2020 yılı santral kayıpları toplamda 3.492.285 kWh olarak hesaplanmıştır. Kayıplar toplam santral üretiminin %1,44’ü kadardır. 12.000.000 Susurluk RES Kayıplar Dahil Üretim Değerleri (kWh) 10.000.000 Üretimler Kayıplar Üretim ve Kayıp (kWh) 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 T13 T14 T15 T16 T17 T18 T19 T20 T21 T22 T23 T24 T25 T26 T27 T28 T29 Türbinler 5.3.3 Türbin Duruşlarının İncelenmesi 2020 yılında toplam 5.041 adet duruş gerçekleşmiştir. En fazla duruş FM952 sector cut-out nedenli duruşlardır. Bakımlar, planlı çalışmalar ve retrofit çalışmaları sebebiyle FM6 duruşları yaşanmıştır. Rüzgâr yönünün ani değişimi nedeni ile FM400 ve şebeke kesintileri nedeni oluşan duruşlarda en sık görülen duruşlar arasında yer almıştır. Özellikle bakımlar, kanat saplaması, ultrasonic ölçümleri ve saplama değişimleri, kanat tamiri, CMS arızalarının kontrolleri, vortex generatör montajları, dişli kutusu yağ değişimleri, kule içi ekipman kontrol ve tamirleri, türbin pano klima bakımları gibi sebeplerle FM6 duruşları toplam duruş süresinin %36’sını oluşturmaktadır. 100 2020 RES İşletmeler Raporu
En çok üretim kaybına yol açan duruş FM6 Manuel Stop duruşudur. T8’de generatör sargılarında kısa devre olması nedeni ile generatör değişimi yapılması ve çoğunlukla konvertör kaynaklı arızalara nedeni ile gelen FM1208 kodlu arızalarda en fazla üretim kaybına sebep olan arızalar arasında yer almaktadır. Ayrıca şebeke kaynaklı yaşanan duruşlar ile kanat saplaması kırılması nedeni ile yaşanan arızalarda ciddi üretim kaybına neden olmuştur. 101 2020 RES İşletmeler Raporu
Üretim kayıplarının kategorilere göre ayrılmış hali aşağıdaki grafikte görülmektedir. Son 3 yılın kategorik olarak üretim kayıplarının karşılaştırması aşağıdaki gibidir. Şebeke kaynaklı duruşlar ve planlı duruşlar harici diğer tüm kategorilerde önceki yıllara göre üretim kaybında düşüş yaşanmıştır. Planlı duruşlardaki kaybın yüksek gerçekleşmesindeki en büyük etken T10 ve T14’te dişli kutusu değişimi yapılmasıdır. Şebeke kaynaklı duruşlarda kaybın yüksek olmasının temel nedeni ise Aralık ayında TEİAŞ tarafından yapılan kesintinin rüzgârlı saatlere denk gelmesi nedeni ile olmuştur. 102 2020 RES İşletmeler Raporu
5.3.4 Güncellemeler/Retrofitler • 2020 yılı içerisinde PLC’leri NFC olan türbinlerde revizyon 29 güncelleme çalışması yapılmıştır. • SN 136, delta türbinlerde pitch bearing, mean bearing ve yaw dişli kutusu otomatik yağlama sisteminde kullanılan ALU pompa güç kaynakları akım kapasitesi yetersiz geldiği için arızalandığından 1 adet yüksek akım kapasiteli güç kaynağı konularak arızaların önüne geçilmiştir. • İlk 24 türbinde vortex generatör olmayan türbinlere vortex montajları Ülke Enerji firması tarafından yapılmıştır. Ayrıca delta türbinlerde mevcut vortexlerden düşenlerin yerine yenileri takılmıştır. • SN 171, türbin overspeede geçtiğinde pitch masterda bulunan cam sigortanın atması ve kanatların 90 dereceye çekilerek türbinin durdurulabilmesi için T2, T4, T9 ve T17’de pitch safety röle montajı yapılmıştır. 5.3.5 Türbinlerde Yapılan Çalışmalar ve Teknik Problemler • T6’dan gelen FM1153 arızası için yapılan kontrollerde 1 numaralı pitch motor encoder caplinin hasarlı olduğu tespit edilmiş olup, encoder ve caplin yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. Ayrıca ara ara gelmekte olan FM414 arızası için 1 numaralı yaw motor fren switch ayarı yapılmıştır. • T25’ten gelen FM1111 arızası için yapılan kontrollerde 2 numaralı batarya kutusunda 4 adet zayıf voltajlı batarya tespit edilmiş olup, bulundukları setler ile birlikte toplamda 15 batarya değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T7 tam kapasite üretimdeyken sargı sıcaklığının yükselmesi nedeni ile gelmekte olan FM811 uyarısı, güç kısıtlaması için daha önceden planlanmış olan generatör iç ve dış radyatör değişimi yapılmış olup, değişim sonrası yüksek üretimde yapılan kontrollerde türbinin güç kısıtlamasına girmediği anlaşılıp arıza giderilmiştir. Ayrıca ara ara gelmekte olan FM700 arızası için hub slipring değiştirilmiştir. • T17’den gelen FM1203 arızası için yapılan kontrollerde inverter kabinde yer alan F28 akım limit rölesinin arızalı olduğu tespit edilmiş olup, yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T1’den ara ara gelmekte olan FM262 arızası için eksik olan hidrolik akümülatörlerin basınçları tamamlanmıştır. Ayrıca CMS’ten gelen main bearing uyarısı için shuftnut sıkılmış ve yeniden torklanarak uyarı giderilmiştir. • T14’ten gelen FM261 arızası için hidrolik ünitede yer alan basınç transmiterinin hatalı ölçüm yaptığı tespit edilmiş olup yaw transmiteri ile yer değiştirilerek FM261 arızası giderilmiştir. Sonrasında gelen FM262 arızası için rotor fren akümülatörünün eksik olan basıncı tamamlanmıştır. Ayrıca türbinde var olan FM491 uyarısı için kuzey hizalaması yapılarak arızalar giderilmiştir. 103 2020 RES İşletmeler Raporu
• T24’ten gelen FM349 arızası için yapılan kontrollerde konvertör soğutma fan motorunun ara ara yüksek akım çekerek besleme sigortasını attırdığı tespit edilmiş olup konvertör soğutma motoru yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T7’den gelen FM250 arızası için yapılan kontrollerde 1 adet yaw caliper piston keçesinin patlak olduğu tespit edilmiştir. Değişim için uygun şartlar olmadığından yaw caliper bypass edilip eksik olan hidrolik yağ seviyesi tamamlanarak türbin devreye alınmıştır. • T8’den gelen FM735 arızası için yapılan kontrollerde topbox 160F2 250mA sigortasının atık olduğu ve kaşık tipi anemometrenin ölçüm yapmadığı anlaşılmış olup sigorta ve sonrasında anemometre değişimi yapılarak arıza giderilmiştir. • T7’de daha önceden arızalı olduğu tespit edilmiş olan rüzgâr yönü ölçümü yapan sensörün değişimi yapılmış olup arıza giderilmiştir. • T13’ten gelen FM124 uyarısı için yapılan kontrollerde dişli kutusu filtresinin tıkalı olduğu tespit edilmiş olup filtre yenisi ile değiştirilmiştir. Sonrasında yağ kaçak testi için yapılan kontrollerde, sirkülasyon pompasının problemli çalıştığı anlaşılmış motor söküldüğünde motor-pompa arasında yer alan caplinin parçalandığı tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T23’ten gelen FM1203 arızası için yapılan kontrollerde LSC A fazının sıcaklığı hatalı ölçtüğü tespit edilmiş olup IGBT yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T2’den gelen FM1169 arızası için yapılan kontrollerde pitch1 de yer alan batarya kontaktörünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T8’den gelen FM1155 arızasında 3 numaralı kanatta tespit edilip yerinden çıkarılan 3 adet kırık saplama yenileri ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T15’ten gelen FM1153 arızasında 1 numaralı kanatta tespit edilip yerinden çıkarılan 5 adet kırık saplama yenileri ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T9’da yapılan SEG Converter bakımı sırasında 4 adet ups bataryasının düşük voltajda olduğu tespit edilmiş olup bataryalar yenileri ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T8 tam kapasite üretimdeyken gelmekte olan FM811 uyarısı güç kısıtlaması için daha önceden planlanmış olan generatör iç radyatör değişimi ve dış radyatör temizliği yapılmış olup değişim sonrası yüksek üretimde yapılan kontrollerde türbinin güç kısıtlamasına girmediği anlaşılıp arıza giderilmiştir. • T14’ten gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde bottombox 151A5 ve topbox 106A1 fiberoptik/ethernet çeviricilerin fiber kablolarının başlıkları yeniden yapılarak arıza giderilmiştir. • T17’den gelen FM1155 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı kanatta 1 adet kırık saplama tespit edilip çıkarılmış olup sonrasında gelen FM1153 arızasında ise 1 numaralı pitch panosunda yer alan batarya kontaktörü değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T16’dan gelen FM1170 arızası için yapılan kontrollerde 2 numaralı pitch panosunda yer alan batarya kontaktörünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup kontaktör yenisi ile değiştirilmiştir. 104 2020 RES İşletmeler Raporu
• T16’da daha önceden arızalı olduğu tespit edilip değişim kararı verilen rüzgâr yön sensörü yenisi ile değiştirilmiştir. • T18’den gelen FM1191 arızası için yapılan kontrollerde 1 numaralı pitch motor encoder caplinin hasarlı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T15 tam kapasite üretimdeyken gelmekte olan FM811 uyarısı güç kısıtlaması için daha önceden planlanmış olan generatör iç radyatör değişimi yapılmış olup, değişim sonrası yüksek üretimde yapılan kontrollerde türbinin güç kısıtlamasına girmediği anlaşılıp arıza giderilmiştir. Ayrıca var olan FM744 uyarısı için hub slipring temizlenmiştir. • T18’de var olan CMS haberleşme problemi için topboxda yer alan fiber/ethernet dönüştürücüsünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilmiştir. • T14 ve T10’da daha önceden planlanmış olan dişli kutusu boroskop işlemi Nordex tarafından gerçekleştirilmiştir. • T5’ten gelen FM261 arızası için yapılan kontrollerde 20 bar olması gereken rotor fren basıncının 25 bar olduğu tespit edilmiş olup rotor fren valfinden ayar yapılarak 20 bara düşürülmüştür. • T5’te normal şartlarda 20m/s‘de gelmesi gereken FM1001 arızasının, ortalama 10vm/s’de geldiği görülmüştür. Sebep olarak ise ultrasonic anemometrenin hatalı ölçtüğü tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T14’ten gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde 152A3 modülünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T17’den gelen FM104 arızası için yapılan kontrollerde topboxda yer alan A8 RPM monitörünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilmiştir. • T24’ten gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde konvertör soğutma fan motorunun arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T10’un 1 numaralı kanadında daha önceden kırılmış olan 3 adet kırık saplama yenileri ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T8’den gelen FM1208 arızası için konvertör sistemi kontrol edilmiş olup sonrasında generatör stator kısmı meger ile izolasyon testi yapılarak faz-toprak kısa devre olduğu anlaşılmıştır. Arızanın çözümü için generatör değişim kararı alınmış ve generatör yenisi ile değiştirilmiştir. • T21’den gelen FM820 arızası için yapılan kontrollerde generatör basınç tahliye valfinin kapalı konumda olduğundan dolayı ısınan soğutma suyunun aşırı basınç yaparak soğutma sisteminden tahliye ettiği ve soğutma suyunun kalmadığı tespit edilmiş olup, generatör basınç tahliye valfi gevşetilip eksik olan soğutma suyu tamamlanmıştır. Ayrıca asansör kullanımı sırasında tespit edilen asansör besleme kablosu hasarı için 44m’lik besleme kablosu değiştirilmiştir. • T7’de var olan CMS haberleşme problemi için bottomboxda ethernet/fiberoptik çeviricisinin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek haberleşme arızası giderilmiştir. • T8’de değişimi gerçekleştirilmiş olan generatörün hizalaması yapılmış olup konvertör testleri yapılarak devreye alınmıştır. 105 2020 RES İşletmeler Raporu
