3.ชุดที่ 1

1 คาชี้แจง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เร่ืองระบบนิเวศ รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์พ้ืนฐาน รหสั วชิ า ว 23102 กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 เน้ือหาจดั แบ่งออกเป็ นเรื่องยอ่ ย ๆ มีท้งั หมด 7 ชุดดงั น้ี ชุดที่ 1 เรื่องสิ่งมีชีวติ กบั แหล่งท่ีอยอู่ าศยั ชุดที่ 2 เร่ืองระบบนิเวศในทอ้ งถ่ิน ชุดที่ 3 เร่ืองความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสิ่งมีชีวติ กบั ปัจจยั ทางกายภาพ ชุดท่ี 4 เร่ืองความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสิ่งมีชีวติ กบั ปัจจยั ทางชีภาพ ชุดที่ 5 เรื่องการถ่ายทอดพลงั งานในโซ่อาหาร ชุดที่ 6 เรื่องการถ่ายทอดพลงั งานในสายใยอาหาร ชุดท่ี 7 เรื่องวฏั จกั รของสารในระบบนิเวศ ซ่ึงเล่มน้ีเป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ท่ี 1 เร่ืองส่ิงมีชีวติ กบั แหล่งที่อยอู่ าศยั ใชเ้ วลาใน การเรียนการสอน 2 ชวั่ โมง แต่ละชุดจะประกอบไปดว้ ยคานา คาช้ีแจง คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนาสาหรับนกั เรียน จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน บตั รเน้ือหา บตั ร กิจกรรม แบบทดสอบหลงั เรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เฉลยกิจกรรม เฉลยแบบทดสอบ หลงั เรียน ซ่ึงจดั ทาเพือ่ ใหน้ กั เรียนใชเ้ รียนในหอ้ งเรียน นกั เรียนตอ้ งเรียนรู้ดว้ ยตนเองโดยใช้ กระบวนการกลุ่ม โดยผสู้ อนเป็นผทู้ ่ีคอยกากบั ดูแลและช่วยเหลือ กระตุน้ ใหผ้ เู้ รียนเกิดการเรียนรู้ เปิ ดโอกาสใหน้ กั เรียนไดแ้ ลกเปล่ียนเรียนรู้ ในข้นั ตอนการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ ตามแผนการ จดั การเรียนรู้ท่ีผสู้ อนจดั ทาข้ึน

2 คาแนะนาสาหรับครู การใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 1 เร่ืองส่ิงมีชีวติ กบั แหล่งที่อยอู่ าศยั น้ีสาหรับ จดั กิจกรรมการเรียนการสอนรายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว 23102 ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3 ผสู้ อน มีบทบาทสาคญั ดงั น้ี 1. ศึกษาคูม่ ือครูและแผนการจดั การเรียนรู้ เร่ืองระบบนิเวศ ใหเ้ ขา้ ใจ 2. เตรียมความพร้อมนกั เรียนก่อนการเรียนโดยใชช้ ุดกิจกรรม 3. เตรียมชุดกิจกรรมการเรียนรู้ วสั ดุ ส่ิงของและอุปกรณ์ท่ีระบุไวใ้ นชุดกิจกรรมและแบบ บนั ทึกกิจกรรมประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ใหพ้ ร้อม 4. แนะนาข้นั ตอนการใชช้ ุดกิจกรรมแนวปฏิบตั ิใหน้ กั เรียนรับทราบโดยละเอียด 5. ก่อนการใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนรู้ให้นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อวดั ความรู้ พ้ืนฐานก่อนเรียน (สอบก่อนท่ีจะเรียนโดยใชช้ ุดกิจกรรมการเรียนท้งั 7 ชุด) 6. จดั กิจกรรมการเรียนการสอนโดยปฏิบตั ิตามคาช้ีแจง ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 อยา่ งเคร่งครัดครูตอ้ งกากบั ดูแลนกั เรียนอยา่ งใกลช้ ิดขณะจดั กิจกรรมการเรียนการสอน 7. หลงั จากทากิจกรรมการเรียนการสอนเสร็จแลว้ ให้นกั เรียนเก็บวสั ดุ อุปกรณ์ประกอบ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ใส่ซองใหเ้ รียบร้อย 8. บนั ทึกผลคะแนนจากการทากิจกรรมในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามเกณฑก์ ารวดั ประเมินผลที่ระบุในแผนการจดั การเรียนรู้ 9. การทาแบบทดสอบหลงั เรียนรวมชุดกิจกรรมการเรียนรู้ (สอบหลงั จากท่ีเรียนโดยใชช้ ุด กิจกรรมการเรียนรู้ท้งั 7 ชุดเสร็จแลว้ )

