แบบฝก ทกั ษะ รายวิชาชีววิทยา3 มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 5 1 โดย ครูสดุ าภรณ สบื บุญเปย ม กลุม สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝก ทักษะ รายวชิ าชีววิทยา3 มัธยมศกึ ษาปท ่ี 5 2 แบบทดสอบกอ นเรียน หนวยที่ 1 การสบื พนั ธุของพชื ดอก คําชแ้ี จง ใหนกั เรียนใสเครื่องหมายถูก (√) หรอื ผดิ (×) หนา ขอ ความตามความเขา ใจของนักเรยี น ……….1. ดอกโดยท่ัวไปประกอบดว ยกลบี เลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผูและเกสรเพศเมีย ……….2. ดอกแตล ะชนิดอาจมสี วนประกอบตางๆ แตกตา งกนั ……….3. พืชดอกสามารถสบื พันธแุ บบอาศัยเพศได ……….4. ถา เกสรเพศผแู ละเกสรเพศเมียอยตู างดอกหรอื ตา งตน กัน จาํ เปนตอ งมีพาหะชว ยในการ ถา ยเรณู ……….5. ในการถายเรณูแตละครง้ั จะมีเรณูจาํ นวนมากตกลงบนยอดเกสรเพศเมยี ……….6. การปฏิสนธิในพชื ดอกเปนการปฏสิ นธคิ ู ……….7. หลังการปฏิสนธขิ องพชื ดอก รังไขจ ะพัฒนาไปเปน ผลและออวุลจะพัฒนาไปเปน เมลด็ ……….8. ดอกทกุ ดอกจะพัฒนาไปเปน ผลเสมอ ……….9. เมลด็ ของพชื ดอกอาจมหี รอื ไมม ีผลหอหุม ……….10. แหลง อาหารสํา หรบั เอม็ บริโอ คือ ใบเลยี้ งและเนอ้ื ของผล โดย ครูสดุ าภรณ สืบบุญเปยม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝก ทกั ษะ รายวิชาชีววิทยา3 มัธยมศึกษาปท ี่ 5 3 กิจกรรม โครงสรางของดอกและชนิดของผล จุดประสงค 1. ศกึ ษาและจําแนกประเภทของดอก โดยพจิ ารณาจากสวนประกอบที่เปนโครงสรา งหลักจํานวนเกสรเพศผู และเกสรเพศเมยี และจาํ นวนรังไขใ นแตล ะดอก 2. ศึกษาและเปรียบเทยี บลักษณะของดอกและผลชนิดตางๆ วัสดแุ ละอปุ กรณ รายการ ปรมิ าณตอกลมุ 1. ดอกชนิดตางๆ อยา งนอยกลุมละ 1 ชนิด 2. ผลชนิดเดียวกบั ดอกในขอ 1 อยา งนอ ยกลุม ละ 1 ชนิด 3. กลองจลุ ทรรศนใชแสงแบบสเตอริโอหรอื แวนขยาย 1 กลอ ง 4. เขม็ เข่ยี 3 อัน 5. ปากคบี 3 อนั 6. ใบมีดโกน 3 ใบ การเตรียมลว งหนา ครูอาจมอบหมายลว งหนาใหน ักเรียนนาํ ดอกชนิดตางๆ ทัง้ 8 กลุม มาศกึ ษา โดยเลือกดอก และผลที่มีในทอ งถ่นิ เชน กลวยไมหางนกยูงไทย มะเขอื บวั หลวง จํา ปสับปะรด ยอ ทานตะวนั และพุทธรกั ษา มากลมุ ละ 1 ชนิดหรือดอกและผลอื่นๆ ท่นี กั เรยี นหาไดท จี่ ะศกึ ษา แตใ หน ํา มา เฉพาะท่ีจาํ เปนตอ งศกึ ษาเทา นน้ั มฉิ ะน้นั จะสรา งนิสยั ในการทาํ ลายสงิ่ แวดลอ มใหแกนักเรยี น ตารางบนั ทึกผลการทํากิจกรรม ตอนที่ 1 การศกึ ษาโครงสรา งและลกั ษณะของดอกท้งั 8 กลมุ ตัวอยางของดอกท่เี ปน ตวั แทน ของแตล ะกลุม สรปุ ไดด ังตารางบนั ทกึ ผล กลมุ ของดอก จาํ นวนดอก สว นประกอบที่เปน โครงสรา งหลัก จํานวนเกสร จาํ นวนรงั ไข