แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 1 โดย ครูสุดาภรณ สบื บญุ เปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 2 แผนการจัดการเรยี นรู หนว ยการเรียนรทู ี่ 1 เรอ่ื ง ส่งิ มชี ีวติ ในส่ิงแวดลอม แผนจดั การเรียนรทู 1ี่ เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนิเวศ รายวชิ า วิทยาศาสตรชวี ภาพ รหัสวิชา 31101 ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปท่ี 4 ภาคเรียนท่ี 1 ปการศกึ ษา 2564 น้าํ หนักเวลาเรียน 0.5 (นน./นก.) เวลาเรียน 2 ช่วั โมง/สัปดาห เวลาทีใ่ ชใ นการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู 4 ชว่ั โมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสําคัญ ระบบนิเวศ (ecosystem) เปนการอาศยั อยูร วมกันของสง่ิ มีชวี ติ ในบริเวณใดบริเวณหน่ึง ซ่งึ สงิ่ มชี วี ิต จะมคี วามสัมพนั ธก บั สิ่งมีชีวิตและสิง่ ไมมีชีวติ ในบริเวณนนั้ มโี ครงสรา งประกอบดว ย กลุม สิง่ มีชวี ิต แหลง ท่อี ยู อาศัย และส่งิ แวดลอม ระบบนิเวศบนโลกมีหลากหลายแบบขน้ึ อยกู ับลกั ษณะภูมปิ ระเทศและภูมอิ ากาศ ซึง่ ระบบนเิ วศในแตละพนื้ ที่ เรียกวา ชีวนิเวศหรอื ไบโอม (biomes) แบงออกเปน 5 ประเภท ไดแ ก 1. ไบโอมทนุ ดรา มฤี ดหู นาวยาวนานมาก แตฤ ดรู อ นสัน้ และชั้นของดนิ จะจับตัวเปนน้าํ แข็ง 2. ไบโอมไทกา มีอากาศแหง ฤดูหนาวยาวนานมาก แตฤ ดรู อนสน้ั มีน้ําแขง็ ตลอดเวลา ฝนตกเปนหมิ ะ 3. ไบโอมเขตอบอนุ ฤดรู อ นมอี ากาศอบอุน ฤดูหนาวอากาศจะหนาวเย็น แบง ออกเปน 2 ลักษณะ ไดแ ก ไบโอมปา ผลัดใบซงึ่ มอี ากาศคอนขา งเย็น ตนไมผลดั ใบกอ นถึงฤดหู นาวและเริม่ ผลิใบอีกครง้ั หลังฤดหู นาว และไบโอมทงุ หญา เขตอบอนุ ซ่งึ เปนพ้ืนท่ีราบโลงท่ปี กคลมุ ดวยหญา แตไ มมีตนไมใ หญ 4. ไบโอมทะเลทราย มอี ากาศรอนจัด มีความแหง แลง และมีพชื พรรณเพยี งเลก็ นอย 5. ไบโอมเขตรอน มอี ากาศรอนชน้ื ตลอดปแ ละมีความหลากหลายทางชีวภาพสงู มาก แบงออกเปน 2 ลกั ษณะ ไดแ ก ไบโอมปาฝนเขตรอ น ซ่ึงเปนปาขนาดใหญ มฝี นตกชุก มีพชื พรรณและสัตว หลากหลายชนดิ และไบโอมทุง หญาเขตรอน ซง่ึ มีอากาศรอ น พน้ื ท่ถี ูกปกคลุมดวยหญา 2. มาตรฐานการเรยี นร/ู ตัวช้วี ัดชน้ั ป/ผลการเรียนร/ู เปา หมายการเรยี นรู มาตรฐาน ว 1.1 เขา ใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพนั ธร ะหวา งสงิ่ ไมม ีชีวติ กับส่ิงมชี ีวติ และ ความสัมพันธร ะหวางสงิ่ มีชีวติ กบั สงิ่ มชี วี ิตตา ง ๆ ในระบบนิเวศ การถายทอดพลังงาน การ เปล่ยี นแปลงแทนท่ใี นระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบที่มีตอ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม แนวทางในการอนรุ กั ษ ทรพั ยากรธรรมชาติ และการแกไ ข ปญ หาส่ิงแวดลอ ม รวมทั้งนาํ ความรูไ ปใชประโยชน ตวั ชี้วัด/ผลการเรยี นรู ม.4/1 สบื คน ขอมลู และอธิบายความสมั พนั ธข องสภาพทางภมู ศิ าสตรบนโลกกบั ความหลากหลาย ของไบโอม และยกตวั อยางไบโอมชนดิ ตาง ๆ 3. สาระการเรียนรู 3.1 เน้อื หาสาระหลกั : Knowledge 1) อธิบายลักษณะสาํ คญั ของไบโอมระดับโลกประเภทตา ง ๆ ได 2) ยกตวั อยา งส่งิ มชี วี ติ ทพี่ บในไบโอมระดับโลกประเภทตา ง ๆ ได 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) สรา งโมเดลแสดงการแบงเขตของไบโอมประเภทตา งๆ ได โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปท่ี 4 3 3.3 คณุ ลกั ษณะที่พงึ ประสงค : Attitude 1) สนใจใฝร ูใ นการศกึ ษา 4. สมรรถนะสําคญั ของนกั เรียน 1) ความสามารถในการสือ่ สาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใชเทคโนโลยี 5. คุณลกั ษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกลมุ 6. คณุ ลกั ษณะทีพ่ ึงประสงค 1. มวี นิ ยั 2. ใฝเ รยี นรู 3. อยอู ยางพอเพยี ง 4. มุงมน่ั ในการทํางาน 7. ช้ินงาน/ภาระงาน : - ใบกจิ กรรม เรอื่ ง โมเดลไบโอม (biomes) บนผนื ผา - ใบงาน เรอ่ื ง ไบโอมระดบั โลก - แบบฝก ทกั ษะ เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ 8. กิจกรรมการเรียนรู ชั่วโมงที่ 1 ขน้ั นาํ เขาสูบทเรียน/ข้ันตง้ั คาํ ถาม 1. ครูแจง ตัวชวี้ ัดประจําหนวยการเรียนรูใหนกั เรียนทราบ 2. ครูใหน ักเรยี นทาํ แบบทดสอบกอนเรยี น (ออนไลน) เรอ่ื ง ส่งิ มชี วี ติ ในส่งิ แวดลอม 3. ครูถามคําถาม เพอ่ื กระตุน ความสนใจของนักเรยี นวา สิ่งมชี ีวติ มีความสมั พนั ธก บั ส่ิงแวดลอม อยางไร (แนวตอบ ในสิง่ แวดลอ มหนง่ึ ๆ จะพบส่ิงมชี ีวติ อาศยั อยูรวมกนั หลากหลายชนิด ซึง่ สิ่งมีชีวติ แตละชนดิ จะมีความสัมพันธก ันหลายรปู แบบ ท้ังการพ่ึงพาอาศยั การไดประโยชนร วมกนั หรอื การลา เหยอ่ื ซึง่ ความสมั พนั ธของสง่ิ มชี วี ิตตาง ๆ เหลา นี้มีผลทาํ ใหส ง่ิ แวดลอมที่ส่งิ มีชีวิตอาศยั อยู มภี าวะที่สมดลุ นอกจากนน้ั สง่ิ มชี วี ติ ยงั มีความสัมพันธกับสง่ิ แวดลอ มโดยรอบ ท้ังแสง ดิน นา้ํ และ อากาศ เน่ืองจากสิง่ แวดลอ มเหลานีม้ คี วามจําเปนตอการเจริญเติบโต และการดาํ รงชวี ิตของสิ่งมีชวี ิต ทกุ ชนดิ ) 4. ครูอธบิ ายใหน กั เรียนฟงวา ความสมั พันธข องส่งิ มีชวี ติ กับสงิ่ แวดลอมทําใหเ กิดเปน ระบบนเิ วศทเ่ี ปน การอาศยั อยูรว มกนั ของสงิ่ มชี วี ติ ในบรเิ วณใดบรเิ วณหนึ่ง ซง่ึ ส่ิงมีชีวติ จะมีความสมั พนั ธกับสงิ่ มีชวี ิต และสงิ่ ไมมชี ีวติ ในบริเวณนน้ั โดยบริเวณตา ง ๆ ของโลกจะมีระบบนิเวศท่ีหลากหลายเนอื่ งจากมี ลักษณะทางภูมศิ าสตรท แ่ี ตกตางกัน 5. ครถู ามคําถาม เพอ่ื ทบทวนความรเู ดมิ ของนักเรยี นวา ประเทศไทยมลี กั ษณะทางภมู ศิ าสตรเปน อยางไร (แนวตอบ ประเทศไทยตั้งอยูในคาบสมุทรอินโดจีนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต มีลักษณะ ภมู ศิ าสตรท่ีหลากหลาย ทัง้ บรเิ วณทรี่ าบภาคกลาง ท่รี าบสงู ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เขตภูเขาและ โดย ครูสุดาภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท่ี 4 4 ที่ราบระหวางเขาภาคเหนือ เขตภูเขาสูงภาคตะวันตก เขตภูเขาและท่ีราบชายฝงภาคตะวันออก และเขตภูเขาและทีร่ าบชายฝง คาบสมุทธภาคใต ซึง่ มีสภาพภูมอิ ากาศแบบรอ นชืน้ และมีฝนตกชุก) ขนั้ สํารวจและคน พบ/ขั้นการเตรียมการคนหาคําตอบ 1. ครูอธบิ ายใหน กั เรยี นฟง วา ระบบนิเวศตา ง ๆ บนโลก มีโครงสรางพ้นื ฐานที่เหมือนกนั ประกอบดวย กลมุ สง่ิ มีชวี ติ แหลงทีอ่ ยูอาศัย และส่ิงแวดลอม แตระบบนเิ วศบนโลกมหี ลายแบบ ขน้ึ อยูกบั ภมู ิประเทศและภูมิอากาศของแตละพื้นท่ี ซึ่งระบบนเิ วศในแตล ะพ้ืนท่ี เรียกวา ชวี นเิ วศ หรอื ไบโอม 2. ครใู หนกั เรียนศึกษา ไบโอมระดับโลกตา ง ๆ โดยใหน ักเรียนแบงกลุมออกเปน 7 กลมุ จับฉลาก เลือกไบโอมระดบั โลกแตละประเภท เพ่อื ทาํ การศกึ ษาแลว จัดทําปายนเิ ทศและโมเดล พรอม นาํ เสนอหนา ชน้ั เรียนในช่ัวโมงตอไป ดงั น้ี กลมุ ท่ี 1 ไบโอมทุนดรา กลมุ ท่ี 2 ไบโอมไทกา กลุมท่ี 3 ไบโอมปาผลัดใบ กลุมที่ 4 ไบโอมทุงหญาเขตอบอุน กลมุ ท่ี 5 ไบโอมทะเลทราย กลุมท่ี 6 ไบโอมปา ฝนเขตรอน กลมุ ท่ี 7 ไบโอมทุงหญาเขตรอ น ขน้ั อธบิ ายและลงขอสรปุ /ขั้นดําเนนิ การคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครแู ละนกั เรียนรวมกันอภิปรายเกย่ี วกบั ระบบนเิ วศ 2. ครูใหนักเรยี นศกึ ษาเพมิ่ เตมิ จากภาพยนตสารคดสี ้นั เรอื่ ง ระบบนิเวศคอื อะไร? https://www.twig-aksorn.com/film/what-is-an-ecosystem-8082/ ชั่วโมงที่ 2 ข้นั สํารวจและคนพบ/ขั้นการเตรยี มการคนหาคําตอบ 1. ครใู หนกั เรยี นกลมุ ที่ 1-3 ตดิ ปายนเิ ทศบรเิ วณหนา ชัน้ เรยี น และนาํ เสนอขอมูลเกีย่ วกับไบโอมแต ละประเภททไ่ี ดสบื คนมา กลมุ ละ 10 นาที 2. ครูใหน กั เรยี นแตละกลมุ ต้งั คําถาม ถามกลุมทีน่ ําเสนอ โดยละกลมุ ตอ งถามคาํ ถามกลุม ทน่ี าํ เสนอ อยางนอย กลุมละ 1 คําถาม ขัน้ อธบิ ายและลงขอ สรุป/ขั้นดาํ เนนิ การคนหาคาํ ตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครแู ละนักเรยี นรว มกนั อภิปรายเกยี่ วกับ ระบบนเิ วศและใบโอมโลก ของกลุมที่ 1-3 2. ครใู หนกั เรยี นศึกษาเพ่ิมเติมจากภาพยนตส ารคดสี ัน้ เรือ่ ง ปา ไทกา https://www.twig- aksorn.com/film/the-taiga-forest-8065/ เรือ่ ง ปาผลัดใบ https://www.twig-aksorn.com/film/deciduous-forests-8067/ ชัว่ โมงที่ 3 ขน้ั สาํ รวจและคน พบ/ข้ันการเตรียมการคนหาคาํ ตอบ 1. ครใู หนักเรียนกลมุ ที่ 4-7 ตดิ ปายนเิ ทศบริเวณหนาชนั้ เรียน และนาํ เสนอขอมูลเกย่ี วกบั ไบโอมแต ละประเภทท่ีไดสืบคน มา กลมุ ละ 10 นาที 2. ครูใหนกั เรียนแตละกลุมตงั้ คําถาม ถามกลุมทน่ี ําเสนอ โดยละกลมุ ตองถามคําถามกลมุ ที่นําเสนอ อยางนอ ย กลุม ละ 1 คาํ ถาม โดย ครูสุดาภรณ สบื บุญเปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 5 ข้ันอธิบายและลงขอ สรปุ /ข้ันดําเนนิ การคนหาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายเก่ยี วกบั ระบบนิเวศและใบโอมโลก ของกลมุ ที่ 4-7 2. ครูใหน ักเรียนศึกษาเพ่มิ เติมจากภาพยนตส ารคดีสัน้ เรื่อง ปาฝนเขตรอน https://www.twig- aksorn.com/film/tropical-rainforests-8068/ และ เรื่อง ชวี ิตในทะเลทราย https://www.twig-aksorn.com/film/life-in-hot-deserts-8001/ ชวั่ โมงที่ 4 ข้ันสาํ รวจและคน พบ/ขนั้ การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครทู บทวนความรูเดิมเกี่ยวกับไบโอมระดบั โลกทั้ง 7 ประเภท ใหน ักเรยี นทราบ พอสงั เขป 2. ครใู หนักเรยี นแบง กลมุ ออกเปน 7 กลมุ สรา งและโมเดล การแบง เขตของไบโอมระดับโลก ลงบน แผนผา โดยการปก และระบุลักษณะสาํ คัญของไบโอม และสิ่งมีชีวิตทพี่ บในไบโอมแตละประเภท เพ่ือจดั แสดงที่ปายนิเทศ ข้นั อธิบายและลงขอสรปุ /ข้ันดาํ เนนิ การคนหาคาํ ตอบและตรวจสอบคาํ ตอบ 1. ครใู หน กั เรียนทําใบงานที่ 1.1 เรอ่ื ง ไบโอมระดบั โลก 2. ครใู หน ักเรยี นทาํ แบบฝก ทักษะที่ 1 เร่อื ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ ขน้ั ขยายความรแู ละนาํ เสนอผลการคน หาคาํ ตอบ 1. ครูใหนักเรียนสบื คน ขอ มูล เรือ่ ง ไบโอมของประเทศไทย โดยกลาวถงึ ไบโอมประเภทตา ง ๆ ทพี่ บ บรเิ วณประเทศไทย แลว จัดทํารปู เลม รายงานสงครผู ูสอน ขน้ั สรปุ และประเมนิ ผล 1. ครูตรวจสอบผลจากการนําเสนอหนา ช้นั เรียน เร่ือง ไบโอมระดบั โลก 2. ครูตรวจสอบผลจากโมเดลและปายนิเทศ เรือ่ ง ไบโอมระดบั โลก 3. ครูตรวจสอบผลจากรายงาน เร่ือง ไบโอมของประเทศไทย 4. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เร่อื ง ไบโอมระดบั โลก 5. ครูตรวจสอบผลจากแบบทดสอบกอนเรยี น เรอ่ื ง สิ่งมีชีวติ ในสิ่งแวดลอ ม 6. ครูตรวจสอบผลจากการทาํ แบบฝก ทกั ษะ เรือ่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ 9. ส่ือการเรยี นการสอน / แหลง เรยี นรู จาํ นวน สภาพการใชส อื่ รายการสือ่ 1 ชดุ ขั้นตรวจสอบความรูเ ดิม 1. แบบทดสอบกอนเรยี น 1 ชดุ ขั้นอธบิ ายและลงขอสรปุ เร่อื ง ส่ิงมีชวี ติ ในสงิ่ แวดลอม 1 ชุด ขัน้ อธบิ ายและลงขอสรุป 2. ใบงาน เร่ือง ไบโอมระดับโลก 1 ชดุ ข้ันสํารวจและคนพบ 3. แบบฝก ทกั ษะ เร่อื ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ 4. Microsoft PowerPoint หนว ยท่ี 1 ส่งิ มีชีวติ ในสงิ่ แวดลอ ม โดย ครูสุดาภรณ สบื บุญเปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท่ี 4 6 10. การวัดผลและประเมนิ ผล ประเดน็ / เกณฑก ารให เปาหมาย หลักฐานการเรยี นรู วธิ ีวดั เคร่ืองมอื วดั ฯ การเรียนรู ช้นิ งาน/ภาระงาน คะแนน ประเมนิ ตามสภาพ นักเรยี นอธบิ าย 1. แบบทดสอบกอ น ตรวจแบบทดสอบ แบบทดสอบกอ นเรยี น จรงิ ลกั ษณะสําคญั เรียน หนว ยการ กอนเรียน ระดับคุณภาพ 2 ของไบโอมระดับโลก เรยี นรทู ่ี 1 ผา นเกณฑ ประเภทตาง ๆ และ 2. ปายนิเทศ ตรวจปายนิเทศ แบบประเมนิ ปายนิเทศ รอ ยละ 65 ผาน ยกตัวอยา งสงิ่ มชี ีวิต เกณฑ ที่พบในไบโอมระดับ โลกประเภทตา ง ๆ 3. ใบกิจกรรม ตรวจใบกิจกรรม แบบประเมนิ ชิน้ งาน รอยละ 65 ผา น ได เรอื่ ง โมเดลไบโอม เร่อื ง โมเดลไบโอม เกณฑ (biomes) บนผนื ผา (biomes) บนผนื รอยละ 65 ผา น ผา เกณฑ 4. ใบงาน ตรวจใบงาน แบบประเมนิ ใบงาน ระดับคุณภาพ 2 เรือ่ ง ไบโอมระดับโลก เรื่อง ไบโอมระดับ ผา นเกณฑ โลก ระดับคณุ ภาพ 2 ผานเกณฑ 5. แบบฝกทกั ษะ ตรวจแบบฝกทักษะ แบบประเมนิ แบบฝก ระดับคุณภาพ 2 เรอ่ื ง ความหลาก เรอื่ ง ความ ทักษะ ผานเกณฑ หลายของระบบนิเวศ หลากหลายของ ระดับคุณภาพ 2 ระบบนเิ วศ ผานเกณฑ 6. การนาํ เสนอผลงาน ประเมินการ ผลงานทน่ี าํ เสนอ นาํ เสนอผลงาน 7. พฤตกิ รรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ทํางานรายบคุ คล การทาํ งาน การทาํ งานรายบคุ คล รายบคุ คล 8. พฤติกรรมการ สงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ทํางานรายกลมุ การทาํ งานรายกลมุ การทํางานรายกลุม 9. คุณลักษณะ สงั เกตความมวี ินยั แบบประเมิน อนั พึงประสงค ใฝเรียนรแู ละมุงมัน่ คณุ ลกั ษณะ ในการทาํ งาน อนั พึงประสงค โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปท ี่ 4 7 แบบประเมนิ ชิน้ งาน/ภาระงาน แบบประเมินปายนิเทศ คําชี้แจง : ใหผ ูสอนประเมินชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรยี นตามรายการที่กําหนด แลวขีด ลงในชองที่ตรง กบั ระดับคะแนน ลาํ ดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 4321 1 ความสอดคลอ งกบั จุดประสงค รวม 2 ความถูกตองของเน้อื หา 3 ความคิดสรางสรรค 4 ความตรงตอเวลา ลงชือ่ ................................................... ผปู ระเมนิ (นางสาวสุดาภรณ สืบบญุ เปยม) ............./................../.............. เกณฑการประเมนิ ปายนเิ ทศ ประเด็นทปี่ ระเมิน 4 ระดบั คะแนน 321 1. ความ ผลงานสอดคลองกบั ผลงานสอดคลองกบั ผลงานสอดคลองกบั ผลงานไมสอดคลองกับ สอดคลอ งกับ จุดประสงคทุกประเด็น จดุ ประสงคเปนสว น จุดประสงคบางประเดน็ จดุ ประสงค จุดประสงค ใหญ 2. ความถูกตอ ง เนื้อหาสาระของผลงาน เนอ้ื หาสาระของผลงาน เนอื้ หาสาระของผลงาน เน้ือหาสาระของผลงาน ของเน้อื หา ถูกตอ งครบถวน ถกู ตอ งเปนสว นใหญ ถกู ตอ งบางประเด็น ไมถ กู ตอ งเปนสวนใหญ 3. ความคดิ ผลงานแสดงถงึ ความคิด ผลงานแสดงถงึ ความคิด ผลงานมีความนาสนใจ ผลงานไมมคี วาม สรา งสรรค สรา งสรรค แปลกใหม สรางสรรค แปลกใหม แตยงั ไมม ีแนวคิดแปลก นาสนใจ และไมแ สดง และเปนระบบ แตย งั ไมเปนระบบ ใหม ถงึ แนวคดิ แปลกใหม 4. ความตรงตอ สงช้นิ งานภายในเวลาที่ สงช้ินงานชา กวาเวลาที่ สง ช้ินงานชา กวา เวลาท่ี สง ช้ินงานชา กวา เวลาท่ี เวลา กาํ หนด กําหนด 1 วัน กาํ หนด 2 วัน กาํ หนด 3 วนั ขึ้นไป ชวงคะแนน เกณฑการตัดสินคุณภาพ 14-16 11-13 ระดับคณุ ภาพ 8-10 ดมี าก ตํ่ากวา 8 ดี พอใช ปรับปรุง โดย ครูสุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุม สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 8 แบบประเมนิ รายงาน คําชแ้ี จง : ใหผ ูสอนประเมินชิ้นงาน/ภาระงานของนกั เรยี นตามรายการที่กําหนด แลวขีด ลงในชองที่ตรง กับระดับคะแนน ลําดับที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 4321 1 ความถูกตองของเนอื้ หา รวม 2 ความสมบูรณของรูปเลม 3 ความตรงตอเวลา ลงชือ่ ................................................... ผูประเมิน (นางสาวสุดาภรณ สืบบุญเปยม) ............./................../............... ประเด็นทปี่ ระเมนิ เกณฑก ารประเมินรายงาน 1. ความถกู ตอง ระดบั คะแนน 432 1 ของเนอ้ื หา เนื้อหาสาระของ เน้ือหาสาระของ เนอื้ หาสาระของ เนอ้ื หาสาระของ 2. ความสมบูรณ รายงานถูกตองครบถวน รายงานถูกตองเปนสวน รายงานถูกตองบาง รายงานไมถกู ตอ งเปน ใหญ ประเด็น สวนใหญ ของรปู เลม มอี งคป ระกอบครบถว น มอี งคป ระกอบครบถวน มอี งคประกอบครบถวน องคป ระกอบไม สมบรู ณ มีความเปน สมบูรณ มคี วามเปน สมบรู ณ แตยงั ไมเ ปน ครบถวน ไมเปน 3. ความตรงตอ ระเบยี บ และรปู เลม ระเบียบ แตร ปู เลม ไม ระเบียบ และรปู เลม ไม ระเบยี บ และรปู เลมไม เวลา สวยงาม สวยงาม สวยงาม สวยงาม สง ช้นิ งานภายในเวลาที่ สงชิน้ งานชากวาเวลาที่ สง ชนิ้ งานชากวาเวลาที่ สง ชิน้ งานชา กวา เวลาที่ กาํ หนด กําหนด 1 วนั กําหนด 2 วนั กาํ หนด 3 วันขึ้นไป เกณฑการตัดสนิ คณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช ต่าํ กวา 6 ปรบั ปรงุ โดย ครสู ุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท่ี 4 9 แบบประเมินการนาํ เสนอผลงาน คําชีแ้ จง : ใหผสู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวางเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว ขีด ลงในชองที่ ตรงกับระดับคะแนน ลําดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1 32 1 เนอื้ หาละเอยี ดชัดเจน 2 ความถกู ตอ งของเนื้อหา 3 ภาษาทใ่ี ชเขาใจงาย 4 ประโยชนท ี่ไดจ ากการนําเสนอ 5 วธิ ีการนาํ เสนอผลงาน รวม ลงช่ือ...................................................ผปู ระเมิน (นางสาวสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม) ............./................../............... เกณฑก ารใหคะแนน ให 3 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคลองกบั รายการประเมินสมบูรณชัดเจน ให 2 คะแนน ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคลองกบั รายการประเมินเปนสว นใหญ ให 1 คะแนน ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคลอ งกบั รายการประเมินบางสวน เกณฑก ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดบั คุณภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ต่ํากวา 8 ปรับปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบุญเปยม กลมุ สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปท ่ี 4 10 แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทาํ งานรายบุคคล คําชีแ้ จง : ใหผ สู อนสังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นในระหวา งเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว ขีด ลงในชองที่ ตรงกบั ระดับคะแนน ลําดบั ที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคิดเห็น 2 การยอมรบั ฟง ความคิดเหน็ ของผอู ่นื 3 การทาํ งานตามหนา ท่ีทไี่ ดรับมอบหมาย 4 ความมีนํ้าใจ 5 การตรงตอ เวลา รวม ลงช่ือ...................................................ผูประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ สืบบญุ เปยม) ............./................../............... เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอยางสมา่ํ เสมอ ให 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบอยครั้ง ให 1 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครัง้ เกณฑก ารตัดสนิ คุณภาพ ชวงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 14 - 15 ดีมาก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ตา่ํ กวา 8 ปรบั ปรงุ โดย ครสู ดุ าภรณ สบื บุญเปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 11 แบบสังเกตพฤติกรรมการทาํ งานกลมุ คําชแ้ี จง : ใหผูสอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวางเรียนและนอกเวลาเรยี น แลวขดี ลงในชองที่ ตรงกับระดับคะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทาํ งาน ความมี สว นรวมใน รวม ชอ่ื – สกุล ความ ฟงคนอ่ืน ตามท่ไี ดรบั นํา้ ใจ การ 15 ลําดับที่ ของนักเรียน คิดเห็น มอบหมาย ปรับปรงุ คะแนน ผลงานกลมุ 321321321321321 ลงชอ่ื ...................................................ผูป ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ สืบบุญเปยม) ............../.................../............... เกณฑก ารใหคะแนน ให 3 คะแนน ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอยางสมาํ่ เสมอ ให 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบอ ยคร้งั ให 1 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบางครง้ั เกณฑก ารตัดสินคณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ตา่ํ กวา 8 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 12 แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค คําชแี้ จง : ใหผ สู อนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวางเรยี นและนอกเวลาเรียน แลว ขีด ลงในชองที่ ตรงกับระดับคะแนน คณุ ลักษณะ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน อันพงึ ประสงคดาน 321 1. มวี นิ ยั รบั ผดิ ชอบ 1.1 ปฏบิ ตั ติ ามขอ ตกลง กฎเกณฑ ระเบยี บ ขอ บงั คับของครอบครัว มคี วามตรงตอเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ในชีวติ ประจาํ วัน 2. ใฝเ รยี นรู 2.1 รจู กั ใชเ วลาวางใหเ ปนประโยชน และนําไปปฏบิ ตั ิได 2.2 รจู กั จัดสรรเวลาใหเ หมาะสม 2.3 เช่ือฟง คาํ ส่ังสอนของบิดา - มารดา โดยไมโ ตแยง 2.4 ต้ังใจเรยี น 3. อยูอยางพอเพยี ง 3.1 ใชทรัพยส นิ และสิง่ ของของโรงเรยี นอยางประหยัด 3.2 ใชอ ุปกรณก ารเรียนอยา งประหยดั และรูคุณคา 3.3 ใชจ า ยอยา งประหยัดและมกี ารเก็บออมเงนิ 4. มุงมน่ั ในการทาํ งาน 4.1 มคี วามตัง้ ใจและพยายามในการทํางานท่ีไดรบั มอบหมาย 4.2 มคี วามอดทนและไมท อ แทต ออปุ สรรคเพอ่ื ใหงานสําเรจ็ ลงชื่อ...................................................ผูประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ สืบบุญเปยม) ............../.................../................ เกณฑก ารใหค ะแนน พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ชิ ัดเจนและสมํ่าเสมอ ให 3 คะแนน พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ัตชิ ัดเจนและบอยคร้งั ให 2 คะแนน พฤตกิ รรมท่ีปฏิบตั บิ างคร้ัง ให 1 คะแนน เกณฑการตัดสินคณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดับคุณภาพ 51 - 60 ดมี าก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช ตาํ่ กวา 30 ปรบั ปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลุม สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 4 13 11. การบูรณาการตามจุดเนน ของโรงเรยี น (ตวั อยา ง) หลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ครู ผูเรยี น 1. ความพอประมาณ พอดีดา นเทคโนโลยี พอดดี านจติ ใจ รูจ ักใชเทคโนโลยีมาผลิตสื่อท่เี หมาะสม มจี ติ สํานกึ ทดี่ ี เอื้ออาทร ประนีประนอม และสอดคลองเนื้อหาเปนประโยชนต อ นึกถงึ ประโยชนส ว นรวม/กลุม ผเู รียนและพฒั นาจากภูมปิ ญ ญาของผูเรยี น ไมหยุดนง่ิ ที่หาหนทางในชีวิต หลุดพนจาก 2. ความมีเหตผุ ล - ยึดถือการประกอบอาชพี ดวยความ ความทุกขยาก (การคนหาคําตอบเพ่อื ให 3. มีภมู คิ ุมกันในตวั ท่ดี ี ถูกตอง สุจรติ แมจะตกอยูในภาวะขาด หลดุ พน จากความไมร )ู แคลน ในการดํารงชีวิต ภมู ิปญ ญา : มีความรู รอบคอบ และ ภมู ปิ ญญา : มคี วามรู รอบคอบ และ ระมัดระวัง สรางสรรค ระมดั ระวงั 4. เงอื่ นไขความรู ความรอบรู เรอ่ื ง ความหลากหลายของ ความรอบรู เร่ือง ความหลากหลายของ ระบบนิเวศ ท่ีเกี่ยวของ รอบดา น ความ ระบบนิเวศ รอบคอบท่ีจะนาํ ความรเู หลานั้นมาพิจารณา ระบบนิเวศ (ecosystem) เปนการอาศยั อยู ใหเชอ่ื มโยงกัน เพอ่ื ประกอบการวางแผน รว มกนั ของส่ิงมีชวี ติ ในบรเิ วณใดบริเวณหน่ึง การดําเนินการจดั กิจกรรมการเรียนรูใหก ับ สามารถนาํ ความรเู หลานนั้ มาพิจารณาให ผเู รียน เชอ่ื มโยงกนั สามารถประยุกตใ ชใ น ชีวิตประจาํ วัน 5. เงอื่ นไขคณุ ธรรม มีความตระหนักใน คณุ ธรรม มีความ มีความตระหนักใน คณุ ธรรม มีความ ซ่ือสตั ยส ุจริตและมีความอดทน มคี วามเพียร ซอื่ สัตยสุจริตและมีความอดทน มีความเพียร สวนพฤกษศาสตรโรงเรยี น ใชส ตปิ ญญาในการดาํ เนินชีวิต ใชส ตปิ ญญาในการดําเนินชวี ิต ความหลากหลายของระบบนิเวศ ครู ผูเรยี น องคป ระกอบท่ี ๑ ความหลากหลายของระบบนิเวศ ความหลากหลายของระบบนิเวศ - กาํ หนดพ้ืนทศ่ี กึ ษา - ความแตกตา งของพืน้ ท่ไี บโอม - ระบุความแตกตา งของพ้ืนทไี่ บโอม - สํารวจพรรณไมในพืน้ ท่ีศกึ ษา ประเภทตา งๆ ประเภทตา งๆ - ความหลากหลายของพรรณไม - ระบุความหลากหลายของพรรณไม สง่ิ แวดลอม ในไบโอมประเภทตางๆ ในไบโอมประเภทตา งๆ ความหลากหลายของระบบนิเวศ ผเู รียน - การอนุรกั ษส ิง่ แวดลอ ม ครู ความหลากหลายของระบบนิเวศ ความหลากหลายของระบบนิเวศ - เสนอแนะแนวทางอนุรกั ษ - กระบวนการการอนุรกั ษส ิ่งแวดลอม ส่งิ แวดลอม โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลุม สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 14 12. ความเห็นของผูบรหิ ารสถานศึกษาหรือผูท ่ีไดร ับมอบหมาย ขอเสนอแนะ ลงช่ือ.................................................. (นายอดิศร แดงเรือน) 13. บันทึกผลหลงั การสอน เนอ้ื หา กิจกรรมการเรียนรู สอื่ ประกอบการเรียนรู พฤตกิ รรม/การมีสว นรวมของผเู รียน ลงชอื่ ..................................................