เล่มที่ 6 การดำรงชีวิตและการปรับตัวของสิ่งมีชีวิต_E_Book

หนังสืออเิ ล็กทรอนิกส์ เร่อื ง การดารงชีวิตและการปรับตวั ของสิ่งมชี ีวติ ศศมิ าภรณ์ ดีเลิศ ครูชานาญการ กลุม่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบ้านอาโพน สานักงานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาสุรนิ ทร์เขต 3

ก หนงั สอื อิเล็กทรอนกิ ส์ เร่อื ง การดารงชีวิตและการปรับตวั ของส่งิ มีชีวิต คาแนะนาการใช้หนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์หน่วยการเรียนสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ ระดับช้ันประถมศึกษาปีท่ี 6 มีทั้งหมด 9 ชุด ซึ่งผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นจากประสบการณ์ และการศึกษาสภาพปัญหา เพื่อให้เป็นสื่อการเรียนรู้ ที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ ให้นักเรียนได้เรียนรู้ ด้วยตนเอง เกดิ ความสนใจ มคี วามสุข และสนุกในการเรียนรู้ โดยครูเป็นผู้ให้คาปรึกษา แนะนา และ ควบคุมการเรียนการสอนให้เปน็ ไปตามแผนทกี่ าหนดไว้ ทง้ั น้ขี อให้ดาเนินการดงั น้ี 1. ครคู วรศกึ ษาแผนการสอนและส่ือการเรียนรู้ให้เข้าใจก่อนจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ 2. ครูต้องแจ้งขัน้ ตอนการเรยี น การใช้ส่ือการเรียนรู้ให้นักเรยี นเข้าใจก่อนจัดกจิ กรรมการ เรยี นรู้ และผ้ใู หค้ าปรึกษา แนะนา และควบคุมการเรียนการสอนให้เป็นไปตามแผนที่กาหนดไว้ 3. เมื่อครูดาเนนิ การสอนตามแผนทก่ี าหนดไว้แลว้ สามารถทาสาเนาหนังสอื อเิ ล็กทรอนกิ ส์ ฉบบั นใี้ ห้นกั เรยี นเพ่ือนาไปทบทวนทบี่ า้ นได้ ทัง้ นี้นักเรียนควรดาเนินการดังนี้ 3.1 นักเรยี นมีเวลาศกึ ษาเน้ือหาบทเรยี น 30 นาที 3.2 ในขณะทศี่ กึ ษาเมอื่ พบปัญหาหรือข้อข้องใจใหป้ รกึ ษาครู 3.3 เมื่อศกึ ษาจบแล้วให้ทาแบบฝึกพฒั นาการเรยี นรู้และแบบทดสอบโดยใชเ้ วลา 30 นาที 3.4 นกั เรยี นควรซ่อื สตั ย์ต่อตนเองโดยไมแ่ อบดูเฉลยในแบบฝกึ พฒั นาการเรียนรู้และ แบบทดสอบ สาระสาคญั เร่ือง การดารงชีวิตและการปรบั ตัวของส่งิ มชี ีวิต การดารงชีวิตและการปรับตัวของสิ่งมีชีวิต คือ การที่สิ่งมีชีวิตมีการเปล่ียนแปลงหรือปรับ ลกั ษณะบางอยา่ งให้เขา้ กับสภาพแวดล้อมทอ่ี ยู่อาศัยเพ่ือการอยู่รอดและการสบื พันธต์ ่อไปความ การเปล่ยี นแปลงหรอื ปรบั ตัวใหเ้ ขา้ กับสภาพแวดลอ้ มท่ีมชี ีวติ และไมม่ ีชวี ติ แลว้ โดยมีปจั จยั ที่ให้ สง่ิ มีชวี ิตตอ้ งปรบั ตัวเพอ่ื ความอยรู่ อด ประกอบด้วย แสง น้า ดินและแร่ธาตุ อณุ หภูมิ ออกซเิ จน และ ความช้ืน หน้าหลกั สารบัญ ปิด ศศิมาภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุม่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบา้ นอาโพน สานักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาสรุ นิ ทรเ์ ขต 3

ข หนังสืออเิ ล็กทรอนิกส์ เรือ่ ง การดารงชีวติ และการปรบั ตวั ของสงิ่ มีชวี ติ มาตรฐานการเรยี นรตู้ วั ชี้วดั มาตรฐาน ว 2.1 เขา้ ใจส่ิงแวดลอ้ มในท้องถ่ิน ความสัมพันธ์ระหว่างส่ิงแวดล้อมกบั สิ่งมชี ีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชวี ติ ต่างๆ ในระบบนเิ วศ มกี ระบวนการสืบเสาะหาความรู้และจติ วทิ ยา ศาสตร์ส่อื สารสิ่งท่ีเรียนรูแ้ ละนาความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชวี้ ัด มฐ ว 2.1 ป.6/3 สบื ค้นขอ้ มูลและอธบิ ายความสมั พันธ์ระหว่างการดารงชีวติ ของสง่ิ มีชีวิต กบั สภาพแวดล้อมในท้องถนิ่ มฐ ว 8.1 ป.6/1-ป.6/8 บรู ณาการสู่การเรยี นร้ใู นการจดั การเรยี นรู้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ดา้ นความรู้ (K) อธบิ ายการดารงชีวิตและการปรบั ตัวของสงิ่ มชี ีวติ ดา้ นทักษะกระบวนการ (P) สารวจการดารงชวี ิตและการปรบั ตวั ของส่ิงมีชวี ิตในสภาพแวดลอ้ มของทอ้ งถิ่น ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A) มพี ฤตกิ รรมการทางานกล่มุ ทดี่ ี - มวี ินยั - ใฝ่เรียนรู้ - มุ่งมนั่ ในการทางาน - ซ่ือสัตย์สุจริตพฒั นาการเรียนรแู้ ละแบบทดสอบตามเวลาทีก่ าหนดเทา่ น้ัน หน้าหลัก สารบัญ ปดิ ศศิมาภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กล่มุ สาระการเรยี นรูว้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพนื้ ที่การศกึ ษาประถมศึกษาสุรนิ ทรเ์ ขต 3

