1
2 เอกสารสรุปเนื้อหาทตี่ องรู รายวิชาศิลปศึกษา ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย รหัส ทช31003 หลกั สูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศกั ราช 2551 สํานกั งานสงเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั สํานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศกึ ษาธิการ หามจาํ หนา ย หนงั สอื เรียนนี้จดั พิมพดว ยเงินงบประมาณแผนดินเพ่อื การศกึ ษาตลอดชีวิตสาํ หรับประชาชน ลขิ สทิ ธเ์ิ ปนของ สาํ นักงาน กศน.สาํ นักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
3
สารบัญ 4 คํานาํ หนา คาํ แนะนาํ การใชเอกสารสรปุ เนื้อหาทตี่ อ งรู บทท่ี 1 ทศั นศิลป 1 1 เรื่องท่ี 1.1 ความเปนมาของทัศนศลิ ปส ากล 24 เร่อื งท่ี 1.2 การวพิ ากษวจิ ารณงานทัศนศิลปส ากล 27 เรื่องท่ี 1.3 ทัศนศลิ ปส ากลทเี่ กดิ จากความงามตามธรรมชาติ 33 และธรรมชาตกิ ับทัศนศิลป 36 เรอ่ื งที่ 1.4 ความคดิ สรางสรรค กบั การออกแบบ 47 กิจกรรมทายบท 47 บทท่ี 2 ดนตรี 50 เรื่องที่ 2.1 ประวัตแิ ละความเปน มาของดนตรีสากล 55 เรอ่ื งที่ 2.2 ประเภทของเครอื่ งดนตรสี ากล 57 เรอ่ื งที่ 2.3 ประวัตแิ ละความเปน มาของเพลงสากล 58 เร่อื งท่ี 2.4 คุณคา ของดนตรสี ากล 60 เรือ่ งที่ 2.5 การสืบสานภมู ปิ ญ ญาทางดนตรีสากล 64 กจิ กรรมทา ยบท 64 บทท่ี 3 นาฏศิลป 64 เรื่องท่ี 3.1 ประวตั ิและความเปนมาของนาฏศลิ ปส ากล 65 เรอื่ งท่ี 3.2 ประวัตินาฏศลิ ปตะวันตก 68 เร่ืองท่ี 3.3 ประวตั ินาฏศิลปต ะวนั ออก 69 เรอ่ื งท่ี 3.4 นาฏศลิ ปสากลกบั การพัฒนาสังคม 69 เรอื่ งที่ 3.5 วิธเี ลือกชมการแสดงนาฏศิลป 72 เรอ่ื งที่ 3.6 ลลี าศ กจิ กรรมทายบท
สารบญั (ตอ) 5 บทที่ 4 การออกแบบกบั แนวทางการประกอบอาชพี หนา เรื่องท่ี 4.1 ความหมายและสาขาของอาชพี การออกแบบ เรื่องท่ี 4.2 อาชีพมัณฑนากรหรือนกั ออกแบบตกแตง 77 เร่อื งท่ี 4.3 อาชพี ออกแบบเคร่อื งเฟอรนิเจอร 77 เรื่องท่ี 4.4 อาชีพออกแบบเส้อื ผา แฟชนั่ 77 กิจกรรมทา ยบท 79 80 เฉลยกิจกรรมทายบท 83 บรรณานกุ รม 84 คณะผจู ดั ทาํ 106 108
6 คําแนะนําการใชเอกสารสรุปเน้อื หาทีต่ องรู หนงั สอื เรยี นสรุปเนอื้ หา รายวิชาแบบเรยี น กศน. หลกั สตู รการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 เปน หนงั สอื สรุปเนื้อหาเรยี นทจี่ ดั ทําข้นึ เพ่ือใหผเู รยี น ทเ่ี ปนนกั ศึกษา กศน. สามารถทาํ ความเขา ใจ และเรียนรูในสาระสําคญั ของเน้ือหารายวิชาสาํ คญั ๆ ไดสะดวกและสามารถเขา ถงึ แกนของเนอ้ื หาไดดีข้นึ ในการศึกษาหนังสือสรปุ เนอื้ หารายวิชา ผูเรียนควรปฏบิ ตั ิดงั นี้ 1. ศึกษาโครงสรา งรายวิชาจากหนงั สอื เรยี นใหใ นหวั ขอสาระสาํ คญั ผลการเรียนรทู ่ี คาดหวงั และขอบขายเนอื้ หาของรายวิชานนั้ ๆเขาใจกอน 2. ศกึ ษารายละเอียดเนื้อหาของหนังสอื สรปุ เนื้อหาหนงั สอื เรยี นเลมน้ี โดยศกึ ษาแตละ บทอยางละเอียด ทาํ แบบฝก หัดหรอื กิจกรรมตามท่กี ําหนด และทําความเขา ใจในเนื้อหาน้ันใหม ใหเขา ใจ กอนทีจ่ ะศกึ ษาเรอ่ื งตอ ๆ ไป 3. หากตองการศึกษา รายละเอียดเนอื้ หาเพ่ิมเตมิ จากหนังสือสรุปเน้อื หาหนงั สอื เรยี นนี้ ใหผูเ รียนศกึ ษาเพม่ิ เติมจากหนังสอื เรยี น หรือครผู ูสอนของทา น
1 บทที่ 1 ทัศนศลิ ปส ากล เร่ืองที่ 1.1 ความเปนมาของทศั นศลิ ปส ากล ศิลปะคอื อะไร ศิลปะหมายถึง ผลแหงความคดิ สรา งสรรคของมนษุ ยทแ่ี สดงออกมาในรปู ลักษณตางๆ ใหป รากฏเปน ความสนุ ทรียภาพ ความประทบั ใจ หรือความสะเทอื นอารมณ ตามประสบการณ รสนยิ ม และทักษะของบคุ คลแตละ สว นผทู ํางานศลิ ปะทุกสาขาเรยี กโดยรวมวา ศิลปน ทศั นศลิ ปค อื อะไร ทัศนศิลป คอื งานศลิ ปะทุกแขนง ท่ีผูชมรับรูถึงความงามดวยตาหรือการมองเหน็ ประเภทของงานทศั นศลิ ปมกี ่ีประเภทอะไรบา ง งานทัศนศลิ ปส ามารถแบงออกเปน 4 ประเภท คอื 1. จติ รกรรม 2. ประตมิ ากรรม 3. สถาปตยกรรม 4. ภาพพมิ พ จติ รกรรม จิตรกรรม คืองานศิลปะท่ีแสดงออกดว ยการวาด ระบายสี ผทู ํางานดานจติ รกรรม จะเรยี กวา จติ รกร งานจิตรกรรม สามารถจาํ แนกไดตามลักษณะผลงาน และ วัสดอุ ปุ กรณการสรางสรรค เปน 2 ประเภท คือ ภาพวาด และ ภาพเขียน
2 ตวั อยางภาพวาดลายเสน (ฝม อื อองรี มูโอตในหนงั สอื Travels in Siamปค ศ.1860) 1.1 จติ รกรรมภาพวาด (Drawing) คอื ภาพวาดเสน สามารถแบง ออกไดเปน 2 ประเภท คอื ภาพวาดลายเสน และ การต นู ภาพซา ย จิตรกรรมไทยเรอ่ื งรามเกยี รติ์สฝี นุ บนผนงั ปูน ภาพขวาจิตรกรรมสนี าํ้ บนกระดาษ ศิลปน เทอดศกั ดิ์ ไชยกาล 1.2 จิตรกรรมภาพเขียน (Painting) คือ ภาพเขียนเปนการสรา งงาน 2 มิตบิ นพื้น ระนาบดวยสหี ลายสี เชน สนี ้ํา สนี า้ํ มัน สีฝุน สีชอลค หรอื สอี ะครลิ กิ ประตมิ ากรรม ประติมากรรม คือ ศลิ ปะที่แสดงออกดวยการสรา งรปู ทรง 3 มิติ ทีม่ ปี รมิ าตร มีน้ําหนกั และกินเนอ้ื ทีใ่ นอากาศ โดยการใชว สั ดุชนิดตา ง ๆ ผูสรางสรรคงานประตมิ ากรรม เรยี ก ประตมิ ากร วิธีการสรา งผลงาน ประตมิ ากรรม ทาํ ได 4 วธิ ี คอื 1. การปน (Casting) เปนการสรา งรูปทรง 3 มติ ิ จากวัสดุ ท่มี คี วามเหนียว ออ นตัว และยึด จับตัวกันไดดี วสั ดุทนี่ ิยมนํามาใชปน ไดแก ดินเหนยี ว ดนิ นํ้ามัน ปูน แปง ขผี้ ง้ึ กระดาษ หรอื ขเ้ี ลือ่ ยผสมกาว เปน ตน 2. การแกะสลกั (Carving) เปน การสรางรปู ทรง 3 มิติ จากวัสดทุ ่ี แข็งแตเปราะ โดยอาศยั เคร่อื งมอื วสั ดทุ น่ี ิยมนาํ มาแกะ ไดแก ไม หิน หินออน ปูนปลาสเตอร เปนตน
3 3. การหลอ (Molding) เปน การสรางผลงานท่ีมีรูปทรง 3 มิติ จากวัสดุที่หลอมตัวไดและ แข็งตวั ได โดยอาศยั แมพ ิมพ ซึ่งสามารถทําใหเกดิ ผลงานท่ีเหมอื นกันทุกประการตงั้ แต 2 ช้นิ ขึ้นไป วสั ดทุ ่นี ยิ มนาํ มาใชห ลอ ไดแ ก โลหะ ปูน แกว ข้ผี ึ้ง เรซนิ่ พลาสตกิ ฯลฯ 4. การประกอบข้ึนรูป (Construction) การสรา งผลงานท่มี ีรปู ทรง 3 มิติ โดยการนําวสั ดุ ตางๆ มา ประกอบเขา ดวยกัน และยึดติดกันดวยวสั ดุตาง ๆ การเลอื กวิธกี ารสรา งสรรคง าน ประติมากรรม ขนึ้ อยูกบั วัสดุท่ตี องการใช ในงานประติมากรรม ประติมากรรมปนู ปน แบบนนู ตา่ํ ทฐ่ี านอนุสาวรยี ป ระชาธิปไตย ศลิ ปะไทยประยกุ ตผ สมศลิ ปะสากล ประเภทของงานประติมากรรมสากล ประเภทของงานประตมิ ากรรมสากล แบงได 3 ลกั ษณะตามรปู แบบของงานคือ 1. ประตมิ ากรรมแบบนูนตาํ่ ( Bas Relief ) เปนรปู ปน ท่ีนูนข้ึนมาจากพนื้ หรือมพี ้ืนหลงั รองรบั มองเหน็ ไดชัดเจนเพียงดา นเดียว คอื ดานหนา มีความสูงจากพ้นื ไมถงึ ครงึ่ หนึ่งของรูปจริง ไดแ กรูปนูนบนเหรียญ รปู นูนทใี่ ชประดับตกแตงภาชนะ รูปนูนท่ีใชป ระดับตกแตงบริเวณฐาน อนสุ าวรีย หรือ รปู นูนพระเคร่ืองบางองค 2. ประตมิ ากรรมแบบนูนสงู ( High Relief ) เปนรูปปน ท่มี ีลักษณะเชนเดยี วกบั แบบนนู ต่าํ แตมคี วามสูงจากพ้ืนตัง้ แตค ร่ึงหน่งึ ของรปู จริงขนึ้ ไป ทาํ ใหเ ห็นลวดลายท่ลี กึ ชดั เจนและเหมือน จริงมากกวา แบบนนู ต่าํ แตใ ชงานแบบเดียวกับแบบนูนต่าํ 3. ประติมากรรมแบบลอยตัว ( Round Relief ) เปนรูปปน แบบตา ง ๆ ที่มองเห็นไดรอบ ดานหรือ ต้งั แต 4 ดานขึ้นไป ไดแ ก ภาชนะตาง ๆ รปู เคารพตา ง ๆ พระพุทธรปู เทวรปู รูปตามคติ นยิ ม อนสุ าวรียของบุคคลสําคญั และรปู สัตว ฯลฯ หมายเหตุ พระพุทธรูปในศาสนาพุทธ ใชคาํ วา “ประฏิมากรรม”
4 สถาปตยกรรม สถาปตยกรรม หมายถึง การออกแบบผลงานทางทัศนศิลปที่เปนการกอสรางสิ่งตางๆ ที่คนทั่วไปอยูอาศัยไดและอยูอาศัยไมได เชน สถูป เจดีย อนุสาวรีย บานเรือนตาง ๆ เปนตน นอกจากนี้ยังรวมถึงการออกแบบกําหนดพื้นที่บริเวณตางๆ เพื่อใหเกิดความสวยงามและเปน ประโยชนแ กการใชส อยตามตองการ ผูสรางงานสถาปตยกรรม เรียกวา สถาปนิก ลักษณะงาน ของสถาปตยกรรมแบงออกไดเปน 3 แขนง ดังนค้ี อื 1. สถาปต ยกรรมออกแบบกอสราง ไดแ ก การออกแบบสรางตกึ อาคาร บา นเรือน สิง่ กอสรา งทางศาสนาตางๆ เปนตน 2 ภมู สิ ถาปตย ไดแก การออกแบบวางผงั จดั บรเิ วณ วางผงั ปลกู ตน ไม จดั สวน 3 สถาปตยกรรมผังเมือง ไดแก การออกแบบบริเวณเมืองใหม ีระเบียบ มีความสะอาด และถูกหลกั สุขาภิบาล ภาพการออกแบบผังเมอื งบรเิ วณชมุ ชนขนสง จ.สิงหบ ุรี องคป ระกอบสาํ คญั ของสถาปต ยกรรมมอี ะไรบาง องคประกอบสาํ คัญของสถาปตยกรรมมี 3 ประการ 1. ความงาม หมายถึง สัดสว นและองคประกอบ การจัดวางที่วา ง สี วสั ดแุ ละ พนื้ ผวิ ของอาคาร ที่ผสมผสานลงตัว ท่ยี กระดบั จิตใจ ของผูไดยลหรือเยย่ี มเยือนสถานท่ีนนั้ ๆ 2. ความมน่ั คงแขง็ แรง หมายถงึ สามารถสรา งไดจรงิ มโี ครงสรางมั่นแขง็ แรง 3. ประโยชนใชสอย หมายถึง การสนองประโยชน ในการใชงาน ศลิ ปะภาพพิมพ ศิลปะภาพพิมพเปนศิลปะท่ีสรางขึ้นดวยกระบวนการพิมพ มีองคประกอบสําคัญ คือ แมพ มิ พก ับวสั ดุที่รองรับการพิมพ แมพ ิมพโดยท่ัวไปจะเปน วัสดุทีค่ งทน เชน โลหะ ไม หนิ
5 สว นวสั ดทุ ร่ี องรบั การพิมพห รอื ชิ้นงานที่มภี าพปรากฏอยูน้นั สวนมากจะเปนกระดาษ ผา และยังมี วสั ดอุ ืน่ เชน โลหะ ฝาผนงั แผนอะซเี ตท ลักษณะเฉพาะของศลิ ปะภาพพมิ พ ภาพพิมพมีลักษณะผลงานมีเพียง 2 มิติเหมือนงาน จิตรกรรม แตการสรางผลงานภาพพิมพศิลปนตองสรางแมพิมพขึ้นมาเปนสื่อกอน แลวจึงผาน กระบวนการพิมพ ถา ยทอดออกมาเปนภาพที่ตองการได ทําใหศิลปนสามารถสรางผลงานที่เปน ตนแบบที่เหมือน ๆ กนั ไดห ลายชน้ิ ผสู รา งงานภาพพมิ พ เรียกวา ศิลปน ภาพพมิ พ ภาพซา ย ศลิ ปะภาพพิมพจากแมพ มิ พแ กะแผน ไม ภาพขวา ภาพพมิ พจ ากแมพ ิมพห นิ ของศิลปน รุงศกั ด์ิ ดอกบัว การเขยี นจํานวนผลงานการพมิ พข องศลิ ปนภาพพมิ พ ศลิ ปน จะเขียนจาํ นวนผลงานที่ไดพมิ พออกมา โดยจะเขยี นกํากับไวทดี่ า นลางซา ยของภาพ เชน 3/30 เลข 3 ตัวหนา หมายถึงภาพที่ 3 สวนเลข 30 ตัวหลงั หมายถึงจาํ นวนทีพ่ ิมพท งั้ หมด อักษรA/Pในศิลปะภาพพิมพ ในภาพพิมพบางช้นิ ศลิ ปนอาจเซน็ คาํ วา A/P ไวแทนตัวเลขจํานวนพิมพ A/P น้ียอมาจาก Artist's Proof ซง่ึ หมายความวา ภาพ ๆ นเี้ ปน ภาพทีพ่ มิ พข นึ้ มาหลงั จากทศ่ี ิลปนไดม กี ารทดลอง แกไข จนไดค ณุ ภาพสมบรู ณต ามที่ตอ งการ จงึ เซน็ รับรองไวห ลังจากพิมพ A/P ครบตามจํานวน ประมาณ 10% ของจาํ นวนพมิ พทัง้ หมด จงึ จะเร่มิ พิมพใ หค รบตามจาํ นวนเต็มทก่ี ําหนดไว เทคนคิ และกรรมวธิ ีในการพมิ พข องศิลปะภาพพิมพ 1. กรรมวิธกี ารพมิ พผวิ นูน (Relief Process) คอื การพิมพจ ากผวิ สว นท่อี ยสู ูงบน แมพ มิ พ ดงั นัน้ สวนท่ีถกู แกะเซาะออกไปหรือสวนทีเ่ ปนรองลกึ ลงไปจะไมถ กู พมิ พ ซง่ึ แมพิมพใ น ลักษณะน้ี เชน แมพมิ พแกะไม แมพ มิ พแกะยาง แมพมิ พกระดาษแขง็ เวลาพิมพแมพิมพเ หลา นี้ จะทาหมกึ ลงบนสว นนูนของแมพมิ พ วางกระดาษทับลงไป แลว ใชเครอื่ งมอื ประเภทลูกกล้ิง
6 ลกู ประคบหนัง กลง้ิ หรอื กดลงบนกระดาษอาจจะพิมพ ดว ยมอื หรือแทนพมิ พ หมกึ ก็ติดกระดาษ เกิดเปนรูปข้ึนมา 2. กรรมวธิ ีการพมิ พร อ งลึก (Intaglio Process ) คอื พิมพลงในสวนท่เี ปนรองลกึ ของ แมพมิ พ ในการพมิ พตองกดหมกึ ลงไปในรอ งลกึ และเชด็ ผวิ บนใหส ะอาด แลวจงึ เอากระดาษปด ทับ บนแมพมิ พ แลวใชแ ทนพมิ พที่มีแรงกดสูงเพือ่ กดกระดาษใหลงไปดดู ซบั หมึกขึ้นมาได การพิมพ ชนดิ นีไ้ ดแก การพิมพแ มพิมพเอทช่ิง และแมพิมพโลหะแกะลาย 3. กรรมวธิ กี ารพิมพพ ้ืนราบ (Planography Process) เปนการพมิ พทใี่ ชหลกั การนาํ้ กับ น้ํามันไมร วมตัวกัน ผิวของแมพ มิ พช นดิ นจ้ี ะเสมอกันหมดโดยใหสว นท่ีเปนภาพมีสภาพเปนไขมัน สามารถรบั หมึกซึ่งเปนน้ํามันเชน กัน สว นท่ีไมเ ปนภาพจะสามารถรับนํ้าไวได ในการพิมพ จะคลงึ แมพมิ พด ว ยน้าํ แลวคลึงหมึกตาม หมกึ ไมถ กู กบั นาํ้ จะไปเกาะเฉพาะสว นทเ่ี ปนภาพ เมือ่ นาํ วสั ดุใชพมิ พทาบบนแมพ มิ พกจ็ ะเกิดภาพตามตอ งการ การพิมพประเภทนี้มี การพมิ พจ าก แมพ มิ พหิน การพิมพระบบออฟเซท็ 4. กรรมวิธกี ารพิมพผ า นชองฉลุ (Serigraphy)เปนการพิมพทใ่ี ชหลักการใหห มกึ ผา นทะลุ สวนทเ่ี ปน ภาพบนแมพ ิมพไ ปตดิ อยบู นวัสดใุ ชพิมพ ทําใหเ กดิ ภาพ การพมิ พป ระเภทนี้มี การพมิ พโ รเนียว การพิมพซ ลิ คสกรีน และการพิมพแ บบสเตนซิล 5. กรรมวิธกี ารพิมพเทคนิคผสม (Mixed Tecniques) หมายถึง วิธกี ารสรา งภาพโดย อาศัยกรรมวธิ กี ารพิมพต ั้งแตส องกรรมวธิ ีข้ึนไป หรอื ใชวสั ดอุ น่ื ๆ เขา มาผสมผสานในการสราง ผลงานแปลกใหมทางศลิ ปะ ประวตั ศิ าสตรท ศั นศิลปส ากล ประวตั ิศาสตรท ศั นศลิ ปสากลแบง ออกเปน 5 ยคุ ไดแก 1. ยคุ กอ นประวัตศิ าสตร 2. ยคุ โบราณ 3. ยุคกลาง 4. ยุคใหม 5. ศิลปะสมัยใหมในศตวรรษที่ 20
