หลักสูตรการป้องกันการทุจริต ม.ต้น

36 2.1 ความพอเพยี ง 2.2 ความโปรงใส 2.3 ความตนื่ รู 2.4 มุง ไปขา งหนา 2.5 ความรู 2.6 ความเออ้ื อาทร

37 เรือ่ งที่ 1 องคป ระกอบของโมเดล STRONG จติ พอเพยี งตานทจุ รติ ตามทป่ี ระเทศไทยไดม ยี ุทธศาสตรช าติวาดวยการปองกันและปราบปรามการ ทุจริต ระยะท่ี 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ไดมีการวิเคราะหภาพอนาคตของประชาชนและสังคมไทยในระยะ 5 ปขางหนา ไวว า หากยุทธศาสตรช าตฯิ ไดร บั ความรวมมือรวมใจจากทุกภาคสวนของสังคมไทยในการนําไป ปฏิบตั ิจรงิ ประชาชนไทยจะมคี วามต่ืนตัวตอการทุจริตมากขนึ้ มีการใหความสนใจตอขา วสารและตระหนักถึง ผลกระทบของการทุจริตท่ีมีตอประเทศ มีการแสดงออกซึ่งการตอตานการทุจริตท้ังในชีวิตประจําวันและ การแสดงออกผานส่ือสาธารณะและสื่อสังคมออนไลนตาง ๆ ประชาชนในแตละชวงวัยไดรับกระบวนการ กลอมเกลาทางสงั คมวา การทุจริต ถอื เปน พฤตกิ รรมทีน่ อกจากจะผดิ กฎหมายและทาํ ใหเกิดความเสียหายตอ ประเทศแลว ยังเปนพฤติกรรมท่ีผิดจริยธรรม ไมไดรับการยอมรับจากสังคม ประชาชนตองเริ่มเรียนรูการ ปรับเปลี่ยนฐานความคิดที่ทําใหสามารถแยกแยะระหวางผลประโยชนสวนตนกับผลประโยชนสวนรวมได วัฒนธรรมทางสังคมที่มีฐานอยูบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เน่ืองจากมีพ้ืนฐานจิตท่ีพอเพียงมีความ ละอายตอการทุจริตประพฤตมิ ิชอบ และไมย อมใหผอู น่ื กระทําการทุจริตอนั สงผลใหเ กิดความเสยี หายตอสังคม สว นรวม หนวยงานทุกภาคสวนตองใหความสําคัญอยางแทจริงกับการตระหนักถึงจิตพอเพียงตานทุจริต โดยประชาชนทกุ คนนาํ การประยกุ ตหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชประกอบกับหลักการตอตานการทุจริต อน่ื ๆ เพอ่ื สรางฐานคดิ จิตพอเพียงตอตานทุจริตใหเกิดข้ึนเปนพื้นฐานความคิดของปจเจกบุคคล โดยประยุกตหลัก “STRONG : จิตพอเพียงตานทุจริต” ซึ่งคิดคนโดย รองศาสตราจารย ดร.มาณี ไชยธีรา-นุวัฒศิริ ในป พ.ศ. 2560 มาเปนแนวทางในการพัฒนาวฒั นธรรมหนว ยงาน

38 หลักความพอเพยี ง โดยบุคคลสามารถแยกแยะ ผลประโยชนส ว นตัวและผลประโยชนส ว นรวม อยา งเปน อตั โนมัติ บคุ คลและหนวยงาน รว มพัฒนาใหเ กิด ปฏิบัตงิ านบนฐาน ความเอ้อื เฟอ อาทร ตอ กันบนพื้นฐาน ของความโปรงใส ของจริยธรรมและ จติ พอเพยี ง รแู ละพรอ ม ลงมอื ปอ งกนั ทุจรติ แสวงหาความรูอ ยางตอเน่อื ง มุงพฒั นาใหเ กดิ ความเจริญ เพือ่ ใหเทาทันตอ สถานการณการทุจรติ โดยการตอ สกู บั การทจุ ริตไดอ ยางไมย อทอ พัฒนาโดย การประยกุ ตหลกั ความพอเพยี งดว ยโมเดล รศ.ดร. มาณี ไชยธีรานุวัฒศริ .ิ 2560.2561 STRONG : จิตพอเพียงตา นทุจรติ ท่มี า : http://www.stopcorruption.moph.go.th=สะกดจิตเขาสูภวงั ค STRONG : จิตพอเพยี งตานทุจรติ ประกอบดวย 1) S (Sufficient) : ความพอเพียง หมายถึง ผูนํา ผูบริหาร บุคคลทุกระดับ องคกรและชุมชน นอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาปรบั ประยุกตเ ปน หลกั ความพอเพียงในการทํางาน การดํารงชีวิต การพัฒนาตนเองและสวนรวม รวมถงึ การปองกันการทุจริตอยางยั่งยืน ซึ่งความพอเพียงตอส่ิงใดส่ิงหนึ่งของ มนุษยแ มว า จะแตกตางกันตามพ้นื ฐาน แตการตดั สินใจวาความพอเพียงของตนเองตองตั้งอยูบนความมีเหตุมีผล รวมท้ังตองไมเบียดเบียนตนเอง ผูอื่น และสวนรวม ความพอเพียงดังกลาวจึงเปนภูมิคุมกันใหบุคคลน้ัน ไมก ระทําการทุจรติ ซง่ึ ตอ งใหค วามรูค วามเขา ใจ และปลุกใหตนื่ รู 2) T (Transparent) : ความโปรง ใส หมายถึง ผนู าํ ผบู รหิ าร บุคคลทุกระดับ องคกรและชุมชน ตองปฏิบัติงานบนฐานของความโปรงใส ตรวจสอบได ดังน้ัน จึงตองมีและปฏิบัติตามหลักปฏิบัติ ระเบียบ ขอ ปฏบิ ตั ิ กฎหมาย ดานความโปรง ใส ซึง่ ตอ งใหความรูความเขา ใจ และปลกุ ใหต ่ืนรู 3) R (Realize) : ความตืน่ รู หมายถึง ผูน ํา ผูบรหิ าร บุคคลทกุ ระดับ องคกรและชุมชน มีความรู ความเขาใจ และตระหนักรถู งึ รากเหงาของปญ หาและภัยรายแรงของการทุจริตประพฤติมิชอบ ภายในชุมชน และประเทศ ความตื่นรจู ะบังเกิดเมือ่ ไดพบเหน็ สถานการณท่ีเสีย่ งตอการทจุ รติ ยอ มจะมปี ฏิกริ ิยาเฝา ระวงั และ

39 ไมยินยอมตอการทุจริตในทส่ี ุดซงึ่ ตอ งใหความรูความเขา ใจเกยี่ วกบั สถานการณการทุจริตท่ีเกิดข้ึน ความรายแรง และผลกระทบตอระดับบุคคลและสวนรวม 4) O (Onward) : มุงไปขางหนา หมายถึง ผูนํา ผูบริหาร บุคคลทุกระดับ องคกรและชุมชน มุงพัฒนาและปรับเปล่ียนตนเองและสวนรวมใหมีความเจริญกาวหนาอยางย่ังยืน บนฐานความโปรงใส ความพอเพียงและรวมสรางวัฒนธรรมสุจริตใหเกิดขึ้นอยางไมยอทอ ซึ่งตองมีความรูความเขาใจในประเด็น ดงั กลาว 5) N (Knowledge) : ความรู หมายถงึ ผูนํา ผูบริหาร บุคคลทุกระดับ องคกรและชุมชน ตองมี ความรูความเขาใจสามารถนําความรูไปใช สามารถวิเคราะห สังเคราะห ประเมินไดอยางถองแท ในเร่ือง สถานการณก ารทจุ ริต ผลกระทบทม่ี ีตอ ตนเองและสวนรวม ความพอเพียงตานทุจริต การแยกแยะผลประโยชน สว นตนและผลประโยชนส ว นรวมทมี่ ีความสําคัญยงิ่ ตอการลดการทุจรติ ในระยะยาว รวมท้ัง ความอายไมกลา กระทําการทุจรติ และเกิดความไมท นเม่อื พบเหน็ วา มีการทุจริตเกดิ ข้ึนเพือ่ สรา งสงั คมไมท นตอ การทุจริต 6) G (Generosity) : ความเอ้ืออาทร หมายถงึ คนไทยมีความเอื้ออาทร มีเมตตา มีนํ้าใจ ตอกัน บนฐานของจติ พอเพียงตานทจุ ริต ไมเอือ้ ตอ การรบั หรือการใหผลประโยชนตอ พวกพอ ง

40 เรือ่ งที่ 2 การประยกุ ตหลกั ความพอเพียงดว ยโมเดล STRONG : จติ พอเพยี งตานทจุ รติ การนาํ หลกั ความพอเพยี งมาประยกุ ตใชด วยโมเดล STRONG : จติ พอเพยี งตานทจุ ริต มาใชในเร่อื ง ตา ง ๆ ตอ ไปน้ี 2.1 ความพอเพยี ง (Sufficient) พระราชดาํ รสั ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช ในหลวงรชั กาลที่ 9) พระราชทานแกบุคคลตาง ๆ ท่ีเขาเฝาฯ ถวายชัยมงคลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดาฯ พระราชวังดุสิต วันที่ 4 ธันวาคม 2541 “...คําวาพอเพียง มีความหมายกวางออกไปอีก ไมไดหมายถึงการมีพอสําหรับใชของตัวเองมี ความหมายวาพอมี พอกิน พอมีพอกินนี้ ถาใครไดมาอยูท่ีนี่ ในศาลาน้ีเม่ือ 24 ป 2517 ถึง 2541 ก็ 24 ป ใชไหม วันนั้นไดพูดถึงวา เราควรจะปฏิบัติใหพอมีพอกิน พอมี พอกินน้ีก็แปลวาเศรษฐกิจพอเพียงนั่นเอง ถาแตละคนพอมี พอกิน ก็ใชได ย่ิงถาท้ังประเทศพอมีพอกินก็ยิ่งดีและประเทศไทยก็เวลาน้ัน ก็เร่ิมจะเปน ไมพ อมี บางคนกม็ ีมาก บางคนกไ็ มมเี ลย สมัยกอ นน้พี อมพี อกนิ มาสมัยนชี้ ักจะไมพอมีพอกิน จงึ ตอ งมนี โยบาย ที่จะทําเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพ่ือท่จี ะใหทุกคนมพี อเพยี งได...” “...คําวาพอก็เพียง พอเพียงนี้ก็พอดังนั้นเอง คนเราถาพอในความตองการ ก็มีความโลภนอย เม่อื มีความโลภนอย ก็เบียดเบียนคนอื่นนอย ถาทุกประเทศใดมีความคิด อันน้ีไมใชเศรษฐกิจ มีความคิดวา ทําอะไรตองพอเพยี ง หมายความวา พอประมาณ ไมส ุดโตง ไมโลภอยา งมาก คนเรากอ็ ยูเปน สุข พอเพียงน้ีอาจจะ มมี าก อาจจะมีของหรหู ราก็ได แตวา ตองไมไปเบียดเบียนคนอนื่ ตองใหพอประมาณ พูดจาก็พอเพยี ง ทําอะไร ก็พอเพยี ง ปฏบิ ัติตนก็พอเพียง...” “...อยา งเคยพูดเหมอื นกนั วา ทานท้งั หลายทนี่ ัง่ อยตู รงนี้ ถาไมพ อเพียง คือ อยากจะไปนั่งบนเกาอ้ี ของผูท ีอ่ ยูขาง ๆ อันนั้นไมพอเพียงและทาํ ไมได ถา อยากน่งั อยางนน้ั ก็เดอื นรอนกนั แนเ พราะวา อดึ อดั จะทําให ทะเลาะกัน และเม่อื มีการทะเลาะกนั กไ็ มม ปี ระโยชนเ ลย ฉะนั้น ควรทีจ่ ะคิดวาทําอะไรพอเพียง...” “...ถาใครมีความคิดอยางหน่ึงและตองการใหคนอื่นมีความคิดอยางเดียวกับตัวซ่ึงอาจจะไมถูก อันน้กี ไ็ มพอเพียง การพอเพียงในความคิดก็คือ แสดงความคิด ความเห็นของตัว และปลอยใหอีกคนพูดบาง และมาพิจารณาวาท่เี ขาพูดกบั ทเี่ ราพดู อนั ไหนพอเพยี ง อันไหนเขาเรือ่ ง ถาไมเขาเรื่องก็แกไขเพราะวาถาพูด กันโดยท่ีไมร ูเรื่องกัน ก็จะกลายเปนการทะเลาะ จากการทะเลาะดวยวาจาก็กลายเปนการทะเลาะดวยกาย ซ่งึ ในทส่ี ดุ กน็ ํามาสคู วามเสยี หาย เสียหายแกคนสองคนที่เปนตัวการ เปนตัวละครท้ังสองคน ถาเปนหมูก็เลย เปนการตีกนั อยา งรนุ แรง ซึ่งจะทําใหคนอื่นอีกมากเดือดรอน ฉะนัน้ ความพอเพียงน้ีก็แปลวา ความพอประมาณ และความมีเหตุผล...”

41 การนอ มนาํ หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาปฏิบัติ “เศรษฐกิจพอเพียง” เปนปรัชญาชี้ถึงแนวการดํารงอยูและปฏิบัติตนของประชาชนทุกระดับ ต้ังแตระดับครอบครัว ระดับชมุ ชน จนถึงระดบั รัฐ ทง้ั ในการพัฒนาและบรหิ ารประเทศใหด าํ เนนิ ไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒั นาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันตอโลกยุคโลกาภิวัตน ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเปนที่จะตองมีระบบ ภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรตอการมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนีจ้ ะตอ งอาศยั ความรอบรู ความรอบคอบ และความระมัดระวังอยางย่ิงในการนําวิชาการตาง ๆ มาใชในการ วางแผนและการดําเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจาหนาที่ของรัฐ นักทฤษฎี และนกั ธรุ กิจในทกุ ระดับ ใหม ีสํานึกในคุณธรรมความซอื่ สตั ยส ุจริต และ ใหมคี วามรอบรูท่ีเหมาะสม ดาํ เนินชีวติ ดวยความอดทน ความเพียร มีสติ ปญญา และความรอบคอบ เพื่อให สมดลุ และพรอมตอการรองรับการเปล่ียนแปลงอยางรวดเร็วและกวางขวางทั้งดานวัตถุ สังคม ส่ิงแวดลอม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเ ปนอยา งดี” การนอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบัติ ทุกคนสามารถนําหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง มาเปนหลักปฏิบัติในการดําเนินชีวิตได ไมใชเฉพาะในหมูคนจนหรือเกษตรกร โดยตอง “ระเบิดจากขางใน” คือ การเกดิ จิตสาํ นึก มคี วามศรัทธา เชื่อม่นั เหน็ คณุ คา และนําไปปฏิบัติดวยตนเอง แลวจึง ขยายไปสูครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาตติ อไป ความพอเพียงระดับบคุ คลและครอบครัว มงุ เนนใหบคุ คลและครอบครัวอยูรวมกันอยางมีความสุข ทง้ั ทางกายและทางใจ พึ่งพาตนเองอยางเต็มความสามารถ ไมทําอะไรเกินตัว ดําเนินชีวิตโดยไมเบียดเบียน ตนเองและผูอนื่ รวมทัง้ ใฝรูและมีการพัฒนาตนเองอยางตอเน่ือง เพ่ือความมั่นคงในอนาคต และเปนท่ีพ่ึงให ผูอ่ืนไดใ นทส่ี ดุ เชน หาปจ จยั ส่ีมาเล้ียงตนเองและครอบครวั จากการประกอบสมั มาชพี รขู อมลู รายรบั -รายจา ย ประหยัดแตไมใชตระหนี่ ลด-ละ-เลิก อบายมุข สอนใหเด็กรูจักคุณคา รูจักใช และรูจักออมเงินและส่ิงของ เครื่องใช ดูแลรักษาสุขภาพ มีการแบงปนภายในครอบครัว ชุมชน และสังคมรอบขาง รวมถึงการรักษา วัฒนธรรม ประเพณี และการอยรู ว มกบั ทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอมไดอ ยา งเหมาะสม ความพอเพยี งระดับชุมชน คนในชุมชนมกี ารรวมกลุมกันทาํ ประโยชนเพ่อื สว นรวม ชวยเหลือเก้ือกูลกนั ภายในชุมชนบนหลักของความรูรักสามัคคี สรางเปนเครือขายเชื่อมโยงกันในชุมชนและนอกชุมชนทั้งดาน เศรษฐกจิ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ ม เชน การวมกลมุ อาชีพ องคกรการเงิน สวัสดิการชุมชน การชว ยดูแลรักษาความสงบ ความสะอาด ความเปนระเบียบเรียบรอย รวมท้ังการใชภูมิปญญาทองถ่ินและ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในชุมชนมาสรางประโยชนไดอยางเหมาะสม เพ่ือสรางเสริมชุมชนใหมี ความเขมแข็งและมคี วามเปน อยทู พ่ี อเพยี ง ความพอเพยี งในภาคธุรกิจเอกชน เร่ิมจากความมุงมั่นในการดําเนินธุรกิจท่ีหวังผลประโยชนหรือ กําไรในระยะยาวมากกวาระยะสั้น แสวงหาผลตอบแทนบนพื้นฐานของการแบงปน มุงใหทุกฝายที่เกี่ยวของ ไดรับประโยชนอยางเหมาะสมและเปน ธรรมทง้ั ลกู คา คูคา ผูถือหุน และพนักงานดานการขยายธุรกิจตองทํา อยางคอยเปนคอยไป รวมทั้งตองมีความรูและเขาใจธุรกิจของตนเอง รูจักลูกคา ศึกษาคูแขง และเรียนรู