ค หนังสืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เร่อื ง การดารงชวี ิตและการปรับตวั ของสงิ่ มีชีวติ สารบัญ คาแนะนาในการใชห้ นงั สอื อิเล็กทรอนกิ ส์ ก สาระสาคัญ ก มาตรฐานการเรียนรแู้ ละตวั ชวี้ ัด ข จุดประสงค์การเรยี นรู้ ข การดารงชวี ิตและการปรับตวั ของสิ่งมชี ีวติ 1 แบบฝึกพฒั นาการเรยี นรู้ 7 เฉลยแบบฝกึ พฒั นาการเรียนรู้ 9 แบบทดสอบยอ่ ย 10 เฉลยแบบทดสอบย่อย 12 สรุปผลการเรยี นรู้ 16 บรรณานุกรม 17 หนา้ หลัก สารบัญ ปิด ศศมิ าภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพ้ืนทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสรุ ินทร์เขต 3

1 หนังสืออเิ ล็กทรอนกิ ส์ เรอ่ื ง การดารงชีวิตและการปรับตัวของสง่ิ มีชีวติ การดารงชีวติ และการปรับตวั ของสิง่ มีชวี ติ การปรบั ตัว หมายถึง การที่ส่ิงมชี ีวติ มีการเปลี่ยนแปลงหรอื ปรบั ลกั ษณะบางอย่างใหเ้ ข้ากบั สภาพแวดลอ้ มที่อยู่อาศัยเพือ่ การอยรู่ อดและการสบื พันธ์ต่อไป ตัวอย่างส่ิงมีชีวติ ทมี่ ีการปรับตวั 1. อฐู ในทะเลทราย ภาพท่ี 1 แสดงการปรบั ตัวของอูฐ อฐู จะมีการปรับตัว คือ เทา้ ของอฐู จะมีลกั ษณะแบนและอ่อนนมุ่ ทาใหเ้ ดินบนทรายไดส้ ะดวก จมูกของอูฐจะมกี ลา้ มเนอื้ สาหรับเปดิ ปิดจมูกเพ่อื ปอ้ งกนั ฝ่นุ ทรายเข้าจมูก ขนของอฐู สน้ั เกรยี นทาให้ ระบายความรอ้ นไดด้ ี โหนกของมนั กส็ งู ขนึ้ ใหญ่ขน้ึ แตถ่ ้าอดอาหารนานๆ โหนกของมนั กจ็ ะเล็กลง เรยี กไดว้ ่า โหนกของอูฐเป็นทสี่ ะสมอาหาร 2. หมีขาว ภาพท่ี 2 แสดงการปรับตวั ของหมีขาว หมีขาวจะอาศยั อยู่ขวั้ โลกเหนือที่มีอุณหภมู ิท่ีหนาวเยน็ จัดทาใหห้ มขี าวต้องมกี ารปรับตวั ให้เข้า กบั สภาพแวดล้อม หมขี าวจะมีขนหนาและมีสีขาวกลมกลนื กับธรรมชาติและมีไขมันสะสมมาเพอ่ื ให้ ความอบอนุ่ แก่ร่างกาย หนา้ หลัก สารบญั ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดีเลศิ ครูชานาญการ กลุม่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาสรุ ินทรเ์ ขต 3

2 หนังสืออเิ ล็กทรอนกิ ส์ เรื่อง การดารงชีวติ และการปรับตัวของส่งิ มีชีวติ 3. ต้นโกงกาง ภาพที่ 3 แสดงการปรับตัวของต้นโกงกาง ตน้ โกงกางเปน็ พืชท่อี ย่ตู ามปา่ ชายเลนท่มี ีนา้ ทะเลเข้าถึงไดต้ ามธรรมชาติ น้าทะเลจะมีการขน้ึ และลงเป็นประจาทกุ วัน ทาใหเ้ กดิ นา้ กดั เซาะจึงทาให้ต้นโกงกางปรบั สภาพใหม้ ีรากเยอะ เพือ่ คอย คา้ จุนลาตน้ ไม่ให้ตน้ โค่นล้มและรากบางส่วนโผล่มาจากพ้ืนดินเพ่อื ไว้หายใจเวลาทน่ี ้าทะเลขนึ้ และ ท่วมดนิ ชายเลน 4. ตั๊กแตนใบไม้ ภาพที่ 4 แสดงการปรบั ตวั ของตัก๊ แตนใบไม้ ต๊ักแตนใบไม้ จะมกี ารปรับตัวให้เจ้ากบั สภาพแวดลอ้ ม เมอ่ื สภาพแวดลอ้ มเปลี่ยนแปลงไปสัตว์ ทมี่ โี ครงสร้างคลา้ ยหรือกลมกลืนกบั ธรรมชาติหรือแหล่งทอี่ ยู่อาศัยจะพรางตวั ใหร้ อดพน้ จากการถูก ล่าหรอื เพ่ือต้องการล่าเหยอ่ื เพือ่ ให้เหยอ่ื เขา้ มาใกลต้ วั ทั้งนีก้ เ็ พ่ือการอยรู่ อดของตวั มนั เอง หนา้ หลกั สารบญั ปดิ ศศิมาภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพ้นื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาสรุ นิ ทร์เขต 3

