MIS

ກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຖະນທາໃ ຄຌກັ ທຆິ າກາຌ ຈາໄ ຌ຋ຖຸ ະກຈິ ຾ຖະ ຌກັ ທຆິ າກາຌຈາໄ ຌຂາໃ ທຘາຌ ຂຓໄ ຌູ ຽຑໃ ືບກທຈຘບຍຓາຈຉະຊາຌຂບຄກາຌຏະ ຖຈິ ຋ໃ ີກຼໃ ທຂບໄ ຄກຍັ ຃ຌຸ ະຑາຍຂບຄຖະຍຍ຺ ຂາໃ ທຘາຌ ຂຓໄ ຌູ ຅ະຘາໄ ຄ຃ທາຓຘະຈທກຂຌືໄ ນົາງກທາໃ . 29

ກາຌເຆຖໄ ະຍຍ຺ ຂາໃ ທຘາຌຂຓໄ ຌູ ຅ະຽປັຈເນແໄ ຖງະ ປບຍທຼຌຂບຄກາຌຏະຖິຈນຸົຈຖຄ຺ ງບໄ ຌກາຌຓຂີ ຓໄ ຌູ ຖະບຼຈ ຾ຖະ ຅ະກທຈຑຍ຺ ຂຏໄ ິຈຑາຈເຌກາຌຏະ ຖິຈ຾ຉຽໃ ຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ . 30

ກາຌຎຍັ ຎຄຸ ຃ຌຸ ະຑາຍ຾ຖະ຃ທາຓຆຈັ ຽ຅ຌຂບຄ ຏຌ຺ ຏະຖິຈ ຾ຓຌໃ ຂຌໄື ດກໃູ ຍັ ກາຌທຽິ ຃າະ ຾ຖະ ກາຌ ບບກ຾ຍຍຖະຍຍ຺ ຿ຈງເຆຖໄ ະຍຍ຺ ຂາໃ ທຘາຌຂຓໄ ຌູ ຽຂ຺ໄາຓາຆທໃ ງຽຆໃ ັຌ: software (CAD) ຆທໃ ງເຌກາຌ ບບກ຾ຍຍຖຈ຺ ເນງ,ໃ ບາ຃າຌ. ຉບົ ຈປບຈທຈັ ຊຸ ຆຌິໄ ຌບໄ ງໂ. 31

 ກາຌຌາເຆໄ software CAM (Computer Aided Manufacturing) ຽຑໃ ືບບາໃ ຌຉທ຺ ຾ຍຍ຋ໃ ີຘາໄ ຄຂຌໄື ຅າກ ຃ບຓຑິທຽຉີ ຾ຖທໄ ຌາຽບ຺າຂຓໄ ຌູ ຉາໃ ຄໂ ຽຑໃ ືບຓາຘຄໃ ັ ເນນໄ ຌໃຸ ງຌ຺ ຅ກັ ຆຼໃ ຌຘາໄ ຄຆຌໄິ ຘທໃ ຌຏະຖິຈຉະຑຌັ ເຈໜໃ ຶຄ຾ຓຌໃ ຓີ ຃ທາຓຖະບຼຈ ຾ຖະ ຾ຓຌໃ ດາກທໃ າ຃ຌ຺ ຽປ຺າຽປັຈຈທໄ ງຓື ນົາງຽ຋ໃ ຺າ. 32

1. ລະຍ​ ຍ຺ ຂ່ າວສາຌ​ຂມ​້ໍ ຌູ ​ມ຅​ີ ກັ ​ລະຍຍ຺ ? ຃ລ​ື ະຍຍ຺ ​ໃຈແ​ ຈ່ ? 2. ຎະ​ເພຈຉ​ ຌ຺ໍ້ ຉຂຬຄລ​ ະຍຍ຺ ​ຂ່ າ​ຌສາຌ​ຂມ​ໍ້ ຌູ ມ​ ຅​ີ ກັ ຎ​ ະ​ເພຈ? ຃​ຎື ະ​ເພຈ​ໃຈ​ແຈ່ ? 3. ລະຍຍ຺ ຂ​ ຌັ້ໍ ຈາ​ເຌຌີ ກ​ າຌ​ແມ່ ຌລ​ ະຍຍ຺ ແ​ ຌວໃ​ ຈ? 4. ລ​ ະຍຍ຺ ຂ​ ຌັ້ໍ ຃ວາມອ​ ູແໍ້ ມ່ ຌ​ລະຍຍ຺ ແ​ ຌວໃ​ ຈ? 5. ລະຍຍ຺ ຎະມວຌຏ​ ຌ຺ ​ກາຌຆ​ ຂ​ື້ໍ າງແມ່ ຌລ​ ະຍຍ຺ ​ແຌວໃ​ ຈ? 6. ລະຍຍ຺ ​ຂມ​້ໍ ູຌ​ຂ່ າວສາຌງ​ ຸຈ຋​ ະ​ສາຈແມ່ ຌ​ລະຍຍ຺ ​ແຌວໃ​ ຈ? 7. TPS ຫງມ​້ໍ າ​຅າກຫ​ ງຄັ ? ​ແລະ ມ​຃ີ ວາມ​ໝາງ​ແຌວໃ​ ຈ? 8. DSS ຫງມ​້ໍ າ​຅າກຫ​ ງຄັ ? ​ແລະ ມ​຃ີ ວາມໝ​ າງ​ແຌວໃ​ ຈ? 9. KWS ຫງມ​ໍ້ າ຅​ າກຫ​ ງຄັ ? ​ແລະ ມ຃​ີ ວາມ​ໝາງ​ແຌວໃ​ ຈ? 10. OAS ຫງມ​ໍ້ າ​຅າກ​ຫງຄັ ? ​ແລະ ມ​຃ີ ວາມ​ໝາງແ​ ຌວໃ​ ຈ? 11. ESS ຫງ​ມ້ໍ າ຅​ າກຫ​ ງຄັ ? ແ​ ລະ ມ​຃ີ ວາມໝ​ າງ​ແຌວ​ໃຈ? 12. ຌງິ າມ​ຂຬຄ຃​ ຸຌຌະພາຍ​ ແ​ ມ່ ຌ​ຫງຄັ ? 13. ລະຍຍ຺ ​ຂ່ າວສາຌຂ​ ​ມ້ໍ ຌູ ສ​ າມາຈ​ຆ່ ວງໃ​ ຫວ​້ໍ ສ​ິ າຫ​ ະກຈິ ຍ​ ຌັ ​ລຸເ​ ຊຄິ ເ​ ຎ຺າໍ້ ໝາງ​ຈາໍ້ ຌ​຃ຸຌ​ຌະພາ​ຍຎະກຬຍ​ ຈວ້ໍ ງຫງຄັ ແ​ ຈ່ ? 33

