๕๑ มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั ค๑.๑ป.๖/๑,ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ค๑.๒ป.๖/๑, ป.๖/๒ ค๑.๓ป.๖/๑, ป.๖/๒ ค๑.๔ป.๖/๑, ป.๖/๒ ค๒.๑ป.๖/๑,ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ค๒.๒ป.๖/๑,ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ค๓.๑ป.๖/๑,ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ค๓.๒ป.๖/๑, ป.๖/๒ ค๔.๑ป.๖/๑ ค๔.๒ป.๖/๑ ค๕.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒ ค๕.๒ป.๖/๑ ค๖.๑ป.๖/๑,ป.๖/๒ , ป.๖/๓,ป.๖/๔,ป.๖/๕ , ป.๖/๖ รวมทั้งหมด๓๑ ตวั ช้วี ดั
๕๒ คำอธบิ ายรายวิชา รายวิชาพน้ื ฐาน กลุม่ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ระดับประถมศึกษา รายวชิ าพืน้ ฐาน จำนวน ๑๖๐ ช่ัวโมง ว ๑๑๑๐๑ วิทยาศาสตร์ จำนวน ๑๖๐ ชวั่ โมง ว ๑๒๑๐๑ วิทยาศาสตร์ จำนวน ๑๖๐ ชว่ั โมง ว ๑๓๑๐๑ วิทยาศาสตร์ จำนวน ๑๖๐ ชัว่ โมง ว ๑๔๑๐๑ วิทยาศาสตร์ จำนวน ๑๖๐ ชั่วโมง ว ๑๕๑๐๑ วิทยาศาสตร์ จำนวน ๑๖๐ ชัว่ โมง ว ๑๖๑๐๑ วิทยาศาสตร์
๕๓ ตวั ชวี้ ัดชนั้ ปี สาระที่ ๑ วิทยาศาสตรช์ วี ภาพ มาตรฐาน ว ๑.๑ เข้าใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพันธ์ระหว่างส่ิงไม่มีชีวิตกับส่ิงมีชีวิต และ ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชวี ิตกับสง่ิ มชี ีวิตตา่ ง ๆ ในระบบนิเวศการถา่ ยทอดพลังงาน การเปล่ียนแปลงแทนที่ในระบบ นิเวศ ความหมายของประชากร ปัญหาและผลกระทบท่ีมีต่อทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมแนวทางในการ อนรุ ักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละการแกไ้ ขปัญหาส่ิงแวดลอ้ มรวมทง้ั นำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ป.๑ ป.๒ ตัวช้ีวดั ชน้ั ปี ป.๕ ป.๖ ป.๓ ป.๔ 1. ระบุชอ่ื พชื และ 1. บรรยาย สตั วท์ ่ีอาศยั อยู่ โครงสร้าง และ บริเวณต่าง ๆ จาก ลกั ษณะของสง่ิ มชี วี ิต ขอ้ มลู ที่รวบรวมได้ ท่เี หมาะสมกับการ 2. บอก ดำรงชีวติ ซ่งึ เป็นผล สภาพแวดล้อม ท่ี มาจากการปรบั ตวั เหมาะสมกบั การ ของส่ิงมชี วี ิตใน แต่ ดำรงชีวติ ของ สัตว์ ละแหลง่ ที่อยู่ ในบริเวณทอ่ี าศัยอยู่ 2. อธบิ าย ความสมั พนั ธ์ ระหว่างสิง่ มชี ีวติ กบั สิ่งมีชีวิต และ ความสมั พันธ์ ระหว่างส่ิงมีชีวติ กบั สิ่งไมม่ ชี วี ติ เพ่ือ ประโยชนต์ อ่ การดา รงชวี ติ 3. เขียนโซอ่ าหาร และระบุบทบาท หน้าที่ของสิง่ มชี วี ติ ที่ เป็น ผู้ผลติ และ ผ้บู ริโภคในโซอ่ าหาร 4. ตระหนักใน คุณค่าของ สิง่ แวดล้อมทม่ี ี ต่อ การดำรงชวี ิต ของ สิง่ มีชีวิตโดยมีสว่ น รว่ มในการดูแลรักษา ส่ิงแวดล้อม
๕๔ สาระที่ ๑ วิทยาศาสตร์ชวี ภาพ มาตรฐาน ว ๑.๒ เข้าใจสมบัติของสง่ิ มชี วี ิต หนว่ ยพื้นฐานของสงิ่ มีชวี ิต การลำเลยี งสารเขา้ และออกจากเซลล์ ความสมั พนั ธข์ องโครงสรา้ ง และหน้าทีข่ องระบบต่าง ๆ ของสัตว์และมนุษย์ที่ทำงานสมั พนั ธ์ กัน ความสัมพันธ์ของโครงสร้าง และหน้าท่ีของอวัยวะต่างๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ์กัน รวมท้ังนำ ความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชว้ี ดั ชน้ั ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1. ระบุชื่อ บรรยาย 1. ระบวุ า่ พชื 1. บรรยายส่ิงท่ี 1. บรรยายหนา้ ที่ 1. ระบสุ ารอาหาร ลักษณะและบอก ตอ้ งการแสงและนำ้ จำเปน็ ตอ่ การ ของราก ลำต้น ใบ และบอกประโยชน์ หน้าทีข่ องส่วนต่างๆ เพื่อการเจรญิ เติบโต ดำรงชีวิตและการ และดอกของพืชดอก ของ สารอาหารแต่ ของร่างกายมนุษย์ โดยใชข้ ้อมลู จาก เจรญิ เตบิ โตของ โดยใชข้ อ้ มูลที่ ละ ประเภทจาก สัตว์ และพชื รวมทงั้ หลักฐานเชงิ มนุษยแ์ ละสัตว์ โดย รวบรวมได้ อาหารท่ตี นเอง บรรยายการทำ ประจักษ์ ใชข้ ้อมลู ทีร่ วบรวม รับประทาน หนา้ ท่ีรว่ มกันของ 2. ตระหนักถงึ ได้ 2. บอกแนวทางใน ส่วนตา่ ง ๆ ของ ความจำเปน็ ทพ่ี ืช 2. ตระหนกั ถึง การเลือก รา่ งกายมนุษย์ใน ตอ้ งไดร้ บั นำ้ และ ประโยชนข์ อง รับประทาน อาหาร การทำกจิ กรรม ตา่ ง แสงเพอื่ การ อาหาร น้ำ และ ใหไ้ ดส้ ารอาหาร ๆ จากข้อมูลที่ เจริญเติบโต โดย อากาศ โดยการ ครบถ้วนในสัดส่วนที่ รวบรวมได้ ดแู ลพืชใหไ้ ด้รับสิ่ง ดูแลตนเองและ สัตว์ เหมาะสมกับเพศ 3. ตระหนกั ถึง ดังกล่าวอยา่ ง ใหไ้ ดร้ ับ สิง่ เหลา่ นี้ และวยั รวมทัง้ ความ ความสำคญั ของส่วน เหมาะสม อย่าง เหมาะสม ปลอดภยั ต่อสขุ ภาพ ต่าง ๆ ของร่างกาย 3. สรา้ งแบบจำลอง 3. สร้างแบบจำลอง 3. ตระหนกั ถงึ ตนเอง โดยการดแู ล ท่ีบรรยายวัฎจกั ร ทบ่ี รรยายวฏั จกั ร ความสำคัญของ สว่ นต่างๆ อย่าง ชวี ิตของพชื ดอก ชวี ติ ของสัตวแ์ ละ สารอาหาร โดยการ ถกู ต้อง ให้ปลอดภัย เปรยี บเทียบ วฏั จกั ร เลือกรับประทาน และรักษาความ ชีวิตของ สตั วบ์ าง อาหารที่มี สะอาดอยเู่ สมอ ชนิด สารอาหาร ครบถว้ น 4. ตระหนักถงึ ในสัดส่วนท่ี คุณคา่ ของชวี ติ สตั ว์ เหมาะสมกบั เพศ โดยไมท่ ำให้วฏั จักร และวัยรวมทง้ั ชีวิตของสัตว์ ปลอดภยั ตอ่ สขุ ภาพ เปลย่ี นแปลง 4. สรา้ งแบบจำลอง ระบบย่อยอาหาร และบรรยายหน้าท่ี ของอวยั วะในระบบ ยอ่ ยอาหาร รวมท้ัง อธบิ ายการย่อย อาหารและการ ดูด ซึมสารอาหาร 5. ตระหนกั ถงึ ความสำคัญของ ระบบยอ่ ยอาหาร โดยการบอก แนวทางในการดแู ล รักษาอวยั วะใน ระบบยอ่ ยอาหารให้ ทางานเปน็ ปกติ
๕๕ สาระที่ ๑ วทิ ยาศาสตรช์ วี ภาพ มาตรฐาน ว ๑.๓ เข้าใจกระบวนการและความสำคัญของการถ่ายทอดลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมสารพันธกุ รรม การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลต่อส่งิ มีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพและวิวฒั นาการของ สง่ิ มีชวี ติ รวมท้งั นำความร้ไู ปใชป้ ระโยชน์ ตวั ชี้วดั ช้นั ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ - 1. เปรียบเทียบ - 1. จำแนกสิง่ มีชีวิต 1. อธบิ ายลักษณะ ลักษณะของสงิ่ มีชีวิต โดยใช้ความเหมอื น ทางพันธกุ รรมท่ีมี และสงิ่ ไม่มีชวี ิต จาก และความแตกตา่ ง การถา่ ยทอดจากพอ่ ขอ้ มลู ทรี่ วบรวมได้ ของลักษณะของ แมส่ ู่ลกู ของพืช สตั ว์ สิ่งมีชวี ิต ออกเปน็ และมนษุ ย์ กลุ่มพชื กล่มุ สัตว์ 2. แสดงความอยาก และกลุ่มที่ไม่ใชพ่ ืช รอู้ ยากเหน็ โดยการ และสัตว์ ถามคำถามเกย่ี วกบั 2. จำแนกพืช ลักษณะทีค่ ลา้ ยคลึง ออกเปน็ พชื ดอกและ กันของตนเองกับพ่อ พชื ไม่มีดอก โดยใช้ แม่ การมดี อกเป็นเกณฑ์ โดยใชข้ อ้ มลู ที่ รวบรวมได้ 3. จำแนกสัตว์ ออกเป็นสตั วม์ ี กระดูกสันหลังและ สตั วไ์ ม่มีกระดูกสัน หลัง โดยใชก้ ารมี กระดูกสนั หลังเป็น เกณฑ์ โดยใช้ขอ้ มลู ที่รวบรวมได้ 4. บรรยายลกั ษณะ เฉพาะท่สี ังเกตได้ ของสตั วม์ กี ระดูกสนั หลังในกลุม่ ปลา กลมุ่ สตั ว์สะเทนิ น้า สะเทนิ บก กลุ่ม สตั ว์เลือ้ ยคลาน กลุ่ม นก และกลุ่มสตั ว์ เล้ยี งลูกด้วยนำ้ นม และยกตวั อยา่ ง สง่ิ มชี วี ติ ในแตล่ ะ กลมุ่
๕๖ สาระท่ี ๒ วทิ ยาศาสตร์กายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๑ เขา้ ใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสมั พนั ธ์ระหว่างสมบัตขิ องสสารกับโครงสร้าง และแรงยึดเหน่ยี วระหวา่ งอนุภาค หลักและธรรมชาติของการเปล่ียนแปลงสถานะของสสารการ เกิดสารละลายและการเกิดปฏิกริ ิยาเคมี ตัวช้ีวดั ช้ันปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1. อธบิ ายสมบตั ิท่ี 1. เปรยี บเทียบ 1. อธบิ ายว่าวตั ถุ 1. เปรยี บเทียบ 1. อธิบายการ 1. อธิบายและ สังเกตได้ของวัสดทุ ี่ สมบัตกิ ารดดู ซบั น้ำ ประกอบขึน้ จาก สมบตั ทิ างกายภาพ เปลีย่ นสถานะ ของ เปรียบเทยี บการแยก ใช้ทำวตั ถซุ ึง่ ทำจาก ของวสั ดโุ ดยใช้ ชน้ิ สว่ น ยอ่ ย ๆ ซึง่ ดา้ นความแข็ง สสารเมือ่ ทำให้สสาร สารผสมโดยการ วัสดชุ นดิ เดียวหรอื หลกั ฐานเชงิ สามารถแยกออก สภาพยดื หยุ่น การ รอ้ นขึน้ หรือเย็นลง หยิบออก การร่อน หลายชนดิ ประกอบ ประจกั ษ์ และระบุ จากกนั ได้และ นำความร้อน และ โดยใช้หลักฐานเชงิ การใช้แม่เหล็กดงึ ดูด กันโดยใช้หลักฐาน การนำสมบัติการดดู ประกอบกันเป็นวัตถุ การนำไฟฟา้ ของ ประจักษ์ การรนิ ออก การ เชิงประจักษ์ ซบั น้ำของวัสดุไป ชิ้นใหม่ได้ โดยใช้ วสั ดโุ ดยใชห้ ลกั ฐาน 2. อธิบายการ กรอง และการ 2. ระบุชนดิ ของวสั ดุ ประยกุ ตใ์ ช้ในการทำ หลกั ฐานเชิง เชิงประจักษ์จากการ ละลายของสารในนำ้ ตกตะกอน โดยใช้ และจัดกลมุ่ วัสดตุ าม วัตถใุ น ประจักษ์ ทดลองและระบุการ โดยใชห้ ลกั ฐานเชงิ หลักฐานเชิง สมบัตทิ ส่ี ังเกตได้ ชีวติ ประจำวัน 2. อธบิ ายการ นำสมบัตเิ ร่อื งความ ประจักษ์ ประจักษ์ รวมท้งั 2. อธบิ ายสมบัติท่ี เปล่ียนแปลงของ แข็ง สภาพยืดหยุ่น 3. วเิ คราะหก์ าร ระบุวธิ แี กป้ ัญหาใน สังเกตได้ของวสั ดทุ ี่ วสั ดเุ มอ่ื ทำใหร้ ้อน การนำความรอ้ น เปลีย่ นแปลงของ ชีวติ ประจำวนั เกิดจากการนำวัสดุ ขึ้นหรอื ทำให้เย็นลง และการนำไฟฟ้า สารเมื่อเกิดการ เกยี่ วกบั การแยกสาร มาผสมกัน โดยใช้ โดยใช้หลักฐานเชงิ ของวสั ดไุ ปใชใ้ น เปลย่ี นแปลงทางเคมี หลกั ฐานเชงิ ประจักษ์ ชวี ิตประจำวนั ผา่ น โดยใชห้ ลักฐานเชงิ ประจักษ์ กระบวนการ ประจกั ษ์ 3. เปรียบเทียบ ออกแบบชิ้นงาน 2. 4. วิเคราะห์และ สมบัติที่สงั เกตได้ แลกเปลี่ยนความคดิ ระบกุ าร ของวสั ดุเพ่ือนำมา กับผู้อ่นื โดยการ เปลีย่ นแปลงทผ่ี ัน ทำเป็นวตั ถใุ นการใช้ อภปิ รายเก่ียวกับ กลบั ได้และการ งานตาม สมบัตทิ างกายภาพ เปลย่ี นแปลงที่ผนั วตั ถปุ ระสงค์ และ ของวัสดอุ ยา่ งมี กลบั ไม่ได้ อธิบายการนำวัสดทุ ี่ เหตผุ ลจากการ ใชแ้ ล้วกลับมาใชใ้ หม่ ทดลอง โดยใชห้ ลกั ฐานเชิง 3. เปรียบเทียบ ประจกั ษ์ สมบตั ขิ องสสารท้ัง 4. ตระหนกั ถงึ 3 สถานะ จากขอ้ มูล ประโยชน์ของการนำ ที่ได้จากการสงั เกต วัสดุที่ใชแ้ ลว้ กลบั มา มวล การต้องการท่ี ใช้ใหม่ โดยการนำ อยู่ รูปรา่ งและ วสั ดทุ ีใ่ ชแ้ ล้วกลบั มา ปริมาตรของสสาร ใชใ้ หม่ 4. ใช้เครอ่ื งมอื เพอ่ื วัดมวล และปริมาตร ของสสารท้ัง 3 สถานะ
๕๗ สาระที่ ๒ วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๒ เข้าใจธรรมชาตขิ องแรงในชวี ิตประจำวัน ผลของแรงท่กี ระทำต่อวัตถุ ลักษณะการเคลือ่ นทแี่ บบตา่ ง ๆ ของวตั ถรุ วมทง้ั นำความรู้ไปใชป้ ระโยชน์ ตัวช้วี ดั ชั้นปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ - - 1. ระบผุ ลของแรงท่ี 1. ระบุผลของแรง 1. อธิบายวิธกี ารหา 1. อธบิ ายการเกดิ มตี อ่ การ โน้มถว่ งทีม่ ตี อ่ วตั ถุ แรงลพั ธข์ องแรง และผลของแรง เปล่ียนแปลง การ จากหลกั ฐานเชิง หลายแรงในแนว ไฟฟ้าซ่งึ เกดิ จากวัตถุ เคลอ่ื นทข่ี องวตั ถุ ประจกั ษ์ เดยี วกันท่กี ระทำต่อ ทผ่ี า่ นการ ขัดถโู ดย จากหลกั ฐานเชิง 2. ใชเ้ ครอ่ื งชั่งสปริง วตั ถใุ นกรณที ว่ี ตั ถุอยู่ ใช้หลกั ฐานเชิง ประจักษ์ ในการวัดนำ้ หนกั นิง่ จากหลักฐานเชิง ประจกั ษ์ 2. เปรยี บเทียบและ ของวัตถุ ประจักษ์ ยกตัวอย่างแรง 3. บรรยายมวลของ 2. เขียนแผนภาพ สมั ผสั และแรงไม่ วตั ถทุ ่มี ผี ลต่อการ แสดงแรงทก่ี ระทำ สัมผสั ทม่ี ผี ลตอ่ การ เปลยี่ นแปลงการ ตอ่ วตั ถุท่อี ยู่ในแนว เคลื่อนทขี่ องวัตถุ เคลื่อนทข่ี องวตั ถุ เดยี วกนั และแรง โดยใชห้ ลักฐานเชงิ จากหลกั ฐานเชงิ ลพั ธท์ ่กี ระทำต่อวัตถุ ประจกั ษ์ ประจักษ์ 3. ใช้เครื่องช่งั สปริง 3. จำแนกวัตถโุ ดย ในการวัดแรงที่ ใช้การดึงดดู กับ กระทำตอ่ วัตถุ แมเ่ หลก็ เป็นเกณฑ์ 4. ระบุผลของแรง จากหลกั ฐานเชงิ เสยี ดทานที่มีตอ่ การ ประจักษ์ เปล่ียนแปลงการ 4. ระบขุ ว้ั แม่เหลก็ เคลือ่ นท่ีของวตั ถุ และพยากรณ์ผลที่ จากหลกั ฐานเชงิ เกิดขนึ้ ระหวา่ ง ประจกั ษ์ ข้วั แม่เหล็กเมอ่ื นำมา 5. เขยี นแผนภาพ เขา้ ใกล้กันจาก แสดงแรงเสียดทาน หลกั ฐานเชงิ และแรงที่อยูใ่ นแนว ประจักษ์ เดียวกันทกี่ ระทำต่อ วัตถุ
๕๘ สาระท่ี ๒ วทิ ยาศาสตร์กายภาพ มาตรฐาน ว ๒.๓ เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลีย่ นแปลงและการถา่ ยโอนพลังงานปฏิสมั พันธร์ ะหวา่ ง สสาร และพลงั งาน พลงั งานในชีวิตประจำวัน ธรรมชาตขิ องคลนื่ ปรากฏการณท์ เ่ี กย่ี วข้องกบั เสียง แสง และคลืน่ แม่เหล็กไฟฟา้ รวมทั้งนำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์ ตัวชว้ี ดั ชนั้ ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1. บรรยายการเกิด 1. บรรยายแนวการ 1. ยกตวั อยา่ งการ 1. จำแนกวตั ถุเปน็ 1. อธิบายการไดย้ ิน 1. ระบุ เสยี งและทิศทางการ เคลอ่ื นทข่ี องแสง เปลี่ยนพลงั งานหนง่ึ ตัวกลางโปร่งใส เสียงผา่ นตัวกลาง ส่วนประกอบและ เคลอื่ นทข่ี องเสียง จากแหล่งกำเนดิ แสง ไปเป็นอีกพลงั งาน ตัวกลางโปร่งแสง จากหลกั ฐานเชิง บรรยายหนา้ ทีข่ อง จากหลกั ฐานเชิง และอธิบายการ หน่ึงจากหลกั ฐานเชิง และวตั ถุทึบแสง ประจักษ์ แต่ละส่วนประกอบ ประจักษ์ มองเหน็ วตั ถุ จาก ประจักษ์ จากลักษณะการ 2. ระบุตวั แปร ของวงจรไฟฟ้าอยา่ ง หลกั ฐานเชงิ 2. บรรยายการ มองเหน็ ส่ิงต่าง ๆ ทดลองและอธบิ าย ง่ายจากหลักฐานเชิง ประจักษ์ ทำงานของเครอื่ ง ผา่ นวัตถุนน้ั เป็น ลกั ษณะและการเกดิ ประจักษ์ 2. ตระหนกั ใน กำเนิดไฟฟ้าและ เกณฑโ์ ดยใช้ เสียงสงู เสียงตำ่ 2. เขยี นแผนภาพ คุณคา่ ของความรู้ ระบุแหลง่ พลังงาน หลักฐานเชงิ 3. ออกแบบการ และต่อวงจรไฟฟา้ ของการมองเห็นโดย ในการผลิตไฟฟา้ จาก ประจกั ษ์ ทดลองและอธิบาย อย่างงา่ ย เสนอแนะแนว ขอ้ มลู ท่รี วบรวมได้ ลักษณะและการเกิด 3. ออกแบบการ ทางการป้องกัน ๓. ตระหนักใน เสียงดัง เสยี งค่อย ทดลองและทดลอง อันตรายจากการ ประโยชน์และโทษ 4. วดั ระดับเสียงโดย ดว้ ยวธิ ีทเ่ี หมาะสมใน มองวตั ถทุ ี่อย่ใู น ของไฟฟ้าโดย ใชเ้ คร่อื งมอื วดั ระดบั การอธบิ ายวิธกี าร บริเวณทมี่ ีแสงสวา่ ง นำเสนอวธิ กี ารใช้ เสียง และผลของการตอ่ ไมเ่ หมาะสม ไฟฟา้ อยา่ งประหยัด 5. ตระหนกั ใน เซลล์ไฟฟา้ แบบ และปลอดภยั คุณค่าของความรู้ อนกุ รม 4. ตระหนกั เรือ่ งระดับเสยี งโดย ถึงประโยชนข์ อง เสนอแนะแนวทาง ความรู้ของการตอ่ ในการหลีกเลีย่ งและ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบ ลดมลพิษทางเสียง อนกุ รมโดยบอก ประโยชนแ์ ละการ ประยกุ ต์ใช้ใน ชวี ิตประจำวัน 5. ออกแบบการ ทดลองและทดลอง ด้วยวธิ ที เ่ี หมาะสมใน การอธบิ ายการต่อ หลอดไฟฟ้าแบบ อนุกรมและแบบ ขนาน 6. ตระหนกั ถึง ประโยชน์ของความรู้ ของการต่อหลอด ไฟฟ้า แบบอนกุ รมและ แบบขนาน โดยบอก ประโยชน์ ขอ้ จำกัด และการประยกุ ต์ใช้ ในชีวิตประจำวนั 7. อธบิ ายการเกดิ เงามืดเงามัวจาก หลักฐานเชิง ประจักษ์
