\u00e0y l\u00e0m vi\u1ec7c \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a c\u1eadu l\u00e0 v\u00e0o th\u00e1ng Ba. Tr\u01b0\u1eddng n\u1eb1m tr\u00ean m\u1ed9t ng\u1ecdn \u0111\u1ed3i, \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e2y d\u1ef1ng xung quanh m\u1ed9t \u0111\u00e0i phun n\u01b0\u1edbc l\u1edbn ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng li\u00ean t\u1ee5c. C\u00e1c t\u00f2a nh\u00e0 tr\u00f4ng kh\u00e1 c\u1ee9ng nh\u1eafc, kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc l\u00fac tr\u01b0\u1edbc. C\u1eadu b\u01b0\u1edbc v\u00e0o l\u00f3p ti\u1ebfng Trung d\u00e0nh cho ng\u01b0\u1eddi \u0111i l\u00e0m v\u00e0 nh\u1eadn th\u1ea5y c\u00e1c h\u1ecdc vi\u00ean \u0111ang n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00e0 c\u01b0\u1eddi v\u00f3i nhau. M\u1ed9t anh ch\u00e0ng m\u1eb7c qu\u1ea7n jeans b\u00f3 v\u00e0 \u0111i b\u1ed1t. H\u1ecd ng\u1ed3i quanh m\u1ed9t chi\u1ebfc b\u00e0n v\u00e0 \u0111\u1ef1i gi\u00e1o s\u01b0 \u0111\u1ebfn. M\u1ed9t c\u00f4 g\u00e1i t\u00ean l\u00e0 Go-un l\u00e0m quen v\u00f3i Eric v\u00e0 h\u1ecfi th\u0103m v\u1ec1 nh\u1eefng vi\u1ec7c c\u1eadu \u0111\u00e3 l\u00e0m t\u1eeb khi \u0111\u1ebfn H\u00e0n Qu\u1ed1c. \u201cT\u1edb h\u1ecdc trung h\u1ecdc.\u201d C\u00f4 nh\u00ecn c\u1eadu m\u1ed9t l\u00fac. \u201cTrong bao l\u00e2u v\u1eady?\u201d \u201cS\u00e1u th\u00e1ng.\u201d \u0110\u00f4i m\u1eaft c\u00f4 t\u1ecf v\u1ebb kinh ng\u1ea1c. Sau \u0111\u00f3, c\u00f4 nghi\u00eang \u0111\u1ea7u th\u1ec3 hi\u1ec7n s\u1ef1 c\u1ea3m th\u00f4ng: \u201c\u1ed3 , th\u1eadt ti\u1ebfc. Ch\u1eb3ng ai n\u00ean \u0111i h\u1ecdc trung h\u1ecdc \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u1ea3.\u201d Sau gi\u1edd h\u1ecdc, c\u00e1c h\u1ecdc vi\u00ean v\u1eabn c\u00f2n n\u00e1n l\u1ea1i, tr\u00f2 chuy\u1ec7n v\u00f3i nhau. H\u1ecd h\u1ecfi xin s\u1ed1 di \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a Eric v\u00e0 l\u01b0u v\u00e0o \u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i. H\u1ecd thong th\u1ea3 \u0111i \u0103n tr\u01b0a. \u1ede tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, sinh vi\u00ean H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u00f3 th\u00f2i gian \u0111\u1ec3 n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u00f3i c\u1eadu b\u00e9 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 n\u00e0y. H\u1ecd ngh\u0129 v\u1ec1 nh\u1eefng th\u1ee9 kh\u00e1c ngo\u00e0i \u0111i\u1ec3m thi. H\u1ecd \u0111\u01b0\u1ef1c s\u1ed1ng \u0111\u00fang ngh\u0129a, v\u00e0 gi\u1edd Eric c\u0169ng v\u1eady.","tatugai f^ tX m B it '' 30fftp l ' r\u1ea1naU\u1eca irrnaro >fS.r U tto LU \u00cdUSTS . i t o l l a CiSO ite \u25a0 parnn* CM \u01a0 itep \\\"\u00bb ^ 9\u00bb ^ ! \u25a0*\u2022s \\\" \u1ec8U\u0169C CnstB \u1eebrtcaa \u1ec9 i\u00edarrt\u1ec9tO\u00ec S>usu T :i:: \/ Tr\u1edf lcu M \u1ef9 N\u1ebfu m\u1ed7i bang l\u00e0 m\u1ed9t gu\u1ed1c gia th\u00ec ch\u00fang s\u1ebd l\u00e1 nh\u0169ng gu\u1ed1c gia n\u00e0o? (B\u00e0n d\u1ed3 \u1ea6J\u1ee2C l\u1ea5y t\u1eeb nh\u01a1ng ph\u00e2n t\u00edch v\u1ec3 th\u00e0nh t\u00edch to\u00e1n h\u1ecdc gi\u1eefa c\u00e1c bang v\u1ed5 c\u00e1c gu\u1ed1c gia c\u00f9a Peterson V\u0111 d\u1eafng nghi\u1ec7p, Ch\u01b0\u1eddng tr\u00ecnh trao \u0111\u1ea7 h\u1ecdc sinh <\u1ecaJ\u1ed0C t\u1ebf.) Ch\u01b0\u01a1ng 10. V\u00ca NH\u00c0 Khi Tom nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ef1c email, ngo\u00e0i tr\u00f2i tuy\u1ebft \u0111ang roi. C\u1eadu \u0111ang \u1edf t\u1ea1i m\u1ed9t khu h\u1ecdc x\u00e1 d\u00e0nh cho thanh thi\u1ebfu ni\u00ean \u1edf Ba Lan. C\u1eadu \u0111\u1ecdc \u0111i \u0111\u1ecdc l\u1ea1i t\u1eebng ch\u1eef. \u201cCh\u00fang t\u00f4i hy v\u1ecdng em s\u1ebd t\u00f3i bu\u1ed5i nh\u1eadp h\u1ecdc v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng Vassar.\u201d Vassar l\u00e0 l\u1ef1a ch\u1ecdn \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a c\u1eadu, ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng m\u00e0 b\u00e0 n\u1ed9i v\u00e0 anh trai c\u1eadu t\u1eebng theo h\u1ecdc. C\u1eadu t\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1ee3ng ra m\u00ecnh \u0111ang nghi\u00ean c\u1ee9u n\u1ec1n v\u0103n h\u1ecdc v\u0129 \u0111\u1ea1i \u1edf \u0111\u00f3, c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u1eadu \u0111\u00e3 t\u1eebng v\u1ebd ra vi\u1ec5n c\u1ea3nh t\u1ef1 t\u00ecm hi\u1ec3u v\u1ec1 Chopin \u1edf Ba Lan. C\u1eadu mu\u1ed1n h\u1ecdc ti\u1ebfng Anh v\u00e0 Vassar cung c\u1ea5p m\u1ed9t h\u1ed9i th\u1ea3o d\u00e0nh cho h\u1ecdc sinh n\u0103m nh\u1ea5t v\u1ec1 Virginia Woolf, t\u00e1c gi\u1ea3 y\u00eau th\u00edch c\u1ee7a c\u1eadu. \u1ede Ba Lan, m\u00f9a xu\u00e2n n\u0103m \u0111\u00f3, c\u1eadu \u0111\u00e3 \u0111\u1ecdc l\u1ea1i Mrs Dallov\u01b0ay (t\u1ea1m d\u1ecbch: B\u00e0 Dalloway) v\u00e0 To the lighthouse (T\u00f3i ng\u1ecdn h\u1ea3i \u0111\u0103ng). C\u1eadu kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u1ee3i \u0111\u1ebfn khi v\u00e0o \u0111\u1ea1i h\u1ecdc. M\u00f9a h\u00e8 n\u0103m 2011, c\u00e1c \u0111\u1eb7c v\u1ee5 th\u1ef1c \u0111\u1ecba c\u1ee7a M\u1ef9 \u0111\u00e3 tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0. \u0110\u00f3 l\u00e0 qu\u00e3ng th\u00f2i gian k\u1ef3 l\u1ea1 trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng c\u1ee7a ch\u00fang, m\u1ed9t b\u01b0\u1edbc ngo\u1eb7t l\u1edbn tr\u01b0\u1edbc tu\u1ed5i tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh. Kim, Eric v\u00e0 Tom v\u1edbi r\u1ea5t nhi\u1ec1u mo* \u01b0\u1edbc, cho r\u1eb1ng ch\u00fang s\u1ebd h\u1ecdc \u0111\u1ea1i h\u1ecdc v\u00e0 t\u1ed1t nghi\u1ec7p. Khi b\u1ecdn tr\u1ebb tr\u1edf v\u1ec1 M\u1ef9, gi\u1ea3i th\u01b0\u1edfng ti\u1ec1n m\u1eb7t cho gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1ea1i h\u1ecdc \u1edf \u0111\u00e2y l\u1edbn hon \u1edf b\u1ea5t c\u1ee9 noi n\u00e0o kh\u00e1c tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i. Qu\u00e1 tr\u00ecnh h\u1ecdc c\u00f3 th\u1ec3 m\u1ea5t th\u00f2i gian m\u1ed9t ch\u00fat, nh\u01b0ng n\u1ebfu c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ef1c b\u1eb1ng, ch\u00fang s\u1ebd nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ef1c m\u1ed9t c\u00f4ng vi\u1ec7c t\u1ed1t. M\u00f9a h\u00e8 n\u0103m \u0111\u00f3, t\u1ef7 l\u1ec7 th\u1ea5t nghi\u1ec7p c\u1ee7a sinh vi\u00ean t\u1ed1t nghi\u1ec7p \u0111\u1ea1i h\u1ecdc v\u00e0o kho\u1ea3ng 4%. Th\u1ebf gi\u00f3i r\u1ed9ng l\u1edbn r\u1ea5t \u01b0u \u00e1i ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u00f3 b\u1eb1ng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc v\u00e0 c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00edch","\u1ee9ng v\u1edbi s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i. N\u1ebfu kh\u00f4ng h\u1ecdc \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, c\u00e1c b\u1ea1n tr\u1ebb s\u1ebd ch\u1ec9 ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t n\u1eeda s\u1ed1 ti\u1ec1n. H\u1ecd s\u1ebd ph\u1ea3i \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u00f3i t\u1ef7 l\u1ec7 th\u1ea5t nghi\u1ec7p cao g\u1ea5p \u0111\u00f4i. H\u1ecd v\u1eabn c\u00f3 th\u1ec3 t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng vi\u1ec7c d\u00f9 kh\u00f3 kh\u0103n. Khi tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0 v\u00e0o ban \u0111\u00eam, h\u1ecd ti\u1ebfp t\u1ee5c ph\u1ea3i tr\u1ea3 gi\u00e1: Ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng t\u1ed1t nghi\u1ec7p \u0111\u1ea1i h\u1ecdc c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng ly h\u00f4n v\u00e0 nu\u00f4i con m\u1ed9t m\u00ecnh cao hon. H\u1ecd th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n ch\u1ebft tr\u1ebb hon so v\u00f3i c\u00e1c sinh vi\u00ean t\u1ed1t nghi\u1ec7p \u0111\u1ea1i h\u1ecdc. N\u1ebfu t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc, h\u1ecd s\u1ebd b\u01b0\u1edbc v\u00e0o m\u1ed9t th\u1ebf gi\u00f3i v\u00f3i cu\u1ed9c \u0111\u1ea5u tranh l\u00e2u d\u00e0i, v\u00f3i m\u1ee9c l\u01b0ong th\u1ea5p, c\u00e1c l\u1ee3i \u00edch bi\u1ebfn m\u1ea5t v\u00e0 t\u1ef7 l\u1ec7 14% th\u1ea5t nghi\u1ec7p. \u0110\u00f3 c\u00f3 v\u1ebb kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 s\u1ed1 ph\u1eadn c\u1ee7a Kim, Eric v\u00e0 Tom, m\u00e0 l\u00e0 k\u1ebft c\u1ee5c c\u1ee7a kho\u1ea3ng 1\/4 c\u00e1c b\u1ea1n c\u00f9ng trang l\u1ee9a. Khi Kim 20 tu\u1ed5i, s\u1ebd c\u00f3 kho\u1ea3ng hon s\u00e1u tri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1eb1ng trung h\u1ecdc s\u1ebd th\u1ea5t nghi\u1ec7p. N\u00f3i c\u00e1ch kh\u00e1c, t\u00f9y thu\u1ed9c v\u00e0o nh\u1eefng g\u00ec x\u1ea3y ra ti\u1ebfp theo, Kim, Eric v\u00e0 Tom c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng \u0111\u01b0\u1ef1c s\u1ed1ng \u1edf c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau hon c\u00e1c b\u1ea1n h\u1ecdc c\u00f9ng l\u00f3p m\u1eabu gi\u00e1o tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y c\u1ee7a ch\u00fang. V\u00ec v\u1eady, t\u01b0ong lai c\u1ee7a nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0y v\u1eabn c\u00f2n l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e2u h\u1ecfi, nhung vi\u1ec7c thay \u0111\u1ed5i s\u1ed1 ph\u1eadn c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00f4ng d\u1ec5. C\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc b\u1eaft \u0111\u1ea7u ph\u00e2n lo\u1ea1i tr\u1ebb em \u1edf tr\u01b0\u1eddng ti\u1ec3u h\u1ecdc s\u1ebd v\u1eabn ti\u1ebfp di\u1ec5n \u0111\u1ebfn khi ch\u00fang tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh. N\u1ebfu kh\u00f4ng c\u00f3 nh\u0169ng thay \u0111\u1ed5i l\u1edbn lao \u1edf c\u00e1ch \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc, m\u1ed9t l\u1ed1i r\u1ebd m\u00f3i s\u1ebd kh\u00f4ng bao gi\u1edd xu\u1ea5t hi\u1ec7n. Chi\u1ebfc b\u00e1nh Ph\u1ea7n Lan mang h\u01b0omg v\u1ecb M\u1ef9 Khi Tom r\u00f2i Ba Lan, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 kh\u00e1c \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y. Paula Marshall t\u1eeb Oklahoma, kh\u00f4ng m\u1ea5y xa v\u00f3i noi Kim s\u1ed1ng. C\u00f4 kh\u00f4ng \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec3 h\u1ecdc hay tham quan, m\u00e0 \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec3 m\u1edf m\u1ed9t nh\u00e0 m\u00e1y. Nh\u00e0 Marshall \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh Bama Companies, m\u1ed9t chu\u1ed7i c\u00f4ng ty \u1edf Oklahoma. B\u00e0 c\u1ee7a Paula \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u t\u1ef1 l\u00e0m b\u00e1nh giao cho c\u00e1c nh\u00e0 h\u00e0ng \u0111\u1ecba ph\u01b0ong t\u1eeb nh\u0169ng n\u0103m 1920. Sau \u0111\u00f3, cha c\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t \u00fd t\u01b0\u1edfng tuy\u1ec7t v\u00f2i cho McDonald\u2019s: Nh\u1eefng chi\u1ebfc b\u00e1nh n\u01b0\u1edbng \u0111\u01b0\u1ee3c giao t\u1eadn tay kh\u00e1ch h\u00e0ng \u0111\u1ec3 h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 \u0103n trong xe. \u0110\u00f3 l\u00e0 c\u00e2u chuy\u1ec7n th\u00e0nh c\u00f4ng s\u00e2u s\u1eafc c\u1ee7a n\u01b0\u1edbc M\u1ef9: m\u1ed9t ch\u00e0ng thanh ni\u00ean tr\u1ebb \u0111\u00e3 bi\u1ebfn b\u00e1nh t\u00e1o chi\u00ean th\u00e0nh v\u00e0ng. Nhi\u1ec1u th\u1eadp k\u1ef7 sau \u0111\u00f3, Paula \u0111\u00e3 n\u1ed1i nghi\u1ec7p gia \u0111\u00ecnh, m\u1edf c\u00e1c nh\u00e0 m\u00e1y m\u00f3i \u1edf Oklahoma v\u00e0 Trung Qu\u1ed1c. C\u00f4ng ty \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n theo c\u1ea5p s\u1ed1 nh\u00e2n, cung c\u1ea5p b\u00e1nh m\u00ec que cho Pizza Hut v\u00e0 b\u00e1nh quy cho McDonald\u2019s. Kho\u1ea3ng 1.000 nh\u00e2n vi\u00ean c\u1ee7a h\u1ecd v\u1eabn c\u00f2n l\u00e0m vi\u1ec7c \u1edf Oklahoma. Nh\u01b0ng hi\u1ec7n t\u1ea1i, c\u00f4 \u0111\u1ebfn Ba Lan \u0111\u1ec3 m\u1edf nh\u00e0 m\u00e1y ti\u1ebfp theo. C\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u l\u00fd do khi\u1ebfn c\u00f4 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh nh\u01b0 v\u1eady, m\u1ed9t trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 l\u00e0 c\u00f4ng vi\u1ec7c \u1edf nh\u00e0 m\u00e1y hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i c\u1ea7n c\u00e1c c\u00f4ng nh\u00e2n l\u00e0nh ngh\u1ec1 bi\u1ebft t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n. Ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0ong kh\u1eb3ng \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng c\u00f4 s\u1ebd kh\u00f4ng g\u1eb7p kh\u00f3 kh\u0103n \u0111\u1ec3 t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi nh\u01b0 th\u1ebf \u1edf Ba Lan. \u201cCh\u00fang t\u00f4i nghe n\u00f3i r\u1eb1ng \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 h\u1ecdc v\u1ea5n cao,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. Khi t\u00f4i \u0111i u\u1ed1ng c\u00e0 ph\u00ea v\u00f3i Marshall, c\u00f4 chia s\u1ebb r\u1ea5t th\u1eadt v\u1ec1 nh\u1eefng th\u00e1ch th\u1ee9c khi t\u00ecm nh\u00e2n c\u00f4ng t\u1ea1i Hoa K\u1ef3. V\u00ed d\u1ee5 nh\u01b0 vi\u1ec7c b\u1ea3o tr\u00ec, c\u00f4 n\u00f3i. Nh\u1eefng c\u00f4ng vi\u1ec7c n\u00e0y tr\u1ea3 l\u01b0ong 25-30 \u0111\u00f4-la m\u1ed7i gi\u1edd, nh\u01b0ng \u0111\u00f2i h\u1ecfi nhi\u1ec1u k\u1ef9 n\u0103ng hon t\u00ean g\u1ecdi c\u1ee7a ch\u00fang. Ng\u00e0y nay, c\u00e1c k\u1ef9 s\u01b0 b\u1ea3o tr\u00ec ph\u1ea3i hi\u1ec3u b\u1ea3n thi\u1ebft k\u1ebf k\u1ef9 thu\u1eadt; giao ti\u1ebfp b\u1eb1ng v\u0103n b\u1ea3n nh\u1eefng g\u00ec \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra trong ca l\u00e0m","c\u1ee7a h\u1ecd; ki\u1ec3m tra c\u00e1c gi\u1ea3i ph\u00e1p ti\u1ec1m n\u0103ng cho nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 ph\u1ee9c t\u1ea1p, \u0111a d\u1ea1ng v\u00e0 t\u1ea5t nhi\u00ean, kh\u1eafc ph\u1ee5c s\u1ef1 c\u1ed1 v\u00e0 s\u1eeda ch\u1eefa h\u1ec7 th\u1ed1ng c\u01a1 kh\u00ed l\u1edbn. Bama Companies g\u1eb7p kh\u00f3 kh\u0103n trong vi\u1ec7c t\u00ecm ki\u1ebfm \u0111\u1ee7 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng k\u1ef9 thu\u1eadt vi\u00ean b\u1ea3o tr\u00ec \u1edf Oklahoma. V\u00e0i n\u0103m tr\u01b0\u1edbc, h\u1ecd th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n g\u1eb7p kh\u00f3 kh\u0103n trong vi\u1ec7c t\u00ecm nh\u00e2n c\u00f4ng \u0111\u1ec3 kh\u1ecfa l\u1ea5p v\u1ecb tr\u00ed c\u1ee7a c\u00e1c c\u00f4ng vi\u1ec7c c\u1ea7n tay ngh\u1ec1 th\u1ea5p nh\u1ea5t, b\u1edfi ngay c\u1ea3 nh\u1eefng c\u00f4ng nh\u00e2n n\u00e0y c\u0169ng ph\u1ea3i c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng suy ngh\u0129 v\u00e0 giao ti\u1ebfp. Marshall s\u1eb5n s\u00e0ng chi tr\u1ea3 \u0111\u1ec3 \u0111\u00e0o t\u1ea1o k\u1ef9 thu\u1eadt cho ng\u01b0\u1eddi lao \u0111\u1ed9ng, nh\u01b0ng c\u00f4 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u1ee9ng tuy\u1ec3n kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u1ecdc ho\u1eb7c l\u00e0m c\u00e1c ph\u00e9p to\u00e1n c\u01a1 b\u1ea3n. C\u00f4 nh\u1eadn th\u1ea5y kh\u00f4ng th\u1ec3 tin t\u01b0\u1edfng v\u00e0o t\u1ea5m b\u1eb1ng t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc; nh\u1eefng h\u1ecdc sinh t\u1ed1t nghi\u1ec7p t\u1eeb c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc kh\u00e1c nhau trong c\u00f9ng m\u1ed9t khu h\u1ecdc ch\u00e1nh \u1edf Oklahoma c\u0169ng c\u00f3 ki\u1ebfn th\u1ee9c ho\u00e0n to\u00e0n kh\u00e1c nhau. (Th\u00fa v\u1ecb \u1edf ch\u1ed7 ng\u00e0nh qu\u00e2n \u0111\u1ed9i c\u0169ng nh\u1eadn th\u1ea5y \u0111i\u1ec1u t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1. 1\/4 s\u1ed1 h\u1ecdc sinh t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc mu\u1ed1n gia nh\u1eadp qu\u00e2n \u0111\u1ed9i \u1edf Oklahoma kh\u00f4ng th\u1ec3 v\u01b0\u1ee3t qua k\u1ef3 ki\u1ec3m tra n\u0103ng khi\u1ebfu h\u1ecdc t\u1eadp ri\u00eang c\u1ee7a qu\u00e2n \u0111\u1ed9i.) \u0110\u00ea\u2019 ch\u1eb7n c\u00e1i m\u00e1c s\u1edf h\u1eefu v\u0103n b\u1eb1ng, c\u00e1c nh\u00e2n vi\u00ean qu\u1ea3n l\u00fd nh\u00e2n s\u1ef1 c\u1ee7a Bama \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb \u1ee9ng vi\u00ean \u0111i\u1ec1n v\u00e0o \u0111\u01a1n \u0111\u0103ng k\u00fd tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t h\u1ecd, \u0111\u1ec3 xem ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 hi\u1ec3u c\u00e2u h\u1ecfi hay kh\u00f4ng. Sau \u0111\u00f3, h\u1ecd y\u00eau c\u1ea7u \u1ee9ng vi\u00ean x\u1eed l\u00fd c\u00e1c t\u00ecnh hu\u1ed1ng gi\u1ea3 \u0111\u1ecbnh \u0111\u1ec3 xem h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i l\u00ean suy ngh\u0129 c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0 gi\u1ea3i quy\u1ebft v\u1ea5n \u0111\u1ec1 hay kh\u00f4ng. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, h\u1ecd ki\u1ec3m tra n\u1ed3ng \u0111\u1ed9 ch\u1ea5t g\u00e2y nghi\u1ec7n, ki\u1ec3m tra l\u00fd l\u1ecbch v\u00e0 ki\u1ec3m tra th\u1ec3 ch\u1ea5t. \u0110\u1ebfn giai \u0111o\u1ea1n n\u00e0y, h\u1ea7u nh\u01b0 ch\u1eb3ng c\u00f2n l\u1ea1i nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi. Trong n\u0103m 2012, Marshall b\u1eaft \u0111\u1ea7u thu\u00ea 200 ng\u01b0\u1eddi cho m\u1ed9t c\u01a1 s\u1edf nh\u00e0o b\u1ed9t \u1edf Ba Lan. C\u00f4 c\u00f3 v\u1ebb l\u1ea1c quan. \u201c\u0110\u1ed1i v\u1edbi t\u00f4i, Ba Lan gi\u1ed1ng nh\u01b0 nh\u1eefng g\u00ec x\u1ea3y ra \u1edf M\u1ef9 trong nh\u1eefng n\u0103m 1800,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. \u201cB\u1ea1n c\u0169ng s\u1ebd c\u00f3 c\u1ea3m gi\u00e1c t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 khi \u1edf Th\u01b0\u1ee3ng H\u1ea3i. M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u b\u1eadn r\u1ed9n.\u201d Ng\u00e0y \u0111\u1ea7u ti\u00ean Sau m\u1ed9t n\u0103m \u1edf Ph\u1ea7n Lan, Kim \u0111\u00e3 tr\u1edf l\u1ea1i Oklahoma v\u1edbi r\u1ea5t nhi\u1ec1u c\u1ea3m x\u00fac ph\u1ee9c t\u1ea1p. Th\u00f2i gian n\u00e0y, c\u00f4 lu\u00f4n nh\u1eafc nh\u1edf ch\u00ednh m\u00ecnh r\u1eb1ng c\u00f4 s\u1ebd kh\u00e1c \u0111i, ngay c\u1ea3 khi m\u1ecdi th\u1ee9 kh\u00e1c v\u1eabn kh\u00f4ng \u0111\u1ed5i. V\u00e0o ng\u00e0y \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u1edf l\u1ea1i trung h\u1ecdc M\u1ef9, c\u00f4 \u0111i \u0111\u00f4i d\u00e9p in m\u1edd h\u00ecnh m\u1ed9t ch\u00fa ch\u00f3. C\u00f4 u\u1ed1ng c\u00e0 ph\u00ea \u0111\u01b0\u1ee3c mang t\u1eeb Ph\u1ea7n Lan v\u1ec1 Oklahoma. Sau \u0111\u00f3, c\u00f4 ng\u1ed3i tr\u00ean m\u1ed9t chi\u1ebfc gh\u1ebf tho\u1ea3i m\u00e1i v\u00f3i con m\u00e8o George \u0111\u1ec3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u h\u1ecdc tr\u1ef1c tuy\u1ebfn. Kim th\u00edch \u00fd t\u01b0\u1edfng v\u1ec1 tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc Oklahoma tr\u1ef1c tuy\u1ebfn. B\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0y, c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 t\u00e1i t\u1ea1o quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 \u0111\u00e3 c\u00f3 \u1edf Ph\u1ea7n Lan. C\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh khi n\u00e0o th\u1ee9c d\u1eady v\u00e0 khi n\u00e0o l\u00e0m b\u00e0i t\u1eadp h\u00ecnh h\u1ecdc. V\u00e0 c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 \u0103n tr\u01b0a b\u1eb1ng d\u0129a v\u00e0 dao t\u1eeb b\u1ebfp nh\u00e0 m\u00ecnh, gi\u1ed1ng nh\u01b0 \u0111\u00e3 \u0103n \u1edf qu\u00e1n \u0103n t\u1ef1 ch\u1ecdn trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u1edf Ph\u1ea7n Lan. C\u00f4 hy v\u1ecdng t\u1ef1 do s\u1ebd th\u00fac \u0111\u1ea9y m\u00ecnh h\u01a1n n\u1eefa. C\u00f4 kh\u00f4ng th\u1ec3 ki\u1ec3m so\u00e1t \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u1ea3ng d\u1ea1y hay s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng, nh\u01b0ng c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 v\u00e0 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c. V\u00e0 n\u1ebfu v\u1eady, v\u1ec1 m\u1eb7t l\u00fd thuy\u1ebft m\u00e0 n\u00f3i, c\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111i \u0111\u01b0\u1ee3c n\u1eeda \u0111\u01b0\u1eddng t\u00f3i Ph\u1ea7n Lan. Ng\u00e0y \u0111\u1ea7u ti\u00ean \u1edf tr\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c tuy\u1ebfn, Kim \u0111\u0103ng nh\u1eadp v\u00e0 ki\u1ec3m tra s\u1ef1 ti\u1ebfn b\u1ed9 c\u1ee7a m\u00ecnh qua m\u1ed9t b\u1ea3ng \u0111i\u1ec1u khi\u1ec3n. Cho \u0111\u1ebfn nay, c\u00e1c c\u1ed9t \u0111\u1ed3 th\u1ecb \u0111\u1ec1u c\u00f3 m\u00e0u xanh l\u00e1 c\u00e2y, \u0111i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 c\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111i \u0111\u00fang h\u01b0\u1edbng. C\u00f4 b\u1ecb ch\u1eadm 149 ng\u00e0y h\u1ecdc. C\u00f4 xem 20 ph\u00fat c\u00e1c video b\u00e0i gi\u1ea3ng v\u1ec1 h\u00ecnh h\u1ecdc c\u01a1 b\u1ea3n. Gi\u00e1o vi\u00ean lu\u00f4n c\u00f3 m\u1eb7t n\u0103m ng\u00e0y m\u1ed9t tu\u1ea7n, 24 gi\u1edd m\u1ed9t ng\u00e0y. C\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 li\u00ean","Trong t\u00e1m gi\u1edd \u0111\u1ed3ng h\u1ed3, c\u00f4 kh\u00f4ng th\u1ef1c hi\u1ec7n t\u01b0ong t\u00e1c tr\u1ef1c ti\u1ebfp - m\u1eb7t \u0111\u1ed1i m\u1eb7t n\u00e0o. V\u00e0o l\u00fac 3 r\u01b0\u1ee1i chi\u1ec1u, m\u1eb9 c\u00f4 \u0111i d\u1ea1y v\u1ec1. L\u00fac n\u1eeda \u0111\u00eam, Kim v\u1eabn c\u00f2n th\u1ee9c, \u0111\u1ecdc tin v\u1ec1 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc \u1edf Ireland, gi\u1ea5c m\u01a1 m\u00f3i nh\u1ea5t c\u1ee7a c\u00f4. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f2n l\u00e0 gi\u1ea5c m\u01a1 kh\u00f4ng t\u01b0\u1edfng nh\u01b0 gi\u1ea5c m\u01a1 Ph\u1ea7n Lan m\u00e0 c\u00f4 t\u1eebng c\u00f3. L\u00fac 1 gi\u1edd s\u00e1ng, c\u00f4 h\u1ecdc v\u1ec1 L\u01b0\u1ee1ng H\u00e0 trong gi\u1edd l\u1ecbch s\u1eed th\u1ebf gi\u00f3i. \u201cCh\u00e1u r\u1ea5t, r\u1ea5t th\u00edch th\u1ebf n\u00e0y,\u201d c\u00f4 n\u00f3i v\u1edbi t\u00f4i v\u00e0o ng\u00e0y h\u1ecdc th\u1ee9 hai, ngay sau khi vi\u1ebft m\u1ed9t b\u00e1o c\u00e1o v\u1ec1 chim b\u1ed3 c\u00e2u \u0111\u01b0a th\u01b0. \u201cCh\u00e1u kh\u00f4ng c\u00f2n c\u1ea3m gi\u00e1c th\u00e8m ng\u01b0\u1eddi\u201d. \u201cCh\u00e1u kh\u00f4ng lo s\u1ebd b\u1ecb c\u00f4 l\u1eadp sao?