รวมเล่มซื่อตรง อปท.ร้อยเอ็ด ปี 58

บทที ผลการศกึ ษาหลังเสร็จสินการดาํ เนินกิจกรรมเสริมสร้างความซือตรงและการวเิ คราะห์ผล ภายหลงั เสร็จสนิ ระยะเวลาดําเนินกิจกรรมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ#นทงั $ แห่งในจงั หวดั ร้อยเอ็ด ได้แก่ องค์การบริหารสว่ นตาํ บลเขวาทงุ่ เทศบาลตําบลปอภาร และเทศบาลตําบลโพนสงู คณะผ้วู ิจยั ได้ทําการ สมั ภาษณ์ผู้บริหาร เจ้าหน้าที#ผ้รู ับผิดชอบโครงการ และประชาชนที#เข้าร่วมโครงการจากองค์กรปกครองส่วน ท้องถิ#นทัง $ แห่งใน 4 ประเด็น ได้แก่ ผ้มู ีสว่ นได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้องในการขับเคล#ือนความซ#ือตรง กลไกการ ขับเคลื#อนความซื#อตรงท#ีดําเนินการ ปัญหาและอุปสรรคในการเสริมสร้ างความซื#อตรง และแนวทางการ ขบั เคลอ#ื นความซอ#ื ตรงตอ่ ไปในพืนที# รายละเอียดดงั ตอ่ ไปนี .' ผลการศึกษาการเสริมสร้างความซือตรงในองค์กรปกครองส่วนท้องถินในพืนทกี รณีศึกษา .'.' องค์การบริหารส่วนตาํ บลเขวาท่งุ ประเดน็ ผ้มู ีส่วนได้สว่ นเสียท#ีเกี#ยวข้องในการขบั เคลือ# นความซ#ือตรง ในพืนท#ีองค์การบริหารสว่ นตําบล เขวาทงุ่ พบว่า ก่อนหน้าที#สถาบนั พระปกเกล้าจะมาดําเนินกิจกรรมเสริมสร้างความซื#อตรง ยงั ไม่มีหน่วยงานใด เข้ามาดําเนินการอย่างเป็ นรูปธรรม หน่วยงานท#ีเกี#ยวข้องโดยตรงอย่างศูนย์คณุ ธรรมท#ีเข้ามาในพืนท#ีก็เลือก ดําเนินกิจกรรมเสริมสร้างความซื#อตรงในพืนท#ีอื#น การเข้ามาดําเนินกิจกรรมของสถาบนั พระปกเกล้าได้ทําให้ ประชาชนในพืนที#มีการแบ่งงานกนั ทําเป็นคณะทาํ งานตามแผนปฏิบตั กิ ารท#ไี ด้วางไว้ $ คณะ ภายหลงั รวมเป็ น คณะใหญ่มาร่วมกนั ทาํ งาน (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพิลา [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) สอดคล้องกันกบั ข้อค้นพบจากคณะทํางานในพืนท#ีองค์การบริหารสว่ นตําบลเขวาท่งุ ท#ีกลา่ วว่ายงั ไม่มี หน่วยงานอ#ืนเข้ามาดําเนินการเสริมสร้างความซื#อตรงในพืนที# มีการดําเนินกิจกรรมที#ส่งเสริมคณุ ธรรมในพืนที# อย่บู ้างแต่ไม่ชัดเจนและไม่เป็ นทางการ เช่น บวชสามเณรภาคฤดรู ้ อนทกุ ปี หรือจดั กิจกรรมในชุมชนทวั# ไป มี การรวมงบประมาณจากหลายภาคส่วน คณะทํางานที#ตังไว้ $ คณะก็ได้มารวมกันเป็ นคณะเดียวในตอนที#มี การพิจารณามอบโลห์และใบประกาศให้กบั คนที#ทาํ ความดี คณะกรรมการจะทําการคดั ตวั บุคคลที#เป็ นตัวอย่าง ดีของชมุ ชนมารับโล่ เป็ นผ้ทู #ีมีผลงาน แบ่งออกเป็ นด้านต่าง ๆ ได้แก่ เยาวชน ท้องถ#ิน ท้องท#ี และสงั คมชุมชน (คงเดช วงศ์วมิ ล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ~ 82 ~

คณะทํางานแต่เดิมมี 4 กลมุ่ ปัจจบุ นั มี $ กลมุ่ ได้แก่ ศีลธรรมและจริยธรรม ความซือ# ตรง ตวั อย่างท#ีดี ของชุมชน (คงเดช วงศ์วิมล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) คนที#จะเข้ามาเป็ นคณะทํางานของ แตล่ ะกลมุ่ เป็ นผ้นู ําท้องถ#ิน ซือ# สตั ย์ มีจิตอาสาในการทํา หรือเป็ นพระสงฆ์ (ถือเป็ นผ้นู ําจิตวญิ ญาณ) (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพลิ า [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นกลไกการขับเคลื#อนความซ#ือตรงท#ีดําเนินการ พบว่า การขับเคล#ือนเป็ นไปในรูปแบบของ คณะทํางาน แต่ละคณะทํางานมีลกั ษณะเป็ นระบบระเบียบมากขึน การมีคณะทํางานเป็ น $ กล่มุ ทําให้เป็ น เหมือนการแข่งขันรณรงค์เก#ียวกับความซ#ือตรงด้วย (ศรายุทธ์ อันทะไชย์ / อุปกรณ์ ดีเสมอ / ภัทร นามพิลา [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) คณะทํางานในพืนท#ีได้รับการแต่งตังจากนายอําเภอ คําสง#ั แต่งตังคณะทํางานของนายอําเภอ ไปสู่ กํานนั ผ้ใู หญ่บ้าน ทําให้ชาวบ้านภมู ิใจ รู้สกึ ได้รับการยอมรับ นํามาอวดกนั ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์เห็นว่านายอําเภอมี ความจริงใจ ทุ่มเท ติดดิน แต่ทว่าในพืนท#ีอื#นนันไม่ทราบ บางพืนที#ช#ืนชอบนายอําเภอ บางพืนที#นายอําเภอ ไม่ให้ความร่วมมือ คนในพืนท#ีแม้จะพยายามก็ไม่อาจสําเร็จ ดงั นัน เจ้าหน้าท#ีรัฐจะต้องเป็ นตวั ขับเคลื#อนด้วย เรียกว่า “ช้างเหยียบนา พระยาเหยียบเมือง” คือเจ้าหน้าท#ีของรัฐหรือผ้ทู #ีอยรู่ ะดบั สงู กว่าให้ความสนใจ ในทาง เดียวกัน หากชาวบ้านในพืนท#ีไม่ร่วมมือ โครงการนันก็ไม่อาจสําเร็จ (ศรายุทธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพิลา [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) คณะทํางานเกิดจากการประชมุ MN หม่บู ้าน กํานัน /นายก และคณะสงฆ์ หารือที#องค์การบริหารสว่ น ตําบลเขวาท่งุ ซง#ึ เป็ นกิจกรรมท#ีสถาบนั พระปกเกล้ามาดําเนินการและให้ชาวบ้านช่วยกนั จดั ทําแผนเสริมสร้าง ความซอ#ื ตรง เกิดเป็ นแนวคิดเสริมสร้ างชมุ ชนแห่งความซ#ือตรงใน $ กิจกรรม กรรมการด้านศีลธรรมมี M@ คน ในปี ?BBO ประชมุ $ ครัง มีการอบรมเยาวชน $ โรงเรียน มีการประชมุ ที#วดั ป่ า ประชุมหม่บู ้านละ MN คน MN หมู่บ้าน สร้ างศนู ย์ปฏิบตั ิเป็ นศูนย์รวมของตําบล ผู้ท#ีทําหน้าท#ีขับเคล#ือนต่อมาหลงั จากมีแผนปฏิบัติการ คือ ประธานของแตล่ ะกลมุ่ และแต่ละกลมุ่ ท#ีมาทาํ แผนในครังนนั ก็ถือเป็ นคณะทํางานไปพร้อมกนั ด้วย นอกจากนีก็ มีการนําคนทีม# ีความค้นุ เคยกนั มาร่วมทํากิจกรรมและเป็นคณะทํางานด้วย การทํางานของกล่มุ ตวั อย่างท#ีดี ประธานเป็ นผ้เู ลือกคนที#มีลกั ษณะเป็ นตวั อย่างที#ดีมาก่อน ดจู ากคนที# มีความประพฤติที#ดี ผ้ทู #ีไม่ด#ืมเหล้า สบู บุหร#ี ฯลฯ จากนันกรรมการจะมาช่วยกันคัดกรองอีกชนั หน#ึง โดยมีการ ติดตามไปสมั ภาษณ์ทา่ นอ#ืนที#เกี#ยวข้องเพื#อตรวจสอบความประพฤตขิ องผู้ที#ได้รับคัดเลอื กอีกชนั หน#ึงด้วย เพื#อ ป้ องกนั การครหา (คงเดช วงศ์วมิ ล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ในมุมมองของผู้ให้สมั ภาษณ์ท#ีเป็ นผู้ประสานงานในพืนท#ีระหว่างสถาบันพระปกเกล้ากับองค์การ บริหารส่วนตําบลเขวาท่งุ และชาวบ้านในพืนท#ีนัน ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ได้มีการลงไปทํางานหลายครัง เพราะเม#ือลง ~ 83 ~

ไปทํางานก็ทําให้เห็นว่าทีมงานตังใจทํา ชาวบ้านก็จะคล้อยตามและเชื#อใจ (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดี เสมอ / ภทั ร นามพลิ า [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นปัญหาและอปุ สรรคในการเสริมสร้างความซื#อตรง พบว่ามีหลายประเด็น ได้แก่ แนวร่วมของ ชาวบ้านเองยงั น้อย ต้องเน้นให้ชุมชนพืนท#ีรวมตวั กันให้ได้เพราะสมาชิกกระจดั กระจายและยงั ต้องการการมี ส่วนร่วมเพราะยงั ขาดผ้นู ําในการช่วยกันขับเคล#ือนโครงการ ส่วนเป้ าหมายของการทํากิจกรรมไม่ชดั เจน คํา นิยามและความหมายของซื#อตรงยังไม่ชัดเจนในความคิดของชาวบ้านทําให้ชาวบ้านยังรู้สกึ ไม่แน่ใจ ทังนี ชาวบ้านเองยงั มีคนอา่ นไม่ออกเขียนไม่ได้อีกมาก ผ้บู ริหารในพืนท#ีอาจยงั ไม่ค่อยเห็นความสําคญั มากนักใน ช่วงแรกแต่ภายหลงั ก็เห็นว่าผ้ปู ระสานงานและสถาบนั พระปกเกล้ามีความตงั ใจท#ีจะผลกั ดนั ให้เกิดประโยชน์ ในพืนที#จริง ๆ ก็เร#ิมเข้าใจและเข้ามาร่วมดําเนินกิจกรรมมากขึน (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพิลา [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) นอกจากนี ความคิดเห็นของคณะทํางานบางสว่ นเห็นว่า การขาด งบประมาณเป็ นปัญหา เพราะคณะทํางานไม่มีค่าตอบแทน ทําให้ไร้แรงจงู ใจ คนมาเข้าร่วมกิจกรรมน้อย ควร จะมีงบประมาณอย่างน้อยในค่าจัดประชุม แต่ไม่ควรมีเยอะจนทําให้การมาช่วยงานส่วนรวมมีเจตนาไม่ บริสทุ ธRิ เพราะเป้ าประสงค์คือทําให้สงั คมในชุมชนดีขนึ (คงเดช วงศ์วิมล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นแนวทางขบั เคลื#อนความซ#อื ตรงต่อไปในพืนที# ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์กลมุ่ คณะทํางานเห็นว่าถือว่าการ เสริมสร้ างความซ#ือตรงท#ีผ่านมาประสบความสาํ เร็จ เพราะมีการมอบรางวลั ทําให้คนมีแรงบนั ดาลใจ กระตุ้น ให้เกดิ การแข่งขนั ทําให้บางคนคดิ ว่าสามารถทําความดีได้ดีกวา่ ทําให้คนแขง่ กันปฏิบตั ิผลงานความดี (คงเดช วงศ์วิมล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) การเสริมสร้างความซื#อตรงท#ีผ่านมาแม้มีความสาํ เร็จเป็ นส่วนใหญ่แตย่ งั คงไม่เพียงพอ เพราะปัจจบุ นั มีความสําเร็จเพียงแค่ค้นหาแกนนํา ยงั ขาดสว่ นของการขยายผล ในอนาคตพืนที#องค์การบริหารสว่ นตําบลเข วาทงุ่ จะขยายแกนนําในลกั ษณะ M ต่อ $ คน ซ#ึงจะทําให้จากเดินแกนนําหรือตวั อย่างด้านความซื#อตรงท#ีมีอยู่ จาก 4N คน จะกลายเป็น M?N คน พฒั นาเป็ นเครือขา่ ยซ#ือตรง (คนดี) ในพืนท#ีองค์การบริหารสว่ นตําบลเขวาท่งุ ควรเน้นเรื#อง ศีล B โดยเฉพาะเรื#องการกินเหล้าและละเว้นอบายมุข เพราะศีล B เป็ นส#ิงท#ีชาวบ้ านให้ ความสําคญั และเป็ นแนวปฏิบตั ิขันพืนฐานของความซ#ือตรง ควรเน้นจากระดับครอบครัวเป็ นรากฐานแล้ว ขยายผลไปในระดับชุมชน จึงเกิดเป็ นโครงการ รวมพลคนศีล B ในเร#ืองนีมีตัวชีวัดที#สําคัญหลายอย่าง ยกตวั อย่างเชน่ การจดั งานบุญปลอดเหล้า เมื#อมีงานมงคลต่างๆ พบว่าไม่มีการกินเหล้าถือว่าสาํ เร็จ (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพิลา / คงเดช วงศ์วมิ ล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) การเสริมสร้ างความซ#ือตรงท#ีผ่านมาทําให้เกิดพฤติกรรมท#ีดีขึนได้จริงถือเป็ นตวั ชีวดั ความซ#ือตรงได้ดี ยกตัวอย่าง เด็กท#ีเก็บส#ิงของได้แล้วนําไปคืน หรือชาวบ้านคนหน#ึงเก็บเงินได้เป็ นจํานวนมาก ซ#ึงถุงใส่เงินนัน ~ 84 ~

เป็ นเพียงถุงพลาสติกใส่เงินไว้ ถ้าตนเก็บไว้ไม่มีใครเห็นและไม่มีใครรู้ เพราะถุงที#ใส่เงินนันไม่สามารถระบุ เจ้าของได้เลย แต่ชาวบ้านคนนันก็เลือกที#จะนําเงินไปประกาศหาเจ้าของถึงแม้ว่าตนจะยากจนและมีความ จําเป็ นต้องใช้เงินเช่นกัน เนื#องจากสํานึกได้ว่าท#ีผ่านมาในพืนที#ได้มีการรณรงค์ให้คนเกิดความซ#ือตรงกนั เป็ น อยา่ งมากทงั การทํากจิ กรรมในวดั และการออกเสยี งตามสาย หากตนกระทําการใดท#ีขดั กับความซอื# ตรงท#ีคนอ#ืน กําลงั ทําอย่กู ็ดจู ะขดั แย้งกนั ตนน่าจะเป็ นคนดีได้เช่นเดียวกับคนอ#ืนแม้จะยากจน กรณีนีถือว่าการทํากิจกรรม ในพืนที#เป็ นการช่วยยกระดบั จิตใจคน สร้างเสริมความแข็งแกร่งในชมุ ชน นอกจากนี ตวั ชีวดั อ#ืนที#คณะทํางาน เห็นว่าสําคญั คือ โลร่ างวัลและเกียรติบตั ร ท#ีให้กับบุคคลท#ีเป็ นตวั อย่างจํานวน 4N คน (คงเดช วงศ์วิมล และ คณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) จากผลการสมั ภาษณ์คณะทํางาน ให้เหตุผลประกอบดงั กล่าวท#ีตนเห็นว่าควรดําเนินกิจกรรมเหลา่ นี ต่อไปในพืนท#ีแม้สถาบันพระปกเกล้าไม่มีงบประมาณสนับสนุนแล้ว แต่ทางพืนท#ีจะหางบประมาณจาก เครือข่ายอื#นมาทํากิจกรรม มีการปรับรูปแบบการทํางาน เช่น ควรจะมีคณะทํางานหลกั ที#มาประเมินทัง $ โครงการอีกทีเป็ นโครงสร้ างหลกั และรวบรวมงานทกุ อย่างในกลมุ่ ย่อย ทงั นี ที#ผ่านมามีคณะทํางานได้รับการ แตง่ ตงั อย่างเป็ นทางการโดยนายอําเภอ BN รายช#ือ และชดุ อนกุ รรมการ แตก่ ็ควรจะมีคณะทํางานหลากหลาย ขึน ละเอียดมากขึน เช่น กลุ่มออมทรัพย์ ชมรมผู้ปกครอง องค์กรปกครองส่วนท้องถิ#น ชมรมอาสาสมัคร สาธารณสขุ และ กศน. กลมุ่ เหล่านีก็อาจมีงบประมาณหรือการสนับสนนุ บางส่วนให้กบั พืนท#ีได้ (คงเดช วงศ์ วมิ ล และคณะ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) การขบั เคลอื# นตอ่ ไป อยา่ งน้อยก็ควรมีระยะเวลา B ปี จึงจะสามารถเปล#ียนพฤติกรรมชาวบ้านได้อย่าง แน่นอน ปัจจุบันมีผลสําเร็จท#ีจบั ต้องได้ คือ ความซ#ือตรงด้านเวลาลดการมาสายนันสําเร็จแล้ว เม#ือมีการนัด หมายประชมุ ทกุ คนจะพยายามมาตรงเวลา นอกจากนี จะมีการขยายโครงการไปส่พู ืนที#ใหม่ ๆ โดยนําพืนที#ที# เคยดําเนินกิจกรรมเสริมสร้างความซ#ือตรงเป็ นต้นแบบ บุคลากรที#ถกู อบรมและเป็ นคณะทํางานมาก่อนก็จะมี ความพร้อมมากขนึ (ศรายทุ ธ์ อนั ทะไชย์ / อปุ กรณ์ ดีเสมอ / ภทั ร นามพิลา [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) .'.0 เทศบาลตาํ บลปอภาร ประเด็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียท#ีเก#ียวข้อง ในพืนที#เทศบาลตําบลปอภาร พบว่า เก#ียวกับการเสริมสร้าง ความซ#ือตรงนันยังไม่พบว่ามี ทางเทศบาลก็ไม่ได้มีโครงการเสริมสร้ างความซื#อตรงโดยตรง แต่มีการอบรม กฎหมาย เทศบญั ญตั ิ ปฏิบตั ิธรรม (สรุ ีพร ขวญั ทองห้าง และคณะ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ขณะท#ี ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์จากกล่มุ ประชาชน กล่าวว่า โดยปกติมีหน่วยงานอ#ืนมาอบรม เรื#องความซ#ือสตั ย์และยาเสพติด เช่น หน่วยงานพัฒนาชมุ ชน ธนาคารเพ#ือการเกษตรและสหกรณ์ ของมหาวิทยาลัยเกษตร หน่วยงานของ ~ 85 ~

กระทรวงพัฒนาสงั คมและความมน#ั คงของมนษุ ย์ การขับเคลื#อนโครงการมีความหลากหลายไปตามประเภท ของโครงการ เช่น โครงการหมู่บ้านศีล B ให้ผ้สู งู อายแุ ละนักเรียน ร่วมประกอบพิธีกรรมทางศาสนาพุทธ เป็ น โครงการท#ีอย่ใู นความดแู ล ของฝ่ ายปกครอง ของทางพัฒนาอําเภอ ทํามาอย่างต่อเน#ืองนับแต่ ปี พ.ศ.?BBO แต่เดิมมีโรงเรียนดําเนินงานมาก่อน โดยเน้นให้ครูในโรงเรียนไปอบรมมาแล้วกลบั มาสอนให้เด็กปฏิบตั ิธรรม (ฉลอง นครไพร / สมจติ มลชอ่มุ / วเิ ชียร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ผู้ท#ีคิดริเร#ิมโครงการเก#ียวกับความซื#อตรง ในวันที#สถาบันพระปกเกล้ามาทําแผนเสริมสร้ างความ ซ#ือตรงนนั มีคนบางกลมุ่ ในชมุ ชน เช่น ผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ กรรมการหม่บู ้าน ท#ีปรึกษาของชาวบ้าน ฯลฯ ระดมคนมา พูดคุย หาแนวทางช่วยกัน มีการตังคณะทํางานเป็ นผู้สูงอายุกับผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้อํานวยการโรงเรียน ผ้อู ํานวยการโรงพยาบาล กํานัน ผ้ใู หญ่บ้าน เจ้าอาวาส ข้าราชการเกษียณอายใุ นพืนท#ี มาพดู คุยและเป็ นผ้นู ํา กิจกรรม สําหรับคณุ สมบตั ิของคณะทํางาน จะต้องเป็ นผ้เู สียสละ เพราะไม่มีค่าจ้าง และเป็ นผ้มู ีความซือ# สตั ย์ นอกจากนี ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์เห็นว่าควรจะมีหน่วยงานอื#น ๆ เข้ามา ร่วมกันพฒั นาความซื#อตรงโดยทกุ หน่วยงาน สว่ นมากจะเป็ นการเข้ามาสนับสนนุ เร#ืองงบประมาณ เช่น ชมุ ชนขอให้ทางเทศบาลสนบั สนนุ (ฉลอง นครไพร / สมจิต มลชอ่มุ / วิเชยี ร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นกลไกการขับเคลื#อนความซ#ือตรงท#ีดําเนินการ พบว่า ผู้ให้สมั ภาษณ์ท#ีเป็ นผู้บริหารเทศบาล ตําบลไม่ได้รับทราบความเคล#ือนไหวมากนัก เน#ืองจากได้มอบหมายให้เป็ นหน้าท#ีของเจ้าหน้าที#ท#ีได้รับ มอบหมาย โดยผู้ให้สมั ภาษณ์กล่าวว่า ทางเทศบาลตําบลปอภารได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสถาบัน พระปกเกล้า และนํามาดําเนินโครงงาน $ กิจกรรม โครงการที# M เป็ นการคดั เลือกบุคคลต้นแบบเม#ือวนั ที# ?? กรกฎาคมท#ีผ่านมา กล่มุ เป้ าหมายเป็ นผ้สู งู อายุ BN คน กิจกรรมที# ? เป็ นการพาผู้สงู อายุปฏิบัติธรรม พา ผ้สู งู อายเุ ข้าวดั ในวนั เข้าพรรษา นําผู้สงู อายมุ าเวียนเทียนทําบุญ พาผู้สงู อายใุ สช่ ดุ ขาวมาทําบุญ เวียนเทียน และกิจกรรมที# $ เป็ นการทํากติกาชมุ ชน ที#ขณะนียงั ไม่ได้มีการปฏิบตั ิ ก่อนหน้านีมีการทําบรรพชาสามเณรจงึ มีงบประมาณเป็ นเทศบัญญัติ ทางเทศบาลตําบลยังมีโครงการที#คิดว่าจะให้ เยาวชนเข้ามามีส่วนเกี#ยวข้อง ริเริ#มโดยเทศบาลเองไม่ใช่ชมุ ชนเอง แตท่ งั นีโครงการดงั กล่าวยงั ไม่ได้จดั ทํา เป็ นโครงการท#ีนํานกั เรียนโรงเรียน ชนั ประถมและมธั ยมต้น มาทํากิจกรรมร่วมกนั (ใหม่ เวียงวเิ ศษ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ในสว่ นทเี# ป็ นผ้บู ริหารของเทศบาลตาํ บลปอภาร กลา่ วว่า ไม่มนั# ใจว่ามีคณะทํางานอยา่ ง เป็ นทางการหรือไม่ ขณะท#ีกลุ่มผู้ให้สัมภาษณ์ซึ#งเป็ นเจ้าหน้าท#ีของเทศบาล กล่าวว่ามีคณะทํางานซึ#ง ประกอบด้วยตนเองและคนอ#ืน ๆ ซง#ึ เป็ นเจ้าหน้าที#เทศบาล ประกอบไปด้วย MB คน ดแู ลทงั $ กิจกรรม ไม่ได้ แบ่งหน้าท#ีชัดเจน คณะทํางานนันมีการไปอบรมหลกั สตู รพลเมืองของสถาบันพระปกเกล้า นอกจากนีก็ไม่มี หน่วยงานใดเข้ามาท#เี กี#ยวข้อง (สรุ ีพร ขวญั ทองห้าง และคณะ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ~ 86 ~