1

3.1 ຬຄ຺ ກຬຌ ຾ລະ ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ (Organization and Information Systems) 3.1.1 ຌງິ າມຬຄ຺ ກຬຌ 3.1.2 ຈວໄ ງຽຫຈເຈຬຄ຺ ກຬຌ຅ໃຄ຃າໄ ງ຃ກື ຌັ 3.1.3 ຬຄ຺ ກຬຌ຋ໃ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ 3. 2 ຍຈ຺ ຍາຈກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຂຬຄລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ (The changing role of IS) 2

1. ຌງິ າມ຋າຄຈາໄ ຌຽຉັກຌກິ : ຬຄ຺ ກຬຌ຾ມຌໃ ຿຃ຄສາໄ ຄ຋ໃ ມກາຌ຅ຈັ ຉຄັໄ ຋ໃ ໝຌັໄ ຃ຄ຺ ຾ລະ ຽຎັຌລະຍຍ຺ , ມກາຌຌາເຆຆໄ ຍັ ພະງາກຬຌ຅າກ຾ວຈ ລຬໄ ມມາຎະມວຌຏຌ຺ ຽພໃ ືຬສາໄ ຄຏຌ຺ ຏະລິຈຉາມ຅ຈຸ ຎະສຄ຺ ຾ລະ ຽຎ຺ໄາ ໝາງ຋ໃ ວາຄແວ.ໄ  ຆຍັ ພະງາກຬຌ຅າກ຾ວຈລຬໄ ມ຾ມຌໃ ຎຈັ ເ຅຋ໃ ສາ຃ຌັ ຂຬຄກາຌຏະລິຈ ຽຆໃ ັຌ: ຋ຌ ຾ລະ ຾ອຄຄາຌ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌຎະມວຌຏຌ຺ Input ເຫໄ ກາງຽຎັຌຏຌ຺ ຏະລຈິ ຫົື Output. ຏຌ຺ ຏະລຈິ ຅ະກຍັ ຃ຌື ສ຾ູໃ ວຈລຬໄ ມ ຆມ຺ ເຆ.ໄ 2. ຌງິ າມ຋າຄພຈຉກິ າ: ຬຄ຺ ກຬຌ຾ມຌໃ ຾ຫົຄໃ ຿ອມກຌັ ຂຬຄສຈິ , ຽຬກະ ສຈິ , ພຌັ ຋ະ ຾ລະ ຃ວາມອຍັ ຏິຈຆຬຍ ຽຆໃ ຄິ ມ຃ວາມຈຌຸໃ ຈຼໃ ຄລະ ຬຼຈຬຬໃ ຌຉາມແລງະຽວລາ, ຿ຈງຏາໃ ຌຍຌັ ຫາ ຾ລະ ກາຌ຾ກແໄ ຂ ຍຌັ ຫາຉາໃ ຄໂ. 3

 ຃ຌຸ ລກັ ສະຌະອຍູ ຾ຍຍ຿຃ຄສາໄ ຄ຋ໃ ຃າໄ ງ຃ກື ຌັ ຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ 1. ມກາຌ຾ຍຄໃ ຄາຌຉາມ຃ວາມຆາຌາຌຄາຌຢາໃ ຄ຅ະ຾຅ຄໄ . 2. ຅ຈັ ວາຄຏຆໄູ ຼໃ ວຆາຌຉາມລາຈຍັ ຆຌັໄ ຾ລະ ມກາຌຈາຽຌຌກາຌຈວໄ ງ ກຈ຺ ຽກຌຉາໃ ຄໂ ຫົື ມາຈຉະຊາຌ຋ໃ ວາຄແວ.ໄ 3. ມ຃ວາມງຈຸ ຉ຋ິ າເຌກາຌຉຈັ ສຌິ ເ຅,ເຌກາຌງຬໄ ຄງ ຾ລະ ລຄ຺ ຿຋ຈ. 4. ເຫຉໄ າ຾ໜຄໃ ຉາມ຃ຌຸ ວຈຸ ຋ິຽຆໃ ັຌ: ຃ຌຸ ສມ຺ ຍຈັ , ວຆິ າຆຍ຋ໃ ຆາຌາຌ. 5. ຽລັຄເສເໃ ຫຬໄ ຄ຺ ກຬຌສາມາຈຏະລຈິ ຢາໃ ຄມຎະສຈິ ຉພິ າຍສຄູ ສຈຸ . 4

1.ວ຋ິ ຈາຽຌຌກາຌຉາມມາຈຉະຊາຌ຾ມຌໃ ວ຋ິ ກາຌຈາຽຌຌກາຌ ຎະຉຍິ ຈັ ຉວ຺ ຅ຄິ ຉາມຫົກັ ຽກຌ຋ໃ ສາໄ ຄຂຌໄື ຿ຈງຬຄ຺ ກຬຌ 2. ຌະ຿ງຍາງຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ ຌະ຿ງຍາງຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ຾ມຌໃ ຂຌືໄ ກຍັ ກາຌ຅ຈັ ຾ຍຄໃ ໜາໄ ຋ໃ ຉາ຾ໜຄໃ ຄາຌ, ຉາ຾ໜຄໃ ສຄູ ຅ະມ຃າໃ ຍາຽຌັຈສຄູ ກວາໃ ຏ຋ໄູ ໃ ມຉາ຾ໜຄໃ ຉາໃ ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ຅ຄໃມກາຌງາຈຆຄິ ຉ຾ຳາໜຄ຿ໃ ຈງຍໃ ຃າຌຄຽຊຄວຆິ າກາຌ ຫົື ຃ວາມຆາຌາຌຄາຌ ຌຽໄ ຎັຌຍຌັ ຫຫາາຫງຄຸ ງາກ຋ສຈຸ ຋຅ະຌຽຬ຺າ ກາຌຎຼຌ຾ຎຄເໝຬໃ ຄເສຂໃ າໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ມາສູໃ ຬຄ຺ ກຬຌ 3. ວຈັ ຋ະຌະ຋າຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌມຌັ ຾ມຌໃ ກມຸໃ ສມ຺ ມຈຸ ຊາຌພໄຌຊາຌ ຫົື ມຌັ ຾ມຌໃ ຾ຍຍວ຋ິ ຫົື ຃ວາມຆຌິ ຽ຃ງ຾ຍຍອຈ຃ຬຄ຋ໃ ງຬມອຍັ ຢາໃ ຄ ສມ຺ ຍຌູ ຅າກ຃ຌ຺ ເຌຬຄ຺ ກຬຌເຌກາຌຏະລຈິ 5

