สนทนาธรรมกับอ.วศิน8

สนทนาธรรมกับ ๑๕๑ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ ก็ไมไหวเพราะคอนขางยาว แตการที่เทวดามาฟงพระพุทธเจาบาง พระสาวก ผูมีศีลมีธรรมบางน้ัน เพราะกล่ินแหงผูมีศีลมีธรรม ไมเปน ทีร่ ังเกียจของเทวดา มีพระพทุ ธพจนอ ยูบทหนึง่ วา “สีลคนโฺ ธ อนตุ ตฺ โร” แปลวา กลิ่นแหงศีลยอดเย่ียมกวากล่ินอ่ืน และอีกบทหน่ึงวา “สีลํ โลเก อนุตฺตรํ ศีลยอดเย่ียมในโลก” ฯ ๒. เทาที่คุณเลาเก่ียวกับการปฏิบัติธรรมของคุณมาน้ี ผมคิดวา เพยี งพอทจี่ ะไปเกดิ เปน เทวดาไดแ ลว ตอ ไปขอใหอ ธษิ ฐานวา “บญุ กศุ ล ที่ขาพเจาทําแลวน้ี ขอจงเปนปจจัยแกพระนิพพาน และเปนไปเพื่อ ความส้ินอาสวะ” เพียงเทาน้ีคุณก็สามารถสําเร็จ มรรคผลสูงสุดได ในเทวโลก ๓. ผมรูสึกละอายนดิ หนอยทจ่ี ะตอบคําถามขอน้ี ท่วี าถาเลอื กได ผมจะเลือกไปเกดิ ท่ใี ด ผมมีความปรารถนาอยเู สมอทีจ่ ะทํางานเผยแผ ธรรมตลอดสังสารวัฏ เพราะฉะนั้นถาเปนไปไดอยากไปเกิดเปนธรรม เทพบตุ รช้นั ดาวดงึ ส เพราะที่นัน่ มธี รรมสภา อยากใหค ณุ อานขอ ความ ในพระไตรปฎ ก ตามทผ่ี มอา งถงึ ไวแ ลว คณุ จะเขา ใจมากขนึ้ ขอขอบคณุ ท่ีคุณถาม ปญหาดีๆ มาใหอาน ขอใหคุณมีความสุข ความเจริญใน ธรรมยิง่ ๆ ขึ้นไป

๑๕๒ สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ คาํ ถามที่ ๑๗๗ สงสัยครับ พระไตรปฎก ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย มีจํานวน ๙๑ เลม หรือครบั อาจารยวศิน ชวยดูใหหนอยครับ http://pratripitaka.com/ tripitaka-mbu/ ตอบ ทีม่ ี ๙๑ เลม มากกวาฉบบั อืน่ กเ็ พราะรวมอรรถกถาไวดว ย คําถามท่ี ๑๗๘ เห็นพระสงฆขึ้นเวทีเกี่ยวกับการเมือง ทําใหผมนึกหวงใย ลูกๆ หลานๆ วาพระสงฆผูเปนหน่ึงในธงชัยแหงการไมยึดติด เปนผู แสวงหาความหลุดพน กลับยึดติดถือม่ันซะเอง ไมรูผมคิดมากไปเอง หรือเปลานะครับ อาจารยครับพ้ืนท่ีในการเขาไปมีสวนรวมเกี่ยวกับ บานเมืองของพระสงฆ ควรมีขอบเขตขนาดไหนครับ ตอบ โดยปกติธรรมดา ในเมืองไทยทานหามพระสงฆไมใหยุงกับ การเมือง ถาเขาไปยุงกับการเมืองอยางท่ีคุณเห็นก็ถือวาเปนการ ฝา ฝนระเบียบปฏิบัติของคณะสงฆ