42 การตลาดอยางถองแท ผลิตในสิ่งที่ถนัดและทําตามกําลังสรางเอกลักษณท่ีแตกตางและพัฒนาคุณภาพ ผลติ ภัณฑอยางตอเนอ่ื ง มีการเตรยี มความพรอมตอ การเปลีย่ นแปลงทอ่ี าจเกดิ ข้นึ มคี วามซอื่ สตั ยรบั ผิดชอบตอ สังคมและปอ งกันผลกระทบตอ สงิ่ แวดลอ ม ท่ีสําคญั ตองสรา งเสรมิ ความรแู ละจดั สวัสดกิ ารใหแกพ นกั งานอยาง เหมาะสม ความพอเพียงระดับประเทศ เปนการบริหารจัดการประเทศ โดยเร่ิมจากการวางรากฐาน ใหประชาชนสวนใหญอยูอยางพอมีพอกิน และพ่ึงตนเองได มีความรูและคุณธรรมในการดําเนินชีวิต มีการ รวมกลมุ ของชมุ ชนหลาย ๆ แหง เพื่อแลกเปล่ียนความรู สืบทอดภูมิปญญา และรวมกันพัฒนาตามแนวทาง เศรษฐกจิ พอเพียงอยางรู รักสามัคคี เสริมสรางเครือขายเช่ือมโยงระหวางชุมชนใหเกิดเปนสังคมแหงความ พอเพยี งในทีส่ ดุ การประยกุ ตใ ชหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงในดานตา ง ๆ ดานเศรษฐกิจ ไมใชจายเกินตัว ไมลงทุนเกินขนาด คิดและวางแผนอยางรอบคอบ มีภูมิคุมกัน ไมเ สี่ยงเกินไป ดา นจิตใจ มีจิตใจเขมแข็ง มีจิตสํานึกที่ดี เอ้ืออาทร เห็นแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชน สว นตวั ดา นสังคมและวัฒนธรรม ชว ยเหลือเก้ือกูลกัน รูรัก สามัคคี สรางความเขมแข็งใหครอบครัวและ ชมุ ชน รักษาเอกลกั ษณ ภาษา ภมู ปิ ญญา และวัฒนธรรมไทย ดานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม รูจักใชและจัดการอยางฉลาดและรอบคอบ ฟนฟู ทรพั ยากรเพอ่ื ใหเ กิดความย่งั ยืนและคงอยชู วั่ ลูกหลาน ดา นเทคโนโลยี รูจักใชเ ทคโนโลยที เ่ี หมาะสม สอดคลองกับความตองการและสภาพแวดลอมและ พฒั นาเทคโนโลยีจากภมู ิปญ ญาชาวบา น ผลทีค่ าดวา จะไดร ับ การนอมนาํ หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาประยุกตใชในทุกภาคสวนของสังคมอยางจริงจัง จะสง ผลใหการพฒั นาประเทศกาวหนาไปอยางสมดลุ ม่ันคง และยั่งยืน พรอมรับกับการเปลี่ยนแปลงในทุกดาน ทั้งดานชีวิต เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดลอม และเทคโนโลยี อันจะนําไปสู “ความอยูเย็นเปนสุข รว มกนั ในสงั คมไทย”

43 แบบอยางในเรอ่ื งของความพอเพียง เร่ือง ฉลองพระองค บนความ “พอเพยี ง” : หนังสอื พิมพค มชดั ลกึ 24 ตุลาคม 2559 นายสุนทร ชนะศรีโยธิน เจาของรานสูท “วินสัน เทเลอร” ไดบอกเลาพระราชจริยวัตรในดาน “ความพอเพียง” ท่ีพระองคทานทรงปฏิบัติมาอยางตอเนื่องวา “นายตํารวจนํามาใหผมซอมเปนผารัดอก สาํ หรับเลน เรือใบสภาพเกา มากแลว นายตํารวจทา นน้นั บอกวา ไมม รี า นไหนยอมซอ มใหเลย ผมเห็นวายังแกไขได ก็รับมาซอ มแซมใหไ มคดิ เงนิ เพราะแคนึกอยางบริการแกไขใหดีใหลูกคาประทับใจ แตไมรูมากอนวาเขาเปน เจา หนาทใี่ นพระราชสํานัก ตอนนนั้ ผมบอกไมค ิดคาตดั บอกเขาวา ไมร ับเงิน แกไ ขแคน้ี ผมมีน้ําใจ ผมเปดรานเส้ือ เพราะตองการใหม ชี ่อื เสยี งดานคุณภาพและบริการลูกคามากกวา แกไขนิดเดียวก็อยากทําใหเขาดี ๆ ไมตอง เสียเงิน ตอนน้ันเขาถามผมอีกวา แลวจะเอามาใหทําอีกไดไหม เราก็บอกไดเลย ผมบริการให จากน้ันเราก็ รบั แกช ดุ ใหน ายตาํ รวจทานน้เี ร่อื ย ๆ เขาขอใหค ิดเงนิ ก็ไมค ิดให พอครงั้ ท่ี 5 นี่สิทานเอาผามา 4 - 5 ผืน จะใหตัด ถามผมวา เทาไหร ๆ แลวก็รีบควักนามบัตรมาใหผม ทานช่ือ พล.ต.ต.จรัส สุดเสถียร ตําแหนงเขียนวา เปนนายตาํ รวจประจาํ ราชสํานกั ทา นบอกวา “สิง่ ที่เถา แกทาํ ใหเปน ของพระเจา อยูหวั นะ” ผมองึ้ มากรีบยกมือ ทวมหัว “ดีใจท่ีไดรับใชเบ้ืองพระยุคลบาทแลว” นายสุนทรเลาดวยนํ้าเสียงตื้นตันใจแตละฉลองพระองค ท่ีไดรับมาใหซอมแซม ถาเปนคนอ่ืนผาเกาขนาดนั้นเขาไมซอมกันแลว เอาไปทิ้งหรือใหคนอ่ืน ๆ ไดแลว แตพ ระเจา อยูหวั รัชกาลท่ี 9 ทรงมคี วามมัธยัสถแตล ะองคที่เอามาเกามาก เชน เสื้อสูทสฟี าชัยพฒั นา ผาเกาสีซีด มากแลว ตรงตราชัยพัฒนามัวหมอง ตรงดิ้นทองก็หลุดเกือบหมด ผมเอามาแกะหมดเลยใหโรงงานปกใหม ใหเ หมอื นแบบเดมิ เพราะเขา ใจวาทา นอยากไดฉลองพระองคองคเดิม แตเปลี่ยนตราใหดูใหม ถาสมมติวันนี้ มเี จาหนา ทม่ี าสงซอ ม พรุง นีเ้ ยน็ ๆ ผมก็ทาํ เสร็จสงคนื เขาไป เจา หนาทท่ี ีม่ ารบั ฉลองพระองคช อบถามวา ทําไม ทําไว ผมตอบเลยวา เพราะตัง้ ใจถวายงานครับ ผมอยผู ืนแผน ดินไทย ใตรม พระบารมีของพระองค ผมก็อยาก ไดร ับใชเ บ้อื งพระยุคลบาทสักเรื่อง ผมเปน แคชางตัดเส้ือ ไดร บั ใชข นาดนี้ผมกป็ ลมื้ ปต ทิ ีส่ ุดแลว “ผมถอื โอกาสนําหลกั เศรษฐกจิ พอเพียงของพระองคท านมาใชต ลอด เสื้อผาเกา ๆ ท่ีไดรับมาวันแรก ทาํ ใหร วู า พระองคทรงอยูอ ยางประหยัด มธั ยสั ถ ทรงเปนแบบอยางความพอเพียงใหแกประชาชนและเม่ือได ถวายงานบอ ยคร้ัง ทาํ ใหผมตระหนักวา คนเราวันหนง่ึ ตอ งคิดพจิ ารณาตวั อยางวาสิ่งไหนบกพรอ งก็ตอ งแกไ ขสิ่งนั้น ทุกคนตอ งแกไ ขสิ่งทบ่ี กพรองกอน งานถึงจะบรรลเุ ปา หมาย และเม่ือประสบความสําเร็จแลวอยาลืมต้ังใจทํา ส่ิงดี ๆ ใหประเทศชาติตลอดไป” ขอคิดและขอปฏิบัติดี ๆ ท่ีชางสุนทรไดรับจากพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล- อดลุ ยเดช ในหลวงรชั กาลท่ี 9)

44 ฉลองพระบาท ก. เปรมศลิ ป ชางซอ มฉลองพระบาท รอยเทา ในหลวง ร. 9 รอยเทา ของความพอเพยี ง นายศรไกร แนน ศรนี ลิ หรือชางไก ชางนอกราชสาํ นักผถู วายงานซอมฉลองพระบาทในหลวง รัชกาลท่ี 9 มานานกวา 10 ป ปจจุบันยังเปนเจา ของรา นซอมรองเทา ก. เปรมศิลป บริเวณส่แี ยกพิชยั เขตดุสิต กรุงเทพฯ ประมาณป 2546 มลี กู คา สวมชดุ พระราชสาํ นักมา 2 คน เดินประคองถุงผาลายสกอต ดานในเปนรองเทาเขามา ในราน พอวางรองเทาก็กมลงกราบ เลยถามวา เอาอะไรมาให ลูกคารายน้ันตอบวา ฉลองพระบาทของ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห ัว รัชกาลที่ 9 ไดย ินเทา น้นั ทําตัวไมถกู ขนลุก พูดอะไรไมถูก ในใจคิดแตเพียงวา โชคดแี ลว ไมน กึ ไมฝ น วา จะมโี อกาสไดซ อมรองเทา ของเจาฟา เจา แผนดิน ชางไกเลาวา “รองเทาคูแรกที่ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงนํามาซอม เปนรองเทาหนังสีดํา ทรงคัทชู แบรนดไทยเปนฉลองพระบาทคูโปรดของพระองค เบอร 43 เทา ทสี่ ังเกตสภาพชํารดุ ทรุดโทรม ราวกบั ใสใชงานมาแลวหลายสบิ ป ภายในรองเทาผุกรอนหลุดลอก หลายแหง ถาเปน คนทั่วไปจะแนะนาํ ใหท งิ้ แลวซื้อใหม” “จริง ๆ ผมใชเวลาซอมรองเทา คนู นั้ ไมถงึ 1 ช่ัวโมงก็เสร็จ แตดวยความที่อยากใหรองเทาคูน้ันอยู ในบา นใหน าน เลยบอกเจาหนา ทีว่ า ใชเวลาซอ ม 1 เดอื น ซ่งึ ฉลองพระบาทคูนี้ ทรงโปรดใชท รงดนตร”ี นับจากน้นั เปน ตนมาชางไกย งั มโี อกาสไดถวายงานซอมฉลองพระบาทอีกหลายคู ซ่ึงคูที่ 2 และคูท่ี 3 เปน รองเทา หนงั สีดาํ ทรงคทั ชู คูท ี่ 4 ฉลองพระบาทหนังววั ทรงฮาฟ มกั ใสในงานราชพิธีซ่ึงฉลองพระบาทคูนี้ มรี อยพระบาทตดิ มากบั แผน รองเทา ชา งไกเก็บแผนรองเทา ไวทีร่ า นเพ่ือความเปน สริ ิมงคล สว นฉลองพระบาท คทู ี่ 5 ทรงนํามาเปล่ียนพืน้ ฉลองพระบาทคทู ี่ 6 เปนรองเทา เปด สน ซงึ่ คุณทองแดงสนุ ัขทรงเล้ียงกัด รวมแลว ท้ังหมด 6 คู “ผมซอมฉลองพระบาททุกคอู ยางสดุ ความสามารถ ซ่ึงรองเทา ของพระองคจะนําไปวางปนกับของ ลูกคาคนอื่นไมได เลยซือ้ พานมาใสพรอ มกบั ผาสีเหลืองมารอง แลวนําไปวางไวท่ีสูงที่สุดในรานเพราะทานคง ทรงโปรดมาก สภาพรองเทาชํารุดมาก ซับในรองเทาหลุดออกมาหมด ถาเปนเศรษฐีทั่วไปคงจะไมนํามาใชแลว แตนี่พระองคย งั ทรงใชค ูเ ดิมอยู” ประการสําคัญท่ีทําใหชายผูน้ีไดเรียนรูจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล- อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9) คอื “ความพอเพียง” ขนาดฉลองพระบาทขาดและเกา ยังสงมาซอ ม หากคนไทยเดนิ ตามรอยของพระองคทาน ชวี ติ ไมฟ ุงเฟอจะเปนสขุ กันมากกวาน้ี “ดร. สเุ มธ ตันติเวชกุล” เขียนไวใ นหนังสอื “ใตเบอ้ื งพระยุคลบาท” “...พระองคทา น ทรงเปน ผนู าํ อยา งแทจริง ดูแคฉลองพระบาท เปนตน พวกตามเสด็จฯ ท้ังหลาย ใสร องเทานอก และย่ิงมาจากตางประเทศใสแลวนุมเทาดี พระองคกลับทรงรองเทาที่ผลิตในเมืองไทยคูละ รอ ยกวาบาทสดี าํ เหมอื นอยา งทีน่ ักเรยี นใสกัน แมกระท่งั พวกเรายังไมซื้อใสเลย...”