ผสู อน (นางสาวสดุ าภรณ สืบบุญเปยม) ตําแหนง พนกั งานราชการ โดย ครูสุดาภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปท ่ี 4 15 แบบทดสอบกอนเรียน หนวยการเรยี นรทู ี่ 1 คาํ ชีแ้ จง : ใหน กั เรยี นเลือกคําตอบท่ีถูกตองที่สุดเพียงขอเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจัดอยูในเขตอบอนุ 7. สิง่ มีชวี ิตใดจดั เปนผบู รโิ ภคซากสตั ว 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมปาฝน 1. รา 2. เห็ด 3. ไบโอมทุนดรา 4. ไบโอมปา ผลัดใบ 3. นก 4. แรง 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทเี รีย 2. ไบโอมประเภทใดทสี่ ิ่งมชี วี ติ ตองปรบั ตัวเพือ่ 8. หากพชื มีพลงั งานสะสม 10,000 kcal ผบู รโิ ภคข้นั ที่ 2 จะ รักษาดุลยภาพของนาํ้ ในรา งกาย ไดรับพลงั งานเทาใด 1. ไบโอมทุนดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมปาผลดั ใบ 4. ไบโอมปาฝนเขตรอน 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทุง หญา เขตรอ น 5. 10,000 kcal 3. พชื ท่ีพบสว นใหญในไบโอมไทกา คอื ชนดิ ใด 9. ขอใดจัดเปนทรพั ยากรธรรมชาตปิ ระเภทท่ใี ชแลว เกดิ 1. กก 2. ไฟน ทดแทนได 3. เมเปล 4. กระถิน 1. นาํ้ 2. ดนิ 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สตั วปา 4. สง่ิ มีชวี ติ กลมุ แรกทีเ่ ขา มาเจริญในพืน้ ทที่ ม่ี กี าร 5. ถานหิน เปลย่ี นแปลงแทนทแ่ี บบทตุ ิยภูมิ คอื สงิ่ มีชีวิตกลุมใด 10. ขอใดเปน สาเหตหุ ลักของปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ 1. หญา 2. มอส สิ่งแวดลอม 3. ไลเคน 4. ไมย ืนตน 1. การเกิดโรคระบาด 5. ไมล ม ลุก 2. การกระทําของมนุษย 5. การเปลย่ี นแปลงแทนทีข่ องสง่ิ มีชวี ติ ในขอใดเปนการ 3. ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ เปลีย่ นแปลงแทยท่ีแบบปฐมภูมิ 4. ภาวะอณุ หภมู ิของโลกสงู ขน้ึ 1. การเกดิ ไฟปา 5. รังสีความรอนจากดวงอาทติ ย 2. การสรางเขื่อน 3. การทาํ ไลเ ลือ่ นลอย 4. การระเบดิ ของภเู ขาไฟ 5. การเจริญของสิง่ มชี วี ิตบนกอนหนิ 6. แสงมีอทิ ธพิ ลตอการดาํ รงชวี ิตของสิ่งมชี วี ิตยกเวน ขอใด 1. การสังเคราะหด ว ยแสงของพืช 2. การออกหากินของสตั วบางชนิด 3. การหบุ -บานของดอกไมบ างชนดิ 4. การรักษาดลุ ยภาพของนาํ้ ในเขตทะเลทราย 5. การผสมพนั ธขุ องสตั วเลี้ยงลูกดว ยน้าํ นมในเขตหนาว โดย ครสู ุดาภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปท ่ี 4 16 เฉลยแบบทดสอบกอ นเรยี น หนวยการเรยี นรทู ี่ 1 คําช้ีแจง : ใหนกั เรยี นเลือกคาํ ตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงขอเดียว 1. ไบโอมประเภทใดจัดอยใู นเขตอบอนุ 7. ส่ิงมีชีวิตใดจดั เปนผบู รโิ ภคซากสตั ว 1. ไบโอมไทกา 2. ไบโอมปาฝน 1. รา 2. เห็ด 3. ไบโอมทุนดรา 4. ไบโอมปาผลัดใบ 3. นก 4. แรง 5. ไบโอมทะเลทราย 5. แบคทเี รีย 2. ไบโอมประเภทใดทส่ี งิ่ มีชีวิตตองปรับตัวเพอื่ 8. หากพชื มีพลงั งานสะสม 10,000 kcal ผบู รโิ ภคข้นั ที่ 2 จะ รักษาดุลยภาพของนํ้าในรา งกาย ไดรบั พลงั งานเทาใด 1. ไบโอมทุนดรา 2. ไบโอมทะเลทราย 1. 1 kcal 2. 10 kcal 3. ไบโอมปา ผลดั ใบ 4. ไบโอมปาฝนเขตรอ น 3. 100 kcal 4. 1,000 kcal 5. ไบโอมทงุ หญาเขตรอน 5. 10,000 kcal 3. พชื ที่พบสวนใหญใ นไบโอมไทกา คอื ชนิดใด 9. ขอ ใดจดั เปนทรพั ยากรธรรมชาตปิ ระเภทท่ใี ชแลว เกดิ 1. กก 2. ไฟน ทดแทนได 3. เมเปล 4. กระถนิ 1. น้ํา 2. ดนิ 5. กระบองเพชร 3. อากาศ 4. สตั วปา 4. สิง่ มีชีวติ กลมุ แรกที่เขามาเจรญิ ในพน้ื ทที่ ่มี กี าร 5. ถานหนิ เปล่ียนแปลงแทนทแี่ บบทตุ ยิ ภมู ิ คอื สง่ิ มีชีวติ กลมุ ใด 10. ขอ ใดเปน สาเหตหุ ลักของปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ 1. หญา 2. มอส ส่ิงแวดลอ ม 3. ไลเคน 4. ไมย ืนตน 1. การเกิดโรคระบาด 5. ไมลมลกุ 2. การกระทําของมนุษย 5. การเปล่ียนแปลงแทนที่ของส่ิงมีชีวติ ในขอใดเปนการ 3. ภัยพบิ ัติทางธรรมชาติ เปลีย่ นแปลงแทยทแี่ บบปฐมภมู ิ 4. ภาวะอุณหภมู ิของโลกสงู ขน้ึ 1. การเกดิ ไฟปา 5. รังสคี วามรอนจากดวงอาทติ ย 2. การสรา งเขื่อน 3. การทาํ ไลเ ลื่อนลอย 4. การระเบดิ ของภเู ขาไฟ 5. การเจริญของสิง่ มชี วี ติ บนกอนหนิ 6. แสงมีอทิ ธิพลตอการดาํ รงชีวิตของส่ิงมชี ีวิตยกเวน ขอ ใด 1. การสงั เคราะหด วยแสงของพชื 2. การออกหากินของสตั วบ างชนิด 3. การหุบ-บานของดอกไมบ างชนิด 4. การรักษาดลุ ยภาพของนํา้ ในเขตทะเลทราย 5. การผสมพนั ธขุ องสตั วเ ลีย้ งลกู ดวยนา้ํ นมในเขตหนาว โดย ครูสุดาภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปท ่ี 4 17 ใบงาน 1.1 เรือ่ ง ไบโอมระดับโลก คาํ ชแ้ี จง : จงบอกประเภทและลกั ษณะลําคัญของไบโอมที่มคี วามสัมพนั ธก ับภาพทกี่ ําหนดให ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลักษณะสาํ คญั .......................................................... ลักษณะสําคัญ .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ประเภท ..................................................................... ประเภท ..................................................................... ลกั ษณะสาํ คัญ .......................................................... ลักษณะสาํ คัญ .......................................................... .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. โดย ครสู ุดาภรณ สบื บญุ เปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปที่ 4 18 เฉลยใบงาน 1.1 เร่ือง ไบโอมระดับโลก คําช้ีแจง : จงบอกประเภทและลักษณะลําคัญของไบโอมท่มี คี วามสัมพนั ธกับภาพทก่ี าํ หนดให ประเภท...ไ.บ...โ..อ..ม..ไ..ท...ก..า...ห...ร..ือ...ไ..บ...โ.อ..ม...ป...า .ฝ...น.................... ประเภท..ไ..บ...โ.อ..ม...ท...ุง.ห...ญ...า..เ.ข...ต..ร..อ..น....ห...ร..ือ....ส..ะ..ว..ัน...น...า......... ลักษณะสาํ คญั .ม..ี.ฤ..ด...ูห...น...า..ว...ย...า..ว..น...า...น....ฤ...ด..ู.ร..อ...น...ส..ั้น.....มี ลกั ษณะสาํ คัญ .ม..ีส..ภ...า..พ...อ..า..ก..า..ศ...ร..อ..น....พ...ื้น...ท..่ี.ป..ก...ค..ล..ุ.ม..ด...ว..ย ....อ...า.ก...า..ศ..แ..ห...ง...พ...้ืน...ท..ี่ม...นี ..้ํา..แ...ข..็ง..ต..ล...อ..ด...เ.ว..ล...า...พ...ืช..ท...่ีพ...บ...ส..ว..น ....ห..ญ....า...แ...ล..ะ...ไ.ม...ต..น....ม...ัก...เ.ก..ิด...ไ..ฟ...ป..า..เ..ส..ม...อ....พ..ื.ช..ท...่ีพ...บ....เ.ช...น ....ใ..ห...ญ...เ.ป...น...พ...ืช..ต...ร..ะ..ก...ูล...ส..น....เ..ช..น....ไ..ฟ...น... .เ..ฟ...อ..ร....เ.ฮ...ม..ล...็อ..ก ....เ.บ...า..บ...ับ....ก...ร..ะ..ถ...ิน....ส..ั.ต..ว..ท...ี่พ...บ....เ..ช..น.....ค..ว...า..ย..ป...า....ม..า..ล...า..ย ....ส..ั.ต..ว..ท...่ีพ...บ....เ.ช..น....ก...ว..า..ง..ม..ูล....น...ก..ฮ...ูก..เ.ท...า..ใ..ห..ญ.... .ห...ม..ีด...ํา...พ...บ ....ส..ิง..โ..ต....ย..ีร...า..ฟ....พ...บ...บ...ร..ิเ.ว...ณ...ป...ร..ะ..เ..ท...ศ..ใ..น...ท..ว...ีป...แ..อ...ฟ...ร..ิก..า ....บ...ร..ิเ.ว..ณ...ป...ร..ะ..เ..ท..ศ...แ..ค..น...า..ด..า....ฟ..น...แ..ล...น..ด... .จ..นี...ต..อ...น..เ.ห...น...อื ... ....อ..เ.ม...ร..กิ ..า..ใ..ต...แ...ล..ะ..อ...อ..ส..เ..ต..ร..เ.ล..ยี...................................... ประเภท..ไ..บ...โ.อ..ม...ท..ะ...เ.ล..ท...ร..า..ย......................................... ประเภท...ไ.บ...โ.อ...ม..ป...า ..ผ..ล..ดั...ใ.บ........................................... ลกั ษณะสาํ คัญ ม...ีอ...า..ก...า..ศ...ร...อ..น...จ...ัด.....ม..ีค...ว...า..ม...แ..ห...ง...แ..ล...ง ลักษณะสาํ คัญ .ม..ีอ...า..ก..า...ศ..ค...อ..น...ข..า..ง..เ..ย..็น....ต...น...ไ.ม...จ..ะ...ผ..ล..ั.ด. ....ส..ิ่ง..ม...ีช..ีว..ิต...ท..ี่.อ..า..ศ..ั.ย..อ..ย...ูจ..ํา..เ..ป..น...ต...อ..ง..ร..ัก...ษ...า..ส..ม...ด..ุล...ข..อ..ง..น...ํ้า ...ใ.บ...ก...อ..น...ถ..ึ.ง..ฤ..ด..ู.ห..น...า..ว....แ...ล..ะ..เ..ร..ิ่ม...ผ..ล...ิใ.บ...อ...ีก..ค...ร..้ัง..ห...ล..ัง..ฤ...ด. ู ....ภ..า..ย...ใ.น...ร..า ..ง.ก...า..ย...พ...ชื..ท...่พี...บ....เ.ช..น.....ก..ร..ะ..บ...อ...ง.เ..พ...ช..ร...ส...ัต..ว..ท. ี่ ...ห..น...า..ว...ผ..า..น...ไ..ป....พ..ื.ช..ท...ี่พ...บ....เ.ช...น....เ.ม...เ.ป...ล....โ..อ..ก....เ..ซ..ล...ต..น...ัต. ....พ...บ....เ..ช..น.....แ..ม...ง..ป...อ..ง...ท..ะ...เ.ล...ท...ร..า..ย....ก...ิ้ง..ก...า..ท...ะ..เ..ล..ท...ร...า..ย ...บ..ีช....ส..ัต...ว..ท..ี่พ...บ....เ.ช...น ....ก..ว..า..ง..เ.อ...ล..ก....ส..นุ...ขั ..ป..า..ส...ีเ.ท...า............. ....บ..ร..เิ..ว..ณ...ท...พ่ี ..บ....เ..ช..น....ท..ะ...เ.ล..ท...ร..า..ย..ส..ะ...ฮ..า..ร..า..ใ.น...แ..อ...ฟ..ร..กิ...า.... .................................................................................. โดย ครูสุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปท ี่ 4 19 ใบกจิ กรรมท่ี 1 เรอ่ื ง โมเดลไบโอม (biomes) บนผืนผา คําช้ีแจง : ใหนักเรียนศึกษา ไบโอมระดบั โลกตา ง ๆ โดยใหนักเรียนแบง กลุม ออกเปน 7 กลมุ จับฉลาก เลือกไบโอมระดบั โลกแตล ะประเภท เพอื่ ทําการศึกษาแลว จัดทาํ ปายนิเทศและโมเดล พรอ ม นาํ เสนอหนา ชน้ั เรยี นใน ดังนี้ กลมุ ที่ 1 ไบโอมทุนดรา กลมุ ที่ 2 ไบโอมไทกา กลุมที่ 3 ไบโอมปาผลัดใบ กลมุ ท่ี 4 ไบโอมทงุ หญา เขตอบอนุ กลุมท่ี 5 ไบโอมทะเลทราย กลมุ ที่ 6 ไบโอมปาฝนเขตรอ น กลมุ ที่ 7 ไบโอมทุงหญา เขตรอน 1. จากหวั ขอ ทไี่ ดร บั ใหน ักเรยี นจดั ทาํ ปายนเิ ทศ พรอมนาํ เสนอหนา ช้นั เรียน 2. จากหัวขอของปายนเิ ทศใหนกั เรยี นแตละกลมุ จดั ทาํ โมเดลไบโอม (biomes) บนผนื ผา โดยรบั อปุ กรณ ดังนี้ - ผืนผา ขนาด 150x150 cm. - เข็ม - ดา ยหลากสี (พรอมนําเสนองานในชวั่ โมงถัดไป) โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวิทยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 20 แบบฝกทกั ษะที่ 1 เรอื่ ง ความหลากหลายของระบบนิเวศ คําชีแ้ จง ใหน ักเรียนนาํ ไบโอมแตล ะประเภทมาเติมหนา ขอ ความที่มคี วามสมั พนั ธก ัน ก.ไบโอมทุนดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมปา ผลดั ใบ ง.ไบโอมทุงหญา เขตอบอุน จ.ไบโอมปาฝนเขตรอ น ฉ.ไบโอมทุงหญาเขตรอน ช.ไบโอมทะเลทราย …………………….. 1. ฝนตกตลอดทั้งป และมีอากาศรอ นชน้ื …………………….. 2. พชื ปองกันการสญู เสียนาํ้ โดยใบลดรูปเปนหนาม …………………….. 3. ฤดหู นาวมีหิมะ และอากาศแหง …………………….. 4. เปนบรเิ วณท่พี บไลเคนจาํ นวนมาก …………………….. 5. อากาศรอ นยาวนาน และมกั เกิดไฟปา …………………….. 6. พืชท่ีพบสวนใหญเ ปนพชื ตระกลู สน …………………….. 7. ปาท่ีมีความอดุ มสมบูรณ และมีความหลากหลายทางชีวภาพ …………………….. 8. พ้ืนทีร่ าบปกคลมุ ดว ยหญา ไมม ีตนไมใหญ …………………….. 9. ตน ไมจะผลัดใบกอนฤดูหนาว และผลิใบหลงั ฤดหู นาวผานไป …………………….. 10. พชื จะสามารถเจริญเติบโตไดใ นแหลงโอเอซสิ โดย ครสู ุดาภรณ สบื บุญเปยม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 4 21 เฉลยแบบฝกทักษะที่ 1 เรือ่ ง ความหลากหลายของระบบนเิ วศ คาํ ชแี้ จง ใหน กั เรยี นนําไบโอมแตล ะประเภทมาเติมหนา ขอความทมี่ คี วามสัมพนั ธกัน ก.ไบโอมทนุ ดรา ข.ไบโอมไทกา ค.ไบโอมปา ผลัดใบ ง.ไบโอมทงุ หญา เขตอบอุน จ.ไบโอมปา ฝนเขตรอ น ฉ.ไบโอมทุงหญา เขตรอน ช.ไบโอมทะเลทราย …………จ………….. 1. ฝนตกตลอดท้งั ป และมอี ากาศรอ นชนื้ …………ช………….. 2. พืชปอ งกนั การสูญเสยี นา้ํ โดยใบลดรูปเปนหนาม …………ข………….. 3. ฤดูหนาวมีหมิ ะ และอากาศแหง …………ก………….. 4. เปนบริเวณทพี่ บไลเคนจาํ นวนมาก …………ฉ………….. 5. อากาศรอนยาวนาน และมักเกิดไฟปา …………ข………….. 6. พชื ทีพ่ บสวนใหญเ ปน พชื ตระกูลสน …………จ………….. 7. ปา ที่มีความอุดมสมบูรณ และมีความหลากหลายทางชีวภาพ …………ง………….. 8. พืน้ ที่ราบปกคลุมดวยหญา ไมม ีตนไมใ หญ …………ค………….. 9. ตนไมจะผลัดใบกอ นฤดหู นาว และผลิใบหลังฤดหู นาวผา นไป …………ช………….. 