• T16’nın 3 numaralı kanadında daha önceden kırılmış olan toplam 4 adet kanat saplamaları yenileri ile birlikte toplamda 11 adet değiştirilmiştir. • T21’den gelen FM120 arızası için yapılan kontrollerde generatör basınç tahliye valfinin soğutma suyu kaçırdığı tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek, eksik olan soğutma suyu tamamlanarak arıza giderilmiştir. • T16’nın 1 numaralı kanadında daha önceden kırılmış olan toplam 2 adet kanat saplamaları yenileri ile birlikte toplamda 9 adet değiştirilmiştir. • T8’den gelen FM1155 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı pitch motor caplinin hasarlı olduğu tespit edilmiş olup caplin yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T13’ten gelen FM250 arızası için yapılan kontrollerde, hidrolik yağın filtre kapağından sızdığı tespit edilmiştir. Filtre contasının kopuk olduğu tespit edilmiş yenisi ile değiştirilerek sızdırmazlık sağlanmış olup eksik yağ seviyesi tamamlanarak arıza giderilmiştir. • T9’dan gelen FM258 arızası için yapılan kontrollerde 2 adet yaw caliper pistonlarından yağ kaçağı tespit edilmiş olup daha önceden bypasslı olan caliper ile birlikte toplamda 3 set yaw caliper değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T17’den gelen FM307 uyarısı için yapılan kontrollerde generatör slipring brushın kritik seviyede olduğu tespit edilmiş olup slipringde yer alan tüm brushlar değiştirilerek uyarı giderilmiştir. • T7’den gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde devre kesicisinde yay kurma motor mekanizmasının arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T2’den gelen FM1176 arızası için yapılan kontrollerde hub slipring güç hattında arktan kaynaklı hasar olduğu tespit edilmiş olup slipringin yenisi olmadığı için geçici olarak daha önce başka türbinden sökülmüş olan slipring ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T20’den gelen FM307 uyarısı için yapılan kontrollerde bazı generatör slipring brushlarının kritik seviyede oldukları tespit edilmiş olup 9 adet güç ve 2 adet topraklama hattında yer alan brushlar yenileri ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • İlave türbinlerde kule kat aralarındaki eklerde bulunan Pt100 ısı sensörlerinin sağlamlık kontrolü scadaya arıza düşürülerek gerçekleştirilmiştir. • T20’den gelen FM1129 arızası için yapılan kontrollerde kanat encoderin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T4’ten gelen FM1153 arızası için yapılan kontrollerde 1 numaralı kanatta kırık saplama tespit edilmiş olup kırık olan saplama yerinden çıkarılarak arıza giderilmiştir. • T21’den gelen FM810 arızası için yapılan kontrollerde 3 barlık generatör basınç tahliye valfi değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T7’den gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde Q10 main circuit braker bobininin arızalı olduğu tespit edilmiş olup daha önceden değiştirilmiş circuit brakerin sağlam bobini takılarak arıza giderilmiştir. 106 2020 RES İşletmeler Raporu
• T6’dan gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde hub slipringin kirli olduğu tespit edilmiş olup slipring temizlenerek arıza giderilmiştir. • T11’den gelen FM1170 arızası için yapılan kontrollerde pitch 2 de batarya kontaktörünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup kontaktör yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T29’dan gelen FM251 arızası için yapılan kontrollerde 170 ve 110 barlık akümülatör basınçlarının eksik ve 170 barlık akümülatör contasının hasarlı olduğu tespit edilmiş olup eksik basınçlar tamamlanıp conta değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T12’den gelen FM250 arızası için yapılan kontrollerde hidrolik ünite filtre kapağı contasının hasar gördüğü tespit edilmiş olup conta yenisi ile değiştirilip eksik olan hidrolik yağ seviyesi tamamlanarak arıza giderilmiştir. • T7’den gelen FM400 arızası için yapılan kontrollerde 2 numaralı yaw sürücüsünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup sürücü yenisi ile değiştirilip gerekli konfigürasyonlar yapılarak arıza giderilmiştir. • T5’ten gelen FM1153 arızası için yapılan kontrollerde 1 numaralı kanatta kırık saplama tespit edilmiş olup kırık olan saplama yerinden çıkarılarak arıza giderilmiştir. • T10’dan gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde pitch 3 de batarya kontaktörünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup kontaktör yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T25, T26, T27, T28 ve T29’un kanatlarında eksik veya hasarlı olan vortexlerin değişimi Wimar Enerji tarafından gerçekleştirilmiştir. • T19, T20 T21, T23 ve T24’te Nordex tarafından revizyon 29 güncelleme işlemi gerçekleştirilmiştir. • T25’ten gelen FM5172 arızası için yapılan kontrollerde 83 numaralı rotor fren valfinin arızalı olduğu tespit edilmiş olup valf yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T18’de daha önceden tespit edilmiş olan arızalı topbox kliması yenisi ile değiştirilmiştir. • T18’de tip-3 bakım çalışmaları kapsamında yapılan generatör hizalama işlemi sırasında tespit edilen hasarlı 4 adet generatör bağlantı supportları değiştirilmiştir. • T9’den gelen FM358 arızası için yapılan kontrollerde UPS’in arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T4’den gelen FM307 uyarısı için yapılan kontrollerde generatör brushlarda herhangi bir problem görülmeyip, generatör wear switchin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilmiştir. • T11’den gelen FM1213 arızası için yapılan kontrollerde konvertör soğutma sisteminde yer alan sirkülasyon pompasının arızalı olduğu tespit edilmiş olup pompa yenisi ile değiştirilmiştir. • T13, T17 ve T18’de kronik problem olan kanat saplama kırılmaları için Velp-City firması tarafından saplama statik ölçümleri gerçekleştirilmiştir. • T24’ten gelen FM110 arızası için yapılan kontrollerde generatör caplinin aşırı rüzgarda kaçırma yaptığı tespit edilmiş olup generatör caplin yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. 107 2020 RES İşletmeler Raporu
• T19’da tip-3 bakım çalışmaları sırasında arızalı olduğu tespit edilmiş olan 3 numaralı pitch motor encoder değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T17’de var olan FM360 uyarısı için yapılan kontrollerde uçak ikaz lambasının arızalı olduğu tespit edilmiş olup ampulü değiştirilerek arıza giderilip uyarı kaldırılmıştır. • T21’den gelen FM1179 arızası için yapılan kontrollerde pitch masterın arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. Ayrıca daha önceden arızalı olduğu tespit edilmiş olan bottombox 1S1 kabin kliması değiştirilerek türbin devreye alınmıştır. • T15’ten gelen FM1191-1192-1193 arızaları için yapılan kontrollerde hub slipringin kirli olduğu tespit edilmiş olup hub slipring temizlenerek arıza giderilmiştir. Ayrıca daha önceden arızalı olduğu tespit edilmiş olan topbox 1S2 kabin kliması değiştirilerek türbin devreye alınmıştır. • T4’ten gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde generatör encoderin arızalı olduğu tespit edilmiş olup encoder yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T2’den gelen FM400 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı yaw sürücüsüne RPM bilgisi ulaşmadığı tespit edilmiş olup motor üzerinden encoder sökülüp bağlantıları tekrar yapılmıştır. • T26’dan gelen FM1203 arızası için yapılan kontrollerde konvertör soğutma sisteminde yer alan thermo-bypass valfin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T19’da daha önceden arızalı olduğu tespit edilmiş olan 4 set yaw caliper değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T18’den gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde konvertör F28 akım monitör rölesinin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T4’ten gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde pitch 1 de dc kontaktörün arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T28’den gelen FM400 arızası için yapılan kontrollerde 2 numaralı yaw sürücüsünde rtac kartın arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T10’dan gelen FM1155 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı pitch masterın arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilip gerekli konfigürasyon ve kontrolleri yapılarak arıza giderilmiştir. • T15’ten gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde hub slipringin kirli olduğu tespit edilmiş olup temizlenerek arıza giderilmiştir. • T14’ten gelen FM1208 arızası için yapılan kontrollerde konvertör chopperin arızalı olduğu tespit edilmiş olup yenisi ile değiştirilip gerekli kontrollerden sonra arıza giderilmiştir. • T14’ten gelen FM811 güç kısıtlaması için yapılan kontrollerde generatör iç ve dış radyatörün kirli olduğu tespit edilmiş olup iç radyatör yenisi ile değiştirilip dış radyatörde basınçlı su ile temizlenerek arıza giderilmiştir. • T12’den gelen FM171 arızası için yapılan kontrollerde dişli kutusu sirkülasyon pompa motorunun arızalı olduğu tespit edilmiş olup motor ve parçalanmış olan caplin değiştirilerek arıza giderilmiştir. 108 2020 RES İşletmeler Raporu