3 คาแนะนาสาหรับนักเรียน 1. ตรวจสอบชุดกิจกรรมการเรียนรู้วา่ ครบถว้ นหรือไม่ ถา้ ไมค่ รบถว้ นตอ้ งแจง้ ครูผสู้ อนทนั ที 2. นกั เรียนอา่ นคาช้ีแจงสาหรับนกั เรียนใหเ้ ขา้ ใจก่อนลงมือศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 3. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน ประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 4. ศึกษาคาช้ีแจงในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องส่ิงมีชีวิตกบั แหล่งท่ีอยอู่ าศยั ต้งั แต่หนา้ แรกถึง หนา้ สุดทา้ ยอยา่ งต้งั ใจและเขา้ ใจ 5. ใหน้ กั เรียนทากิจกรรมจากบตั รกิจกรรมในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยการแลกเปล่ียน เรียนรู้กบั สมาชิกในกลุ่ม 6. นกั เรียนทากิจกรรมในชุดกิจกรรมตามลาดบั และบนั ทึกผลการทากิจกรรมลงใน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 7. นกั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ลงในกระดาษคาตอบที่แจก ใหโ้ ดยไมท่ าเคร่ืองหมายใด ๆ ในแบบทดสอบประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 8. นกั เรียนตรวจคาตอบแบบทดสอบ กิจกรรม ประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยดูจากเฉลย ดา้ นหลงั ของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ลงคะแนนขอ้ ละ 1 คะแนน ไมแ่ กไ้ ขคาตอบของตนเองท่ีผดิ เพอ่ื ใหไ้ ดค้ ะแนนเพมิ่ ข้ึน 9. นกั เรียนรวบรวมกระดาษคาตอบแบบทดสอบประจาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดท่ี 1 เรื่อง สิ่งมีชีวติ กบั แหล่งที่อยอู่ าศยั ส่งครูผสู้ อน 10. เม่ือมีปัญหาใด ๆ เช่น ไม่เขา้ ใจบทเรียน สามารถขอคาแนะนาจากครูไดต้ ลอดเวลา

4 จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระสาคญั ส่ิงมีชีวติ กบั แหล่งทอ่ี ยู่อาศัย ส่ิงแวดลอ้ ม(environment) หมายถึงสิ่งต่างๆที่อยรู่ อบตวั เราในธรรมชาติ มีการดารงชีวติ ร่วมอยู่ กบั ส่ิงแวดลอ้ มท่ีอยโู่ ดยรอบ มีท้งั ท่ีไม่มีชีวติ เช่น น้า หิน ฟ้ า อากาศ และมีชีวติ ซ่ึงอาจเป็ น สิ่งมีชีวติ เดียวกบั ส่ิงมีชีวติ น้นั หรือเป็ นสิ่งมีชีวติ ตา่ งชนิดกนั การท่ีส่ิงมีชีวติ หลายชนิดอยรู่ วมกนั ใน บริเวณเดียวกนั เรียกวา่ กลุ่มสิ่งมีชีวติ หรือสงั คมสิ่งมีชีวติ บริเวณที่อยอู่ าศยั ของกลุ่มสิ่งมีชีวติ เรียกวา่ แหล่งที่อย(ู่ habitat) ซ่ึงอาจแตกตา่ งกนั ไป ท้งั บนบกและในน้า เช่น ในสนามหญา้ บน ตน้ ไม้ ขอนไมผ้ ุ นาขา้ ว บอ่ บึง น้าตก ทะเล จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เมื่อนกั เรียนศึกษาเรื่องน้ีไปแลว้ นกั เรียนควรสามารถทาในส่ิงตอ่ ไปน้ีได้ 1. ด้านความรู้ 1.1 บอกความหมายของสิ่งแวดลอ้ มได้ 1.2 ระบุประเภทและตวั อยา่ งของส่ิงแวดลอ้ ม 2. ด้านทกั ษะกระบวนการ 2.1 กระบวนการกลุ่ม 2.2 การนาเสนอขอ้ มลู 2.3 การทดลองศึกษาส่ิงแวดลอ้ มนอกโรงเรียนได้ 3. ด้านจิตพสิ ัย 3.1 ความรับผดิ ชอบ 3.2 ระเบียบวนิ ยั 3.3 ตรงเวลา 3.4 ความขยนั อดทน 3.5 ความซื่อสตั ย์

5 ทดสอบก่อนเรียน ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1 เรื่องสิ่งมชี ีวติ กบั แหล่งที่อยู่อาศัย คาชี้แจง 1. ขอ้ สอบมีท้งั หมด 10 ขอ้ เวลาในการทา 10 นาที (10 คะแนน) 2. ใหน้ กั เรียนพิจารณาขอ้ ที่ถูกที่สุดเพยี งขอ้ เดียวแลว้ ทาเคร่ืองหมาย  ลงในช่องวา่ งตรง กบั ขอ้ ก, ข, ค หรือ ง ในกระดาษคาตอบ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. สิ่งแวดลอ้ มใดที่ส่งผลใหเ้ กิดภาวะโลกร้อนมากที่สุด ก. ข. ค. ง. 2. สิ่งแวดลอ้ มใดที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ข. ก. ข. ง.