10. พชื จะสามารถเจริญเติบโตไดในแหลง โอเอซสิ โดย ครสู ุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท่ี 4 22 แผนการจดั การเรียนรู หนว ยการเรียนรทู ี่ 1 เรือ่ ง สงิ่ มีชวี ติ ในสงิ่ แวดลอม แผนจัดการเรยี นรูท่ี 2 เรอ่ื ง การเปล่ียนแปลงของระบบนเิ วศ รายวิชา วทิ ยาศาสตรชวี ภาพ รหัสวิชา 31101 ระดบั ชน้ั มธั ยมศึกษาปท ี่ 4 ภาคเรียนที่ 1 ปการศกึ ษา 2564 นํ้าหนักเวลาเรยี น 0.5 (นน./นก.) เวลาเรยี น 2 ชว่ั โมง/สัปดาห เวลาท่ีใชในการจดั กิจกรรมการเรยี นรู 6 ชว่ั โมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสําคัญ ในระบบนเิ วศมกี ารเปล่ียนแปลงของกลมุ ส่งิ มชี ีวติ อยางเปน ลาํ ดบั ขน้ั เรียกวา การเปลย่ี นแปลงแทนที่ ของระบบนเิ วศ (ecological succession) โดยมีปจจัยทางกายภาพและชวี ภาพเขามาเกยี่ วขอ ง แบง ออกเปน 2 ประเภท 1. การเปลย่ี นแปลงแทนทแี่ บบปฐมภูมิ (primary succession) เร่มิ จากบรเิ วณท่ไี มเ คยมีสิ่งมชี วี ิต มากอ น จนกลายเปน สังคมสมบูรณทม่ี คี วามสมดมุ ทางธรรมชาติ โดยเร่มิ จากไลเคน มอสส หญา ไมล มลกุ ไมยนื ตน และสงั คมพืช ตามลําดบั 2. การเปลี่ยนแปลงแทนทแี่ บบทตุ ยิ ภมู ิ (secondary succession) เกดิ ขนึ้ ในพืน้ ที่ทเี่ คยมสี งิ่ มีชีวติ อาศยั อยู แตพ้นื ทถี่ ูกทาํ ลาย จนกลายเปนสังคมสมบูรณ โดยเร่มิ จากหญา ไมลม ลกุ ไมยนื ตน และ สงั คมพชื ตามลําดบั การเปล่ียนแปลงขององคประกอบในระบบนเิ วศมีผลตอ การเปลย่ี นแปลงของ ประชากร แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก 1. องคป ระกอบทางกายภาพ เปนองคป ระกอบทไ่ี มมีชีวิต เชน - อุณหภูมิ เปนปจ จัยควบคมุ การเจรญิ เติบโต การสบื พันธุ การแพรกระจาย และการปรับตวั ของสงิ่ มีชีวิต - แสง เปนปจจัยสําคญั ในกระบวนการสงั เคราะหด วยแสงของพืช มีผลตอ การเจรญิ เติบโต การสบื พนั ธแุ ละการหาอาหารของสง่ิ มชี ีวติ - นํา้ และความชื้น เปนปจจยั กาํ หนดสภาพแวดลอ ม ความอดุ มสมบูรณ ลกั ษณะและชนิด ของระบบนเิ วศ และมีผลตอ การปรับตัวของสง่ิ มชี ีวิต - แรธาตุ เปนแหลง ของสารอนิ ทรียตา ง ๆ ทีเ่ ปนองคประกอบของสงิ่ มชี วี ิต - ความเปน กรด-เบสของดนิ และนํ้ามีผลตอ การเจริญเตบิ โตและการดํารงชวี ติ ของสงิ่ มีชวี ิต - แกสตาง ๆ ไดแ ก แกสคารบอนไดออกไซดทีส่ ําคัญตอ กระบวนการสังเคราะหดวยแสงของ พืช และแกสออกซเิ จนท่ีสาํ คัญตอ กระบวนการหายใจของพืชและสัตวตา ง ๆ ในระบบนิเวศ 2. องคป ระกอบทางชีวภาพ เปนองคป ระกอบท่ีมชี ีวติ ซ่ึงจะมคี วามสมั พนั ธใ นรปู ของโซอ าหาร และสายใยอาหาร ไดแ ก - ผผู ลิต (producer) เปน สิง่ มีชวี ิตท่ีสามารถสรา งอาหารไดด วยตัวเองผา นการ สังเคราะหดว ยแสง - ผบู ริโภค (consumer) เปนสงิ่ มชี วี ิตท่ีไมสามารถสรางอาหารไดเอง แตบ ริโภคส่ิงมีชีวติ อื่น เปน อาหาร - ผูยอ ยสลาย (decomposer) เปนสงิ่ มีชวี ิตท่ไี มสามารถสรา งอาหารไดเ องแตจะยอยสลาย ซากสิ่งมชี วี ติ ใหกลายเปน สาร อนนิ ทรยี แลวจึงดดู ซมึ เขาสูเซลล โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวิทยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศึกษาปท ่ี 4 23 2. มาตรฐานการเรยี นรู/ ตวั ชว้ี ัดช้นั ป/ ผลการเรยี นร/ู เปาหมายการเรียนรู มาตรฐาน ว 1.1 เขา ใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสมั พนั ธระหวางสิ่งไมมชี วี ิตกบั สงิ่ มีชีวิตและ ความสมั พันธระหวา งสง่ิ มีชวี ิตกบั สงิ่ มีชีวิตตาง ๆ ในระบบนิเวศ การถา ยทอดพลังงาน การ เปลี่ยนแปลงแทนทใ่ี นระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญ หาและผลกระทบทม่ี ตี อ ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอม แนวทางในการอนรุ กั ษ ทรัพยากรธรรมชาติ และการแกไ ข ปญหาสง่ิ แวดลอม รวมท้งั นําความรูไปใชประโยชน ตัวชวี้ ัด/ผลการเรียนรู ม.4/2 สืบคน ขอ มลู อภิปรายสาเหตุ และยกตัวอยา งการเปลยี่ นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ ม.4/3 สืบคน ขอมลู อธบิ าย และยกตวั อยางเกย่ี วกับการเปลย่ี นแปลงขององคป ระกอบทางกายภาพ และทางชวี ภาพทม่ี ีผลตอการเปล่ียนแปลงขนาดของประชากรสิง่ มีชีวติ ในระบบนเิ วศ 3. สาระการเรียนรู 3.1 เนอ้ื หาสาระหลกั : Knowledge 1) อธบิ ายการเปล่ยี นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศได 2) อธิบายความสาํ คญั ขององคประกอบทางกายภาพและชีวภาพของระบบนเิ วศได 3) อธบิ ายความสมั พนั ธข องสง่ิ มีชีวติ ในรปู ของโซอ าหาร และสายใยอาหารได 3.2 ทักษะ/กระบวนการ : Process 1) เขียนความสมั พันธข องสง่ิ มีชีวิตในรูปของโซอ าหาร และสายใยอาหารได 3.3 คณุ ลักษณะที่พงึ ประสงค : Attitude 1) สนใจใฝร ใู นการศกึ ษา 4. สมรรถนะสาํ คญั ของนกั เรียน 1) ความสามารถในการส่อื สาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี 5. คุณลกั ษณะของวิชา 1) ความรบั ผิดชอบ 2) กระบวนการกลุม 6. คณุ ลักษณะทพ่ี ึงประสงค 1. มวี ินัย 2. ใฝเรียนรู 3. มงุ ม่นั ในการทาํ งาน 7. ชนิ้ งาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เร่ือง การเปลีย่ นแปลงแทนท่ีของระบบนเิ วศ 2. ใบงาน เรือ่ ง สายใยอาหาร 3. แบบฝก ทกั ษะ เรอื่ ง การเปลยี่ นแปลงแทนที่ 4. แบบฝกทักษะที่ เร่ือง องคประกอบของระบบนิเวศ โดย ครูสดุ าภรณ สบื บุญเปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท ่ี 4 24 8. กจิ กรรมการเรยี นรู ชั่วโมงท่ี 1 ขน้ั นําเขาสบู ทเรยี น/ข้ันตัง้ คําถาม 1. ครูนาํ ภาพพน้ื ท่ที ี่มีการเปล่ยี นแปลงของกลมุ สง่ิ มชี วี ิตท่ีอาศยั อยูใหนกั เรยี นดู เชน ภาพหญาท่ีข้นึ ใน พนื้ ที่หลังการเกดิ ไฟปา ภาพไลเคนท่ีเจรญิ บรเิ วณกอ นหิน แลว ถามคําถาม เพอ่ื ทบทวนความรูเดมิ กับนักเรียนวา สาเหตุใดท่ีทําใหระบบนิเวศมีการเปล่ียนแปลง (แนวตอบ สาเหตุที่ทําใหระบบนิเวศ เปลี่ยนแปลง เกิดจากหลายสาเหตุ ท้ังจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ เชน ไฟปา แผนดินไหว ภูเขาไฟ ระเบิด สนึ ามิ และจากการกระทําของมนุษย เชน การตัดไมทําลายปา การระเบิดภูเขา การสราง เขื่อน) 2. ครูอธบิ ายใหน ักเรยี นฟง วา การเปล่ยี นแปลงของสง่ิ มีชีวิตดังในภาพ เรียกวา การเปลย่ี นแปลง แทนที่ของระบบนเิ วศ ซึ่งเปนการเปลยี่ นแปลงของกลมุ สงิ่ มีชีวิตอยางเปน ลาํ ดับขัน้ ขนั้ สํารวจและคนพบ/ข้ันการเตรียมการคนหาคําตอบ 1. ครใู หนกั เรียนศกึ ษาการเปล่ยี นแปลงแทนทข่ี องระบบนิเวศ แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก การ เปล่ียนแปลงแทนที่แบบปฐมภมู ิท่ีเรม่ิ จากบรเิ วณท่ไี มเคยมีสิง่ มีชวี ิตมากอ นจนกลายเปนสังคม สมบูรณท ่ี และการเปลีย่ นแปลงแทนทแ่ี บบทตุ ิยภูมิทีเ่ กิดขึน้ ในพ้ืนทที่ ี่เคยมีส่งิ มชี วี ติ อาศัยอยู แต พื้นที่ถกู ทาํ ลายจากเหตกุ ารณตา ง ๆ 2. ครูใหนักเรียนแบง กลมุ กลุมละ 3 คน ใหรว มกันสบื คน และวเิ คราะหว า ในทอ งถ่ินของนกั เรียนมี การเปลี่ยนแปลงแทนท่ีของระบบรเิ วศหรอื ไม และมกี ระบวนการเปลีย่ นแปลงอยา งไร โดยให นกั เรยี นไปสืบคนและเก็บขอ มูลเพือ่ ทําแผนผงั มโนทศั น และนาํ เสนอหนา ช้ันเรยี นในช่วั โมงตอไป ขน้ั อธบิ ายและลงขอสรุป/ข้ันดาํ เนินการคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนักเรยี นรว มกันอภปิ รายเกย่ี วกบั การเปลีย่ นแปลงแทนทขี่ องระบบนิเวศ 2. ครใู หน ักเรียนทาํ แบบฝกทกั ษะท่ี 2.1 เรอื่ ง การเปล่ียนแปลงแทนที่ ชวั่ โมงที่ 2 ข้นั สาํ รวจและคน พบ/ข้นั การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครูทบทวนความรูเ ดิมจากช่วั โมงท่ีแลว ใหน กั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครนู ําภาพการเปลี่ยนแปลงแทนทีข่ องระบบนิเวศอยา งเปนลาํ ดบั ข้ันมาใหน ักเรียนดู เชน การ เปลยี่ นแปลงพ้ืนทป่ี าเปน พ้นื ทท่ี ําการเกษตรโดยการแผวถางปา และถามนักเรยี นวา การ เปลย่ี นแปลงของพืน้ ทีใ่ นภาพจัดเปนการเปลี่ยนแปลงแทนที่ประเภทใด อยางไร (แนวตอบ ขึ้นอยู กับภาพที่ครูนํามาใหนักเรียนดู เชน การเปล่ียนแปลงพ้ืนที่ปาเปนพื้นท่ีทําการเกษตรโดยการแผว ถางปา จัดเปน การเปลี่ยนแปลงแทนท่แี บบทุตยิ ภูมิ เน่ืองจากในพื้นท่ีเดิมยังมีดินและแรธาตุอาหาร หลงเหลอื อยู ซ่ึงพรอมสาํ หรบั การเพาะปลูกพชื ทใ่ี ชท าํ การเกษตรตอไป) ขน้ั อธิบายและลงขอสรุป/ข้ันดาํ เนนิ การคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูใหนักเรยี นแตล ะกลุมออกมานาํ เสนอเก่ียวกับการเปลี่ยนแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศในทองถิ่น ทใ่ี หน กั เรียนแตละกลมุ ไปสบื คน มา และใหน กั เรียนในชัน้ เรยี นรวมกนั อภปิ รายผลการนาํ เสนอของ แตละกลมุ โดย ครูสุดาภรณ สบื บุญเปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศึกษาปที่ 4 25 2. ครแู ละนกั เรียนรว มกนั อภปิ ราย การเปลย่ี นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศ จากขอ มูลทีน่ ักเรยี นแตละ กลมุ ไดศกึ ษามา 3. ครูใหนักเรยี นทาํ ใบงานที่ 1.2 เรื่อง การเปล่ยี นแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ ชั่วโมงท่ี 3 ขัน้ สาํ รวจและคน พบ/ขัน้ การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครทู บทวนความรเู ดิมจากชว่ั โมงท่ีแลว ใหน กั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครูอธิบายใหน ักเรียนฟงวา การเปลยี่ นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศเปน ผลมาจากปฏิสัมพันธ ระหวา งองคป ระกอบทางกายภาพ และทางชีวภาพ สง ผลใหร ะบบนิเวศเปล่ยี นแปลงไปสสู มดุลจน เกดิ สังคมสมบูรณได 3. ครูถามนกั เรียนวา องคป ระกอบทางกายภาพและทางชีวภาพ ประกอบดว ยอะไรบา ง และมี ความสาํ คัญตอ ส่ิงมีชวี ติ อยา งไร (แนวตอบ คําตอบข้ึนอยกู บั ดุลยพินจิ ของครูผูส อน องคป ระกอบทางกายภาพ เชน แสง นํา้ ซึง่ เปน ปจจยั สําคัญในกระบวนการสงั เคราะหดวยแสงของพชื สว นองคประกอบทางชีวภาพ แบงเปน ผผู ลิต ผบู รโิ ภค และผูยอยสลาย ซึง่ มีบทบาททีแ่ ตกตา งกัน และทําใหร ะบบนิเวศเกิดความสมดุล) 4. ครูถามคําถาม เพื่อทบทวนความรเู ดิมของนักเรียนวา ส่ิงมีชวี ิตใดมบี ทบาทเปนผูผ ลิตในระบบนเิ วศ (แนวตอบ พืช มีบทบาทเปน ผูผลิตในระบบนิเวศ เน่อื งจากสามารถสรางอาหารไดเ องผาน กระบวนการสงั เคราะหด ว ยแสง) 5. ครใู หน ักเรยี นศึกษา องคป ระกอบทางกายภาพของระบบนิเวศทปี่ ระกอบดว ยอุณหภูมิ แสง น้ํา และความช้นื แรธ าตุ ความเปน กรด-เบสของดินและนํา้ และแกส ตาง ๆ 6. ครใู หน ักเรียนแบงกลุม ออกเปน 6 กลุม จับฉลากเลือกองคป ระกอบทางกายภาพ ดังน้ี กลุมท่ี 1 อุณหภูมิ กลุม ท่ี 2 แสง กลมุ ท่ี 3 นาํ้ และความชน้ื กลมุ ท่ี 4 แรธ าตุ กลมุ ที่ 5 ความเปนกรด-เบสของดินและน้ํา กลุมท่ี 6 แกส คารบอนไดออกไซด และแกส ออกซเิ จน โดยใหน กั เรียนแตล ะกลมุ สบื คนคน มลู เกย่ี วกับองคป ระกอบทางกายภาพแตล ะชนดิ มีผลตอการ เปล่ยี นแปลงแทนทีข่ องระบบนเิ วศ และการเปล่ียนแปลงของขนาดประชากรสงิ่ มีชีวติ อยางไร เพือ่ นําเสนอ หนา ช้นั เรยี นในชัว่ โมงตอ ไป ขน้ั อธบิ ายและลงขอ สรุป/ขั้นดําเนนิ การคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนักเรียนรวมกนั อภิปรายเกีย่ วกบั องคประกอบทางกายภาพของระบบนเิ วศ 2. ครูใหนกั เรยี นทําแบบฝก ทักษะท่ี 3.1 เรอื่ ง องคป ระกอบของระบบนเิ วศ ชว่ั โมงท่ี 4 ขั้นสาํ รวจและคน พบ/ข้ันการเตรียมการคน หาคําตอบ 1. ครูทบทวนความรเู ดมิ จากชวั่ โมงท่แี ลว ใหนกั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครูใหนักเรียนแตล ะกลมุ ออกมานาํ เสนอผลขององคประกอบทางกายภาพทม่ี ีตอการเปลี่ยนแปลง แทนท่ีของระบบนเิ วศ และการเปลีย่ นแปลงของขนาดประชากร ท่นี กั เรียนแตละกลุมไดสืบคน มา กลมุ ละ 7 นาที โดย ครสู ดุ าภรณ สบื บุญเปยม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาวิทยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 4 26 ขน้ั อธิบายและลงขอสรปุ /ขั้นดําเนินการคนหาคาํ ตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนกั เรยี นรวมกนั อภปิ รายเก่ียวกับองคประกอบทางกายภาพทมี่ ผี ลตอ การเปลี่ยนแปลงแทนท่ี ของระบบนิเวศ และการเปล่ียนแปลงของขนาดประชากร ชัว่ โมงท่ี 5 ขนั้ สํารวจและคนพบ/ข้นั การเตรียมการคน หาคําตอบ 1. ครทู บทวนความรเู ดมิ จากชวั่ โมงที่แลว ใหนักเรียนทราบ พอสังเขป 2. ครูอธิบายใหนกั เรยี นฟงวา นอกจากองคป ระกอบทางกายภาพแลว องคป ระกอบทางชีวภาพกม็ ผี ล ตอ การเปลย่ี นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศ และการเปลี่ยนแปลงของขนาดประชากรเชนกัน 3. ครูใหน ักเรยี นศึกษา องคป ระกอบทางชวี ภาพที่ประกอบดว ย ผผู ลิต ผูบรโิ ภค และผยู อ ยสลาย 4. ครูอธบิ ายใหน กั เรยี นฟงวา องคป ระกอบทางชวี ภาพทม่ี ีบทบาทตาง ๆ ในระบบนเิ วศ จะมี ความสมั พันธในลกั ษณะการกนิ ตอกันเปนทอด ๆ เรียกวา โซอ าหาร (food chain) เรมิ่ จากผผู ลิต ผูบริโภคขั้นปฐมภูมิ ผูบริโภคข้นั ทตุ ิยภูมิ จนถงึ ผบู รโิ ภคขั้นสดุ ทา ย พรอ มนําโซอ าหารมาให นักเรยี นศกึ ษาเปนตัวอยา ง 5. ครูอธิบายใหนักเรียนฟงวา ในระบบนิเวศ จะพบโซอ าหารหลาย ๆ โซอาหารท่ีมีความสัมพันธกัน เรยี กวา สายใยอาหาร (food web) พรอ มใหน ักเรยี นศึกษาสายใยอาหาร 6. ครูอธบิ ายใหนกั เรยี นฟงวา การกินตอกันเปนลาํ ดบั ขั้นจะมกี ารถา ยทอดพลงั งานในอาหารเปน ลําดบั ข้นั เชนกัน และใหนกั เรยี นศกึ ษาการถา ยทอดพลังงานในรปู แบบพีระมดิ พลังงาน จะมีการ ถา ยทอดพลงั งานไปเพยี ง 10% เทานนั้ 7. ครถู ามนกั เรียนวา จากสายใยอาหาร ถาหญา มีพลงั งาน 100,000 kcal เหยี่ยวและงูเหา จะไดร บั พลงั งานปริมาณเทาใด (แนวตอบ พลังงานท่ีเหยย่ี วและงูเหา ไดรบั จะแตกตา งกนั ขน้ึ อยกู ับลาํ ดับขั้นของการบริโภค เชน ถา เหย่ยี วและงเู หา เปน ผูบ ริโภคข้ันที่ 2 จะไดรบั พลงั งานจากหญา 1,000 kcal แตถาเปน ผูบริโภคขัน้ ท่ี 3 จะไดรบั พลงั