๕๙ ตัวช้ีวดั ชัน้ ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 8. เขียนแผนภาพ รังสขี องแสงแสดง การเกิด เงามดื เงา มวั สาระที่ ๓ วิทยาศาสตรโ์ ลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๑ เขา้ ใจองคป์ ระกอบ ลกั ษณะ กระบวนการเกดิ และวิวฒั นาการของเอกภพกาแล็กซีดาวฤกษ์และ ระบบสุริยะ รวมทง้ั ปฏิสมั พันธ์ภายในระบบสุริยะทีส่ ่งผลต่อส่งิ มีชวี ติ และการประยุกต์ใช้ เทคโนโลยอี วกาศ ตวั ช้วี ดั ชั้นปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1.ระบุดาวที่ปรากฏ 1. อธิบายแบบรปู 1. อธิบายแบบรูป 1. เปรียบเทยี บ 1. สรา้ งแบบจำลอง บนทอ้ งฟ้าในเวลา เสน้ ทางการข้ึน และ เส้นทางการขึ้น และ ความแตกต่างของ ท่ีอธิบายการเกดิ กลางวนั และ ตกของ ดวงอาทิตย์ ตกของ ดวงจันทร์ ดาวเคราะหแ์ ละดาว และเปรียบเทียบ กลางคืนจากขอ้ มลู ท่ี โดยใช้หลักฐานเชงิ โดยใช้ หลกั ฐานเชงิ ฤกษจ์ ากแบบจำลอง ปรากฏการณ์ รวบรวมได้ ประจักษ์ ประจักษ์ 2. ใช้แผนท่ดี าวระบุ สรุ ิยุปราคาและ 2. อธบิ ายสาเหตทุ ี่ 2. อธิบายสาเหตุ 2. สร้างแบบจำลอง ตำแหนง่ และ จันทรุปราคา มองไมเ่ หน็ ดาวส่วน การเกิด ท่ี อธบิ ายแบบรูป เส้นทาง การขนึ้ และ 2. อธบิ าย ใหญใ่ นเวลากลางวนั ปรากฏการณ์ การ การเปล่ียนแปลง ตกของกลมุ่ ดาวฤกษ์ พฒั นาการ ของ จากหลกั ฐานเชิง ข้นึ และตกของดวง รูปร่างปรากฏของ บนท้องฟ้า และ เทคโนโลยี อวกาศ ประจักษ์ อาทิตย์ การเกิด ดวงจนั ทร์ และ อธิบาย แบบรปู และ ยกตัวอย่างการ กลางวัน กลางคนื พยากรณ์รูปรา่ ง เสน้ ทางการขน้ึ และ นาเทคโนโลยีอวกาศ และการ กำหนดทศิ ปรากฏของดวง ตกของกลมุ่ ดาวฤกษ์ มาใช้ประโยชน์ใน โดยใช้ แบบจำลอง จันทร์ บนท้องฟ้าในรอบปี ชวี ิตประจำวัน จาก 3. ตระหนักถึง 3. สรา้ งแบบจำลอง ขอ้ มลู ท่ีรวบรวมได้ ความสำคัญของ ดวง แสดงองคป์ ระกอบ อาทติ ย์ โดย ของระบบสรุ ยิ ะ และ บรรยายประโยชน์ อธบิ าย เปรยี บเทยี บ ของดวงอาทติ ยต์ อ่ คาบ การโคจรของ สิง่ มชี ีวติ ดาวเคราะห์ ต่าง ๆ จาก แบบจำลอง
๖๐ สาระที่ ๓ วิทยาศาสตร์โลก และอวกาศ มาตรฐาน ว ๓.๒ เขา้ ใจองค์ประกอบและความสมั พันธข์ องระบบโลก กระบวนการเปล่ยี นแปลงภายในโลก และบนผิว โลก ธรณพี บิ ัตภิ ยั กระบวนการเปลย่ี นแปลงลมฟ้าอากาศและภมู ิอากาศโลก รวมทั้งผลต่อสิง่ มชี ีวิต และสิง่ แวดล้อม ตวั ชีว้ ดั ชนั้ ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1. อธิบายลกั ษณะ 1. ระบุ 1. ระบุ - 1. เปรยี บเทยี บ 1. เปรียบเทียบ ภายนอกของหนิ จาก สว่ นประกอบของดนิ ส่วนประกอบของ ปริมาณนำ้ ใน แต่ละ กระบวนการเกิดหนิ ลกั ษณะเฉพาะตวั ที่ และจำแนกชนดิ ของ อากาศ บรรยาย แหล่งและระบุ อัคนี หนิ ตะกอน สังเกตได้ ดนิ โดยใชล้ กั ษณะ ความสำคัญของ ปริมาณนำ้ ที่มนุษย์ และหนิ แปร และ เน้ือดินและการจับ อากาศ และ สามารถนำมาใช้ อธบิ าย วฏั จกั รหนิ ตวั เป็นเกณฑ์ ผลกระทบของ ประโยชน์ได้ จาก จากแบบจำลอง 2. อธบิ ายการใช้ มลพษิ ทางอากาศ ข้อมูลทีร่ วบรวมได้ 2. บรรยายและยก ประโยชนจ์ ากดิน ตอ่ สิ่งมชี ีวติ จาก ตัวอยา่ งการใช้ จากขอ้ มูลทร่ี วบรวม ข้อมูลทีร่ วบรวมได้ 2. ตระหนกั ถึง ประโยชน์ของหนิ ได้ 2. ตระหนกั ถงึ คุณคา่ ของน้ำโดย และแร่ในชวี ติ ความสำคญั ของ นำเสนอแนวทาง ประจำวนั จากข้อมลู อากาศ โดยนาเสนอ การใชน้ ำ้ อย่าง ท่ีรวบรวมได้ แนวทางการปฏบิ ตั ิ ประหยดั และการ 3. สรา้ งแบบจำลอง ตนในการลดการเกิด อนรุ กั ษ์นำ้ ที่อธบิ ายการเกดิ ซาก มลพิษทางอากาศ 3. สร้างแบบจำลอง ดกึ ดำบรรพแ์ ละ 3. อธิบายการเกิด ทอี่ ธิบายการ คาดคะเน ลมจากหลกั ฐานเชิง หมุนเวียนของนำ้ สภาพแวดล้อมใน ประจกั ษ์ ในวฏั จักรนำ้ อดตี ของซากดกึ ดำ 4. บรรยาย 4. เปรยี บเทยี บ บรรพ์ ประโยชนแ์ ละโทษ กระบวนการเกิดเมฆ 4. เปรียบเทยี บการ ของลมจากขอ้ มลู ท่ี หมอก นำ้ ค้าง และ เกิดลมบก ลมทะเล รวบรวมได้ นำ้ ค้างแข็ง จาก และมรสุม รวมท้ัง แบบจำลอง อธิบายผลทม่ี ีต่อ 5. เปรียบเทียบ สงิ่ มชี วี ติ และ กระบวนการเกิดฝน สิ่งแวดล้อมจาก หมิ ะ และลกู เห็บ แบบจำลอง จากขอ้ มูลทรี่ วบรวม 5. อธิบายผลของ ได้ มรสมุ ต่อการเกดิ ฤดู ของประเทศไทย จากขอ้ มลู ทร่ี วบรวม ได้ 6. บรรยายลกั ษณะ และผลกระทบของ น้ำทว่ ม การกดั เซาะ ชายฝ่ังดินถลม่ แผ่นดนิ ไหว สนึ ามิ
๖๑ ตวั ช้ีวดั ชนั้ ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 7. ตระหนกั ถงึ ผลกระทบของภยั ธรรมชาตแิ ละธรณี พิบตั ภิ ัย โดย นำเสนอแนวทางใน การเฝา้ ระวังและ ปฏิบตั ติ นให้ ปลอดภัยจากภัย ธรรมชาติและธรณี พบิ ตั ภิ ัยทอ่ี าจเกดิ ใน ทอ้ งถิน่ 8. สร้างแบบจำลอง ท่อี ธิบายการเกิด ปรากฏการณเ์ รอื น กระจกและผลของ ปรากฏการณ์เรือน กระจกตอ่ สง่ิ มชี วี ิต 9. ตระหนกั ถงึ ผลกระทบของ ปรากฏการณเ์ รือน กระจกโดยนำเสนอ แนวทาง การปฏบิ ตั ิ ตนเพอ่ื ลดกจิ กรรมท่ี ก่อให้เกดิ แกส๊ เรือน กระจก สาระที่ ๔ เทคโนโลยี มาตรฐาน ว ๔.๑ เข้าใจแนวคดิ หลกั ของเทคโนโลยเี พื่อการดำรงชีวติ ในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ใช้ ความรู้และทักษะทางด้านวิทยาศาสตร์คณติ ศาสตรแ์ ละศาสตรอ์ ืน่ ๆ เพ่ือแก้ปัญหาหรอื พฒั นางาน อย่างมีความคดิ สร้างสรรคด์ ว้ ยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม เลือกใช้เทคโนโลยีอยา่ ง เหมาะสมโดยคำนึงถงึ ผลกระทบต่อชีวติ สงั คม และสง่ิ แวดล้อม ตัวช้วี ดั ชนั้ ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ ------
๖๒ สาระท่ี ๔ เทคโนโลยี มาตรฐาน ว ๔.๒ เขา้ ใจและใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปญั หาท่ีพบในชีวติ จริงอยา่ งเปน็ ข้ันตอนและเป็น ระบบ ใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สารในการเรยี นรู้การทำงาน และการแกป้ ญั หาไดอ้ ย่างมี ประสทิ ธิภาพ รเู้ ท่าทัน และมีจรยิ ธรรม ตัวช้วี ดั ช้ันปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1. แก้ปญั หาอย่าง 1. แสดงลำดับ 1. แสดงอลั กอรทิ มึ 1. ใชเ้ หตุผลเชงิ 1. ใชเ้ หตผุ ลเชิง 1. ใช้เหตุผลเชิง ง่าย โดยใชก้ ารลอง ขน้ั ตอนการทำงาน ในการทางานหรอื ตรรกะในการ ตรรกะในการ ตรรกะในการอธบิ าย ผดิ ลองถกู การ หรอื การแก้ปัญหา การแกป้ ญั หาอย่าง แก้ปญั หา การ แกป้ ญั หา การ และ ออกแบบ เปรียบเทียบ อย่างงา่ ยโดยใชภ้ าพ งา่ ยโดยใช้ภาพ อธบิ ายการทำงาน อธบิ าย การงาน การ วธิ ีการ แก้ปัญหาที่ 2. แสดงลำดับ สญั ลักษณ์ หรือ สญั ลกั ษณ์ หรอื การคาดการณ์ คาดการณผ์ ลลัพธ์ พบใน ขน้ั ตอนการทำงาน ข้อความ ขอ้ ความ ผลลพั ธ์ จากปัญหา จากปญั หาอย่างง่าย ชวี ติ ประจำวัน หรอื การแกป้ ญั หา 2. เขยี นโปรแกรม 2. เขยี นโปรแกรม อยา่ งงา่ ย 2. ออกแบบและ 2. ออกแบบและ อย่างง่าย โดยใช้ อย่างงา่ ย โดยใช้ อย่างง่าย โดยใช้ 2. ออกแบบ และ เขียน โปรแกรมทีม่ ี เขยี นโปรแกรมอย่าง ภาพ สัญลกั ษณ์ ซอฟต์แวรห์ รือสื่อ ซอฟตแ์ วร์หรอื ส่อื เขยี นโปรแกรมอย่าง การใช้เหตุผลเชิง งา่ ยเพ่ือแกป้ ัญหาใน หรือข้อความ และตรวจหา และตรวจหา งา่ ย โดยใช้ ตรรกะอย่างง่าย ชวี ิต ประจำวัน 3. เขียนโปรแกรม ข้อผดิ พลาดของ ขอ้ ผดิ พลาดของ ซอฟตแ์ วร์หรือสอ่ื ตรวจหาขอ้ ผดิ พลาด ตรวจหาขอ้ ผดิ พลาด อยา่ งง่าย โดยใช้ โปรแกรม โปรแกรม และตรวจหา และแกไ้ ข ของ โปรแกรมและ ซอฟต์แวร์ หรือสอื่ 3. ใช้เทคโนโลยีใน 3. ใชอ้ นิ เทอรเ์ น็ต ข้อผิดพลาดและ 3. ใช้อินเทอรเ์ น็ต แก้ไข 4. ใช้เทคโนโลยีใน การสรา้ ง จัด ค้นหาความรู้ 4. แกไ้ ข 3. ใช้ คน้ หาข้อมลู 3. ใช้อนิ เทอร์เนต็ ใน การสร้าง จัดเก็บ หมวดหมู่ คน้ หา รวบรวม ประมวลผล อนิ เทอรเ์ น็ตค้นหา ติดตอ่ ส่ือสาร และ การคน้ หาข้อมูล เรียกใชข้ อ้ มลู ตาม จัดเก็บ เรยี กใช้ และ นำเสนอขอ้ มลู ความรู้ และประเมิน ทำงานรว่ มกนั อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ วัตถุประสงค์ ขอ้ มลู ตาม โดยใชซ้ อฟตแ์ วร์ ความน่าเชอ่ื ถือของ ประเมนิ ความ 4. ใช้เทคโนโลยี วตั ถปุ ระสงค์ 4. ใช้ ตามวัตถปุ ระสงค์ ข้อมลู นา่ เชอื่ ถือของขอ้ มูล สารสนเทศ ทำงาน 5. ใชเ้ ทคโนโลยี เทคโนโลยี 4. รวบรวม ประเมิน 4. รวบรวม ประเมนิ รว่ มกันอยา่ ง สารสนเทศอย่าง สารสนเทศอยา่ ง 5. ใช้เทคโนโลยี นำเสนอข้อมลู และ นำเสนอขอ้ มูลและ ปลอดภัย เขา้ ใจสทิ ธิ ปลอดภยั ปฏบิ ตั ิ ปลอดภัย ปฏบิ ตั ิ สารสนเทศอยา่ ง สารสนเทศ โดยใช้ สารสนเทศ ตาม และหน้าที่ของตน ตามขอ้ ตกลงในการ ตามขอ้ ตกลงใน การ ปลอดภัย ปฏบิ ตั ิ ซอฟต์แวรท์ ี่ วตั ถุประสงค์โดยใช้ เคารพในสทิ ธขิ อง ใช้คอมพวิ เตอร์ ใชค้ อมพิวเตอร์ ตามขอ้ ตกลงในการ หลากหลาย เพอ่ื ซอฟต์แวรห์ รอื ผู้อน่ื แจง้ ผูเ้ กย่ี วข้อง ร่วมกันดแู ลรกั ษา รว่ มกนั ดแู ลรกั ษา ใช้อนิ เทอร์เนต็ แก้ปัญหาใน บรกิ ารบน เมื่อพบขอ้ มูลหรอื อปุ กรณเ์ บ้อื งต้น ใช้ อปุ กรณเ์ บอื้ งต้น ใช้ ชีวิตประจำวนั อนิ เทอรเ์ น็ตท่ี บคุ คลที่ไม่เหมาะสม งานอย่างเหมาะสม งานอยา่ ง เหมาะสม 5. ใช้เทคโนโลยี หลากหลาย เพอื่ สารสนเทศอย่าง แก้ปัญหาใน ปลอดภยั เขา้ ใจ ชีวติ ประจำวัน สิทธิและหนา้ ท่ี ของ 5. ใช้เทคโนโลยี ตน เคารพใน สิทธิ สารสนเทศอย่าง ของผู้อ่นื แจ้ง ปลอดภยั มมี ารยาท ผู้เก่ียวข้องเมื่อพบ เขา้ ใจสิทธแิ ละหนา้ ที่ ข้อมูลหรือบุคคลที่ ของตน เคารพใน ไมเ่ หมาะสม สิทธิ ของผ้อู ืน่ แจง้ ผ้เู ก่ยี วขอ้ ง เมื่อพบ ข้อมูลหรือบุคคล ที่ ไมเ่ หมาะสม
๖๓ ว๑๑๑๐๑วิทยาศาสตร์ คำอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๑ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ เวลา ๑๖๐ ชัว่ โมง ศึกษาและเรียนรู้เก่ียวกับช่ือพืชและสัตว์ที่อาศัยอยู่บริเวณต่างๆ สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ในบริเวณที่ พืชและสัตว์อาศัยอยู่ลักษณะและหนา้ ที่ของส่วนต่างๆของร่างกายมนุษย์สัตว์ และพืชรวมทั้งการทำหน้าที่ร่วมกันของ ส่วนต่างๆของร่างกายมนุษย์ความสำคัญของส่วนต่าง ๆ ของร่างกายตนเองและการดูแลส่วนต่างๆ อย่างถูกต้อง ให้ ปลอดภัยและรกั ษาความสะอาดอย่เู สมอสมบัติท่ีสังเกตได้ของวัสดุที่ใช้ทำวัตถุซ่ึงทำจากวัสดุชนิดเดียวหรอื หลายชนิด ประกอบกันชนิดของวัสดุและจัดกลุ่มวัสดุตามสมบัติที่สังเกตการเกิดเสียงและทิศทางการเคลื่อนที่ของเสียงดาวที่ ปรากฏบนท้องฟ้าในเวลากลางวันและกลางคืนสาเหตุท่ีมองไม่เห็นดาวส่วนใหญ่ในเวลากลางวันลักษณะภายนอกของ หินจากลักษณะเฉพาะตัวที่สังเกต การแก้ปัญหาอย่างง่ายโดยใช้ข้ันตอนการแก้ปัญหา การแสดงลำดับขั้นตอนการ ทำงาน หรือการแก้ปัญหาโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความ ตลอดจนการเขียนโปรแกรมสร้างลำดับของคำส่ังให้ คอมพิวเตอร์ทำงาน ศกึ ษาการใช้งานอุปกรณ์เทคโนโลยีเบ้ืองตน้ การใช้ซอฟต์แวร์เบื้องต้น กาสร้างและจัดเก็บไฟล์ อยา่ งเป็นระบบและการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภัย โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และจิตวิทยาศาสตร์เพ่ือฝึกทักษะในการสืบเสาะหาความรู้ สำรวจ สบื ค้นรวบรวมข้อมูล อธบิ าย แก้ไขปัญหาและนำความร้ไู ปใช้ โดยเชือ่ มโยงความรู้ทางวิทยาศาสตร์ คณติ ศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยีในการคน้ ควา้ สร้างองค์ความรแู้ ละแก้ปัญหาท่ีหลากหลาย เพ่ือให้เกิดความรู้ความคิดความเข้าใจสามารถสื่อสารส่ิงที่เรียนรู้มีความสามารถในการตัดสินใจ นำความรู้ไป ใช้ประโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวันมีจิตวทิ ยาศาสตรจ์ รยิ ธรรมคุณธรรมและคา่ นิยมทเี่ หมาะสม มาตรฐาน/ตัวช้ีวัด ว ๑.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒ ว ๑.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒ ว ๒.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒ ว ๒.๓ ป.๑/๑ ว ๓.๑ ป.๑/๑, ป.๑/๒ ว ๓.๒ ป.๑/๑ ว ๘.๒ ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓, ป.๑/๔, ป.๑/๕ รวมทั้งหมด๑๕ตวั ช้ีวัด
๖๔ คำอธิบายรายวิชาพ้ืนฐาน ว๑๒๑๐๑ วทิ ยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๒ เวลา ๑๖๐ช่วั โมง สบื ค้นข้อมูล สำรวจ ทดลอง อธิบาย อภิปราย ระบุ เปรียบเทียบ เลือกใช้ ยกตวั อย่าง จำแนกปัจจัย ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของพืช ปัจจัยที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและการเจริญเติบโตของพืชและสัตว์ การ ตอบสนองต่อแสง อุณหภูมิ และการสัมผัสร่างกายของมนุษย์พืชและสัตว์ ปัจจัยที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตและการ เจริญเติบโตของมนุษย์ ประโยชน์ของพชื และสัตว์ ในท้องถิ่น ชนิดและสมบัติของวัสดุที่นำมาทำของเล่นของใช้ ในชีวิตประจำวัน แรงที่เกิดจากแม่เหล็ก การนำแม่เหล็กมาใช้ประโยชน์ แรงไฟฟ้าที่เกิดจากการถูวัตถุบางชนิด พลังงานไฟฟ้า เคร่ืองใช้ไฟฟ้าในบ้านที่เปล่ียนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานอื่น การใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด และ ปลอดภัย ประเภทและสมบัติทางกายภาพของดินและเกณฑ์ในการจำแนก ความสำคัญ ของดวงอาทิตย์โดยใช้ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การสืบเสาะหาความรู้ การสำรวจตรวจสอบ การสืบค้นข้อมูล บันทึก จัดกลุ่ม ข้อมูล และการอภิปราย เพื่อให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถนำเสนอส่ือสารสิ่งท่ีเรียนรู้ มีความสามารถในการ ตัดสินใจ เห็นคุณค่าของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน มีจิตวิทยาศาสตร์ คุณธรรมจ ริยธรรม และค่านิยมท่ีเหมาะสมสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไป ประยุกตใ์ ช้กบั ชีวติ ประจำวันไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม มาตรฐาน/ตวั ช้ีวัด ว๑.๑ป. ๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป. ๒/๔, ป. ๒/๕ ว๑.๒ป. ๒/๑ ว๓.๑ป. ๒/๑, ป.๒/๒ ว๔.๑ป. ๒/๑,ป.๒/๒, ป.๒/๓ ว๕.๑ป. ๒/๑, ป.๒/๒ ว๖.๑ป. ๒/๑ ว๗.๑ป. ๒/๑ ว๘.๑ป. ๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป. ๒/๔, ป. ๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗, ป.๒/๘ รวมท้ังหมด ๒๓ ตัวช้วี ัด
