การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์ แบบหมวก 6 ใบ โดยการเรียนรู้จากการปฏิบัติ สู่สภาพจริง เรื่อง แรงโน้มถ่วงของโลก ในวิชาวิทยาศาสตร์ นักเรียนระดับชั้นป

วิจัยในชัน้ เรยี น การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห แบบหมวก 6 ใบ โดยการเรยี นรูจากการปฏบิ ัติ สสู ภาพจรงิ เร่ือง แรงโนม ถว ง ของโลก ในวชิ าวิทยาศาสตร ประถมศึกษาปท ี่ 3 ภาคเรยี นท่ี 2 ปการศึกษา 2562 ผวู ิจยั นางสาวกาญจณา สุภาพปญญา โรงเรียนบา นวงั ทะลุ อําเภอศรมี หาโพธิ จงั หวัดปราจีนบรุ ี สํานกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษาปราจนี บุรี เขต 1 กระทรวงศึกษาธกิ าร

วิจยั ในชั้นเรยี น เรอ่ื ง การพัฒนาความสามารถในการคดิ วเิ คราะห แบบหมวก 6 ใบ โดยการเรียนรจู ากการปฏิบตั ิ สูสภาพจริง เรอื่ ง แรงโนมถวงของโลก รายวิชาวิทยาศาสตร ชั้นประถมศกึ ษาปที่ 3 โรงเรียนบา นวงั ทะลุ 1. หลักการและเหตุผล จากการสังเกตของครูผูสอน ในช่ัวโมงท่ีนักเรียนเรียนวิชาวทิ ยาศาสตร เร่ือง แรงโนมถวงของโลก โดยท่ีครูใหนักเรียนปฏิบัติการทดลอง นักเรียนบางสวนมีการถกเถียงและขัดแยงกันภายในกลุม เก่ียวกับ ผลการปฏบิ ัติการทดลอง และไมส ามารถอภปิ รายผลการทดลองทีช่ ัดเจนในกลุมได และในบางครั้งการคิด วิเคราะหผลการทดลองก็จะไปคนละแนวความคิด เม่อื ครูไดใหต ัวแทนนักเรียนในกลุมนําเสนอผลการทดลอง เพ่อื นาํ ไปสูการสรุปผลกป็ ฏิบัติไดไมช ดั เจน ดังน้ันครูผูส อนจึงตองการพฒั นาความสามารถในการคิดวเิ คราะห ของนักเรียน จงึ ไดค ิดนวัตกรรมการเรียนรูของนักเรยี นจากการปฏิบัตสิ ูสภาพจริง ดวยการปฏิบัติกิจกรรม การทดลองและการใชแบบฝก เพื่อเปนการพัฒนาใหนักเรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะหท่ีดีข้ึน และเปน แนวทางใหกับนักเรียนในการคิดวเิ คราะหขั้นสูงในระดบั ชั้นตอไป คาดวาการใชนวัตกรรมในคร้ังน้ี คงจะสงผลใหนักเรียนมีพัฒนาการเรียนรูดีขึ้น นักเรียนที่ผานการเรียนรู การพัฒนาความสามารถในการ คิดวิเคราะห โดยการเรียนรูจากการปฏบิ ัติสสู ภาพจริง คาดวานักเรียนจะไดผลสัมฤทธท์ิ างการเรียนระดับ คุณภาพ 3 ขนึ้ ไป ตามเปา หมายท่ีต้ังไว 2. วตั ถปุ ระสงค เพ่อื พัฒนาความสามารถในการคดิ วเิ คราะห โดยการเรียนรูจากการปฏิบตั สิ ูส ภาพจริง 3. ประชากรและกลุมตวั อยาง นกั เรียนช้ันประถมศึกษาปที่ 3 จาํ นวน 24 คน ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2562 โรงเรียนบาน วงั ทะลุ อาํ เภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี 4. นวัตกรรมและเครื่องมอื 4.1 แผนการจัดการเรียนรู เร่ือง แรงโนม ถว งของโลก จํานวน 4 ชว่ั โมง ชวั่ โมงที่ 1 - นักเรยี นทําแบบทดสอบกอนเรียน เรอื่ ง แรงโนม ถว งของโลก (10 คะแนน) - นกั เรยี นปฏบิ ตั ิกิจกรรมการทดลอง การตกลงพนื้ ของวตั ถุ ช่ัวโมงท่ี 2 - ครนู าํ นกั เรยี นอภปิ รายผลของแรงโนม ถวงท่มี ตี อวตั ถุ ชว่ั โมงท่ี 3 - นักเรยี นปฏบิ ัติกิจกรรมการทดลอง นา้ํ หนักของวัตถุ ชว่ั โมงท่ี 4 - นกั เรียนศกึ ษาปจจัยท่ีมีผลตอ นํา้ หนักของวตั ถุ - นกั เรียนทาํ แบบทดสอบหลงั เรยี น เรอื่ ง แรงโนม ถว งของโลก (10 คะแนน) 4.2 ใบกิจกรรม เรื่อง แรงโนมถวงของโลก จาํ นวน 4 ใบกิจกรรม 1) ใบกจิ กรรมที่ 1 วัตถุตกลงสพู น้ื 2) คําถามจดุ ประกาย 1 1) ใบกจิ กรรมท่ี 2 นํ้าหนกั ของวัตถุ 2) คาํ ถามจดุ ประกาย 2