ในส่วนของวิธีดําเนินงานท#ีผ่านมา ชาวบ้านมีส่วนร่วม ทําการปรึกษาหารือออกแบบปรึกษาหารือ ประชาคม จดั โดย ผ้ใู หญ่บ้าน กํานนั เทศบาล โรงเรียน โรงพยาบาล หรือว่า หลาย ๆ ภาคสว่ น อํานวยการโดย เทศบาลร่วมกับฝ่ ายปกครอง สําหรับประชาชนในเขตเทศบาลตําบลปอภาร ก่อนจะทําอะไรก็ต้องประชุม ปรึกษาหารือ ประชุมกันแทบทกุ เดือนเพื#อออกแบบ และพัฒนากิจกรรม ทําเนือหาและประชาสมั พันธ์ โดย ปกติ วนั ที# M – MN ของทกุ ปี จะต้องทํากจิ กรรมทางศาสนา งานบุญ ทกุ ปี มีงานบญุ คณุ ลาน เอาข้าวปลาอาหาร มารวมกัน เม#ือเสร็จกิจกรรมก็จะนําข้าวท#ีมาทําบุญมาปลอ่ ยก้ขู ้าวราคาถกู ถ้ากู้ B ถงั คืน @ กู้ @ คืน M? (ฉลอง นครไพร / สมจิต มลชอมุ่ / วเิ ชียร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ส่วนกิจกรรมท#ีทางเทศบาลนํางบประมาณท#ีได้รับการอดุ หนนุ จากสถาบนั พระปกเกล้ามาจดั เป็ นการ ทาํ งานฝี มือ สานตะกร้า ทําขนม สานรองเท้า กลมุ่ คนเดิมเหล่านีก็จะมาเข้าร่วมกิจกรรมเก#ียวกบั ความซ#ือตรง ตรงในชว่ งเย็นโดยมีการเข้าวดั และสวดมนต์ ท#ีถือวา่ เป็นกิจกรรมท#ีเสริมตอ่ ความซื#อตรงเพราะเป็ นการพยายาม ผกู การมีส่วนร่วมของคนในพืนท#ีด้วยรูปแบบกิจกรรมที#ทุกคนให้ความสนใจมาก่อน ใน 4 หมู่บ้าน มีผู้สมัคร MNM คน อ้างอิงจากการสมัครลงทะเบียน มีการเกณฑ์นักเรียน มีการสนั ทนาการ ทําให้ผ้สู งู อายุสนกุ สนานร่า เริง และสงบในเวลาเดียวกนั ร้องรําทําเพลงและฟังธรรม เป็ นการอบรมขดั เกลานิสยั เด็ก ในสว่ นของศีลธรรม จริยธรรมเบืองต้น เป็ นการขดั เกลาเร#ิมจากหน่วยครอบครัว เป็ นต้นแบบในการสร้างผ้นู ํา วิธีดําเนินงานของคน ในชมุ ชนเม#ือจะระดมความคดิ เห็น นับจากท#ีได้เข้าร่วมกิจกรรมทําแผนเสริมสร้างความซื#อตรง ก็ใช้วิธีการแจก กระดาษเขียนออกเสียง เขียนความเห็นแปะที#กระดาน หรือบางคน ก็ยกมือ (ฉลอง นครไพร / สมจิต มลชอ่มุ / วิเชียร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นปัญหาและอปุ สรรคในการเสริมสร้างความซ#ือตรง พบว่า การเสริมสร้างความซอ#ื ตรงในชมุ ชน มีปัญหาเรื#องของเจ้าหน้าท#ีเทศบาลผู้รับผิดชอบติดภารกิจไม่สามารถขับเคล#ือนกิจกรรมได้อย่างเต็มท#ี ใน บางครังยังขาดการมีส่วนร่วมจากชุมชน ปั ญหาด้านเจ้าหน้ าที#ที#ได้รับมอบหมายนันเน#ืองจากไม่ได้เข้า สํานักงานเพราะไม่ว่าง มีโครงการอ#ืนท#ีต้องทํา ต้องไปดําเนินการเรื#องการสอบวินัยและมีปัญหาสว่ นตวั (ใหม่ เวียงวเิ ศษ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ในส่วนของการมีส่วนร่วมนัน การขับเคลื#อนเพื#อเสริมสร้ างความซื#อตรงที#ผ่านมาถือว่ายังไม่ตรง กลมุ่ เป้ าหมายเพราะคนเข้าร่วมยงั น้อย คนสว่ นใหญ่ไม่เข้าใจและจบั ต้องไม่ได้ ทําให้เกิดอาการเบ#ือหน่าย จึง ต้องมีความพยายาม บางส่วนอาจเพราะประชาสัมพันธ์น้ อย จํากัดเฉพาะกลุ่มผู้เข้ าร่วมกิจกรรม เช่น ผู้ใหญ่บ้าน เจ้าหน้าท#ีรัฐ แต่ไม่ได้ลงไปท#ีชาวบ้าน และผู้มาเข้าร่วมไม่มีเวลาทํามาหากินหากมาเข้าร่วม กิจกรรมมีเยอะ และไม่ได้อะไรที#เป็ นรูปธรรม เพราะโครงการเป็ นไปในเชิงทฤษฎี (สุรีพร ขวัญทองห้าง และ คณะ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) สอดคล้องกบั มมุ มองของผ้ใู ห้สมั ภาษณ์จากภาคประชาชนท#ีกลา่ ววา่ อปุ สรรค คือ ความพร้อมของคนในชมุ ชน เช่น หากเป็นเวลาเป็ นฤดทู ํางาน ทําให้คนไม่ว่าง เพราะคนทํางาน จึง ~ 87 ~

ไม่สะดวกมา สมาชิกมาไม่ครบ ก็มีการแก้ปัญหาโดยประชาสมั พนั ธ์เชิญชวน พยายามหาคนมาร่วม (ฉลอง นครไพร / สมจติ มลชอมุ่ / วิเชียร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นแนวทางขบั เคล#อื นความซอื# ตรงต่อไปในพืนท#ี พบวา่ ผ้บู ริหารเทศบาลเห็นความสาํ คญั ของการ เสริมสร้างความซ#ือตรงและเห็นว่าควรมีการขยายผลโครงการให้มากขึน โดยกล่าวว่าในปัจจุบันมีโครงการ ประชารัฐ และมีโครงการมากมาย แต่ก็อยากให้เน้นหลกั สตู ร เน้นสร้างผ้นู ําชุมชน อยากให้นําโครงการซ#ือตรง มาขยาย ต่อยอดในหลกั สตู รความเป็ นผ้นู ํา เกณฑ์ชีวดั คือ การมีผ้นู ําท#ีดี ผ้นู ําชมุ ชนที#ดี มีการสร้างศนู ย์เรียนรู้ สร้างการมีส่วนร่วมในพืนที# รางวลั กํานนั ผ้ใู หญ่บ้านแหนบทองคํา นอกจากนี นบั เป็ นโอกาสดีของเทศบาล ตําบลปอภาร อย่างน้อยก็ทําให้เจ้าหน้าท#ีมีความซ#ือตรง สามารถนําเอาหลกั ซื#อตรงมาต่อยอด สร้ างความ ซ#ือตรงในจิตใจ ชาวบ้านเองก็มีความซ#ือตรงมากขึนเพราะเดิมมี การอบรมพลเมืองอยู่ การอบรมความซ#ือตรง ต้องได้ผลแน่นอน เป็ นการยกระดบั (ใหม่ เวียงวเิ ศษ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ในสว่ นของเจ้าหน้าท#ีเทศบาลผ้ขู บั เคล#ือนโครงการ กล่าววา่ ตวั ชีวดั สาํ คญั ที#พิสจู น์ได้วา่ พืนที#ตําบลปอ ภารมีความซื#อตรง คือ หมู่บ้านไม่มีปัญหาความขดั แย้ง ไม่มีอาชญากรรม ภาพรวมของชมุ ชนมีพืนฐานดีอยู่ แล้ว ทังนีแต่ก็ควรขับเคล#ือนโครงการซอื# ตรงเพื#อพฒั นาความสงบสขุ ให้มากขึนและดําเนินต่อไป คณะทํางาน เสริมสร้ างความซ#ือตรงซึ#งเป็ นเจ้าหน้าที#ของเทศบาลนัน ได้ให้คะแนนโครงการซื#อตรงท#ีได้รับงบประมาณ สนบั สนนุ อย่ทู ี#ร้อยละ 65 – 70 เพราะยงั ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน ผ้คู นมาเข้าร่วมน้อยและมาเข้าร่วม ไม่เตม็ เวลา และกิจกรรมท#ีวางแผนไว้ทงั หมด 3 กิจกรรมแตด่ ําเนินกิจกรรมไป 2 กิจรรม (สรุ ีพร ขวญั ทองห้าง และคณะ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ท#ีเป็ นประชาชนในพืนที# กลา่ วถึงตัวชีวัดความสําเร็จในการเสริมสร้ างความซ#ือตรงของ พืนท#ี ว่าพิจารณาได้จากการสงั เกตว่าสมาชิกสนใจมากน้อยเพียงใด ชีวดั จากผู้เข้าร่วมว่ามามากเพียงใด มี จํานวนเท่าใด และมีความเห็นวา่ พืนที#กิจกรรมสามารถเป็ นไปได้อยา่ งลลุ ว่ ง ด้วยการเตรียมงานแค่อาทิตย์เดียว ทกุ คนมีความตังใจจริงที#จะเข้าร่วมและให้ความร่วมมือ ผู้ว่าและนายอําเภอ ไพรัช หอมกล#ิน เองก็ให้ความ สนบั สนนุ มาร่วมงาน (ฉลอง นครไพร / สมจิต มลชอมุ่ / วิเชียร แก้วไพรวนั [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) ในอนาคต อาจมีการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเก#ียวกับความซื#อตรงก่อน อธิบายเกี#ยวกบั ความ ซอ#ื ตรง เนื#องจากเดมิ ชาวบ้านไม่เข้าใจว่าความซ#อื ตรงคืออะไร และไมเ่ หน็ ภาพ จงึ ทําให้มีปัญหา ควรจะมีข้อมลู เป็ นภาพ หรือกิจกรรมสอดแทรกระหว่างฝึ กสอนอบรมความเข้าใจ รวมทังควรมีกิจกรรมรื#นเริงสอดแทรก เพราะกิจกรรมเดมิ นนั ทําให้ผ้คู นไมส่ นใจและเบ#ือ ควรจะแยกกลมุ่ เป้ าหมายและแยกสอน เพื#อให้สอนเป็ นระดบั ต่าง ๆ ทงั นีทกุ กลมุ่ ก็ควรจะนําตวั แทนของหม่บู ้านนนั มาเป็ นแต่ละชดุ ๆ แยก กลมุ่ ผ้นู ํา ผ้สู งู อายุ เยาวชน แต่ ทํากิจกรรมรวมกนั ภายหลงั จากอบรมหรือให้ความรู้นนั แยกกนั นอกจากนี ควรพยายามมีรางวลั มอบให้ในการ ~ 88 ~

เสนอโครงการ ทําให้มีแรงจูงใจในการเสนอ เกิดการแข่งขนั ควรจะมีหน่วยงานเข้ามาเพิ#มเพราะท#ีผ่านมามี เพียงโรงเรียน กบั โรงพยาบาลเข้าร่วม (สรุ ีพร ขวญั ทองห้าง และคณะ [สมั ภาษณ์], ?B กรกฎาคม ?BBC) .'.2 เทศบาลตาํ บลโพนสูง ประเด็นผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้องในการขบั เคลื#อนความซื#อตรง พบว่า นายกเทศมนตรีและ ปลดั เทศบาล สว่ นใหญ่จะไปดแู ลโครงการอนื# ท#ีผ่านมากิจกรรมท#ีเข้าข่ายเกี#ยวข้องกับความซ#ือตรงสว่ นใหญ่จะ ร่วมมือกบั ทางวดั เป็ นการอบรมธรรมะ โดยมีกลมุ่ เป้ าหมายคือ เด็กและผ้สู งู อายุ โดยงบประมาณที#เทศบาล ดําเนินการก็มีอยู่ในหมวดของธรรมาภิบาล บริหารโปร่งใส จึงมีการตงั งบประมาณท#ีไว้ คัดมาจาก ผ้นู ําชมุ ชน ทําการหาอาสาสมัครมาร่วมจัดงาน สําหรับโครงการเกี#ยวกับความซื#อตรงในครังนี มีจากการตงั คณะทํางาน โครงการซื#อตรงโดยมีประกาศแต่งตังจากเทศบาล โดยประกอบด้วยคณะทํางานจากเทศบาล และหัวหน้า ชมุ ชนต่าง ๆ (สฤษดิR พลหนองหลวง และวชิ ยั บรุ ิกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) เช่นเดียวกันกับผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ในกลุ่มประชาชน กล่าวว่า นอกจากสถาบันพระปกเกล้าแล้วยังไม่มี หน่วยงานอ#ืนเข้ามาสนับสนุนเกี#ยวกับการเสริมสร้ างความซื#อตรง หากเป็ นรูปธรรมคงมีเพียงแต่สถาบัน พระปกเกล้าเท่านัน นอกนัน ก็จะเป็ นเทศบาลที#คอยประสานงานไปตามหมู่บ้าน แต่ทว่ามีเพียงสถาบัน พระปกเกล้าท#ีมีโครงการทําให้คนดีขึน มาช่วยให้พฤติกรรมของคนเปล#ียนไป มีการตงั คณะทํางานท#ีก่อตงั ผ่าน เครือข่ายความซ#ือตรงและผ้นู ําชมุ ชน โดยมีเกณฑ์การคดั เลือกคณะทํางานคือเป็ นผ้ทู #ีสามารถทํางานได้ ตรง เวลา ตงั ใจทํางาน ซอื# สตั ย์ ส่งงานตรงเวลาตามมอบหมาย ประกอบไปด้วย สมาชิกสภาเทศบาล ผ้ใู หญ่บ้าน ผ้นู ําชมุ ชน (เรณู โลโห และสพุ ตั รา แทน่ ประยทุ ธ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) สอดคล้องกนั กบั ข้อมลู ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ในกลมุ่ เจ้าหน้าท#ีเทศบาล พบวา่ หน่วยงานอน#ื ที#เข้ามาสนบั สนนุ โครงการเก#ียวกบั ความซอ#ื ตรงนันไม่มี มีเพียงสถาบนั พระปกเกล้า สว่ นโครงการของทางเทศบาลมีการรณรงค์ ความซ#ือตรงแต่ก็ไม่ได้ดําเนินการเร#ืองนีโดยตรง ในโครงการงานวนั เด็กนันก็มีการจดั กิจกรรมฐานท#ีมีเนือหา ส่งเสริมความมีศีลธรรม คุณธรรม ให้ความรู้เด็ก ๆ (ยุทธการ เข็มทอง และโชคชยั คําบุดดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ในเทศบาลเองชาวบ้านมีการเสนอเวลามีโครงการท#ีเป็ นโครงสร้ างพืนฐาน จะมีการนํา ชาวบ้านมาร่วมเป็ นกรรมการตรวจสอบ มีการนําประชาชนมาเป็ นสว่ นร่วม มีคณะทํางานที#ตรวจสอบการจดั ซือ จดั จ้าง ที#ทําให้การดําเนินงานในพืนท#ีสอดคล้องกบั ความซ#ือตรง (สฤษดิR พลหนองหลวง และวิชยั บุริกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) โครงการเกี#ยวกับการตรวจสอบโดยภาคประชาชนท#ีทางเทศบาลมีการดําเนินการอยู่ก่อนแล้วนัน มี ระเบียบการตรวจสอบอยา่ งเป็ นทางการ เป็ นคําสงั# แตไ่ ม่คงประสทิ ธิภาพ หลายครังที#ไม่มีการตรวจสอบในบาง ~ 89 ~

ปี เพราะระเบียบบางปี กําหนดว่ามีหรือไม่มีก็ได้ โครงการนีมีประชาชนเข้าร่วมในการจดั ซือจดั จ้าง มีประชาชน เข้ามาตรวจสอบและชว่ ยกนั สอดส่อง ทงั นีมีฝ่ ายสงฆ์เป็ นผู้สนับสนนุ พระครูโพธิ วีรคณุ เจ้าคณะอําเภอ และ ส่วนมากเม#ือเทศบาลจดั งานใหญ่ๆ จะอาศยั พืนที#วัดในการจดั งาน เพราะวัดมีพืนท#ีและมีกลมุ่ สมาชิกที#สนใจ อยแู่ ล้ว (ยทุ ธการ เขม็ ทอง และโชคชยั คําบดุ ดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นกลไกขับเคลื#อนความซ#ือตรงที#ดําเนินการ พบวา่ โครงการที#ได้รับงบประมาณสนับสนนุ จาก สถาบนั พระปกเกล้าโดยมีการตังคณะทํางาน มีการพัฒนาและอบรมคณะทํางานโดยการเรียกประชุมชีแจง คณะทํางานประกอบด้วย เจ้าหน้าท#ีส่วนราชการ และภาคประชาชน มีเกือบทกุ ภาคส่วน เพื#อให้ได้รับมมุ มอง หลาย ๆ ภาคสว่ น ยกตัวอย่างการทํางานของกระบวนการคัดเลือกบคุ คลต้นแบบใน C หมู่บ้าน หม่บู ้านละ M คน โดยให้แต่ละหมู่บ้านตังคณะกรรมการ แล้วหารือคัดเลือกกันแล้วคัดเลือกบุคคลต้นแบบ คณะทํางาน เหล่านียงั มีการขยายผลต่อโดยมีการจดั กิจกรรมสองครัง เช่น กล่มุ ของเยาวชนก็มีการชกั ชวนสมาชิกที#เป็ น นกั เรียนให้มาเข้าร่วมมากขึน แต่ก็ยังมีนกั เรียนมาเข้าร่วมน้อย (สฤษดิR พลหนองหลวง และวิชัย บุริกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) คณะทํางานเสริมสร้างความซื#อตรงในพืนท#ีเทศบาลตําบลโพนสงู นีมี มีการนําคณะทํางานมาอบรม ก่อนออกไปถ่ายทอดต่อผ้อู ื#น มีการอบรมให้คําแนะนํา ปรึกษาหารือแนวทางในการรณรงค์ความซ#ือตรง ให้ เป็ นไปในทิศทางเดียวกนั วิธีการเผยแพร่ข่าวสารในชมุ ชนเป็ นลกั ษณะแจ้งประชาสมั พนั ธ์ในชมุ ชน เพ#ือให้มีคน เข้าร่วม หรือค้นหาผ้มู ีใจอาสาเข้าร่วมกิจกรรม แต่ยงั ไม่มีการขยายเครือข่ายไปยงั กล่มุ อ#ืน (ยทุ ธการ เข็มทอง และโชคชยั คําบุดดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) แม้จะไม่มีงบประมาณในด้านการเสริมสร้ างความซื#อตรง แต่ทางเทศบาลจะมีงบประมาณให้อบรม คณุ ธรรม อบรมหา่ งไกลยาเสพติดมาใช้ในการจ้างวิทยากรบรรยาย งบประมาณที#เทศบาลให้นนั ถือว่าเพียงพอ เป็ นการดึงงบมาจากงบการจดั ซือจ้าง หรืองบ สปสช. ก็ทําให้เพียงพอ (ยทุ ธการ เขม็ ทอง และโชคชยั คําบุดดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) การเสริมสร้ างความซ#ือตรงในพืนท#ีมีลักษณะผสมผสานกับงบประมาณโครงการอ#ืน เทศบาลมี โครงการเก#ียวกับซ#ือตรงเป็ นโครงการประชาคม เม#ือไปประชาคมตามหมู่บ้านก็ทําการสอดแทรกในส่วนของ ความซอื# ตรงไปด้วย สว่ นชาวบ้านเองเม#ือขบั เคล#ือนความซื#อตรงก็ชกั ชวนผ่านการติดต่อ ศาลาประชาคม เมื#อมี คนผ่านมาถามก็ทําการชักชวนให้มาร่วมกันทํา ร่วมถึงชกั ชวนกนั เองภายในหม่บู ้านผ้ทู ี#เข้าร่วม สร้างความไว้ เนือเชือใจ การชกั ชวน ก็เป็ นการแนะนําต่อ ๆ กันไปที#ช่วยขยายผลได้ (เรณู โลโห และสพุ ตั รา แท่นประยทุ ธ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นปัญหาอุปสรรคในการเสริมสร้างความซ#ือตรง พบว่า โครงการที#ได้กระทําลงไปยังไม่เพียง พอทจี# ะทําให้เกดิ ความซอื# ตรง ยงั แคบเกินไปเพราะกิจกรรมยงั มีน้อยและมีผ้เู ข้าร่วมไม่มาก ผ้เู ข้าร่วมยงั ขาดจติ ~ 90 ~