6 3. แหล่งที่อยใู่ ดท่ีสามารถให้ก๊าซออกซิเจนมากที่สุด ก. บอ่ น้าจืด ข. ทะเลสาบ ค. สวนสาธารณะ ง. สวนรุกขชาติ 4. กลุ่มส่ิงมีชีวติ ใดที่นกั เรียนสามารถพบไดบ้ ริเวณสระน้าจืด ก. กงุ้ ฝอย ปลาตะเพยี น ปลาช่อน ผกั บุง้ ข. ปลาตีน ปลาตะเพียน ปลาช่อน ผกั บุง้ ค. กงุ้ ฝอย ปลาตะเพยี น ปลาช่อน กลั ปังหา ง. ปลาดุก ปลาตะเพยี น ปลาการ์ตูน ธูปฤาษี 5. กลุ่มส่ิงมีชีวติ ใดท่ีพบที่พบใตน้ ้าและในน้า ก. สาหร่ายหางกระรอก หอบขม ข. บวั แพงพวยน้า ค. กงุ้ แพงพวยน้า ง. ผกั กระเฉด แพงพวยน้า 6. บริเวณทีสิ่งมีชีวติ อาศยั อยู่ เรียกวา่ อะไร ก. ระบบนิเวศ ข. กลุ่มส่ิงมีชีวติ ค. โลกของสิ่งมีชีวติ ง. แหล่งที่อยอู่ าศยั 7. แหล่งท่ีอยอู่ าศยั แบบใดท่ีอาจส่งผลกระทบต่อการดารงชีวติ ของสิ่งมีชีวิตต่อไปน้ี ก. ข. ค. ง.

7 8. สิ่งมีชีวติ ชนิดใดที่สามารถพบไดท้ ่ีผวิ ดิน ก. แมงตบั เต่า ข. ดว้ งกวา่ ง ค. นก ง. ไส้เดือน 9. สัตวท์ ี่นกั เรียนไม่สามารถพบไดต้ ามผวิ ดินคือสตั วใ์ นขอ้ ใด ก. แมลงปอ ข. ดว้ งกวา่ ง ค. แมลงเตา่ ทอง ง. มดดา 10. กลุ่มสิ่งมีชีวติ ต่อไปน้ีดารงชีวติ แตกตา่ งกนั ก. ปลาตะเพียน ปลาตีน ข. ปลาดุก ปลาช่อน ค. ฉลาม วาฬ ง. กุง้ ปลาซิว

8 กระดาษคาตอบ ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1 เร่ืองส่ิงมชี ีวติ กบั แหล่งทอี่ ยู่อาศัย ทดสอบก่อนเรียน ทดสอบหลงั เรียน ข้อท่ี ก ข ค ง ข้อที่ ก ข ค ง 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 9. 9. 10. 10. รวม....................คะแนน รวม....................คะแนน สรุปผลการเรียน ประเมินผล ก่อนเรียน หลงั เรียน พฒั นา คะแนนเตม็ 10 10 ได้

9 1. ข้นั สร้างความสนใจ ( engagement) คาชี้แจง 1. นกั เรียนแบง่ เป็นกลุ่มๆ ละ 4 คน โดยคละเก่ง ปานกลาง และอ่อน นกั เรียนเลือก หวั หนา้ กลุ่ม เลขานุการ กรรมการ และมอบหมายความรับผดิ ชอบและหนา้ ท่ีในการทางาน 2. นกั เรียน ดูตวั อยา่ งของจริง 1)สระน้าจืด 2)ภูเขา 3)ทะเล แลว้ ใชค้ าถามเพื่อใหน้ กั เรียน เกิดการเช่ือมโยงในเน้ือหาที่จะเรียนตอ่ ไปน้ี 1) จากตวั อยา่ ง จงใหค้ วามหมายของส่ิงแวดลอ้ ม 2) จงบอกปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ งกบั สิ่งแวดลอ้ ม 3) ปัจจยั ส่ิงแวดลอ้ มท่ีเก่ียวขอ้ งกบั นกั เรียนในโรงเรียนมีอะไรบา้ ง 1)สระนา้ จืด “บึงบอระเพด็ .” [Online]. เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://www.thai-tour.com/thai- tour/northeast/nakornratchsima/data/place/kaoyai/. สืบคน้ 10 มิถุนายน 2556. ภาพที่ 1 แสดงสระน้าจืด