\u201d T\u00f4i h\u1ecfi. \u201cM\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi lu\u00f4n n\u00f3i v\u1eady,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. \u201cNh\u01b0ng m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi qu\u00ean r\u1eb1ng ch\u00e1u c\u0169ng b\u1ecb c\u00f4 l\u1eadp khi \u1edf tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc M\u1ef9 \u0111\u1ea5y th\u00f4i.\u201d B\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0y, t\u00f4i b\u1eaft \u0111\u1ea7u hi\u1ec3u ra, Kim c\u00f4 \u0111\u01a1n theo c\u00e1ch ri\u00eang c\u1ee7a m\u00ecnh. Cho \u0111\u1ebfn nay, nh\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec3m duy nh\u1ea5t c\u00f4 b\u00e9 nh\u1eadn th\u1ea5y l\u00e0 c\u00f4 c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng nh\u00e2n h\u00f3a con m\u00e8o v\u00e0 con ch\u00f3 c\u1ee7a m\u00ecnh. \u201cCh\u00e1u n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u1edbi ch\u00fang nhi\u1ec1u,\u201d c\u00f4 th\u1eeba nh\u1eadn. \u201cM\u1ecdi bi\u1ec3u hi\u1ec7n c\u1ee7a ch\u00fang \u0111\u1ec1u tr\u1edf n\u00ean \u0111\u00e1ng y\u00eau.\u201d C\u00f4 gi\u1ea3m nh\u1eb9 t\u00ecnh tr\u1ea1ng n\u00e0y b\u1eb1ng c\u00e1ch tham gia c\u00e2u l\u1ea1c b\u1ed9 c\u1ee7a m\u1ed9t nh\u00e0 v\u0103n, h\u1ecdp m\u1eb7t t\u1ea1i m\u1ed9t qu\u00e1n c\u00e0 ph\u00ea \u1edf th\u1ecb tr\u1ea5n b\u00ean c\u1ea1nh. C\u00f4 \u0111\u0103ng k\u00fd h\u1ecdc khi\u00eau v\u0169 Ai-len v\u00e0o m\u1ed9t bu\u1ed5i t\u1ed1i m\u1ed7i tu\u1ea7n. M\u1eb9 c\u00f4 l\u00e1i xe \u0111\u01b0a c\u00f4 \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3 v\u00e0 \u0111\u00f3n c\u00f4 v\u1ec1, vui v\u1ebb khi \u0111\u00f3n con g\u00e1i v\u1ec1 nh\u01b0ng kh\u00f4ng bi\u1ebft con b\u00e9 \u1edf \u0111\u00f3 bao l\u00e2u. B\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0y, Kim v\u1eabn g\u1eb7p m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi th\u01b0\u1eddng xuy\u00ean. C\u00f4 nh\u1edb Ph\u1ea7n Lan, nh\u01b0ng gi\u1edd \u0111\u00e2y, \u0111\u1ed1i v\u00f3i c\u00f4, th\u1ebf gi\u00f3i \u1ea3o t\u1ed1t h\u01a1n b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng g\u1ea1ch c\u1ee7a th\u1ef1c t\u1ebf. Tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a Kim \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh b\u1edfi Advanced Academics, m\u1ed9t c\u00f4ng ty v\u00ec l\u1ee3i nhu\u1eadn c\u00f3 tr\u1ee5 s\u1edf ch\u00ednh t\u1ea1i th\u00e0nh ph\u1ed1 Oklahoma, chuy\u00ean cung c\u1ea5p c\u00e1c kh\u00f3a h\u1ecdc tr\u1ef1c tuy\u1ebfn \u1edf 30 qu\u1ed1c gia. C\u00f4ng ty n\u00e0y thu\u1ed9c s\u1edf h\u1eefu c\u1ee7a DeVry, m\u1ed9t c\u00f4ng ty giao d\u1ecbch c\u00f4ng khai \u0111\u1ea1t doanh thu hai t\u1ef7 \u0111\u00f4-la trong n\u0103m 2011. \u0110\u1ed1i v\u00f3i Kim, tr\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c tuy\u1ebfn \u0111\u1ec1u mi\u1ec5n ph\u00ed, gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp; ph\u1ea7n l\u1edbn s\u1ed1 ti\u1ec1n c\u1ee7a bang th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ed5 v\u00e0o tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc Sallisaw \u0111\u00e3 chuy\u1ec3n sang Advanced Academics. Trong ba n\u0103m qua, s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng h\u1ecdc sinh t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp Oklahoma tham gia v\u00e0o m\u1ed9t s\u1ed1 h\u00ecnh th\u1ee9c gi\u00e1o d\u1ee5c tr\u1ef1c tuy\u1ebfn t\u0103ng 400%. D\u00f9 v\u1eady, kh\u00f4ng ai bi\u1ebft r\u1eb1ng li\u1ec7u c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng tr\u1ef1c tuy\u1ebfn t\u1ed1t h\u01a1n hay t\u1ec7 h\u01a1n c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng. Ch\u00fang mang l\u1ea1i c\u1ea3m gi\u00e1c gi\u1ed1ng nh\u01b0 nh\u1eefng ng\u00e0y \u0111\u1ea7u c\u1ee7a ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p hagwon t\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c. Tuy nhi\u00ean, kh\u00f4ng c\u00f3 n\u1ed7i \u00e1m \u1ea3nh v\u0103n h\u00f3a v\u1ec1 k\u1ebft qu\u1ea3, s\u1ef1 t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed3ng v\u1eabn b\u1ecb ph\u00e1 v\u1ee1. Li\u1ec7u m\u1ed9t th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u1ef1 do c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 t\u1ef1 do n\u1ebfu kh\u00f4ng ai bi\u1ebft ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a s\u1ea3n ph\u1ea9m, ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed \u0111\u1ed3ng \u00fd xem s\u1ea3n ph\u1ea9m \u1ea5y n\u00ean nh\u01b0 th\u1ebf n\u00e0o hay kh\u00f4ng? N\u0103m h\u1ecdc \u0111\u00f3 ghi d\u1ea5u m\u1ed9t s\u1ef1 ki\u1ec7n quan tr\u1ecdng kh\u00e1c \u0111\u1ed1i v\u1edbi bang c\u1ee7a Kim: Sau nhi\u1ec1u th\u1eadp k\u1ef7 tranh c\u00e3i, cu\u1ed1i c\u00f9ng Oklahoma \u0111\u00e3 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh ch\u1ea5p nh\u1eadn m\u1ed9t k\u1ef3 thi cu\u1ed1i c\u1ea5p gi\u1ed1ng nh\u01b0 Ph\u1ea7n Lan, Ba Lan v\u00e0 H\u00e0n Qu\u1ed1c. L\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean, c\u00e1c h\u1ecdc sinh cu\u1ed1i c\u1ea5p ph\u1ea3i v\u01b0\u1ee3t qua 4\/7 b\u00e0i thi m\u00f4n to\u00e1n, ti\u1ebfng Anh, sinh h\u1ecdc ho\u1eb7c l\u1ecbch s\u1eed \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t t\u1ea5m b\u1eb1ng t\u1ed1t nghi\u1ec7p. T\u1edd Oklahoman \u0111\u00e3 \u1ee7ng h\u1ed9 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng v\u1ed1n \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00ean k\u1ebf ho\u1ea1ch trong b\u1ea3y n\u0103m n\u00e0y: \u201cCh\u1eb3ng c\u00f3 g\u00ec","l\u00e0 qu\u00e1 khi mong \u0111\u1ee3i c\u00e1c h\u1ecdc sinh Oklahoma c\u00f3 ki\u1ebfn th\u1ee9c th\u1ef1c t\u1ebf v\u1ec1 to\u00e1n h\u1ecdc, khoa h\u1ecdc v\u00e0 ti\u1ebfng Anh c\u01a1 b\u1ea3n.\u201d K\u1ef3 thi kh\u00f4ng kh\u00f3. 9\/10 h\u1ecdc sinh cu\u1ed1i c\u1ea5p trung h\u1ecdc \u1edf Oklahoma \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 v\u1ecdng s\u1ebd v\u01b0\u1ee3t qua \u0111\u01b0\u1ee3c. Nh\u1eefng ai tr\u01b0\u1ee3t k\u1ef3 thi c\u00f3 th\u1ec3 thi l\u1ea1i b\u1ea5t c\u1ee9 b\u00e0i thi n\u00e0o \u00edt nh\u1ea5t ba l\u1ea7n m\u1ed7i n\u0103m, tham d\u1ef1 m\u1ed9t k\u1ef3 thi thay th\u1ebf, ho\u1eb7c ho\u00e0n th\u00e0nh m\u1ed9t d\u1ef1 \u00e1n thay th\u1ebf. H\u1ecdc sinh thu\u1ed9c di\u1ec7n gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t kh\u00f4ng c\u1ea7n ph\u1ea3i \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 cao nh\u01b0 c\u00e1c h\u1ecdc sinh kh\u00e1c. Tuy nhi\u00ean, c\u00e1c nh\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p Oklahoma \u0111\u00e3 ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i k\u1ef3 thi trong su\u1ed1t c\u1ea3 n\u0103m. M\u1ed9t s\u1ed1 th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n cho r\u1eb1ng b\u01b0\u1edbc chuy\u1ec3n m\u00ecnh sang m\u1ed9t h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c nghi\u00eam ng\u1eb7t h\u01a1n n\u00e0y qu\u00e1 kh\u1eafc nghi\u1ec7t. Nh\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p d\u00e2n ch\u1ee7 ki\u00eam gi\u00e1o vi\u00ean Jerry McPeak \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t d\u1ef1 lu\u1eadt b\u00e3i b\u1ecf ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng n\u00e0y, so s\u00e1nh k\u1ef3 thi v\u00f3i vi\u1ec7c l\u1ea1m d\u1ee5ng tr\u1ebb em: \u201cCh\u00fang ta s\u1ebd l\u00e0 nh\u1eefng k\u1ebb hung b\u1ea1o \u00e1p ch\u1ebf nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0y b\u1edfi ch\u00fang kh\u00f4ng c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng tr\u00ed tu\u1ec7 c\u1ee7a m\u1ed9t \u0111\u1ee9a tr\u1ebb kh\u00e1c?\u201d Ph\u1ea7n Lan \u0111\u00e3 duy tr\u00ec m\u1ed9t k\u1ef3 thi t\u1ed1t nghi\u1ec7p b\u1eaft bu\u1ed9c trong 160 n\u0103m; \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1ch \u0111\u1ec3 khuy\u1ebfn kh\u00edch tr\u1ebb em v\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean h\u01b0\u1edbng t\u1edbi m\u1ed9t m\u1ee5c ti\u00eau chung r\u00f5 r\u00e0ng v\u00e0 khi\u1ebfn t\u1ea5m b\u1eb1ng t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a h\u01a1n. H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 \u0111\u00ecnh ch\u1ec9 c\u00e1c ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng h\u00e0ng kh\u00f4ng \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o s\u1ef1 y\u00ean t\u0129nh tuy\u1ec7t \u0111\u1ed1i cho k\u1ef3 thi t\u1ed1t nghi\u1ec7p c\u1ee7a h\u1ecd. Tr\u1ebb em Ba Lan h\u1ecdc \u0111\u1ec3 thi su\u1ed1t ng\u00e0y \u0111\u00eam, c\u1ea3 trong nh\u1eefng ng\u00e0y cu\u1ed1i tu\u1ea7n, ch\u00fang \u0111i thi trong trang ph\u1ee5c \u00e1o vest v\u00e0 th\u1eaft c\u00e0- v\u1ea1t. Tuy nhi\u00ean, \u1edf M\u1ef9, nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi v\u1eabn tin v\u00e0o m\u1ed9t ti\u00eau chu\u1ea9n kh\u00e1c bi\u1ec7t, v\u1ed1n ch\u1ee7 y\u1ebfu l\u00fd gi\u1ea3i cho m\u1eedc trung b\u00ecnh v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c c\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc: Theo logic n\u00e0y, h\u1ecdc sinh v\u01b0\u1ee3t qua c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ea7n thi\u1ebft v\u00e0 \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng v\u00e0o nh\u1eefng ng\u00e0y quy \u0111\u1ecbnh s\u1ebd nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1eb1ng, b\u1ea5t k\u1ec3 ch\u00fang h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c g\u00ec ho\u1eb7c chuy\u1ec7n g\u00ec x\u1ea3y ra v\u1edbi ch\u00fang khi c\u1ed1 g\u1eafng \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t c\u00f4ng vi\u1ec7c \u1edf Bama Companies. Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb s\u1ebd c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i th\u1ea5t b\u1ea1i sau n\u00e0y thay v\u00ec b\u00e2y gi\u1edd. \u0110\u00f3 l\u00e0 ki\u1ec3u l\u00f2ng t\u1eeb bi ch\u1ec9 d\u00e0nh cho m\u1ed9t th\u1ebf k\u1ef7 kh\u00e1c. L\u1ea7n n\u00e0y, th\u1ed1ng \u0111\u1ed1c bang Oklahoma, Janet Barresi, \u0111\u00e3 nhanh ch\u00f3ng \u0111\u01b0a ra \u00fd ki\u1ebfn. \u201cN\u1ebfu ch\u00fang t\u00f4i ti\u1ebfp t\u1ee5c quay tr\u1edf l\u1ea1i nh\u1eefng gi\u00f3i h\u1ea1n tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y, c\u00e1c h\u1ecdc sinh s\u1ebd kh\u00f4ng nghi\u00eam t\u00fac th\u1ef1c hi\u1ec7n vi\u1ec7c n\u00e0y,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. \u201cT\u00f4i quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn kh\u1ea3 n\u0103ng t\u00ecm vi\u1ec7c c\u1ee7a h\u1ecdc sinh h\u01a1n l\u00e0 kh\u1ea3 n\u0103ng tr\u00ecnh di\u1ec5n tr\u00ean s\u00e2n kh\u1ea5u c\u00f9ng v\u1edbi b\u1ea1n b\u00e8 c\u1ee7a ch\u00fang.\u201d M\u00f9a xu\u00e2n n\u0103m \u0111\u00f3, ch\u01b0a \u0111\u1ebfn 5% trong s\u1ed1 39.000 h\u1ecdc sinh trung h\u1ecdc Oklahoma kh\u00f4ng \u0111\u00e1p \u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1c y\u00eau c\u1ea7u t\u1ed1t nghi\u1ec7p m\u00f3i \u0111\u01b0a ra, th\u1ea5p h\u01a1n nhi\u1ec1u so v\u00f3i d\u1ef1 \u0111o\u00e1n c\u1ee7a nhi\u1ec1u th\u1ed1ng \u0111\u1ed1c. Tr\u1ebb em Oklahoma \u0111\u00e3 b\u1ecb \u0111\u00e1nh gi\u00e1 qu\u00e1 th\u1ea5p. (Th\u1eadt th\u00fa v\u1ecb, t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u01b0\u1ee3t t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01a1ng v\u00f3i kho\u1ea3ng 6% h\u1ecdc sinh cu\u1ed1i c\u1ea5p kh\u00f4ng v\u01b0\u1ee3t qua \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 thi t\u1ed1t nghi\u1ec7p kh\u1eaft khe h\u01a1n nhi\u1ec1u c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan.) \u1ede Oklahoma, m\u1ed9t s\u1ed1 h\u1ecdc sinh ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i k\u1ebft qu\u1ea3 c\u1ee7a ch\u00fang v\u00e0 v\u1eabn \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng c\u1ea5p b\u1eb1ng, v\u1edbi l\u00fd do li\u00ean quan \u0111\u1ebfn t\u00ecnh ti\u1ebft gi\u1ea3m nh\u1eb9 g\u00ec \u0111\u00f3. S\u1ef1 linh ho\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a v\u00e0o h\u1ec7 th\u1ed1ng. Tuy nhi\u00ean, c\u00e1c h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng \u1edf Oklahoma ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i k\u1ef3 thi, th\u00f4ng qua c\u00e1c ngh\u1ecb quy\u1ebft v\u00e0 k\u00eau g\u1ecdi s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng c\u1ea3m. \u201cM\u1ed9t s\u1ed1 tr\u1ebb kh\u00f4ng th\u1ec3 l\u00e0m t\u1ed1t b\u00e0i thi. V\u00e0 vi\u1ec7c n\u00e0y c\u00f3 v\u1ebb kh\u00f4ng c\u00f3 ch\u00fat c\u00f4ng b\u1eb1ng n\u00e0o v\u00f3i ch\u00fang,\u201d ch\u1ee7 t\u1ecbch h\u1ed9i \u0111\u1ed3ng nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng Owasso n\u00f3i v\u00f3i t\u1edd Tulsa World__ . S\u1ef1 th\u1eadt l\u00e0 h\u1ecdc sinh c\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u l\u1ef1a ch\u1ecdn kh\u00e1c nhau, bao g\u1ed3m vi\u1ec7c ho\u00e0n th\u00e0nh m\u1ed9t d\u1ef1 \u00e1n thay v\u00ec tham gia k\u1ef3 thi, ch\u1eb3ng h\u1ec1 l\u00e0m d\u1ecbu \u0111i m\u1ed1i b\u1eadn t\u00e2m","c\u1ee7a c\u00f4. Khi Kim ho\u00e0n th\u00e0nh n\u0103m h\u1ecdc \u0111\u1ea7u ti\u00ean sau khi tr\u1edf l\u1ea1i M\u1ef9, Hoa K\u1ef3 x\u1ebfp th\u1ee9 7 trong danh s\u00e1ch c\u1ea1nh tranh to\u00e0n c\u1ea7u c\u1ee7a Di\u1ec5n \u0111\u00e0n Kinh t\u1ebf Th\u1ebf gi\u00f3i. \u0110\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 l\u00e0 m\u1ed9t th\u1ee9 h\u1ea1ng r\u1ea5t cao, m\u1eb7c d\u00f9 n\u01b0\u1edbc n\u00e0y \u0111\u00e3 t\u1ee5t h\u1ea1ng trong b\u1ed1n n\u0103m li\u00ean ti\u1ebfp. Th\u1ebf c\u00f2n qu\u1ed1c gia \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 ba th\u00ec sao? M\u1ed9t \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc nh\u1ecf b\u00e9, \u1edf B\u1eafc \u00c2u xa x\u00f4i v\u00f3i \u00edt t\u00e0i nguy\u00ean, ngo\u00e0i m\u1ed9t th\u1ee9 g\u00ec \u0111\u00f3 m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng g\u1ecdi l\u00e0 sisu. M\u1ed9t h\u1ecdc sinh n\u0103m nh\u1ea5t t\u1ea1i M\u1ef9 Khi Tom t\u1eeb Ba Lan tr\u1edf l\u1ea1i Gettysburg, c\u1eadu \u00e1p cho m\u00ecnh m\u1ed9t ch\u1ebf \u0111\u1ed9 \u0111\u1ecdc nghi\u00eam ng\u1eb7t, 100 trang m\u1ed7i ng\u00e0y. M\u00f9a h\u00e8 n\u0103m \u0111\u00f3, c\u1eadu \u0111\u1ecdc h\u1ebft Michel Foucault, ch\u1ec9 \u0111\u1ec3 xem m\u00ecnh c\u00f3 th\u1ec3 kh\u00f4ng. C\u1eadu b\u1ecf h\u00fat thu\u1ed1c. Tuy nhi\u00ean, c\u1eadu nh\u1edb kho\u1ea3ng th\u1eddi gian lang thang tr\u00ean nh\u1eefng con \u0111\u01b0\u1eddng c\u1ee7a m\u1ed9t th\u00e0nh ph\u1ed1 r\u1ef1c r\u1ee1 v\u00e0 u\u1ed1ng bia Ba Lan \u1ea5m v\u00f3i b\u1ea1n b\u00e8 khi m\u1eb7t tr\u00f2i l\u1eb7n \u1edf Wroclaw. Tr\u1edf l\u1ea1i Gettysburg, c\u1eadu mu\u1ed1n qua \u0111\u00eam v\u00f3i c\u00e1c b\u1ea1n v\u00e0o ng\u00e0y \u0111\u1ea7u ti\u00ean tr\u1edf v\u1ec1 nh\u00e0 nh\u01b0ng cha m\u1eb9 \u0111\u00e3 ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i v\u00e0 h\u1ecfi li\u1ec7u c\u1eadu c\u00f3 m\u1ea5t tr\u00ed kh\u00f4ng. C\u1eadu mu\u1ed1n lang thang t\u1ea1i c\u00e1c c\u1eeda h\u00e0ng c\u00e0 ph\u00ea; nh\u01b0ng c\u00e1c qu\u00e1n c\u00e0 ph\u00ea Gettysburg \u0111\u00f3ng c\u1eeda v\u00e0o l\u00fac nh\u00e1 nhem t\u1ed1i. C\u1eadu nh\u1edd m\u1eb9, m\u1ed9t tr\u01b0\u1edfng bi\u1ec7n l\u00fd \u1edf Gettysburg, mua bia cho c\u1eadu nh\u01b0ng b\u00e0 t\u1eeb ch\u1ed1i. M\u00f9a thu n\u0103m \u0111\u00f3, c\u1eadu \u0111\u00f3ng g\u00f3i s\u00e1ch v\u1edf v\u00e0 nh\u1eefng chi\u1ebfc \u00e1o \u0111\u1ed3ng ph\u1ee5c ban nh\u1ea1c c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0 chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn Poughkeepsie, New York. Khi \u0111\u1ebfn Vassar, c\u1eadu chuy\u1ec3n v\u00e0o m\u1ed9t k\u00fd t\u00fac x\u00e1 \u0111\u01b0\u1ef1c x\u00e2y b\u1eb1ng g\u1ea1ch \u0111\u1ecf, c\u1ed5 k\u00ednh v\u00f3i m\u00e1i nh\u1ecdn, n\u1eb1m ngay c\u1ea1nh m\u1ed9t th\u1ea3m c\u1ecf. \u0110\u00f3 \u0111\u00fang l\u00e0 m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc. B\u1ea1n c\u00f9ng ph\u00f2ng c\u1ee7a c\u1eadu trang tr\u00ed t\u01b0\u1eddng v\u00f3i \u0111\u00e8n Gi\u00e1ng sinh v\u00e0 c\u1edd T\u00e2y T\u1ea1ng. Tom \u0111\u0103ng k\u00fd h\u1ed9i th\u1ea3o Virginia Woolf, nh\u01b0 \u0111\u00e3 l\u00ean k\u1ebf ho\u1ea1ch v\u00e0 b\u1eaft \u0111\u1ea7u g\u1eb7p g\u1ee1 m\u1ed9t c\u00f4 g\u00e1i \u1edf c\u00e1ch c\u1eadu hai ph\u00f2ng. Tuy nhi\u00ean, khi l\u00f3p h\u1ecdc b\u1eaft \u0111\u1ea7u, c\u1eadu c\u00f3 m\u1ed9t c\u1ea3m gi\u00e1c kh\u00f3 ch\u1ecbu. Ng\u1ed3i trong h\u1ed9i th\u1ea3o Woolf, c\u1eadu nh\u1eadn ra r\u1eb1ng m\u00ecnh \u0111\u00e3 kh\u00f4ng chu\u1ea9n b\u1ecb chu \u0111\u00e1o nh\u01b0 mong \u0111\u1ef1i. 4\/10 sinh vi\u00ean Vassar \u0111\u00e3 t\u1ed1t nghi\u1ec7p t\u1eeb c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng t\u01b0, bao g\u1ed3m c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng n\u1ed9i tr\u00fa \u01b0u t\u00fa \u1edf v\u00f9ng \u0110\u00f4ng B\u1eafc. H\u1ecd c\u00f3 k\u1ef9 n\u0103ng ph\u00e2n t\u00edch v\u0103n h\u1ecdc r\u1ea5t t\u1ed1t, tr\u00e1i ng\u01b0\u1ee3c v\u00f3i c\u1eadu. H\u1ecd \u0111\u01b0a ra t\u00e0i li\u1ec7u tham kh\u1ea3o v\u1ec1 th\u1ea7n tho\u1ea1i Hy L\u1ea1p m\u00e0 Tom kh\u00f4ng hi\u1ec3u. M\u1ed9t h\u1ecdc sinh m\u00f4 t\u1ea3 Jaco b\u2019s Room (t\u1ea1m d\u1ecbch: C\u0103n ph\u00f2ng c\u1ee7a Jacob) b\u1eb1ng c\u00e1ch b\u1eaft \u0111\u1ea7u in media res (ph\u00e2n t\u00edch t\u1eeb gi\u1eefa t\u00e1c ph\u1ea9m), nh\u01b0 th\u1ec3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u bi\u1ebft n\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a g\u00ec. H\u1ecd \u0111\u1ecdc Virgil, nh\u01b0ng c\u1eadu th\u00ec kh\u00f4ng. Th\u1eadt \u0111\u00e1ng s\u1ee3. L\u00fac n\u00e0y, c\u00e1ch \u0111\u00f3 800 d\u1eb7m \u0111\u01b0\u1eddng, Eric \u0111\u00e3 tr\u1ea3i qua c\u1ea3m gi\u00e1c ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i. C\u1eadu chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn Chicago \u0111\u1ec3 v\u00e0o h\u1ecdc t\u1ea1i \u0110\u1ea1i h\u1ecdc DePaul. T\u1eeb khi c\u00f2n \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c, c\u1eadu \u0111\u00e3 c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 s\u1ed1ng \u0111\u1ed9ng trong ti\u1ebfng \u1ed3n c\u1ee7a m\u1ed9t th\u00e0nh ph\u1ed1 l\u1edbn, noi c\u1eadu bi\u1ebft m\u00ecnh c\u00f3 th\u1ec3 \u0103n sushi v\u00e0o l\u00fac 4 gi\u1edd s\u00e1ng - d\u00f9 c\u00f3 mu\u1ed1n hay kh\u00f4ng. C\u1eadu \u0111ang tr\u00f4ng ch\u1edd vi\u1ec7c h\u1ecdc ch\u00ednh tr\u1ecb v\u00e0 tri\u1ebft h\u1ecdc. Nh\u01b0ng, v\u00e0o m\u00f9a thu n\u0103m \u0111\u00f3, khi tham gia kh\u00f3a h\u1ecdc vi\u1ebft b\u1eaft bu\u1ed9c \u0111\u1ed1i v\u00f3i m\u1ecdi t\u00e2n h\u1ecdc sinh, c\u1eadu \u0111\u00e3 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u th\u1eadt \u0111\u00e1ng ng\u1ea1c nhi\u00ean. C\u1eadu th\u1ef1c s\u1ef1 \u0111\u00e3 chu\u1ea9n b\u1ecb th\u00e1i qu\u00e1.__ Kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 h\u1ed9i th\u1ea3o Virginia Woolf t\u1ea1i Vassar. L\u00f3p h\u1ecdc n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ef1c gi\u1ea3ng d\u1ea1y b\u1edfi c\u00e1c sinh vi\u00ean \u0111\u00e3 t\u1ed1t nghi\u1ec7p v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ef1c thi\u1ebft k\u1ebf \u0111\u1ec3 \u0111\u01b0a t\u1ea5t c\u1ea3 sinh vi\u00ean \u0111\u1ebfn m\u1ee9c \u0111\u1ed9 c\u1ea1nh tranh c\u01a1 b\u1ea3n. Eric bu\u1ed3n b\u00e3. N\u00f3 gi\u1ed1ng nh\u01b0 l\u00f3p to\u00e1n \u1edf tr\u01b0\u1eddng ti\u1ec3u h\u1ecdc, khi c\u1eadu gi\u1ea3i khu\u00e2y b\u1eb1ng c\u00e1ch tr\u1ea3 l\u00f2i c\u00e1c c\u00e2u h\u1ecfi d\u01b0\u1edbi d\u1ea1ng ch\u1eef c\u00e1i \u0111\u1ea7u trong t\u00ean c\u1ee7a m\u00ecnh.","Eric \u0111\u00e3 h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1ch l\u00e0m lu\u1eadn v\u0103n v\u00e0 ti\u1ebfn h\u00e0nh c\u00e1c nghi\u00ean c\u1ee9u c\u01a1 b\u1ea3n \u1edf tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc t\u1ea1i Minnesota; c\u1eadu c\u1ee9 cho r\u1eb1ng t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u \u0111\u00e3 h\u1ecdc \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3. Ng\u1ed3i trong l\u00f3p h\u1ecdc \u1edf DePaul, v\u00f3i cu\u1ed1n v\u1edf tr\u1ed1ng tron, c\u1eadu ch\u00e1n n\u1ea3n, nh\u01b0 m\u1ed9t qu\u1ea3 b\u00f3ng bay x\u00ec h\u01a1i, quay v\u1ec1 m\u1eb7t \u0111\u1ea5t. \u1ede tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, Eric v\u00e0 Tom \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ee9ng ki\u1ebfn t\u1eadn m\u1eaft c\u00f9ng m\u1ed9t s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i v\u1ed1n \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc tr\u00ean kh\u1eafp n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 v\u00e0 th\u1ebf gi\u00f3i - c\u0169ng l\u00e0 l\u00fd do khi\u1ebfn cu\u1ed1n s\u00e1ch n\u00e0y ra \u0111\u1eddi. Khi c\u00e1c sinh vi\u00ean ch\u1ec9nh s\u1eeda b\u00e0i t\u1eadp c\u1ee7a nhau, Eric \u0111\u00e3 \u0111\u1ecdc b\u00e0i c\u1ee7a c\u00e1c b\u1ea1n h\u1ecdc. C\u1eadu ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng bi\u1ebft c\u00e1ch c\u1ea5u tr\u00fac m\u1ed9t b\u00e0i lu\u1eadn, ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ed9t tranh lu\u1eadn ho\u1eb7c truy\u1ec1n \u0111\u1ea1t r\u00f5 r\u00e0ng m\u1ed9t \u00fd t\u01b0\u1edfng. B\u00e0i vi\u1ebft r\u1eddi r\u1ea1c v\u00e0 ng\u1eef ph\u00e1p k\u00e9m c\u1ecfi. Kh\u00f4ng ph\u1ea3i h\u1ecd kh\u00f4ng mu\u1ed1n ho\u1eb7c kh\u00f4ng th\u1ec3 l\u00e0m t\u1ed1t h\u01a1n m\u00e0 v\u00ec h\u1ecd ch\u01b0a bao gi\u1edd \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc c\u00e1ch th\u1ef1c hi\u1ec7n n\u00f3. Eric th\u1ea5y th\u00edch c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc nh\u1ecf kh\u00e1c h\u01a1n. C\u1eadu kh\u00e1m ph\u00e1 Chicago v\u00e0 b\u1eaft \u0111\u1ea7u ngh\u0129 \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1i h\u1ecdc kh\u00e1c. Vi\u1ec7c \u0111\u00f3 t\u1eebng c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c, v\u00ec v\u1eady n\u00f3 c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f3 t\u00e1c d\u1ee5ng t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 \u1edf M\u1ef9. C\u00f2n Tom, c\u1eadu th\u00edch nghi kh\u00e1 d\u1ec5 d\u00e0ng; c\u1eadu \u0111\u1ecdc Virgil. C\u1eadu tra in media res v\u00e0 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t c\u1ee5m t\u1eeb ti\u1ebfng Latin \u00e1m ch\u1ec9 vi\u1ec7c b\u1eaft \u0111\u1ea7u m\u1ed9t c\u00e2u chuy\u1ec7n t\u1eeb gi\u1eefa c\u1ed1t truy\u1ec7n. C\u1eadu hi\u1ec3u r\u1ea5t nhanh v\u00e0 \u0111\u1ebfn m\u00f9a xu\u00e2n, c\u1eadu c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i b\u00f3ng gi\u00f3 v\u1ec1 th\u1ea7n tho\u1ea1i Hy L\u1ea1p trong c\u00e1c gi\u1edd h\u1ecdc ti\u1ebfng Anh. C\u1eadu nh\u1eadn th\u1ea5y r\u1ea5t nhi\u1ec1u c\u00e2u \u0111\u00f9a th\u1eadt nh\u1ea3m nh\u00ed, nh\u01b0ng c\u1eadu c\u1ea7n ph\u1ea3i h\u1ecdc ti\u1ebfng \u0111\u1ecba ph\u01b0\u01a1ng. \u0110\u1ebfn cu\u1ed1i n\u0103m th\u1ee9 nh\u1ea5t \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, c\u1eadu t\u1eadp trung v\u00e0o nghi\u00ean c\u1ee9u d\u01b0\u1edbi s\u1ef1 h\u01b0\u1edbng d\u1eabn c\u1ee7a gi\u00e1o s\u01b0 ng\u00e0nh v\u0103n h\u1ecdc kinh \u0111i\u1ec3n v\u1ec1 nh\u00e0 th\u01a1 La M\u00e3 Catullus. Nh\u01b0ng c\u1eadu c\u0169ng m\u01b0\u1eddng t\u01b0\u1ee3ng nh\u1eefng g\u00ec \u0111\u00e3 c\u00f3 th\u1ec3 x\u1ea3y ra. N\u1ebfu cha m\u1eb9 c\u1eadu kh\u00f4ng \u0111\u01b0a c\u1eadu \u0111\u1ebfn Barnes & Noble nh\u01b0 m\u1ed9t nghi l\u1ec5 t\u1ed1i th\u1ee9 S\u00e1u h\u00e0ng tu\u1ea7n, n\u1ebfu c\u1eadu kh\u00f4ng t\u1ef1 nghi\u1ec1n ng\u1eabm v\u0103n h\u1ecdc, c\u1eadu c\u00f3 th\u1ec3 s\u1ebd kh\u00f4ng c\u00f3 th\u00f3i quen \u0111\u1ecdc s\u00e1ch m\u1ed7i ng\u00e0y. C\u1eadu nh\u1eadn ra, n\u1ebfu kh\u00f4ng c\u00f3 th\u1ef1c t\u1ebf \u0111\u00f3, c\u1eadu ch\u1eafc ch\u1eafn s\u1ebd b\u1ecb cho\u00e1ng ng\u1ecdp \u1edf Vassar. Vi\u1ec7c tham gia l\u00f3p ti\u1ebfng Anh n\u00e2ng cao t\u1ea1i trung h\u1ecdc Gettysburg kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng. Vi\u1ec7c nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec3m t\u1ed1t kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng. C\u1eadu c\u1ea7n nhi\u1ec1u h\u01a1n s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd m\u00e0 tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc c\u00f3 th\u1ec3 mang t\u1edbi. May m\u1eafn cho c\u1eadu, c\u1eadu \u0111\u00e3 t\u1ef1 m\u00ecnh t\u00ecm th\u1ea5y n\u00f3. M\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi H\u00e0n Qu\u1ed1c \u1edf New \u01a1ersey Gi\u1ed1ng nh\u01b0 Kim, Jenny v\u1eabn h\u1ecdc ti\u1ebfp trung h\u1ecdc khi tr\u1edf v\u1ec1 M\u1ef9. C\u1ea3 hai \u0111\u1ec1u c\u00f2n hai n\u0103m n\u1eefa m\u00f3i t\u1ed1t nghi\u1ec7p. Tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3, Jenny ph\u1ea3i \u0111i l\u1ea1i nhi\u1ec1u gi\u1eefa H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 M\u1ef9, v\u00ec v\u1eady c\u00f4 \u0111\u00e3 bi\u1ebft m\u00ecnh mong \u0111\u1ee3i g\u00ec khi c\u1ea3 gia \u0111\u00ecnh chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn trung t\u00e2m New Jersey v\u00e0o m\u00f9a h\u00e8 n\u0103m 20 11. C\u00d4ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u1edf \u0111\u00e2y nh\u00e2n \u0111\u1ea1o h\u01a1n nhi\u1ec1u so v\u00f3i tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc Namsan n\u01a1i c\u00f4 v\u00e0 Eric c\u00f9ng h\u1ecdc tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y, v\u00e0 c\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111\u00fang. C\u00e1c gi\u1edd h\u1ecdc d\u1ec5 d\u00e0ng h\u01a1n; th\u1ea7y c\u00f4 gi\u00e1o v\u00e0 b\u1ea1n b\u00e8 c\u00f9ng l\u00f3p c\u0169ng tho\u1ea3i m\u00e1i h\u01a1n. Tuy nhi\u00ean, \u0111\u00e3 c\u00f3 nh\u1eefng b\u1ea5t ng\u1edd x\u1ea3y \u0111\u1ebfn. Trong k\u1ef3 thi \u0110\u1ea1i s\u1ed1 II \u0111\u1ea7u ti\u00ean v\u00e0o m\u00f9a thu n\u0103m \u0111\u00f3, c\u00f4 b\u1ea1n g\u00e1i ng\u1ed3i k\u1ebf b\u1ebfn ph\u00e0n n\u00e0n r\u1eb1ng c\u00f4 ta kh\u00f4ng hi\u1ec3u m\u1ed9t trong nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi. Jenny \u0111\u00e3 tr\u1ea3 l\u1eddi r\u1ea5t nhanh, c\u00f3 th\u1ec3 b\u1edfi c\u00f4 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc ki\u1ebfn th\u1ee9c n\u00e0y t\u1eeb hai n\u0103m tr\u01b0\u1edbc. Nh\u01b0ng c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00f3 v\u1eabn c\u1ee9 c\u1ea7n s\u1ef1 tr\u1ee3 gi\u00fap. Sau \u0111\u00f3, m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u k\u1ef3 di\u1ec7u \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra: Gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn gi\u00fap c\u00f4 \u1ea5y! Ngay tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi,","th\u1ea7y \u0111\u00e3 gi\u00fap c\u00f4 \u1ea5y gi\u1ea3i b\u00e0i - trong su\u1ed1t gi\u1edd thi. Jenny l\u1eb7ng l\u1ebd quan s\u00e1t, kh\u00f4ng n\u00f3i n\u1ebfn l\u00f2i. C\u00f4 t\u1ef1 h\u1ecfi \u0111i\u1ec1u g\u00ec s\u1ebd x\u1ea3y ra khi c\u00f4 g\u00e1i kia tham gia k\u1ef3 thi SAT m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 gi\u00e1o vi\u00ean \u1edf c\u1ea1nh \u0111\u1ec3 gi\u00fap \u0111\u1ee1. Sau \u0111\u00f3, m\u1ed9t c\u1eadu b\u1ea1n c\u00f9ng l\u00f3p \u0111\u00e3 c\u00f3 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng t\u01b0ong t\u1ef1 v\u00e0 m\u1ed9t l\u1ea7n n\u1eefa, th\u1ea7y gi\u00e1o l\u1ea1i gi\u00fap c\u1eadu ta. Jenny kh\u00f4ng th\u1ec3 tin v\u00e0o m\u1eaft m\u00ecnh. C\u00f4 \u01b0\u1edbc nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u1ee7a c\u00f4 c\u00f3 th\u1ec3 ch\u1ee9ng ki\u1ebfn c\u1ea3nh n\u00e0y; c\u00f4 mong \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ec3 v\u00f3i h\u1ecd c\u00e2u chuy\u1ec7n \u0111\u00f3 qua Skype khi v\u1ec1 \u0111\u1ebfn nh\u00e0. Kh\u00f4ng ph\u1ea3i m\u1ecdi th\u1ee9 \u0111\u1ec1u d\u1ec5 d\u00e0ng hon \u1edf tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc M\u1ef9. \u0110\u00f3 ch\u00ednh l\u00e0 m\u1ed9t b\u1ea5t ng\u1edd kh\u00e1c. M\u00f9a xu\u00e2n n\u0103m \u1ea5y, Jenny ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng h\u1ecdc sinh \u1edf c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng tr\u00ean kh\u1eafp n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 tham gia m\u1ed9t ch\u01b0ong tr\u00ecnh mang t\u00ean Presidential Fitness Test (K\u1ef3 thi S\u1ee9c kh\u1ecfe T\u1ed5ng th\u1ed1ng) \u1edf l\u00f3p th\u1ec3 d\u1ee5c. N\u00f3 \u0111\u00e3 t\u1ed3n t\u1ea1i trong nhi\u1ec1u th\u1eadp k\u1ef7 v\u00e0 su\u1ed1t th\u00f2i gian \u0111\u00f3, c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n l\u1ea1i \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t cao m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00f3 hi\u1ec3u. \u0110\u00ea\u2019 \u0111\u00e1p \u1ee9ng c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n \u0111\u1ec1 ra, Jenny v\u00e0 b\u1ea1n h\u1ecdc c\u00f9ng l\u00f3p c\u1ee7a c\u00f4 b\u00e9 \u0111\u00e3 ch\u1ea1y m\u1ed9t d\u1eb7m trong 8 ph\u00fat v\u00e0 \u0111\u1ee9ng l\u00ean ng\u1ed3i xu\u1ed1ng 44 l\u1ea7n trong 60 gi\u00e2y. H\u1ecd b\u1ecb c\u1ea5m n\u1eb1m ngh\u1ec9 gi\u1eefa nh\u1eefng l\u1ea7n \u0111\u1ee9ng l\u00ean ng\u1ed3i xu\u1ed1ng; kh\u00f4ng c\u00f3 c\u00e1ch n\u00e0o \u0111\u1ec3 tr\u00e1nh k\u1ef3 thi n\u00e0y nh\u01b0 m\u00f4n \u0111\u1ea1i s\u1ed1. C\u00e1c b\u1ea1n nam ph\u1ea3i g\u1eadp b\u1ee5ng 13 l\u1ea7n c\u00f2n c\u00e1c b\u1ea1n n\u1eef ph\u1ea3i ch\u1ed1ng \u0111\u1ea9y 25 l\u1ea7n. Ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng n\u00e0y kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ef1c t\u00ednh v\u00e0o \u0111i\u1ec3m th\u1ec3 d\u1ee5c, nh\u01b0ng r\u1ea5t nhi\u1ec1u h\u1ecdc sinh v\u00e0 gi\u00e1o vi\u00ean th\u1ec3 d\u1ee5c nghi\u00eam t\u00fac th\u1ef1c hi\u1ec7n nh\u01b0 th\u1ec3 h\u1ecd \u0111ang luy\u1ec7n t\u1eadp \u0111\u1ec3 thi th\u1eadt. Jenny kh\u00f4ng th\u1ec3 tin \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3. 25 l\u1ea7n ch\u1ed1ng \u0111\u1ea9y kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 chuy\u1ec7n \u0111\u00f9a. T\u1ea1i sao c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng \u0111\u1eb7t ra l\u1ea1i cao \u0111\u1ebfn v\u1eady? V\u00e0 t\u1ea1i sao khi \u0111\u00e1p \u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ef1c c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng \u0111\u00f3, ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 v\u1eabn ph\u1ea3i \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u00f3i h\u1ed9i ch\u1ee9ng b\u00e9o ph\u00ec? Tr\u1edf v\u1ec1 H\u00e0n Qu\u1ed1c, Jenny \u0111\u00e3 tham gia m\u1ed9t k\u1ef3 thi th\u1ec3 d\u1ee5c t\u01b0ong t\u1ef1, nh\u01b0ng c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n th\u1ea5p hon. Thay v\u00ec ch\u1ea1y m\u1ed9t d\u1eb7m trong 8 ph\u00fat, b\u1ecdn tr\u1ebb \u0111\u01b0\u1ee3c cho 9 ph\u00fat r\u01b0\u1ee1i. V\u00e0 kh\u00f4ng ai trong s\u1ed1 ch\u00fang quan t\u00e2m c\u1ea3; ch\u00fang ch\u1ec9 c\u1ea7n \u0111i quanh \u0111\u01b0\u1eddng ch\u1ea1y. Ch\u00fang lo l\u1eafng v\u1ec1 b\u00e0i ki\u1ec3m tra to\u00e1n hon. Sau khi k\u1ec3 v\u00f3i b\u1ea1n b\u00e8 \u1edf qu\u00ea nh\u00e0 v\u1ec1 b\u00e0i thi th\u1ec3 d\u1ee5c v\u00f3i c\u01b0\u1eddng \u0111\u1ed9 \u0111i\u00ean r\u1ed3 \u1edf M\u1ef9, \u01a1enny v\u1eabn ch\u01b0a h\u1ebft b\u00e0ng ho\u00e0ng. \u201cV\u1ec1 th\u1ec3 ch\u1ea5t, ti\u00eau chu\u1ea9n \u1edf \u0111\u00e2y cao hon. C\u00f2n v\u1ec1 h\u1ecdc t\u1eadp, ti\u00eau chu\u1ea9n \u1edf H\u00e0n Qu\u1ed1c l\u1ea1i cao hon!\u201d May m\u1eafn thay, c\u00f4 t\u1ef1 tin s\u1ebd v\u01b0\u1ee3t qua b\u00e0i thi th\u1ec3 d\u1ee5c \u1edf New Jersey. D\u00f9 g\u00ec, c\u00f4 c\u0169ng \u0111\u00e3 luy\u1ec7n t\u1eadp gi\u1ed1ng nh\u01b0 \u0111\u00e3 luy\u1ec7n to\u00e1n t\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c. \u0110\u1ebfn l\u00fac \u0111\u00f3, c\u00f4 bi\u1ebft r\u1eb1ng vi\u1ec7c \u0111\u00e1p \u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng cao ch\u1ec9 \u0111\u00f2i h\u1ecfi n\u1ed7 l\u1ef1c. B\u00e1nh xe chu\u1ed9t v\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ngang ng\u01b0\u1ee3c Khi tr\u1edf l\u1ea1i Hoa K\u1ef3 v\u00e0o cu\u1ed1i n\u0103m h\u1ecdc, t\u00f4i \u0111\u00e3 d\u00e0nh m\u1ed9t kho\u1ea3ng th\u00f2i gian d\u00e0i \u0111\u1ec3 \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh l\u1ea1i nh\u0169ng g\u00ec \u0111\u00e3 nh\u00ecn th\u1ea5y. T\u00f4i ng\u1ea1c nhi\u00ean nh\u1eadn ra bi\u1ebft bao v\u1ea5n \u0111\u1ec1 ph\u1ed5 bi\u1ebfn to\u00e0n c\u1ea7u. \u1ede m\u1ecdi noi t\u00f4i \u0111\u1ebfn, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u1ec1u ph\u00e0n n\u00e0n v\u1ec1 c\u00e1c k\u1ef3 thi, hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng v\u00e0 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9; \u0111\u1ebfn l\u01b0\u1ee3t c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9, h\u1ecd m\u1ec7t m\u1ecfi v\u1edbi vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a con c\u00e1i, d\u1ef1a tr\u00ean s\u1ef1 s\u1ef1 h\u00e3i v\u00e0 c\u1ea3m x\u00fac m\u01a1 h\u1ed3. C\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia than th\u1edf v\u1ec1 c\u00e1c c\u00f4ng \u0111o\u00e0n v\u00e0 c\u00e1c l\u00e3nh \u0111\u1ea1o c\u00f4ng \u0111o\u00e0n than phi\u1ec1n v\u1ec1 c\u00e1c ch\u00ednh tr\u1ecb gia.","Trong khi \u0111\u00f3, tr\u1ebb em v\u1eabn ch\u1ec9 l\u00e0 tr\u1ebb em, nh\u01b0 Jenny \u0111\u00e3 n\u00f3i v\u00f3i Eric tr\u00ean chuy\u1ebfn xe bu\u00fdt ng\u00e0y h\u00f4m \u0111\u00f3 t\u1ea1i Busan, H\u00e0n Qu\u1ed1c. Ch\u00fang th\u00edch gi\u00e1o vi\u00ean n\u00e0y v\u00e0 kh\u00f4ng th\u00edch gi\u00e1o vi\u00ean n\u1ecd. Ch\u00fang choi \u0111i\u1ec7n t\u1eed, nh\u1eafn tin trong l\u00f3p v\u00e0 xem tivi \u1edf b\u1ea5t c\u1ee9 n\u01b0\u1edbc n\u00e0o t\u00f4i gh\u00e9 th\u0103m. \u0110i\u1ec3m kh\u00e1c bi\u1ec7t, nhi\u1ec1u hon b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec kh\u00e1c, \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 nghi\u00eam t\u00fac m\u00e0 ch\u00fang d\u00e0nh cho vi\u1ec7c h\u1ecdc. N\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u00f3 dao \u0111\u1ed9ng nh\u01b0 m\u1ed9t d\u00f2ng \u0111i\u1ec7n t\u00e2m \u0111\u1ed3, t\u00f9y thu\u1ed9c v\u00e0o noi tr\u1ebb sinh s\u1ed1ng. T\u1ea1i sao ch\u00fang quan t\u00e2m? Kim \u0111\u00e3 \u0111\u1eb7t ra c\u00e2u h\u1ecfi n\u00e0y \u1edf Ph\u1ea7n Lan, t\u00f3m g\u1ecdn qu\u00e1 tr\u00ecnh t\u00ecm hi\u1ec3u n\u00e0y ch\u1ec9 trong m\u1ed9t c\u00e2u h\u1ecfi. Sau khi \u0111\u1ebfn th\u0103m c\u00f4 b\u00e9, t\u00f4i b\u1eaft \u0111\u1ea7u ng\u1edd r\u1eb1ng c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i kh\u00e1 \u0111on gi\u1ea3n: Ch\u00fang h\u1ecdc h\u00e0nh nghi\u00eam t\u00fac hon b\u1edfi th\u1ef1c t\u1ebf vi\u1ec7c h\u1ecdc \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean nghi\u00eam t\u00fac hon. V\u00e0 vi\u1ec7c h\u1ecdc tr\u1edf n\u00ean nghi\u00eam t\u00fac hon b\u1edfi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec1u nh\u1ea5t tr\u00ed r\u1eb1ng n\u00f3 n\u00ean nh\u01b0 v\u1eady. Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan c\u00f3 s\u1ef1 t\u01b0ong \u0111\u1ed3ng \u1edf ch\u1ed7 m\u1ecdi tr\u1ebb em ph\u1ea3i h\u1ecdc c\u00e1ch t\u01b0 duy b\u1eadc cao hon \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ecb th\u1ebf cao hon tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i. Trong m\u1ecdi tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdp, th\u1ecfa thu\u1eadn \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c sinh ra t\u1eeb nh\u1eefng cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng: nh\u1eefng nhu c\u1ea7u c\u1ea5p b\u00e1ch v\u1ec1 kinh t\u1ebf \u0111\u00e3 t\u1eadp trung t\u01b0 duy qu\u1ed1c gia theo c\u00e1ch m\u00e0 nh\u0169ng \u00fd \u0111\u1ecbnh t\u1ed1t \u0111\u1eb9p kh\u00f4ng bao gi\u1edd l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ee3c. S\u1ef1 \u0111\u1ed3ng thu\u1eadn v\u1ec1 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 ch\u1eb7t ch\u1ebd sau \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i m\u1ecdi th\u1ee9. C\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc \u1edf Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan \u0111\u1ec1u h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebfn m\u1ed9t m\u1ee5c \u0111\u00edch, gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ee5c \u0111\u00edch luy\u1ec7n t\u1eadp b\u00f3ng \u0111\u00e1 c\u1ee7a c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc M\u1ef9. H\u1ecd h\u01b0\u1edbng \u0111\u1ebfn k\u1ef3 thi l\u1edbn quan tr\u1ecdng cu\u1ed1i c\u00f9ng m\u00e0 \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh m\u1ecdi th\u1ee9. C\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean c\u0169ng r\u1ea5t nghi\u00eam t\u00fac: c\u00f3 h\u1ecdc v\u1ea5n cao, \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u00e0o t\u1ea1o v\u00e0 ch\u1ecdn l\u1ef1a c\u1ea9n th\u1eadn. H\u1ecd c\u00f3 \u0111\u1ee7 quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 \u0111\u1ec3 l\u00e0m vi\u1ec7c nghi\u00eam t\u00fac; \u0111\u1ed3ng ngh\u0129a v\u00f3i vi\u1ec7c h\u1ecd c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i t\u1ed1t h\u01a1n \u0111\u1ec3 th\u00edch \u1ee9ng v\u00e0 thay \u0111\u1ed5i c\u00f9ng v\u1edbi h\u1ecdc sinh v\u00e0 n\u1ec1n kinh t\u1ebf n\u01b0\u1edbc nh\u00e0. H\u1ecdc sinh c\u0169ng c\u00f3 s\u1ef1 \u0111\u1ed9c l\u1eadp ri\u00eang, khi\u1ebfn vi\u1ec7c \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng tr\u1edf n\u00ean kh\u00f4ng qu\u00e1 kh\u00f3 kh\u0103n, \u0111\u1ed3ng th\u1eddi nu\u00f4i d\u01b0\u1ee1ng \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c v\u00e0 quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 h\u01a1n n\u1eefa sau khi t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc. C\u00e0ng g\u1ea7n \u0111\u1ebfn tu\u1ed5i tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh, ch\u00fang c\u00e0ng h\u00e0nh x\u1eed nh\u01b0 ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn. T\u1ea1i Hoa K\u1ef3 v\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c, ch\u00fang t\u00f4i ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng con tr\u1ebb s\u1ebd lu\u00f4n c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c c\u01a1 h\u1ed9i th\u1ee9 hai v\u00e0 th\u1ee9 ba cho \u0111\u1ebfn khi ch\u00fang tho\u1ea3i m\u00e1i b\u01b0\u1edbc sang tu\u1ed5i tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh. Ch\u00fang t\u00f4i c\u0169ng c\u00f3 th\u00e1i \u0111\u1ed9 t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 v\u00f3i c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean: B\u1ea5t c\u1ee9 ai c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh gi\u00e1o vi\u00ean, mi\u1ec5n l\u00e0 h\u1ecd \u0111i h\u1ecdc \u0111\u1ec1u, tu\u00e2n th\u1ee7 c\u00e1c quy t\u1eafc v\u00e0 c\u00f3 nh\u1eefng d\u1ef1 \u0111\u1ecbnh t\u1ed1t \u0111\u1eb9p. Ch\u00fang t\u00f4i c\u00f3 nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng ch\u00fang t\u00f4i mu\u1ed1n theo h\u1ecdc. C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft ph\u1ea3i xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u1edf tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc v\u00e0 bu\u1ed9c con c\u00e1i h\u1ecd n\u1ed7 l\u1ef1c nhi\u1ec1u h\u01a1n, \u0111\u1ecdc nhi\u1ec1u h\u01a1n hay bu\u1ed9c c\u00e1c con \u0111ang tu\u1ed5i m\u1eabu gi\u00e1o h\u1ecdc to\u00e1n trong khi ch\u00fang v\u1eabn y\u00eau th\u00edch c\u00e1c con s\u1ed1. H\u1ecd xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u0111\u1ec3 ph\u00e0n n\u00e0n v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m k\u00e9m. H\u1ecd c\u0169ng t\u1eadp trung r\u1ea5t \u0111\u00f4ng, \u0111em m\u00e1y quay v\u00e0 gh\u1ebf ng\u1ed3i \u0111\u1ebfn b\u00e3i c\u1ecf, h\u00e1o h\u1ee9c xem con c\u00e1i m\u00ecnh ch\u01a1i th\u1ec3 thao. M\u00f4 th\u1ee9c \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 t\u1eebng hi\u1ec7u qu\u1ea3 \u0111\u1ed1i v\u00f3i h\u1ea7u h\u1ebft tr\u1ebb em M\u1ef9 t\u1eeb tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn nay. Ph\u1ea7n l\u1edbn b\u1ecdn tr\u1ebb kh\u00f4ng c\u1ea7n m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c nghi\u00eam ng\u1eb7t v\u00e0 qu\u1ea3 th\u1eadt, ch\u00fang c\u0169ng kh\u00f4ng nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00f3. S\u1ef1 gi\u00e0u c\u00f3 \u0111\u00e3 khi\u1ebfn s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd ch\u1ec9 mang t\u00ednh t\u00f9y ch\u1ecdn \u1edf M\u1ef9. Nh\u01b0ng m\u1ecdi th\u1ee9 \u0111\u00e3 thay \u0111\u1ed5i. Trong m\u1ed9t n\u1ec1n kinh t\u1ebf t\u1ef1 \u0111\u1ed9ng to\u00e0n c\u1ea7u, tr\u1ebb em c\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ecbnh h\u01b0\u1edbng: ch\u00fang c\u1ea7n ph\u1ea3i bi\u1ebft c\u00e1ch th\u00edch nghi, b\u1edfi \u0111\u00f3 l\u00e0 th\u1ee9 ch\u00fang s\u1ebd c\u1ea7n \u0111\u1ebfn su\u1ed1t cu\u1ed9c \u0111\u00f2i. Ch\u00fang c\u1ea7n m\u1ed9t n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd. C\u00f3 nhi\u1ec1u c\u00e1ch kh\u00e1c nhau \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd v\u00e0 kh\u00f4ng ph\u1ea3i t\u1ea5t c\u1ea3 \u0111\u1ec1u hay. T\u1ea1i H\u00e0n Qu\u1ed1c, b\u00e1nh xe chu\u1ed9t t\u1ea1o ra nhi\u1ec1u v\u1ea5n \u0111\u1ec1 nh\u01b0ng c\u0169ng gi\u1ea3i quy\u1ebft nhi\u1ec1u v\u1ea5n \u0111\u1ec1. H\u1ecdc t\u1eadp trong \u00e1p l\u1ef1c ch\u1ee7 y\u1ebfu d\u1eabn \u0111\u1ebfn \u0111i\u1ec3m thi cao thay v\u00ec mang l\u1ea1i s\u1ef1 ki\u00ean c\u01b0\u1eddng. Ki\u1ec3u h\u1ecdc t\u1eadp kh\u00f4ng ng\u1eebng \u0111\u00f3 kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c duy tr\u00ec m\u00e3i m\u00e3i v\u00e0 c\u00f3 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng cho th\u1ea5y \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c c\u1ee7a tr\u1ebb em","H\u00e0n Qu\u1ed1c gi\u1ea3m s\u00fat th\u1ea3m h\u1ea1i khi ch\u00fang v\u00e0o \u0111\u1ea1i h\u1ecdc. Tuy nhi\u00ean, n\u1ebfu t\u00f4i ph\u1ea3i l\u1ef1a ch\u1ecdn gi\u1eefa s\u1ee9c \u00e9p c\u1ee7a b\u00e1nh xe chu\u1ed9t v\u00e0 s\u1ef1 tho\u1ea3i m\u00e1i t\u1ef1 do c\u1ee7a nh\u00e0 phao v\u1ed1n l\u00e0 \u0111\u1eb7c tr\u01b0ng c\u1ee7a nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u1edf Hoa K\u1ef3 v\u00e0 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc kh\u00e1c - kh\u00f4ng c\u1ea7n ph\u1ea3i n\u00f3i \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t l\u1ef1a ch\u1ecdn sai l\u1ea7m - t\u00f4i ngh\u0129 r\u1eb1ng t\u00f4i mi\u1ec5n c\u01b0\u1ee1ng ch\u1ecdn s\u1ee9c \u00e9p. Gu\u1ed3ng quay \u0111\u00f3 lu\u00f4n chuy\u1ec3n \u0111\u1ed9ng v\u00e0 \u00e1p \u0111\u1ea3o, \u0111\u00fang v\u1eady, nh\u01b0ng n\u00f3 c\u0169ng mang l\u1ea1i c\u1ea3m gi\u00e1c trung th\u1ef1c hon. Tr\u1ebb em \u1edf trong b\u00e1nh xe chu\u1ed9t \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3i nghi\u1ec7m c\u1ea3m gi\u00e1c v\u1eadt l\u1ed9n v\u00f3i nh\u1eefng \u00fd t\u01b0\u1edfng ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u00e0 t\u01b0 duy v\u01b0\u1ee3t ra ngo\u00e0i v\u00f9ng an to\u00e0n; ch\u00fang hi\u1ec3u r\u00f5 gi\u00e1 tr\u1ecb c\u1ee7a s\u1ef1 ki\u00ean tr\u00ec. Ch\u00fang bi\u1ebft c\u1ea3m gi\u00e1c c\u1ee7a th\u1ea5t b\u1ea1i, ch\u0103m ch\u1ec9 hon v\u00e0 l\u00e0m t\u1ed1t hon. Ch\u00fang \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ef1c chu\u1ea9n b\u1ecb cho h\u00e0nh tr\u00ecnh \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u00f3i th\u1ebf gi\u00f3i hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i. \u1ede trong nh\u00e0 phao, tr\u1ebb em b\u1ecb ph\u1ec9nh n\u1ecbnh. Ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ee3c nu\u00f4i d\u01b0\u1ee1ng b\u1eb1ng m\u1ed9t ch\u1ebf \u0111\u1ed9 m\u1ec1m m\u1ecfng b\u1edfi c\u00e1c chuy\u00ean gia \u201cnon tay\u201d. N\u1ebfu ch\u00fang th\u1ea5t b\u1ea1i, h\u1eadu qu\u1ea3 kh\u00f4ng m\u1ea5y r\u00f5 r\u00e0ng. Ch\u1ec9 sau n\u00e0y, sau khi t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc, ch\u00fang m\u00f3i ph\u00e1t hi\u1ec7n ra m\u00ecnh \u0111\u00e3 b\u1ecb l\u1eeba ph\u1ec9nh. Th\u1ebf gi\u00f3i th\u1ef1c kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00fac n\u00e0o c\u0169ng mang \u0111\u1ebfn c\u01a1 h\u1ed9i th\u1ee9 hai v\u00e0 th\u1ee9 ba; th\u1ebf gi\u00f3i th\u1ef1c kh\u00f4ng c\u1ea5p b\u1eb1ng cho s\u1ef1 c\u00f3 m\u1eb7t. Khi g\u1eb7p ho\u00e0n c\u1ea3nh kh\u00f3 kh\u0103n, gi\u00e1o vi\u00ean to\u00e1n c\u1ee7a ch\u00fang kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u01b0a ra \u0111\u00e1p \u00e1n. H\u1ecdc t\u1eadp \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t ki\u1ec3u ti\u1ec1n t\u1ec7, c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng mang l\u1ea1i t\u1ef1 do. N\u00f3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng g\u00ec quan tr\u1ecdng trong \u0111\u00f2i s\u1ed1ng, nh\u01b0ng ng\u00e0y c\u00e0ng quan tr\u1ecdng h\u01a1n bao gi\u1edd h\u1ebft. V\u00f3i \u00fd ngh\u0129 \u0111\u00f3, c\u00e1c n\u01b0\u1edbc nh\u01b0 Ph\u1ea7n Lan, Canada v\u00e0 New Zealand \u0111\u00e3 khai th\u00e1c ngu\u1ed3n t\u00e0i nguy\u00ean thi\u00ean nhi\u00ean cu\u1ed1i c\u00f9ng n\u00e0y. D\u00f9 sao con c\u00e1i h\u1ecd c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do h\u01a1n tr\u1ebb \u1edf c\u00e1c n\u01b0\u1edbc \u201cn\u1ed3i \u00e1p su\u1ea5t\u201d, b\u1edfi ch\u00fang kh\u00f4ng ph\u1ea3i hy sinh cu\u1ed9c s\u1ed1ng \u0111\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng minh h\u01a1n. X\u00e9t v\u1ec1 h\u1ea1nh ph\u00fac, Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ee9ng th\u1ee9 hai (sau \u0110an M\u1ea1ch) trong n\u0103m 2012 theo B\u00e1o c\u00e1o H\u1ea1nh Ph\u00fac to\u00e0n c\u1ea7u \u0111\u01b0\u1ee3c \u1ee7y th\u00e1c th\u1ef1c hi\u1ec7n b\u1edfi Li\u00ean H\u1ecdp Qu\u1ed1c. Ng\u01b0\u1eddi Ph\u1ea7n Lan c\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u l\u00fd do \u0111\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ea1nh ph\u00fac, bao g\u1ed3m th\u1ef1c t\u1ebf r\u1eb1ng gi\u00e1o d\u1ee5c gi\u00fap t\u0103ng thu nh\u1eadp v\u00e0 thu nh\u1eadp t\u0103ng m\u1ee9c \u0111\u1ed9 h\u1ea1nh ph\u00fac. \u201cN\u1ebfu b\u1ea1n mu\u1ed1n c\u00f3 gi\u1ea5c m\u01a1 M\u1ef9,\u201d l\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0110\u1ea3ng Lao \u0111\u1ed9ng V\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Anh, Ed Miliband, cho bi\u1ebft t\u1ea1i m\u1ed9t h\u1ed9i ngh\u1ecb v\u1ec1 bi\u1ebfn \u0111\u1ed9ng x\u00e3 h\u1ed9i v\u00e0o n\u0103m 2012, \u201ch\u00e3y \u0111\u1ebfn Ph\u1ea7n Lan\u201d. Trong th\u1ebfk\u1ef7 XXI, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi ngh\u00e8o c\u00f3 th\u1ec3 d\u1ec5 d\u00e0ng c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c tuy\u1ec7t v\u00f2i \u1edf Ph\u1ea7n Lan so v\u00f3i \u1edf h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi trong \u0111\u00f3 c\u00f3 c\u1ea3 M\u1ef9 (d\u1eedng th\u1ee9 11 v\u1ec1 h\u1ea1nh ph\u00fac). Khi ngh\u0129 v\u1ec1 t\u01b0\u01a1ng lai c\u1ee7a n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c, t\u00f4i lo l\u1eafng cho nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb nh\u01b0 Kim, nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb b\u1ecb thi\u1ec7t th\u00f2i v\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u00edch l\u1ec7 trong nhi\u1ec1u n\u0103m. T\u00f4i t\u1ef1 h\u1ecfi \u0111i\u1ec1u g\u00ec s\u1ebd x\u1ea3y ra v\u00f3i nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ngang ng\u01b0\u1ee3c \u1edf Ph\u1ea7n Lan, v\u00e0 Oklahoma. D\u00f9 v\u1eady, ph\u1ea7n n\u00e0o t\u00f4i c\u0169ng c\u00f3 hy v\u1ecdng h\u01a1n tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y. R\u00f5 r\u00e0ng kh\u00f4ng c\u00f3 qu\u1ed1c gia n\u00e0o ph\u00e1t hi\u1ec7n ra v\u1ea5n \u0111\u1ec1 n\u00e0y; m\u1ecdi n\u01a1i \u0111\u1ec1u c\u00f3 v\u1ea5n \u0111\u1ec1, nh\u01b0ng \u0111\u00f3 \u0111\u1ec1u l\u00e0 nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 c\u00f3 th\u1ec3 gi\u1ea3i quy\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c. R\u00f5 r\u00e0ng, \u0111\u1ec3 tr\u1ebb \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3i nghi\u1ec7m n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c m\u00e0 ch\u00fang x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn, \u0111\u1ea7u ti\u00ean, ch\u00fang ta ph\u1ea3i \u0111\u1ed3ng \u00fd r\u1eb1ng s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd c\u00f3 vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng nh\u1ea5t; r\u1eb1ng tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc t\u1ed3n t\u1ea1i \u0111\u1ec3 gi\u00fap tr\u1ebb suy ngh\u0129, h\u1ecdc t\u1eadp ch\u0103m ch\u1ec9 v\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea5t b\u1ea1i. \u0110\u00f3 l\u00e0 s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng thu\u1eadn c\u1ed1t l\u00f5i nh\u1eb1m kh\u1ea3 thi h\u00f3a m\u1ecdi th\u1ee9 kh\u00e1c. T\u00f4i tr\u1edf l\u1ea1i m\u1ed9t qu\u1ed1c gia b\u1ecb t\u00e0n ph\u00e1 b\u1edfi suy tho\u00e1i kinh t\u1ebf v\u00e0 c\u00e1c phe ph\u00e1i ch\u00ednh tr\u1ecb. Li\u1ec7u th\u00f2i \u0111i\u1ec3m n\u00e0y c\u00f3 \u0111\u1ea1i di\u1ec7n \u0111\u1ee7 cho m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng \u0111\u1ed1i v\u00f3i n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 kh\u00f4ng? \u0110\u00e2y s\u1ebd l\u00e0 th\u00f2i kh\u1eafc Ph\u1ea7n Lan c\u1ee7a ch\u00fang t\u00f4i? L\u00e0 kh\u00e1m ph\u00e1 H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u1ee7a ch\u00fang t\u00f4i? \u0110\u00e2y c\u00f3 ph\u1ea3i l\u00fac","ch\u00fang t\u00f4i \u0111\u01b0a ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh cu\u1ed1i c\u00f9ng r\u1eb1ng m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c th\u1ef1c s\u1ef1 s\u1ebd l\u00e0 t\u1ea5m th\u1ea3m gai \u0111\u1ed1i v\u00f3i m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, k\u1ec3 c\u1ea3 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean, tr\u1ebb em gi\u00e0u c\u00f3 l\u1eabn ngh\u00e8o kh\u1ed5? Nh\u1eefng thay \u0111\u1ed5i ch\u00ednh s\u00e1ch t\u1eeb tr\u00ean xu\u1ed1ng, t\u1eeb ch\u01b0ong tr\u00ecnh \u201cKh\u00f4ng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0o b\u1ecb b\u1ecf l\u1ea1i ph\u00eda sau\u201d d\u01b0\u1edbi th\u00f2i T\u1ed5ng th\u1ed1ng George w . Bush \u0111\u1ebfn ch\u01b0ong tr\u00ecnh \u201cV\u01b0on l\u00ean d\u1eabn \u0111\u1ea7u\u201d d\u01b0\u1edbi th\u00f2i T\u1ed5ng th\u1ed1ng Barack Obama c\u1ed1 g\u1eafng \u00e1p \u0111\u1eb7t s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd l\u00ean c\u00e1c h\u1ec7 th\u1ed1ng c\u1ee7a M\u1ef9, g\u00f2 \u00e9p n\u00f3 v\u00e0o c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc v\u00e0 c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh tr\u00ean to\u00e0n n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. Vi\u1ec7c \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i ch\u00fat \u00edt nh\u01b0ng kh\u00f4ng ph\u1ea3i t\u1ea5t c\u1ea3. M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi ph\u1ea3i tin v\u00e0o s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd; h\u1ecd ph\u1ea3i quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh, c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 b\u1ecb c\u01b0\u1ee1ng \u00e9p quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh, \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn l\u00fac c\u1ea7n ph\u1ea3i nghi\u00eam t\u00fac. C\u00f3 th\u1ec3 h\u1ecd b\u1ecb \u0111\u1ea9y v\u00e0o qu\u00e1 tr\u00ecnh kh\u00e1m ph\u00e1 n\u00e0y, nh\u01b0ng h\u1ecd bu\u1ed9c ph\u1ea3i tr\u1ea3i nghi\u1ec7m n\u00f3. Nh\u01b0ng h\u1ecd s\u1ebd l\u00e0m v\u1eady ch\u1ee9? Khi t\u00f4i tr\u1edf v\u1ec1, ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 \u0111\u1ec1u c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 c\u1ea5p b\u00e1ch, s\u1ef1 c\u1eadn k\u1ec1 \u0111\u00e1ng lo ng\u1ea1i v\u1ec1 thay \u0111\u1ed5i v\u00e0 c\u1ea1nh tranh. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 th\u00f4i ch\u01b0a \u0111\u1ee7, t\u1eeb tr\u01b0\u1edbc \u0111\u1ebfn nay v\u1eabn v\u1eady. Suy cho c\u00f9ng, h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc tr\u1ea3i qua kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng kinh t\u1ebf \u0111\u00e3 kh\u00f4ng l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng g\u00ec H\u00e0n Qu\u1ed1c, Ph\u1ea7n Lan v\u00e0 Ba Lan l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ee3c. H\u1ecd thi\u1ebfu kh\u1ea3 n\u0103ng l\u00e3nh \u0111\u1ea1o ho\u1eb7c s\u1ef1 may m\u1eafn \u0111\u1ec3 th\u1ea5y r\u1eb1ng s\u1ef1 gi\u00e0u c\u00f3 v\u1ec1 kinh t\u1ebf v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o tr\u00ed tu\u1ec7 t\u1ed5ng h\u00f2a c\u1ee7a c\u00e1c c\u00f4ng d\u00e2n b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng m\u00e0 c\u00e1ch duy nh\u1ea5t \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u00ed tu\u1ec7 l\u00e0 ch\u0103m ch\u1ec9 h\u1ecdc t\u1eadp v\u00e0 l\u00e0m vi\u1ec7c. Trong n\u0103m 2014, Oklahoma d\u1ef1 ki\u1ebfn \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t b\u1ed9 ti\u00eau chu\u1ea9n kh\u1eaft khe hon, m\u1ea1ch l\u1ea1c v\u00e0 r\u00f5 r\u00e0ng hon mang t\u00ean c\u1ed1t l\u00f5i Chung. C\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n, v\u1ed1n \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00f4ng qua \u1edf 44 ti\u1ec3u bang kh\u00e1c, \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u1ebft k\u1ebf \u0111\u1ec3 d\u1ea1y tr\u1ebb c\u00e1ch t\u01b0 duy. Ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh b\u1ecfi c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n qu\u1ed1c t\u1ebf v\u1ec1 nh\u0169ng g\u00ec tr\u1ebb em n\u00ean bi\u1ebft. Tuy nhi\u00ean, s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i n\u00e0y c\u0169ng b\u1ecb c\u00f4ng k\u00edch b\u1edfi c\u00e1c nh\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p Oklahoma. \u201cTi\u00eau chu\u1ea9n c\u1ed1t l\u00f5i chung l\u00e0 k\u1ebft qu\u1ea3 mang t\u1ea7m li\u00ean bang v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c v\u00e0 \u0111i\u1ec1u n\u00e0y vi ph\u1ea1m quy\u1ec1n ki\u1ec3m so\u00e1t c\u1ee7a \u0111\u1ecba ph\u01b0ong,\u201d Ngh\u1ecb s\u1ef9 \u0110\u1ea3ng C\u1ed9ng h\u00f2a c\u1ee7a bang Sally Kern n\u00f3i v\u00f3i c\u00e1c nh\u00e0 l\u1eadp ph\u00e1p \u0111\u1ed3ng c\u1ea5p, h\u1ed1i th\u00fac h\u1ecd ph\u1ea3n \u0111\u1ed1i c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n. Khi Kim, Eric v\u00e0 Tom k\u1ebft th\u00fac n\u0103m h\u1ecdc \u0111\u1ea7u ti\u00ean sau khi tr\u1edf v\u1ec1 M\u1ef9, kh\u00f4ng ai c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i r\u1eb1ng s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng thu\u1eadn v\u1ec1 t\u00ednh ch\u1eb7t ch\u1ebd \u0111\u00e3 xu\u1ea5t hi\u1ec7n. Trong m\u1ed9t n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a nhi\u1ec5u lo\u1ea1n, t\u1eeb b\u1ea3ng tr\u1eafng k\u1ef9 thu\u1eadt s\u1ed1 \u0111\u1ebfn x\u00e2y d\u1ef1ng l\u00f2ng t\u1ef1 tr\u1ecdng \u0111\u1ebfn b\u00f3ng \u0111\u00e1 tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc, s\u1ebd kh\u00f3 t\u00ecm \u0111\u01b0\u1ef1c s\u1ef1 r\u00f5 r\u00e0ng v\u1ec1 m\u1ee5c \u0111\u00edch. Nhung kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 kh\u00f4ng th\u1ec3. H\u1ecdc sinh nam kh\u00f4ng ba l\u00f4, h\u1ecdc sinh n\u1eef kh\u00f4ng \u0111i\u1ec3m F William Taylor d\u1ea1y to\u00e1n t\u1ea1i m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng truy\u1ec1n th\u1ed1ng \u1edf Washington, D.c. Anh l\u1edbn l\u00ean \u1edf D.c. v\u00e0 r\u1ea5t th\u00edch to\u00e1n h\u1ecdc. Khi c\u00f2n l\u00e0 m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean m\u00f3i, anh t\u00ecnh c\u1edd \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn v\u00e0o d\u1ea1y t\u1ea1i m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng c\u00f3 v\u1ecb hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng hi\u1ec3u r\u00f5 t\u1ea7m quan tr\u1ecdng c\u1ee7a s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd. B\u00e0 \u1ea5y kh\u00f4ng ho\u00e0n h\u1ea3o, nh\u01b0ng \u0111\u00e3 d\u1ea1y anh nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u quan tr\u1ecdng; v\u00ed d\u1ee5, b\u00e0 d\u1ea1y anh, kh\u00f4ng bao gi\u1edd \u0111u\u1ed5i nh\u1eefng h\u1ecdc sinh c\u00f3 h\u00e0nh vi sai tr\u00e1i ra h\u00e0nh lang nh\u01b0 m\u1ed9t h\u00ecnh th\u1ee9c tr\u1eebng ph\u1ea1t. H\u00e3y t\u00ecm m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00e1c \u0111\u1ec3 gi\u00fap ch\u00fang c\u01b0 x\u1eed \u0111\u00fang m\u1ef1c. Tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t nh\u00e0 m\u00e1y s\u1ea3n xu\u1ea5t nh\u1eefng h\u00e0nh vi \u1ee9ng x\u1eed \u0111\u1eb9p; n\u00f3 l\u00e0 nh\u00e0 m\u00e1y h\u1ecdc h\u1ecfi. \u0110\u00e2y l\u00e0 t\u1ea7m nh\u00ecn r\u1ea5t r\u00f5 r\u00e0ng c\u1ee7a b\u00e0. N\u1ebfu tr\u1ebb b\u1ecb \u0111u\u1ed5i ra h\u00e0nh lang, ch\u00fang s\u1ebd kh\u00f4ng h\u1ecdc h\u1ecfi \u0111\u01b0\u1ee3c g\u00ec. B\u00e0 c\u0169ng d\u1ea1y anh kh\u00f4ng bao gi\u1edd \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u1ec3 b\u1ecdn tr\u1ebb t\u1eeb tr\u01b0\u1eddng v\u1ec1 nh\u00e0 m\u00e0 kh\u00f4ng mang ba l\u00f4. Ch\u00fang s\u1ebd \u0111\u1ec3 b\u00e0i t\u1eadp \u1edf \u0111\u00e2u? Ch\u00fang \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec3 h\u1ecdc v\u00e0 b\u00e0i t\u1eadp v\u1ec1 nh\u00e0 r\u1ea5t quan tr\u1ecdng","v\u1edbi ch\u00fang. Nh\u1eefng c\u00f4 b\u00e9, c\u1eadu b\u00e9 n\u00e0y s\u1ed1ng trong m\u1ed9t khu ph\u1ed1 noi m\u00e0 1\/5 s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn b\u1ecb th\u1ea5t nghi\u1ec7p; m\u1ecdi h\u1ecdc sinh \u1edf tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec1u l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi v\u00e0 ph\u1ea7n l\u1edbn \u0111\u1ec1u thu\u1ed9c di\u1ec7n ngh\u00e8o ho\u1eb7c c\u1eadn ngh\u00e8o. Ch\u00fang ph\u1ea3i h\u1ecdc n\u1ebfu mu\u1ed1n thay \u0111\u1ed5i th\u1ef1c t\u1ebf \u0111\u00f3. Ba l\u00f4 c\u1ee7a ch\u00fang gi\u1ed1ng nh\u01b0 chi\u1ebfc \u00e1o phao m\u00e0 n\u1ebfu thi\u1ebfu, ch\u00fang ch\u1eafc ch\u1eafn s\u1ebd ch\u1ebft \u0111u\u1ed1i. V\u00e0i n\u0103m sau, Taylor \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean to\u00e1n c\u00f3 n\u0103ng l\u1ef1c. M\u1ed7i n\u0103m, ki\u1ebfn th\u1ee9c c\u1ee7a h\u1ecdc sinh c\u1ee7a anh l\u1ea1i \u0111\u01b0\u1ee3c n\u00e2ng cao hon. Khi ra tr\u01b0\u1eddng, ch\u00fang \u0111\u1ea1t tr\u00ecnh \u0111\u1ed9 th\u1ef1c h\u1ecdc ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed \u1edf b\u1eadc cao hon. Ch\u00fang c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c h\u1ecdc v\u1ec1 nh\u1eefng kh\u00f3 kh\u0103n trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng, \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 r\u1ea5t quan tr\u1ecdng. Will Taylor tin v\u00e0o s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd v\u00e0 \u0111\u01b0a n\u00f3 v\u00e0o l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a m\u00ecnh. Anh kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi h\u00f9ng; anh ch\u1ec9 tin r\u1eb1ng tr\u1ebb em th\u00f4ng minh v\u00e0 m\u1ea1nh m\u1ebd hon so v\u1edbi nh\u0169ng g\u00ec ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c t\u01b0\u1edfng v\u00e0 anh \u0111\u00e3 c\u00f3 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng ph\u00f9 h\u1ecdp. Anh c\u0169ng r\u1ea5t gi\u1ecfi chuy\u00ean m\u00f4n v\u00e0 c\u00f3 c\u1ea5p tr\u00ean h\u1ed7 tr\u1ef1. Theo ch\u01b0ong tr\u00ecnh \u0111\u00e1nh gi\u00e1 gi\u00e1o vi\u00ean \u0111\u1ea7y ph\u1ee9c t\u1ea1p c\u1ee7a D.c,Taylor th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ef1c tr\u1ea3 l\u01b0ong theo gi\u00e1 tr\u1ecb, m\u1ed9t hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng r\u1ea5t hi\u1ebfm trong c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i. Anh c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 \u0111\u1ea1t hi\u1ec7u qu\u1ea3 cao ba l\u1ea7n li\u00ean ti\u1ebfp, m\u1ed9t th\u00e0nh t\u00edch b\u1ea5t th\u01b0\u1eddng v\u00e0 r\u1ea5t \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng. Nh\u00f2* c\u00e1c ch\u01b0ong tr\u00ecnh t\u01b0\u1edfng th\u01b0\u1edfng g\u00e2y tranh c\u00e3i \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a v\u00e0o th\u1ef1c hi\u1ec7n d\u01b0\u1edbi th\u00f2i c\u1ef1u hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng Michelle Rhee, Taylor \u0111\u00e3 ki\u1ebfm \u0111\u01b0\u1ee3c thu nh\u1eadp s\u00e1u con s\u1ed1. Anh v\u1eeba mua \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u00f4i nh\u00e0 \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a m\u00ecnh. N\u0103m 20 11, Taylor \u0111\u00e3 chuy\u1ec3n \u0111\u1ebfn m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng l\u1eadp m\u00f3i \u1edf m\u1ed9t khu v\u1ef1c kh\u00f4ng k\u00e9m ph\u1ea7n kh\u00f3 kh\u0103n c\u1ee7a D.c.Anh r\u1ea5t vui m\u1eebng khi \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3. Hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng r\u1ea5t \u1ea5m \u00e1p v\u00e0 lu\u00f4n h\u1ed7 tr\u1ef1 anh, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean nhi\u1ec7t t\u00ecnh v\u00e0 c\u00e1c ph\u1ee5 huynh c\u00f3 v\u1ebb kh\u00e1 quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a con c\u00e1i. Anh m\u1ea5t m\u1ed9t ch\u00fat th\u00f2i gian \u0111\u1ec3 kh\u00e1m ph\u00e1 ra nh\u1eefng kho\u1ea3ng tr\u1ed1ng noi m\u00e0 s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd l\u1ebd ra n\u00ean hi\u1ec7n di\u1ec7n. Taylor \u0111\u00e3 l\u00e0m nh\u1eefng g\u00ec anh lu\u00f4n l\u00e0m: Anh d\u1ea1y h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh m\u1ecdi tr\u00f2 choi, b\u00ed quy\u1ebft v\u00e0 c\u00e1ch th\u1ee9c gi\u00fap ch\u00fang h\u1ecdc m\u00e0 kh\u00f4ng l\u00e3ng ph\u00ed th\u00f2i gian. Anh s\u1eed d\u1ee5ng c\u00e1c th\u1ee7 thu\u1eadt \u0111\u1ec3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o thu h\u00fat \u0111\u01b0\u1ef1c t\u1ea5t c\u1ea3 v\u00e0 ph\u00e2n nh\u00f3m b\u1ecdn tr\u1ebb m\u1ed9t c\u00e1ch chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c, \u0111\u1ec3 ch\u00fang c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap \u0111\u1ee1 l\u1eabn nhau khi kh\u00f4ng c\u00f3 anh. Trong v\u00e0i tu\u1ea7n \u0111\u1ea7u ti\u00ean, anh \u0111\u00e3 ph\u1ea3i d\u00e0nh nhi\u1ec1u th\u00f2i gian hon b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec3 khi\u1ebfn h\u1ecdc sinh nghi\u00eam t\u00fac trong gi\u1edd h\u1ecdc v\u00e0 ki\u1ec3m so\u00e1t h\u00e0nh vi c\u1ee7a ch\u00fang. Nh\u01b0ng khi m\u1ecdi th\u1ee9 \u0111i v\u00e0o n\u1ec1 n\u1ebfp, anh kh\u00f4ng c\u1ea7n nh\u1eafc l\u1ea1i c\u00e1c quy \u0111\u1ecbnh ri\u00eang n\u1eefa. Sau \u0111\u00f3, m\u1ed9t h\u00f4m, m\u1ed9t n\u1eef sinh nh\u1ecf nh\u1eafn, kh\u00e1 ki\u1ec7m l\u00f2i \u0111\u00e3 ti\u1ebfn v\u1ec1 ph\u00eda anh v\u00e0 n\u00f3i v\u1edbi anh \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3 c\u00f3 v\u1ebb r\u1ea5t quan tr\u1ecdng. \u201cM\u1eb9 em mu\u1ed1n bi\u1ebft l\u00fd do t\u1ea1i sao th\u1ea7y cho em \u0111i\u1ec3m F.\u201d Taylor nh\u00ecn xu\u1ed1ng \u0111\u00f4i m\u1eaft kh\u00f4ng ch\u00f3p \u0111ang mang c\u1eb7p k\u00ednh nh\u1ecf c\u1ee7a c\u00f4 b\u00e9. \u201cTh\u1ea7y kh\u00f4ng cho em m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m F,\u201d anh tr\u1ea3 l\u1eddi. \u201cEm gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ef1c m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m F \u0111\u1ea5y ch\u1ee9!\u201d \u201cV\u00e2ng, em s\u1ebd c\u1ed1 g\u1eafng,\u201d c\u00f4 b\u00e9 l\u00ed nh\u00ed tr\u1ea3 l\u00f2i. \u201cTh\u1ea7y kh\u00f4ng cho \u0111i\u1ec3m d\u1ef1a tr\u00ean n\u1ed7 l\u1ef1c m\u00e0 em \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111i\u1ec3m d\u1ef1a tr\u00ean k\u1ebft qu\u1ea3.