• T22’den gelen FM417 uyarısı için yapılan kontrollerde 1 numaralı yaw sürücüsünün arızalı olduğu tespit edilmiş olup sürücü yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T22’den gelen FM1490 arızası için yapılan kontrollerde mid1’de yer alan 300 mm’lik güç kablolarından birinin aşırı ısındığı tespit edilmiş olup 300 mm’lik Al-Al ek yenilenerek arıza giderilmiştir. • T5 ve T6’dan gelen FM1155 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı kanatta yer alan pitch masterın arızalı olduğu tespit edilmiş olup pitch master yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T12 ve T16’dan gelen FM811 güç kısıtlaması için yapılan kontrollerde, generatör iç radyatörün kirli olduğu tespit edilmiş olup radyatör yenisi ile değiştirilerek güç kısıtlaması giderilmiştir. • T10’dan gelen FM268 arızası için yapılan kontrollerde hidrolik ünite 70 bar akümülatör membranının patlak olduğu tespit edilmiş olup akümülatör yenisi ile değiştirilmiştir. • T23’ten gelen FM821 güç kısıtlaması için yapılan kontrollerde generatör dış radyatörünün kirli olduğu tespit edilmiş olup radyatör basınçlı su ile yıkanarak güç kısıtlaması giderilmiştir. • T11’den gelen FM545 arızası için yapılan kontrollerde rüzgâr yön sensör kablosunun keskin kenar ile sürtünmesinden kaynaklı izolenin aşınarak sağlıklı ölçüm yapmadığı tespit edilmiş olup kablo kesilip yeniden eklenerek arıza giderilmiştir. • T27’den gelen FM307 uyarısı için yapılan kontrollerde generatör slipring topraklama fırçasının kritik seviyede olduğu tespit edilmiş olup kömür yenisi ile değiştirilerek uyarı giderilmiştir. • T2’den gelen FM254 arızası için yapılan kontrollerde hidrolik pompanın arızalı olduğu tespit edilmiş olup pompa ve blok-pompa bağlantı hortumu değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T18’den gelen FM1202 güç kısıtlaması için yapılan kontrollerde converter soğutma sistemini blok içerisinde yer alan termo-bypass valfinin bloğa sıkışma kaynaklı sağlıklı çalışmadığı tespit edilmiş, blok ve termo-bypass valf yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T24’ten gelen FM1203 arızası için yapılan kontrollerde converter radyatörünün kirli olduğu tespit edilmiş olup radyatör basınçlı su ile temizlenerek arıza giderilmiştir. • T15, T17, T18, T21 ve T24’ten gelen FM811 güç kısıtlaması için yapılan kontrollerde generatör dış radyatörünün kirli olduğu tespit edilmiş olup radyatör basınçlı su ile temizlenerek güç kısıtlaması giderilmiştir. • T7’den gelen FM261 arızası için yapılan kontrollerde hidrolik ünite 70 bar akümülatör membranının patlak olduğu tespit edilmiş olup akümülatör yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T10, T11, T14 ve T24’ten gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde hub slipringin kirli olduğu tespit edilmiş olup hub slipring temizlenerek arıza giderilmiştir. • T24’te daha önceden gelip tespiti yapılan FM109 arızası için generatör caplin değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T8’den gelen FM250 arızası için yapılan kontrollerde 2 adet yaw caliperin yağ kaçırdığı tespit edilmiş olup toplamda 3 adet yaw caliper geçici olarak bypass edilerek arıza giderilmiştir. 109 2020 RES İşletmeler Raporu
• T16’dan gelen FM1155 arızası için yapılan kontrollerde 3 numaralı kanatta kırık saplama tespit edilmiş olup sıkışan saplama yerinden çıkarılarak arıza giderilmiştir. Ayrıca türbinde var olan FM541 uyarısı için ultrasonic sensör ayarı yapılmıştır. • T21’den gelen FM120 arızası için yapılan kontrollerde generatör dış radyatörden soğutma suyu kaçağı tespit edilmiş olup generatör dış radyatör ve genleşme tankı değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T7’den gelen FM700 arızası için yapılan kontrollerde 2 numaralı yaw sürücüsünde encoder arızası tespit edilmiş olup sürücü değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T21’de daha önceden gelip tespiti yapılan FM110 arızası için generatör caplin değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T2’de bypass yapılan caliperler nedeni ile caliper temini ile birlikte 14 set caliper değişimi yapılmıştır. • T10 ve T14’te CMS’ten gelen uyarılar nedeni ile dişili kutusu değişimleri yapılmıştır. • Kronik olarak türbinlerde yaşanan kanat saplaması kırılmalarını incelemek üzere Nordex teknik ofisten ekip gelerek T10’da kanat saplama delik kaçıklıklarını ölçmüş ve 1 numaralı kanatta 9 adet saplama değişimi yapılmıştır. • T22 kanat 2 ve T23 kanat 1 ve 3 ‘te motor encoder değişimleri yapılmıştır. • T24’te generatör encoder kart değişimi yapılmıştır. • T6 kanat 2’de 2 adet kanat saplama kırığı tespit edilmiş ve yerinden çıkartılmıştır. • T1, T7, T8, T9 ve T16’da var olan dişli kutusu yağ kaçaklarının giderilmesi için Nordex ile görüşülmüştür. Dişli kutusu üreticisi Eickhoff tarafından kaçakların giderilmesi için bir doküman paylaşılmıştır. Bu dökümanda belirtilen kontroller yapılarak kaçaklar giderilmiştir. • T17’den gelen FM250 arızası için yapılan kontrollerde bir caliper bloğundan kaçak olduğu tespit edilmiş olup caliper değişimi sağlanana kadar ilgili caliper geçici olarak bypass edilmiştir. • T19’dan gelen FM258 arızası için yapılan kontrollerde hidrolik ünite pompa – blok bağlantı hortumunun delik olduğu tespit edilmiş olup hortum yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. • Arızalı olduğu için onarımdan gelen T3’e ait LPC ‘nin montajı yapılmıştır. • T9’dan gelen generatör rulman sesi için yağlama sistemi, slipring ve generatör hizalama kontrol edilmiş olup herhangi olumsuz bir durum gözlemlenmemiştir. • T17 ve T23’te yaşanan CMS haberleşme problemi için yapılan kontrollerde 12V güç kaynağı arızası tespit edilmiş olup değişimleri yapılarak arıza sonlandırılmıştır. • T6, T7, T8, T13 ve T18’de var olan merdiven basamak hasarları için basamak güçlendirme çalışması yapılmış olup merdivenler güvenli hale getirilmiştir. • T1, T7, T8, T9, T12 ve T16’da var olan dişli kutusu yağ kaçakları için Nordex ve üretici firma talimatlarına göre torklama ve sızdırmazlık çalışması yapılmıştır. 110 2020 RES İşletmeler Raporu
• Ülke Enerji tarafından yapılan kırık kanat saplama değişim çalışmaları kapsamında T9’da her 3 kanattaki tüm saplamaların değişimi yapılmıştır. Aralık sonu itibarı ile T9 ve T17 olmak üzere 2 türbinde saplama değişimleri tamamlanmış olup kalan 7 türbinde değişim çalışmalarına 2021 yılı içerisinde devam edilecektir. • T20’den gelen FM104 arızası için yapılan kontrollerde, generatör devrinin yüksek olduğu tespit edilmiş olup ilk olarak generatör encoder değiştirilmiştir. Sonrasında devam eden arıza için generatör caplin ve encoder kart değişimi gerçekleştirilerek arıza giderilmiştir. 4 gün sonra arıza tekrar gelmiş ve generatör RPM monitör resetlenmiştir. Ancak devamında türbin 850 rpm’i yakaladıktan sonra senkrona geçemeyerek FM1210 arızası ile duruşa geçmiştir. İlk olarak distribution kart değiştirilmiş olup arızanın devam etmesi üzerine analog interface kart değiştirilerek arıza giderilmiştir. • T23’ten ara ara gelmekte olan FM1208 arızası için yapılan kontrollerde, machine side 1 numaralı IGBT’nin fazla ısındığı tespit edilmiş olup, IGBT yenisi ile değiştirilerek arıza giderilmiştir. 5.4 Şalt ve OG/YG Performansı 2020 yılı içerisinde bağlı bulunduğumuz Seka TM ile şalt tesisimiz arasında bulunan 154 kV EİH’da izolatör arızası nedeni 5 defa plansız kesinti yaşanmıştır. TEİAŞ ile görüşülerek hattın açtığı noktalardaki izolatörlerin değiştirilmesi talep edilerek gerekli çalışmalar yaptırılmıştır. Batı bölgesi türbinleri besleyen DM1 dağıtım merkezindeki ana kesicinin uzaktan manevra yaptırılabilmesi ve hücreye ait akım, gerilim bilgilerinin OG scadada görülebilmesi için 800/5 A akım trafosu montajı ve primer&sekonder kablolama işlemlerinin yapılması için Hücre 5 devre harici bırakılmıştır. TEİAŞ’tan gelen hat fideri koruma rölelerin ayarlarının değiştirilmesi talebi nedeni ile Kesir Mühendislik tarafından santral enerjisi kesilerek gerekli röle ayarları yaptırılmıştır. 02.06.2020 tarihinde 154 kV Ana güç trafosunun aşırı akım nedeni ile devre harici kalması sonrası arıza incelendiğinde T27’nin A ve B fazlarında aşırı akım tespit edilmiştir. Türbin trafosu tekrar devreye alınmak istediğinde kesici devre dışı kalmıştır. Yapılan kontrollerde trafo OG tarafı başlıklarının nem nedeni ile patlamış olduğu tespit edilmiş trafo ile beton köşk arasında bulunan 3 adet 1x120 alüminyum XLPE kablo ve başlıkları değiştirilerek türbin devreye alınmıştır. 15.08.2020 tarihinde batı bölgesi türbinleri besleyen hücre-5 C fazı aşırı akım kaynaklı olarak ana güç trafo fideri açmış ve türbinler devre harici kalmıştır. Tüm fiderler boşaltılarak öncelikle trafoya tekrar enerji alınmış devamında hücre-5 hariç diğer fideler beslenmiştir. Hatanın 34,5 kV havai hatta olma ihtimaline karşılık 3 kilometrelik havai hat ve 11 direk gözle kontrol edilmiş, ayrıca DM1 ve hücre-5 kablo başlıkları kontrol edilmiş ancak olumsuz bir durum ile karşılaşılmamıştır. Hücre 5 fideri beslenerek türbinler devreye alınmıştır. 2 yılda bir yaptırılan 154 kV açık şalt tesisi ekipmanlarının test, bakım ve kontrolleri Kesir Mühendislik tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında türbin beton köşklerindeki hücre kontrolleri ile tarafımızdan tespit edilen türbin trafolarının testleri yapılmıştır. Aynı zamanda Batı bölgesi türbinleri besleyen 34,5 kV OG havai hatta arıza nedeni ile oluşabilecek kesintileri önlemek için hattın kontrolleri Progen firmasına yaptırılmıştır. Kontroller sonucu çok büyük sıkıntılar tespit edilmemiş olup bulunan bazı gevşeklik vb. durumlar kontrolleri gerçekleştiren firma tarafından giderilmiştir. 111 2020 RES İşletmeler Raporu
Kesinti Kesinti Başlangıç Kesinti Bitiş Kesinti Açıklama Etkilenen Toplam Zamanı Süresi Türbin Duruş Bölgesi Zamanı Sayısı Süresi Şalt 2.06.2020 09:12 2.06.2020 13:27 4:14:52 154 kV Trafo A fazı topraktan açma hadisesi 29 123:11:08 Şalt 15.06.2020 12:50 15.06.2020 20:30 7:39:19 Hat fideri koruma röle ayarlarının düzelenmesi 29 222:00:11 Şalt 15.08.2020 17:49 15.08.2020 18:30 0:41:00 154 kV Trafo A fazı topraktan açma hadisesi 29 19:49:00 Şalt 30.08.2020 02:32 30.08.2020 02:45 0:13:00 Seka fideri B fazı topraktan açma hadisesi 29 6:17:00 Şalt 2.09.2020 03:28 2.09.2020 03:38 0:10:00 Seka fideri A fazı topraktan açma hadisesi 29 4:50:00 Şalt 2.09.2020 12:05 2.09.2020 14:32 2:27:00 154 kV EİH izolatör değişimi 29 71:03:00 Şalt 26.09.2020 04:24 26.09.2020 04:35 0:11:00 Seka fideri B fazı topraktan açma hadisesi 29 5:19:00 Şalt 11.10.2020 00:58 11.10.2020 01:05 0:07:00 Seka fideri B fazı topraktan açma hadisesi 29 3:23:00 Şalt 2.11.2020 09:15 2.11.2020 21:23 12:08:00 Teiaş hat ve Şalt ve techizat bakımı (OG-YG) 29 351:52:00 Şalt 14.11.2020 07:35 14.11.2020 07:43 0:08:00 Seka fideri B fazı topraktan açma hadisesi 29 3:52:00 Şalt 16.11.2020 12:55 16.11.2020 14:49 1:54:00 Seka fideri izolatör değişimi 29 55:06:00 Hücre 5 7.12.2020 08:54 7.12.2020 14:17 5:23:00 DM kesici akım trafosu montajı 12 64:36:00 Şalt 26.12.2020 23:50 27.12.2020 03:15 3:25:00 Teiaş SEKA TM ana bara gerilim trafo montajı 29 99:05:00 5.5 Santralde Yapılan Düzeltici/Önleyici Faaliyetler • Açık depo alanı ile birlikte yapılan mekanik atölyenin iç tasarım ve tesisat çalışmaları kapsamında atölyenin iç aydınlatması, tezgâh montajı, güç panosu montajı tamamlanmış olup mekanik atölye kullanıma açılmıştır. • Yedek güç trafoları, yedek akım gerilim trafoları ve yedek kablolar güneş ve yağmur gibi hava şartlarından etkilenmemesi için yeni yapılan açık depo alanına taşınmış ve açık depo alanı düzenlemesi yapılmıştır. • Daha önce depo önünde yer alan ve depoya tonajlı malzeme çekimi için kullanılan pergel vinç, açık depo alanı önüne taşınarak açık depo önünde montajı gerçekleştirilmiştir. • Tokat ve Seferihisar sahalarına alınacak yeni kameraların alım yapılmadan önce denenmesi için firma tarafından gönderilen kameralar T14 ile kumanda odasına takılmış olup bir hafta denenmiştir. Denemelerde görüntü kalitesinde bir sıkıntı olmadığı gözlemlenmiş ve kamera alımı yapılması için satın almaya bilgi verilmiştir. • Merkez IT ekibi tarafından santralimizde bulunan network sisteminin düzenlenmesi ve daha güvenilir hale getirilmesi için çalışma yapılmıştır. • Çevre denetimine hazırlık kapsamında ambalaj atıklarının depolanması için elimizde bulunan hurda demir ve profillerden ambalaj atık alanı deposu yapılmıştır. • Çevre denetimine hazırlık kapsamında hurda malzemelerin toprakla temasını engellemek için beton atılarak hurdalar burada istiflenmiştir. • Kademe şalterindeki arıza nedeni ile üretici firma olan Huaming firması sahaya gelerek arızayı gidermiştir. 112 2020 RES İşletmeler Raporu
• Bina yapı ruhsatı için Jeoteknik firması sahaya gelerek zemin etüt raporu hazırlıkları kapsamında binanın dört köşesinde temel sondajı yapmıştır. • Seferihisar sahasından sökülen kameralar idari bina çevresinde kör nokta kalmayacak şekilde monte edilmiştir. • Otopark çizgileri çekilmiş ve araçların geri geri manevrasında tel çite çarpmaması için bariyer yapılarak montajı yapılmıştır. • Açık depo alanı ve atık alanına araçların mıcıra batmadan gidebilmesi için yol betonu atılmıştır. • Sahada fiber bağlantı sıkıntısı olan T20 fiber bağlantısı OTDR testi ile yeni takılan kameraların devreye alınabilmesi için fiber sonlandırılmaları yapılmıştır. • İç ihtiyaç jeneratörünün radyatörü sökülerek temizliği yapılmıştır. Ayrıca radyatörden çıkan sıcak havanın oda içerisine girmemesi için yaptırılan havalandırma kanalı montajı yapılarak jeneratör devreye alınmıştır. Bu sayede oda sıcaklığından dolayı jeneratörün devre dışı kalmasının önüne geçilmiştir. • Şalt hidrofor genleşme tankı membranı değiştirilmiştir. • İç ihtiyaç dizel jeneratör ısınma uyarısından dolayı hararet müşürü değiştirilmiştir. • 154 kV şalt tesisimize yeni yapılacak Göbel Hattı fider donatısı çalışmalar kapsamında TEİAŞ havai hat montajını tamamlamış ve 12.10.2020 tarihinde 3 faz ve koruma iletkeni ile OPGW bağlantılarını şalt tesisimize yapmıştır. • 02.06.2020 ve 15.08.2020 tarihinde yaşanan şebeke arızalarında türbinde ya da 33,6 kV havai hatta&hücrede olan bir arızadan dolayı ana güç trafosunun devre harici kalması tarafımızdan irdelenmiş ve 154 kV nötr toprak koruma röle ayarının hem akım hem de zaman olarak trafo giriş hücresine göre daha yüksek girilmesi gerekirken daha düşük girildiği tespit edilmiş ve ayarlar doğru şeklide düzeltilmiştir. • Personel sayımızın artması ile birlikte ofis sayısının yetersiz kalması nedeni ile Nordex ile istişare ederek Nordex süpervizörüne depoda çelik konstrüksiyondan bir ofis yapılmasına karar verilmiştir. Çalışmaya ekim ayında başlanılmış olup mart ayına kadar bitirilmesi planlanmaktadır. • Batı bölgesi türbinlere ulaşımı toplamda 20 km süre olarak 30 dk. kadar kısaltacak olan orman yolunun rehabilitasyonu ile batı bölgesi türbin yollarının rehabilitasyonu çalışmaları kasım ayı içerisinde tamamlanmıştır. • T12, T14, T22, T23 ve T24 beton köşklerinde yer alan redresör aküleri yenileri ile değiştirilmiştir. • 2 yılda bir yaptırılan açık şalt ekipmanları test ve bakımları ile türbin beton köşklerde bulunan RMU hücre fonksiyon test ve kontrolleri kasım ayı içerisinde yapılmıştır. • Batı bölgesinde yer alan dağıtım merkezinde, türbinleri besleyen kesicili hücrenin kumanda odasından manevra yaptırılabilmesi ve hücreye ait akım, gerilim bilgilerinin OG scadada görülebilmesi için 800/5 A akım trafosu montajı ve primer&sekonder kablolama işlemi 113 2020 RES İşletmeler Raporu
tamamlanmıştır. İkinci etapta I/O bilgilerinin scadaya taşınması ve bu sistemin OG scadaya adaptasyonu yapılacaktır. Çalışmanın 2021 mart sonuna kadar bitirilmesi hedeflenmiştir. • 154 kV şalt tesisimize yeni yapılacak Göbel ve Poyraz RES fider donatısı çalışmaları kapsamında aralık sonu itibarı ile inşaat işleri tamamlanmıştır. Primer ve sekonder elektrik ekipmanlarının montajlarına Ocak ayı içerisinde başlanacaktır. Sistemin 2021 mart ayında deveye alınması planlanmaktadır. 5.6 İş Güvenliği Faaliyetleri ve Alınan Eğitimler 2020 yılı içerisinde 3 adet maddi hasarlı ve kayıp iş günsüz kaza yaşanmış olup detayları aşağıda belirtilmiştir. • 27.02.2020 tarihinde T24 converter panosu soğutma sisteminde kullanılan fan motoru arızasına müdahale edilirken motorun radyatöre montajı sırasında pervane rüzgârın etkisi ile kontrolsüz şeklide dönerek işlemi yapan personelin eline sürterek kesilmesine sebep oluşmuştur. Personel derhal hastaneye götürülmüş ve eline dikiş atılmıştır. • 11.05.2020 tarihinde T9’da bakım faaliyetleri sırasında bakımda kullanılan malzemelerin elektrikli vinç yardımı ile nacelleden aşağıya indirilmesi sırasında malzeme taşıma çuvalının bağlı olduğu halatın ucundaki kancadan kurtulması sonucunda çuval aşağıya düşmüştür. Yaşanan kaza sonucunda tel çit dışında bulunan şirket aracı hasar görmüştür. • 22.10.2020 tarihinde T14’te dişli kutusu değişim faaliyetleri sırasında türbinden çıkan yağ varillerinin türbine ait olan platformdan alınarak atık alanına taşınabilmesi amacı ile varillerin araca yüklenebilmesi için depoda bulunan liftin pikabın arkasına yüklenmesi esnasında liftin hareket etmesi sonucu pikabın arka camı kırılmıştır. Yıl içerisinde 40 adet Risk & Ramak Kala bildirimi yapılmış olup bunların 33 tanesi giderilmiş kalanlar ise 2021 yılı içerisinde giderilecektir. RİSK&RAMAK KALA BİLDİRİM TABLOSU Sıra No Bildirimi Yapan Bildirim Sayısı 1 Ali Açılan 12 2 Beytullah Cımbız 3 3 Fehmi Can Bengi 4 4 Ferdi Pitek 3 5 Hakan Şahin 3 6 İlkay Belen 3 7 Mustafa Çakal 3 8 Rıza Özkaya 3 9 Yalçın Kangırlı 3 10 Zekeriya Eryılmaz 3 Toplam 40 • 110 V ve 48 V redresör panoları arka kapakları cıvatalı olarak imal edildiği için akü gruplarının kontrolleri veya acil durumlarda müdahalesi zor olmaktadır. Pano kapakları menteşeli tip ile değiştirilmiştir. • Güvenlik binasına ilk yardım seti konulmuştur. 114 2020 RES İşletmeler Raporu
• Atölye ve otoparkta uyarıcı levhaların montajları yapılmıştır. • Kullanılmakta olan A merdivenin bağlantılarının hasarlı olduğu ve bundan kaynaklı olarak üzerine çıkıldığında sabit durmayıp sağa sola esnediği görülmüş ve yenisi temin edilerek eski merdiven kullanım dışı bırakılmıştır. • Türbinlerde ve tesis işlerinde kullanılan vinç çalışmaları sırasında haberleşme el hareketleri veya telefon ile mümkün olabilmektedir. Fakat uygunsuz hava şartları gibi durumlarda bu durum risk teşkil ettiği için 4 adet telsiz alınmıştır. • Otoparkta araç park ederken park bariyerinin olmaması, olumsuz hava koşullarında ve dikkatsizlikte araçların geri kaçması durumunda maddi kazaya neden olabileceği için bariyer yapılmıştır. • Tesis etrafında görülen yılan popülasyonu neden ile idari bina etrafına ilaçlama yapılmıştır. • T8’de bakım için gidildiğinde tel çit dışında yaklaşık 40 cm boyutunda kırık kanat saplaması bulunmuştur. Aşağıdan hub kısmına bakıldığında hub giriş kapağının açık olduğu görülmüştür. Bu durum ölüm veya yaralanma riski oluşturmaktadır. Aynı zamanda üretim kaybına neden olan bu durum Nordex ile paylaşılmıştır. Türbinlerde kanat saplamalarının değişimi kararı alınmış olup 2021 yılı içerisinde belirlenen türbinlerde saplama değişimleri yapılacaktır. • Nordex depo malzeme giriş kapısı önündeki yükseltiden dolayı paletli malzeme alınamamakta bu durumda bazen trans palet kaldırılmak zorundadır. Bu durum ağır yük kaldırmadan kaynaklı sakatlanma riski oluşturduğu için depo önündeki yükselti kırılarak rampa betonu atılmıştır. • Türbin tel çitlerinde bulunan uyarı ikaz levhalarının renkleri ve yazıları güneşten dolayı silinmiş durumdadır. Yeni tabelalar yaptırılarak gerekli yerlere asılmıştır. • Metal clad hücrelerde manevra yapılması sırasında kullanılan izole sehpaların ayakları kırılmış olup kullanılacak durumda değildir. 4 adet izole sehpa siparişi verilmiştir. • Türbin servis teknisyenleri asansör imalatçıları olan Zarges ve Hailo firmalarından çevrimiçi asansör kullanım eğitimlerini almışlardır. • Covid-19 salgınına tedbir olarak sahamız misafir ve dış hizmet alınan firmaların girişine kapatılmıştır. Mutfak kullanıma kapatılmıştır. Güvenlik, idari bina ve kullanılan şirket araçlarına el dezenfektanı ve kolonya konulmuştur. Her hafta cuma günü Roket İlaçlama firması tarafından tüm idari bina ve eklentileri ile güvenlik binası ve şirket araçları virüse karşı ilaçlama yapılmaktadır. Ayrıca santrale gelen tüm misafir ve taşeronlara girişte HES kodu sorgulaması yapılarak içeri girişleri sağlanmaktadır. • İş yeri hekimi tarafından personele Covid-19 ile ilgili eğitim verilmiştir. • İSG uzmanı tarafından parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, depo düzeni, yük kaldırma, ekranlı araçlarla çalışma, iş kazalarının sebepleri ve korunma tekniklerinin uygulanması ve iş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü ile ilgili eğitim verilmiştir. • Yıl içinde işbaşı yapan 2 personele işbaşı eğitimleri verilmiştir. 115 2020 RES İşletmeler Raporu
• SRC belgesi olmayan 2 personelimize SRC2 ve SRC4 eğitimleri aldırılmıştır. • Çalışanlarımızdan Ali Açılan ,Nordex tarafından verilen Anchor Points çevrimiçi eğitimine katılmıştır. • İşletme Müdürü tarafından kumanda operatörlerine 'Reaktif Sistem Çalışma Prensibi-Reaktif CSV Veri Girişlerinin Kontrolü' eğitimi verilmiştir. • İşletme Müdürü ve Baş Teknisyen tarafından türbin servis teknisyenlerine 'Pitch Master’a Bağlanma, Backup Çekme ve Yükleme' eğitimi verilmiştir. • İşletme Müdürü ve Başteknisyen tarafından türbin servis teknisyenlerine 'ABB Yaw Driver' eğitimi verilmiştir. • Çalışanlarımızdan Ali Açılan ve İlkay Belen tırmanma sertifika süreleri dolduğu için GWO tırmanma eğitimine gönderilmiştir. • Merkezden İş Güvenliği Uzmanı Onur Kaplan tarafından türbinde kullanılan KKD’lerin kontrolleri yapılmıştır. • İdari bina, şalt tesisi, beton köşkler ve türbinlerde bulunan yangın tüpleri yıllık kontrolleri yaptırılmıştır. İşletmede Yapılan Periyodik Kontroller 1. Kapalı Şalt sahası kontrolleri 2. Dizel jeneratör haftalık kontrolleri 3. Türbin, köşk ve tel çit kontrolleri 4. Yangın tüpleri, yangın alarm sistemi ve ecza dolabı kontrolü 5. Genel temizlik ve diğer kontroller 116 2020 RES İşletmeler Raporu
