01ประมาณราคาก่อสร้าง

97 2. การหาปริมาณสนี าํ้ พลาสตกิ ทาภายใน พน้ื ทีท่ าสภี ายใน = พื้นทงั้ หมดทเี่ ปนผนงั ภายใน = สภี ายในไมม ีเนือ่ งจากรวั้ อยภู ายนอกถกู แดดและฝน ตอบ 3. การหาปริมาณสีนาํ้ พลาสตกิ ทาภายนอก ตอบ พื้นท่ที าสีภายนอก = พนื้ ทงั้ หมดทเี่ ปนผนังภายนอก = (2.00 x 300.00 ) – (2.00 x 5.00) = 590.00 ตร.ม. = 590.00 x 2 (ทา 2 ดา น) = 1180.00 ตร.ม. 4. การหาปรมิ าณสีนํา้ มนั ตอบ พืน้ ทที่ าสนี า้ํ มัน = พืน้ ทง้ั หมดของประตูและหนา ตาง = 2.00 x 5.00 = 10.00 ตร.ม. = 10.00 x 2 (ทา 2 ดา น) = 20.00 ตร.ม. งานฝาเพดาน ฝาเพดานเปนสวนของโครงสรางอาคารที่ กั้นระหวางพื้นกับสวนของหลังคาหรือพื้นในชั้น ตอ ไปเพ่ือความสวยงามและกนั ความรอ นลงสูภายในหอ ง ซึ่งในแตล ะอาคารอาจถูกกําหนดใหมีหรือไมมี กไ็ ด ขนึ้ อยกู บั กําลังทรพั ยของเจาของอาคาร การคิดงานฝาเพดาน อาจทําอยางละเอียด โดยหาปริมาณวัสดุแผนฝาเพดาน แยกออกตามชนิด ขนาด และความหนา โดยคดิ หนวยเปนแผน รวมทั้งสวนท่ีตองเผื่ออันอาจเสียเศษใชงานไมได หรือชํารุด ปริมาณวสั ดุ (ไม, อลูมิเนียม) ท่ีใชท ําเครา ฝา เพดานและตัวยึด หรอื ทบั ขอบฝา เชน ไมเน้ือแข็ง หรือไมยาง อดั นา้ํ ยาก็คิดหนวยเปนลูกบาศกฟุต โดยแยกออกตามขนาด และระยะหางของการตีหรือวางเปนตะแกรง สาํ หรบั คาแรงงานตงั้ เครา ตีแผน ฝา และไมทับขอบฝา คิดจากพน้ื ที่ของฝา เพดาน หนว ยเปนตารางเมตร ในบางครั้งการหาปริมาณวัสดุก็คิดจากพื้นท่ีของฝาเพดาน หนวยเปนตารางเมตรแลวคูณดวย ปริมาณวัสดุที่ตองใชตอตารางเมตร ตามสถิติขอมูลท่ีมีในอดีตหรืออาจคูณดวยราคาของวัสดุตอตาราง เมตร ก็จะไดราคาวสั ดุของงานน้ัน