งานจากหญา 10,000 kcal ) ชั่วโมงที่ 6 ขนั้ สาํ รวจและคน พบ/ข้นั การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครูทบทวนความรูเ ดมิ จากชว่ั โมงทแ่ี ลว ใหน ักเรียนทราบ พอสังเขป 2. ครอู ธิบายใหน ักเรียนฟง วา การกนิ ตอกนั เปนลําดบั ขน้ั ของสง่ิ มีชีวติ ในระบบนเิ วศมผี ลทาํ ใหข นาด ประชากรของสงิ่ มีชีวติ เปลี่ยนแปลง 3. ครูถามคาํ ถาม กับนกั เรยี นวา การเปลีย่ นแปลงขนาดประชากรสง่ิ มีชีวติ ท่เี ปน ผลู า และเหยือ่ ใน ระบบนเิ วศสง ผลตอ สมดลุ ของระบบนิเวศอยา งไร (แนวตอบ การเปล่ยี นแปลงของส่ิงมชี ีวติ ท่มี บี ทบาทเปนผูลาและเหยื่อจะมผี ลตอสมดุลของระบบนเิ วศ เนอื่ งจากหากประชากรส่งิ มีชีวติ ท่ีเปน ผูลา ลดนอ ยลง จะสง ผลใหประชากรส่งิ มชี ีวิตที่เปน เหยื่อเพิม่ จํานวนมาก ขน้ึ จนเสียสมดุลของระบบ เพราะไมมผี ูล าคอยควบคุมเหยอ่ื หรือหากประชากรสิ่งมชี วี ติ ท่ีเปน ผเู พมิ่ มากขน้ึ จะ ทําใหประชากรสิ่งมชี ีวติ ท่ีเปนเหยื่อลดนอ ยลง เน่ืองจากถูกลามากข้นึ จนอาจทาํ ใหผ ูลาคาดแคลนอาหารได เชน กัน อยางไรก็ตาม ส่ิงมีชวี ิตทีเ่ ปนผูลาสว นใหญสามารถกินเหยือ่ ไดหลายประเภท จึงทําใหมีสงิ่ มชี ีวิตหลาย ชนิดเขา มาคอยคุมใหอยูใ นภาวะสมดลุ ได) โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท่ี 4 27 ข้ันอธบิ ายและลงขอ สรุป/ข้ันดําเนนิ การคนหาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนักเรยี นรวมกนั อภิปรายผลเกี่ยวกบั องคประกอบทางชีวภาพท่ีมผี ลตอ การเปลี่ยนแปลง แทนท่ีของระบบนิเวศ และการเปลี่ยนแปลงของขนาดประชากร 2. ครูใหนกั เรยี นทาํ ใบงานที่ 1.3 เรอื่ ง สายใยอาหาร 3. ครใู หน กั เรยี นทําแบบฝกทกั ษะที่ 3.2 เรอ่ื ง สายใยอาหาร 4. ครูใหนกั เรยี นศึกษาเพ่มิ เติมจากภาพยนตรสารคดีสน้ั (Twig) เรือ่ ง หว งโซอ าหารคืออะไร? https://www.twig-aksorn.com/film/what-is-a-food-chain-8092/ ขนั้ ขยายความรูและนาํ เสนอผลการคนหาคาํ ตอบ 1. ครใู หนกั เรยี นสืบคน ขอ มูล เรื่อง ความสัมพันธของส่ิงมีชวี ิตในระบบนิเวศ โดยมีรายละเอยี ด เกีย่ วกบั รูปแบบความสมั พันธของส่ิงมชี วี ติ ท่อี าศัยอยูรว มกันกับส่งิ มีชวี ิตอ่นื ในระบบนิเวศ แลว จัดทาํ รายงานสง ครผู ูสอน ขัน้ สรุปและประเมนิ ผล 1. ครตู รวจสอบผลจากการนําเสนอหนาชั้นเรยี น เร่ือง การเปล่ยี นแปลงแทนทขี่ องระบบนิเวศใน ทอ งถ่ิน 2. ครตู รวจสอบผลจากการนําเสนอหนา ชนั้ เรยี น เรื่อง ผลขององคป ระกอบทางกายภาพทม่ี ีตอการ เปลีย่ นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ และการเปล่ยี นแปลงของขนาดประชากร 3. ครูตรวจสอบผลจากรายงาน เร่ือง ความสัมพนั ธของสงิ่ มชี วี ติ ในระบบนเิ วศ 4. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เร่ือง การเปล่ียนแปลงแทนที่ของระบบนิเวศ 5. ครตู รวจสอบผลจากใบงาน เรอ่ื ง สายใยอาหาร 6. ครูตรวจสอบผลจากการทาํ แบบฝก ทักษะ เรื่อง การเปลีย่ นแปลงแทนท่ี 7. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ แบบฝกทักษะ เร่ือง องคป ระกอบของระบบนเิ วศ 9. ส่อื การเรยี นการสอน / แหลงเรยี นรู จาํ นวน สภาพการใชส อื่ รายการสื่อ 1 ชุด ขัน้ อธบิ ายและลงขอสรุป 1 ชดุ ขัน้ อธิบายและลงขอสรปุ 1. ใบงาน เรือ่ ง การเปลีย่ นแปลงแทนทีข่ องระบบนิเวศ 1 ชดุ ขั้นอธิบายและลงขอสรปุ 2. ใบงาน เร่ือง สายใยอาหาร 1 ชุด ขน้ั อธบิ ายและลงขอ สรุป 3. แบบฝก ทกั ษะ เร่อื ง การเปล่ียนแปลงแทนที่ 1 ชดุ ขน้ั นําเขา สูบทเรียน 4. แบบฝกทกั ษะ เรือ่ ง องคป ระกอบของระบบนิเวศ 1 ชุด ขั้นนําเขา สบู ทเรยี น 6. ภาพหญาท่เี จรญิ ข้ึนหลังจากเกิดไฟไหม 7. ภาพไลเคนเจริญขึ้นบนกอ นหิน โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 28 10. การวัดผลและประเมนิ ผล เปาหมาย หลกั ฐานการเรยี นรู วธิ ีวัด เครอ่ื งมอื วัดฯ ประเดน็ / การเรียนรู ชน้ิ งาน/ภาระงาน เกณฑก ารให 1. ใบงาน เรื่อง การ ตรวจใบงาน เรอ่ื ง แบบประเมนิ ใบงาน คะแนน 1) อธบิ ายการ เปล่ยี นแปลงแทนท่ขี อง การเปลีย่ น แปลง ระดบั คณุ ภาพ เปล่ยี นแปลง ระบบนิเวศ แทนที่ของระบบ รอ ยละ 65 แทนท่ีของระบบ นิเวศ ผานเกณฑ นเิ วศได 2. ใบงาน ตรวจใบงาน เร่ือง แบบประเมินใบงาน 2) อธบิ ายความ เรอ่ื ง สายใยอาหาร สายใยอาหาร ระดบั คุณภาพ สําคญั ของ รอ ยละ 65 องคป ระกอบทาง 3. แบบฝก ทักษะ เรอื่ ง ตรวจแบบฝกทกั ษะ แบบประเมินแบบฝก ผานเกณฑ กายภาพและ การเปล่ียนแปลงแทนท่ี เรอื่ ง การ ทกั ษะ ระดบั คุณภาพ ชวี ภาพของระบบ เปล่ียนแปลงแทนท่ี รอ ยละ 65 นเิ วศได ผานเกณฑ 3) อธิบาย ความสมั พนั ธข อง 4. แบบฝก ทักษะ เร่ือง ตรวจแบบฝก ทกั ษะ แบบประเมินแบบฝก ระดบั คณุ ภาพ ส่ิงมีชีวิตในรูปของ องคป ระกอบของระบบ เรือ่ ง องคป ระกอบ ทักษะ รอ ยละ 65 โซอาหาร และ นิเวศ ของระบบนเิ วศ ผลงานทน่ี าํ เสนอ ผา นเกณฑ สายใยอาหารได 5. การนําเสนอผลงาน ประเมนิ การ ระดบั คุณภาพ 2 นาํ เสนอผลงาน ผานเกณฑ ระดบั คณุ ภาพ 2 6. พฤตกิ รรมการ สังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤตกิ รรม ผานเกณฑ ทํางานรายบคุ คล การทํางาน การทาํ งานรายบุคคล รายบคุ คล ระดับคุณภาพ 2 7. พฤติกรรมการ สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ผา นเกณฑ ทํางานรายกลุม การทํางานรายกลมุ การทาํ งานรายกลุม ระดับคณุ ภาพ 2 ผานเกณฑ 8. คณุ ลักษณะ สังเกตความมีวนิ ัย แบบประเมิน อันพึงประสงค ใฝเ รียนรูแ ละมงุ มนั่ คณุ ลักษณะ ในการทาํ งาน อนั พงึ ประสงค โดย ครูสุดาภรณ สบื บุญเปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศึกษาปที่ 4 29 แบบประเมนิ ช้นิ งาน/ภาระงาน แบบประเมินรายงาน คาํ ชี้แจง : ใหผ สู อนประเมินชิน้ งาน/ภาระงานของนักเรียนตามรายการท่ีกําหนด แลวขีด ลงในชองที่ตรง กับระดบั คะแนน ลําดับที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 4321 1 ความถกู ตอ งของเนอ้ื หา รวม 2 ความสมบรู ณของรูปเลม 3 ความตรงตอเวลา ลงชอื่ ................................................... ผปู ระเมิน (นางสาวสดุ าภรณ สืบบุญเปย ม) ............./................../............... เกณฑก ารประเมนิ รายงาน ประเด็นทป่ี ระเมิน ระดบั คะแนน 4. ความถูกตอ ง 432 1 เน้อื หาสาระของ เนือ้ หาสาระของ เน้ือหาสาระของ เนอ้ื หาสาระของ ของเนือ้ หา รายงานถูกตอ งครบถว น รายงานถูกตอ งเปนสว น รายงานถกู ตอ งบาง รายงานไมถกู ตองเปน 5. ความสมบูรณ ใหญ ประเดน็ สวนใหญ มอี งคประกอบครบถวน มีองคประกอบครบถวน มอี งคประกอบครบถว น องคประกอบไม ของรูปเลม สมบูรณ มีความเปน สมบรู ณ มีความเปน สมบูรณ แตยังไมเปน ครบถว น ไมเ ปน ระเบียบ และรปู เลม ระเบียบ แตรูปเลมไม ระเบยี บ และรปู เลมไม ระเบยี บ และรูปเลมไม 6. ความตรงตอ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สวยงาม เวลา สงช้ินงานภายในเวลาที่ สง ชิ้นงานชา กวา เวลาท่ี สง ชน้ิ งานชา กวาเวลาท่ี สง ชิน้ งานชา กวาเวลาที่ กําหนด กําหนด 1 วัน กาํ หนด 2 วนั กําหนด 3 วนั ข้ึนไป เกณฑก ารตัดสินคุณภาพ ชว งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช ตํา่ กวา 6 ปรับปรุง โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท ี่ 4 30 แบบประเมนิ การนําเสนอผลงาน คาํ ชี้แจง : ใหผสู อนสังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหวางเรยี นและนอกเวลาเรียน แลวขีด ลงในชอ งที่ ตรงกับระดับคะแนน ลําดับท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 1 32 1 เนอ้ื หาละเอยี ดชดั เจน 2 ความถูกตองของเนื้อหา 3 ภาษาที่ใชเขาใจงา ย 4 ประโยชนท ี่ไดจากการนาํ เสนอ 5 วิธีการนาํ เสนอผลงาน รวม ลงชอ่ื ...................................................ผปู ระเมิน (นางสาวสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม) ............./................../............... เกณฑก ารใหค ะแนน ให 3 คะแนน ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคลอ งกบั รายการประเมนิ สมบรู ณชัดเจน ให 2 คะแนน ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคลอ งกบั รายการประเมินเปนสว นใหญ ให 1 คะแนน ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคลอ งกบั รายการประเมินบางสวน เกณฑการตัดสินคุณภาพ ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ต่ํากวา 8 ปรับปรุง โดย ครูสดุ าภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปท ่ี 4 31 แบบสงั เกตพฤติกรรมการทํางานรายบุคคล คําช้แี จง : ใหผูส อนสังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหวา งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลวขีด ลงในชองที่ ตรงกบั ระดับคะแนน ลาํ ดับท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 3 21 1 การแสดงความคิดเห็น 2 การยอมรับฟง ความคิดเหน็ ของผอู ืน่ 3 การทํางานตามหนา ที่ที่ไดรบั มอบหมาย 4 ความมีน้าํ ใจ 5 การตรงตอเวลา รวม ลงช่อื ...................................................ผปู ระเมิน ............./................../.............. เกณฑการใหค ะแนน ให 3 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมอยา งสม่ําเสมอ ให 2 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบอยครัง้ ให 1 คะแนน ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครงั้ เกณฑก ารตัดสินคุณภาพ ชว งคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ตาํ่ กวา 8 ปรับปรงุ โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 32 แบบสังเกตพฤติกรรมการทาํ งานกลมุ คําชแ้ี จง : ใหผูสอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหวางเรียนและนอกเวลาเรยี น แลวขดี ลงในชองที่ ตรงกับระดับคะแนน การมี การแสดง การยอมรบั การทาํ งาน ความมี สว นรวมใน รวม ชอ่ื – สกุล ความ ฟงคนอ่ืน ตามท่ไี ดรบั นํา้ ใจ การ 15 ลําดับที่ ของนักเรียน คิดเห็น มอบหมาย ปรับปรงุ คะแนน ผลงานกลมุ 321321321321321 ลงชอ่ื ...................................................ผูป ระเมิน (นางสาวสุดาภรณ สืบบุญเปยม) ............../.................../............... เกณฑก ารใหคะแนน ให 3 คะแนน ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอยางสมาํ่ เสมอ ให 2 คะแนน ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมบอ ยคร้งั ให 1 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบางครง้ั เกณฑก ารตัดสินคุณภาพ ชวงคะแนน ระดับคุณภาพ 14 - 15 ดมี าก 11 - 13 ดี 8 - 10 พอใช ตา่ํ กวา 8 ปรบั ปรุง โดย ครูสุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 33 แบบประเมินคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค คาํ ช้ีแจง : ใหผูสอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา งเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว ขดี ลงในชองที่ ตรงกบั ระดับคะแนน คณุ ลักษณะ รายการประเมิน ระดับคะแนน อนั พงึ ประสงคดา น 321 1. มวี นิ ยั รบั ผิดชอบ 1.1 ปฏิบตั ติ ามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบียบ ขอบังคบั ของครอบครวั มีความตรงตอเวลาในการปฏิบตั ิกจิ กรรมตา ง ๆ ในชวี ติ ประจําวัน 2. ใฝเ รียนรู 2.1 รจู กั ใชเวลาวา งใหเปนประโยชน และนําไปปฏบิ ัตไิ ด 2.2 รจู ักจัดสรรเวลาใหเ หมาะสม 2.3 เชอื่ ฟงคําสั่งสอนของบิดา - มารดา โดยไมโตแ ยง 2.4 ตัง้ ใจเรยี น 3. มงุ มัน่ ในการทํางาน 3.1 มคี วามตั้งใจและพยายามในการทํางานทไ่ี ดรบั มอบหมาย 3.2 มคี วามอดทนและไมท อ แทตออปุ สรรคเพอ่ื ใหง านสําเรจ็ ลงช่อื ...................................................ผูป ระเมนิ (นางสาวสุดาภรณ สืบบุญเปยม) ............../.................../................ เกณฑการใหคะแนน พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ชิ ัดเจนและสม่ําเสมอ ให 3 คะแนน พฤตกิ รรมท่ปี ฏบิ ตั ิชัดเจนและบอยครงั้ ให 2 คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏบิ ัติบางคร้งั ให 1 คะแนน เกณฑก ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดบั คุณภาพ 51 - 60 ดีมาก 41 - 50 ดี 30 - 40 พอใช ตาํ่ กวา 30 ปรบั ปรุง โดย ครสู ุดาภรณ สืบบุญเปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศึกษาปท ี่ 4 34 11. การบรู ณาการตามจดุ เนน ของโรงเรียน หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ครู ผูเรยี น ความพอประมาณ พอดดี า นเทคโนโลยี พอดีดา นจิตใจ รจู กั ใชเ ทคโนโลยีมาผลติ สอ่ื ทีเ่ หมาะสม มีจิตสาํ นึกท่ีดี เอือ้ อาทร ประนปี ระนอม และสอดคลอ งเนอื้ หาเปน ประโยชนต อ นกึ ถงึ ประโยชนสว นรวม/กลุม ผเู รยี นและพัฒนาจากภูมิปญญาของผเู รยี น ภมู ปิ ญญา : มีความรู รอบคอบ และ มีภมู คิ มุ กนั ในตวั ท่ดี ี ภูมิปญ ญา : มคี วามรู รอบคอบ และ ระมัดระวงั สรางสรรค ระมดั ระวัง ความรอบรู เร่ือง การเปลยี่ นแปลงของ ความรอบรู เรอ่ื ง การเปลีย่ นแปลงของ ระบบนิเวศ ทีเ่ กี่ยวขอ งรอบดาน ความ ระบบนเิ วศ ในระบบนิเวศมีการเปลีย่ น เงื่อนไขความรู รอบคอบท่ีจะนําความรูเหลาน้นั มาพจิ ารณา แปลงของกลุม สิง่ มชี ีวิตอยางเปน ลาํ ดับขั้น เงื่อนไขคุณธรรม ใหเชอ่ื มโยงกนั เพื่อประกอบการวางแผน เรยี กวา การเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของระบบ การดาํ เนินการจัดกจิ กรรมการเรียนรใู หก บั นเิ วศ (ecological succession) โดยมี ผเู รยี น ปจ จยั ทางกายภาพและชวี ภาพเขา มา เกยี่ วขอ ง สามารถนําความรูเหลา นน้ั มา พิจารณาใหเ ชอ่ื มโยงกนั สามารถประยุกตใ ช ในชีวิตประจําวนั มคี วามตระหนกั ใน คุณธรรม มคี วาม มีความตระหนักใน คุณธรรม มีความ ซอ่ื สตั ยส จุ รติ และมีความอดทน มคี วามเพียร ซื่อสตั ยสจุ รติ และมคี วามอดทน มคี วามเพียร ใชสตปิ ญ ญาในการดาํ เนินชีวติ ใชส ติปญญาในการดาํ เนินชวี ิต สวนพฤกษศาสตรโ รงเรียน ครู ผเู รยี น การเปล่ียนแปลงของระบบนิเวศ การเปลย่ี นแปลงของระบบนเิ วศ องคประกอบท่ี ๑ - ปจ จัยทม่ี ผี ลตอ การเปลีย่ นแปลงแทนที่ การเปลีย่ นแปลงของระบบนเิ วศ - กําหนดพ้ืนท่ศี ึกษา เรื่อง - อธบิ ายสายใยอาหาร - ระบุปจจยั ท่มี ีผลตอการเปล่ยี นแปลง การเปลี่ยนแปลงแทนที่ แทนท่ี - สายใยอาหาร - สามารถอธบิ ายสายใยอาหาร ลาํ ดบั การ การเรยี นรูส รรพสิ่งลว นพนั เกยี่ ว ถา ยทอดพลงั งาน - เรียนรูธรรมชาตขิ องปจจัย ชวี ภาพ อ่ืนที่เขา มาเก่ยี วขอ งกับ ปจจัยหลัก (เรียนรูดา นรูปลักษณ คณุ สมบัติ พฤติกรรม) - เรียนรธู รรมชาติของการพัน เกี่ยว ระหวางปจ จยั (วิเคราะหความสมั พนั ธ ความ ผูกพัน และดลุ ยภาพ) สิ่งแวดลอม ครู ผเู รยี น ความหลากหลายของระบบนเิ วศ ความหลากหลายของระบบนิเวศ ความหลากหลายของระบบนเิ วศ - การอนรุ กั ษสิง่ แวดลอม - กระบวนการการอนรุ ักษสง่ิ แวดลอม - เสนอแนะแนวทางอนุรักษ ส่งิ แวดลอม โดย ครสู ุดาภรณ สืบบญุ เปย ม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 35 12. ความเห็นของผูบรหิ ารสถานศึกษาหรือผูท ่ีไดร ับมอบหมาย ขอเสนอแนะ ลงช่ือ.................................................. (นายอดิศร แดงเรือน) 13. บันทึกผลหลงั การสอน เนอ้ื หา กิจกรรมการเรียนรู สอื่ ประกอบการเรียนรู พฤตกิ รรม/การมีสว นรวมของผเู รียน ลงชอื่ ..................................................ผสู อน (นางสาวสดุ าภรณ สืบบุญเปยม) ตําแหนง พนกั งานราชการ โดย ครูสุดาภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 4 36 ใบงาน เรื่อง การเปลี่ยนแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศ คาํ ช้ีแจง : จงอธบิ ายการเปลีย่ นแปลงแทนที่ของระบบนเิ วศจากภาพท่ีกําหนดให การเปลย่ี นแปลงแทนท่แี บบ................................... การเปลย่ี นแปลงแทนท่ีแบบ................................... เนือ่ งจาก ............................................................... เนอื่ งจาก ............................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบุญเปยม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท ี่ 4 37 เฉลยใบงาน เรอื่ ง การเปล่ยี นแปลงแทนทข่ี องระบบนเิ วศ คาํ ชแี้ จง : จงอธบิ ายการเปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องระบบนิเวศจากภาพท่กี าํ หนดให การเปลย่ี นแปลงแทนทีแ่ บบ...ท..ุต...ยิ ..ภ..มู...ิ.................... การเปลย่ี นแปลงแทนทีแ่ บบ...ป..ฐ..ม...ภ..ูม...ิ .................... เน่ืองจาก ..จ...า..ก..ภ...า..พ...เ.ป...น...ก..า..ร...เ.จ..ร..ิญ....เ.ต...ิบ..โ..ต..ข...อ..ง..พ...ืช... เนือ่ งจาก ...จ..า...ก..ภ...า..พ...เ..ป...น...ก..า..ร...เ.จ...ร..ิญ...เ..ต..ิบ...โ..ต...ข..อ...ง.... .ก..ล..ุม...ห...ญ...า..ภ...า..ย..ห...ล..ัง..ก...า..ร..เ.ก...ิด..ไ..ฟ...ไ.ห...ม.....โ..ด..ย...ห..ญ....า..เ.ป...น... .ไ.ล...เ.ค..น...บ...น...ก..อ...น..ห...ิน....โ..ด..ย...ไ.ล...เ.ค...น..เ..ป..น...ส...่ิง..ม..ีช..ี.ว..ิต..ก...ล..ุม..... .ส..่งิ..ม..ีช...ีว..ติ ..ก...ล..ุม..แ...ร..ก..ท...ี่เ.ข...า..ม..า..เ..จ..ร..ิญ...เ..ต..ิบ...โ.ต...ใ.น...พ...ื้น...ท..่ีท...่ีม..ี. .แ..ร...ก...ท..ี่ .ส..า...ม...า..ร..ถ...เ..ข.. า...ม...า..เ..จ..ร..ิ.ญ...ใ..น...พ...้ื .น...ท..่ี .ท..่ี .ม..ี .ก..า...ร.... .ก..า..ร..เ.ป...ล..่ีย..น...แ..ป...ล..ง..แ..ท...น...ท..ี่แ...บ..บ...ป...ฐ..ม..ภ...ูม...ิ .เ.น...่ือ...ง.จ...า..ก..ใ..น... .เ.ป...ล..ี่ย...น...แ..ป...ล..ง...แ..ท...น...ท..ี่แ...บ...บ...ป..ฐ...ม..ภ...ูม...ิ .เ..น..ื่.อ..ง..จ...า..ก..ใ..น..... .พ..ื้.น..ท...ี่ย...ัง..ม..ี.ด..ิน...แ...ล..ะ...ธ..า..ต..ุ.อ..า..ห...า..ร...เ.ห...ล..ือ...อ...ย..ู ..จ..ึง..ท...ํา..ใ..ห... .พ..้ืน...ท...ี่ไ..ม..เ..ค..ย...ม..ีส...ิ่ง..ม..ี.ช..ีว..ิต...อ..า..ศ...ัย..อ...ย..ูม...า..ก...อ..น....จ...ึง..ไ.ม...ม...ี .. .ห...ญ...า..ส...า..ม...า..ร..ถ...เ..จ..ร..ิญ....เ.ต...ิบ...โ..ต...ไ.ด... ..ซ..่ึง..ห...ล...ัง..จ...า..ก...ก..า...ร.. .ด..ิน...แ...ล..ะ...ธ..า..ต..ุ.อ..า..ห...า..ร...ท..่ีอ...ุด...ม..ส...ม..บ...ูร...ณ...เ.พ...ีย...ง..พ...อ...ต..อ..... .เ.จ..ร..ิญ...เ..ต..ิบ...โ.ต..ข...อ..ง..ห...ญ...า...จ..ะ...เ.ป...น..พ...ืช...ก..ล..ุ.ม..ไ..ม..ล...ม..ล..ุ.ก...ไ..ม... .ก..า..ร..เ..จ..ร..ิญ....ข..อ...ง..พ...ืช..ต...า..ง....ๆ....ซ..ึ่ง..ห...ล..ัง...จ..า..ก...ก..า..ร..เ..จ..ร..ิญ...... .ย..ืน...ต..น....จ...น..ก...ล..า..ย...เ.ป...น..ส...ัง..ค..ม...พ..ืช...ท..ี่ม...ีค..ว...า..ม..ส...ม..ด..ุ.ล..ท...า..ง.. .ข..อ..ง..ไ..ล...เ.ค..น.....จ..ะ..เ..ป..น...ม...อ..ส..ส... .ห...ญ...า....ไ.ม...ล..ม...ล..ุก....ไ..ม...ย..ืน..... .ธ..ร..ร..ม..ช...า.ต...ิ .ต...า..ม..ล..าํ..ด...บั ................................................ .ต..น....จ...น..ก...ล..า..ย...เ.ป...น...ส..ัง..ค...ม..พ...ืช....ท...่ีม..ี.ค..ว..า..ม...ส..ม...ด..ุ.ล..ท...า..ง.... ............................................................................... .ธ..ร..ร..ม..ช..า..ต...ิ .ต...า.ม...ล..ํา..ด...ับ................................................ ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... โดย ครสู ุดาภรณ สบื บญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศึกษาปท ่ี 4 38 ใบงาน เรอื่ ง สายใยอาหาร คําชีแ้ จง : จงตอบคําถามจากสายใยท่กี าํ หนดใหต อ ไปน้ี กงุ ปลา นก หญา ทะเล สาหรา ย เตา ทาก กบ แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขางตน มีโซอาหารจาํ นวนเทาใด และมลี าํ ดบั ขนั้ การกินอยางไร ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ 2. ถาสาหรายมีพลงั งานสะสม 100,000 kcal ดังน้นั กบซึ่งเปน ผบู รโิ ภคข้ันที่ 2 และงูซ่ึงเปนผูบริโภคขั้นท่ี 3 จะ ไดร บั พลังงานจากการกนิ ตอ กนั ปรมิ าณเทาใด ................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. โดย ครูสดุ าภรณ สบื บญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปที่ 4 39 เฉลยใบงาน เรอ่ื ง สายใยอาหาร คาํ ชีแ้ จง : จงตอบคําถามจากสายใยที่กําหนดใหตอ ไปน้ี กงุ ปลา นก หญาทะเล สาหรา ย เตา ทาก กบ แมลงปอ งู 1. จากสายใยอาหารขา งตน มีโซอ าหารจาํ นวนเทา ใด และมีลาํ ดับขนั้ การกนิ อยา งไร ......ส..า..ย..ใ..ย..อ...า..ห..า..ร..ป...ร..ะ..ก..อ...บ..ด...ว..ย..โ..ซ..อ..า..ห...า..ร..จ..าํ..น...ว..น....8...โ..ซ..อ..า..ห...า..ร...ด...งั .น...้ี.......................................................................... .............1........ห..ญ....า .ท...ะ..เ..ล...........................ก...ุง.........................ป...ล..า.......................น..ก......................................................... .............2........ห..ญ....า .ท...ะ..เ..ล...........................เ.ต...า ............................................................................................................ .............3........ส..า..ห...ร..า.ย...............................ก...ุง.........................ป...ล..า.......................น..ก......................................................... .............4........ส..า..ห...ร..า .ย...............................เ.ต...า ............................................................................................................... .............5........ส..า..ห...น..า..ย..............................ท...า..ก.......................ป...ล..า.......................น..ก...................................................... .............6........ส..า..ห...ร..า .ย...............................ท...า..ก.......................ก..บ..........................น..ก......................................................... .............7........ส..า..ห...ร..า .ย...............................ท...า..ก.......................ก..บ..........................ง..ู ......................................................... .............8........ส..า..ห...ร..า .ย...............................แ...ม..ล..ง..ป...อ................ก..บ..........................ง..ู ......................................................... 2. ถาสาหรา ยมีพลงั งานสะสม 100,000 kcal ดงั น้ัน กบซ่ึงเปน ผูบริโภคข้นั ที่ 2 และงูซึ่งเปนผูบริโภคข้ันท่ี 3 จะ ไดรับพลงั งานจากการกินตอ กนั ปรมิ าณเทา ใด ...........ก..บ....ไ..ด..ร..บั...พ...ล..งั ..ง..า..น...1...,.0..0..0....k..c..a..l...................................................................................................................... ...........ง..ู .ไ..ด..ร..บั...พ..ล...งั ..ง.า..น....1...0..0...k..c..a..l............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................ โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบุญเปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศึกษาปท ี่ 4 40 แบบฝกทกั ษะ เรอ่ื งการเปล่ยี นแปลงแทนทข่ี องระบบนเิ วศ คําชีแ้ จง ใหน กั เรยี นเขียนเคร่ืองหมาย หนาขอความท่ีถูกตอง และเขยี นเครือ่ งหมาย × หนา ขอความที่ ไมถ กู ตอ ง พรอ มทั้งแกไขขอ ความนนั้ ใหถ กู ตอ ง ……….. 1. การเปลย่ี นแปลงแทนท่เี ปน การเปลย่ี นแปลงของกลมุ สิง่ มชี ีวิตเมอื่ สภาพแวดลอมของทอี่ ยูอาศัย เปล่ียนแปลงไป แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 2. บริเวณภูเขาไฟจะไมมีการเปลย่ี นแปลงแทนทข่ี องระบบนิเวศ เพราะมสี ่งิ มีชีวติ อาศยั อยูนอย แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 3. บริเวณท่ีทําไรเ ลอ่ื นลอยแลว ปลอยพ้ืนที่ใหร กรางจดั เปนการเปลย่ี นแปลงแบบทุตยิ ภูมิ แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 4. หญา เปนส่ิงมีชวี ิตกลมุ แรกที่สามารถเจรญิ ในพนื้ ท่ที มี่ ีการเปลีย่ นแปลงแบบปฐมภูมิ แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 5. การเปลยี่ นแปลงแบบปฐมภูมิใชเวลานอยกวาแบบทตุ ิยภมู ิ เพราะเปน พ้ืนที่ทไ่ี มม ีส่งิ มชี วี ติ อาศัยอยู จึงมีธาตุอาหารสมบูรณ แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 6. การเปลีย่ นแปลงแทนที่ทําใหส ง่ิ แวดลอมทางกายภาพและชวี ภาพเปล่ียนแปลง แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 7. ส่งิ มีชีวิตที่อยูในสังคมสมบูรณจะมีการเปล่ียนแปลงแทนท่ีของส่ิงมีชวี ิตอยูอยา งตอเนือ่ ง แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 8. การเปลี่ยนแปลงแทนท่แี บบทตุ ิยภมู ิมีลําดับการเปลยี่ นแปลง เริม่ จากมอส หญา ไมล มลุก ไมย นื ตน และสงั คมพชื ตามลําดับ แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 9. ไลเคน มอส ลิเวอรเ วิรด จะเจรญิ เตบิ โตในบริเวณทป่ี ราศจากส่งิ มชี ีวิตชนิดอนื่ มากอ น แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 10. การตายทบั ถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทําใหพ้นื ท่เี กิดการเปลีย่ นแปลงแทนที่ได แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… โดย ครสู ดุ าภรณ สบื บญุ เปยม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปที่ 4 41 เฉลย แบบฝกทกั ษะ เรอ่ื งการเปล่ยี นแปลงแทนท่ขี องระบบนิเวศ คําชแี้ จง ใหน ักเรยี นเขยี นเครอื่ งหมาย หนา ขอ ความที่ถูกตอ ง และเขยี นเคร่ืองหมาย × หนาขอ ความที่ ไมถ กู ตอง พรอ มทัง้ แกไ ขขอความนั้นใหถ ูกตอง ……….. 