SUSURLUK SAHASINDAN FOTOĞRAFLAR 117 2020 RES İşletmeler Raporu
İZMİR SEFERİHİSAR ENERJİ
6.SEFERHİSAR ENERJİ 6.1 Üretim ve Kapasite Verileri Seferihisar RES’in 2020 yılına ait üretim ve kapasite faktörü değerleri aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmiştir. TÜRBİN Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık T1 1.429.580 963.509 970.624 901.352 576.058 542.620 1.284.124 1.171.016 849.085 447.633 1.266.496 1.224.422 T2 1.149.716 764.997 731.748 694.575 442.668 430.988 1.041.275 912.979 687.514 300.129 878.643 877.134 T3 1.169.058 774.703 737.881 700.656 432.970 423.952 1.063.605 959.277 693.809 281.866 872.450 844.554 T4 1.170.619 792.157 762.959 693.260 404.529 373.411 1.036.802 936.065 656.359 273.764 877.328 878.497 T5 1.206.847 836.347 794.270 691.584 448.543 439.966 1.073.649 986.050 634.540 312.654 924.393 974.614 T6 1.154.576 763.279 689.903 624.860 449.738 416.936 975.638 881.944 637.543 277.299 865.920 797.368 T7 1.210.204 823.225 750.739 661.003 439.483 410.343 934.629 858.468 623.025 301.088 931.502 931.083 TOPLAM 8.490.600 5.718.217 5.438.124 4.967.290 3.193.989 3.038.216 7.409.722 6.705.799 4.781.875 2.194.433 6.616.732 6.527.672 Kapasite 54,3% 39,1% 34,8% 32,9% 20,4% 20,1% 47,4% 42,9% 32% 14% 42% 43% 1.400.000 Seferihisar RES 2020 Üretim Değerleri 1.200.000 1.000.000 T1 T2 T3 T4 T5 T6 800.000 600.000 400.000 200.000 0 T7 2020 yılı içerisinde toplam 65.082.669 kWh üretim yapılmıştır. Yıl sonu kapasite faktörü ise %35,3 olarak gerçekleşmiştir. 6.2 Emre Amadelik İstatistikleri 2020 yılında gerçekleşen emre amadelik değerleri aşağıda görüldüğü gibidir. Sahanın yıllık emre amadelik ortalaması %99,33 olarak gerçekleşmiştir. T. No Oca. Şub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara. ORT. T1 99,23% 99,99% 99,72% 99,90% 99,32% 98,54% 99,53% 98,02% 99,44% 98,41% 100,00% 99,39% 99,29% T2 99,63% 99,71% 100,00% 99,81% 99,86% 99,35% 99,99% 98,89% 99,07% 99,87% 99,75% 99,82% 99,65% T3 98,55% 99,98% 99,93% 99,72% 99,66% 99,84% 99,78% 99,24% 99,08% 99,63% 99,55% 100,00% 99,58% T4 99,27% 98,76% 99,97% 99,90% 100,00% 99,82% 98,29% 98,53% 96,43% 99,01% 97,77% 99,96% 98,98% T5 99,78% 99,91% 99,50% 96,88% 98,59% 99,92% 100,00% 99,96% 98,63% 97,46% 99,87% 99,56% 99,17% T6 99,93% 99,09% 100,00% 99,51% 100,00% 99,99% 100,00% 99,94% 98,02% 98,28% 99,42% 100,00% 99,52% T7 99,26% 99,91% 100,00% 99,36% 99,47% 98,74% 99,22% 99,64% 97,79% 96,27% 100,00% 99,98% 99,14% ORT. 99,38% 99,62% 99,87% 99,30% 99,56% 99,46% 99,54% 99,17% 98,35% 98,42% 99,48% 99,82% 99,33% 120 2020 RES İşletmeler Raporu
99,80% Seferihisar RES 2020 Emre Amadelik 99,60% 99,40% T2 T3 T4 T5 T6 T7 ORT. 99,20% 99,00% 98,80% 98,60% T1 6.3 Türbinler 6.3.1 Bakımlar İlk 4 türbinin tip-3 bakımlarına mart ayında başlanılmış ve nisan ayında tamamlanmıştır. Kalan 3 türbin bakımları ise kasım ayında başlayan bakımlar aralık ayında tamamlanmıştır. 7 türbin kule içi ekipman kontrolleri Susurluk sahası çalışanlarından gerekli eğitimleri alan Ali Açılan tarafından yapılmıştır. İki yılda bir tekrarlanan ABM kanat kontrolleri çerçevesinde Wimar Enerji firması tarafından kanat kontrolleri yapılmıştır. Dört yılda bir tekrarlanan kule topraklama ölçümü Seferihisar RES personeli ve Nordex servis teknisyeni tarafından yapılmıştır. Tüm türbinlerde vortex değişimi Wimar Enerji tarafından yapılmıştır. İki yılda bir yapılan kaçak akım topraklama ölçümü yapılmıştır. Türbin Konvertör Asansör Tip3 Vortex Kule Loop Minimax Kanat Kaçak Akım Bakımı Ve Değişimi Topraklama Bracket Kontrolü Topraklama Topraklama Plastik Donanım Ölçümü Takoz Ölçümü Ölçümü Kontrolleri (4 yılda bir) (2 yılda bir) T1 18.02.2020 11.03.2020 20.04.2020 24.06.2020 9.06.2020 2.09.2020 26.11.2020 2.10.2020 9.06.2020 T2 4.02.2020 13.03.2020 18.04.2020 3.09.2020 24.12.2020 18.09.2020 26.11.2020 4.10.2020 24.12.2020 T3 9.11.2020 20.11.2020 21.12.2020 1.09.2020 24.12.2020 2.09.2020 26.11.2020 5.10.2020 24.12.2020 T4 13.11.2020 25.11.2020 21.12.2020 4.09.2020 4.06.2020 7.09.2020 25.11.2020 5.10.2020 4.06.2020 T5 13.11.2020 19.11.2020 21.12.2020 18.09.2020 24.12.2020 7.09.2020 26.11.2020 18.09.2020 24.12.2020 T6 10.02.2020 13.03.2020 19.04.2020 30.09.2020 24.12.2020 5.10.2020 25.11.2020 19.09.2020 24.12.2020 T7 10.02.2020 9.03.2020 21.04.2020 3.10.2020 7.09.2020 7.09.2020 26.11.2020 3.10.2020 7.09.2020 121 2020 RES İşletmeler Raporu
Parça Değişimleri: Parça Değişimleri Malzeme Adı Adet Tarih Türbin No Arıza Kodu Slip ring kömürü 2 5.01.2020 T7 307 Pitch motor keçesi 1 14.01.2020 T1 Asansör PLC modül 1 14.01.2020 T2 __ Varidos Yenileme 17.01.2020 T7 __ UPS akü 8 22.01.2020 T6 1202 UPS akü 8 22.01.2020 T7 358 Thermo By pass 1 23.01.2020 T7 358 Pitch 12 V Akü 5 24.01.2020 T1 1202 Pitch 12 V Akü 2 28.01.2020 T1 1424 Akümülatör 1 28.01.2020 T2 1424 Slip ring kömürü 8 30.01.2020 T2 264 Loop bracket 2 31.01.2020 T4 307 Asansör PLC modül 1 18.02.2020 T3 __ Asansör PLC modül 1 18.02.2020 T4 __ Pitch 12V Akü 1 19.02.2020 T4 __ Pitch1 zemin platform cıvatası 5 20.02.2020 T4 1424 Pitch 12V Akü 2 24.02.2020 T6 __ FL Switch 1 5.03.2020 T5 1424 Pitch 12V Akü 3 17.04.2020 T5 1766 Generatör encoder 1 22.04.2020 T5 1424 Pitch 12V Akü 2 24.04.2020 T6 Asansör enerji kablosu 1 27.04.2020 T7 1209 Slip ring topraklama kömürü 1 4.05.2020 T5 1424 Pitch master 1 3.05.2020 T5 Voltage interface kartı 1 4.05.2020 T1 __ Pitch motor keçesi 2 10.06.2020 T1 Ups 12V Akü 8 19.06.2020 T2 307 Pitch 12V Akü 1 27.06.2020 T7 1755 Voltage interface kartı 1 6.07.2020 T3 1209 IGBT Blok 1 17.07.2020 T7 Pitch 12V Akü 2 26.07.2020 T4 __ Minimax 12 V Akü 2 9.08.2020 T4 Pitch 12V Akü 1 22.08.2020 T1 358 Pitch 12V Akü 3 22.08.2020 T3 1427 Pitch 12V Akü 1 27.08.2020 T7 1209 Voltage interface kartı 1 1.09.2020 T4 1209 Uçak İkaz Fotosel 1 7.09.2020 T4 1424 Voltage interface kartı 1 8.09.2020 T5 935 Uçak İkaz Fotosel 1 18.09.2020 T2 1423 Kanat Saplaması 3 23.09.2020 T4 1421 Pitch 12 V Akü 2 24.09.2020 T1 1425 Pitch 12 V Akü 2 24.09.2020 T2 1209 Pitch 12 V Akü 1 24.09.2020 T6 __ 1209 __ __ 1425 1424 1424 122 2020 RES İşletmeler Raporu
Pitch 12V Akü 1 25.09.2020 T7 1424 Akümülatör (130 bar) 1 29.10.2020 T1 267 Yaw ALU 1 12.10.2020 T3 407 Pitch 12 V Akü 30 27.10.2020 T3 1426 Hidrolik Akümülatör (60 bar) 1 6.10.2020 T4 258 Güç Kaynağı 1 6.10.2020 T4 403 Pitch 12 V Akü 2 10.10.2020 T5 1423 Akümülatör (60,110,130 bar) 1 23.10.2020 T5 261 Uçak İkaz Fotosel 1 6.10.2020 T6 __ Akümülatör (70 bar) 1 17.10.2020 T6 262 UPS 12 V Akü 8 13.10.2020 T7 359 Pitch 12 V Akü 30 26.10.2020 T7 1424 UPS 12 V Akü 8 13.11.2020 T2 359 İzolasyon monitörü 1 9.11.2020 T3 347 Hidrolik Akümülatör (60 bar) 1 20.11.2020 T1 264 Uçak İkaz Akü 2 20.11.2020 T1 Kanat Saplaması 3 27.11.2020 T4 __ Pitch Akü 30 28.12.2020 T5 1422 6.3.2 Arıza İstatistikleri 2020 yılı içerisinde M türünde duruşların süresi yüksek gerçekleşmesine rağmen kayıp miktarı oldukça düşük olmuştur. Bakım için rüzgârsız günlerin planlanması kayıp miktarının düşük olmasını sağlamıştır. 221 saatlik bakım duruşu için 86.373 kWh kayıp gerçekleşmiş olup saatlik kayıp 390 kWh olmuştur. NAF türünde duruşların sayısı tüm duruşların sayısından yüksek olmuştur. Toplamda 617 saatlik NAF duruşu için 161.530 kWh kayıp gerçekleşmiştir. NAF arızası büyük kısmını, T3’te yaşanan FM952 Sector Cutout nedeni ile gerçekleşmiştir. Bu arıza nedeni ile 480 saatlik duruş yaşanmıştır. Bu duruşların kaybı 122.206 kWh’tir. AF türündeki duruşlar; Vortex değişimi nedeni ile 20 adet duruş sonucunda 138 saat ve 33.709 kWh kayıp yaşanmıştır. Akü değişimleri nedeni ile 27 adet duruş, 138 saat ve 58.930 kWh kayıp yaşanmıştır. Hidrolik arızlar nedeni ile 14 adet duruş, 63 saat ve 13.887 kWh kayıp yaşanmıştır. 662 saatlik AF duruşu için 370.760 kWh kayıp gerçekleşmiş olup saatlik kayıp 560 kWh olmuştur. SEFERİHİSAR RES TÜRBİN DURUŞ TÜRLERİNE GÖRE ARIZA SAYI ve SÜRELERİ TÜRBİN NO AF NAF M GE TOPLAM ADET SÜRE ADET SÜRE ADET SÜRE ADET SÜRE ADET SÜRE T1 43 97:12:55 17 16:15:33 11 26:53:47 14 32:54:09 85 173:16:24 T2 45 61:10:35 18 22:47:40 13 29:55:04 14 20:57:34 90 134:50:53 T3 39 55:41:49 469 494:34:44 12 35:30:24 12 14:23:30 532 600:10:27 T4 50 141:12:11 17 21:28:34 13 41:43:09 12 16:23:52 92 220:47:46 T5 70 108:38:33 11 21:56:21 12 31:50:15 12 20:46:52 105 183:12:01 T6 24 55:04:53 15 13:07:59 11 29:02:02 13 24:33:46 63 121:48:40 T7 63 143:23:26 16 26:53:06 12 26:22:53 12 9:46:32 103 206:25:57 TOPLAM 334 662:24:22 563 617:03:57 84 221:17:34 89 139:46:15 1070 1640:32:08 123 2020 RES İşletmeler Raporu
Duruş Sayıları (Adet) Duruş Süreleri (Saat) Üretim Kaybı (kWh) M GE GE M GE 84 Adet 89 Adet M 139 Saat 117.02986.373 221 Saat NAF kWh kWh 563 Adet AF AF NAF AF 334 662 Saat 161.530 370.760 Adet kWh kWh NAF 617 Saat 2020 yılı santral kayıpları toplamda 736.558 kWh olarak hesaplanmıştır. Kayıplar toplam santral üretiminin %1,12’i kadardır. Seferihisar RES 2020 Kayıplar Dahil Üretimler (kwh) 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 Üretimler Kayıplar 6.3.3 Türbin Duruşlarının İncelenmesi 2020 yılında toplam 1.070 duruş gerçekleşmiştir. T3’te yaşanan FM952 Sector Cut-Out duruşları tüm duruşların %43’ünü oluşturmakta olup adet olarak en fazla duruşa sebep olan duruştur. Bakımlar, planlı çalışmalar ve SN çalışmaları sebebiyle FM6 duruşları gerçekleşmiştir. Yıl boyunca yıldırımlar nedeni ile yaşanan kesintiler nedeni ile FM332 şebeke kaynaklı duruşlar yaşanmıştır. 124 2020 RES İşletmeler Raporu
En Sık Görülen Arızalar (Adet) Diğer Toplam Arıza Miktarı: 1070 Adet (%100) 234 Adet FM952 SSF WTG SectorCutOut (%43) FM6 HMI WTG Manual Stop (%18) FM400 FM952 FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%7) 33 Adet 461 Adet FM1003 Yaw CableRewind (%6) FM400 Wind DirSlanting Stop(due YP50) (%3) FM1003 Diğer Arızalar (%22) 69 Adet FM332 76 Adet FM6 197 Adet Bakımlar, retrofitler, genel arızalar ve kule içi ekipman kontrolleri sebebiyle türbinin duruşa alınması ile FM6 duruşları toplam duruş süresinin %35’ini oluşturmaktadır. En Uzun Süren Arızalar (Saat) FM1424 Diğer Toplam Arıza Süresi: 1641 Saat (%100) 63 Saat 320 Saat FM6 HMI WTG Manual Stop (%35) FM952 SSF WTG SectorCutOut (%29) FM3 FM6 FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%7) 91 Saat 567 Saat FM3 HMI WTG Stop For Grid Disconnection (%6) FM1424 Pit 1 Accu test HT fault (%4) FM332 Diğer Arızalar (%20) 114 Saat FM952 483 Saat 125 2020 RES İşletmeler Raporu