45 กจิ กรรมท่ี 1 1. ใหผูเรียนตอบคาํ ถาม ตอไปนี้ 1.1 ความพอเพยี ง มคี วามหมายวา อยางไร 1.2 ยกตวั อยา งพฤตกิ รรมท่แี สดงใหเ หน็ วา ผูเรยี นใชชวี ิตพอเพียง

46 1.3 บอกประโยชนของการปฏิบัตติ นอยางพอเพียงท่ีสง ผลตอตนเอง ผูอ่นื และประเทศชาติ

47 กิจกรรมที่ 2 ใหผ ูเ รยี นแบง กลมุ ศกึ ษาขาวเกีย่ วกบั การทจุ รติ จากส่ือส่ิงพมิ พ สอื่ อเิ ล็กทรอนกิ ส พรอ มสรปุ โดยเตมิ คํา ในชอ งวางในแผนภมู ิ พฤติกรรมทีท่ จุ รติ โดยไมมีความพอเพียง กจิ กรรมท่ี 2

48 2.2 ความโปรง ใส (Transparency) ความหมาย ความโปรงใส (Transparency) หมายถึง การกระทําใด ๆ ของภาครัฐทั้งในระดับบุคคลและ องคกรที่ผูอ่ืนสามารถมองเห็นได คาดเดาได และเขาใจได ครอบคลุมถึงทุกการกระทําท่ีเปนผลจากการ ตัดสนิ ใจของผบู ริหาร การดําเนินงานทางธุรกิจ และงานสาธารณประโยชนตาง ๆ เชน การมีระบบงานและ ขนั้ ตอนการทํางานท่ีชดั เจน ซ่ึงดูไดจาก กฎ ระเบียบ หรือประกาศ การมีหลักเกณฑประเมินหรือการใหคุณ ใหโ ทษทีช่ ดั เจน การเปด เผยขอมลู ขา วสารทถ่ี ูกตอ งอยางตรงไปตรงมา ความโปรง ใส จึงเปนเคร่ืองมือที่สําคัญ ในการตรวจสอบความถูกตอง และชวยปองกันไมใหเกิดการทุจริต รวมท้ังนําไปสูการสรางความไววางใจ ซ่ึงกันและกันทง้ั ระหวา งผปู ฏิบัตริ วมกันในองคก รเดียวกนั ระหวา งประชาชนตอรัฐไปจนถงึ ระหวา งคนในชาติดวยกัน ดังนัน้ ทุกองคก รไมว า จะเปน หนว ยงานภาครัฐหรือภาคเอกชน ควรปรับปรุงกลไกการทาํ งานใหมคี วามโปรงใส มีการเปด เผยขอ มูลขา วสารทเี่ ปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเ่ี ขา ใจงา ย เพ่ือประชาชนจะไดเขาถงึ ขอมลู ขาวสารไดโ ดยสะดวก และชวยตรวจสอบความถูกตองในการทาํ งานได ความละอายและความไมท นตอ การทจุ ริต การทุจริต มีผลกระทบตอ การพัฒนาประเทศ ทาํ ใหเ กดิ ความเสยี หายอยางมากในดานตาง ๆ หาก นําเงินท่ีทจุ รติ มาพัฒนาในสว นอน่ื ความเจรญิ หรอื การไดร บั โอกาสของผูดอ ยโอกาสกจ็ ะมีมากขึ้น ความเหล่ือม ล้ําดานโอกาสทางดานสังคม ทางดานการศึกษา ฯลฯ ของประชาชนในประเทศก็จะลดนอยลง ดังที่เห็น ในปจ จบุ ันวา ความเจรญิ ตา ง ๆ มักอยูก ับคนในเมืองมากกวา ชนบท ทงั้ ๆ ท่คี นชนบทกค็ อื ประชาชนสวนหน่ึง ของประเทศ แตเพราะอะไร ทาํ ไมประชาชนเหลาน้นั จงึ ไมไดรับโอกาสท่ีทัดเทียมหรือใกลเคียงกับคนในเมือง ปจจยั หนง่ึ คือ การทจุ รติ สาเหตุการเกดิ การทุจรติ มหี ลายประการตามที่กลา วมาขา งตน แตทําอยางไรจึงทําให มีการทุจรติ ไดม าก อยา งหนงึ่ คอื การลงทุน เม่อื มกี ารลงทนุ ก็ยอมมีงบประมาณ เม่อื มีงบประมาณกเ็ ปน สาเหตุ ใหบุคคลท่ีทุจริตสามารถหาชองทางดังกลาวในการทุจริตได แมประเทศไทยจะมีกฎหมายหลายฉบับ เพือ่ ปองกนั การทุจรติ และปราบปรามการทุจรติ แตน่นั กค็ อื ตวั หนงั สือทีไ่ ดเ ขยี นไว แตการบงั คับใชยงั ไมจ รงิ จงั เทาที่ควรและย่ิงไปกวานั้น หากประชาชนเห็นวาเรื่องดังกลาวไมเก่ียวของกับตนเองก็มักจะไมอยากเขาไป เกย่ี วขอ ง เนอ่ื งจากตนเองก็ไมไ ดรบั ผลกระทบท่เี กิดขึ้น แตก ารคดิ ดังกลาวเปนส่ิงผิด เนื่องจากตนเอง อาจจะ ไมไ ดร บั ผลกระทบโดยตรงตอ การทม่ี คี นทุจริต แตโดยออ มแลว ถือวา ใช เชน เม่อื มีการทุจริตมาก งบประมาณ ของประเทศท่ีจะพฒั นาหรือลงทนุ กล็ ดนอยลง อาจสง ผลใหป ระเทศไมสามารถจา งแรงงานหรือลงทุนได ความเสียหายทีเ่ กดิ จากการทุจรติ หากเปน การทุจริตในโครงการใหญ ๆ แลว ปริมาณเงินที่ทุจริต ยอมมมี าก ความเสียหายก็ยอมมีมากไปดวย ซึ่งจะเห็นไดวาความเสียหายที่เกิดข้ึนน้ันมีมูลคามากมาย และ น่เี ปน เพียงโครงการเดยี วเทานน้ั หากรวมเอาการทจุ ริตหลาย ๆ โครงการ หลาย ๆ กรณีเขาดวยกัน จะพบวา ความเสียหายทเี่ กดิ ข้นึ มานน้ั มากมายมหาศาล ดงั น้นั เมื่อเปน เชนน้ีแลว ประชาชนจะตองมคี วามต่ืนตัวในการที่ จะรว มมือกันปองกนั และปราบปรามการทจุ ริต รวมมอื กันในการเฝา ระวงั เหตกุ ารณ สถานการณท่ีอาจเกิดการ ทุจรติ ได เม่ือประชาชนรวมทงั้ ภาคเอกชน ภาคธุรกิจมีความต่ืนตัวท่ีจะรวมมือกันในการแกไขปญหาดังกลาว ปญหาการทุจริตกจ็ ะถือเปน ปญหาเพียงเลก็ นอ ยของประเทศไทย เพราะไมว า จะทาํ อยา งไรกจ็ ะมีการสอดสอง

49 ติดตาม เฝา ระวงั เร่ืองการทุจริตอยางตอเน่ือง ดังนั้นแลวสิ่งสําคัญสิ่งแรกท่ีจะตองสรางใหเกิดข้ึน คือ ความ ตระหนักรถู งึ ผลเสยี ทเ่ี กิดขน้ึ จากการทจุ รติ สรางใหเกิดการต่ืนตัวตอการปราบปรามการทุจริต การไมทนตอ การทุจริต ใหเกดิ ขน้ึ ในสังคมไทย เมื่อประชาชนในประเทศมีความตื่นตัวที่วา “ไมทนตอการทุจริต” แลว จะทําใหเกิดกระแสการ ตอ ตานการกระทาํ ทจุ รติ และคนทที่ ําทจุ ริตก็จะเกดิ ความละอายไมกลา ที่จะทจุ รติ ตอ ไป เชน หากพบเห็นวามี การทจุ ริตเกดิ ขึน้ อาจมีการบันทึกเหตุการณหรือลักษณะการกระทํา แลวแจงขอมูลเหลานั้นไปยังหนวยงาน หรือสื่อมวลชนเพ่ือรวมกันตรวจสอบการกระทําท่ีเกิดขึ้น และยิ่งในปจจุบันเปนสังคมสมัยใหม และกําลัง เดินหนาประเทศไทยใหกาวสูยุคไทยแลนด 4.0 แตการจะเปน 4.0 ใหสมบูรณแบบไดน้ัน ปญหาการทุจริต จะตองลดนอยลงไปดวย เมื่อประชาชนมีความตื่นตัวตอการท่ีไมทนตอการทุจริตแลว ผลที่เกิดขึ้นจะเปน อยางไร ตัวอยางทจี่ ะนาํ มากลา วถงึ ตอไปนเ้ี ปนกรณที ีเ่ กดิ ขึ้นในตางประเทศ แสดงใหเห็นถึงการไมท นตอ การ ทจุ รติ ทีป่ ระชาชนไดลกุ ขึ้นมาสตู อ ตานนกั การเมืองทที่ ําทุจรติ จนในทีส่ ดุ นักการเมอื งเหลาน้ันหมดอํานาจทาง การเมืองและไดรบั บทลงโทษท้งั ทางสงั คมและทางกฎหมาย ดังนี้ ที่มา : http://www.bbc.com/thai/international-39227441 ประเทศเกาหลีใต เกาหลีใต ถือเปนประเทศหน่ึงที่ประสบความสําเร็จในดานการปองกันและ ปราบปรามการทจุ รติ แตย ังคงมปี ญ หาการทจุ ริตเกิดข้ึนอยบู าง เชน เม่อื ป พ.ศ.2559 มีขาวของประธานาธิบดี ถกู ปลดออกจากตําแหนง เพราะเขา ไปมสี ว นเกยี่ วของในการเอือ้ ประโยชนใ หพ วกพองโดยการถูกกลาวหาวาให เพ่ือนสนทิ ของครอบครวั เขามาแทรกแซงการบริหารประเทศ รวมถึงใชค วามสมั พันธทใี่ กลช ดิ กบั ประธานาธิบดี แสวงหาผลประโยชนส ว นตัว ผลทีเ่ กิดข้นึ คอื ถูกดาํ เนนิ คดีและต้งั ขอ หาวาพวั พนั การทุจริตและใชอํานาจหนาที่ ในทางมิชอบ เพือ่ เอ้อื ผลประโยชนใหแ กพวกพอง กรณีทีเ่ กดิ ขึน้ นี้ประชาชนเกาหลีใตไดมีการรวมกันประทวง กวาพนั คนเรยี กรองให ประธานาธบิ ดคี นดงั กลาวออกจากตาํ แหนง หลังมีเหตอุ อื้ ฉาวทางการเมือง อีกกรณีทก่ี ลาวถงึ เพื่อเปนตัวอยางการตอตานการกระทําท่ีไมถูกตอง คือ การท่ีนักศึกษาคนหน่ึง ไดเขาเรียนท่ีมหาวิทยาลัยท้ังที่ผลคะแนนท่ีเรียนมาน้ันไมไดสูง และการที่คุณสมบัติของนักศึกษาดังกลาว มีคุณสมบตั ิไมตรงกับการคัดเลือกโควตานกั กีฬาท่ีกําหนดไวว า จะตอ งผา นการแขงขันประเภทเดี่ยว แตนักศึกษา

50 คนดังกลา วผา นการแขง ขันประเภททีมเทากับวา คณุ สมบัตไิ มถกู ตอง แตไดรับเขา เรยี นในมหาวิทยาลยั ดงั กลาว การกระทําเชนน้ี จึงเปนสาเหตุหนึ่งของการนําไปสูการประทวงตอตานจากนักศึกษาและอาจารยของ มหาวิทยาลัยดังกลาว ซ่ึงทางมหาวิทยาลัยก็ไมสามารถใหคําตอบท่ีชัดเจนแกกลุมผูประทวงได จนในท่ีสุด ประธานมหาวทิ ยาลยั จึงลาออกจากตาํ แหนง ท่ีมา : http://www.bbc.com/thai/international-39227441 ประเทศบราซลิ ปลายป พ.ศ. 2559 ประชาชนในประเทศบราซลิ ไดม กี ารชุมนมุ ประทว งการทุจริต ทีเ่ กดิ ข้ึนเพือ่ เปน การแสดงออกถึงความไมพอใจตอวัฒนธรรม การโกงของระบบราชการของประเทศ โดยมี ประชาชนจาํ นวนหลายหม่ืนคนเขารวมชุมนุมกันในคร้ังน้ี และมีการแสดงภาพหนูเพื่อเปนสัญลักษณในการ ประณามนักการเมืองท่ที ุจรติ การประทว งดังกลาวยังถือวามีขนาดเล็กกวาครั้งกอน เพราะท่ีผานมาไดมีการ ทุจริตเกิดขึ้นและมีการประทวง จนในที่สุดประธานาธิบดีไดถูกปลดจากตําแหนง เนื่องจากเปนการกระทํา ท่ีละเมดิ ตอกฎระเบยี บเร่อื งงบประมาณ ท่มี า : https://www.voathai.com/a/brazil-protests-petrobas/2683119.html

51 จากตัวอยางขา งตน แสดงใหเห็นถึงความต่ืนตัวของประชาชนท่ีออกมาตอตานการทุจริต ไมวาจะ เปนการทจุ รติ ในระดบั หนวยเลก็ ๆ หรอื ระดับประเทศ ก็เปน การแสดงออกซึ่งการไมทนตอการทุจริต การไม ทนตอการทุจริตแสดงออกมาไดห ลายระดับ ตง้ั แตก ารเหน็ คนอืน่ ท่กี ระทาํ ทุจรติ แลวตนเองรสู กึ ไมพอใจ มีการ สง เร่ืองตรวจสอบ รองเรียน และในท่ีสุดคือการชุมนุม ประทวง ตามตัวอยางท่ีไดนํามาแสดงใหเห็นขางตน ตราบใดท่สี ามารถสรางใหสงั คมไมทนตอการทุจริตได เมือ่ น้ันปญ หาการทุจรติ กจ็ ะลดนอยลง แตห ากจะใหเกดิ ผลดยี ิ่งขึน้ จะตองสรางใหเกดิ ความละอายตอการทุจรติ ไมก ลาทจ่ี ะกระทําทจุ ริต โดยนาํ หลักธรรมทางศาสนา มาเปนเคร่ืองมอื ในการสัง่ สอน อบรม ในขณะเดียวกันหากมีการทุจริตเกิดข้ึน กระบวนการในการแสดงออก ตอการทุจริตจะตองเกิดข้ึน และมีการเปดเผยชื่อบุคคลท่ีทุจริตใหกับสาธารณชนไดรับทราบอยางท่ัวถึง เม่อื สังคมมที งั้ กระบวนการในการปองกันการทุจรติ การปราบปรามการทุจรติ ทดี่ ี รวมถงึ การสรางใหสงั คมเปน สังคมท่ไี มทนตอ การทจุ ริต มีความละอายตอ การกระทําทุจริตแลว ปญหาการทุจริตจะลดนอยลง ประเทศชาติ จะสามารถพฒั นาไดม ากยิ่งข้นึ สําหรับระดับการทุจริตท่ีเกิดข้ึน ไมวาจะเปนในระดับใดลวนแลวแตสงผลกระทบตอสังคมและ ประเทศชาติท้ังส้ิน บางคร้ังการทุจริตเพียงเล็กนอยอาจนําไปสูการทุจริตอยางอื่นที่มากกวาเดิมได การมี วัฒนธรรม คานิยม หรือความเชื่อท่ีถูกตองก็สงผลใหเกิดการทุจริตไดเชนกัน เชน การมอบเงินอุดหนุนแก สถานศึกษา เพื่อใหบุตรของตนเองไดเขาศึกษาในสถานที่แหงน้ัน หากพิจารณาแลวอาจพบวา เปนการ ชว ยเหลอื สถานศึกษา เพ่ือท่ีสถานศึกษาแหงน้ันจะไดนําเงินท่ีไดไปพัฒนาสภาพแวดลอม การเรียนการสอน ของสถานศึกษาตอไป แตก ารกระทาํ ดงั กลา วนีไ้ มถกู ตอ ง เปนการปลกู ฝง ส่งิ ทีไ่ มดีใหเกดิ ขึ้นในสังคม และตอ ไป หากกระทําเชนนี้เร่ือย ๆ จะมองวาเปนเรื่องปกติท่ีทุกคนทํากัน ไมมีความผิดแตอยางใด จนทําใหแบบแผน หรือพฤติกรรมทางสังคมที่ดีถูกกลืนหายไปกับการกระทําท่ีไมเหมาะสมเหลาน้ี ตัวอยางเชน การมอบเงิน แกสถานศึกษายังคงเกิดข้ึนในประเทศไทยอยางตอเน่ือง โดยเฉพาะในสถานศึกษาที่มีช่ือเสียง ซ่ึงหลายคน ตองการใหบตุ รของตนเขา ศึกษาในสถานทแ่ี หง น้นั แตดวยขอจํากัดท่ีไมสามารถรับนักเรียน นักศึกษาไดท้ังหมด จึงทาํ ใหผูปกครองบางคนตองใหเ งนิ กับสถานศึกษาเพอื่ ใหบุตรตนเองไดเขาเรยี น

52 กิจกรรมท่ี 3 1. ผูเ รียนอา นขาวการทุจริตคอรรปั ชันจากหนงั สอื พิมพแ ลว รว มกนั อภปิ รายถงึ ผลกระทบทีเ่ กิดขน้ึ 2. ผูเรียนสํารวจปญ หาความไมโปรงใสของชุมชนตนเอง แลวรวมกันวิเคราะหผลกระทบที่เกิดข้ึนกับตนเอง ชมุ ชน สงั คม และประเทศชาติ และเสนอแนวทางการปอ งกันการทุจรติ

