ยมลภัทร

ขนมชาววัง

คำนำ • ขนมไทยน้ันเกิดมมี านานแลว้ ตงั้ แต่ประเทศไทยยงั เปน็ สยามประเทศ ซ่ึงสมยั นัน้ ไดต้ ดิ ตอ่ ค้าขายกับ ตา่ งชาติ โดยมีการแลกเปลี่ยนตดิ ต่อกนั ทงั้ ทางด้านสินค้าและวัฒนธรรม ขนมไทยในยุคแรกๆ เป็น เพยี งน้าข้าวไปต้าหรอื โม่ใหไ้ ดแ้ ปง้ และนา้ ไปผสมกบั นา้ ตาล หรอื มะพร้าว เพอ่ื ท้าเป็นขนม แต่ หลังจากการติดตอ่ คา้ ขายกบั ต่างชาติ วัฒนธรรมด้านอาหารของต่างชาติกเ็ ข้ามามอี ทิ ธพิ ลกับอาหาร ไทยมากขน้ึ ขนมก็ดว้ ยเชน่ กัน ขนมไทย จึงมีความหลากหลายมากขึ้น จนปจั จบุ ันยงั ยากทจ่ี ะแยก ออกว่า ขนมใดคอื ขนมไทยแท้ขนมไทย เปน็ ของหวานที่นยิ มท้าและรับประทานกันในประเทศไทย สะท้อนถงึ เอกลษั ณ์ด้านวฒั นธรรมประจ้าชาติ โดยแสดงถึงความละเอียดออ่ น ความพิถีพถิ นั และ ความปราณีตตง้ั แต่การเลอื กวตั ถดุ บิ จนถึงขน้ึ ตอนการท้าอยา่ งกลมกลนื ของศาสตร์และศิลป์ สง่ ผล ให้ขนมไทยโดดเด่นในดา้ นรสชาตทิ ีอ่ ร่อยหอมหวาน สีสัน รปู ลกั ษณ์ สวยงาม ชวนนา่ รบั ประทาน เปน็ ทีต่ อ้ งตาตอ้ งลิน้ แกผ่ ้บู ริโภคทง้ั ชาวไทย และชาวตา่ งชาต

เรอื่ ง สารบัญ ประวตั ิขนมชำววัง ขนมเทียนแกว้ หนำ้ ท่ี ขนมหมอ้ ตำล 1-2 ขนมทองโปร่ง 3 ขนมบุหลนั ดั๋นเมฆ 4 ขนมอำลัว 5 ขนมครกชำววัง 6 ขนมเกสรชมพู ขนมตะลมุ่ 7 8 9 10

ประวัตขิ นมในวัง •ขนมจดั เป็นอาหารทีค่ ู่ส้าหรับกบั ข้าวไทยมาตงั้ แต่คร้ังโบราณ โดยใช้ ค้าว่าส้าหรับกับขา้ วคาว-หวาน โดยท่ัวไปประชาชนจะทา้ ขนมเฉพาะ ในงานเลย้ี ง นบั ตง้ั แต่เลี้ยงพระ งานมงคล และงานพิธกี าร อาหาร หวานทีจ่ ัดเปน็ สา้ หรบั ประกอบด้วย ของหวานอย่างนอ้ ย 5 สง่ิ ซงึ่ ต้องเลือกใหม้ ีรสชาติ สีสนั ชนิด แต่ส้ารบั จะตอ้ งมผี ลไม้ 10 ทีแ่ ละ ขนมเป็นนา้ ท่ี 1 เสมอ ขนมจดั เป็นอาหารทีค่ สู่ า้ หรบั ชาวไทยมาต้ังแต่ โบราณ

ประวัติขนมในวัง (ต่อ) •ของหวานไทยหรอื ขนมไทย กล่าวไดว้ า่ มอี ยูค่ กู่ บั คนไทยมาชา้ นาน เพราะเป็น วัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่บ่งบอกวา่ คนไทยเปน็ คนมีลักษณนสิ ยั อย่างไร เน่อื ง ด้วยขนมไทยแตล่ ะชนิด ล้วนมีเสนห่ ์มี รสชาติ ที่แตกตา่ งกนั ออกไป แต่แฝงไป ดว้ ยความละเมยี ดละไม ความวจิ ติ รบรรจง อย่ใู นรูปลักษณ์ กลิ่น รสของขนม ทสี่ ้าคญั ขนมไทยแสดงใหเ้ หน็ ว่าเป็นคนใจเย็น รกั สงบ มีฝมี ือเชิงศลิ ปะ ขนม ธรรมดาๆ ท้าด้วยแป้ง นา้ ตาล มะพรา้ ว เปน็ ส่วนประกอบ สา้ คัญ สามารถ ดัดแปลงเป็นขนมหลายชนิด หนา้ ตา แตกต่างกัน