5. วิธีดําเนนิ การ 5.1 ครศู ึกษาและทาํ ความเขาใจ ทฤษฎีแรงโนมถวงของโลก 5.2 ครูศึกษาและคนควาเทคนิคการคิดแบบหมวก 6 ใบ ของ เอ็ดเวิรด เดอ โบโน (Eddward de Bono) 5.3 ครศู ึกษาและทําความเขาใจกลยุทธการสอนคดิ วิเคราะหของ ดร.สุวิทย มูลคํา 5.5 ครสู รา งแบบทดสอบ Pre-test และ Post-test เรือ่ ง แรงโนม ถว งของโลก 5.6 ครูสรางใบกิจกรรมเกี่ยวกับเรือ่ งแรงโนมถว งของโลก 5.7 ครสู รา งแบบฝกสถานการณเ กี่ยวกบั เรื่องแรงโนม ถวงของโลก 5.8 ครทู าํ แผนการจัดการเรียนรู เรือ่ ง แรงโนมถว งของโลก จํานวน 4 ชวั่ โมง 5.9 ครูตรวจแบบทดสอบ Pre-test และ Post-test 5.10 ครูตรวจใบกจิ กรรมและแบบฝก ของนักเรยี น 5.11 ครปู ระเมินจากกิจกรรมการปฏิบัติการทดลองและการปฏิบัติกจิ กรรมกลมุ 6. ผลการวจิ ยั การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะหแบบหมวก 6 ใบ โดยการเรียนรูจากการปฏิบัติสู สภาพจริง เร่ือง แรงโนมถวงของโลก จากการทดสอบกอนเรียนและทดสอบหลังเรียน ของนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปที่ 3 จาํ นวน 24 คน ปการศึกษา 2562 มีคาคะแนนเฉลย่ี กอ นเรียนเทา กบั 3.88 คิดเปน รอยละ 38.75 คาเฉลี่ยหลงั เรียนเทากับ 7.71 คิดเปนรอยละ 79.58 และคา คะแนนเฉล่ยี ความกาวหนา ของผูเ รียนเทา กับ 3.83 โดยมีคารอ ยละความกาวหนา รอยละ 38.33 กิจกรรมที่ 1 เร่ือง วัตถุตกลงสูพ้ืน และกิจกรรมที่ 2 เรื่อง น้ําหนักของวัตถุ พบวา กิจกรรมท่ี 1 คะแนนเต็ม 10 คะแนน มีคาเฉล่ียคิดเปนรอยละ 98.33 และกิจกรรมท่ี 2 คะแนนเต็ม 10 คะแนน มี คาเฉลี่ยคิดเปน รอ ยละ 84.17 และ การตอบคาํ ถามจุดประกาย 1 และคําถามจุดประกาย 2 พบวา มีคาเฉล่ียคิดเปนรอยละ 70.00 และ 72.22 ตามลําดับ 7. สรปุ และอภิปรายผล จากการพัฒนาความสามารถในการคิดวเิ คราะหแบบหมวก 6 ใบ โดยการเรียนรจู ากการปฏิบัติสู สภาพจริง เร่ือง แรงโนมถวงของโลก ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 จํานวน 24 คน พบวา คะแนน เฉลี่ยรอยละความกาวหนาทางการเรียนของนักเรียน มีคะแนนเฉล่ียเพ่ิมข้ึนตามลําดับ แสดงใหเห็นวา ใน การพัฒนาการเรยี นรขู องนักเรยี นสามารถพฒั นานักเรียนไดบ รรลุตามวัตถปุ ระสงค และจากการทํากิจกรรมที่ 1 และ 2 การตอบคําถามจดุ ประกาย 1 และ 2 ผลปรากฏวานกั เรียน ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี 3 0eo;o 24 8o มผี ลการเรยี นอยูใ นระดับคุณภาพ 3 คิดเปนรอ ยละ 98.33, 84.17, 70.00 และ 72.22 ตามลาํ ดับ แสดงใหเ ห็นวา การทําวจิ ัยในชั้นเรียน สามารถพฒั นานกั เรียนไดเปนที่นา พงึ พอใจ สรุปไดวา นกั เรยี นมคี วามรู ความเขาใจในเน้อื หา และมีความสามารถในการคดิ วเิ คราะหท ่ดี ขี ้นึ 8. ขอเสนอแนะ ครูใชร ปู แบบการสอนดว ยการคดิ วิเคราะห แบบหมวก 6 ใบ โดยการเรียนรจู ากการปฏิบตั ิ สู สภาพจริงกบั เน้ือหาทกุ เร่ือง