53 กิจกรรมท่ี 4 1. ใหผูเรียนชมคลปิ วิดีโอ ภาพยนตรส ัน้ เรอ่ื ง “เพื่อน” FRIENDS รางวลั ชนะเลิศประกวดโครงการ “มหาวทิ ยาลัยโปรง ใส บณั ฑติ ไทยไมโ กง” คลปิ วีดโิ อเรอ่ื ง “เพอื่ น” FRIENDS แหลง สอ่ื https://www.youtube.com/watch?v=yZcG8xXxH6o 2. แบง กลมุ อภิปราย จากการชมคลิปภาพยนตรสัน้ กลุมละ 5 นาที 3. ผูเรียนรว มสรุปส่ิงท่ีไดจากการชมคลปิ ภาพยนตรส ้นั รวมกนั

54 2.3 ความตื่นรู (Realize) ตน่ื คอื ตน่ื จากความหลง ความไมรู หรือ อวิชชา มสี ติอยูกับส่ิงที่เกิดขึ้น สิ่งท่ีอยูตรงหนา คนที่อยู ตรงหนา คอื อยูกับส่ิงท่ที าํ คาํ พูด อยูกบั อริ ิยาบททเ่ี คลอ่ื นไหว รู คอื รคู วามจรงิ ของชีวติ วา สรรพส่งิ ไมแ นนอน สรรพส่ิงไมไดดังใจ สรรพสิ่งไมมีอะไรสมบูรณ คือ ไมเท่ยี ง ไมทน ไมแ ท หรืออกี ความหมายหนง่ึ คอื รูวาอะไรคอื ความทุกข อะไรคือการดับทกุ ข และอะไรคือเหตุ แหง ทกุ ข รูวธิ ดี ับทกุ ข และรูว ธิ ีการจัดการความทุกขน ั้น ต่นื รู คือ การมีสติ รคู วามจรงิ วา อะไรเปนเหตุ อะไรคอื ผลที่เกิด และอยูกบั สิง่ ที่เกดิ ขึน้ ท่ีอยตู รงหนา รแู ละมีสติในการจดั การเหตทุ ่ีเกดิ ขน้ึ นน้ั ๆ วาตอ งทําอยางไร สติ สติ แปลวา ความระลกึ ได ความนึกข้ึนได ความไมเ ผลอ ฉกุ คดิ ขนึ้ ได การคุมจิตไวในกิจ หมายถึง อาการท่ีจิตนึกถึงสิ่งท่ีจะทําจะพูดได นึกถึงสิ่งที่จําคําท่ีพูดไวแลวได เปนอาการทีจ่ ิตไมห ลงลมื ระงบั ยับยง้ั ใจได ไมใหเ ลนิ เลอ พล้งั เผลอ ปองกันความเสียหายเบ้อื งตน ยับย้ังช่ังใจ ไมบ ุมบาม เรียกอีกอยา งหนึ่งวา ความไมประมาท

55 กิจกรรมท่ี 5 1. ใหผ เู รียนอา นใบความรู เรือ่ ง การมสี ตติ ืน่ รู ใบความรู นทิ านเรอื่ ง การมสี ตติ ื่นรู ชายหนุมคนหน่ึงเกิดมาในครอบครัวท่ียากจนมาก แถมยังไมมีงานทําอีกดวย เพราะเศรษฐกิจ ในประเทศไทยตกต่ํา กําลังเผชิญปญหาวางงาน แตเขาเปนคนมีปญญาใฝรู เขาจึงขวนขวายไปทํางานที่ ตางประเทศ งานดีเงินดี เขาเปนคนขยัน มัธยัสถ อดออม สามารถเก็บสะสมเงินกอนโตไดในเวลาไมนาน จึงตัดสินใจเดนิ ทางกลับบา นเกดิ เมอื งนอน เพอื่ ตั้งตัว ระหวางเดินทางกลับบานในชนบท เขาโดนโจรใชปนจ้ี เอาเงิน เขานึกสลดสังเวชใจวา อุตสาหทํางานเหน่ือยยาก เก็บหอมรอมริบในตางประเทศ แตกลับมาเปน ปลาตายน้ําต้ืนถกู จบ้ี านเราเอง อยา งไรก็ตามเพื่อความปลอดภัย เขาจาํ ใจมอบเงินทั้งกอนของเขาใหโจรไป ... แตเขา จะไมยอมเสยี เงนิ ไปงาย ๆ หรอก.... เขาต้ังสติคิดหาเงนิ คืนจากโจร...... ชายหนุม “พี่ครับ ผมอุตสาหลงทุนลงแรงเดินทางไปทํางานเมืองนอกนูนเปนป ๆ เหนื่อยยาก แสน สาหสั เพ่อื หาเงินมาเลีย้ งครอบครัว ผมบอกทางบานวา ผมหาเงินมาไดเยอะแยะ ทีน้ีพี่มาเอาเงินผมไปหมด อยา งน้ี ผมกลบั ถงึ บานผมคงแยแน ๆ ทุกคนตองคิดวาผมโกหก คงไมมีใครเช่ือหรอกวาผมไปทํางานประสบ ความสําเรจ็ จนรวย ไหน ๆ...พี่เอาเงนิ ผมไปแลว...ผมก็ไมร จู ะวา ยังไง...แตพ ่ชี วยผมบา งแลว กัน....ชวยรักษาหนา ผมหนอ ย ชวยยงิ ปน ใสก ระเปาใสเงินใบน้สี กั สองนัดเถิดครับ ทางบานผมเขาจะไดเชื่อวาผมถูกจี้จริง ๆ ไมได โกหก” โจรอารมณด ีมาก เพราะจี้คร้งั นไี้ ดเ งนิ กอนโตเกินคาด โจร “เอาสิ!”วา แลว กย็ งิ ปง! ปง! ใสก ระเปา ของชายหนมุ จนเปน รู ชายหนมุ “ขอบคณุ มากครับ แตเ ออ ! ถา ทห่ี มวกก็โดนลกู กระสุนซกั นดั สองนัด มันก็นาจะดูสมจริงมากข้ึน นะพ่”ี โจร “ก็ได. ..ไมม ปี ญหา” วาแลวก็ยิง ปง! ปง! ทาํ ใหหมวกเปนรู ชายหนุม “อีกสักสองนัดทเี่ ส้อื แจก็ เกต็ ผมดว ยครับ” โจรกําลงั ตื่นเตนดใี จจนประมาท ขาดสติสัมปชัญญะ ยกปนยิงเสื้อแจ็กเก็ตชายหนุมทะลุ ขาดเปนรู สองร.ู ...กระสนุ หกนดั ในกระบอกปน หมดเกลย้ี งพอด.ี ... ชายหนุมผมู ีสตติ ้งั ม่นั คดิ หาอบุ ายใหโ จรยงิ อะไรกไ็ ดทไี่ มใชต ัวเขาจนหมดกระสุน ทันทีท่ีกระสุนหมด และกอนที่โจรจะสํานึกได เขาก็วง่ิ เขาใสโ จร จโู จมอยางรวดเร็วจนสามารถจบั โจรได และเขากไ็ ดเ งินของเขาคืน มาทง้ั หมด ทานอาจารยวา นิทานเร่ืองน้ีสอนวา คนที่สามารถตั้งสติสงบอารมณได ยอมมีปญญาแกไขปญหาได ดีกวา คนเจา อารมณ สําหรบั บางคนถาโดนโจรจ้ีหมดเงินหมดทอง ก็มักจะโอดครวญโทษเวรโทษกรรม หมด กาํ ลังใจเสียใจจนไมคิดหาทางแกไ ข คติคาํ สอน สติ จาํ เปน ในทีท่ ัง้ ปวง สติ สพพฺ ตถฺ ปตถฺ ยิ า

56 2. ใหผ เู รียนรว มกนั อภิปรายถงึ การแกป ญ หาของชายหนมุ กบั โจรวาใครมสี ตติ ่นื รมู ากกวา กัน 3. ถา ผเู รียนประสบปญ หาลกั ษณะนี้จะมวี ธิ ีแกป ญ หาท่ีดีอยา งไร

57 กจิ กรรมท่ี 6 1. ใหผเู รียนชมคลปิ วีดิโอ เรื่อง “ตื่นจากตัวตน – Inspired from NHNW3 – หวั ใจต่นื ร”ู จาก YouTube และแบงกลมุ อภปิ รายกลมุ ละ 5 นาที พรอ มสรปุ สง่ิ ท่ไี ดจ ากการชมคลปิ วดี โิ อ คลิปวดี โิ อเรอื่ ง “ตน่ื จากตัวตน – Inspired from NHNW3 – หวั ใจตื่นร”ู แหลงสอื่ https://www.youtube.com/watch?v=JcfwTXcnbOU

58 2.4 มงุ ไปขา งหนา (Onward) มุงไปขางหนา หมายถึง กาวหนา ตอไปขางหนา มุงหนาไป สําหรับ มุงไปขางหนา ในโมเดล STRONG : จติ พอเพียงตานทจุ ริต หมายถงึ ผูน าํ มงุ พัฒนาใหเ กิดความเจริญอยางย่ังยืน โดยรวมสรางวัฒนธรรม ไมทนตอ การทุจริตอยา งไมย อทอ ทัง้ น้ี การมุงไปขางหนา หรอื การพฒั นาใหเ กิดความเจริญ จะสําเรจ็ ไดด ว ยการปลูกฝง บุคคลใหม ี คุณลกั ษณะทแ่ี สดงออกถึงความตั้งใจและรบั ผดิ ชอบของการทํางานดว ยความเพียรพยายาม โดยการฝกความ มุง มัน่ ดวยวิธีการดังนี้ วธิ กี ารฝกความมงุ มนั่ การฝก ความมุงม่นั เปนสว นสาํ คญั ท่จี ะทําใหประสบความสาํ เรจ็ ในเปาหมายมากมาย และเมื่อ เวลาผานไปก็จะเกิดความแข็งแรง โดยการฝกจิตใจและรางกายก็จะสามารถควบคุมตนเองไดดีและคิดใน แงบวก ดังนนั้ การใหค วามสําคัญกบั แรงบนั ดาลใจ และกระบวนการท่ที ํา จะทาํ ใหม พี ลงั เพมิ่ ข้นึ อยา งยั่งยืน ฝก ความมงุ ม่ันทางใจและกาย 1. ทนตอ ความเยา ยวนระยะส้นั ความมงุ ม่นั น้ันตองถูกฝก เพื่อจะไมยอมใหกับความเยายวนใจเล็ก ๆ ที่เราเผชิญทกุ วนั โดยถา ฝกความอดทนตอ สิง่ น้นั ได ก็จะเปน การปพู ื้นฐานไปสูความมุงมั่นท่ีดีข้ึนในพื้นท่ีอื่น ๆ ของชีวติ เชน ไมซือ้ ของทไี่ มจําเปน จากความอยาก เชน กาแฟ โทรศพั ทม อื ถอื รองเทา กระเปา ฯลฯ ท่เี กนิ ฐานะ 2. สรางแผน “ถา -จะ” การรูเ วลาลว งหนา วา จะทาํ อะไรเพอ่ื ทจ่ี ะหลกี เล่ยี งความเยายวนใจ หรือฝก ความมุงมั่นจะชวยใหประสบความสําเร็จ โดยเม่ือพบกับสถานการณเชนน้ีใหทําตามขอความ “ถา-จะ” เชน ถากําลังพยายามทาํ การบานใหเ สร็จตามท่ีครูกําหนด ตอ งคิดวา “ถา ทาํ การบานไมเ สรจ็ กจ็ ะไมมงี านสง คร”ู 3. อดทนรอคอย การมีความปรารถนาอาจจะทําใหเ กิดความพอใจไดในระยะสนั้ แตบางครั้งการอยู หางไกลจากบางสิง่ ก็สามารถเพิม่ ความรูสึกในความมุง ม่นั และความพอใจโดยรวมได เชน การรอรับประทาน อาหารพรอมครอบครวั แมวา จะหิวกต็ าม 4. ใหความสนใจกับรางกาย การใหความสนใจตอทาทาง การหายใจ สามารถเสริมความมุงม่ัน และอารมณได เชน เตอื นตวั เองใหน่ังหลังตรง เปล่ียนอริ ยิ าบถทุก 1 ชัว่ โมง 5. การสรางวนิ ยั หรอื แรงจูงใจใหต นเอง ในการทําส่งิ ที่มปี ระโยชนแกรางกาย เชน การทําแผนการ ดแู ลสุขภาพรา งกาย เมอื่ ปฏบิ ัตไิ ดแลว จึงปรับแผนพัฒนาดูแลรางกายใหมีการปฏิบัติมากขึ้น เชน การสราง ตารางการออกกาํ ลงั กายวนั ละ 20 นาที แลวเพิ่มเปน 30 นาทีหรือมากกวาน้นั 6. ฝกตนเองใหคดิ บวกอยเู สมอ โดยการเปลย่ี นสถานการณใ นแงล บใหเปน แงบวก เชน ถาถูกยว่ั ให คดิ วา “ฉนั ไมเคยทํามนั มากอ นและไมรจู ะทํายงั ไง” ก็ใหคิดวา “นเ่ี ปนโอกาสทีจ่ ะเรยี นรสู ง่ิ ใหม” 7. ทําสมาธิ การฝกทําสมาธงิ า ย ๆ สามารถเพิม่ ความรูสึกในการระวงั ตวั เอง เสรมิ อารมณ ลดความเครียด ทําใหส ุขภาพกายและสขุ ภาพจิตดี เชน การสวดมนต การฝก จิต และการฝก หายใจแบบโยคะ เปนตน 8. สนใจในคุณธรรม เปนสวนหนึง่ ของเปา หมายของการใชความมงุ มน่ั เชน การแสดงความเห็นใจ ตอ ความเปนอยูของผูอน่ื การเปน เพื่อนที่ดี การฝก ความอดทนและความซื่อสัตย เปนตน

59 กิจกรรมที่ 7 1. ใหผ เู รยี นอา นใบความรู เรือ่ ง หนทางแหง ความสาํ เร็จเราเลือกได แลว รว มกนั วิเคราะหท ม่ี าของความสําเรจ็ ของบคุ คลในประเดน็ ตอไปนี้ 1.1 ไดร ับแงคิดอะไรบา งในการทาํ งานของตอบ อทิ ธพิ ทั ธ 1.2 อะไรคอื คณุ สมบตั ขิ องตอบ ท่ีทาํ ใหพ บกับความสําเรจ็ ในการดาํ เนินชีวติ 1.3 มสี ่ิงใดท่ผี ูเ รยี นคดิ วา เปน คณุ สมบัตทิ ่ีดขี องตนเองทส่ี ามารถนาํ ไปปฏบิ ัตจิ นเปน ผูมีความสําเรจ็ ในการ ดาํ เนนิ สัมมาชพี ของตน 1.4 หากการทาํ งานของผูเรียนตองพบกับปญหา อุปสรรคท่ีทําใหการทํางานนั้นไมราบรื่น ผูเรียนจะมี วธิ กี ารจัดการกบั ปญหาอยา งไร และจะนําไปใชใ นชวี ิตประจําวันของตนไดอยางไร