10 2)ภูเขา “อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่.” [Online]. เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://www.thai-tour.com/thai- tour/northeast/nakornratchsima/data/place/kaoyai/. สืบคน้ 10 มิถุนายน 2556. ภาพที่ 2 แสดงภูเขา 3)ทะเล “ทะเล.” [Online]. เขา้ ถึงไดจ้ าก : http://www.oknation.net/blog/print.php?id. สืบคน้ 10 มิถุนายน 2556. ภาพท่ี 3 แสดงทะเล

11 2. ข้นั สารวจและค้นหา ( exploration ) คาชี้แจง 1. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 1 เร่ืองสิ่งมีชีวติ กบั แหล่งที่อยู่ อาศยั 2. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มศึกษาเน้ือหาสาระในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ และฝึกทากิจกรรมต่างๆ ใหค้ รบทุกกิจกรรมการเรียนรู้ 3. นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มร่วมกนั สรุปองคค์ วามรู้ของชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ในรูปแบบแผนผงั ความคิด ลงในกระดาษโปสเตอร์ แลว้ นาไปติดเป็นผลงานของกลุ่ม ท่ีป้ ายนิเทศ ดา้ นหลงั หอ้ งเรียน

12 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1.1 เร่ืองสิ่งมีชีวติ กบั แหล่งท่อี ยู่อาศัย จุดประสงค์การเรียนรู้ นกั เรียนทาความเขา้ ใจเก่ียวกบั ความหมายของสิ่งแวดลอ้ ม สิ่งแวดลอ้ ม(Environment) สิ่งแวดลอ้ ม หมายถึง ส่ิงตา่ งๆ ท่ีอยรู่ อบๆ ตวั เรา เป็นคานิยามที่เขา้ ใจง่าย เพราะ ช้ีใหเ้ ห็นวา่ บรรดาสรรพส่ิงท้งั หลายท่ีอยรู่ อบๆ ตวั เป็นส่ิงแวดลอ้ มท้งั สิ้น ไมว่ า่ จะเป็ นสิ่งมีชีวติ และ สิ่งไม่มีชีวติ หรือสิ่งท่ีเห็นไดด้ ว้ ยตาและสิ่งที่ไมส่ ามารถเห็นไดด้ ว้ ยตาหรือสิ่งที่เกิดข้ึนโดยธรรมชาติ และส่ิงท่ีมนุษยส์ ร้างข้ึนลว้ นเป็นสิ่งแวดลอ้ มท้งั สิ้น “ส่ิงแวดลอ้ ม.” [Online]. เขา้ ถึงไดจ้ าก : https://www.google.co.th/search?q= ส่ิงแวดลอ้ ม&source. สืบคน้ 10 มิถุนายน 2556 ภาพท่ี 4 แสดงสิ่งแวดลอ้ ม

13 คาชี้แจง หนา้ ขอ้ ที่ถูก และเคร่ืองหมายผดิ 1. ใหน้ กั เรียนกาเคร่ืองหมายถูก หนา้ ขอ้ ท่ีผิดต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง 5 คะแนน ...... 1. อากาศเป็ นส่ิงแวดลอ้ ม .. ...... 2. เมฆ และฝน ไม่ใช่สิ่งแวดลอ้ ม .. ...... 3. กลว้ ยไมแ้ ละผเี ส้ือเป็นส่ิงแวดลอ้ ม .. ...... 4. ควนั พิษจากรถยนตไ์ มจ่ ดั เป็นส่ิงแวดลอ้ ม .. ...... 5. ส่ิงก่อสร้างไมจ่ ดั เป็ นส่ิงแวดลอ้ ม ..

14 คาชี้แจง 2. ใหน้ กั เรียนเลือกขอ้ ท่ีแสดงความสัมพนั ธ์กบั ขอ้ ตอ่ ไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง ซ่ึงในหน่ึงขอ้ อาจมี มากกวา่ 1 คาตอบ 5 คะแนน 1. ส่ิงแวดลอ้ มที่ทาใหเ้ กิดโลกร้อน C 2. สิ่งแวดลอ้ มท่ีสร้างอากาศบริสุทธ์ิ 3. สิ่งแวดลอ้ มท่ีทาใหเ้ กิดมลภาวะทางอากาศ 4. สิ่งแวดลอ้ มที่สัตวต์ อ้ งการอนั ดบั แรก 5. ส่ิงแวดลอ้ มใดที่นกั เรียนไมต่ อ้ งการ AB D EF