๖๕ ว๑๓๑๐๑ วิทยาศาสตร์ คำอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓ กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์ เวลา ๑๖๐ ช่ัวโมง สังเกต สืบค้นข้อมูล สำรวจ ทดลอง อธิบาย อภิปราย เปรียบเทียบ จำแนก ระบุ บอก นำเสนอ ลักษณะต่าง ๆ ของส่ิงมีชีวิตใกล้ตัว การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม สิ่งมีชีวิต บางชนิดที่สูญพันธ์ุไปแล้ว และที่ดำรงพันธ์ุมาจนถึงปัจจุบัน ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่นของตน และอธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับ สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ และอภิปรายการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถ่ิน การอนุรักษ์ทรัพยากร ดิน น้ำ และหินในชุมชน การใช้ทรัพยากรธรรมชาติท่ีก่อให้เกิดปัญหาส่ิงแวดล้อมในท้องถ่ิน การใช้ทรัพยากรธรรมชาติ อย่างประหยัด คุ้มค่า และมีส่วนร่วมในการปฏิบัติ ชนิดและสมบัติของวัสดุท่ีเป็นส่วนประกอบ ของของเล่น ของใช้ การใช้ประโยชน์ของวัสดุแต่ละชนิด ผลของการเปลี่ยนแปลงที่เกิดข้ึน กับวัสดุเมื่อถูกแรงกระทำ หรือ ทำให้ร้อนขึ้นหรือทำให้เย็นลง ประโยชน์และอันตรายที่อาจเกิดข้ึน เนื่องจากการเปล่ียนแปลงของวัสดุ ผลของการ ออกแรงท่ีกระทำต่อวัตถุ การตกของวัตถุสู่พื้นโลกและอธิบายแรงท่ีโลกดึงดูดวัตถุ แหล่งพลังงานธรรมชาติท่ีใช้ผลิต ไฟฟ้า ความสำคัญของพลังงานไฟฟ้า และเสนอวิธีการใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัดและปลอดภัย สมบัติทางกายภาพของ น้ำ จากแหล่งน้ำในท้องถิ่นและนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ส่วนประกอบของอากาศและความสำคัญของอากาศ การ เคล่ือนท่ีของอากาศที่มีผลจากความแตกต่างของอุณหภูมิ การข้ึน – ตก ของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ การเกิด กลางวัน กลางคนื และการกำหนดทิศ โดยใชก้ ระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ การสบื เสาะหาความรู้ การสำรวจ ตรวจสอบ การสบื ค้นขอ้ มลู บนั ทกึ จดั กลุ่มขอ้ มลู และการอภิปราย เพ่ือให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถนำเสนอสื่อสารส่ิงท่ีเรียนรู้ มีความสามารถในการ ตัดสินใจ เห็นคุณค่าของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน มีจิตวิทยาศาสตร์ คุณธรรมจริยธรรม และค่านิยมที่เหมาะสมสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไป ประยกุ ตใ์ ชก้ บั ชีวิตประจำวันได้อยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะสม มาตรฐาน/ตวั ช้ีวดั ว๑.๒ป. ๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป. ๓/๔, ว๒.๑ป. ๓/๑ ว๒.๒ป. ๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓ ว๓.๑ป. ๓/๑, ป.๓/๒ ว๓.๒ป. ๓/๑, ป.๓/๒ ว๔.๑ป. ๓/๑, ป.๓/๒ ว๕.๑ป. ๓/๑, ป.๓/๒ ว ๖.๑ป. ๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓
๖๖ ว๗.๑ป. ๓/๑ ว ๘.๑ป. ๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป. ๓/๔, ป. ๓/๕, ป.๓/๖, ป.๓/๗, ป. ๓/๘ รวมทั้งหมด ๒๘ ตัวชว้ี ั ว๑๔๑๐๑ วิทยาศาสตร์ คำอธิบายรายวิชาพื้นฐาน ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๔ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์ เวลา ๑๖๐ ชั่วโมง ศึกษาและเรียนรเู้ กยี่ วกบั หน้าท่ีของราก ลำต้น ใบและดอกของพืชดอก ความสำคัญของการถา่ ยทอดลกั ษณะ ทางพันธุกรรม สารพันธุกรรม การเปล่ียนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลต่อส่ิงมีชีวิต ความหลากหลายทางชีวภาพและ วิวัฒนาการของส่ิงมีชีวิต การจำแนกส่ิงมีชีวิตโดยใช้ความเหมือนและความแตกต่างของลักษณะของสิ่งมีชีวิตออกเป็น กลุ่มพืช กลุ่มสัตว์ และกลุ่มที่ไม่ใช่พืชและสัตว์ การจำแนกพืชออกเป็นพืชดอก และพืชไม่มีดอก การจำแนก สัตว์ออกเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ลักษณะเฉพาะ ที่สังเกตได้ของสัตว์มีกระดูกสันหลัง ในกลุ่มปลากลุ่มสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกกลุ่มสัตว์เล้ือยคลานกลุ่มนกและกลุ่มสัตว์เล้ียงลูกด้วยน้ำนม สมบัติทาง กายภาพ ด้านความแข็ง สภาพยืดหยุ่น การนำความร้อน และการนำไฟฟ้าของวัสดุ สมบัติของสสารท้ัง๓สถานะจาก ข้อมูลท่ีได้จากการสังเกตมวลการต้องการที่อยู่รูปร่างและปริมาตรของสสาร การใช้เคร่ืองมือเพื่อวัดมวลและปริมาตร ของสสารทั้ง๓สถานะ ผลของแรงโน้มถ่วง ท่ีมีต่อวตั ถุ การใชเ้ ครือ่ งช่ังสปรงิ ในการวัดนำ้ หนักของวัตถุ มวลของวัตถุที่ มีผลต่อการเปลี่ยนแปลง การเคลื่อนที่ของวัตถุ การจำแนกวัตถุเป็นตัวกลางโปร่งใส ตัวกลางโปร่งแสง และ วัตถุทึบแสง จากลักษณะการมองเห็นส่ิงต่าง ๆ ผ่านวัตถุนั้นเป็นเกณฑ์ แบบรูปเส้นทางการข้ึนและตกของดวงจันทร์ การสร้างแบบจำลองท่ี อธิบายแบบรูปการเปลี่ยนแปลงรูปร่างปรากฏของดวงจันทร์ องค์ประกอบของระบบสุริยะ คาบการโคจรของดาวเคราะห์ต่าง ๆ การใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบายการทำงาน การคาดการณ์ ผลลัพธ์จากปัญหาอย่างง่าย การออกแบบและเขียนโปรแกรมอย่างง่าย การใช้อินเทอร์เน็ตค้นหาความรู้และประเมิน ความน่าเชื่อถือของข้อมูล การรวบรวมประเมินนำเสนอข้อมูลและสารสนเทศโดยใช้ซอฟต์แวร์ที่หลากหลาย การใช้ เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภัย สทิ ธิและหน้าท่ีของตน เคารพในสิทธิของผู้อื่น และแจง้ ผู้เกย่ี วข้องเมื่อพบข้อมูล หรือบคุ คลที่ไม่เหมาะสม โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เพ่ือฝึกทักษะการบรรยาย การใช้ข้อมูล การจำแนก การระบุ การ อภิปราย การเปรียบเทียบ การสังเกต การใช้เคร่ืองมือ การยกตัวอย่าง การใช้หลักฐานเชิงประจักษ์จากการทดลอง การออกแบบชิ้นงาน การแลกเปล่ียนความคิดกับผู้อื่น การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีอวกาศ การสร้างแบบจำลอง การ พยากรณ์ การใช้แนวคิดเชิงคำนวณ การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร การแก้ปัญหา การใช้ เหตุผลเชิงตรรกะ การคาดการณ์ผลลัพธ์ การออกแบบ การเขียนโปรแกรม การใช้อินเทอร์เน็ต การรวบรวมการ ประเมนิ การนำเสนอ และการนำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์
๖๗ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม เกิดการมี เหตุผล การทำงานอย่างเป็นข้ันตอนและเป็นระบบ มีประสิทธิภาพ มีจริยธรรม เคารพในสิทธิของผู้อ่ืน มี ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปญั หา ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวิต และความสามารถในการใช้เทคโนโลยีได้อย่างมปี ระสิทธิภาพ มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ว ๒.๓ ป.๔/๑ ว ๑.๒ ป.๔/๑ ว ๓.๑ ป.๔/๑ ป.๔/๒ ป.๔/๓ ว ๑.๓ ป.๔/๑ ป.๔/๒ ป.๔/๓ ป.๔/๔ ว ๘.๒ ป.๔/๑ ป.๔/๒ ป.๔/๓ ป.๔/๔ ป.๔/๕ ว ๒.๑ ป.๔/๑ ป.๔/๒ ป.๔/๓ ป.๔/๔ ว ๒.๒ ป.๔/๑ ป.๔/๒ ป.๔/๓ รวมตวั ชี้วดั ๒๑ ตวั ชีว้ ดั
๖๘ คำอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน ว๑๕๑๐๑ วิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี ๕ เวลา ๑๖๐ ช่ัวโมง สังเกตและระบุส่วนประกอบของดอกและโครงสร้างท่ีเก่ียวข้องกับการสืบพันธ์ุของพืชดอก อธิบายการ สืบพันธ์ุของพืชดอก การขยาย พันธุ์พืช วัฏจักรชีวิตของพืชดอกบางชนิด การสืบพันธุ์และการขยายพันธุ์ของสัตว์ วัฏจกั รชวี ติ ของสัตวบ์ างชนดิ สำรวจ เปรียบเทียบและระบุลักษณะของตนเองกับคนในครอบครวั การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ของสิ่งมีชีวิตในแต่ละรุ่น จำแนกพืชออกเป็น พืชดอก และพืชไม่มีดอก ระบุลักษณะของพืชดอกที่เป็นพืชใบ เล้ียงเดี่ยว และพืชใบเลย้ี งคู่ โดยใช้ลักษณะภายนอกเป็นเกณฑ์ จำแนกสัตว์ออกเป็นกลุ่มโดยใช้ลักษณะภายในบาง ลกั ษณะและลักษณะภายนอกเปน็ เกณฑ์ ทดลอง อธิบายและอภิปราย สมบัติของวัสดุชนิด ต่าง ๆ เกี่ยวกับความยืดหยุ่น ความแข็ง ความเหนียว การนำความร้อน การนำไฟฟ้า และ ความหนาแน่น สืบค้นข้อมูลและอภิปรายการนำวัสดุไปใช้ในชีวิต ประจำวัน การหาแรงลัพธ์ของแรงสองแรง ความดันอากาศ ความดันของของเหลว แรงพยุงของของเหลว การลอยตัว และการจมของวัตถุ แรงเสียดทาน การเกิดเสียงและการเคลื่อนท่ี ของเสียงทดลองและอธิบายการเกิดเสียงสูง เสียงต่ำ เสียงดัง เสียงค่อย อนั ตรายทเ่ี กดิ ข้ึนเม่ือฟังเสียงดงั มาก ๆ การเกิดเมฆ หมอก น้ำค้าง ฝน และ ลกู เห็บ การเกดิ วัฏจักรน้ำ การเกิดลม และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชวี ิตประจำวัน ออกแบบ และสร้าง เครอื่ งมอื อย่างง่ายในการวัดอณุ หภูมิ ความชนื้ และความกดอากาศ โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์การ สืบเสาะหาความรกู้ ารสำรวจตรวจสอบการสบื คน้ ข้อมูลบันทึกจัดกลุ่มข้อมลู และการอภปิ ราย เพ่ือให้เกิดความรู้ความคิดความเข้าใจสามารถนำเสนอส่ือสารสิ่งท่ีเรียนรู้มีความสามารถในการตัดสินใจเห็น คุณค่าของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันมีจิตวิทยาศาสตร์จริยธรรมคุณธรรมและค่านิยมที่เหมาะสม สามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับ ชวี ิตประจำวนั ไดอ้ ยา่ งถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตัวชี้วดั ว๑.๑ ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕ ว๑.๒ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕ ว๓.๑ป.๕/๑, ป.๕/๒ ว๔.๑ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔ ว๔.๒ป.๕/๑ ว๕.๑ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔ ว๖.๑ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔ ว๗.๑ป.๕/๑ ว๘.๑ป.๕/๑, ป.๕/๒, ป.๕/๓, ป.๕/๔, ป.๕/๕, ป.๕/๖, ป.๕/๗, ป.๕/๘ รวมทั้งหมด ๓๔ ตัวชีว้ ัด
๖๙ ว๑๖๑๐๑ วิทยาศาสตร์ คำอธิบายรายวิชาพืน้ ฐาน ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๖ กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ เวลา ๑๖๐ ชั่วโมง อธิบาย สำรวจ อภิปราย สืบค้นข้อมูล วิเคราะห์ ทดลอง มีส่วนร่วม จำแนก สร้างแบบจำลองก าร เจรญิ เตบิ โตของมนษุ ย์จากวัยแรกเกดิ จนถึงวัยผ้ใู หญ่ การทำงานที่สัมพนั ธก์ ันของระบบยอ่ ยอาหาร ระบบหายใจ และ ระบบหมุนเวียนเลือดของมนุษย์ การเจริญเติบโตของมนุษย์จากวัยแรกเกิดจนถึงวัยผู้ใหญ่ การเจริญเติบโตของ มนุษย์จากวัยแรกเกิดจนถึงวัยผู้ใหญ่ ความสัมพันธ์ของกลุ่มส่ิงมีชีวิตในแหล่งท่ีอยู่ต่าง ๆ ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิต กับส่ิงมีชีวิตในรูปของโซ่อาหารและสายใยอาหาร ความสัมพันธ์ระหว่างการดำรงชีวิตของส่ิงมีชีวิต กับ สภาพแวดล้อมในท้องถ่ิน แหล่งทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละท้องถ่ินที่เป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิต ผลของการ เพ่ิมข้ึนของประชากรมนุษย์ต่อการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ผลต่อส่ิงมีชีวิตจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมทังโดย ธรรมชาติและโดยมนุษย์ แนวทางในการดแู ลรักษาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ ม การดูแลรักษาสิง่ แวดล้อมใน ท้องถิ่น สมบัติของของแข็ง ของเหลวและแก๊ส สารเป็นกลุ่มโดยใช้สถานะหรือเกณฑ์อ่ืนที่กำหนดเอง วิธีการแยก สารบางชนดิ ท่ผี สมกนั โดยการร่อน การตกตะกอน การกรอง การระเหิด การระเหยแห้ง ประเภทของสารตา่ ง ๆ ท่ีใช้ ในชีวิตประจำวันโดยใช้สมบัติและการใช้ประโยชน์ของสารเป็นเกณฑ์ การเลือกใช้สารแต่ละประเภทได้อย่า ง ถกู ตอ้ งและปลอดภัย สมบัติของสารเมอ่ื สารเกิดการละลายและเปลย่ี นสถานะ เปล่ียนแปลงทีท่ ำให้เกิดสารใหมแ่ ละ มีสมบัติเปลี่ยนแปลงไป การเปล่ียนแปลงของสารท่ีก่อให้เกิดผลต่อส่ิงมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม การต่อ วงจรไฟฟ้าอย่างง่าย ตัวนำไฟฟ้าและฉนวนไฟฟ้า การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ การต่อหลอดไฟฟ้าท้ังแบบอนุกรม แบบขนาน และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ประเภทของหิน โดยใช้ลักษณะของหิน สมบัติของหินเป็นเกณฑ์ และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ การเปลี่ยนแปลงของหิน ธรณีพิบัติภัยที่มีผลต่อมนุษย์และ สภาพแวดล้อมในท้องถิ่น การเกิดฤดู ข้างข้ึน ข้างแรม สุริยุปราคา จันทรุปราคา และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ ความก้าวหน้าและประโยชน์ ของเทคโนโลยอี วกาศ ทรัพยากรในท้องถิ่นและการนำไปใช้ ปัญหาการใช้ ทรัพยากร ส่ิงแวดล้อมในท้องถิ่น ปัญหาการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชนและแนวทางแก้ปัญหา การ จดั การขยะในชมุ ชน โดยใชก้ ระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ การสบื เสาะหาความรู้ การสำรวจตรวจสอบ การ สบื ค้นขอ้ มูล บนั ทึก จัดกลุ่มข้อมลู และการอภิปราย เพ่ือให้เกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ สามารถนำเสนอส่ือสารส่ิงท่ีเรียนรู้ มีความสามารถในการ ตัดสินใจ เห็นคุณค่าของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน มีจิตวิทยาศาสตร์ คุณธรรมจริยธรรม และค่านิยมท่ีเหมาะสมสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไป ประยกุ ตใ์ ช้กับชีวติ ประจำวันได้อยา่ งถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตัวชี้วดั ว๑.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓
๗๐ ว๒.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓ ว๒.๒ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕ ว ๓.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕ ว๓.๒ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓ ว๕.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕ ว๖.๑ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓ ว๗.๑ป.๖/๑ ว๗.๒ป.๖/๑ ว๘.๑ ป.๖/๑, ป.๖/๒, ป.๖/๓, ป.๖/๔, ป.๖/๕, ป.๖/๖, ป.๖/๗, ป.๖/๘ รวมท้ังหมด ๓๗ ตัวช้วี ัด
๗๑ คำอธบิ ายรายวชิ า รายวชิ าพ้ืนฐาน กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดบั ประถมศึกษา รายวิชาพ้นื ฐาน จำนวน ๑๒๐ ชั่วโมง ส ๑๑๑๐๑ สังคมศึกษาฯ จำนวน ๑๒๐ ชั่วโมง ส ๑๒๑๐๑ สังคมศึกษาฯ จำนวน ๑๒๐ ชั่วโมง ส ๑๓๑๐๑ สังคมศึกษาฯ จำนวน ๑๒๐ ช่วั โมง ส ๑๔๑๐๑ สังคมศึกษาฯ จำนวน ๑๒๐ ช่ัวโมง ส ๑๕๑๐๑ สังคมศึกษาฯ จำนวน ๑๒๐ ชวั่ โมง ส ๑๖๑๐๑ สังคมศกึ ษาฯ ส ๑๑๑๐๒ ประวัติศาสตร์ จำนวน ๔๐ ชวั่ โมง ส ๑๒๑๐๒ ประวัติศาสตร์ จำนวน ๔๐ ชว่ั โมง ส ๑๓๑๐๒ ประวัติศาสตร์ ส ๑๔๑๐๒ ประวัติศาสตร์ จำนวน ๔๐ ชว่ั โมง ส ๑๕๑๐๒ ประวัติศาสตร์ จำนวน ๔๐ ชว่ั โมง ส ๑๖๑๐๒ ประวัติศาสตร์ จำนวน ๔๐ ชว่ั โมง จำนวน ๔๐ ชั่วโมง