3 หนงั สืออเิ ล็กทรอนิกส์ เรือ่ ง การดารงชวี ติ และการปรับตัวของส่งิ มชี วี ิต ภาพการพรางตัวของสัตว์แต่ละชนิด (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) ภาพท่ี 1 แสดงภาพการพรางตวั ของผีเสอื้ ใบไม้ ภาพที่ 2 แสดงภาพการพรางตัวของคางคกใบไม้ ชอบเกาะกล่มุ กนั เวลาพรางตวั ภาพที่ 3 แสดงภาพการพรางตวั ของปลาใบไม้อะเมซอน ภาพท่ี 4 แสดงภาพการพรางตัวของกิ้งกา่ ทมี่ กี ารปรับตัวให้เข้ากบั ตน้ ไม้ ภาพท่ี 5 แสดงภาพการพรางตวั ของกง้ิ กา่ หางใบไม้ ทไี่ ด้รับการยกยอ่ งใหเ้ ป็นเจา้ แห่งการพรางตวั ภาพที่ 6 แสดงภาพการพรางตวั ของตก๊ั แตนทีม่ กี ารปรบั ตวั ใหเ้ ขา้ กบั สภาพแวดล้อมเหมือนสขี องตน้ ไม้ ภาพที่ 7 แสดงภาพการพรางตัวของตัก๊ แตนตาขา้ ว ภาพที่ 8 แสดงภาพการพรางตัวของหมกึ ยักษ์ ภาพที่ 9 แสดงภาพการพรางตัวของตุก๊ แกกับเปลือกตน้ ไม้ท่ีเกาะอยู่ หนา้ หลัก สารบญั ปิด ศศมิ าภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบา้ นอาโพน สานักงานเขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาสรุ นิ ทรเ์ ขต 3

4 หนังสืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เรอื่ ง การดารงชีวิตและการปรับตวั ของสิ่งมชี ีวติ ปัจจยั ท่มี ผี ลตอ่ การปรบั ตวั ของส่ิงมชี วี ิต 1.แสง เปน็ ปจั จัยสาคัญในการสรา้ งอาหารของพืชเพ่อื ให้พืชมีการเจริญเตบิ โตและสามารถสบื พันธต์ อ่ ไปได้แสงสวา่ งชว่ ยใหพ้ ืชออกดอกและบานในเวลากลางวัน เช่น ดอกทานตะวัน คุณนายตน่ื สาย บานเท่ยี ง บวั บานเช้า สัตวเ์ องก็ต้องการแสงสว่างเพอื่ ใช้ในการมองเหน็ เพื่อการเคลื่อนที่ การหา อาหาร การสืบพันธแุ์ ละการหลบหนีศัตรกู ารเปลยี่ นแปลงแสงสวา่ ง ในรอบวนั จะกระตนุ้ ใหส้ ง่ิ มีชีวติ รู้ วา่ เป็นเวลาเร่มิ กิจวัตรประจาวนั หรอื เลิกทากจิ วัตรประจาวัน เชน่ เวลาใกล้สวา่ ง ไก่จะส่งเสยี งรอ้ ง เวลาใกลค้ ่าสัตวท์ ี่หากินเวลากลางวันจะกลับรังเข้านอน แตส่ ัตว์บางชนิดจะหากินเวลากลางคนื เชน่ ค้างคาว นกเคา้ แมว ภาพที่ 5 แสดงแสงมอี ทิ ธพิ ลต่อการปรบั ตัวเพอื่ ความอยรู่ อดของสิง่ มีชวี ติ 2. น้า เปน็ ทรัพยากรทเี่ กิดขน้ึ เองตามธรรมชาตแิ ละเป็นปจั จยั ที่สาคัญท่ีสุดต่อการดารงชีวิต ของส่งิ มชี ีวิตเพอื่ ประกอบกิจกรรมตา่ ง ๆ เช่น เปน็ แหล่งทอ่ี ยูอ่ าศัยแหล่งอาหารของสัตว์น้าและพืช นา้ เปน็ ตน้ ภาพท่ี 6 แสดงนา้ มีอิทธพิ ลตอ่ การปรบั ตวั เพอื่ ความอย่รู อดของส่ิงมชี วี ิต หนา้ หลกั สารบัญ ปิด ศศิมาภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบา้ นอาโพน สานักงานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาสุรินทร์เขต 3