15 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เรื่องประเภทของส่ิงแวดล้อม จุดประสงค์การเรียนรู้ นกั เรียนทาความเขา้ ใจเก่ียวกบั ประเภทของส่ิงแวดลอ้ ม ส่ิงแวดลอ้ ม(Environment) สิ่งแวดลอ้ มที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ส่ิงแวดลอ้ มท่ีเกิดจากการกระทาของมนุษย์ สิ่งแวดลอ้ มที่เป็นสิ่งมีชีวิต ส่ิงแวดลอ้ มทางกายภาพ สิ่งแวดลอ้ มที่ไมใ่ ช่สิ่งมีชีวติ ส่ิงแวดลอ้ มทางสังคม

16 คาชี้แจง 10 คะแนน 1. ใหน้ กั เรียนระบุสิ่งมีชีวติ ต่อไปน้ี วา่ สามารถพบไดบ้ ริเวณใด 3 1. พชื ท่ีลอยน้าหรือพบตามผวิ น้า 2. พชื ท่ีจมน้าหรือพบใตน้ ้า 3. พชื ที่บางส่วนอยใู่ ตน้ ้า บางส่วนอยเู่ หนือน้า 4. พชื ที่พบบนดินริมน้า 5. สัตวท์ ่ีพบในน้า 6. สัตวท์ ี่พบบนบก 7. สัตวท์ ี่พบใตด้ ิน 8. สัตวบ์ กที่เป็นผลู้ ่า 9. สัตวใ์ นน้าทะเล 10. สตั วท์ ่ีเป็นอนั ตรายต่อนกั เรียน 12 45 6 78 9

17 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1.3 เรื่องศึกษาส่ิงแวดล้อมนอกโรงเรียน จุดประสงค์การเรียนรู้ 10 คะแนน 1. ศึกษาสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพและสภาพแวดลอ้ มทางชีวภาพได้ 2. ศึกษาความสัมพนั ธ์ระหวา่ งสิ่งมีชีวติ กบั ส่ิงแวดลอ้ ม วสั ดุอปุ กรณ์ ตลบั เมตร เซคิเดสก์ เดนซิโอมิเตอร์ เทอร์โมมิเตอร์ แวน่ ขยาย สไลดแ์ ละกระจกปิ ดสไลด์ กระดาษยนู ิเวอร์ซลั อินดิเคเตอร์ ขวดเก็บตวั อยา่ ง น้ากลนั่ กลอ้ งจุลทรรศน์ วธิ ีการศึกษา 1. นกั เรียนศึกษาสภาพแวดลอ้ มบริเวณต่างๆ ดงั ต่อไปน้ี 1)สนามหญา้ 2)ใตต้ น้ ไม้ 3)สระน้า 2. นกั เรียนสารวจสภาพสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพ ดงั ต่อไปน้ี 2.1 ปริมาณแสงสวา่ ง 2.1.1 พ้นื ดิน โดยวดั ความหนาแน่นของเรือนยอดตน้ ไม้ ใชเ้ ดนซิโอมิเตอร์ เพ่ือ เปรียบเทียบการส่องแสงสวา่ งถึงพ้ืนดินของแตล่ ะบริเวณ 2.1.2 พ้นื น้า วดั ระยะทางที่แสงส่องผา่ นน้า โดยใชเ้ ซคิดิสกห์ ยอ่ นลงในน้าจนถึงระยะ ที่มองเห็นตวั เซคิดิสก์ ใหจ้ ดระยะความลึกจากระยะบนเชือก 2.2 สภาพสี กลิ่นของดิน และกลิ่นของน้า 2.3 วดั อุณหภมู ิที่พ้นื ผวิ ดินหรือน้า และระดบั ต่ากวา่ พ้นื ผิวของบริเวณท่ีศึกษาลึกลงไปที่ระยะ ประมาณ 10 – 15 เซนติเมตร 2.4 วดั ระยะความเป็นกรด – เบส ของบริเวณที่ศึกษาดว้ ยกระดาษยนู ิเวอร์ซลั อินดิเคเตอร์ ถา้ เป็นผวิ ดิน ใหน้ าดินที่ระดบั ความลึก 10 เซนติเมตร ปริมาณ 100 กรัม มาละลายในน้ากลนั่ 100 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร คนใหเ้ ขา้ กนั แลว้ จึงวดั ความเป็นกรด – เบส

18 3. สารวจลกั ษณะสภาพทางชีวภาพ โดยระบุชื่อกลุ่มส่ิงมีชีวติ จานวน และลกั ษณะโครงสร้าง ภายนอกของสิ่งมีชีวติ ผลการศึกษา(คาช้ีแจง ใหน้ กั เรียนออกแบบตารางบนั ทึกผลการศึกษา)

19 คาถาม 1. สภาพแวดลอ้ มท่ีนกั เรียนศึกษาท้งั 3 บริเวณ เหมือน หรือต่างกนั อยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. ชนิดและสิ่งมีชีวติ ท่ีพบท้งั 3 บริเวณ เหมือน หรือต่างกนั อยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. ส่ิงมีชีวติ ท่ีพบมีความสมั พนั ธ์กบั สิ่งไมม่ ีชีวติ หรือไมอ่ ยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- สรุปผลการศึกษา --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------