60 ใบความรู เรอ่ื ง “หนทางแหงความสําเร็จเราเลอื กได” หลายคนอาจจะไดด ูตวั อยางภาพยนตรเรื่อง “TOP SECRET วัยรุนพันลาน” กันมาแลว ดวยตัวอยาง ที่นาติดตามตางจากภาพยนตรวัยใสทั่วไป เพราะภาพยนตรดังกลาวน้ันมีแรงบันดาลใจมาจากเร่ืองจริง ของเด็กหนุมที่ตดิ เกมออนไลน เรยี นหนังสอื ไมเกง แถมถกู ประณามวา เปนเด็กไมเอาไหน แตใครจะรูวาเขาคนน้ัน จะกลายมาเปนเศรษฐรี อยลานเพียง อายแุ ค 23 ปเทานั้น (รอยลานตอนอายุ 23 แตตอนน้ี 26 แลว ) อยากรูกันแลวใชไหมวาเขาคนน้ันคือใคร แลวทําไมเขาถึงกลายเปนเศรษฐีไดในเวลาอันส้ัน ไปทํา ความรูจักกับ “ตอบ อทิ ธิพทั ธ กลุ พงษวณิชย” เจาของธุรกิจสาหรายทอดกรอบแบรนด “เถา แกนอย” กันเลย ตอบ อิทธิพัทธ กุลพงษวณิชย เศรษฐีรอยลานคนน้ี กอนหนานี้เขาถูกตราหนาวาเปนคนไมเอาถาน ไมสนใจเรียน ชวี ิตของ ตอบ มีแตคําวา “เกม” เทานั้น โดยตอบเริ่มเลนเกมออนไลน Everquest มาตั้งแต ม. 4 ถงึ ขนาดสะสมแตมจนรวยที่สดุ ในเซิรฟ เวอร และกลายเปนผทู ี่มชี ่ือเสยี งอยา งมากในเกมดงั กลาว จนมีฝรั่งมาขอซื้อ ไอเท็มเดด็ ๆ ไอเท็มเจง ๆ ทหี่ ายากในเกมจากเขา และน่ันกเ็ ปนการเร่ิมตนสรางรายไดข องตอ บ ซ่ึงการซ้อื ขาย ไอเท็มเกมดังกลาว บวกกับการที่เปนผูทดสอบระบบเกมในฐานะคนเลน ก็สรางรายไดใหเขาเปนกอบเปนกํา จนมีเงนิ เก็บเปนหลักแสนบาทเลยทเี ดียว ดวยความท่ีเปนเด็กติดเกม ตอบ อิทธิพัทธ จึงเรียนจบช้ันระดับมัธยมศึกษามาไดอยางยากลําบาก และไดศ กึ ษาตอ ระดับอุดมศึกษาที่มหาวิทยาลัยหอการคาไทย ซ่ึงตอนน้ันนั่นเองเขาก็เร่ิมกาวเขาสูถนนแหง เสนทางธรุ กจิ พรอมตงั้ ใจจะทาํ ความฝน ของตัวเองใหเปน จรงิ ดว ยการมธี รุ กจิ เปนของตัวเอง และในชวงจงั หวะทเ่ี กมออนไลนเ ร่มิ ไมเปนทน่ี ิยม เขาก็หารายไดจากชอ งทางอืน่ ดว ยการขายเคร่ืองเลนวี ซดี ี ดทู าํ เลเปดรานกาแฟหนา มหาวิทยาลัย แตก็ไมเ ปนทีป่ ระสบความสําเร็จ จนกระท่ังเขาไดไปเดินงานแฟร ชอ งทางธุรกจิ ซงึ่ ในงานนั้นมเี ฟรนไชสจากประเทศญ่ีปนุ มาออกบทู ดวยความที่เขาเปนคนชอบกินเกาลัดอยูแลว เลยสนใจธุรกจิ นี้เปน พิเศษ จึงเขาไปสอบถามคาเฟรนไชสเกาลัดดังกลาว แตท วา ราคาสูงเกินกําลังที่เขามี เลยขอ แคเ ชา ตคู วั่ เกาลดั เทาน้นั แลวมาสรางเฟรนไชสเ ปน ของตัวเอง และเมอ่ื วนั ที่เขาตอ งไปเซน็ สญั ญาซื้อขายเกาลัด ทีห่ างแหง หน่ึง กอนออกจากบานเขาไดยนิ คุณพอ พดู กบั เพ่ือนวา “ลกู อั้วกําลังจะเปนเถาแกน อ ยแลว” สันนิษฐานวา คาํ วา เถา แกน อ ยทไี่ ดยินตอนนัน้ นนั่ เอง จงึ เปนทีม่ าของชอื่ “เถาแกน อ ย” สาหรา ยทอดกรอบในปจจบุ นั

61 กจิ กรรมที่ 8 1. ใหผูเ รยี นแบง กลมุ ศึกษาใบความรู เร่ือง มวี ธิ กี ารอยา งไรในการท่เี ราจะปฏิบตั ิงานใหประสบความสาํ เร็จ ใบความรู เรือ่ ง มีวธิ ีการอยางไรในการท่ีเราจะปฏิบตั ิงานใหประสบความสําเรจ็ ลุงโทนลาออกจากงานท่ีทําในกรุงเทพฯ แลวกลับไปบานเกิดเพื่อไปเปนเกษตรกร โดยมุงหวังจะ พฒั นาท่ดี นิ ของตนเองใหเปนแหลงผลิตผลไมอ ินทรยี  จงึ ไดไปคน ควา หาความรจู ากอนิ เทอรเ น็ต และเขา อบรม กับหนว ยงานดา นการเกษตรเกี่ยวกับการทาํ เกษตรอนิ ทรียแ ละไปทาํ สวนผลไมบ นทดี่ ินของตนเอง จนสามารถ พัฒนาท่ดี นิ ของตนเองใหเปน แหลงผลิตผลไมอ ินทรียอ อกจาํ หนา ยไปยงั ตา งประเทศได และไดรับความเช่ือถือ จากลูกคามาโดยตลอดวา ผลไมจากสวนของลงุ โทนเปน ผลไมอ นิ ทรยี กินแลว ปลอดภยั 2. จากการอานใบความรูขางตน ผูเรียนคิดวาลุงโทนเปนคนอยางไร ทําไมจึงประสบความสําเร็จและไดรับ ความเช่ือถอื จากลูกคา

62 2.5 ความรู (Knowledge) ความรู (Knowledge) หมายถึง สาระ ขอ มูล แนวคิด หลกั การทบี่ ุคคลรวบรวมไดจากประสบการณ ในวถิ ีชีวิต ความรูเปนผลท่เี กดิ ขึ้นจากการปฏสิ มั พันธกับสิ่งแวดลอมทางธรรมชาติ ทางสังคม และเทคโนโลยี บุคคลสามารถเรียนรูไดหลากหลายวิธี เชน จากประสบการณ การศึกษา การอบรม การถายทอด ทางวัฒนธรรม และการฝก ปฏิบัติ จนสามารถสรปุ สาระความรู และนําไปใชประโยชนหรือพัฒนาไปสูระดับท่ี สูงขนึ้ ความรู ในตัวคนไดมาจากหลายทาง เชน จากประสบการณ พรสวรรค สัญชาตญาณของ แตละบุคคล การเรียนรขู องแตล ะบคุ คล เปนตน ดังน้ัน คนทุกคนจึงตองมีความรู ความเขาใจ เพ่ือนําความรู ความเขาใจที่มีอยูในตัวไปวิเคราะห สังเคราะห ประเมินเร่ืองราว สถานการณ เหตุการณ ประกอบ การพจิ ารณาและการตดั สินใจไดอ ยางถกู ตอ ง เหมาะสมกับเหตุการณ สถานการณท ี่มผี ลกระทบตอตนเองและ สวนรวม อีกท้ังสามารถแยกแยะไดวาสิ่งใด อันไหน เมื่อกระทําแลวเกิดผลประโยชนสวนตัว หรือเกิด ผลประโยชนสว นรวมได รวมทั้งใชความรู ความคดิ ความเขาใจทมี่ ีคิดพจิ ารณาตดั สินใจใหไ มกลาทําการทุจริต และไมทนตอ การทจุ รติ เม่ือพบเห็นวามกี ารทจุ รติ เกดิ ขึน้ ความรู แบง ออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 1. ความรูที่มีอยใู นตัวคนซึ่งเกิดจากประสบการณ จากพรสวรรค หรือเกดิ จากความสามารถในการ รบั รขู องบุคคลทีเ่ กดิ จากการทาํ ความเขาใจในส่ิงตาง ๆ ไมสามารถถายทอดออกมาเปนคําพูดได เชน ทักษะ ในการทาํ งาน และการคดิ วิเคราะห 2. ความรทู ี่อยูในรูปแบบส่ือหรือเอกสารเปนความรูท่ีชัดเจนสามารถรวบรวมหรือถายทอดความรู นนั้ ๆ ดวยวิธีการตาง ๆ เชน เขยี นหนังสอื เปนลายลักษณอ ักษร บนั ทึกเสียง หรอื วธิ กี ารอ่ืน ๆ เมื่อพิจารณาระดับความรูของคนจากข้ันตํ่าไปสูระดับที่สูงข้ึนไป สามารถแจกแจงรายละเอียด ไดดงั น้ี (บลมู และคณะ) 1. จาํ (Remembering) หมายถึง ความสามารถในการระลึกได แสดงรายการได บอกได ระบุบอกชื่อได ตัวอยา งเชน นกั เรียนสามารถบอกความหมายของทฤษฎไี ด 2. เขาใจ (Understanding) หมายถงึ ความสามารถในการแปลความหมาย ยกตัวอยาง สรุป อางองิ ตัวอยางเชน นกั เรยี นสามารถอธิบายแนวคดิ ของทฤษฎีได 3. ประยกุ ตใช (Applying) หมายถงึ ความสามารถในการนาํ ไปใช ประยุกตใช แกไขปญหา ตัวอยางเชน นกั เรยี นสามารถใชค วามรใู นการแกไขปญหาได 4. วเิ คราะห (Analyzing) หมายถึง ความสามารถในการเปรียบเทียบ อธิบายลักษณะการจัดการ ตวั อยา งเชน นักเรียนสามารถบอกความแตกตางระหวาง 2 ทฤษฎีได 5. ประเมนิ คา (Evaluating) หมายถึง ความสามารถในการตรวจสอบ วิจารณ ตัดสนิ ตวั อยางเชน นักเรยี นสามารถตดั สนิ คณุ คาของทฤษฎีได 6. คิดสรางสรรค (Creating) หมายถึง ความสามารถในการออกแบบ (Design) วางแผน ผลิต ตวั อยา งเชน นกั เรยี นสามารถนาํ เสนอทฤษฎใี หมท ี่แตกตางไปจากทฤษฎีเดิมได

63 กิจกรรมท่ี 9 1. ใหผ เู รียนตอบคาํ ถาม ตอ ไปนี้ 1.1 ความรู หมายถงึ อะไร 1.2 ความรู มี 2 ประเภท อะไรบา ง 1.3 ระดบั ความรูต ามแนวคิดของบลูม และคณะ มี 6 ระดบั อะไรบา ง

64 กจิ กรรมที่ 10 1. ใหผ เู รียนชมคลปิ วดี โิ อ เรอื่ ง “โฆษณา รณรงคตอ ตา นการทจุ ริตโดย คตช.” จาก QR Code คลปิ วดี ิโอ เรอ่ื ง โฆษณา รณรงคต อตา นการทจุ รติ โดย คตช. แหลงสอื่ https://www.youtube.com/watch?v=rvFS1YdqSfQ 2. ใหผูเรียนแบงกลุมอภิปรายเกี่ยวกับคลิปวีดิโอท่ีรับชมโดยช้ีใหเห็นแนวทางการตอตานทุจริต การทุจริตทําใหเกิดผลเสียตอตนเอง ผูอ่ืน สังคม ประเทศอยางไร พฤติกรรมใดควรปฏิบัติและ พฤตกิ รรมใดไมค วรปฏบิ ตั ิ

65 2.6 ความเอื้ออาทร (Generosity) ความเอื้ออาทร เกิดจากจิตใจที่มีความรัก ความเมตตา และความโอบออมอารี แลวปฏิบัติ ตอผูอ่ืนอยางเกื้อกูล ซ่ึงในการดําเนินชีวิตของเราน้ัน ควรมีความเอ้ืออาทรแกคนรอบขาง ซ่ึงสังคมไทย เปน สังคมท่มี ีความเอือ้ อาทรตอกนั มนี ํา้ ใจตอ กนั มกี ารพ่งึ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกัน ชวยเหลือเก้ือกูลกันมาต้ังแต สมัยอดีต อนั เปนสิง่ ดีงามทีห่ าไดย าก เปนคา นยิ มทเ่ี ราคนไทยควรรวมรกั ษาไว ลักษณะของผูที่มคี วามเอ้อื อาทร 1. เปนคนมีน้าํ ใจ มักใหความชวยเหลือผทู ไี่ ดรบั ความเดือดรอนอยูเสมอ โดยการชวยเหลือจะ ทาํ อยา งเต็มกาํ ลงั ที่ตนเองสามารถชวยได และไมหวังผลตอบแทนใด ๆ เพ่ือใหคนหมูมากใชสอยรวมกัน เชน การสรางโรงพยาบาล การชวยเหลือผูประสบภยั พบิ ตั ติ า ง ๆ 2. คาํ นงึ ถึงผลประโยชนส วนรวม เปนผูทีถ่ อื เอาประโยชนของสวนรวมเปน ที่ตั้ง ไมก ระทําสงิ่ ใด ๆ ทีเ่ ปน การฉกฉวยผลประโยชนใ หกับตนเอง ไมเ อารดั เอาเปรียบผูอืน่ 3. มีความปราณี ปฏิบัติตอผูอื่นดวยความจริงใจ มีไมตรีที่ดีตอคนรอบขางเสมอ ไมดูหม่ิน เหยยี ดหยามผอู นื่ แตใ หค วามเคารพในศักดิศ์ รีของความเปนมนษุ ย และสิทธิเสรภี าพของทกุ คนอยางเทา เทยี มกัน 4. ไมค ิดรายตอ ผอู ืน่ คิดและปฏิบัติตอผูอื่นดว ยความเมตตา มองโลกในแงดี ไมกระทําในส่ิงท่ี สรางความเดือดรอนหรือเส่ือมเสียตอผอู น่ื การปฏบิ ตั ิตนเปน ผูมีความเออ้ื อาทร การปฏบิ ตั ิตนเปนผมู คี วามเออื้ อาทร สามารถปฏบิ ตั ไิ ดทกุ ท่ที ุกเวลา ดงั นี้ ความเออ้ื อาทรในครอบครัว ไดแก 1. ไมสรา งความเดอื ดรอนหรือกอปญ หาตา ง ๆ ใหเกดิ ในครอบครวั 2. ชว ยเหลอื งานบา นตาง ๆ ตามกําลังท่ีทาํ ได 3. ใชเงนิ อยา งประหยัด เพ่อื ชว ยลดคา ใชจ า ย 4. มคี วามหว งใยตอ สมาชิกครอบครวั ทกุ คน 5. รูจกั แบงปน ใหค วามชวยเหลอื ยามครอบครวั ประสบปญหา ฯลฯ ความเอื้ออาทรในชุมชนและสงั คม ไดแ ก 1. มีไมตรจี ติ ตอ เพ่ือนบาน รวมถงึ คนในชุมชนเดยี วกนั 2. มคี วามเออ้ื อาทร และหวงั ดตี อคนในชุมชน 3. ดแู ลรักษาสาธารณสมบตั ิสว นรวมของคนในชุมชนและสังคม 4. มนี ํา้ ใจ คอยชว ยเหลอื ผอู ื่นทไ่ี ดร บั ความเดอื ดรอน 5. แบง ปน อาหาร วตั ถุสงิ่ ของ เคร่อื งใชต า ง ๆ ใหแกเ พือ่ นบานและคนในชุมชน ฯลฯ

66 กจิ กรรมท่ี 11 1. ใหผเู รียนเลาประสบการณเ กย่ี วกบั การชว ยเหลือผูอ่ืน สรปุ ขอคิดที่ไดจากการชวยเหลือผูอื่น และสามารถ นําไปใชใ นชีวติ ประจําวันไดอยางไร 2. ใหผูเรียนดคู ลิปวีดิโอ ขาว “ไบคเกอรฮ โี ร เผยนาทีชว ยชีวติ เด็กช็อก ขณะติดไฟแดง อาสาพาสงถึง ร.พ. ทนั เวลา” จาก QR Code ใหวเิ คราะหแ ละอภปิ รายรว มกนั คลปิ วดี โิ อ ขา ว “ไบคเกอรฮ ีโร เผยนาทีชว ยชีวิตเด็กชอ็ ก ขณะตดิ ไฟแดง อาสาพาสง ถึง ร.พ. ทันเวลา” แหลง สอื่ https://www.youtube.com/watch?v=MA5UHavTfp8