อาสาท#ีจะเผยแพร่โครงการต่อไป ไม่ได้นําไปขยายผลหรือต่อยอดชกั ชวนต่อ โครงการจึงเกิดผลแค่คนท#ีมาร่วม กลมุ่ เทา่ นนั (สฤษดิR พลหนองหลวง และวชิ ยั บรุ ิกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) สอดคล้องกันกับความคิดเห็นของผู้ให้สมั ภาษณ์ในกลุ่มเจ้าหน้ าท#ีเทศบาล กล่าวว่า การดําเนิน กิจกรรมเสริมสร้ างความซื#อตรงท#ีผ่านมายังไม่เพียงพอเพราะขาดความครอบคลมุ เนื#องจากแต่ละพืนท#ีใน ตําบลมีความแตกตา่ งกนั ทาํ ให้ความร่วมมือของประชาชนในพืนท#ีต่างกนั รวมถงึ ความเข้าใจต่างกัน ทําให้คน ไม่ค่อยสนใจ เพราะบางคนคิดว่าต้องทํามาหากินไม่มีเวลาจึงไม่ให้ความร่วมมือ หากไม่ใช่ผู้ท#ีเป็ นเจ้าหน้าท#ี ท้องถิ#นไปดาํ เนินการก็จะไม่คอ่ ยมีสว่ นร่วม จึงควรให้ประชาชนหรือชาวบ้านมีความรู้ความเข้าใจ โดยแยกย่อย ความซื#อตรงให้ชัดเจนเป็ นด้านต่าง ๆ เช่น การซื#อตรงในชุมชน หรือซ#ือตรงในครัวเรือน อย่างไรก็ตาม ด้วย บริบทของพืนท#ีมีความห่างไกลกันก็ยงั คิดว่าการดําเนินการเพียงเท่านีก็ถือว่าเป็ นไปได้ด้วยดีพอสมควร แต่ใน พืนท#ีก็ยังไม่ได้มีการประชุมหารือแก้ปัญหากัน (ยุทธการ เข็มทอง และโชคชยั คําบุดดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) สว่ นความคดิ เหน็ ของกล่มุ ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ที#เป็ นประชาชนนนั เหน็ วา่ โครงการซอื# ตรงทงั สามกิจกรรมนนั ไม่เพียงพอแม้จะเป็ นไปได้ด้วยดี ควรจะมีการขยายผลมากไปกว่านีให้ครอบคลุมหลาย ๆ ด้าน แม้ไม่มี งบประมาณก็ตาม อาจใช้โอกาสในการมีงานบวชก็ทําการไปชักชวนผู้คนเข้ามาร่วมเป็ นเครือข่ายและ เสริมสร้ างความซื#อตรงให้มากขึน อปุ สรรคหน#งึ ที#คนไม่ค่อยเข้าร่วมกิจกรรมอาจเป็ นเพราะความแตกต่างทาง ความคดิ คนไม่ยอมไปร่วมเพราะคิดว่ารู้อย่แู ล้วว่าความซ#ือสตั ย์ซ#ือตรงเป็ นอย่างไร บางครังไม่สามารถชกั นํา ผ้สู งู อายไุ ด้ ทงั ที#สภาพแวดล้อมในหม่บู ้านไม่ได้เป็ นเช่นนัน เช่น พ่อสอนลกู ให้เลิกสบู บุหรี#แตต่ วั เองสบู เองก็ถือ ว่าไม่ซื#อตรง เพราะไม่ได้เป็ นตัวอย่างท#ีดี และแสดงให้เห็นว่าชาวบ้านไม่ได้เข้าใจหลกั ของความซ#ือตรงจริง ๆ และปัญหาอีกประการหนงึ# คอื ขาดงบประมาณในการดําเนินการ ที#ผา่ นมาเม#ือพบวา่ มีปัญหาในพืนที#ก็มีการเข้า มาพดู คยุ กนั แตเ่ ป็นการปรึกษากนั แคใ่ นกลมุ่ ในชว่ งเยน็ ๆ หรือชว่ งเช้ากินกาแฟคยุ กนั แต่ทางแก้ไขจะพยายาม ใช้วธิ ีการท#ีละมนุ ละมอ่ มในการแก้ไข (เรณู โลโห และสพุ ตั รา แทน่ ประยทุ ธ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ประเด็นแนวทางขบั เคลอื# นความซ#อื ตรงต่อไปในพืนที# พบวา่ กิจกรรมที#ผ่านมาค่อนข้างขาดการมีส่วน ร่วมจงึ ควรเพ#ิมแรงจงู ใจด้วยการจดั สรรงบประมาณ มีการแบ่งกลมุ่ ขยายผลด้วยการสร้างเครือขา่ ย ขยายความ เป็ นคนซ#ือตรง โดยการคดั เลือกจากคนในชมุ ชนเอง ในครังนี 9 หม่บู ้านได้แบบอยา่ งท#ีดีมา MN คน ซงึ# ควรจะมี งบประมาณในการทําใบประกาศนียบตั รเพ#ือสร้างแรงจงู ใจให้ชาวบ้านมาร่วมกิจกรรม (ยทุ ธการ เข็มทอง และ โชคชยั คาํ บุดดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) เนือหาในการเสริมสร้างความซ#ือตรงต่อไปในอนาคตของพืนท#ีเทศบาลตําบลโพนสงู ผู้ให้สมั ภาษณ์ใน สว่ นทีเ# ป็ นผ้บู ริหารเทศบาลเหน็ ว่าชมุ ชนควรเน้นการสร้างความซ#ือตรง คือ การรักษากฎหมาย เพราะว่าทุกคน ควรจะเข้าถึงได้ สามารถวัดผลได้อย่างเป็ นรูปธรรม และการปฏิบัติตามกฎหมายก็จะทําให้สังคมดีขึน ~ 91 ~

เน#ืองจากท#ีผา่ นมากจิ กรรมสว่ นมากเป็ นโครงการรักษาศีล B และสง#ิ ที#อยากจะเน้น คือ ให้มีงานศพปลอดเหล้า งานบุญ งานกฐินท#ีปลอดเหล้า ให้ถือเป็ นกติกาสงั คมในหม่บู ้าน และเป็ นการรณรงค์ด้านความซ#ือตรงไปด้วย ดงั นัน อาจมีตวั ชีวัดความสําเร็จคือการปลอดเหล้า ถือเป็ นตวั อย่างที#ชัดเจนที#สดุ โครงการดงั กลา่ วทําให้เกิด การรณรงค์ในงานบุญงานเกิดงานศพปลอดเหล้า (สฤษดRิ พลหนองหลวง และวิชยั บุริกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ในขณะที#ผู้ให้สัมภาษณ์ท#ีเป็ นกลุ่มเจ้าหน้าท#ีเทศบาล เห็นว่าในอนาคตควรจะเน้นด้านการบริหาร จัดการโครงการ เพราะโครงการในท้องถิ#นส่วนใหญ่เป็ นการสร้ างโครงสร้ างพืนฐาน จึงอยากให้การรณรงค์ ความซื#อตรง มาท#ีการจัดซือจัดจ้าง และการจัดการสร้ างโครงสร้ างพืนฐานให้โปร่งใส โดยมีตัวชีวัดตาม คณะกรรมการตรวจสอบความโปร่งใสในการจดั ซือจดั จ้าง และการดําเนินการโครงการต่าง ๆ โดยตัวชีวดั เป็ น คณะกรรมการ B คน แบ่งเป็ นพนกั งาน ? คน และประชาชนเป็ นผ้ตู รวจสอบ $ คน (ยทุ ธการ เขม็ ทอง และโชค ชยั คําบดุ ดี [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) ส่วนผู้ให้สัมภาษณ์จากกลุ่มประชาชน กล่าวว่า ในพืนที#ชุมชนต้องเน้นเร#ืองความไม่คดโกงในเรื#อง การเงิน การทอนเงิน ในหม่บู ้านร้านค้า ทงั ตวั ลกู ค้าและผ้ขู าย รวมถึงการกู้ยืมเงินอย่างเช่นการยืมเงินกองทนุ หม่บู ้านของคณะกรรมการท#ีก็ต้องเสยี ดอกเบียเทา่ กับคนอ#ืน และต้องมีการเขียนรายละเอียดให้ชดั เจนเพ#ือเป็ น การแสดงให้เหน็ ถงึ ความโปร่งใส (เรณู โลโห และสพุ ตั รา แทน่ ประยทุ ธ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) สําหรับการสนับสนนุ ที#ต้องการต่อไปในอนาคต เช่น งบประมาณ ความรู้ กําลงั คน งบประมาณก็ จําเป็ น แต่ต้องการบุคคลสาธารณะ ผู้มีชื#อเสียงหรือคนจากรัฐบาลมาร่วมเป็ นวิทยากรหรือขบั เคลื#อนกิจกรรม ช่วยสร้ างความน่าเชื#อถือจะดึงดดู คนให้มาเข้าร่วมกิจกรรมมากขึน สอดคล้องกันกับความคิดเห็นของผู้ให้ สมั ภาษณ์กลุ่มประชาชนที#ว่า ควรมีป้ ายประชาสมั พันธ์ พาหนะ และงบประมาณในการไปประชาคมตาม หม่บู ้าน โดยที#ใดมีงานก็ขอทางเจ้าภาพแทรกเพ#ือประชาสมั พนั ธ์กิจกรรมความซ#ือตรง อยากจะให้มีเจ้าหน้าที# สว่ นราชการมาเข้าร่วมกิจกรรมเพื#อสร้างความม#ันใจ เพราะทกุ วนั นีหลายคนในพืนที#ไม่ทราบว่า โครงการนีมี สว่ นราชการรับรู้หรือไม่ (เรณู โลโห และสพุ ตั รา แทน่ ประยทุ ธ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) นอกจากนี ใน ส่วนของการสนับสนุนโดยสถาบันพระปกเกล้าท#ีมีงบประมาณอยู่แล้วนัน เห็นว่าควรมีคู่มือการทํารายงาน แบบฟอร์มรายงานแจ้งความคืบหน้า รวมถึงแจ้งแก่ผ้บู ริหารในพืนที#นัน ๆ (สฤษดิR พลหนองหลวง และวิชัย บุ ริกานนท์ [สมั ภาษณ์], ?@ กรกฎาคม ?BBC) จากผลการสมั ภาษณ์ สรุปได้ว่า ผ้มู ีส่วนได้ส่วนเสียท#ีเกี#ยวข้องในการขับเคล#ือนความซ#ือตรงจากทัง สามพืนที#ส่วนใหญ่เป็ นเจ้าหน้าท#ีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ#น สมาชิกสภาท้องถิ#น ผู้นําชุมชน หน่วยงาน ภายนอกที#มาสง่ เสริมเก#ียวกบั ความซ#อื ตรงอย่างชดั เจนและเป็ นรูปธรรมยงั เป็ นเพียงสถาบันพระปกเกล้า บาง หน่วยงานเข้ามาสง่ เสริมเม#ือจบกิจกรรมแล้วก็สินสดุ กนั ไปไม่มีการติดตามภายหลงั ดําเนินกิจกรรม บางองค์กร ~ 92 ~

ปกครองส่วนท้องถ#ินพบว่าก่อนหน้าท#ีสถาบันพระปกเกล้าเข้ามาสนับสนนุ ก็มีการใช้งบประมาณขององค์กร ปกครองสว่ นท้องถิน# เองผา่ นโครงการที#เก#ียวข้องกบั ศาสนา เช่น การรักษาศีลห้า การพาเด็กและผ้สู งู อายเุ ข้าวดั ทาํ บุญ เป็ นต้น สําหรับกลไกการขับเคล#ือนความซ#ือตรงท#ีดําเนินการ พบว่า ทังสามพืนท#ีมีการตงั คณะทํางานซงึ# เป็ น ผลสืบเนื#องมาจากในครังท#ีสถาบันพระปกเกล้าได้มาดําเนินกิจกรรมการจดั ทําแผนปฏิบตั ิการเพื#อเสริมสร้าง ความซอื# ตรง คณะทํางานก็ถกู แบ่งเป็ น 3 กลมุ่ ตามประเภทของกิจกรรม ส่วนใหญ่คนที#เข้ามาเป็ นคณะทํางาน จะเป็ นผ้นู ําชมุ ชนซงึ# มีความเสียสละ ซ#ือสตั ย์ ตรงเวลา ทํางานได้ บางคนได้มีการชกั ชวนผ้ทู ี#รู้จกั เข้าร่วมทํางาน ด้วยเพราะเห็นประโยชน์ที#จะเกิดกบั พืนที#ของตนเอง เม#ือดําเนินกิจกรรมแต่ละพืนที#มีวิธีการท#ีโดดเด่นเป็ นของ ตัวเอง ยกตัวอย่างเช่น องค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง มีการทํากิจกรรมคัดเลือกบุคคลต้นแบบที# นอกเหนือจากคณะกรรมการได้คดั เลอื กชือ# มาแล้ว ยงั มีการเข้าไปสมั ภาษณ์ผ้ทู #ีอย่แู วดล้อมบุคคลที#ถกู คดั เลือก มาแล้วอีกชันหน#ึงเพื#อป้ องกันการครหาและต้องการคัดเลือกให้ได้ผู้ที#เป็ นต้นแบบอย่างแท้จริง และในส่วน คณะทํางานนันก็ขอให้นายอําเภอเป็ นผู้แต่งตังทําให้ผู้ท#ีเป็ นคณะทํางานมีความภาคภูมิใจและรู้สึกว่าตนมี หน้าที#ต้องทํา เป็ นต้น นอกจากนี ในส่วนของการสื#อสาร เมื#อคณะทํางานที#เป็ นชาวบ้านลงไปยงั ระดบั พืนที#จะ ใช้การส#ือสารแบบไม่เป็นทางการ เชน่ งานบุญ ร้านค้า ฯลฯ ในการพดู คยุ และประชาสมั พนั ธ์กิจกรรม ปัญหาและอปุ สรรคในการเสริมสร้างความซ#ือตรง อาจสรุปได้เป็ นปัญหาด้านการบริหารโครงการ การ ดําเนินกิจกรรม และการสนบั สนนุ ในด้านการบริหารโครงการนนั พบเป็ นปัญหาในเทศบาลตําบลปอภารและ เทศบาลตําบลโพนสูง เนื#องจากเป็ นพืนที#ท#ีทางองค์กรปกครองส่วนท้องถ#ินได้รับการสนับสนุนงบประมาณ โดยตรงจากสถาบนั พระปกเกล้า ขณะท#ีองค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่งผู้รับการสนับสนนุ เป็ นทีมงานของ สภาองค์กรชมุ ชน ซง#ึ เคยมีประสบการณ์ร่วมงานกบั สถาบนั พระปกเกล้ามาบ้างแล้ว จงึ สามารถดําเนินการเร#ือง เอกสารทางงบประมาณและรายงานผลการดําเนินงานได้ ปัญหาเชิงบริหารโครงการยงั มีเรื#องของภารกิจของเจ้าหน้าที#เองท#ีต้องรับผิดชอบภาระงานท#ีตนเองมี อย่แู ล้วตามหน้าท#ี เม#ือได้รับงบประมาณจากสถาบันพระปกเกล้าในการเสริมสร้างความซื#อตรงก็มีหน้าที#เพิ#ม โดยได้รับมอบหมายจากนายกเทศมนตรีหรือปลดั เทศบาล ทําให้ไม่สามารถผลกั ดนั กิจกรรมได้อยา่ งเต็มที# ในส่วนของปัญหาในเรื#องของการดาํ เนินกิจกรรมคือการมีสว่ นร่วมจากประชาชน เน#ืองจากประชาชน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม หากไม่ทํางานก็จะไม่มีรายได้ ถ้ามาเข้าร่วมกิจกรรมมากเกินไปก็จะ กระทบต่อการเลียงชีพของตนและครอบครัว บางครังมีปัญหาเร#ืองของแนวคดิ และความเข้าใจเกี#ยวกบั ความ ซ#ือตรงจึงไม่เห็นความสําคัญเพราะคิดว่าตนเองมีความเข้าใจอย่างเพียงพอ ทังที#จริงแล้วผู้ที#มีความซื#อตรง จะต้องมีความประพฤติท#ีดีและเป็ นแบบอยา่ งที#ดีด้วย มใิ ช่เพียงแตร่ ู้หลกั การแล้วนําไปสอนผ้อู #ืนต่อเทา่ นนั ~ 93 ~

ปัญหาในด้านของการสนบั สนนุ ทงั สามพืนที#พบว่าเป็ นเร#ืองของงบประมาณในการดําเนินกิจกรรม ที# ควรมีการสนับสนุนให้มากขึน ในขณะท#ีผู้ให้สมั ภาษณ์บางท่านเห็นว่างบประมาณไม่ใช่ปัญหาหลกั เพราะ สามารถประสานและชว่ ยกนั ออกงบประมาณได้ การประชาสมั พนั ธ์ที#ไม่มากก็มีผลตอ่ การมีสว่ นร่วมเช่นกนั สําหรับประเดน็ ข้อค้นพบสดุ ท้าย แนวทางขบั เคลอ#ื นความซ#ือตรงต่อไปในพืนท#ี ทงั 3 พืนท#ีให้ความเห็น ท#ีแตกต่างกัน พืนท#ีองค์การบริหารส่วนตําบลเขวาท่งุ เห็นว่าควรเน้นเรื#องการรักษาศีล 5 เพราะช่วยให้จิตใจ บริสทุ ธRิและพาไปส่คู วามซื#อตรงได้ โดยใช้กล่มุ ต่าง ๆ ท#ีมีอยู่ในชมุ ชนเข้ามาช่วยกนั ขบั เคล#ือนทังงบประมาณ และกําลังคน กลยุทธ์ที#สําคัญคือผู้ที#ได้รับการคัดเลือกเป็ นบุคคลต้นแบบไปขยายเครือข่ายต่อให้ได้ผู้ท#ีจะ ทาํ งานด้านความซ#อื ตรง จาก 40 คน เป็ น 120 คน พืนท#ีเทศบาลตําบลปอภารอยากให้มีการขยายเครือข่าย ความซอ#ื ตรงโดยจะต้องมีการเสริมสร้างความรู้เกยี# วกบั ความซื#อตรงให้ชดั เจนเสียก่อน ส่วนพืนที#เทศบาลตําบล โพนสงู มีจดุ เดน่ คือการให้ชมุ ชนเข้าไปมีสว่ นร่วมเป็ นคณะกรรมการตรวจสอบการจดั ซือจดั จ้าง ก็มีแนวโน้มจะ ขยายผลไปให้ได้ในทกุ โครงการ โดยใช้งบประมาณของเทศบาลที#มีอยู่ .0 วเิ คราะห์ผลการศึกษา จากผลการศึกษาดงั กลา่ ว คณะผ้วู ิจยั ได้ทําการวิเคราะห์ผลตามกรอบแนวคิดการพัฒนาชมุ ชนโดยมี ความซ#ือตรงเป็ นฐาน (Community Development Based on Integrity Lens) ได้แก่ บริบทแวดล้อม คณะทํางานและการกาํ หนดขอบเขตการเสริมสร้างเครือข่ายความซ#อื ตรง การรวบรวมสะท้อนข้อมลู และเรียนรู้ จากปัญหาร่วมกนั การทบทวนเพื#อสร้างความซอื# ตรงอย่างต่อเนื#อง 4.2.1 บริบทแวดล้อม บริบทแวดล้อมทั#วไปของสภาพพืนท#ีกรณีศึกษาทัง 3 แห่ง ในด้านการประกอบอาชีพ ส่วนใหญ่ ประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรมจึงมีภารกิจท#ีต้องดูแลในแต่ละวัน การเข้าร่วมกิจกรรมเกี#ยวกับการ เสริมสร้ างความซื#อตรงจึงทําได้ไม่เต็มท#ีนัก คนท#ีเข้าร่วมกิจกรรมได้สมํ#าเสมอมักเป็ นผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วย ผ้ใู หญ่บ้าน สมาชกิ สภาเทศบาล หรือผ้นู ําชมุ ชนที#มีความเสียสละในการทํากิจกรรมส่วนรวม ข้อค้นพบนีอาจ วิเคราะห์ได้ว่าการทํากิจกรรมเพื#อส่วนรวมนันไม่ได้ก่อให้เกิดรายได้ ผลลพั ธ์ขนั สดุ ท้ายที#เกิดขึนนันเห็นได้ยาก ในระยะเวลาอันสัน ผู้ท#ีเก#ียวข้องจึงจําเป็ นต้องเน้นอาชีพหรืองานหลักของตนเองมาก่อน สอดคล้องกับ กา ร ศึก ษ า ขอ งสํา นั กง า น กา ร ตร ว จ เงิ น แ ผ่ น ดิ น ( ?N NO) ส ถา บันวิ จัย แ ละใ ห้ คํ า ป รึ ก ษา แ ห่ ง มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ (?BB?, น.CC-M?C) และสถาบนั พระปกเกล้า (?BBv, น.OC-MMN; ?BBB, น.M?4-M?@) ~ 94 ~