 ຎຈັ ເ຅຋ໃ ຽອັຈເຫຬໄ ຄ຺ ກຬຌມ຃ວາມ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ ມຈຄໃ ັ ຌ:ໄ 1. ຿຃ຄສາໄ ຄ ຫົື ອຍູ ຾ຍຍຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ 2. ຽຎ຺ໄາໝາງຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ 3. ສວໃ ຌຎະກຬຍຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ 4. ອຍູ ຾ຍຍຂຬຄກາຌຌາ 5. ວຼກຄາຌ 6. ຾ວຈລຬໄ ມຬຬໄ ມຂາໄ ຄຬໃ ຌື ໂ 6

຿຃ຄສາໄ ຄຏຎໄູ ະກຬຍກາຌ (Entrepreneurial Structure) ຽຎັຌຍລິສຈັ ຂະໜາຈ ຌຬໄ ງ, ມກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄແວ, ມ຿຃ຄສາໄ ຄ຋ໃ ຄາໃ ງຈາງ ຾ລະ ຃ມຸໄ ຃ຬຄ຿ຈງຏໄູ ຎະກຬຍກາຌ຃ຌ຺ ຈຼວ ຋ໃ ຽຎັຌຏ຅ໄູ ຈັ ກາຌເຫງຽໃ ຆໃ ັຌ: ຋ລຸ ະກຈິ ຂະໜາຈຌຬໄ ງ. ຬາງາສຈິ ກຌ຺ ຅ກັ (Machine Bureaucracy) ຽຎັຌຍລິສຈັ ຋ໃ ມ຾ວຈລຬໄ ມກາຌຎຼໃ ຌ ຾ຎຄຆາໄ , ມຏະລຈິ ຉະພຌັ ຋ໃ ແຈມໄ າຈຉະຊາຌ ຾ລະ ມກາຌ຃ມຸໄ ຃ຬຄ຾ຍຍລວມສຌູ . ຬາງາສຈິ ຂະ຾ໜຄກາຌ (divisional Bureaucracy) ຃າໄ ງ຃ກື ຍັ ຬາງາສຈິ ກຌ຺ ຅ກັ ຽຆໃ ຄິ ຾ຉລໃ ະພາກສວໃ ຌ຅ະຏະລິຈສຌິ ຃າໄ ຫົື ກາຌຍລິກາຌ຋ໃ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌັ . ຬາງາສຈິ ຬາຆຍ (Professional Bureaucracy) ຽຎັຌຬຄ຺ ກຬຌ຋ໃ ຬຄເສ຃ໃ ວາມອູໄ ຽຆໃ ຄິ ສຌິ ຃າໄ ຾ລະ ກາຌຍລກິ າຌຂຌືໄ ກຍັ ກາຌ ຆຼໃ ວຆາຌ຾ຍຍມຬື າຆຍຽຆໃ ັຌ: ຿ອຄອຼຌ, ຿ອຄໝ. ສະຽພາະຈາໄ ຌ (Adhocracy) ຽຎັຌຬຄ຺ ກຬຌ຋ໃ ຽຎັຌກຬໄ ຌກາລຄັ ຽພໃ ືຬຉຬຍ຿ຉກໄ ຍັ ສະຊາຌະກາຌ຋ໃ ຎໃຼຌ຾ຎຄແວ.. ຽຆໃ ັຌ: ຍລິສຈັ ຋ໃ ຎກສາ. 7

3.2.1 ວວິ ຈັ ຋ະຌາກາຌຂຬຄລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ 3.2.2 ຽຫຈຏຌ຺ ຋ໃ ຬຄ຺ ກຬຌສາໄ ຄລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ 3.2.3 ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ມຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ຉໃ ຬຄ຺ ກຬຌ ຾ຌວເຈ? 3.2.4 ຬຌິ ຽຉ຾ຌັຈ ຾ລະ ຬຄ຺ ກຬຌ 3.2.5 ຏຌ຺ ຽຌໃຬື ຄເຌກາຌຬຬກ຾ຍຍ ຾ລະ ຃ວາມຽຂ຺ໄາເ຅ ຉໃ ກຍັ ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ 8

ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ແຈຎໄ ໃຼຌ຾ຎຄຬຌັ ເຫງຫໃ ົວຄ຋າຄຈາໄ ຌຽຉັກຌກິ ຾ລະ ເຌລະຍຍ຺ ຅ຈັ ຉຄັໄ ຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌຽຆໃ ັຌ:  ເຌຆຸມຎ 1950 ມຍາຄວຼກຄາຌຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ ຋ໃ ແຈຌໄ າຽຬ຺າ຃ຬມພິວຽຉ ມາເຆ.ໄ  ເຌຆຸມຎ 1960 ມກາຌພຈັ ຋ະຌາ຃ຬມພິວຽຉຂະໜາຈເຫງໃ ຽພໃ ືຬ ກາຌລວມສຌູ ວຼກຄາຌຉາໃ ຄໂ.  ເຌຆຸມຎ 1970-80 ມກາຌ຾຅ກຢາງຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ກວາໄ ຄຬຬກ, ສະຊາຎຈັ ຉະງະກາຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ຽລໃ ມຂະຫງາງຉວ຺ ຾ລະ ຆຍັ ຆຬຌຂຌໄື .  ເຌຆຸມຎ 1990 ສະຊາຎຈັ ຉະງະກາຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ແຈຂໄ ະຫງາງ ຉວ຺ ຂຌືໄ ສລູໃ ະຈຍັ ສຄູ ແຈມໄ ກາຌສໃ ສື າຌ຿ຈງເຆໄ WWW. 9