๗๒ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม ทาไมต้องเรียนสังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สังคมโลกมีการเปลี่ยนแปลงอยา่ งรวดเร็วตลอดเวลา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และ วฒั นธรรม ช่วยใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ ความเขา้ ใจ วา่ มนุษยด์ ารงชีวิตอยา่ งไร ท้งั ในฐานะปัจเจกบุคคล และการอยู่ ร่วมกนั ในสังคม การปรับตวั ตามสภาพแวดลอ้ ม การจดั การทรัพยากรท่ีมีอยอู่ ยา่ งจากดั นอกจากน้ี ยงั ช่วยใหผ้ เู้ รียน เขา้ ใจถึงการพฒั นา เปล่ียนแปลงตามยคุ สมยั กาลเวลา ตามเหตุปัจจยั ตา่ งๆ ทาใหเ้ กิดความเขา้ ใจในตนเอง และผอู้ ่ืน มีความอดทน อดกล้นั ยอมรับในความแตกตา่ ง และมีคณุ ธรรม สามารถนาความรู้ไปปรับใชใ้ นการดาเนินชีวิต เป็น พลเมืองดีของประเทศชาติ และสังคมโลก เรียนรู้อะไรในสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรมวา่ ดว้ ยการอยู่ร่วมกนั ในสังคม ที่มีความเชื่อม สัมพนั ธก์ นั และมีความแตกต่างกนั อยา่ งหลากหลาย เพื่อช่วยใหส้ ามารถปรับตนเองกบั บริบทสภาพแวดลอ้ ม เป็น พลเมืองดี มีความรับผดิ ชอบ มีความรู้ ทกั ษะ คุณธรรม และคา่ นิยมท่ีเหมาะสม โดยไดก้ าหนดสาระต่างๆไว้ ดงั น้ี • ศาสนา ศีลธรรมและจริยธรรม แนวคิดพ้ืนฐานเกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หลกั ธรรมของ พระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนบั ถือ การนาหลกั ธรรมคาสอนไปปฏิบตั ิในการพฒั นาตนเอง และการอยรู่ ่วมกนั อย่างสันติสุข เป็ นผูก้ ระทาความดี มีค่านิยมท่ีดีงาม พฒั นาตนเองอยู่เสมอ รวมท้งั บาเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมและ ส่วนรวม • หน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวิต ระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบนั การ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยท์ รงเป็ นประมุข ลกั ษณะและความสาคญั การเป็ นพลเมืองดี ความแตกต่างและความหลากหลายทางวฒั นธรรม ค่านิยม ความเช่ือ ปลูกฝังค่านิยมด้านประชาธิปไตยอันมี พระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมุข สิทธิ หนา้ ท่ี เสรีภาพการดาเนินชีวิตอยา่ งสนั ติสุขในสงั คมไทยและสังคมโลก • เศรษฐศาสตร์ การผลิต การแจกจ่าย และการบริโภคสินคา้ และบริการ การบริหารจดั การทรัพยากรท่ีมี อยู่อย่างจากัดอย่างมีประสิทธิภาพ การดารงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ และการนาหลักเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ใน ชีวติ ประจาวนั • ภูมิศาสตร์ ลกั ษณะของโลกทางกายภาพ ลกั ษณะทางกายภาพ แหล่งทรัพยากร และภูมิอากาศของ ประเทศไทย และภมู ิภาคต่างๆ ของโลก การใชแ้ ผนท่ีและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ความสมั พนั ธก์ นั ของสิ่งต่างๆ • ระบบธรรมชาติ ความสัมพนั ธ์ของมนุษยก์ บั สภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติ และส่ิงที่มนุษยส์ ร้างข้ึน การ นาเสนอขอ้ มูลภูมิสารสนเทศ การอนุรักษส์ ่ิงแวดลอ้ มเพื่อการพฒั นาที่ยง่ั ยนื
๗๓ คุณภาพผ้เู รียน จบช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๓ • ไดเ้ รียนรู้เรื่องเก่ียวกบั ตนเองและผทู้ ี่อยรู่ อบขา้ ง ตลอดจนสภาพแวดลอ้ มในทอ้ งถ่ิน ที่อยู่อาศยั และ เช่ืองโยงประสบการณ์ไปสู่โลกกวา้ ง • ผเู้ รียนไดร้ ับการพฒั นาให้มีทกั ษะกระบวนการ และมีขอ้ มลู ท่ีจาเป็นตอ่ การพฒั นาใหเ้ ป็น ผมู้ ีคุณธรรม จริยธรรม ประพฤติปฏิบตั ิตามหลกั คาสอนของศาสนาที่ตนนบั ถือ มีความเป็ นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ การ อยรู่ ่วมกนั และการทางานกบั ผอู้ ่ืน มีส่วนร่วมในกิจกรรมของหอ้ งเรียน และไดฝ้ ึกหดั ในการตดั สินใจ • ไดศ้ ึกษาเรื่องราวเก่ียวกบั ตนเอง ครอบครัว โรงเรียน และชุมชนในลกั ษณะการบูรณาการ ผเู้ รียนได้ เข้าใจแนวคิดเก่ียวกับปัจจุบันและอดีต มีความรู้พ้ืนฐานทางเศรษฐกิจได้ข้อคิดเกี่ยวกับรายรับ-รายจ่ายของ ครอบครัว เขา้ ใจถึงการเป็นผผู้ ลิต ผูบ้ ริโภค รู้จกั การออมข้นั ตน้ และวธิ ีการเศรษฐกิจพอเพยี ง • ไดร้ ับการพฒั นาแนวคิดพ้ืนฐานเกี่ยวกบั ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หน้าท่ีพลเมือง เศรษฐศาสตร์ ประวตั ิศาสตร์ และภูมิปัญญา เพอ่ื เป็นพ้นื ฐานในการทาความเขา้ ใจในข้นั ท่ีสูงต่อไป จบช้ันประถมศึกษาปี ท่ี ๖ • ได้เรียนรู้เรื่องของจงั หวดั ภาค และประเทศของตนเอง ท้งั เชิงประวตั ิศาสตร์ ลกั ษณะทางกายภาพ สังคม ประเพณี และวฒั นธรรม รวมท้งั การเมืองการปกครอง สภาพเศรษฐกิจโดยเนน้ ความเป็นประเทศไทย • ไดร้ ับการพฒั นาความรู้และความเขา้ ใจ ในเรื่องศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ปฏิบตั ิตนตามหลกั คาสอน ของศาสนาที่ตนนบั ถือ รวมท้งั มีส่วนร่วมศาสนพธิ ี และพิธีกรรมทางศาสนามากยงิ่ ข้นึ • ไดศ้ ึกษาและปฏิบตั ิตนตามสถานภาพ บทบาท สิทธิหนา้ ที่ในฐานะพลเมืองดีของทอ้ งถิ่น จงั หวดั ภาค และประเทศ รวมท้งั ไดม้ ีส่วนร่วมในกิจกรรมตามขนบธรรมเนียมประเพณี วฒั นธรรม ของทอ้ งถ่ินตนเองมากยง่ิ ข้นึ • ไดศ้ ึกษาเปรียบเทียบเรื่องราวของจงั หวดั และภาคต่างๆของประเทศไทยกบั ประเทศเพื่อนบา้ น ไดร้ ับ การพัฒนาแนวคิดทางสังคมศาสตร์ เกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริ ยธรรม หน้าที่พลเมือง เศร ษฐศาสตร์ ประวตั ิศาสตร์ และภูมิศาสตร์เพื่อขยายประสบการณ์ไปสู่การทาความเขา้ ใจ ในภูมิภาค ซีกโลกตะวนั ออกและ ตะวนั ตกเกี่ยวกบั ศาสนา คณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นิยมความเช่ือ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วฒั นธรรม การดาเนินชีวิต การจดั ระเบียบทางสังคม และการเปลี่ยนแปลงทางสังคมจากอดีตสู่ปัจจุบนั • เขา้ ใจหลกั การแกป้ ัญหาเบ้ืองตน้ มีทกั ษะการใชค้ อมพิวเตอร์ในการคน้ หาขอ้ มูล เก็บรักษา ขอ้ มลู สร้าง ภาพกราฟิ ก สร้างงานเอกสาร นาเสนอขอ้ มูล และสร้างชิ้นงานอยา่ งมีจิตสานึกและรับผดิ ชอบ • รู้และเขา้ ใจเก่ียวกบั อาชีพ รวมท้งั มีความรู้ ความสามารถและคุณธรรมที่สมั พนั ธ์กบั อาชีพ
๗๔ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระท่ี ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเขา้ ใจประวตั ิ ความสาคญั ศาสดา หลกั ธรรมของพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาท่ีตน นบั ถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกตอ้ ง ยดึ มน่ั และปฏิบตั ิตามหลกั ธรรม เพ่ืออยรู่ ่วมกนั อยา่ งสันติสุข มาตรฐาน ส ๑.๒ เขา้ ใจ ตระหนกั และปฏิบตั ิตนเป็นศาสนิกชนท่ีดี และธารงรักษาพระพทุ ธศาสนาหรือ ศาสนาที่ตนนบั ถือ สาระที่ ๒ หน้าทพ่ี ลเมือง วฒั นธรรม และการดาเนินชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เขา้ ใจและปฏิบตั ิตนตามหนา้ ที่ของการเป็นพลเมืองดี มีคา่ นิยมท่ีดีงาม และ ธารงรักษาประเพณีและวฒั นธรรมไทย ดารงชีวติ อยรู่ ่วมกนั ในสงั คมไทย และ สงั คมโลก อยา่ งสันติสุข มาตรฐาน ส ๒.๒ เขา้ ใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบนั ยดึ มนั่ ศรัทธา และธารงรักษาไวซ้ ่ึง การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมขุ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เขา้ ใจและสามารถบริหารจดั การทรัพยากรในการผลิตและการบริโภคการใช้ ทรัพยากรท่ีมี อยจู่ ากดั ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพและคมุ้ ค่า รวมท้งั เขา้ ใจ หลกั การของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดารงชีวิตอยา่ งมีดุลยภาพ มาตรฐาน ส ๓.๒ เขา้ ใจระบบ และสถาบนั ทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกิจ และความจาเป็นของการร่วมมือกนั ทางเศรษฐกิจในสังคมโลก สาระที่ ๕ ภูมศิ าสตร์ เขา้ ใจลกั ษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพนั ธข์ องสรรพส่ิงซ่ึงมีผล ตอ่ กนั และ มาตรฐาน ส ๕.๑ กนั ในระบบของธรรมชาติ ใชแ้ ผนท่ีและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ในการคน้ หาวิเคราะห์ สรุป และใช้ขอ้ มูลภูมิสารสนเทศอยา่ งมีประสิทธิภาพ มาตรฐาน ส ๕.๓ เขา้ ใจปฏิสมั พนั ธ์ระหวา่ งมนุษยก์ บั สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพที่ก่อให้ เกิดการสร้างสรรคว์ ฒั นธรรม มีจิตสานึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ทรัพยากรและสิ่งแวดลอ้ ม เพ่ือการพฒั นาที่ยงั่ ยนื
๗๕ ตัวชวี้ ัดชน้ั ปี สาระท่ี ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาท่ตี นบั ถแื ละ ศาสนาอืน่ มีศรัทธาทถ่ี ูกต้อง ยึดมนั่ และปฏิบตั ติ ามหลักธรรม เพอ่ื อย่รู ่วมกันอยา่ งสนั ตสิ ุข ตัวชีว้ ัดชนั้ ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. บอกพทุ ธประวตั หิ รือ ๑. บอกความ สำคัญ ๑. อธบิ ายความสำคัญ ๑. อธิบายความสำคัญ ๑. วเิ คราะห์ ๑. วิเคราะห์ ประวตั ขิ องศาสดาทต่ี น ของพระพุทธ ของพระพุทธศาสนา ของพระพุทธ- ศาสนา ความสำคญั ของ ความสำคญั ของ นับถอื โดยสังเขป ศาสนาหรือศาสนาที่ หรือศาสนาท่ีตนนับถอื หรอื ศาสนาที่ตน พระพทุ ธศาสนาใน ตนนบั ถอื ในฐานะทีเ่ ป็นรากฐาน นับถอื ในฐานะเป็น พระพทุ ธศาสนา หรือ ฐานะเป็นศาสนา ๒. ชน่ื ชมและบอก ๒. สรปุ สำคัญของวัฒนธรรม ศูนยร์ วมจติ ใจของ ประจำชาติ หรือ พทุ ธประวตั ติ ง้ั แต่ ไทย ศาสนิกชน ศาสนาท่ีตนนับถือใน ความ สำคัญของ แบบอยา่ งการดำเนิน ประสตู จิ นถึงการออก ศาสนาทีต่ น นบั ถือ ชวี ิตและข้อคดิ จาก ผนวช หรือประวัติ ๒. สรปุ พทุ ธประวตั ิ ๒. สรุปพุทธประวตั ิ ฐานะท่ีเป็นมรดกทาง ศาสดาทีต่ นนับถอื ๒. สรุป ประวตั สิ าวก ชาดก/ ตามทก่ี ำหนด ตั้งแตก่ ารบำเพญ็ เพียร ตัง้ แตบ่ รรลุธรรมจนถึง วฒั นธรรมและหลักใน จนถึงปรินิพพาน หรือ ประกาศธรรม หรือ พุทธประวัติตัง้ แต่ เรื่องเล่าและศาสนิกชน ๓. ชืน่ ชมและบอก ประวตั ิของศาสดาที่ ประวตั ศิ าสดา การพัฒนาชาตไิ ทย ตัวอยา่ งตามท่ีกำหนด ตนนบั ถอื ตามท่ี ทตี่ นนับถอื ตามท่ี ปลงอายสุ งั ขาร แบบอยา่ งการดำเนิน กำหนด กำหนด ๒. สรปุ พทุ ธประวตั ิ ๓. บอกความหมาย ชวี ิตและข้อคิดจาก ๓. เหน็ คณุ ค่าและ จนถงึ สังเวชนยี ประวัตสิ าวก ชาดก ๓. ช่ืนชมและบอก ประพฤติตนตาม ตั้งแตเ่ สดจ็ กรุง ความสำคญั และเคารพ เร่อื งเลา่ และศาสนกิ แบบอยา่ งการดำเนิน สถานหรือประวัติ พระรตั นตรัย ปฏบิ ตั ิ ชนตัวอยา่ งตามที่ แบบอยา่ งการดำเนนิ ชวี ิตและขอ้ คิดจาก กบิลพสั ด์ุ จนถึงพุทธ ตามหลักธรรมโอวาท ๓ กำหนด ชวี ติ และข้อคิดจาก ประวตั สิ าวก ชาดก ศาสดาทีต่ น นับ ในพระพุทธศาสนาหรือ ประวตั ิสาวก ชาดก เรอื่ งเลา่ และศาสนกิ กิจสำคัญหรือประวัติ หลักธรรมของศาสนาที่ ๔. บอกความหมาย เรื่องเลา่ และศาสนิก ถือตามท่ีกำหนด ตนนับถอื ตามที่ ชนตวั อยา่ งตามท่ี ชน ตัวอย่างตาม ศาสดาทตี่ นนบั ถือ ๓ เห็นคณุ คา่ และ กำหนด ความสำคัญ และ กำหนด ประพฤตติ นตาม ๔. เห็นคุณค่าและสวด เคารพพระรตั นตรยั ทก่ี ำหนด ตามที่กำหนด แบบอยา่ งการ มนตแ์ ผเ่ มตตา มสี ติท่ี ปฏบิ ตั ิตามหลกั ธรรม ๔. บอกความ หมาย ดำเนินชีวิต และ เป็นพ้ืนฐานของสมาธิ โอวาท ๓ ในพระพุทธ ๔. แสดงความเคารพ ๓. เหน็ คุณค่าและ ขอ้ คิดจากประวตั ิ ในพระพทุ ธ ศาสนาหรอื หลกั ธรรม ความสำคัญของพระ สาวก ชาดก เรอื่ ง ศาสนา หรือ ของศาสนาที่ตนนับถอื ไตรปิฏก หรอื คมั ภีร์ พระรตั นตรยั ปฏิบัติ ประพฤติตนตาม การพัฒนาจิตตาม ตามท่กี ำหนด ของศาสนาทีต่ น ตามไตรสกิ ขาและ แบบอยา่ งการดำเนิน เลา่ และศาสนิกชน แนวทางของศาสนาทต่ี น นับถือ หลกั ธรรมโอวาท ๓ ชวี ติ และข้อคดิ จาก ตัวอยา่ งตาม นบั ถือตามทกี่ ำหนด พระพุทธศาสนาหรือ ประวัติสาวก ชาดก ทกี่ ำหนด ๕. แสดง หลักธรรมของศาสนา เรอื่ งเลา่ และศาสนกิ ทีต่ นนับถือตามท่ี ชนตวั อยา่ งตามท่ี ๔. วเิ คราะห์ ความเคารพ กำหนด กำหนด พระรตั นตรัย และ ความสำคัญ ปฏิบตั ติ ามหลกั ธรรม ๔. อธิบาย และเคารพ โอวาท ๓๔ ใน พระรตั นตรยั พระพทุ ธศาสนาหรือ องคป์ ระกอบและ ปฏิบตั ติ าม หลักธรรมของศาสนา ความสำคญั ของพระ ไตรสกิ ขาและ ทต่ี นนับถอื ตาม ไตรปิฏก หรอื คัมภีร์ หลกั ธรรมโอวาท ๓ ทกี่ ำหนด ของศาสนาทตี่ นนบั ถือ ในพระพุทธศาสนา
๗๖ ตวั ชี้วดั ชน้ั ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๕. ชน่ื ชมการทำ ๖. เห็นคณุ ค่าและสวด ๕. ช่ืนชมการทำ ๕. แสดงความเคารพ หรอื หลกั ธรรมของศาสนาที่ ความดขี องตนเอง มนต์ แผ่เมตตา มสี ติ ความดขี องตนเอง ตนนับถือตามท่กี ำหนด บุคคล ใน ทเ่ี ป็นพ้ืนฐานของ บุคคลในครอบครวั พระรตั นตรัยและปฏบิ ตั ิ ๕. ช่นื ชมการทำความดขี อง ครอบครัวและใน โรงเรียนและชุมชน บุคคลในประเทศตามหลัก โรงเรียนตามหลกั สมาธใิ นพระพทุ ธ- ตามหลกั ศาสนา ตาม ศาสนา ศาสนา พร้อมทัง้ บอกแนว พรอ้ มทั้งบอกแนวปฏบิ ัติใน ๖. เห็นคุณค่าและ ศาสนาหรือการพฒั นา ปฏิบัติในการ ไตรสกิ ขาและหลกั ธรรม การดำเนนิ ชีวิต สวดมนต์ แผเ่ มตตา จติ ตามแนวทางของ ดำเนินชีวติ ๖. เห็นคุณคา่ และสวดมนต์ มีสติทีเ่ ปน็ พื้นฐาน ศาสนาท่ตี น ๖. เห็นคณุ ค่า โอวาท ๓ ใน แผ่เมตตาและบรหิ ารจติ ของสมาธใิ น นบั ถือตามท่กี ำหนด และสวดมนต์ เจริญปญั ญา มีสติทเี่ ปน็ พระพทุ ธ อยา่ งเหมาะสม แผเ่ มตตา มสี ติ พระพทุ ธศาสนา พนื้ ฐานของสมาธใิ น ศาสนาหรอื การ ๗. บอกชือ่ ทีเ่ ปน็ พื้นฐานของ พระพุทธศาสนาหรือการ พฒั นาจิตตาม ความสำคญั และ สมาธิใน หรือหลักธรรมของศาสนา พัฒนาจิตตามแนวทางของ แนวทางของศาสนา ปฏบิ ัตติ นไดต้ อ่ ศาสน พระพทุ ธศาสนา ศาสนาทต่ี นนับถือตามท่ี ท่ี วตั ถุ ศาสนสถาน หรือการพฒั นาจิต ที่ กำหนด ตนนับถอื ตาม และศาสนบุคคลของ ตามแนวทางของ ๗. ปฏิบัติตน ตามหลกั ธรรม ที่กำหนด ศาสนาอื่นๆ ศาสนา ตนนบั ถือตามท่กี ำหนด ของศาสนา ๗. บอกชอื่ ศาสนา ท่ีตนนบั ถอื ตามท่ี ๖. เหน็ คุณค่าและสวด ที่ตนนบั ถอื เพอื่ แกป้ ญั หา ศาสดาและ กำหนด มนต์ อบายมขุ และ ความสำคญั ของ ๗. ปฏบิ ัติตนตาม แผเ่ มตตา มสี ตทิ ่เี ปน็ ส่งิ เสพตดิ คมั ภีรข์ องศาสนาท่ี หลักธรรมของ พน้ื ฐานของสมาธใิ นพระ ๘. อธบิ ายหลกั ธรรมสำคัญ ตนนับถือและ ศาสนาท่ีตน นับ พุทธ ของศาสนาอ่นื ๆโดยสังเขป ศาสนาอืน่ ๆ ถอื เพอ่ื การอยู่ ศาสนาหรือการพัฒนาจิต ๙.อธิบายลกั ษณะสำคัญ รว่ มกนั ตามแนวทางของศาสนาท่ี ของศาสนพิธี พธิ ีกรรม ตน นบั ถือตามท่ีกำหนด ๗. ปฏิบัตติ นตาม หลกั ธรรมของศาสนาที่ ตนนับถือเพอื่ การพัฒนา ตนเองและส่ิงแวดล้อม เป็นชาติไดอ้ ย่าง ของศาสนาอ่ืนๆ และปฏบิ ัติ สมานฉันท์ ตนไดอ้ ยา่ งเหมาะสมเมอ่ื ๘. อธบิ ายประวตั ิ ต้องเขา้ รว่ มพธิ ี ศาสดาของศาสนา อนื่ ๆ โดยสงั เขป