ภาคผนวก

ตารางท่ี 1 ผลสัมฤทธ์ิทางการเรยี นของนกั เรียนกอนเรยี นและหลงั เรียนการพัฒนาความสามารถในการคิด วิเคราะห แบบหมวก 6 ใบ ของนกั เรยี นชน้ั ประถมศึกษาปท่ี 3 จาํ นวน 24 คน ท่ี ชอ่ื - สกุล ทดสอบ คิดเปน ทดสอบ คดิ เปน คะแนน รอยละ กอ นเรียน รอยละ หลงั เรียน รอ ยละ ความกาว ความกา ว (10) (10) หนา หนา 1 ด.ช.ณัฐนันท สําราญตน 5 50.00 8 80.00 3 30.00 2 ด.ช.อศั วิน ไมหอม 3 30.00 5 50.00 2 20.00 3 ด.ช.ภานุพงศ นาคประเสรฐิ 6 60.00 10 100.00 4 40.00 4 ด.ช.วรวุฒิ ยศดา 5 50.00 10 100.00 5 50.00 5 ด.ช.ณฐั วฒุ ิ รงุ ชืน่ 1 10.00 4 40.00 3 30.00 6 ด.ช.กฤษดา แสนบตุ ร 7 70.00 10 100.00 3 30.00 7 ด.ช.ปยะพงษ แกว คํา 2 20.00 4 40.00 2 20.00 8 ด.ช.ทัศนสินธ์ิ ภูจอมจติ ร 4 40.00 9 90.00 5 50.00 9 ด.ช.สกุ จิ มวงกลอม 4 40.00 6 60.00 2 20.00 10 ด.ช.ธนกร อนิ ทรแกว 3 30.00 10 100.00 7 70.00 11 ด.ช.สุทวิ ัส โพธชิ์ ู 5 50.00 10 100.00 5 50.00 12 ด.ช.ชนกันต จนั ทรศ รี 0 0.00 4 40.00 4 40.00 13 ด.ช.ธนบูลย รอ งบู 2 20.00 5 50.00 3 30.00 14 ด.ช.โอบนธิ ิ สุขแจม 4 40.00 10 100.00 6 60.00 15 ด.ช.อนพุ งษ สิงหพ นั ธ 3 30.00 6 100.00 3 30.00 16 ด.ช.ชานนท ทองที 3 30.00 7 70.00 4 40.00 17 ด.ช.ชนิ ภทั ร ทุมวงศ 2 20.00 5 50.00 3 30.00 18 ด.ช.อรรถพล อุดมทรัพย 6 60.00 9 90.00 3 30.00 19 ด.ญ.ปยะธดิ า เชอ้ื แกว 4 40.00 10 100.00 6 60.00 20 เด็กหญงิ อัญญาภา ยุกรม 6 60.00 10 100.00 4 40.00 21 ด.ญ.กัญญาภัทร สีมา 6 60.00 10 100.00 4 40.00 22 ด.ญ.กาญจนา บุญต้ัง 4 40.00 8 100.00 4 40.00 23 ด.ญ.สาวิตรี สพุ รรณคง 5 50.00 9 90.00 4 40.00 24 ด.ญ.วรรณว ิษา โวหารลึก 3 30.00 6 60.00 3 30.00 คะแนนรวม 93.00 930.00 185.00 1910.00 92.00 920.00 คะแนนเฉลย่ี 3.88 38.75 7.71 79.58 3.83 38.33