5 หนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ เรอ่ื ง การดารงชีวติ และการปรับตวั ของส่งิ มชี ีวติ 3. ดินและแร่ธาตุ เป็นสง่ิ แวดลอ้ มท่ีเกดิ ขึ้นเองตามธรรมชาติ ดินมคี วามสาคญั ในการ เจรญิ เติบโตของพืชเพราะเป็นแหลง่ แรธ่ าตุที่สาคัญของพืชและยงั เป็นแหล่งทีอ่ ย่อู าศัยและแหล่ง อาหารของสตั ว์ เชน่ งใู ชด้ นิ สร้างทอี่ ยู่อาศัย ภาพท่ี 7 แสดงดนิ และแรธ่ าตุมีอิทธพิ ลตอ่ การปรบั ตัวเพ่ือความอยู่รอดของสง่ิ มีชวี ิต 4. อณุ หภูมิ เป็นปัจจยั สาคัญในการดารงชีวิตของสงิ่ มีชีวติ ซึ่งอณุ หภูมทิ เี่ หมาะสมจะมีส่งิ มีชวี ิต อาศยั อยเู่ ป็นจานวนมาก ปกตสิ งิ่ มีชีวิตแต่ละชนิดจะดารงชีวติ อยไู่ ดใ้ นอุณหภูมปิ ระมาณ 10-30 องศาเซลเซียส อุณหภมู มิ อี ิทธพิ ลตอ่ ลักษณะรปู ร่างต่างๆ เชน่ การจาศลี เพื่อหลกี เลยี่ งอากาศหนาว เย็น เชน่ กบ หมี ภาพท่ี 8 แสดงอุณหภมู มิ อี ิทธิพลต่อการปรบั ตัวเพ่ือความอยูร่ อดของสง่ิ มีชีวิต หน้าหลัก สารบญั ปิด ศศิมาภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาสรุ ินทร์เขต 3

6 หนงั สืออเิ ล็กทรอนิกส์ เร่ือง การดารงชีวิตและการปรบั ตัวของสง่ิ มีชวี ิต 5. ออกซิเจน สิ่งมชี ีวติ เกือบทุกชนิดใชอ้ อกซเิ จนในการหายใจร่างกายมนษุ ยไ์ ม่สามารมีชีวติ อยู่ได้ถ้าขาดออกซิเจน สง่ิ มชี ีวิตบนพ้นื ดินได้ออกซิเจนจากอากาศ ปลาและส่ิงมชี ีวิตอ่นื ๆ ขนาดเล็กที่ อยู่ในน้า และจะไดร้ ับออกซิเจนซ่ึงละลายอยู่ในน้า ภาพท่ี 9 แสดงออกซิเจนมอี ิทธพิ ลต่อการปรับตวั เพือ่ ความอยรู่ อดของสิง่ มีชวี ติ 6. ความช้ืน ความชื้นมีผลต่อการปรับรูปร่างของพืช เพ่อื ลดอัตราการสูญเสยี น้า เชน่ ตะบองเพชร ลดขนาดของใบลงดว้ ย การเปลี่ยนเปน็ หนาม การปรบั ตวั ของสัตวเ์ พือ่ การดารงชวี ิตตอ่ สภาพแวดล้อมท่ีมคี วามช้ืนต่า เชน่ มเี กล็ดหุ้มเพื่อการสญู เสยี นา้ เป็นต้น ภาพท่ี 10 แสดงความชนื้ มอี ิทธพิ ลตอ่ การปรับตัวเพือ่ ความอย่รู อดของส่งิ มีชีวิต หน้าหลกั สารบญั ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบ้านอาโพน สานักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสุรนิ ทร์เขต 3

7 หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เร่ือง การดารงชวี ติ และการปรบั ตัวของสงิ่ มชี วี ิต แบบฝึกพฒั นาการเรียนรู้ คาชี้แจง : ให้นักเรียนศึกษาภาพดา้ นบนแล้วหาคาตอบวา่ อูฐตวั นม้ี อี ะไรบ้างที่ปรบั สภาพใหเ้ ข้ากับทะเลทราย โดยใชเ้ มาสช์ ้เี ลอื กทบี่ ริเวณคาตอบ 1. มสี ขี่ าเพอ่ื จะได้วิง่ เร็ว (1) ถูก (2) ผดิ 2. มโี หนกท่หี ลงั เพื่อสะสมอาหาร (1) ถกู (2) ผิด 3. มคี อยาวจะไดก้ ินอาหารไดส้ ะดวก (1) ถกู (2) ผิด 4. มีกล้ามเน้อื ปดิ รูจมกู (1) ถูก (2) ผิด 5. มขี นเกรยี นเพือ่ ระบายความร้อน (1) ถกู (2) ผิด 6. มเี ทา้ เรียบและนุ่มเพ่ือเดนิ บนทรายได้สะดวก (1) ถูก (2) ผิด 7. มผี วิ หนา้ บางเพ่อื ช่วยในการหายใจ (1) ถูก (2) ผิด 8. มขี ายาวสาหรับลยุ ทรายได้สะดวก (1) ถกู (2) ผิด 9. มีขนตายาวมาก เพอื่ ปอ้ งกนั ไมใ่ หเ้ มด็ ทรายเข้าตา (1) ถูก (2) ผดิ 10. มีพ้ืนเท้าทีก่ วา้ ง ชว่ ยไม่ให้จมลงในทรายอ่อนๆ ได้ (1) ถกู (2) ผดิ หนา้ หลัก สารบัญ ปิด ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นบา้ นอาโพน สานักงานเขตพื้นทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาสรุ นิ ทรเ์ ขต 3

8 หนงั สืออเิ ล็กทรอนิกส์ เรอื่ ง การดารงชวี ติ และการปรับตวั ของสิง่ มีชีวติ ทาถูกกนั บา้ งหรือเปล่า...มาดูเฉลยกนั ดกี วา่ หน้าหลัก สารบญั ปิด ศศมิ าภรณ์ ดีเลิศ ครูชานาญการ กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบ้านอาโพน สานักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสรุ ินทรเ์ ขต 3