สนทนาธรรมกับ ๑๕๓ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ คําถามที่ ๑๗๙ จริงไหมคะที่วา คนเรียนธรรมะรูธรรมะตองออนและยอมให คนอื่นทุกอยาง พอจะสูข้ึนมาบางก็กลาววาคนเรียนธรรมะทําไม เปนอยา งนี้ ตอบ ออน ส่ิงท่ีควรออน ออนโยนแตไมออนแอ เขมแข็ง แข็งแรง แตไมแข็งกระดาง ไมออนจนเขาดูหม่ิน ไมแข็งกราวจนมีเวรภัยมาก รูจักความพอดี ถาคิดวาจะเปนการทําประโยชน ก็ใหกระทําโดย อุบายท่ีแยบคาย ไมเปนลิงรดน้ําตนไม มีเร่ืองโดยยอวา คนเฝาสวน คนหน่ึงตองการไปเท่ียวงานมหรสพเปนเวลา ๗ วัน ในสวนนั้นมีลิง อยูมาก จึงไดส่ังหัวหนาลิงวา ชวงเวลาท่ีฉันไมอยู ใหพวกแกชวย รดน้ําตนไม ลิงจาฝูงไดส่ังลูกนองวา กอนจะรดนํ้าตนไมใหถอนขึ้น มาดูรากกอน ตนไหนรากยาวก็ใหรดนํ้ามากๆ ตนไหนรากส้ันก็ให รดนํ้าแตนอย ลิงทั้งหลายก็ทําอยางนั้น ๗ วัน คนเฝาสวนกลับมา ตนไมตายหมดแลว อยางนี้เรียกวา ตองการจะทําประโยชนแตไมรูจัก สิ่งท่ีเปนประโยชนและไมเปนประโยชน กลับเปนการทําประโยชนแต ไดโทษ เรียกวาทําประโยชนไมเปน ไมมีอุบายท่ีฉลาดในการทํา อีกเรื่องหน่ึง แมกบั ลกู สาวตาํ ขา วอยู แมลงวันมาตอมท่หี นา ผาก ของแม แมบอกวา “ลูก ลูกชวยไลแมลงวันใหแมที” ลูกสาวเอาสาก ตําขาวตีแมลงวัน แมลมลงไปด้ินตาย อยางนี้เรียกวาทําประโยชน ดวยความโง อีกเร่ืองหนึ่ง ชาวบานคนหน่ึงลงไปในนาขาว กลับมาบอกเพ่ือน วาในนาขาวยุงมากเหลือเกิน ชาวบานหลายคนพากันถือดาบไปเพื่อ แทงยุง กลับแทงกันเองเลือดสาดไปหมด