67 บทที่ 4 พลเมอื งกบั ความรบั ผดิ ชอบตอ สังคม สาระสําคญั การเคารพสทิ ธิ หนา ท่ี ของตนเองและผูอ ื่นทม่ี ีตอประเทศชาติ เปนการยึดม่ันในการปฏิบัติตนตาม สิทธิ เสรีภาพ และหนาท่ีของตนเอง ภายใตกรอบของรัฐธรรมนูญ ซึ่งจะทําใหพลเมืองในวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกันอยางมีความสุข อันจะสงผลใหประเทศชาติมีความเจริญรุงเรือง ปราศจากการทุจริตคอรรัปชัน พรอ มทงั้ สรางพลังการขบั เคลอ่ื นคา นิยมในการตอตานการทจุ ริตคอรร ปั ชันทกุ รปู แบบในสงั คมไทยได ตวั ชว้ี ัด 1. เขา ใจและประพฤตติ นเกยี่ วกบั สทิ ธหิ นาท่ีและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญปจจุบนั ของพลเมอื งดี 2. อธิบายบทบาทหนา ทข่ี องเยาวชนในการเปน พลเมอื งดี 3. อธบิ ายความเปนพลเมอื งดีตามวิถปี ระชาธปิ ไตย 4. ปฏบิ ตั ิตนเปนพลเมอื งดีตามระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ท รงเปน ประมขุ 5. ปฏิบตั ิหนา ทีท่ ่ไี ดรบั มอบหมายดวยความซอื่ สัตยส จุ รติ 6. เขาใจเกย่ี วกบั ระเบียบ กฎ กติกา กฎหมาย และปฏบิ ตั ติ นเปน พลเมืองดมี ีสว นรว มในการปองกัน และปราบปรามการทจุ รติ 7. มีสวนรว มในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ รติ คอรรปั ชัน 8. มคี วามรับผดิ ชอบในการปฏิบัติหนาท่ีที่ไดร ับมอบหมายดวยความซื่อสตั ยสุจรติ 9. รูแ ละเขา ใจเกีย่ วกับความรับผิดชอบเกี่ยวกับตนเองและผูอืน่ 10. ประพฤติปฏบิ ตั ิตนเปน แบบอยา งทด่ี ี ทั้งรบั ผิดชอบตอ ตนเองและผูอ ืน่ 11. รู เขา ใจ บอกความหมายของความเปนพลเมอื ง 12. ประพฤตปิ ฏิบตั ติ นตามหลักความเปนพลเมืองในการดาํ เนินชีวติ 13. รู เขา ใจ บอกความหมายของความเปน พลโลก 14. ประพฤตปิ ฏบิ ัติตนตามหลกั ความเปน พลโลกในการดําเนินชวี ติ ขอบขา ยเนื้อหา 1. การเคารพสิทธหิ นาทต่ี อ ตนเองและผอู น่ื ทม่ี ตี อประเทศชาติ 1.1 ความหมายของสิทธหิ นาท่ตี อ ตนเองและผอู นื่ ทม่ี ตี อประเทศชาติ 1.2 ความสาํ คัญของการเคารพสิทธหิ นาท่ีตอ ตนเองและผูอืน่

68 2. ระเบยี บ กฎ กตกิ า กฎหมาย กับการเปนพลเมืองที่ดีมีสวนรวมในการปองกันและปราบปราม การทจุ ริต 2.1 ความหมาย ความสําคัญของระเบยี บ กฎ กติกา และกฎหมายกบั การเปน พลเมืองที่ดี 2.2 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการเปนพลเมืองท่ีดีมีสวนรวมในการปองกันและปราบปรามการ ทุจริต 3. ความรับผดิ ชอบตอตนเองและผอู ่นื 3.1 ความหมายของคาํ วา รบั ผดิ ชอบ 3.2 แนวทางการประยุกตค วามรบั ผิดชอบมาใชในการดาํ เนินชวี ิต 4. ความเปนพลเมอื ง 4.1 ความหมายของคาํ วา ความเปน พลเมอื ง 4.2 แนวทางการประยกุ ตความเปน พลเมอื งมาใชใ นการดาํ เนินชวี ิต 5. ความเปนพลโลก 5.1 ความหมายของคําวา ความเปน พลโลก 5.2 แนวทางการประยุกตค วามเปน พลโลกมาใชใ นการดําเนนิ ชีวติ

69 เร่ืองท่ี 1 การเคารพสิทธิหนา ทตี่ อ ตนเองและผอู ่นื ทมี่ ีตอ ประเทศชาติ ความหมายของสิทธิหนาทีต่ อตนเองและผอู ่ืนที่มีตอ ประเทศชาติ สทิ ธิ หมายถึง ส่ิงที่ไมม ีรปู รางซงึ่ มีอยูในตวั มนุษยมาต้ังแตเกิดหรือเกิดขึ้นโดยกฎหมาย เพื่อใหมนุษย ไดรบั ประโยชน และมนุษยจะเปนผูเลอื กใชส ิ่งนั้นเอง โดยไมม ีผูใดบงั คับได เชน สิทธิในการกิน การนอน แตสิทธิ บางอยางมนุษยไดรับโดยกฎหมายกําหนด เชน สิทธิในการมีการใชทรัพยสิน สิทธิในการรองทุกข เมื่อตน ถกู กระทาํ ซ่ึงละเมดิ กฎหมาย เปน ตน สิทธขิ องปวงชนชาวไทย ท่ีมา : https://sites.google.com/site/janejirajomjai/_/rsrc/1392642786151/neuxha-bth-reiyn/--hnathi-khxng- phlmeuxng-di-khxng-sangkhm-tam-raththrrmnuy/topic-3261-1.jpg 1. สทิ ธใิ นครอบครวั และความเปนอยสู ว นตวั ชาวไทยทุกคนยอ มไดรบั ความคุมครอง เกียรตยิ ศ ช่อื เสยี ง และความเปนอยูสวนตวั 2. สิทธอิ นรุ กั ษฟน ฟูจารีตประเพณี บคุ คลในทอ งถิ่นและชุมชนตอ งชว ยกันอนรุ ักษฟน ฟจู ารีตประเพณี วฒั นธรรมอนั ดีงาม ภูมปิ ญ ญาทอ งถิน่ เพอื่ รกั ษาไวใหคงอยูตลอดไป 3. สิทธิในทรพั ยสนิ บคุ คลจะไดร บั การคุม ครองสทิ ธใิ นการครอบครองทรพั ยส ินของตนและการสืบทอด มรดก 4. สิทธิในการรบั การศกึ ษาอบรม บุคคลยอมมีความเสมอภาคในการเขารับการศึกษาขึ้นพื้นฐาน 12 ป อยางมีคุณภาพและทั่วถึง โดยไมเสียคา ใชจ าย 5. สิทธใิ นการรับบริการทางดานสาธารณสุขอยางเสมอภาคและไดมาตรฐาน สําหรับผูยากไรจะไดรับ สิทธิในการรกั ษาพยาบาลจากสถานบรกิ ารสาธารณสขุ ของรฐั โดยไมเ สียคา ใชจา ย 6. สิทธิทจ่ี ะไดรบั การคมุ ครองโดยรฐั เด็ก เยาวชน สตรี และบุคคลในสังคมท่ีไดรับการปฏิบัติอยางรุนแรง และไมเ ปน ธรรมจะไดรบั การคุมครองโดยรฐั

70 7. สทิ ธิที่จะไดรับการชว ยเหลือจากรัฐ เชน บุคคลท่ีมีอายุเกินหกสิบป และรายไดไมพอตอการ ยังชีพ รัฐจะใหความชวยเหลือ เปน ตน 8. สิทธทิ จ่ี ะไดส่ิงอาํ นวยความสะดวกอันเปนสาธารณะ โดยรัฐจะใหความชวยเหลือและอํานวย ความสะดวกอันเปน สาธารณะแกบคุ คลในสงั คม 9. สิทธิของบุคคลที่จะมีสวนรวมกับรัฐและชุมชน ในการบํารุงรักษาและการไดประโยชนจาก ทรพั ยากรธรรมชาติ 10. สิทธทิ จ่ี ะไดร บั ทราบขอมูลขา วสารจากหนวยงานของรัฐ รัฐวสิ าหกิจหรอื ราชการสว นทองถิ่น อยางเปดเผย เวนแตการเปดเผยขอมูลน้ันจะมีผลตอความมั่นคงของรัฐหรือความปลอดภัยของประชาชน สวนรวม หรือเปน สวนไดสว นเสียของบคุ คลซ่งึ มีสิทธิไดรบั ความคุมครอง 11. สทิ ธเิ สนอเรอ่ื งราวรอ งทุกขโ ดยไดรบั แจงผลการพิจารณาภายในเวลาอันควรตามบทบัญญัติ ของกฎหมาย 12. สิทธิทีบ่ ุคคลสามารถฟองรองหนวยงานราชการ รัฐวิสาหกจิ ราชการสวนทองถ่นิ หรือองคกร ของรฐั ทีเ่ ปน นิติบุคคลใหรบั ผดิ ชอบการกระทําหรอื ละเวนการกระทาํ ตามกฎหมายของเจาหนา ทข่ี องรัฐภายใน หนวยงานนั้น เสรภี าพ หมายถึง การใชสิทธิอยางใดอยางหนึ่ง หรือกระทําการอยางใดอยางหน่ึงไดอยางอิสระ แตท ัง้ นีจ้ ะตอ งไมกระทบตอ สทิ ธขิ องผอู ื่น ซงึ่ หากผใู ดใชสิทธิเสรีภาพเกนิ ขอบเขตจนกอความเดอื ดรอนตอ ผอู ่ืน กย็ อมถกู ดําเนินคดีตามกฎหมาย เชน เสรีภาพในการสอ่ื สารถึงกันโดยทางท่ีชอบดวยกฎหมาย การตรวจ การวัด หรอื การเปด เผยขอ มลู สว นบุคคล รวมท้งั การกระทําตาง ๆ เพ่ือเผยแพรข อ มูลน้ันกระทาํ ไมได เปน ตน เสรภี าพของปวงชนชาวไทย ทม่ี า : https://hilight.kapook.com/img_cms2/user/kritfeb/ic1.jpg 1. เสรีภาพในเคหสถาน ชาวไทยทุกคนยอมไดรับความคุมครองในการอาศัยและครอบครอง เคหสถานโดยปกตสิ ุข การเขาไปในเคหสถานของผูอน่ื โดยปราศจากการยินยอมของผูครอบครอง หรือการเขา ไปตรวจคน เคหสถานโดยไมมีหมายคนจากศาลยอ มทําไมได

71 2. เสรีภาพในการเดินทางและการเลือกถิ่นท่ีอยู การเนรเทศบุคคลผูมีสัญชาติไทยออกนอก ราชอาณาจักรหรือหา มมิใหบ ุคคลผมู สี ญั ชาตไิ ทยเขา มาในราชอาณาจกั รจะกระทํามไิ ด 3. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นผานการพูด การเขียน การพิมพ การโฆษณาและการส่ือ ความหมายโดยวิธีอื่น จะจํากัดแกบุคคลชาวไทยมิได เวนแตโดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย เฉพาะเพื่อความมั่นคงของรฐั เพ่ือรักษาความสงบเรยี บรอ ยหรอื ศลี ธรรมอนั ดีของประชาชน 4. เสรีภาพในการส่อื สารถึงกันโดยทางทช่ี อบดวยกฎหมาย การตรวจ การกัก หรือ การเปดเผย ขอมูลสว นบคุ คล รวมทั้งการกระทําตา ง ๆ เพื่อเผยแพรขอมูลน้นั จะกระทาํ มิได 5. เสรีภาพในการนับถอื ศาสนา นิกาย ลัทธิ ความเชื่อทางศาสนา และเสรีภาพในการประกอบ พิธกี รรมตามความเชอ่ื ของตน โดยไมเ ปนปฏปิ ก ษตอ หนา ที่ของพลเมอื ง และไมขัดตอความสงบเรียบรอยหรือ ศีลธรรมอนั ดขี องประชาชน ยอ มเปนเสรภี าพของประชาชน 6. เสรภี าพในการชุมนมุ โดยสงบและปราศจากอาวุธ การจํากัดเสรีภาพดังกลาวจะกระทําไมได เวน แตโ ดยอาศยั อํานาจตามบทบัญญตั ิของกฎหมายเพ่ือคุมครองประชาชนที่จะใชที่สาธารณะหรือเพ่ือรักษา ความสงบเรียบรอยเม่ือประเทศอยใู นภาวะสงคราม หรอื ระหวา งประกาศสถานการณฉุกเฉิน หรือประกาศใช กฎอัยการศกึ 7. เสรีภาพในการรวมตัวกันเปนสมาคม สหพันธ สหองคกร องคกรเอกชน หรือหมูคณะอื่น การจํากัดเสรีภาพตาง ๆ เหลานี้จะกระทํามิได เวนแตอาศัยอํานาจกฎหมายเฉพาะเพ่ือคุมครองประโยชน สวนรวมของประชาชน การรักษาความสงบเรยี บรอยหรอื ปองกนั การผูกขาดในทางเศรษฐกิจ 8. เสรีภาพในการรวมตัวจดั ตั้งพรรคการเมือง เพื่อดําเนินกิจกรรมทางการเมืองตามวิถีทางการ ปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษตั ริยทรงเปนประมขุ 9. เสรีภาพในการประกอบอาชีพและการแขงขันโดยเสรีอยางเปนธรรม การจํากัดเสรีภาพ ดงั กลาวจะทาํ ได โดยอาศัยกฎหมายเพื่อประโยชนในการรักษาความม่ันคงของรัฐหรือเศรษฐกิจของประเทศ และเพื่อปองกนั การผูกขาดหรอื ขจดั ความไมเ ปนธรรมในการแขง ขันทางการคา หนาท่ี หมายถึง การกระทําหรือการละเวนการกระทําเพ่ือประโยชนโดยตรงของการมีสิทธิหนาท่ี เปนส่ิงท่บี งั คับใหม นุษยในสังคมตองปฏิบัติตามกฎเกณฑทางสังคมหรือกฎหมายบัญญัติไว จะไมปฏิบัติตาม ไมไ ด สวนสิทธิและเสรีภาพ เปน สงิ่ ท่มี นษุ ยม ีอยแู ตจะใชหรือไมก็ได เชน การเสียภาษีตามท่ีกฎหมายกําหนด มีหนาทร่ี ับการเกณฑทหาร เพอื่ รับใชชาติ เปนตน

72 หนา ทขี่ องประชาชนชาวไทย ที่มา : https://hilight.kapook.com/img_cms2/user/kritfeb/ic3.jpg 1. บุคคลมหี นาที่รักษาไวซ่ึงชาติ ศาสนา พระมหากษัตริยและการปกครองระบอบประชาธิปไตย อนั มีพระมหากษัตรยิ ทรงเปน ประมขุ 2. บคุ คลมหี นา ท่ีปฏิบัตติ ามกฎหมาย 3. บุคคลมีหนาท่ีไปใชสทิ ธเิ ลือกตงั้ บคุ คลซึง่ ไมไ ปเลือกต้งั โดยไมแ จง เหตผุ ลอันสมควร ยอ มเสยี สทิ ธิ ตามท่กี ฎหมายบัญญตั ิไว 4. บคุ คลมีหนาทีป่ อ งกันประเทศ รบั ราชการทหาร 5. บคุ คลมีหนาที่เสยี ภาษใี หร ฐั 6. บุคคลมีหนาที่ชวยเหลือราชการ รับการศึกษาอบรม ปกปองและสืบสานวัฒนธรรมของชาติ ภูมปิ ญญาทอ งถิน่ รวมถึงการอนุรกั ษท รัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ ม 7. บคุ คลผูเปน ขาราชการ พนักงาน หรอื ลกู จางหนวยงานราชการ รัฐวิสาหกจิ ราชการสวนทองถิ่น มีหนาท่ดี ําเนนิ การใหเ ปนไปตามกฎหมายเพ่ือรักษาประโยชนสวนรวมอํานวยความสะดวกและใหบริการแก ประชาชน ความสาํ คญั ของการเคารพสทิ ธิหนา ที่ตอ ตนเองและผูอ่ืน การเคารพสิทธติ อตนเองและผูอ่ืนท่ีมีตอประเทศชาติ หมายถึง การยึดม่ันในสิทธิ เสรีภาพ และหนาท่ีตามรัฐธรรมนูญ จะทําใหประชาชนในชาติอยูรวมกันอยางมีความสุข ทําใหชาติบานเมือง เจริญกาวหนาไดอ ยา งรวดเรว็ 1. สทิ ธิของตนเองและผูอ่นื ตามท่บี ัญญัติไวในรฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย การปฏิบัติตนตามสิทธิของตนเองภายใตกรอบรัฐธรรมนูญ โดยไมกระทบสิทธิบุคคลอื่น ยอ มไดช อ่ื วาบุคคลนั้นเปนผูมีสวนนําพาบานเมืองใหพัฒนา ในที่น้ีจะกลาวถึงการปฏิบัติตนในการรักษาและ