ท#ีกล่าวถึงภาคส่วนต่าง ๆ ท#ีเก#ียวข้องอย่างเช่นภาคธุรกิจเอกชนบางแห่ง ที#เน้นผลกําไรของสถานประกอบการ เป็ นหลกั และไม่ได้เข้ามามีส่วนเสริมสร้ างความซ#ือตรงในชมุ ชน หรือสื#อมวลชนบางแห่งท#ีเลือกเสนอเฉพาะ ข้อมลู ข่าวสารท#ีอยใู่ นความสนใจของสงั คมมากกว่าม่งุ เน้นการรณรงค์ให้เกดิ ความซื#อตรง โครงการสว่ นใหญ่ของแต่ละพืนที#ท#ีมีการดําเนินการอย่กู ่อนแล้วที#เก#ียวข้องกบั ความซ#ือตรงมีลกั ษณะ เป็ นการเข้าวัดฟังธรรม หรือรักษาศีล 5 ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพทุ ธ ถือได้ว่าประเด็นด้านศาสนา นบั ว่ามีความสาํ คญั อยา่ งมาก เชน่ เดียวกนั กบั ในประเทศอนิ เดีย ที#ศาสนาและครอบครัวนบั ว่ามีบทบาทต่อการ เสริมสร้างความซอื# ตรงมาก โดยศาสนาที#คนอินเดียสว่ นใหญ่นบั ถือมากท#ีสดุ คือศาสนาฮินดู คําสอนในศาสนา ฮินดสู ง่ ผลต่อคณุ ธรรมและจริยธรรมของคนอินเดียหลายประการ เช่น มหากาพย์มหาภารตะและมหากาพย์รา มายณะ ได้สอนให้คนอินเดียรู้จกั แยกแยะระหว่างความดีความชวั# และฝ่ ายความดีจะเป็ นผู้ชนะเสมอ เป็ นต้น (ธนพล จาดใจดี, ?B4O) หรือในประเทศศรีลงั กา ซงึ# คนสว่ นใหญ่นบั ถือศาสนาพทุ ธ ได้มีการอบรมสงั# สอนตงั แต่ ในครอบครัว มีโรงเรียนพระพุทธศาสนาวนั อาทิตย์ซงึ# มีครูเป็ นอาสาสมัครเข้ามาทํางานฟรีโดยได้รับการยกย่อง จากสงั คม สว่ นภาครัฐให้การสนับสนนุ ด้านการตีพิมพ์ตํารา ออกข้อสอบ และใบประกาศ สาํ หรับการปลกู ฝัง ด้านความซ#อื ตรงนนั จะเน้นในเรื#องความอ่อนน้อม กตญั yู การไม่ลกั ขโมย ความรับผิดชอบ และชีวิตท#ีพอเพียง (ฉตั รสมุ าลย์ กบิลสงิ ห์, ?B4O อ้างใน สถาบนั พระปกเกล้า, ?BBB, น.4@-4v) ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้องในการทํากิจกรรม นอกเหนือจากสถาบันพระปกเกล้า องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ#น วัด โรงเรียน โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตําบลได้เข้ามามีส่วนร่วมในการขบั เคล#ือนกิจกรรม โดย เป็ นลกั ษณะความสนใจในการทํากจิ กรรมเฉพาะของบคุ คลท#ีสงั กดั หน่วยงานนัน จงึ เข้ามาร่วมกิจกรรม ไม่ได้มี การแตง่ ตงั หรือทาํ ข้อตกลงระหวา่ งหน่วยงาน การเข้ามามีสว่ นร่วมของภาคสว่ นต่าง ๆ ในแบบท#ีไม่เป็ นทางการ นี เกิดขึนจากการจดั ทําแผนปฏิบัติการด้านการเสริมสร้ างความซ#ือตรงท#ีสถาบันพระปกเกล้าได้เข้าไปริเริ#ม จากนันทางผ้เู ข้าร่วมได้ตงั คณะทาํ งาน และมีการประชมุ ทีมงานเพื#อขบั เคลือ# นกิจกรรม สอดคล้องกับการศกึ ษา ของสํานกั งานการตรวจเงินแผ่นดนิ (2008) สถาบนั วจิ ยั และให้คําปรึกษาแห่งมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ (2552, น.99-129) และสถาบนั พระปกเกล้า (2557, น.89-110; 2555, น.124-126) ท#ีว่าสถาบนั หลกั ต่าง ๆ ในชมุ ชน จําเป็ ต้องเข้ามาช่วยกันในการเสริมสร้ างความซื#อตรง สถาบันหลักในชุมชนอย่างเช่นสถาบันครอบครัว สถาบนั การศึกษา และสถาบนั ศาสนา เม#ือขาดความเชื#อมโยงในการทําหน้าท#ีกล่อมเกลาทางสงั คม จะทําให้ ความซอ#ื ตรงไม่สามารถเกิดขึนได้จริง ~ 95 ~

4.2.2 คณะทาํ งานและการกาํ หนดขอบเขตการเสริมสร้างเครือข่ายความซือตรง หลงั จากการจดั แผนเพื#อเสริมสร้างความซื#อตรงในแต่ละพืนท#ีเสร็จสนิ ลง ได้มีการแตง่ ตงั คณะทํางาน เพื#อรับผิดชอบและขับเคล#ือนกิจกรรม องค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง คณะทํางานได้รับการแต่งตังจาก นายอําเภอธวัชบุรี เพื#อให้ผู้ท#ีเข้าร่วมเป็ นคณะทํางานมีความภาคภูมิใจ ขณะที#เทศบาลตําบลปอภาร คณะทํางานเป็ นเจ้าหน้าท#ีในเทศบาล เทศบาลตําบลโพนสงู มีประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมเป็ นคณะทํางานด้วย สอดคล้องกับกรอบแนวคดิ ในการเสริมสร้างความซ#อื ตรงชมุ ชนโดย Integrity Action ในขนั ตอนการเรียนรู้ผา่ น การทํางานร่วมกนั ที#จําเป็ นต้องมีการจดั ตงั กล่มุ ทํางาน (Establishing or supporting joint working groups) เพราะการเสริมสร้างความซื#อตรงในชมุ ชนท้องถ#ินท#ีประสบความสําเร็จจะต้องมีการสร้างปฏิสมั พันธ์ระหว่างผู้ มีส่วนได้ส่วนเสียท#ีเก#ียวข้อง ซึ#งอาจจัดตังเป็ นคณะทํางานเพ#ือให้องค์กรหรือกลุ่มต่าง ๆ ในพืนท#ีร่วมมือกัน โดยทว#ั ไป คณะทํางานนีประกอบด้วยองค์กรปกครองสว่ นท้องถิ#น ผ้รู ับเหมา สมาชิกชมุ ชน (ซง#ึ ได้แก่ ผ้ตู ิดตาม เยาวชน กลมุ่ ผ้หู ญิง และหวั หน้าหม่บู ้าน) เป็ นต้น ในบางกรณี คณะทํางานเหล่านีอาจตงั อย่เู ป็ นสว่ นหน#ึงของ คณะกรรมการอื#น ๆ (Integrity Action, ?NM4) สําหรับโครงการท#ีเป็ นผลผลิตจากการจดั ทําแผน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ#นทงั 3 แห่ง แต่ละแห่งมี กิจกรรม 3 กิจกรรม เป็ นกจิ กรรมเกี#ยวกบั การสร้ างจิตสาํ นึก เช่น การเข้าวดั ฟังธรรม สร้างบุคคลต้นแบบด้าน ความซอ#ื ตรง ด้านกฎระเบียบข้อบงั คับ เช่น สร้างกติกาชมุ ชนเก#ียวกับความซื#อตรง ด้านข้อมูล เช่น ให้ความรู้ เกี#ยวกับความซื#อตรง ด้านการมีส่วนร่วม เช่น กิจกรรมให้ประชาชนร่วมเป็ นคณะกรรมตรวจสอบในโครงการ จดั ซือจดั จ้างขององค์กรปกครองสว่ นท้องถิ#น ซงึ# ประชาชนในพืนที#ร่วมกันจดั ลําดบั ความสําคญั และเห็นว่าเป็ น กิจกรรมที#มีความเป็ นไปได้ในการดําเนินงานเนื#องจากสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในพืนท#ี สอดคล้องกับ Integrity Action เกี#ยวกบั การเลอื กโครงการพัฒนาเพื#อทําการตดิ ตาม (Selecting development projects to monitor) เป็ นการเลอื กโครงการท#ีมีลําดบั ความสาํ คญั ก่อนเพื#อทําการติดตาม การเลือกจํานวนหรือตวั โครงการ ก็จะต้องพจิ ารณาจากจํานวนผ้ตู ิดตามและคณะทํางานว่ามีความเหมาะสม และสามารถติดตามได้จริงหรือไม่ เพื#อให้ ได้ มาซึ#งข้ อมูลที#เชื#อถือได้ และผ้ ูทําหน้ าท#ีติดตามก็จะมี เวลาทุ่มเทเพ#ือให้ เกิดการเปลี#ยนแปลงได้ จริ ง (Integrity Action, 2014) กิจกรรมที#แต่ละพืนท#ีดําเนินการ มีความสอดคล้องกับโครงการท#ีพืนที#ได้ดําเนินการอย่แู ล้ว เช่น การ เข้าวดั ฟังธรรม ทางพืนที#ได้มีการจดั งานของทางศาสนาอยู่แล้ว การเข้าวัดฟังธรรมจะมีการสอดแทรกเนือหา ความรู้และประชาสมั พนั ธ์เกี#ยวกบั ความซื#อตรงเข้าไปด้วย จากกิจกรรมของพืนท#ีกรณีศึกษาทงั $ แห่ง มีเพียง เทศบาลตําบลโพนสงู ที#มีกิจกรรมเชื#อมโยงงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถ#ิน คือ คณะกรรมการตรวจสอบ โครงการจดั ซือจดั จ้างที#มีภาคประชาชนเข้าไปมีสว่ นร่วม กิจกรรมนีมีความสอดคล้องกบั ลกั ษณะของกิจกรรม ~ 96 ~

ด้านส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประเทศต่าง ๆ เช่น ในประเทศติมอร์เลสเต้ (Timor Leste) ได้มีการแต่งตัง คณะกรรมการติดตามตรวจสอบโครงสร้างพืนฐานเขต (District Infrastructure Monitoring Committee) โดย คณะกรรมการประกอบด้วยเจ้าหน้าที#หน่วยงานท้องถ#ิน และสมาชิกชมุ ชนคนอ#ืน ๆ ผ้ทู #ีทําหน้าท#ีเป็ นแกนหลกั (Focal point) จะนําเสนอข้อค้นพบจากการติดตามตรวจสอบและโครงการต่าง ๆ ท#ีเป็ นปัจจบุ ัน (Integrity Action, ?NM4, p.O) องค์การบริหารส่วนจังหวัดกระบ#ี ประเทศไทย มีโครงการก่อสร้ างโครงสร้ างพืนฐานอย่างมีส่วนร่วม โดย องค์การบริหารส่วนจังหวัดกระบี#ประสบปัญหาการดําเนินการก่อสร้ างโครงสร้ างพืนฐานที#อาจส่งผล กระทบต่อวิถีชีวิตประชาชน จึงได้ดําเนินโครงการนีเพ#ือให้ประชาชนได้รับรู้ข่าวสาร ตรวจสอบ และกํากบั ดแู ล งานก่อสร้ างโครงสร้ างพืนฐานของท้องถ#ิน เร#ิมตังแต่ก่อนการดําเนินการ เมื#อโครงการขององค์กรปกครอง ท้องถ#ินระดับรองได้รับอนุมัติงบประมาณและดําเนินโครงการแล้ว ประชาชนสามารถเข้ามามีส่วนร่วม ตรวจสอบการทํางานของผู้รับเหมาโดยแจ้งสิง# ผิดปกติกับ องค์การบริหารส่วนจังหวัดกระบ#ี และเข้าร่วมเป็ น กรรมการตรวจรับงาน (วิทยาลยั พฒั นาการปกครองท้องถิ#น สถาบนั พระปกเกล้า, ?BB$) หรือการเสริมสร้าง ความซ#ือตรงในประเทศอินโดนีเซีย พบว่า ในส่วนขององค์กรปกครองสว่ นท้องถ#ิน ได้มีโครงการเสริมสร้ างธรร มาภิบาลในประเทศอินโดนีเซยี (Agus, ?NN@) โดยเปิ ดโอกาสให้ประชาชนเป็ นตวั แทนในคณะกรรมการความ โปร่งใสด้านข้อมูลและการมีส่วนร่วม และเข้ามาเป็ นสมาชิกผู้ตรวจการแผ่นดินท้องถ#ิน หน้าที#หลักของ คณะกรรมการนีคือ ทํางานร่วมกบั ข้าราชการอําเภอในเร#ืองความโปร่งใส รับข้อร้องเรียนเกี#ยวกบั ปัญหาท#ีเกิด จากการปฏิบตั หิ น้าท#ี แก้ไขปัญหาจากการร้องเรียน และทาํ รายงานต่อหนว่ ยงานทเี# ก#ียวข้อง 4.2.3 การรวบรวม สะท้อนข้อมูล และเรียนรู้จากปัญหาร่วมกัน จากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ#นทงั 3 แห่ง มีการบันทึกและรวบรวมผลการดําเนินโครงการในรูปแบบ ของรายงานผลการจัดกิจกรรม โดยมีคณะทํางานหรือเจ้าหน้าท#ีองค์กรปกครองสว่ นท้องถ#ินนันจัดทํารายงาน สอดคล้องกบั Integrity Action ท#ีว่าการกําหนดผ้ตู ดิ ตามของชมุ ชน (Identifying community monitors) ถือ เป็ นผ้มู ีบทบาทหลกั และเป็ นตวั กลางในการเสริมสร้างความซื#อตรงในชมุ ชนซง#ึ จะต้องมีกระบวนการคดั เลือกผู้ เข้ามาทําหน้าท#ีนี โดยบางกรณีอาจเป็ นกลมุ่ ขององค์กรที#มีอย่แู ล้วอย่างประเทศปาเลสไตน์ท#ีมีศนู ย์สร้ างสรรค์ ครู (The Teacher Creativity Center) ทํางานร่วมกบั กระทรวงการศกึ ษาเพ#ือบูรณาการตวั แบบการเสริมสร้าง ความซอื# ตรงให้เข้ากบั ระบบการเรียนการสอน (Integrity Action, 2014) ภายหลังการดําเนินกิจกรรมของแต่ละพืนที# แต่ละพืนที#ได้ มีการถอดบทเรียนร่วมกันระหว่าง คณะทํางานและได้บันทึกไว้ในรายงานผลการจัดกิจกรรม มีการเปิ ดโอกาสให้ประชาชนคนอื#นได้เข้ามา ~ 97 ~

ตรวจสอบผลการดําเนนิ กิจกรรม กิจกรรมที#พอจะสะท้อนให้เหน็ วา่ เป็ นการนําเสนอผลการดําเนินงานต่อชุมชน และทําให้ประชาชนในพืนท#ีมีคําถามต่อการกิจกรรม อาจเป็ นกิจกรรมการประกาศผลบุคคลต้นแบบของ องค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง ที#ได้เชิญชวนประชาชนในพืนท#ีมาร่วมรับรู้และบางท่านได้มีข้อคําถามต่อ เกณฑ์การคดั เลือกบุคคลต้นแบบ ซงึ# คณะทํางานและคณะกรรมการผ้ตู ัดสนิ ก็สามารถชีแจงได้ ในข้อค้นพบนี อาจกลา่ วได้ว่าเป็ นจดุ ด้อยของการขบั เคล#ือนกิจกรรมในพืนท#ีกรณีศึกษา ทงั ท#ีจากข้อเสนอกรอบการเสริมสร้าง ความซื#อตรงโดย Integrity Action ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจน ว่าการมีส่วนร่วมอย่างสร้ างสรรค์เพื#อช่วยกัน แก้ปัญหา (Constructive engagement to resolve identified problems) คณะกรรมการติดตามที#มาจาก หลายภาคสว่ นจะมีบทบาทในการร่วมค้นหาแนวทางแก้ปัญหา หรือจะใช้กลไกประชาพิจารณ์ การรับฟังปัญหา สาธารณะมาใช้ (Integrity Action, 2014) ทงั นี เพื#อประเมินกิจกรรมในระหว่างกระบวนการได้ ในเชงิ การสะท้อนปัญหาและข้อเสนอแนะระหว่างการขบั เคลื#อนในชมุ ชน มีการสะท้อนผลจากการจดั กิจกรรมร่วมกันระหวา่ งคณะทํางานด้วยกนั และมีการสะท้อนผลการทํางานระหว่างคณะทํางานกบั ประชาชน ด้วย อย่างไรก็ดี ความซื#อตรงอาจยงั ไม่ถือเป็ นปัญหาสําคัญเร่งด่วนในพืนท#ีเมื#อเทียบกับเรื#องการประกอบ อาชีพ ดงั นนั ในเชงิ การปรับปรุงการทาํ งานระหว่างกระบวนการถือว่ามีความสอดคล้องกบั กรอบการเสริมสร้าง ความซื#อตรงของ Integrity Action ท#ีว่า การรวบรวมข้อมลู โดยคณะกรรมการหรือคณะทํางาน มีผลต่อการ นําเสนอผลการติดตามด้านการเสริมสร้ างความซ#ือตรงกลบั ไปสู่ชุมชนให้ชมุ ชนได้รับรู้และตรวจสอบความ ถูกต้องของข้อมูลได้ ตลอดจนร่วมกันสะท้อนแนวทางแก้ไขปัญหา การเก็บข้อมลู นีอาจเริ#มตังแต่การเข้าถึง ข้อมูลข่าวสารโครงการ (Pre-fieldwork: accessing project information) เป็ นการรวบรวมข้อมลู เอกสาร โครงการเพ#ือให้ผู้ติดตามเข้าใจและติดตามผลจากการสํารวจจริงเปรียบเทียบกับเอกสาร มีการสํารวจและ รวบรวมข้อมูลจากพืนท#ีจริง (Fieldwork: Gathering evidence) เป็ นเพื#อทราบผลสะท้อนจากการดําเนิน โครงการด้านความซื#อตรง โดยเกบ็ ข้อมลู จากตวั แทนของคนทกุ กลมุ่ ด้วยการสมั ภาษณ์ การสํารวจ หรือการเข้า พบพืนทีด# ําเนนิ โครงการ นอกจากนี คณะทํางานยังควรมีการตรวจสอบความถกู ต้องของข้อมูลและสื#อสารผลการศึกษาไปยงั ชมุ ชน (Validating monitoring data and communicating results to communities) มีการแสดงผลข้อมลู ให้ ชมุ ชนได้ทราบเพ#ือแลกเปลี#ยน มีการเปิ ดเผยแหลง่ ที#มาของข้อมลู และชมุ ชนจะได้ตรวจสอบข้อมลู ที#เก็บได้ว่ามี ความถกู ต้องหรือไม่ พร้อมทงั อาจมีการเก็บภาพถ่ายเพ#ือเปรียบเทยี บโครงการต่าง ๆ (Integrity Action, 2014) ~ 98 ~

4.2.4 การทบทวนเพือสร้างความซือตรงอย่างต่อเนือง พืนทท#ี งั 3 แห่ง ถือได้ว่ามีการดําเนินกิจกรรมเสริมสร้างความซื#อตรงเพ#ือให้เป็ นตามวตั ถปุ ระสงค์ได้ใน ระดบั หนงึ# เนื#องจากบางพืนที#ไมส่ ามารถดําเนินกิจกรรมได้ครบตามระยะเวลาและแผนที#วางไว้ ยงั ไม่มีการเก็บ ข้อมูลตามตัวชีวัด ส่วนใหญ่ผู้มาเข้าร่วมกิจกรรมยงั เป็ นคนกลุ่มเดิม เพราะกิจกรรมเหล่านียงั เพิ#มเร#ิมต้น ดําเนนิ การในพืนท#ี การขับเคล#ือนและตวั ชีวดั ความซื#อตรงต่อไปในพืนที# ส่วนใหญ่ ต้องการขยายเครือข่ายความซื#อตรง เพ#ือให้กลมุ่ คนเหลา่ นีไปขยายผลต่อเร#ืองความซื#อตรงและไม่ต้องการให้มีเพียงคนกลมุ่ เดิมเข้าร่วมกิจกรรม ยงั ไม่พบว่ามีพืนท#ีใดต้องการทําโครงการซอ#ื ตรงในลกั ษณะอื#น ยงั คงเน้นเรื#องเดิมแต่ขยายไปสกู่ ลมุ่ เป้ าหมายอ#ืน เช่น บคุ คลต้นแบบ การรักษาศีล 5 เป็ นต้น สาํ หรับการติดตามผลนนั ยงั ไม่มีความชัดเจน ไม่สามารถสรุปได้ว่า การขยายผลต่อเน#ืองนนั ได้วางอย่บู นพืนฐานการแก้ไขปัญหาเดิมแล้วหรือไม่ ดงั ที# Integrity Action เสนอไว้ให้ ชมุ ชนมีการแก้ไขและเรียนรู้จากปัญหา (Closing the loop) เพ#ือให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้องได้ช่วยกัน แก้ไขปัญหา และมีการเสนอแนะแนวทางแก้ไขในเชิงสร้างสรรค์ โดยมีการติดตามผลการแก้ไขปัญหาซง#ึ อาจคิด เป็ นสดั ส่วนร้ อยละของปัญหาที#ได้รับการแก้ไข หรือร้ อยละของปัญหาท#ียังต้องได้รับการแก้ไขอยู่ ผลสะท้อน จากการแก้ไขปัญหาจะถกู นํามาเรียนรู้และแก้ไขไปเร#ือย ๆ จนกว่าปัญหานันหมดไป จึงถือว่าเป็ นการปิ ดวงจร การเกิดของปัญหานัน (Closing the loop) ซงึ# การแก้ไขปัญหา (Fixing problems and advocacy) ให้ประสบ ความสําเร็จนันต้องการความร่วมมือจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้อง รวมไปถึงประชาชนในท้องถ#ิน เจ้าหน้าที#ของรัฐ และบริษัทผ้รู ับจ้างงาน หากต้องการรู้ว่าการแก้ไขปัญหานันความสําเร็จหรือไม่ก็อาจมีการตงั วัตถุประสงค์ด้านการเสริมสร้ างความซื#อตรงในชุมชนเพื#อประเมินความสําเร็จและผลจากการดําเนินงาน ดงั นัน ก่อนเริ#มโครงการจึงจําเป็ นจะต้องมีการศึกษาข้อมูลพืนฐานและพัฒนาตัวชีวัดท#ีเหมาะสม เพื#อนํา ตวั ชีวดั เหล่านีไปประเมินโครงการเสริมสร้ างความซ#ือตรงในชมุ ชน ซงึ# องค์กรหรือชมุ ชนสามารถจดั ทําตวั ชีวดั ของตนเองขึนมาได้เพ#ือให้เหมาะสมกับบริบทของพืนที#นันๆ เพราะในแต่ละท้องถ#ินต่างมีสภาพทางสงั คมและ วฒั นธรรมท#ีตา่ งกนั (Integrity Action, 2014) ปัจจยั ท#ีเป็ นอปุ สรรคในเร#ืองของการขบั เคล#ือนและเสริมสร้างความซื#อตรงในพืนท#ีศกึ ษา มีตงั แต่ความ เข้าใจท#ีไม่ถกู ต้องเก#ียวกับความซื#อตรง เห็นวา่ ความซื#อตรงคือความซื#อสตั ย์แต่เพียงอย่างเดียว และการคิดว่า ตนเองนนั มีความเข้าใจอย่แู ล้ว ดงั ท#ี สํานกั งานการตรวจเงินแผ่นดิน (?NNO) สถาบนั วิจยั และให้คําปรึกษาแห่ง มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ (?BB?, น.CC-M?C) และสถาบนั พระปกเกล้า (?BBv, น.OC-MMN; ?BBB, น.M?4-M?@) กล่าวถึงปัญหาของการขาดระบบและกลไกปลกู ฝังค่านิยมความซ#ือตรงท#ีถกู ต้องเหมาะสม จนคนท#ีมีความ ซื#อตรง ซ#ือสตั ย์ ไม่ทจุ ริต ถกู มองเป็ นคนท#ีไม่ฉลาดและยงั ไม่ได้รับการเชิดชอู ีกด้วย จึงทําให้ขาดตวั แบบท#ีดีและ ~ 99 ~