ตําแหนงรังไข (ตัวแทนของ บนกานดอก ในแตละดอก ชนิดดอก) ดอก ดอก กลบี กลบี เกสร เกสร เพศผู เพศ ใตวงกลีบ กลวยไมสกลุ เดย่ี ว ชอ เล้ียง ดอก เพศผู เพศเมยี เมีย 1 เหนอื วงกลบี หวาย 1 1 1 เหนอื วงกลบี หางนกยูงไทย 1 เหนือวงกลีบ มะเขอื 10 1 มาก ใตว งกลบี จําป 5 1 1 ใตว งกลบี สับปะรด มาก มาก 1 ใตว งกลีบ ฟก ทอง 6 1 1 ใตวงกลบี ทานตะวนั แยกดอก มาก 1 1 พทุ ธรกั ษา 5 1 1(4)* 1 * พทุ ธรกั ษามีเกสรเพศผู1 อัน และเกสรเพศผูท เี่ ปน หมนั 4 อโดันย ครูสดุ าภรณ สบื บญุ เปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝก ทกั ษะ รายวชิ าชีววทิ ยา3 มธั ยมศึกษาปท ี่ 5 4 2. จําแนกประเภทของดอกโดยใชเ กณฑตางๆ ไดด ังน้ี 2.1 เกณฑจาํ นวนดอกบนกานดอก - ดอกเด่ยี ว เชน …………………………………………………………. - ดอกชอ เชน …………………………………………………………. 2.2 เกณฑจาํ แนกตามสว นประกอบ - ดอกสมบรู ณ เชน …………………………………………………………. - ดอกไมสมบรู ณ เชน …………………………………………………………. 2.3 เกณฑต าํ แหนงรงั ไข - รังไขเ หนือวงกลีบ เชน …………………………………………………………. - รงั ไขใ ตว งกลบี เชน …………………………………………………………. คําถามทา ยกจิ กรรม 1. จาํ นวนเกสรเพศผแู ละเกสรเพศเมยี ในดอกแตละชนดิ มีจาํ นวนเทา กนั หรือแตกตา งกนั อยา งไร (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) 2. จํานวนรังไขใ นแตละดอกของพืชตางชนดิ กัน มจี าํ นวนเทากันหรอื ไม อยางไร (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) ตอนที่ 2 ใหแตล ะกลมุ ศึกษาลักษณะของผล โดยท่เี ปน ผลชนดิ เดยี วกับดอกทไี่ ดศึกษาแลวจากตอนที่ 1 และจัด ผลออกเปนกลุมๆ โดยพจิ ารณาลักษณะตา งๆ เชน ลักษณะผล จาํ นวนดอกบนกา นดอก จาํ นวนรังไขใ น 1 ดอก จํานวนรงั ไขท่เี จรญิ เปน 1 ผล และชนิดของผล โดยบันทกึ ผลลงในตารางแลวนํา เสนอผลการศึกษา หนา ชน้ั เรยี น ซง่ึ นักเรียนอาจหาขอ มูลเพ่ิมเตมิ เร่ืองชนิดของผลจากหนังสือเรียนประกอบการทํา กิจกรรม ผล จากการศกึ ษาอาจเปน ดงั ตาราง ชื่อพชื จํานวนรงั ไข ใน 1 ดอก จาํ นวนรงั ไขท เ่ี จรญิ เปนผล 1 ผล ชนดิ ของผล มะเขอื 1 ดอกม1ี รังไข 1 รงั ไขเจรญิ เปนผล 1 ผล ผลเดีย่ ว ตะขบ 1 ดอกมี1 รงั ไข 1 รงั ไขเ จริญเปน ผล 1 ผล ผลเดี่ยว อญั ชัน 1 ดอกมี1 รังไข 1 รงั ไขเ จริญเปน ผล 1 ผล ผลเดีย่ ว กลว ย 1 ดอกยอ ยมี1 รังไข 1 รังไขเ จริญเปน ผล 1 ผล ผลเดีย่ ว การเวก 1 ดอกมีหลายรงั ไข 1 รงั ไขเ จริญเปนผล 1 ผลยอย ผลกลุม บัวหลวง 1 ดอกมหี ลายรังไข 1 รังไขเจริญเปน ผล 1 ผลยอย ผลกลมุ สบั ปะรด 1 ดอกยอยม1ี รังไข 1 รงั ไขเจริญเปนผล 1 ผลยอย ผลรวม ยอ 1 ดอกยอ ยม1ี รงั ไข 1 รงั ไขเ จรญิ เปน ผล 1 ผลยอย ผลรวม หมอน 1 ดอกยอยมี1 