๗๗ มาตรฐาน ส ๑.๒ เขา้ ใจ ตระหนกั และปฏบิ ตั ติ นเปน็ ศาสนิกชนทด่ี ี และธำรงรักษพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาท่ีตน นับถือ ตวั ชี้วดั ชน้ั ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. บำเพ็ญ ๑. ปฏิบตั ติ น อยา่ ง ๑. ปฏิบตั ติ น อยา่ ง ๑. อภปิ ราย ๑. จดั พธิ กี รรมตาม ๑. อธบิ ายความร้เู ก่ียวกับ ประโยชน์ต่อวัด เหมาะสมตอ่ สาวก เหมาะสมต่อสาวก ความสำคัญและ ศาสนาทีต่ นนับถอื อย่าง สถานท่ีต่าง ๆในศาสนสถานและ หรือศาสนสถาน ของศาสนาท่ตี น ศาสนสถาน ศาสน มสี ว่ นรว่ มในการ เรยี บงา่ ย มปี ระโยชน์ ปฏบิ ตั ติ นได้อย่างเหมาะสม ของศาสนา ท่ี นบั ถือตามที่ วตั ถุของศาสนาท่ี บำรุงรกั ษา และปฏิบัตติ นถกู ตอ้ ง ๒. มีมรรยาทของความเป็นศา ตนนบั ถอื กำหนดไดถ้ ูกตอ้ ง ตนนับถอื ตามท่ี ศาสนสถานของ ๒. ปฏิบตั ิตนในศาสนพิธี ๒. ปฏบิ ตั ติ นในศา กำหนดได้ถูกตอ้ ง ศาสนาท่ีตน นบั พธิ ีกรรมและวนั สำคัญทาง สนิกชนทดี่ ตี ามท่กี ำหนด ๒. แสดงตนเป็น สนพธิ พี ธิ กี รรมและ ๒. เหน็ คุณคา่ และ ถอื ศาสนาตามที่กำหนดและ ๓. อธบิ าย ประโยชน์ของการ วนั สำคัญทาง ปฏบิ ัตติ นในศาสน อภปิ รายประโยชนท์ ่ีไดร้ ับ เขา้ รว่ มในศาสนพิธี พธิ กี รรม พุทธมามกะ หรือ ศาสนาตามที่ พธิ ี พธิ กี รรม และ ๒. มมี รรยาทของ จากการ เขา้ รว่ ม และกจิ กรรมในวันสำคญั ทาง แสดงตนเปน็ ศา กำหนดได้ถูกตอ้ ง วันสำคญั ทาง กิจกรรม ศาสนาตามท่กี ำหนดและปฏบิ ัติ สนิกชนของศาสนา ศาสนาตามที่ ความเปน็ ๓. มีมรรยาทของความ ตนได้ถกู ต้อง ท่ตี นนบั ถือ กำหนดไดถ้ ูกตอ้ ง ศาสนิกชนท่ดี ี เปน็ ๓.ปฏิบัตติ นในศา ตามทก่ี ำหนด ศาสนิกชนทดี่ ี ตามท่ี ๔. แสดงตนเป็นพุทธมามกะ สนพธิ ี พธิ กี รรม ๓. แสดงตนเปน็ ๓. ปฏิบตั ติ น กำหนด และวันสำคญั ทาง ในศาสนพธิ ี หรือแสดงตนเป็น ศาสนกิ ศาสนาตามท่ี พุทธมามกะ หรือ พธิ ีกรรม ชนของศาสนาทต่ี นนบั ถอื กำหนดไดอ้ ยา่ ง แสดงตนเปน็ ศา และวนั สำคญั ทาง ถูกต้อง สนกิ ชนของศาสนา ศาสนาตามท่ี ทต่ี นนบั ถอื กำหนดได้ถกู ต้อง
๗๘ สาระท่ี ๒ หน้าทีพ่ ลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชวี ิตในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏบิ ัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีคา่ นิยมท่ีดีงาม และธำรง รกั ษาประเพณแี ละวฒั นธรรมไทย ดำรงชวี ิตอย่รู ว่ มกนั ในสังคมไทย และ สังคมโลกอยา่ งสนั ตสิ ขุ ตัวชี้วัดชน้ั ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. บอกประโยชน์ ๑. ปฏิบตั ิตนตาม ๑ สรุปประโยชน์ ๑. ปฏิบัตติ นเปน็ ๑. ยกตัวอย่างและ ๑. ปฏบิ ตั ิตามกฎหมายท่ี และปฏบิ ัตติ นตาม เก่ียวขอ้ ง กบั และปฏบิ ัติตนเปน็ ขอ้ ตกลง กตกิ า ประเพณแี ละ พลเมอื งดีตามวิถี ปฏิบัติตนตาม ชีวิตประจำวัน ของ สมาชกิ ทีด่ ีของ กฎ ระเบยี บ และ วัฒนธรรมใน ประชาธปิ ไตย สถานภาพ ครอบครัว และชมุ ชน ครอบครวั และ หนา้ ท่ีทต่ี อ้ งปฏบิ ัติ ครอบครัวและ บทบาท สิทธิ โรงเรียน ในชวี ติ ประจำวัน ทอ้ งถิ่น ในฐานะสมาชกิ เสรีภาพและหนา้ ที่ ๒. วิเคราะหก์ าร ๒. บอกพฤตกิ รรม ทีด่ ขี องชุมชน ในฐานะพลเมืองดี ๒. ยกตวั อยา่ ง ๒.ปฏบิ ตั ติ นตาม การดำเนินชวี ิตของ ๒.ปฏิบตั ติ น เปลย่ี นแปลงวฒั นธรรม ตนเองและผ้อู น่ื ท่ี ในการ เปน็ ผู้นำและ ๒. เสนอวธิ กี าร ตามกาลเวลาและธำรง ความสามารถ มารยาทไทย อยใู่ นกระแส ผตู้ ามทด่ี ี รักษาวฒั นธรรม และความดีของ วฒั นธรรม ปกป้องคุ้มครอง อนั ดีงาม ตนเอง ผอู้ ืน่ และ ๓. แสดงพฤตกิ รรม ทีห่ ลากหลาย ๓. วเิ คราะหส์ ิทธิ ตนเองหรอื ผู้อ่ืน ๓. แสดงออกถึง บอกผลจากการ จากการละเมดิ สทิ ธิ มารยาทไทยได้ กระทำนัน้ ในการยอมรับ ๓. อธบิ ายความสำคญั พ้นื ฐานทีเ่ ดก็ ทุกคน เด็ก เหมาะสมกับกาลเทศะ ความคิด ความเชือ่ พึงไดร้ บั ตาม ๔. อธิบายคุณคา่ ทาง และการปฏบิ ตั ิของ ของวนั หยุดราชการที่ กฎหมาย ๓. เห็นคณุ คา่ วัฒนธรรม ท่ี บุคคลอื่น ท่ี สำคญั แตกตา่ งกนั ระหว่าง แตกต่างกัน โดย ๔. อธิบาย วัฒนธรรมไทย กลุ่มคน ปราศจากอคติ ๔. ยกตัวอยา่ ง ทม่ี ีผลต่อการ ในสงั คมไทย ความแตกตา่ งทาง ดำเนนิ ชวี ติ ๕. ตดิ ตามข้อมลู ๔. เคารพในสิทธิ บุคคลซึ่งมี วัฒนธรรมของกล่มุ ในสงั คมไทย ขา่ วสาร เหตุการณต์ ่าง ผลงานท่ีเป็น คนในท้องถนิ่ ๔. มสี ว่ นรว่ มใน ๆ ชีวิตประจำวนั ของตนเองและ ประโยชนแ์ กช่ มุ ชน ๕. เสนอวธิ ีการท่ี การอนุรักษแ์ ละ เลือกรบั และใชข้ ้อมลู และ ท้องถิ่นของ จะอย่รู ว่ มกนั อย่าง เผยแพร่ ขา่ วสารในการเรยี นรู้ ผู้อื่น ตน ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน ได้เหมาะสม ของชมุ ชน สนั ติสขุ ใน ชีวิตประจำวนั
๗๙ มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมนั่ ศรัทธา และธำรง รกั ษาไวซ้ ึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเปน็ ประมุข ตัวช้วี ดั ช้ันปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. บอกโครงสรา้ ง ๑. อธิบายความ ๑. ระบบุ ทบาท ๑. อธบิ ายอำนาจ ๑. อธบิ ายโครงสรา้ ง ๑. เปรยี บเทยี บ บทบาทและหนา้ ท่ี สมั พนั ธข์ องตนเอง และหน้าท่ี อธปิ ไตยและ อำนาจ หน้าทแ่ี ละ บทบาท หนา้ ท่ี ของสมาชกิ ใน และสมาชกิ ใน ของสมาชกิ ชุมชน ความสำคัญของ ความสำคัญของ ขององค์กร ครอบครวั และ ครอบครวั ระบอบ การปกครองส่วน ปกครองสว่ น โรงเรยี น ในฐานะเป็นสว่ นหนึง่ ท้องถิ่น ทอ้ งถนิ่ และรฐั บาล ของชมุ ชน ในการมสี ว่ นรว่ ม ประชาธิปไตย ๒. ระบุบทบาท กจิ กรรมตา่ งๆ ๒. ระบบุ ทบาท ๒. มสี ่วนรว่ ม ๒. ระบผุ ู้มีบทบาท ตามกระบวนการ ๒. อธิบายบทบาท สิทธิ หนา้ ทข่ี อง ประชาธิปไตย หน้าท่ีและวิธกี าร ในกิจกรรมตา่ งๆ ตนเองในครอบครวั อำนาจในการ หนา้ ที่ของพลเมอื ง เขา้ ดำรงตำแหนง่ ทส่ี ่งเสริม และโรงเรยี น ตดั สินใจใน ในกระบวนการ ของผูบ้ ริหาร ประชาธิปไตย ใน โรงเรียนและชุมชน เลือกต้งั ท้องถน่ิ ทอ้ งถ่นิ และ ๓. มสี ว่ นรว่ ม ประเทศ ในการตัดสินใจ ๒.วเิ คราะห์ความ ๓. อธบิ ายความสำคัญ ๓. วิเคราะห์ ๓อภปิ รายบทบาท และทำกจิ กรรม ของสถาบัน พระ ความสำคญั ในการ ในครอบครวั แตกตา่ งของ มหากษตั รยิ ต์ าม ประโยชน์ทีช่ มุ ชนจะ ใช้สทิ ธิออกเสยี ง และโรงเรยี น กระบวนการการ ระบอบประชาธปิ ไตย ได้รบั จากองคก์ ร ตามกระบวนการ ปกครองสว่ น ประชาธปิ ไตย ตัดสนิ ใจ อนั มี ทอ้ งถน่ิ ในช้ันเรียน/ พระมหากษตั ริย์ ทรงเป็นประมขุ โรงเรยี น และ ชุมชน โดยวิธี การ ออกเสยี งโดยตรง เลอื กตั้ง ตามระบอบ และการเลอื ก ประชาธปิ ไตย ตวั แทนออกเสยี ง ๓๓ ยกตวั อย่าง การเปลย่ี นแปลง ในช้ันเรยี น โรงเรียนและชมุ ชน ท่เี ปน็ ผลจากการ ตัดสินใจของบคุ คล และกลุม่
๘๐ สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส ๓.๑ เขา้ ใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบรโิ ภคการใช้ ทรพั ยากรทมี่ ีอยจู่ ำกดั ได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพและคุ้มค่า รวมทงั้ เข้าใจหลกั การของเศรษฐกิจ พอเพียง เพ่ือการดำรงชวี ิตอยา่ งมีดุลยภาพ ตวั ชวี้ ัดชน้ั ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. ระบสุ นิ คา้ และ ๑. ระบุ ๑. จำแนกความ ๑. ระบปุ ัจจยั ท่ีมี ๑. อธบิ ายปจั จยั ๑. อธบิ ายบทบาท บรกิ ารท่ีใช้ ทรพั ยากรท่นี ำมา ตอ้ งการและความ ผลต่อการเลอื กซ้อื การผลิตสินค้าและ ของผ้ผู ลิตทมี่ ีความ ประโยชน์ใน ผลติ สินคา้ และ จำเปน็ ในการใช้ สินค้าและบริการ บรกิ าร รบั ผดิ ชอบ ชวี ติ ประจำวัน บริการท่ีใชใ้ น สินคา้ และบรกิ าร ๒. บอกสิทธิ ๒. ประยุกตใ์ ช้ ๒. อธบิ ายบทบาท ๒. ยกตวั อยา่ งการ ชวี ิตประจำวนั ในการดำรงชวี ิต พื้นฐานและรักษา แนวคิดของปรชั ญา ของผู้บริโภคที่รู้ ใชจ้ ่ายเงนิ ๒.บอกทีม่ าของ ๒. วเิ คราะหก์ ารใช้ ผลประโยชนข์ อง ของเศรษฐกิจ เท่าทนั ในชีวิตประจำวนั รายได้และรายจ่าย จ่ายของตนเอง ตนเองในฐานะ พอเพยี งในการทำ ๓. บอกวธิ แี ละ ทไี่ ม่เกนิ ตัวและเห็น ของตนเองและ ๓. อธิบายได้วา่ ผบู้ ริโภค กจิ กรรม ประโยชนข์ องการ ประโยชน์ของการ ครอบครวั ทรพั ยากรท่ีมีอยู่ ๓. อธิบายหลกั การ ตา่ ง ๆ ใครอบครัว ใชท้ รพั ยากรอย่าง ออม ๓.บนั ทกึ รายรบั จำกดั มีผลตอ่ การ ของเศรษฐกจิ โรงเรียนและชุมชน ยง่ั ยนื ๓. ยกตวั อยา่ งการ รายจา่ ยของตนเอง ผลิตและ พอเพียงและ ๓. อธิบายหลกั การ ใชท้ รพั ยากรในชวี ิต ๔. สรปุ ผลดี บรโิ ภคสนิ คา้ และ นำไปใชใ้ ชวี ิตประ สำคัญและ ประจำวันอยา่ ง ของการใชจ้ า่ ย บรกิ าร จำวันของตนเอง ประโยชนข์ อง ประหยัด ท่ีเหมาะสมกบั รายได้ สหกรณ์ และ การออม
๘๑ มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบนั ทางเศรษฐกจิ ตา่ ง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ และความจำเป็นของการรว่ มมือกันทางเศรษฐกจิ ในสังคมโลก ตวั ช้วี ัดชน้ั ปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. อธิบายเหตผุ ล ๑. อธิบายการ ๑. บอกสินคา้ และ ๑. อธิบาย ๑. อธิบายบทบาท ๑. อธบิ าย ความจำเป็นทีค่ น แลกเปลี่ยนสนิ คา้ บรกิ ารทรี่ ัฐจดั หา ความสัมพนั ธท์ าง หนา้ ท่เี บ้อื งตน้ ของ ความสัมพันธ์ ต้องทำงานอย่าง และบริการโดยวธิ ี และให้บรกิ ารแก่ เศรษฐกจิ ของคนใน ธนาคาร ระหว่างผผู้ ลิต สุจริต ต่าง ๆ ประชาชน ชมุ ชน ๒. จำแนกผลดี ผูบ้ รโิ ภค ธนาคาร ๒. บอก ๒. บอกความ ๒. อธบิ ายหนา้ ที่ ผลเสียของการก้ยู มื และรฐั บาล ความสัมพนั ธ์ สำคัญของภาษแี ละ เบอ้ื งตน้ ของเงิน ๒. ยกตวั อยา่ งการ ระหวา่ งผู้ซื้อกับ บทบาทของ รวมกล่มุ ทาง ผูข้ าย ประชาชนในการ เศรษฐกจิ ภายใน เสยี ภาษี ท้องถน่ิ ๓. อธบิ ายเหตุผล การแขง่ ขันทาง การคา้ ทมี่ ผี ลทำให้ ราคาสินค้าลดลง
๘๒ สาระท่ี ๕ ภมู ศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เขา้ ใจลกั ษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธข์ องสรรพสง่ิ ซึง่ มีผลตอ่ กัน ใช้แผนท่ีและ เคร่อื งมอื ทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปขอ้ มูล ตามกระบวนการทางภมู ิศาสตร์ตลอดจนใชภ้ ูมิ สารสนเทศอยา่ งมีประสิทธิภาพ ตวั ชวี้ ดั ชน้ั ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ 1.จำแนก ๑. ระบุสง่ิ ต่าง ๆ ท่ี ๑. ใชแ้ ผนที่ แผนผัง 1.สืบค้นและอธบิ าย ๑. รตู้ ำแหนง่ (พกิ ัด ๑. ใชเ้ ครอ่ื งมอื ทาง สงิ่ แวดลอ้ มรอบตวั ท่ี เป็นธรรมชาติกบั ที่ และภาพถ่ายในการ ข้อมลู ลักษณะทาง ภูมิศาสตร์ ละติจูด ภมู ิศาสตร์ (แผนท่ี เกิดข้นึ เองตาม มนุษย์ สรา้ งข้นึ หาข้อมลู ทาง กายภาพในจงั หวัด ลองจิจูด) ระยะ ภาพถา่ ยชนิดต่าง) ธรรมชาตแิ ละท่ี ซึ่งปรากฏระหวา่ ง ภมู ิศาสตร์ในชมุ ชน ของตน ดว้ ยแผนที่ ทศิ ทางของภมู ิภาค ระบลุ ักษณะสำคญั มนษุ ย์สร้างขึ้น โรงเรยี นกบั บา้ น ได้อย่าง มี และรูปถา่ ย ของตนเอง ทางกายภาพและ ๒. ระบุ ๒. ระบุตำแหน่ง ประสทิ ธิภาพ ๒. ระบุแหลง่ ๒. ระบลุ กั ษณ์ สงั คมของประเทศ ความสัมพันธข์ อง อยา่ งง่ายและ ๒. เขยี นแผนผงั ง่าย ทรพั ยากรและ ภมู ิลักษณะ ทส่ี ำคัญ ๒. อธบิ าย ตำแหน่ง ระยะ ทิศ ลกั ษณะทาง ๆ เพอ่ื แสดงตำแหน่ง สถานที่สำคัญใน ในภูมิภาคของ ความสัมพันธ์ ของส่ิงต่าง ๆ กายภาพของ ทตี่ ง้ั ของสถานท่ี จงั หวดั ของตนดว้ ย ตนเองในแผนท่ี ระหว่างลกั ษณะทาง ๓. ใชแ้ ผนผังแสดง ส่งิ ตา่ ง ๆ ที่ปรากฏ สำคญั ในบรเิ วณ แผนท่แี ละรูปถ่าย ๓. อธิบาย กายภาพกับ ตำแหนง่ ของส่งิ ในลูกโลก แผนท่ี โรงเรยี นและชมุ ชน ๓. อธิบายลักษณะ ความสัมพนั ธ์ของ ปรากฏการณ์ทาง ต่างๆ ในห้องเรียน แผนผงั และ ๓. บอก ทางกายภาพท่สี ง่ ผล ลกั ษณะทาง ธรรมชาตขิ อง ๔. สังเกตและบอก ภาพถา่ ย ความสมั พันธข์ อง ตอ่ แหล่งทรัพยากร กายภาพกับลักษณะ ประเทศ การเปล่ยี นแปลง ๓. อธิบาย ลกั ษณะ และสถานทสี่ ำคัญใน ทางสงั คมในภูมิภาค ของสภาพอากาศใน ความสมั พันธข์ อง ทางกายภาพกบั จงั หวดั ของตนเอง รอบวนั ปรากฏการณร์ ะหวา่ ง ลกั ษณะทางสงั คม โลก ดวงอาทิตย์และ ของชุมชน ดวงจันทร์
๘๓ มาตรฐาน ส ๕.๒ เขา้ ใจปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างมนุษย์กบั ส่งิ แวดล้อมทางกายภาพทก่ี ่อใหเ้ กิดการสรา้ งสรรค์วิถกี ารดำเนนิ ชวี ติ มีจติ สำนกึ และมีสว่ นรว่ มในการจัดการทรัพยากรและส่ิงแวดล้อมเพ่ือการพัฒนาท่ยี ั่งยนื ตัวชว้ี ดั ช้นั ปี ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ ๑. บอกส่งิ แวดลอ้ ม ๑. อธิบายความ สำคญั ๑. เปรยี บเทียบ ๑. วเิ คราะห์ ๑. วิเคราะห์ ๑. วิเคราะห์ ทเ่ี กิดตามธรรมชาติ และคณุ ค่าของ ท่ีส่งผล ส่งิ แวดล้อมทาง การเปล่ียนแปลง ส่งิ แวดลอ้ มทาง สภาพแวดลอ้ ม ความสมั พนั ธ์ ต่อความเปน็ อยขู่ อง ธรรมชาติและทาง มนุษย์ สงั คม สภาพแวดลอ้ มใน กายภาพทีส่ ่งผลต่อ ทางกายภาพทีม่ ี ระหว่างสิ่ง ๒. สังเกตและ ๒.แยกแยะและใช้ เปรยี บเทยี บการ ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ่ี ชุมชนจากอดีตถึง การดำเนินชีวติ ของ อทิ ธพิ ลต่อลักษณะ แวดล้อม เปล่ียนแปลงของ ใชแ้ ลว้ หมดไปอยา่ ง สงิ่ แวดล้อมเพอ่ื การ คุ้มค่า ปจั จุบัน คนในจงั หวดั การตง้ั ถิ่นฐานและ ทางธรรมชาติ ปฏิบตั ติ นอยา่ ง ๓.อธิบายความสัมพันธ์ เหมาะสม ของฤดูกาลกบั การ ๒. อธบิ าย ๒. อธิบายการ การย้ายถิ่นของ กับส่งิ แวดล้อม ๓. มสี ่วนรว่ มในการ ดำเนนิ ชีวิตของมนษุ ย์ ดแู ลสิ่งแวดลอ้ มท่ี ๔.มีส่วนรว่ มในการ การพงึ่ พา เปล่ยี นแปลง ประชากร ทางสังคมใน บ้านและหอ้ งเรยี น ฟื้นฟู ปรบั ปรงุ สง่ิ แวดล้อมในโรงเรียน สงิ่ แวดล้อม ส่งิ แวดลอ้ มใน ในภมู ิภาค ประเทศ และชุมชน และทรพั ยากร จงั หวดั ๒. อธิบายอทิ ธิพล ๒. อธบิ ายการ ธรรมชาติ ในการ และผลที่เกิดจาก ของส่ิงแวดลอ้ ม แปลงสภาพ สนองความ ตอ้ งการ การเปล่ยี นแปลง ทางธรรมชาติ ท่ี ธรรมชาติใน พืน้ ฐานของมนษุ ย์ ๓. นำเสนอแนวทาง ก่อใหเ้ กิดวิถชี วี ิตและ ประเทศไทยจาก และการประกอบอาชีพ การจัดการ การสร้างสรรค์ อดีตถงึ ปัจจบุ นั และ ๓. อธบิ ายเกย่ี วกบั ส่งิ แวดล้อมใน วฒั นธรรมในภูมภิ าค ผลท่ีเกดิ ขึ้นจากการ มลพษิ และการกอ่ จังหวัด ๓. นำเสนอตวั อยา่ ง เปล่ยี นแปลงนั้น ให้เกดิ มลพิษโดย ท่สี ะท้อนให้เหน็ ผล ๓. จัดทำแผนการใช้ มนุษย์ จากการรักษาและ ทรพั ยากร ๔. อธบิ ายความ การทำลาย ในชุมชน แตกต่างของเมือง สภาพแวดลอ้ มและ และชนบท เสนอแนวคิดในการรกั ษา ๕. ตระหนกั ถงึ การ สภาพ แวดลอ้ มใน เปลี่ยนแปลงของ ภูมภิ าค สง่ิ แวดลอ้ มในชุมชน