9 หนงั สืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เรอื่ ง การดารงชีวติ และการปรับตัวของสงิ่ มชี วี ติ เฉลยแบบฝึกพัฒนาการเรยี นรู้ คาช้แี จง : ให้นกั เรียนศึกษาภาพดา้ นบนแล้วหาคาตอบว่าอูฐตวั น้ีมอี ะไรบ้างทป่ี รบั สภาพให้เข้ากับทะเลทราย โดยใชเ้ มาส์ช้ีเลือกที่เฉลยเพอ่ื ดูคาตอบ 1. มสี ่ขี าเพอื่ จะไดว้ ่ิงเรว็ เฉลย 1 (1) ถูก (2) ผดิ 2. มีโหนกทหี่ ลงั เพอื่ สะสมอาหาร (1) ถูก (2) ผดิ เฉลย 2 (1) ถกู (2) ผดิ 3. มคี อยาวจะไดก้ นิ อาหารไดส้ ะดวก เฉลย 3 (1) ถูก (2) ผดิ เฉลย 4 (1) ถูก (2) ผิด 4. มกี ล้ามเน้อื ปดิ รูจมูก (1) ถกู (2) ผิด เฉลย 6 5. มีขนเกรียนเพอ่ื ระบายความร้อน เฉลย 5 (1) ถกู (2) ผดิ (1) ถูก (2) ผดิ เฉลย 8 6. มีเท้าเรียบและนุ่มเพ่ือเดินบนทรายได้สะดวก (1) ถกู (2) ผดิ 7. มผี วิ หนา้ บางเพ่อื ช่วยในการหายใจ เฉลย 7 (1) ถกู (2) ผดิ เฉลย 10 8. มขี ายาวสาหรบั ลยุ ทรายไดส้ ะดวก 9. มีขนตายาวมาก เพอื่ ป้องกันไม่ให้เม็ดทรายเขา้ ตาเฉลย 9 10. มพี น้ื เท้าทก่ี ว้าง ชว่ ยไมใ่ หจ้ มลงในทรายออ่ นๆ ได้ หน้าหลกั สารบญั ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรียนรูว้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบ้านอาโพน สานักงานเขตพ้นื ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสุรินทร์เขต 3

10 หนังสืออิเลก็ ทรอนิกส์ เร่อื ง การดารงชีวติ และการปรบั ตัวของสง่ิ มีชีวิต คาชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเลือกคาตอบท่ีถูกตอ้ งเพยี งข้อเดยี ว แบบทดสอบย่อย โดยใช้เมาสช์ ี้ทบี่ รเิ วณคาตอบ 1. ขอ้ ใดไม่ใช่ปจั จยั ในการดารงชีวิตของสิง่ มชี ีวิต ก. ตน้ ไม้ใหญ่ ก. แสง ออกซิเจน ข. แสงสว่าง ข. น้า อณุ หภมู ิ ค. สนามหญ้าและแสงสว่าง ค. ลม ไฟ ง. ชนิดของต้นหญา้ และปรมิ าณน้า ง. ดนิ แร่ธาตุ 7. ขอ้ ใดแสดงวา่ อณุ หภมู มิ ีผลต่อลกั ษณะรูปร่างของ สิ่งมีชีวิต 2. ปจั จัยใดทีม่ ีอิทธพิ ลต่อการจาศลี ของกบ ก. สัตว์ท่ีอย่ใู นเขตรอ้ นจะมีรปู ร่างเต้ีย ก. แสง ข. สัตว์ทอ่ี ยใู่ นเขตหนาวจะมีขนหนา ข. นา้ ค. สตั ว์ท่อี ยู่ในเขตรอ้ นจะมีคอยาว ค. อุณหภมู ิ ง. สตั ว์ท่ีอยูใ่ นเขตหนาวจะมฟี นั ทแี่ หลมคม ง. ออกซเิ จน 8. ในการสารวจระบบนิเวศสระน้าแห่งหน่งึ พบวา่ ในตอน เช้าทผ่ี ิวน้าจะพบสัตว์น้ามากกวา่ เวลากลางวนั เป็นเพราะ 3. ข้อใดเป็นสาเหตทุ ีส่ าคัญใหส้ ง่ิ มีชวี ิตทกี่ ารปรับตัว เหตใุ ด ก. เพอื่ ดูแลลกู ออ่ น ก. อุณหภมู ิ ข. เพ่ือการหาอาหารไดม้ ากขึ้น ข. ความชื้น ค. เพ่ือการยา้ ยท่ีอยูไ่ ดอ้ ย่างรวดเร็ว ค. สารอาหาร ง. เพ่ือการดารงชวี ติ ให้อยู่รอด ง. แสงสวา่ ง 9. สตั วช์ นดิ ใดอดนา้ ได้เป็นเวลานานในสภาพแวดล้อม 4. หมขี ้ัวโลกอยู่ในที่หนาวได้เพราะเหตุใด แบบทะเลทราย ก. เพราะตัวใหญ่ ก. ลา ข. เพราะกินอาหารมาก ข. อฐู ค. มีขนหนา และไขมันมาก ค. จิงโจ้ ง. มีสขี นท่ีคล้ายกบั หิมะ ง. มา้ ลาย 10. ข้อใดกล่าวถูกต้อง 5. ข้อใดคอื สาเหตุที่ทาให้สัตวบ์ างชนดิ สญู พันธ์ุ ก. การพรางตวั ของสตั ว์จะทาไดเ้ ฉพาะสัตวต์ ัวเลก็ ก. ไม่สามารถปรบั ตัวเข้ากบั สภาพแวดล้อมได้ เท่านัน้ ข. อาศัยอยใู่ นท่โี ลง่ แจ้ง ข. การพรางตัวของสตั ว์จะทาให้สตั วถ์ ูกล่ามากขึ้น ค. จานวนอาหารลดน้อย ค. การพรางตวั ของสัตว์ทาใหส้ ัตวเ์ อาตวั รอดได้ ง. อาศัยอยู่โดดเด่ียว ง. งูพรางตัวไม่ได้ 6. เด็กชายพัดลมสงั เกตพบว่า ต้นหญา้ ทีอ่ ยู่ใตต้ ้นไม้ ใหญ่ข้างบา้ นไมเ่ จรญิ งอกงาม แต่ต้นหญา้ ท่อี ยกู่ ลาง สนามหนา้ บ้านเจริญงอกงามดี เดก็ ชายพัดลมสงสัยว่า ปจั จยั อะไรมีผลต่อการเจรญิ เติบโตของตน้ หญ้า หน้าหลัก สารบญั ปดิ ศศิมาภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนบ้านอาโพน สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษาสรุ นิ ทร์เขต 3