20 หลกั ฐานอ้างองิ (รูปภาพ)การศึกษาของกล่มุ

21 3. ข้นั อธิบายและลงข้อสรุป ( explanation ) คาชี้แจง 1. นกั เรียนแต่ละกลุ่มช่วยกนั สรุปองคค์ วามรู้ เร่ืองส่ิงแวดลอ้ ม โดยส่งตวั แทนกลุ่มท่ี 1 ออกมาร่วมกนั สรุปแผนผงั ความคิด หนา้ ช้นั เรียน 2. ครูเพิ่มเติมขอ้ สรุปในส่วนของเน้ือหาสาระท่ียงั ไมส่ มบูรณ์

22 4. ข้นั ขยายความรู้ ( elaboration ) คาชี้แจง 1. นกั เรียนศึกษาเพิ่มเติมจาก วีดีโอ เรื่องสิ่งแวดลอ้ ม 2. นกั เรียนสรุปโดยการบนั ทึกสรุปลงในสมุดแบบเรียน อา้ งอิง 1. http://www.youtube.com/watch?v=0zPcR7wgh0c 2. http://www.youtube.com/watch?v=oJAbATJCugs&list=PL96A8EEB4DA818BC6

23 5. ข้นั ประเมนิ ( evaluation ) คาชี้แจง 1. นกั เรียนและครูร่วมกนั อภิปรายสรุปจาก Power point และแผนผงั ความคิด เกี่ยวกบั เร่ือง สิ่งมีชีวติ กบั แหล่งท่ีอยอู่ าศยั โดยครูใชค้ าถามต่อไปน้ี จาก http://www.authorstream.com/Presentation/aSGuest100725-1051634-01/ 1) นกั เรียนจงบอกความหมายของส่ิงแวดลอ้ ม(ส่ิงที่อยรู่ อบตวั เรา) 2) ปัจจยั ที่เกี่ยวขอ้ งกบั สิ่งแวดลอ้ ม มีอะไรบา้ ง( ส่ิงมีชีวติ และสิ่งไม่มีชีวติ ) 3) ใหย้ กตวั อยา่ ง 3.1)ความสมั พนั ธ์ทางกายภาพ และ 3.2)ความสมั พนั ธ์ทางชีวภาพที่ เกี่ยวขอ้ งกบั ส่ิงแวดลอ้ ม - ส่ิงไมม่ ีชีวติ เช่น อากาศ แสง อุณหภมู ิ ความช้ืน น้า ดิน - สิ่งมีชีวติ เช่น พืช และสัตว์ จุลินทรีย์ 4) แหล่งท่ีอย(ู่ habitat)คืออะไร 5) ยกตวั อยา่ งสิ่งมีชีวติ ในแหล่งที่อยู่ ดงั ต่อไปน้ี ที่นกั เรียนรู้จกั - พชื ท่ีลอยน้า(ผกั บุง้ จอก แหน ผกั กะเฉด) - พืชใตน้ ้า(สาหร่ายหางกระรอก สาหร่ายพงุ ชะโด) - สัตวท์ ่ีพบในน้า(ปูนา กงุ้ ฝอย ไรน้า หอยโข่ง) - สตั วท์ ี่พบบนบก(หอยทาก แมงปอ ผเี ส้ือ แมลงเตา่ ทอง)

24 ทดสอบหลงั เรียน ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1 เรื่องส่ิงมีชีวติ กบั แหล่งที่อยู่อาศัย คาชี้แจง 1. ขอ้ สอบมีท้งั หมด 10 ขอ้ เวลาในการทา 10 นาที (10 คะแนน) 2. ใหน้ กั เรียนพิจารณาขอ้ ที่ถูกท่ีสุดเพียงขอ้ เดียวแลว้ ทาเคร่ืองหมาย  ลงในช่องวา่ งตรง กบั ขอ้ ก, ข, ค หรือ ง ในกระดาษคาตอบ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. สิ่งแวดลอ้ มใดที่ส่งผลใหเ้ กิดภาวะโลกร้อนมากที่สุด ก. ข. ค. ง. 2. สิ่งแวดลอ้ มใดที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ข. ค. ง. ง. 3. แหล่งที่อยใู่ ดท่ีสามารถให้ก๊าซออกซิเจนมากท่ีสุด ก. บ่อน้าจืด ข. ทะเลสาบ