7 ทศั นศลิ ปยคุ กอ นประวัตศิ าสตร ยุคกอ นประวัตศิ าสตร ไดแ ก ยุคหนิ ยุคโลหะ และยุคสมั ฤทธิ์ ทไ่ี มม ีการบนั ทึกขอความ ทางประวัตศิ าสตรใ ดๆไวเปน ตัวอักษร แตมีหลักฐานทางโบราณคดปี รากฏใหเ หน็ ซ่ึงอยใู นชวงเวลา ประมาณ 30,000-10,000 ปม าแลว ภาพซา ยจิตรกรรมบนผนงั ถา้ํ กลางวนี สั แหงวิลเลนดอฟ ขวาวงกลมหนิ สโตนเฮนจ ทัศนศลิ ปในยคุ หนิ ประกอบดวย จิตรกรรม ไดแ กภาพเขยี นบนผนงั ถํา้ ซง่ึ เขียนดวยถาน เขมา ควัน ดินสผี สมกับไขสตั ว ภาพทีม่ ีช่อื เสยี งทสี่ ุดไดแกภาพเขียนในถาํ้ อมิตรา ประเทศสเปน เปน ภาพเขียนระบายสีภาพสตั ว ตา งๆเชน กวาง มา วัวปา ประติมากรรม เปนการแกะสลกั หนิ ขนาดเลก็ ประตมิ ากรรมทมี่ ีชอื่ เสยี งในยคุ นี้คือ วีนสั แหง วิลเลนดอฟ ซึ่งเชื่อวารูปเหลาน้ีสรางขึน้ เพื่อเปนสัญลักษณข องความอดุ มสมบรู ณ สถาปตยกรรม สวนมากเปนส่ิงกอสรางท่ีทําจากหินกอนใหญๆ คาดวานาจะสรางขึ้น เพอ่ื ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เชน สสุ านหนิ Poulnabrone ในประเทศไอรแลนด หรือกลุม วงกลมหินสโตนเฮนจใ นประเทศอังกฤษ เปน ตน 2. ทศั นศิลปยคุ โบราณ ทศั นศิลปยคุ โบราณ แบงออกเปนยุค-สมยั ตา ง ๆ ได 5 ยุค ดังน้ี 2.1 ยคุ อยี ิปต 2.2 ยุคเมโสโปเตเมีย 2.3 ยคุ กรีก 2.4 ยุคโรมัน 2.5 ยคุ ไบแซนไทน
8 ทศั นศลิ ปยคุ โบราณ ในยคุ โบราณแคล ะยุคมีทศั นศลิ ปทเ่ี ปน เอกลกั ษณข องแตละยคุ ดงั นี้ 2.1 ยุคอยี ิปตอ ยใู นชว งเวลา 3,000 ป กอ นครสิ ตศักราชถงึ คริสตศกั ราชที่ 100 ทัศนศิลป ในยุคศลิ ปะอียปิ ตประกอบดว ย จติ รกรรมยคุ อยี ปิ ต จติ รกรรม ลกั ษณะทวั่ ไปของจิตรกรรมมีลกั ษณะเปน ศิลปะตกแตง ทา ทางของภาพคน ทาํ ซา้ํ ๆ กนั ไมม ีการแสดงความรูสึกบนใบหนา มีการระบายสแี บบแบน สสี ด ไมมีการลงเงา สีท่ี ใชมสี แี ดง เหลอื ง เขียว นํ้าเงนิ ดาํ และขาว ลักษณะจิตรกรรมเปนแบบสองมติ ิ ดูไดจ ากภาพเขยี น และภาพประตมิ ากรรมนูนต่ํามลี กั ษณะคลายกัน โดยวาดลาํ ตวั และแขนใหเห็นดา นตรง สว นศีรษะ ขา และเทา ใหเ หน็ ดานขา ง บคุ คลสาํ คญั ในภาพจติ รกรรมและประติมากรรมมขี นาดใหญก วา บุคคล อ่ืน ๆ ท่ีนา สังเกตอีกประการหนึ่งคือจติ รกรรมรูปคนมักไมค ํานงึ ถึงลกั ษณะตามธรรมชาติ เชน เขียนสวนหัวจนถงึ เทา เปนรูปดานขาง แตเขยี นตาและทรวงอกเปน รปู ดานหนา ประติมากรรมยคุ อียปิ ต ประติมากรรม ประตมิ ากรรมมีทง้ั แบบสลกั นูน และลอยตวั นิยมระบายสแี ดง แตกไ็ มทํา ใหเกดิ ความนาเกลยี ด เพราะความมดื ภายในสุสานและวิหารจะชวยขมความเขม สดของสีลงไป
9 วสั ดทุ ีใ่ ชใ นการสรา งงานประติมากรรมมีท้งั ไม อิฐ ดินเหนยี ว หนิ ปูน หินทราย หินบะซอลต และแกรนติ ชาวอยี ิปตรูจ กั การหลอโลหะมานานแลว โดยจะหลอ สวนศรี ษะแลวเอามาตอเขากบั สว นรา งกายโดยใชแ กนไมเปนเดือย มีการทาํ เครื่องทองท่ีงดงาม สถาปตยกรรมยคุ อียปิ ต สถาปตยกรรม สถาปตยกรรมที่ย่ิงใหญที่สุดของอียิปตคือพีระมิด ซ่ึงสรางขึ้นดวย จุดประสงคทางศาสนาและอํานาจทางการปกครอง ฟาโรหของอียิปตจึงสรางพีระมิดสําหรับ ตนเอง ความยง่ิ ใหญข องพรี ะมิดสะทอนถงึ อาํ นาจของฟาโรห โดยใชหินทรายตัดเปนกอนสี่เหล่ียม น้าํ หนกั ขนาด 2.2-2.5 ตนั รวมประมาณ 2 ลา นกอ นเปน วัสดทุ ่ใี ชในการกอ สราง ซิกูรัต (Zigurat) 2.2 ยุคเมโสโปเตเมีย (Mesopotamia) หมายถงึ ดินแดนในลุม แมนา้ํ สองสายคือ แมน ้าํ ไทกรีส กับยเู ครตสิ มอี ายปุ ระมาณ 8,000-146 ปก อนคริสตกาล มชี นชาตติ าง ๆ ไดแ ก สุเมเรยี น บาบิโลเนียน อัสซิเรียน เปอรเซยี (ประเทศ อิรกั อิหรา น ในปจจุบัน) ลกั ษณะศลิ ปกรรมของ สเุ มเรียนจะใชอ ิฐเผากอนใหญ ๆ มาเรียงกัน ดงั น้ันสถาปตยกรรมสวนใหญจึงมีอฐิ เปนโครงสรา ง หลกั สถาปต ยกรรมของสุเมเรียนท่ีรจู กั กนั มากทีส่ ดุ คือวิหารใหญเรยี กวา ซิกูรตั (Zigurat)
10 เปน หอสูงแบบตกึ ระฟา มีทางเดินเปนบันไดวน คาํ วา ซกิ กูรตั มาจากคําในภาษาอัคคาเดี้ยน ซง่ึ แปลวา ภูเขาหรือยอดเขา เปนสถานที่สาํ หรบั ทําพิธีทางศาสนาของชาวเมโสโปเตเมีย 2.3 ยคุ กรกี (Greek Art) อยูร ะหวาง 1100ปก อนครสิ ตศักราช - 146 ปก อ น ครสิ ตศกั ราช ทตี่ ั้งไดแกป ระเทศกรซี ในปจจุบัน ยุคน้ันประกอบดวย 2 รัฐคือเอเธนส และสปาตา ชาวกรกี มกี ารศึกษาศลิ ปวิทยาจนมีความเจริญทางดา นวทิ ยาศาสตร อักษรศาสตร ปรชั ญา และ การปกครอง ศิลปกรรมกรีกมีความเจริญสูงสดุ เปน แบบฉบับในทางศลิ ปะของมนษุ ยชาตติ ง้ั แตยุค โบราณจนถงึ ปจจุบัน จติ รกรรมกรีกจะปรากฏบนภาชนะ งานจิตรกรรม กรีกไมนิยมสรางจิตรกรรมนักเพราะถือวาไมอาจถายทอดรูปแบบท่ีมี ลักษณะที่แทจริงได ดังน้ันงานจิตรกรรมสวนใหญจึงออกมาในรูปแบบการประดับตกแตงบน ภาชนะเครื่องปน ดินเผาตา งๆ เชน ไห แจกัน อกี ท้งั มภี าพบนผนัง สีท่ีใชไดแก สีดิน คือเอาสีดําอม นํ้าตาลผสมบางๆ ระบายสีเปนภาพบนพื้นผิวแจกันที่เปนดินสีนํ้าตาลอมแดง แตบางทีก็มีสีขาว และสีอืน่ ๆ รวมดวย เทคนคิ การใชรูปรางสดี าํ ระบายพน้ื หลังเปน สีแดงน้ี เรียกวา “จิตรกรรมแบบ รปู ตวั ดาํ ” ประตมิ ากรรมยคุ กรีก
11 ประติมากรรม ประติมากรรมของกรีก นิยมสรางสรรคแนวเหมือนจริง (Realistic) โดยเฉพาะสรรี ะของคนเรา ชาวกรีกถือวา มคี วามงดงามย่ิง ชาวกรีกจึงนิยมปนและแกะสลักรูปคน เปลือยกายไวม ากมาย งานประติมากรรมลอยตัวทมี่ ชี ่อื เสียง ไดแก เทพธิดาวีนัส (Venus) รูปเทพ เจาอพอลโล (Apollo) รปู นกั กีฬาไมรอน (Myron) ประตมิ ากรรมโลหะสัมฤทธิ์รปู เด็กหนมุ เปนรูป เปลือยท่มี สี ว นสัดของรา งกาย ตลอดจนการจดั วางทวงทาไดอยา งงดงาม วหิ ารพารเธนอน สถาปตยกรรม อาทิ วิหาร สนามกีฬา หอประชุม และสถานท่ีแสดงอุปรากร วิหารท่ีมี ช่ือเสียงที่สุดคือ วิหารพารเธนอน (Parthenon) สรางดวยหินออนสีขาว มีความงดงามมาก ภายในวหิ ารตกแตงดว ยภาพแกะสลักอยางวิจิตรงดงาม กรีกแบงงานสถาปตยกรรมตามลักษณะ หัวเสา 3 แบบใหญ ๆ คือ 1. แบบดอริก (Doric) 2. แบบไอโอนิก (Ionic) 3. แบบคอรินเทียน (Corinthian) 2.4 ยุคโรมัน (Roman Art) 510 ปก อนปกอนครสิ ตศกั ราช ท่ี 1 ปก อนคริสตศกั ราช ปจ จุบันคือประเทศอิตาลี มศี นู ยก ลางอยูทกี่ รงุ โรม ศิลปะโรมันสวนใหญไดร บั อิทธิพลจากกรกี ซ่ึงมอี งคป ระกอบทป่ี ระณตี งดงาม แตศิลปะของโรมันเนนความใหญโตมโหฬาร มคี วามหรูหรา สงา งาม มัน่ คงแข็งแรง