11 หนังสืออเิ ล็กทรอนิกส์ เรื่อง การดารงชวี ิตและการปรับตัวของสิ่งมชี วี ติ ทาแบบทดสอบไดบ้ ้างม๊ยั เอ่ย...มาดเู ฉลยกนั คะ หน้าหลกั สารบัญ ปิด ศศมิ าภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนบ้านอาโพน สานักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสุรนิ ทร์เขต 3

12 หนงั สอื อเิ ล็กทรอนกิ ส์ เรอ่ื ง การดารงชีวติ และการปรับตัวของสิง่ มีชีวติ เฉลยแบบทดสอบยอ่ ย 1. ข้อใดไมใ่ ชป่ จั จยั ในการดารงชวี ติ ของสงิ่ มชี ีวิต ก. ตน้ ไม้ใหญ่ เฉลย ข. แสงสวา่ ง ก. แสง ออกซิเจน เฉลย ข. นา้ อุณหภมู ิ ค. สนามหญ้าและแสงสวา่ ง ค. ลม ไฟ ง. ชนิดของต้นหญา้ และปริมาณนา้ ง. ดิน แร่ธาตุ 7. ขอ้ ใดแสดงวา่ อุณหภมู ิมีผลตอ่ ลกั ษณะรปู รา่ งของ 2. ปจั จยั ใดทม่ี ีอิทธพิ ลต่อการจาศีลของกบ สง่ิ มีชวี ิต เฉลย ก. สตั ว์ทอ่ี ย่ใู นเขตรอ้ นจะมีรปู ร่างเต้ยี ก. แสง เฉลย ข. น้า ข. สตั ว์ทอ่ี ยูใ่ นเขตหนาวจะมีขนหนา ค. อณุ หภมู ิ ค. สัตว์ทีอ่ ยู่ในเขตร้อนจะมคี อยาว ง. ออกซิเจน ง. สตั วท์ อ่ี ยใู่ นเขตหนาวจะมฟี นั ท่แี หลมคม 3. ขอ้ ใดเปน็ สาเหตุท่สี าคญั ใหส้ ่ิงมชี วี ิตทกี่ ารปรบั ตัว 8. ในการสารวจระบบนเิ วศสระนา้ แห่งหนึ่งพบวา่ ในตอน ก. เพอ่ื ดูแลลูกอ่อน เฉลย เช้าที่ผิวนา้ จะพบสัตว์น้ามากกวา่ เวลากลางวัน เป็นเพราะ ข. เพ่อื การหาอาหารได้มากขึ้น เหตใุ ด เฉลย ค. เพอื่ การย้ายท่อี ยไู่ ด้อย่างรวดเร็ว ก. อณุ หภมู ิ ง. เพอ่ื การดารงชวี ิตใหอ้ ยู่รอด ข. ความชื้น 4. หมขี วั้ โลกอยู่ในที่หนาวได้เพราะเหตุใด ค. สารอาหาร ก. เพราะตวั ใหญ่ เฉลย ง. แสงสวา่ ง ข. เพราะกนิ อาหารมาก 9. สัตวช์ นิดใดอดนา้ ได้เปน็ เวลานานในสภาพแวดลอ้ ม ค. มีขนหนา และไขมันมาก แบบทะเลทราย เฉลย ก. ลา ง. มีสขี นที่คล้ายกับหิมะ 5. ขอ้ ใดคือสาเหตทุ ที่ าใหส้ ตั ว์บางชนิดสูญพนั ธุ์ ข. อฐู ก. ไมส่ ามารถปรบั ตัวเข้ากบั สภาพแวดล้อมได้ ค. จิงโจ้ ข. อาศยั อยู่ในทีโ่ ล่งแจง้ เฉลย ง. ม้าลาย ค. จานวนอาหารลดนอ้ ย 10. ขอ้ ใดกล่าวถกู ต้อง ง. อาศยั อยโู่ ดดเดี่ยว ก. การพรางตัวของสัตว์จะทาไดเ้ ฉพาะสัตวต์ ัวเล็ก 6. เดก็ ชายพัดลมสงั เกตพบวา่ ตน้ หญา้ ทีอ่ ยู่ใตต้ ้นไม้ เทา่ นั้น ใหญข่ า้ งบ้านไมเ่ จรญิ งอกงาม แต่ต้นหญา้ ที่อยู่กลาง ข. การพรางตวั ของสัตวจ์ ะทาให้สตั ว์ถกู ลา่ มากขน้ึ สนามหนา้ บ้านเจรญิ งอกงามดี เด็กชายพดั ลมสงสยั วา่ ค. การพรางตัวของสตั ว์ทาให้สัตว์เอาตวั รอดได้ ปจั จัยอะไรมผี ลต่อการเจรญิ เติบโตของตน้ หญ้า ง. งพู รางตวั ไม่ได้ เฉลย หนา้ หลัก สารบญั ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดีเลศิ ครูชานาญการ กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพืน้ ที่การศกึ ษาประถมศึกษาสุรนิ ทรเ์ ขต 3