25 ค. สวนสาธารณะ ง. สวนรุกขชาติ 4. กลุ่มสิ่งมีชีวติ ใดที่พบท่ีพบใตน้ ้าและในน้า ก. สาหร่ายหางกระรอก หอยขม ข. บวั แพงพวยน้า ค. กงุ้ แพงพวยน้า ง. ผกั กระเฉด แพงพวยน้า 5. บริเวณทีสิ่งมีชีวิตอาศยั อยู่ เรียกวา่ อะไร ก. ระบบนิเวศ ข. กลุ่มสิ่งมีชีวติ ค. โลกของส่ิงมีชีวติ ง. แหล่งที่อยอู่ าศยั 6. แหล่งท่ีอยอู่ าศยั แบบใดท่ีอาจส่งผลกระทบตอ่ การดารงชีวติ ของสิ่งมีชีวติ ต่อไปน้ี ข. ข. ค. ง. 7. สัตวท์ ี่นกั เรียนไม่สามารถพบไดต้ ามผวิ ดินคือสัตวใ์ นขอ้ ใด ก. แมลงปอ ข. ดว้ งกวา่ ง ค. แมลงเตา่ ทอง ง. มดดา

26 8. กลุ่มสิ่งมีชีวติ ตอ่ ไปน้ีมีการดารงชีวติ แตกต่างกนั ก. ปลาตะเพียน ปลาตีน ข. ปลาดุก ปลาช่อน ค. ฉลาม วาฬ ง. กุง้ ปลาซิว 9. กลุ่มสิ่งมีชีวติ ใดท่ีนกั เรียนสามารถพบไดบ้ ริเวณสระน้าจืด ก. กุง้ ฝอย ปลาตะเพยี น ปลาช่อน ผกั บุง้ ข. ปลาตีน ปลาตะเพยี น ปลาช่อน ผกั บุง้ ค. กงุ้ ฝอย ปลาตะเพียน ปลาช่อน กลั ปังหา ง. ปลาดุก ปลาตะเพยี น ปลาการ์ตูน ธูปฤาษี 10. ส่ิงมีชีวติ ชนิดใดท่ีสามารถพบไดท้ ี่ผวิ ดิน ก. แมงตบั เตา่ ข. ดว้ งกวา่ ง ค. นก ง. ไส้เดือน

27 เฉลย ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 1 เร่ืองสิ่งมชี ีวติ กบั แหล่งท่ีอยู่อาศัย

28 เฉลย ทดสอบหลงั เรียน ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1 เร่ืองสิ่งมชี ีวติ กบั แหล่งทอี่ ยู่อาศัย ทดสอบก่อนเรียน ทดสอบหลงั เรียน ข้อท่ี ก ข ค ง ข้อท่ี ก ข ค ง 1. X 1X 2. X 2X 3. X 3 X 4. X 4X 5. X 5 X 6. X6 X 7. X 7 X 8. X 8X 9. X 9X 10. X 10 X รวม....................คะแนน รวม....................คะแนน

29 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 เร่ืองสิ่งมีชีวติ กบั แหล่งที่อยู่อาศัย จุดประสงค์การเรียนรู้ นกั เรียนทาความเขา้ ใจเก่ียวกบั ความหมายของสิ่งแวดลอ้ ม คาชี้แจง 1. ใหน้ กั เรียนกาเครื่องหมายถูก หนา้ ขอ้ ท่ีถูก และเครื่องหมายผดิ หนา้ ขอ้ ท่ีผิดต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง 5 คะแนน ...... 1. อากาศเป็ นส่ิงแวดลอ้ ม .. ...... 2. เมฆ และฝน ไมใ่ ช่สิ่งแวดลอ้ ม .. ...... 3. กลว้ ยไมแ้ ละผเี ส้ือเป็นสิ่งแวดลอ้ ม .. ...... 4. ควนั พิษจากรถยนตไ์ ม่จดั เป็นสิ่งแวดลอ้ ม .. ...... 5. สิ่งก่อสร้างไมจ่ ดั เป็ นสิ่งแวดลอ้ ม ..

30 คาชี้แจง 2. ใหน้ กั เรียนเลือกขอ้ ท่ีแสดงความสัมพนั ธ์กบั ขอ้ ต่อไปน้ีใหถ้ ูกตอ้ ง ซ่ึงในหน่ึงขอ้ อาจมี มากกวา่ 1 คาตอบ 5 คะแนน 1. สิ่งแวดลอ้ มท่ีทาใหเ้ กิดโลกร้อน B CD EF 2. สิ่งแวดลอ้ มที่สร้างอากาศบริสุทธ์ิ A CD F 3. ส่ิงแวดลอ้ มท่ีทาใหเ้ กิดมลภาวะทางอากาศ B CD 4. สิ่งแวดลอ้ มที่สัตวต์ อ้ งการอนั ดบั แรก E C 5. สิ่งแวดลอ้ มใดท่ีนกั เรียนไมต่ อ้ งการ B AB D EF