1. การเปล่ียนแปลงแทนที่เปน การเปลี่ยนแปลงของกลมุ ส่งิ มีชวี ติ เม่ือสภาพแวดลอ มของท่ีอยูอาศัย เปลย่ี นแปลงไป แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……×….. 2. บริเวณภเู ขาไฟจะไมมกี ารเปล่ยี นแปลงแทนท่ีของระบบนิเวศ เพราะมสี ่งิ มชี วี ิตอาศยั อยูนอ ย แกไ ข บรเิ วณภเู ขาไฟจะมกี ารเปลยี่ นแปลงแทนทขี่ องระบบนเิ วศ หากเกิดการระเบิดของภเู ขาไฟขนึ้ ……….. 3. บริเวณทที่ ําไรเ ลอื่ นลอยแลว ปลอ ยพ้ืนทใี่ หรกรางจัดเปนการเปลี่ยนแปลงแบบทุติยภูมิ แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……×….. 4. หญาเปนสง่ิ มชี ีวติ กลุมแรกท่ีสามารถเจริญในพน้ื ทที่ ่มี ีการเปลย่ี นแปลงแบบปฐมภูมิ แกไข ไลเคนและมอสเปน ส่ิงมีเปนสงิ่ มชี วี ติ กลมุ แรกท่ีสามารถเจรญิ ในพ้นื ทท่ี ่มี ีการเปลย่ี นแปลงแทนทแ่ี บบ ปฐมภมู ิ ……×….. 5. การเปลีย่ นแปลงแบบปฐมภมู ิใชเวลานอยกวา แบบทุตยิ ภมู ิ เพราะเปนพนื้ ทีท่ ไ่ี มม สี ิ่งมีชีวิตอาศัยอยู จึงมธี าตอุ าหารสมบูรณ แกไข การเปลี่ยนแปลงแทนท่แี บบทตุ ยิ ภมู ิใชเ วลานอ ยกวาแบบปฐมภมู ิ เพราะเกิดขึ้นในพื้นท่ที ีมีดนิ และธาตุ อาหารทส่ี มบรู ณ ……….. 6. การเปลยี่ นแปลงแทนที่ทาํ ใหส ง่ิ แวดลอ มทางกายภาพและชวี ภาพเปลีย่ นแปลง แกไข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……×….. 7. สิ่งมีชวี ติ ทอี่ ยูใ นสังคมสมบรู ณจะมีการเปล่ียนแปลงแทนท่ีของสงิ่ มีชีวิตอยูอยางตอ เนื่อง แกไข ส่งิ มชี ีวติ ที่อยูในสังคมสมบูรณจะไมม กี ารเปลีย่ นแปลงแทนท่ขี องกลุมสง่ิ มชี วี ติ เพราะอยใู นสภาวะสมดลุ ของธรรมชาตแิ ลว ……×….. 8. การเปลี่ยนแปลงแทนที่แบบทุตยิ ภมู ิมีลาํ ดบั การเปลย่ี นแปลง เร่ิมจากมอส หญา ไมลมลุก ไมยนื ตน และสงั คมพืช ตามลําดบั แกไข การเปลยี่ นแปลงแทนท่แี บบทุตยิ ภมู มิ ลี ําดบั การเปลี่ยนแปลง เริม่ จากหญา ไมลม ลุก ไมย นื ตน และสงั คมพืช ตามลาํ ดับ ……….. 9. ไลเคน มอส ลเิ วอรเวิรด จะเจรญิ เติบโตในบริเวณที่ปราศจากสิ่งมชี ีวิตชนดิ อ่ืนมากอ น แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… ……….. 10. การตายทบั ถมของพืชจากโรคระบาดสามารถทําใหพ น้ื ที่เกิดการเปลีย่ นแปลงแทนท่ไี ด แกไ ข …………………………………………………………………………………………………………………………… โดย ครสู ุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรียนรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปท ี่ 4 42 แบบฝก ทักษะ เรอ่ื ง องคประกอบของระบบนิเวศ คําชแี้ จง ใหน กั เรียนระบคุ วามสําคญั ขององคป ระกอบทางกายภาพของระบบนเิ วศในตารางตอ ไปนี้ องคประกอบทางกายภาพ ความสาํ คัญ เปน ปจ จยั ที่ควบคุมการเจริญเตบิ โต การสืบพันธุ และการแพรกระจาย 1. อณุ หภมู ิ สิ่งมชี ีวิต มผี ลตอ การปรับตวั ทางดานโครงสรางและพฤตกิ รรมของส่ิงมีชีวิต เชน หมขี ัว้ โลกจะมีขนยาวปกคลุมรางกายและชั้นไขมันใตผวิ หนงั ทีห่ นาเพื่อ รกั ษาอณุ หภูมขิ องรา งกายปกคลุมรางกายและช้นั ไขมนั ใตผิวหนังท่ีหนาเพื่อ เปนปจจยั หลกั ในกระบวนการสงั เคราะหดวยแสงของพืช มผี ลตอ การ 2. แสง สบื พนั ธุของส่งิ มชี ีวติ บางชนดิ เชน สัตวเลี้ยงลูกดว ยนมและนกในเขตอบอนุ และ เขตหนาว และมผี ลตอ พฤตกิ รรมของสิ่งมีชวี ติ บางชนดิ เชน สตั วทีห่ ากนิ ในเวลา กลางคืน การหบุ -บานของดอกไม เปนปจ จัยหลกั ในกระบวนการสังเคราะหดว ยแสงของพชื เปน 3. นา้ํ และความชนื้ องคป ระกอบหลกั ของรา งกายสิง่ มีชวี ิต มีผลตอ การปรบั ตัวของสิ่งมชี ีวติ ในเขต ทะเลทราย เชน ตนกระบองเพชรจะลดรปู จากใบเปน หนาม หนูแกงการไู ดรบั น้ําจากกระบวนการเมแทบอลิซมึ ของเซลล เปนองคประกอบของสารประกอบตา งๆ เชน คารโ บไฮเดรต โปรตนี 4. แรธ าตุ ไขมัน ซง่ึ จําเปนตอการดํารงชวี ิต เชน แมกนเี ซยี ม (Mg) ไนโตรเจน (N) เปน องคประกอบของคลอโรฟล ล ซงึ่ จําเปน ตอกระบวนการสังเคราะหด วยแสงของ พชื มผี ลตอการดํารงชีวติ ของสงิ่ มชี ีวติ เชน แกสออกซเิ จน(O2) จําเปนตอ 5. แกส ตา งๆ กระบวนการหายใจของสิง่ มีชวี ติ และการสลายสารอาหารเพือ่ ใหไ ดพลังงาน แกส คารบอนไดออกไซด( CO2) จําเปนตอ กระบวนการสังเคราะหด ว ยแสงของ พืช โดย ครูสดุ าภรณ สบื บุญเปย ม กลุม สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศึกษาปท่ี 4 43 เฉลย แบบฝก ทักษะ เรอื่ ง องคประกอบของระบบนิเวศ คําชี้แจง ใหน ักเรยี นระบคุ วามสําคญั ขององคป ระกอบทางกายภาพของระบบนเิ วศในตารางตอ ไปน้ี องคประกอบทางกายภาพ ความสาํ คญั เปนปจจยั ที่ควบคุมการเจริญเติบโต การสืบพนั ธุ และการแพรกระจายของ 1. อุณหภมู ิ สิ่งมีชีวติ มผี ลตอ การปรับตวั ทางดานโครงสรา งและพฤติกรรมของส่ิงมชี วี ิต เชน หมีขว้ั โลกจะมีขนยาวปกคลมุ รางกายและชนั้ ไขมันใตผวิ หนังทห่ี นาเพ่อื รักษาอณุ หภมู ขิ องรา งกาย เปนปจ จัยหลักในกระบวนการสงั เคราะหดว ยแสงของพืช มผี ลตอ การ 2. แสง สืบพันธุของส่ิงมชี วี ติ บางชนิด เชน สัตวเล้ียงลกู ดวยนมและนกในเขตอบอนุ และ เขตหนาว และมีผลตอพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตบางชนดิ เชน สตั วท ีห่ ากินในเวลา กลางคืน การหบุ -บานของดอกไม เปน ปจ จัยหลกั ในกระบวนการสังเคราะหดวยแสงของพชื เปน 3. น้ําและความชื้น องคป ระกอบหลักของรา งกายสงิ่ มชี วี ติ มีผลตอ การปรบั ตวั ของส่ิงมีชวี ิตในเขต ทะเลทราย เชน ตน กระบองเพชรจะลดรปู จากใบเปน หนาม หนูแกงการไู ดรับ นา้ํ จากกระบวนการเมแทบอลิซมึ ของเซลล เปนองคประกอบของสารประกอบตา งๆ เชน คารโบไฮเดรต โปรตนี 4. แรธาตุ ไขมัน ซึง่ จําเปนตอ การดํารงชีวิต เชน แมกนีเซยี ม (Mg) ไนโตรเจน (N) เปน องคประกอบของคลอโรฟลล ซึ่งจําเปนตอ กระบวนการสังเคราะหด วยแสงของ พชื 5. แกสตา งๆ มีผลตอ การดาํ รงชีวติ ของสงิ่ มีชวี ิต เชน แกสออกซเิ จน(O2) จาํ เปนตอ กระบวนการหายใจของสิ่งมชี ีวิต และการสลายสารอาหารเพอ่ื ใหไ ดพลงั งาน แกสคารบ อนไดออกไซด(CO2) จําเปน ตอกระบวนการสังเคราะหด ว ยแสงของ พชื โดย ครสู ุดาภรณ สืบบุญเปยม กลุม สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศึกษาปท่ี 4 44 แผนการจดั การเรียนรู หนวยการเรียนรูท ี่ 1 เรือ่ ง สิ่งมชี ีวติ ในสง่ิ แวดลอม แผนจดั การเรียนรูท ่ี 3 เรอ่ื ง ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอม รายวชิ า วทิ ยาศาสตรชีวภาพ รหสั วชิ า 31101 ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 ภาคเรียนท่ี 1 ปการศึกษา 2564 นํ้าหนกั เวลาเรยี น 0.5 (นน./นก.) เวลาเรียน 2 ชั่วโมง/สัปดาห เวลาทีใ่ ชในการจดั กิจกรรมการเรยี นรู 5 ช่ัวโมง .......................................................................................................................................................... 1. สาระสําคัญ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง ส่งิ ตา ง ๆ ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและมนุษยสามารถนํามาใชประโยชน แบงออกเปน ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชไมหมดส้ิน ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชแลวเกิดทดแทนได และ ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชแลวหมดไป ปจ จุบนั ทรัพยากรธรรมชาติลดจํานวนและเสื่อมโทรมลงอยางรวดเร็ว สวนใหญเกิดจากการกระทํา ของมนษุ ย ไดแ ก การเพม่ิ ข้ึนของประชากรมนุษย การขยายตัวของชุมชนเมืองอยางรวดเร็ว การใชเทคโนโลยี สมยั ใหมเพม่ิ มากขน้ึ การสรางสิง่ กอสราง การสงคราม และความไมรูหรือรูเทาไมถึงการณ ซ่ึงกอใหเกิดปญหา ตาง ๆ ตามมา แบงออกเปน 3 ระดับ ไดแก ระดับทองถิ่น เชน การทิ้งขยะในชุมชน การปลอยนํ้าเสียจาก กจิ กรรมในครวั เรือน ระดบั ประเทศ เชน การลกั ลอบตดั ไมทาํ ลายปา การขาดแคลนนํ้าหรือภัยแลง และระดับ โลก เชน ฝนกรด ภาวะโลกรอน รูโหวโอโซน จึงจําเปนตองมีแนวทางในการปองกันและแกไขปญหา ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ มเพื่อใหมที รัพยากรธรรมชาติใชต ลอดไป ประกอบดว ย - การใชแบบยงั่ ยนื เปน การใชท รพั ยากรอยา งเหมาะสมเพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุด ไดแก การใชอยาง ประหยัดหรือลดปริมาณการใช การนํากลับมาใชใหม และการนาํ ของเสยี หรือวสั ดุเหลอื ใชม าใชป ระโยชน - การเก็บกกั เปน การกักเกบ็ ทรัพยากรธรรมชาติเพอื่ ใชใ นอนาคต หรือเพื่อใชในชว งทีข่ าดแคลน - การรักษาซอมแซม เปนการรักษาซอมแซมทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมใหกลับมาสูสภาวะ ปกติจากการกระทาํ ของมนุษย หรอื ภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ - การฟน ฟู เปน การฟนฟูทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมท่ีเส่ือมโทรมจากการกระทําของมนุษย หรือภัยพบิ ตั ิทางธรรมชาติ - การปอ งกัน เปนการคุมครองทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมที่กําลังถูกทําลาย หรือมีแนวโนม จะถูกทาํ ลายใหอยใู นสภาวะปกติ 2. มาตรฐานการเรียนรู/ตวั ช้ีวดั ช้นั ป/ ผลการเรียนร/ู เปา หมายการเรียนรู มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสมั พันธระหวางส่งิ ไมมีชวี ติ กบั สิง่ มีชีวิตและ ความสัมพนั ธระหวางส่ิงมชี วี ิตกบั สงิ่ มีชีวิตตาง ๆ ในระบบนิเวศ การถา ยทอดพลังงาน การ เปล่ียนแปลงแทนท่ีในระบบนิเวศ ความหมายของประชากร ปญ หาและผลกระทบท่ีมีตอ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม แนวทางในการอนุรกั ษ ทรัพยากรธรรมชาติ และการแกไ ข ปญหาส่งิ แวดลอ ม รวมทั้งนาํ ความรูไปใชประโยชน โดย ครูสุดาภรณ สบื บญุ เปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 45 ตัวชี้วัด/ผลการเรยี นรู ม.4/4 สบื คน ขอ มูลและอภปิ รายเก่ียวกับปญ หาและผลกระทบทม่ี ตี อทรพั ยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดลอ ม พรอ มทง้ั นําเสนอแนวทางในการอนุรกั ษทรัพยากรธรรมชาตแิ ละการแกไขปญ หา สิง่ แวดลอม 3. สาระการเรยี นรู 3.1 เนื้อหาสาระหลกั : Knowledge 1) อธิบายถงึ สาเหตุของปญหาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ มได 2) ยกตัวอยา งผลกระทบท่ีเกิดจากปญ หาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอมได 3) อธบิ ายแนวทางปองกนั และแกไขปญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอมได 3.2 ทกั ษะ/กระบวนการ : Process 1) ใชเ ครื่องมือและอุปกรณท างวิทยาศาสตรไ ดอยางถูกตอง 3.3 คุณลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงค : Attitude 1) สนใจใฝรูในการศึกษา 2) เหน็ ความสําคญั และประโยชนข องทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ ม 4. สมรรถนะสาํ คัญของนกั เรียน 1) ความสามารถในการสอื่ สาร 2) ความสามารถในการคิด 5) ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี 5. คุณลกั ษณะของวิชา 1) ความรับผิดชอบ 2) กระบวนการกลมุ 6. คุณลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค 1. มวี ินัย 4. ใฝเรยี นรู 5. อยอู ยางพอเพยี ง 6. มงุ มนั่ ในการทาํ งาน 7. ชิ้นงาน/ภาระงาน : 1. ใบงาน เร่อื ง ปญ หาสิง่ แวดลอม 2. แบบฝกทกั ษะ เร่อื ง ทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ ม 3. แบบทดสอบหลังเรยี น เร่ือง สิง่ มีชีวติ ในสง่ิ แวดลอ ม 4. รายงาน เรอ่ื ง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอม 8. กิจกรรมการเรยี นรู ช่วั โมงที่ 1 ขั้นนําเขาสบู ทเรยี น/ขนั้ ตงั้ คาํ ถาม 1. ครูนําภาพทรัพยากรธรรมชาตทิ ่ีถูกทําลาย เชน การตดั ไมทาํ ลายปา การระเบดิ ภเู ขา มาใหน ักเรียน ดู แลวถามคาํ ถาม เพ่ือทบทวนความรเู ดิมกับนักเรยี นวา ปญหาทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม ในปจ จบุ ันเกิดจากสาเหตใุ ด โดย ครูสุดาภรณ สบื บญุ เปยม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 4 46 (แนวตอบ สวนใหญเกิดจากการกระทําของมนุษย เชน การตัดไมเพ่ือใชทําที่อยูอาศัย การขุดแร เพอื่ ใชในอตุ สาหกรรม การขดุ เจาะนํามันเพอื่ ใชเปน เชื้อเพลิงในเครอื่ งยนต) ข้ันสํารวจและคน พบ/ขนั้ การเตรียมการคน หาคําตอบ 1. ครูอธิบายใหนักเรยี นฟงวา ทรพั ยากรธรรมชาติ เปน สง่ิ ท่ีอยูรอบตวั และสามารถนาํ มาใชป ระโยชน ได แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแ ก ทรัพยากรธรรมชาติท่ีใชไ มหมดส้นิ ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแ ลว เกิดทดแทนได และทรพั ยากรธรรมชาตทิ ่ีใชแลวหมดไป 2. ครูใหนกั เรยี นศกึ ษาประเภทของทรพั ยากรธรรมชาติ และตัวอยางทรพั ยากรธรรมชาตแิ ตล ะ ประเภท 3. ครูอธบิ ายใหน กั เรียนฟง วา ปจจุบันทรัพยากรธรรมชาติลดจาํ นวนและเสือ่ มโทรมลงอยา งรวดเรว็ สว นใหญเกดิ จากการกระทําของมนุษย และใหนกั เรียนศกึ ษาการกระทําของมนุษยทส่ี ง ผลตอ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ ม 4. ครูใหน ักเรียนวเิ คราะหวา การกระทําใดของนกั เรยี นท่มี ีผลทําใหท รัพยากรธรรมชาติลดจํานวนและ เส่อื มโทรมหรือไม อยา งไร (แนวตอบ คาํ ตอบข้นึ อยูกับดุลยพินจิ ของครผู ูสอน เชน การท้งิ ขยะลงแหลง นํ้า ทาํ ใหแ หลง นา้ํ เนา เสีย หรือการตัดไม ทําใหปาไมถกู ทําลาย และสงผลกระทบตอสิง่ มชี ีวิตทอี่ าศยั อยูในปา) ขน้ั อธบิ ายและลงขอ สรปุ /ข้ันดําเนินการคนหาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูสุม เลอื กนกั เรียน 10 คน ใหอธบิ ายวาการกระทาํ ใดของนกั เรยี นท่มี ีผลทาํ ใหท รพั ยากรธรรมชาติ ลดจํานวนและเสื่อมโทรมลงบาง 2. ครแู ละนักเรยี นรวมกนั อภปิ รายผลเกยี่ วกับ การใชทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอม ช่วั โมงที่ 2 ขั้นสาํ รวจและคนพบ/ขัน้ การเตรยี มการคนหาคาํ ตอบ 1. ครทู บทวนความรูจ ากชว่ั โมงท่ีแลวใหนกั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครอู ธิบายใหนกั เรียนฟง วา การใชท รัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ มของมนษุ ยส ง ผลให ทรพั ยากรธรรมชาตลิ ดจาํ นวนและเส่ือมโทรมลง และกอใหเ กิดปญ หาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ สง่ิ แวดลอ มตามมา แบงออกเปน 3 ระดับ ไดแ ก ระดบั ทอ งถิน่ ระดับประเทศ และระดับโลก 3. ครูใหนักเรียนศกึ ษาเกีย่ วกับฝนกรด ซึ่งเปน ปญ หาทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอมในระดบั โลก 4. ครูถามนักเรียนวา ฝนกรดเกดิ ข้นึ ไดอ ยา งไร และมีผลตอ ส่ิงมชี ีวติ และส่งิ แวดลอมอยางไร (แนวตอบ ฝนกรดเกิดจากแกสซลั เฟอรไ ดออกไซดห รือออกไซดข องไนโตรเจนท่ีเกดิ จากการเผาไหม เช้อื เพลงิ ในเครือ่ งยนตแ ละโรงงานตา ง ๆ ทําปฏิกิรยิ ากบั นํ้ากอใหเกิดสารประกอบทเ่ี ปน กรด ไดแ ก กรดซลั ฟว ริก กรดไนตริก ซ่ึงมีผลสงิ่ มีชวี ิต เชน ทําปฏกิ ริ ยิ ากับธาตอุ าหาร เชน แคลเซียม โพแทสเซียม แมกนเี ซยี ม ทําใหพืชไมส ามารถนาํ ธาตอุ าหารไปใชได และทําใหแหลงนํา้ นง่ิ มีความ เปนกรด สง ผลตอ ส่ิงมีชวี ิตทอี่ าศยั อย)ู 5. ครูใหนกั เรยี นแบง กลมุ กลมุ ละ 4 คน ทาํ กิจกรรม ทดสอบผลของสารละลายกรดตอ การเจรญิ ของ สาหรา ยเทานํา้ โดยใหนําผลการทาํ กิจกรรมมาอภิปรายรว มกนั ในอกี 3 สปั ดาหตอไป โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบุญเปยม กลุมสาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มธั ยมศึกษาปท่ี 4 47 ขัน้ อธิบายและลงขอ สรุป/ข้ันดําเนนิ การคนหาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภิปรายเก่ยี วกับฝนกรด สาเหตขุ องการเกิดฝนกรด และผลกระทบทีม่ ตี อ สงิ่ มีชวี ิตและส่งิ แวดลอม ชั่วโมงที่ 3 ขน้ั สํารวจและคน พบ/ข้นั การเตรยี มการคนหาคําตอบ 1. ครทู บทวนความรูเ ดิมจากช่ัวโมงทแ่ี ลว ใหนกั เรียนทราบ พอสงั เขป 2. ครูใหน ักเรียนศึกษาเก่ยี วกบั ภาวะโลกรอ น ซ่ึงเปนปญ หาทีส่ งผลกระทบตอ สง่ิ มีชีวติ และส่งิ แวดลอม อยางมาก 3. ครูถามนักเรียนวา ภาวะโลกรอนเกดิ ข้ึนไดอยางไร และมีผลตอสงิ่ มีชวี ิตและส่งิ แวดลอ มอยางไร (แนวตอบ ภาวะโลกรอ นเกิดจากรงั สีอินฟาเรดทะลุผานช้นั บรรยากาศของโลกเขามามาก แต สะทอ นกลบั ไดน อย และรงั สีความรอนจากกจิ กรรมตา ง ๆ ของมนษุ ยแผออกไปไดน อยเนอ่ื งจากมี แกสเรือนกระจกขวางกนั้ อยู สงผลกระทบทําใหระดับนาํ้ ทะเลเพมิ่ สงู ข้ึนจากการละลายของน้ําแขง็ ข้ัวโลก สภาพอากาศรุนแรงข้ึน ปะการงั ฟอกสี ผลผลิตภาคการเกษตรและปศุสัตวลดลง) 4. ครใู หน กั เรยี นศกึ ษาเก่ียวกบั รูโหวโ อโซนทเี่ กิดจากการลดลงของปริมาณโอโซนทป่ี กคลุมโลก 5. ครถู ามนักเรียนวา รโู หวโอโซนเกดิ ขน้ึ ไดอยางไร และมผี ลตอส่ิงมีชวี ติ และส่ิงแวดลอมอยางไร (แนวตอบ รูโหวโ อโซน เกิดจากการลดจํานวนของโอโซนจากการทําลายของแกส CFCs สง ผล กระทบตอสิง่ มีชีวิต เชน ทําใหเ กิดมะเร็งผิวหนงั ทําลายระบบภูมคิ ุมกันและสารพนั ธกุ รรมของ สง่ิ มชี ีวติ พชื มกี ารเจรญิ ทช่ี า ลง) ขัน้ อธบิ ายและลงขอสรุป/ขั้นดาํ เนินการคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครูและนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายเกย่ี วกบั ภาวะโลกรอน และรูโหวโอโซน 2. ครูใหน กั เรียนทาํ ใบงานที่ 1.4 เรื่อง ปญ หาส่งิ แวดลอม ช่ัวโมงท่ี 4 ข้นั สาํ รวจและคน พบ/ข้นั การเตรยี มการคนหาคาํ ตอบ 1. ครูทบทวนความรูจ ากชว่ั โมงทีแ่ ลวใหนกั เรียนทราบ พอสังเขป 2. ครูอธบิ ายใหนกั เรียนฟง วา จากปญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอมที่เกิดขึน้ จาํ เปน ตองมี แนวทางปอ งกนั และแกไ ขปญ หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอมเพ่ือใหม ีทรพั ยากรใชต ลอดไป 3. ครใู หนกั เรียนศกึ ษาแนวทางปอ งกันและแกไ ขปญหาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอม ประกอบดว ยการใชอ ยางยั่งยนื การกักเกบ็ การรักษาซอมแซม การฟน ฟู และการปองกนั 4. ครูใหนกั เรยี นแตล ะคนวเิ คราะหวา จากการกระทาํ ของนักเรยี นท่มี ผี ลทาํ ใหท รัพยากรธรรมชาติลด จํานวนและเสื่อมโทรมในช่วั โมงกอนหนานี้ นกั เรียนมแี นวทางปอ งกนั และแกไ ขปญหา ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอมจากการกระทาํ ของนักเรียนอยา งไร ข้นั อธิบายและลงขอสรปุ /ข้ันดาํ เนินการคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครสู มุ เลือกนักเรียน 10 คน ใหอ ธบิ ายวา นักเรียนมแี นวทางปอ งกนั และแกไ ขปญ หาทรัพยากร ธรรมชาติและสงิ่ แวดลอมจากการกระทําของนกั เรียนอยางไร 2. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภิปรายผลเกย่ี วกบั แนวทางปองกันและแกไขปญ หาทรัพยากรธรรมชาติ โดย ครูสดุ าภรณ สืบบุญเปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจัดการเรียนรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศึกษาปท ี่ 4 48 และสงิ่ แวดลอมจากการกระทําของนักเรียน 3. ครูใหน ักเรียนทาํ แบบฝกทกั ษะท่ี 4.1 เรอื่ ง ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอม ชั่วโมงท่ี 5 ขน้ั สํารวจและคนพบ/ขนั้ การเตรยี มการคน หาคาํ ตอบ 1. ครูทบทวนความรเู ดมิ เกย่ี วกับการทาํ กจิ กรรม ทดสอบผลของสารละลายกรดตอการเจริญของ สาหรา ยเทานา้ํ เพอ่ื เชื่อมโยงกบั ผลกระทบของฝนกรดที่มีตอ สงิ่ มีชีวติ ขั้นอธิบายและลงขอสรปุ /ขั้นดําเนินการคน หาคําตอบและตรวจสอบคําตอบ 1. ครใู หนักเรยี นแตล ะกลมุ นาํ เสนอผลการทํากจิ กรรม ทดสอบผลของสารละลายกรดตอการเจรญิ ของสาหรายเทานา้ํ และตอบคําถามทา ยกิจกรรม 2. ครูและนกั เรียนเรยี นรวมกนั อภิปรายผลกิจกรรม ทดสอบผลของสารละลายกรดตอ การเจริญของ สาหรา ยเทานํา้ ขนั้ ขยายความรแู ละนําเสนอผลการคน หาคําตอบ 1. ครูใหน กั เรยี นทาํ รายงานเรอ่ื ง ทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอม ทง้ั ทรพั ยากรน้ํา ทรพั ยากรดิน ทรพั ยากรปา ไม ทรพั ยากรสัตวป า ทรพั ยากรอากาศ และทรัพยากรแรธ าตุ โดยมีเน้ือหาเกยี่ วกบั ความสําคญั ของทรพั ยากรธรรมชาติ ปญหาทรัพยากรธรรมชาติ และแนวทางปองกันและแกไข ปญ หาทรัพยากรธรรมชาตแิ ตล ะชนดิ 2. ครูใหนกั เรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน เรือ่ ง ส่ิงมีชวี ิตในสงิ่ แวดลอม ข้ันสรุปและประเมินผล 1. ครูตรวจสอบผลจากกิจกรรมทดสอบสารละลายกรดตอ การเจรญิ ของสาหรายเทานา้ํ 2. ครูตรวจสอบผลจากรายงาน เร่ือง ทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ ม 3. ครูตรวจสอบผลจากใบงาน เรอื่ ง ปญหาสิ่งแวดลอ ม 4. ครูตรวจสอบผลจากแบบทดสอบหลังเรียน เร่อื ง สง่ิ มีชวี ิตในสง่ิ แวดลอ ม 5. ครตู รวจสอบผลจากการทําแบบฝกทกั ษะ เรอ่ื ง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ ม 9. สือ่ การเรยี นการสอน / แหลง เรยี นรู จาํ นวน สภาพการใชส่อื รายการสือ่ 1 ชดุ ข้ันสาํ รวจและคน พบ 1 ชุด ขน้ั อธบิ ายและลงขอสรุป 1. กจิ กรรมทดสอบสารละลายกรดตอ การเจรญิ ของสาหรา ยเทานาํ้ 1 ชดุ ขั้นอธบิ ายและลงขอ สรุป 2. ใบงานท่ี เรื่อง ปญ หาส่ิงแวดลอม 1 ชดุ ข้ันขยายความรู 3. แบบฝก ทักษะ เรอ่ื ง ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ ม 1 ชดุ ขน้ั ขยายความรู 4. แบบทดสอบหลงั เรียน เร่อื ง สิ่งมชี วี ติ ในส่งิ แวดลอ ม 5. รายงาน เรื่อง ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลุมสาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตร
แผนการจัดการเรยี นรู รายวชิ าวทิ ยาศาสตรชวี ภาพ มธั ยมศกึ ษาปท ี่ 4 49 10. การวดั ผลและประเมินผล เปา หมาย หลักฐานการเรยี นรู วธิ วี ัด เครอ่ื งมือวัดฯ ประเด็น/ การเรยี นรู ชน้ิ งาน/ภาระงาน เกณฑการให 1) อธิบายถงึ สาเหตุ 1. แบบทดสอบหลงั ตรวจแบบทดสอบ แบบทดสอบหลังเรียน ของปญหา เรยี น หนว ยการ หลงั เรยี น คะแนน ทรัพยากรธรรมชาติ เรยี นรทู ี่ 1 ประเมนิ ตามสภาพ และสงิ่ แวดลอมได 2. ใบกิจกรรมทดสอบ ตรวจใบกจิ กรรม แบบประเมนิ การ จริง 2) ยกตวั อยา ง สารละลายกรดตอ ทดสอบสารละลาย ปฏบิ ตั กิ าร ระดบั คณุ ภาพ 2 ผลกระทบทีเ่ กิดจาก การเจริญของ กรดตอ การเจริญ ผา นเกณฑ ปญหาทรัพยากร สาหรา ยเทาน้ํา ของสาหรายเทานาํ้ ธรรมชาติและ 3. ใบงาน เร่อื ง ระดับคุณภาพ สิ่งแวดลอ มได ปญหาส่งิ แวดลอม ตรวจใบงาน แบบประเมินใบงาน รอ ยละ 65 3) อธิบายแนวทาง เรอื่ ง ปญ หา ผา นเกณฑ ปอ งกันและแกไ ข 4. แบบฝกทักษะ เรือ่ ง สิ่งแวดลอม ระดับคณุ ภาพ ปญ หาทรัพยากร ทรพั ยากร ธรรมชาติ รอ ยละ 65 ธรรมชาติและ และสง่ิ แวดลอม ตรวจแบบฝก ทกั ษะ แบบประเมนิ แบบฝก ผา นเกณฑ สงิ่ แวดลอมได เรือ่ ง ทักษะ 5. รายงาน เร่ือง ทรัพยากรธรรมชาติ ระดบั คุณภาพ 2 ทรพั ยากรธรรมชาติ และสิง่ แวดลอม ผา นเกณฑ และสงิ่ แวดลอ ม 6. การนําเสนอผลงาน ตรวจรายงาน เรอ่ื ง แบบประเมนิ ชนิ้ งาน ระดบั คุณภาพ 2 ทรัพยากรธรรมชาติ ผา นเกณฑ 7. พฤติกรรมการ และสง่ิ แวดลอ ม ระดบั คุณภาพ 2 ทํางานรายบุคคล ผานเกณฑ ประเมินการ ผลงานที่นําเสนอ ระดับคุณภาพ 2 8. พฤตกิ รรมการ นําเสนอผลงาน ผา นเกณฑ ทํางานรายกลุม ระดบั คณุ ภาพ 2 สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ผานเกณฑ 9. คณุ ลกั ษณะ การทาํ งาน การทํางานรายบคุ คล อันพึงประสงค รายบคุ คล สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรม การทาํ งานรายกลุม การทํางานรายกลมุ สังเกตความมีวินัย แบบประเมิน ใฝเรียนรูและมุงมน่ั คุณลกั ษณะ ในการทํางาน อนั พงึ ประสงค โดย ครูสุดาภรณ สืบบุญเปย ม กลุม สาระการเรียนรู วิทยาศาสตร
แผนการจดั การเรยี นรู รายวชิ าวิทยาศาสตรชีวภาพ มัธยมศกึ ษาปที่ 4 50 แบบประเมินชนิ้ งาน/ภาระงาน แบบประเมนิ รายงาน คาํ ชีแ้ จง : ใหผสู อนประเมนิ ช้ินงาน/ภาระงานของนักเรยี นตามรายการท่ีกําหนด แลวขีด ลงในชองที่ตรง กับระดบั คะแนน ลําดับท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 4321 1 ความถูกตอ งของเน้อื หา รวม 2 ความสมบูรณของรปู เลม 3 ความตรงตอเวลา ลงชือ่ ................................................... ผูประเมนิ (นางสาวสดุ าภรณ สืบบญุ เปยม) ............./................../............... เกณฑก ารประเมนิ รายงาน ประเดน็ ที่ประเมิน ระดบั คะแนน 7. ความถูกตอง 432 1 เน้อื หาสาระของ เน้อื หาสาระของ เน้อื หาสาระของ เนอื้ หาสาระของ ของเนอื้ หา รายงานถูกตองครบถว น รายงานถกู ตองเปนสวน รายงานถกู ตอ งบาง รายงานไมถกู ตอ งเปน 8. ความสมบรู ณ ใหญ ประเดน็ สวนใหญ มอี งคประกอบครบถวน มีองคประกอบครบถว น มีองคป ระกอบครบถวน องคประกอบไม ของรปู เลม สมบูรณ มีความเปน สมบูรณ มีความเปน สมบรู ณ แตย ังไมเ ปน ครบถวน ไมเปน ระเบียบ และรูปเลม ระเบียบ แตรูปเลม ไม ระเบยี บ และรูปเลมไม ระเบียบ และรูปเลมไม 9. ความตรงตอ สวยงาม สวยงาม สวยงาม สวยงาม เวลา สงชนิ้ งานภายในเวลาที่ สงชน้ิ งานชากวา เวลาที่ สงชิน้ งานชา กวาเวลาท่ี สง ช้ินงานชา กวา เวลาท่ี กาํ หนด กาํ หนด 1 วนั กําหนด 2 วัน กาํ หนด 3 วนั ขึ้นไป เกณฑการตัดสนิ คณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดับคณุ ภาพ 11-12 ดมี าก 9-10 ดี 6-8 พอใช ตาํ่ กวา 6 ปรับปรงุ โดย ครสู ุดาภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตร
Search