13 หนังสืออเิ ลก็ ทรอนิกส์ เร่อื ง การดารงชีวติ และการปรบั ตัวของสง่ิ มชี วี ติ เฉลยละเอียดแบบทดสอบยอ่ ย ขอ้ 1. ความสัมพันธข์ องสิ่งมชี วี ติ ในส่ิงแวดล้อมท่เี ปน็ ปัจจยั ต่อการดารงชวี ติ และการปรบั ตัวใหเ้ ข้า กบั สภาพแวดลอ้ มของสิ่งมชี ีวิตคอื แสง ออกซเิ จน น้า อณุ หภมู ิ ความชนื้ ดินและแร่ธาตุ ข้อ 2. อณุ หภมู ิเป็นปจั จยั สาคญั ในการดารงชีวิตของสิ่งมชี ีวติ ซง่ึ อุณหภูมิทเ่ี หมาะสมจะมีสงิ่ มชี ีวิต อาศยั อยู่เปน็ จานวนมาก ปกตสิ งิ่ มชี ีวิตแต่ละชนดิ จะดารงชวี ิตอย่ไู ดใ้ นอณุ หภมู ิประมาณ 10-30 องศาเซลเซยี ส ขอ้ 3. สาเหตุทท่ี าให้สิ่งมีชวี ติ ปรบั ตัวเพอื่ เข้ากบั สภาพแวดล้อมคือเพอื่ ใหม้ ีชีวิตอยู่รอดใน สภาพแวดลอ้ มทเี่ ปล่ียนแปลงอยู่ตลอดเวลา อาพรางศัตรทู ีจ่ ะมาทาร้ายและสามารถสบื พันธุ์ได้ ข้อ 4. หมขี ้วั โลกอย่ไู ดเ้ พราะวา่ มีการปรับตัวเข้ากบั สภาพแวดล้อมทห่ี นาวเย็นของข้วั โลก โดยการมี ขนหนาท่ีผวิ หนังและมไี ขมันมากเพอื่ ทาใหร้ ่างกายอบอุ่น สามารถทนตอ่ ความหนาวเย็นได้ ขอ้ 5. สัตวช์ นดิ ใดทีไ่ ม่รจู้ กั ปรบั ตัวใหเ้ ขา้ กับสภาพแวดล้อมทีเ่ ปล่ยี นแปลงอยูต่ ลอดนนั้ อาจจะทาให้ ตอ้ งสญู พนั ธไุ์ ปในทส่ี ุด หนา้ หลัก สารบัญ ปิด ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนบ้านอาโพน สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษาประถมศึกษาสุรินทรเ์ ขต 3

14 หนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ เรอ่ื ง การดารงชวี ิตและการปรบั ตวั ของสิง่ มชี วี ติ เฉลยละเอียดแบบทดสอบย่อย ขอ้ 6. แสงเปน็ ปจั จัยสาคัญในการสรา้ งอาหารของพืชที่มีคลอโรฟิลล์ ชว่ ยทาให้พชื เจรญิ เตบิ โต ดงั น้นั ตน้ หญา้ ที่ใตต้ น้ ไม้ใหญจ่ ะได้รับแสงไม่เพยี งพอจึงทาให้ตน้ หญ้าไมเ่ จริญงอกงามเหมือนตน้ หญา้ ทอ่ี ยูก่ ลางสนาม ขอ้ 7. อณุ หภูมมิ ีผลตอ่ ลักษณะรูปรา่ งของสิ่งมีชีวิตเช่น สัตว์ท่ีอยู่ในเขตหนาวจะมีขนหนา เพ่อื ให้ ร่างกายอบอนุ่ เหมาะกับอากาศทเ่ี ย็นจัดของขั้วโลกเหนอื ข้อ 8. ในการสารวจระบบนเิ วศสระน้าแห่งหนึ่งพบว่า ในตอนเช้าทผี่ วิ นา้ จะพบสตั วน์ ้ามากกว่าเวลา กลางวนั เปน็ เพราะสัตวม์ ีการปรับตัวให้เข้ากบั สภาพอากาศหรืออุณหภมู ทิ ี่เหมาะสม หน้าหลกั สารบญั ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบ้านอาโพน สานักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศึกษาประถมศึกษาสรุ นิ ทร์เขต 3