31 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ท่ี 1.2 เร่ืองประเภทของสิ่งแวดล้อม คาชี้แจง 1.ใหน้ กั เรียนระบุส่ิงมีชีวติ ต่อไปน้ี วา่ สามารถพบไดบ้ ริเวณใด 10 คะแนน 1. พืชท่ีลอยน้าหรือพบตามผวิ น้า 1 2. พชื ท่ีจมน้าหรือพบใตน้ ้า 2 3. พืชท่ีบางส่วนอยใู่ ตน้ ้า บางส่วนอยเู่ หนือน้า 4 4. พืชที่พบบนดินริมน้า 3 5. สตั วท์ ่ีพบในน้า 5 6. สตั วท์ ่ีพบบนบก 6 7. สัตวท์ ่ีพบใตด้ ิน 7 8. สัตวบ์ กท่ีเป็นผลู้ ่า 8 9 9. สตั วใ์ นน้าทะเล 10. สตั วท์ ี่เป็นอนั ตรายต่อนกั เรียน 78 12 3 45 6 78 9

32 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 เรื่องศึกษาสิ่งแวดล้อมนอกโรงเรียน จุดประสงค์การเรียนรู้ 3. ศึกษาสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพและสภาพแวดลอ้ มทางชีวภาพได้ 4. ศึกษาความสมั พนั ธ์ระหวา่ งส่ิงมีชีวติ กบั สิ่งแวดลอ้ ม วสั ดุอปุ กรณ์ ตลบั เมตร เซคิเดสก์ เดนซิโอมิเตอร์ เทอร์โมมิเตอร์ แวน่ ขยาย สไลดแ์ ละกระจกปิ ดสไลด์ กระดาษยนู ิเวอร์ซลั อินดิเคเตอร์ ขวดเก็บตวั อยา่ ง น้ากลน่ั กลอ้ งจุลทรรศน์ วธิ ีการศึกษา 1. นกั เรียนศึกษาสภาพแวดลอ้ มบริเวณตา่ งๆ ดงั ต่อไปน้ี 1)สนามหญา้ 2)ใตต้ น้ ไม้ 3)สระน้า 2. นกั เรียนสารวจสภาพสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพ ดงั ต่อไปน้ี 2.1 ปริมาณแสงสวา่ ง 2.1.1 พ้นื ดิน โดยวดั ความหนาแน่นของเรือนยอดตน้ ไม้ ใชเ้ ดนซิโอมิเตอร์ เพื่อ เปรียบเทียบการส่องแสงสวา่ งถึงพ้นื ดินของแต่ละบริเวณ 2.1.2 พ้นื น้า วดั ระยะทางท่ีแสงส่องผา่ นน้า โดยใชเ้ ซคิดิสกห์ ยอ่ นลงในน้าจนถึงระยะท่ี มองเห็นตวั เซคิดิสก์ ใหจ้ ดระยะความลึกจากระยะบนเชือก 2.2 สภาพสี กลิ่นของดิน และกลิ่นของน้า 2.3 วดั อุณหภูมิที่พ้ืนผวิ ดินหรือน้า และระดบั ต่ากวา่ พ้นื ผวิ ของบริเวณที่ศึกษาลึกลงไปท่ีระยะ ประมาณ 10 – 15 เซนติเมตร 2.4 วดั ระยะความเป็นกรด – เบส ของบริเวณที่ศึกษาดว้ ยกระดาษยนู ิเวอร์ซลั อินดิเคเตอร์ ถา้ เป็นผวิ ดิน ใหน้ าดินท่ีระดบั ความลึก 10 เซนติเมตร ปริมาณ 100 กรัม มาละลายในน้ากลน่ั 100 ลูกบาศกเ์ ซนติเมตร คนใหเ้ ขา้ กนั แลว้ จึงวดั ความเป็นกรด – เบส 3. สารวจลกั ษณะสภาพทางชีวภาพ โดยระบุชื่อกลุ่มสิ่งมีชีวติ จานวน และลกั ษณะโครงสร้าง ภายนอกของสิ่งมีชีวติ

33 ผลการศึกษา(คาช้ีแจง ให้นกั เรียนออกแบบตารางบนั ทึกผลการศึกษา)

34 คาถาม 4. สภาพแวดลอ้ มที่นกั เรียนศึกษาท้งั 3 บริเวณ เหมือน หรือต่างกนั อยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. ชนิดและสิ่งมีชีวติ ท่ีพบท้งั 3 บริเวณ เหมือน หรือตา่ งกนั อยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- 6. ส่ิงมีชีวติ ท่ีพบมีความสัมพนั ธ์กบั ส่ิงไม่มีชีวติ หรือไม่อยา่ งไร --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- สรุปผลการศึกษา --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------

35 หลกั ฐานอ้างองิ (รูปภาพ)การศึกษาของกล่มุ