12 ภาพประดบั หินสีหรอื ภาพโมเสท(Mosaic) จิตรกรรม สวนใหญเปน ภาพทีแ่ สดงถงึ เร่ืองราวในชีวิตประจําวนั ของชาวโรมันนอกนั้น เปนภาพในเทพนิยาย เหตกุ ารณใ นประวตั ิศาสตรล ักษณะของภาพยังมีความงามท่ีสมบรู ณ เปนภาพเขยี นสแี ละประดบั ดวยหินสี (Mosaic) อยา งประณตี สวยงาม วนี ัสเอสไควไลน ประติมากรรม โรมันนํารูปแบบประติมากรรมมาจากกรกี มาพัฒนาการสอดแทรกอุดมคติ ของโรมันเขา ไปดวย เชน ความเขมแข็งแบบทหาร นิยมสรา งรปู ทหารนักการเมือง แมท ัพจูเลียส และบุคคลสาํ คัญ ๆ ลกั ษณะเขม แขง็ เปน ผูดี เสอื้ ผา มรี อยยน มาก ประติมากรรมของโรมัน ไดแ ก วีนสั เอสไควไลน และบางสว นนํามาจากกรกี อยา งภาพเลาคูนและบตุ รถูกงูรัด เปนตน
13 โคลอสเซยี ม สถาปต ยกรรมโรมนั มีช่ือเสียงมาก โรมนั เปนชาติแรกท่ีคดิ คนสรางคอนกรตี ได สามารถใช คอนกรตี หลอ ขึ้นเปนโครงสรางรูปโดมชวยทําใหก ารกอสรา งอาคารมขี นาดใหญข ึน้ สถาปตยกรรม ของโรมนั ทีม่ ีชื่อเสยี ง ไดแ ก วหิ ารแพนธีออน (Pantheon) และโคลอสเซยี ม (Colosseum) ซงึ่ เปน สนามกฬี ารูปกลมรขี นาดใหญม หมึ าสามารถจุคนดูไดถงึ 50,000 คน ใชสาํ หรบั แสดงละคร แขงขันกีฬา และกจิ กรรมอืน่ ๆ 2.5 ศิลปะไบแซนไทน อยใู นชวงคริสตศ ตวรรษที่ 5-11 เปนศิลปะทม่ี ีลกั ษณะเช่ือมโยง ความคดิ และรปู แบบระหวา งตะวนั ตกกบั ตะวันออกเขาคําวา \"ไบแซนไทน \" เรยี กตามชือ่ จกั รวรรดิไบแซนไทน ท่ีมีกรุงคอนสแตนตโิ นเปล เปนเมืองหลวง (ปจ จุบันคอื นครอิสตันบูลใน ประเทศตรุ กี) จติ รกรรมเขียนสีบนปนู เปยก ศลิ ปะไบแซนไทน จิตรกรรม เขยี นภาพระบายสบี นฝาผนังและแผงไม หรือทําเปนภาพประกอบเรอ่ื งใน หนงั สอื เขยี นดว ยสฝี ุน สขี ผี้ งึ้ รอ น และการเขยี นภาพปูนเปยก (เขียนสีลงบนปูนที่ฉาบ ขณะท่ปี นู ยงั ไมแ หง) สว นใหญจะแสดงรูปคนกาํ ลังสวดมนต และภาพปาฏิหารยิ ต อนสําคัญของพระผูเปนเจา
14 ประตมิ ากรรมยคุ ไบแซนไทน ประติมากรรม เปนงานขนาดเลก็ ๆ ไดแกง านแกะสลักรูปคนบนโลงศพ ถวยและจาน โลหะ แกะสลกั งาชาง โกศบรรจธุ าตศุ กั ดส์ิ ิทธิ์ มหาวหิ ารอายา โซเฟยสถาปต ยกรรมยคุ ไบแซนไทน( ประเทศตรุ กี) สถาปต ยกรรม มลี กั ษณะใหญโต คงทนถาวร ประดับตกแตงดวยการใชพนื้ ผวิ (Texture) อยางหลากหลาย งานสถาปต ยกรรมท่ีโดดเดน ที่สดุ ของไบแซนไทน คอื การทาํ หลังคาเปน รูปกลม (Cupula) ตา งจากหลังคาของศิลปะโรมนั ที่ทําเปนรูปโคง (Arch) หลงั คากลมแบบไบแซนไทน 3. ทัศนศิลปในยคุ กลาง ทัศนศิลปย คุ กลางประกอบดวยศิลปะ3สมยั ดังนี้ 3.1 ศิลปะโกธกิ (Gothic Art) 3.2 ศลิ ปะสมยั ฟน ฟศู ิลปวิทยา (Renaissance Art) 3.3 ศลิ ปะบารอกและรอกโกโก (Baroque and Rococo Art)
15 ในยคุ กลางมีทศั นศลิ ปท่เี ปนเอกลกั ษณข องแตล ะ สมัยดงั นี้ 3.1 ศิลปะโกธกิ (Gothic Art) เปนศลิ ปะที่เกดิ ในยโุ รปชวงระหวา งคริสตศตวรรษ ท่ี 12-15 มีศนู ยกลางทฝี่ รั่งเศส ศลิ ปะโกธิกนยิ มแสดงเรอ่ื งราวทางศาสนาในแนวเหมอื นจริง (Realistic Art) ไมใชส ัญลักษณเหมือนศิลปะยุคกอ น ศิลปะการประดบั กระจกสี จิตรกรรม การเขียนภาพฝาผนงั การเขียนลวดลายในหนงั สอื มกั จะแสดงรปู คนท่ี สะโอดสะองในชดุ เสอ้ื ผาอาภรณท่ีพลิ้ว และโคงไหวอยา งออ นชอย และงานประดับกระจกสี ในชองหนาตา งของโบสถ ภาพซา ยประตมิ ากรรมปนู ปน แบบโกธคิ ภาพขวาการกอย ประติมากรรม วหิ ารตางๆ รูปปูนปนนักบุญ ซึ่งจะมีลกั ษณะอยใู นเสือ้ คลมุ หนา ไมเปด เผย สรีระ ประติมากรรมปนู ปน ปลายรางน้าํ ฝนเปนรูปสตั วป ระหลาดเรยี กวา การก อย
16 สถาปต ยกรรมแบบโกธคิ สถาปตยกรรม มีโครงสรางทรงสูง มยี อดหอคอยรปู ทรงแหลมอยขู า งบน ทาํ ใหต วั อาคาร มีรูปรา งสงู ระหงขน้ึ สูเพดาน ซมุ ประตู หนาตาง ชองลม มีสว นโคงแปลกกวา ศลิ ปะแบบใด ๆ 3.2 ศลิ ปะสมยั ฟน ฟศู ลิ ปวิทยา (Renaissance Art) อยใู นชวงศตวรรษที่ 14-15 ศลิ ปนไดนําเอาแบบอยา งศิลปะชั้นสงู ในสมัยกรกี และโรมัน กลบั มามาสรางสรรคหรือฟน ฟูอกี คร้งั จติ รกรรม ภาพอาหารม้อื สดุ ทา ยของพระเยซู ศลิ ปน เลโอนารโ ด ดาวินชี จติ รกรรมและประติมากรรม ศลิ ปน สรา งสรรคใ นรูปความงามตามธรรมชาติ และความ งามท่ีเปนศิลปะแบบคลาสสิกท่ีเจริญสูงสุด ซึ่งพัฒนาแบบใหมจากศิลปะกรีกและโรมัน ความสาํ คญั ของศลิ ปะสมยั ฟน ฟู มีความสําคัญตอการสรางสรรคศิลปะเกือบทุกสาขา โดยเฉพาะ เทคนคิ การเขียนภาพ การใชอ งคประกอบทางศลิ ปะ (Composition) หลักกายวิภาค (Anatomy) การเขยี นภาพทัศนียวิทยา (Perspective Drawing) ศลิ ปนท่ีสาํ คญั ไดแก ไดแก เลโอนารโ ด ดาวนิ ชี (Leonardo da Vinci) ผลงานที่มชี ือ่ เสียงของดาวินชี ไดแ ก ภาพ อาหารม้ือสุดทายของพระเยซู ภาพโมนาลซิ า (Mona Lisa) และยังเปน ผคู ิดสงิ่ ประดษิ ฐท าง กลศาสตรและวิทยาศาสตรอ ีกมากมาย ไมเคลิ แองเจลโล (Michel Angelo) เปนศลิ ปนผูมีความสามารถ และรอบรูใ นวิทยาการ
17 แทบทุกแขนง โดยเฉพาะรอบรใู นดา นจิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปต ยกรรม เปนสถาปนกิ ผูรว มออกแบบและควบคมุ การกอสรางมหาวิหารเซนตป เตอร งานประติมากรรมสลกั หินออนท่ีมี ช่ือเสียงและเปนผลงานชน้ิ เอก ไดแก รปู โมเสส (Moses) ผูรับบัญญตั สิ ิบประการจากพระเจา รปู เดวดิ (David) หนุมผมู เี รือนรา งทง่ี ดงาม รูปพิเอตตา (Pietta) แมพระอมุ ศพพระเยซอู ยูบนตกั มหาวิหารเซนตป เ ตอร สถาปต ยกรรมสมัยฟน ฟศู ลิ ปะวิทยา สถาปต ยกรรม มกี ารกอสรางแบบกรกี และโรมันเปน จาํ นวนมาก แตม ีประตูหนา ตาง เพมิ่ มากขึ้นประดับตกแตงภายในดว ยภาพจติ รกรรมและประตมิ ากรรมอยางหรูหรา สงางาม งานสถาปต ยกรรมท่ี ยิ่งใหญใ นสมยั นั้นฟน ฟูศิลปวิทยา ไดแก มหาวิหารเซนตป เ ตอร (St. Peter) ในกรุงโรม วหิ ารน้มี ีศิลปน ผอู อกแบบควบคมุ งานกอสรางและลงมือตกแตงดวย ตนเอง ตอเนอื่ งกันหลายคน เชน โดนาโต บรามันโต (Donato Bramante ราฟาเอล (Raphel ) ไมเคลิ แองเจลโล (Michel ) และโจวันนิ เบอรนินี (Giovanni Bernini 3.3 ศลิ ปะบารอกและรอกโกโก (Baroque and Rococo Art) อยูใ นระหวาง ค.ศ. 1545-1563 คําวา Baroque และ Rococo ในปจ จบุ ัน หมายถงึ สิง่ ทม่ี ีการตกแตงประดับประดา ดว ยเครื่องอลังการ วิจิตรพสิ ดารจนเกนิ งาม หรอื บางครั้งกเ็ รียกกนั วา \"ศิลปะแบบหลุยสท่ี 14\"