73 เคารพสิทธิเสรีภาพของตนเองและผูอื่น ตอครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติตามท่ีรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจกั รไทยกาํ หนดไว ดงั นี้ 1) การเคารพสิทธขิ องตนเองและผอู น่ื ทมี่ ีตอครอบครวั ทม่ี า : https://i.pinimg.com/236x/c9/3f/34/c93f34323ea5c82aaadb17bf1aaa9c4c--innovation-php.jpg ครอบครัวประกอบดวยพอแมลูก ทุกครอบครัวมีสิทธิที่จะไดรับความคุมครอง ตามรฐั ธรรมนญู ในหลายประเด็นดวยกัน โดยเฉพาะเรื่องการใชความรุนแรง และการปฏิบัติอันไมเปนธรรม หมายความวา พอ แม และลกู จะตอ งไมใ ชค วามรุนแรงหรือปฏิบัติตอกันอยางไมเปนธรรม กรณีระหวางสามี ภรรยาจะตองเคารพและรับฟง ความคิดเห็นของกนั และกนั ไมตัดสินปญหาโดยใชกําลัง กรณีระหวางบุตรกับ บิดามารดา บตุ รตอ งเชอื่ ฟงคําส่งั สอนของบิดามารดา บิดามารดาจะตองอบรมส่งั สอนบุตรโดยใชเหตุผล ไมใช การแกไขพฤตกิ รรมลกู ดว ยการเฆ่ยี นตี เลีย้ งลกู ดวยรักความเขา ใจ และใชสทิ ธเิ สรีภาพในการแสวงหาความสุข สว นตวั แตต องอยูในขอบเขตและไมท ําใหเ กิดความเดือดรอ นหรือสรางปญหาใด ๆ ใหแกบ ิดามารดา 2) การเคารพสทิ ธิของตนเองและผอู นื่ ทมี ตี อชมุ ชนและสงั คม สมาชิกทุกคนในสังคมมีสิทธิเทาเทียมกันในการดํารงชีวิตในสังคม โดยสิทธิดังกลาว จะตอ งไมละเมดิ สิทธิของสมาชกิ คนอน่ื ในสังคม ในทน่ี ขี้ อยกตวั อยา งสิทธิของตนเองท่ีมีตอชุมชนบางประการ ดังนี้ (1) เสรภี าพในเคหสถาน ชาวไทยทกุ คนยอ มมีเสรภี าพในเคหสถาน ที่จะสามารถอาศัย และครอบครองเคหสถานของตนโดยปกตสิ ขุ ไมว า จะเกดิ จากการเชา หรอื เปนเจาของกรรมสิทธ์ิ ซึ่งบุคคลอ่ืน จะตองใหความเคารพในสิทธิน้ี แมแตเจาหนาท่ีของรัฐหากจะตองเขาไปดําเนินการตามกฎหมายใด ๆ เชน การตรวจคน เคหสถานของประชาชนก็จะทําการมิได เวน แตจะมหี มายคน ทอี่ อกโดยศาลเทานัน้ (2) เสรีภาพในการเดนิ ทางและการติดตอสอ่ื สาร ชาวไทยทุกคนมีเสรีภาพท่ีจะเดินทางไป ในที่ตาง ๆ บนผืนแผนดินไทยไดทุกพื้นที่ของประเทศไทย และสามารถเลือกถิ่นที่อยูอาศัย ณ ท่ีใดก็ได ในประเทศไทย รวมทง้ั ชาวไทยทกุ คนสามารถที่จะติดตอสื่อสารกับบุคคลอื่นไมวาจะเปนทางจดหมาย โทรศัพท หรืออนิ เทอรเ นต็

74 (3) เสรภี าพในการนบั ถอื ศาสนา สมาชิกทกุ คนในสงั คมมสี ิทธิ เสรีภาพท่จี ะนบั ถือศาสนา แตกตางกนั ได ซง่ึ บคุ คลอนื่ ในสงั คมรวมท้งั รฐั จะตอ งใหความเคารพสทิ ธเิ สรีภาพในเรื่องนีด้ วย (4) เสรภี าพในทางวชิ าการ เยาวชนไทยทุกคนจะตองไดรับการศึกษาข้ึนพ้ืนฐานไมนอยกวา 12 ป โดยไมเ สียคาใชจ าย นอกจากนี้คนไทยทุกคนยังมสี ิทธิในการทจ่ี ะศกึ ษาคนควาหรือทําวจิ ัยตามที่ตองการ โดยไมข ดั ตอกฎหมาย ท่มี า : https://encrypted- tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQkQZi665uPk8tuXiAB4f7WWaEvVbEkohvjEKKC3bGREf4RBlaH6Q (5) เสรีภาพในการชุมนุมอยางสงบโดยปราศจากอาวุธ หมายถึง ประชาชนทุกคน มีสิทธิเสรีภาพในการชุมนุมแตตองเปนไปโดยสงบ ปราศจากอาวุธ และตองไมรบกวนสิทธิของผูอื่น การปราศจากอาวธุ น้นั หมายรวมถึง หามทุกคนทม่ี ารว มชุมนมุ พกพาอาวธุ เขามาในที่ชุมนุมเด็ดขาด บุคคลใด พกพาอาวธุ เขา มาในทช่ี ุมนุม บุคคลน้นั จะไมไดรบั ความคมุ ครองตามรัฐธรรมนญู ในกรณีทีไ่ ดกลา วมาขางตน ที่มา : https://3.bp.blogspot.com/-w-hw-RTGYu0/WFE4SLaSAuI/AAAAAAAAAE0/t- PRwB_iXj8byXn2p5_kGlhkg1Fhe3f8wCLcB/s1600/17.jpg (6) สทิ ธิเสรภี าพในการอนรุ ักษแ ละฟน ฟูจารตี ประเพณี ภมู ิปญ ญาทอ งถิ่น ทุกคนยอม มีสวนรวมในการอนุรักษ และรวมสืบสานศิลปะหรือวัฒนธรรมอันดีงามของทองถิ่นและของประเทศชาติ เพอ่ื ใหด ํารงอยูตอ ไปกบั อนชุ นรุนหลัง

75 (7) สิทธิเสรภี าพในการประกอบอาชีพ โดยเสรีภาพในการประกอบอาชีพจะตองไมเ อารัด เอาเปรียบผอู ื่น เชน ผปู ระกอบการจะตองเคารพและซื่อสตั ยตอ ผบู ริโภค และไมเ อาเปรียบผูบรโิ ภค เปนตน 3) การเคารพสิทธิของตนเองและผูอื่นทมี่ ีตอประเทศชาติ (1) สทิ ธใิ นการมสี ว นรวม หมายถึง สทิ ธิการมสี วนรวมในกระบวนการพจิ ารณาของ เจาหนาทรี่ ฐั เกย่ี วกบั การปฏิบตั ริ าชการดา นการปกครอง อนั มผี ลกระทบตอ สิทธิและเสรีภาพของคนในสงั คม โดยตรง (2) สทิ ธทิ จ่ี ะฟอ งรอ งหนวยราชการ หนว ยงานของรฐั รัฐวสิ าหกิจ ราชการสว นทอ งถ่นิ เชน เทศบาล องคการบรหิ ารสวนตําบล องคการบรหิ ารสวนจงั หวดั หรอื องคกรของรัฐท่ีเปน นิติบุคคล ประชาชน มสี ทิ ธิทจี่ ะฟองรอ งหนว ยงานตาง ๆ เหลานใ้ี หร ับผดิ ชอบ หากการกระทําใด ๆ หรอื การละเวนการกระทาํ ใด ๆ ของขา ราชการ พนกั งาน หรอื ลูกจางของหนว ยงานนั้น สง ผลกระทบตอ การดําเนนิ ชวี ติ ของประชาชนตอ ศาลปกครอง (3) สิทธิทีจ่ ะตอตา นโดยสนั ตวิ ธิ ี การกระทําใดที่จะเปน ไปเพอื่ ใหไดม าซง่ึ อาํ นาจในการ ปกครองประเทศ โดยวิธกี ารซึง่ มิไดเ ปน ไปตามวิถีทางท่ีบญั ญตั ไิ วใ นรฐั ธรรมนูญ เชน การตอตานการทําปฏิวัติ รัฐประหาร เปน สง่ิ ท่ปี ระชาชนมีสิทธทิ ีจ่ ะออกมาตอ ตา น แตตองเปน ไปโดยสนั ตวิ ิธี เปนตน 2. แนวทางการปฏบิ ตั ิตนในการเคารพสิทธิของตนเองและผูอ ่นื การปฏิบัตติ นตามสิทธขิ องตนเองและผอู ่นื ในสังคม เปนส่ิงท่ีชวยจัดระเบียบใหกับสังคม สงบสุข โดยมีแนวทางปฏบิ ัติ ดังนี้ 1) เคารพสทิ ธขิ องกันและกนั โดยไมล ะเมิดสิทธิเสรภี าพของผอู ่นื สามารถแสดงออกได หลายประการ เชน การแสดงความคิดเหน็ การยอมรบั ฟงความคิดเห็นของผอู น่ื เปน ตน 2) รูจักใชส ิทธิของตนเองและแนะนาํ ใหผูอ น่ื รูจักใชสิทธขิ องตนเอง 3) เรยี นรแู ละทาํ ความเขา ใจเกย่ี วกับหลกั สทิ ธเิ สรภี าพตามที่บัญญตั ิไวในรฐั ธรรมนูญ เชน สิทธิเสรีภาพของความเปนมนุษย สิทธเิ สรภี าพในเคหสถาน เปนตน 4) ปฏบิ ัติตามหนาท่ีของชาวไทยตามที่บัญญัติไวในรัฐธรรมนูญ เชน การออกไปใชสิทธิ เลอื กตั้ง การเสยี ภาษใี หร ฐั เพ่ือนําเงนิ มาพฒั นาประเทศ เปนตน ที่มา : https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQTk-uF7g6FAa3GqzdNTFk- l16nTgMPucaw_BOpB9jLPaArCpvU

76 3. ผลท่ไี ดรบั จากการปฏบิ ตั ติ นในการเคารพสทิ ธขิ องตนเองและผอู ่ืน 1) ผลท่ีเกิดกับประเทศชาติ หากประชาชนมีความสมัครสมานรักใคร ไมมีความแตกแยก ไมแ บง เปน พวกเปน เหลา บานเมืองกจ็ ะสงบสขุ เกิดสวสั ดภิ าพ บรรยากาศโดยรวมจะสดใส ปราศจากการระแวง ตอกนั การดาํ เนินกจิ กรรมตา ง ๆ สามารถดาํ เนินไปอยางราบรน่ื นักลงทุน นักทองเท่ียวก็จะเดินทางมาเยือน ประเทศของเราดวยความมน่ั ใจ 2) ผลทเ่ี กดิ ข้ึนกับชมุ ชนหรือสังคม เมื่อประชาชนในสังคมรูจักสิทธิของตนเอง และของ คนอื่น ก็จะนําพาใหชุมชนหรือสังคมเกิดการพัฒนา เม่ือสังคมมั่นคงเขมแข็งก็จะมีสวนทําใหประเทศชาติ เขม แขง็ เพราะชมุ ชนหรือสงั คมเปน สวนหนึ่งของประเทศชาติบานเมืองโดยรวม 3) ผลที่เกดิ ขน้ึ กบั ครอบครวั ครอบครวั เปน สถาบนั แรกของสังคม เม่ือครอบครัวเขมแข็ง และอบรมสง่ั สอนใหสมาชกิ ในครอบครัวทุกคนรูบทบาท สิทธิ เสรีภาพของตนเองและปฏิบัติตามท่ีกฎหมาย และรฐั ธรรมนญู ไดใหค วามคุมครองไดอยา งเครง ครัด โดยไมละเมิดสิทธิเสรีภาพของสมาชิกอ่ืนในสังคม ก็จะ นําพาใหสงั คมและประเทศชาตเิ ขมแข็งตามไปดว ย

77 กจิ กรรมที่ 1 ใหผูเรียนยกตวั อยางสทิ ธิ หนา ท่ี และเสรภี าพของตนเองตามรัฐธรรมนญู

78 เรอื่ งท่ี 2 ระเบยี บ กฎ กตกิ า กฎหมาย กับการเปน พลเมอื งท่ดี ีมีสว นรวมในการปองกนั และ ปราบปรามการทุจรติ ความหมาย ความสาํ คัญของระเบยี บ กฎ กติกา และกฎหมายกับการเปน พลเมอื งทีด่ ี ในสังคมปจ จบุ ัน มกี ารใชร ะเบียบ กฎ กติกา และกฎหมายในการอยรู ว มกัน เพอ่ื ความเปนระเบียบ เรยี บรอ ยของบา นเมอื ง หากมผี ใู ดดาํ เนนิ ชีวติ ไมเ ปนไปตามกฎ กติกา กฎหมาย อาจเสย่ี งที่จะนําไปสูการเปน ผูทจุ ริตได ระเบียบ หมายถึง แบบแผนท่ีวางไวเปนแนวปฏิบัติหรือดําเนินการ เชน ระเบียบวินัย ระเบียบ ขอ กําหนด กฎ หมายถึง ขอกําหนดหรือขอบัญญัติท่ีบังคับใหตองมีการปฏิบัติตาม เชน พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง กติกา หมายถึง กฎเกณฑหรอื ขอ ตกลงท่ีบุคคลต้ังแต 2 ฝา ยข้นึ ไป กําหนดข้ึนเปนหลักปฏิบัติ เชน กตกิ าชกมวย กตกิ าฟตุ บอล กฎหมาย หมายถึง กฎเกณฑท่ีผูมีอํานาจตราข้ึน เพื่อใชบังคับบุคคลใหปฏิบัติตามเปนการท่ัวไป ผใู ดไมป ฏบิ ัตติ ามยอมไดร ับผลรา ย กฎหมายอาจตราขนึ้ เพื่อกาํ หนดระเบยี บ ความสัมพันธร ะหวา งบคุ คล หรือ ระหวางบคุ คลกับรฐั หรอื เพอ่ื ใชในการบริหารประเทศ กฎหมายอาจเกิดจากจารีตประเพณี อันเปนที่ยอมรับ นบั ถือกนั ได พลเมอื งดี หมายถงึ ประชาชนทปี่ ระพฤตปิ ฏิบัตติ ามระเบียบกฎเกณฑของสังคมมีความรับผิดชอบ ตอหนา ท่ีของตนเอง รจู กั บทบาทหนา ทีข่ องตนเอง และปฏบิ ตั ติ นไดอ ยางเหมาะสมไมละเมิดลวงล้ําสิทธิ และ เสรีภาพของบคุ คลอื่น การทุจรติ คอื การคดโกง ไมซ ่ือสตั ยสจุ ริต การกระทาํ ท่ีผดิ กฎหมาย เพ่อื ใหเกิดความไดเปรียบในการ แขงขัน การใชอํานาจหนาท่ีในทางที่ผิดเพื่อแสวงหาประโยชนหรือใหไดรับสิ่งตอบแทน การใหหรือการรับ สนิ บน การกาํ หนดนโยบายท่ีเอื้อประโยชนแกต นหรือพวกพอ งรวมถงึ การทจุ ริตเชิงนโยบาย ปญ หาการทุจรติ เปน ปญ หาท่ีสําคัญทง้ั ของประเทศไทยและประเทศอ่นื ๆ ท่วั โลก ปญ หาการทุจรติ จะทําใหเกิดความเส่ือมในดานตาง ๆ เกิดข้ึน ท้ังสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และนับวันปญหาดังกลาวก็จะ รนุ แรงมากขึ้น และมีรปู แบบการทจุ รติ ที่ซับซอ น ยากแกการตรวจสอบมากขึน้ จากเดมิ ทกี่ ระทําเพยี งสองฝาย ปจจุบันการทุจริตจะกระทํากันหลายฝาย ท้ังผูดํารงตําแหนงทางการเมือง เจาหนาท่ีของรัฐ และเอกชน โดยประกอบดวยสองสว นใหญ ๆ คือ ผใู หผลประโยชนก ับผูรับผลประโยชน ซง่ึ ทั้งสองฝายนี้จะมีผลประโยชน รวมกนั ตราบใดท่ีผลประโยชน สมเหตุสมผลตอกัน กจ็ ะนาํ ไปสูปญหาการทุจริตได บางครง้ั ผูทีร่ บั ผลประโยชน ก็เปน ผใู หป ระโยชนไดเ ชน กัน