15 หนังสืออิเลก็ ทรอนิกส์ เรือ่ ง การดารงชีวติ และการปรบั ตัวของสิง่ มชี ีวิต เฉลยละเอียดแบบทดสอบย่อย ขอ้ 9. สัตว์ชนิดใดอดน้าได้เปน็ เวลานานในสภาพแวดลอ้ มแบบทะเลทราย คือ อฐู เพราะอฐู มี ลกั ษณะโครงสรา้ งที่เหมาะสมกับแหล่งทีอ่ ยู่อาศยั เช่น มีขนตายาว ทาให้ทรายเข้าตายาก มโี หนกที่ เต็มไปด้วยไขมัน เพ่ือสะสมอาหาร มขี ายาวสงู จากพ้นื ดินและกบี เทา้ แบนออกเหมาะสาหรบั เดินบน ทราย มีขนเกรยี น ทาให้ระบายความร้อนได้ดี ข้อ 10. ส่ิงมีชีวิตต้องมีการปรบั ตัวเพอื่ การอยู่รอดในการดารงชีวิตในสภาพแวดล้อมท่ีเปลี่ยนแปลง ไป เชน่ การพรางตัวของตัก๊ แตนใบไม้ ก้ิงกา่ อึง่ กราย ที่เปลี่ยนสีตามสภาพแวดล้อมตามแหลง่ ทอี่ ยู่ เพอ่ื พรางตัวจากศัตรู หนา้ หลัก สารบัญ ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบ้านอาโพน สานักงานเขตพืน้ ท่กี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสุรนิ ทรเ์ ขต 3

หนงั สอื อเิ ล็กทรอนกิ ส์ เรอ่ื ง การดารงชวี ติ และการปรบั ตวั ของส่งิ มชี1วี 6ติ สรุปผลการเรียนรู้ การปรับตัว คอื การทสี่ ่ิงมีชวี ติ มกี ารเปลยี่ นแปลงหรือปรับลกั ษณะบางอย่างใหเ้ ข้ากบั สภาพแวดลอ้ มท่ีอยู่อาศยั เพอื่ การอย่รู อดและการสบื พนั ธ์ต่อไป ปจั จัยทม่ี ีผลตอ่ การปรบั ตัวของสง่ิ มีชวี ิต ประกอบดว้ ย 1. แสง 2. ดินและแร่ธาตุ 3. นา้ 4. อุณหภมู ิ 5. ออกซเิ จน 6. ความชนื้ หน้าหลัก สารบัญ ปดิ ศศิมาภรณ์ ดเี ลิศ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาสรุ ินทรเ์ ขต 3

17 หนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เรือ่ ง การดารงชีวิตและการปรบั ตวั ของส่งิ มชี วี ติ บรรณานุกรม ปานนนท์ นิลรัตน์. (2556). “สงิ่ แวดล้อมและระบบนิเวศ”. [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://pannon32.blogspot.com/ สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน พ.ศ. 2559 มณฑา นริ ะทยั . (2554). เกง็ ขอ้ สอบ วิทยาศาสตร์ ป.6 . กรงุ เทพ : บริษัท ดับเบิ้ลบี เพรส จากดั . โรงเรยี นมงฟอรต์ วทิ ยาลยั จังหวัดเชียงใหม่. (2556). “E-Learning ระดบั ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 4-6”. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://goo.gl/XXIUXy สืบคน้ เมอ่ื 8 เมษายน พ.ศ. 2559 ลัดดาวัลย์ เสียงสังข์ และ สามารถ พงศ์ไพบูลย์ . (2552). วิทยาศาสตร์ ป.6 สอบเขา้ ม.1. (พิมพคร้ังท่ี 2). กรุงเทพ : เจริญมน่ั คงการพิมพ์. สถาบันพฒั นาคณุ ภาพวิชาการ (พว.). (2557). ชุดกจิ กรรมการเรยี นรพู้ ฒั นาการคิดวิเคราะห์ วทิ ยาศาสตร์ ป.6 . (พมิ พคร้ังที่ 1). กรุงเทพ : บริษัทพฒั นาคุณภาพวชิ าการ. สินธุ์ธู สยารมณ์ . (2557). เจาะลึก วทิ ยาศาสตร์ ป.6 สอบเขา้ ม.1 ฉบับเข้มขน้ . กรุงเทพ : บริษทั ฐานบัณฑิต จากดั . สุภาภรณ์ จนั ทรส์ ิงห์ . (2556). “สนกุ คิดนักวิทยาศาสตร์น้อย”. [ออนไลน]์ . เข้าถงึ ไดจ้ าก : http://goo.gl/OwmNjk สืบค้นเมอ่ื 8 เมษายน พ.ศ. 2559 สมพงษ์ จันทร์โพธิ์ศรี . (2557). คู่มือเตรยี มสอบ วิทยาศาสตร์ ป. 4-5-6. กรงุ เทพ : บริษัทเจ้าพระยาระบบการพิมพ์ จากดั . เอกรินทร์ สมี่ หาศาลและคณะ . (2551). ชุดแมบ่ ทมาตรฐาน Smart O-NET วิทยาศาสตร์ ป.6 . กรุงเทพ : บรษิ ัทอักษรเจริญทัศน์ อจท จากัด. อนุตตรยี ์ แซโ่ ค้ว. (2558). “สิ่งมีชีวิตใตท้ อ้ งทะเล”. [ออนไลน์]. เขา้ ถึงได้จาก : https://anutree05.wordpress.co สืบค้นเม่อื 8 เมษายน พ.ศ. 2559 หน้าหลัก สารบัญ ปดิ ศศมิ าภรณ์ ดเี ลศิ ครูชานาญการ กลมุ่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนบา้ นอาโพน สานักงานเขตพนื้ ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาสุรนิ ทรเ์ ขต 3

หนังสืออเิ ล็กทรอนิกส์ เร่อื ง การดารงชีวิตและการปรับตวั ของสิ่งมชี ีวติ ศศมิ าภรณ์ ดีเลิศ ครูชานาญการ กลุม่ สาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ โรงเรยี นบ้านอาโพน สานักงานเขตพื้นทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาสุรนิ ทร์เขต 3