18 ศลิ ปะบารอกและรอกโกโก ภาพซา ยจติ กรรม ภาพขวาประติมากรรม จิตรกรรม และประติมากรรม ยงั คงเนนรปู รา ง รูปทรงธรรมชาติ (Realistic) แตใชส ี รนุ แรงขึ้น งานประติมากรรมประกอบดวยเสน โคงมนตกแตง โครงสรา งเดิม มลี วดลายออนชอย งดงาม สถาปต ยกรรม เปนสถาปต ยกรรมทบ่ี งถึงความหรหู ราโออ า และความมีอาํ นาจของ สถาบนั คริสตศาสนาและการปกครอง โดยจะเนนเร่อื งแสง สี เงา และคณุ คาของประตมิ ากรรม อาคารท่ีถือเปนแบบฉบับของศลิ ปะบารอก และรอกโกโก ไดแ ก โบสถเ ซนตคารโ ล (Church of St. Carlo) ท่ีกรงุ โรมและพระราชวงั แวรซ าย (Versailes palace) ประเทศฝรงั่ เศษ 4. ทัศนศลิ ปย คุ ใหม (Modern Age) ศิลปะสมัยใหม (Modern Art) เริ่มข้ึนตอนปลายศตวรรษท่ี 18 ในประเทศฝรงั่ เศส สบื เนอื่ งจากความเจรญิ ทางวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี มผี ลทําใหเกดิ การเปลย่ี นแปลงทางศิลปะ อยา งขนานใหญ ท้ังรปู แบบและจดุ ประสงค โดยเฉพาะการสรางสรรคง านจิตรกรรม ศิลปนยคุ ใหม ตางพากนั ปลกี ตวั ออกจากการยึดหลักวิชาการ ซึ่งเปน กฎเกณฑท ่มี รี ากฐานมาจากศิลปะกรีกและ โรมนั มาใชค วามรสู กึ นกึ คดิ และความคิดสรา งสรรคของแตละคนอยา งอิสระ แยกศลิ ปะออกจาก ศาสนาโดยสนิ้ เชิง ศิลปะจึงเปน เรอื่ งสว นตัวของบคุ คลอยา งแทจ ริง ในการใชส ิทธเิ สรภี าพในการ แสดงออกอยา งเตม็ ท่ี จงึ ทาํ ใหเ กิดรปู แบบศลิ ปะใหม ๆ ขนึ้ มากมาย ท้ังในยุโรปและสหรัฐอเมริกา
19 ทัศนศิลปย คุ ใหม ค.ศ. 1800 – ปจจบุ นั ทศั นศลิ ปยุคใหมประกอบดวยศิลปะ 5 รูปแบบคอื 4.1 ศลิ ปะแบบนีโอคลาสสกิ (Neo-Classic) 4.2 ศิลปะแบบโรแมนตกิ (Romanticism) 4.3 ศลิ ปะแบบเรยี ลิสม (Realism) 4.4 ศลิ ปะแบบอิมเพรสชันนิสม (Impressionism) 4.5 ศลิ ปะแบบโพสต – อมิ เพรสชนั นสิ ม (Post-Impressionism) จิตรกรรมสีนํา้ มนั ยคุ นีโอคลาสสกิ ช่อื “การสาบานของโฮราต”ี ศิลปน จาค หลยุ ส เดวิด 4.1 ศลิ ปะแบบนีโอคลาสสกิ (Neo-Classic) นีโอคลาสสิกเปนรปู แบบศลิ ปะทอี่ ยูใน ระยะหัวเลยี้ วหวั ตอระหวางสมัยใหมกบั สมยั เกา ยคุ นี้ จิตรกรรมมีความเจรญิ มากทสี่ ดุ ซึ่งเรอื่ งราว เนอื้ หาที่ถา ยทอด มักเปนเรื่องราวตามเทพนยิ ายของกรีก ภาพเขยี นจะสะทอนเรือ่ งราวทาง อารยธรรม เนนความสงา งามของรปู รา งทรวดทรงของคนและสวนประกอบของภาพ ภาพจะมี ขนาดใหญโต แข็งแรง ม่นั คง ใชส กี ลมกลนื มดี ลุ ยภาพของแสง และเงาที่งดงาม ศลิ ปนทส่ี าํ คัญของศลิ ปะแบบนโี อคลาสสกิ ไดแก จาค – ลุย ดาวดิ (Jacque Louis David ค.ศ. 1748-1825) ไดร บั การยกยองวาเปนผวู างรากฐานของศลิ ปะแบบนีโอคลาสสิก ผลงานจิตรกรรมที่มีชือ่ เสียง เชน การสาบานของโฮราตี (The Oath of Horatij) การตายของ มาราต (The Death of Marat)
20 ศลิ ปะแบบโรแมนตกิ ภาพการอบั ปางของเรือเมดูซา ศิลปน เจริโคต 4.2 ศลิ ปะแบบโรแมนตกิ (Romanticism) ศิลปะแบบโรแมนติก เปน ศลิ ปะรอยตอ จากแบบนีโอคลาสสกิ แสดงถงึ เร่อื งราวทตี่ นื่ เตน เรา ใจ สะเทอื นอารมณแกผูพ บเหน็ ศลิ ปนโร แมนติก ศลิ ปนทสี่ าํ คญั ของศิลปะโรแมนติก ไดแก เจริโคต (Gericault) ผลงานจติ รกรรมท่มี ี ชือ่ เสียงมาก คอื การอับปางของเรือเมดูซา (Raft of the Medusa) เดอลาครวั (Delacroix) ชอบเขยี นภาพท่ีแสดงความตนื่ เตน เชน ภาพการประหารที่ ทชิ โิ อ ความตายของชาดารนาปาล การฉดุ ครา ของนางรเี บกกา เปนตน ฟรานซิสโก โกยา (Francisco Goya) เปนศลิ ปนท่ีชอบเขียน ภาพแสดงการทรมาน การฆากันในสงคราม คนบา ตลอดจนภาพเปลือย เชน ภาพเปลอื ยของ มายา (Maya the nude) เปนตน ศิลปะแบบเรยี ลิสม จิตรกรรมสีน้าํ มนั บนผาใบโดยกรู แ แบร( Gustave Courbet)
21 4.3 ศิลปะแบบเรียลสิ ม (Realism) ศลิ ปนกลุมเรยี ลสิ มมคี วามเชอื่ ในความจริงของ ชีวติ มนุษย ดงั น้ัน ศลิ ปนกลมุ นีจ้ งึ เขยี นภาพที่เปน ประสบการณต รงของชีวิต เชน ความยากจน การปฏิวตั ิ ความเหลื่อมลาํ้ ในสงั คม โดยการเนนรายละเอียดเหมือนจริงมากทสี่ ุด ศิลปนสําคัญใน กลุมน้ี ไดแก โดเมยี ร (Daumier) ชอบวาดรปู ชีวติ จริงของความยากจน คูรเบต (Courbet) ชอบ วาดรูปชวี ิตประจําวันและประชดสังคม มาเนต (Manet) ชอบวาดรูปชวี ิตในสังคมเชน การ ประกอบอาชีพ ศิลปะแบบอิมเพรสชนั นสิ มภาพชือ่ งานบอลลท ม่ี แู ลงเดอกาเล ศลิ ปน เรอนัวร 4.4 ศลิ ปะแบบอมิ เพรสชันนสิ ม (Impressionism) กลมุ ศลิ ปน อิมเพรสชนั นิสมเ รมิ่ เบอื่ รปู แบบทม่ี ีหลกั ความงามแบบเหมอื นจริงตามธรรมชาติ เปล่ียนเปนสิ่งเช่ือมโยง เนนดวยแสง สี บรรยากาศ ภาพวาดแบบอมิ เพรสช่นั นสิ ม ประกอบดวยการตระหวัดพกู นั แบบเปนเสนสั้น ๆ ของสี ไมไดผสมหรอื แยกเปนสีใดสหี นึ่ง ซ่งึ ไดใ หภาพที่เกดิ ขน้ึ ตามธรรมชาติและมชี ีวิตชวี า พืน้ ผวิ ของภาพวาดนนั้ มักจะเกิดจากการระบายสีแบบหนา ๆ องคป ระกอบของอมิ เพรสช่นั นสิ ม ยังถกู ทําใหงา ยและแปลกใหม และจะเนนไปยงั มมุ มองแบบกวา งๆ มากกวา รายละเอยี ด ศิลปน ท่สี าํ คัญ ของกลมุ อิมเพรสชนั นิสม ไดแก ซสิ เลย( Sisley) เดอกาส (Degas) ปซาโร(Pissaro) มาเนต (Manet) เรอนัว(Renoir)
22 “ภาพเขยี นตวั เอง”โดยฟนเซนต ฟน โคค(วนิ เซนต แวนโกะ ) ศิลปะโพสต – อิมเพรสชันมิสม 4.5 ศลิ ปะแบบโพสต – อิมเพรสชันมสิ ม (Post - Impressionism) ศิลปะแบบ โพสต- อมิ เพรสชันนิสมจ ะไมเลียนแบบจากสิ่งที่เปน จริงโดยการสรา งรปู ทรงใหม แตนาํ วธิ ีการทาง วทิ ยาศาสตรมาประยุกตใช เชน การระบายสีดว ยเทคนคิ ขีด ๆ จดุ ๆ เนนสี แสง เงาใหเ กิดมติ ิ บรรยากาศ ความงามและความประทับใจ ศลิ ปนในกลมุ นี้ ฟนเซนต ฟน โคค (วนิ เซนต แวนโกะ ) (Vincent Willem van Gogh) มาตสิ (Matisse) บงนารด (Bonnard) เซซาน (Cezanne) โกแกง (Gauguin) เซอราต (Seurat) 5. ทศั นศลิ ปส มยั ใหม ไดแ กท ัศนศลิ ปที่เกิดข้นึ ในศตวรรษที่ 20 หรอื ในยุคปจ จบุ ันน้นั เอง ทศั นศลิ ปสมยั ใหมไดแ ก 5.1ศิลปะโฟวสิ ซึม 5.2 ศลิ ปะควิ บิสม
23 ภาพ Green Stripe ศิลปน อองรี มาตสิ 5.1 ศลิ ปะโฟวิสซมึ คําวา “โฟวิสม” Fauvist เปน ภาษาฝร่ังเศส แปลวา “สัตวป า” ลักษณะงานศลิ ปะแบบโฟวสิ มน ้ี สรา งงานจิตรกรรมแนวใหม ใชรูปทรงอิสระ แสดงออกในเรื่องสี ท่ีสดใส ตัดกนั อยางรุนแรงศิลปน ทส่ี าํ คัญในลทั ธินี้ ไดแก อองรี มาติส ศิลปะนามธรรม เปนศลิ ปะที่ไมแสดงรูปทรงเหมอื นจริง แตแสดงเร่ืองสีและพลังทางอารมณและความรูสกึ ภาพจิตรกรรมศลิ ปะคิวบสิ ม ชือ่ ภาพ”ยคุ คลาสสกิ และเหนอื จริง”ศิลปน ปกาสโซ 5.2 ศลิ ปะควิ บิสม เปน ศิลปะกงึ่ นามธรรม แสดงออกดวยการเช่ือมโยงความสมั พนั ธกัน ของปริมาตร มีความงามตามหลกั ของสนุ ทรียศาสตรอยางแทจริง ศิลปนผนู าํ ศิลปะควิ บิสม ไดแ ก ปกาสโซ ศิลปะรว มสมยั (ยุคปจจุบัน) ศิลปะรวมสมัยหมายถงึ การนําแนวคดิ ของลทั ธิศลิ ปะสมยั เกา กลับมาใชใ หม โดยมกี าร ปรับปรงุ เปล่ยี นแปลงเร่ืองราวหรือลวดลายบางสวนใหมคี วามทันสมยั ทันเหตุการณในสมัย ปจจบุ ัน