ตารางที่ 2 คาคะแนนเฉล่ียใบกิจกรรมที่ 1 และ 2 ของการพัฒนาความสามารถในการคิดวเิ คราะห แบบ หมวก 6 ใบ ของนักเรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี 3 จาํ นวน 24 คน ท่ี ชอื่ - สกลุ กจิ กรรมที่ 1 คดิ เปน กจิ กรรมท่ี 2 คิดเปน (10) รอ ยละ (10) รอยละ 1 ด.ช.ณฐั นนั ท สําราญตน 10 100.00 9 90.00 2 ด.ช.อัศวิน ไมหอม 10 100.00 9 90.00 3 ด.ช.ภานพุ งศ นาคประเสริฐ 10 100.00 9 90.00 4 ด.ช.วรวฒุ ิ ยศดา 10 100.00 9 90.00 5 ด.ช.ณัฐวุฒิ รุง ช่นื 10 100.00 9 90.00 6 ด.ช.กฤษดา แสนบตุ ร 10 100.00 8 80.00 7 ด.ช.ปยะพงษ แกว คํา 8 80.00 7 70.00 8 ด.ช.ทศั นสนิ ธ์ิ ภจู อมจิตร 10 100.00 9 90.00 9 ด.ช.สุกิจ มวงกลอ ม 10 100.00 9 90.00 10 ด.ช.ธนกร อินทรแกว 10 100.00 9 90.00 11 ด.ช.สุทิวสั โพธช์ิ ู 10 100.00 7 70.00 12 ด.ช.ชนกันต จันทรศรี 10 100.00 9 90.00 13 ด.ช.ธนบลู ย รอ งบู 10 100.00 9 90.00 14 ด.ช.โอบนธิ ิ สุขแจม 10 100.00 8 80.00 15 ด.ช.อนพุ งษ สิงหพันธ 10 100.00 7 70.00 16 ด.ช.ชานนท ทองที 10 100.00 9 90.00 17 ด.ช.ชินภัทร ทุมวงศ 10 100.00 7 70.00 18 ด.ช.อรรถพล อดุ มทรัพย 10 100.00 8 80.00 19 ด.ญ.ปย ะธิดา เชอื้ แกว 8 80.00 7 70.00 20 เด็กหญิงอัญญาภา ยกุ รม 10 100.00 9 90.00 21 ด.ญ.กญั ญาภทั ร สีมา 10 100.00 9 90.00 22 ด.ญ.กาญจนา บญุ ตงั้ 10 100.00 9 90.00 23 ด.ญ.สาวิตรี สพุ รรณคง 10 100.00 9 90.00 24 ด.ญ.วรรณว ษิ า โวหารลกึ 10 100.00 8 80.00 คะแนนรวม 236.00 2360.00 202.00 2020.00 คะแนนเฉลีย่ 9.04 98.33 7.68 84.17

ตารางท่ี 3 คาคะแนนเฉล่ียคําถามจุดประกาย 1 และ 2 ของการพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห แบบหมวก 6 ใบ ของนักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ 3 จํานวน 24 คน ท่ี ชื่อ - สกลุ จดุ ประกาย 1 คิดเปน จดุ ประกาย 2 คิดเปน (15) รอ ยละ (15) รอยละ 1 ด.ช.ณฐั นันท สาํ ราญตน 13 86.67 13 86.67 2 ด.ช.อศั วิน ไมหอม 7 46.67 8 53.33 3 ด.ช.ภานุพงศ นาคประเสรฐิ 10 66.67 9 60.00 4 ด.ช.วรวุฒิ ยศดา 9 60.00 7 46.67 5 ด.ช.ณฐั วฒุ ิ รุงชืน่ 11 73.33 10 66.67 6 ด.ช.กฤษดา แสนบตุ ร 13 86.67 14 93.33 7 ด.ช.ปยะพงษ แกว คํา 7 46.67 8 53.33 8 ด.ช.ทัศนสินธ์ิ ภจู อมจิตร 13 86.67 14 93.33 9 ด.ช.สกุ ิจ มว งกลอม 12 80.00 13 86.67 10 ด.ช.ธนกร อินทรแ กว 12 80.00 13 86.67 11 ด.ช.สทุ ิวัส โพธชิ์ ู 13 86.67 11 73.33 12 ด.ช.ชนกันต จันทรศรี 11 73.33 9 60.00 13 ด.ช.ธนบลู ย รอ งบู 12 80.00 11 73.33 14 ด.ช.โอบนธิ ิ สุขแจม 13 86.67 12 80.00 15 ด.ช.อนุพงษ สงิ หพันธ 8 53.33 5 33.33 16 ด.ช.ชานนท ทองที 12 80.00 13 86.67 17 ด.ช.ชนิ ภัทร ทุมวงศ 6 40.00 8 53.33 18 ด.ช.อรรถพล อดุ มทรัพย 10 66.67 13 86.67 19 ด.ญ.ปยะธดิ า เช้ือแกว 13 86.67 13 86.67 20 เด็กหญงิ อญั ญาภา ยุกรม 10 66.67 13 86.67 21 ด.ญ.กัญญาภัทร สมี า 10 66.67 13 86.67 22 ด.ญ.กาญจนา บุญต้ัง 6 40.00 8 53.33 23 ด.ญ.สาวิตรี สพุ รรณคง 13 86.67 13 86.67 24 ด.ญ.วรรณว ิษา โวหารลึก 8 53.33 9 60.00 คะแนนรวม 252.00 1680.00 260.00 1733.33 คะแนนเฉลยี่ 9.48 70.00 9.8 72.22