๑๕๔ สนทนาธรรมกบั อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ อีกเร่ืองหนึ่ง แมบานคนหน่ึงเห็นแมวนอนอยูในตะกราเก็บ ถวยชาม รูสึกโกรธจัด จึงเอาไมขนาดใหญถนัดมือ ตองการจะตีแมว แตแมวมันวองไว มันว่ิงหนีไปทัน แตถวยในตะกราแตกหมด แมบาน คนนั้นเสียประโยชนเปนอันมาก เพราะทําดวยความไมฉลาดไม รอบคอบ ฯลฯ คาํ ถามที่ ๑๘๐ จากขอความท่ีวา “ขอใหคิดอยูเสมอวา เขาท้ิงเราไปดีกวาเรา ทิ้งเขา เขาโกงเราดีกวาเราโกงเขา เขาเปนหนี้เราแลวไมใชหนี้ดีกวา เราเปนหนเี้ ขา ฯ” ขออาจารยกรุณาแจกแจงเหตุผลที่วาดวยขอความนี้ดวยครับ ตามปญญานอยๆ ท่ีผมเขาใจคือ เขาทําเรา เราเสียหายแตเพียง ภายนอก แตหากเราเปนฝายทําเขา ตัวเราเองน่ันแหละที่สูญเสียสิ่ง ท่ีมีคากวาคือคุณธรรมภายในอันนาพิสมัย ดังน้ีผมจึงเขาใจวา แมเขา จะทําเราเสียหาย แตเรากลับไดบารมีที่เขมข้ึนภายในใจ มิทราบวา ความเห็นผมเขาขายมิจฉาทิฏฐิหรือไมประการใดครับ ขออาจารย โปรดเมตตาช้ีแนะดวยครับผม ตอบ ความเห็นของคุณดีแลว มคี ําสภุ าษติ ทางจริยศาสตรอ ยตู อนหนึ่งวา “ยอมทนทุกขทรมานเพราะการทําผดิ ของผูอน่ื ดีกวา เราไปทาํ ผิด เสียเอง”

สนทนาธรรมกับ ๑๕๕ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ (It is better to suffer wrong than doing wrong.) และมีอกี วา “ชีวิตที่เรียบงายท่ีสุดเปนชีวิตท่ีดีท่ีสุด ศีลธรรมเปนวิถีชีวิตที่ดี ทสี่ ดุ ” (The simplest life is the best life. Morality is the best way of life.) ดวยเหตุนี้เราจึงจําเปนตองยืนอยูบนทางแหงความดี ไมวา ใครเขาจะละท้ิงความดีไปแลวก็ตาม พระพุทธเจาตรัสวา “ผูโกรธตอบ แยกวาผูที่โกรธกอน ผูไมโกรธตอบชื่อวาชนะ สงครามท่ีชนะไดยาก พึงเอาชนะคนโกรธดวยความไมโกรธ เอาชนะ คนไมดีดวยความดี เอาชนะคนตระหนี่ดวยการให เอาชนะคนพูด เหลาะแหละดว ยคําจรงิ ” เพราะฉะน้นั ผมจึงบอกวา เขาโกงเราดกี วา เราโกงเขา เขาเปน หน้ี เราแลวไมใช ดีกวาเราเปนหน้ีเขา เปนตน ขอใหเราเดินอยูบนเสนทาง แหง ความดี โบราณทานกลา ววา “ไมจันทรแ มแหง กไ็ มทิง้ กลิ่น หสั ดิน (ชา ง) กาวลงสสู งครามก็ไมท ้ิงลีลา ออยเขา สูหบี ยนตกไ็ มท ้ิงรสหวาน บณั ฑิตแมประสบทุกขกไ็ มท ิ้งธรรม”