 ຽພໃ ືຬຽພໃ ມຎະສຈິ ຉພິ າຍສຄູ ຂຌໄື .  ຽພໃ ືຬຫຸົຈຏຬໃ ຌກາລຄັ ຾ອຄຄາຌລຄ຺  ຽພໃ ືຬຎະຢຈັ ຉຌ຺ໄ ຋ືຌເຌກາຌສໃ ສື າຌ  ຽພໃ ືຬກາຌແຈຎໄ ຼຍເຌກາຌ຾ຂຄໃ ຂຌັ ມຍາຄຬຄ຺ ກຬຌສາໄ ຄລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂຌໄື ຽພໃ ືຬເຫມໄ ຃ວາມ຋ຌັ ສະແໝ, ຿ຈງຍໃ ຃າຌຄຽຊຄິ ຏຌ຺ ຎະ຿ຫງຈ຅ະແຈໄ ອຍັ . ມຍາຄກລະຌລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌແຈຊໄ ກື ສາໄ ຄຂຌໄື ຽພໃ ືຬ ຉຬຍສະໜຬຄ຃ວາມກະຉລື ືລຌ຺ໄ ຢາກເຫມໄ ຂຌືໄ ຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ . 10

ເຫສໄ ຄັ ຽກຈເຌສຬຄ຾ຄ຋ໃ ິຈສະຈ຃:ື  ຋ິຈສະຈ຋າຄຈາໄ ຌຽສຈຊະກຈິ .  ຋ິຈສະຈ຋າຄຈາໄ ຌພຈຉກິ າ. 11

຅າກ຋ຈັ ສະຌະ຋າຄຈາໄ ຌຽສຈຊະກຈິ ຾ລວໄ ລະ ຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ຽຎັຌຎຈັ ເ຅ກາຌຏະລິຈຌໃ ຄ຋ໃ ຎຼໃ ຌ ຾຋ຌຈວໄ ງຽຄຌິ ຾ລະ ຾ອຄຄາຌ (ກາຌຫຸົຈຉຌ຺ໄ ຋ຌ ເຌກາຌສໃ ສື າຌ, ກາຌວຽິ ຃າະ ຾ລະ ກາຌຬຬກ ຾ຍຍຏຌ຺ ຏະລິຈ, ຾ລະ ກາຌຎໃຼຌ຾຋ຌ຾ອຄຄາຌ ຂຬຄຏ຅ໄູ ຈັ ກາຌເຌລະຈຍັ ກາຄ ຾ລະ ພະຌກັ ຄາຌ ຫຬໄ ຄກາຌລຄ຺ ). 12

 ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ຾ລະ ຬຄ຺ ກຬຌມ຃ວາມສາພຌັ ກຌັ ຾ລະ ມຬຈິ ຋ິພຌ຺ ຉໃ ກຌັ .  ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ສາມາຈຎຼໃ ຌລະຈຍັ ຆຌັໄ ຂຬຄກາຌຉຈັ ສຌິ ເ຅ເຌຬຄ຺ ກຬຌ ຈວໄ ງກາຌຫຸົຈຉຌ຺ໄ ຋ຌເຌກາຌຆຬກຫາ ຾ລະ ຾຅ກຢາງຂມໄ ຌູ ຂາໃ ວສາຌລຄ຺ .  ຏຍໄູ ລິຫາຌສາມາຈຉຈິ ຉໃ ກຍັ ພະຌກັ ຄາຌລະຈຍັ ລມຸໃ ແຈ຿ໄ ຈງກຄ຺ ຍໃ ຅າຽຎັຌຉຬໄ ຄຏາໃ ຌຏ຅ໄູ ຈັ ກາຌລະຈຍັ ກາຄ.  ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌຂມໄ ຌູ ສາມາຈຎຼໃ ຌ຾ຎຄ຿຃ຄສາໄ ຄ, ວຈັ ຋ະຌະ ຋າ, ຾ຌວ຋າຄຌະ຿ງຍາງ ຾ລະ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ. 13

ວຼກຄາຌ ຽ຋ັກ຿ຌ຿ລຆ ຾ອຄຄາຌ ຿຃ຄສາໄ ຄ 14

 Internet ຿ຈງສະຽພາະ຾ມຌໃ WWW ແຈມໄ ຍຈ຺ ຍາຈສາ຃ຌັ ເຌກາຌພວ຺ ພຌັ ລະຫວາໃ ຄ຋ລຸ ະ ກຈິ .  ເຫ຃ໄ ວາມສາມາຈເຌກາຌຽຂ຺ໄາສຂູໃ ມໄ ຌູ , ຽກຍັ ອກັ ສາ຾ລະ຾຅ກຢາງຂມໄ ຌູ ຂາໃ ວສາຌເຌ຋ໃວ຺ ຬຄ຺ ກຬຌ.  ສາມາຈຫຸົຈຏຬໃ ຌ຃າໃ ເຆ຅ໄ າໃ ງເຌກາຌສໃ ສື າຌ, ຈາໄ ຌກາຌຆຂໄື າງ ຾ລະ ກາຌຍລກິ າຌ. 15

ຍາຄຎຈັ ເ຅຋ໃ ຅ະແຈຽໄ ຬ຺າເ຅ເສເໃ ຌກາຌວາຄ຾ຏຌ ຽພໃ ືຬສາໄ ຄ ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌ  ສະພາຍ຾ວຈລຬໄ ມ຋ໃ ຬຄ຺ ກຬຌຽ຃ໃ ຬື ຌແຫວຢໃູ  ຿຃ຄສາໄ ຄຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ: ລະຈຍັ ຆຌັໄ , ຃ວາມຆຼໃ ວຆາຌ, ອຍູ ຾ຍຍກາຌຈາຽຌຌກາຌ, ມາຈຉະຊາຌ  ວຈັ ຋ະຌະ຋າ ຾ລະ ຾ຌວ຋າຄຌະ຿ງຍາງຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ  ຋າຈ຾຋ໄ ຾ລະ ອຍູ ຾ຍຍຂຬຄກາຌຌາ  ຃ວາມຽຂ຺ໄາເ຅ ຾ລະ ກາຌສະໜຍັ ສະໜຌູ ຂຬຄຏຍໄູ ລຫິ າຌສຄູ ສຈຸ 16