\u201d","Taylor kh\u00f4ng thay \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a c\u00f4 h\u1ecdc tr\u00f2. Anh kh\u00f4ng tin v\u00e0o vi\u1ec7c n\u00e2ng \u0111\u1ee1 tr\u1ebb sau th\u1ea5t b\u1ea1i. Anh tin v\u00e0o vi\u1ec7c cho tr\u1ebb bi\u1ebft s\u1ef1 th\u1eadt. Anh h\u1ecfi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi xung quanh v\u00e0 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng m\u1ed9t s\u1ed1 \u0111\u1ed3ng nghi\u1ec7p cho \u0111i\u1ec3m 60% d\u1ef1a tr\u00ean n\u1ed7 l\u1ef1c. 60% c\u01a1 \u0111\u1ea5y. Ai s\u1ebd n\u00f3i th\u1eadt v\u1edbi nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0y r\u1eb1ng c\u00e1c k\u1ef3 thi SAT kh\u00f4ng t\u00ednh \u0111i\u1ec3m n\u1ed7 l\u1ef1c? To\u00e1n h\u1ecdc m\u00f3i quan tr\u1ecdng v\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u00e1p \u00e1n ch\u00ednh x\u00e1c m\u00e0 th\u00f4i. Ngay sau \u0111\u00f3, anh b\u1eaft \u0111\u1ea7u nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00eam c\u00e1c khi\u1ebfu n\u1ea1i kh\u00e1c t\u1eeb nhi\u1ec1u b\u1eadc cha m\u1eb9 h\u1ecdc sinh. Anh \u0111\u1ec3 b\u1ecdn tr\u1ebb mang s\u00e1ch v\u1ec1 nh\u00e0 v\u00e0 h\u1ecd kh\u00f4ng th\u00edch \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3. Nh\u1eefng cu\u1ed1n s\u00e1ch n\u00e0y qu\u00e1 n\u1eb7ng v\u00e0 b\u00e0i t\u1eadp v\u1ec1 nh\u00e0 qu\u00e1 kh\u00f3. Anh h\u1ecfi nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean kh\u00e1c l\u00fd do h\u1ecd kh\u00f4ng \u0111\u1ec3 tr\u1ebb mang s\u00e1ch v\u1ec1 nh\u00e0. H\u1ecd b\u1ea3o v\u00f3i anh r\u1eb1ng b\u1ecdn tr\u1ebb kh\u00f4ng quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn nh\u1eefng cu\u1ed1n s\u00e1ch. Taylor nh\u01b0\u1edbn m\u00e0y. L\u00e0m sao ch\u00fang c\u00f3 th\u1ec3 h\u1ecdc m\u00e0 kh\u00f4ng c\u1ea7n s\u00e1ch? Anh b\u1eaft \u0111\u1ea7u ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn nhi\u1ec1u th\u1ee9 kh\u00e1c. Khi \u0111i qua h\u00e0nh lang, anh th\u01b0\u1eddng g\u1eb7p c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u0111\u1ee9ng ngo\u00e0i c\u1eeda l\u00f3p. Th\u01b0\u1eddng th\u00ec, ch\u00fang l\u00e0 nh\u1eefng h\u1ecdc sinh nam, nh\u1eefng ch\u00e0ng trai ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 g\u1ed1c Phi, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi lu\u00f4n nh\u1eafc anh nh\u1edb \u0111\u1ebfn ngu\u1ed3n g\u1ed1c c\u1ee7a m\u00ecnh. Anh h\u1ecfi ch\u00fang \u0111ang l\u00e0m g\u00ec \u1edf \u0111\u00f3 v\u00e0 nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i r\u1eb1ng ch\u00fang b\u1ecb \u0111u\u1ed5i ra kh\u1ecfi l\u00f3p do h\u00e0nh x\u1eed kh\u00f4ng \u0111\u00fang m\u1ef1c. M\u1ed9t bu\u1ed5i chi\u1ec1u n\u1ecd, khi quan s\u00e1t h\u1ecdc sinh l\u0169 l\u01b0\u1ee3t k\u00e9o nhau ra c\u1ed5ng \u0111\u1ec3 v\u1ec1 nh\u00e0, Taylor th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u l\u00e0m tim anh ch\u00f9ng xu\u1ed1ng. H\u1ea7u h\u1ebft l\u0169 tr\u1ebb \u0111\u1ec1u kh\u00f4ng \u0111eo ba l\u00f4. C\u00f4 h\u1ecdc tr\u00f2 nh\u1ecf nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec3m F m\u00f4n to\u00e1n trong phi\u1ebfu b\u00e1o \u0111i\u1ec3m h\u1ecdc k\u1ef3 \u0111\u00f3. Nh\u01b0ng sau \u0111\u00f3, c\u00f4 b\u00e9 c\u00f3 v\u1ebb hi\u1ec3u ra. C\u00f4 b\u1eaft \u0111\u1ea7u l\u00e0m b\u00e0i t\u1eadp v\u1ec1 nh\u00e0. C\u00f4 \u00edt m\u1eafc l\u1ed7i hon. C\u00f4 h\u1ecdc nh\u00f3m v\u00f3i m\u1ed9t s\u1ed1 b\u1ea1n kh\u00e1c v\u00e0 d\u00e0nh gi\u1edd ngh\u1ec9 tr\u01b0a \u0111\u1ec3 h\u1ecdc. H\u1ecdc k\u1ef3 sau, c\u00f4 nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m D. c\u0110\u1ebfn cu\u1ed1i n\u0103m, c\u00f4 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i\u1ec3m m\u00f4n to\u00e1n. Khi Taylor th\u00f4ng b\u00e1o \u0111i\u1ec3m, c\u00f4 b\u00e9 b\u1eaft \u0111\u1ea7u kh\u00f3c. \u201cEm kh\u00f4ng th\u1ec3 tin m\u00ecnh \u0111\u00e3 l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ee3c,\u201d c\u00f4 n\u00f3i. V\u00e0 anh n\u00f3i v\u00f3i c\u00f4 b\u00e9 r\u1eb1ng \u201cEm \u0111\u00e3 l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ef1c!\u201d b\u1eb1ng gi\u1ecdng n\u00f3i ch\u00e2n th\u00e0nh nh\u1ea5t c\u00f3 th\u1ec3. Nh\u1eefng chi\u1ebfn binh \u0111\u00e0o ng\u0169 C\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u gi\u00e1o vi\u00ean gi\u1ed1ng Taylor tr\u00ean kh\u1eafp n\u01b0\u1edbc M\u1ef9. Th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n c\u00f3 c\u1ea3 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e2y d\u1ef1ng d\u1ef1a tr\u00ean l\u00fd t\u01b0\u1edfng v\u1ec1 vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp nghi\u00eam t\u00fac v\u00e0 n\u00f3i cho tr\u1ebb bi\u1ebft s\u1ef1 th\u1eadt. D\u00f9 v\u1eady, \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng noi ph\u1ea3n v\u0103n h\u00f3a \u0111\u1ed1i v\u00f3i c\u00e1c nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0111\u00e3 d\u00e0nh nhi\u1ec1u th\u00f2i gian thuy\u1ebft ph\u1ee5c c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 h\u1ecdc sinh r\u1eb1ng con c\u00e1i h\u1ecd \u01b0ong b\u01b0\u1edbng hon h\u1ecd ngh\u0129. \u1ede c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng BASIS \u1edf Arizona v\u00e0 Washington, D.C., gi\u00e1o vi\u00ean d\u1ea1y h\u1ecdc sinh theo c\u00e1ch m\u00e0 ph\u1ea7n l\u1edbn c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc M\u1ef9 \u0111\u00e0o t\u1ea1o c\u1ea7u th\u1ee7 b\u00f3ng \u0111\u00e1 cho nh\u1eefng tr\u1eadn c\u1ea7u th\u1ee9 S\u00e1u. V\u00e0o ng\u00e0y di\u1ec5n ra c\u00e1c k\u1ef3 thi N\u00e2ng cao, m\u1ed7i h\u1ecdc sinh v\u00e0o l\u00f3p trong giai \u0111i\u1ec7u nh\u1ea1c n\u1ec1n b\u1ed9 phim n\u1ed5i ti\u1ebfng v\u1ec1 quy\u1ec1n Anh - Rocky, \u201cEye of the Tiger\u201d (M\u1eaft h\u1ed5). Trong n\u0103m 2012, thanh thi\u1ebfu ni\u00ean t\u1ea1i hai tr\u01b0\u1eddng BASIS thu\u1ed9c Arizona \u0111\u00e3 tham gia m\u1ed9t phi\u00ean b\u1ea3n PISA \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t m\u00f3i \u0111\u01b0\u1ef1c thi\u1ebft k\u1ebf \u0111\u1ec3 t\u1ef1 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 v\u00e0 so s\u00e1nh v\u00f3i c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n qu\u1ed1c t\u1ebf. Cho \u0111\u1ebfn l\u00fac \u0111\u00f3, PISA ch\u1ec9 c\u00f4ng b\u1ed1 k\u1ebft qu\u1ea3 tr\u00ean to\u00e0n qu\u1ed1c ho\u1eb7c tr\u00ean to\u00e0n ti\u1ec3u bang, ch\u1ee9 kh\u00f4ng c\u00f4ng b\u1ed1 k\u1ebft qu\u1ea3 c\u1ee7a t\u1eebng tr\u01b0\u1eddng.","K\u1ebft qu\u1ea3 th\u1eadt \u1ea5n t\u01b0\u1ee3ng. H\u1ecdc sinh BASIS trung b\u00ecnh kh\u00f4ng ch\u1ec9 v\u01b0\u1ef1t tr\u1ed9i h\u01a1n c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh c\u1ee7a M\u1ef9 (g\u1ea7n ba n\u0103m v\u1ec1 k\u1ef9 n\u0103ng \u0111\u1ecdc v\u00e0 m\u00f4n khoa h\u1ecdc v\u00e0 g\u1ea7n b\u1ed1n n\u0103m \u1edf m\u00f4n to\u00e1n) m\u00e0 c\u00f2n v\u01b0\u1ee3t qua m\u1ee9c trung b\u00ecnh \u1edf Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan. Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb n\u00e0y th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n l\u00e0m t\u1ed1t h\u01a1n m\u1ee9c trung b\u00ecnh c\u1ee7a h\u1ecdc sinh \u0111\u1ebfn t\u1eeb Th\u01b0\u1ee3ng H\u1ea3i, Trung Qu\u1ed1c, khu v\u1ef1c \u0111\u00e3 x\u1ebfp th\u1ee9 nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m PISA v\u00e0o n\u0103m 2009. Kh\u00f4ng c\u00f2n nghi ng\u1edd g\u00ec n\u1eefa, thanh thi\u1ebfu ni\u00ean M\u1ef9 c\u00f3 th\u1ec3 cho th\u1ea5y k\u1ebft qu\u1ea3 h\u00e0ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u00f3i trong m\u1ed9t k\u1ef3 thi ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u1ec1 t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n. H\u1ecdc sinh t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc c\u00f4ng l\u1eadp truy\u1ec1n th\u1ed1ng \u0111\u00e3 tham d\u1ef1 k\u1ef3 thi t\u1ea1i Fairfax, Virginia, c\u0169ng \u0111\u00e1nh b\u1ea1i c\u00e1c thanh thi\u1ebfu ni\u00ean tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i. Tuy nhi\u00ean, trong c\u00f9ng k\u1ef3 thi \u0111\u00f3, c\u00e1c h\u1ecdc sinh \u0111\u1ebfn t\u1eeb m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc kh\u00e1c t\u1ea1i m\u1ed9t bang mi\u1ec1n t\u00e2y c\u1ee7a M\u1ef9 \u0111\u00e3 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ebft qu\u1ea3 t\u1ed3i t\u1ec7 h\u01a1n thanh thi\u1ebfu ni\u00ean \u1edf 23 qu\u1ed1c gia kh\u00e1c trong m\u00f4n to\u00e1n. C\u00e1c nh\u00e0 t\u1ed5 ch\u1ee9c PISA \u0111\u00e3 kh\u00f4ng n\u00eau t\u00ean c\u1ee7a ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y, nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0a ra l\u00fd do r\u00f5 r\u00e0ng. Tr\u01b0\u1eddng ch\u1ee7 y\u1ebfu g\u1ed3m h\u1ecdc sinh da tr\u1eafng, xu\u1ea5t th\u00e2n t\u1eeb t\u1ea7ng l\u00f3p trung l\u01b0u; ch\u1ec9 6% h\u1ecdc sinh c\u00f3 m\u1ee9c s\u1ed1ng c\u1eadn ngh\u00e8o. Ti\u1ec3u bang m\u00e0 ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y tr\u1ef1c thu\u1ed9c v\u1eeba trao cho tr\u01b0\u1eddng m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m A. Th\u1ebf nh\u01b0ng ch\u01b0a \u0111\u1ebfn 1\/10 h\u1ecdc sinh \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m cao v\u1ec1 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n trong to\u00e1n h\u1ecdc, so v\u00f3i 6\/10 h\u1ecdc sinh BASIS. Thanh thi\u1ebfu ni\u00ean t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m th\u1ea5p h\u01a1n c\u00e1c thanh thi\u1ebfu ni\u00ean \u1edf Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan, ch\u01b0a k\u1ec3 \u0111\u1ebfn C\u1ed9ng h\u00f2a Slovak v\u00e0 Estonia. Ph\u1ee5 huynh c\u1ee7a ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 kh\u00f4ng bao gi\u1edd bi\u1ebft v\u1ec1 nh\u1eefng k\u1ebft qu\u1ea3 n\u00e0y, nh\u01b0ng c\u00e1c em h\u1ecdc sinh s\u1ebd ph\u00e1t hi\u1ec7n ra ch\u00fang b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0y hay c\u00e1ch kh\u00e1c. N\u1ebfu kh\u00f4ng ph\u1ea3i v\u00e0o n\u0103m nh\u1ea5t \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, khi ch\u00fang ng\u1ed3i v\u00e0o c\u00e1c l\u00f3p to\u00e1n kh\u1eafc ph\u1ee5c h\u1eadu qu\u1ea3 ho\u1eb7c ch\u1eadt v\u1eadt \u0111\u1ec3 theo k\u1ecbp m\u1ed9t b\u00e0i gi\u1ea3ng v\u1eadt l\u00fd c\u01a1 b\u1ea3n, th\u00ec c\u0169ng l\u00e0 khi ch\u00fang \u0111i l\u00e0m, khi ch\u00fang hi\u1ec3u sai m\u1ed9t \u0111\u1ed3 th\u1ecb t\u1ea1i ng\u00e2n h\u00e0ng n\u01a1i ch\u00fang l\u00e0m vi\u1ec7c ho\u1eb7c t\u00ednh to\u00e1n nh\u1ea7m li\u1ec1u thu\u1ed1c t\u1ea1i m\u1ed9t tr\u1ea1m \u0111i\u1ec1u d\u01b0\u1ee1ng trong b\u1ec7nh vi\u1ec7n. Ph\u00e1t hi\u1ec7n n\u00e0y - r\u1eb1ng ch\u00fang thi\u1ebfu c\u00e1c c\u00f4ng c\u1ee5 \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean thi\u1ebft y\u1ebfu trong n\u1ec1n kinh t\u1ebf hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i - s\u1ebd xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u1edf kh\u00eda c\u1ea1nh c\u00e1 nh\u00e2n, m\u1ed9t s\u1ef1 x\u1ea5u h\u1ed5 l\u1ea9n khu\u1ea5t kh\u00f3 l\u00fd gi\u1ea3i. Ch\u00fang c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ea3i nghi\u1ec7m n\u00f3 nh\u01b0 m\u1ed9t th\u1ea5t b\u1ea1i c\u00e1 nh\u00e2n, d\u00f9 t\u00f4i ch\u1eb3ng mong nh\u01b0 v\u1eady. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, t\u00f4i hy v\u1ecdng ch\u00fang s\u1ebd coi \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u \u0111\u00e1ng ph\u1eabn n\u1ed9. C\u00f3 l\u1ebd, kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c th\u1ebf h\u1ec7 tr\u01b0\u1edbc, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 tr\u1ebb n\u00e0y s\u1ebd cho r\u1eb1ng con c\u00e1i h\u1ecd, gi\u1ed1ng nh\u01b0 tr\u1ebb em \u1edf Ph\u1ea7n Lan, x\u1ee9ng \u0111\u00e1ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f3n nh\u1eadn ki\u1ebfn th\u1ee9c t\u1eeb c\u00e1c chuy\u00ean gia \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e0o t\u1ea1o v\u00e0 gi\u00e1o d\u1ee5c t\u1ed1t nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u1edbi. H\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 nh\u1eadn ra r\u1eb1ng n\u1ebfu tr\u1ebb em H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u00f3 th\u1ec3 h\u1ecdc c\u00e1ch th\u1ea5t b\u1ea1i v\u00e0 th\u1eed l\u1ea1i tr\u01b0\u1edbc khi r\u00f2i tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc, th\u00ec con c\u00e1i h\u1ecd c\u0169ng v\u1eady. C\u00f3 l\u1ebd, h\u1ecd s\u1ebd k\u1ebft lu\u1eadn r\u1eb1ng Ba Lan kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 n\u01a1i duy nh\u1ea5t di\u1ec5n ra s\u1ef1 thay \u0111\u1ed5i. L\u1ecbch s\u1eed cho ch\u00fang ta th\u1ea5y r\u1eb1ng c\u00e1c nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o v\u0129 \u0111\u1ea1i r\u1ea5t quan tr\u1ecdng v\u00e0 may m\u1eafn c\u0169ng v\u1eady. Ch\u00ednh tr\u1ecb c\u0169ng quan tr\u1ecdng nh\u01b0 quy\u1ec1n l\u1ef1c. Tuy nhi\u00ean, t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng thay \u0111\u1ed5i l\u1edbn \u0111\u1ec1u c\u1ea7n s\u1ef1 lan t\u1ecfa gi\u1eefa m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t l\u00f2i c\u1ea7u nguy\u1ec7n b\u00ean b\u00e0n \u0103n, cho \u0111\u1ebfn khi s\u1ed1 ng\u01b0\u1eddi trong \u0111\u00f3 \u0111\u1ee7 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed3ng \u00fd r\u1eb1ng c\u1ea7n l\u00e0m m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3. Nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n c\u1ee7a Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 Ba Lan th\u1eadt ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u00e0 v\u1eabn ch\u01b0a \u0111\u1ebfn h\u1ed3i k\u1ebft. Nh\u01b0ng ch\u00fang ti\u1ebft l\u1ed9 nh\u1eefng kh\u1ea3 th\u1ec3. M\u1ecdi tr\u1ebb em ph\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfp thu t\u01b0 duy b\u1eadc cao ch\u1eb7t ch\u1ebd \u0111\u1ec3 sinh t\u1ed3n trong th\u1ebf gi\u00f3i hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i. C\u00e1ch duy nh\u1ea5t \u0111\u1ec3 l\u00e0m \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 l\u00e0 t\u1ea1o ra m\u1ed9t n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a tr\u00ed tu\u1ec7 nghi\u00eam t\u00fac trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc, m\u1ed9t n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a m\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 c\u1ea3m nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 hi\u1ec7n h\u1eefu c\u1ee7a n\u00f3, r\u1eb1ng n\u00f3 c\u00f3 th\u1eadt v\u00e0 \u0111\u00fang \u0111\u1eafn. Khi ng\u00e0y c\u00e0ng nhi\u1ec1u th\u00f4ng tin","tr\u00e0 n la n k h \u1eaf p c\u00e1c tr\u01b0 \u1edd n g h \u1ecd c c\u0169 n g n h \u01b0 c\u00e1c q u \u1ed1 c g ia v\u00e0 k h i h \u1ecd c s in h c\u00f3 th \u1ec3 t\u1ef1 t\u00ecm \u0111 \u01b0 \u1ee3 c c\u00e1ch ch \u1ee9 n g m in h v \u00f3 i th \u1ebf g i\u00f3 i k h \u1ea3 n \u0103n g c\u1ee7 a ch\u00fang, t\u00f4 i h y v \u1ecd n g n h \u1eef n g c\u00e2u ch u y\u1ec7n k i\u1ec3 u n \u00e0y s\u1ebd ch \u1ec9 c\u00f2 n l\u00e0 qu\u00e1 kh \u1ee9 .","Ph\u1ee5 l\u1ee5c I. L\u00c0M TH\u00ca N\u00c0O \u0110\u00ca PH\u00c1T HI\u1ec6N RA M\u1ed8T N\u1ebeN GI\u00c1O D\u1ee4C \u0110\u1eb2NG C\u1ea4P TH\u1ebe GI\u1edaI? Gi\u1ed1ng nh\u01b0 \u0111a s\u1ed1 c\u00e1c ph\u00f3ng vi\u00ean, t\u00f4i kh\u00f4ng mu\u1ed1n \u0111\u01b0a ra l\u00f2i khuy\u00ean; t\u00f4i ch\u1ec9 mu\u1ed1n k\u1ec3 l\u1ea1i nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c v\u00e0 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed9c gi\u1ea3 \u0111\u01b0a ra k\u1ebft lu\u1eadn c\u1ee7a ri\u00eang c\u00e1c b\u1ea1n. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 t\u1ed1t hon cho t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi ng\u01b0\u00f2i. \u1ede kh\u1eafp noi t\u00f4i \u0111\u1ebfn, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb t\u00f4i \u0111\u01b0a ra nh\u1eefng h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng c\u1ee5 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 \u00e1p d\u1ee5ng trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng. H\u1ecd h\u1ecfi t\u00f4i \u1edf si\u00eau th\u1ecb, t\u1ea1i s\u00e2n choi. Nh\u01b0 th\u1ec3 h\u1ecd s\u1ed1ng trong th\u1ebf gi\u00f3i th\u1ef1c, noi l\u00fd thuy\u1ebft ch\u1eb3ng m\u1ea5y quan tr\u1ecdng, v\u00e0 h\u1ecd c\u1ea7n nhi\u1ec1u hon th\u1ebf. \u1ede h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc, h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 \u0111\u1ec1u c\u00f3 m\u1ed9t v\u00e0i s\u1ef1 l\u1ef1a ch\u1ecdn v\u1ec1 ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng s\u1ebd g\u1eedi con em m\u00ecnh theo h\u1ecdc. Tuy nhi\u00ean, \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t l\u1ef1a ch\u1ecdn r\u1ea5t kh\u00f3 kh\u0103n trong khi th\u00f4ng tin h\u1eefu \u00edch l\u1ea1i r\u1ea5t kh\u00f3 t\u00ecm. V\u00ec v\u1eady, cu\u1ed1n s\u00e1ch n\u00e0y l\u00e0 n\u1ed7 l\u1ef1c h\u1ebft s\u1ee9c c\u1ee7a t\u00f4i nh\u1eb1m chuy\u1ec3n t\u1ea3i nh\u1eefng g\u00ec m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi mu\u1ed1n. M\u1ed7i \u0111\u1ee9a tr\u1ebb l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1 th\u1ec3. M\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc tuy\u1ec7t v\u00f2i \u0111\u1ed1i v\u00f3i \u0111\u1ee9a n\u00e0y l\u00e0 \u0111\u1ecba ng\u1ee5c tr\u1ea7n gian \u0111\u1ed1i v\u00f3i \u0111\u1ee9a kh\u00e1c. Tuy nhi\u00ean, khi n\u00f3i \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c t\u00ecm ki\u1ebfm m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc v\u1eeba nghi\u00eam t\u00fac v\u1eeba tuy\u1ec7t v\u00f2i, tr\u00e0n \u0111\u1ea7y tinh th\u1ea7n h\u1ecdc t\u1eadp, c\u00f3 r\u1ea5t \u00edt c\u00e1c c\u00e2u h\u1ecfi \u0111\u00e1ng tin c\u1eady \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111\u01b0a ra. \u0110\u00e2y l\u00e0 c\u00e1ch ri\u00eang c\u1ee7a t\u00f4i gi\u00fap t\u00ecm m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i d\u1ef1a tr\u00ean nh\u1eefng g\u00ec t\u00f4i \u0111\u00e3 quan s\u00e1t th\u1ea5y khi \u0111\u1ebfn th\u0103m c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u1edf b\u1ed1n l\u1ee5c \u0111\u1ecba, l\u1eafng nghe tr\u1ebb em, gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9, \u0111\u1ed3ng th\u00f2i tham kh\u1ea3o nghi\u00ean c\u1ee9u nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi th\u00f4ng minh hon t\u00f4i. Nh\u01b0 th\u1ebf v\u1eabn ch\u01b0a \u0111\u1ee7, \u0111\u00f3 m\u1edbi ch\u1ec9 l\u00e0 s\u1ef1 kh\u1ecfi \u0111\u1ea7u. Quan s\u00e1t c\u00e1c h\u1ecdc sinh N\u1ebfu \u0111ang c\u1ed1 g\u1eafng t\u00ecm hi\u1ec3u m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc, b\u1ea1n n\u00ean b\u1ecf qua h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c th\u00f4ng tin nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c. S\u1ef1 hi\u1ebfu kh\u00e1ch? Kh\u00e1 v\u00f4 \u00edch. C\u00e1c kho\u1ea3n chi tr\u00ean m\u1ed7i h\u1ecdc sinh? V\u01b0\u1ef1t qu\u00e1 m\u1ed9t m\u1ee9c \u0111\u1ed9 c\u01a1 b\u1ea3n nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, ti\u1ec1n kh\u00f4ng bi\u1ebfn th\u00e0nh ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u00e1o d\u1ee5c \u1edf b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111\u00e2u. s\u1ed1 ti\u1ec1n m\u00e0 c\u00e1c qu\u1ed1c gia th\u00f4ng minh nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i chi cho m\u1ed7i h\u1ecdc sinh c\u1ee7a h\u1ecd th\u01b0\u1eddng \u00edt h\u01a1n so v\u1edbi Hoa K\u1ef3. Quy m\u00f4 l\u00f3p h\u1ecdc trung b\u00ecnh? Kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng nh\u01b0 m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi ngh\u0129, ngo\u1ea1i tr\u1eeb trong nh\u1eefng n\u0103m \u0111\u1ea7u \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng. Th\u1ef1c t\u1ebf, c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch cao nh\u1ea5t th\u01b0\u1eddng c\u00f3 c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc l\u1edbn h\u01a1n so v\u1edbi Hoa K\u1ef3. C\u00e1c nghi\u00ean c\u1ee9u ch\u1ec9 ra r\u1eb1ng ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u1ea3ng d\u1ea1y quan tr\u1ecdng h\u01a1n quy m\u00f4 l\u00f3p h\u1ecdc. D\u1eef li\u1ec7u b\u00e0i thi? H\u1eefu \u00edch h\u01a1n, nh\u01b0ng r\u1ea5t kh\u00f3 gi\u1ea3i m\u00e3. Ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a c\u00e1c k\u1ef3 thi t\u1ed1t \u0111\u1ebfn","m\u1ee9c n\u00e0o? C\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc b\u1ed5 sung th\u00eam bao nhi\u00eau gi\u00e1 tr\u1ecb cho tr\u1ebb ngo\u00e0i nh\u1eefng g\u00ec ch\u00fang \u0111\u00e3 bi\u1ebft \u1edf nh\u00e0? Ng\u00e0y c\u00e0ng nhi\u1ec1u khu h\u1ecdc ch\u00e1nh \u1edf M\u1ef9 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c ki\u1ec3u th\u00f4ng tin n\u00e0y, nh\u01b0ng h\u1ecd kh\u00f4ng c\u00f4ng b\u1ed1. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, c\u00e1ch t\u1ed1t nh\u1ea5t \u0111\u1ec3 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc l\u00e0 d\u00e0nh th\u00f2i gian - th\u1eadm ch\u00ed ch\u1ec9 kho\u1ea3ng 20 ph\u00fat - \u0111\u1ebfn th\u0103m c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc, trong m\u1ed9t ng\u00e0y h\u1ecdc b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng. Tuy nhi\u00ean, khi b\u1ea1n \u0111\u1ebfn \u0111\u00f3, quan tr\u1ecdng l\u00e0 c\u1ea7n ph\u1ea3i bi\u1ebft quan s\u00e1t c\u00e1i g\u00ec. Ph\u1ee5 huynh c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng d\u00e0nh nhi\u1ec1u th\u00f2i gian ng\u1eafm c\u00e1c b\u1ea3ng tin trong l\u00f3p h\u1ecdc. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, n\u00ean quan s\u00e1t c\u00e1c h\u1ecdc sinh. Theo d\u00f5i c\u00e1c d\u1ea5u hi\u1ec7u m\u00e0 t\u1ea5t c\u1ea3 b\u1ecdn tr\u1ebb \u0111ang ch\u00fa \u00fd \u0111\u1ebfn, quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn nh\u1eefng g\u00ec ch\u00fang \u0111ang l\u00e0m v\u00e0 \u0111ang n\u1ed7 l\u1ef1c ch\u0103m ch\u1ec9. \u0110\u1eebng \u0111\u1ec3 \u00fd qu\u00e1 nhi\u1ec1u t\u00f3i nh\u1eefng bi\u1ec3u hi\u1ec7n k\u1ef7 lu\u1eadt tr\u1eadt t\u1ef1; \u0111\u00f4i khi vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp di\u1ec5n ra \u1edf nh\u1eefng noi \u1ed3n \u00e0o, noi nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb t\u1eadp trung theo nh\u00f3m m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 s\u1ef1 tham gia c\u1ee7a gi\u00e1o vi\u00ean. M\u1ed9t s\u1ed1 l\u00f3p h\u1ecdc t\u1ed3i t\u1ec7 nh\u1ea5t l\u1ea1i l\u00e0 nh\u1eefng noi tr\u00f4ng y\u00ean t\u0129nh, g\u1ecdn g\u00e0ng nh\u1ea5t trong m\u1eaft ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn. H\u00e3y nh\u1edb r\u1eb1ng h\u1ecdc t\u1eadp nghi\u00eam t\u00fac ph\u1ea3i mang v\u1ebb nghi\u00eam t\u00fac th\u1ef1c s\u1ef1. N\u1ebfu b\u1ecdn tr\u1ebb \u0111ang ch\u0103m ch\u00fa v\u00e0o m\u1ed9t t\u00e0i li\u1ec7u, ch\u01b0a ch\u1eafc ch\u00fang \u0111\u00e3 h\u1ecdc. Tr\u1ebb em thi tho\u1ea3ng ph\u1ea3i lo l\u1eafng v\u00e0 b\u1ef1c b\u1ed9i m\u1ed9t ch\u00fat, chuy\u1ec7n \u0111\u00f3 ho\u00e0n to\u00e0n b\u00ecnh th\u01b0\u1eddng. Ch\u00fang kh\u00f4ng n\u00ean qu\u00e1 th\u1ea5t v\u1ecdng hay tuy\u1ec7t v\u1ecdng; thay v\u00e0o \u0111\u00f3, ch\u00fang c\u1ea7n gi\u00fap \u0111\u1ee1 l\u1eabn nhau khi c\u1ea7n thi\u1ebft. Ch\u00fang kh\u00f4ng n\u00ean d\u00e0nh qu\u00e1 nhi\u1ec1u th\u1eddi gian \u0111\u1ec3 x\u1ebfp h\u00e0ng \u0103n tr\u01b0a, t\u1ee5 t\u1eadp n\u00f3i chuy\u1ec7n hay n\u1ed9p b\u00e0i t\u1eadp. B\u1ea1n s\u1ebd n\u1eafm b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ef1c nh\u1eefng bi\u1ec3u hi\u1ec7n n\u00e0y m\u1ed9t c\u00e1ch nhanh nh\u1ea1y. H\u00e3y t\u1ea1m b\u1ecf qua \u0111\u1ec3 t\u1eadp trung v\u00e0o ng\u01b0\u1eddi gi\u00e1o vi\u00ean. Trong nh\u1eefng l\u00f3p h\u1ecdc t\u1ed1t nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i, gi\u00e1o vi\u00ean c\u00f3 th\u1ec3 im l\u1eb7ng. C\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 l\u00f4i cu\u1ed1n ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed \u0111i\u00ean r\u1ed3 m\u1ed9t ch\u00fat (nh\u01b0 h\u1ea7u h\u1ebft k\u00fd \u1ee9c c\u1ee7a ch\u00fang ta ng\u00e0y c\u00f2n \u0111i h\u1ecdc). Nh\u1eefng g\u00ec b\u1ea1n ngh\u0129 v\u1ec1 gi\u00e1o vi\u00ean khi m\u00f3i g\u1eb7p tho\u00e1ng qua kh\u00f4ng quan tr\u1ecdng nh\u01b0 nh\u1eefng g\u00ec c\u00e1c em h\u1ecdc sinh ngh\u0129 sau khi g\u1eafn b\u00f3 v\u00f3i h\u1ecd c\u1ea3 n\u0103m h\u1ecdc. T\u00f4i \u0111\u00e3 \u00e1p d\u1ee5ng c\u00e1ch n\u00e0y \u1edf m\u1ecdi qu\u1ed1c gia t\u00f4i \u0111\u1eb7t ch\u00e2n \u0111\u1ebfn. B\u1ecdn tr\u1ebb h\u1ee9ng th\u00fa ra sao v\u00f3i s\u1ef1 xu\u1ea5t hi\u1ec7n c\u1ee7a t\u00f4i? Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ch\u0103m ch\u00fa kh\u00f4ng \u0111\u1ec3 \u00fd nhi\u1ec1u; ch\u00fang c\u00f3 nh\u1eefng vi\u1ec7c quan tr\u1ecdng hon ph\u1ea3i l\u00e0m. Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ch\u00e1n ch\u01b0\u1eddng ngo\u00e1i l\u1ea1i m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi, r\u1ee5t r\u00e8 v\u1eaby tay v\u00e0 \u0111\u01b0a gi\u1ea5y \u0103n cho t\u00f4i n\u1ebfu t\u00f4i h\u1eaft hoi. Th\u00f2i gian c\u1ee7a ch\u00fang \u0111ang b\u1ecb l\u00e3ng ph\u00ed c\u00f2n ch\u00fang u\u1ec3 o\u1ea3i v\u00ec m\u1ea5t t\u1eadp trung. T\u00f4i th\u1ea5y nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ch\u00e1n n\u1ea3n \u1edf m\u1ecdi noi. S\u1ef1 nh\u00e0m ch\u00e1n l\u00e0 b\u00f3ng ma \u00e1m \u1ea3nh l\u0169 tr\u1ebb t\u1eeb m\u1eabu gi\u00e1o \u0111\u1ebfn khi t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc \u1edf m\u1ecdi ch\u00e2u l\u1ee5c. Trong c\u00e1c l\u00f3p h\u1ecdc \u1edf M\u1ef9, t\u00f4i th\u1ea5y m\u1ed9t n\u1eef sinh v\u1ebd h\u00ecnh b\u00f4ng hoa h\u1ed3ng r\u1ea5t \u0111\u1eb9p l\u00ean c\u00e1nh tay m\u00ecnh b\u1eb1ng c\u00e2y b\u00fat bi; c\u00f4 b\u00e9 l\u00e0m vi\u1ec7c \u0111\u00f3 t\u1eeb t\u1eeb, t\u1ec9 m\u1ec9, ch\u1eadm r\u00e3i nh\u01b0 m\u1ed9t t\u1eed t\u00f9 th\u1ee5 \u00e1n chung th\u00e2n. T\u00f4i th\u1ea5y m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 \u0111\u00e1nh nh\u1ecbp ch\u00e2n nh\u1eb9 nh\u00e0ng trong \u0111\u00f4i gi\u00e0y cao c\u1ed5 m\u00e0u tr\u1eafng s\u00e1ng d\u01b0\u1edbi g\u1ea7m b\u00e0n. Trong khi ph\u1ea7n th\u00e2n tr\u00ean v\u1eabn b\u1ea5t \u0111\u1ed9ng tr\u00ean gh\u1ebf. \u1ede Ph\u1ea7n Lan, t\u00f4i th\u1ea5y m\u1ed9t c\u1eadu b\u00e9 ch\u00fa \u00fd \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u0111\u1ebfn d\u00e2y c\u1ee7a c\u00e1i r\u00e8m c\u1eeda s\u1ed5 b\u00ean c\u1ea1nh c\u1eadu, nh\u01b0 th\u1ec3 \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t chi\u1ebfc d\u00f9 c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea3 c\u1eadu \u0111\u1ebfn m\u1ed9t noi kh\u00e1c. \u1ede H\u00e0n Qu\u1ed1c, t\u00f4i th\u1ea5y h\u1ecdc sinh ng\u1ee7 la li\u1ec7t t\u1eebng d\u00e3y - ng\u1ee7 g\u1ee5c. M\u1ed9t s\u1ed1 c\u00f2n mang theo c\u1ea3 g\u1ed1i. H\u00e0n Qu\u1ed1c l\u00e0 noi s\u1ef1 nh\u00e0m","S\u1ef1 ch\u00e1n n\u1ea3n r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng, t\u00f9y thu\u1ed9c v\u00e0o m\u1ed7i l\u00f3p h\u1ecdc, th\u01b0\u1eddng l\u00e0 \u1edf trong c\u00f9ng tr\u01b0\u1eddng. Tuy nhi\u00ean, \u1edf nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng t\u1ed1t nh\u1ea5t, s\u1ef1 nh\u00e0m ch\u00e1n l\u00e0 m\u1ed9t ngo\u1ea1i l\u1ec7 thay v\u00ec th\u00f4ng l\u1ec7. B\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 b\u01b0\u1edbc v\u00e0o n\u0103m l\u00f3p h\u1ecdc v\u00e0 ch\u1ec9 th\u1ea5y m\u1ed9t ho\u1eb7c hai h\u1ecdc sinh l\u01a1 \u0111\u1ec5nh, v\u1ec1 tinh th\u1ea7n ho\u1eb7c th\u1ec3 ch\u1ea5t, thay v\u00ec 8 \u0111\u1ebfn 10 \u0111\u1ee9a. \u0110\u00f3 l\u00e0 c\u00e1ch gi\u00fap ta bi\u1ebft ta \u0111ang \u1edf noi vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp di\u1ec5n ra th\u1ef1c s\u1ef1. N\u00f3i chuy\u1ec7n v\u1edbi c\u00e1c h\u1ecdc sinh M\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi, k\u1ec3 c\u1ea3 c\u00e1c ph\u00f3ng vi\u00ean, hi\u1ebfm khi h\u1ecfi h\u1ecdc sinh v\u1ec1 quan \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a ch\u00fang. Ai c\u0169ng ch\u1ec9 t\u1eadp trung v\u00e0o gi\u00e1o vi\u00ean, hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng, t\u00f2a nh\u00e0 ho\u1eb7c c\u00e1c b\u1ea3ng th\u00f4ng b\u00e1o. B\u1ecdn tr\u1ebb b\u1ecb coi l\u00e0 qu\u00e1 nh\u1ecf n\u00ean ch\u1eb3ng bi\u1ebft g\u00ec; nh\u1eefng \u0111\u1ee9a l\u1edbn hon \u0111\u01b0\u1ee3c cho l\u00e0 \u0111\u00e3 ch\u00e1n ng\u1ea5y. Theo kinh nghi\u1ec7m c\u1ee7a t\u00f4i, c\u1ea3 hai gi\u1ea3 \u0111\u1ecbnh tr\u00ean \u0111\u1ec1u kh\u00f4ng \u0111\u00fang. Ch\u1ec9 c\u1ea7n b\u1ea1n \u0111\u1eb7t ra nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi th\u00f4ng minh, c\u00e1c h\u1ecdc sinh s\u1ebd l\u00e0 ngu\u1ed3n l\u1ef1c h\u1eefu \u00edch v\u00e0 th\u1eadt th\u00e0 nh\u1ea5t. \u0110\u1eebng h\u1ecfi: \u201cEm c\u00f3 th\u00edch gi\u00e1o vi\u00ean n\u00e0y kh\u00f4ng?\u201d ho\u1eb7c \u201cEm c\u00f3 th\u00edch tr\u01b0\u1eddng em \u0111ang h\u1ecdc kh\u00f4ng?\u201d Chuy\u1ec7n g\u00ec s\u1ebd x\u1ea3y ra n\u1ebfu m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u1ea1 v\u00f3i d\u00e1ng ng\u01b0\u1eddi cao r\u00e1o, m\u1ec9m c\u01b0\u1eddi b\u01b0\u1edbc v\u00e0o v\u0103n ph\u00f2ng c\u1ee7a b\u1ea1n v\u00e0 h\u1ecfi: \u201cAnh\/ch\u1ecb c\u00f3 th\u00edch s\u1ebfp c\u1ee7a m\u00ecnh kh\u00f4ng?\u201d B\u1ea1n s\u1ebd t\u1ef1 h\u1ecfi li\u1ec7u h\u1eafn ta c\u00f3 ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t nh\u00e0 t\u01b0 v\u1ea5n \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec3 h\u1ecfi b\u1eaby nh\u1eb1m sa th\u1ea3i b\u1ea1n. Nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb c\u0169ng c\u00f3 ph\u1ea3n \u1ee9ng t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1. V\u00e0 d\u00f9 g\u00ec, vi\u1ec7c y\u00eau th\u00edch m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean kh\u00f4ng gi\u1ed1ng vi\u1ec7c h\u1ecdc h\u1ecfi t\u1eeb m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean. H\u00e3y \u0111\u1eb7t ra nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi c\u1ee5 th\u1ec3, khi\u00eam nh\u01b0\u1eddng v\u00e0 c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a. C\u00e2u \u0111\u1ea7u ti\u00ean t\u00f4i th\u01b0\u1eddng h\u1ecfi r\u1ea5t th\u1eb3ng th\u1eafn: Em \u0111ang l\u00e0m g\u00ec b\u1ea5y gi\u1edd? T\u1ea1i sao? B\u1ea1n s\u1ebd ng\u1ea1c nhi\u00ean tr\u01b0\u1edbc s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ea3 l\u00f2i c\u00e2u h\u1ecfi \u0111\u1ea7u ti\u00ean ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i c\u00e2u h\u1ecfi th\u1ee9 hai. Tuy nhi\u00ean, c\u00e2u h\u1ecfi th\u1ee9 hai l\u00e0 c\u00e2u b\u1eaft bu\u1ed9c. \u0110\u00ea\u2019 th\u00edch \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng, b\u1ecdn tr\u1ebb c\u1ea7n ph\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eafc nh\u1edf v\u1ec1 m\u1ee5c \u0111\u00edch c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc c\u1ea3 ng\u00e0y, h\u00e0ng ng\u00e0y. N\u0103m 2011, m\u1ed9t nghi\u00ean c\u1ee9u l\u1edbn c\u1ee7a Qu\u1ef9 Gates cho th\u1ea5y c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i c\u1ee7a tr\u1ebb \u0111\u1ed1i v\u00f3i c\u00e1c c\u00e2u h\u1ecfi c\u1ee5 th\u1ec3 c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng \u0111\u00e1ng kinh ng\u1ea1c l\u00e0 d\u1ef1 \u0111o\u00e1n m\u1ee9c t\u0103ng \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 v\u00e0 theo th\u00f2i gian s\u1ebd \u0111\u00e1ng tin c\u1eady h\u01a1n so v\u00f3i thu ho\u1ea1ch th\u1ef1c t\u1ebf t\u1ea1i l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a c\u00e1c quan s\u00e1t vi\u00ean \u0111\u00e3 qua \u0111\u00e0o t\u1ea1o. H\u00e0ng ch\u1ee5c ng\u00e0n h\u1ecdc sinh \u1edf m\u1ecdi \u0111\u1ed9 tu\u1ed5i \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb l\u1ef1a ch\u1ecdn \u0111\u1ed3ng \u00fd ho\u1eb7c kh\u00f4ng \u0111\u1ed3ng \u00fd v\u1edbi 36 m\u1ee5c kh\u00e1c nhau trong cu\u1ed9c \u0111i\u1ec1u tra \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t \u0111\u00f3 (\u0110i\u1ec1u tra Tripod - \u0110i\u1ec1u tra Ch\u1ea1c ba \u0111\u01b0\u1ee3c thi\u1ebft k\u1ebfb\u1edfi Ronald Ferguson t\u1ea1i \u0110\u1ea1i h\u1ecdc Harvard). Khi \u0111\u1ebfn th\u0103m m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc, b\u1ea1n r\u00f5 r\u00e0ng kh\u00f4ng th\u1ec3 ti\u1ebfn h\u00e0nh m\u1ed9t cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb m\u1ed9t c\u00e1ch khoa h\u1ecdc nh\u01b0 th\u1ebf n\u00e0y. Nh\u01b0ng nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi li\u00ean quan \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a h\u1ecdc sinh trong nghi\u00ean c\u1ee9u \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap b\u1ea1n \u0111\u1ecbnh h\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e2u h\u1ecfi \u0111\u00e1ng h\u1ecfi. V\u00ed d\u1ee5: 1. Em ti\u1ebfp thu \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u ki\u1ebfn th\u1ee9c trong l\u00f3p h\u1ecdc n\u00e0y ch\u1ee9? 2. H\u1ecdc sinh trong l\u00f3p n\u00e0y c\u00f3 th\u01b0\u1eddng h\u00e0nh x\u1eed theo \u00fd gi\u00e1o vi\u00ean kh\u00f4ng? 3. Gi\u1edd h\u1ecdc n\u00e0y lu\u00f4n s\u00f4i n\u1ed5i v\u00e0 kh\u00f4ng l\u00e3ng ph\u00ed th\u00f2i gian ch\u1ee9? \u0110\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng lo\u1ea1i c\u00e2u h\u1ecfi m\u00e0 h\u1ecdc sinh - v\u00e0 ch\u1ec9 h\u1ecdc sinh - m\u1edbi c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ea3 l\u1eddi. M\u1ed9t s\u1ed1 tr\u01b0\u1eddng \u0111\u00e3 b\u1eaft \u0111\u1ea7u s\u1eed d\u1ee5ng c\u00e1c bi\u1ebfn th\u1ec3 c\u1ee7a cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t n\u00e0y \u0111\u1ec3 gi\u00fap gi\u00e1o vi\u00ean","thay \u0111\u1ed5i, m\u1ed9t \u00fd t\u01b0\u1edfng th\u00f4ng minh v\u00e0 kh\u00e1 r\u1ebb. N\u1ebfu hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng ho\u1eb7c gi\u00e1o vi\u00ean s\u1eed d\u1ee5ng ki\u1ec3u \u0111i\u1ec1u tra c\u1ea5p \u0111\u1ed9 l\u00f3p h\u1ecdc n\u00e0y v \u00e0 d\u00e0nh th\u00f2i gian c\u1ee5 th\u1ec3 \u0111\u1ec3 nghi\u00ean c\u1ee9u k\u1ebft qu\u1ea3 \u0111\u1ed3ng th\u00f2i t\u00ecm c\u00e1ch l\u00e0m t\u1ed1t hon th\u00ec \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t d\u1ea5u hi\u1ec7u \u0111\u1ea7y h\u1ee9a h\u1eb9n. V\u00e0 c\u00f3 th\u00eam m\u1ed9t c\u00e2u h\u1ecfi n\u1eefa \u0111\u1ec3 \u0111\u1eb7t ra cho c\u00e1c h\u1ecdc sinh, c\u00e2u h\u1ecfi n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c cung c\u1ea5p b\u1edfi Dwan \u01a1ordon, nguy\u00ean hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng tr\u01b0\u1eddng Trung h\u1ecdc John p. Sousa \u1edf Washington, D.C.: N\u1ebfu kh\u00f4ng hi\u1ec3u \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u1ed1, c\u00e1c em s\u1ebd l\u00e0m g\u00ec? \u1ede nh\u1eefng l\u00f3p h\u1ecdc nghi\u00eam t\u00fac, b\u1ecdn tr\u1ebb s\u1ebd bi\u1ebft c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i. L\u1eafng nghe c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 N\u0103m 2011, t\u00f4i \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn th\u0103m m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng t\u01b0 \u1edf Washington, D.C., ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng v\u1ed1n r\u1ea5t kh\u00f3 xin h\u1ecdc v\u00e0 m\u1ea5t kho\u1ea3ng 3 0.000 \u0111\u00f4-la h\u1ecdc ph\u00ed m\u1ed7i n\u0103m. T\u00f4i th\u1ef1c s\u1ef1 kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 ti\u1ec1n \u0111\u1ec3 cho con theo h\u1ecdc, nh\u01b0ng t\u00f4i \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn th\u0103m r\u1ea5t nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng v\u00e0 b\u00e1n c\u00f4ng \u0111\u1ec3 xem con t\u00f4i c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecf l\u1ee1 nh\u1eefng g\u00ec. Tr\u00f2i n\u1eafng ch\u00f3i chang. Khi t\u00f4i \u0111\u1ebfn d\u00e3y h\u00e0nh lang, ti\u1ebfng b\u1ecdn tr\u1ebb h\u1ecdc b\u1eb1ng c\u00e1c ng\u00f4n ng\u1eef kh\u00e1c nhau v\u0103ng v\u1eb3ng. C\u00f3 b\u00e1nh n\u01b0\u1edbng x\u1ed1p trong v\u0103n ph\u00f2ng hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng. N\u00f3 khi\u1ebfn t\u00f4i c\u00f3 c\u1ea3m gi\u00e1c nh\u01b0 \u0111ang \u1edf m\u1ed9t spa h\u1ecdc t\u1eadp - gi\u1ea5c m\u01a1 c\u1ee7a c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 h\u1ecdc sinh. Nh\u01b0ng c\u00f3 nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u k\u1ef3 l\u1ea1 \u0111\u00e3 x\u1ea3y \u0111\u1ebfn trong chuy\u1ebfn th\u0103m n\u00e0y. Khi hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng n\u00f3i chuy\u1ec7n, t\u00f4i c\u1ea3m th\u1ea5y to\u00e0n nh\u1eefng th\u1eed tr\u1ed1ng r\u1ed7ng. B\u00e0 \u1ea5y s\u1eed d\u1ee5ng r\u1ea5t nhi\u1ec1u thu\u1eadt ng\u1eef v\u1ec1 ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh gi\u1ea3ng d\u1ea1y v\u00e0 nh\u1eefng l\u00f2i h\u1ee9a m\u01a1 h\u1ed3 v\u1ec1 c\u00e1c chuy\u1ebfn tham quan tuy\u1ec7t v\u00f2i hay nh\u1eefng d\u1ef1 \u00e1n to\u00e0n di\u1ec7n. T\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 \u0111\u1ebfn th\u0103m tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec1u g\u1eadt g\u00f9; t\u00f4i c\u00f3 c\u1ea3m gi\u00e1c r\u1eb1ng kh\u00f4ng ai mu\u1ed1n n\u00f3i b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn c\u01a1 h\u1ed9i nh\u1eadp h\u1ecdc c\u1ee7a con h\u1ecd. Sau \u0111\u00f3, m\u1ed9t b\u1eadc ph\u1ee5 huynh c\u00f3 ba \u0111\u1ee9a con h\u1ecdc t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y \u0111\u00e3 \u0111\u01b0a ch\u00fang t\u00f4i \u0111i m\u1ed9t v\u00f2ng. Ch\u00fang t\u00f4i th\u1ea5y nh\u1eefng s\u00e0n nh\u00e0 b\u00f3ng lo\u00e1ng, nh\u1eefng b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng t\u01b0\u01a1i s\u00e1ng, \u0111\u1ea7y m\u00e0u s\u1eafc, c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n ngh\u1ec7 thu\u1eadt \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f3ng khung \u0111\u1eb9p \u0111\u1ebd v\u00e0 nhi\u1ec1u lo\u1ea1i b\u1eb1ng khen kh\u00e1c. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, m\u1ed9t \u00f4ng b\u1ed1 \u0111\u00e3 \u0111\u1eb7t ra c\u00e2u h\u1ecfi r\u1ea5t hay: \u201cM\u1ed7i tr\u01b0\u1eddng \u0111\u1ec1u c\u00f3 \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu c\u1ee7a n\u00f3. \u0110i\u1ec3m y\u1ebfu c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y l\u00e0 g\u00ec v\u1eady?\u201d T\u00f4i ng\u1ea9ng \u0111\u1ea7u l\u00ean, c\u0103ng th\u1eb3ng \u0111\u00f3n ch\u1edd l\u00f2i gi\u1ea3i th\u00edch t\u1eeb ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 huynh d\u1eabn \u0111\u01b0\u1eddng c\u00f3 ba \u0111\u1ee9a con n\u1ecd. \u201cAnh bi\u1ebft \u0111\u1ea5y, t\u00f4i ph\u1ea3i n\u00f3i r\u1eb1ng \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu \u1edf \u0111\u00e2y l\u00e0 ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh to\u00e1n h\u1ecdc.\u201d T\u00f4i \u0111\u00e3 kh\u00f4ng n\u00f3i n\u00ean l\u00f2i. H\u00e3y t\u01b0\u1edfng t\u01b0\u1ee3ng b\u1ea1n \u0111\u1ebfn th\u0103m m\u1ed9t b\u1ec7nh vi\u1ec7n t\u01b0 nh\u00e2n ch\u1ec9 ti\u1ebfp nh\u1eadn c\u00e1c b\u1ec7nh nh\u00e2n kh\u1ecfe m\u1ea1nh c\u00f3 \u0111\u1ee7 kh\u1ea3 n\u0103ng v\u1ec1 t\u00e0i ch\u00ednh v\u00e0 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng kh\u1ea3 n\u0103ng ph\u1eabu thu\u1eadt l\u00e0 m\u1ed9t \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu c\u1ee7a b\u1ec7nh vi\u1ec7n. N\u1ebfu ch\u01b0\u01a1ng tr\u00ecnh to\u00e1n h\u1ecdc l\u00e0 \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu t\u1ea1i m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc bu\u1ed9c tr\u1ebb ph\u1ea3i l\u00e0m b\u00e0i ki\u1ec3m tra ch\u1ec9 s\u1ed1 IQ th\u1eadm ch\u00ed tr\u01b0\u1edbc khi ch\u00fang \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn v\u00e0o h\u1ecdc th\u00ec \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00fd g\u00ec? V\u1ecb ph\u1ee5 huynh \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 k\u00fd s\u00e9c chi tr\u1ea3 kho\u1ea3ng 90.000 \u0111\u00f4-la ti\u1ec1n h\u1ecdc ph\u00ed m\u1ed7i n\u0103m cho ba \u0111\u1ee9a con t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng. Ch\u1eafc h\u1eb3n c\u00f4 \u1ea5y kh\u00f4ng mu\u1ed1n \u0111\u1ed5i l\u1ea1i nh\u1eefng gi\u1edd h\u1ecdc to\u00e1n k\u00e9m ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng.","Nh\u01b0ng kh\u00f4ng ai n\u00f3i b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec. C\u00f3 l\u1ebd t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c b\u1eadc ph\u1ee5 huynh c\u0169ng \u0111ang kinh ng\u1ea1c gi\u1ed1ng t\u00f4i. Sau \u0111\u00f3, v\u1ecb ph\u1ee5 huynh \u1ea5y n\u00f3i th\u00eam m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u n\u1eefa: \u201c\u00d4, t\u00f4i mong l\u00e0 ch\u01b0ong tr\u00ecnh b\u00f3ng \u0111\u00e1 s\u1ebd m\u1ea1nh hon.\u201d \u0110\u1ed9t nhi\u00ean, c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 vui t\u01b0oi tr\u1edf l\u1ea1i. \u201cTh\u1eadt v\u1eady kh\u00f4ng, \u00fd c\u00f4 l\u00e0 g\u00ec? \u1ede \u0111\u00e2y c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u1ed9i b\u00f3ng \u0111\u00e1 sao? Tr\u1ebb m\u1ea5y tu\u1ed5i m\u00f3i \u0111\u01b0\u1ef1c tham gia?\u201d T\u00f4i lang thang ra b\u00e3i \u0111\u1eadu xe v\u00f3i c\u1ea3m gi\u00e1c b\u1ed1i r\u1ed1i. C\u00f3 l\u1ebd \u0111i\u1ec1u n\u00e0y gi\u1ea3i th\u00edch l\u00fd do t\u1ea1i sao con em c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh gi\u00e0u c\u00f3 nh\u1ea5t n\u01b0\u1edbc M\u1ef9 x\u1ebfp th\u1ee9 18 v\u1ec1 to\u00e1n h\u1ecdc so v\u00f3i nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb c\u00f3 \u0111i\u1ec1u ki\u1ec7n t\u01b0ong t\u1ef1 tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i: Ngay c\u1ea3 c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 gi\u00e0u c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 c\u0169ng kh\u00f4ng quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn to\u00e1n h\u1ecdc nhi\u1ec1u nh\u01b0 b\u00f3ng \u0111\u00e1. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00e1c bi\u1ec7t l\u1edbn gi\u1eefa M\u1ef9 v\u00e0 Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c hay Ba Lan. T\u1ea1i c\u00e1c si\u00eau c\u01b0\u1eddng gi\u00e1o d\u1ee5c tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i, c\u00e1c b\u1eadc ph\u1ee5 huynh \u0111\u1ed3ng \u00fd r\u1eb1ng m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c nghi\u00eam t\u00fac r\u1ea5t quan tr\u1ecdng \u0111\u1ed1i v\u00f3i t\u01b0ong lai c\u1ee7a con em h\u1ecd. D\u00f9 b\u1ea1n s\u1ed1ng \u1edf \u0111\u00e2u, n\u1ebfu c\u00f3 th\u1ec3 t\u00ecm th\u1ea5y m\u1ed9t c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng ho\u1eb7c nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng noi cha m\u1eb9 v\u00e0 c\u00e1c nh\u00e0 gi\u00e1o d\u1ee5c c\u00f3 chung ni\u1ec1m tin c\u01a1 b\u1ea3n n\u00e0y th\u00ec t\u1ee9c l\u00e0 b\u1ea1n \u0111\u00e3 t\u00ecm th\u1ea5y m\u1ed9t \u0111i\u1ec1u g\u00ec \u0111\u00f3 c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb \u0111\u1ed1i v\u00f3i tr\u1ebb hon nhi\u1ec1u c\u00e1c ch\u01b0ong tr\u00ecnh b\u00f3ng \u0111\u00e1 t\u1ed1t nh\u1ea5t h\u00e0nh tinh. Khi t\u00ecm ki\u1ebfm m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i, h\u00e3y \u0111\u1ec1 ngh\u1ecb ph\u1ee5 huynh \u1edf m\u1ed7i noi chia s\u1ebb v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng. H\u00e3y c\u1ea9n tr\u1ecdng l\u1eafng nghe. N\u1ebfu c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 n\u00f3i r\u1eb1ng h\u1ecd \u0111ang r\u1ea5t quan t\u00e2m \u0111\u1ebfn nh\u00e0 tr\u01b0\u1eddng, h\u00e3y h\u1ecfi c\u00e1ch h\u1ecd \u0111ang l\u00e0m. C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 M\u1ef9 c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng tham gia v\u00e0o ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng \u1edf tr\u01b0\u1eddng nhi\u1ec1u hon c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 t\u1ea1i c\u00e1c si\u00eau c\u01b0\u1eddng gi\u00e1o d\u1ee5c, nh\u01b0ng n\u00f3i chung, kh\u00f4ng ph\u1ea3i theo nh\u1eefng c\u00e1ch khi\u1ebfn con em h\u1ecd h\u1ecdc t\u1eadp ch\u0103m ch\u1ec9 hon. Quy\u00ean g\u00f3p ti\u1ec1n, \u0111\u1ebfn c\u00e1c tr\u1eadn \u0111\u1ea5u b\u00f3ng \u0111\u00e1 v\u00e0 tham gia v\u00e0o c\u00e1c \u1ee7y ban \u0111\u00e1nh gi\u00e1 gi\u00e1o vi\u00ean l\u00e0 nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u tuy\u1ec7t v\u00f2i c\u1ea7n l\u00e0m. Tuy nhi\u00ean, nh\u1eefng h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng gi\u00e1o d\u1ee5c c\u1ee7a con c\u00e1i h\u1ecd nh\u01b0 \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ef1c nh\u1eafc \u0111\u1ebfn trong cu\u1ed1n s\u00e1ch n\u00e0y. Tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i n\u00e0y, cha m\u1eb9 c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u00e1ng k\u1ec3 \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a con c\u00e1i. Nh\u01b0ng c\u00e1c cu\u1ed9c h\u1ecdp c\u1ee7a Hi\u1ec7p h\u1ed9i Gi\u00e1o vi\u00ean - Cha m\u1eb9 h\u1ecdc sinh ch\u1eb3ng khi\u1ebfn vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp di\u1ec5n ra. Nghi\u00ean c\u00fan c\u0169ng cho th\u1ea5y c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 t\u00edch c\u1ef1c tham gia v\u00e0o ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng t\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a con em h\u1ecd theo h\u1ecdc ch\u01b0a ch\u1eafc \u0111\u00e3 nu\u00f4i d\u1ea1y \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con th\u00f4ng minh hon. T\u00e1c \u0111\u1ed9ng th\u1ef1c s\u1ef1 ch\u1ee7 y\u1ebfu x\u1ea3y ra \u1edf nh\u00e0. C\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 t\u1ef1 coi m\u00ecnh l\u00e0 hu\u1ea5n luy\u1ec7n vi\u00ean gi\u00e1o d\u1ee5c th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ecdc s\u00e1ch cho con nghe m\u1ed7i ng\u00e0y khi ch\u00fang c\u00f2n nh\u1ecf; khi b\u1ecdn tr\u1ebb l\u1edbn l\u00ean, h\u1ecd t\u00e2m s\u1ef1 v\u00f3i ch\u00fang v\u1ec1 nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n trong ng\u00e0y v\u00e0 v\u1ec1 tin t\u1ee9c qu\u1ed1c t\u1ebf. H\u1ecd \u0111\u1ec3 cho con c\u00e1i m\u1eafc sai l\u1ea7m v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p s\u1eeda sai. H\u1ecd d\u1ea1y ch\u00fang nh\u1eefng th\u00f3i quen t\u1ed1t v\u00e0 \u0111\u1ec3 ch\u00fang c\u00f3 quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7. N\u00f3i c\u00e1ch kh\u00e1c, h\u1ecd l\u00e0 nh\u1eefng gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 h\u1ecd tin v\u00e0o k\u1ef7 lu\u1eadt t\u1eeb \u0111\u1ea7u. H\u1ecd mu\u1ed1n con c\u00e1i th\u1ea5t b\u1ea1i khi ch\u00fang c\u00f2n b\u00e9. H\u1ecd bi\u1ebft nh\u1eefng b\u00e0i h\u1ecdc v\u1ec1 s\u1ef1 ch\u0103m ch\u1ec9, s\u1ef1 ki\u00ean tr\u00ec, kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00edch \u1ee9ng v\u1edbi ho\u00e0n c\u1ea3nh v\u00e0 c\u00e1c h\u1ec7 qu\u1ea3 s\u1ebd gi\u00fap con h\u1ecd trong nhi\u1ec1u n\u0103m s\u1eafp t\u00f3i.","V\u00ec nh\u1eefng l\u00fd do kh\u00e1c nhau mang t\u00ednh v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 l\u1ecbch s\u1eed, h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c b\u1eadc ph\u1ee5 huynh \u1edf nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc th\u00f4ng minh nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u00f3i \u0111\u1ec1u hi\u1ec3u \u0111\u01b0\u1ef1c t\u1ea7m quan tr\u1ecdng c\u1ee7a s\u1ef1 ki\u00ean tr\u00ec h\u1ecdc t\u1eadp gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1ch c\u00e1c b\u1eadc cha m\u1eb9 ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 hi\u1ec3u t\u1ea1i sao hu\u1ea5n luy\u1ec7n vi\u00ean \u0111\u1ec3 con h\u1ecd ng\u1ed3i tr\u00ean b\u0103ng gh\u1ebf d\u1ef1 b\u1ecb n\u1ebfu ch\u00fang kh\u00f4ng luy\u1ec7n t\u1eadp \u0111\u1ee7. M\u1ed9t hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i s\u1ebd h\u01b0\u1edbng ph\u1ee5 huynh t\u1eadp trung v\u00e0o nh\u1eefng g\u00ec quan tr\u1ecdng, ngay c\u1ea3 khi \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 doanh thu b\u00e1n b\u00e1nh s\u1ebd gi\u1ea3m 500 \u0111\u00f4-la trong m\u1ed7i h\u1ecdc k\u1ef3. B\u1ecf qua nh\u1eefng th\u1ee9 h\u00e0o nho\u00e1ng Nh\u1eefng ng\u00f4i tr\u01b0\u1eddng ki\u1ec3u c\u0169 c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea1i l\u00e0 l\u1ef1a ch\u1ecdn hay. Tr\u01b0\u1eddng trung h\u1ecdc c\u1ee7a Eric t\u1ea1i Busan, H\u00e0n Qu\u1ed1c c\u00f3 nh\u1eefng ph\u00f2ng h\u1ecdc t\u1ed3i t\u00e0n v\u00f3i c\u00e1c ph\u00f2ng m\u00e1y t\u00ednh \u201cthi\u1ebft y\u1ebfu\u201d. Ph\u00eda tr\u01b0\u1edbc, h\u1ecdc sinh choi b\u00f3ng tr\u00ean m\u1ed9t b\u00e3i \u0111\u1ea5t b\u1ee5i b\u1ea9n. T\u1eeb c\u00e1c g\u00f3c \u0111\u1ed9 nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, noi n\u00e0y gi\u1ed1ng m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc M\u1ef9 t\u1eeb nh\u1eefng n\u0103m 1950. \u0110a s\u1ed1 l\u00f3p h\u1ecdc c\u1ee7a Kim \u1edf Ph\u1ea7n Lan \u0111\u1ec1u c\u00f3 v\u1ebb gi\u1ed1ng nhau: c\u00e1c d\u00e3y b\u00e0n \u0111\u1eb7t tr\u01b0\u1edbc m\u1ed9t b\u1ea3ng ph\u1ea5n \u0111on gi\u1ea3n ho\u1eb7c m\u1ed9t b\u1ea3ng tr\u1eafng ki\u1ec3u c\u0169, lo\u1ea1i b\u1ea3ng kh\u00f4ng k\u1ebft n\u1ed1i v\u1edbi b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec ngo\u00e0i b\u1ee9c t\u01b0\u1eddng ph\u00eda sau n\u00f3. Tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a Tom t\u1ea1i Ba Lan th\u1eadm ch\u00ed kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ed9t qu\u1ea7y \u0103n t\u1ef1 ch\u1ecdn, ch\u1ee9 \u0111\u1eebng n\u00f3i t\u00f3i m\u1ed9t nh\u00e0 h\u00e1t t\u1ed1i t\u00e2n, nh\u01b0 tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng c\u1ee7a c\u1eadu \u1edf Pennsylvania. T\u1ea1i tr\u01b0\u1eddng \u1edf M\u1ef9 c\u1ee7a c\u1eadu, m\u1ed7i l\u00f3p \u0111\u1ec1u c\u00f3 m\u1ed9t b\u1ea3ng tr\u1eafng t\u01b0ong t\u00e1c, lo\u1ea1i b\u1ea3ng \u0111\u00e3 tr\u1edf n\u00ean ph\u1ed5 bi\u1ebfn t\u1ea1i r\u1ea5t nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc \u1edf M\u1ef9. (Th\u1ef1c t\u1ebf, khi t\u00f4i \u0111\u1ebfn th\u0103m tr\u01b0\u1eddng c\u1ee7a Tom \u1edf M\u1ef9 v\u00e0o n\u0103m 2012, nh\u1eefng chi\u1ebfc b\u1ea3ng n\u00e0y \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ef1c thay th\u1ebf b\u1eb1ng m\u1ed9t lo\u1ea1i b\u1ea3ng th\u1ebf h\u1ec7 m\u00f3i hcm.) Kh\u00f4ng c\u00f3 l\u00f3p h\u1ecdc n\u00e0o t\u1ea1i Ba Lan c\u1ee7a c\u1eadu c\u00f3 b\u1ea3ng tr\u1eafng t\u01b0ong t\u00e1c. Th\u1eadt kh\u00f4ng may, c\u00f3 r\u1ea5t \u00edt d\u1eef li\u1ec7u \u0111\u1ec3 so s\u00e1nh m\u1ee9c \u0111\u1ed9 \u0111\u1ea7u t\u01b0 cho c\u00f4ng ngh\u1ec7 gi\u1eefa c\u00e1c qu\u1ed1c gia. Nh\u01b0ng nhi\u1ec1u giai tho\u1ea1i cho th\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi M\u1ef9 chi m\u1ed9t kho\u1ea3n r\u1ea5t l\u1edbn v\u00e0o c\u00e1c d\u1ee5ng c\u1ee5 c\u00f4ng ngh\u1ec7 cao d\u00e0nh cho gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 h\u1ecdc sinh, m\u00e0 h\u1ea7u h\u1ebft trong s\u1ed1 \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ee9ng minh l\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 gi\u00e1 tr\u1ecb v\u1ec1 h\u1ecdc t\u1eadp. Nh\u01b0 \u1edf m\u1ecdi ng\u00e0nh c\u00f4ng nghi\u1ec7p kh\u00e1c, m\u00e1y t\u00ednh r\u1ea5t h\u1eefu \u00edch khi ch\u00fang gi\u00fap ti\u1ebft ki\u1ec7m th\u00f2i gian v\u00e0 ti\u1ec1n b\u1ea1c, b\u1eb1ng c\u00e1ch ph\u00e2n lo\u1ea1i nh\u1eefng g\u00ec tr\u1ebb em bi\u1ebft v\u00e0 tr\u1ebb n\u00e0o c\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ef1c gi\u00fap \u0111\u1ee1. Ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i, vi\u1ec7c cung c\u1ea5p cho tr\u1ebb nh\u1eefng chi\u1ebfc m\u00e1y kh\u00f4ng d\u00e2y c\u00e1 nh\u00e2n \u0111\u1eaft ti\u1ec1n \u0111\u1ec3 ch\u00fang c\u00f3 th\u1ec3 ng\u1ed3i b\u00ecnh ch\u1ecdn trong l\u00f3p l\u00e0 vi\u1ec7c kh\u00f4ng t\u01b0\u1edfng \u1edf h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c n\u01b0\u1edbc tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i. (\u1ede \u0111\u00f3, tr\u1ebb em ch\u1ec9 gi\u01a1 tay ph\u00e1t bi\u1ec3u v\u00e0 \u0111i\u1ec1u n\u00e0y mang l\u1ea1i hi\u1ec7u qu\u1ea3 cao.) \u201c\u1ede nh\u1eefng h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch cao nh\u1ea5t, c\u00f4ng ngh\u1ec7 h\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng xu\u1ea5t hi\u1ec7n trong l\u00f3p h\u1ecdc\u201d, Andreas Schleicher, b\u1eadc th\u1ea7y v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c qu\u1ed1c t\u1ebf c\u1ee7a OECD, n\u00f3i v\u00f3i t\u00f4i. \u201cT\u00f4i kh\u00f4ng bi\u1ebft t\u1ea1i sao l\u1ea1i v\u1eady nh\u01b0ng c\u00f3 v\u1ebb nh\u1eefng h\u1ec7 th\u1ed1ng \u0111\u00f3 \u0111\u1eb7t n\u1ed7 l\u1ef1c ch\u1ee7 y\u1ebfu v\u00e0o vi\u1ec7c gi\u1ea3ng d\u1ea1y thay v\u00ec c\u00e1c ti\u1ec7n \u00edch k\u1ef9 thu\u1eadt s\u1ed1.\u201d Trong cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfn h\u00e0nh cho cu\u1ed1n s\u00e1ch n\u00e0y, 7\/10 h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i M\u1ef9 v\u00e0 qu\u1ed1c t\u1ebf \u0111\u1ed3ng \u00fd r\u1eb1ng c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u1edf M\u1ef9 \u0111\u01b0\u1ee3c trang b\u1ecb nhi\u1ec1u c\u00f4ng ngh\u1ec7 h\u01a1n. Kh\u00f4ng m\u1ed9t h\u1ecdc sinh M\u1ef9 n\u00e0o \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1ea3o s\u00e1t cho bi\u1ebft c\u00f4ng ngh\u1ec7 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u00e1p d\u1ee5ng nhi\u1ec1u t\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u1edf \u0111\u00e2y. C\u00e1c qu\u1ed1c gia th\u00f4ng minh nh\u1ea5t \u01b0u ti\u00ean v\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u01b0\u01a1ng gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1ng (cung c\u1ea5p nhi\u1ec1u ngu\u1ed3n l\u1ef1c h\u01a1n \u0111\u1ebfn nh\u1eefng h\u1ecdc sinh ngh\u00e8o nh\u1ea5t). Khi t\u00ecm ki\u1ebfm m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i, h\u00e3y nh\u1edb r\u1eb1ng con ng\u01b0\u1eddi lu\u00f4n quan tr\u1ecdng h\u01a1n c\u00f4ng c\u1ee5. \u0110\u1eb7t ra cho hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi kh\u00f3","Khi g\u1eb7p m\u1ed9t hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng, h\u00e3y \u0111\u1eb7t ra nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi b\u1ea1n d\u00f9ng \u0111\u1ec3 h\u1ecfi m\u1ed9t nh\u00e0 tuy\u1ec3n d\u1ee5ng ti\u1ec1m n\u0103ng. H\u00e3y c\u1ea3m nh\u1eadn v\u1ec1 nh\u1eefng \u01b0u ti\u00ean c\u0169ng nh\u01b0 v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng. \u0110\u1eebng ng\u1ea1i t\u1ecf ra quy\u1ebft \u0111o\u00e1n nh\u1ea5t c\u00f3 th\u1ec3 nh\u01b0 khi b\u1ea1n mua m\u1ed9t chi\u1ebfc xe hoi ho\u1eb7c nh\u1eadn m\u1ed9t c\u00f4ng vi\u1ec7c m\u00f3i. Khi t\u00ecm ki\u1ebfm m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc, nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o quan tr\u1ecdng hon b\u1ea5t k\u1ef3 y\u1ebfu t\u1ed1 n\u00e0o kh\u00e1c. \u0110\u00fang v\u1eady, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean c\u0169ng r\u1ea5t quan tr\u1ecdng, nh\u01b0ng b\u1ea1n kh\u00f4ng th\u1ec3 ch\u1ecdn gi\u00e1o vi\u00ean cho con m\u00ecnh \u1edf M\u1ef9. V\u00ec v\u1eady, b\u1ea1n ph\u1ea3i \u201cnh\u1edd\u201d v\u1ecb hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng l\u00e0m \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 gi\u00fap b\u1ea1n. C\u1ea5c v\u1ecb l\u1ef1a ch\u1ecdn gi\u00e1o vi\u00ean b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0o? Ph\u1ea7n Lan, H\u00e0n Qu\u1ed1c v\u00e0 t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c si\u00eau c\u01b0\u1eddng gi\u00e1o d\u1ee5c ch\u1ecdn l\u1ef1a gi\u00e1o vi\u00ean t\u01b0ong \u0111\u1ed1i hi\u1ec7u qu\u1ea3, b\u1eb1ng c\u00e1ch y\u00eau c\u1ea7u m\u1ecdi sinh vi\u00ean s\u01b0 ph\u1ea1m \u0111\u01b0\u1ef1c ch\u1ecdn \u0111\u1ec1u ph\u1ea3i thu\u1ed9c nh\u00f3m 1\/3 \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u v\u1ec1 \u0111i\u1ec3m s\u1ed1 t\u1ed1t nghi\u1ec7p trung h\u1ecdc. S\u1ef1 ch\u1ecdn l\u1ecdc n\u00e0y th\u00f4i kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 nh\u01b0ng n\u00f3 \u0111\u1ea3m b\u1ea3o m\u1ee9c \u0111\u1ed9 uy t\u00edn v\u00e0 ki\u1ebfn th\u1ee9c nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh nh\u1eb1m kh\u1ea3 thi h\u00f3a c\u00e1c ch\u00ednh s\u00e1ch ganh \u0111ua tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i. B\u1edfi h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00f4ng c\u00f3 b\u01b0\u1edbc \u0111i h\u1ecdp l\u00fd n\u00e0y, n\u00ean c\u00e1c v\u1ecb hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng th\u1eadm ch\u00ed c\u00f2n c\u00f3 vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng hon nhi\u1ec1u. Nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o \u0111\u00f3 gi\u1ed1ng nh\u01b0 m\u1ed9t b\u1ed9 l\u1ecdc thay v\u00ec tr\u01b0\u1eddng s\u01b0 ph\u1ea1m hay h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u1ee9ng nh\u1eadn gi\u00e1o vi\u00ean, v\u1ed1n kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u0111i\u1ec3m m\u1ea1nh \u1edf nhi\u1ec1u noi. Kh\u00f4ng c\u00f3 g\u00ec quan tr\u1ecdng hon nh\u0169ng quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh m\u00e0 c\u00e1c v\u1ecb hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng \u0111\u01b0a ra li\u00ean quan \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c tuy\u1ec3n d\u1ee5ng nh\u00e2n s\u1ef1, \u0111\u00e0o t\u1ea1o v\u00e0 sa th\u1ea3i. \u201cT\u1ea7m nh\u00ecn l\u1edbn m\u00e0 thi\u1ebfu v\u1eafng nh\u1eefng con ng\u01b0\u1eddi v\u0129 \u0111\u1ea1i th\u00ec ch\u1ec9 l\u00e0 \u0111\u1ed3 b\u1ecf \u0111i,\u201d nh\u01b0 Jim Collins \u0111\u00e3 vi\u1ebft trong cu\u1ed1n s\u00e1ch kinh \u0111i\u1ec3n c\u1ee7a m\u00ecnh, T\u1eeb t\u1ed1t \u0111\u1ebfn v\u0129 \u0111\u1ea1i (Good to Great). H\u00e3y t\u00ecm hi\u1ec3u xem hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng c\u1ee7a tr\u01b0\u1eddng c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ef1a ch\u1ecdn nh\u1eefng \u1ee9ng vi\u00ean \u0111\u1ec3 ph\u1ecfng v\u1ea5n v\u00e0 tuy\u1ec3n d\u1ee5ng kh\u00f4ng. Ki\u1ec3u quy\u1ec1n t\u1ef1 ch\u1ee7 ph\u1ed5 bi\u1ebfn \u0111\u00f3 r\u1ea5t hi\u1ebfm \u1edf nhi\u1ec1u tr\u01b0\u1eddng. Sau \u0111\u00f3 h\u00e3y h\u1ecfi xem hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 xem c\u00e1c \u1ee9ng vi\u00ean d\u1ea1y kh\u00f4ng. Vi\u1ec7c n\u00e0y c\u0169ng h\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng di\u1ec5n ra \u1edf nhi\u1ec1u n\u01b0\u1edbc trong \u0111\u00f3 c\u00f3 Hoa K\u1ef3 - m\u1eb7c d\u00f9 \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1ch hi\u1ec7u qu\u1ea3 \u0111\u1ec3 xem li\u1ec7u m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng qu\u1ea3n l\u00fd c\u1ea7n thi\u1ebft \u0111\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean tuy\u1ec7t v\u00f2i, m\u1ed9t trong nh\u1eefng c\u00f4ng vi\u1ec7c c\u00f3 y\u00eau c\u1ea7u cao v\u00e0 ph\u1ee9c t\u1ea1p trong th\u00f2i hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i, hay kh\u00f4ng. Ngay c\u1ea3 khi c\u00e1c \u1ee9ng c\u1eed vi\u00ean d\u1ea1y th\u1eed - tr\u01b0\u1edbc m\u1ed9t nh\u00f3m ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn - nh\u01b0 m\u1ed9t ph\u1ea7n c\u1ee7a qu\u00e1 tr\u00ecnh tuy\u1ec3n d\u1ee5ng, th\u1ebf c\u00f2n hon kh\u00f4ng. L\u00e0m sao \u0111 \u1ec3 khi\u1ebfn c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean gi\u1ecfi hon? B\u1ea1n c\u00e0ng nghe c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i m\u1ed9t c\u00e1ch chi ti\u1ebft c\u00e0ng t\u1ed1t. H\u1ea7u nh\u01b0 c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean d\u1ea1y m\u00e0 kh\u00f4ng nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng th\u00f4ng tin ph\u1ea3n h\u1ed3i c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a. Ng\u00e0y nay, vi\u1ec7c \u0111\u00f3 kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ef1c ch\u1ea5p nh\u1eadn. Vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n chuy\u00ean m\u00f4n n\u00ean \u0111\u01b0\u1ef1c t\u00f9y ch\u1ec9nh theo nh\u1eefng \u0111i\u1ec3m m\u1ea1nh v\u00e0 \u0111i\u1ec3m y\u1ebfu c\u1ee7a m\u1ed7i gi\u00e1o vi\u00ean. Kh\u00f4ng th\u1ec3 \u00e1p d\u1ee5ng m\u1ed9t ti\u00eau chu\u1ea9n cho h\u00e0ng tr\u0103m gi\u00e1o vi\u00ean ng\u1ed3i tr\u00ean gi\u1ea3ng \u0111\u01b0\u1eddng. Kh\u00f4ng c\u00f3 noi n\u00e0o gi\u1ea3i quy\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 n\u00e0y. Nh\u01b0ng m\u1ed9t s\u1ed1 qu\u1ed1c gia l\u00e0m \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 t\u1ed1t hon nh\u1eefng qu\u1ed1c gia kh\u00e1c. \u1ede Ph\u1ea7n Lan, c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean th\u01b0\u1eddng d\u1ef1 gi\u1edd c\u1ee7a nhau - trong qu\u00e1 tr\u00ecnh \u0111\u00e0o t\u1ea1o v\u00e0 trong su\u1ed1t s\u1ef1 nghi\u1ec7p c\u1ee7a h\u1ecd. Nhi\u1ec1u qu\u1ed1c gia cho gi\u00e1o vi\u00ean th\u00eam th\u00f2i gian \u0111\u1ec3 c\u1ed9ng t\u00e1c v\u00e0 l\u1eadp k\u1ebf ho\u1ea1ch c\u00f9ng nhau; Hoa K\u1ef3 x\u1ebfp h\u1ea1ng r\u1ea5t th\u1ea5p trong l\u0129nh v\u1ef1c n\u00e0y. N\u0103m h\u1ecdc \u1edf M\u1ef9 kh\u00e1 ng\u1eafn, nh\u01b0ng gi\u00e1o vi\u00ean \u1edf \u0111\u00e2y c\u00f3 r\u1ea5t \u00edt th\u00f2i gian \u0111\u1ec3 chia s\u1ebb \u00fd t\u01b0\u1edfng v\u00e0 nh\u1eadn","\u0111\u01b0\u1ef1c ph\u1ea3n h\u1ed3i. H\u00e3y h\u1ecfi c\u00e1c hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng v\u1ec1 c\u00e1ch h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap gi\u00e1o vi\u00ean c\u1ed9ng t\u00e1c v\u00f3i nhau v\u00e0 ki\u1ec3u vai tr\u00f2 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o m\u00e0 h\u1ecd cung c\u1ea5p cho c\u00e1c gi\u00e1o vi\u00ean h\u00e0ng \u0111\u1ea7u. C\u1ea5c v\u1ecb \u0111o l\u01b0\u00f2ng th\u00e0nh c\u00f4ng c\u1ee7a m\u00ecnh b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0o? C\u00e1c nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o t\u00e0i n\u0103ng c\u00f3 th\u1ec3 gi\u1ea3i th\u00edch r\u00f5 t\u1ea7m nh\u00ecn c\u1ee7a h\u1ecd. N\u1ebfu \u0111\u01b0\u1ef1c nghe m\u1ed9t c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i m\u01a1 h\u1ed3, d\u00e0i d\u00f2ng, ng\u1eaft qu\u00e3ng th\u00ec b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ea5y m\u00ecnh \u0111ang \u1edf m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1ee5c \u0111\u00edch c\u1ee5 th\u1ec3 - c\u00f3 th\u1ec3 n\u00f3i, m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng \u1edf m\u1ee9c trung b\u00ecnh. T\u1ea1i Hoa K\u1ef3, h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng s\u1ebd coi d\u1eef li\u1ec7u \u0111i\u1ec3m thi nh\u01b0 m\u1ed9t th\u01b0\u1edbc \u0111o v\u1ec1 th\u00e0nh c\u00f4ng, m\u1ed9t ti\u00eau ch\u00ed c\u00f4ng b\u1eb1ng nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u0111\u1ee7. H\u1ecd c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ec1 c\u1eadp \u0111\u1ebfn t\u1ef7 l\u1ec7 t\u1ed1t nghi\u1ec7p, c\u00e1c kh\u1ea3o s\u00e1t v\u1ec1 s\u1ef1 h\u00e0i l\u00f2ng c\u1ee7a cha m\u1eb9. T\u1ed1t th\u00f4i. Nh\u01b0ng l\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o h\u1ecd \u0111o l\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng k\u1ebft qu\u1ea3 v\u00f4 h\u00ecnh quan tr\u1ecdng t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1? L\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o h\u1ecd bi\u1ebft li\u1ec7u h\u1ecd c\u00f3 \u0111ang d\u1ea1y tr\u1ebb c\u00e1ch t\u01b0 duy b\u1eadc cao v\u00e0 gi\u1ea3i quy\u1ebft c\u00e1c v\u1ea5n \u0111\u1ec1 m\u00e0 ch\u00fang ch\u01b0a bao gi\u1edd g\u1eb7p tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3? C\u00e1c k\u1ef3 thi ti\u00eau chu\u1ea9n h\u1ea7u nh\u01b0 kh\u00f4ng n\u1eafm b\u1eaft \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng k\u1ef9 n\u0103ng \u0111\u00f3. L\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o h\u1ecd \u0111\u00e1nh gi\u00e1 \u0111\u01b0\u1ee3c li\u1ec7u h\u1ecd c\u00f3 \u0111ang d\u1ea1y b\u1ecdn tr\u1ebb nh\u1eefng b\u00ed m\u1eadt \u0111\u1eb1ng sau nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n th\u00e0nh c\u00f4ng nh\u1ea5t tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i, nh\u1eefng k\u1ef9 n\u0103ng nh\u01b0 s\u1ef1 ki\u00ean tr\u00ec, t\u1ef1 ch\u1ee7 v\u00e0 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00edch \u1ee9ng v\u1edbi ho\u00e0n c\u1ea3nh? H\u1ecd c\u00f3 h\u1ecfi h\u1ecdc sinh c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1ec1 nh\u1eefng g\u00ec c\u1ea7n ph\u1ea3i c\u1ea3i thi\u1ec7n hay kh\u00f4ng? Nh\u1eefng \u00fd ki\u1ebfn n\u00e0y v\u1ec1 c\u01a1 b\u1ea3n c\u00f3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng v\u00e0o m\u1ed7i h\u1ecdc k\u1ef3 hay kh\u00f4ng? C\u00e1c nh\u00e0 gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i c\u00f3 t\u1ea7m nh\u00ecn v\u1ec1 h\u01b0\u1edbng \u0111i trong t\u01b0\u01a1ng lai, c\u00f3 c\u00e1c c\u00f4ng c\u1ee5 \u0111\u1ec3 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh xem h\u1ecd c\u00f3 l\u1ea1c l\u1ed1i kh\u00f4ng v\u00e0 m\u1ed9t n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a c\u1ee7a s\u1ef1 \u0111\u1ed5i thay li\u00ean ti\u1ebfp \u0111\u1ec3 ng\u00e0y c\u00e0ng ph\u00e1t tri\u1ec3n. L\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o c\u00e1c v\u1ecb ch\u1eafc ch\u1eafn \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f4ng vi\u1ec7c m\u00ecnh l\u00e0m \u0111\u00e3 \u0111\u1ee7 nghi\u00eam t\u00fac? L\u00e0m th\u1ebf n\u00e0o \u0111 \u1ec3 ti\u1ebfp t\u1ee5c n\u00e2ng cao c\u00e1c ti\u00eau chu\u1ea9n nh\u1ea7m kh\u00e1m ph\u00e1 xem b\u1ecdn tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ea1t t\u00f3i \u0111\u00e0u? T\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng Success Academy \u1edf New York, h\u1ecdc sinh d\u00e0nh m\u1ed9t gi\u1edd r\u01b0\u1ee1i \u0111\u1ecdc v\u00e0 th\u1ea3o lu\u1eadn v\u1ec1 c\u00e1c cu\u1ed1n s\u00e1ch m\u1ed7i ng\u00e0y. Sau \u0111\u00f3, ch\u00fang d\u00e0nh m\u1ed9t gi\u1edd r\u01b0\u1ee1i \u0111\u1ec3 vi\u1ebft. Tr\u1ebb em b\u1eaft \u0111\u1ea7u h\u1ecdc khoa h\u1ecdc m\u1ed7i ng\u00e0y \u1edf tr\u01b0\u1eddng m\u1eabu gi\u00e1o. \u0110\u00f3 l\u00e0 bi\u1ec3u hi\u1ec7n c\u1ee7a s\u1ef1 ch\u1eb7t ch\u1ebd. \u1ede h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng t\u1ea1i New York, \u0111\u1ebfn trung h\u1ecdc b\u1ecdn tr\u1ebb m\u00f3i h\u1ecdc khoa h\u1ecdc h\u00e0ng ng\u00e0y. \u0110\u00f3 kh\u00f4ng ph\u1ea3i t\u1ea5t c\u1ea3. C\u00e1c h\u1ecdc sinh Success Academy c\u0169ng h\u1ecdc \u00e2m nh\u1ea1c, ngh\u1ec7 thu\u1eadt v\u00e0 khi\u00eau v\u0169; ch\u00fang h\u1ecdc ch\u01a1i c\u1edd vua. Ch\u00fang g\u1ea7n nh\u01b0 kh\u00f4ng bao gi\u1edd b\u1ecf qua c\u00e1c gi\u1edd ngh\u1ec9 gi\u1ea3i lao, ngay c\u1ea3 trong th\u1eddi ti\u1ebft x\u1ea5u - m\u1ed9t ch\u00ednh s\u00e1ch gi\u1ed1ng Ph\u1ea7n Lan. H\u1ecd g\u1ecdi chi\u1ebfn l\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f3 l\u00e0 \u201cs\u1ef1 nghi\u00eam t\u00fac vui v\u1ebb.