98 ตารางท่ี 4.3 เกณฑก ารประมาณวสั ดุของงานฝาเพดานในเนอ้ื ที่ 1 ตารางเมตร (เผอื่ เสยี หายแลว) งานฝาเพดาน วัสดฝุ า ท่ีตอ งใช เคราไม, ไมโยงยึด ตะปู หมายเหตุ 0.42 ลบ.ฟุต 0.25 กก. แผน สําเรจ็ รูป แผนฝาสําเรจ็ รูป ไมเครา 1 ½ x 3 น้ิว (ไมม ีไมโยงยึดเครา ) 1.10 ตารางเมตร 0.64 ลบ.ฟุต 0.30 กก. @ 0.60 ม. สองทาง แผน ฝา สําเร็จรปู ไมเครา 1 ½ x 3 นิ้ว แผน สําเร็จรปู 1.10 ตารางเมตร 0.42 ลบ.ฟุต 0.25 กก. @ 1.00 ม. ยาว 1 เมตร (มีไมโยงยดึ เครา ) ไมเครา 1 ½ x 3 น้ิว ใชไ มข นาด ½ นิว้ ไมฝาเพดาน @ 0.40 ม. ทางเดียว (ความกวางตา ง ๆ) 0.50 ลบ.ฟุต ปจจุบันเกิดเทคโนโลยีข้ึนมาใหมมากมายและเศรษฐกิจที่ทุกคนจะตองคํานึงถึง ทําใหคานิยม ของคนเปลี่ยนไป หันไปตามเทคโนโลยีเน่ืองจากความสะดวก ความสวยงาม และท่ีสําคัญราคาประหยัด ฝาเพดานท่ีใชในอาคารแตละงานสามารถดูไดจาก สวนแปลนพ้ืน และรูปตัดของแบบแปลนน้ันๆ ซึ่งใน แตละแบบแปลน ฝาเพดานท่ีนิยมใชในปจจุบันคือฝาเพดานแบบฉาบเรียบเน่ืองจากเปนชนิดท่ีมีราคา ประหยดั ทํางานงาย และสวยงาม การประมาณการจะคิด ออกมาเปนตารางเมตร โดยแยกสวนโครงเครา ทีใ่ ช และแผนฝา เพดาน การประมาณการฝา เพดานประกอบดว ย 1. คดิ หาปรมิ าณพืน้ ท่ีฝาเพดานท้ังหมดทใี่ ชใ นอาคาร (ฝาภายใน )หรือนอกอาคาร(ฝา ภายนอก ) 2. คิดแยกวสั ดแุ ตล ะชนิดของฝาเพดานโดยแบง ออกเปน งานโครงเคราฝาเพดาน งานแผน ฝา เพดาน งานอุปกรณต ดิ ต้งั การหาปรมิ าณงานฝา เพดาน การคํานวณปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานของการทําฝา เพดานแตละแบบ เชน ฝาเพดานกระเบือ้ งแผนเรียบ ฝาเพดานยิบซั่มบอรด ฝาเพดานไม เปนตน แลวหา พ้ืนทีข่ องฝา เพดานขนาดความกวา งคูณความยาวตามแบบแปลนและมหี นว ยเปนตารางเมตร ตวั อยา งที่ 7 ฝา เพดานภายในกวา ง 3.60 เมตร ยาว 6.00 เมตร ใชแ ผนสาํ เรจ็ รปู เปนฝาเพดานชนดิ โครง เครา สงั กะสี ระยะหา ง 0.40 เมตร ฝา แผน ยบิ ซมั บอรด ชนดิ ขอบลาดฉาบเรียบ จงคํานวณหาปรมิ าณวัสดทุ ่ี ใชฝ าเพดานโครงเครา สังกระสี วธิ คี ดิ 1. หาปรมิ าณฝาเพดานท้งั หมด = ความกวา ง x ความยาว = 3.60 x 6.00 ตร.ม.