 ລະຈຍັ ເຌຬຄ຺ ກຬຌ  ກມຸໃ ຏຌ຺ ຎະ຿ຫງຈຉຌ຺ໄ ຉ຋ໃ ຅ະຊກື ກະ຋ຍ຺ ຅າກລະຍຍ຺  ຎະຽພຈຂຬຄວຼກຄາຌ, ກາຌຉຈັ ສຌເ຅ ຾ລະ ວວິ ຈັ ກາຌ ຋ລຸ ະກຈິ ຋ໃ ລະຍຍ຺ ຂາໃ ວສາຌ ແຈຊໄ ກື ມຬຍໝາງເຫກໄ າຌສະໜຍັ ສະໜຌູ  ຃ວາມອສູໄ ກ ຾ລະ ຋າໃ ຋ຂຬຄພະຌກັ ຄາຌເຌຬຄ຺ ກຬຌ ຽຆໃ ຄິ ຽຎັຌຏເໄູ ຆລໄ ະຍຍ຺  ຎະຫວຈັ ຃ວາມຽຎັຌມາຂຬຄຬຄ຺ ກຬຌ: ກາຌລຄ຺ ຋ຌ, ຃ວາມ ຆາຌາຌຄາຌ຋ໃ ມ, ຿຃ຄກາຌສາ຃ຌັ ຾ລະ ຆຍັ ພະງາກຬຌ ມະຌຈຸ 17

1. ນ​ ງິ າມຂ​ ຬຄ​ຬຄົ ​ກຬນແ​ ມ່ ນຫ​ ງຄັ ? 2. ຈວ້ ງເຫຈໃຈຬຄົ ກຬນ຅່ ຄື ຃າ້ ງ຃ກື ນັ ? 3. ຈວ້ ງເຫຈໃຈຬຄົ ກຬນ຅່ ຄື ແຉກຉ່ າຄກນັ ? 4. ວຈັ ທະນະທາຂຬຄຬຄົ ກຬນແມ່ ນຫງຄັ ? 5. ວຈັ ທະນະທາຂຬຄແຉ່ ລະຬຄົ ກຬນມ຃ີ ວາມແຉກຉ່ າຄກນັ ຫື ຃ກື ນັ ? ງຬ້ ນຫງຄັ ? 6. ປັຈ​ໄ຅ໃ​ ນກ​ ານ​ສ່ ​ກື າຄລ​ ະຫວ່ າ​ຄຬຄົ ​ກຬນກ​ ບັ ເ​ ຉກັ ​ໂນ​ໂລຆ​ ​ຂີ ່ າວສານຂ​ ​ມ້ ູນປະກຬບມ​ ​ີ ຫງຄັ ແ​ ຈ່ ? 7. ລະບບົ ​ຂ່ າວສານ​ຂ​ມ້ ູນ​ໃນ​ບຈົ ບາຈ​ຂຬຄ​ຜູ​ປ້ ່ ຽນ​ແປຄປ​ ະກຬບ​ມຫີ ງຄັ ​ແຈ່ ? 8. ລະບບົ ຂ່ າວສານຂມ້ ນູ ມຜີ ນົ ກະທບົ ແລະ ຜນົ ປະໂຫງຈຉ່ ຬຄົ ກຬນແນວໃຈ? 9. ຬນິ ເຉເີ ນຈັ ແລະ ຬຄົ ກຬນມກີ ານພວົ ພນັ ກນັ ແນວໃຈ? 18

1

4.1 ຖະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທຽຉີ (Computer System) 4.1.1 Hardware 4.1.2 Software 4.2 ກາຌຌາຘະຽໜີຂຓໄ ຌູ 4.3 ງກຸ ຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉີ (Computer Generations) 4.4 ຆະຌຈິ ຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉີ (Categories of Computer) 4.5 ໜທໃ ງ຃ທາຓ຅າ 2

ຖະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທຽຉ຾ີ ຓຌໃ ກາຌຽປັຈທຼກປທໃ ຓກຌັ ຖະນທາໃ ຄ Hardware ຾ຖະ Software ຑາງເຉໄ ກາຌ຃ທຍ຃ຓຸ ຂບຄ People ware ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ຖະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທຽຉ຅ີ ໃຄຶ ຎະກບຍຈທໄ ງ Hardware, Software, Data ຾ຖະ People ware. 3

Computer System Hardware DATA Software (Information) 4 People ware

 ໜທໃ ງຎະຓທຌຏຌ຺ ກາຄ (CPU) (ໜທໃ ງ Arithmetic/Logic Unit, Control Unit )  ໜທໃ ງ຃ທາຓ຅າ (Memory) (ຓີ RAM, ROM,…)  ບຎຸ ະກບຌຎບໄ ຌຂຓໄ ຌູ ຾ຖະ ຘະ຾ຈຄຏຌ຺ (Input/Output Devices) (ຓີ Mouse, ຾ຎຌໄ ຑິຓ, Monitor, ຽ຃ໃ ບື ຄຑິຓ...)  ໜທໃ ງຽກຍັ ປກັ ຘາຂຓໄ ຌູ (Storage) (ຓີ Hard Disk, Floppy Disk, USB,….) 5

຾ຓຌໃ ຆຸຈ຃າຘຄໃ ັ ຋ໃ ີຂຼຌແທຉໄ າຓຂຌັໄ ຉບຌຽຑໃ ືບເນໄ ຃ບຓຑິທຽຉຎີ ະຉຍິ ຈັ ຉາຓ 1. System Software 2. Application Software 6

ຽຎັຌ Program ຋ໃ ີ຃ທຍ຃ຓຸ ກາຌຽປັຈທຼກຂບຄ ຖະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທຽຉ,ີ ຓໜີ າໄ ຋ໃ ີເຌກາຌຉຈິ ຉໃ ຖະນທາໃ ຄ Hardware ກຍັ software ຌາເຆ,ໄ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ງຄັ ຃ບຍ຃ຓຸ ກາຌຂຌ຺ ຘໃຄ຺ ຂຓໄ ຌູ (Data Bus) ຾ຖະ ຾຅ຄໄ ຽຉບື ຌ຃ທາຓຏິຈຎກ຺ ກະຉຂິ ບຄຖະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທ ຽຉ.ີ 7

ຽຎັຌ Program ຋ໃ ີ຃ທຍ຃ຓຸ ກາຌຽປັຈທຼກ ຘະຽຑາະຈາໄ ຌເຈໜໃ ຶຄຽຆໃ ັຌ: Program ກາຌຽຄຌິ - ກາຌຍຌັ ຆ,ີ Program ຃ບຍ຃ຓຸ ກາຌຏະຖຈິ ເຌ ຿ປຄຄາຌ, Program ກາຌຖຄ຺ ຋ະຍຼຌຂບຄຌກັ ຘກຶ ຘາ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. www.thaiware.com 8