\u201d N\u00f3 c\u00f3 hi\u1ec7u qu\u1ea3 kh\u00f4ng? T\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c h\u1ecdc sinh l\u00f3p 4 t\u1ea1i Success Academy \u0111\u1ec1u th\u00e0nh th\u1ea1o khoa h\u1ecdc, theo k\u1ef3 thi c\u1ee7a New York v\u00e0 95% \u0111\u1ea1t c\u00e1c c\u1ea5p \u0111\u1ed9 n\u00e2ng cao. Success Academy Harlem I, n\u01a1i ph\u1ea7n l\u1edbn h\u1ecdc sinh c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn ng\u1eabu nhi\u00ean, \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch nh\u01b0 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng n\u0103ng khi\u1ebfu v\u00e0 t\u00e0i n\u0103ng \u1edf New York. Gi\u00e1o vi\u00ean t\u1ea1i nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ef3 v\u1ecdng s\u1ebd c\u00f3 s\u1ef1 chu\u1ea9n b\u1ecb t\u1ed1t v\u00e0 chuy\u00ean m\u00f4n cao; h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e0o t\u1ea1o \u0111\u1ec3 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 cao nh\u1eefng g\u00ec b\u1ecdn tr\u1ebb c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m, h\u01a1n l\u00e0 lo l\u1eafng v\u1ec1 l\u00f2ng t\u1ef1 tr\u1ecdng c\u1ee7a tr\u1ebb. T\u1ea1i c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng n\u00e0y, gi\u00e1o vi\u00ean m\u1eabu gi\u00e1o b\u1ecb c\u1ea5m n\u00f3i chuy\u1ec7n v\u1edbi tr\u1ebb b\u1eb1ng gi\u1ecdng d\u1ed7 d\u00e0nh. Th\u1eadt kh\u00f3 \u0111\u1ec3 t\u00f4n tr\u1ecdng tr\u1ebb em khi b\u1ea1n l\u00ean gi\u1ecdng v\u00f3i ch\u00fang.","\u201c\u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t s\u1ef1 x\u00fac ph\u1ea1m \u0111\u1ebfn tr\u00ed th\u00f4ng minh c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc gi\u1ea3,\u201d nh\u00e0 s\u00e1ng l\u1eadp tr\u01b0\u1eddng ki\u00eam CEO Eva Moskowitz v\u00e0 l\u00e0 \u0111\u1ed3ng t\u00e1c gi\u1ea3 v\u00f3i Arin Lavinia trong cu\u1ed1n s\u00e1ch c\u1ee7a h\u1ecd xu\u1ea5t b\u1ea3n n\u0103m 2012, M\u1ec9ss\u1ec9on Impossible (T\u1ea1m d\u1ecbch: Nhi\u1ec7m v\u1ee5 b\u1ea5t kh\u1ea3 thi) \u0111\u00e3 vi\u1ebft. \u201cNh\u1eefng g\u00ec gi\u00e1o vi\u00ean n\u00f3i n\u1ebfn th\u00fa v\u1ecb t\u00f3i m\u1ee9c nh\u1eefng \u0111\u1ee9a tr\u1ebb ph\u1ea3i ng\u1ed3i ra m\u00e9p gh\u1ebf, v\u00f3i theo \u0111\u1ec3 l\u1eafng nghe t\u1eebng t\u1eeb. Tr\u00ed tu\u1ec7 l\u00e0 th\u1ee9 n\u1eafm gi\u1eef s\u1ef1 ch\u00fa \u00fd c\u1ee7a ch\u00fang, ch\u1ee9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i ki\u1ec3u v\u1eeba d\u1ea1y v\u1eeba d\u1ed7.\u201d S\u1ef1 tham gia c\u1ee7a c\u00e1c b\u1eadc ph\u1ee5 huynh mang \u00fd ngh\u0129a kh\u00e1c \u1edf Success Academy; cha m\u1eb9 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c y\u00eau c\u1ea7u n\u01b0\u1edbng b\u00e1nh ho\u1eb7c b\u00e1n gi\u1ea5y g\u00f3i qu\u00e0. Thay v\u00e0o \u0111\u00f3, h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ef1c y\u00eau c\u1ea7u \u0111\u1ecdc s\u00e1ch cho tr\u1ebb em s\u00e1u bu\u1ed5i t\u1ed1i m\u1ed7i tu\u1ea7n. H\u1ecd \u0111\u01b0\u1ef1c k\u1ef3 v\u1ecdng s\u1ebd h\u1ed7 tr\u1ee3 vi\u1ec7c h\u1ecdc \u1edf nh\u00e0 \u0111\u1ec3 gi\u00fap con em m\u00ecnh s\u1eb5n s\u00e0ng cho vi\u1ec7c v\u00e0o \u0111\u1ea1i h\u1ecdc, c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 cha m\u1eb9 H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u00e3 l\u00e0m. H\u1ecd c\u00f3 s\u1ed1 \u0111i\u1ec7n tho\u1ea1i di \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 hi\u1ec7u tr\u01b0\u1edfng. N\u0103m 2011, Success Academy \u0111\u00e3 m\u1edf m\u1ed9t tr\u01b0\u1eddng m\u00f3i \u1edf khu Th\u01b0\u1ee3ng ph\u00eda t\u00e2y Manhattan, m\u1ed9t khu ph\u1ed1 gi\u00e0u c\u00f3 hon \u0111\u1ecba \u0111i\u1ec3m c\u0169. Kh\u00f4ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 h\u1ea7u h\u1ebft c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng \u1edf M\u1ef9, bao g\u1ed3m c\u1ea3 c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng t\u1ed1t nh\u1ea5t, nh\u1eefng tr\u01b0\u1eddng ki\u1ec3u m\u00f3i n\u00e0y th\u1ef1c s\u1ef1 r\u1ea5t \u0111a d\u1ea1ng, theo ngh\u0129a \u0111en. Moskowitz mu\u1ed1n m\u1ed9t s\u1ef1 k\u1ebft h\u1ecdp th\u1eadt s\u1ef1 gi\u1eefa c\u00e1c h\u1ecdc sinh da tr\u1eafng, ch\u00e2u \u00c1, M\u1ef9 g\u1ed1c Phi v\u00e0 T\u00e2y Ban Nha v\u00f3i c\u00e1c m\u1ee9c thu nh\u1eadp kh\u00e1c nhau v\u00e0 c\u00f4 \u0111\u00e3 l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ef1c \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3. \u0110\u00f3 l\u00e0 c\u00e1ch tr\u1ebb h\u1ecdc h\u1ecfi t\u1ed1t nh\u1ea5t - c\u00f9ng v\u00f3i nhau, v\u00f3i s\u1ef1 k\u1ebft h\u1ecdp c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng, l\u1ef1i th\u1ebf v\u00e0 r\u1eafc r\u1ed1i - d\u1ef1a theo nh\u1eefng b\u00e0i h\u1ecdc kh\u00f3 ki\u1ebfm c\u1ee7a c\u00e1c n\u01b0\u1edbc tr\u00ean th\u1ebf gi\u00f3i. C\u00f3 nhi\u1ec1u c\u00e2u chuy\u1ec7n nh\u01b0 th\u1ebf tr\u00ean c\u1ea3 n\u01b0\u1edbc: c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng b\u00e1n c\u00f4ng Success Academy t\u1ea1i New York, \u0111\u1ea1i di\u1ec7n g\u1ea7n g\u0169i nh\u1ea5t v\u00f3i Ph\u1ea7n Lan t\u1ea1i Hoa K\u1ef3; William Taylor, m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean tr\u01b0\u1eddng c\u00f4ng c\u00f3 c\u00e1c k\u1ef3 v\u1ecdng g\u1ea7n nh\u01b0 gi\u1ed1ng H\u00e0n Qu\u1ed1c \u0111\u1ed1i v\u00f3i c\u00e1c h\u1ecdc sinh c\u00f3 thu nh\u1eadp th\u1ea5p c\u1ee7a m\u00ecnh \u1edf Washington , D.C.; v\u00e0 Deborah Gist \u1edf Rhode Island, m\u1ed9t nh\u00e0 l\u00e3nh \u0111\u1ea1o d\u00e1m n\u00e2ng cao ti\u00eau chu\u1ea9n v\u1ec1 ki\u1ebfn th\u1ee9c c\u1ee7a gi\u00e1o vi\u00ean, gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c nh\u00e0 c\u1ea3i c\u00e1ch \u1edf Ph\u1ea7n Lan v\u00e0 H\u00e0n Qu\u1ed1c. C\u00e1c nh\u00e0 gi\u00e1o d\u1ee5c \u0111\u1eb3ng c\u1ea5p th\u1ebf gi\u00f3i n\u00e0y c\u00f3 t\u1ed3n t\u1ea1i, nh\u01b0ng h\u1ecd \u0111ang chi\u1ebfn \u0111\u1ea5u ch\u1ed1ng l\u1ea1i b\u1ea3n ch\u1ea5t c\u1ee7a n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 c\u00e1c th\u1ec3 ch\u1ebf. Cu\u1ed9c chi\u1ebfn \u0111\u00f3 ti\u00eau t\u1ed1n c\u1ee7a h\u1ecd kh\u00e1 nhi\u1ec1u n\u0103ng l\u01b0\u1ee3ng v\u00e0 th\u00f2i gian. N\u1ebfu h\u1ecd t\u1eebng chi\u1ebfn th\u1eafng, th\u00ec \u0111\u00f3 l\u00e0 b\u1edfi ph\u1ee5 huynh v\u00e0 h\u1ecdc sinh \u0111\u00e3 \u0111\u1ed9ng vi\u00ean h\u1ecd, tin r\u1eb1ng con tr\u1ebb kh\u00f4ng ch\u1ec9 c\u00f3 th\u1ec3 ti\u1ebfp thu m\u1ed9t n\u1ec1n gi\u00e1o d\u1ee5c nghi\u00eam t\u00fac m\u00e0 c\u00f2n th\u00e8m kh\u00e1t n\u00f3 hon bao gi\u1edd h\u1ebft.","Ph\u1ee5 l\u1ee5c II. KH\u1ea2O S\u00c1T TR\u1ea2I NGHI\u1ec6M C\u1eecA H\u1eccC SINH AFS Gi\u00f3*i thi\u1ec7u Ch\u01b0a c\u00f3 qu\u1ed1c gia n\u00e0o t\u00ecm ra c\u00e1ch gi\u00fap t\u1ea5t c\u1ea3 tr\u1ebb em \u0111\u1ea1t \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1ee1ng ti\u1ec1m n\u0103ng h\u1ecdc t\u1eadp cao nh\u1ea5t c\u1ee7a ch\u00fang. Gi\u1ed1ng nh\u01b0 c\u00e1c h\u1ec7 th\u1ed1ng ch\u0103m s\u00f3c y t\u1ebf, h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c c\u0169ng r\u1ea5t ph\u1ee9c t\u1ea1p v\u00e0 lu\u00f4n lu\u00f4n c\u00f3 nhu c\u1ea7u thay \u0111\u1ed5i. \u0110\u1ec3 c\u1ea3i thi\u1ec7n, c\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 th\u1ec3 h\u1ecdc h\u1ecfi l\u1eabn nhau; nh\u01b0ng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 l\u00e0 ph\u1ea3i t\u00ecm ra s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t quan tr\u1ecdng nh\u1ea5t. Thi c\u1eed c\u00f3 th\u1ec3 \u0111o l\u01b0\u1eddng k\u1ef9 n\u0103ng v\u00e0 c\u00e1c cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t trong ph\u1ea1m vi m\u1ed9t qu\u1ed1c gia c\u00f3 th\u1ec3 \u0111o l\u01b0\u1eddng th\u00e1i \u0111\u1ed9. Tuy nhi\u00ean, r\u1ea5t kh\u00f3 \u0111\u1ec3 so s\u00e1nh k\u1ebft qu\u1ea3 kh\u1ea3o s\u00e1t \u1edf c\u00e1c qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau, b\u1edfi ph\u1ea1m vi kh\u1ea3o s\u00e1t ph\u1ee5 thu\u1ed9c v\u00e0o t\u1eebng b\u1ed1i c\u1ea3nh v\u0103n h\u00f3a c\u1ee5 th\u1ec3. Tuy nhi\u00ean, nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 s\u1ed1ng v\u00e0 h\u1ecdc t\u1eadp \u1edf nhi\u1ec1u qu\u1ed1c gia c\u00f3 th\u1ec3 v\u01b0\u1ee3t qua m\u1ed9t s\u1ed1 r\u00e0o c\u1ea3n v\u0103n h\u00f3a v\u00e0 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eefng kh\u00e1c bi\u1ec7t c\u00f3 \u00fd ngh\u0129a. Ti\u1ebfng n\u00f3i c\u1ee7a h\u1ecd, k\u1ebft h\u1ecdp v\u00f3i nghi\u00ean c\u1ee9u \u0111\u1ecbnh l\u01b0\u1ee3ng, c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap ch\u00fang ta lo\u1ea1i b\u1ecf s\u1ef1 b\u00ed \u1ea9n n\u00e0y. M\u1ed7i n\u0103m, h\u00e0ng ch\u1ee5c ng\u00e0n thanh thi\u1ebfu ni\u00ean kh\u1eafp th\u1ebf gi\u00f3i r\u00f2i ng\u00f4i nh\u00e0 c\u1ee7a m\u00ecnh \u0111\u1ec3 s\u1ed1ng v\u00e0 h\u1ecdc t\u1eadp trong c\u00e1c ch\u01b0ong tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i. Trong n\u0103m h\u1ecdc 20 11-20 12,1.376 h\u1ecdc sinh M\u1ef9 \u0111\u00e3 ra n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i v\u00e0 27.688 h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf kh\u00e1c \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn M\u1ef9. \u0110\u1eafm m\u00ecnh trong n\u1ec1n v\u0103n h\u00f3a m\u00f3i, gia \u0111\u00ecnh v\u00e0 tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc m\u00f3i, nh\u1eefng h\u1ecdc sinh n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 so s\u00e1nh c\u00e1c h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c theo c\u00e1ch m\u00e0 kh\u00f4ng m\u1ed9t nh\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh n\u00e0o l\u00e0m \u0111\u01b0\u1ef1c.","thay \u0111\u1ed5i so v\u00f3i cu\u1ed9c kh\u1ea3o s\u00e1t tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c ti\u1ebfn h\u00e0nh trong n\u0103m h\u1ecdc 2001-2002, sau m\u1ed9t th\u1eadp k\u1ef7 c\u1ea3i c\u00e1ch h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c Hoa K\u1ef3, hay kh\u00f4ng. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, vi\u1ec7c ch\u00fang t\u00f4i t\u00f2 m\u00f2 \u0111i\u1ec1u tra nh\u1ea5t l\u00e0 li\u1ec7u nh\u1eefng kh\u00e1c bi\u1ec7t \u1edf tr\u1ea3i nghi\u1ec7m c\u1ee7a h\u1ecdc sinh c\u00f3 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn nh\u1eefng kh\u00e1c bi\u1ec7t v\u1ec1 k\u1ebft qu\u1ea3 k\u1ef3 thi PISA hay kh\u00f4ng. C\u00e1c em h\u1ecdc sinh \u0111\u00e3 ch\u1ee9ng minh m\u00ecnh l\u00e0 nh\u1eefng nh\u00e0 quan s\u00e1t \u0111\u00e1ng tin c\u1eady v\u1ec1 gi\u00e1o vi\u00ean v\u00e0 m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng l\u00f3p h\u1ecdc. D\u1ef1 \u00e1n C\u00e1c bi\u1ec7n ph\u00e1p \u0111o l\u01b0\u1eddng hi\u1ec7u qu\u1ea3 gi\u1ea3ng d\u1ea1y, m\u1ed9t n\u1ed7 l\u1ef1c c\u1ee7a Qu\u1ef9 Bill & Melinda Gates nh\u1eb1m t\u00ecm hi\u1ec3u v\u1ec1 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a ho\u1ea1t \u0111\u1ed9ng gi\u1ea3ng d\u1ea1y, \u0111\u00e3 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra r\u1eb1ng ch\u1ec9 s\u1ed1 x\u1ebfp h\u1ea1ng h\u1ecdc sinh li\u00ean quan ch\u1eb7t ch\u1ebd \u0111\u1ebfn th\u00e0nh t\u00edch h\u1ecdc t\u1eadp c\u1ee7a ch\u00fang, v\u00e0 c\u00f3 s\u1ef1 nh\u1ea5t qu\u00e1n khi c\u00e1c nh\u00f3m h\u1ecdc sinh kh\u00e1c nhau \u0111\u01b0\u1ef1c gi\u1ea3ng d\u1ea1y b\u1edfi c\u00f9ng m\u1ed9t gi\u00e1o vi\u00ean. Vi\u1ec7c \u0111\u1eb7t h\u1ecfi v\u1ec1 nh\u1eefng g\u00ec c\u00e1c h\u1ecdc sinh bi\u1ebft gi\u1eef vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng nh\u1ea5t. \u0110\u00ea\u2019 b\u1eaft \u0111\u1ea7u cu\u1ed9c \u0111i\u1ec1u tra, AFS-Hoa K\u1ef3 \u0111\u00e3 g\u1eedi th\u01b0 m\u00f2i \u0111\u1ebfn 242 h\u1ecdc sinh M\u1ef9 h\u1ecdc t\u1eadp \u1edf 30 qu\u1ed1c gia v\u00e0 AFS-Qu\u1ed1c t\u1ebf g\u1eedi l\u00f2i m\u00f2i \u0111\u1ebfn 1.104 h\u1ecdc sinh \u0111\u1ebfn Hoa K\u1ef3 t\u1eeb 19 qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau. Kh\u1ea3o s\u00e1t bao g\u1ed3m 13 c\u00e2u h\u1ecfi. (To\u00e0n b\u1ed9 s\u1ebd xu\u1ea5t hi\u1ec7n \u1edf cu\u1ed1i c\u1ee7a ph\u1ee5 l\u1ee5c n\u00e0y.) Ph\u1ea7n l\u1edbn c\u00e2u h\u1ecfi l\u00e0 k\u1ebft qu\u1ea3 c\u1ee7a h\u00e0ng ch\u1ee5c cu\u1ed9c \u0111\u1ed1i tho\u1ea1i m\u00e0 t\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u00e3 th\u1ef1c hi\u1ec7n v\u00f3i c\u00e1c h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i kh\u00e1c nhau trong nhi\u1ec1u n\u0103m. Hai c\u00e2u h\u1ecfi, li\u00ean quan \u0111\u1ebfn nh\u1eefng kh\u00f3 kh\u0103n chung c\u1ee7a vi\u1ec7c h\u1ecdc t\u1eadp \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i v\u00e0 t\u1ea7m quan tr\u1ecdng c\u1ee7a th\u1ec3 thao, \u0111\u01b0\u1ef1c x\u00e2y d\u1ef1ng l\u1ea1i t\u1eeb kh\u1ea3o s\u00e1t c\u1ee7a H\u1ecdc vi\u1ec7n Brookings v\u1ec1 c\u00e1c h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf v\u00e0 Hoa K\u1ef3 trong n\u0103m h\u1ecdc 2001-2002. Kh\u1ea3o s\u00e1t c\u0169ng bao g\u1ed3m hai c\u00e2u h\u1ecfi m\u1edf \u0111\u1ec3 n\u1eafm b\u1eaft nh\u1eefng kh\u00eda c\u1ea1nh kh\u00f3 ph\u00e1t hi\u1ec7n n\u1ebfu thay v\u00e0o \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng c\u00e2u h\u1ecfi \u0111\u00f3ng khung c\u1ee9ng nh\u1eafc, v \u00ec l\u00fd do ri\u00eang t\u01b0, kh\u00f4ng c\u00e2u h\u1ecfi n\u00e0o thu th\u1eadp th\u00f4ng tin v\u1ec1 danh t\u00ednh c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi tham gia. \u0110\u00ea\u2019 ph\u00e2n t\u00edch c\u00e1c c\u00e2u tr\u1ea3 l\u00f2i, ch\u00fang t\u00f4i chia c\u00e2u h\u1ecfi th\u00e0nh hai nh\u00f3m d\u1ef1a tr\u00ean n\u01b0\u1edbc ch\u1ee7 nh\u00e0 (h\u1ecdc sinh Hoa K\u1ef3 hay h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf), v\u00e0 trong s\u1ed1 c\u00e1c h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf, d\u1ef1a theo n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch cao (HAC: High-Achieving Country) v\u00e0 n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch th\u1ea5p hon (LAC: Lower-Achieving Country). M\u1ed7i n\u01b0\u1edbc g\u1eedi h\u1ecdc sinh \u0111i \u0111\u01b0\u1ef1c ph\u00e2n lo\u1ea1i d\u1ef1a tr\u00ean x\u1ebfp h\u1ea1ng \u0111i\u1ec3m to\u00e1n PISA trung b\u00ecnh. Ch\u00fang t\u00f4i ch\u1ecdn to\u00e1n h\u1ecdc b\u1edfi th\u00e0nh t\u00edch to\u00e1n h\u1ecdc d\u1ec5 so s\u00e1nh gi\u1eefa c\u00e1c qu\u1ed1c gia hon v\u00e0 b\u1edfi c\u00e1c k\u1ef9 n\u0103ng to\u00e1n h\u1ecdc c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng d\u1ec5 d\u1ef1 \u0111o\u00e1n c\u00e1c kho\u1ea3n thu nh\u1eadp trong t\u01b0ong lai v\u00e0 c\u00e1c k\u1ebft qu\u1ea3 kinh t\u1ebf hon c\u00e1c m\u00f4n h\u1ecdc kh\u00e1c. C\u00e1c qu\u1ed1c gia c\u00f3 \u0111i\u1ec3m to\u00e1n PISA tr\u00ean trung b\u00ecnh trong di\u1ec7n c\u00e1c n\u01b0\u1edbc ph\u00e1t tri\u1ec3n \u0111\u01b0\u1ef1c ph\u00e2n lo\u1ea1i th\u00e0nh nh\u00f3m c\u00e1c n\u01b0\u1edbc \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch cao (HAC); nh\u1eefng n\u01b0\u1edbc c\u00f3 \u0111i\u1ec3m to\u00e1n quanh m\u1ee9c trung b\u00ecnh ho\u1eb7c d\u01b0\u1edbi m\u1ee9c trung b\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ef1c ph\u00e2n lo\u1ea1i th\u00e0nh nh\u00f3m c\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch th\u1ea5p hon (LAC). Trong s\u1ed1 c\u00e1c n\u01b0\u1edbc tham gia v\u00e0o d\u1ef1 \u00e1n n\u00e0y, nh\u1eefng \u0111\u1ea1i di\u1ec7n \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch cao l\u00e0 \u0110an M\u1ea1ch, Ph\u1ea7n Lan, \u0110\u1ee9c, H\u1ed3ng K\u00f4ng, Iceland, Nh\u1eadt B\u1ea3n, H\u00e0 Lan, New Zealand v\u00e0 Th\u1ee5y S\u0129. C\u00e1c n\u01b0\u1edbc c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch th\u1ea5p hon l\u00e0 Brazil, Colombia, Costa Rica, Ph\u00e1p, Honduras, \u1ea4n \u0110\u1ed9, \u00dd, Latvia, Philippines v\u00e0 Nga. Nh\u1eefng h\u1ea1n ch\u1ebf v\u00ea d\u1eef li\u1ec7u Trong s\u1ed1 1.346 h\u1ecdc sinh \u0111\u01b0\u1ee3c m\u00f2i tham gia, t\u1ed5ng c\u1ed9ng c\u00f3 202 ng\u01b0\u1eddi ho\u00e0n th\u00e0nh kh\u1ea3o s\u00e1t (xem b\u1ea3ng 1), t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ea3 l\u00f2i l\u00e0 15%. C\u00f3 nhi\u1ec1u l\u00fd do kh\u00e1c nhau l\u00fd gi\u1ea3i t\u1ea1i sao nhi\u1ec1u h\u1ecdc sinh kh\u00f4ng tham gia, bao g\u1ed3m c\u1ea3 th\u1ef1c t\u1ebf r\u1eb1ng c\u00e1c em \u0111\u00e3 thay \u0111\u1ed5i \u0111\u1ecba ch\u1ec9 email k\u1ec3 t\u1eeb l\u1ea7n cu\u1ed1i c\u00f9ng AFS li\u00ean l\u1ea1c \u0111\u01b0\u1ef1c. Tuy nhi\u00ean, t\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ea3 l\u00f2i \u0111\u1ee7 cao \u0111\u1ec3 c\u1ea5u th\u00e0nh k\u1ebft lu\u1eadn r\u1ed9ng r\u00e3i v\u1ec1","nh\u1eadn th\u1ee9c c\u1ee7a h\u1ecdc sinh, sau m\u1ed9t s\u1ed1 b\u00e1o c\u00e1o n\u1ec1n t\u1ea3ng. Trong s\u1ed1 nh\u1eefng h\u1ecdc sinh M\u1ef9 tham gia tr\u1ea3 l\u00f2i, c\u00f3 m\u1ed9t s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng \u0111\u00e1ng k\u1ec3 (19%) c\u00e1c em \u0111\u1ebfn h\u1ecdc t\u1ea1i Italia. Trong s\u1ed1 c\u00e1c h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf h\u1ecdc t\u1ea1i M\u1ef9 tham gia tr\u1ea3 l\u00f2i, c\u00f3 t\u1ef7 l\u1ec7 l\u1edbn (37%) c\u00e1c em \u0111\u1ebfn t\u1eeb \u0110\u1ee9c. C\u00e1c t\u1ef7 l\u1ec7 n\u00e0y ph\u1ea3n \u00e1nh s\u1ef1 ph\u00e2n b\u1ed1 c\u1ee7a h\u1ecdc sinh AFS n\u00f3i chung, nh\u01b0ng k\u1ebft qu\u1ea3 c\u0169ng n\u00ean \u0111\u01b0\u1ef1c c\u00e2n nh\u1eafc d\u1ef1a tr\u00ean xu h\u01b0\u1edbng n\u00e0y. V\u00ed d\u1ee5, \u0110\u1ee9c n\u1eb1m trong s\u1ed1 c\u00e1c qu\u1ed1c gia \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch cao v\u00ec thanh thi\u1ebfu ni\u00ean \u0110\u1ee9c \u0111\u1ea1t \u0111i\u1ec3m tr\u00ean trung b\u00ecnh m\u00f4n to\u00e1n trong k\u1ef3 thi PISA. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a r\u1eb1ng 54% h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf ti\u00eau bi\u1ec3u \u0111\u1ea1t th\u00e0nh t\u00edch cao \u0111\u1ebfn t\u1eeb \u0110\u1ee9c. Tuy nhi\u00ean, \u0110\u1ee9c kh\u00f4ng ngang h\u00e0ng v\u1edbi Ph\u1ea7n Lan hay H\u00e0n Qu\u1ed1c - hai qu\u1ed1c gia \u0111\u1ee9ng \u0111\u1ea7u th\u1ebf gi\u00f3i v\u1ec1 to\u00e1n, \u0111\u1ecdc v\u00e0 khoa h\u1ecdc trong b\u00e0i thi PISA. Hon n\u1eefa, c\u00e1c h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i qu\u1ed1c t\u1ebf n\u00f3i chung kh\u00f4ng nh\u1ea5t thi\u1ebft ph\u1ea3i \u0111\u1ea1i di\u1ec7n cho c\u00e1c b\u1ea1n \u0111\u1ed3ng l\u1ee9a \u1edf qu\u00ea h\u01b0cmg m\u00ecnh. M\u1ed9t s\u1ed1 h\u1ecdc sinh trao \u0111\u1ed5i (m\u1eb7c d\u00f9 kh\u00f4ng ph\u1ea3i t\u1ea5t c\u1ea3) \u0111\u1ebfn t\u1eeb c\u00e1c gia \u0111\u00ecnh c\u00f3 thu nh\u1eadp cao v\u00e0 t\u1eeb c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng c\u00f3 th\u00e0nh t\u00edch cao. H\u1ecd c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 s\u1edf h\u1eefu m\u1ee9c \u0111\u1ed9 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c v\u00e0 s\u1ef1 phi\u00eau l\u01b0u cao hon nh\u0169ng ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng tham gia v\u00e0o ch\u01b0ong tr\u00ecnh trao \u0111\u1ed5i. \u1ede n\u01b0\u1edbc ch\u1ee7 nh\u00e0, nh\u0169ng h\u1ecdc sinh n\u00e0y kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ed1i x\u1eed nh\u01b0 c\u00e1c b\u1ea1n c\u00f9ng l\u00f3p; s\u1ef1 kh\u00e1c bi\u1ec7t \u0111\u00f3, k\u1ebft h\u1ecdp v\u1edbi c\u00e1c r\u00e0o c\u1ea3n r\u00f5 r\u00e0ng v\u1ec1 ng\u00f4n ng\u1eef, c\u00f3 th\u1ec3 h\u1ea1n ch\u1ebf kh\u1ea3 n\u0103ng ti\u1ebfp c\u1eadn h\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c v\u00e0 v\u0103n h\u00f3a kh\u00e1c c\u1ee7a ch\u00fang. M\u1eb7c d\u00f9 v\u1eady, quan s\u00e1t c\u1ee7a 202 h\u1ecdc sinh n\u00e0y \u0111\u1ec1u cho th\u1ea5y nh\u1eefng xu h\u01b0\u1edbng th\u00fa v\u1ecb. Ch\u00fang nh\u1ea5t tr\u00ed nhi\u1ec1u hon b\u1ea5t \u0111\u1ed3ng. Ch\u00fang t\u00f4i ch\u00e2n th\u00e0nh c\u1ea3m om c\u00e1c em h\u1ecdc sinh v\u00e0 AFS \u0111\u00e3 gi\u00fap ch\u00fang t\u00f4i thu th\u1eadp th\u00f4ng tin t\u1eeb nh\u00f3m \u0111\u1ed1i t\u01b0\u1ee3ng hi\u1ebfm khi \u0111\u01b0\u1ee3c \u201cch\u01b0ng c\u1ea7u \u00fd ki\u1ebfn\u201d trong c\u00e1c cu\u1ed9c tranh lu\u1eadn v\u1ec1 gi\u00e1o d\u1ee5c tr\u00ean to\u00e0n th\u1ebf gi\u00f3i - b\u1ea3n th\u00e2n c\u00e1c h\u1ecdc sinh. B \u1ea3ng 1: T\u1ef7 l\u1ec7 tr\u1ea3 l\u00f2i c\u1ee7a c\u00e1c h\u1ecdc sinh qu\u1ed1c t\u1ebf v\u00e0 M\u1ef9 Hoc sinh M\u1ef9 Hoc sinli qu\u1ed7c t\u1ec5 N\u01b0\u1edbc ch\u00f9 nh\u00e0 Nn % Nn % Argentina Ao 16 0 0% B\u1ec9 Brazil 9 1 11,1% Chile Trung Qu\u1ed1c 12 1 8.3% 4 2 50% 47 4 8,5% 30 0% .. 50 0%","Lolum bia 2 I0 ,5 v\/o Costa Rica C\u1ed9ng h\u00f2a S\u00e9c 3 0 o% 5 0 0% \u0110an M\u1ea1ch 2 0 o% C\u1ed9ng h\u00f2a Dom\u1ec9nca 4 0 o% 51 6 11,8% Ecuador 2 0 o% Ai C\u1eadp Ph\u1ea7n Lan 6 1 16,7% Ph\u00e1p \u0110\u1ee9c 3 0 0% Honduras 4 2 50% 38 10 26,3% Hong Kong 29 3 10,3% 62 H 22,6% Hungary 16 3 18,8% 334 61 18,3% Iceland \u1ea4n \u0110\u1ed9 4 0 0% Italia 2 1 50% 22 3 13,6% Nh\u1eadt B\u1ea3n 1 0 0% Latvia H\u00e0 Lan 1 0 0% 11 4 36,4% New Zealand Na Uy 1 1 100% 15 0 0% 33 7 21,2% 234 30 12,8% 136 6 4,4% 5 1 20% 8 3 37.5% 24 4 16,7% 1 0 0% 3 1 33.3% 5 0 0%"]
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158