ส ๑๑๑๐๑ สังคมศึกษา ศาสนาฯ ๘๔ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๑ อธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ชั่วโมง ศึกษา พทุ ธประวตั ิ หรือประวัตขิ องศาสดาท่ตี นนบั ถอื แบบอยา่ งการดำเนินชีวติ และข้อคิดจากประวัตสิ าวก ชาดก/เร่อื งเลา่ และศาสนิกชนตัวอย่างตามท่กี ำหนด ความหมาย ความสำคัญและเคารพพระรตั นตรัย ปฏิบตั ติ าม หลกั ธรรม โอวาท 3 ในพระพทุ ธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถอื สวดมนต์ แผเ่ มตตามีสติ บำเพ็ญประโยชนต์ ่อวัดใน ชมุ ชนบา้ นทา่ มะไฟ แสดงตนเปน็ พุทธมามกะหรอื ศาสนิกชนของศาสนาท่ตี นนับถอื ปฏิบตั ิในศาสนพธิ ี พิธีกรรม และวันสำคัญทางศาสนาตามท่ีกำหนดได้ถูกต้อง ประโยชนแ์ ละปฏิบัตติ นเป็นสมาชกิ ท่ดี ขี องครอบครวั และโรงเรยี น บ้านทา่ มะไฟความสามารถและความดีและผลจากการกระทำของตนเอง ผู้อ่ืน โครงสร้าง บทบาท หน้าที่ของสมาชิก ในครอบครัว โรงเรียน บทบาท สทิ ธิ หน้าทีข่ องตนเองในครอบครวั และโรงเรียน มีส่วนร่วมในการตดั สินใจ และทำ กจิ กรรมในครอบครวั และโรงเรียนตามกระบวนการประชาธิปไตย สนิ ค้าและบรกิ ารที่ใช้ประโยชนใ์ นชวี ิตประจำวนั การใช้จ่ายเงินในชวี ติ ประจำวันไมเ่ กนิ ตวั และประโยชนข์ องการออม การใช้ทรัพยากรในชวี ติ ประจำวนั อย่างประหยัด ความจำเปน็ ของการทำงานท่ีสุจริต ส่ิงต่าง ๆ รอบตัวทเ่ี กิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และท่ีมนษุ ย์สร้างขึ้น ความสัมพนั ธ์ ของตำแหนง่ ระยะ ทิศของสง่ิ ตา่ ง ๆ รอบตัว ทศิ หลัก แผนผงั ง่าย ๆ ในการแสดงตำแหน่งของส่ิงตา่ งๆ ใน หอ้ งเรยี น สังเกตและเปรียบเทยี บ การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในรอบวัน ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาตทิ ีส่ ่งผลต่อ ความเปน็ อยู่ของมนุษย์ การเปลีย่ นแปลงของสภาพแวดล้อมที่อยรู่ อบตัวเพอื่ การปฏบิ ัติตนอยา่ งเหมาะสม การจัด ระเบยี บสง่ิ แวดล้อมที่บ้านและหอ้ งเรยี น โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ จำแนก ใช้กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการ ทางสังคม กระบวนการกลุ่ม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหากระบวนการทางภูมิศาสตร์ กระบวนการ สืบเสาะหาความรู้ ใช้ทักษะทางภมู ิศาสตรด์ ้านการสังเกต การแปลความข้อมูลทางภูมิศาสตร์ รวมถึงทักษะด้านการ สื่อสาร เพื่อให้สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีความสามารถทางภูมิศาสตร์ กระบวนการทางภูมิศาสตร์ ทักษะทางภูมิศาสตร์ และมีทักษะในศตวรรษที่ 21 ด้านการสื่อสาร ความสามารถในการคิด มีคุณธรรม จริยธรรม มี คุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มีความรับผิดชอบ รัก ความเปน็ ไทย มจี ิตสาธารณะ สามารถดำเนินชีวิตอยา่ งสันตสิ ุขในสังคมไทยและสงั คมโลก มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั ส ๑.๑ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓, ป.๑/๔ ส ๑.๒ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓ ส ๒.๑ป.๑/๑, ป.๑/๒ ส ๒.๒ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓ ส ๓.๑ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓ ส ๓.๒ป.๑/๑, ป.๑/๒ ส ๕.๑ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓ ส ๕.๒ป.๑/๑, ป.๑/๒, ป.๑/๓ รวมทั้งหมด ๒๒ ตัวชี้วดั
๘๕ ส ๑๒๑๐๑ สังคมศึกษา ศาสนาฯ อธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๒ กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ชั่วโมง สังเกต ศึกษาค้นคว้า การรวบรวมข้อมูล อภิปรายความหมาย ความสำคัญ องค์ประกอบเบื้องต้นของศาสนา ประวัติศาสนา ศาสดาของศาสนาคัมภีร์ และการใช้ภาษาของศาสนา รวบรวมหลกั จริยธรรม การบำเพญ็ ประโยชน์ต่อ ครอบครัวโรงเรียน และชุมชน หลักปฏิบัติการอยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุข ศาสนพิธีและพิธีกรรมในวันสำคัญของ ศาสนา การบริหารจิต การเจริญปัญญาเบ้ืองต้นการทำความดีของบุคคลในครอบครัว และโรงเรียน การปฏิบัติตน ตามคำแนะนำเกี่ยวกับศีลธรรมจริยธรรม ค่านิยมท่ีดีงาม การเป็นพลเมืองดี ในสังคมประชาธิปไตย การ ยอมรับ การเคารพสิทธิ และหน้าท่ีของตนเอง เป็นสมาชิกท่ีดีของครอบครัวสิทธิของบุคคลท่ีพึงได้รับการ คุ้มครอง การขัดเกลาของสังคม ค่านิยม ความเช่ือประเพณี วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของท้องถ่ิน ความสัมพันธ์ ของสมาชิกในครอบครัวบทบาทหน้าที่ของตนเอง การแก้ปญั หาความขัดแย้ง ข้อตกลง กฎ กติกา ระเบียบในโรงเรียน ความหมาย และความสำคัญของรัฐธรรมนูญ ประโยชน์ของรายรับ–รายจ่ายของครอบครัว ตัดสินใจเลือกอย่าง เหมาะสม เศรษฐกิจพอเพียง อาชีพของชุมชน การซ้ือขายแลกเปล่ียนสินค้าและบริการ ประโยชน์ของธนาคารภาษีที่ เกี่ยวข้องในชีวิตประจำวันลักษณะทางกายภาพ องค์ประกอบ ของแผนผังแผนที่ ตำแหน่ง ระยะทิศทาง ทรัพยากรธรรมชาติรู้คุณค่าของธรรมชาติ การสร้างสรรค์สิ่งแวดล้อมทางสังคม การเปรียบเทียบประชากรกับ ส่ิงแวดล้อม การฝึกสังเกตสิ่งต่างๆรอบตัว โดยใช้กระบวนการสังคม กระบวนการสืบค้น กระบวนการ กลุม่ กระบวนการแกป้ ัญหา เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มี คุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ สามารถดำเนินชีวิตอย่างสันติสุขในสังคมไทย และสงั คมโลกสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของ เศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไปประยกุ ต์ใชก้ ับชวี ิตประจำวันได้อย่างถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตัวช้ีวดั ส ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗ ส ๑.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ส ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔ ส ๒.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ส ๓.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔ ส ๓.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒ ส ๕.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓
๘๖ ส ๕.๒ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔ รวมท้ังหมด ๒๘ ตัวชว้ี ัด ส ๑๓๑๐๑ สังคมศึกษา ศาสนาฯ อธบิ ายรายวิชาพน้ื ฐาน ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ ๓ กลุ่มสาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ชั่วโมง สงั เกต ศกึ ษาค้นคว้า รวบรวมข้อมูล อภิปรายแสดงความคิดเหน็ สรุปใจความสำคัญความหมาย ความสำคัญ องค์ประกอบของศาสนา ประโยชน์ประวัติศาสดาของศาสนา ภาษา ท่ีใช้ในคัมภีร์ของศาสนาที่ตนนับถือหลัก จริยธรรมในการพัฒนาตน การบำเพ็ญประโยชน์ต่อครอบครัว โรงเรียนวิธีปฏิบัติเก่ียวกับ ศาสนพิธี พิธีกรรมในวัน สำคัญของศาสนา การบริหารจิตการเจริญปัญญา สติ สัมปชัญญะ ความรำลึกได้ ความรู้ตัวช่ืนชมการทำความดีของ บุคคลในครอบครัว และโรงเรียน ศีลธรรม จริยธรรม ค่านิยมท่ีดีงาม การเป็นพลเมืองดีในสังคม ประชาธิปไตย การ เคารพสิทธิและหนา้ ทข่ี องตนเอง บทบาทสิทธิ เสรีภาพ หนา้ ที่ สถานภาพ สิทธิของบคุ คลท่พี ึงได้รับการคุ้มครอง การ ขัดเกลาของสังคม ค่านิยม ความเช่ือ ประเพณี การอนุรักษ์วัฒนธรรม และภูมิปัญญาของท้องถ่ิน การสร้างความดี การแก้ปัญหาความขัดแย้ง กฎ กติกา ระเบียบในชุมชน ความสำคัญของกฎหมายรัฐธรรมนูญ รายรับ–รายจ่าย ผลประโยชน์ที่ผู้บริโภคได้รับการตัดสินใจเลือกอย่างเหมาะสม ระบบเศรษฐกิจพอเพียงอาชีพในชุมชนการ แลกเปล่ียน สินค้าและบริการความสำคัญของธนาคารภาษีท่ีเก่ียวข้องในชีวิตประจำวัน องค์ประกอบทางกายภาพ ลักษณะ ความเก่ียวข้องแผนผัง แผนที่ ตำแหน่ง ระยะทิศทางเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติ การ พึ่งพาอาศัยกัน ส่ิงแวดล้อมทางสังคมการอนุรักษ์ การใช้พลังงาน การดูแลรักษาส่ิงแวดล้อมการรู้จักสังเกตส่ิงต่างๆ รอบตัวโดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลุ่ม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และ แกป้ ญั หา เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะ อนั พงึ ประสงค์ในดา้ นรกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ซอื่ สัตย์ มวี นิ ัย ใฝเ่ รียนรู้ รักความเป็นไทย มจี ิตสาธารณะ สามารถดำเนิน ชีวิตอย่างสันติสุขในสังคมไทย และสังคมโลกสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการ ของเศรษฐกิจ พอเพยี งและสามารถนำไปประยุกต์ใชก้ ับชีวติ ประจำวันได้อย่างถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตวั ชว้ี ดั ส ๑.๑ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ , ป.๓/๔ , ป.๓/๕ , ป.๓/๖ , ป.๓/๗ ส ๑.๒ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ ส ๒.๑ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ , ป.๓/๔ ส ๒.๒ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ ส ๓.๑ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓
๘๗ ส ๓.๒ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ ส ๕.๑ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ ส ๕.๒ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ , ป.๓/๔ , ป.๓/๕ รวมทั้งหมด ๓๑ ตัวชี้วัด ส ๑๔๑๐๑ สังคมศึกษา ศาสนาฯ อธิบายรายวชิ าพน้ื ฐาน ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๔ กลุ่มสาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ชว่ั โมง ศึกษาความสำคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ สรุปพุทธประวัติ ต้ังแต่บรรลุธรรมจนถึง ประกาศธรรมหรือศาสดาที่ตนนับถือ หรือปฏิบัติตนตามแบบอย่างการดำเนินชีวิต และข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่าง แสดงความเคารพพระรัตนตรัย ปฏบิ ัติตามไตรสิกขาและหลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาท่ีตนนับถือ ช่ืนชม การทำความดีของตนเอง บุคคลในครอบครัว โรงเรียนและชุมชนตามหลกั ศาสนาพรอ้ มทั้งบอกแนวปฏิบัติในการดำเนินชีวติ สวดมนต์ แผ่เมตตา มีสติ มีสมาธิใน พระพุทธศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนา หรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ หรือปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย เป็นผู้นำ ผู้ตามที่ดี วิเคราะห์สทิ ธพิ ้นื ฐานท่ีเดก็ ทุกคนพงึ ได้รับตามกฎหมาย ศึกษา วิเคราะห์ ความแตกต่างทางวัฒนธรรมของท้องถ่ินกาญจนบุรี เสนอวิธีการที่จะอยู่ร่วมกันอย่างสันติ สุขอำนาจอธิปไตยความสำคัญของระบอบประชาธิปไตย บทบาทหน้าที่ของพลเมืองในการเลือกตั้ง ความสำคัญของ สถาบันพระมหากษัตริย์ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกซ้ือ สินคา้ และบรกิ าร สิทธพิ นื้ ฐานและรักษาผลประโยชน์ของตนเองในฐานะผู้บริโภค หลักการของเศรษฐกิจพอเพียงและ นำไปใช้ในชีวิตประจำวันความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจของคนในชุมชนหน้าที่เบ้ืองต้นของเงิน สืบค้น ระบุ ข้อมูล ลักษณะทางกายภาพ แหล่งทรัพยากรและสถานที่สำคัญ การดำเนินชีวิตของคนในจังหวัดกาญจนบุรี การ เปล่ียนแปลงและผลการเปลี่ยนแปลง พร้อมท้ังนำเสนอแนวทางจัดการสงิ่ แวดล้อมในจงั หวัดกาญจนบรุ ี โดยใช้กระบวนการคิด กระบวนการสืบค้นข้อมูล กระบวนการปฏิบัติ กรบวนการทางสังคม กระบวนการ กลุ่ม กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหา ใช้แผนที่และรูปถ่ายในการสืบค้น วิเคราะห์ อธิบายและสรุป ข้อมูลตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์ การต้ังคำถามเชิงภูมศิ าสตร์ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ทกั ษะการสังเกต การแปลความข้อมูลทางภูมิศาสตร์ การใช้เทคนิคและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ การสรุปเพ่ือตอบคำถาม รวมถึง ทักษะด้านการคดิ และการสือ่ สาร เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถรำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต ความสามารถทางภูมิศาสตร์ กระบวนการทางภมู ิศาสตร์ ทักษะในศตวรรษที่ 21 ด้านการสอื่ สาร ความสามารถในการคิด มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่ือสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิต สาธารณะ สามารถดำเนินชวี ติ อยา่ งสนั ตสิ ุขในสังคมไทยและสงั คมโลก มาตรฐาน/ตัวชี้วัด ส ๑.๑ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ , ป.๔/๔ , ป.๔/๕ , ป.๔/๖ , ป.๔/๗ , ป.๔/๘
๘๘ ส ๑.๒ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ ส ๒.๑ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ , ป.๔/๔ ส ๒.๒ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ ส ๓.๑ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ ส ๓.๒ ป.๓/๑ , ป.๓/๒ , ป.๓/๓ ส ๕.๑ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ ส ๕.๒ ป.๔/๑ , ป.๔/๒ , ป.๔/๓ รวมทง้ั หมด 30 ตวั ชว้ี ดั ส ๑๕๑๐๑ สงั คมศกึ ษา ศาสนาฯ อธบิ ายรายวิชาพ้นื ฐาน ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๕ กลุ่มสาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ช่วั โมง สังเกต ศึกษาค้นคว้า วิเคราะห์ อภิปรายสนทนาซักถาม แสดงความคิดเห็น รวบรวมข้อมูล สืบค้น ข้อมูล สรปุ ใจความสำคัญเกยี่ วกบั เรื่องราวพนื้ ฐานเก่ยี วกับประวัติศาสตรค์ วามสำคัญของศาสนา ศาสดา และคัมภรี ์ ทางศาสนาที่ตนนับถือ หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือเพ่ือเข้าใจในการพัฒนาตน และสังคม ความหมาย การ บริหารจติ และเจริญปัญญาชืน่ ชมการทำความดีของตนเองและบุคคลในสังคมและแนวปฏบิ ัตใิ นการชื่นชม การทำความดีของบุคคลสำคัญกลุ่มเพื่อนประโยชน์ของการบริหารจิตและเจริญปัญญาของศาสนาที่ตนนับถือ กระบวนการประชาธิปไตยในการทำงานร่วมกันในครอบครัว โรงเรียน ชุมชน การปฏิบัติตน ตามสิทธิ หนาที่ เสรีภาพในฐานะพลเมืองดีของประเทศ การดำเนินชีวิต ความแตกต่างของวัฒนธรรมในกลุ่มคนในภูมิภาค การ ปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขโครงสร้างการปกครองประเทศซ่ึงมีท้ังส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถน่ิ เพื่อเช่ือมโยงความสัมพันธ์ระหว่างคนกับการปกครองประเทศ ความสำคัญในกฎหมาย ในชีวิตประจำวนั หน้าท่ีของผู้ผลิต และผบู้ ริโภค ความหมายของระบบสนิ เชื่อ ผลดีผลเสยี ต่อภาวะ การเงินการเลือก ของผู้บริโภค ผลกระทบต่อทรัพยากรที่มีอยู่ ระบบสหกรณ์ การบริหารทางด้านเศรษฐกิจ บทบาทการใช้เงินใน ท้องถ่ินการบริการต่างๆ ของธนาคารและสถาบันการเงินในต่างประเทศ ผู้บริโภค ผู้ยืมและนักธุรกิจการจัดหา แหล่งรายได้ของรัฐ ความเชี่ยวชาญ ชำนาญด้านจำนวนปริมาณสินค้ารวมท้ังที่ผลิตการซ้ือมาทางเศรษฐกิจการใช้ แผนท่ีในท้องถ่ินต่างๆ ลักษณะความแตกต่าง ผลกระทบของสิ่งแวดล้อมทางสังคม วัฒนธรรม วิถีชีวิตในภูมิภาค ต่าง ๆ ของไทยกับส่ิงแวดล้อมทางธรรมชาติ ผลกระทบจากการกระทำของมนุษย์ที่มีต่อส่ิงแวดล้อม การอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ และรักษาสมดุลในระบบนิเวศน์โดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลมุ่ กระบวนการเผชิญสถานการณแ์ ละแกป้ ญั หา เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่ือสัตย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ สามารถ