79 กฎหมายทเี่ กี่ยวของกบั การเปนพลเมืองท่ดี มี ีสว นรวมในการปอ งกันและปราบปรามการทุจรติ ประเทศไทยมีองคกรอิสระและหนวยงานที่เก่ียวกับการปองกันและปราบปรามการทุจริต รวมถึง การออกกฎหมายทเี่ กีย่ วขอ งกบั การปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต เพื่อการปองกันและปราบปรามการทุจริต และประพฤติมิชอบใหครอบคลุมภาครัฐ ภาคเอกชน องคกรพัฒนาเอกชน และภาคประชาชน อันจะสงผลให สังคมไทยมีวินัย โปรงใส ยึดม่ันในความซื่อสัตยสุจริตและยุติธรรม รวมทั้งการสรางพลเมืองดี มีความเขมแข็ง เปนภูมคิ ุม กนั ของสังคมไทย โดยมีกฎหมายท่เี ก่ียวของกับการปองกนั และปราบปรามการทุจริตทีส่ าํ คญั ดงั นี้ 1) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนญู วาดว ยการปองกนั และปราบปรามการทจุ ริต พ.ศ. 2542 และทแี่ กไขเพม่ิ เตมิ 2) พระราชบญั ญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนญู วาดวยการตรวจเงนิ แผนดิน พ.ศ. 2542 และทแี่ กไข เพ่มิ เตมิ 3) พระราชบัญญัตมิ าตรการของฝายบรหิ ารในการปอ งกนั และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2551 และที่แกไ ขเพมิ่ เติม 4) พระราชบญั ญัตจิ ดั ตงั้ ศาลอาญาคดที ุจริตและประพฤติมชิ อบ พ.ศ. 2559 5) พระราชบญั ญตั วิ ธิ ีพจิ ารณาคดที จุ ริตและประพฤตมิ ชิ อบ พ.ศ. 2559 6) ประมวลกฎหมายอาญา หมวด 2 ความผดิ ตอ ตาํ แหนงหนาท่ีราชการ และความผดิ ตอ ตําแหนง หนา ทีใ่ นการยตุ ธิ รรม 7) พระราชบญั ญตั วิ าดว ยความผดิ ของพนกั งานในองคการหรอื หนว ยงานของรัฐ พ.ศ. 2502 8) ขอ บังคับของประธานศาลฎีกา วา ดวยวธิ ีการดําเนนิ การคดที จุ รติ และประพฤติมิชอบ พ.ศ. 2559 9) ระเบยี บสํานกั งานอยั การสงู สดุ วาดว ยการดาํ เนินคดีอาญาของพนักงานอัยการ ตามกฎหมายวาดว ยมาตรการของฝา ยบรหิ ารในการปองกนั และปราบปรามการทจุ รติ พ.ศ. 2557

80 กจิ กรรมที่ 2 ใหผูเรียนยกตวั อยา งการเปน พลเมอื งที่ดใี นการปองกนั และปราบปรามการทุจรติ

81 เร่อื งท่ี 3 ความรับผดิ ชอบตอ ตนเองและผูอนื่ ความหมายของคําวารบั ผดิ ชอบ รบั ผิดชอบ หมายถึง ยอมรบั ผลทงั้ ทด่ี ีและไมดีในกิจการที่ตนเองไดทําลงไปหรือที่อยูในความดูแล ของตนเอง ความรบั ผิดชอบตอตนเอง หมายถึง การรับรูฐานะและบทบาทของตนท่ีเปนสวนหนึ่งของสังคม ซง่ึ จะตองดาํ รงตนอยใู นสภาพทช่ี วยเหลือตนเองได โดยท่ีบุคคลควรจะวิเคราะหและแยกแยะวาสิ่งใดถูกหรือผิด เหมาะสมหรือไม และมีความสามารถท่ีจะเลือกตัดสินใจในการเปนที่ยอมรับของสังคม ความรับผิดชอบ ตอตนเอง แบงไดเ ปน 1. ความรับผดิ ชอบในดา นการรักษาสุขภาพอนามยั ของตนเอง คอื สามารถเอาใจใสแ ละระมัดระวัง สขุ ภาพอนามัยของตนเอง ใหมีความสมบูรณแ ขง็ แรงอยเู สมอ 2. ความรบั ผิดชอบในการหาเคร่ืองอุปโภคบริโภค คือ สามารถจัดหาและดูแลเคร่ืองใชสวนตัวให เปน ระเบยี บเรยี บรอย อยูในสภาพทส่ี ามารถใชงานไดเหมาะสม 3. ความรับผิดชอบในดา นสติปญ ญาและความสามารถ คอื ตั้งใจศกึ ษาเลาเรียนใฝหาความรูตาง ๆ การฝกฝนตนเองในดานประสบการณตา ง ๆ 4. ความรับผิดชอบในดานความประพฤติ คอื รจู กั ประพฤตใิ หเหมาะสม เปนผูม รี ะเบียบวินัย ดํารงตน ใหอ ยูในคุณธรรม จริยธรรม 5. ความรับผิดชอบในดานมนุษยสัมพันธ คือ รูจักท่ีจะปรับตัวใหอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยาง เหมาะสม 6. ความรบั ผดิ ชอบในดา นเศรษฐกิจสวนตัว คือ รูจักวางแผนและประมาณการใชจายของตน โดยยึด หลักการประหยัดและอดออม 7. ความรับผดิ ชอบเร่ืองการงาน คือ เมื่อไดรับมอบหมายใหทํากิจใดก็ตองทําใหเรียบรอยภายใน เวลาทกี่ ําหนด 8. ความรบั ผิดชอบตอการกระทําของตน คือ ยอมรับผลการกระทําของตนท้ังผลดีหรือในดานท่ีเกิดผล เสียหาย ทม่ี า : https://www.wikihow.com/images_en/thumb/0/00/Be-Responsible-Step-18-Version-2.jpg/v4-728px- Be-Responsible-Step-18-Version-2.jpg

82 ความรับผิดชอบตอผอู นื่ หมายถึง ภาระและหนา ที่ของบคุ คลซึ่งเกย่ี วของและมีสว นรว มตอ สวัสดิภาพ ของผูอนื่ ในสังคมทีต่ นเปน สมาชกิ ดว ยเหตทุ ่บี คุ คลทุกคนเปน สวนประกอบของสังคมไมวาจะเปนสังคมขนาดเล็ก จนถึงสังคมขนาดใหญ ไดแก ครอบครัว ช้ันเรียน สถานศึกษา ชุมชน และประเทศชาติ ตามลําดับ ดังน้ัน การกระทําของบุคคลใดบุคคลหน่ึงยอมตองสงผลกระทบตอสังคมสวนรวมไมมากก็นอย เมื่อบุคคลทุกคนมี ภาระหนา ที่ทจ่ี ะเก่ียวพนั กบั สวสั ดภิ าพของสังคมที่ตนดาํ รงอยู บุคคลจึงมหี นา ทีแ่ ละความรับผดิ ชอบตอ งปฏบิ ตั ิ ตอสงั คม 5 ประการ ดงั นี้ 1. ความรับผดิ ชอบตอบิดามารดาและครอบครัว ไดแก ใหความเคารพและเชื่อฟง ชวยเหลือการงาน ใหเ ตม็ ความสามารถในแตละโอกาสอันสมควร ประพฤตติ นเปน คนดี ตัง้ ใจศกึ ษาเลาเรยี น ไมนาํ ความเดอื ดรอน มาสคู รอบครัวและชว ยกนั รกั ษา และเชิดชูชือ่ เสยี งวงศต ระกูล 2. ความรบั ผดิ ชอบตอเพ่ือน ไดแก การใหความรักแกเพ่ือนเปรียบเสมือนพ่ีนองของตน ตักเตือน เม่ือเพ่ือนกระทาํ ผิด คอยแนะนาํ ใหเ พ่ือนกระทําในสงิ่ ท่ถี กู ตอ ง ชวยเพ่ือนอยางเหมาะสมและถูกตอ ง ไมเอารัด เอาเปรยี บ ใหอ ภัยในกรณีท่ีเกิดความผดิ พลาดหรอื บาดหมางกัน ใชถ อยคาํ สุภาพตอกนั ดว ยความออ นโยน 3. ความรับผิดชอบตอสถานศึกษาครูอาจารย ไดแก การต้ังใจศึกษาเลาเรียน ไมหนีเรียน เคารพ และเช่ือฟงครูอาจารย ชว ยเหลือกิจกรรมงานของสถานศึกษาอยา งเครงครัด รักษาความสะอาด ไมทําลายทรัพย สมบตั ิของสถานศกึ ษา รกั ษาและสรางชอ่ื เสียงเกยี รติยศของสถานศึกษา 4. ความรับผิดชอบตอ ชมุ ชน ในฐานะท่เี ปนสมาชกิ ของชุมชน ไดแ ก เคารพ และปฏิบัติตามระเบยี บ ขอบงั คบั หรือขนบธรรมเนยี มประเพณีที่ยึดถือภายในชมุ ชนของตน ชวยรักษาสาธารณสมบัติและใหความรวมมือ ในการทํางานเพอื่ พัฒนาชุมชน ไมละเลยตอพลเมอื งดี 5. ความรบั ผดิ ชอบตอประเทศชาติ ไดแก ปฏิบัติตามกฎหมายหรือระเบียบตาง ๆ ของสังคม รักษา สาธารณสมบตั ิของชาติ ใหค วามรวมมือและชวยเหลือเจาหนาที่ในการรักษาความม่ันคงของชาติ จงรักภักดี ตอชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย รกั ษาความสามคั คีของคนในชาติ ดาํ รงไวซ ่งึ ศลิ ปวัฒนธรรมแหง ความเปนไทย ท่ีมา : http://www.goodyear.co.th/wp-content/uploads/gy_th_csr_03.jpg

83 แนวทางการประยกุ ตค วามรับผิดชอบมาใชใ นการดําเนินชีวิต แนวทางปฏบิ ตั เิ พอื่ การดํารงชวี ิตท่รี บั ผดิ ชอบตอสังคม มีแนวทางปฏิบัติในฐานะพลเมืองดี ผูรับผดิ ชอบตอ สังคม ดังนี้ 1. มีวินัยในตนเอง เด็ดเดี่ยว บังคับใจตนเองได สามารถกระทําส่ิงตาง ๆ ที่ตนตองการ จะกระทาํ และละเวนสง่ิ ตาง ๆ ทตี่ นเองตองการจะละเวน ได สามารถจูงใจตนเองได 2. มีความกลา หาญทางจรยิ ธรรม กลา ท่จี ะแสดงความคิดเห็นของตน รักษาสิทธิของตนไว เม่อื เหน็ การกระทําที่ไมถกู ตอง ไมเ หมาะสม ตอ งกลาท่ีจะคัดคา น แสดงความไมเหน็ ดวย หรอื แสดงประชามติ รว มกัน เพือ่ แสดงความไมพ งึ ใจ หรือเพื่อใหฝายท่กี ระทําผดิ หรือมพี ฤตกิ รรมไมเหมาะสม ไดรูตัว หรือละเลิก การกระทํานั้น ๆ เสีย 3. มีจติ ใจ หรือมจี ิตสาธารณะ มีจิตใจกวางขวาง มุงรกั ษาผลประโยชนของสว นรวมมากอ น ประโยชนสวนตนเสมอ หากร่ํารวยมีเงินทอง มีฐานะแลว เม่ือมีโอกาสที่จะชวยเหลือกิจการสาธารณะ หรือ ชว ยเหลือผตู กทุกข ผผู จญกบั ทพุ ภิกขภัย วาตภยั อทุ กภยั กใ็ หความชว ยเหลือบา งตามกําลังศรัทธา 4. มีความรับผดิ ชอบตอ สวนรวม ชวยกันดูแลรักษาทรัพยสมบัติกลางของสวนรวม ส่ิงใด ท่ีเปนของสาธารณะ เชน ถนนหนทาง บอนํ้า ฝายนํ้าลน แมนํ้าลําคลอง จะตองหวงแหน รวมกันทํานุ บํารงุ รักษาไว เพ่ือใหค นทั้งหลายไดใชประโยชนร ว มกัน 5. มีความผูกพันและยึดม่ันในระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยแบบมีสวนรวม ทํางานรว มกนั รว มแสดงความคิดเห็น แสดงมติ และลงมอื กระทําการตาง ๆ เหลานั้นดวยกัน มุงม่ันในการทํางาน เปนทมี มคี วามพรอมเพรียงสมานฉันทกันดี 6. ใหค วามรวมมือ และมีสวนรวมในกิจกรรมกลุมและสมาคม ยินดีและเต็มใจรวมกิจกรรม ตา ง ๆ ทีก่ ลุม และสมาคมริเรม่ิ ข้นึ มา เปน งานอาสาสมคั ร งานทรี่ ว มกันทาํ บญุ ทาํ กุศลเพื่อชวยเหลือ สงเคราะห แกผ ยู ากไร แกส ตั วทัง้ หลาย ฯลฯ

84 กิจกรรมที่ 3 ใหผูเรยี นยกตวั อยา งพฤตกิ รรมหรอื การประพฤตปิ ฏิบตั ติ นทแี่ สดงถึงการมีความรบั ผดิ ชอบตอ ตนเองและผูอ ่ืน มาอยา งนอ ย 3 ขอ

85 เรื่องท่ี 4 ความเปน พลเมือง ความหมายของคําวา ความเปน พลเมอื ง พลเมอื ง หมายถงึ ประชาชน ราษฎร ชาวประเทศ ความเปน พลเมอื ง คือ สถานภาพของบุคคลท่ีจารีตประเพณีหรือกฎหมายของรัฐรับรอง ซ่ึงไดแก สิทธิและหนา ทแี่ หง ความเปนพลเมืองแกบ ุคคล (เรียก พลเมอื ง) ซ่ึงอาจรวมสิทธอิ อกเสยี งเลือกตั้ง การทํางาน และอาศัยอยูในประเทศ สิทธิกลับประเทศ สิทธิครอบครองอสังหาริมทรัพย การคุมครองทางกฎหมาย ตอรัฐบาลของประเทศ และการคุมครองผานกองทัพหรือการทูต พลเมืองยังมีหนาที่บางอยาง เชน หนาท่ี ปฏบิ ัตติ ามกฎหมายของรัฐ จา ยภาษี หรอื รับราชการทหาร บคุ คลอาจมคี วามเปนพลเมอื งมาก และบุคคลที่ไม มีความเปน พลเมอื ง เรียก ผไู รส ัญชาติ การสรา งความเปนพลเมอื งไมไดเ ฉพาะแตการทําใหประชาชนรูถึงสิทธิและหนาท่ีท่ีตนเองมีเทาน้ัน แตต อ งหันมาสนใจทจี่ ะสรางใหพลเมืองเกดิ ความตระหนกั ถงึ ความรบั ผิดชอบตอ สวนรวมมากกวาสวนตัว และ อยูรวมกันอยางสันติภาพ สันติสุข มีอิสระท่ีจะกระทําใด ๆ ภายใตขอบเขตกฎหมายโดยไมลวงละเมิดสิทธิ เสรีภาพของผูอื่น การปกครองในระบอบประชาธิปไตยจะประสบความสําเร็จไดน้ัน จําเปนจะตองสราง “พลเมือง” ท่ีสามารถปกครองตนเองได ซ่ึงทุกสังคมทุกประเทศตองการเหมือนกัน และหากสังคมไทย มปี ระชาชนที่เปน พลเมืองและเขาใจในระบอบประชาธิปไตยอยางแทจริงก็จะทําใหประเทศพัฒนากาวหนา และมคี วามมน่ั คงอยางย่ังยนื ที่มา : https://sites.google.com/site/fernzcxy/_/rsrc/1393160763348/8- citizenship/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87.jpg ?height=313&width=320 แนวทางการประยกุ ตค วามเปน พลเมอื งมาใชในการดาํ เนินชีวติ ความเปนพลเมืองในการดําเนินชีวิต ควรปฏิบัติตนตามกฎหมาย ดํารงตนเปนประโยชนตอสังคม โดยมกี ารชวยเหลอื เก้อื กลู กนั อนั จะกอ ใหเ กดิ การพัฒนาสังคมและประเทศชาติ ใหเปนสังคมและเปน ประเทศ ประชาธปิ ไตยอยา งแทจริงตามหลักการประชาธิปไตย