ຖະຍຍ຺ ຋ໃ ີ຃ຌ຺ ຃ຌຸໄ ຽ຃ງີ ຾ຖະ ເຆເໄ ຌຆທີ ຈິ ຎະ຅າທຌັ ຾ຓຌໃ ຽຖກ ຊາຌຘຍິ (Decimal Number) ຽຆໃ ັຌ: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. ຽຌໃບື ຄ຅າກທາໃ ຃ບຓຑິທຽຉຽີ ຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຽບຽຖັກ຿຋ຕຌກິ ຾ຖະ ເຆກໄ ະ຾ຘແຒຒໄາຽຎັຌຑະຖຄັ ຄາຌເຌກາຌຽປັຈທຼກ. ຈຄໃ ັ ຌຌັໄ ຂຓໄ ຌູ ຋ກຸ ດາໃ ຄເຌ຃ບຓຑິທຽຉ຅ີ ະຊກື ຎຼໃ ຌເນດໄ ເໃູ ຌປຍູ ຾ຍຍຂບຄຘະທຈິ ແຒຒາໄ , ຽຆໃ ຄິ ຓຘີ ບຄຘະຊາຌະກາຌຽຆໃ ັຌ: ຽຎີຈ (ON) ຾ຖະ ຎິຈ (OFF) ຈທໄ ງຽນຈຌຽີໄ ຑໃ ິຌ຅ໃຄຶ ເຆຽໄ ຖກຊາຌຘບຄ (Binary Number) ຾຋ຌ຃າໃ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ຃:ໄື 1 (ON) ຾ຖະ 0 (OFF) 9

ເຌຖະຍຍ຺ ຽຖກຊາຌຘບຄ຅ະຓຽີ ຖກຘບຄຉທ຺ ຃ື 0 ຾ຖະ 1 ຽຆໃ ຄິ ຾ຉຖໃ ະຉທ຺ ຽບຌີໄ ທາໃ bit ຾ຖະ ຽຓໃບື ຌາຽບ຺າຽຖກຊາຌຘບຄຓາປທຓ ກຌັ 8 bits ຽບຌໄີ ທາໃ 1 byte ຽຆໃ ຄິ ຓ຃ີ າໃ ຽ຋ໃ ຺າຌໃ ຄຶ ຘຌັ ງະຖກັ ນົື ຌໃຄຶ ຉທ຺ ບກັ ຘບຌ. ໝາງທາໃ 1 byte = 8 bits ຾ຖະ ຓ຃ີ າໃ ຉຄັໄ ຾ຉໃ 00000000 ຽຊຄິ 11111111 ຋ຄັ ໝຈ຺ 256 ຉທ຺ ນົື 28 ຉທ຺ . ຽຆໃ ັຌ ຉທ຺ ບກັ ຘບຌ A ຅ະ຾຋ຌຈທໄ ງ 01000001 ຊາໄ ຃ຈິ ແຖເໃ ຌຽຖກ ຊາຌ 10 ຅ະ຾ຓຌໃ A = 0+ 26 +0+0+0+0+0+ 20 =65 B = 66=01000010, C=67=01000011……….. 10

Unit 210 220 230 240 Storage Byte Kilobyte Megabyte Gigabyte Terabyte Unit 103 106 109 1012 Transmission Bits per Kilobit per Megabit per Gigabit per Terabit per speed sec (Bps) sec (Kbps) sec (Mbps) sec (Gbps) sec (Tbps) Unit 10-3 10-6 10-9 10-12 Time Second Millisecond Microsecond Nanosecond Picosecond (ms) (s) (ns) (ps) Unit 103 106 109 1012 Frequency Hertz Kilohertz Megahertz Gigahertz Terahertz (Hz) (KHz) (MHz) (GHz) (THz) 11

 1st Generation: Vacuum Tube Technology (1946-1956) ຓີ ຃ທາຓ຅າ 2000 bytes ຃ທາຓແທ 10000 ຃າຘຄໃ ັ /s  2nd Generation: Transistors (1957-1963) ຓ຃ີ ທາຓ຅າ 32 kbytes ຃ທາຓແທ 2 ນາ 3 ຾ຘຌ຃າຘຄໃ ັ /s  3rd Generation: Integrated Circuits (1964-1979) ຓ຃ີ ທາຓ ຅າ 2 Mbytes ຃ທາຓແທ 5 ຖາໄ ຌ ຃າຘຄໃ ັ /s  4th Generation: Very Large-Scale Integrated Circuits (1980-Present) 12

຃ບຓຑິທຽຉເີ ຌງກຸ ຌຓີໄ ຂີ ະໜາຈເນງຽໃ ຑາະທາໃ ແຈຌໄ າ ຽບ຺ານົບຈຘຌູ ບາກາຈຓາຽກຍັ ປກັ ຘາ ຾ຖະ ຎະຓທຌຏຌ຺ ຂຓໄ ຌູ ຽຆໃ ຄິ ຽປັຈເນກໄ ຌິ ແຒນົາງ, ຓບີ າງກຸ າຌເຆທໄ ຼກຘຌັໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຾ຏ຃ໃ ທາຓປບໄ ຌນົາງ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓ຅າຉຌ຺ໄ ຉ ຽ຋ໃ ຺າ 2 Kbytes ຌາເຆຽໄ ຂ຺ໄາເຌທຼກຄາຌຘະຽຑາະຈາໄ ຌ ຽຆໃ ັຌ: ທ຋ິ ະງາຘາຈ ຾ຖະ ທຘິ ະທະກາຘາຈຽ຋ໃ ຺າຌຌັໄ . 13

຃ບຓຑິທຽຉເີ ຌງກຸ ຌຓໄີ ຂີ ະໜາຈຌບໄ ງກທາໃ ງກຸ ຋າບຈິ ຽຑາະທາໃ ແຈຌໄ າຽບ຺າ Transistors ຓາຎຼໃ ຌ຾຋ຌນົບຈຘຌູ ບາກາຈ, ຓກີ າຌ຾ຏ຃ໃ ທາຓປບໄ ຌ ຾ຖະ ກຌິ ແຒໜບໄ ງກທາໃ . ຓໜີ ທໃ ງ຃ທາຓ຅າຉຌໄ຺ ຉຽ຋ໃ ຺າ 32 Kbytes. ຓ຃ີ ທາຓແທເຌ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ 2 ນາ 3 ຾ຘຌ຃າຘຄໃ ັ ຉໃ ທຌິ າ຋ີ ຽຆໃ ຄິ ຘາ ຓາຈຌາເຆຽໄ ຂ຺ໄາເຌທຼກຄາຌ຋າຄຈາໄ ຌທ຋ິ ະງາຘາຈ ຾ຖະ ຋ຖຸ ະກຈິ . 14

ຽຎັຌງກຸ ຋ໃ ີຌາຽບ຺າ Transistors ຅າຌທຌນົາງໂ ຓາຎະກບຍເຘ຾ໃ ຏຌໃ ຆຖີ ີ຃ບຌ(຋າຈຽ຃ໃ ຄິ ຆກັ ຌາ) ຈຼທ ກຌັ , ຓໜີ ທໃ ງ຃ທາຓ຅າຽ຋ໃ ຺າ 2 Mbytes ຾ຖະ ຓີ ຃ທາຓແທເຌກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ 5 ຖາໄ ຌ຃າຘຄໃ ັ ຉໃ ທຌິ າ ຋ີ, ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈຌາເຆໄ Software ເຌຈາໄ ຌ຋ຖຸ ະກຈິ ແຈ.ໄ 15

຃ບຓຑິທຽຉເີ ຌງກຸ ຌແີໄ ຈຘໄ ຍຶ ຉໃ ຑຈັ ຋ະຌາ຅າກ຃ບຓຑິທຽຉີ ເຌງກຸ ຋ໃ ີ 3 ຿ຈງກາຌຌາຽບ຺າທຄ຺ ຅ບຌຘຄັ ຃ະຌຈິ ນົາງໂ ທຄ຺ ຅ບຌຓາຎະກບຍເຘເໃ ຌ຾ຏຌໃ Chip ຈຼທ. ຅າກຽ຋ັກ ຿ຌ຿ຖຆຈີ ຄໃ ັ ກາທຽປັຈເນໜໄ ທໃ ງ຃ທາຓ຅າ, ໜທໃ ງ຿ຖຆກິ ຾ຖະ ໜທໃ ງ຃ທຍ຃ຓຸ ຊກື ຍຌັ ຅ດຸ ເໃູ ຌ຾ຏຌໃ Chip ບຌັ ຈຼທ ກຌັ ຽຆໃ ຄິ ຽບຌໄີ ທາໃ Microprocessor ຽປັຈເນ຃ໄ ບຓຑິທຽຉຓີ ີ ຂະໜາຈຌບໄ ງ຾ຉ຃ໃ ທາຓແທເຌກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຘຄູ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓ຅າຘຄູ ຈຄໃ ັ ຋ກຸ ທຌັ ຌີໄ 16

1. ຃ບຓຑິທຽຉຎີ ະຘຈິ ຋ິຑາຍຘຄູ (Supercomputer) 2. ຃ບຓຑິທຽຉຂີ ະໜາຈເນງໃ (Mainframe computer) 3. ຃ບຓຑິທຽຉຂີ ະໜາຈກາຄ ( Minicomputer) 4. ຃ບຓຑິທຽຉເີ ນຍໄ ຖິກາຌ (Server computer) 5. ຃ບຓຑິທຽຉຂີ ະໜາຈຌບໄ ງ (Microcomputer) 6. ຃ບຓຑິທຽຉ຾ີ ຍຍຐຄັ ເຌ (Embedded computer) 17

1. ໜທໃ ງ຃ທາຓ຅ານົກັ (Primary Storage) 2. ໜທໃ ງ຃ທາຓ຅າຘາປບຄ (Secondary Storage) 18

 ROM (Read only Memory) ຽຎັຌໜທໃ ງ຃ທາຓ຅າ຋ໃ ີ ຏຏໄູ ະຖຈິ ຽ຃ໃ ບື ຄ຃ບຓຑິທຽຉແີ ຈຍໄ ຌັ ຅຿ຸ ຎຕ຾ກຕຓ ນົື ຆຸຈ ຃າຘຄໃ ັ ຉາໃ ຄໂແທເໄ ຌໜທໃ ງ຃ທາຓ຅າຎະຽຑຈຌ.ໄີ  RAM (Random Access Memory) ຽຎັຌໜທໃ ງ ຃ທາຓ຅າຆໃທ຺ ຃າທຽຆໃ ັຌທາໃ ຽຓໃບື ຓກີ າຌຽບຌີໄ ເຆ຿ໄ ຎຕ຾ກຕຓ ຿ຎຕ຾ກຕຓ ຈຄໃ ັ ກາໃ ທ຅ະຊກື Load ຖຄ຺ ເຌໜທໃ ງ຃ທາຓ ຅າຎະຽຑຈຌີໄ ຾ຖະ ຽຓໃບື ຎິຈຽ຃ໃ ບື ຄ຿ຎຕ຾ກຕຓຈຄໃ ັ ກາໃ ທກ ຅ະນາງແຎ. 19

 Magnetic Disk (Floppy Disk, Hard Disk, …)  Optical Disk (CD, DVD,…)  Magnetic Tape (ຽຎັຌກະ຾ຆັຈເຆຘໄ າຖຍັ backup ຂຓໄ ຌູ ) 20

 Input Devices: Mouse, Keyboard, bar code, OCR, Magnetic Ink Recognition, Scanner, Microphone…  Output Devices: Monitor, Printer, Plotters. …. 21

ຉະນົບຈແຖງະຂບຄກາຌຌາເຆ຃ໄ ບຓຑິທຽຉີ ຾ຖະ ຽຉັກ຿ຌ຿ຖດີ ຂາໃ ທຘາຌຂຓໄ ຌູ ຅ະຽນັຌແຈທໄ າໃ ແຈຓໄ ກີ າຌຎຼໃ ຌ຾ຎຄນົາງດາໃ ຄຽຆໃ ັຌ:  ຂະໜາຈ ຾ຖະ ຖາ຃າຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉແີ ຈນໄ ຸົຈຖຄ຺ ເຌ຾ຉຖໃ ະຎີ  ກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓຎະຘຈິ ຋ິຑາຍເຌກາຌຌາເຆແໄ ຈຽໄ ຑີໄຓຘຄູ ຂຌີໄ ຽຆໃ ັຌ: ຓຌັ ຽຑີໄຓ຃ທາຓຘະຈທກເຌກາຌຌາເຆເໄ ຌທຼກຄາຌຉາໃ ຄໂຆທໃ ງ຃ຌ຺ ຽປ຺າ, ກາຌຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌຂຓໄ ຌູ ນົາງໂຆະຌຈິ ຾ຖທໄ ຌາຘໃຄ຺ ບບກແຎ ເຌ ຋ກຸ ນຌ຺ ຾ນຄໃ ດາໃ ຄທບໃ ຄແທແຈຆໄ ທໃ ງເນຓໄ ກີ າຌ຃າໄ ຂທໄ າຓ຋ະທຍີ , ກາຌຘກຶ ຘາ, ກາຌຍຖກິ າຌ ຾ຖະ ກາຌຖຌືໄ ຽຖີຄຉາໃ ຄໂ຾ຍຍຍໃ ຓີ ຑຓ຺ ຾ຈຌ. 22

1. ລະບບົ ຃​ ຬມ​ພວິ ເ​ ຉ​ປີ ະກຬບ​ຈວ້ ງຫງຄັ ​ແຈ່ ? 2. ໃນວ​ ວິ ຈັ ທະນາ​ການ​ຂຬຄ຃​ ຬມພ​ ວິ ​ເຉ​ເີ ພ່ ນິ ​ສາມາຈແ​ ບ່ ຄຬຬກເ​ ປັນ຅​ ກັ ​ ງຸກ? ແຉ່ ລະງ​ ຸກໃໃຆເ້ ທກັ ໂນໂລຆຫີ ງຄັ ​? 3. ໜ່ ວງເ​ ກບັ ​ອກັ ສາຉ​ ນົ້ ຉໍມ​ ໜີ າ້ ທ່ ​ເີ ອຈັ ​ຫງຄັ ? 4. CPU ຫງມ​ໍ້ າ຅​ າກຫ​ ງຄັ ? ​ແລະ ມ​຃ີ ວາມໝ​ າງ​ແນວ​ໃຈ? 5. ຈສິ ແມ່ ເຫກັ ມ຅ີ ກັ ປະເພຈ? ຃ປື ະເພຈໃຈແຈ່ ? 6. ຈສິ ແມ່ ເຫກັ ແລະ ເທບັ ແມ່ ເຫກັ ຉ່ າຄກນັ ຫື ຃ກື ນັ ? ງຬ້ ນຫງຄັ ? 7. ໜ່ ວງ​ເກບັ ​ອກັ ສາ​ສໍາອຬຄທ​ ່ ​ນີ ງິ ມົ ໃ​ ຆ​ທ້ ່ ວົ ໄ​ ປ​ປະກຬບ​ມຫີ ງຄັ ​ແຈ່ ? 8. ຃ຬມພວິ ເຉມີ ຅ີ ກັ ຆະນຈິ ? ຃ຆື ະນຈິ ໃຈແຈ່ ? 23

຃ຌຸ ຎະ຿ນງຈຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉຂີ ຌືໄ ດກໃູ ຍັ ຆບຍ຾ທ຋ໃ ີຓດີ ໃູ ຾ຖະ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄຏຍໄູ ໍຖິນາຌເຌກາຌຉຖີ າ຃າ, ຍຌັ ຆາ ຾ຖະ ຃ບຍ຃ຓຸ ກາຌຌາໍ ເຆເໄ ຌບຄ຺ ກບຌ. 1

5.1 ຌງິ າຓຂບຄຆບຍ຾ທ (Definition of Software) 5.1.1 ຎະຽຑຈຆບຍ຾ທຉຌ຺ໄ ຉໍ (Major Types of Software) 5.2 ຆບຍ຾ທຖະຍຍ຺ (System Software) 5.2.1 ໜາໄ ຋ໃ ີຂບຄຖະຍຍ຺ ຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌ (Functions of the Operating System) 5.2.2 Multiprogramming, Virtual Storage, Time Sharing, and Multiprocessing 5.2.3 ກາຌ຾ຎຑາຘາ ຾ຖະ ຆບຍ຾ທ຃ຌຸ ຎະ຿ນງຈ (Language translation and Utility Software) 2

5.2.4 ປຍູ ຾ຍຍກາຌ຿ຉຉໄ ບຍຈທໄ ງກຕາຒິກກຍັ ຏເໄູ ຆໄ (Graphic User Interface: GUI) 5.2.5 ຖະຍຍ຺ ຈາໍ ຽຌຌີ ກາຌຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉຘີ ທໃ ຌຍກຸ ຃ຌ຺ (PC Operating System) 5.3 ຆບຍ຾ທຌາໍ ເຆໄ (Application Software) 5.3.1 ຑາຘາ຿ຎຕ຾ກຕຓຖຌຸໄ ຉາໃ ຄໂ (Generations of Programming Language) 5.3.2 ຑາຘາ຿ຎຕ຾ກຕຓ຋ໃ ີຌງິ ຓ຺ ເຆໄ (Popular Programming Language) 3

ຆບັ ຍ຾ທ຾ຓຌໃ ຆຈຸ ຃າໍ ຘຄໃ ັ ຖະບຼຈຉາໃ ຄໂ຋ໃ ີ຃ທຍ຃ຓຸ ກາຌ຋າໍ ຄາຌຂບຄ຃ບຓຑິທຽຉີ ນົື ຽຎັຌ຃າໍ ຘຄໃ ັ ຽຑໃ ືບເນຖໄ ະຍຍ຺ ຃ບຓຑິທຽຉີ ຽປັຈທຼກ. ຿ຈງ຋ໃທ຺ ແຎ຾ຖທໄ ຆບັ ຍ຾ທຓໜີ າໄ ຋ໃ ີຈຄໃ ັ ຌ:ີໄ 1. ຃ຓຸໄ ຃ບຄຆຍັ ຑະງາກບຌ຃ບຓຑິທຽຉຂີ ບຄບຄ຺ ກບຌ 2. ຘະໜບຄບຎຸ ະກບຌເນ຃ໄ ຌ຺ ຽປ຺າເຌກາຌຘະ຾ນທຄນາຎະ຿ນງຈ ຅າກຆຍັ ຑະງາກບຌຽນໃ ຺ົາຌ.ີໄ 3. ຽຎັຌຘໃ ຖື ະນທາໃ ຄຍກຸ ຃ະຖາກບຌເຌບຄ຺ ກບຌ ຆບັ ຍ຾ທແຈ຾ໄ ຍຄໃ ບບກຽຎັຌຘບຄຎະຽຑຈ຃:ື ຆບັ ຍ຾ທຖະຍຍ຺ ຾ຖະ ຆບັ ຍ຾ທຌາໍ ເຆໄ 4