คนทีอ# ยากจะประพฤตติ นให้มีความซอ#ื ตรงไม่เหน็ ประโยชน์ของการทําดี กลายเป็ นชมุ ชนและสงั คมที#ขาดความ ซ#ือตรงในท#ีสดุ เช่นเดียวกบั สายฤดี วรกิจโภคาทร ท#ีกล่าวว่ารูปแบบการการสอนที#ใช้เป็ นหลกั ในประเทศไทย คือ การสอนด้วยการใช้ คําพูดและจัดสภาพแวดล้อม ซ#ึงเป็ นการสอนท#ีมีอิทธิพลไม่มากพอเท่ากับการเป็ น แบบอย่างที#ดีและการใช้สื#อ ที#เป็ นวิธีที#สร้างการจดจําและดงึ ความสนใจได้ดีกว่า (สายฤดี วรกิจโภคาทร และ คณะ, ?BB? อ้างในสถาบนั พระปกเกล้า, ?BBB, น.B4) ดงั นนั การมีความเข้าใจท#ีไม่ถกู ต้องแล้วยงั ละเลยท#ีจะ ทําความเข้าใจ จงึ ได้ทําให้คนประพฤติปฏิบตั ไิ มซ่ ือ# ตรงและไม่สามารถมีแบบอยา่ งที#ดีในสงั คมได้ ปัจจยั ต่อมาคือเรื#องของการขาดการมีสว่ นร่วมของคนในชมุ ชน เนื#องจากหลกั การของความซื#อตรงมี ความเช#ือมโยงกับการเสยี สละ ประกอบกับงบประมาณท#ีอดุ หนนุ มีจํากัด ทําให้ไม่อาจสนบั สนนุ งบประมาณ ให้กบั คณะทาํ งานได้มากนกั ยกเว้นเป็ นค่าใช้จา่ ยในการทํากิจกรรม ค่าอาหารผ้เู ข้าร่วมกิจกรรม เป็ นต้น ทําให้ หากมีการจา่ ยคา่ ตอบแทนคณะทํางานก็จะเป็ นการไม่เหมาะสมเทา่ ไหร่นกั โดยข้อค้นพบบางสว่ นคณะทํางาน บางท่านเห็นว่าอาจต้องมีค่าตอบแทนคณะทํางานหรือสําหรับผ้เู ข้าร่วมกิจกรรม คณะท#ีคณะทํางานบางท่าน เห็นว่าผ้ทู #ีเป็ นคณะทํางานต้องเสียสละมาก แต่การไม่มีคา่ ตอบแทนก็เป็ นผลต่อเนื#องไปถึงการขยายผลตอ่ เพื#อ หาเครือข่ายก็อาจทําได้ยากเช่นกนั สอดคล้องกับสํานักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (?NNO) สถาบนั วิจยั และให้ คําปรึกษาแห่งมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ (?BB?, น.CC-M?C) และสถาบันพระปกเกล้า (?BBv, น.OC-MMN; ?BBB, น.M?4-M?@) ท#ีว่าในการเสริมสร้ างความซื#อตรงนนั ประชาชนยงั ขาดการริเริ#มท#ีตนเองประชาชน ขาด ความรู้ความเข้าใจเกี#ยวกบั การเมืองการปกครองในแบบประชาธิปไตยที#แท้จริง ขาดจิตสํานึกเพื#อส่วนรวม มี การยอมรับหรือปลอ่ ยให้เกิดการพฤตกิ รรมความไมซ่ อื# ตรง ขาดความสามคั คี ไม่ไว้วางใจซงึ# กนั และกนั ขาดการ รับรู้ข้อมลู ข่าวสาร พฤติกรรมเหล่านีส่งผลให้เยาวชนเลียนแบบแล้วนําไปส่ปู ระชาชนท#ีไปไม่ถึงการพฒั นาท#ี แท้จริง สถาบนั ตา่ ง ๆ ในชมุ ชนยงั ขาดประสทิ ธิภาพในการสง่ เสริมความซ#อื ตรงอกี ด้วย ปัจจัยด้านความพร้ อมของคนในชุมชน การจดั กิจกรรมบางครังไม่สามารถทําให้ทุกคนมาเข้าร่วม กิจกรรมได้ เพราะบางท่านติดภารกิจ ทําให้การเสริมสร้ างความซื#อตรงทําได้ไม่เต็มที# ต้องนํากิจกรรมความ ซื#อตรงไปผูกติดไว้กับกิจกรรมอื#นท#ีทางพืนท#ีดําเนินการอย่แู ล้ว เช่น กิจกรรมวันเข้าพรรษา กิจกรรมแสดงผล งานการจักสานของชมุ ชน เป็ นต้น สอดคล้องกับสํานักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (?NNO) สถาบันวิจัยและให้ คําปรึกษาแห่งมหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ (?BB?, น.CC-M?C) และสถาบันพระปกเกล้า (?BBv, น.OC-MMN; ?BBB, น.M?4-M?@) ที#ว่า มีอปุ สรรคในด้านกลไกเก#ียวข้องบางประการเป็ อปุ สรรคทําให้ความซ#อื ตรงไม่สามารถ เกิดขึนได้ การหน่วยงานที#เก#ียวข้องมีหลายภาคส่วนในชุมชนทําให้เกิดปัญหาการบริหารงานตามความ รับผิดชอบและการมอบหมายงาน เช่น ความทบั ซ้อนและการขาดความชดั เจนในการทํางานระหว่างองค์กร ปกครองส่วนท้องถ#ินและส่วนราชการในพืนท#ี บางหน่วยงานมีการสร้ างงานใหม่แล้วเพิ#มภาระงานให้กับ ~ 100 ~

หน่วยงานอ#ืนหรือผู้นําชุมชนทําให้อยู่ในภาวะท#ีไม่สามารถรับผิดชอบหน้าท#ีได้ท#ัวถึงเพราะงานเดิมก็ยงั ไม่ สามารถทําได้อยา่ งเตม็ ท#ีเทา่ ท#ีควร ปัจจัยด้านการขาดผู้ประสานงานหลกั ของแต่ละพืนที# ทําให้การเสริมสร้ างความซื#อตรงไม่สามารถ เป็ นไปตามวตั ถปุ ระสงค์และแผนท#ีวางไว้ได้ทงั หมด เม#ือไม่มีผ้ปู ระสานหรือรับผิดชอบหลกั ท#ีเข้าใจและสามารถ ประสานเช#ือมโยงการทํางานระหว่างผ้ใู ห้การสนับสนุนและชุมชน ก็จะทําให้นอกเหนือจากกิจกรรมไม่บรรลุ ตามแผนแล้ว ยงั ทําให้กิจกรรมท#ีผ่านมาขาดการบันทกึ ไว้เพื#อประโยชน์ในการปรับปรุงและพฒั นาต่อไป โดย ตามหลกั การของการเสริมสร้างความซ#ือตรงชมุ ชนจะต้องมีผ้ตู ิดตามชมุ ชนท#ีมีบทบาทหลกั ในการเป็ นตวั กลาง ทาํ หน้าทีต# ิดตามและรายงานผลการดําเนนิ งาน (Integrity Action, 2014) สําหรับปัจจยั แห่งความสาํ เร็จท#ีพบ ประการแรก เป็ นการใช้หลกั ศาสนา วฒั นธรรม ครอบครัว หรือทนุ ทางสงั คมในพืนที#เป็ นศนู ย์รวมในการดึงการมีส่วนร่วมของคนเข้ามาสกู่ ารเสริมสร้างความซ#ือตรง เพียงแต่ผู้ที# ทําหน้าที#เสริมสร้ างความเข้าใจควรต้องมีความเข้าใจเกี#ยวกับความซื#อตรงอย่างถ่องแท้ ดังกรณีในประเทศ อินเดีย ศาสนาและครอบครัวนบั วา่ มีบทบาทต่อการเสริมสร้างความซอ#ื ตรงมาก คําสอนในศาสนาฮินดไู ด้สอน ให้คนอนิ เดยี รู้จกั แยกแยะระหว่างความดีความชวั# และฝ่ ายความดีจะเป็ นผ้ชู นะเสมอ รวมถึงพิธีกรรมและระบบ แบ่งชันวรรณะในสงั คมอินเดียซ#ึงมีพืนฐานเพื#อให้คนในสงั คมแบ่งหน้าที#และอาชีพให้กับคนในสงั คม ศาสนา ฮินดูมีพิธีกรรมหลายอย่างท#ีสัมพันธ์กับการดํารงชีวิตของคนตังแต่มารดาตังครรภ์ จนกระทั#งสินชีวิตก็จะมี พธิ ีกรรมของฮนิ ดเู ข้ามาเกี#ยวข้อง ทําให้เด็กในอินเดียเม#ือโตขนึ จึงมีความผกู พนั กบั ครอบครัวและเม#ือเด็กโตขนึ ก็จะช่วยงานภายในครอบครัวรวมถงึ ชว่ ยเลียงดผู ้เู กิดใหม่ซง#ึ มีอายนุ ้อยกว่า จงึ ทําให้สถาบันครอบครัวมีบทบาท สงู ตอ่ การปลกู ฝังคณุ ธรรมให้กบั คนในสงั คมอินเดียไม่น้อย (ธนพล จาดใจดี, 2548) ปัจจยั เงื#อนไขแหง่ ความสําเร็จต่อมา คือ การประชาสมั พันธ์ให้ท#ัวถงึ และสมํ#าเสมอในทุกช่องทาง ทัง เสียงตามสาย การพูดคุยในที#ชุมชนอย่างเป็ นทางการ งานบุญประเพณีต่าง เนื#องจากมีผลต่อการสร้ าง สภาพแวดล้อมที#ส่งผลให้เกิดความซื#อตรง ดังในกรณีพืนท#ีองค์การบริหารส่วนตําบลเขวาท่งุ ท#ีมีผ้เู ก็บเงินของ ผ้อู นื# ได้เป็ นจํานวนมากก็นําไปคอื แม้ตนเองขดั สนทางการเงิน ทงั นี เพียงเพราะเห็นวา่ ในพืนที#มีการรณรงค์เรื#อง นีกนั อยตู่ นไม่อาจจะทําผิดไปจากสง#ิ ท#ีคนในพืนที#กําลงั ให้ความสําคญั กนั อยู่ สะท้อนให้เห็นกระบวนการกล่อม เกลาทางสงั คมท#ีมีอย่อู ย่างรอบด้านจะมีผลต่อการทําให้คนมีพฤติกรรมท#ีซื#อตรง และจะเป็ นผลดีย#ิงขึนหากมี การกล่อเกลาทางสงั คมในทุกช่วงวยั ของชีวิต ดงั กรณีประเทศฟิ นแลนด์ เด็กเล็กจะได้รับการสอนที#เกี#ยวกับ คณุ ธรรมจากผู้ปกครอง เช่น ความมีวินัยและรับผิดชอบต่อตนเอง ฝึกบริหารค่าขนม ฝึ กการตดั สินใจเลือกซือ เสือผ้า ห้ามดโู ทรทศั น์และเลน่ เกมคอมพวิ เตอร์ เป็นต้น เมื#อเข้าส่สู ถานรับเลียงเด็กและการศกึ ษาพืนฐาน เด็กก็ จะได้รับการสอนเน้นในด้านที#เกี#ยวกบั คณุ ธรรม ซง#ึ การศึกษาขันพืนฐานของฟิ นแลนด์มีจดุ เน้นเพื#อให้เดก็ มีใจ เมตตากรุณา เป็ นสมาชิกสงั คมที#มีความรับผิดชอบ และมีทักษะในการใช้ชีวิต และเม#ือมาถึงชันมัธยมก็เป็ น ~ 101 ~

รูปแบบการอภปิ รายเร#ืองความดีและความชวั# โดยเน้นนักเรียนเป็ นศนู ย์กลาง นอกจากนี สงั คมของฟิ นแลนด์ยงั มีบทบาทในการควบคุมทางสงั คม เมื#อมีผู้ทําความผิด เช่น โกงข้อสอบ ก็จะถกู ห้ามสอบและเป็ นที#อับอาย (Marja-Leena & Heikkila-Horn, ?B4O อ้างใน สถาบนั พระปกเกล้า, ?BBB, น.BM-B$) เงื#อนไขต่อมา คือ การค้นหาผ้ทู ี#เป็ นตวั กลางการขบั เคลื#อนกิจกรรมในพืนท#ีท#ีเป็ นประชาชนพืนที# โดย บุคคลดังกล่าวเข้าใจหลักการของความซ#ือตรง เสียสละ และมีคุณสมบัติในเชิงบริหารโครงการด้วย เพ#ือ สามารถวางแผน ดําเนินการตามแผน บริหารงบประมาณ บนั ทึกและจดั ทํารายงาน ทงั นี หากเป็ นผู้ที#อย่ใู น ชมุ ชนจะเหมาะสมกวา่ เจ้าหน้าท#ีขององค์กรปกครองส่วนท้องถ#ิน เน#ืองจากมีความใกล้ชิด ค้นุ เคย และสามารถ สื#อสารกันเองแบบไม่เป็ นทางการ หากชุมชนมีผู้ติดตามของชุมชนและเจ้าหน้าที#รัฐที#เป็ นตัวกลางในการ เสริมสร้างความซ#ือตรงในชมุ ชน (Integrity Action, 2014) ก็จะทําให้เกิดประมวลการทาํ งานด้านความซอื# ตรง และมีการตรวจสอบการทํางานระหว่างกระบวนการ ทงั นี ผ้ตู ิดตามของชมุ ชนควรได้รับการฝึ กอบรมในหลาย เรื#อง เช่น การวิเคราะห์เอกสารโครงการ การเปรียบเทียบโครงการ การถ่ายภาพโครงการ เป็ นต้น ผ้ตู ดิ ตามและ เจ้าหน้าที#ของรัฐทไ#ี ด้รับการอบรมเป็ นอยา่ งดีจะสามารถตดิ ตามแม้ในประเดน็ ทเ#ี ฉพาะทางและมีความซบั ซ้อน กรณีในประเทศอฟั กานิสถาน (Afghanistan) มีบุคคลในชมุ ชนท#ีทําหน้าท#ีคล้ายกบั ผ้ตู ิดตามชมุ ชน แต่ เป็ นหน่วยงานเฝ้ าระวงั ด้านความซื#อตรงช#ือว่า Integrity Watch Afghanistan (IWA) โดยหน่วยงานดงั กลา่ วมี การวางคณุ ลกั ษณะของผ้ทู ําหน้าท#ีติดตามโครงการเพ#ือเสริมสร้างความซ#อื ตรงในชมุ ชน ได้แก่ มีความซื#อสตั ย์ มีความสามารถทางภาษา ได้รับการยอมรับจากชุมชนเป็ นอย่างดี มีประสบการณ์ทํางานด้านสังคม ไม่ใช่ เจ้าหน้าท#ีในหนว่ ยงานของรัฐ พกั ใกล้กบั พืนที#ดําเนินโครงการ สามารถเข้าถึงพืนท#ีดําเนินโครงการได้ และมีจติ อาสา (อาจมีการรับค่าตอบแทนเฉพาะในส่วนค่าเดนิ ทางหรืออย่างมากที#สดุ คือ คา่ ใช้จ่ายในการส#ือสาร) ซ#ึง คณุ สมบตั ขิ องผ้ตู ดิ ตามในบางข้อนีอาจไม่จําเป็ นต้องมีครบในคนเดียว เช่น อาจมีผ้ตู ดิ ตามในบางพืนที#สองคน เพื#อให้ผ้ทู #ีมีทกั ษะทางภาษาได้เน้นหน้าท#ีในสว่ นนนั เพื#อให้อีกคนหน#งึ อาสาทาํ ในส่วนที#ตนทาํ ได้ เง#ือนไขความสําเร็จต่อมา คือ การประเมินระหว่างกระบวนการขับเคล#ือนกิจกรรมเพื#อที#จะวัดผล ระหว่างกระบวนการ และมีการถอดบทเรียนให้รู้ถึงข้อบกพร่อง อนั นําไปสกู่ ารปรับปรุงและพฒั นากิจกรรมการ เสริมสร้ างความซื#อตรงให้มีกลยทุ ธ์มากขึน จากกรอบของ Integrity Action กล่าวว่า คณะกรรมการติดตาม ท#ีมาจากหลายภาคส่วนจะมีบทบาทในการร่วมค้นหาแนวทางแก้ปัญหา เพื#อการแก้ไขและเรียนรู้จากปัญหา จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที#เกี#ยวข้อง ซ#ึงการแก้ไขปัญหาให้ประสบความสําเร็จนันต้องการความร่วมมือจากผ้มู ี สว่ นได้สว่ นเสยี ทีเ# กี#ยวข้อง รวมไปถงึ ประชาชนในท้องถ#ิน เจ้าหน้าที#ของรัฐ และบริษัทผ้รู ับจ้างงาน อาจมีการตงั วัตถุประสงค์ด้านการเสริมสร้ างความซ#ือตรงในชุมชนเพื#อประเมินความสําเร็จและผลจากการดําเนินงาน ดังนัน ก่อนเริ#มโครงการจึงจําเป็ นจะต้องมีการศึกษาข้อมูลพืนฐานและพัฒนาตัวชีวัดท#ีเหมาะสม เพ#ือนํา ~ 102 ~

ตวั ชีวดั เหล่านีไปประเมินโครงการเสริมสร้ างความซ#ือตรงในชมุ ชน ซงึ# องค์กรหรือชมุ ชนสามารถจดั ทําตวั ชีวัด ของตนเองขนึ มาได้เพ#ือให้เหมาะสมกบั บริบทของพืนทน#ี ันๆ เง#ือนไขความสาํ เร็จประการสดุ ท้าย คือ การสร้างความรู้สกึ ถึงความเป็ นเจ้าของและความรับผิดชอบ ต่อหน้าท#ีท#ีจะต้องขับเคลื#อนกิจกรรมของคณะทํางาน จากกรณีที#บางพืนท#ีมีการแต่งตังคณะทํางานจาก เจ้าหน้ าที#ปกครองระดับอําเภอ เอกสารดังกล่าวมีตราประทับของทางราชการ ทําให้คณะทํางานท#ีเป็ น ประชาชนรู้สกึ ว่าตนมีหน้าท#ีไม่ใชภ่ าระ สอดคล้องกบั ท#ี United Nations Office for Drug Control and Crime Prevention กล่าวว่า การสร้ างความซ#ือตรงที#เห็นผลจริงต้องมียุทธศาสตร์สําคัญ คือ มีการสร้ างความเป็ น เจ้าของ มีการวจิ ยั เชิงปฏิบตั ิการ และมีการรวบรวมข้อมลู ซ#งึ ความเป็ นเจ้าของท้องถิ#น (Local ownership) จะ ช่วยลดปัญหาความซื#อตรงและการทุจริตได้ เพราะชุมชนในท้องถ#ินนัน ๆ มีความรู้และเข้าใจเก#ียวกับปัญหา รู้จักผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมทัง รู้วิธีแก้ ปัญหาท#ีดีที#สุด โดยตัวแสดงที#สําคัญอย่างภาคประชาสังคมและ หน่วยงานภายนอก (External facilitators) อาจเข้ามามีสว่ นร่วมในการเสริมสร้างความซ#ือตรงในหลายรูปแบบ สว่ นหน่วยงานภายนอกมีบทบาทหลกั ในการสนบั สนุนงบประมาณหรือเอืออํานวยความสะดวกให้กับการทํา กิจกรรมตา่ ง ๆ รวมทงั เรียนรู้ประสบการณ์เสริมสร้างความซอื# ตรงของชมุ ชนในพืนท#ีไปด้วย โดยจะต้องลดความ เป็ นผ้รู ู้หรือเช#ียวชาญทางนโยบายเมื#อมีการทํากิจกรรมในพืนท#ี (United Nations Office for Drug Control and Crime Prevention, MCCC, p.MB-Mv) ~ 103 ~

บทที บทสรุปและข้อเสนอแนะ การศึกษาเพือเสริมสร้ างความซือตรงในองค์กรปกครองส่วนท้องถิน: กรณีศกึ ษาชมุ ชนในองค์การ บริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง เทศบาลตําบลปอภาร และเทศบาลตําบลโพนสูง จังหวัดร้ อยเอ็ด ภายใต้กรอบ การศึกษาทีคณะผู้วิจัยพัฒนาขึน7 มีเป้ าหมายหลักเพือการเสริมสร้ างความซือตรงทีเหมาะสมกับพืน7 ที กรณีศึกษา และเป็ นเครืองมือไปส่กู ารขยายเครือข่ายเพือเสริมสร้ างความซือตรงให้เกิดขนึ 7 ในวงกว้าง สําหรับ วตั ถปุ ระสงค์ของการวิจยั มีดงั นี 7 1. เพือศกึ ษากระบวนการเสริมสร้างความซอื ตรงในชมุ ชนพืน7 ทีกรณีศกึ ษา 2. เพือศึกษาช่องว่างของการเสริมสร้ างความซือตรงในพืน7 ทีกรณีศึกษาตามกรอบการพัฒนา ชมุ ชนโดยมีความซือตรงเป็ นฐาน (Community Development Based on Integrity Lens: CDBIL) 3. เพือศึกษาแนวทางเสริมสร้ างความซือตรงในชุมชนทีสอดคล้องกับบทบาทของภาคส่วนที เกียวข้องและส่งเสริมตอ่ วฒั นธรรมประชาธิปไตย เพือตอบวตั ถปุ ระสงค์ดงั กลา่ ว คณะผู้วิจยั ใช้วิธีการศกึ ษาเชิงคณุ ภาพจากกรณีศึกษา (Case study) ซงึ เป็นชมุ ชนในพืน7 ทีองค์กรปกครองสว่ นท้องถิน U แหง่ ในจงั หวดั ร้อยเอ็ด โดยมีกระบวนการศกึ ษาวจิ ยั ตอ่ ไปนี 7 1. การเก็บและรวบรวมข้อมลู พืน7 ฐาน จากเอกสาร เว็บไซต์ สภาพแวดล้อมของชมุ ชน โครงการ ในช่วงแผนพฒั นา U ปี ลา่ สดุ ของแตล่ ะองค์กรปกครองสว่ นท้องถิน 2. จดั เวทีอบรมและประชุมเชิงปฏิบัติการเพือระดมความคิดเห็นระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที เกียวข้องในชมุ ชน ซงึ นําไปสกู่ ารจดั ตงั 7 คณะทํางาน กําหนดโครงการ ตวั ชีว7 ดั ความสาํ เร็จ 3. การติดตามผลการรวบรวมข้อมลู เพือเป็ นการสงั เกตกุ ารณ์การจดั กิจกรรมด้านการเสริมสร้าง ความซอื ตรงของชมุ ชนในองค์กรปกครองสว่ นท้องถินทีเข้าร่วมโครงการ 4. รวบรวมข้อมูลการทบทวนเพือเสริมสร้ างความซือตรงอย่างต่อเนืองของชุมชน โดยการ สมั ภาษณ์ผ้บู ริหาร เจ้าหน้าทีในองค์กรปกครองสว่ นท้องถนิ และผ้นู ําชมุ ชน จากกระบวนการศึกษาดงั กล่าว นํามาซึงข้อค้นพบทีสําคญั หลายประการ คณะผู้วิจยั ขอสรุปให้เห็น ชดั เจนตามวตั ถปุ ระสงค์ของการวิจยั ดงั ตอ่ ไปนี 7 ~ 104 ~

. กระบวนการเสริมสร้างความซือตรงในชุมชนพืน\" ทีกรณีศึกษา การดําเนินกิจกรรมของประชาชนทีเกียวข้องกบั ความซือตรงในพืน7 ทีกรณีศึกษาทงั7 U แหง่ สรุปว่าทงั 7 3 พืน7 ทีได้มีการดําเนินกิจกรรมทีเข้าข่ายเสริมสร้ างความซือตรงอยู่บ้างแล้ว โดยเป็ นลักษณะของการดําเนิน โครงการประจําเหมือนกันทกุ ปี เช่น เข้าวัดฟังธรรมในงานบุญเข้าพรรษา โดยอาจมีการเสนอโครงการผ่าน ประชาคมหม่บู ้าน เพียงแตไ่ มไ่ ด้ใช้กระบวนการจดั ทําแผนตามทีสถาบันพระปกเกล้าได้มาดําเนินการ งานวิจยั ครัง7 นีเ7 น้นศึกษาการเสริมสร้ างความซือตรงในโครงการทีเกิดจากการจดั ทําแผนปฏิบัติการเสริมสร้ างความ ซือตรงทีเกิดจากการระดมความคิดเห็นจากทกุ ภาคส่วนในชมุ ชน โดยการดําเนินกิจกรรมในครัง7 นัน7 เริมตัง7 แต่ การบรรยายเกียวกับหลกั การ ขอบเขต และตัวอย่างของความซือตรง เพือให้กล่มุ เป้ าหมายมีความเข้าใจที ถูกต้องก่อนนําไปส่กู ารระดมความคิดเห็นและร่วมกันจัดทําแผนฯ ในการระดมความคิดเห็นนัน7 ทําให้ได้ข้อ ค้นพบและผลผลติ ดงั ต่อไปนี 7 ตาราง . ผลผลิตและแผนการเสริมสร้ างความซือตรงจากการระดมความคิดเห็นของพืน\" ที กรณีศึกษา1 พืน\" ทีศกึ ษา สถานการณ์ความไม่ ความซือตรงทตี ้องการให้ ภารกจิ หลัก อบต.เขวาทุ่ง ซือตรงทพี บ เกดิ ขนึ\" ในพืน\" ที ในแผนปฏบิ ัตกิ าร สรุปเป็ น [ ประเด็นหลัก - การมีศีลธรรม เช่น ปฏิบตั ติ าม _.สร้างการมีศีลธรรม โดยมีการ ได้แก่ การขาดความเป็ น ศีล ^ ทํากิจกรรมพาบตุ รหลานเข้าวัด ธรรม ความเห็นแก่ตวั การ - ความสามัคคี เช่น มีความ ประกวดครอบครัวศลี ^ เอาเปรียบผู้อืน การโกง ร่วมมอื เห็นประโยชน์สว่ นรวม `.สร้ างความซือสัตย์ โดยมีการ ภาษีประชาชน ความไม่ - ความซือสัตย์ เช่น รับผิดชอบ ตงั 7 คณะทํางานเพือยกร่างกตกา ซือสตั ย์ต่อหน้าที และการ ตอ่ หน้าที ใส่ใจชมุ ชน ชุมชนเรืองความซือสัตย์ รับฟัง ซือ7 สทิ ธิ\\ขายเสียง - การมีตัวอย่างทีดี เช่น ผู้นํามี ความคิดเห็น และประกาศใช้ ความโปร่งใส กติกาชมุ ชนเรืองความซอื สตั ย์ - การมีสว่ นร่วม เชน่ ประชาชนมี U.สร้างตวั อย่างทีดี โดยมีการตงั 7 ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร ต ร ว จ ส อ บ กรรมการเพือคัดเลือกบุคคล งบประมาณ ตัวอย่างและประกาศยกย่อง บคุ คลตวั อย่างด้านความซือตรง 1 รายละเอยี ดของผลการระดมความคดิ เห็นและแผนปฏบิ ตั กิ ารเสริมสร้างความซือตรง ศึกษาเพิมเติมได้จากบทที U เนือ7 หาที นําเสนอในตารางนีเ7ป็ นเพียงสรุปโดยยอ่ เท่านนั7 ~ 105 ~

พืน\" ทีศกึ ษา สถานการณ์ความไม่ ความซือตรงทตี ้องการให้ ภารกิจหลัก ทต.ปอภาร ซือตรงทพี บ เกิดขนึ\" ในพืน\" ที ในแผนปฏิบตั กิ าร ทต.โพนสูง สรุปเป็ น [ ประเด็นหลัก - ชุมชนมีความรักความสามคั คี _.สร้ างความซือสัตย์ในชุมชน ได้ แก่ ผู้นําขาดคุณธรรม เชน่ คนในชุมชนคิดถงึ ประโยชน์ โดยให้ความรู้ด้านความซือตรง การปฏิบตั ิทีไม่ถูกต้อง ไม่ ส่วนรวม มีความจริงใจตอ่ กนั แ ก่ ค น ใ น ชุ ม ช น ตั 7 ง ปฏิบัติตาม กติ กา การ - มีความซือสัตย์ในชุมชน เช่น คณะกรรมการตรวจสอบการ ทจุ ริตในชมุ ชน สร้างความ ไ ม่ รั บ หั ว คิ ว ทํ า ง า น อ ย่ า ง ทํางานในชุมชน จดั กิจกรรมเข้า เดือดร้อน และพดู ปด เสียสละไมก่ อบโกย ค่ายจติ อาสา - เคารพกติกาชุมชน เช่น มีการ ` . ส ร้ า ง ก ติ ก า ชุ ม ช น โ ด ย ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและกตกิ า ประชาคมหมู่บ้านเพือร่างกติกา - มีบุคคลต้นแบบ เช่น มีผู้นําที ชุมชน ประชาสัมพันธ์ข่าวสาร พดู จริงทําจริง และบงั คบั ใช้กตกิ า U.สร้ างบุค คล ต้ นแบบ โด ย แ ต่ ง ตั 7ง ก ร ร ม ก า ร กํ า ห น ด หลักเกณฑ์ คัดเลือก ยกย่อง แ ล ะ จั ด เ ว ที ถ่ า ย ท อ ด ประสบการณ์ของบคุ คลต้นแบบ สรุปเป็ น U ประเด็นหลัก - มีคุณธรรม เช่น มีศีล ^ ไม่เอา _.สร้างความซอื ตรงโปร่งใส โดย ได้ แก่ ความเห็นแก่ตัว เปรียบ ซือตรงต่อคําพูดของตน ตัง7 ค ณ ะก รรม ก าร จ าก ภา ค การคอรัปชัน และปาก มีความจริงใจ ประชาชนตรวจสอบงานก่อสร้ าง อยา่ งใจอยา่ ง - ไม่กินบ้ านกินเมือง เช่น มี และมีการประชาสัมพันธ์อย่ง ความโปร่งใสด้านงบประมาณ ทวั ถงึ - มี ก ฎ ก ติ ก า เ ช่ น มี ค ว า ม `.สร้างแบบอย่างทดี ี โดยประชมุ รับผิดชอบตอ่ กติกาสังคม มีการ คัดเลือกบุคคลต้นแบบ และจัด ว า ง ร ะ เ บี ย บ แ ล ะ ตั7 ง เวทีเผยแพร่ประสบการณ์วิธี คณะกรรมการตรวจสอบ ปฏบิ ตั ขิ องบคุ คลต้นแบบ U.ให้ความรู้สู่ประชาชน โดยจัด กิจกรรมอบรมให้ ความรู้เรือง ความซือตรงแก่ตวั แทนหมู่บ้าน หมบู่ ้านละ _d คน ~ 106 ~

จากการทําแผนปฏิบัติการด้านความซือตรงและการตดิ ตามผล สามารถสรุปผลเกียวกับกระบวนการ เสริมสร้างความซือตรงในพืน7 ทีกรณีศกึ ษาได้ดงั นี 7 การจดั ทําแผนปฏิบตั ิการ 1. การจัดทําแผนปฏิบัติการ ได้มีการใช้กระบวนการมีส่วนร่วมเพือให้ทุกความคิดเห็นได้เข้าสู่ แผนความซือตรงในชมุ ชนของตนเอง กระบวนการนีค7 วรนํามาใช้บ่อยครัง7 เพือให้ประชาชนค้นุ เคยกับการแสดง ความคดิ เหน็ ของตนทา่ มกลางความเห็นตา่ งของผ้อู ืน 2. ผ้เู ข้าร่วมบางทา่ นติดภารกิจทงั 7 ด้านการประกอบอาชีพและภารกิจในการเข้าร่วมกบั หน่วยงาน อืน ทําให้การจดั กิจกรรมครัง7 ต่อไปต้องมีการปรับวนั และระยะเวลาทีเหมาะสมกับผู้เข้าร่วมและประสานผ้ทู ีมี ความพร้อมและสนใจเข้าร่วมกิจกรรมอย่างแท้จริง เพือให้เกิดผลต่อการขยายเครือข่ายความร่วมมือดําเนิน กิจกรรม 3. แผนปฏิบตั ิการทีได้นัน7 ส่วนใหญ่เป็ นแผนเกียวกบั การทําความดี การปฏิบตั ิตามหลกั ธรรมะ และการเป็ นแบบอย่างทีดีในชุมชน ซึงอาจเป็ นลกั ษณะเฉพาะของพืน7 ทีทีให้ความเคารพผู้อาวุโสและถือวัตร ปฏิบตั ติ ามหลกั พทุ ธศาสนา การติดตามผลจากกระบวนการเสริมสร้างความซือตรงของพืน! ทีศึกษา 1. ทกุ พืน7 ทกี รณีศกึ ษา มีการแตง่ ตงั7 คณะทาํ งานเพือขบั เคลอื นภารกิจให้ดําเนินไปตามแผน 2. พืน7 ทีศึกษาบางแห่งมีการประสานความร่วมมือและเรียนรู้การขับเคลือนงานผ่านเครือข่าย ภายนอก อยา่ งเชน่ องค์การบริหารสว่ นตําบลเขวาทงุ่ ทีได้ร่วมงานกบั สภาองค์กรชมุ ชนจงั หวดั ร้อยเอด็ อีกทงั 7 ได้ เชิญนายอําเภอเข้ามาเป็ นประธานในการเปิ ดกิจกรรม มีการจัดทําประกาศคําสังของนายอําเภอแต่งตัง7 คณะทํางานด้านศีลธรรม ซงึ ประกอบด้วยตวั แทนจากหม่บู ้านตา่ ง ๆ ซงึ มีความเป็ นทางการและชดั เจน 3. ประชาชนในพืน7 ทีมักให้ความสําคัญกับกิจกรรมทีเกิดขึน7 หากเป็ นกิจกรรมทีหน่วยงาน ภายนอกเข้ามาสนบั สนนุ ชมุ ชนจะให้ความสนใจและกระตือรือร้นมากขึน7 4. หลายหม่บู ้านใน U พืน7 ทียงั ไม่เคยมีการริเริมโครงการลกั ษณะนีอ7 ย่างชดั เจน คือ มีการร่วมกัน ทําแผน กําหนดเป้ าหมาย มีคณะทํางาน เป็ นต้น ทําให้เกิดความรู้สกึ ว่ากิจกรรมเสริมสร้างความซือตรงได้รับ ความสนใจจากคนภายนอก ในบางหม่บู ้านจงึ มีแนวโน้มจะขบั เคลอื นกิจกรรมเดมิ ทีถกู พกั ไว้กลบั ขนึ 7 มาทําใหม่ เชน่ การจดั ตงั7 ศนู ย์ปฏิบตั ธิ รรมในพืน7 ที 5. เจ้าหน้าทีองค์กรปกครองส่วนท้องถินมีภาระงานหลักทีมีมากทําให้ไม่สามารถขับเคลือน กิจกรรมได้ และประชาชนมีภาระงานทีต้องประกอบอาชีพเช่นกัน ทําให้กิจกรรมความซือตรงของบางพืน7 ทีอาจ ไม่สอดคล้องกบั ระยะเวลาทีวางแผนไว้ ~ 107 ~

.6 ช่องว่างของการเสริมสร้างความซือตรงในพืน\" ทีกรณีศึกษา ช่องว่างของการเสริมสร้างความซือตรงในพืน7 ทีกรณีศกึ ษา พิจารณาตามกรอบการพัฒนาชมุ ชนโดยมี ความซอื ตรงเป็ นฐาน (Community Development Based on Integrity Lens: CDBIL) มีดงั ต่อไปนี 7 1. บริบทแวดล้อม พืน7 ทีกรณีศึกษา ได้แก่ องค์การบริหารส่วนตําบลเขวาท่งุ เทศบาลตําบลปอภาร และเทศบาลตําบล โพนสูง เป็ นองค์กรปกครองส่วนท้องถินซึงตัง7 อยู่ในจังหวัดร้ อยเอ็ด ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ เกษตรกรรมและนบั ถือศาสนาพทุ ธ ทําให้กจิ กรรมการเสริมสร้างความซือตรงทีเคยดําเนินการในพืน7 ทีสว่ นใหญ่ เกียวข้องกับกิจกรรมทางศาสนาโดยมีผู้นําชุมชนและผู้นําทางศาสนาเป็ นผู้ขับเคลือน และในระหว่างการ ดําเนินกิจกรรมบางครัง7 ไม่สามารถดําเนินได้ตามแผนเนืองจากประชาชนบางส่วนติดภารกิจในการประกอบ อาชีพ ทงั 7 นี 7สรุปข้อมลู พืน7 ฐานขององค์กรปกครองสว่ นท้องถินแสดงดงั ในตารางต่อไปนี 7 ตาราง .6 สรุปข้อมูลพืน\" ฐานชุมชนในพืน\" ทีองค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง เทศบาลตาํ บลปอภาร และเทศบาลตาํ บลโพนสูง พืน\" ทีตงั\" ข้อมูล แผนพัฒนาในพืน\" ที เครือข่าย ชุมชน พืน\" ฐานทวั ไป อบต.เขวา -อยู่ใน อ.ธวัช จากแผนพัฒนาตําบล พ.ศ.`^^l – `^[_ สถาบนั / องค์กร ทุ่ง บรุ ี ห่างจากตวั โครงการทีมีส่วนในการเสริมสร้างความซือตรงใน - สถาบันศาสนา มีเจ้าคณะตําบล เป็ นผู้เขียน จ.ร้ อยเอ็ด _i ตําบลมีทัง7 สิน7 `` โครงการ คิดเป็ นร้อยละ _`.jU ข้อเสนอโครงการหม่บู ้านศีล ^ เพือของบประมาณ ก ม . มี เ นื 7อ ที เช่น โครงการส่งเสริมกิจกรรมเข้าวดั ปฏิบตั ิธรรม สนบั สนนุ จาก อบต.เขวาทงุ่ ประมาณ `j ทุกวันพระ อบต.เคลือนที การฝึ กอบรมแก่คณะ - พระสงฆ์ทีจําวัดในชุมชนตําบลเขวาทุ่ง เข้ามา ต ร . ก ม . ไ ม่ มี ผู้บริหาร สมาชิก และพนักงานใน อบต.เพือเพิม เป็นวิทยากรในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กบั พืน7 ทีป่ าสงวน ทักษะการปฏิบตั ิงาน ทัง7 นี 7 เมือพิจารณาผลจาก เจ้าหน้าที สมาชิก -มี _d หมู่บ้าน รายงานการติดตามและประเมินผลการจัดทํา - ปปจ.ร้ อยเอด็ ได้เข้ามาให้ความรู้ เน้นการอบรม _ , _ l [ แผนพัฒนาท้องถิน (ตามแผนพฒั นาสามปี พ.ศ. เกียวกับเรืองความซือตรง โดยใช้สถานที อบต. ค รั ว เ รื อ น `^^^ – `^^i) พบวา่ ในปี งบประมาณ พ.ศ.`^^^ หรือโรงแรม ป ช ก . ทั7ง สิ 7น มีจํานวนโครงการทีได้ดําเนินการจริง จํานวน `_ - สภาองค์กรชุมชนจังหวัดร้ อยเอ็ด และสถาบัน j , j U i ค น โครงการ โดยโครงการทีมีลกั ษณะส่งเสริมให้เกิด พระปกเกล้า เข้ามาสนับสนุนด้านการจัดทําแผน ส่วนใหญ่นับ ความซือตรงมี ` โครงการ ได้แก่ โครงการ อบต. เสริ มสร้ างความซือตรง และให้ งบประมาณ ถื อ ศ า ส น า เคลือนทีตําบลเขวาทุ่ง ซึงส่งผลต่อความโปร่งใส สนบั สนนุ กิจกรรมทีเกิดขนึ 7 จากการทําแผนซือตรง พุทธ และทํา ให้เกิดขนึ 7 ในชมุ ชน และโครงการจดั อบรมและทศั น บคุ คล (มีหลายท่าน ยกตวั อยา่ งดงั ตอ่ ไปนี)7 นาปี เป็ นส่วน ศกึ ษาดงู านสําหรับผู้บริหาร สมาชิก และพนกั งาน - อาจารย์สมาน คําภูเมือง เป็ นอาจารย์เกษียณ ~ 108 ~

พืน\" ทีตงั\" ข้อมูล แผนพัฒนาในพืน\" ที เครือข่าย ชุมชน พืน\" ฐานทวั ไป ใหญ่ ส่วนตําบล ซึงช่วยส่งผลให้ เกิดการทํางานทีมี เป็นปราชญ์ผ้รู อบรู้ เป็นแกนนําเผยแผใ่ ห้ความรู้ ความรับผิดชอบในงานตามหลักการของความ - นายประสิทธิ\\ วารีหลัง เป็ นคนทีบวชนานล้วสึก ซือตรงด้ วย ทัง7 สองโครงการนี 7 ใช้ งบประมาณ มา มีความรู้ เป็ นไวยาวัชกรวัด ถือเป็ นบุคคล `[d,ddd บาท คิดเป็ นงบประมาณใช้ไปร้ อยละ ต้นแบบ _[.U` ของงบประมาณทงั7 หมด เ ท ศ บ า ล -อยู่ใน อ.เมือง จากแผนพัฒนาช่วง ปี พ.ศ.`^^^ – `^[_ การ สถาบนั /องค์กร ตําบลปอ ห่างจากตวั จ. วางแผนโครงการทีมีส่วนเสริมสร้ างความซือตรง - กกต.ร้ อยเอ็ด มีบทบาทในการเชิญเข้าร่วม ภาร ร้ อ ย เ อ็ ด _ i __ โครงการ คิดเฉลียเป็ นงบประมาณปี ละ กิจกรรมและให้ความรู้กับผู้ทีจะสมัครรับเลือกตัง7 ก ม . พื 7 น ที ` _ l , d d d บ า ท แ ต่เ มื อ ศึ ก ษ า เ ท ศ บัญ ญั ติ เป็ นสมาชิกฯ โดยใช้ งปม.ของเทศบาล และ รับผิดชอบ U` งบประมาณปี พ.ศ.`^^i และ `^^r ซึงแสดงให้ ประมาณ พ.ศ.`^^^ มีโครงการสมานฉันท์ในการ ตร.กม. ไม่มี เห็นถึงโครงการและงบประมาณทีจะถูกนําไป เลือกตงั7 พืน7 ทีป่ าไม้ ดําเนินการจริงของเทศบาลตําบลปอภาร พบว่า - สถาบนั ศาสนา เข้ามาร่วมมือในโครงการปฏิบตั ิ - มี _ j ทงั7 ปี `^^i และ `^^r ใช้งบประมาณในโครงการ ธรรมวัดป่ าปอภาร ที โดยใช้ งปม.เทศบาล เอง หมู่บ้าน`,`d[ ทีมีส่วนเสริมสร้ างความซือตรงปี ละ [j,ddd บาท ดําเนินการร่วมกบั วัดในพืน7 ที เน้นกลุ่มนักเรียน หลังคา เรื อน ใน i โครงการ ได้แก่ โครงการ Counter service ชาวบ้านในพืน7 ที ผ้สู งู อายุ และเจ้าหน้าทเี ทศบาล ปชก. i,UUU to pay จดั ทําเวทีประชาคมทําแผนตําบลสามปี - สถาบนั การศึกษา โดยครูจัดกิจกรรมพาเด็กใน คน ปชก.สวน พนกั งานดีเด่น อบรมระเบียบกฎหมายภาษีและ ศนู ย์เดก็ U ศนู ย์เข้าวดั และไม่ได้ใช้ งปม.เทศบาล ใ ห ญ่ ทํ า น า ค่าธรรมเนียมต่าง ๆ อบรมความรู้กฎหมาย - สสส. สนบั สนุน งปม.โครงการรณรงค์เกียวกับ ต า ม ม า ด้ ว ย ขา่ วสารของทางราชการ อบรมความรู้การใช้สิทธิ การลดละเลิกการสบู บหุ รี และคนดีศรีปอภาร ก า ร ป ลู ก พื ช ประชาชนในการร้ องทุกข์ร้ องเรียน และอบรม -ธกส.บูรณาการงบประมาณร่วมกันจัดกิจกรรม อืน ๆ ปฏบิ ตั ิธรรม พ่อตัวอย่าง แม่ตัวอย่าง โครงการหาบุคคล ต้นแบบ และยกยอ่ งคนทําความดี - ม.ราชภัฏร้ อยเอ็ด ร่วมวิจัยประเมินความพึง พอใจในการดาํ เนินโครงการของเทสบาลตําบลปอ ภาร โดย งปม.ของเทศบาล บคุ คล -อาจารย์ประสิทธิ\\ อนั ทะไชย์ เป็ นประธานกลุ่ม ผู้สูงอายุ ซึงมีบทบาทในการให้การสนับสนุนทัง7 ด้านภมู ิปัญญา เป็นบคุ คลต้นแบบในหลายด้าน -อดีต ผู้ใหญ่บ้านชัยวตั น์ แน่นอดุ ร ทีมีความโดด เด่นด้ านความซือตรง ทําร้ านค้าชุมชนต้ นแบบ และทําออมทรัพย์หมู่บ้านจนเป็นต้นแบบให้กบั ที อนื มาเรียนรู้ -อาจารย์สปุ ัญญา ชํานิกําจร อาจารย์โรงเรียนบ้าน ~ 109 ~

พืน\" ทีตงั\" ข้อมูล แผนพัฒนาในพืน\" ที เครือข่าย ชุมชน พืน\" ฐานทวั ไป ปอภาร ทีมีบ้ านพักเป็ นศูนย์การเรี ยนรู้ ด้ าน เศรษฐกิจพอเพียง -อดีตกํานนั แหนบทองคํา นายดํารงค์ชยั ธุลีจนั ทร์ เป็นประธานสถาบนั ชุมชน มีความเข้มแข็งในการ ตดั สินใจ ได้รับความไว้วางใจเพราะมีความซือตรง เ ท ศ บ า ล - อ ยู่ ใ น อ . แผนพฒั นาช่วงปี พ.ศ.`^^^ – `^[_ พบโครงการ สถาบนั /องค์กร ตํ า บ ล ป ทุ ม รั ต ต์ ทีมีส่วนในการเสริมสร้ างความซือตรงรวม _d - สถาบนั ทางศาสนา โดยเจ้าคณะวดั โพธิการาม โพนสูง พืน7 ทีประมาณ โครงการ คิดเป็ นงบประมาณเฉลียปี ละ Udd,ddd เป็ นเจ้าภาพจดั อบรมเป็ นเรืองคุณธรรมจริยธรรม Ud.j` ตร.กม. บาท เมือพิจารณาแผนการดําเนินงานประจําปี และมหี ม่บู ้านรักษาศีล ^ มี ป่ า ไ ม้ ต า ม งบประมาณปี พ.ศ.`^^^ – `^^r ซึงมีความ - กกต.ร้ อยเอ็ด จัดบรรยายเกียวกับเรืองความ ธรรมชาติไม่ ใกล้เคียงการปฏิบัติจริง พบว่า จํานวนโครงการ ซือตรง มาก และงบประมาณในแผนพัฒนาสามปี ช่วง พ.ศ. - สพม.ร้ อยเอ็ด ไม่ได้ เป็ นการเสริมสร้ างความ - มี l หมู่บ้าน `^^^ – `^[_ ถูกปรับลดลง ส่งผลให้ จํานวน ซือตรงโดยตรง แต่เข้ามาช่วยให้เกิดความเข้มแข็ง จํานวน_,`r` โครงการและงบประมาณในส่วนทีส่งเสริมความ ในครอบครัว หลังคา เรื อน ซือตรงลดน้อยลงไปเช่นกัน โครงการทีพบเหลือ บคุ คล ปชก. ^,d`d จํานวน j โครงการ ได้ แก่ ฝึ กอบรมคุณธรรม - พระครูโพธิวีรคณุ (เจ้าคณะอําเภอปทมุ รัตน์) วดั คน ส่วนใหญ่ จริยธรรม ทบทวนหรือจัดทําแผนชุมชนสู่การ โพธิการาม เป็นศนู ย์รวมทางจิตใจเมือจะมีการทํา ทําการเกษตร พัฒนาท้องถิน จัดเวทีประชาคมหมู่บ้าน และ กิจกรรมชาวบ้านจะให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี อ า ชี พ เ ส ริ ม เทศบาลพบประชาชน คิดเป็ นงบประมาณเฉลียปี เช่นทอผ้าไหม ละ iU,`^d ผ้ าฝ้ าย ปลูก เห็ด ประดิษฐ์ ตุ๊ ก ต า เ ย็ บ เ สื 7 อ ผ้ า สํ า เ ร็ จ รู ป แ ล ะ ทีนอน ฯลฯ ในสว่ นของบริบทแวดล้อมนี 7นบั ว่ามีการวิเคราะห์ถึงผ้ทู ีเกียวข้องในการเสริมสร้างความซอื ตรงในพืน7 ที ทีบางพืน7 ทีมีหน่วยงานภายนอกเข้ามาเกียวข้อง ขณะทีบางหน่วยงานยงั ไม่เห็นชัดเจนนัก ทําให้การดําเนิน กิจกรรมเกียวกับความซือตรงทีผ่านมาทางองค์กรปกครองสว่ นท้องถินและประชาชนในพืน7 ทีทีมีบทบาททาง สงั คม เช่น เป็ นพระครู ได้พาทํากิจกรรมความซือตรงในชมุ ชนอยู่บ้างแล้ว ส่วนของกระบวนการทีนําชมุ ชนเข้า มาเกียวข้องนัน7 จากการศึกษาครัง7 นีไ7 ด้ให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดทําแผนฯ เสริมสร้ างความซือตรง ทําให้ ~ 110 ~

แผนฯ เกิดจากความต้องการของชชุ นเอง อยา่ งไรก็ดี ในการศกึ ษาครัง7 นีอ7 าจยงั ต้องพฒั นาต่อไปในเรืองของการ สร้างฐานข้อมูลของชมุ ชนในเชิงลึก สอดคล้องกับ Integrity Action (2014, p.3-14) ทีว่าจะต้องมีการเก็บ ข้อมูลเป็ นฐานของชมุ ชนไว้เพือประโยชน์ในการเปรียบเทียบก่อนและหลงั ดําเนินกิจกรรม เช่น รายละเอียด โครงการเดิมและระดบั ความโปร่งใส การตรวจสอบของประชาชน การมีส่วนร่วม จํานวนหรือลกั ษณะชุมชน จํานวนหรือลกั ษณะของกลมุ่ ในชมุ ชนทไี ด้เข้ามีสว่ นร่วมในกิจกรรม เป็ นต้น `. การตงั7 คณะทํางานและกําหนดขอบเขตการเสริมสร้างความซือตรง หลงั จากการจดั แผนเพือเสริมสร้างความซือตรงในแต่ละพืน7 ทีเสร็จสิน7 ลง ได้มีการแต่งตงั 7 คณะทํางาน เพือรับผดิ ชอบและขบั เคลือนกิจกรรม องค์การบริหารสว่ นตําบลเขวาท่งุ มีการแตง่ ตงั7 คณะกรรมการเสริมสร้าง ชมุ ชนแห่งความซือตรง ดงั คําสงั อําเภอธวัชบุรี เพือให้คณะกรรมการดังกล่าวทําหน้าทีรวบรวมข้อมลู ความ คิดเห็นเกียวกับความไม่ซอื ตรงในชมุ ชน คณะกรรมการแบ่งเป็ นคณะกรรมการด้านมีศีลธรรม จํานวน _[ คน ทําหน้ าทีปลูกจิตสํานึกการมีศีลธรรม เป็ นคนดีของสังคม ให้มีคุณธรรมจริยธรรมและความซือสัตย์ คณะกรรมการด้านความซอื สตั ย์จํานวน _i คน ทําหน้าทีสง่ เสริมความซือสตั ย์ให้เกิดขึน7 ในชมุ ชน ก่อเกิดความ สามคั คีและสร้างสํานกึ ทีดีไมท่ ําผดิ กฎหมาย และคณะกรรมการด้านตวั อย่างทีดี จํานวน _i คน ทําหน้าที เป็ น บุคคลตัวอย่างทีดีดีด้านความซือตรงและเป็ นแบบอย่างทีดีแก่เยาวชน (สมาคมสภาองค์กรชุมชน จังหวัด ร้อยเอ็ด, `^^l, น.Ul-j_) เทศบาลตําบลปอภาร มีระบุในรายงานผลการจัดกิจกรรมเช่นกันว่ามีคณะทํางานเกียวกับการ เสริมสร้างความซอื ตรง และในขนั 7 ตอนของการจดั ทําแผนได้มีผ้รู ับผิดของกิจกรรมทงั7 U กิจกรรมได้แก่ กิจกรรม สร้ างความซือสัตย์ในชุมชน ผู้รับผิดชอบกิจกรรม _` คน กิจกรรมการสร้ างกติกาชุมชน จํานวน r คน และ กิจกรรมสร้างบุคคลต้นแบบจํานวน r คน (เทศบาลตาํ บลปอภาร, ม.ป.ป., น._d-_`) เทศบาลตําบลโพนสงู มีการแตง่ ตงั7 คณะกรรมการเสริมสร้างชมุ ชนแห่งความซือตรง ประกาศเป็ นคําสงั เทศบาลตําบลโพนสงู ได้แก่ คณะกรรมการด้านซือตรงโปร่งใสจํานวน _d คน ทําหน้าทีตรวจสอบด้านความ โปร่งใสในชมุ ชนและมีความซือสตั ย์ คณะกรรมการด้านแบบอย่างทีดี จํานวน _d คน ทําหน้าทีดําเนินการ คดั เลือกหาแบบอย่างทีดีในเขตเทศบาลตําบลโพนสงู คณะกรรมการด้านให้ความรู้สปู่ ระชาชน จํานวน l คน ทําหน้าทีให้ความรู้แก่ประชาชนในชุมชนได้ทราบถึงความหมายของคําว่าซือตรงและปลกู ฝังให้ประชาชนใน ชมุ ชนมีคณุ ธรรมจริยธรรมและความซือสตั ย์ (เทศบาลตาํ บลโพนสงู , ม.ป.ป., น.U[-Ui) ในสว่ นของขอบเขตกจิ กรรมทแี ตล่ ะพืน7 ทีดําเนินการ มีความสอดคล้องกบั โครงการทีพืน7 ทีได้ดําเนินการ อย่แู ล้ว เช่น คณะกรรมการจดั ซือ7 จดั จ้างจากภาคประชาชน การให้ความรู้เกียวกับความซือตรง เป็ นต้น ซึงมี ลกั ษณะเป็ นกิจกรรมทีในมิตเิ สริมสร้างการมีสว่ นร่วม และปลกู ฝังคา่ นิยมจิตสํานึกเรืองความซอื ตรง ~ 111 ~

อาจกล่าวได้ว่า ทัง7 U พืน7 ทีได้มีการตัง7 คณะทํางานตามความสนใจของประชาชนทีเข้าร่วมจัดทํา แผนปฏิบัติการ คณะทํางานดังกล่าวได้ทําให้เกิดความร่วมมือในการทํางาน ประชาชนเกิดความรู้สึกเป็ น เจ้าของกิจกรรม และเกดิ การทํางานทีชัดเจนมีการแบ่งงานกนั ทํา ส่วนกิจกรรมทีดําเนินการ ทงั 7 U พืน7 ทีต่างมี กิจกรรมทีคล้ายกนั เชน่ การสร้างแบบอยา่ งทีดี การพาเข้าวดั ฟังธรรม เพราะเป็ นกิจกรรมทีมีการดําเนินการอยู่ ก่อนบ้างแล้วและสอดคล้องกับลกั ษณะของพืน7 ที กล่าวคือ พืน7 ทีมีสงิ ดีทีเป็ นพืน7 ฐานทนุ ทางสงั คมได้แก่ ความ ยดึ มนั ในคําสอนทางศาสนาและมีผ้นู ําทางศาสนาเป็ นหลกั ในการขบั เคลอื นกิจกรรม รวมทงั 7 มีผ้ทู ีเป็ นแบบอย่าง ทดี ีหลายคนในชมุ ชน ทําให้แผนฯ ทีออกมามีแนวโน้มเช่นนนั7 อย่างไรก็ดี กิจกรรมทีทางพืน7 ทีศึกษายงั ไม่ได้เสนอในการจัดแผนปฏิบัติการเสริมสร้ างความซือตรง และสามารถนําไปเป็ นประเดน็ การพฒั นาตอ่ ไปในอนาคต ได้แก่ กิจกรรมทีเกียวข้องกบั ด้านข้อมลู ข่าวสาร และ กิจกรรมทีเกียวข้องกับกฎระเบียบข้อบังคับ อย่างเช่นในประเทศอินเดีย มีกิจกรรมด้านข้อมูลข่าวสาร เช่น กิจกรรมรณรงค์ให้ประชาชนรับรู้สิทธิในการได้รับข้อมลู ข่าวสาร (Right To Information) มีการจดั ตงั7 ศนู ย์ ข้อมลู ข่าวสารท้องถิน เรียกว่า RTI Clinic (Right To Information Clinic) จดั ให้มีการศึกษาด้านการบริการ สาธารณะและจดั ให้มีอปุ กรณ์การสือสารเกียวกับธรรมาภิบาลและการกระจายอํานาจ (Singh, `ddl – `d_d, p.^) หรือตวั อย่าง เมืองยอกยากาตาร์ ประเทศอินโดนีเซียทีสร้างช่องทางสือสารระหว่างภาครัฐกับประชาชน และภาครัฐกบั ภาคธรุ กจิ และระหวา่ งหน่วยงานของรัฐด้วยกันเอง ผ่าน E-Government ทําให้ประชาชนเข้าถึง ข้อมลู และสามารถตรวจสอบการทํางานของท้องถิน (Agus, `dd[) นอกจากนี 7 หากต้องการให้พืน7 ทีมีการพัฒนาและเสริมสร้ างความซือตรงอย่างเข้มแข็ง การแต่งตัง7 คณะกรรมการหรือคณะทํางานเฉพาะเรืองอาจยงั ไมเ่ พียงพอ อาจมีการสร้างอาสาสมัครเฉพาะทางหรือกําหนด หน้าทีเฉพาะให้กับคณะทํางานแต่ละคน เช่น การกําหนดให้เป็ นผู้ติดตามและมีการอบรม ดังข้อแนะนําของ Integrity Action (2014) ทีว่า ผ้ตู ิดตามชมุ ชนถือเป็ นผ้มู ีบทบาทหลกั ในการเสริมสร้างความซือตรง จะต้องมี กระบวนการคดั เลอื ก และมีประมวลหรือขัน7 ตอนการทํางานของผู้ติดตามชมุ ชน รวมถึงการอบรมนัน7 จะต้องมี ในหลายเรือง เช่น การวิเคราะห์เอกสารโครงการ การเปรียบเทยี บโครงการ การถ่ายภาพ U. การรวบรวม สะท้อนข้อมลู และเรียนรู้จากปัญหาร่วมกนั การดําเนินกิจกรรมของแต่ละพืน7 ทีศึกษา พบว่ามีการถอดบทเรียนร่วมกันทัง7 ระหว่างคณะกรรมการ ด้วยกันเองและระหว่างกรรมการผู้ทีขับเคลือนงานกับประชาชนทีเข้าร่วมกิจกรรม ดังรายงานผลการจัด กิจกรรมทีทงั7 U พืน7 ทีได้เสนอไว้ ในพืน7 ทีองค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง ในกิจกรรมการประกาศผลบุคคล ต้นแบบได้เชิญชวนประชาชนในพืน7 ทีมาร่วมรับรู้และบางท่านได้มีข้อคําถามต่อเกณฑ์การคดั เลือกบุคคล ต้นแบบ ในกิจกรรมกติกาชุมชนคณะทํางานก็ได้มีการประชมุ ร่วมกันและมีข้อห่วงกังวลในเรืองการทํากติกา ชมุ ชนทีเป็ นเรืองเกียวข้องกับคนในตําบล เป็ นเรืองละเอียดอ่อนทีอาจทําให้คนในชุมชนบางกล่มุ ไม่พอใจและ ~ 112 ~

นําไปสู่ความขัดแย้งได้ จึงมีการปรับรูปแบบคณะทํางานโดยขยายกลุ่มเป้ าหมายให้ครอบคลุมคนทุกกลุ่ม มาร่วมเป็ นคณะทาํ งานให้มากขนึ 7 (สมาคมสภาองค์กรชมุ ชน, 2559, น.`[-`i) เทศบาลตําบลปอภาร ได้มีการสะท้อนปัญหาจากการทํางานเช่นกัน ดังเช่น กิจกรรมสร้ างบุคคล ต้นแบบ ทสี ว่ นใหญ่เป็นผ้สู งู อายนุ นั 7 ภายหลงั จดั กิจกรรม คณะทํางานได้มีการสอบถามไปยงั ผ้เู ข้าร่วมกิจกรรม ถงึ รูปแบบการจดั กจิ กรรม ทีว่าผ้ทู จี ะเป็ นต้นแบบต้องเป็ นผ้มู ีสว่ นร่วมในชมุ ชน สามารถถ่ายทอดความดีงามไป ยงั คนอืนทงั7 ประสบการณ์ อาชีพ องค์ความรู้ และการจดั กิจกรรมครัง7 ต่อไปควรมีการแจ้งล่วงหน้า ` วัน หาก แจ้งไว้นานเกินไปผ้เู ข้าร่วมอาจหลงลืมได้ การจัดกิจกรรมหากใช้เวลานานเกินไปจะเกิดความเหนือยล้า สว่ น ประเดน็ อืนก็ถือว่าสาํ เร็จตามวตั ถปุ ระสงค์กิจกรรมแล้ว (เทศบาลตําบลปอภาร, ม.ป.ป., น._i) เทศบาลตําบลโพนสงู ได้มีการจดั ทํารายงานสรุปผลการเรียนรู้เช่นกันโดยคณะทํางานประชมุ หารือถึง ผลการดําเนินงานทีผา่ นมา วา่ กิจกรรมทผี า่ นมาทําให้ประชาชนเข้าใจเกียวกับความซือตรงมากขึน7 มีการตดิ ตงั 7 ป้ ายขนาดใหญ่ “โพนสงู ซือตรง” ทีเมือบุคคลภายนอกเข้ามาพบเห็นก็สอบถามและประชาชนสามารถตอบถึง ทมี าและการดําเนนิ กจิ กรรมในพืน7 ทีได้ ถือเป็นความสําเร็จทีแสดงให้เหน็ ว่าประชาชนเข้าใจและรับรู้ถึงกิจกรรม ทีกําลงั ดําเนินการอยู่ อปุ สรรคบางประการคือประชาชนมกั ไม่ค่อยมีเวลาเข้าร่วมกิจกรรมเพราะเป็ นผู้นําทาง สงั คมจงึ ตดิ ภารกิจในสว่ นงานอืน สว่ นประชาชนทวั ไปก็จะเน้นการประกอบอาชีพส่วนตวั มากกว่า คณะทํางาน จึงแก้ปัยหาโดยการลงไปจดั กิจกรรมยงั หม่บู ้าน เพือลดการเดินทางและทํากิจกรรมพร้อมกันกบั การประชาคม แผนของเทสบาล โดยมีการมอบรางวลั เลก็ น้อยให้กบั ผ้ทู ีเข้าร่วมกิจกรรมและตอบคําถาม ทําให้กิจกรรมเป็ นไป ด้วยดี (เทศบาลตําบลโพนสงู , ม.ป.ป., น._l) จากข้อค้นพบดงั กลา่ ว อาจกลา่ วได้วา่ ทงั 7 U พืน7 ทีมีการสะท้อนปัญหาร่วมกันในระหวา่ งดําเนินกิจกรรม และยงั มีการรวบรวมไว้เป็ นรูปแบบของรายงาน โดยสว่ นใหญ่การสะท้อนปัญหาจะดําเนินการโดยคณะทํางาน ซงึ สอดคล้องกับแนวทางของ Integrity Action (2014) ถือว่าการเสริมสร้างความซือตรงในชมุ ชนของทงั 7 U พืน7 ทีีมีแนวทางเพือประเมินกิจกรรมในระหว่างกระบวนการและมีการบนั ทกึ ไว้เพือประโยชน์ในการเรียนรู้ตอ่ ไปใน อนาคต เพราะการสะท้อนปัญหาจากคณะทํางานกันเองและชมุ ชน อาจทําให้นําไปส่กู ารแก้ไขปัญหาอย่าง จริงจงั 4. การทบทวนเพือเสริมสร้างความซือตรงอย่างตอ่ เนือง การดําเนนิ กจิ กรรมเสริมสร้างความซือตรงของพืน7 ทีศึกษาในภาพรวมเป็ นตามวตั ถปุ ระสงค์ได้ในระดบั หนึง เนืองจากบางพืน7 ทียงั ไม่ดําเนนิ กิจกรรมในบางกิจกรรมตามแผนทีวางไว้ ในพืน7 ทีองค์การบริหารสว่ นตําบล เขวาท่งุ มีการประเมินเปรียบเทียบผลงานกับตวั ชีว7 ดั ทีวางไว้ ในด้านของจํานวนผ้เู ข้าร่วมเป็ นไปตามเป้ าหมาย ทีวางไว้ทัง7 U กิจกรรม มีประชาชนต้องการเข้าร่วมกิจกรรมมากขึน7 บางท่านต้องการได้รับการแต่งตัง7 เป็ น คณะทํางาน และต้องการให้ทํากิจกรรมอย่างต่อเนือง แต่ยังมีประเด็นทีอาจเป็ นอุปสรรคต่อการเสริมสร้ าง ~ 113 ~

ความซือตรง ได้แก่ ประชาชนบางส่วนยังคงมีความคิดทีจะเป็ นฝ่ ายรอรับทําให้ไม่เกิดการมีส่วนร่วมอย่าง กว้างขวาง หากภาครัฐเข้ามาสนับสนนุ ทกุ ภาคส่วนจะต้องร่วมมือกันขบั เคลือนกิจกรรม และองค์การบริหาร สว่ นตําบลควรมีการบรรจุเพือทํากิจกรรมเสริมสร้างความซือตรงไว้ในแผนพัฒนาฯ ของตําบลทกุ ปี เพือให้เกิด ความตอ่ เนืองและครอบคลมุ ทกุ หมบู่ ้าน (สมาคมสภาองค์กรชมุ ชน จงั หวดั ร้อยเอด็ , `^^l, น.Ul-jd) ในสว่ นของเทศบาลตาํ บลปอภาร มีการดําเนินการใน ` กิจกรรม ได้แก่ บคุ คลต้นแบบ และสร้างความ ซือสัตย์ ส่วนกิจกรรมสร้ างกติกาชุมชนนัน7 ยังไม่ได้ดําเนินการเนืองจากคณะทํางานติดภารกิจงานหลัก คณะทํางานได้สรุปผลการดําเนินกิจกรรมว่า การเข้ามาทํากิจกรรมของสถาบันพระปกเกล้าโดยมีการระดม ความคดิ เหน็ และพาทําแผนปฏิบตั ิการถือเป็ นเรืองใหม่ทีพืน7 ทียงั ไม่เคยมีการทํากิจกรรมลกั ษณะนีม7 าก่อน และ กิจกรรมอาจมีความเป็ นวิชาการจงึ ต้องปรับให้มีความผ่อนคลายมากขนึ 7 และบางกิจกรรมอย่างการสร้างความ ซือสตั ย์ในชมุ ชนยงั มีการเลือกเวลาทํากิจกรรมในช่วงเย็น ซงึ เป็ นเวลาวา่ งของผ้เู ข้าร่วมกิจกรรมทําให้มีผ้สู นใจ เข้าร่วมกจิ กรรมตามเป้ าหมายและเข้าร่วมจนกิจกรรมเสร็จสนิ 7 (เทศบาลตาํ บลปอภาร, ม.ป.ป., น.U`-UU) เทศบาลตําบลโพนสงู มีการดําเนินกิจกรรมครบทัง7 U กิจกรรม และคณะทํางานเห็นว่าการดําเนิน กิจกรรมอยใู่ นเกณฑ์ดี คณะทํางานมีความร่วมแรงร่วมใจในการดําเนินกิจกรรมให้เป็ นไปตามแผน สิงทีอาจไม่ เป็ นไปตามแผนคือผ้เู ข้าร่วมกจิ กรรมทเี ป็ นกลมุ่ เป้ าหมายนนั 7 มาเข้าร่วมกิจกรรมน้อยเกินไป ซงึ คณะทํางานต้อง ปรับรูปแบบกิจกรรมโดยเข้าไปทํากิจกรรมในพืน7 ทีและจดั ร่วมกบั งานอืนของเทศบาล อย่างไรก็ดี ทางพืน7 ทียัง ต้องการให้มีกิจกรรมลักษณะนีอ7 ีก โดยเน้นทํากิจกรรมเป็ นรายชุมชนในช่วงหลังฤดูเก็บเกียว ช่วงเวลาที เหมาะสมคือก่อนเวลา dr.dd น.และหลังเวลา _r.dd น.ซึงเป็ นช่วงทีประชาชนว่างเว้นจากการทํางาน (เทศบาลตําบลโพนสงู , ม.ป.ป., น._l-`d) ในสว่ นของการขบั เคลอื นและตวั ชีว7 ดั ความซือตรงตอ่ ไปในพืน7 ที สว่ นใหญ่ต้องการขยายเครือข่ายความ ซือตรงเพือให้กลุ่มคนเหล่านีไ7 ปขยายผลต่อเรืองความซือตรงและไม่ต้องการให้มีเพียงคนกลุ่มเดิมเข้าร่วม กิจกรรม ยังไม่พบว่ามีพืน7 ทีใดต้องการทําโครงการซือตรงในลักษณะอืน ยังคงเน้นเรืองเดิมแต่ขยายไปสู่ กล่มุ เป้ าหมายอืน บางพืน7 ทีจากกรณีศึกษานีม7 ีความต้องการทีจะขบั เคลือนต่อ เนืองจากมีความโดดเด่นด้าน ผู้นําชุมชนและยงั ทําให้ชุมชนรู้สกึ ถึงความเป็ นเจ้าของกิจกรรม ผู้นําชุมชนถือว่ามีบทบาทสําคญั ต่อการจัด กิจกรรมเสริมสร้างความซือตรงในพืน7 ที ในมิติของเรืองความเป็ นแบบอย่างในด้านของความเสยี สละและมีจิต อาสา หากผู้นําแสดงให้เห็นถึงความแข็งขันก็จะมีคนอืนในชมุ ชนเห็นความสําคัญและพร้ อมทีจะร่วมดําเนิน ตามแบบอยา่ งทีดี ซงึ หากมีการเสริมสร้างผ้นู ําทีมีความโดดเด่นด้านการเสริมสร้างความซือตรงก็จะทําให้มีตวั แสดงหรือผ้ขู บั เคลอื นทชี ว่ ยขยายผลการเสริมสร้างความซือตรงได้ในวงกว้าง สอดคล้องกบั หลกั การทีเสนอโดย สถาบนั พระปกเกล้า (`^^^, น._Uj; _ld-_lU) ว่าการเสริมสร้างความซือตรงต้องใช้กระบวนการกลอ่ มเกลา ~ 114 ~

ทางสงั คมอย่างตอ่ เนืองในหลายแนวทาง การใช้แบบอย่างความซือตรงจากผ้นู ําทกุ ระดบั เป็ นแนวทางหนึงทีจะ เป็ นแรงสนบั สนนุ ให้ความซอื ตรงขบั เคลือนต่อไปได้ นอกจากนี 7 การเสริมสร้ างความซือตรงอาจเน้นการนิยามความหมายให้แคบลง เพือให้ขอบเขตของ การเสริมสร้ างความซือตรงแคบลงและชัดเจนขึน7 รวมทัง7 อาจเน้นส่งเสริมในชุมชนระดับหมู่บ้าน ดังเช่นใน จงั หวดั บุรีรัมย์ทีเน้นใช้กรรมการหม่บู ้านเป็ นเป้ าหมายในการสง่ เสริมคณุ ธรรมความดี ในระยะหลงั เพิมค้มุ บ้าน ซึงเป็ นส่วนย่อยของหมู่บ้ าน ทําให้การเสริมสร้ างความซือตรงนัน7 ได้ผล2 ข้อเสนอแนะนีค7 ่อนข้างมีความ สอดคล้องกับ Integrity Action (2014) เกียวกับการติดตามโครงการ ทีจะต้องมีการลําดบั ความสําคญั หรือ เลือกโครงการเพือติดตามผลของการเสริมสร้างความซือตรง เพือให้การติดตามและการดําเนินโครงการนัน7 มี ประสทิ ธิภาพ เป็นข้อเสนอทีม่งุ ให้เริมดําเนนิ การจากจดุ เลก็ ๆ ให้ประสบความสําเร็จก่อน แล้วจงึ ขยายผล .; ข้อเสนอแนวทางเสริมสร้างความซือตรงในชุมชน เพือให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ ข้อเสนอแนะจะเป็ นเพือให้การเสริมสร้างความซือตรงในชมุ ชนนัน7 สอดคล้องกบั บทบาทของภาคสว่ นทเี กียวข้องและสง่ เสริมต่อวฒั นธรรมประชาธิปไตย ดงั นี 7 ข้อเสนอแนะเชงิ นโยบาย 1. รัฐบาลควรประกาศจดุ ยืนทีจะส่งเสริมคณุ ธรรมความซือตรงผ่านสือในหลายช่องทางและใน วงกว้าง โดยควบคู่กับการประกาศใช้แผนแม่บทส่งเสริมคณุ ธรรมแห่งชาติ เพือให้หน่วยงานทีเกียวข้องและ ประชาชนรับรู้ร่วมกนั 2. ควรมีการประเมินความซือตรงทัวประเทศอย่างเป็ นระบบ หน่วยงานทีเกียวข้อง โดยเฉพาะ อย่างยิงกระทรวงยุติธรรม หรือศูนย์คณุ ธรรม ควรเป็ นเจ้าภาพหลกั ในการรวบรวมและประมวลเครืองมือที เกียวข้องกับการประเมินความซอื ตรงในประเทศไทย เช่น Integrity and Transparency Assessment โดย สํานักงาน ป.ป.ช. หรือแบบประเมินตนเองด้านความซือตรง โดยสถาบันพระปกเกล้า เพือประโยชน์ต่อการ พฒั นาเครืองมือในอนาคตทีอาจแบ่งเป็นระดบั หน่วยงาน หรือพืน7 ที ข้อเสนอแนะเชงิ การจดั การ 1. หน่วยงานทีเกียวข้องร่วมกันฟื น7 ฟูบทบาทของสถาบันหลกั ในชมุ ชน ได้แก่ บ้าน สถาบันทาง ศาสนา และโรงเรียน ให้เป็ นผ้มู ีบทบาทหลกั และทาํ งานเชือมโยงกนั ในการเสริมสร้างความซือตรงของชมุ ชน 2 ข้อเสนอแนะสว่ นนีเ7ป็ นข้อคิดเห็นและข้อมลู จากทีปรึกษางานวจิ ยั พลอากาศเอกวีรวิท คงศกั ด\\ิ เมือ `r สงิ หาคม `^^l ~ 115 ~

2. องค์กรและหน่วยงานด้านสือ ช่วยกันสร้างสภาพแวดล้อมแห่งความซือตรง อย่างทวั ถึงและ สมําเสมอในทกุ ช่องทาง เช่น ประชาสมั พนั ธ์ให้ความรู้และกิจกรรมผ่านวิทยุชมุ ชน เสียงตามสาย เคเบิลท้องถิน ฯลฯ จะเป็ นผลดียงิ ขนึ 7 หากมีการกลอ่ มเกลาทางสงั คมในทกุ ชว่ งวยั ของชีวติ 3. หน่วยงานทีเกียวข้องทีมีการขบั เคลือนกิจกรรมเพือเสริมสร้ างความซือตรง ควรมีการวัดผล ระหว่างกระบวนการ และมีการถอดบทเรียนให้รู้ถึงข้อบกพร่องเปรียบเทียบกับตวั ชีว7 ดั ทีได้วางไว้ อนั นําไปสกู่ าร ปรับปรุงและพฒั นากิจกรรมการเสริมสร้างความซือตรงให้มีกลยทุ ธ์มากขึน7 4. หน่วยงานทีเกียวข้องควรมีการจัดกระบวนการสร้ างความรู้สึกถึงความเป็ นเจ้าของให้กับ ชมุ ชน โดยให้ชุมชนคิดค้นประเด็นความซือตรงทีต้องการขับเคลือนด้วยตนเอง ทงั 7 ยงั เป็ นการเสริมสร้างความ รับผิดชอบต่อหน้าทีของคนในชมุ ชนทีจะต้องขบั เคลือนกิจกรรมเพือให้เกิดวฒั นธรรมความซือตรงในชมุ ชน 5. การขับเคลือนกิจกรรมเพือเสริมสร้ างความซือตรงต้องพิจารณาข้อมลู พืน7 ฐานของชุมชนเป็ น หลัก การริเริมกิจกรรมใดควรคํานึงถึงทุนทางสังคมเดิมทีชุมชนมีและความพร้ อมของพืน7 ที เช่น มีการจัด กิจกรรมในช่วงเวลาทีคนในชุมชนสามารถเข้าร่วมได้ หรือผ้เู ข้าร่วมกิจกรรมหรือเป็ นคณะทํางานนัน7 มีความ พร้อมและสมคั รใจทีจะร่วมกจิ กรรมอยา่ งแท้จริง ~ 116 ~

บรรณานุกรม ภาษาไทย กรมการค้าภายใน. ( ). หลกั ราชการ: พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอยู่หวั . กรุงเทพฯ: กลมุ่ งานการเจ้าหน้าท#ี สํานักงานเลขานกุ ารกรม กรมการค้าภายใน. กิจกรรมส่งเสริมความซื&อสตั ย์ในโรงเรียนมธั ยมศึกษาของไทย. (ม.ป.ป.). วนั ที#สืบค้น , ตลุ าคม , จาก http://doc.qa.tu.ac.th/... ขา่ วสดรายวนั . (9: เมษายน :). เปิ ดร่างแผนแม่บท ใชศ้ าสนาสง่ เสริมคณุ ธรรม. วนั ท#สี ืบค้น , สงิ หาคม : จาก http://daily.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROaWRXUXdNVEU9TURRMU:RPT = &sectionid=TURNd TPT =&day=TWpBeE pMHdOQzBYT9E:PQ==. ถวลิ วดี บรุ ีกลุ . ( ). ธรรมาภิบาลทอ้ งถิ&น : บทเรียนจากต่างแดน. กรุงเทพฯ: ธรรมดาเพลส. เทศบ า ลตํ า บ ลป อ ภ า ร. ( ม.ป .ป . ). ข้ อมู ลสภ าพ ทั&วไ ป . วันที# สืบ ค้ น 9 มี น าคม , จา ก http://www.nmt.or.th/roiet/pophan/Lists/List /AllItems.aspx. เทศบาลตําบลปอภาร. (ม.ป.ป.). เทศบญั ญตั ิ เรื&อง งบประมาณรายจ่ายประจําปี งบประมาณ พ.ศ.7889 และ 788: ของเทศบาลตําบลปอภาร อําเภอเมือง จงั หวดั ร้อยเอด็ . เทศบาลตําบลปอภาร. (ม.ป.ป.). แผนพฒั นาสามปี (ประจําปี พ.ศ.7888 – 7889 / 788: – 78?@ / 788A – 78?B) ของเทศบาลตําบลปอภาร อําเภอเมือง จงั หวดั ร้อยเอด็ . เทศบาลตําบลปอภาร. (ม.ป.ป.). รายงานการจัดกิจกรรม การเสริมสร้างชุมชนแห่งความซื#อตรง กรณีศกึ ษา ชมุ ชนตําบลปอภาร. เทศบาลตําบลปอภาร. (ม.ป.ป.). วารสารประชาสมั พันธ์ผลการดําเนินงานประจําปี l – n เทศบาล ตําบลปอภาร. ร้อยเอด็ : เทศบาลตําบลปอภาร เทศบาลตําบลโพนสงู . (ม.ป.ป.). แผนการดําเนินงานประจําปี งบประมาณ 7888 – 788: ของเทศบาลตําบล โพนสูง อําเภอปทมุ รัตน์ จงั หวดั ร้อยเอ็ด. เทศบาลตําบลโพนสงู . (ม.ป.ป.). แผนพฒั นาสามปี (ประจําปี พ.ศ.7888 – 7889 / 788: – 78?@ / 788A – 78?B) ของเทศบาลตําบลโพนสูง อําเภอปทมุ รัตน์ จงั หวดั ร้อยเอ็ด. ~ 117 ~

เทศบาลตําบลโพนสงู . (ม.ป.ป.). รายงานการจดั กิจกรรม การเสริมสร้างชมุ ชนแห่งความซ#ือตรง กรณีศกึ ษา ชมุ ชนตําบลโพนสงู . เทศบาลตําบลโพนสงู . (ม.ป.ป.). สภาพทว&ั ไปและข้อมูลพืDนฐานสําคญั ของทอ้ งถ&ิน ของเทศบาลตําบลโพนสูง อําเภอปทมุ รตั น์ จงั หวดั ร้อยเอ็ด. ธนพล จาดใจดี. ( Y,). คณุ ลกั ษณะและกระบวนการปลูกฝังคณุ ธรรมจริยธรรมของประเทศอินเดีย. กรุงเทพฯ: ศนู ย์สง่ เสริมและพฒั นาพลงั แผ่นดินเชงิ คณุ ธรรม. ประชาชาตธิ รุ กิจออนไลน์. ( , ก.ค. n). ศูนย์คณุ ธรรม ชงแนวคิดมาตรวดั คณุ ธรรม แกป้ ัญหาสงั คมระยะ ยาว ปี 2560. วนั ที#สบื ค้น , ตลุ าคม , จาก http://m.prachachat.net/news_detail.php?newsid=9Y l Tn,YY รัฐบาลไทย. (9 กรกฎาคม :)[email protected] – รฐั บาลไทย. วนั ที#สบื ค้น , สงิ หาคม : จาก www.thaigov.go.th/index.php/th/news-summary-cabinet.../T: n. วิทยาลยั พฒั นาการปกครองท้องถิ#น สถาบนั พระปกเกล้า. ( T). บนั ทึกเรื&องเด่นรางวลั พระปกเกลา้ ’87 ดา้ น ความโปร่งใสและสง่ เสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน. กรุงเทพฯ: สถาบนั พระปกเกล้า. วีระศกั ดyิ สมยานะ. (2555). บทเรียน/องค์ความรู้กระบวนการขบั เคลือ& นการพฒั นาความซื&อตรงในองค์กร ปกครองสว่ นทอ้ งถ&ินจงั หวดั เชียงใหม่. กรุงเทพฯ: ศนู ย์คณุ ธรรม. ศนู ย์คณุ ธรรม. ( Y). แผนพฒั นาความซื&อตรงแห่งชาติ พ.ศ.7888 – 788A. กรุงเทพฯ: ศนู ย์คณุ ธรรม. ศนู ย์คณุ ธรรม. ( ,). รายการ ดอกไมบ้ าน สือ& สารความดี ตอน องค์กรซื&อตรง : กรมการเงินกลาโหม (สอ#ื วีดิ ทศั น์) วนั ที#สบื ค้น , สงิ หาคม : จาก http://dl.moralcenter.or.th/handle/ll lYY:: /T 9. สถาบันพระปกเกล้า. ( ). โครงการศึกษาเพื&อเสริมสร้างความซื&อตรงในสงั คมไทย: ปัญหา ตวั ชีวD ัด และ แนวทางการพฒั นา. กรุงเทพฯ: สาํ นกั งานเลขาธิการวฒุ ิสภา. สถาบันพระปกเกล้า. ( n). โครงการศึกษากระบวนการกล่อมเกลาทางสงั คมและจดั ทํายุทธศาสตร์ความ ซือ& ตรงสกู่ ารปฏิบตั ิ: กรณีศึกษาองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ&ิน. กรุงเทพฯ: สถาบนั พระปกเกล้า. สถาบนั พระปกเกล้า. ( ,). (ร่าง) รายงานกิจกรรมส่งเสริมและสนบั สนนุ การวิจยั การปฏิรูปประเทศไทยดา้ น การต่อตา้ นการทจุ ริตและการส่งเสริมคณุ ธรรมจริยธรรมของเยาวชน. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า และสาํ นกั งานคณะกรรมการวิจยั แห่งชาต.ิ สถาบนั พระปกเกล้า. (ม.ป.ป.). สํานกั วิจยั และพฒั นา สถาบนั พระปกเกลา้ ลงพืนD ที& จ.ร้อยเอ็ด ประชมุ เชิง ปฏิบตั ิการชมุ ชนแห่งความซื&อตรง. วนั ที#สืบค้น 9l มีนาคม , จาก http://www.kpi.ac.th/kpith/index.php?option=com_content&task=view&id= , ~ 118 ~

สถาบันพฒั นาองค์กรชมุ ชน. (กรกฎาคม ,). เครือข่ายชุมชน ร่วมประกาศปฏิญญาคณุ ธรรมความซื&อตรง ข อ ง สั ง ค ม ไ ท ย . วั น ที# สื บ ค้ น , ตุ ล า ค ม , จาก http://www.codi.or.th/index.php/news/documentary-communities-news/Y - :- :- - - Yn- n/9lT - 99- n- n-99- - 9 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลยั ราชภัฏร้ อยเอ็ด. (กันยายน, n). รายงานวิจัย ความพึงพอใจของ ผ้รู ับบริการท#ีมีต่อการให้บริการของเทศบาลตําบลปอภาร อําเภอเมือง จงั หวัดร้อยเอ็ด. ทนุ สนบั สนุน การวจิ ยั จากเทศบาลตําบลปอภาร อําเภอเมือง จงั หวดั ร้อยเอ็ด. สถาบนั วิจยั และให้คําปรึกษาแหง่ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์. ( ). รายงานผลการศึกษาความกา้ วหนา้ ของ การกระจายอํานาจในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สาํ นักงานโครงการพัฒนาแหง่ สหประชาชาติประจํา ประเทศไทย. สมาคมสภาองค์กรชุมชนจังหวัดร้ อยเอ็ด. (มีนาคม :). รายงานการเสริมสร้ างชุมชนแห่งความซ#ือตรง กรณศี กึ ษาตําบลเขวาท่งุ อําเภอธวชั บรุ ี จงั หวดั ร้อยเอ็ด. สํานกั ขา่ วกรมประชาสมั พนั ธ์. (: มถิ นุ ายน n). เครือข่ายคณุ ธรรมร้อยเอ็ด จดั สมชั ชาคณุ ธรรม “ซื&อตรง ทํา ดี ชุ ม ช น มี ค ว า ม สุ ข ”. วั น ท#ี สื บ ค้ น , ตุ ล า ค ม , จาก http://thainews.prd.go.th/website_th/news/news_detail/TNSOC n l : 9 n,. สํานักงานคณะกรรมการป้ องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ. (9 ตุลาคม n). ข้อมูลเบืDองต้น เ กี& ย ว กั บ โ ค ร ง ก า ร ITA. วั น ที# สื บ ค้ น , สิ ง ห า ค ม : จาก http://www.pacc.go.th/pacc_2015/uploads/files/pap/pap4.pdf สํานักวิจยั และพฒั นา สถาบันพระปกเกล้า. ( Y). มารู้จกั กบั คําว่า “ความซือ& ตรง” กนั เถอะ. กรุงเทพฯ: สถาบนั พระปกเกล้า. แสวง บุญเฉลิมวิภาส และไพศาล ลิม† สถิต. (2551). พนั ธกรณีและความพร้อมของประเทศไทยในการปฏิบัติ ตามอนสุ ญั ญาระหว่างประเทศว่าด้วยการตอ่ ต้านการทจุ ริต ค.ศ. T. ดลุ พาห. (V), Y -l:. องค์การบริหารส่วนตําบลเขวาทุ่ง. (ม.ป.ป.). การติดตามและประเมินผลการจัดทําแผนพฒั นาท้องถ&ิน แผนพฒั นาสามปี พ.ศ.7888 - 7889 องค์การบริหารสว่ นตําบลเขวาท่งุ อําเภอธวชั บรุ ี จงั หวดั ร้อยเอด็ . องค์การบริหารสว่ นตาํ บลเขวาทงุ่ . (ม.ป.ป.). แผนพฒั นาสามปี (พ.ศ.788A – 78?B) องค์การบริหารส่วนตําบล เขวาท่งุ อําเภอธวชั บรุ ี จงั หวดั ร้อยเอ็ด. อไุ รวรรณ ธนสถิตย์. (กนั ยายน-ธนั วาคม, 2552). วฒั นธรรมการเมืองแบบประชาธปิ ไตย. วารสารสถาบนั พระปกเกลา้ . 7(3), 49 – 75. ~ 119 ~

ภาษาองั กฤษ Integrity Action. (2014). A Practical Guide to Community Integrity Building. London, United Kingdom: Author. Pramusinto, A. (2006). Building Good Governance in Indonesia: Cases of Local Government Efforts to Enhance Transparency1. Paper presented at the EROPA Conference: Modernising the Civil Service Reform in Alignment with National Development Goals, Bandar Seri Begawan Brunai Darussalaam, 13-17 November 2006. Retrieved date February 10, 2015 from http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/EROPA/UNPAN027462.pdf. Shah, A. & Shah, S. (2006). The New Vision of Local Governance and the Evolving Roles of Local Governments. In Public Sector Governance and Accountability Series: Local Governance in Developing Countries. Anwar, S. (Ed.). Washington, DC: The International Bank for Reconstruction and Development. Shah, A. (2006). Local Governance in Developing Countries. Washington, DC: The International Bank for Reconstruction and development. Singh, V. (2009 - 2010). Project Pahal: Shaasan Sudhaar Ki Ore: For Improving Governance in rural India. Transparency International India. (n.p.) Transparency International India. (2008a). Development Pact (DP): Partnering for Development. Retrieved date January 15, 2013 from http://www.transparencyindia.org/projects.php?id=35. Transparency International India. (2008b). Pahal: Shaasan Sudhaar Ki Ore. Retrieved date January 15, 2013 from http://www.transparencyindia.org/projects.php?id=37. Transparency International. (2013). Mission, Vision and Values. Retrieved date January 15, 2013 from http://www.transparency.org/whoweare/organisation/mission_vision_and_values. United Nations Office for Drug Control and Crime Prevention. (1999). Prevention: An Effective Tool to Reduce Corruption. Vienna: Author. ~ 120 ~

ภาคผนวก ก ข้อมูลประกอบการบรรยายความซือตรง ~ 121 ~

~ 122 ~

~ 123 ~

~ 124 ~

~ 125 ~

~ 126 ~

~ 127 ~

~ 128 ~

~ 129 ~

~ 130 ~

~ 131 ~