24 ภาพจติ รกรรมรวมสมัย ศลิ ปน จริ ภทั ร ทศั นสมบูรณ เรือ่ งท่ี 1.2 การวพิ ากษวจิ ารณง านทศั นศิลปสากล การวจิ ารณงานศลิ ปะหมายถึงอะไร หมายถงึ การแสดงออกทางดา นความคิดเห็นตอผลงานทางศิลปะที่ศลิ ปน สรางสรรคข ้ึน โดยผวู จิ ารณใหค วามคดิ เห็นตามหลกั เกณฑแ ละหลกั การของศลิ ปะ ทง้ั ในดา นสนุ ทรยี ศาสตรและ สาระอื่นๆ ดว ยการติชม การวิเคราะหง านศิลปะหมายถึงอะไร หมายถงึ การพจิ ารณาแยกแยะศกึ ษาองคป ระกอบของผลงานศลิ ปะออกเปน สว นๆ ทีละ ประเดน็ เพ่อื นาํ ขอมลู ที่ได มาประเมินผลงานศลิ ปะ วา มคี ุณคา ทางดา นความงาม ทางดา นสาระ และทางดา นอารมณ และความรูสึกอยา งไร นกั วิจารณท ่ดี คี วรมคี ณุ สมบตั อิ ยา งไร นักวิจารณท่ีดคี วรมีคุณสมบตั ิดังน้ี 1. ควรมีความรูเกยี่ วกับศิลปะทง้ั ศลิ ปะประจําชาติและศิลปะสากล 2. ควรมีความรเู กยี่ วกับประวัติศาสตรศลิ ปะ 3. ควรมคี วามรูเกี่ยวกับสนุ ทรยี ศาสตร ชวยใหร แู งมมุ ของความงาม 4. ตองมีวิสยั ทัศนก วางขวาง และตองไมค ลอ ยตามคนอ่ืนงาย 5. กลา ทจ่ี ะแสดงออกตามหลกั วิชาการ ตามความรูสึกท่แี ทจ รงิ และประสบการณ 6. เปน ผทู ่ีสนใจ และทนั สมัยตอ ขอ มูลขา วสาร 7. มีความสามารถวเิ คราะหต ีความ และประเมนิ คางานศิลปะ 8. ตอ งเปน ผูท่มี ีความเปนประชาธิปไตยรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืนดวย
25 ทฤษฎกี ารสรา งงานศลิ ปะมกี ลี่ กั ษณะอะไรบา ง ทฤษฎกี ารสรา งงานศิลปะ จดั เปน 4 ลกั ษณะ ดังน้ี 1. ทฤษฎกี ารเลียนแบบ (Imitationalism Theory) เปนการเห็นความงามในธรรมชาติ แลวเลยี นแบบไวใ หเหมอื นท้ังรปู ราง รูปทรง สสี นั ฯลฯ 2. ทฤษฎีสรางรปู ทรงทส่ี วยงาม (Formalism Theory) เปน การสรางสรรคร ปู ทรงใหมใ ห สวยงามดว ยทศั นธาตุ (เสน รปู ราง รปู ทรง สี น้ําหนัก พื้นผวิ บรเิ วณวาง) และเทคนิควธิ ีการตางๆ 3. ทฤษฎแี สดงอารมณ (Emotional Theory) เปน การสรา งงานใหดมู ีความรสู ึกตางๆ ท้งั ท่ี เปนอารมณอันเนือ่ งมาจากเรื่องราวและอารมณของศิลปน ทีถ่ า ยทอดลงไปในช้ินงาน 4. ทฤษฎนี ิยมแสดงจนิ ตนาการ (Imagination Theory) เปนงานท่ีแสดงภาพจนิ ตนาการ แสดงความคดิ ฝน ทแ่ี ตกตางไปจากธรรมชาติและส่ิงที่พบเห็นอยเู ปนประจํา เราสามารถวเิ คราะหวิจารณง านศลิ ปะโดยพิจารณาจากอะไร การวิเคราะหแ ละการประเมินคณุ คาของงานศิลปะโดยทัว่ ไปจะพิจารณาจาก 3 ดา นดังนี้ 1.ดา นความงาม เปน การวิเคราะหและประเมินคณุ คา ในดานทกั ษะฝมอื การใชท ศั นะธาตุ ทางศิลปะ และการจัดองคป ระกอบศิลป 2.ดานสาระ การวิเคราะหแ ละประเมินคุณคา ของผลงานศลิ ปะแตละช้ินวา มีลักษณะสงเสรมิ คุณธรรมจรยิ ธรรม ตลอดจนจดุ ประสงคต า งๆ ทางจิตวิทยาวา ใหสาระอะไรกับผูช ม 3. ดานอารมณค วามรสู ึก เปนการคิดวเิ คราะหและประเมินคณุ คา ในดานคณุ สมบัตทิ ี่ สามารถกระตนุ อารมณความรูส กึ และสอ่ื ความหมายไดอยางลึกซงึ้ ของผลงาน
26 ตัวอยางการวิจารณงานศลิ ปะสากล ภาพคนกินมนั ฝรงั่ จติ รกร ฟน เซนต วินเลย่ี ม ฟน โคค(วินเซนต แวนโกะ ) (Vincent Willem van Gogh) เขียนเมอ่ื พ.ศ.๒๔๒๘สนี ้ํามนั บนผา ใบขนาด ๘๐× ๑๑๐ เซนติเมตร วิจารณด านความงาม ภาพนี้เปนการการผสานรวมตัวกนั ของ เสน สี แสง เงา รปู รา ง รปู ทรง และพืน้ ผวิ สําหรับรูปน้ีเดน ในการใชรปู ทรงของสิ่งมีชีวติ คอื คน และรองลงมาเปนรูปทรงของสิง่ ไมม ชี ีวติ คอื สง่ิ ของตัวคนเองมีรปู รางรูปทรงอสิ ระมากแตก ารเนนเสน สี ใหทึบและหนานี่เอง ทาํ ใหตวั คน ของภาพนแี้ สดงความหยาบของผวิ หนัง ซํา้ สขี องผวิ หนงั ท่ีปาดลงไปเปน ทแี ปรงหยาบๆ ยง่ิ ตอกยาํ้ ใหร ปู นี้ดหู ยาบกรานมากข้ึนสวนมันฝรั่ง และ ขา วของเคร่ืองอุปโภคบรโิ ภคตา งๆไมวา จะเปน โตะ จาน ถวยชา กานาํ้ รอ นอื่นๆเขยี นออกมาไดเหมือนในชวี ติ จรงิ วจิ ารณดานสาระ ภาพชีวิตความเปน อยู ของกรรมกรเหมอื ง การใชชีวิตแตละวนั ของการกนิ มันฝรง่ั ซ้ําแลว ซาํ้ เลา ทุกวนั แสดงใหเหน็ ความจริงของคนเหลานน้ั ทีแ่ สนขัดสน สะทอ นชีวิตจรงิ อีกมมุ หนงึ่ ที่ไมได ดูสดใสสวยงาม แตเ ปนชวี ติ ท่ีตอ งเหนื่อยยากทต่ี องตอสเู พ่อื ปากทอ งไปวันๆ
27 วจิ ารณด า นอารมณค วามรสู ึก การใชสหี มนหมองทําใหภาพอึดอดั กดดัน บรรยากาศโดยรวมในภาพบีบคน้ั อารมณให ความรสู ึกวาชวี ิตกรรมกรเหมืองเหลา นี้นาสงสารเพียงใด ตอ งจาํ นนตอสภาพทต่ี นเปนอยา งหลกี หนไี มไดตองใชชีวิตดวยการรอความหวังไปเรอื่ ยไมจ บสนิ้ แตอ ารมณข องตัวละครในรปู แสดงออก ตอ กนั ดวยความอาทร แววตาท่ยี อมตอทุกส่งิ ทกุ อยาง ไมมขี อยกเวนแกค นกลุมน้ี ตะเกียงเพียงอนั เดียวพอท่ีจะใหรูสึกถงึ ความหวงั ทีน่ อยนิดเหลอื เกิน บางกอ็ ยากจะหลุดพนจาก ภาระมากมายท่ี ผูกพันกับชวี ติ พวกเขา แตอีกมมุ หนงึ่ กลบั รูส กึ ถงึ ความอบอนุ ทผ่ี คู นเหลานี้มีใหกนั ซงึ่ มองไดจ าก สายตาของกรรมกรเหมืองพวกน้ี เรอื่ งท่ี 1.3 ทศั นศิลปสากลท่เี กดิ จากความงามตามธรรมชาตแิ ละธรรมชาตกิ บั ทศั นศิลป ธรรมชาติตางกบั ศลิ ปะอยา งไร ธรรมชาติ (Natural) หมายถงึ สง่ิ ท่ีมนษุ ยไ มไดเ ปนผูสรรคสรางขึน้ เชน กลางวนั กลางคนื เดอื นมืด เดอื นเพญ็ ภเู ขา นํา้ ตก ทะเล ถอื วาเปน ธรรมชาติ ศิลปะ (Art) คอื ผลแหง ความคดิ สรา งสรรคข องมนุษยท แ่ี สดงออกในรปู ลกั ษณต า งๆ ให ปรากฏซ่ึงสนุ ทรียภาพ ความประทบั ใจ หรอื ความสะเทือนอารมณ ธรรมชาตสิ ัมพันธก บั งานศิลปะ ธรรมชาติเปนทรพั ยากรอนั สาํ คญั ของศิลปะ เปนแหลงกระตุน ใหมนษุ ยเกดิ แรงดลใจใน การสรา งสรรคศลิ ปะทกุ แขนง ในการสรา งสรรคง านศิลปะของศลิ ปน แบง ออกไดเปน 3 กลุมซงึ่ ใน แตละกลุมจะเหน็ ไดวา ไดพ ื้นฐาน หรอื แหลง กระตุนมาจากธรรมชาตทิ ั้งสิน้ ดงั น้ี จติ รกรรมสีนํ้าทศ่ี ิลปนยดึ หลกั รปู แบบจากธรรมชาติ