๑๕๖ สนทนาธรรมกับ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ คําถามที่ ๑๘๑ เรียนอาจารยคะ อยากใหอาจารยเขียนเร่ือง โทษของชูคะ อยากจะเตือนสติเพื่อนคะ ขอบพระคุณคะ ตอบ การไมล ะเมิดของรกั ของผูอน่ื ของรักของผูอ่ืนนั้น หมายรวมถึงบุคคล สิ่งของ หรือบุคคลท่ี เขารัก เขายอมหวงแหน ผูมีจริยธรรมดีจึงตองตั้งใจงดเวนไมลวง ละเมิด การไมลวงละเมิดนั้นเปนการเคารพสิทธิ์โดยชอบธรรมของ ผูอื่น ทําใหไมกอศัตรู ไมกอเวร แมการยืมของใชก็เหมือนกัน ถารูวาเจาของเขากําลังรัก กําลัง หวงแหน ผูตองการยืมก็ควรงดเวนอดใจไวกอน เชน นาฬกาเพื่อน ซ้ือมาใหมๆ เส้ือผาที่เขาตัดหรือซ้ือมาใหมๆ ไมควรยืมใช การยืมใน กรณีอยางนี้เปนการเสียมารยาท เสียสมบัติผูดี แมเจาของเขาจะยอม ใหยืมก็เพราะขัดไมได ไมใชพอใจ เขาคงแอบไมพอใจอยูเปนแนและ คงนึกตําหนิอยูในใจวา เราเปนคนไมมีมารยาท ไมรูจักเกรงใจคน สําหรับบุคคล ภรรยานับวาเปนท่ีรักของสามี และสามีก็เปน ที่รักที่หวงแหนของภรรยา จึงไมควรลวงละเมิดในภรรยาหรือสามี ของผูอื่น การลวงละเมิดเชนน้ันเปนการกอเวรภัย กอศัตรูแกตนเอง และคนท่ีเกี่ยวของ ทําใหตองบาดหมางกันถึงกับตบตีฆาฟนกันตาม ท่ีมีขาวในหนาหนังสือพิมพ และสื่อสารมวลชนอ่ืนๆ เชน วิทยุ เปนตน อยูเสมอๆ

สนทนาธรรมกบั ๑๕๗ อ . ว ศิ น อิ น ท ส ร ะ เ ล ม ๘ นอกจากโทษในชาติน้ีหรือเวรภัยอันตรายและการถูกติเตียน แลว ยังมีโทษในชาติหนาอีก เชน ตกนรกหรือถูกแยงของรักอยูเนืองๆ ในชาตติ อ ๆ ไป อะไรก็ตามที่เขารัก ยอมมีความหมายมากสําหรับผูน้ัน ไมวาจะ เล็กนอยเพียงไรในความรูสึกของเรา จงดูตัวอยางเด็กที่กําลังเพลิน ดวยของเลนแลวถูกแยงของเลนไป ในความรูสึกของผูใหญอาจเปน เรื่องเล็กนอย แตในความรูสึกของเด็กเปนเรื่องใหญ เด็กท่ีถูกแยง รถยนตคันเล็กๆ ท่ีตนกําลังเลนอยู ยอมมีความรูสึกสะเทือนใจ เทากับ ผูใหญที่กาํ ลังขบั รถยนตแลว มีคนมาแยงเอาไปเหมอื นกัน เพราะฉะนั้น ผูมีจริยธรรมจึงควรสํารวจตนเก่ียวกับเรื่องของรัก ของผูอ่ืนเสมอ