รงั ไข 1 รังไขเจริญเปน ผล 1 ผลยอย ผลรวม ขนนุ 1 ดอกยอยม1ี รังไข 1 รังไขเ จรญิ เปน ผล 1 ผลยอย ผลรวม โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝกทกั ษะ รายวิชาชีววิทยา3 มัธยมศึกษาปที่ 5 5 ตรวจสอบความเขา ใจ จงอภปิ ราย ชนิดของดอกและจํานวนรังไขภ ายในดอกมคี วามสมั พนั ธกับชนิดของผลอยา งไร (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) โดย ครูสุดาภรณ สบื บญุ เปย ม กลุมสาระการเรยี นรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝก ทักษะ รายวชิ าชีววิทยา3 มัธยมศึกษาปท ่ี 5 6 กิจกรรม รปู รา งลกั ษณะของเรณแู ละการงอกของหลอดเรณู จดุ ประสงค เพือ่ ศกึ ษารูปรา งลักษณะของเรณแู ละการงอกของหลอดเรณู วัสดุและอปุ กรณ รายการ ปรมิ าณตอกลุม 1. ดอกชนิดตา งๆ อยางนอยกลุม ละ 2 ชนดิ 2. สารละลายน้าํ ตาลกลูโคสความเขม ขน 10% 1 ขวด 3. กลอ งจลุ ทรรศนใชแ สงเชงิ ประกอบ 1 กลอ ง 4. เข็มเขย่ี 1 อนั 5. ปากคบี 1 อนั 6. สไลด 2 แผน 7. กระจกปด สไลด 2 แผน การเตรียมลวงหนา ครูอาจมอบหมายนักเรียนไวลวงหนาใหนํา ดอกชนิดตางๆ ทั้งนี้ตัวอยางดอกที่จะเห็นการงอกของ หลอดเรณูไดคือ แพงพวยฝรั่ง อัญชัน วานกาบหอย บัวจีน ในกรณีท่ีใชดอกแพงพวยฝร่ังควรเลือกใชพันธุ ด้ังเดมิ ที่มดี อกสีมวงจะเห็นการงอกของหลอดเรณูไดชัดเจนกวาดอกสีขาวถาใชดอกสีขาวอาจไมเห็นการงอก หรือถา งอกก็ตองใชเ วลานานมาก โดย ครสู ดุ าภรณ สบื บญุ เปยม กลุมสาระการเรยี นรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝก ทักษะ รายวิชาชีววิทยา3 มัธยมศึกษาปท่ี 5 7 แบบบนั ทกึ ผลการทํากจิ กรรม (วาดภาพประกอบ) ……………………………………….. หมายเหต*ุ ** ใหสังเกตการงอกของหลอดเรณูทุกสิบนาทีโดยในชวง 5 นาทีแรกน้ัน นักเรียนจะตองสังเกตอยาง ตอเน่อื งจนครบ 5 นาทโี ดยเฉพาะถา ใชด อกแพงพวยฝรั่ง เรณูจะงอกหลอดเรณูเร็วมาก รวมทงั้ ใหสงั เกต จํานวนของหลอดเรณูที่งอกจากเรณูระหวางท่ีรอผลกิจกรรมของเรณูจากพืชชนิดแรก ใหนักเรียนเปล่ียนไป สังเกตการการงอกของเรณขู องพืชอกี หนง่ึ ชนิดโดยสงั เกตตอเนือ่ งเปน เวลา 5 นาทีเชนกัน จากนั้นจงึ เปล่ยี นไป ศกึ ษาสไลดข องเรณูชนิดแรกอีกคร้ังหนง่ึ ซึง่ เปน นาทีที่ 10 บนั ทึกการเปล่ียนแปลงที่เกิดขึ้นทุก 10 นาทขี องเรณู จากพืชทั้ง 2 ชนิดจนครบ 30 นาที โดย ครูสดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝก ทักษะ รายวิชาชีววทิ ยา3 มัธยมศกึ ษาปท ี่ 5 8 คําถามทา ยกิจกรรม 1. รูปรา งลักษณะของเรณแู ละจาํ นวนเรณมู ีความเหมาะสมในการถายเรณอู ยา งไร (แนวคําตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………. ) 2. ในการทดลองเหน็ การงอกของหลอดเรณูในดอกไมทุกชนดิ หรือไม อยา งไร (แนวคําตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) 3. ในบางเรณทู มี่ กี ารงอกของหลอดเรณมู ากกวา1อันแตล ะหลอดเรณูจะงอกยาวเทากนั หรอื ไม อยางไร (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) โดย ครสู ุดาภรณ สบื บุญเปยม กลุมสาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝก ทักษะ รายวิชาชีววทิ ยา3 มธั ยมศึกษาปท ี่ 5 9 กิจกรรม ผลติ ภณั ฑจากดอก ผล และเมลด็ จุดประสงค สบื คน ขอมลู และยกตวั อยา งการใชประโยชนจากโครงสรา งตา งๆ ของดอก ผล และเมล็ด ครูแบง กลมุ นกั เรียนและมอบหมายใหหาขอมลู ผลติ ภณั ฑต า งๆ ท่ีนกั เรียนสนใจ โดยครูอาจแนะนํา แหลง ขอ มูลตา งๆ เชน อินเตอรเ นต็ วารสาร และหนงั สอื หรอื ใหนกั เรียนศกึ ษาผลติ ภณั ฑที่ผลิตจากใน ทองถ่นิ - ผลิตภณั ฑจ ากสวนของดอก (ภาพประกอบ) - ผลิตภณั ฑจากสวนของผล (ภาพประกอบ) - ผลติ ภณั ฑจากสวนของเมล็ด (ภาพประกอบ) - ผลิตภณั ฑจากสว นตา งๆ (ภาพประกอบ) โดย ครูสดุ าภรณ สบื บญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝกทกั ษะ รายวิชาชีววทิ ยา3 มัธยมศกึ ษาปที่ 5 10 แบบฝกหดั ทายบทที่ 1 การสืบพนั ธขุ องพืชดอก คําชแ้ี จง ตอนท่ี 1 จงใสเครอื่ งหมายถูก (√) หนา ขอ ความท่ถี กู ตอง ใสเครื่องหมายผิด (×) หนาขอความที่ ไมถูกตอง และขีดเสนใตเฉพาะคํา หรือสวนของขอความท่ีไมถูกตอง และแกไขโดยตัดออกหรือเติมคํา หรอื ขอความที่ถูกตอ งลงในชอ งวาง …………1. หลังการปฏิสนธิออวลุ เจรญิ และพฒั นาเปน เมลด็ รังไขเจริญและพฒั นาเปน ผล …………2. ผลเดย่ี ว เปน ผลท่ีเปล่ียนแปลงมาจากดอก 1 ดอก ทม่ี ี1 รังไข ไดเปน 1 ผล …………3. พชื ดอกมวี ัฏจกั รชีวติ แบบสลับ ประกอบดว ยสปอโรไฟตซ ่ึงเปนระยะทสี่ รา งสปอรแ ละแกมโี ทไฟตซ่งึ เปนระยะทีส่ รา งเซลลสืบพันธุ …………4. พืชดอกสรา งสปอร2 แบบ คือ เมกะสปอรท เี่ กสรเพศผูและไมโครสปอรท่เี กสรเพศเมีย …………5. ไมโครสปอรภายในอับเรณูแบงเซลลแบบไมโอซิสได2 เซลลค อื เจเนอเรทฟิ เซลลและทิวบเซลลเ รียก โครงสรา งที่มี2 เซลลน ีว้ า เรณู …………6. ถุงเอ็มบรโิ อที่เจรญิ เต็มทีป่ ระกอบดวยแอนตโิ พแดล 3 เซลลเ ซนทรัลเซลล1 เซลลทม่ี ี2 นิวเคลียส เซลลไ ข 1 เซลลและซินเนอรจ ิด 2 เซลล …………7. ไมโครไพลค อื ชอ งเปดท่ีผนังของออวลุ เปน ทางผานเขาไปของหลอดเรณูเมอ่ื เกิดการปฏิสนธแิ ละเปน ทางผานของรากแรกเกดิ เมื่อมกี ารงอกของเมล็ด …………8. การปฏิสนธคิ ูของพชื ดอกเกดิ ขึน้ เมื่อสเปร ม เซลลหนึ่งเขาปฏิสนธกิ ับเซลลไ ขไ ดเ ปน ไซโกต ซ่ึงจะ พัฒนาตอ ไปเปนเอ็มบรโิ อ และสเปรม อีกเซลลหน่งึ เขาปฏิสนธิกับโพลารน วิ คลีไอไดเ ปนเอนโดสเปรมนวิ เคลยี ส ซึง่ จะพฒั นาตอ ไปเปนเอนโดสเปร ม …………9. แหลง สะสมอาหารสํา หรับการเจริญเติบโตของเอม็ บริโอคอื ใบเลีย้ งและเอนโดสเปร ม โดย ครูสดุ าภรณ สบื บญุ เปย ม กลมุ สาระการเรียนรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝกทักษะ รายวชิ าชีววิทยา3 มัธยมศกึ ษาปท ี่ 5 11 คําชแ้ี จง ตอนท่ี 2 ใหนักเรียนตอบคําถามใหถูกตอง 1. จบั คดู อกและผล พรอมทั้งอธิบายวา เพราะเหตุใดดอกท่ีกาํ หนดใหจึงเจริญไปเปน ผล ที่นกั เรียนเลอื ก 1.1……………………………………. 1.2……………………………………………… 1.3……………………………………. 1.4…………………………………………… 1.5……………………………………. 1.6……………………………………………… โดย ครสู ดุ าภรณ สืบบญุ เปย ม กลมุ สาระการเรยี นรู วทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี
แบบฝก ทกั ษะ รายวิชาชีววทิ ยา3 มัธยมศึกษาปท่ี 5 12 2. ตนไมชนดิ หนึ่งมีดอกเปน ดอกสมบรู ณเ พศ จงตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ 2.1 ไมโครสปอรมาเทอรเซลลและเมกะสปอรมาเทอรเซลลของดอกทุกดอกบนตนน้ีมีจีโนไทปที่ เหมือนหรอื แตกตางกนั เพราะเหตุใด (แนวคําตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) 2.2 แกมโี ทไฟตเพศผูและแกมีโทไฟตเพศเมียท่ีอยูภายในดอกเดียวกัน มีชุดของแอลลีลท่ีเหมือน หรอื แตกตางกัน เพราะเหตุใด (แนวคําตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) โดย ครูสดุ าภรณ สบื บญุ เปยม กลมุ สาระการเรยี นรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
แบบฝกทักษะ รายวชิ าชีววทิ ยา3 มัธยมศกึ ษาปท ่ี 5 13 2.3 จากไมโครสปอรม าเทอรเซลล1 เซลลจะไดเ รณจู ํา นวนเทา ใด และเรณูทัง้ หมดนนั้ มีชดุ ของ แอลลลี ทเ่ี หมือนหรอื แตกตางกัน เพราะเหตุใด (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) 2.4 ในการพัฒนาเปนผล กลีบดอกและเกสรเพศผูจะหลุดรวงหลังการปฏิสนธิมีจํานวนออวุล ทงั้ หมดดังทเ่ี ห็นในรูป ใหว าดรปู ผลและเมลด็ โดยใหม ีจาํ นวนเมล็ดในผลมากทสี่ ุดเทาทจี่ ะมไี ด (แนวคําตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) 2.5 ถามเี รณูจํานวนมากตกบนยอดเกสรเพศเมีย แตม เี พียง 5 เรณทู ง่ี อกหลอดเรณูลงไป ถงึ ถุงเอ็มบรโิ อและมีสเปร ม ผสมกบั เซลลไขไ ดส าํ เร็จ เม่อื รังไขของดอกนีพ้ ฒั นาไปเปนผลจะมีเมล็ดก่ีเมล็ด เพราะเหตใุ ด (แนวคาํ ตอบ=………………………………………………………….…………………………………………………………. ………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….………………….) โดย ครูสุดาภรณ สืบบญุ เปยม กลุมสาระการเรียนรู วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
Search
Read the Text Version
- 1 - 13
Pages: