คู่มือบริหารกองทุน สปสช ปี 2564

บทท่ี 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จ่ายบริการทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั 3. บรกิ ารก�ำกบั การกินยา ครอบคลมุ กจิ กรรมบรกิ ารตดิ ตามการรกั ษาผปู้ ว่ ยวณั โรคอยา่ งตอ่ เนอื่ ง การกำ� กบั การกนิ ยาของ ผู้ป่วย (Directly Observed Treatment: DOT) เพือ่ ใหก้ ินยาครบถว้ นต่อเนอื่ ง เพื่อผลลพั ธ์การรักษาทดี่ ีของ ผู้ปว่ ยวณั โรค ทั้งน้ี หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายเป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่าย เพ่ือ บริการสาธารณสขุ ปงี บประมาณ 2564 การกำ� กบั ตดิ ตาม ประเมินผล ระดับเขตผ่านกลไกคณะท�ำงานวิชาการด้านเอดส์และวัณโรคระดับเขต โดยมีตัวชี้วัดท่ีใช้ก�ำกับ ติดตาม ดงั นี้ 1. อัตราผู้ป่วยวณั โรคด้ือยา (RR-TB/MDR-TB) 2. อตั ราผูต้ อ้ งขังไดร้ บั การตรวจคดั กรองวณั โรคในเรือนจ�ำ 3. อตั ราผลส�ำเรจ็ ของการรกั ษา (Sucess rate) 4. อัตราการขาดการรกั ษา (Default rate) 5. อตั ราเสียชวี ติ (Death rate) 3. การบริการแบบประคบั ประคอง (Palliative care) เป็นการจ่ายเพิ่มเติมส�ำหรับหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ท่ีจัดบริการดูแล ผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคองท่ีบ้าน ตามกลุ่มโรคที่ สปสช.และกรมการแพทย์ร่วมกันก�ำหนด เพอ่ื ให้ผ้ปู ่วยระยะสดุ ทา้ ยของชีวิต ได้รับบรกิ ารแบบประคบั ประคองท่บี า้ นอย่างมีคุณภาพ ตามคูม่ ือการดแู ล ผ้ปู ่วยแบบประคบั ประคองและระยะทา้ ยทก่ี รมการแพทยก์ ำ� หนด โดยทมี สหสาขาวชิ าชพี ร่วมกบั ครอบครวั และภาคีเครือข่ายท่ีเกีย่ วขอ้ ง หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่าย จ่ายแบบเหมาจ่ายต่อราย ให้แก่หน่วยบริการที่ลงทะเบียนและ ให้การดูแลผู้ป่วยตามมาตรฐานของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุขก�ำหนด ตามระยะเวลาที่ผู้ป่วย ระยะสุดทา้ ยไดร้ บั การดูแลทบ่ี า้ นจนถงึ เสยี ชวี ิต ทัง้ นี้ หลกั เกณฑก์ ารจา่ ยค่าใชจ้ ่ายเป็นไปตามคูม่ อื แนวทางปฏบิ ัตใิ นการขอรบั ค่าใชจ้ ่ายเพ่ือบรกิ าร สาธารณสุข ปงี บประมาณ 2564 50

4. การดแู ลผปู้ ว่ ยโรคหายาก สำ� หรบั โรคทมี่ คี วามผดิ ปกตขิ องารโมเลกลุ เลก็ (Disorder of small molecules) เป็นคา่ ใชจ้ ่ายส�ำหรับบรกิ ารการตรวจวนิ จิ ฉยั กลมุ่ เสย่ี งตามเงื่อนไข บริการการตรวจยนื ยนั บรกิ าร รักษาพยาบาล การติดตามผลการรักษา และค่าพาหนะส่งต่อและส่งกลับไประหว่างหน่วยบริการและชุมชน โดยให้มกี ารจัดระบบเปน็ การเฉพาะโดยจ่ายแบบเหมาจ่ายและหรือตามรายการบรกิ าร ให้กบั หนว่ ยบริการท่ี มีศกั ยภาพในการให้บริการ ทัง้ น้ี หลักเกณฑก์ ารจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยเปน็ ไปตามคู่มอื แนวทางปฏบิ ตั ิในการขอรบั ค่าใชจ้ ่ายเพือ่ บริการ สาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 51

บทที่ 2 การบรหิ ารคา่ ใชจ้ ่ายบริการทางการแพทยเ์ หมาจ่ายรายหวั 4 บริการสร้างเสริมสขุ ภาพและปอ้ งกันโรค ก. วตั ถปุ ระสงค/์ ขอบเขตบริการ/เปา้ หมาย เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ย สำ� หรบั การจดั บรกิ ารสาธารณสขุ ดว้ ยการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคทใี่ หโ้ ดยตรง แกบ่ คุ คลสำ� หรบั ประชาชนไทยทกุ คน ภายใตป้ ระเภทและขอบเขตของบรกิ ารสาธารณสขุ ดา้ นการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรค โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ ดังน้ี 1. เพมิ่ การเข้าถงึ บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของแต่ละกลุม่ วยั 2. ป้องกนั หรอื ลดปญั หาสาธารณสุข หรือภาระโรคท่สี ำ� คญั ของประเทศ 3. สนบั สนุนการแก้ไขปัญหาการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและป้องกันโรคระดบั พ้ืนที่ 4. เพม่ิ คณุ ภาพบรกิ ารสร้างเสรมิ สุขภาพและป้องกนั โรค ข. วงเงินงบที่ไดร้ บั ค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ได้รับจ�ำนวน 455.39 บาทต่อผู้มีสิทธิ ส�ำหรับผู้มีสิทธิ 47.6440 ลา้ นคน เมื่อน�ำมาจดั สรรเพ่อื เปน็ คา่ ใช้จ่ายบริการแก่ประชาชนไทยทกุ คนตามเปา้ หมายประชากรท่ี ได้รบั งบประมาณจำ� นวน 66.0330 ลา้ นคน จงึ เทา่ กับ 328.57 บาท ต่อประชากรไทยทกุ คน (บาทตอ่ คน) ค. แนวทางการบรหิ ารจดั การคา่ ใช้จ่ายบรกิ าร กรอบแนวทางการบริหารจัดการคา่ บรกิ าร คา่ บริการ P&P • ได้รับ 455.39 บาทตอ่ หวั UC pop 47.6440 ล้านคน (328.57 บาทตอ่ ปชก. ทุกสิทธิ 66.0330 ลา้ นคน • เปา้ หมาย thai pop 66.0330 ลา้ นคน โดยใช้จำ� นวน ประชากรไทย ณ 1 เมษายน 2563 เปน็ ตัวแทนในการ จดั สรร 1. Central Procurement 2. P&P ในชุมชน 3. P&P Area 4. P&P basic service 5. จ่ายตามเกณฑ์ & NPP (30.83 บาท/คน) (45 บาท/คน) based (239.74 บาท/คน) คณุ ภาพผลงานบรกิ าร (4 บาท/คน) (9 บาท/คน) บริหารจดั การระดบั ประเทศ เป็นค่าใช้จ่ายส�ำหรับ บริหารจัดการระดับ 1) จ�ำนวน 203.57 บาท 1) บริการแบบ Global - การจัดซ้ือ/จัดสร้างภายใน การด�ำเนินงานสร้าง เขตให้เป็นค่าบริการที่ ต่อคน จ่ายแบบเหมา budget ระดับเขต เ ส ริ ม สุ ข ภ า พ แ ล ะ ต้องการ เร่งรัดการเข้า จ่ายให้หน่วยบรกิ าร 2) จ่ายตามเกณฑ์ ประเทศ ปอ้ งกนั โรคในรปู แบบ ถงึ บรกิ ารตามนโยบาย 2) จ�ำนวนที่เหลือ 36.17 คุณภาพ ผลงาน - คา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ความรว่ มมอื กบั องคก์ ร หรือแก้ไขปัญหาพื้นที่ บาทต่อคน จ่ายแบบ บรกิ าร (QOF) ปกครองส่วนท้องถิ่น ระดับเขต/จงั หวัด Free schedule ภาพและป้องกันโรคที่เป็น (อปท.) นโยบายหรือปัญหาส�ำคัญ ระดับประเทศ 52

การบริหารจัดการ แนวทางการบริหารจัดการค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ปี 2564 แบ่งเป็น ประเภท บรกิ ารยอ่ ย 5 รายการ ได้แก่ 1. บริการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคระดบั ประเทศ (P&P National priority program and central procurement) 2. บริการสร้างเสริมสขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคทด่ี ำ� เนนิ การในชมุ ชน 3. บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกนั โรคที่เปน็ ปญั หาพ้นื ทรี่ ะดับเขต/จงั หวดั (P&P Area based) 4. บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกันโรคส�ำหรบั บรกิ ารพืน้ ฐาน (P&P basic services) 5. บริการทจ่ี ่ายตามเกณฑค์ ณุ ภาพผลงานบริการ (QOF) 1. บรกิ ารสร้างเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกนั โรคระดบั ประเทศ จำ� นวน 30.83 บาทต่อคน บริหารจดั การระดับประเทศ โดยมีแนวทางบรหิ ารจดั การดงั น้ี 1.1 คา่ วคั ซนี จ่ายชดเชยเป็นวคั ซนี โดยให้เครือข่ายหน่วยบริการด้านยาและเวชภณั ฑ์ (เครือข่าย หน่วยบริการโรงพยาบาลราชวิถี) ด�ำเนินการจัดหาวัคซีนตามแผนความต้องการจัดหายา เวชภัณฑ์ อวัยวะ เทียมและอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่จ�ำเป็นตามโครงการพิเศษ ปีงบประมาณ 2564 โดยจัดหาผ่านองค์การ เภสัชกรรมหรือแหล่งผลิตอ่ืน เพ่ือสนับสนุนวัคซีนให้แก่หน่วยบริการใน ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เพือ่ ใหบ้ ริการส�ำหรับคนไทยทกุ คน ทัง้ นี้ วคั ซนี ประเภทต่างๆ ไดแ้ ก่ 1.1.1 วัคซีนป้องกันโรคพื้นฐานตามแผนการให้วัคซีนของประเทศ (Expanded Program Immunization: EPI) ตามรายการวคั ซนี ในแผนและวงเงนิ การจดั หาฯ โดยในปี 2564 รวมวคั ซนี MMR สำ� หรบั กลุ่มเปา้ หมายเดก็ ท่ีตอ้ งได้รับวคั ซีน MMR เข็มที่ 2 ท่ีอายุ 1 ปี 6 เดือน 1.1.2 วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล (Seasonal Influenza: Flu) ส�ำหรับกลุ่ม เปา้ หมาย เชน่ ผ้ปู ว่ ยโรคเรอ้ื รงั ทกุ กลมุ่ อายุ (หดื ปอดอดุ กนั้ เรอ้ื รัง ไตวายเรอ้ื รัง หวั ใจ เบาหวาน หลอดเลอื ด สมอง และผปู้ ว่ ยมะเรง็ ทไี่ ดร้ บั การรกั ษาดว้ ยเคมบี ำ� บดั ) ผทู้ อี่ ายุ 65 ปี ขนึ้ ไป หญงิ ตง้ั ครรภท์ มี่ อี ายคุ รรภม์ ากกวา่ 4 เดือนข้ึนไป เด็กอายุ 6 เดือนถึง 2 ปี ผู้พิการทางสมองช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ ผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย ผมู้ ภี มู คิ มุ้ กนั บกพรอ่ ง (รวมผตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวที ม่ี อี าการ) และผทู้ ม่ี นี ำ้� หนกั ตงั้ แต่ 100 กโิ ลกรมั หรอื ดชั นมี วลกาย ตงั้ แต่ 35 กโิ ลกรมั ต่อตารางเมตร 1.1.3 วคั ซนี ปอ้ งกนั มะเรง็ ปากมดลกู (Human Papillomavirus: HPV) สำ� หรบั กลมุ่ เปา้ หมาย คอื นกั เรยี นหญงิ ไทย ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 5 กรณมี เี หตจุ ำ� เปน็ สามารถฉดี ใหเ้ ดก็ นกั เรยี นหญงิ ชนั้ ประถมศกึ ษา ปีท่ี 6 และเด็กหญิงไทย อายุ 11-12 ปี ในพื้นที่รับผิดชอบที่ไม่ได้อยู่ในระบบการศึกษาในโรงเรียน เช่น เดก็ หญิงไทยในสถานเล้ียงเด็กกำ� พรา้ ทไ่ี ม่ไดเ้ รยี นหนังสือ หรอื เดก็ หญงิ ไทยท่ีมีความพกิ ารทางสมอง เป็นตน้ 53

บทที่ 2 การบริหารคา่ ใชจ้ า่ ยบริการทางการแพทยเ์ หมาจ่ายรายหวั 1.1.4 วัคซีนป้องกันโรคอุจจาระร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้า (วัคซีนป้องกันโรคท้องร่วง) ส�ำหรับ กลุม่ เปา้ หมายท่ี สปสช. ก�ำหนด คือเดก็ อายุ 2-6 เดอื น จำ� นวน 2-3 ครัง้ ตามชนดิ ของวัคซนี ทจี่ ัดหาได้ 1.2 คา่ สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพ คมู่ อื เฝา้ ระวงั ประเมนิ และสง่ เสรมิ พฒั นาการเดก็ โดยจา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ าร ทก่ี รมอนามยั หรอื กรมสขุ ภาพจติ มอบหมายใหด้ ำ� เนนิ การจดั พมิ พ/์ จดั หา ตามเปา้ หมายทก่ี ำ� หนด เพอื่ จา่ ยให้ หนว่ ยบรกิ าร ตามจำ� นวนทมี่ กี ารใหบ้ รกิ าร 1.3 คา่ บรกิ ารใหเ้ ดก็ ที่มีผลการตรวจภาวะพรอ่ งไทรอยด์ฮอร์โมน (TSH) ผิดปกติ ได้เขา้ รบั บริการ ต่อเน่ือง โดยจ่ายให้สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี เพ่ือไปด�ำเนินการติดตามเด็กให้เข้ารับบริการ ต่อเน่อื งทห่ี น่วยบริการในพ้ืนท่ี ตามจำ� นวนการใหบ้ รกิ าร 1.4 ค่ายา Misoprostal 200 mcg + Mifepristone 200 mg ชนิด Combination pack ส�ำหรบั บริการป้องกันการยุติการตั้งครรภ์ที่ไม่ปลอดภัย จ่ายชดเชยเป็นยา โดยให้เครือข่ายหน่วยบริการด้านยาและ เวชภัณฑ์ ด�ำเนินการจัดหาผ่านองค์การเภสัชกรรมหรือแหล่งผลิตอ่ืนเพื่อสนับสนุนยาให้แก่หน่วยบริการ ในระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาตทิ ข่ี ้นึ ทะเบียนตามหลกั เกณฑ์ของกรมอนามัย ท้ังนี้ หลักเกณฑ์ แนวทาง เงื่อนไขการจ่าย รายการท่ี 1.1-1.4 เป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติ ในการขอรบั ค่าใชจ้ า่ ยเพือ่ บรกิ ารสาธารณสขุ ปีงบประมาณ 2564 สำ� หรับรายการท่ีกำ� หนดในแผนและวงเงนิ การจัดหาฯ ใหห้ ลักเกณฑ์การจา่ ยเป็นไปตามบทท่ี 8 2. บรกิ ารสร้างเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกันโรคทีด่ �ำเนนิ การในชุมชน จ�ำนวน 45 บาทต่อคน ตามเป้าหมายประชากรท่ีได้รับงบประมาณ โดยใช้จ�ำนวนประชากรไทย ณ 1 เมษายน 2563 เปน็ ตวั แทนในการจดั สรร 2.1 เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยสำ� หรบั การดำ� เนนิ งานสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคในรปู แบบ ความรว่ มมอื กบั องค์กรปกครองสว่ นท้องถน่ิ (อปท.) ตามประกาศของคณะกรรมการหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ โดยจา่ ย ใหก้ องทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพในระดับท้องถิน่ หรือพนื้ ที่ (กองทุนฯ ทอ้ งถิ่น) และกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพ กรุงเทพมหานคร ทมี่ คี วามพรอ้ มในการเข้าร่วมดำ� เนินงาน โดยเน้นการบรู ณาการร่วมกบั กลไกต่างๆ ในพ้ืนที่ เช่น คณะกรรมการพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ระดบั อ�ำเภอ (พชอ.) หรือ คณะกรรมการพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตระดบั เขต กรุงเทพมหานคร (พชข.) เพ่ือให้เกิดการขับเคล่ือนและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในระดับพื้นที่ ตามประเด็นสุขภาพ กลุ่มเน้นหนัก ได้แก่ กลุ่มเด็กปฐมวัย ผู้สูงอายุ พระสงฆ์และประชาชนกลุ่มเส่ียงโรค ไม่ติดต่อ เรื้อรงั 2.2 แนวทางการบริหารจดั การคา่ ใช้จ่าย 2.2.1 พน้ื ที่ สปสช.เขต 1-12 เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยสำ� หรบั การดำ� เนนิ งานสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคในรูปแบบความร่วมมือกับ อปท.ตามประกาศของคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่เกี่ยวข้อง โดยจ่ายให้กองทุนฯ ท้องถ่ิน ท่ีมีความพร้อมในการเข้าร่วมด�ำเนินงาน และการด�ำเนินงานให้ค�ำนึงถึงการ เข้าถงึ บริการของประชาชนสิทธหิ ลกั ประกันสุขภาพตา่ งๆ ทยี่ ัง เขา้ ไม่ถึงบริการ และการบรู ณาการกับ พชอ. 54

ท้ังน้ี หลักเกณฑ์การจ่ายเป็นไปตามประกาศคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ เร่ือง หลกั เกณฑเ์ พอ่ื สนบั สนนุ ใหอ้ งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ดำ� เนนิ งานและบรหิ ารจดั การระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพ ในระดับท้องถิน่ หรอื พ้นื ท่ี พ.ศ. 2561 หรอื ท่มี ปี ระกาศเพิม่ เตมิ 2.2.2 พ้ืนท่ี สปสช.เขต 13 กรุงเทพมหานคร ส�ำหรับการด�ำเนินงานสร้างเสริมสุขภาพและ ป้องกันโรคในรูปแบบความร่วมมือกับกรุงเทพมหานคร โดยหลักเกณฑ์การจ่ายเป็นไปตามประกาศ คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง การก�ำหนดหลักเกณฑ์เพ่ือสนับสนุนให้กรุงเทพมหานคร ดำ� เนนิ งานและบรหิ ารจดั การระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพกรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2561 หรอื ทม่ี ปี ระกาศเพมิ่ เตมิ ดำ� เนนิ งานใหค้ ำ� นงึ ถงึ การเขา้ ถงึ บรกิ ารของประชาชน สทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพตา่ งๆ ทย่ี งั เขา้ ไมถ่ งึ บรกิ าร และ การบูรณาการกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับเขตของกรุงเทพมหานคร (พชข.) ทั้งน้ี หากมีเงิน กองทุนหลักประกันสุขภาพกรุงเทพมหานคร คงเหลือมากกว่าสองเท่าของรายรับของกองทุนหลักประกัน สขุ ภาพกรงุ เทพมหานคร ในปีท่ผี า่ นมา สปสช.อาจงดการจัดสรรเงินจากกองทุนหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ส�ำหรับค่าใช้จ่ายเพ่ือการบริหารหรือพัฒนากองทุนหลักประกันสุขภาพกรุงเทพมหานครตามข้อ 6(4) ตามประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง การก�ำหนดหลักเกณฑ์เพื่อสนับสนุนให้ กรุงเทพมหานคร ดำ� เนินงานและบรหิ ารจดั การระบบหลักประกันสขุ ภาพกรงุ เทพมหานคร พ.ศ. 2561 หรอื ท่มี ีประกาศเพมิ่ เตมิ ใหส้ นับสนุนค่าใช้จา่ ยได้ไม่เกินวงเงนิ ของปงี บประมาณทีผ่ า่ นมา 2.2.3 คา่ บรกิ ารตามขอ้ 2.2.1 และข้อ 2.2.2 หากมีเงนิ เหลือ สปสช.จะจัดสรรเปน็ ค่าใช้จา่ ย บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคสำ� หรบั บรกิ ารพน้ื ฐาน ในภาพรวมระดบั ประเทศ 3. บริการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกันโรคท่เี ปน็ ปัญหาพืน้ ทร่ี ะดบั เขต/จังหวดั จ�ำนวน 4 บาทต่อคน ตามเป้าหมายประชากรทไ่ี ดร้ บั งบประมาณ โดยหลกั เกณฑก์ ารจา่ ย ดงั น้ี 3.1 จัดสรรให้ สปสช.เขต บริหารจัดการเป็น Global budget ตามจ�ำนวนประชากรไทย ณ 1 เมษายน 2563 3.2 เพ่ือเป็นค่าใช้จ่ายบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคท่ีต้องการเร่งรัดการ เข้าถึงบริการ ตามนโยบายหรือแก้ไขปัญหาพนื้ ที่ระดบั เขต/จังหวดั ตามความจ�ำเป็นทางสุขภาพ (Health needs) ภายใต้ ประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุขด้านสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรค ท้งั นี้ การด�ำเนนิ งานจัดบริการ ใหค้ ำ� นงึ ถงึ การเขา้ ถงึ บรกิ ารของประชาชนสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพตา่ งๆ ทยี่ งั เขา้ ไมถ่ งึ บรกิ าร โดยแนวทางและ หลกั เกณฑ์การจา่ ยระดบั เขตฯ ใหผ้ า่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. ดังน้ี 3.2.1 แผนงาน/โครงการ และจ�ำนวนงบประมาณทจ่ี ะดำ� เนนิ การ โดย 1) จา่ ยตามแผนงาน/โครงการ โดย สปสช.เขต เสนอแผนงาน/โครงการ และจำ� นวน งบประมาณทจ่ี ะด�ำเนินการท้ังปี ให้ อปสข.เหน็ ชอบ พร้อมจัดทำ� นิตกิ รรมสญั ญาหรือขออนมุ ัตหิ ลกั การจ่าย ตามแผนงาน/โครงการ ให้แล้วเสร็จ ภายใน ธ.ค. 2563 55

บทที่ 2 การบรหิ ารค่าใชจ้ า่ ยบรกิ ารทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัว 2) กรณยี งั มีเงนิ Global budget ระดับเขต เหลอื จากแผนงาน/โครงการ ท่ีเสนอให้ อปสข. เหน็ ชอบแลว้ ใหจ้ า่ ยเปน็ ค่าใชจ้ า่ ยบรกิ ารสร้างเสริมสุขภาพและปอ้ งกันโรคสำ� หรบั บรกิ ารพนื้ ฐาน โดย พืน้ ที่ สปสช. เขต 1 ถงึ เขต 12 ให้กบั หนว่ ยบรกิ ารประจ�ำตามจ�ำนวนผู้ลงทะเบยี นสิทธิได้ ภายใน ม.ค. 2564 3) กรณีเงนิ เหลอื จากการดำ� เนินงานตามแผนงาน/โครงการตามขอ้ 1) ให้ ดำ� เนินการ ตามที่ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เร่ือง หลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและการบริหาร จัดการกองทุนฯ ปีงบประมาณ 2564 กำ� หนด 3.2.2 จา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารและหรอื หนว่ ยงาน ตามคำ� สงั่ หวั หนา้ คณะรกั ษาความสงบแหง่ ชาติ ท่ี 37/2559 เรอื่ ง ค่าใชจ้ า่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ งและจำ� เปน็ ต่อการสนับสนนุ และส่งเสรมิ การจดั บริการสาธารณสุขและ คา่ ใช้จ่ายอน่ื ตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ลงวันท่ี 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 และประกาศ กระทรวงสาธารณสขุ เรอื่ ง หลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไข การรบั เงนิ การจา่ ยเงนิ การรกั ษาเงนิ และรายการ ของค่าใช้จ่ายท่ีเก่ียวข้องและจ�ำเป็นต่อการสนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขและค่าใช้จ่ายอ่ืน พ.ศ. 2559 ลงวนั ที่ 26 กนั ยายน พ.ศ. 2559 (ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ ทอี่ อกตามคำ� สงั่ คสช.ท่ี 37/2559) ทง้ั น้ี หนว่ ยบรกิ ารหรอื หนว่ ยงานตอ้ งรบั ประกนั การสง่ มอบผลงาน/ผลลพั ธบ์ รกิ ารทร่ี ะบใุ นแผนงาน/โครงการ และหรอื นิติกรรมสัญญา 3.3 ส�ำหรับการด�ำเนินงานให้ค�ำนึงถึงการบูรณาการกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับ อำ� เภอ (พชอ.)/คณะกรรมการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ระดบั เขตของกรงุ เทพมหานคร (พชข.) เพอื่ การเขา้ ถงึ บรกิ าร ของประชาชนสทิ ธิหลกั ประกนั สขุ ภาพตา่ งๆ และหรอื การพัฒนารปู แบบน�ำรอ่ ง การปฏิรปู ระบบบริการสร้าง เสรมิ สุขภาพและปอ้ งกนั โรคในพน้ื ที่และการบรหิ ารการจ่าย 4. บรกิ ารสร้างเสริมสุขภาพและปอ้ งกนั โรคสำ� หรบั บริการพน้ื ฐาน จ�ำนวนเงิน 239.74 บาทต่อคน เป็นค่าใช้จ่ายเพื่อจัดบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ภายใต้ประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุขด้านสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค แก่ประชาชนไทย ทุกคนในหน่วยบริการ และหรือนอกหน่วยบริการ โดยปี 2564 รวมบริการตรวจคัดกรองมะเร็งล�ำไส้ใหญ่ ด้วย Fit test ส�ำหรับหน่วยบริการปฐมภูมิหรือหน่วยบริการในเครือข่ายหน่วยบริการประจ�ำ จะจ่ายชดเชย ผ่านหน่วยบริการประจำ� โดยการบรหิ ารจดั การแบง่ เปน็ 2 รายการ ไดแ้ ก่ 4.1 ค่าบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกันโรคจา่ ยตามรายการบริการ (Fee schedule) 4.2 คา่ บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจา่ ยแบบเหมาจา่ ย โดยมกี รอบแนวทางบรหิ ารจดั การ ดงั นี้ 4.1 ค่าบริการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคจา่ ยตามรายการบริการ (Fee schedule) จำ� นวน 36.17 บาทตอ่ คน เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคทตี่ อ้ งการเรง่ รดั การเขา้ ถงึ บรกิ ารเฉพาะของประชาชนทกุ สทิ ธิ จา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารทใ่ี หบ้ รกิ าร ตามรายการดงั น้ี 56

4.1.1 บริการตรวจคัดกรองมะเรง็ ปากมดลกู รวมถงึ การตรวจดว้ ย HPV DNA Test และการ ตรวจยืนยนั กรณผี ลผิดปกติดว้ ยวิธี Liquid based cytology 4.1.2 บรกิ ารฝากครรภ์ (ANC) 1) บริการฝากครรภ์ (ANC) ครั้งท่ี 1 - ครั้งท่ี 5 2) บริการอลั ตราซาวดใ์ นหญิงต้งั ครรภ์ 3) บริการทันตกรรมป้องกันในหญิงตั้งครรภ์ (การตรวจสุขภาพช่องปาก การขัดและ ทำ� ความสะอาดฟนั ) 4.1.3 บริการป้องกนั และควบคมุ โรคโลหติ จางธาลัสซีเมยี ในหญงิ ตัง้ ครรภ์ 4.1.4 บริการปอ้ งกนั และควบคุมกลุ่มอาการดาวน์ในหญงิ ตั้งครรภ์ทกุ กลมุ่ อายุ 4.1.5 บริการป้องกันและควบคุมภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ และโรคฟีนิลคีโตนูเรีย ในเด็กแรกเกดิ 4.1.6 บรกิ ารคมุ ก�ำเนดิ กึ่งถาวร (ใสห่ ่วงอนามยั /ฝงั ยาคมุ กำ� เนิด) ในหญิงอายุน้อยกว่า 20 ปี 4.1.7 บรกิ ารปอ้ งกันการยตุ กิ ารต้งั ครรภท์ ไี่ มป่ ลอดภยั 4.1.8 บรกิ ารคมุ กำ� เนดิ กงึ่ ถาวร (ใสห่ ว่ งอนามยั /ฝงั ยาคมุ กำ� เนดิ ) หลงั ยตุ กิ ารตงั้ ครรภ์ ในหญงิ อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 20 ปขี นึ้ ไป 4.1.9 บริการทนั ตกรรมปอ้ งกันในเดก็ วัยเรียน 1) เคลอื บฟลูออไรด์ ในเด็กอายุ 4 – 12 ปี 2) เคลือบหลุมรอ่ งฟันถาวร ในเดก็ อายุ 6 – 12 ปี ทั้งน้ี หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายเป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่ายเพ่ือ บรกิ ารสาธารณสุข ปงี บประมาณ 2564 4.2 ค่าบรกิ ารสร้างเสรมิ สุขภาพและป้องกนั โรคจ่ายแบบเหมาจ่าย จ�ำนวน 203.57 บาทต่อคน จ่ายแบบเหมาจ่าย รวมบริการตรวจคัดกรองมะเร็งล�ำไส้ด้วย Fit test เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคพน้ื ฐานสำ� หรบั ประชาชนทกุ สทิ ธิ ภายใตป้ ระเภท และขอบเขตบริการสาธารณสุข โดยมีแนวทางบริหารจดั การ ดังนี้ 4.2.1 รอ้ ยละ 65 จา่ ยแบบเหมาจา่ ยตอ่ คน โดยปรบั อตั ราตามโครงสรา้ งกลมุ่ อายรุ ะดบั จงั หวดั และให้อัตราแต่ละจังหวัดต่างจากคา่ เฉลยี่ ไม่เกนิ ร้อยละ 10 (คา่ เฉลี่ยประเทศ ± 10%) จา่ ยให้หน่วยบริการ ประจำ� ตามจ�ำนวนผู้มีสทิ ธทิ ีล่ งทะเบยี น ส�ำหรบั ประชากรไทยอืน่ (สิทธิประกันสังคม สิทธิสวสั ดกิ ารคา่ รกั ษา พยาบาลของขา้ ราชการ รฐั วสิ าหกจิ องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ฯลฯ) ให้ สปสช.เขต ดำ� เนนิ การปรบั เกลย่ี ให้ หนว่ ยบริการ โดยค�ำนงึ ถึงการเขา้ ถงึ บรกิ ารของประชาชนไทยทุกสทิ ธปิ ระกันสุขภาพ และผ่านความเห็นชอบ จาก อปสข. 57

บทที่ 2 การบรหิ ารค่าใช้จ่ายบรกิ ารทางการแพทยเ์ หมาจ่ายรายหวั 4.2.2 รอ้ ยละ 35 จา่ ยตามจำ� นวนผลงานบรกิ าร โดยจา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารทม่ี ผี ลงานบรกิ ารตาม รายการบรกิ ารทก่ี ำ� หนด เปน็ ขอ้ มลู ผลงานบรกิ ารตง้ั แตเ่ ดอื นเมษายน 2562 ถงึ เดอื นมนี าคม 2563 หรอื ทเ่ี ปน็ ปจั จุบัน โดยมรี ายการบริการ ดังน้ี 1) จ�ำนวนหญิงหลังคลอดที่ได้รบั บริการดแู ลหลังคลอดตงั้ แต่ 2 คร้ังข้นึ ไป (คน) 2) จำ� นวนผรู้ ับบริการคุมกำ� เนิด (ครั้ง) 3) จำ� นวนเดก็ 0-5 ปี ทีไ่ ด้รบั บริการตรวจพัฒนาการท้ังหมด (คน) 4) จำ� นวนเด็ก 6-12 ปีที่ได้รับบรกิ ารชง่ั นำ้� หนักและวดั ส่วนสงู ทั้งหมด (คน) 5) จำ� นวนการไดร้ ับบริการวัคซนี EPI ทุกชนดิ ในเดก็ แรกเกดิ ถงึ เด็ก ป. 6 (เขม็ ) 6) จ�ำนวนผทู้ ี่มีอายตุ ้งั แต่ 30 ปขี ึน้ ไปท่ไี ด้รับบรกิ ารตรวจคดั กรองเบาหวาน/ความดนั โลหิตสงู (คน) 7) จำ� นวนผทู้ ี่มีอายุตั้งแต่ 30 ปีขน้ึ ไปทไี่ ด้รับบริการตรวจคัดกรองโรคซึมเศร้า (คน) 4.2.3 สำ� หรบั จำ� นวนผมู้ สี ทิ ธิ กรณหี นว่ ยบรกิ ารสงั กดั สป.สธ. ใหใ้ ชจ้ ำ� นวนผมู้ สี ทิ ธทิ ลี่ งทะเบยี น จากศูนย์ทะเบียนข้อมูล สปสช. ณ 1 เมษายน 2563 เป็นตัวแทนในการจ่าย ค่าใช้จ่ายท้ังปี และกรณี หนว่ ยบรกิ ารสงั กดั อน่ื ใหเ้ ปน็ ไปตามจำ� นวนผมู้ สี ทิ ธทิ ล่ี งทะเบยี น ในปงี บประมาณ 2564 สำ� หรบั ประชากรไทยอนื่ ให้ สปสช.เขตด�ำเนินการปรับเกล่ียให้หน่วยบริการประจ�ำ โดยค�ำนึงถึงการเข้าถึงบริการของประชาชนไทย ทกุ สทิ ธปิ ระกนั สขุ ภาพและตอ้ งผา่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. 4.2.4 สำ� หรับกรณี สปสช.เขต 13 กรุงเทพมหานคร การจ่ายคา่ บริการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและ ป้องกันโรคส�ำหรับบริการพ้ืนฐาน สามารถก�ำหนดรูปแบบการบริการ วิธีและราคา การเบิกชดเชย อาจจ่าย ตามรายการบริการ (Fee schedule) หรืออาจปรับการจ่ายเป็นไปตามหลักการดูแลสุขภาพโดยเน้นคุณค่า (Value-based Health Care) และอาจบรู ณาการไปกบั การจา่ ยในรายการบริการประเภทตา่ งๆ ได้ โดยตอ้ ง ผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. ทั้งนี้ ให้ค�ำนึงถึงการพัฒนานวัตกรรมการด�ำเนินการท่ีใช้ความก้าวหน้า ของเทคโนโลยดี า้ นดิจทิ ัล เพอื่ เพิ่มการเขา้ ถึงบริการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ทงั้ นี้ การดำ� เนินการจัด บรกิ ารใหค้ ำ� นงึ ถงึ การเขา้ ถงึ บรกิ ารของประชาชนสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพตา่ งๆ ทยี่ งั เขา้ ไมถ่ งึ บรกิ าร และการ บูรณาการกับ พชอ./พชข. 5. บรกิ ารที่จ่ายตามเกณฑ์คณุ ภาพผลงานบรกิ าร จำ� นวน 9 บาทต่อคน การจา่ ยตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ โดยจา่ ยใหห้ น่วยบริการ เปน็ การ บริหารจัดการระดับเขต (รวมท้ังผู้มีสิทธิท่ีลงทะเบียนกับกรมแพทย์ทหารเรือ และ กรมแพทย์ทหารอากาศ) ตามจ�ำนวนประชากรไทย หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายให้เป็นไปตาม หัวข้อท่ี 9 ในบริการทางการแพทย์ เหมาจา่ ยรายหวั เร่ืองการจา่ ยตามเกณฑค์ ุณภาพผลงานบริการ 58

6. หลักเกณฑก์ ารจา่ ยอน่ื ๆ 6.1 การบริหารการจ่ายส�ำหรับผู้มีสิทธิที่ลงทะเบียนกับกรมแพทย์ทหารเรือและกรมแพทย์ทหาร อากาศ ให้ สปสช.หารือร่วมกับหนว่ ยงานท่ีเก่ยี วขอ้ ง เพ่อื กำ� หนดแนวทางการ บริหารจัดการเปน็ การเฉพาะ 6.2 กรณีท่ีจะให้กลุ่มผู้ด้อยโอกาสเข้าถึงบริการสาธารณสุขมากข้ึน เช่น ผู้มีสิทธิท่ีเป็น ผู้ต้องขัง ผู้ไร้บ้าน เป็นต้น ให้ สปสช.ก�ำหนดแนวทางการบริหารจัดการเป็นการเฉพาะเพ่ิมเติมได้ โดยให้มีการหารือ รว่ มกับหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง 6.3 สปสช.สามารถปรบั เกลี่ยเงนิ ทีเ่ หลอื ระหว่างประเภทบริการย่อยข้อ 1 ถึงขอ้ 5 ได้ ตามจำ� นวน ประชากรไทยหรือผลงานบรกิ ารทเี่ กิดขน้ึ จริง ง. การก�ำกบั ตดิ ตาม ประเมินผล 1. การเข้าถงึ บรกิ ารของประชาชนในประเด็น ดงั ต่อไปน้ี 1.1. ผลการให้บริการวัคซนี 1.2. ผลการใหบ้ รกิ ารส่งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรค ตามรายการ Fee Schedule 1.3. ผลงานบรกิ ารสง่ เสรมิ สุขภาพและปอ้ งกันโรคตามปริมาณงาน (Workload) 2. การเบิกจ่ายเงินกองทุนฯ ท้องถ่ิน ของ อปท.จากการบันทึกบัญชี และจัดส่งรายงานทางการเงิน ตามรปู แบบท่สี �ำนักงานกำ� หนด ผา่ นระบบโปรแกรมออนไลนท์ างเว็บไซต์ http://obt.nhso.go.th ครบถ้วน และเป็นปจั จุบนั 3. ผลงานตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ (QOF) 59

บทที่ 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จา่ ยบรกิ ารทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั 5 บริการฟนื้ ฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ เปน็ คา่ ใช้จา่ ยบริการฟนื้ ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ สำ� หรบั ผูม้ สี ิทธิหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ โดย ครอบคลุมบริการฟื้นฟูสมรรถภาพส�ำหรับผู้ป่วยท่ีจ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ คนพกิ าร ผสู้ งู อายทุ จ่ี ำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ บั การฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ ปี 2564 เพมิ่ บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพ ดา้ นการแพทยร์ ะยะกลาง สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมอง (Stroke) กรณสี มองบาดเจบ็ (Traumatic brain injury) หรือ การบาดเจบ็ ทไ่ี ขสนั หลงั (Spinal cord injury) ก. วตั ถปุ ระสงค/์ ขอบเขตบรกิ าร/เป้าหมาย 1. คนพกิ ารไดร้ บั อุปกรณเ์ ครอ่ื งชว่ ยคนพิการตามความจำ� เปน็ อยา่ งทัว่ ถงึ และครอบคลมุ 2. คนพกิ าร ผสู้ งู อายุท่ีจำ� เปน็ ต้องได้รบั การฟ้นื ฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ ผู้ปว่ ยทีจ่ ำ� เป็นตอ้ งไดร้ บั การฟื้นฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ ไดร้ บั บรกิ ารดา้ นการฟื้นฟูสมรรถภาพดา้ นการแพทย์อย่างต่อเน่ืองทง้ั ใน หน่วยบริการและในชุมชน 3. ส่งเสริมให้เกิดความร่วมมือระหว่างหน่วยบริการ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน องค์กรคนพิการ องค์กรภาคีท่ีเก่ียวข้อง และชุมชน ในการพัฒนารูปแบบการดูแล ช่วยเหลือ สนับสนุน และให้บริการฟื้นฟู สมรรถภาพแกก่ ล่มุ เปา้ หมายร่วมกัน ทง้ั ในหนว่ ยบริการและในชุมชนอย่างย่งั ยนื ข. วงเงินทไ่ี ด้รบั คา่ บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ ไดร้ บั จำ� นวน 18.40 บาทตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ สำ� หรบั ผมู้ สี ทิ ธิ 47.6440 ล้านคน 60

ค. แนวทางการบรหิ ารจัดการคา่ ใช้จา่ ยบรกิ าร กรอบแนวทางการบริหารจัดการค่าบริการ ค่าบริการฟื้นฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ 18.40 บาทต่อผมู้ ีสทิ ธิ กองทุนฟ้ืนฟูสมรรถภาพ ระดับจงั หวดั จา่ ยตามผลงานบริการ บรหิ ารจดั การระดับจงั หวัด (ไม่เกนิ 5 บาทตอ่ ผู้มีสิทธ)ิ (สว่ นที่เหลือ ไมน่ ้อยกวา่ 13.40 บาท ตอ่ ผ้มู ีสทิ ธ)ิ 1. ค่าอุปกรณ์เคร่ืองช่วยส�ำหรับคนพิการ (ไม่ซ�้ำกับกองทุนฟื้นฟู 1. จ่ายให้กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพ ระดับ สมรรถภาพระดับจงั หวัด) จังหวัด ท่ีมีความพร้อมตามประกาศ 2. บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทยร์ ะยะกลาง สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยโรค หลักเกณฑ์การด�ำเนินงาน และบริหาร หลอดเลอื ดสมอง (Stoke) กรณีสมองบาดเจ็บ (Ttaumatic brain จัดการกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับ injury) หรอื การบาดเจบ็ ทไี่ ขสนั หลงั (Spinal cord injury) เฉพาะ จงั หวดั พ.ศ.2562 หน่วยบริการท่ีขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการท่ีมีศักยภาพบริการ ฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทยร์ ะยะกลาง บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพ 2. อัตราจ่ายให้เป็นความเห็นชอบร่วมกันทั้ง ทางการเห็น การสร้างความคุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมและการ สองฝา่ ย เคลอ่ื นไหว และบรกิ ารฝกึ ทกั ษะการดำ� รงชวี ติ อสิ ระสำ� หรบั คนพกิ าร จ่ายตามรายการบรกิ าร (Fee schedule) ใหก้ ับหน่วยบริการ 3. ครอบคลุมบริการ ค่าอุปกรณ์เคร่ืองช่วย 3. บริการฟ้นื ฟูสมรรถภาพดา้ นการแพทยอ์ น่ื ๆ จ่ายตามระบบ Point ส�ำหรับคนพิการตามรายการที่ สปสช. system with ceiling ของรายการบรกิ าร (Fee schedule) ใหก้ บั ก�ำหนดให้กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพ ระดับ หน่วยบริการ จงั หวดั ดำ� เนนิ การ คา่ ฝกึ ทกั ษะกาทำ� ความ 4. กรณีพ้ืนที่ท่ีไม่มีกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับจังหวัด ให้เพิ่ม คนุ้ เคยกบั สภาพแวดลอ้ มและการเคลอ่ื นไหว ครอบคลมุ การบริการ คา่ อุปกรณ์เครื่องช่วยสำ� หรบั คนพกิ าร ตาม ค่าบริการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ รายการที่ สปสช. กำ� หนดให้กองทุนฟน้ื ฟสู มรรถภาพระดบั จังหวดั ท่ีใหบ้ รกิ ารในชุมชน และอนื่ ๆ ตามหนา้ ที่ ด�ำเนินการบริการฟ้นื ฟูสมรรถภาพทางการเห็น การสรา้ งความคุ้น ของกองทนุ ฟน้ื ฟสู มรรถภาพ ระดับจังหวดั เคยกับสภาพแวดล้อมและการเคล่ือนไหว และค่าบริการฟื้นฟู สมรรถภาพดา้ นการแพทยท์ ่ใี หบ้ รกิ ารในชมุ ชน 61

บทท่ี 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จา่ ยบริการทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั การบริหารจัดการ การบรหิ ารจดั การค่าใชจ้ า่ ยบริการฟืน้ ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ 1. การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ในรูปแบบความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ไมเ่ กิน 5 บาทตอ่ ผู้มสี ทิ ธิ จา่ ยให้กองทนุ ฟนื้ ฟูสมรรถภาพระดับจังหวดั ท่มี คี วามพรอ้ ม 1.1 จ่ายให้กองทุนฟื้นฟูจังหวัดที่มีความพร้อมในการเข้าร่วมด�ำเนินงาน ตามประกาศหลักเกณฑ์ การด�ำเนนิ งานและบริหารจดั การกองทุนฟ้ืนฟูสมรรถภาพระดับจังหวัด พ.ศ. 2562 1.2 อตั ราการจ่ายให้เปน็ ความเห็นชอบรว่ มกันทัง้ สองฝา่ ย 1.3 ครอบคลุมบริการ ค่าอุปกรณ์ เครื่องช่วยส�ำหรับคนพิการ ตามรายการท่ี สปสช.ก�ำหนดให้ กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับจังหวัดด�ำเนินการ ค่าฝึกทักษะการท�ำความคุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมและ การเคลื่อนไหว ค่าบริการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ที่ให้บริการในชุมชน และอ่ืนๆ ตามหน้าท่ีกองทุน ฟื้นฟสู มรรถภาพระดบั จังหวัด 1.4 หากจ่ายคา่ บริการตามข้อ 1 แลว้ มีเงินเหลอื ให้ สปสช.จัดสรรเป็นค่าบริการ ตามข้อ 2 2. การฟน้ื ฟสู มรรถภาพด้านการแพทยจ์ า่ ยใหห้ นว่ ยบริการ ไม่นอ้ ยกว่า 13.40 บาทต่อผู้มีสิทธจิ า่ ย ใหก้ ับหน่วยบริการตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเง่อื นไขที่ สปสช. กำ� หนด ดังน้ี 2.1 ค่าอุปกรณ์เครื่องช่วยส�ำหรับคนพิการ จ่ายตามรายการบริการที่ สปสช.ก�ำหนด (ไม่ซ้�ำกับ กองทนุ ฟ้นื ฟสู มรรถภาพระดับจังหวดั ) 2.2 คา่ ใชจ้ า่ ยเพอ่ื บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยทจ่ี ำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ บั การฟน้ื ฟู สมรรถภาพด้านการแพทย์ คนพิการ ผู้สูงอายุที่จ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ โดย หน่วยบริการจัดบริการแบบผู้ป่วยนอกของหน่วยบริการ (ส�ำหรับกรณีผู้ป่วยในรวมอยู่ในรายการค่าบริการ ผปู้ ่วยในทั่วไป) ดังน้ี 2.2.1 บริการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ระยะกลาง ส�ำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) กรณสี มองบาดเจ็บ (Traumatic brain injury) หรอื การบาดเจ็บทไ่ี ขสันหลงั (Spinal cord injury) เฉพาะหน่วยบริการท่ีขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการที่มีศักยภาพบริการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ ระยะกลาง บรกิ ารฟ้ืนฟสู มรรถภาพทางการเหน็ การสร้างความคุ้นเคยกับสภาพแวดลอ้ มและการเคลอ่ื นไหว และบริการฝึกทักษะการด�ำรงชีวิตอิสระส�ำหรับคนพิการ จ่ายตามรายการบริการ (Fee schedule) ให้กับ หนว่ ยบริการ 2.2.2 บริการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์อ่ืนๆ จ่ายตามระบบ Point system with ceiling ของรายการบรกิ าร (Fee schedule) ใหก้ ับหนว่ ยบรกิ าร 62

2.3 กรณีพ้ืนท่ีที่ไม่มีกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับจังหวัด ให้เพิ่มครอบคลุมบริการ ค่าอุปกรณ์ เคร่อื งชว่ ยส�ำหรบั คนพิการ ตามรายการที่ สปสช.กำ� หนดให้กองทนุ ฟ้ืนฟสู มรรถภาพระดบั จังหวดั ด�ำเนนิ การ บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพทางการเหน็ การสรา้ งความคนุ้ เคยกบั สภาพแวดลอ้ มและการเคลอ่ื นไหว และคา่ บรกิ าร ฟ้นื ฟูสมรรถภาพด้านการแพทย์ที่ใหบ้ รกิ ารในชุมชน ทั้งนี้ หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายเป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่าย เพื่อ บรกิ ารสาธารณสขุ ปีงบประมาณ 2564 ง. การกำ� กบั ตดิ ตาม ประเมินผล สปสช.เขต ก�ำกบั ติดตามผลการดำ� เนินงาน ตามผลผลิตและผลลัพธ์ ดังนี้ 1. การเข้าถึงบริการฟื้นฟูสมรรถภาพของ คนพิการ ผู้สูงอายุท่ีจ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพ ดา้ นการแพทย์ ผูป้ ่วยท่จี �ำเปน็ ต้องได้รบั การฟ้นื ฟูสมรรถภาพดา้ นการแพทย์ 2. รายงานผลการด�ำเนินงานด้านการเงินของกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับจังหวัด รายงานรายรับ- รายจ่าย การดำ� เนินการกจิ กรรมสนบั สนนุ และสง่ เสริมการเข้าถึงบรกิ ารฟนื้ ฟสู มรรถภาพในเขตพ้ืนท่จี ังหวดั 63

บทท่ี 2 การบริหารค่าใช้จา่ ยบริการทางการแพทยเ์ หมาจ่ายรายหวั 6 บรกิ ารการแพทย์แผนไทย เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยเพมิ่ เตมิ จากงบบรกิ ารทางแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหวั ประเภทบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกทวั่ ไป สำ� หรบั บริการการแพทย์แผนไทย ในผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ครอบคลุมบริการบ�ำบัด รักษา ฟื้นฟู สมรรถภาพร่างกายด้วยบริการการแพทย์แผนไทย โดยปีงบประมาณ 2564 รวมบริการฝังเข็มหรือบริการ ฝงั เขม็ รว่ มกบั กระตนุ้ ไฟฟา้ ในผปู้ ว่ ยกลมุ่ โรคหลอดเลอื ดสมอง (Stroke) รายใหมท่ ตี่ อ้ งฟน้ื ฟสู มรรถภาพทางการ แพทย์ในระยะกลาง ก. วตั ถุประสงค์/ขอบเขตบรกิ าร/เปา้ หมาย 1. เพิ่มการเขา้ ถงึ บรกิ ารการแพทยแ์ ผนไทยท่มี คี ณุ ภาพ ของประชาชนสิทธหิ ลกั ประกนั สุขภาพ แห่งชาติ 2. เพิม่ การเขา้ ถงึ ยาจากสมนุ ไพรในบัญชยี าหลกั แหง่ ชาติ 3. เพมิ่ การเขา้ ถงึ บรกิ ารฝงั เขม็ หรอื บรกิ ารฝงั เขม็ รว่ มกบั กระตนุ้ ไฟฟา้ ในผปู้ ว่ ยกลมุ่ โรคหลอดเลอื ดสมอง (Stroke) รายใหม่ .ข วงเงินงบทไ่ี ดร้ ับ ค่าใช้จ่ายบริการการแพทย์แผนไทย ได้รับจ�ำนวน 17.90 บาทต่อผู้มีสิทธิ ส�ำหรับผู้มีสิทธิ 47.6440 ล้านคน 64

ค. แนวทางการบริหารจัดการค่าใช้จ่ายบริการ กรอบแนวทางการบรหิ ารจัดการค่าบรกิ าร บริการการแพทยแ์ ผนไทย ปงี บประมาณ 2564 17.90 บาทต่อผมู้ ีสทิ ธิ UC บริการการแพทยแ์ ผนไทย บริการฝังเขม็ 16.30 บาทต่อผู้มสี ทิ ธิ UC หรือบรกิ ารฝังเขม็ ร่วมกบั กระตุน้ ไฟฟ้า 1.60 บาท ตอ่ ผู้มสี ทิ ธิ UC จ่ายตามจำ� นวนผลงานบรกิ ารการแพทย์แผนไทย จา่ ยตามรายการบริการ จา่ ยแบบเหมาจ่าย ตามรายการบรกิ ารดงั นี้ ตามมาตรฐาน เพมิ่ เตมิ ตาม 1. บรกิ ารนวด ชุดบริการฝงั เขม็ 2. บริการประคบ มาตรฐานบรกิ าร 3. บริการนวดและประคบ หรือบรกิ ารฝงั เขม็ ร่วม ที่ สปสช.ก�ำหนด 4. บริการอบสมุนไพร กับกระตนุ้ ไฟฟ้า 5. การฟื้นฟูสมรรถภาพมารดาหลังคลอดตาม แนวเวชปฏิบัตดิ า้ นการแพทยแ์ ผนไทย 6. การใชย้ าจากสมนุ ไพรในบัญชยี าหลกั แหง่ ชาติ การบริหารจัดการ บริหารการจา่ ยระดับประเทศ โดยมีหลักเกณฑก์ ารจา่ ย ดังนี้ 1. จำ� นวนไมน่ อ้ ยกวา่ 16.30 บาทตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ จา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ท่ผี า่ นเกณฑก์ ารขึน้ ทะเบยี นการจดั บรกิ ารการแพทย์แผนไทย เพอ่ื บรกิ ารบ�ำบดั รกั ษา และฟื้นฟูสมรรถภาพ ตามรายการบรกิ ารทีก่ �ำหนด ไดแ้ ก่ บรกิ ารนวด บรกิ ารประคบ บรกิ ารนวดและประคบ บริการอบสมนุ ไพร การฟื้นฟูสมรรถภาพมารดาหลังคลอดตามแนวเวชปฏิบัติด้านการแพทย์แผนไทย และการใช้ยาจากสมุนไพร ในบญั ชยี าหลกั แห่งชาติ โดยมีหลักเกณฑก์ ารจา่ ย ดงั น้ี 1.1 จ่ายให้หน่วยบริการร่วมให้บริการด้านแพทย์แผนไทย ตามจ�ำนวนผลงานบริการการแพทย์ แผนไทยตามรายการบรกิ าร (Fee schedule) ใหก้ บั สถาบนั กลั ยาณร์ าชนครนิ ทร์ และโรงพยาบาลการแพทย์ แผนไทยและการแพทยผ์ สมผสาน 65

บทที่ 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จา่ ยบรกิ ารทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหวั 1.2 จ่ายให้หน่วยบริการประจ�ำ ตามผลงานบริการการแพทย์แผนไทยของรายการบริการ (Fee schedule) ดว้ ยระบบ Point system with ceiling ในอตั รา Point ละ ไมเ่ กนิ 1 บาท ภายใต้วงเงนิ ทไี่ ด้รบั จัดสรร (Global Budget) (ส�ำหรับหน่วยบริการปฐมภูมิหรือหน่วยบริการในเครือข่ายหน่วยบริการประจ�ำ จะจ่ายผ่านหนว่ ยบริการประจ�ำ) ทั้งนี้ หลกั เกณฑก์ ารจ่ายคา่ ใช้จ่ายเปน็ ไปตามคู่มอื แนวทางปฏิบตั ใิ นการขอรบั ค่าใชจ้ า่ ยเพือ่ บรกิ ารสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 2. จำ� นวนไมเ่ กนิ 1.60 บาทตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ จา่ ยใหแ้ กห่ นว่ ยบรกิ ารทขี่ น้ึ ทะเบยี นในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพ แหง่ ชาตทิ ม่ี ศี กั ยภาพการใหบ้ รกิ ารฝงั เขม็ หรอื บรกิ ารฝงั เขม็ รว่ มกบั กระตนุ้ ไฟฟา้ สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยสทิ ธหิ ลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ในกลุ่มโรคหลอดเลือดสมองรายใหม่ ที่ต้องฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ในระยะกลาง เมอื่ ผา่ นพ้นภาวะวกิ ฤตแิ ละมีอาการคงท่ี โดยมแี นวทางการดำ� เนนิ งาน ดงั น้ี 2.1 เป็นหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ที่มีบริการฝังเข็ม โดยบุคลากรที่มี คุณสมบัติ ดงั นี้ 2.1.1) แพทยผ์ ูป้ ระกอบโรคศลิ ปะสาขาเวชกรรมทผ่ี า่ นการอบรมหลักสตู รฝังเข็ม 3 เดือน ท่กี ระทรวงสาธารณสขุ รบั รอง หรือ 2.1.2) แพทย์แผนจนี ที่ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประกอบวชิ าชพี สาขาการแพทยแ์ ผนจนี 2.2 แนวทางการจัดบริการ โดยให้บริการฝังเข็มหรือฝังเข็มร่วมกับกระตุ้นไฟฟ้าในผู้ป่วยกลุ่ม โรคหลอดเลือดสมองรายใหม่ที่ตอ้ งฟ้ืนฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ในระยะกลาง เมอ่ื ผ่านพน้ ภาวะวกิ ฤติและ มีอาการคงท่ี ทง้ั แบบผู้ปว่ ยใน (IP) ผู้ปว่ ยนอก (OP) และในชมุ ชน รวมระยะเวลาไม่เกิน 6 เดอื น 2.3 หน่วยบริการต้องจัดระบบบริการฝังเข็ม โดยบูรณาการร่วมกับระบบบริการฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทย์ในระยะกลาง (Intermediate care: IMC) โดยอาจมรี ูปแบบบรกิ าร เชน่ รปู แบบที่ 1 เปน็ บริการฝงั เข็มรว่ มกบั บริการฟน้ื ฟสู มรรถภาพทางการแพทย์ ในโรงพยาบาล ขนาดใหญ่ (รพท., รพศ., รพ.มหาวิทยาลยั , รพ.สังกัดกรมแพทย์ทหารบก และอ่นื ๆ) เมือ่ ผูป้ ่วยผา่ นพน้ ภาวะ วกิ ฤตแิ ละมอี าการคงท่ี รูปแบบท่ี 2 เปน็ บรกิ ารฝังเขม็ ร่วมกับบรกิ ารฟ้ืนฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ ในโรงพยาบาล ชมุ ชน ซึ่งรบั ผู้ป่วยทีส่ ง่ ตอ่ มาจากโรงพยาบาลขนาดใหญ่ 2.4 แนวทางการใหบ้ รกิ ารฝงั เขม็ ในผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมองระยะฟน้ื ฟู ควรใหบ้ รกิ ารอยา่ งนอ้ ย 1 - 2 ครั้ง/สัปดาห์ ต่อเน่ืองไม่น้อยกว่า 10 คร้ัง และประเมินซ้�ำเมื่อครบ 10 ครั้ง เพื่อพิจารณารักษาต่อ อีก 10 คร้ัง รวมเป็น 20 คร้ัง โดยต้องมีการประเมินและบันทึกค่า Barthel index (BI) ร่วมด้วยทุกครั้ง ท่ีให้บริการ ทั้งนี้ อาจฝังเข็มห่างข้ึนตามดุลยพินิจของแพทย์ โดยให้เป็นไปตามแนวทางการดูแลผู้ป่วย ท่ีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลอื กกำ� หนด 66

2.5 หลักเกณฑก์ ารจ่ายค่าบริการฝงั เข็ม แบง่ เป็น ดังนี้ 2.5.1 จา่ ยตามรายการบรกิ ารตามมาตรฐานชดุ บรกิ ารฝงั เขม็ หรอื บรกิ ารฝงั เขม็ รว่ มกบั กระตนุ้ ไฟฟา้ 2.5.2 จ่ายแบบเหมาจา่ ยเพมิ่ เตมิ ตามมาตรฐานบรกิ าร ท่ี สปสช.กำ� หนด ท้ังนี้ หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่ายเป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่ายเพ่ือ บริการสาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 3. ให้ สปสช.สามารถปรบั เกล่ยี ระหวา่ งประเภทบริการยอ่ ยขอ้ 1 ถงึ ขอ้ 2 ไดต้ ามผลงานบริการที่เกิด ขน้ึ จรงิ ง. การก�ำกบั ติดตาม ประเมนิ ผล 1) การเข้าถึงบริการการแพทย์แผนไทยท่ีมีคุณภาพและมาตรฐาน การข้ึนทะเบียนหน่วยบริการ จัดบริการการแพทย์แผนไทยและการจัดส่งข้อมูลบริการที่ครบถ้วน ถูกต้อง ทันเวลา ร่วมกับกลไกภาคส่วน ท่ีเกย่ี วข้อง 2) การเข้าถึงบริการฝังเข็มหรือบริการฝังเข็มร่วมกับกระตุ้นไฟฟ้าในผู้ป่วยกลุ่มโรคหลอดเลือดสมอง ระยะฟน้ื ฟรู ายใหมท่ ม่ี คี ณุ ภาพและไดม้ าตรฐาน รวมถงึ การจดั สง่ ขอ้ มลู บรกิ ารทถ่ี กู ตอ้ ง ครบถว้ น และทนั เวลา รว่ มกับหนว่ ยงานทีเ่ กี่ยวขอ้ ง ตวั ชี้วดั การดำ� เนนิ งาน 1. รอ้ ยละผปู้ ว่ ยนอกทไี่ ด้รับบริการการแพทยแ์ ผนไทย 2. ร้อยละของผู้ป่วยกลุ่มโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟูรายใหม่ที่ได้รับบริการฝังเข็มหรือบริการ ฝังเข็มรว่ มกบั กระตุ้นไฟฟ้า 3. ร้อยละของผู้ป่วยกลุ่มโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟูรายใหม่ท่ีได้รับบริการฝังเข็มหรือบริการ ฝังเขม็ รว่ มกบั กระต้นุ ไฟฟา้ แลว้ มีคะแนนการประเมนิ Barthel index ดีขึ้นอย่างน้อยหนึ่งระดับ 67

บทที่ 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จา่ ยบริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหวั 7 คา่ บริการทางการแพทยท์ ่ีเบกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทุน (ค่าบรกิ ารทางการแพทย์สำ� หรบั ผู้มสี ทิ ธิในระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติเพอื่ สนับสนุนเป็นคา่ เสือ่ มราคา ของหน่วยบริการ) ก. วัตถปุ ระสงค/์ ขอบเขตบริการ/เป้าหมาย เพอ่ื ชดเชยคา่ เสอ่ื มของสงิ่ กอ่ สรา้ งและครภุ ณั ฑท์ ใี่ ชใ้ นการบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอก บรกิ ารผปู้ ว่ ยใน และบรกิ าร สร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค เพื่อให้หน่วยบริการน�ำเงินไป จัดหา และจัดซื้อ จัดจ้าง หรือเช่า และ ซ่อมบ�ำรุงส่ิงก่อสร้างและครุภัณฑ์ท่ีเสื่อมสภาพหรือถดถอยหรือเสียหายจาก การให้บริการสาธารณสุข โดยขอบเขตบริการเป็นไปตามค�ำส่ังหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ท่ี 37/2559 เร่ือง ค่าใช้จ่าย ที่เกี่ยวข้องและจ�ำเป็นต่อการสนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการ สาธารณสุขและค่าใช้จ่ายอ่ืนตามกฎหมาย วา่ ดว้ ยหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตลิ งวนั ท่ี 5 กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช 2559 และประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เรอื่ ง หลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไข การรบั เงนิ การจา่ ยเงนิ การรกั ษาเงนิ และรายการของคา่ ใชจ้ า่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง และจ�ำเป็นต่อการสนับสนุน และส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขและค่าใช้จ่ายอ่ืน พ.ศ. 2559 ลงวันที่ 26 กนั ยายน พ.ศ. 2559 และตามท่คี ณะกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติก�ำหนด ข. วงเงินงบที่ได้รับ คา่ บริการทางการแพทยท์ ีเ่ บิกจ่ายในลกั ษณะงบลงทนุ ได้รับจ�ำนวน 128.69 บาทตอ่ ผมู้ ีสทิ ธิ สำ� หรบั ผ้มู สี ทิ ธิ 47.6440 ล้านคน 68

ค. แนวทางการบริหารจัดการคา่ ใช้จ่ายบรกิ าร กรอบแนวทางการบรหิ ารจัดการค่าบริการ งบเบิกจ่ายในลกั ษณะงบลงทนุ (128.69 บาทตอ่ ผ้มู ีสิทธิ) ค�ำนวณตามสดั ส่วนอัตราตอ่ ผมู้ สี ิทธิของงบ OP-P&P-IP งบเบกิ จ่ายในลกั ษณะ งบเบิกจ่ายในลักษณะ งบเบกิ จ่ายในลกั ษณะ งบลงทุนสO�ำหPรับบรกิ าร งบลงทุนสP�ำ&หPรบั บริการ งบลงทุนส�ำIPหรับบริการ ตามจำ� นวนผู้ลงทะเบยี นสทิ ธิ ตามจ�ำนวนผู้ลงทะเบียนสทิ ธิ (Sumตาaมdจi�ำRนWวนขผอลงบหรนิกว่ ายรบIรPกิ าร) รวมงบเบกิ จา่ ยในลักษณะงบลงทุนที่คำ� นวณตามสัดส่วน OP-P&P-IP (100%) หนว่ ยบรกิ ารสงั กดั สป.สธ. หน่วยบริการสังกัดอืน่ ๆ ยกเว้น สป.สธ. 1. ไมน่ อ้ ยกว่า 70% จ่ายตรงให้หนว่ ยบรกิ าร ใหจ้ า่ ยตรงใหห้ นว่ ยบรกิ ารทง้ั หมด 100% ยกเวน้ 2. ไม่เกิน 20% จ่ายให้หน่วยบริการตามแผนการ ศูนย์บริการสาธารณสุขสังกัดกรุงเทพฯ ให้จ่าย ตามแผนของส�ำนักอนามัย โดยผ่านความเห็น บรหิ ารจดั การระดับจงั หวัด ชอบจาก อปสข. 3. ไม่เกนิ 10% จ่ายให้หนว่ ยบรกิ ารตามแผนการ บรหิ ารจัดการระดับเขต โดยทงั้ 3 ระดับผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. การบรหิ ารจดั การ 1. หนว่ ยบรกิ ารที่มีสทิ ธิรับเงนิ 1.1 เป็นหนว่ ยบริการในระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ทข่ี ึ้นทะเบียนเปน็ หน่วยบริการประจ�ำ หน่วยบริการรับส่งต่อท่ัวไป ท้ังน้ี ส�ำหรับหน่วยบริการรับส่งต่อเฉพาะโรค และหน่วยบริการรับส่งต่อทั่วไป ทีข่ ้นึ ทะเบียนใหม่ระหวา่ งปงี บประมาณ 2564 จะไม่ไดร้ ับจดั สรรเงิน 1.2 กรณีท่ีมีหน่วยบริการประจ�ำลาออก และมีการโอนย้ายประชากรให้หน่วยบริการประจ�ำ ที่ขึ้นทะเบียนใหม่ในปีงบประมาณ 2564 ให้โอนเงินค่าบริการทางการแพทย์ท่ีเบิกจ่ายในลักษณะงบลงทุน ให้กบั หน่วยบรกิ ารประจำ� ทรี่ บั ดแู ลประชากรจรงิ ตามสดั ส่วนทใ่ี ห้บริการ 1.3 หนว่ ยบรกิ ารประจำ� และหนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ ทวั่ ไปทไ่ี มส่ ามารถใหบ้ รกิ ารสาธารณสขุ จนครบ ปงี บประมาณของสัญญาการให้บริการสาธารณสขุ จะถูกเรยี กคืนเงินตามสดั ส่วนทีอ่ ยูไ่ ม่ครบปงี บประมาณ 69

บทที่ 2 การบรหิ ารค่าใชจ้ ่ายบรกิ ารทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหัว 2. การแบง่ สดั ส่วนเงินส�ำหรบั คำ� นวณจดั สรรคา่ บรกิ าร เงินค่าบริการทางการแพทย์ที่เบิกจ่ายในลักษณะงบลงทุน เป็นการจ่ายชดเชยค่าเส่ือมราคาของ หน่วยบริการค่าบริการทางการแพทยท์ ีเ่ บกิ จ่ายในลักษณะงบลงทนุ สำ� หรบั บรกิ ารผู้ปว่ ยนอก บริการผู้ป่วยใน และบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ด้วยสัดส่วนเงินอัตราต่อหัวผู้มีสิทธิของแต่ละประเภทบริการ ในปี 2564 แล้วน�ำอัตราที่ได้ คูณกับเป้าหมายจ�ำนวนผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำนวน 47.6440 ลา้ นคน ผลของการแบ่งสัดสว่ นเงนิ ของแต่ละประเภทบริการ มดี งั น้ี 2.1 สดั สว่ นบรกิ ารผู้ปว่ ยนอก 51.86 บาทตอ่ ประชากรผมู้ สี ทิ ธิ 2.2 สัดส่วนบรกิ ารสร้างเสริมสุขภาพและปอ้ งกันโรค 18.46 บาทต่อประชากรผู้มีสิทธิ 2.3 สัดสว่ นบริการผปู่ ว่ ยใน 58.37 บาทต่อประชากรผมู้ ีสิทธิ 3. การคำ� นวณจา่ ยเงนิ คา่ บรกิ ารทางการแพทยท์ เ่ี บกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทนุ เปน็ รายหนว่ ยบรกิ าร มกี ารบริหารจัดการ ดงั น้ี 3.1 เงนิ คา่ บรกิ ารทางการแพทยท์ เ่ี บกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทนุ สำ� หรบั บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกและบรกิ าร สรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคใหต้ ามจำ� นวนผมู้ สี ทิ ธทิ ลี่ งทะเบยี นใหก้ บั หนว่ ยบรกิ ารประจำ� โดยแยกวงเงนิ เป็น 2 กล่มุ ตามจ�ำนวนผู้มสี ิทธทิ ีล่ งทะเบยี น ณ 1 เมษายน 2563 คอื กลุ่มหนว่ ยบริการสังกัด สป.สธ. และ กลุ่มหน่วยบริการอ่ืนๆ ท่ีเหลือจ่ายค่าใช้จ่ายให้กับกลุ่มหน่วยบริการสังกัด สป.สธ. ใช้ข้อมูลจ�ำนวนผู้มีสิทธิ ทลี่ งทะเบียน ณ 1 เมษายน 2563 เป็นตัวแทน ในการจา่ ยค่าใชจ้ ่ายทง้ั ปี และกล่มุ หน่วยบรกิ ารอ่นื ๆ ทเ่ี หลอื ใชข้ ้อมลู จำ� นวนผูม้ สี ิทธิท่ลี งทะเบยี น ณ 1 พฤศจกิ ายน 2563 เปน็ ตัวแทนในการจ่ายค่าใชจ้ า่ ยทง้ั ปี 3.2 เงนิ คา่ บรกิ ารทางการแพทยท์ เี่ บกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทนุ สำ� หรบั บรกิ ารผปู้ ว่ ยใน ใหต้ ามจำ� นวน ผลงานท่ีคิดเป็นค่าน�้ำหนักสัมพัทธ์ที่ปรับค่าตามระบบ DRGs (adjRW) ให้กับหน่วยบริการท่ีให้บริการ โดย ใหใ้ ชข้ อ้ มลู ผลงานบรกิ ารผปู้ ว่ ยในทสี่ ง่ มาในแตล่ ะเดอื นของปงี บประมาณ 2563 จำ� นวน 6 เดอื น (ตลุ าคม 2562 – มีนาคม 2563) เปน็ ตัวแทนในการจ่ายค่าใช้จ่ายท้งั ปี 3.3 สำ� หรบั หนว่ ยบรกิ ารสงั กดั สำ� นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ (สงั กดั สป.สธ.) หลงั คำ� นวณได้ จำ� นวนเงินคา่ บรกิ ารทางการแพทย์ท่ีเบิกจ่ายในลกั ษณะงบลงทุนระดบั หน่วยบริการแลว้ 3.3.1 ไม่เกินร้อยละ 10 ของเงินค่าบริการทางการแพทย์ท่ีเบิกจ่ายในลักษณะงบลงทุนของ หน่วยบรกิ าร ส�ำหรบั บรหิ ารระดับเขต จัดสรรให้กบั รพ.สต. และ รพช. โดยผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. 3.3.2 ไม่เกินร้อยละ 20 ของเงินค่าบริการทางการแพทย์ที่เบิกจ่ายในลักษณะงบลงทุนของ หนว่ ยบรกิ าร สำ� หรบั บรหิ ารระดบั จงั หวดั จดั สรรใหก้ บั รพ.สต. และ รพช. โดยผา่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. 3.3.3 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 70 ของเงินค่าบริการทางการแพทย์ที่เบิกจ่ายในลักษณะงบลงทุน ของหน่วยบรกิ าร จัดสรรตรงให้หนว่ ยบริการ โดยผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. 3.4 สำ� หรบั หนว่ ยบรกิ ารสงั กดั อน่ื ๆ ทเี่ หลอื คา่ บรกิ ารทางการแพทยท์ เี่ บกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทนุ ของหน่วยบริการ ให้จัดสรรตรงให้หน่วยบริการท้ังหมด โดยผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. ยกเว้น 70

หนว่ ยบริการในสังกัดกรมแพทย์ทหารเรอื และกรมแพทยท์ หารอากาศ จัดสรรเปน็ ภาพรวมให้กับกรมแพทย์ ทหารเรือ และกรมแพทย์ทหารอากาศ โดยส่งให้ สปสช.อนุมตั ิ 3.5 สำ� หรบั สปสช.เขต 13 กรงุ เทพมหานคร กรณีศนู ย์บริการสาธารณสุข สงั กดั กรุงเทพมหานคร ที่เป็นหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จัดสรรตรงให้หน่วยบริการตามแผนการด�ำเนินการ ของส�ำนักอนามยั กรุงเทพมหานคร โดยผา่ นความเห็นชอบจาก อปสข. 3.6 กรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงรายการแผน ให้ อปสข.พิจารณาอนุมัติ หรือ คณะกรรมการหรือ คณะอนุกรรมการท่ี อปสข.มอบอ�ำนาจ หรือผู้อนุมัติแผนในแต่ละระดับ ส�ำหรับกรมแพทย์ทหารเรือ และ กรมแพทยท์ หารอากาศ ใหส้ ง่ มายงั สปสช.เพ่ือพจิ ารณาอนมุ ตั ิ ทั้งนี้ หน่วยบริการภาครัฐสังกัดอื่น (ยกเว้นหน่วยบริการสังกัดกรมแพทย์ทหารเรือ และ กรมแพทย์ทหารอากาศ) และภาคเอกชน ท่ียังไม่ได้ท�ำข้อตกลงให้บริการสาธารณสุข/สัญญาให้บริการ สาธารณสขุ ทเ่ี ปน็ รปู แบบทใ่ี ชใ้ นปจั จบุ นั (รปู แบบปจั จบุ นั ใชใ้ นปงี บประมาณ 2558) ตอ้ งมหี นงั สอื แสดงความ จำ� นงเพือ่ ขอรบั เงินค่าบรกิ ารทางการแพทยท์ ่เี บิกจา่ ยในลักษณะงบลงทุน ง. การกำ� กบั ติดตาม ประเมนิ ผล หนว่ ยบรกิ ารทรี่ บั เงนิ จดั สรรเงนิ คา่ บรกิ ารทางการแพทยท์ เี่ บกิ จา่ ยในลกั ษณะงบลงทนุ แลว้ ใหร้ ายงาน ผลการจดั ซ้ือ/จดั หา ผา่ นทาง Website ของ สปสช.ที่ www.nhso.go.th เลือกเมนู “บริการออนไลน์” > หมวด “NHSO Budget” > เลือก “ระบบรายงานการใช้เงินค่าบริการทางการแพทย์ที่เบิกจ่ายในลักษณะ งบลงทุน (งบคา่ เสือ่ ม)” โดยสามารถลงทะเบยี นรับ User name, Password เพ่อื ใช้ Login เข้าโปรแกรม รายงานไดท้ ี่ สปสช.เขต 71

บทท่ี 2 การบรหิ ารค่าใชจ้ ่ายบริการทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั 8 การบริหารเงนิ ชว่ ยเหลือเบอื้ งตน้ กรณผี รู้ บั บรกิ าร ได้รบั ความเสียหายจากการรักษาพยาบาลและผู้ให้บรกิ าร ไดร้ บั ความเสียหายจากการใหบ้ รกิ ารสาธารณสขุ ก. วัตถุประสงค์/ขอบเขตบริการ/เปา้ หมาย เพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ผู้รับบริการท่ีได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาลของหน่วยบริการ เพอ่ื บรรเทาความเดอื ดรอ้ นเบอื้ งตน้ โดยไมต่ อ้ งรอการพสิ จู นถ์ กู ผดิ เพอ่ื เปน็ การรกั ษาความสมั พนั ธท์ ดี่ รี ะหวา่ ง ผู้รบั บริการและผใู้ ห้บรกิ ารในอนั ทจ่ี ะร่วมกนั คลีค่ ลายปัญหาต่างๆ ทีอ่ าจเกดิ ข้นึ จากการให้บริการสาธารณสุข ข. วงเงนิ งบทไ่ี ดร้ บั เงินช่วยเหลือเบ้ืองต้นกรณีผู้รับบริการและผู้ให้บริการ ได้รับจ�ำนวน 3.84 บาทต่อผู้มีสิทธิ ส�ำหรับ ผมู้ สี ทิ ธิ 47.6440 ล้านคน ค. แนวทางการบรหิ ารจดั การค่าใช้จ่ายบริการ 1. ผู้รับบริการ 1.1 ผู้รับบริการ หมายถึง ประชาชนที่มีสิทธิตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ซึ่งการจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้นส�ำหรับผู้รับบริการ ตามมาตรา 41 ที่ก�ำหนดว่า “ให้คณะกรรมการกันเงิน จำ� นวนไมเ่ กนิ รอ้ ยละหนงึ่ ของเงนิ ทจ่ี ะจา่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารไวเ้ ปน็ เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ ใหแ้ กผ่ รู้ บั บรกิ ารในกรณี ท่ีผู้รับบริการได้รับความเสียหายท่ีเกิดขึ้นจากการรักษาพยาบาลของหน่วยบริการโดยหาผู้กระท�ำผิดมิได้หรือ หาผกู้ ระทำ� ผดิ ไดแ้ ตย่ งั ไมไ่ ดร้ บั คา่ เสยี หายภายในระยะเวลาอนั สมควร ทงั้ น้ี ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไข ทค่ี ณะกรรมการกำ� หนด” 1.2 ตามที่คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติก�ำหนดไว้ในข้อบังคับคณะกรรมการ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไข ในการจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้นกรณี ผรู้ บั บรกิ ารไดร้ บั ความเสยี หายจากการรกั ษาพยาบาล พ.ศ. 2555 และทแ่ี กไ้ ขเพมิ่ เตมิ และตามคมู่ อื “แนวทาง การพิจารณาจ่ายเงินช่วยเหลือเบ้ืองต้น มาตรา 41” ที่คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการ สาธารณสุขได้จัดท�ำขึ้น และ ตามคู่มือ ”ด�ำเนินงานมาตรา 41” ส�ำหรับฝ่ายเลขานุการ ท่ีส�ำนักกฎหมาย จัดท�ำขึน้ โดยสามารถ Download ได้ที่ศูนยข์ อ้ มลู กฎหมาย สปสช. http://law.nhso.go.th 72

2. ผใู้ ห้บริการ เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ ใหแ้ กผ่ ใู้ หบ้ รกิ ารทไี่ ดร้ บั ความเสยี หายจากการใหบ้ รกิ ารผรู้ บั บรกิ ารสทิ ธหิ ลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ โดยหลักเกณฑ์การจ่ายเป็นไปตามค�ำสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่ 37/2559 เร่อื ง คา่ ใชจ้ า่ ยทเี่ ก่ยี วขอ้ งและจ�ำเป็นต่อการสนบั สนุนและสง่ เสรมิ การจดั บรกิ ารสาธารณสขุ และค่าใชจ้ า่ ยอนื่ ตามกฎหมายว่าด้วยหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ลงวนั ที่ 5 กรกฎาคม 2559 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรอื่ ง หลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไข การรบั เงนิ การจา่ ยเงนิ การรกั ษาเงนิ และรายการของคา่ ใชจ้ า่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง และจ�ำเป็นเป็นต่อการสนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขและค่าใช้จ่ายอ่ืน พ.ศ. 2559 ลงวันท่ี 26 กันยายน พ.ศ. 2559 (ประกาศ กระทรวงสาธารณสขุ ฯ ตามค�ำสั่ง คสช.) โดยความเหน็ ชอบของกระทรวง การคลัง และตามท่ีคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาตกิ �ำหนด ง. การก�ำกับ ติดตาม ประเมนิ ผล 1. เปน็ การตดิ ตามเพอ่ื ใหก้ ารพจิ ารณาจา่ ยเงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ ตามมาตรา 41 เปน็ ไปตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี ารและเงอื่ นไข ในการจา่ ยเงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ กรณผี รู้ บั บรกิ ารไดร้ บั ความเสยี หายจากการรกั ษาพยาบาล พ.ศ. 2555 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ส่วนกรณีผู้ให้บริการ เป็นไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขฯ ตามค�ำสั่ง คสช. 2. สปสช.เขต สรปุ ขอ้ มลู ผลการพจิ ารณาวนิ จิ ฉยั คำ� รอ้ งขอรบั เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอื้ งตน้ ของคณะอนกุ รรมการ พจิ ารณาวนิ จิ ฉยั คำ� รอ้ งขอรบั เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอื้ งตน้ (คณะอนกุ รรมการฯ) ระดบั จงั หวดั และคณะอนกุ รรมการฯ ระดับเขต ในเขตพ้ืนที่รับผิดชอบส่งให้ส�ำนักกฎหมายเพื่อรายงานต่อคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและ มาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ (กรณผี รู้ บั บรกิ าร) และรายงานตอ่ คณะกรรมการพจิ ารณาวนิ จิ ฉยั อทุ ธรณผ์ ลการ วนิ จิ ฉยั ค�ำรอ้ งขอรับเงินชว่ ยเหลือเบ้อื งตน้ กรณีผ้ใู ห้บรกิ ารไดร้ บั ความเสียหาย (กรณีผู้ใหบ้ รกิ าร) ทราบ 3. ส�ำนักกฎหมายด�ำเนินการตรวจทานผลการพิจารณาวินิจฉัย หากมีประเด็นท่ีอาจไม่เป็นไปตาม หลักเกณฑท์ ี่กำ� หนด จะประสานแจง้ ฝา่ ยเลขาของคณะอนุกรรมการฯ เพอื่ ให้มกี ารทบทวน 4. จดั ใหม้ กี ารสมั มนาเพอ่ื แลกเปลย่ี นเรยี นรู้ เพอ่ื เปน็ ขอ้ มลู ในการพฒั นากระบวนการพจิ ารณาวนิ จิ ฉยั ให้มีประสิทธภิ าพ และมมี าตรฐานเดียวกัน 73

บทท่ี 2 การบรหิ ารค่าใชจ้ ่ายบรกิ ารทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหัว 9 คกาุณรภบารพิหผารลจงดัานกบารรกกิ าารรจา่ ยตามเกณฑ์ ก. วัตถุประสงค์/ขอบเขตบรกิ าร/เป้าหมาย 1. ประชาชนไดร้ บั บรกิ ารท่ีมคี ณุ ภาพมาตรฐานตามความจำ� เปน็ ต่อสขุ ภาพและการดำ� รงชวี ิต 2. หน่วยบริการมกี ารพฒั นาคุณภาพผลงานบรกิ ารเพิม่ ขึ้นอย่างต่อเน่อื ง 3. สง่ เสริมการพัฒนาคณุ ภาพของระบบขอ้ มลู สขุ ภาพในพน้ื ที่ ข. วงเงินงบทีไ่ ดร้ บั งบส�ำหรับการบริหารจัดการการจ่ายตามคุณภาพผลงานบริการ มาจาก 3 สว่ นได้แก่ 1. บริการผู้ป่วยนอกทั่วไป ประเภทบริการท่ีจ่ายตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ จ�ำนวน 9 บาท ตอ่ ผู้มีสิทธิ สำ� หรบั ผูม้ ีสิทธิ 47.6440 ลา้ นคน 2. บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ประเภทบริการที่จ่ายตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ จำ� นวน 9 บาทตอ่ ประชาชนไทยทุกคน 66.0330 ล้านคน 3. บรกิ ารจา่ ยตามเกณฑค์ ณุ ภาพผลงานบรกิ าร จำ� นวน 2 บาทตอ่ ผมู้ ีสิทธิ สำ� หรับผูม้ สี ิทธิ 47.6440 ล้านคน ค. แนวทางการบริหารจดั การคา่ ใช้จา่ ยบริการ งบจ่ายตามเกณฑค์ ณุ ภาพผลงานบรกิ ารน้ี บริหารเปน็ Global budget ระดับเขต และจัดสรรให้แก่ หน่วยบริการประจ�ำที่มีผลการด�ำเนินงานตามตัวช้ีวัดคุณภาพผลงานบริการที่เกินเป้าหมาย ตามแนวทางท่ี สปสช.ก�ำหนด โดยผา่ นความเห็นชอบจาก อปสข. รายละเอียดตวั ช้ีวัด มดี ังนี้ 1. ตวั ชว้ี ดั คุณภาพผลงานบริการ 1.1 จำ� แนกเปน็ 2 ส่วน คอื 1.1.1 ตวั ชวี้ ดั กลาง ไมเ่ กนิ 10 ตวั เปน็ ตวั ชวี้ ดั ทบี่ รู ณาการระหวา่ ง สปสช. กระทรวงสาธารณสขุ ส�ำนกั งานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดย สปสช.เขต ทุกเขตตอ้ งนำ� ไปใชใ้ นการจ่ายตาม เกณฑค์ ุณภาพผลงานบรกิ าร 1.1.2 ตวั ชวี้ ดั ระดบั เขต ไมเ่ กนิ 5 ตวั ซง่ึ สปสช.เขต สามารถเลอื กจากรายการตวั ชว้ี ดั ทมี่ ี หรอื กำ� หนดเพมิ่ เตมิ ขน้ึ มาใหม่ โดยใชก้ ลไกการมสี ว่ นรว่ มกบั ผเู้ กยี่ วขอ้ งในพนื้ ท่ี โดยผา่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. 74

1.2 แนวทางพจิ ารณาและคัดเลอื กตวั ช้ีวัดคุณภาพผลงานบริการที่นำ� มาใช้ประกอบด้วย 1.2.1 เปน็ ตัวชี้วัดทบ่ี ูรณาการรว่ มระหวา่ ง สปสช. กระทรวงสาธารณสขุ และ สสส. 1.2.2 เป็นปัญหาด้านสาธารณสุข ได้แก่ กลุ่มโรคท่ีมีภาระโรคสูง (High burden) โรคท่ีมี ความเสย่ี งสูง (High risk) และโรคท่มี ีภาระค่าใชจ้ ่ายสงู (High cost) และสามารถคัดเลือกตัวชวี้ ัดทสี่ อดคลอ้ ง ตามสภาพปัญหาและบรบิ ทของพน้ื ท่ี 1.2.3 ไม่ซ�้ำกบั ตวั ชว้ี ดั ผลลัพธ์บริการทใ่ี ช้ในการจา่ ยคุณภาพบริการในบรกิ ารผูต้ ิดเช้ือเอชไอวี และผู้ป่วยเอดส์ บริการผู้ป่วยไตวายเร้ือรัง และบริการควบคุมป้องกันและรักษาผู้ป่วยโรคเบาหวานและ ความดนั โลหิตสูง 1.2.4 ไม่สร้างระบบการบันทึกข้อมูลใหม่ โดยให้ใช้ข้อมูลจากฐานข้อมูลผู้ป่วยนอก ข้อมูล สรา้ งเสรมิ สุขภาพรายบุคคล (OP-PP individual records) ข้อมูลผู้ปว่ ยในรายบุคคล (IP e-Claim) ขอ้ มูล ขน้ึ ทะเบยี นหนว่ ยบริการเปน็ หลกั หรอื ข้อมลู จาก Health data center ของกระทรวงสาธารณสุข 1.2.5 ใหม้ คี ณะทำ� งาน หรอื กลไกทมี่ สี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น เพอ่ื บรหิ ารจดั การในระดบั เขต ในการกำ� หนดตวั ชีว้ ดั ระดบั เขต เป้าหมาย หลกั เกณฑ์ เงื่อนไข การให้คะแนนและการจดั สรรงบ 1.3 ในปงี บประมาณ 2564 ก�ำหนดตัวช้วี ัดคณุ ภาพผลงานบรกิ าร ดงั น้ี 1.3.1 ตวั ช้ีวดั กลาง จ�ำนวน 6 ตวั โดยตวั ชว้ี ดั ท่ี 1 – ตวั ชว้ี ัดท่ี 5 เช่นเดียวกับปีงบประมาณ 2563 และมีการปรับวธิ กี ารวัดในตัวชวี้ ัดท่ี 6 ไดแ้ ก่ ตวั ชีว้ ัดที่ 1: ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ได้รับการคัดกรองเบาหวาน โดยการตรวจวดั ระดับน�้ำตาลในเลือด ตัวชี้วดั ท่ี 2: ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ที่ได้รับการคัดกรองความดัน โลหิตสูง ตัวชี้วดั ที่ 3: ร้อยละของหญิงมคี รรภไ์ ดร้ ับการฝากครรภค์ รั้งแรกภายใน 12 สัปดาห์ ตัวชีว้ ัดท่ี 4: ร้อยละสะสมความครอบคลุมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรี อายุ 30-60 ปี ภายใน 5 ปี ตวั ช้ีวดั ที่ 5: รอ้ ยละการใชย้ าปฏิชวี นะอยา่ งรับผดิ ชอบในผปู้ ว่ ยนอก 5.1 รอ้ ยละการใชย้ าปฏชิ วี นะอยา่ งรบั ผดิ ชอบในผปู้ ว่ ยนอกโรคอจุ จาระรว่ ง เฉียบพลัน (Acute Diarrhea) 5.2 ร้อยละการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างรับผิดชอบในผู้ป่วยนอกโรคติดเช้ือ ระบบทางเดินหายใจ (Respiratory Infection) ตวั ชี้วัดท่ี 6: อตั ราการรบั ไวร้ กั ษาในโรงพยาบาลดว้ ยกลมุ่ โรคทค่ี วรรกั ษาแบบผปู้ ว่ ยนอก (ACSC: Ambulatory Care Sensitive Condition) ในโรคลมชัก (Epilepsy) ปอดอดุ กนั้ เรอ้ื รงั (COPD) หดื (Asthma) เบาหวาน (Diabetes Mellitus) และความดันโลหิตสูง (Hypertension) 75

บทท่ี 2 การบริหารค่าใช้จา่ ยบริการทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั 1.3.2 ตวั ชว้ี ดั ระดบั เขต จำ� นวนไมเ่ กนิ 5 ตวั โดยผา่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. และ สปสช.เขต ประกาศใช้ในปงี บประมาณ 2564 ทง้ั นี้ รายละเอยี ดตวั ชวี้ ดั กลางและตวั ชว้ี ดั ระดบั เขต สามารถศกึ ษาเพม่ิ เตมิ ไดจ้ ากรายละเอยี ด แนวทางการบรหิ ารจดั การงบจ่ายตามเกณฑ์คณุ ภาพผลงานบริการ ปีงบประมาณ 2564 2. หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่าย เป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่ายเพื่อ บริการ สาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 โดย 2.1 ส�ำหรับ สปสช.เขต 13 กรุงเทพมหานคร อาจปรับการจ่ายเป็นไปตามหลักการดูแลสุขภาพ โดยเนน้ คณุ คา่ (Value-based Health Care: VBHC) และอาจบรู ณาการไปกบั การจ่ายค่าใช้จา่ ยในรายการ บริการประเภทตา่ งๆ ได้ โดยต้องผา่ นความเห็นชอบจาก อปสข. 2.2 กรณีเขตอื่นๆ ที่ต้องการน�ำร่องศึกษาการจ่ายตามหลักการดูแลสุขภาพโดยเน้นคุณค่า (Value-based Health Care: VBHC) ให้ด�ำเนินการภายใต้หลักเกณฑ์และเง่ือนไขข้างต้น โดยให้ผ่าน ความเห็นชอบจาก อปสข. 3. หากมเี งนิ เหลอื จาก Global budget ระดบั เขตของแตล่ ะเขต ใหจ้ า่ ยใหห้ นว่ ยบรกิ ารประจำ� ตาม จำ� นวนผู้ลงทะเบยี นสิทธิ โดยผ่านความเหน็ จาก อปสข. ง. การกำ� กบั ติดตาม ประเมินผล 1. ความครบถ้วน ถูกต้องของข้อมูลท่ีน�ำมาใช้ในการประเมินผลงานตามตัวชี้วัดงบจ่ายตามเกณฑ์ คุณภาพผลงานบรกิ าร 2. การด�ำเนินการเป็นไปตามแผน และเบิกจ่ายงบจ่ายตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ ถูกต้อง ตรงตามเวลาที่กำ� หนด 3. การวิเคราะห์ขอ้ มูลคณุ ภาพผลงานบริการ เพือ่ พจิ ารณาก�ำหนดมาตรการสนับสนุน ส่งเสรมิ กำ� กบั และติดตามคณุ ภาพบรกิ ารในระดบั พ้ืนที่ ผา่ นกลไก อคม. และคณะกรรมการควบคมุ คุณภาพและมาตรฐาน บรกิ ารสาธารณสขุ 4. การประเมินผลการด�ำเนินงาน งบจ่ายตามเกณฑ์คุณภาพผลงานบริการ โดยหน่วยงานวิชาการ ภายนอก สปสช. 76

10 การจัดสรรเงนิ เหมาจ่ายรายหัวสำ� หรับหน่วยบรกิ ารภาครฐั สังกัดส�ำนักงานปลดั กระทรวงสาธารณสุข ก. วัตถปุ ระสงค์/ขอบเขตบริการ/เปา้ หมาย คณะกรรมการก�ำหนดแนวทางการใช้จ่ายเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติของหน่วยบริการ สังกัดส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขระดับประเทศ (คณะกรรมการร่วมระหว่าง สป.สธ. และ สปสช.) ได้กำ� หนดหลกั เกณฑแ์ ละแนวทางการจดั สรรเงิน ภายใต้หลักการสำ� คญั ดงั น้ี 1. ประชาชนเขา้ ถงึ บรกิ ารสขุ ภาพท่จี �ำเปน็ และมีคณุ ภาพไดอ้ ยา่ งเท่าเทียม 2. หน่วยบริการได้รับงบประมาณเหมาะสมเพียงพอต่อการจัดบริการทางการแพทย์ให้กับประชาชน ผมู้ สี ทิ ธิ โดย 2.1 ให้ปรับลดคา่ แรงระดับหน่วยบริการ 2.2 ใหม้ กี ารกนั เงนิ เพอื่ บรหิ ารจดั การระดบั ประเทศ/เขต/จงั หวดั และกนั เงนิ สำ� หรบั การปรบั เกลย่ี รายรับของแต่ละหน่วยบริการ ภายใต้เงื่อนไขการจ่ายแบบขั้นบันได (Step ladder) ตามจ�ำนวนผู้มีสิทธิ ส�ำหรับบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไปและค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคส�ำหรับบริการพื้นฐาน และ การเพ่มิ คา่ ถว่ งน�้ำหนักบรกิ ารผูป้ ่วยใน (กำ� หนดคา่ K) ตามกลุ่มระดบั หน่วยบริการ 2.3 ใหเ้ ขตสขุ ภาพสามารถปรบั การจดั สรรเงนิ ทไ่ี ด้ โดยผา่ นความเหน็ ชอบของคณะทำ� งานกำ� หนด แนวทางการใช้จ่ายเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติของหน่วยบริการสังกัดส�ำนักงานปลัดกระทรวง สาธารณสุข ระดับเขต (คณะท�ำงานรว่ มฯ ระดับเขต) 2.4 ใหม้ ีการประกนั รายรบั ข้นั ตำ�่ ของหน่วยบรกิ าร 2.5 ใหม้ กี ารกำ� หนดกลุม่ เป้าหมายในการจดั สรรช่วยเหลอื เป็นการเฉพาะ ข. วงเงนิ งบทไี่ ด้รบั การประมาณการรายรับเงินเหมาจ่ายรายหัว ส�ำหรับค่าบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไป ค่าบริการสร้างเสริม สขุ ภาพและป้องกันโรคสำ� หรับบรกิ ารพ้นื ฐาน (P&P basic services) และคา่ บรกิ ารผูป้ ่วยใน กอ่ นทีจ่ ะมกี าร กนั เงนิ ตามเกณฑ์ของ สป.สธ. และจัดสรรภายใตเ้ งือ่ นไขของ สป.สธ. (Step ladder และการก�ำหนดคา่ K) ค�ำนวณดังน้ี 77

บทที่ 2 การบริหารคา่ ใช้จา่ ยบริการทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหวั 1. เงินค่าบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไปท่ีจ่ายแบบเหมาจ่ายต่อผู้มีสิทธิ ค�ำนวณวงเงินแบบเหมาจ่ายต่อผู้มี สทิ ธใิ หก้ บั หนว่ ยบรกิ ารประจำ� ดว้ ยอตั ราเหมาจา่ ยในระดบั จงั หวดั ทค่ี ำ� นวณมาจาก หลกั เกณฑก์ ลางทง้ั ประเทศ โดยใช้จำ� นวนผู้มสี ิทธทิ ลี่ งทะเบยี น ณ 1 เมษายน 2563 เป็นตัวแทน ในการจ่ายคา่ ใชจ้ า่ ยแบบเหมาจา่ ยท้ังปี ส�ำหรับกรณีหน่วยบริการท่ีขึ้นทะเบียนใหม่ในปีงบประมาณ 2564 หรือกรณีการโอนย้ายประชากร จะปรับ ขอ้ มลู จำ� นวนผู้มสี ิทธติ ามที่ สปสช.เขตแจ้ง โดยให้อยู่ในกรอบของผมู้ สี ิทธทิ ล่ี งทะเบียน ณ 1 เมษายน 2563 2. เงนิ คา่ บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรคส�ำหรบั บริการพ้นื ฐาน (P&P basic services) 2.1 คำ� นวณวงเงนิ แบบเหมาจา่ ยตอ่ ผมู้ สี ทิ ธใิ หก้ บั หนว่ ยบรกิ ารประจำ� ดว้ ยอตั ราเหมาจา่ ยในระดบั จงั หวัดทคี่ ำ� นวณมาจากหลกั เกณฑ์กลางทั้งประเทศ โดยใชจ้ ำ� นวนผมู้ ีสิทธิที่ลงทะเบียน ณ 1 เมษายน 2563 เปน็ ตวั แทนในการจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยแบบเหมาจา่ ยทง้ั ปี สำ� หรบั กรณหี นว่ ยบรกิ ารทขี่ น้ึ ทะเบยี นใหมใ่ นปงี บประมาณ 2564 หรือกรณีการโอนยา้ ยประชากร จะปรบั ขอ้ มูลจ�ำนวนผู้มสี ทิ ธติ ามท่ี สปสช.เขตแจ้ง โดยให้อย่ใู นกรอบ ของผ้มู สี ิทธิทีล่ งทะเบียน ณ 1 เมษายน 2563 2.2 คำ� นวณวงเงนิ ตามผลงานบรกิ ารเปน็ รายหนว่ ยบรกิ ารประจำ� หรอื สถานบรกิ าร ดว้ ยหลกั เกณฑ์ กลางท้ังประเทศ โดยเป็นข้อมูลผลงานบริการต้ังแต่เดอื นเมษายน 2562 ถึงเดือน มนี าคม 2563 3. ประมาณการรายรับเงินค่าบริการผู้ป่วยในท่ัวไป ตามค่าน�้ำหนักสัมพัทธ์ท่ีปรับตามวันนอน (adjRW) โดยประมาณการผลงาน adjRW ทค่ี าดวา่ จะเกดิ ขน้ึ ในปงี บประมาณ 2564 ดว้ ยขอ้ มลู ผลงานบรกิ าร เดือนมกราคม 2562 - ธันวาคม 2562 3.1 กรณีท่ีหน่วยบริการให้บริการรักษาผู้ป่วยภายในเขตเดียวกันประมาณการเงินรายรับท่ีอัตรา 8,350 บาทต่อ adjRW 3.2 กรณที หี่ นว่ ยบรกิ ารใหบ้ รกิ ารรกั ษาเดก็ แรกเกดิ ทน่ี ำ้� หนกั นอ้ ยกวา่ 1,500 กรมั หรอื เดก็ แรกเกดิ ทีป่ ว่ ย ประมาณการเงินรายรับทอ่ี ตั รา 9,000 บาทต่อ adjRW 3.3 กรณที หี่ นว่ ยบรกิ ารใหบ้ รกิ ารรกั ษาผปู้ ว่ ยนอกเขตประมาณการเงนิ รายรบั ทอี่ ตั ราท่ี 9,600 บาท ต่อ adjRW 4. ปรบั ลดคา่ แรงในระบบทร่ี ะดบั หนว่ ยบรกิ าร (CUP) โดยใชต้ วั เลขการเบกิ จา่ ยงบบคุ ลากรจากระบบ ของกรมบญั ชีกลางและระบบ GFMIS เป็นตวั เลขอ้างอิงระดับจงั หวัด และกระจายเปน็ ราย CUP ด้วยขอ้ มูล งบบคุ ลากรท่ปี ฏบิ ตั ิงานจรงิ จากการสำ� รวจของกองเศรษฐกจิ สขุ ภาพและหลกั ประกันสขุ ภาพ สป.สธ. ค. แนวทางการบริหารจดั การค่าใช้จ่ายบรกิ าร 1. การกนั เงินไว้ปรับเกลยี่ ไมเ่ กนิ ร้อยละ 10 ของประมาณการรายรบั ทีห่ นว่ ยบริการสงั กัด สป.สธ.จะ ไดร้ บั ปงี บประมาณ 2564 ส�ำหรบั บรหิ ารจัดการระดับประเทศ/เขต/จังหวัด และส�ำหรับการปรบั เกลี่ยรายรับ ของแต่ละหน่วยบริการ (CUP) ภายใต้เงื่อนไขการจ่ายแบบข้ันบันได (Step ladder) ตามจ�ำนวนผู้มีสิทธิ 78

ส�ำหรับบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไปและค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคส�ำหรับบริการพ้ืนฐาน และ การเพิ่มค่าถ่วงน้ำ� หนักบริการผูป้ ว่ ยใน (ก�ำหนดคา่ K) ตามกลุม่ ระดบั หน่วยบริการ 2. การคำ� นวณจดั สรรแบบขนั้ บนั ได (Step ladder) ตามจำ� นวนผมู้ สี ทิ ธสิ ำ� หรบั บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกทว่ั ไป ทจ่ี า่ ยแบบเหมาจา่ ยตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ และคา่ บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคสำ� หรบั บรกิ ารพน้ื ฐาน ใชจ้ ำ� นวน ประชากรผู้มีสทิ ธิ ณ 1 เมษายน 2563 3. การคำ� นวณการเพิม่ คา่ ถ่วงน้ำ� หนักบริการผปู้ ่วยใน (กำ� หนดค่า K) ตามกลมุ่ ประเภทหน่วยบรกิ าร และจำ� นวนเตยี ง 4. การประกันรายรับค่าบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไป ค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ส�ำหรับบริการพ้ืนฐาน และค่าบริการผู้ป่วยในท่ัวไป ปีงบประมาณ 2564 เป็นไปตามแนวทางและเง่ือนไข ที่คณะอนุกรรมการก�ำหนดหลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและการบริหารจัดการกองทุน ภายใต้คณะกรรมการ หลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตกิ ำ� หนด 5. แนวทางการปรับเกล่ยี เงินกันสำ� หรับบริหารจัดการระดับเขต 5.1 ใหค้ วามสำ� คญั กบั การสนบั สนนุ การปฏบิ ตั ขิ องหนว่ ยบรกิ าร เพอื่ ไมใ่ หก้ ระทบกบั การใชบ้ รกิ าร ของประชาชนโดยเฉพาะหน่วยบริการที่มีความจ�ำเป็นต้องให้บริการประชาชนในพื้นที่กันดารและพื้นท่ี เสี่ยงภยั จงึ จ�ำเปน็ ต้องติดตามสถานะทางการเงนิ อยา่ งใกล้ชิด 5.2 ให้ใช้ข้อมูลรายรับรายจ่ายจากทุกแหล่งมาประกอบการพิจารณารายจ่ายและรายรับท่ี เหมาะสมของหน่วยบริการ ขอ้ มลู ทนุ ส�ำรองสทุ ธิ และหรอื ตน้ ทุนบริการ โดยขอ้ มูลท่ีใช้ประกอบการค�ำนวณ ให้มีการตรวจทานจากหนว่ ยบรกิ ารสงั กดั สป.สธ. ทุกระดบั ในเขต 5.3 กลไกการปรบั เกลยี่ ใหด้ ำ� เนนิ การโดยคณะทำ� งานรว่ มฯ ระดบั เขต และใหเ้ สนอ อปสข. พจิ ารณา 6. การบริหารจัดการเงินกนั แบบบัญชีเสมือน (Virtual account) หากจังหวัดใดมคี วามประสงคท์ ี่จะ กนั เงินไวแ้ บบบัญชีเสมือนระดับจงั หวดั (Virtual account) ส�ำหรับการหกั ช�ำระบญั ชรี ะหว่างกัน (Clearing house) เพอ่ื ลดภาระในการตามจา่ ยของหนว่ ยบรกิ ารและเปน็ การกระจายความเสยี่ ง (Risk Sharing) ใหจ้ งั หวดั หารือร่วมกับ สปสช.เขตเพื่อจัดท�ำข้อเสนอกันเงิน Virtual account โดยผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. โดยเงินกัน Virtual account จะกันเงินจากรายรับเงินค่าบริการผู้ป่วยนอกท่ัวไป ท่ีจ่ายแบบเหมาจ่ายต่อ ผู้มสี ิทธขิ องหน่วยบริการ 6.1 การกนั เงิน Virtual account สามารถกันได้ 3 วัตถุประสงค์ 6.1.1 เพื่อใช้ส�ำหรับหักช�ำระบัญชีระหว่างหน่วยบริการกรณีค่าบริการผู้ป่วยนอกรับส่งต่อ ข้ามจงั หวัด โดย สปสช.จะหักช�ำระบญั ชรี ะหวา่ งหน่วยบริการ จากข้อมูลทีเ่ รียกเก็บผา่ นโปรแกรม e-Claim โดยหกั คา่ ใช้จา่ ยทหี่ นว่ ยบรกิ ารประจำ� ต้องรว่ มจา่ ยไมเ่ กนิ เพดานทก่ี ำ� หนด จากเงนิ กัน Virtual account 6.1.2 เพอ่ื ใชส้ ำ� หรบั หกั ชำ� ระบญั ชรี ะหวา่ งหนว่ ยบรกิ ารกรณคี า่ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกรบั สง่ ตอ่ และ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกกรณอี บุ ตั เิ หตแุ ละเจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ ในจงั หวดั โดยใหส้ ำ� นกั งานสาธารณสขุ จงั หวดั รวบรวมและ 79

บทที่ 2 การบรหิ ารคา่ ใชจ้ ่ายบรกิ ารทางการแพทย์เหมาจา่ ยรายหัว ตรวจสอบขอ้ มลู คา่ ใชจ้ า่ ยคา่ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกรบั สง่ ตอ่ และบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกกรณอี บุ ตั เิ หตแุ ละเจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ ในจงั หวัดและแจ้งการจัดสรรเงนิ ท่ีต้องจา่ ยให้กับหนว่ ยบรกิ ารท่ีรักษามายัง สปสช.เขตในพน้ื ที่ เพอ่ื ตรวจสอบ และแจ้งให้ สปสช.โอนเงนิ ให้กบั หนว่ ยบริการที่รกั ษาตอ่ ไป 6.1.3 เพ่ือใช้ส�ำหรับการจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยบริการร่วมกับหน่วยร่วมให้บริการ ด้านเภสัชกรรม อาจให้ สปสช.ท�ำหน้าท่ีหักช�ำระบัญชีระหว่างกัน (Clearing house) แทนหน่วยบริการ เพ่ือช�ำระค่ายาและเวชภัณฑ์หรือบริการอ่ืนตามที่หน่วยบริการตกลงให้หน่วยบริการร่วมให้บริการด้าน เภสชั กรรม ตามขอ้ เสนอของหนว่ ยบรกิ าร 6.2 การบรหิ ารการจา่ ยเงนิ Virtual account 6.2.1 กรณีเงิน Virtual account คงเหลือน้อย และอาจไมพ่ อตอ่ การหกั ช�ำระบัญชี สปสช. จะประสานแจง้ ให้ สปสช.เขตและสำ� นกั งานสาธารณสขุ จงั หวดั ทราบ เพอื่ ทจ่ี ะหกั ชำ� ระบญั ชไี ปยงั หนว่ ยบรกิ าร ประจ�ำทสี่ ง่ ต่อแทน 6.2.2 กรณีหากเงิน Virtual account รายจังหวัดมีเงินเหลือ หลังจากหักช�ำระค่าใช้จ่าย เสร็จส้ินแล้ว ให้ส�ำนักงานสาธารณสุขจังหวัด พิจารณาจัดสรรเงินส่วนท่ีเหลือให้กับหน่วยบริการประจ�ำ ในจงั หวดั โดยประสานแจง้ มาท่ี สปสช.เขตในพนื้ ท่ี เพอื่ ตรวจสอบและแจง้ ให้ สปสช.โอนเงนิ ใหก้ บั หนว่ ยบรกิ าร ต่อไป ทั้งน้ี หลักเกณฑ์การจ่ายค่าใช้จ่าย เป็นไปตามคู่มือแนวทางปฏิบัติในการขอรับค่าใช้จ่าย เพื่อบรกิ ารสาธารณสขุ ปงี บประมาณ 2564 ง. การกำ� กบั ติดตาม ประเมินผล การก�ำกับติดตามและประเมินผล การจัดสรรเงินและการปรับประสิทธิภาพด้านการเงินการคลังของ หนว่ ยบรกิ ารสงั กดั สป.สธ.ดำ� เนนิ การผา่ นกลไกของคณะทำ� งานรว่ มฯ ระดบั เขต และรายงาน อปสข.ทกุ ไตรมาส 80

11 การจดั สรรเงินเหมาจา่ ยรายหวั ส�ำหรบั หนว่ ยบริการภาครัฐ นอกสงั กัดสำ� นกั งานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และหนว่ ยบรกิ ารเอกชน ก. วตั ถุประสงค์/ขอบเขตบรกิ าร/เปา้ หมาย ตามที่คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีมติเห็นชอบหลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและ การบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส�ำหรับผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปงี บประมาณ 2564 สปสช.จึงจัดสรรเงนิ เหมาจ่ายรายหัว (คา่ บรกิ ารทางการแพทย)์ สำ� หรบั กรณีคา่ บริการ ผู้ป่วยนอกทั่วไป ค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคส�ำหรับบริการพ้ืนฐาน และค่าบริการผู้ป่วยใน ทั่วไป ภายใต้หลกั การดังนี้ 1. ประชาชนเขา้ ถงึ บริการสุขภาพที่จ�ำเป็นและมคี ณุ ภาพได้อยา่ งเท่าเทียมกัน 2. หน่วยบริการได้รับงบประมาณเหมาะสมเพียงพอต่อการจัดบริการทางการแพทย์ให้กับประชาชน ผมู้ สี ทิ ธิ ข. วงเงินงบทไ่ี ด้รบั หน่วยบริการภาครัฐนอกสังกดั ส�ำนักงานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ และหนว่ ยบรกิ ารเอกชน จะไดร้ บั การจัดสรรเงนิ เหมาจา่ ยรายหวั ดงั นี้ 1. คา่ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกทวั่ ไป ประเภทบรกิ ารทจ่ี า่ ยแบบเหมาจา่ ยตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ ตามจำ� นวนการลงทะเบยี น ประชากรผู้มีสิทธิรายเดือน (Point) ของปีงบประมาณ 2564 คูณด้วยอัตราเหมาจ่ายต่อผู้มีสิทธิท่ีค�ำนวณ ในระดับจังหวัดเฉลยี่ ต่อเดือน 2. ค่าบรกิ ารสรา้ งเสริมสขุ ภาพและปอ้ งกันโรคส�ำหรับบริการพน้ื ฐาน (P&P basic services) จัดสรร ตามจ�ำนวนการลงทะเบียนประชากรผู้มีสิทธิรายเดือน (Point) ของปีงบประมาณ 2564 และผลงานการให้ บริการโดยใช้ข้อมูลผลงานบริการต้ังแต่เดือนเมษายน 2562 ถึงเดือนมีนาคม 2563 ในการค�ำนวณจัดสรร รวมท้ังการจ่ายชดเชยตามรายการบริการ (Fee Schedule) ตาม หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่ สปสช. กำ� หนด 3. งบบริการผู้ป่วยในท่ัวไป จัดสรรตามผลงานการให้บริการที่ส่งมาในแต่ละเดือน ในปีงบประมาณ 2564 ดว้ ยราคากลางทก่ี �ำหนด และจ่ายดว้ ยอัตราจ่ายภายในเขต 81

บทท่ี 2 การบรหิ ารคา่ ใช้จ่ายบริการทางการแพทยเ์ หมาจา่ ยรายหวั ค. แนวทางการบรหิ ารจัดการค่าใชจ้ ่ายบรกิ าร 1. หน่วยบริการท่ขี น้ึ ทะเบยี นหนว่ ยบริการ ในพนื้ ที่เขต 1-12 มหี ลักเกณฑ์ในการจดั สรร ดังน้ี 1.1 งบบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกทวั่ ไป ประเภทบรกิ ารทจี่ า่ ยแบบเหมาจา่ ยตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ จะจดั สรรเงนิ ใหก้ บั หน่วยบรกิ ารประจ�ำ ตามจำ� นวนการลงทะเบียนประชากรผู้มีสทิ ธริ ายเดอื น (Point) ของปงี บประมาณ 2564 คณู ดว้ ยอตั ราเหมาจ่ายตอ่ ผูม้ สี ทิ ธิทีค่ �ำนวณในระดบั จงั หวดั เฉลี่ยต่อเดือน 1.2 งบบรกิ ารสรา้ งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคส�ำหรบั บรกิ ารพ้ืนฐาน (P&P basic services) 1.2.1 จดั สรรแบบเหมาจา่ ยตอ่ ผมู้ สี ทิ ธิ ตามจำ� นวนการลงทะเบยี นประชากรผมู้ สี ทิ ธริ ายเดอื น (Point) ของปงี บประมาณ 2564 คูณดว้ ยอัตราเหมาจ่ายต่อผ้มู สี ิทธทิ ค่ี �ำนวณในระดับจังหวดั เฉล่ียตอ่ เดอื น 1.2.2 จดั สรรตามผลงานบรกิ ารโดยใชข้ อ้ มลู ผลงานบรกิ ารตงั้ แตเ่ ดอื นเมษายน 2562 ถงึ เดอื น มีนาคม 2563 ในการคำ� นวณจัดสรร 1.2.3 จา่ ยชดเชยตามรายการบริการ (Fee Schedule) ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี ารและเง่ือนไขท่ี สปสช.ก�ำหนด 1.3 งบบริการผู้ป่วยในทั่วไป โดยจ่ายค่าใช้จ่ายตามข้อมูลท่ีส่งมาในแต่ละเดือน ด้วยราคากลางที่ ก�ำหนด และจา่ ยด้วยอัตราจ่ายเบื้องตน้ 8,350 บาทต่อ adjRW กรณีรกั ษาภายในเขต 1.4 การปรับลดคา่ แรงส�ำหรบั หนว่ ยบรกิ ารภาครฐั สังกดั อน่ื ในพ้ืนท่ี สปสช.เขต 1 - 12 จะแยกการ ปรบั ลดค่าแรงเป็น 2 กลุ่ม ไดแ้ ก่ 1.4.1 กลุ่ม UHOSNET จะหักเงินเดือนภายใต้เพดาน โดย สปสช.จะแจ้งยอดเงินเดือนท่ี ต้องหักใหท้ ราบตอนต้นปี 1.4.2 กลุ่มภาครัฐอ่ืนๆ ที่เหลือ (ยกเว้น UHOSNET) จะปรับลดค่าแรงจากรายรับบริการ ผู้ป่วยนอกท่ัวไปท่ีจ่ายแบบเหมาจ่ายต่อผู้มีสิทธิ และบริการบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคส�ำหรับ บรกิ ารพื้นฐาน (P&P Basic Services) ในสัดส่วนรอ้ ยละ 32 ของรายรบั และปรบั ลดคา่ แรงส�ำหรบั บริการ ผู้ปว่ ยในเฉพาะบริการภายในเขตในสดั ส่วนรอ้ ยละ 28 ของรายรับ 1.5 สำ� หรบั บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกรบั สง่ ตอ่ ในและนอกจงั หวดั และบรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกกรณอี บุ ตั เิ หตแุ ละ เจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉินในจงั หวดั ใหห้ นว่ ยบริการเรียกเกบ็ จากหน่วยบริการประจำ� ตามอตั ราทีม่ กี ารเหน็ ชอบร่วมกัน ระหว่างหน่วยบริการทใ่ี หบ้ ริการกบั หน่วยบริการประจ�ำ โดยอาจให้ สปสช. เขต รว่ มบริหารจดั การ และอาจ กันเงินคา่ บริการผู้ป่วยนอกท่ัวไปไว้จำ� นวนหนึง่ แบบบัญชีเสมือน (Virtual account) รายจังหวัดส�ำหรบั การ หักช�ำระบัญชีระหว่างกัน (Clearing house) แทนหน่วยบริการประจ�ำตามข้อเสนอของ สปสช. เขต ทั้งนี้ สำ� หรับบางจังหวัดท่ีไม่มกี ารกันเงินไว้ส�ำหรับชำ� ระบญั ชีระหว่างกัน (Clearing house) หน่วยบรกิ ารสามารถ แจ้งความประสงค์ที่ยินยอมให้ สปสช. หักรายรับจากเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เพื่อช�ำระ ค่าบริการผู้ป่วยนอกรับส่งต่อในจังหวัดและหรือค่าบริการผู้ป่วยนอกกรณีอุบัติเหตุและเจ็บป่วยฉุกเฉินใน จงั หวัดแทนได้ 82

1.6 กรณีบริการด้านยาและเวชภัณฑ์ ส�ำหรับการจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยบริการร่วมกับ หน่วยร่วมให้บริการด้านเภสัชกรรม อาจให้ สปสช.ท�ำหน้าท่ีหักช�ำระบัญชีระหว่างกัน (Clearing house) แทนหน่วยบริการเพื่อช�ำระค่ายาและเวชภัณฑ์หรือบริการอ่ืนตามท่ีหน่วยบริการตกลงให้หน่วยบริการร่วม ให้บรกิ ารด้านเภสัชกรรม ตามขอ้ เสนอของหน่วยบรกิ าร 2. ส�ำหรบั หน่วยบริการที่ข้ึนทะเบียนหนว่ ยบรกิ าร ในพืน้ ท่ีเขต 13 กรงุ เทพมหานคร 2.1 งบบริการผู้ปว่ ยนอกทว่ั ไป สามารถปรับอตั ราจ่ายไดใ้ นระดบั หน่วยบริการประจ�ำ (CUP) ตาม โครงสร้างอายุและหรือปัจจัยอื่นๆ รวมทั้งก�ำหนดการจ่ายตามรายการบริการและหรือตามผลงานบริการได้ หรืออาจปรับการจ่ายเป็นไปตามหลักการดูแลสุขภาพโดยเน้นคุณค่า (Value-based Health Care) และ อาจบูรณาการไปกับการจ่ายค่าใช้จ่ายในรายการบริการประเภทต่างๆ ได้ โดยต้องผ่านความเห็นชอบจาก อปสข. และอาจกันเงินค่าบริการผู้ปว่ ยนอกทั่วไปไวจ้ �ำนวนหนึ่งแบบบัญชีเสมือน (Virtual account) ส�ำหรับ หนว่ ยบรกิ ารรว่ มใหบ้ รกิ าร เพอื่ เพม่ิ การเขา้ ถงึ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกทว่ั ไป โดยผา่ นความเหน็ ชอบจาก อปสข. และ ให้ สปสช.เขต 13 กรุงเทพมหานคร ท�ำหน้าทีห่ ักชำ� ระบญั ชรี ะหวา่ งกนั (Clearing house) แทนหน่วยบรกิ าร ประจำ� 2.2 งบบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคสำ� หรบั บรกิ ารพนื้ ฐาน (P&P basic services) จา่ ย ตามหลักเกณฑท์ ผ่ี า่ นความเห็นชอบจาก อปสข. 2.3 งบบริการผู้ป่วยในบริหารเป็น Global budget ระดับเขต โดยจ่ายค่าใช้จ่ายตามข้อมูล ที่ส่งมาในแตล่ ะเดือนดว้ ยราคากลางท่ีกำ� หนด และจา่ ยดว้ ยอัตราจา่ ยเบือ้ งต้น 8,350 บาทตอ่ adjRW กรณี รักษาภายในเขต 2.4 การปรบั ลดค่าแรงจะปรับลดตามทก่ี �ำหนด โดยผา่ นความเหน็ ชอบของ อปสข. 83



บทที่ 3 การบริหาร ค่าใช้จา่ ยบริการ ผู้ติดเช้ือเอชไอวี และผปู้ ่วยเอดส์

บทที่ 3 การบริหารคา่ ใชจ้ า่ ยบริการผูต้ ิดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ ผบกทาตู้ ทริดี่ 3บเชริหื้อาเอรคชา่ไอใชว้จแี ล่ายะผบู้ปรกิ ว่ ายรเอดส์ ก. วัตถปุ ระสงค์ 1. ลดอัตราการป่วยและเสียชีวิตเนื่องจากโรคเอดส์ 2. ลดการตดิ เชือ้ เอชไอวรี ายใหม่ 3. ลดการติดเชื้อเอชไอวีจากมารดาสู่ทารก 4. ป้องกันการติดเช้ือและการแพร่กระจายเช้ือเอชไอวีส�ำหรับประชากรกลุ่มเสี่ยงผู้ติดเช้ือและผู้ป่วย เอดส์ เพิ่มการเข้าถึงการบริการของกลุ่มเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง และการเข้าถึงการรักษาด้วยยาต้านไวรัสของ ผตู้ ิดเชือ้ แตเ่ นน่ิ ๆ ซงึ่ จะชว่ ยให้เพ่มิ คณุ ภาพการรกั ษาและป้องกันการแพร่เชอ้ื โรคให้กบั ผู้อ่ืน ข. วงเงินงบประมาณท่ีได้รบั งบบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยโรคเอดส์ เป็นงบประมาณท่ีได้รับแยกจากระบบบริการทางการ แพทย์เหมาจ่ายรายหัว ในปงี บประมาณ 2564 จดั สรรเปน็ งบประมาณเพอ่ื บรกิ าร ประเภทบริการต่างๆ ดงั น้ี ประเภทบริการ จำ� นวนเงิน (ล้านบาท) 1. บริการดแู ลรักษาด้วยยาตา้ นไวรัสและบริการทเี่ กยี่ วขอ้ ง 3,405.5113 2. บรกิ ารปอ้ งกนั การตดิ เชื้อเอชไอวี 250.8394 3. การสนับสนนุ และสง่ เสริมการจดั บรกิ ารส�ำหรบั ผูต้ ดิ เชือ้ เอชไอวีและผูป้ ว่ ยเอดส์ 20.0000 3,676.3507 รวม ท้ังน้ี ให้ สปสช. สามารถเกลีย่ เงนิ ระหว่างประเภทบรกิ ารได้ตามศกั ยภาพของระบบบรกิ าร 86

ค. แนวทางการบริหารจดั การคา่ ใชจ้ ่ายบริการ กรอบแนวทางการบริหารจัดการคา่ ใช้จา่ ยบริการ คา่ บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ 1. บรกิ ารรักษาด้วยยาต้านไวรสั 2. บริการป้องกนั 3. การสนบั สนุน และบรกิ ารทเ่ี กยี่ วขอ้ ง การตดิ เช้ือไอชไอวี และสง่ เสรมิ การจัดบรกิ าร ขอบเขตบรกิ าร การจ่าย 1) บริการตามชุดบริการ: เหมาจ่าย ขอบเขตบรกิ าร การจ่าย คา่ บรกิ าร ตามกลมุ่ เปา้ หมายและชดุ 1) การรักษาดว้ ยยาต้านไวรสั สนบั สนนุ เป็นยา บรกิ าร ตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร เงอื่ นไข พัฒนาคุณภาพ จา่ ยตาม และยาลดไขมัน และอตั ราที่ สปสช. กำ� หนด และตาม การดูแล รักษา เกณฑ์ คำ� สั่ง คสช. ที่ 37/2559 ผู้ตดิ เชือ้ ไอชไอวี คณุ ภาพ 2) การตรวจชนั สตู รทางห้อง จา่ ยตามผลงาน และผูป้ ่วยเอดส์ ผลงาน ปฏิบตั กิ าร 2) บริการโดยกลุ่มผู้ติดเช้ือไอชไอวีที่ (Quality บรกิ าร ปฏิบัติงานในศูนย์องค์รวมร่วมกับ 3) การให้คำ� ปรึกษาและตรวจหาเช้อื ไอชไอวี (HIV) หยว่ ยบรกิ าร การจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยใหจ้ า่ ย Improvment: ตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่ 3.1) ตรวจหาการตดิ เช้อื จ่ายตามผลงาน สปสช. กำ� หนด และตามค�ำสง่ั คสช. QI) ไอชไอวี ท่ี 37/2559 3.2) บริการใหค้ ำ� ปรกึ ษาฯ จ่ายตามผลงาน 3) น�ำร่องบริการยาป้องกันการติดเชื้อ ไอชไอวีก่อนการสัมผัสเชื้อ Pre- 3.3) ถุงยางอนามยั สนับสนุนเป็น Exposure Prophylaxis: PrEP) ถุงยาง 4) สนบั สนุนค่าบริการรกั ษาและใหค้ �ำปรกึ ษาแกผ่ ตู้ ดิ เชือ้ ไอชไอวแี ละผู้ป่วยเอดส์ 4.1) บริการรักษาและใหค้ ำ� จ่ายตามผลงาน ปรึกษาแก่ผ้ตู ิดเชื้อไอช ไอวีและผปู้ ว่ ยเอดส์ 4.2) ถุงยางอนามยั สนับสนนุ เป็น ถุงยาง 5) ตรวจคดั กรองและตรวจ หลักเกณฑ์ตามท่ี ยนื ยนั ไวรัสตบั อักเสบซี สปสช. ก�ำหนด (Hep C) 87

บทท่ี 3 การบริหารค่าใชจ้ า่ ยบริการผ้ตู ิดเช้อื เอชไอวแี ละผปู้ ่วยเอดส์ การบริหารจัดการ การบรหิ ารจดั การค่าใชจ้ า่ ยบรกิ ารผู้ตดิ เช้อื เอชไอวีและผปู้ ่วยโรคเอดส์ แบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้ 1. บรกิ ารดูแลรักษาดว้ ยยาตา้ นไวรัสและบริการทเ่ี กยี่ วขอ้ ง วตั ถุประสงค์ เพื่อลดอตั ราการเสยี ชีวิตของผู้ตดิ เชื้อเอชไอวแี ละผูป้ ว่ ยเอดส์ ลดการตดิ เช้อื เอชไอวี จากมารดาสู่ทารก และลดความเสย่ี งในการแพร่กระจายเชื้อใหแ้ กผ่ ู้อื่น กลมุ่ เปา้ หมาย ไดแ้ ก่ ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ หรอื สทิ ธวิ า่ ง หรอื ประชาชนกลมุ่ เฉพาะ ทมี่ ขี อ้ บง่ ชที้ างการแพทย์ ตามแนวทางการตรวจรกั ษาและปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื เอชไอวปี ระเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 (Thailand National Guidelines on HIV/AIDS Treatment and Prevention 2017) หรอื ทมี่ ปี ระกาศเพม่ิ เตมิ ขอบเขตบริการ ประกอบดว้ ย 1. บรกิ ารการดแู ลรักษาดว้ ยยาต้านไวรัส และยารกั ษาภาวะไขมันในเลือดสงู จากการรบั ประทาน ยาตา้ นไวรสั ส�ำหรับบริการดงั น้ี 1.1 ยาต้านไวรัสสตู รพ้นื ฐานและสูตรด้ือยา 1.2 ยาตา้ นไวรัสเพื่อป้องกันการตดิ เชอื้ เอชไอวจี ากมารดาสทู่ ารก (Prevention of Mother to Child Transmission: PMTCT) 1.3 ยาตา้ นไวรสั เพอ่ื ปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื เอชไอวภี ายหลงั สมั ผสั โรคในกรณสี มั ผสั เชอ้ื เอชไอวจี าก การทำ� งานการใหบ้ รกิ ารทางการแพทยแ์ กผ่ ตู้ ดิ เชอื้ เอชไอวี (HIV occupational Post-Exposure Prophylaxis: HIV oPEP) 1.4 ยาตา้ นไวรสั เพอ่ื ปอ้ งกนั การตดิ เชอื้ เอชไอวหี ลงั การสมั ผสั ทไี่ มใ่ ชจ่ ากการทำ� งานเฉพาะกรณี เปน็ ผถู้ ูกลว่ งละเมดิ ทางเพศ (HIV non-occupational Post-Exposure Prophylaxis: HIV nPEP) 1.5 ยารักษาภาวะไขมันในเลอื ดสงู จากการรับประทานยาต้านไวรสั 1.6 บริการการตรวจชนั สตู รทางหอ้ งปฏิบัติการเพื่อวนิ จิ ฉัยหรือติดตามการรกั ษา เป็นไปตาม แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 (Thailand National Guidelines on HIV/AIDS Treatment and Prevention 2017) หรอื ทม่ี ปี ระกาศเพมิ่ เตมิ รวมทงั้ วสั ดอุ ปุ กรณ์ ในการเจาะเลือด และค่าขนสง่ เพอื่ ส่งตวั อย่างตรวจ 2. บรกิ ารใหค้ ำ� ปรกึ ษา และตรวจหาการตดิ เชอ้ื เอชไอวโี ดยสมคั รใจ (Voluntary counseling and testing: VCT) สำ� หรับบริการ ดังน้ี 2.1 การตรวจหาการตดิ เชือ้ เอชไอวี (Anti-HIV antibody testing) 2.2 การให้ค�ำปรึกษาแก่ผู้ท่ีมาขอรับบริการให้ค�ำปรึกษาและตรวจหาการติดเช้ือเอชไอวีโดย สมัครใจ (Voluntary counseling) 3. สนบั สนนุ การใหบ้ รกิ ารรกั ษาและใหค้ ำ� ปรกึ ษาแกผ่ ตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ ทม่ี ารบั บรกิ าร ตดิ ตามการรกั ษาทห่ี น่วยบรกิ าร 88

4. สนับสนุนถุงยางอนามัยแก่ผู้ท่ีเข้ารับบริการให้ค�ำปรึกษาและตรวจหาการติดเช้ือเอชไอวี โดยสมคั รใจ และกลมุ่ ผตู้ ิดเชอื้ เอชไอวี/ผปู้ ว่ ยเอดส์ ทีม่ ารับบรกิ ารติดตามการรักษาทีห่ นว่ ยบรกิ าร 5. บรกิ ารตรวจคดั กรอง และตรวจยนื ยนั ไวรสั ตบั อกั เสบซใี นผตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ และ ผใู้ ชส้ ารเสพตดิ ดว้ ยวธิ ฉี ดี ทมี่ ารบั บรกิ าร VCT ทงั้ นี้ การจา่ ยตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไขที่ สปสช.กำ� หนด แนวทางการบริหารจดั การคา่ ใช้จา่ ยบรกิ าร 1. แนวทางการรับยาและเวชภัณฑ์ กรณีรายการที่ก�ำหนดอยู่ในแผนและวงเงินการจัดหาฯ ให้ หน่วยบริการได้รับจากเครือข่ายหน่วยบริการด้านยาและเวชภัณฑ์ ยกเว้น หน่วยบริการท่ีไม่อยู่ในเครือข่าย หนว่ ยบริการดา้ นยาและเวชภัณฑ์ ได้รับเปน็ คา่ ชดเชยค่ายาและเวชภณั ฑ์ ตามอตั ราท่ี สปสช. ก�ำหนด สำ� หรับ รายการท่กี �ำหนดอยู่ในแผนและวงเงินการจดั หาฯ ใหห้ ลกั เกณฑก์ ารจ่าย เปน็ ไปตามบทที่ 8 2. แนวทางการจา่ ยคา่ บรกิ ารใหค้ ำ� ปรกึ ษาและตรวจหาการตดิ เชอ้ื เอชไอวโี ดยสมคั รใจ (Voluntary counseling and testing: VCT) การตรวจทางหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารเอชไอวี ไวรัส ตับอักเสบซี จ่ายเปน็ คา่ บรกิ าร ตามผลงานการใหบ้ รกิ าร อตั ราการชดเชย ตามท่ี สปสช.กำ� หนด หลกั เกณฑก์ ารจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ย เปน็ ไปตามคมู่ อื แนวทางปฏิบัติในการขอรบั คา่ ใชจ้ า่ ยเพ่ือบรกิ าร สาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 2. บริการป้องกันการตดิ เชอื้ เอชไอวี วตั ถปุ ระสงค์ เพอื่ เพม่ิ การเขา้ ถงึ บรกิ ารตรวจหาการตดิ เชอื้ เอชไอวี และชกั นำ� ใหเ้ ขา้ สรู่ ะบบบรกิ าร ของกลมุ่ ประชากรหลัก (Key Population) ลดอัตราการตดิ เชือ้ เอชไอวรี ายใหม่ในกล่มุ ประชากรหลัก กล่มุ ท่ี มีภาวะเส่ียง และปอ้ งกนั การแพรก่ ระจายเช้อื ฯ ในกลุ่มผตู้ ิดเชอื้ เอชไอว/ี ผปู้ ่วยเอดส์ รวมการนำ� ร่องบรกิ ารยา ป้องกนั การติดเช้ือเอชไอวีกอ่ นการสัมผัสเชอ้ื (Pre-Exposure Prophylaxis: PrEP) กลมุ่ เปา้ หมาย ประชาชนไทยทกุ สทิ ธปิ ระกนั สขุ ภาพ และอยใู่ นกลมุ่ ทม่ี พี ฤตกิ รรมเสย่ี งสงู ตอ่ การ ติดเชื้อเอชไอวี กลุ่มประชากรหลัก (Key Population) เช่น กลุ่มชายมีเพศสัมพันธ์กับชาย สตรีข้ามเพศ พนักงานบริการหญิง พนักงานบรกิ ารชาย ผู้ใชย้ าเสพตดิ ด้วยวิธีฉีด และกลมุ่ ทมี่ ภี าวะเส่ียงทเ่ี กิดการกระจาย และแพร่เชอ้ื หรือกลุ่มท่ีได้รับผลกระทบตอ่ การตดิ เช้ือเอชไอวี เชน่ ผู้ต้องขัง หญิงตั้งครรภ์ เยาวชน พนกั งาน ในสถานประกอบการ ประชาชนในชุมชนที่มีความเสี่ยง (พ่อบ้านแม่บ้าน) เป็นต้น ซ่ึงก�ำหนดกลุ่มเป้าหมาย และพนื้ ทเี่ ป้าหมาย โดยคณะท�ำงานร่วมระหว่าง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ ศนู ยว์ ิจัย โรคเอดส์ สภากาชาดไทย สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ และหนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ ง ทั้งนี้ การก�ำหนดชุดบริการเป็นไปตามบริบทของพื้นท่ี จ�ำนวนกลุ่มประชากรเป้าหมาย และ ความรุนแรงของสถานการณป์ ญั หา 89

บทท่ี 3 การบริหารคา่ ใชจ้ ่ายบรกิ ารผู้ตดิ เชอ้ื เอชไอวแี ละผู้ปว่ ยเอดส์ ขอบเขตบริการ ประกอบด้วย 1. บริการป้องกันการติดเช้ือเอชไอวี เป็นการบริการเพื่อให้มีการเข้าถึงและชักน�ำประชากรหลัก (Key Population) ทม่ี พี ฤตกิ รรมเสีย่ งใหเ้ ขา้ รบั บริการ การสร้างความตอ้ งการในการรบั บรกิ ารผ่านเครอื ข่าย สังคมและเครือข่ายสุขภาพ การขยายบริการเชิงรุกการตรวจเอชไอวี และบริการถุงยาง อนามัยส�ำหรับใช้ ในการปอ้ งกนั การตดิ เชื้อเอชไอวี ซึง่ บรกิ ารป้องกันการตดิ เช้อื เอชไอวี มีกจิ กรรม หลัก ดงั น้ี 1.1 บริการคน้ หากลุ่มเสยี่ ง (Reach) 1.2 บรกิ ารสง่ ต่อกลุม่ เส่ยี งเข้าส่รู ะบบบรกิ าร VCT (Recruit) 1.3 บรกิ ารตรวจหาการติดเช้อื เอชไอวี (Test) 1.4 บริการส่งต่อผูต้ ดิ เช้อื เอชไอวีเขา้ ส่รู ะบบบริการ (Treat) 1.5 บรกิ ารตดิ ตามผ้ตู ิดเชอ้ื เอชไอวีและกลุม่ เสยี่ ง (Retain) 2. บริการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อเอชไอวี เป็นบริการส�ำหรับการสร้างเสริมสุขภาพป้องกัน การติดเชื้อเอชไอวีส�ำหรับคู่ของผู้ติดเชื้อและกลุ่มเส่ียงอื่น การติดตามผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ เพ่ือการ สร้างเสริมสุขภาพและป้องกันการแพร่กระจายเชื้อเอชไอวี เช่น การให้ค�ำปรึกษา การคัดกรอง การค้นหา ผมู้ ภี าวะเสยี่ ง การใชย้ าอยา่ งถกู ตอ้ งและตอ่ เนอื่ ง การเยย่ี มบา้ น การพบปะประชมุ กลมุ่ ยอ่ ยและการปรบั เปลย่ี น พฤติกรรม เป็นตน้ โดยกล่มุ ผ้ตู ดิ เชอ้ื เอชไอวีที่ ปฏบิ ตั งิ านในศูนย์องค์รวมรว่ มกับหน่วยบริการ 3. น�ำร่องบริการยาป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีก่อนการสัมผัสเช้ือ (Pre-Exposure Prophylaxis: PrEP) ครอบคลุมการให้ค�ำปรึกษาการให้ยาป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การให้ ค�ำปรึกษาแนะน�ำเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และติดตามเพื่อรับบริการอย่างต่อเนื่อง โดยน�ำร่องบริการ ในกลุ่มเส่ยี งสงู ทกุ กลุ่มในพืน้ ทีท่ ี่มีความพรอ้ ม ทงั้ น้ี ควรมีการรณรงคก์ ารปรบั เปล่ียนพฤติกรรมและสนับสนนุ ใหม้ กี ารใชถ้ งุ ยางอนามยั อยา่ งกวา้ งขวางรวมถงึ และการตรวจและรกั ษาโรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ ควบคไู่ ปกบั การรณรงค์สร้างความเข้าใจ ที่ถูกต้องเก่ียวกับการให้ยาป้องกันการติดเช้ือเอชไอวี เพ่ือประสิทธิภาพของ การปอ้ งกัน และไม่ทำ� ให้พฤติกรรมการใช้ถุงยางอนามัยลดลง หรือพฤตกิ รรมเส่ยี งทางเพศเพิ่มข้นึ แนวทางการบรหิ ารจัดการคา่ ใช้จ่ายบรกิ าร การจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ยใหจ้ า่ ยตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไขที่ สปสช.กำ� หนด และตามคำ� สง่ั หวั หนา้ คณะรกั ษาความสงบแห่งชาติ ท่ี 37/2559 เร่ือง คา่ ใชจ้ า่ ยที่เกย่ี วขอ้ งและจำ� เปน็ ต่อการสนบั สนุนและสง่ เสรมิ การจัดบริการสาธารณสุขและค่าใช้จ่ายอ่ืนตามกฎหมายว่าด้วย หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ลงวันท่ี 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เร่ือง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเง่ือนไขการรับเงิน การจ่ายเงินการรักษาเงิน และรายการของค่าใช้จ่าย ที่เกี่ยวข้องและจ�ำเป็นต่อการสนับสนุนและส่งเสริม การจัดบรกิ ารสาธารณสขุ และค่าใชจ้ ่ายอื่น พ.ศ. 2559 ลงวนั ที่ 26 กนั ยายน พ.ศ. 2559 (ประกาศกระทรวง สาธารณสุขฯ ตามค�ำส่งั คสช.) โดยประกอบด้วย 3 รายการ ดงั นี้ 90

1. บรกิ ารป้องกันการตดิ เช้ือเอชไอวี จัดสรรงบประมาณให้หน่วยบรกิ าร/หนว่ ยงาน ตามประกาศ กระทรวงสาธารณสุข ตามค�ำสัง่ คสช.คสู่ ัญญาทีร่ บั ดำ� เนนิ งานตามข้อตกลง/สัญญาดำ� เนนิ งานตามโครงการ/ โครงการ 2. บริการป้องกันการแพร่กระจายเช้ือเอชไอวี จัดสรรงบประมาณให้หน่วยบริการ/หน่วยงาน ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขุ ตามคำ� สง่ั คสช.คสู่ ญั ญาทรี่ บั ดำ� เนนิ งานตามขอ้ ตกลง/สญั ญาดำ� เนนิ งานตาม โครงการ 3. นำ� รอ่ งบริการยาป้องกนั การติดเช้อื เอชไอวกี ่อนการสมั ผสั เชือ้ เอชไอวี (PrEP) สปสช. พจิ ารณา จดั สรรงบประมาณใหห้ นว่ ยบรกิ ารทผ่ี า่ นการประเมนิ ความพรอ้ มการใหบ้ รกิ ารตามท่ี กรมควบคมุ โรค กระทรวง สาธารณสขุ ร่วมกับ สปสช.ก�ำหนด ทงั้ น้ี หลกั เกณฑก์ ารจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ย เปน็ ไปตามคมู่ อื แนวทางปฏบิ ตั ใิ นการขอรบั คา่ ใชจ้ า่ ยเพอื่ บรกิ าร สาธารณสุข ปีงบประมาณ 2564 3. การสนบั สนุนและส่งเสรมิ การจัดบรกิ ารส�ำหรับผตู้ ดิ เช้อื เอชไอวแี ละผปู้ ่วยเอดส์ วตั ถปุ ระสงค์ สนบั สนนุ ใหผ้ ตู้ ดิ เชอื้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ และผทู้ เี่ ขา้ รบั การบรกิ ารใหก้ ารปรกึ ษา และตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีโดยสมัครใจ ได้รับการบริการการดูแลรักษาท่ีมีคุณภาพและประสิทธิภาพ มากขนึ้ กลมุ่ เปา้ หมาย ไดแ้ ก่ ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ หรอื สทิ ธวิ า่ ง หรอื ประชาชนกลมุ่ เฉพาะ ทม่ี ขี อ้ บง่ ชท้ี างการแพทย์ ตามแนวทางการตรวจรกั ษาและปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื เอชไอวปี ระเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 (Thailand National Guidelines on HIV/AIDS Treatment and Prevention 2017) หรอื ทม่ี ปี ระกาศ เพ่มิ เติม ขอบเขตบริการ ส�ำหรับการพัฒนาคุณภาพระบบการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ โดยเปน็ การจา่ ยตามเกณฑ์คุณภาพแกห่ นว่ ยบริการทใ่ี ห้บรกิ ารดูแลรักษาผู้ติดเชือ้ เอชไอวีและผปู้ ่วยเอดส์ แนวทางการบริหารการจา่ ยค่าใชจ้ ่ายบรกิ าร เพ่ือการสนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการส�ำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ โดยบริหาร วงเงินที่สว่ นกลาง และพิจารณาจัดสรรให้หน่วยบรกิ ารตามผลงานบรกิ ารและตัวชี้วัด ดังนี้ 1. จ�ำนวนผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ท่ีเริ่มการรักษาด้วยยาต้านไวรัสภายในวันเดียวกับการวินิจฉัย (Same day ART) 2. รอ้ ยละของผตู้ ิดเชือ้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดสท์ ่มี ีชวี ติ อยูไ่ ดร้ ับยาตา้ นไวรัส คณุ สมบัตหิ น่วยบริการที่ให้บรกิ ารผตู้ ิดเช้อื เอชไอวี และผปู้ ่วยโรคเอดส์ หน่วยบริการที่สามารถขอรับค่าใช้จ่ายเพ่ือบริการสาธารณสุข กรณีบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและ ผู้ป่วยเอดส์ จะต้องเป็นหน่วยบริการในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่ผ่านการขึ้นทะเบียน หรือผ่าน การประเมนิ ศักยภาพตามที่ สปสช. กำ� หนด 91

บทที่ 3 การบริหารคา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารผตู้ ิดเช้ือเอชไอวแี ละผู้ปว่ ยเอดส์ ง. การก�ำกบั ติดตาม ประเมนิ ผล ตัวชี้วัดในการก�ำกับติดตามและประเมินผล มีดังนี้ 1. ร้อยละของผู้ติดเช้ือเอชไอวีรายใหม่ที่เร่ิมการรักษาด้วยยาต้านไวรัสภายในวันเดียวกับการวินิจฉัย (Same day ART) 2. รอ้ ยละของผูต้ ดิ เชอ้ื เอชไอวแี ละผู้ปว่ ยเอดส์ท่ีมีชีวติ อยูท่ ีไ่ ดร้ ับยาตา้ นไวรสั 3. ร้อยละของผู้ติดเช้ือเอชไอวีท่ีได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสท่ีสามารถกดปริมาณไวรัสลงได้ ≤1,000 copies/ml 4. ค่ามธั ยฐานของ CD4 คร้งั แรกของผู้ตดิ เชื้อเอชไอวหี ลงั ไดร้ ับการวินิจฉยั 5. ร้อยละของผูต้ ดิ เชอื้ เอชไอวีที่เสียชวี ิตภายในปีแรกหลังเริ่มการรกั ษาด้วยยาต้านไวรสั 6. รอ้ ยละของผรู้ บั ประทานยาตา้ นไวรัสท่ขี าดการตดิ ตามการรักษา 92

บทที่ 4 การบรหิ าร ค่าใช้จา่ ยบริการผ้ปู ว่ ย ไตวายเรือ้ รัง

บทท่ี 4 การบรหิ ารคา่ ใช้จ่ายบรกิ ารผปู้ ว่ ยไตวายเร้ือรงั บบกทารทรกิ ี่ 4บารรผหิ ู้ปารว่ คยา่ไใตชวจ้ าา่ยยเรอื้ รัง การบรหิ ารจดั การงบบรกิ ารผปู้ ว่ ยโรคไตวายเรอ้ื รงั ครอบคลมุ การใหบ้ รกิ ารบำ� บดั ทดแทนไตทกุ ประเภท ไดแ้ ก่ การลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ ง (Peritoneal Dialysis: PD) ประกอบดว้ ย การลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ งอยา่ ง ต่อเน่ือง (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis: CAPD) และ การลา้ งไตผา่ นทางช่องทอ้ งด้วย เครื่องอตั โนมัติ (Automated peritoneal dialysis: APD) การฟอกเลือดดว้ ยเคร่ือง ไตเทียม (HD) การผา่ ตัด ปลูกถ่ายไต (KT) การให้ยากดภูมิคุม้ กันหลังการปลูกถา่ ยไต (KTI) โดยเรมิ่ ต้นการบ�ำบดั ทดแทนไตด้วยวธิ ีการ ล้างไตผ่านทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง (CAPD) ในผู้ป่วยที่ไม่มีข้อห้ามทุกราย เพ่ือช่วยให้ผู้ป่วยเข้าถึงบริการ อยา่ งเท่าเทยี ม ก. วัตถุประสงค์ 1. ผปู้ ว่ ยไตวายเรอ้ื รงั ระยะสดุ ทา้ ยไดร้ บั บรกิ ารบำ� บดั ทดแทนไตทมี่ คี ณุ ภาพ และมมี าตรฐานตามความ จำ� เป็นดา้ นสุขภาพ 2. ป้องกันการเกิดภาวะล้มละลายของผู้ป่วยและครอบครัวจากค่าใช้จ่ายในการรับบริการบ�ำบัด ทดแทนไต 3. ส่งเสริมสนับสนุนให้มีกลไกการบริหารจัดการที่มีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน จัดระบบบริการและ ดูแลผู้ปว่ ยโรคไตเสือ่ มใหม้ ีประสทิ ธภิ าพ ประสทิ ธผิ ล ข. วงเงินทไี่ ด้รับ งบบริการผู้ป่วยไตวายเร้ือรัง เป็นงบประมาณท่ีได้รับแยกจากระบบบริการทางการแพทย์เหมาจ่าย รายหัว โดยในปีงบประมาณ 2564 จัดสรรเป็นงบประมาณเพ่ือการบรกิ ารบ�ำบัดทดแทนไต ดังน้ี 94

รายการ จ�ำนวนเงิน (ลา้ นบาท) 1. บรกิ ารลา้ งไตผ่านทางช่องท้อง (PD) 5,003.9182 - การล้างไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ งอยา่ งต่อเน่อื ง (CAPD) 4,982.4468 - การลา้ งไตผ่านทางชอ่ งทอ้ งด้วยเครือ่ งอตั โนมตั ิ (APD) 21.4714 2. บริการฟอกเลอื ดด้วยเครอ่ื งไตเทยี ม (HD) 4,087.1791 3. บรกิ ารฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทยี มรายใหมร่ ับยา EPO (HD SelfPay) 68.6563 4. บริการผ่าตัดปลูกถา่ ยไต 560.5264 - ผ่าตัดปลกู ถา่ ยไต (KT) 132.1215 - รับยากดภูมหิ ลงั การปลูกถา่ ยไต (KTI) 428.4049 รวม 9,720.2800 ทงั้ นี้ ใหส้ ำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สามารถเกลยี่ เงนิ ระหวา่ งประเภทบรกิ ารไดต้ ามผลงาน ของระบบบรกิ าร ค. แนวทางการบรหิ ารจัดการค่าใชจ้ ่ายบริการ กรอบแนวทางการบรหิ ารจดั การค่าใช้จา่ ยบรกิ าร คา่ บริการผู้ป่วยไตวายเรือ้ รัง PD HD & HD selfPay CAPD CAPD/APD HD KT & KTI 1. นำ�้ ยาลา้ งไต, สาย TK, ยาเพิม่ ระดับเมด็ 1. คา่ บรกิ ารฟอกเลือก 1. ค่าบริการผ่าตัด (เหมาจ่าย 2. ค่าเตรียมเส้นส�ำหรับฟอกเลือด, เลือดแดง (EPO) (จ่ายเปน็ ยา, สาย TK) ตาม Protocol) 2. ค่าบริการยารักษาโรคอื่นท่ีจ�ำเป็นและ ซ่อมเส้น, ท�ำเส้นใหม่ตามความ 2. ค่าผ่าตัดน�ำอวัยวะออกจาก จำ� เป็น การรักษาภาวะแทรกซ้อนท่ีเกิดจาก 3. ย า เ พิ่ ม ร ะ ดั บ เ ม็ ด เ ลื อ ก แ ด ง ผบู้ รจิ าคสมองตาย, ผบู้ รจิ าค CAPD (เหมาจ่ายอัตรา 2,500 บาท/ (EPO) (จา่ ยเปน็ ยา) มีชวี ติ ราย/เดอื น) HD selfPay 3. คา่ ยากดภูมิคุ้มกันหลังผ่าตัด 3. ค่าฟอกเลอื ดชั่วคราว ยาเพ่ิมระดับเม็ดเลือกแดง (EPO) KTI APD (จ่ายเป็นยา) คา่ ยากดภูมคิ ุ้มกนั หลงั ผ่าตดั ด�ำเนินการการให้บริการ APD หากไม่มี ปัญหา ค่าใช้จ่ายเร่ืองเคร่ืองที่ท�ำให้ราคา คา่ บรกิ ารเพมิ่ ข้ึน 95

บทท่ี 4 การบริหารคา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารผูป้ ่วยไตวายเร้ือรงั การบรหิ ารจดั การ 1. ขึ้นทะเบียนหน่วยบริการ ลงทะเบยี นผ้ปู ว่ ย และการชดเชยค่าบรกิ าร เปน็ ไปตามท่ี สปสช.กำ� หนด หรอื ที่มปี ระกาศเพม่ิ เตมิ 2. แนวทางการรับยาและอุปกรณ์ทางการแพทย์ ส�ำหรับรายการท่ีก�ำหนดอยู่ในแผนและวงเงินการ จดั หาฯ ให้หลักเกณฑ์การจา่ ยเป็นไปตามบทท่ี 8 กรณรี ายการทก่ี �ำหนดอย่ใู นแผนและวงเงินการจดั หาฯ ให้ หน่วยบริการได้รับจากเครือข่ายด้านยาและเวชภัณฑ์ ยกเว้น หน่วยบริการที่ไม่อยู่ในเครือข่ายหน่วยบริการ ด้านยาและเวชภัณฑไ์ ดร้ ับเป็นค่าชดเชยคา่ ยาและอุปกรณท์ างการแพทย์ ตามอัตราจ่ายท่ี สปสช.กำ� หนด การบริหารจัดการค่าใชจ้ ่ายบริการผู้ป่วยโรคไตวายเร้ือรัง แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ 1. บรกิ ารลา้ งไตผ่านทางช่องทอ้ ง (Peritoneal Dialysis: PD) 1.1 บริการล้างไตผ่านทางช่องท้องอย่างต่อเน่ือง (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis: CAPD) ครอบคลุมค่าใช้จ่ายการบริการล้างไตผ่านทางช่องท้องการผ่าตัดวางสายล้างช่องท้อง การนัดและดูแลรักษาผูป้ ่วยอย่างตอ่ เนื่อง รวมถงึ การสนบั สนุนน�ำ้ ยาล้างไตทางชอ่ งทอ้ ง พร้อมอุปกรณ์ การ ใหย้ าพน้ื ฐาน ยากระต้นุ การสร้างเมด็ เลือดแดง ยารักษาโรคอน่ื ทจี่ �ำเป็น และการรกั ษาภาวะแทรกซอ้ นท่เี กิด จากการใช้บริการล้างไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ งอยา่ งต่อเนอ่ื งโดยตรงเฉพาะกรณี ใช้บรกิ ารแบบผู้ป่วยนอก (สำ� หรับ กรณีบริการแบบผู้ป่วยในใช้ค่าใช้จ่ายบริการผู้ป่วยในทั่วไป) ตามแนวทางเวชปฏิบัติที่สมาคมโรคไต แห่งประเทศไทยก�ำหนด โดยให้มีกลไกคณะกรรมการ หรือคณะท�ำงานในการพัฒนาระบบบริการเครือข่าย หนว่ ยบรกิ าร ควบคุมคุณภาพ และประเมินผล การให้บรกิ าร CAPD ในพ้ืนที่ 1.2 บรกิ ารลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ งดว้ ยเครอื่ งอตั โนมตั ิ (Automated peritoneal dialysis: APD) ส�ำหรับผู้ป่วยไตวายเร้ือรังในพื้นที่ท่ีมีความพร้อม เพ่ือให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น โดยครอบคลุมค่าใช้จ่าย เพมิ่ เตมิ จากขอ้ 1.1 เปน็ คา่ นำ้� ยาลา้ งไตทางชอ่ งทอ้ งพรอ้ มอปุ กรณส์ ำ� หรบั APD คา่ ยาทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั APD ทง้ั นี้ สปสช.ประสานให้หน่วยบริการต้องเตรียมระบบสนับสนุนการเข้าถึงบริการท่ีมีคุณภาพโดยการเตรียมระบบ บริหารจัดการในสว่ นทเ่ี กี่ยวขอ้ ง ดงั นี้ 1.2.1 บคุ ลากรทางการแพทย์ เชน่ อายรุ แพทยโ์ รคไต พยาบาลทผ่ี า่ นการอบรมหลกั สตู รการ พยาบาลเฉพาะทางตน้ แบบสาขาการพยาบาลเวชปฏบิ ตั กิ ารบำ� บดั ทดแทนไตฯ (PD nurse) และทมี สหวชิ าชพี (นักกำ� หนดอาหาร เภสชั กร ศลั ยแพทยว์ างสาย อาสาสมคั รสาธารณสขุ ฯลฯ) 1.2.2 การให้บริการ เช่น การอบรมผู้ป่วยและผู้ดูแลให้สามารถล้างไตแบบ APD ที่บ้าน ด้วยตนเอง (ระบบ Call center, ความรู้ด้าน Clinic/Technique, การเย่ียมบ้านผู้ป่วย, ช่างเทคนิคเพ่ือ ใหบ้ ริการ เปน็ ต้น) 1.2.3 ระบบการจดั สง่ นำ�้ ยาลา้ งไตและเครอ่ื งลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ งอตั โนมตั ไิ ปทบ่ี า้ นผปู้ ว่ ย 1.2.4 ระบบการตดิ ตามผลการรักษาและประเมนิ ผล 96

2. บริการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม (Hemodialysis: HD) ส�ำหรับผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้าย รายเก่าที่รับบริการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียมก่อนวันที่ 1 ตุลาคม 2551 และไม่ประสงค์จะเปลี่ยนมารับ บริการล้างไตผ่านทางช่องท้อง และการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม ตามเง่ือนไขส�ำหรับผู้ป่วยไตวายเร้ือรัง ระยะสดุ ทา้ ยรายใหมต่ ง้ั แตว่ นั ที่ 1 ตลุ าคม 2551 ทไี่ มส่ ามารถใชบ้ รกิ ารลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ ง โดยครอบคลมุ ค่าใช้จ่ายฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ค่าการเตรียมเส้นเลือด การให้ยากระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง (Erythropoietin) ตามหลกั เกณฑ์ ท่กี �ำหนด หรอื ท่ีมีประกาศเพ่ิมเติม รวมถงึ การรักษาภาวะแทรกซ้อนที่เกดิ ข้ึนขณะฟอกเลือดโดย เฉพาะกรณีใช้บริการแบบผู้ป่วยนอก (ส�ำหรับกรณีบริการแบบผู้ป่วยในใช้ค่าใช้จ่าย บรกิ ารผู้ปว่ ยในทว่ั ไป) ตามแนวทางเวชปฏบิ ตั ิที่สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทยกำ� หนด 3. บรกิ ารฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทยี มรายใหมร่ บั ยากระตนุ้ การสรา้ งเมด็ เลอื ดแดง (HD SelfPay) ส�ำหรับผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียมรายใหม่ ท่ีรับบริการฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียมตั้งแต่ วนั ท่ี 1 ตลุ าคม 2551 เปน็ ตน้ ไป ซงึ่ ไมป่ ระสงคจ์ ะรบั บรกิ ารลา้ งไตผา่ นทางชอ่ งทอ้ ง ใหด้ ำ� เนนิ การตามท่ี สปสช. กำ� หนด หรอื ทีม่ ีประกาศเพ่ิมเตมิ 4. บริการบ�ำบัดทดแทนไตด้วยการปลูกถ่ายไต (Kidney Transplantation: KT) ครอบคลุม คา่ ใชจ้ า่ ยบริการส�ำหรับผ้บู ริจาคไตและผู้รบั บริจาค โดยเปน็ คา่ เตรยี มการผู้บริจาค ค่าเตรียมการผรู้ บั บริจาค ค่าผ่าตัดผู้บริจาคและผู้รับบริจาค ค่าบริการกรณีมีภาวะแทรกซ้อนโดยตรงจากการปลูกถ่ายไต เช่น ภาวะ สลัดไต (Graft rejection) รวมถึง ค่ายากดภูมิคุ้มกันหลังการผ่าตัด และการติดตามผลภายหลังการผ่าตัด ปลกู ถา่ ยไต ตามแนวทางเวชปฏบิ ตั ทิ ส่ี มาคมปลกู ถา่ ยอวยั วะแหง่ ประเทศไทยกำ� หนด หรอื ทมี่ ปี ระกาศเพม่ิ เตมิ ง. การก�ำกบั ติดตามประเมนิ ผล ตวั ชี้วัดผลการด�ำเนนิ งานบริหารงบบรกิ ารผู้ป่วยไตวายเร้ืองรัง ปงี บประมาณ 2564 ดังน้ี 1. ดา้ นการเขา้ ถึงบรกิ าร 1.1 อัตราการเข้าถึงบริการบำ� บัดทดแทนไตเทยี บกบั อตั ราความชุกของการเกิดโรค 1.2 อตั ราการเพ่มิ ขนึ้ ของผู้ป่วยปลกู ถ่ายไต 2. ด้านคุณภาพบรกิ าร 2.1 อตั ราการรอดชวี ติ ของผ้ปู ว่ ย CAPD ในระยะเวลา 12 เดือนหลังเร่มิ ตน้ รบั การรกั ษา 2.2 อตั ราการเกิดการติดเชือ้ ทเ่ี ยอ่ื บชุ ่องท้องโดยเฉลี่ยของผู้ปว่ ย CAPD 2.3 ร้อยละของผู้ป่วยท่ีได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (HD) ที่มีค่าเฉล่ียของระดับฮีโม- โกลบิน ต่�ำกว่า 10 กรัมต่อเดซิลติ ร 97



บทท่ี 5 การบริหารคา่ ใชจ้ ่าย บริการควบคมุ ป้องกัน และรกั ษาโรคเรื้อรัง