99 ตอบ พืน้ ทฝี่ าเพดานทั้งหมด = 21.60 ตร.ม. 3 คดิ แยกรายการวัสดุท่ใี ชแ ตล ะชนิด หาปริมาณโครงเครา 2.1.1. โครงเครา หลัก = [( ความยาว / ระยะหา ง ) + 1] x ความกวา ง = [( 6.00 / 1.00 ) + 1] x 3.60 ม. = [ 6 + 1 ] x 3.60 ม. = 7 x 3.60 ม. = 25.20 ม. ตอบ 2.1.2. โครงเครา สาํ หรบั ยึดแผน ฝา = [( ความกวาง / ระยะหาง ) + 1] x ความยาว = [( 3.60 / 0.40 ) + 1 ] x 6.00 ม. = [ ( 9 ) + 1 ] x 6.00 ม. = 10 x 6.00 ม. = 6.00 ม. ตอบ 2.2.3. หาปริมาณแผน ฝาเพดานยิบซัมบอรด ขนาดกวา ง 1.20 เมตร ยาว 2.40 เมตร = พ้ืนท่ที ้ังหมด / พืน้ ทแ่ี ผนยบิ ซัมบอรด 1 แผน = 21.60 / ( 1.20 x 2.40 ) ตร.ม. = 21.60 / 2.88 ตร.ม. = 7.50 แผน ตอบ 3. หาปริมาณอปุ กรณตดิ ตั้ง ตอบ 3.1. ลวดแขวนเพดานใช 1 เสน ตอ 1 ตารางเมตร = พืน้ ท่ที ัง้ หมด x 1 = 21.6 x 1 เสน = 21.6 เสน = 22 เสน

100 3.2. เหล็กสปรงิ ลอ็ กโครงเครากับลวดแขวนใช 2 ตัว ตอ ลวด 1 เสน = จาํ นวนลวดทัง้ หมด x 2 = 22 x 2 ตวั = 44 ตวั ตอบ 3.3. ขอเหลก็ ลอกโครงเครา กับลวดแขวนใช 2 ตัว ตอลวด 1 เสน หรอื เทากบั เหลก็ สปริง = จาํ นวนลวดทัง้ หมด x 2 = 22 x 2 ตวั = 44 ตวั ตอบ ตัวอยา งท่ี 8 ฝาเพดานภายในกวา ง 4.00 เมตร ยาว 6.00 เมตร ใชแผน สาํ เรจ็ รูป (มไี มโ ยงยึดเครา ) โครง เคราไม 1 ½ x 3 นิว้ ระยะหา ง 1.00 เมตร ยาว 1.00 เมตร จงคํานวณหาปรมิ าณวัสดทุ ใ่ี ชฝ าเพดานโครง เครา ไม วธิ คี ดิ 1. หาปริมาณฝา เพดานทง้ั หมด = ความกวา ง x ความยาว = 4.00 x 6.00 ตร.ม. พน้ื ที่เพดานทงั้ หมด = 24.00 ตร.ม. ตอบ 2. หาปรมิ าณโครงเครา 2.1.1 เครา ไม, ไมโยงยดึ = ปรมิ าณฝาทั้งหมด x 0.64 (ใชขอ มูลตารางท่ี 4.3) = 24.00 x 0.64 = 15.36 ลบ.ฟ. ตอบ 2.1.2 หาปรมิ าณแผน ฝาเพดานสําเรจ็ รูปขนาด 1.10 ตารางเมตร = พนื้ ทีท่ งั้ หมด / พน้ื ทแี่ ผนยิบซมั บอรด 1 แผน = 24.00 / 1.10 ตร.ม. (ใชขอ มูลตารางที่ 4.3) = 21.82 แผน ตอบ 3. หาปรมิ าณอุปกรณตดิ ต้งั 3.1 ตะปูท่ใี ช = พ้นื ท่ีท้งั หมด x 0.30 (ใชขอ มูลตารางท่ี 4.3) = 24.00 x 0.30 กก. = 7.20 กก. ตอบ

101 งานตกแตง ผิวพนื้ และผิวผนงั งานตกแตงผิวพ้ืนหรือผนัง ไดแก งานผิวพื้นหรือผนังหินขัด งานผิวพ้ืนหรือผนังปูกระเบื้อง เซรามคิ งานผิวพื้นปกู ระเบื้องยาง งานผวิ พืน้ ปปู ารเ ก การหาปริมาณวสั ดุจะตองแยกออกเปนประเภทของ งาน ตามชนิดและขนาดของวัสดุ โดยคิดหนวยเปนตารางเมตร โดยเผื่อเสียหายไวดวย และตองหา ปริมาณวัสดุที่ใชประกอบดวย