๘๙ ดำเนินชีวติ อย่างสันตสิ ขุ ในสงั คมไทย และสงั คมโลกสามารถนำความรไู้ ปใช้ใหเ้ กดิ ประโยชนโ์ ดยใช้วิธกี ารของเศรษฐกิจ พอเพยี งและสามารถนำไปประยุกต์ใชก้ บั ชวี ติ ประจำวนั ได้อย่างถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตวั ชวี้ ดั ส ๑.๑ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ , ป.๕/๔ , ป.๕/๕ , ป.๕/๖ , ป.๕/๗ ส ๑.๒ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ ส ๒.๑ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓, ป. ๕/๔ ส ๒.๒ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ ส.๓.๑ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ ส ๓.๒ป.๕/๑ , ป.๕/๒ ส ๕.๑ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ ส ๕.๒ ป.๕/๑ , ป.๕/๒ , ป.๕/๓ รวมทั้งหมด 28 ตัวช้วี ัด ส ๑๖๑๐๑ สงั คมศกึ ษา ศาสนาฯ อธบิ ายรายวชิ าพน้ื ฐาน ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี ๖ กลุ่มสาระการเรยี นรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๑๒๐ ช่วั โมง สงั เกต ศึกษาค้นคว้า วิเคราะห์ อภิปราย สนทนา ซักถาม แสดงความคิดเห็น รวบรวมข้อมูลสืบค้นข้อมูล ความสำคัญหลักธรรมพระรัตนตรยั ไตรสิกขา หลักธรรมโอวาท ๓ การทำความดีของบุคคลในประเทศ การสวดมนต์ แผ่เมตตาของศาสนาท่ีตนนับถือสรุปใจความสำคัญเกี่ยวกับพุทธประวัติตั้งแต่ปลงอายุสังขารจนถึงสังเวชนียสถาน ประวัติศาสดา ข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่า ศาสนิกชนตัวอย่าง ศาสนพิธี สถานที่ในศาสนสถาน ศาสนิก ชนที่ดี ประโยชน์ของการเข้าร่วมในศาสนพิธี พิธีกรรม กิจกรรมในวันสำคัญทางศาสนา การบริหารจิตและเจริญ ปัญญาวันสำคัญทางศาสนา การกระทำที่แสดงถึงคุณลกั ษณะของการเป็นพลเมืองดีในสังคมประชาธิปไตย สิทธเิ ด็ก ท่ีพึงได้รับการคุ้มครองตามสิทธิมนุษยชนบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบของตนเอง บรรทัดฐานทางสังคมและ วัฒนธรรม สัญลักษณ์เอกลักษณ์ ค่านิยม ประเพณี วัฒนธรรมในท้องถิ่นอำนาจอธิปไตยและการมีส่วนร่วมในการ ปกครองระบอบประชาธิปไตย กฎหมายในชีวิตประจำวัน การเลือกใช้ทรัพยากรท่ีมีผลกระทบ ต่อ ส่ิงแวดล้อม การเพิ่มรายได้เงินออมจากการลงทุน สิทธิและการคุ้มครองผู้บริโภค เศรษฐกิจพอเพียงระบบสหกรณ์ การบรหิ าร ดา้ นการผลิต และการพง่ึ พาทางเศรษฐกจิ บทบาทการใชเ้ งินและการบรกิ ารด้านการเงินต่างประเทศ การ จัดเก็บภาษี การกู้ยืมเงินจากต่างประเทศ แผนท่ีชนิดต่าง ๆ การกระทำท่ีส่งผลดีและผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมทาง สังคม วัฒนธรรมรวมทั้งผลกระทบจากการที่มนุษย์เปล่ียนแปลงส่ิงแวดล้อมในด้านบวกและด้านลบ การกระทำที่มี
๙๐ ส่วนช่วยแก้ปัญหา และเสริมสภาพแวดล้อมในท้องถิ่นโดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลมุ่ กระบวนการเผชญิ สถานการณ์และแก้ปัญหา เพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะ อนั พึงประสงคใ์ นดา้ นรักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ซอ่ื สตั ย์ มีวนิ ยั ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ สามารถดำเนิน ชีวิตอย่างสันติสุขในสังคมไทย และสังคมโลกสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้วิธีการของเศรษฐกิจ พอเพียงและสามารถนำไปประยุกต์ใชก้ ับชวี ิตประจำวันได้อยา่ งถกู ต้องเหมาะสม มาตรฐาน/ตวั ชวี้ ัด ส ๑.๑ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ , ป.๖/๔ , ป.๖/๕ , ป.๖/๖ , ป.๖/๗ , ป.๖/๘ , ป.๖/๙ ส ๑.๒ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ , ป.๖/๔ ส ๒.๑ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ , ป.๖/๔ , ป.๖/๕ ส ๒.๒ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ส ๓.๑ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ ส ๓.๒ป.๖/๑ , ป.๖/๒ ส ๕.๑ป.๖/๑ , ป.๖/๒ ส ๕.๒ป.๖/๑ , ป.๖/๒ , ป.๖/๓ รวมทง้ั หมด 31 ตัวชีว้ ดั
๙๑ สาระการเรียนรู้ประวัตศิ าสตร์ ทาไมต้องเรียนสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ประวัติศาสตร์) สังคมโลกมีการเปล่ียนแปลงอยา่ งรวดเร็วตลอดเวลา กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และ วฒั นธรรม ช่วยใหผ้ เู้ รียนมีความรู้ ความเขา้ ใจ วา่ มนุษยด์ ารงชีวิตอยา่ งไร ท้งั ในฐานะปัจเจกบคุ คล และการอยู่ ร่วมกนั ในสังคม การปรับตวั ตามสภาพแวดลอ้ ม การจดั การทรัพยากรท่ีมีอยอู่ ยา่ งจากดั นอกจากน้ี ยงั ช่วยใหผ้ เู้ รียน เขา้ ใจถึงการพฒั นา เปล่ียนแปลงตามยคุ สมยั กาลเวลา ตามเหตุปัจจยั ตา่ งๆ ทาใหเ้ กิดความเขา้ ใจในตนเอง และผอู้ ่ืน มีความอดทน อดกล้นั ยอมรับในความแตกตา่ ง และมีคณุ ธรรม สามารถนาความรู้ไปปรับใชใ้ นการดาเนินชีวิต เป็น พลเมืองดีของประเทศชาติ และสงั คมโลก เรียนรู้อะไรในสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ประวตั ศิ าสตร์) กลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรมวา่ ดว้ ยการอย่รู ่วมกนั ในสังคม ที่มีความเช่ือม สัมพนั ธก์ นั และมีความแตกต่างกนั อยา่ งหลากหลาย เพื่อช่วยใหส้ ามารถปรับตนเองกบั บริบทสภาพแวดลอ้ ม เป็น พลเมืองดี มีความรับผิดชอบ มีความรู้ ทกั ษะ คณุ ธรรม และคา่ นิยมท่ีเหมาะสม โดยไดก้ าหนดสาระตา่ งๆไว้ ดงั น้ี • ศาสนา ศีลธรรมและจริยธรรม แนวคิดพ้ืนฐานเกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หลกั ธรรมของ พระพุทธศาสนาหรือศาสนาท่ีตนนบั ถือ การนาหลกั ธรรมคาสอนไปปฏิบตั ิในการพฒั นาตนเอง และการอยรู่ ่วมกนั อย่างสันติสุข เป็ นผูก้ ระทาความดี มีค่านิยมที่ดีงาม พฒั นาตนเองอยู่เสมอ รวมท้งั บาเพ็ญประโยชน์ต่อสังคมและ ส่วนรวม • หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวิต ระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบันการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยท์ รงเป็ นประมุข ลกั ษณะและความสาคญั การเป็ นพลเมืองดี ความแตกต่างและความหลากหลายทางวฒั นธรรม ค่านิยม ความเช่ือ ปลูกฝังค่านิยมด้านประชาธิปไตยอันมี พระมหากษตั ริยท์ รงเป็นประมุข สิทธิ หนา้ ท่ี เสรีภาพการดาเนินชีวิตอยา่ งสนั ติสุขในสงั คมไทยและสงั คมโลก • เศรษฐศาสตร์ การผลิต การแจกจ่าย และการบริโภคสินคา้ และบริการ การบริหารจดั การทรัพยากรที่มี อยู่อย่างจากัดอย่างมีประสิทธิภาพ การดารงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ และการนาหลักเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ใน ชีวิตประจาวนั • ประวัติศาสตร์ เวลาและยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตร์ วิธีการทางประวตั ิศาสตร์ พฒั นาการของ มนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบนั ความสัมพนั ธ์และเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ ผลกระทบที่เกิดจาก เหตุการณ์สาคญั ในอดีต บุคคลสาคญั ท่ีมีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงต่างๆในอดีต ความเป็ นมาของ ชาติไทย วฒั นธรรมและภมู ิปัญญาไทย แหลง่ อารยธรรมที่สาคญั ของโลก
๙๒ คุณภาพผ้เู รียน จบช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๓ • ไดเ้ รียนรู้เรื่องเกี่ยวกบั ตนเองและผทู้ ่ีอยู่รอบขา้ ง ตลอดจนสภาพแวดลอ้ มในทอ้ งถิ่น ที่อยู่อาศยั และ เช่ืองโยงประสบการณ์ไปสู่โลกกวา้ ง • ผูเ้ รียนได้รับการพัฒนาให้มีทักษะกระบวนการ และมีข้อมูลท่ีจาเป็ นต่อการพฒั นาให้เป็ น ผูม้ ี คุณธรรม จริยธรรม ประพฤติปฏิบัติตามหลักคาสอนของศาสนาท่ีตนนับถือ มีความเป็ นพลเมืองดี มีความ รับผิดชอบ การอยู่ร่วมกันและการทางานกบั ผูอ้ ื่น มีส่วนร่วมในกิจกรรมของห้องเรียน และได้ฝึ กหัดในการ ตดั สินใจ • ไดศ้ ึกษาเร่ืองราวเกี่ยวกับตนเอง ครอบครัว โรงเรียน และชุมชนในลกั ษณะการบูรณาการ ผเู้ รียนได้ เข้าใจแนวคิดเก่ียวกับปัจจุบันและอดีต มีความรู้พ้ืนฐานทางเศรษฐกิจได้ข้อคิดเก่ียวกับรายรับ-รายจ่ายของ ครอบครัว เขา้ ใจถึงการเป็นผผู้ ลิต ผบู้ ริโภค รู้จกั การออมข้นั ตน้ และวิธีการเศรษฐกิจพอเพียง • ได้รับการพฒั นาแนวคิดพ้ืนฐานเก่ียวกบั ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หน้าที่พลเมือง เศรษฐศาสตร์ ประวตั ิศาสตร์ และภูมิปัญญา เพอ่ื เป็นพ้ืนฐานในการทาความเขา้ ใจในข้นั ที่สูงตอ่ ไป จบช้ันประถมศึกษาปี ที่ ๖ • ได้เรียนรู้เร่ืองของจงั หวดั ภาค และประเทศของตนเอง ท้งั เชิงประวตั ิศาสตร์ ลกั ษณะทางกายภาพ สงั คม ประเพณี และวฒั นธรรม รวมท้งั การเมืองการปกครอง สภาพเศรษฐกิจโดยเนน้ ความเป็นประเทศไทย • ไดร้ ับการพฒั นาความรู้และความเขา้ ใจ ในเร่ืองศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ปฏิบตั ิตนตามหลกั คาสอน ของศาสนาที่ตนนบั ถือ รวมท้งั มีส่วนร่วมศาสนพิธี และพธิ ีกรรมทางศาสนามากยง่ิ ข้นึ • ไดศ้ ึกษาและปฏิบตั ิตนตามสถานภาพ บทบาท สิทธิหนา้ ที่ในฐานะพลเมืองดีของทอ้ งถิ่น จงั หวดั ภาค และประเทศ รวมท้งั ไดม้ ีส่วนร่วมในกิจกรรมตามขนบธรรมเนียมประเพณี วฒั นธรรม ของทอ้ งถ่ินตนเองมากยง่ิ ข้ึน • ไดศ้ ึกษาเปรียบเทียบเรื่องราวของจงั หวดั และภาคต่างๆของประเทศไทยกบั ประเทศเพื่อนบา้ น ไดร้ ับ การพัฒนาแนวคิดทางสังคมศาสตร์ เกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริ ยธรรม หน้าท่ีพลเมือง เศรษฐศาสตร์ ประวตั ิศาสตร์ และภูมิศาสตร์เพื่อขยายประสบการณ์ไปสู่การทาความเขา้ ใจ ในภูมิภาค ซีกโลกตะวนั ออกและ ตะวนั ตกเกี่ยวกบั ศาสนา คุณธรรม จริยธรรม คา่ นิยมความเชื่อ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วฒั นธรรม การดาเนินชีวิต การจดั ระเบียบทางสังคม และการเปล่ียนแปลงทางสังคมจากอดีตสู่ปัจจุบนั • เขา้ ใจหลกั การแกป้ ัญหาเบ้ืองตน้ มีทกั ษะการใชค้ อมพิวเตอร์ในการคน้ หาขอ้ มูล เกบ็ รักษา ขอ้ มลู สร้าง ภาพกราฟิ ก สร้างงานเอกสาร นาเสนอขอ้ มลู และสร้างชิ้นงานอยา่ งมีจิตสานึกและรับผดิ ชอบ • รู้และเขา้ ใจเก่ียวกบั อาชีพ รวมท้งั มีความรู้ ความสามารถและคณุ ธรรมที่สัมพนั ธก์ บั อาชีพ
๙๓ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๔ ประวตั ิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เขา้ ใจความหมาย ความสาคญั ของเวลาและยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตร์ สามารถใชว้ ิธีการ ทางประวตั ิศาสตร์มาวเิ คราะห์เหตกุ ารณ์ตา่ งๆ อยา่ งเป็นระบบ มาตรฐาน ส ๔.๒ เขา้ ใจพฒั นาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบนั ในดา้ นความสมั พนั ธแ์ ละการ เปล่ียนแปลงของเหตกุ ารณ์อยา่ งต่อเน่ือง ตระหนกั ถึงความสาคญั และสามารถ วเิ คราะห์ ผลกระทบท่ีเกิดข้นึ มาตรฐาน ส ๔.๓ เขา้ ใจความเป็นมาของชาติไทย วฒั นธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจและ ธารงความเป็นไทย ทรัพยากรและสิ่งแวดลอ้ ม เพื่อการพฒั นาท่ียงั่ ยนื
๙๔ ตัวชี้วดั ช้ันปี สาระที่ ๔ ประวตั ศิ าสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เขา้ ใจความหมาย ความสาคญั ของเวลาและยคุ สมยั ทางประวตั ิศาสตร์ สามารถใชว้ ิธีการทางประวตั ิศาสตร์มาวิเคราะหเ์ หตุการณ์ตา่ งๆ อยา่ งเป็นระบบ ป. ๑ ป. ๒ ตวั ชี้วัดช้ันปี ป. ๕ ป. ๖ ป. ๓ ป. ๔ ๑. บอกวนั เดือน ปี ๑. ใชค้ าระบุเวลาท่ี ๑. สืบคน้ ความเป็นมา ๑. อธิบายความสาคญั และการนบั ช่วงเวลาตาม แสดงเหตกุ ารณ์ ๑. เทียบศกั ราชที่ ๑. นบั ช่วง ของทอ้ งถ่ินโดยใช้ ของวธิ ีการทาง ปฏิทินทีใ่ ชใ้ น ในอดีต ปัจจบุ นั และ หลกั ฐานท่ีหลากหลาย ประวตั ิศาสตร์ ชีวติ ประจาวนั อนาคต สาคญั ตามปฏิทินที่ใช้ เวลาเป็นทศวรรษ ๒. รวบรวมขอ้ มูลจาก ในการศึกษาเรื่องราว ๒. เรียงลาดบั ๒. ลาดบั เหตกุ ารณ์ท่ี แหลง่ ต่างๆ เพอื่ ตอบ ทางประวตั ิศาสตร์ เหตุการณใ์ น เกิดข้ึนในครอบครัว ในชีวิตประจาวนั ศตวรรษ และ คาถามทาง อยา่ งง่าย ๆ ชีวติ ประจาวนั หรือในชีวติ ของตนเอง ประวตั ิศาสตร์อยา่ งมี ๒. นาเสนอขอ้ มูลจาก ตามวนั เวลา โดยใชห้ ลกั ฐาน ๒. แสดงลาดบั สหสั วรรษ เหตผุ ล หลกั ฐานท่ีหลากหลาย ท่ีเกิดข้นึ ที่เก่ียวขอ้ ง ๓. อธิบายความ ในการทาความ ๓. บอกประวตั ิความ เหตุการณส์ าคญั ของ ๒. อธิบาย แตกต่างระหว่างความ เขา้ ใจเรื่องราว ในอดีต เป็ นมาของตนเองและ จริงกบั ขอ้ เท็จจริง ครอบครัว โรงเรียนและชุมชน ยคุ สมยั ในการศึกษา เก่ียวกบั เร่ืองราวในทอ้ งถิ่น โดยสอบถาม ผเู้ ก่ียวขอ้ ง โดยระบหุ ลกั ฐานและ ประวตั ิของมนุษยชาติ แหล่งขอ้ มูล โดยสงั เขป ท่ีเกี่ยวขอ้ ง ๓.แยกแยะประเภท หลกั ฐานท่ีใช้ ในการศึกษาความ เป็ นมา ของทอ้ งถ่นิ
๙๕ มาตรฐาน ส ๔.๒ เขา้ ใจพฒั นาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบนั ในดา้ น ความสัมพนั ธ์และการ เปล่ียนแปลงของเหตกุ ารณ์อยา่ งต่อเน่ือง ตระหนกั ถึงความสาคญั และสามารถ วิเคราะหผ์ ลกระทบที่เกิดข้นึ ตวั ชี้วัดช้ันปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. บอกความ ๑. สืบคน้ ถึงการ ๑. ระบปุ ัจจยั ที่มี ๑ อธิบายการต้งั หลกั ๑. อธิบายอิทธิพล ๑. อธิบายสภาพ เปลี่ยนแปลงของ เปลี่ยนแปลง อิทธิพลต่อการ ต้งั แหล่งและพฒั นาการ ของ สงั คม เศรษฐกิจ สภาพ ในวถิ ีชีวติ ประจาวนั ถิ่นฐานและพฒั นาการ ของมนุษยย์ คุ ก่อน อารยธรรมอินเดีย และการเมอื งของ แวดลอ้ ม ส่ิงของ ของคนในชุมชนของ ของชุมชน ประวตั ิศาสตร์และยคุ และจีนที่มีต่อไทย ประเทศเพอื่ นบา้ น เครื่องใช้ หรือการ ตนจากอดีตถึง ๒. สรุปลกั ษณะท่ี ประวตั ิศาสตร์ และเอเชยี ตะวนั ออก ในปัจจุบนั ดาเนินชีวิตของ ปัจจุบนั สาคญั ของ ขนม โดยสงั เขป เฉียงใต้ โดยสังเขป ๒. บอก ตนเองกบั สมยั ของ ๒. อธิบายผลกระทบ ธรรมเนียม ประเพณี ๒. ยกตวั อยา่ ง ๒. อภปิ ราย ความสมั พนั ธข์ อง พ่อแม่ ป่ ยู า่ ตายาย ของการเปลย่ี นแปลง และวฒั นธรรมของ หลกั ฐานทาง อทิ ธิพลของ กลมุ่ อาเซียน ๒. บอกเหตกุ ารณ์ที่ ท่ีมตี ่อวถิ ีชีวติ ของคน ชุมชน ประวตั ิศาสตร์ วฒั นธรรมต่างชาติ โดยสังเขป เกิดข้ึนในอดีตที่มีผล ในชุมชน ๓. เปรียบเทียบความ ท่ีพบในทอ้ งถนิ่ ท่ี ต่อสงั คม กระทบตอ่ ตนเองใน เหมือนและความต่าง แสดงพฒั นาการ ไทยปัจจุบนั ปัจจบุ นั ทางวฒั นธรรมของ ของมนุษยชาติ โดยสังเขป ชุมชนตนเองกบั ชุมชนอ่นื ๆ