ĒĚħĞĨČùī Ĥþ ĤĩÿĩĚęŧĞğīĐĤīĐĎġĚħ ëĕøăė ĜĄė ğâ÷ė ĊüĔ úħĘ İĶâüĔ ąĕąüāċıijĶĶúħĘ ĎĄýŇĜ ĕň üúĕŇ ċĕĈĕĐĕĬ ğăĐĆøĔ øăĄĜ ė éèĔ ĎĊ÷Ĕ čèãĈĕğĄĐħĚ éĕĬ åĊĕĄģ÷ň āĐŇ ĠĄģŇ ÷ąň ĕň ąģþĐąúŇĜ ħĘ ĎĄýŇĜ ĕň üøĕâĠ÷÷øĕĬ ýĈ þĕâĆĐĐĬĕğăĐğĄĚĐèéèĔ ĎĊ÷Ĕ čèãĈĕ âĕĆýĆĆāëĕĐěþčĄýú ýĊëğþüŎ čĕĄğöĆğĄĐĚħ Đĕąě İIJþĿ úĊĘħ ÷Ĕ ýþě ÿĕĆĕĄğãøûüýĆě Ę âĆèě ğúāĒ ğĄħĚĐ āċ ıijĸį ĠĈēĐěþčĄýúğþŎüăėâČě ğĄħĚĐ āċ ıijĸĶ ĈĕčėâãĕğĄħĚĐ ĊüĔ úħĘ ıijĄâĆĕåĄāċıĴįĶ âĕĆċęâČĕ ÆĄĔûąĄķ čĄåĔ ĆčĐý ÆüâĔ ûĆĆĄğĐâ ÆğþĆąĘ îĶ þûĶ ÆċĕčüċĕčøĆýĔöôėøéĕâĄĎĕĊėúąĕĈąĔ ĄĎĕĄâñě ĆĕëĊėúąĕĈĔą Æ ċėĈþċĕčøĆĄĎĕýĔöôėø čĕãĕþĆĔëîĕ éĕâĄĎĕĊėúąĕĈĔąýĕüĕĆĔč þĆēğúċĐüė ğ÷ąĘ ÆþĆîė îĕ÷Čě ðýĘ öĔ ôøė âøė øĄė ċâĔ ÷īė čĕãĕāúě ûċĕčøĆŋ éĕâĄĎĕĊúė ąĕĈąĔ  ĄĎĕĄâěñĒ

ĎüňĕúĘâħ ĕĆèĕü čĐüĊëė ĕċĈĘ ûĆĆĄ ÆúħġĘ ĆèğĆąĘ üĆĕëüė Ę ÆúĘġħ ĆèğĆĘąüāöėëąâĕĆčĘĈĄ ÷ĬĕĆèøĕĬ ĠĎüŇèĐĕéĕĆąŋÿňĜþâåĆĐè ÆúĘħġĆèğĆĘąüğøĆĘąĄúĎĕĆĠĈē÷ĬĕĆèøĬĕĠĎüŇèĎĔĊĎüňĕĠÿüâčĕĆýĔîĄĘ ąċğþüŎ ĆňĐąġú ÆčĐüĊėëĕāěúûþĆĔëîĕğùĆĊĕúĄĎĕąĕüúĘħĄĎĕĊėúąĕĈĔąĆĕĄåĬĕĠĎè þĆēĄĕöİıþĿøĨĔèĠøŇ āċıĴıİùèę āċıĴIJIJ Æ čĐüĊėëĕāěúûċĕčüĕĢüþĆēğúċģúąĠĈēĊėëĕéĆėąċĕčøĆŋ úħĘĄĎĕ ĊėúąĕĈĔąğâČøĆċĕčøĆŋþĆēĄĕö İį þĿ øĨĔèĠøŇ āċ ıĴIJIJ ùęè āċ  ıĴijIJ ÆčĐüğâąĘħ ĊâýĔ ċĕčüĕĠĈēþĆëĔ îĕúĄĘħ ĎĕĊúė ąĕĈąĔ ĄĎĕĄâñě ĒøèĨĔ ĠøŇ  āċıĴįĵùęèāċıĴĴı ğþüŎ ĆēąēğĊĈĕijĵþĿğøĄĦ  Æ čĐüāėğċČĊĔüĐĕúėøąŋğâħĘąĊâĔýåĊĕĄĆĜňúĕèāĆēāěúûċĕčüĕĠâŇ þĆēëĕëüúĊĔħ ģþúĄħĘ ĎĕĊúė ąĕĈąĔ ĄĎĕĄâñě Ē Ċ÷Ĕ ýĊĆüğė ĊċĊĎė ĕĆøèĨĔ ĠøŇ āċ ıĴıĴéüùęèāċıĴĴIJ ğþŎüĆēąēğĊĈĕıķþĿğøĦĄ ÆýĆĆąĕąāėğċČĢüúħĘøŇĕèĥøĕĄúĘħģ÷ňĆĔýğëėî ÆýĆĆąĕąûĆĆĄúĕèĊúė ąě ġ÷ąĐĐâğþüŎ ĆĕąâĕĆč÷ýĕň èĢëğň úþýĕň èøèĔĨ ĠøŇ āċıĴIJĸéüùèę āċıĴĴį ğþüŎ ĆēąēğĊĈĕİİþğĿ øĦĄ âĕĆþĆēāĔüûŋ ğãĘąüĎüĔèčĚĐþĆēğăúøŇĕèĥ ğëŇü üĊüėąĕąĐėèĎĈĔâûĆĆĄ ĐûėýĕąĎĈĔâ ûĆĆĄ ĒĈĒ øĔĨèĠøŇ āċ ıĴįĵ ĄĕéüùęèþŌééěýĔü ĄĘÿĈèĕüþĆēĄĕö ıįį âĊĕŇ ëħĐĚ ğĆĐħĚ èýĕèëħĐĚ ğĆħĚĐèâĦĄĘĎĈĕąğĈŇĄğëüŇ úĕèĠĎŇèåĊĕĄ÷ĘğþŎüøüň èĕüüøė ąčĕĆ ÆğþüŎ ýĆĆöĕûâė ĕĆüøė ąčĕĆûĆĆĄéâĔ Čě ãĐèĄĈĜ üûė Ąė ĎĕĄâñě ĆĕëĊúė ąĕĈąĔ  øĨĔèĠøþŇ ĿāċıĴıĸùęèāċıĴIJĸ

ÆğþüŎ ýĆĆöĕûâė ĕĆüøė ąčĕĆċăě Ąøė ĆãĐèĄĈĜ üûė čė èŇ ğčĆĄė âéė âĕĆċĕčüĕĠĈēĄüČě ą ûĆĆĄ âċĄãĐèĊ÷Ĕ ĄâěñâČĔøĆėąĕĆĕĄøèĔĨ ĠøþŇ Ŀ āċıĴIJijùèę āċıĴĴİ ĆĕèĊĈĔ āğė ċČ þĿāċıĴİĶ ģ÷Ćň ýĔ ġĈŇĆĕèĊĔĈëĄğëąþĆēğăúčĕĆå÷Ę éĕâåöēâĆĆĄâĕĆ    éĔ÷èĕüčĔþ÷ĕĎĎŋ üèĔ čĚĐĠĎèŇ ëĕøė éĕâĎüĔèčĐĚ ğĆĐħĚ è   ÁéĆėąĕýùÂĠĈēĢüþĿāċıĴİķéĕâĎüĔèčĚĐ   ğĆĐħĚ èÁéĆėąċĕčøĆŋ þĿ āċıĴıĴ ģ÷Ćň ýĔ ĆĕèĊĔĈāĆēĆĕëúĕüğčĕğčĄĕûĆĆĄéĔâĆĢüòĕüē   ÁÿýĜň ĬĕğāîĦ åěöþĆēġąëüŋĠâŇāĆēāěúûċĕčüĕþĆēğăú   ĊĆĆöâĆĆĄÂğüĚĐħ èĢüġĐâĕččĄġăëâĆèě ĆøĔ üġâčėüúĆŋ   ıįįþĿ þĿāċıĴIJIJ ģ÷ňĆĔýğâĘąĆøåė ěöýĔøĆĆĕèĊĈĔ ëĄğëąþĆēğăúčĆňĕèčĆĆåŋ   ÷ĕň üċĕčüĕéĕââĆēúĆĊèċęâČĕûėâĕĆéĕâýúåĊĕĄğĆĚħĐè   ÁĎĈâĔ âĆĆĄâýĔ âĕĆāħęèøüğĐè ıığĄąıĴĴı ģ÷ňĆĔýġĈŇāúě ûåöě þĜ âĕĆĆē÷ĔýâĕîéüğâĘąĆøåė öě    āĆĐň ĄğâąĘ ĆøėýĔøĆĢüòĕüēÁÿĜňýĕĬ ğāĦîåöě þĆēġąëüŋ   ĠâāŇ Ćēāúě ûċĕčüĕÂéĕâåöēâĆĆĄâĕĆĊõĔ üûĆĆĄ   ĠĎèŇ ëĕøėâĆēúĆĊèĊĔõüûĆĆĄ ıĸâåıĴĴIJ ģ÷ňĆýĔ ĆĕèĊĔĈÁþëĜ üąĘ ýěååĈ÷ňĕüăĕČĕģúąÂ   ğüĐħĚ èĢüĊüĔ ăĕČĕģúąĠĎèŇ ëĕøė þĆēéĕĬ þĿ āċıĴĴIJ   éĕââĆēúĆĊèĊõĔ üûĆĆĄ ğĆĚĐħ èāĆēĐĕüüúŋāěúûĐüěëĕ ĎüèĔ čĐĚ ğĆĐħĚ èāĆēĐĕüüúŋ āúě ûĐüëě ĕüĐâéĕâéēģ÷Ćň ýĔ åĊĕĄüąė ĄĐąĕŇ èĠāĆĎŇ Ĉĕą ĢüčèĔ åĄģúąĠĈĊň čĕĆĕüěâĆĄĊĆĆöâĆĆĄġĈâĢüċøĊĆĆČúħĘ ıį 'PE[ENQRGFKCQH 9QTNF.KVGTCVWTGKPVJGVJ%GPVWT[ģ÷üň ĕĬ ğĆĐħĚ èāĆēĐĕüüúŋ āúě ûĐüëě ĕģþč÷÷ě Ę ģĊĢň üĎüèĔ čĐĚ ÷èĔ âĈĕŇ ĊüüĨĔ ğþüŎ úĕĬ üĐèĊĕŇ ģ÷ëň úĨĘ ĕèĐĐâĢĎĠň âčŇ èĔ åĄģúąúčħĘ ýĔ čüĊüŇě Ċĕą Đą÷ŇĜ ňĊąþîŌ ĎĕüĕüĔþâĕĆ