En çok üretim kaybına yol açan duruş FM6’dır. Bakımlar, retrofitler, kule içi ekipman kontrolleri ve genel arızalar sebebiyle türbinler duruşa alınmıştır. En Çok Üretim Kaybına Sebep Olan Arızalar (kWh) Diğer Toplam Üretim Kaybı: 736.558 kWh (%100) 201.783 FM6 HMI WTG Manual Stop (%29) FM952 SSF WTG Sector Cutout (%17) kWh FM1209 MCV Class C (Service!) Fault (%12) FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%11) FM1424 FM1209 FM6 FM1424 Pit 1 Accu test HT fault (%4) 31.410 88.066 214.874 Diğer Arızalar (%27) kWh kWh kWh FM332 78.196 FM952 kWh 122.229 kWh Üretim kayıplarının kategorilere göre ayrılmış hali aşağıdaki grafikte görülmektedir. Üretim Kayıpları Arızalardan Kaynaklanan Duruşlar Türbülans Koruma Kaynaklı Duruşlar Tip-3 Bakım Çalışmaları Planlı Yapılan Duruşlar Türbinden Reset Atılarak Giderilen Arızalar Şebeke, Şalt ve OG Kaynaklı Duruşlar Yıllık Periyodik Kule İçi Kontrol Çalışmaları Uzaktan Reset Atılarak Giderilen Arızalar Mücbir Sebepler Dolayısıyla Çalışma Yapılamaması Diğer Sebepler Converter Bakımları Otomatik Resetlenerek Devreye Giren Arızalar Fırtına Sebebiyle Duruşlar Tip-2 Bakım Çalışmaları Türbin Retrofit ve İyileştirme Çalışmaları Tip-1 Bakım Çalışmaları Tip-4 Bakım Çalışmaları Buzlanma Sebebiyle Duruşlar 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 Üretim Kaybı (kWh) 126 2020 RES İşletmeler Raporu
Son 3 yılın kategorik olarak üretim kayıplarının karşılaştırması aşağıdaki gibidir. Genel olarak tüm kategorilerdeki kayıplar bir önceki yıldan az olarak gerçekleşmiştir. En belirgin fark mücbir sebep (yıldırım) nedeni ile yaşanan kayıplardır. Yıllara Göre Üretim Kaybı Karşılaştırması 2020 2019 Arızalardan Kaynaklanan Duruşlar 2018 Türbülans Koruma Kaynaklı Duruşlar Tip-3 Bakım Çalışmaları 350.000 Planlı Yapılan Duruşlar Türbinden Reset Atılarak Giderilen Arızalar Şebeke, Şalt ve OG Kaynaklı Duruşlar Yıllık Periyodik Kule İçi Kontrol Çalışmaları Uzaktan Reset Atılarak Giderilen Arızalar Mucbir Sebepler Dolayısıyla Çalışma Yapılamaması Diğer Sebepler Converter Bakımları Otomatik Resetlenerek Devreye Giren Arızalar Fırtına Sebebiyle Duruşlar Tip-2 Bakım Çalışmaları Türbin Retrofit ve İyileştirme Çalışmaları Tip-1 Bakım Çalışmaları Tip-4 Bakım Çalışmaları Buzlanma Sebebiyle Duruşlar 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 Üretim Kaybı (kWh) 6.3.4 Güncellemeler/Retrofitler Rapor dönemi içerisinde yapılan retrofit çalışmaları aşağıda belirtilmiştir. • Nordex tarafından NFC’nin yazılımı revizyon 28’den revizyon 29’a yükseltildi. • Nordex tarafından pitch parametre güncellemeleri yapıldı. • Sn129: Vortex değişimi yapılmıştır. 6.3.5 Türbinlerde Yapılan Çalışmalar ve Teknik Problemler • Yıl içerisinde yaşanan kanat akü arızalarından dolayı, türbinlerde pitch aküler grup olarak değiştirilmeye başlanmıştır. • T2, T3 ve T4’te asansör otomatik çalışma konumunda arıza veriyordu, PLC modül değiştirilip sorun giderilmiştir. • Yıl içerisinde yaşanan hidrolik arızalarında akümülatörlerin basınçlarının düştüğü tespit edilmiştir ve bu nedenden dolayı arıza yaşanan türbinlerde değişimleri yapılmıştır. 127 2020 RES İşletmeler Raporu
• T4’e çıkıldığı esnada loop bracketlerden bazılarının sarsıntıdan kaynaklı hasar gördüğü tespit edilmiştir ve 2 tanesinin değişimi yapılmıştır. • T4’te haftalık kontrol esnasında hup içerisinden ses geldiği duyulmuştur türbin durdurulup kontrol edildiğinde kanat 1’in zemininde (panoların bağlı olduğu platform ) saplamalarının kırıldığı görülüp değişimleri yapılmıştır. • Yıl içerisinde T2 ve T7’de yaşanan konvertör arızasından dolayı IGBT değişimleri yapılmıştır. • T5’te yaşanan konvertör arızasından dolayı generatör encoderin arızalı olduğu tespit edilmiştir ve değişimi yapılmıştır. • T7 ve T4’e çıkıldığı esnada asansör kablosunun arızalı olduğu fark edilip değişimi yapılmıştır. • T1 ve T7’de konvertör sıcaklık arızaları Nordex tarafından gönderilen cihazla radyatörlerin temizliği yapılar giderilmiştir. • T5 pitch1 haberleşme hatası pitch master değişimi yapılarak giderilmiştir. • T4 yaw sürücüsü haberleşme hatası, sorun olan 4 numaralı sürücünün parametreleri yeniden atılarak giderilmiştir. • T4 yangın alarm sistemindeki arıza, aküleri değiştirilerek giderilmiştir. • Yıl içerisinde bütün türbinlerde loop bracketlerin cıvata çıkıntılarına Nordex tarafından tedarik edilen plastik takozların montajı yapıldı ve asansör halatlarının bu kısımlara sıkışması engellendi. • T7 UPS değişimi yapılmıştır. • T3 yaw ALU değişimi yapılmıştır. • T3 FM347 arızası izolasyon monitörünün değiştirilmesiyle giderilmiştir. • T1, T3, T4 ve T5’te konvertör arızasından dolayı voltage interface kartı değişimi yapılmıştır • T2, T4 ve T6’da uçak ikaz ışıkları gece kırmızı, gündüz ise beyaz yanması gerekirken sürekli kırmızı yanıyorlardı, fotosel değiştirilip sorun giderilmiştir. • T2, T5 ve T7’de slip ring kömürlerinin (brush) birkaç tanesinin seviyeleri düşmüştür ve değişimleri yapılmıştır. • T4 ve T1’de pitch motorlarında yağ kaçağı olduğu görülmüştür, T4’de bir motor T1’de 2 adet motor redüktör keçe değişimi yapılmıştır. • T2’den gelen CMS uyarısı için hizalama kontrolü ve dişli kutusu kontrolü yapılmıştır. Çalışmanın sonunda yağ numunesi alınarak Nordex tarafından Almanya’ya gönderilmiştir. Yağ analiz sonucu beklenmektedir. • Yıl içerisinde T4’te iki farklı kanatta gevşemeden dolayı 6 adet saplama değişimi yapılmıştır, gevşeme olan saplamaların yerine galvanizli saplamalar takılmıştır. • T2’de asansörden çalışma esnasında farklı bir ses geldiği duyulmuş ve bu durum gerekli ilgili kişilere raporlanmıştır. WTS firmasından gelen kişiler tarafından müdahale edebildikleri kısımlara kadar kontrolü gerçekleştirilmiş ve bu kısımlarda herhangi bir problem görülmemiştir. 128 2020 RES İşletmeler Raporu
• Yıl içerisinde bütün türbinlerde kanat vortex değişimleri ve kanat topraklama ölçümleri Wimar firması tarafından yapılmıştır. • Yıl içerisinde bütün türbinlerde, Nordex personeli ve Seferihisar Enerji personeli tarafından kule topraklama ölçümleri yapılmıştır. • Yıl içerisinde bütün türbinlerin tip-3 bakımları, konvertör bakımları, kule kontrolleri ve minimax bakımları tamamlanmıştır, ayrıca kule kontrolünde görülen problemler Nordex tarafından gönderilen personel tarafından giderilmiştir. • Yıl içerisinde bütün türbinlerde Nordex tarafından pitch parametre güncellemeleri yapılmıştır. 6.4 Orta Gerilim Performansı Kesinti Kesinti Başlangıç Kesinti Bitiş Kesinti Açıklama Etkilenen Toplam Bölgesi Zamanı Zamanı Süresi Türbin Duruş Hava şartlarından kaynaklı Sayısı Süresi T1 Köşk 20.02.2020 17:31 20.02.2020 19:03 01:32:06 Hava şartlarından kaynaklı T1 Köşk 5.03.2020 00:21 5.03.2020 07:19 06:58:33 Hava şartlarından kaynaklı 1 1:32:06 Havza TM 5.03.2020 04:43 5.03.2020 04:50 00:07:00 Hava şartlarından kaynaklı 1 6:58:33 Havza TM 22.05.2020 02:16 00:06:00 Hava şartlarından kaynaklı 7 0:49:00 Havza TM 4.06.2020 06:08 22.05.2020 02:22 00:10:00 Hava şartlarından kaynaklı 7 0:42:00 Havza TM 9.06.2020 17:49 4.06.2020 06:18 00:03:00 Hava şartlarından kaynaklı 7 1:10:00 Havza TM 12.06.2020 15:52 9.06.2020 17:52 00:17:00 Hava şartlarından kaynaklı 7 0:21:00 Havza TM 12.06.2020 16:25 00:15:00 7 1:59:00 12.06.2020 16:09 7 1:45:00 12.06.2020 16:40 T2 Köşk 30.07.2020 09:22 30.07.2020 10:09 00:47:00 T3 kaynaklı kesinti (SF6 gaz ilavesi) 3 2:21:00 Havza TM 2.08.2020 14:31 2.08.2020 18:19 03:48:00 Yangından dolayı kesinti 7 26:36:00 Havza TM 22.08.2020 13:38 22.08.2020 17:34 03:56:00 Yangından dolayı kesinti 7 27:32:00 Havza TM 10.10.2020 08:12 10.10.2020 08:14 00:02:00 7 0:14:00 Havza TM 08:53:00 Test kesintisi 7 62:11:00 T1 Köşk 3.12.2020 09:15 3.12.2020 18:08 16:11:00 Metal clad bakımı için kesinti 1 16:11:00 Havza TM 10.12.2020 15:43 11.12.2020 07:54 00:05:00 7 0:35:00 28.12.2020 08:59 28.12.2020 09:04 Hava şartlarından kaynaklı Hava şartlarından kaynaklı Yıldırım ve yağışlı havalar yıl içerisinde orta gerilim kesintilerine yol açmıştır. Buna ilave olarak sahamız yakınlarında meydana gelen yangınlar nedeni ile 2 defa kesinti talep edilmiştir. 6.5 Santralde Yapılan Düzeltici/Önleyici Faaliyetler • T2, T3, T4, T6 ve T7 numaralı türbinlerde beton köşklerin trafo taraflarına hermetik röle koruma amaçlı DC parafudr takıldı. • İntenet İletişim firması RTU arızası için geldi, RTU CP1 portu arızalanmış CP2'ye aktarılıp firma gerekli ayarları yaptı. • 48 V DC redresördeki faz kesik rölesi arızalı olduğu için değiştirildi. • Yol kenarına takılacak yol kontrol aynası için direk dikildi ve ayna montajı yapıldı. 129 2020 RES İşletmeler Raporu
• T1’e yıldırım düşmesinden kaynaklı, DC parafudr değişimi yapıldı ve REF 615 rölede güç kartı tamir edilip değiştirildi. • Santraldeki bina içi, bina çevresi ve türbinler olmak üzere Bosch kameraların hepsi sökülüp yeni alınan Hikvision marka kameralar ile değişimi yapıldı. Bina arka bahçe kısmı, kör noktada bulunduğu için ekstra kamera ilavesi yapıldı. • 34,5 kV havai hat termal kamera ile kontrol edildi ve bir soruna rastlanmadı. • Hurdalık bölgesinde 1 adet çevre aydınlatma lambası arızalandığı için yedekte bulunan yenisi ile değiştirildi. • Savaş Yangın firması tarafından bütün yangın tüplerinin periyodik kontrolleri yapılmıştır. Şalt binası içerisinde bulanan 9 adet yangın tüpünün tarihleri dolduğu için yeniden dolumları yapılmıştır. • T3 trafo kesici hücresine Ulusoy tarafından SF6 gazı ilave edildi. • T2’de haftalık kontrol esnasında trafoda yağ kaçağı olduğu tespit edilip ve 1 adet buşing değiştirilmiştir. • Bina kullanım suyu hidroforunun, bozulan genleşme tankı ayarı yapıldı. • Klima iç ünitelerinin filtre temizlikleri yapıldı. • Kart okuyucu sistemin elektrik bağlantısı mevcutta bulunduğu sigortadan sökülüp ayrı bir sigortaya alınarak bağımsız hale getirildi. • Binadaki pencerelere izolasyon çalışması yapıldı. • Çevre aydınlatma fotosel rölesi ve fotosel sensörü değiştirildi. • T1’in yolu üzerindeki çamurlaşan bölgeye, mekanik malzeme serildi. • Kesir Mühendislik tarafından AG-OG Metal-Clad ekipmanlarının bakımları, rölelerin fonksiyon testleri ve redresör akü ölçümleri yapıldı. • Kesir Mühendislik tarafından bütün türbinlerde hücre testi, röle koruma fonksiyon testi ve trafo zati koruma testleri yapıldı. • Bilgisayar kasaları sökülüp içleri hava ile temizlendi. • Hurdalık bölgesinde bulunan kablo makaraları hırsızlık riskine karşı bina yakınına daha göz önünde bir noktaya taşındı. • Bilgi işlem tarafından şirket bilgisayarlarına office programları ve güvenlik programları yüklendi. • Trafolarda kullanılmak üzere 3’er takım bushing yedeklendi. • Sahamız geneline, sahamız alanlarının kamera ile izlenmekte olduğuna dair bilgilendirme tabelalarının montajları yapılmıştır. • T5 yoluna mıcır serildi. • Kapasite Raporu ve Sanayi Sicil Belgesi yenilenmiştir. 130 2020 RES İşletmeler Raporu