28 1.กลมุ ทยี่ ดึ รปู ธรรม (REALISTIC) หมายถึง กลุม ที่ยดึ รูปแบบที่เปนจริงในธรรมชาตมิ า เปนหลักในการสรางงานศิลปะ สรางสรรคอ อกมาใหม ลี กั ษณะคลา ยกบั กลองถายภาพ หรือตดั ทอนบางสิง่ ออกเพยี งเล็กนอย ทาํ ใหศ ลิ ปน กลุมนสี้ ามารถสอ่ื ความหมายระหวา งศิลปะกับผูดไู ด งา ยกวา การสรา งสรรคผ ลงานในลกั ษณะอ่นื ๆ ภาพเขียนรปู แบบนามธรรม ลดและตดั ทอนจากธรรมชาติ 2. กลมุ นามธรรม (ABSTRACT) หมายถึง กลุมทีย่ ึดแนวทางการสรางงานทต่ี รงขา มกบั กลุมรูปธรรม ซง่ึ ศิลปนกลมุ น้มี งุ ทีจ่ ะสรางรูปทรง (FORM) ข้นึ มาใหมโดยท่ีไมอ าศยั รูปทรงทาง ธรรมชาติ หรอื หากนําธรรมชาตมิ าเปนขอมลู ในการสรางสรรคก จ็ ะใชวิธลี ดรายละเอยี ด ตัดทอน จนในที่สุดจะเหลอื แตโครงสรา งทเี่ ปน เพียงสัญลักษณ จิตรกรรมสีน้าํ มนั แบบกง่ึ นามธรรม (SEMI-ABSTRACT)
29 3.กลุมกงึ่ นามธรรม (SEMI-ABSTRACT) เปน กลุมอยูกง่ึ กลางระหวางกลุม รปู ธรรม (REALISTIC) และกลมุ นามธรรม (ABSTRACT) หมายถึง กลมุ ทีส่ รา งงานทางศลิ ปะโดยใชว ิธลี ด รายละเอียด ตดั ทอน หรอื เพมิ่ เตมิ ในรายละเอียดท่มี ใี นธรรมชาติใหป รากฏออกมาเปน รปู แบบทาง ศิลปะ เพอื่ ผลทางองคประกอบ หรอื ผลของการแสดงออก แตย งั มีโครงสรางอันบง บอกถงึ ทีม่ าวา มาจากการเลียนแบบธรรมชาติ ทศั นธาตคุ อื อะไร และประกอบดว ยอะไรบาง ทัศนธาตุ หมายถึง สว นสําคัญทีร่ วมกันเปนรปู รา งของส่ิงท้งั หลายตามท่ตี ามองเหน็ ทัศนธาตุ ไดแก 1. จุด (PointหรือDot) หมายถึง รอยหรอื แตมทีม่ ลี กั ษณะกลมๆ ปรากฏที่ผิวพ้ืน ไมม ี ขนาด ความกวาง ความยาว ความหนา เปนสงิ่ ท่ีเล็กทสี่ ุดและเปนธาตเุ ริม่ แรกท่ที าํ ใหเ กิดธาตุ อืน่ ๆ ข้ึน 2. เสน (Line) คือ จดุ หลาย ๆ จุดตอ กนั เปน สาย เปน แถวแนวไปในทศิ ทางใดทศิ ทางหนึง่ เปน ทางยาว 3. สี (Colour) หมายถงึ ลกั ษณะของแสงสวา งท่ปี รากฏหรอื สะทอ นแกสายตา ใหเหน็ เปน สีขาว ดํา แดง เขียว นํ้าเงิน เหลอื ง สีเปนส่ิงที่มีอทิ ธิพลตอความรสู ึก จากการมอง ทําใหเกดิ อารมณ และสะเทอื นใจได 4. รปู รา งและรปู ทรง (Shape and form) หมายถงึ เสนรอบนอกของวัตถุ คน สตั ว ส่งิ ของ รูปรา งจะมี 2 มติ ิ คอื ความกวา ง และความยาว สว นรูปทรงจะมองเหน็ เปน 3 มิติ คอื มคี วามกวางความยาวและความหนาลึก 5. คาน้ําหนกั (value) หมายถงึ ความออ นแกของสี หรือแสงเงาทีน่ าํ มาใชใ นการเขยี นภาพ 6. ชอ งวาง (space) ระยะหางของรูปทรง หรือชองไฟ 7. ลกั ษณะผิว (Texture) หมายถงึ ลักษณะภายนอกของวตั ถุที่มองเหน็ และสัมผสั พ้นื ผิว ได แสดงความรสู ึกหยาบ ละเอยี ด ขรขุ ระ มันวาว ดา น ฯลฯ
30 เสนแตล ะแบบใหค วามรูสกึ ตอ การมองเหน็ อยางไร 1. เสน ตรง 1.1. เสน ด่ิง คือ เสนตรงที่ตั้งฉากกบั พืน้ ระดบั ใหความรูส กึ มัน่ คง แข็งแรง สงา รงุ เรือง สมดลุ พุงขน้ึ 1.2. เสน นอน คอื เสน ตรงที่นอนราบไปกบั พ้นื ระดับ ใหความรูสึกกวางขวาง สงบ เงยี บ เยอื กเย็น ผอนคลาย 1.3.เสนเฉยี ง คอื เสนตรงเอนไมต ง้ั ฉากกบั พ้ืนระดับใหความรสู ึกไมม่ันคง เคลื่อนไหว แปรปรวน ไมส มบูรณ 1.4. เสนฟน ปลา คือ เสน ตรงหลายเสน ตอกนั สลบั ขึน้ ลงระยะเทา กนั ใหความรูสกึ รนุ แรง กระแทก ตื่นเตน อันตราย ขัดแยง 1.5. เสน ประ คอื เสน ตรงทีข่ าดเปนชว ง ๆ มรี ะยะเทากัน ใหค วามรูสกึ ตอเนื่องขาด ระยะใจหาย ไมแ นน อน 2. เสนโคง 2.1. เสนโคงลง คือ เสนทเ่ี ปนทอ งกระทะคลา ยเชือกหยอน ใหความรูสึกออนโยน เคลอ่ื นไหวไมแ ข็งแรง 2.2. เสนโคง ขึ้น คือ เสน ทีโ่ คงเปนหลังเตาคลา ยคนั ธนใู หความรูส ึกแขง็ แรง เช่ือม่นั เคล่อื นไหว 3. เสน คด คือ เสนโคงขึ้นโคง ลงตอ เนอ่ื งกันคลา ยคลนื่ ในทะเล ใหความรูส ึกเล่อื นไหล ตอ เน่อื ง ออ นชอย นมุ นวล 4. เสน กน หอย คือ เสนโคง ตอ เนื่องกันวนเขา เลก็ ลงเปนจดุ คลายกน หอย ใหความรูสึกอดึ อัด เคลอื่ นไหวคลค่ี ลาย 5. เสน โคง อิสระ คือ เสนโคง ตอเน่ืองกันไปไมม ีทศิ ทาง คลายเชือกพนั กนั ใหค วามรสู กึ วนุ วาย ยงุ เหยิง ไมเปนระเบยี บ
31 สีและวงจรสี สธี รรมชาติ คือสีจากวตั ถุธาต(ุ ดิน หนิ แรฯลฯ) หรอื แมสที ช่ี า งเขียนใชน ่ันเอง สวนวงจรสี คอื การนําเอาแมส ีท่ีเปน วัตถธุ าตุ หรอื สชี างเขียน มาผสมกันมี 3 ขนั้ ตอน รวมท้ังหมด 12 สี ดังนี้ สีข้นั ท่ี 1 แมสี คือ สที ไี่ มม สี ีใดสามารถผสมใหไ ดสีนัน้ ไดแก สีแดง สีเหลอื ง สีนาํ้ เงนิ สขี นั้ ท่ี 2 เกดิ จากการนาํ เอาแมส ีทเี่ ปนวตั ถุทัง้ 3 สีมาผสมกนั เกดิ สใี หมข ึน้ มาอกี 3 สี คอื สม เขียว มวง แดง ส้ม ม่วง สีขนั ที เหลือง เขยี ว นําเงิน
32 สีข้นั ท่ี 3 เกิดจากการนาํ เอาสขี น้ั ที่ 1 กบั สขี น้ั ที่ 2 มาผสมกนั ทลี ะคูท อี่ ยตู ดิ กัน จะไดส ีเพม่ิ ขนึ้ อกี 6 สี แดง ส้มแดง ม่วงแดง ส้ม สีขันที ม่วง ส้มเหลอื ง ม่วงนําเงิน เหลือง เขียวเหลอื ง เขยี ว เขยี วนาํ เงนิ นําเงิน สีใหความรสู ึกทางอารมณ สแี ตล ะสีจะมีอทิ ธิพลตอความรสู ึกและอารมณผ ูดตู างกันออกไปดังน้ี สแี ดง = ต่ืนเตน เราใจ อนั ตราย พลงั อํานาจ สีสม = ตื่นตวั ตน่ื เตน เราใจ สนกุ สนาน สีเหลอื ง = ศรทั ธา สดใส ราเริง ฉลาด เปรี้ยว สเี ขียวออน = สดชน่ื ราเรงิ เบกิ บาน สีเขียวแก = สะอาด ปลอดภัย สดช่ืน ธรรมชาติ สนี ้าํ เงนิ = สภุ าพ เชือ่ ม่ัน หนักแนน ถอ มตัว สฟี า = ราบร่ืน สวาง วยั รุน ทันสมยั สมี ว ง = ฟมุ เฟอ ย ลึกลับ ขเ้ี หงา สีชมพู = ความรกั ออ นหวาน นมุ นวล หอม สีขาว = ความบรสิ ทุ ธิ์ สะอาด ปลอดภัย เด็กทารก สดี ํา = ทกุ ข ลึกลบั สบื สวน หนกั แนน สีเทา = สุภาพ ขรึม สนี ํา้ ตาล = อนรุ ักษ โบราณ ธรรมชาติ
33 เร่อื งท่ี 1.4 ความคดิ สรางสรรค กบั การออกแบบเครือ่ งตกแตง รางกาย ทอี่ ยอู าศยั และ ผลติ ภณั ฑ การออกแบบแบง ออกเปนกปี่ ระเภทอะไรบาง การออกแบบแบงออกไดดงั น้ี 1. ออกแบบตกแตงท่ีอยอู าศัย 2. ออกแบบเครือ่ งรางกาย 3. ออกแบบผลติ ภัณฑ 4. ออกแบบสํานักงาน ออกแบบตกแตง ทีอ่ ยอู าศัย เปน การออกแบบเพอ่ื เสรมิ แตง ความงามใหกับอาคารบานเรอื นและบริเวณท่ีอยอู าศยั เพือ่ ใหเกิดความสวยงามนา อยูอาศัย การออกแบบตกแตง ในที่น้หี มายถึงการออกแบบตกแตง ภายนอกและการออกแบบตกแตงภายใน การออกแบบตกแตงภายใน หมายถงึ การออกแบบตกแตงทเ่ี สริมและจดั สภาพภายใน อาคารใหสวยงาม นาอยอู าศัย การออกแบบตกแตง ภายนอก เปน การออกแบบตกแตง นอกอาคารบานเรอื น ภายในรั้ว ที่สมั พนั ธกับตวั อาคาร เชน สนาม ทางเดิน เรือนตนไม บรเิ วณพกั ผอ น และสว นอื่นๆบรเิ วณบาน การออกแบบตกแตงท่อี ยูอ าศัยมีหลักการดังน้ี 1. ขนาดและสัดสว นเหมาะสมกับการใชงานและจํานวนคน 2. ความกลมกลนื ของสสี ันหอ งและเครือ่ งเรือน 3. มีความเปนเอกภาพ หรอื ดโู ดยรวมแลว เปนอันหน่ึงอนั เดียวกัน 4. ชอ งวา งและจังหวะในการจดั วางเครือ่ งใชและสิง่ ตกแตง 5. สีท่สี ัมพันธกบั จิตใจของผูใชง าน ออกแบบเครอ่ื งประดบั รา งกาย ออกแบบเครือ่ งรา งกาย เปนการออกแบบรางกาย และส่ิงตกแตงรางกายใหส วยงาม เหมาะสม และถูกใจ เชน การออกแบบทรงผม เสือ้ ผา เครอื่ งประดบั การใชเ ครื่องสําอาง โดยใช วธิ กี ารทางศิลปะและความคิดสรา งสรรค แตตองคํานึงถึงหลกั การดงั นี้