๙๖ มาตรฐาน ส ๔.๓ เขา้ ใจความเป็นมาของชาติไทย วฒั นธรรม ภมู ิปัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจและธารงความเป็ นไทย ตวั ชี้วัดช้ันปี ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. อธิบาย ๑. ระบุบุคคล ท่ีทา ๑. ระบุ ๑. อธิบาย ๑. อธิบาย พฒั นา ๑. อธิบาย พฒั นา ความหมายและ ประโยชน์ต่อทอ้ งถ่ิน พระนามและ พฒั นาการของ การของอาณาจกั รอยธุ ยา การของไทยสมยั ความสาคญั ของ หรือประเทศชาติ พระราชกรณียกิจ อาณาจกั รสุโขทยั และธนบรุ ีโดยสังเขป รัตนโกสินทร์ สัญลกั ษณส์ าคญั ของ ๒. ยกตวั อยา่ ง โดยสงั เขปของ โดยสงั เขป ๒. อธิบายปัจจยั ท่ี โดยสงั เขป ชาติไทยและปฏิบตั ิ วฒั นธรรมประเพณี พระมหากษตั ริยไ์ ทยท่ี ๒. บอกประวตั ิ ส่งเสริมความ ๒. อธิบายปัจจยั ท่ี ตนไดถ้ ูกตอ้ ง และ ภูมปิ ัญญาไทย เป็นผสู้ ถาปนา อาณาจกั ร และผลงานของ เจริญรุ่งเรืองทาง ส่งเสริมความ ๒. บอกสถานที่ ท่ีภาคภมู ิใจและ ไทย บคุ คลสาคญั สมยั เศรษฐกิจและการ เจริญรุ่งเรือง สาคญั ซ่ึงเป็นแหล่ง ควรอนุรักษไ์ ว้ ๒. อธิบาย พระราช สุโขทยั ปกครองของอาณาจกั ร ทางเศรษฐกิจ วฒั นธรรม ใน ประวตั ิและพระราช - ๓. อธิบาย อยธุ ยา และการปกครองของ ชุมชน กรณียกิจของ ภมู ิปัญญาไทย ๓. บอกประวตั ิและ ไทยสมยั ๓. ระบสุ ิ่งที่ตนรกั พระมหากษตั ริย์ ใน ที่สาคญั สมยั ผลงานของบุคคล รัตนโกสินทร์ และภาคภูมิใจ รัชกาลปัจจบุ นั โดยสังเขป สุโขทยั ท่ีน่า สาคญั สมยั อยธุ ยาและ ๓. ยกตวั อยา่ งผลงานของ ในทอ้ งถนิ่ ๓ เล่าวรี กรรมของบรรพ ภาคภมู ใิ จและ ธนบรุ ีท่ีน่าภาคภูมิใจ บุคคลสาคญั ดา้ นต่าง บุรุษไทยที่มีส่วนปกป้อง ควรค่าแกก่ าร ๔. อธิบายภมู ปิ ัญญา ๆ สมยั รัตนโกสินทร์ ประเทศชาติ อนุรักษ์ ไทยท่ีสาคญั สมยั ๔. อธิบายภูมปิ ัญญา อยธุ ยาและธนบุรีท่ีน่า ไทยท่ีสาคญั สมยั ภาคภมู ิใจและ รัตนโกสินทร์ ควรคา่ แก่การอนุรักษ์ ท่ีน่าภาคภมู ใิ จและ ไว้ ควรคา่ แก่การอนุรักษ์ ไว้
ส ๑๑๑๐๒ประวัติศาสตร์ ๙๗ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๑ คำอธิบายรายวชิ าพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๔๐ชว่ั โมง ศึกษาและใช้ปฏทิ นิ ในการบอกวนั เดือน ปี ท่ใี ช้ในชีวิตประจำวัน ซงึ่ มีทง้ั ระบบสุริยคติและจนั ทรคติ คำท่ี แสดงชว่ งเวลาเพ่ือใชเ้ ลา่ เหตุการณ์ปจั จุบนั วันน้ี เดอื นนี้ ตอนเชา้ ตอนกลางวนั ตอนเย็น ตอนคำ่ และเรียงลำดับ เหตุการณ์ในชีวิตประจำวนั ตามวันเวลาทีเ่ กิดขึ้น โดยใชท้ ักษะการสงั เกต การบอกเลา่ การเช่ือมโยง เพ่ือใหส้ ามารถ ใชเ้ วลาตามปฏิทินแสดงเหตุการณ์ในปัจจุบัน และใชค้ ำแสดงช่วงเวลาเรียงลำดับเหตุการณท์ ี่เกดิ ขนึ้ ได้ รู้วธิ สี ืบค้นประวตั คิ วามเปน็ มาของตนเองและครอบครัวอย่างงา่ ย ๆ โดยสอบถามผู้เกี่ยวข้องและการบอก เล่าเรอ่ื งราวท่สี บื ค้นได้ โดยใช้ทักษะการสอบถาม การรวบรวมข้อมลู การสรปุ ความ การเล่าเรือ่ ง เพือ่ ฝึกทักษะ พ้ืนฐานของวธิ ีการทางประวัติศาสตร์ในการสืบคน้ เรื่องราว จากแหลง่ ขอ้ มลู (เชน่ บุคคล)และบอกเล่าข้อเทจ็ จรงิ ที่ ค้นพบไดอ้ ยา่ งนา่ สนใจ ศกึ ษาการเปล่ียนแปลงของสภาพแวดลอ้ ม ส่ิงของเคร่ืองใชห้ รือการดำเนินชวี ติ ของตนเองในสมยั ปจั จุบัน กบั สมยั ของพ่อแม่ ปู่ย่า ตายายที่เป็นรปู ธรรมและใกล้ตัวผเู้ รยี น เตารดี (การรดี ผ้าด้วยเตาถ่านกับเตาไฟฟ้า) หม้อหุง ขา้ ว (การหุงข้าวทเ่ี ชด็ นำ้ ด้วยฟนื หรือถ่านกบั หม้อหงุ ข้าวไฟฟ้า) เกวียนกบั รถยนต์ (การเดินทาง) ถนน บ้านเรือน การ ใช้ควายไถนากบั รถไถนา รวมทั้งเหตุการณ์สำคญั ของครอบครัวที่เกดิ ขึน้ ในอดีตท่มี ผี ลกระทบต่อตนเองในปจั จบุ ัน ( การย้ายบ้าน การย้ายโรงเรียน การเลอื่ นชน้ั เรียน การได้รับรางวัล การสญู เสียบุคคลสำคัญของครอบครัว) โดยใช้ ทักษะการสังเกต การใช้เหตุผล การเปรยี บเทยี บ การแยกแยะ การยกตวั อย่าง และการบอกเลา่ เพือ่ ให้เข้าใจการ เปลี่ยนแปลงตามกาลเวลาและความสำคัญของอดีตทม่ี ตี ่อปจั จบุ นั และอนาคต สามารถปรบั ตัวให้เขา้ กับวิถีชวี ติ ปจั จบุ ันไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ ศกึ ษาความหมายและความสำคญั ของสัญลักษณ์ของชาตไิ ทย ไดแ้ ก่ ธงชาติ เพลงชาติ เพลงสรรเสรญิ พระ บารมี ภาษาไทย อกั ษรไทย มารยาทไทย อาหารไทย การแตง่ กายแบบไทย วฒั นธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี ไทย และการปฏิบตั ติ นไดถ้ ูกตอ้ งตามกาลเทศะ รวมท้ังรจู้ ักสถานทีส่ ำคญั ซึ่งเปน็ แหลง่ วฒั นธรรมในชมุ ชน ศาสน สถาน ตลาด พิพธิ ภัณฑ์ และสง่ิ ทเ่ี ปน็ ความภาคภูมิใจในท้องถิน่ ท่ใี กล้ตวั ผู้เรยี นและเหน็ เปน็ รูปธรรม โดยใช้ทักษะ การสังเกต การแสดงความคิดเหน็ อย่างมีเหตผุ ลการอธบิ าย การปฏิบตั ิตนอยา่ งถกู ต้อง เพื่อก่อให้เกดิ ความรกั และ ความภาคภมู ิใจในความเป็นไทย ท้องถ่ิน และประเทศชาติ ภมู ใิ จในสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตรยิ ์ ตระหนักและเห็นคุณค่าที่จะธำรงรกั ษาและสบื ทอดต่อไป มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั ส ๔.๑ป ๑/๑ , ป ๑/๒ , ป ๑/๓ ส ๔.๒ ป ๑/๑ ,ป ๑/๒ ส ๔.๓ป ๑/๑ , ป ๑/๒ , ป ๑/๓ รวมทง้ั หมด ๘ ตวั ชว้ี ัด
๙๘ ส ๑๒๑๐๒ประวตั ิศาสตร์ คำอธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน ช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๒ กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม เวลา ๔๐ชว่ั โมง ร้จู ักวันเวลาตามระบบสุริยคติและจันทรคติท่ีปรากฏในปฏิทินที่แสดงเหตุการณ์สำคัญในอดีตและปัจจุบัน รวมท้ัง การใช้คำที่แสดงช่วงเวลาในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต วันนี้ เมื่อวานน้ี พรุ่งน้ี, เดือนน้ี เดือนก่อน เดือน หน้า, ปีนี้ ปีก่อน ปีหน้า ในการอธิบายเหตุการณ์ที่เกิดข้ึน โดยใช้ทักษะการสังเกต การสอบถาม เชื่อมโยง เรียงลำดับ การเล่าเรื่อง การรวบรวมขอ้ มูล การอธิบาย เพ่ือให้สามารถใช้วันเวลาเรียงลำดับเหตุการณ์สำคัญได้ ถกู ต้อง ว่าเหตกุ ารณ์ใดเกดิ กอ่ น เหตุการณ์ใดเกิดหลงั รู้วิธีสืบค้นเหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนในครอบครัวโดยใช้หลักฐานท่ีเกี่ยวข้อง ได้แก่ ภาพถ่าย สูติบัตร ทะเบียน บ้าน เครื่องมือเครื่องใช้ มาอธิบายเรื่องราวต่าง ๆ และวิธีสืบค้นข้อมูลในชุมชนอย่างง่าย ๆ ในเร่ืองเกี่ยวกับการ เปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตของคนในชุมชนในด้านต่างๆจากอดีตถึงปัจจุบัน ทางด้านการประกอบอาชีพการแต่งกาย การส่ือสารขนบธรรมเนียมประเพณีในชุมชน เข้าใจสาเหตุและผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงที่มีต่อวิถีชีวิตของ คนในชุมชน สามารถเรียงลำดับเหตุการณ์ท่ีสืบค้นได้โดยใช้เส้นเวลา ฝึกทักษะการสอบถาม การสังเกต การ วิเคราะห์ การอธิบายอย่างมีเหตมุ ีผล ทำผังความคดิ และการจดั นิทรรศการ เพื่อให้เข้าใจวิธีการทางประวัติศาสตร์ ใน เรื่องเกี่ยวกับการใช้หลักฐานทางประวัติศาสตร์สืบค้นเร่ืองราวในอดีต และเข้าใจการเปล่ียนแปลงท่ีเกิดขึ้น ตามกาลเวลา อย่างต่อเนื่อง มีความเข้าใจชุมชนท่ีมีความแตกต่างและสามารถปรับตัวอยู่ในชีวิตประจำวันได้ อย่างมปี ระสิทธิภาพ ศึกษา สืบค้นประวัติและผลงานของบุคคลท่ีทำประโยชน์ต่อท้องถ่ินหรือประเทศชาติ ในด้านการ สร้างสรรค์วัฒนธรรม /การสร้างความเจริญรุ่งเรืองและความมั่นคงโดยสังเขป รวมท้ังวัฒนธรรมไทย ประเพณีไทย และภูมิปัญญาไทยที่ภาคภูมิใจและควรอนุรกั ษ์ไว้ การทำความเคารพแบบไทย ประเพณีไทย ศลิ ปะไทย ดนตรีไทย โดยใช้ทักษะการสืบค้นการสังเกต การอ่าน การรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ การใช้เหตุผล การอธิบาย และการ นำเสนอ เพื่อให้เห็นคุณค่าและแบบอย่างการกระทำความดีของบรรพบุรุษท่ีได้สร้างประโยชน์ให้ท้องถิ่นและ ประเทศ เกิดความรัก และความภาคภูมิใจในความเป็นไทย วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย และธำรงความเป็น ไทย มาตรฐาน/ตวั ช้ีวัด ส ๔.๑ป ๒/๑ , ป ๒/๒ ส ๔.๒ ป ๒/๑ , ป ๒/๒ ส ๔.๓ป ๒/๑ , ป ๒/๒ รวมท้ังหมด ๖ ตวั ชีว้ ดั
ส ๑๓๑๐๒ประวตั ิศาสตร์ ๙๙ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๓ คำอธิบายรายวิชาพนื้ ฐาน กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๔๐ช่ัวโมง ศึกษาความหมายและที่มาของศักราชที่ปรากฏในปฏิทิน ได้แก่ พุทธศักราช คริสต์ศักราช (ถ้าเป็นชาว มุสลิม ให้ศึกษาฮิจเราะห์ศักราชด้วย) วิธีการเทียบคริสต์ศักราชกับพุทธศักราช และใช้ศักราชในการบันทึก เหตุการณ์สำคัญท่ีเกี่ยวข้องกับตนเองและครอบครัว ปีเกิดของผู้เรียน เหตุการณ์สำคัญของตนเอง และครอบครัว โดยใช้ทกั ษะการเปรียบเทียบ การคำนวณ การเช่ือมโยง การอธิบาย เพื่อใหม้ ีพื้นฐานในการศกึ ษาเอกสารท่ีแสดง เหตกุ ารณ์ตามกาลเวลา สามารถเรยี งลำดับเหตกุ ารณ์ได้ถกู ต้อง ว่าเหตกุ ารณใ์ ดเกดิ กอ่ น เหตุการณ์ใดเกิดหลังอัน เป็นทกั ษะท่ีจำเปน็ ในการศึกษาประวตั ศิ าสตร์ รู้วิธีสืบค้นเหตุการณ์สำคัญของโรงเรียนและชุมชนโดยใช้หลักฐานและแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้อง รูปภาพ แผนผังโรงเรียน แผนที่ชุมชน ห้องสมุดโรงเรียน แหล่งโบราณคดี – ประวัติศาสตร์ในท้องถ่ิน สามารถใช้เส้น เวลา (Timeline) ลำดับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในโรงเรียนและชุมชน โดยใช้ทักษะการสำรวจ การสังเกต การ สอบถาม การอ่าน การฟัง การเล่าเร่ือง การสรุปความ เพื่อฝึกทักษะพ้ืนฐานของวิธีการทางประวัติศาสตร์ใน การสืบค้นเรื่องราวรอบตัวอย่างง่าย ๆ โดยการใช้หลกั ฐานและแหล่งข้อมูลทเ่ี กี่ยวข้อง สามารถนำเสนอเร่ืองราว ที่ค้นพบได้ตามลำดบั เวลา ศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการต้ังถ่ินฐานและพัฒนาการของชุมชน ปัจจัยท่ีทำให้เกิดวัฒนธรรมและประเพณี ในชมุ ชน ซง่ึ ประกอบด้วย ปจั จัยทางภูมิศาสตร์( ภมู ิประเทศ ภูมิอากาศ ทรพั ยากร) และปัจจัยทางสังคม (ความเจริญ ทางเทคโนโลยี เช้ือชาติ ศาสนา ความเชื่อ การคมนาคม ความปลอดภัย ) ศึกษาและเปรียบเทียบความเหมือน และความแตกตา่ ง ของขนบธรรมเนยี มประเพณีและวัฒนธรรมของชมุ ชนตนเอง และชุมชนใกล้เคียง ในเรอื่ งความ เชื่อและการนับถือศาสนา อาหาร ภาษาถิ่น การแต่งกาย โดยใช้ทักษะการอ่าน การสอบถาม การสังเกต การ สำรวจ การฟงั การสรปุ ความ เพือ่ ให้เกิดความเข้าใจและภูมิใจในชุมชนของตนเอง ยอมรับความแตกต่างทาง วฒั นธรรม เขา้ ใจพัฒนาการของชุมชน สามารถดำเนินชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างสันติสุข รว่ มอนุรักษ์สืบ สานขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมไทย ศึกษาพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ โดยสังเขปของพระมหากษัตริย์ผู้สถาปนาอาณาจักรสุโขทัย อยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทร์ ตามลำดับ ได้แก่ พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (พระ เจ้าอู่ทอง) สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ศึกษาพระราช ประวัติและพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าหัวอยู่ภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถโดยสังเขป และศึกษาวีรกรรมของบรรพบุรุษไทยท่ีมีส่วนปกป้องประเทศชาติ ได้แก่ สมเด็จพระ นเรศวรมหาราช ท้าวเทพกระษัตรี – ท้าวศรีสุนทร ชาวบ้านบางระจัน พระยาพิชัยดาบหัก ท้าวสุรนารี เป็นต้น โดยใช้ทักษะการอ่าน และสอบถาม การฟัง การสรุปความ การเขียน การเล่าเรื่อง เพ่ือให้เข้าใจความเป็นมา ของชาตไิ ทย เกดิ ความรกั ความภมู ิใจและเห็นแบบอยา่ งการเสยี สละเพอื่ ชาติ และธำรงความเปน็ ไทย
๑๐๐ รหสั ตัวช้ีวดั รวมท้ังหมด ๘ ตวั ชี้วัด ส ๔.๑ป ๓/๑,ป ๓/๒, ป ๓/๓ ส ๔.๒ ป ๓/๑, ป ๓/๒ ส ๔.๓ป ๓/๑, ป ๓/๒, ป ๓/๓ ส ๑๔๑๐๒ประวตั ิศาสตร์ คำอธบิ ายรายวชิ าพนื้ ฐาน ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๔ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม เวลา ๔๐ชว่ั โมง ศึกษาความหมาย วิธีการนับ และการใช้ช่วงเวลาเป็นทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ เกณฑ์การแบ่ง ยุคสมัยในทางประวตั ิศาสตร์ของมนุษยชาติที่แบ่งเป็นสมัยก่อนประวัติศาสตรแ์ ละสมัยประวัติศาสตร์ รวมท้ังช่วงสมัย ในการศึกษาประวัติศาสตร์ไทย สมัยก่อนสุโขทัย สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา สมัยธนบุรี และสมัยรัตนโกสินทร์ ตัวอย่างการใช้ช่วงเวลาในเอกสารต่าง ๆ โดยใช้ทักษะการอ่าน การสำรวจ การวิเคราะห์ การคำนวณ เพ่ือให้ใช้ ช่วงเวลาในการบอกเล่าเร่ืองราวได้ถูกต้อง และเข้าใจเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามช่วงเวลาท่ีปรากฏในเอกสารทาง ประวตั ิศาสตร์ ศึกษา ลักษณะสำคัญ และเกณฑ์การจำแนกหลักฐานทางประวัติศาสตร์ท่ีใช้ในการศึกษาความเป็นมาของ ท้องถิ่น อย่างง่าย ๆ ตัวอย่างของหลักฐานที่พบในท้องถ่ินทั้ง หลักฐานช้ันต้นกับช้ันรอง หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์ อักษร กับไม่เป็น ลายลักษณอ์ ักษร โดยใช้ทกั ษะการสำรวจ การวเิ คราะห์ การตรวจสอบข้อมูล การจำแนก การ ตีความ เพอื่ ฝกึ ทักษะการสบื ค้นขอ้ มูลดว้ ยวิธีการทางประวตั ศิ าสตร์ ใช้หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในการศึกษาปัจจัย การตั้งถิ่นฐานและพัฒนาการของมนุษยชาติในสมัยก่อน ประวัติศาสตร์ และสมัยประวัติศาสตร์ในดินแดนไทยโดยสังเขป การก่อตั้งอาณาจักรโบราณในดินแดนไทย ได้แก่ ทวารวดี ศรีวิชัย ตามพรลิงค์ เป็นตน้ โดยใช้ทักษะการสำรวจ การวเิ คราะห์ การตีความ การสรุปความ เพื่อให้ เข้าใจพัฒนาการของมนษุ ยชาติท่ีมกี ารเปล่ียนแปลงอย่างตอ่ เนือ่ งจากอดีตจนถงึ ปจั จุบนั ศึกษาประวัติศาสตร์เป็นมาของชาติไทยในสมัยสุโขทัยโดยสังเขป ในเรื่องเก่ียวกับการสถาปนาอาณาจักร พัฒนาการทางการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ ประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญ ได้แก่ พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระมหาธรรมราชาท่ี ๑ (พระยาลิไทย) และภูมิปัญญาไทยในสมัยสุโขทัยที่น่าภาคภูมิใจ ซึ่งเป็นผลให้อุทยานประวัติศาสตร์ในสุโขทัยและศรีสัชนาลัยได้รับการยกย่องเป็นมรดกโลก โดยใช้ทักษะการอ่าน การสำรวจ การสืบค้น การวิเคราะห์การตีความ เพ่ือเข้าใจความเป็นมาของชาติไทยในสมัยสุโขทัย รวมทั้ง วัฒนธรรมไทย ภูมิปัญญาไทย และบุคคลสำคัญในสมัยสุโขทัย เกิดความรักและความภูมิใจในความเป็นไทย ตระหนักถึงความพากเพียรพยายามของบรรพบุรุษไทยที่ได้ปกป้อง และสรา้ งสรรค์ความเจริญให้บ้านเมือง ตก ทอดเปน็ มรดกทางวฒั นธรรมสืบต่อถึงปัจจบุ นั มาตรฐาน/ตัวช้ีวัด
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