6.6 İş Güvenliği Faaliyetleri ve Alınan Eğitimler • Risk analizi ve acil eylem planı süresi dolması nedeni ile yenilenmiştir. • Sahaya ait krokiler asılmıştır. Bu krokilerde yangın söndürücü cihazlar ve acil çıkışlar gösterilmiştir. • Şalt binası içerisinde bulunan malzeme rafları ve kırtasiye dolapları duvara sabitlendi. • Şalt sahasında tehlike arz eden yol kenarlarına uyarı levhaları montajı işlemi yapıldı. • M. Selim Uras’ın işe giriş muayenesi yapılmış olup, işe giriş eğitimleri tamamlanmıştır. • Kumanda personellerimizden M. Selim URAS’a GWO eğitimi aldırılmıştır. • Araçların bakımları yapılmıştır. • İSG dolap montajı tamamlanarak, İSG malzemelerinin uygun ortamda muhafaza edilmesi sağlanmıştır. • Binada bulunan ilk yardım dolaplarındaki bulunan malzemeler yenilenmiştir. • Temel İş Güvenliği eğitimleri tamamlandı. Covid-19 tehlikesi ve korunma yolları eğitimi gerçekleştirildi. Acil durumlarda insana müdahale ve ilk yardım konusunda uygulamalı eğitim yapıldı. • Yangın konusunda çalışanlar bilgilendirildi. Yangın söndürme tatbikatı başarıyla gerçekleştirildi. • Murat Öner, GWO yenileme eğitimini tamamlamıştır. • İş yeri hekimi tarafından periyodik sağlık kontrolleri yapılmıştır. • Metal Clad ve RMU hücrelerine, işletme-bakım ve manevra talimatları asılmıştır. • Tesisimizin 24 saat kamera ile kayıt altına alındığına dair uyarı levhaları asılmıştır. • Covid-19 bilgilendirme ve bilinçlendirme eğitimleri, Altındağ OSGB tarafından tamamlanmıştır. İşletmede Yapılan Periyodik Kontroller 1. Kapalı Şalt sahası kontrolleri 2. Dizel jeneratör haftalık kontrolleri 3. Türbin, köşk ve tel çit kontrolleri 4. Su baskını, drenaj ve büz kontrolü 5. Yangın tüpleri, yangın alarm sistemi ve ecza dolabı kontrolü 6. Genel temizlik ve diğer kontroller 131 2020 RES İşletmeler Raporu
SEFERİHİSAR SAHASINDAN FOTOĞRAFLAR 132 2020 RES İşletmeler Raporu
İZMİR ÇEŞME ENERJİ
7.ÇEŞME ENERJİ 4.4 Üretim ve Kapasite Verileri Ovacık RES’in 2020 yılına ait üretim ve kapasite faktörü değerleri aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmiştir. TÜRBİN Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık T1 176.253 103.054 215.403 0 235.413 1.372.807 1.055.592 T2 77.680 455.132 222.597 1.400.645 1.216.665 T3 176.253 846.434 431.873 46.339 1.302.548 1.249.966 T4 74.312 512.034 0 48.560 1.293.582 1.243.670 T5 20,4% 28.515 105.494 1.274.442 1.169.411 T6 1.101.480 209.970 559.175 298.468 1.040.974 1.175.316 T7 0 1.222.114 1.059.925 41,1% 1.852.927 40.229 8.907.112 8.170.545 TOPLAM 507.906 42.999 Kapasite 34,0% 476.264 993.760 49,1% 43,6% 1.589.684 7,5% 20,4% 4.000.000 Ovacık RES 2020 Toplam Üretim Değerleri (kWh) 3.500.000 T1 T2 T3 T4 T5 Üretim (kWh)3.000.000 2.982.2692.500.000 3.595.3112.000.000 3.879.3811.500.000 3.788.2671.000.000 2.770.836500.000 2.974.3950 2.801.302 T6 T7 2020 yılı içerisinde toplam 22.791.761 kWh üretim yapılmıştır. Yılsonu kapasite faktörü ise %30,9 olarak gerçekleşmiştir. 4.5 Emre Amadelik İstatistikleri 2020 yılında gerçekleşen emre amadelik değerleri aşağıda görüldüğü gibidir. Sahanın yıllık emre amadelik ortalaması %90,78 olarak gerçekleşmiştir. T. No Haz. Tem. Ağu. Eyl. Eki. Kas. Ara. ORT. T1 99,93% 97,73% 99,96% 99,88% 98,51% 99,20% T2 65,92% 62,52% 98,05% 92,07% 98,94% 95,90% 99,66% 87,58% T3 98,58% 95,35% 97,86% 99,96% 96,30% 100,00% 98,01% T4 98,93% 94,96% 93,42% 99,39% 98,06% 96,95% T5 65,92% 80,55% 100,00% 100,00% 92,60% 99,72% 98,81% 98,23% T6 100,00% 89,72% 99,39% 91,37% 99,47% 95,99% T7 100,00% 100,00% 99,98% 99,79% 97,32% 99,42% ORT. 98,89% 96,05% 97,75% 97,48% 98,83% 90,78% 134 2020 RES İşletmeler Raporu
100% Ovacık RES 2020 Emre Amadelik Değerleri 95% 90% T2 T3 T4 T5 T6 85% 80% 75% 70% T1 T7 ORT. 4.6 Türbinler 4.6.1 Bakımlar • Ağustos ayında 7 türbine ait asansör ve ekipmanlarının kontrolleri yapılmıştır. • Tüm türbinlere ait minimax kontrolleri ve kule içi ekipman kontrolleri tamamlanmıştır. • Kasım ve aralık ayında ise tüm türbinlere ait tip-1 bakımlar tamamlanmış ve punch list eksiklikleri giderilme çalışmaları başlamıştır. Türbin Tip 1 Bakım Asansör Ve Ekipman Kule İçi Ekipman Minimax Kontrolü Kontrolleri Kontrolü T1 8.12.2020 15.08.2020 T2 9.12.2020 19.08.2020 14.04.2020 12.08.2020 T3 11.12.2020 8.08.2020 14.04.2020 14.08.2020 T4 17.11.2020 8.08.2020 29.07.2020 14.08.2020 T5 20.12.2020 19.08.2020 25.07.2020 21.08.2020 T6 17.11.2020 24.08.2020 9.08.2020 22.08.2020 T7 24.12.2020 8.08.2020 4.08.2020 15.09.2020 21.08.2020 27.07.2020 Parça Değişimleri: Parça Değişimleri Malzeme Adı Adet Tarih Türbin No Arıza Kodu T6 FM6 Generatör encoder 1 4.09.2020 T6 T6 FM5050 Pitch 1 kontaktör 1 1.11.2020 T6 FM6 T6 Slipring 1 4.11.2020 T3 FM922 T4 FM922 Minimax hafıza kartı 1 31.12.2020 T7 FM935 T1 FM5050 Minimax yangın algılama dedektörü 1 31.12.2020 FM342 Minimax hafıza kartı 1 1.11.2020 FM6 Pitch 2 akü değişimi 30.11.2020 İzolasyon monitörü 1 9.11.2020 RBL Modülü 1 17.12.2020 135 2020 RES İşletmeler Raporu
Hidrolik Akümülatör 30 Bar 1 24.12.2020 T2 FM1572 Hidrolik Akümülatör 30 Bar 1 24.12.2020 T4 FM6 RBL Modülü 1 7.12.2020 T5 FM6 Pitch 3 akü değişimi 15 30.12.2020 T5 FM6 Pitch 1 Akü değişimi 10 22.12.2020 T7 Pitch 2 akü değişimi 8 22.12.2020 T7 FM1425 FM1425 4.6.2 Arıza İstatistikleri 2020 yılı içerisinde M türünde duruşların adedi 65’dir. Bu duruşlarda 365.719 kWh üretim kaybı yaşanmıştır. Sahada duruşları sebepleri; tip-1, minimax bakım, kanat kontrolleri ve asansör kontrolleridir. Sahamızda geçici ENH, kalıcı ENH ve ETKB kabulleri nedeni ile GE duruşları yaşanmıştır. NAF türünde duruşlar, punch list, fırtına ve OG bağlantıların revize edilmesi çalışmaları nedeni ile yaşanmıştır. AF türünde yaşanan duruşlar adet, süre ve kayıp olarak en fazla yaşanan duruştur. Bu duruş nedeniyle 192 adet duruş, 787 saat ve 938.170 kWh kayıp yaşanmıştır. Saatlik olarak 1.192 kWh kayıp yaşanmıştır. T2 de yaşanan konvertör arızası AF türündeki duruş kaybının %33’ünü oluşturmaktadır, 263 saat sürmüştür ve 321.162 kWh üretim kaybına sebep olmuştur. OVACIK RES TÜRBİN DURUŞ TÜRLERİNE GÖRE ARIZA SAYI ve SÜRELERİ TÜRBİN ADET AF ADET NAF ADET M ADET GE TOPLAM NO 14 SÜRE 9 SÜRE 8 SÜRE 4 SÜRE ADET SÜRE 38 15:43:24 13 2:14:58 8 42:59:23 4 T1 18 19 15 40:57:54 7 22:16:21 35 83:14:06 T2 22 402:05:36 20 22:16:49 11 59:42:02 3 7:51:01 63 473:11:20 T3 36 66:54:05 9 2:33:46 6 57:06:05 10 59 151:10:53 T4 40 64:47:01 16 11 31:27:14 4 22:01:00 56 147:06:32 T5 24 51:53:34 8 18:23:11 6 46:47:49 4 6:50:15 61 114:09:22 T6 10:53:34 22:30:20 71 219:28:26 T7 144:22:56 19:25:42 19:55:00 42 73:45:38 TOPLAM 41:56:07 8:51:59 2:13:22 7:05:49 192 787:42:43 94 78:01:22 65 301:30:47 36 94:51:25 387 1262:06:17 Duruş Sayıları (Adet) Duruş Süreleri (Saat) Üretim Kaybı (kWh) M GE M GE M GE 65 Adet 36 Adet 301 94 Saat 365.719 56.347 kWh Saat kWh AF NAF AF NAF AF NAF 978.170 94 Adet 192 78 Saat 787 92.896 Adet Saat kWh kWh 136 2020 RES İşletmeler Raporu
2020 yılı santral kayıpları toplamda 1.493.132 kWh olarak hesaplanmıştır. Kayıplar toplam santral üretiminin %6,15’i kadardır. Üretim ve Kayıp (kWh) 4.500.000 Ovacık RES 2020 Kayıplar Dahil Üretim Değerleri (kWh) Kayıplar 4.000.000 T7 3.500.000 Üretimler 3.000.000 2.500.000 T1 T2 T3 T4 T5 T6 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 4.6.3 Türbin Duruşlarının İncelenmesi 2020 yılında toplam 387 duruş gerçekleşmiştir. Bakımlar, planlı çalışmalar, ENH çalışmaları, RTU çalışmaları ve SN çalışmaları sebebiyle FM6 duruşları gerçekleşmiştir, oranı %37’dir. Yıl boyunca fırtına kaynaklı duruşlar %17 olarak en sık yaşanan arızalara yansımıştır. En Sık Görülen Arızalar (Adet) Diğer Toplam Arıza Miktarı: 387 Adet (%100) 138 Adet FM6 HMI WTG Manual Stop (%37) FM1000 Wind SpeedH/StormDisconnect (%10) FM6 FM1001 Wind SpeedH/StormDisconnect Peak (%7) 142 Adet FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%5) FM5016 SIS SF12 WindSpeed H Stop (%5) FM5016 FM1000 Diğer Arızalar (%36) 19 Adet FM1001 40 Adet 27 Adet FM332 21 Adet 137 2020 RES İşletmeler Raporu
Bakımlar, ENH çalışmaları, kule içi ekipman kontrolleri ve kanat hasarı sebebiyle türbinin duruşa alınması nedeni ile FM6 duruşları toplam duruş süresinin %47’sini oluşturmaktadır. FM5050 En Uzun Süren Arızalar (Saat) 36 Saat Diğer Toplam Arıza Süresi: 1262 Saat (%100) FM332 219 Saat FM6 HMI WTG Manual Stop (%47) 40 Saat FM1201 MCV Class A Fault (%22) FM3 HMI WTG Stop For Grid Disconnection (%8) FM3 FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%3) 95 Saat FM5050 SIS ROTB AutoHoldPr Failure OpC PreAlarm (%3) Diğer Arızalar (%17) FM6 592 Saat FM1201 276 Saat En çok üretim kaybına yol açan duruş FM6’dır. Tip-1 bakımları, punch list çalışmaları, ENH çalışmaları, ETKB kabulleri ve planlı çalışmalar nedeni ile %46 oranında FM6 duruşu yapılmıştır. FM1425 En Çok Üretim Kaybına Sebep Olan Arızalar (kWh) 39.055 kWh Diğer Toplam Üretim Kaybı: 1.493.132 kWh (%100) FM332 286.203 FM6 HMI WTG Manual Stop (%46) 39.499 kWh kWh FM3 FM6 FM1201 MCV Class A Fault (%23) 104.906 681.358 FM3 HMI WTG Stop For Grid Disconnection (%7) FM332 Grid Griderror 660V Alarm (%3) kWh kWh FM1425 Pit 2 Accu test HT fault (%3) FM1201 342.111 kWh Diğer Arızalar (%19) 138 2020 RES İşletmeler Raporu