34 1. ราคาวัสดุกับพื้นฐานทางเศรษฐกจิ ของผูใ ช 2. พน้ื ฐานทางวัฒนธรรมของผูใช 3. สภาพแวดลอมของผใู ช แนวคิดที่ควรคํานึงถึงในการออกแบบเคร่อื งประดบั ขั้นพ้นื ฐานไดแ ก 1. พ้ืนฐานความงามทางศิลปะดานการออกแบบ 2. ความเรียบงา ยของรปู ทรงและมีความสมบูรณใ นตวั เอง 3. ความคิดสรา งสรรคท งั้ ดา นการออกแบบและวสั ดุ 4. เทคนิคทางการผลิตทไี่ มซ า้ํ ของเดิม 5. รักษาคุณสมบตั ิของโลหะ หนิ และวสั ดอุ ื่นๆ ออกแบบผลติ ภณั ฑ เปน การออกแบบเพ่ือการผลติ ผลติ ภณั ฑช นดิ ตา ง ๆงานออกแบบสาขาน้ี มขี อบเขต กวา งขวางมากทีส่ ดุ และแบง ออกไดม ากมาย เชนงานออกแบบเฟอรนเิ จอรงานออกแบบครุภณั ฑ งานออกแบบเคร่อื งสขุ ภณั ฑ งานออกแบบภาชนะบรรจุผลิตภัณฑ งานออกแบบผลิตเคร่ืองมอื ตางๆ ฯลฯ โดยรวมหลักการออกแบบผลิตภณั ฑมหี ลกั การเหมือนกนั ดังน้ี 1. ตรงตามประโยชนใ ชสอย 2. ปลอดภยั ตอผูใชง าน 3. แข็งแรง ปกปอ งสนิ คา 4. ใชงานงาย ทงั้ ตอผูบรรจแุ ละผูใ ช 5. มีความสวยงามดึงดูดใจ 6. วสั ดุที่ใชเ หมาะสมตอ วธิ กี ารผลิตจาํ นวนมาก 7. ประหยดั ตนทุนการผลิต 8. งายตอ การขนสง การออกแบบสํานกั งาน ออกแบบสํานักงาน ไดแ กก ารจดั หอ งทาํ งาน ทั้งในและนอกสถานท่ที ํางาน ใหนา ทํางาน ตลอดจนสะดวกในการใชสอย โดยคาํ นงึ ถงึ หลกั เกณฑดงั นี้ 1.การจดั วางอปุ กรณก ารทาํ งานสะดวกกบั การใชงานและเคลอ่ื นไหวในสํานกั งาน 2. รูปแบบการออกแบบ โดยมงุ เนนใหตรงตอความตอ งการของลูกคา
35 3. ออกแบบใหด เู ปนภาพลกั ษณของบรษิ ัทน้นั ๆใหมีจุดเดน ชัดเจน 4 .การออกแบบใหอ ยูในงบประมาณที่กาํ หนด 5. ประหยัดพลงั งานในการใชงานประจาํ วัน 6. รวดเร็วในการออกแบบ โดยนําเสนอเปนภาพ Perspective ใหล ูกคา ดกู อนสรางจริง 7. ความรวดเร็วในการผลิตงานและกอ สรา งเสร็จตามกําหนดการ
36 กจิ กรรมทา ยบทท่ี 1 กจิ กรรมที่ 1.1 ใหผเู รยี นศึกษาเน้ือหาจากเรือ่ งทัศนศิลปสากล แลว เขยี นตอบคาํ ถามในชอ งวา งท่ีกาํ หนด (ขอละ 0.5 คะแนน รวม 5 คะแนน) 1. ศลิ ปะคอื ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 2. ทัศนศลิ ป คอื ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 3. ประเภทของงานทัศนศิลปม ีก่ีประเภทอะไรบา ง ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ 4. ผทู ส่ี รางสรรคผ ลงานศลิ ปะทุกแขนงโดยรวมเรียกวา ....................................................................................................................................... 5. จิตรกรรมหมายถงึ ....................................................................................................................................... 6. ประติมากรรมหมายถงึ ....................................................................................................................................... 7. สถาปต ยกรรมหมายถงึ ....................................................................................................................................... 8. ภาพพิมพหมายถงึ ....................................................................................................................................... 9. จิตรกรรมมี........ประเภทคือ ........................................................................................................................................ 10. ประเภทของงานประตมิ ากรรมสากล แบงได .......................ลักษณะคอื ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................
37 กจิ กรรมที่ 1.2 ใหผ ูเรยี นศกึ ษาภาพและโยงเสนไปยังคําตอบทถ่ี กู ตอ งท่ีสดุ (คําตอบมีมากกวา ภาพ) (ขอละ 0.5คะแนน 10 ภาพ รวม 5 คะแนน) ภาพจิตรกรรมลายเสน้ ประติมากรรมแบบลอยตวั สถาปัตยกรรมไทย จิตรกรรมฝาผนงั ไทย ประฏมิ ากรรม สถาปัตยกรรมอิทธิพลยโุ รป จิตรกรรมสีนาํ ภมู สิ ถาปัตย์ ภาพพิมพแ์ ม่พิมพแ์ กะไม้ ประติมากรรมนูนตาํ ออกแบบตกแต่งภายใน ออกแบบผงั เมอื ง ประติมากรรมนูนสูง
38 กจิ กรรมที่ 1.3 ใหผูเรยี นเขียนอธิบายภาพดานซายมอื ลงในบรรทัดท่ีกาํ หนดใหดา นขวามอื วาทศั นศิลปใ นภาพ เปนทัศนศลิ ปป ระเภทอะไร อยูในยุคสมยั ใด และมีลักษณะเดนในยุคนั้นอยา งไรบาง (ขอละ 0.5 คะแนน 12 ขอ รวม 6 คะแนน) ตวั อยา ง ทศั นศิลปประเภท จิตรกรรม ยคุ สมัย กรกี ลกั ษณะเดน จิตรกรรมกรีกสวนใหญเ ปน รูปแบบการประดบั ตกแตงบนภาชนะเครือ่ งปน ดินเผาตางๆ เชน ไห แจกนั และภาพ บนผนงั สที ใ่ี ชไ ดแ ก สีดนิ คอื เอาสดี าํ อมนา้ํ ตาลผสมบาง ๆ ระบาย สีเปนภาพบนพืน้ ผิวแจกนั ทเี่ ปนดินสีนาํ้ ตาลอมแดง แตบางทีกม็ สี ีขาวและสีอืน่ ๆ รว มดว ย เทคนคิ การใชร ปู รา งสีดาํ ระบายพื้นหลังเปน สีแดงนี้ เรยี กวา “จติ รกรรมแบบรปู ตัวดํา” 1. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………..............
39 2. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………
40 4. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………
41 6. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 7. ……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
42 8. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 9. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 10. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………
43 11. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………
44 กิจกรรมท่ี 1.4 ใหผ ูเรียนฝกวิเคราะหแ ละประเมินคณุ คาของงานศลิ ปะ จากภาพตวั อยางดา นลางน้โี ดยใชหลักการ วเิ คราะหแ ละประเมนิ คณุ คา ของงานศลิ ปะทัว่ ไป 3 ดาน (ขอ ละ 2 คะแนน 3 ภาพ รวม 6 คะแนน) ภาพที่ 1 .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116