ขนมเทยี นแก้ว • เป็นขนมทน่ี ยิ มใชใ้ นงานบุญของชาวเชยี งใหม่ มีการทา้ ขนมเทียนมาตั้งแตส่ มัยโบราณ เป็นประเพณขี องคน โบราณท่ีมักจะท้าขนมเทยี นไปท้าบุญหรือทา้ เพอ่ื ประเพณีตา่ งๆ ซง่ึ วิธกี ารท้าขนมเปน็ วธิ ีการดั่งเดมิ และ เปน็ ทเ่ี ลอ่ื งลอื ทางรสชาติความอร่อย แต่เดิมมไี ส้มะพร้าว และไส้ถวั่ เขยี ว แตใ่ นปัจจบุ นั มกี ารดดั แปลงไส้ขนมจอ็ ก ออกไปหลากหลายมาก ชาวจนี ใชข้ นมเทียนในการไหว้ บรรพบรุ ษุ ช่วงวนั ตรุษและวนั สารท ไส้เป็นถัว่ เขียวกวนบด ถา้ แบบเคม็ จะใส่พริกไทยและเกลอื แบบหวานใสม่ ะพรา้ ว และน้าตาลลงไปเพมิ่ ถา้ ตัวแปง้ ทา้ ด้วยแป้งถ่ัวเรยี กขนม เทียนแกว้ ในพธิ ีกรรมของชาวยองจะใชข้ นมเทียนในพิธี ไหว้ผหี ้งิ

ขนมหมอ้ ตำล • ขนมหมอ้ ตาลหรอื หม้อเงนิ หมอ้ ทอง เป็นขนมทน่ี ิยมใชใ้ น พธิ ีมงคลสมรส เพราะชื่อและรูปทรงทม่ี ีความหมายถึง หมอ้ ทเี่ ต็มไปดว้ ยเงินทอง เต็มไปดว้ ยสสี ันของน้าตาล ความหวาน ชว่ ยส่งเสริมใหบ้ า่ วสาวรกั กนั ยาวนาน รา้่ รวย ส้าหรบั คนจนี ในสมัยก่อนนัน้ แม้คนจนี จะนยิ ม รบั ประทานอาหารโตะ๊ จนี หรืออาหารจีน ต่างกช็ ่นื ชอบใน ความสวยงามน่ารักของขนมหม้อตาลอกี ด้วย ซ่งึ ใใน ปัจจุบันนี้แทบจะหารับประทานได้อยากมากเลยทีเดียว เพราะเนอื่ งจากกรรมวิธีกรรมวธิ ใี นการท้าขนมหม้อตาล น้ันคอ่ นข้างยุ่งยากและ สลบั ซับซอ้ นนนั้ เอง

ขนมทองโปรง่ • ขนมหนา้ นวล - ขนมทองโปรง่ ขนมหน้านวลหรือ ขนมทองโปร่งเปน็ ขนมไทยทีมมี าแต่โบราณ แตไ่ ม่ ใช้ขนมของไทยจรงิ ๆ เป็นขนมท่ีเชื่องโยงวัฒนธรรม ระหวา่ งไทยกบั โปรตุเกสครั้งสมัยกรุงศรี อยธุ ยา ขนมหน้านวลหรือขนมทองโปรง่ จงึ จดั เปน็ ขนมไทยและมีชอ่ื มงคลเชน่ เดยี วกันกับขนมตระกูล ทองประเภทอ่นื ๆ ลักษณะทีด่ ีตอ้ งมีสีเหลือง นวล ขนมต้องกรอบนอกดา้ นในต้องโปรง่ มี ฟองอากาศของน้าตาลสเี หลืองอมส้ม เมือ่ รบั ประทานใหม่ๆ นา้ ตาลจะเย้มิ ออกมา

ขนมบุหลันดัน๋ เมฆ • ขนมบหุ ลันด้นั เมฆ เป็นขนมในสมัยโบราณคดิ คน้ ขน้ึ โดยแรงบนั ดาลใจ จากเพลง บหุ ลันลอยเล่อื น หรอื บหุ ลนั ลอยฟ้า เพลงพระราชนพิ นธร์ ชั กาลที่ 2 ในความฝนั เก่ยี วกับดวงจนั ทร์…ขนมนไ้ี ด้ทา้ ข้นึ เลยี นแบบเสมือนดวง จนั ทรล์ อยอย่กู ลางทอ้ งฟา้ …ขนมนมี้ รี สชาติอร่อย น่มุ ลิ้น หอมหวาน #ในสมัยก่อนมกั จะนิยมใช้เปน็ ขนมบุหลันดัน้ เมฆน้ีเปน็ ขนมเสีย่ งทาย เก่ยี วกบั หน้าท่ีการงาน ในส่วน ของบหุ ลัน(ดวงจันทร)์ สีเหลือง เวลาหยอดแล้วนา้ ไปน่งึ จะ ขึ้นสวยหรือไม่? ต้องเสีย่ งทายดู…ถ้าสว่ นขนมท่เี ป็นแทน เสมือนดวงจนั ทร์เมื่อนง่ึ แลว้ ผลออกมาสวยงาม สมบูรณ์ แสดงว่าส่ิงที่มุ่งหวังหรอื อธิฐานไวจ้ ะประสบความส้าเร็จดงั ใจหมาย