Üretim kayıplarının kategorilere göre ayrılmış hali aşağıdaki grafikte görülmektedir. Üretim Kayıpları Arızalardan Kaynaklanan Duruşlar Tip-1 Bakım Çalışmaları Planlı Yapılan Duruşlar Türbinden Reset Atılarak Giderilen Arızalar Uzaktan Reset Atılarak Giderilen Arızalar Diğer Sebepler Fırtına Sebebiyle Duruşlar Yıllık Periyodik Kule İçi Kontrol Çalışmaları Otomatik Resetlenerek Devreye Giren Arızalar Şebeke, Şalt ve OG Kaynaklı Duruşlar Tip-2 Bakım Çalışmaları Tip-3 Bakım Çalışmaları Türbülans Koruma Kaynaklı Duruşlar Türbin Retrofit ve İyileştirme Çalışmaları Converter Bakımları Tip-4 Bakım Çalışmaları Buzlanma Sebebiyle Duruşlar Mücbir Sebepler Dolayısıyla Çalışma Yapılamaması 0 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000 Üretim Kaybı (kWh) 4.6.4 Güncellemeler/Retrofitler Sahamızda herhangi bir güncelleme çalışması yapılmamıştır. 4.6.5 Türbinlerde Yapılan Çalışmalar ve Teknik Problemler • 7 adet türbinin montajı tamamlanmıştır. • 5 adet türbinin ETKB kabulü yapılmıştır. • T6’da generatör encoder arızalı olduğu tespit edilip değişimi yapılmıştır. • T6’da FM5050 Hata Kodu ile gelen arızaya müdahale edilmiş pitch-1 kontaktörünün değişimi yapılmıştır. • T6’da center box haberleşme hataları giderilmesi içi slipring değişimi gerçekleştirilmiştir. • T6’da FM922 Hata kodu ile gelen arızaya müdahale edilerek ilk seferinde Minimax hafıza kartı güncellemesi ve kart değişimi yapıldıktan sonra devreye alınmıştır. Bir süre sonra tekrar FM922 hata kodu ile tekrar duruş meydana gelmiştir ve minimax duman algılama sensörü değişimi yapılarak arıza giderilmiştir. 139 2020 RES İşletmeler Raporu
• T3’te FM935 hata kodlu gelen arızaya müdahale edilmiş, minimax hafıza kartı güncellemesi ve değişimi yapılarak arıza giderilmiştir. • T4’te FM5050 hata koduyla gelen arızaya müdahale edilerek pitch-1’de 5 adet, pitch-2’de 7 adet akü değişimi yapılarak arıza giderilmiştir. • T7’de FM342 hata kodu ile gelen arızaya müdahale edilerek izolasyon monitörü değişimi yapılmıştır. • T1’de montaj sonrası RBL arızası için birçok kontroller yapılmış olup center box da bulunan RBL modülü değişimi gerçekleştirdi. RBL kalibrasyon testini geçmiştir. • T2’de FM1572 hata kodu ile gelen arızaya müdahale edilerek, 30 bar’lık hidrolik akümülatör değiştirilmiştir. • T4’te 30 barlık hidrolik akümülatör değişimi yapılarak arıza giderilmiştir. • T5’te montaj sonrası RBL arızası için bir çok kontroller yapılmış olup center box’da bulunan RBL modülü değişimi gerçekleştirilmiştir, RBL kalibrasyon testi başlatılarak arıza giderilmiştir. • T52’te pitch testi sırasında akü voltajlarının düşük olduğu tespit edilerek pitch-3 de 15 adet akü değişimi gerçekleştirilmiştir. • T7’de FM1425 hata koduyla gelen arızaya müdahale edilerek, pitch-1 de 10 adet, pitch-2 de 8 adet akü değişimi yapılmıştır. • T5’te dağılmış olan kanat balansı yenilenmiştir. • 7 adet türbin punch list yapılmıştır. • 7 adet türbin F/O kabloları yenilenmiştir. • Sahamız aktif ve reaktif yük testleri yapılmıştır. • Ovacık RES statcom devreye alınmıştır. Reaktif ceza durumu ortadan kalkmıştır. • T8’e ait dişli kutusu sökülerek Nordex firması kullanılması üzerine verilmiştir. Ana yatak ise Nordex depoya (kapalı depo) götürülmüştür. 4.7 Orta Gerilim Performansı Sahamızda; geçici ENH, kalıcı ENH, RTU haberleşme ve RMU kablaj değişiklikleri nedeni ile OG kesintiler yaşanmıştır. 140 2020 RES İşletmeler Raporu
Kesinti Kesinti Başlangıç Kesinti Bitiş Kesinti Açıklama Etkilenen Toplam Zamanı Süresi Türbin Duruş Bölgesi Zamanı Sayısı Süresi Şalt 17.09.2020 07:58 17.09.2020 09:51 01:53:17 Şebeke Arızası 7 13:12:59 Köşk 20.09.2020 05:53 20.09.2020 20:20 14:27:25 Hat Çalışması 2 28:54:50 Köşk 17.10.2020 14:59 17.10.2020 15:39 00:39:48 Köşk Çalışması 1 Köşk 23.10.2020 06:53 23.10.2020 18:20 11:27:01 Köşk Çalışması 1 0:39:48 Köşk 25.10.2020 08:23 25.10.2020 09:27 01:03:45 Köşk Çalışması 1 11:27:01 Köşk 25.10.2020 10:42 25.10.2020 10:54 00:11:56 Köşk Çalışması 1 Köşk 25.10.2020 11:08 25.10.2020 11:11 00:03:20 Köşk Çalışması 1 1:03:45 Şalt 3.11.2020 10:22 3.11.2020 15:58 05:36:17 Şebeke çalışması 7 0:11:56 Şalt 9.11.2020 11:04 9.11.2020 14:03 02:58:43 Şebeke Arızası 7 0:03:20 Köşk 13.11.2020 10:59 13.11.2020 12:09 01:10:15 Köşk Çalışması 2 39:13:59 20:51:01 2:20:30 4.8 Santralde Yapılan Düzeltici/Önleyici Faaliyetler • Sahamızda bulunan Vamp300 ve Sepam rölelerin testleri yapılmış ve back-up’ları alınmıştır. • Metal Clad hücrelerimiz üzerinde bulunan rölelere akım bilgileri, kablaj düzeltilerek tanımlanmıştır. • Redresör arızaları çözülmüştür ve redresör arıza kontağı ilavesi yapılmıştır. • Santral binasına ve köşklerdeki yangın söndürme tüpleri dağıtılmış, duvar montajları ve numarataj işlemleri tamamlanmıştır. • Step-up trafolarımızın geniş olan rakorlar uygun darlıkta rakorlar ile değiştirilmiştir. • İnternet ve sabit hat bağlantıları tamamlanmıştır. • Dizel jeneratör bakımları yapılmıştır. • ATS rölesi aktif edilmiştir. • RİTM kurulumu yapılmış ve haberleşmesi sağlanmıştır. • OG Scada kurulum işlemleri devam etmektedir. • Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. RTU haberleşmesi için yeni analizör montajı yapılmıştır. • Geçici ENH bağlantısı yapılmıştır. Kalıcı ENH için direk ve iletken montajları tamamlanmış ve kabulü yapılmıştır. • Sahamızda hurda satışı tamamlanmıştır. • Metal Clad anahtar konumu sekonder kablajı yapılmış ve röle konfigürasyonu değiştirilmiştir. • RMU’larda ayırıcı manevraları yapılabilmesi için sekonder kablaj yapılmış ve röle konfigürasyonu değiştirilmiştir. • AC Dağıtım panosu ATS şalter üst tarafı izole levha ile kapatılmıştır. • Şalt binası ve türbin kamera tesis çalışması tamamlandı. • BEST Servis tarafından, T7 trafosunda termik açma arızasını giderdi. • RMU giriş-çıkış bağlantı hataları düzeltilmiştir. • Çeşme Enerji, Bergama Ticaret Odası Şube kaydı tamamlanarak, kapasite raporu alınmıştır. 141 2020 RES İşletmeler Raporu
• Sanayi Sicil Belgesi alınmıştır. • Kumanda binası topraklama hattı bağlantıları tamamlanmıştır. • Bina girişlerine sundurma yapılmıştır. • Tıkanan atık su gideri yenilenmiştir. • T1, T2 ve T3 trafoları OG kablolara ait şiltler tamir kiti ile kapatılmıştır. • Saha giriş kapısında imalat hatası olduğu için yeniden kapı imalatı yapılmıştır. • Türbin hatıllarına barbakan açılmıştır. 4.9 Santralde Yapılan Düzeltici/Önleyici Faaliyetler • Risk analizi ve acil durum eylem planı süresi dolması nedeni ile yenilenmiştir. • Sahaya ait krokiler asılmıştır. Bu krokilerde yangın söndürücü cihazlar ve acil çıkışlar gösterilmiştir. • İşletme Müdürü Lokman Bakırhan'a GWO eğitimi aldırılmıştır. • Araçların bakımları yapılmıştır. • Binada bulunan ilk yardım dolaplarındaki bulunan malzemeler yenilenmiştir. • Temel İş güvenliği eğitimleri tamamlandı. Covid-19 tehlikesi ve korunma yolları eğitimi gerçekleştirildi. Acil durumlarda insana müdahale ve ilkyardım konusunda uygulamalı eğitim yapıldı. • İş yeri hekimi tarafından periyodik sağlık kontrolleri yapılmıştır. • Metal Clad ve RMU hücrelerine, işletme-bakım ve manevra talimatları asılmıştır. • Tesisimizin 24 saat kamera ile kayıt altına alındığına dair uyarı levhaları asılmıştır. • Covid-19 bilgilendirme ve bilinçlendirme eğitimleri, Bergama OSGB tarafından tamamlanmıştır. • Şebeke-Dizel Jeneratör ATS rölesi kullanım talimatı hazırlanmış ve uygun yere yapıştırılmıştır. • Emre Tosun, Erhan Sağlam ve Burak Karakuş adlı personellerimize iş başı ve alıştırma eğitimleri verilmiştir. • Personellerimizden Burak Karakuş, EKAT sözlü sınavını başarılı bir şekilde tamamlamıştır. • Kumanda binası topraklaması güçlendirilmiştir. • İSG dolap montajı tamamlanarak, İSG malzemelerinin uygun ortamda muhafaza edilmesi sağlanmıştır. 142 2020 RES İşletmeler Raporu
İşletmede Yapılan Periyodik Kontroller 1. Kapalı Şalt sahası kontrolleri 2. Dizel jeneratör haftalık kontrolleri 3. Türbin, köşk ve tel çit kontrolleri 4. Su baskını, drenaj ve büz kontrolü 5. Yangın tüpleri, yangın alarm sistemi ve ecza dolabı kontrolü 6. Genel temizlik ve diğer kontroller 143 2020 RES İşletmeler Raporu
OVACIK SAHASINDAN FOTOĞRAFLAR 144 2020 RES İşletmeler Raporu
SAKARYA GEYVE ENERJİ
8.GEYVE RES 8.1 Geyve Rüzgâr Enerji Santrali Trafo Merkezi Kabulü 2019 yılında başlanmış olan Geyve RES Trafo Merkezi montajı 2020 yılı içerisinde tamamlanmıştır. Şalt sahası kurulum çalışmaları ile eş-zamanlı olarak 154 kV çift devre 1.272 MCM iletkenli Geyve RES TM – 154 kV Adapazarı TM-Paşalar TM arası girdi çıktı enerji iletim hattı montajı yapılmıştır. 19.11.2020 tarihinde planlı olarak alınan enerji kesintisi akabinde, • 154 kV Geyve RES TM- Paşalar TM/ Geyve RES TM-Adapazarı TM Enerji İletim Hattının Branşman bağlantısı yapılmıştır. • 154kV Adapazarı-Paşalar Enerji İletim Hattı 62’nolu direğine sorunsuz bir şekilde yapılmıştır. Branşman noktası bağlantısının tamamlanması sonrasında; • 19.11.2020 tarihinde 154 kV Geyve RES TM- Paşalar TM ve Geyve RES TM-Adapazarı TM Enerji İletim Hattı TEİAŞ EİH Geçici Kabul Heyeti ile enerji altına alınmıştır. • Trafo Merkezi Geçici Kabul Heyeti ile birlikte 19.11.2020 tarihinde 154 kV Geyve RES TM’de enerji altına alınmış, güç trafosu ve yardımcı servis trafosu sorunsuz bir şekilde enerjilendirilmiştir. 146 2020 RES İşletmeler Raporu
8.2 Türbin Kurulumu • Türbin-1, temel kazı ve inşaat işlerinin tamamlanmasının ardından türbin montajına başlanılmıştır. Türbin firması Nordex tarafından kurulum çalışmalarının tamamlanması ile birlikte devreye alma çalışmalarına devam edilmiştir. 1 NUMARALI TÜRBİNİN KURULUM AŞAMALARI VE TARİHLERİ TARİH Yapılan Çalışmalar 28.08.2020 Kule 1-2-3 montajı yapıldı. 06.09.2020 Kule 4 montajı yapıldı. 06.09.2020 Nacelle montajı yapıldı. 06.09.2020 Drive train montajı yapıldı. 07.09.2020 Hub montajı yapıldı. 10.09.2020 1 ve 2’nolu kanat montajı yapıldı. 11.09.2020 3’nolu kanat montajı yapıldı. Devreye alma tamamlandı. 8.3 Türbinin Devreye Alınması ve Bakanlık Kabulü • Türbinin devreye alınması ve üretim değerleri kontrolleri yapılmasının ardından 11.12.2020 itibari ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından kabul yapılarak devreye alınmıştır. 2020-T1 Üretim Verileri 147 2020 RES İşletmeler Raporu
• 11.12.2020 tarihinde türbin kaplin kısmında, mil üzerinde sürtünme olduğu tespit edildi. T1 clutch değişimi yapılarak arıza giderildi. • 2020 yılı içerisinde T1 testlerine devam edilerek, test üretimi gerçekleştirildi. 25.12.2020 Tarihi itibari ile RBL sensör arızası sebebiyle 3,2 MW limitli olarak üretim gerçekleştirildi. RBL arızalarının giderilmesi için çalışmalara başlanmıştır. İşletmede Yapılan Periyodik Kontroller 1. Kapalı Şalt sahası kontrolleri 2. Dizel jeneratör haftalık kontrolleri 3. Türbin, köşk ve tel çit kontrolleri 4. Su baskını, drenaj ve büz kontrolü 5. Yangın tüpleri, yangın alarm sistemi ve ecza dolabı kontrolü 6. Genel temizlik ve diğer kontroller 148 2020 RES İşletmeler Raporu
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150