ขนมอำลัว • ขนมอาลวั เป็นขนมหวานทท่ี ้าจากแป้ง ผิวด้านนอกจะ เปน็ น้าตาลแขง็ ด้านในเป็นแปง้ หนดื มักท้าเปน็ อันเลก็ ๆ มี หลายสี มีกล่ินหอมหวาน ชือ่ อาลวั มคี วามหมายว่าเสนห่ ์ ดึงดูดใจ อาลัวมตี น้ ก้าเนิดมาจากประเทศโปรตุเกส ถกู นา้ เขา้ มาเผยแพร่ในประเทศไทยครัง้ แรกโดยคณุ ท้าวทอง กบี มา้ หรือ เลด้ีฮอร์ เดอควีมาร์ ภรยิ าของเจ้าพระยาวชิ เย นทร์ (คอนสแตนตนิ ฟอลคอน) ชาวกรีกซงึ่ ทา้ งานใหก้ บั ราชสา้ นักโปรตุเกส ภายหลังจึงมารับราชการในราชสา้ นัก ตรงกบั รชั สมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ขนมอาลัว ยังแบง่ ไดเ้ ปน็ สองชนิด คอื อาลวั ชาววัง และ อาลวั จิ๋ว อาลัวชาววงั มีขนาดใหญก่ ว่า และมสี ว่ นผสมของกะทิ มากกว่าอาลวั จวิ๋

ขนมครกชาววงั • มีหลกั ฐานว่าขนมครกเปน็ ทน่ี ยิ มแพรห่ ลายมา ตงั้ แตส่ มัยอยุธยา มีการท้าเตาขนมครกขาย ตั้งแต่ยุคน้ัน ขนมครกแตเ่ ดิมใชข้ า้ วเจ้าแชน่ า้ โมร่ วมกับหางกะทิ ขา้ วสวย และมะพร้าว ทนึ ทึกขูดฝอย ผสมเกลือเล็กน้อยใชเ้ ปน็ ตวั ขนม สว่ นหนา้ ของขนมครกเป็นหัวกะทิ ขนม ครกชาววงั จะมีการดดั แปลงหน้าขนมครกให้ แปลกไปอีก เช่น หน้ากุ้ง (แบบเดยี วกบั ข้าว เหนยี วหน้ากงุ้ ) หน้าไข่ หนา้ หมู (แบบเดียวกับ ไส้ป้ันสบิ ) หนา้ เผอื ก หน้าข้าวโพด หนา้ ต้นหอม

ขนมเกสรชมพู • ขนมเกสรชมพู่ เปน็ ขนมไทยโบราณชนิด หนง่ึ ลกั ษณะจะคล้ายๆ ข้าวเหนยี วแก้ว แต่ ตา่ งกันตรงท่ีสว่ นประกอบหลักเปน็ มะพร้าว ทนึ ทึก แต่มีความหวาน และวาว คลา้ ยๆ กัน เกสรชมพู่ต่างกบั เกสรลา้ เจยี ก ตรงท่ีรปู ลกั ษณะ และสว่ นผสมบางอยา่ ง คอื เกสรชมพทู่ ้าเปน็ ค้าๆ คลา้ ยกับเกสร ชมพจู่ รงิ ๆ เกสรล้าเจียก จะป้นั เปน็ ลักษณะ รยี าว หรอื คลา้ ยๆ กระเปาะ และไม่ใส่ผงวุ้น ในการท้านนั้ เอง

ขนมตะลมุ่ • ขนมตะลุม่ หรือขนมหน้าสังขยา เป็น ขนมไทยโบราณ ๆ คลา้ ยๆ กับขนมถ้วย ที่หลายคนอาจจะไม่เคยไดย้ นิ แมแ้ ตช่ ื่อ หรอื เคยได้ยินช่ือ แตย่ ังไม่เคยเหน็ วิธกี ารทาหรอื ไม่เคยเหน็ ตวั ขนมจริง ๆ ขนมชนิดน้ี เป็นขนมไทยโบราณท่ีมมี า ไม่ตา่ กวา่ รอ้ ยปี และไม่พบประวัติวา่ ใคร เปน็ คนคน้ คิด หรือวา่ ทาขนมนีข้ น้ึ ใน เทศกาลหรือโอกาศใดๆ

ผู้จดั ทำโดย ด.ญ.ยมลภทั ร โฉมชื่น เลขที่1 ม.3/3 ด.ญ.อรณุ กมล โพธเ์ิ ตย้ี เลขที่4 ม.3/3 ด.ญ.เจตสุภา อ่าเย็น เลขท่ี13 ม.3/3