เชน ปุนทรายรองพ้ืนหรือผนัง ปูนทรายสําหรับยึดแผนกระเบ้ือง เสน ทองเหลืองท่ีใชแบงพื้น วัสดุกาวยึด เปนตน สวนคาแรงในการทําความสะอาดเตรียมผิวพ้ืน และตกแตง พ้นื ใหเรยี บรอ ย กค็ ิดตามตารางเมตรของงาน พนื้ ชน้ั ลางควรปูดว ยวัสดทุ ม่ี คี วามทนทานสงู เนอ่ื งจากเปน พน้ื ที่ทํากิจกรรมบอ ยกวาชน้ั บน ชัน้ ลา งนิยมปดู ว ยกระเบือ้ งเซรามิก,แกรนติ ,หนิ ออนสวนชนั้ บนนยิ มใชพื้นผิวท่ีมีความรสู ึกสบาย เชน ไมเ ขา ล้นิ ขนาดตา งๆ กันอาจเปน ไมเ นือ้ แข็ง,ไมแดง,ไมม ะคา,ไมสักแลว เคลือบแข็งดวยยรู เิ ทนอยางนอย 2 เท่ยี ว ผนังภายในบานนยิ มฉาบปนู เรียบถาเปนหอ งนํ้าอาจจะกรุดวยกระเบื้องเซรามิก ผนงั ภายนอก บา นนอกจากฉาบเรียบแลว บางหลงั อาจตกแตง ดว ยกระเบื้องหรือไมฝ า เพื่อเพมิ่ รายละเอยี ดกับตัวบา นให มากขน้ึ การคิดงานวัสดผุ วิ ผนงั การคํานวณหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเน้ืองานของวัสดุผิว ผนังแตละแบบ เชนผนังบุกระเบ้ืองเคลือบ ผนังบุหินออน ผนังหินลางและทรายลางเปนตน แลวหา พ้นื ทข่ี องวัสดผุ ิวผนังแตละงานตามแบบแปลนและรวมกนั เปน ตารางเมตร การคิดงานวสั ดผุ วิ พืน้ การคํานวณหาปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนตารางเมตร โดยคิดแยกปริมาณเนื้องานของวัสดุผิว พื้นแตละแบบ เชนพื้นบุกระเบื้องเคลือบ พ้ืนบุหินออน พ้ืนหินลางและทรายลางเปนตน แลวหาพื้นที่ ของวัสดุผวิ ผนงั แตล ะงานตามแบบแปลนและรวมกนั เปน ตารางเมตร ตารางท่ี 4.4 เกณฑก ารประมาณวัสดขุ องปูนทรายรองพน้ื ตอ 1 ลูกบาศกเ มตร (เผอ่ื เสยี หายแลว ) สวนผสมโดยปริมาตร ปูนซเี มนตผ สม, กก. ทรายหยาบ, ลบ.ม. 1:3 400 0.98 1:4 320 1.05

102 ตารางท่ี 4.5 ปูนทราย สว นผสม 1 : 3 พน้ื ที่ 1 ตารางเมตร (เผื่อเสียหายแลว) งานปูนทรายรองพนื้ ปนู ซีเมนตผสม, กก. ทรายหยาบ, ลบ.ม. หนา 2 ซม. ผวิ หนงั ผิวพื้นซเี มนตข ดั มนั และขดั หยาบ 8 0.02 หนา 3 ซม. ผิวหนังบุวัสดุแผน ผิวหนงั ทรายลาง กรวดลาง 12 0.03 หนา 5 ซม. ผิวพื้นทรายลาง กรวดลา ง หนิ ขดั 20 0.05 วสั ดแุ ผนสําเรจ็ รูปสําหรบั ปพู ืน้ หรอื บุผนงั ใหห าจํานวนแผน ที่ตองใชจ รงิ ใน 1 ตารางเมตร แลว เผอ่ื เสยี หาย 5% ตวั อยางที่ 9 พ้ืนกวาง 3.00 เมตร ยาว 3.50 เมตร มี 6 พน้ื ใชกระเบอ้ื งดนิ เผาขนาด 8” x 8” จงคํานวณหาปริมาณวัสดทุ ใี่ ช 1. การหาปรมิ าณงานตกแตง ผวิ พ้ืนดว ยกระเบอื้ งดนิ เผาขนาด 8” x 8” 1.1 หาปรมิ าณงานผวิ พืน้ วธิ ีคิด พนื้ ท่ีผิวพ้ืน = ความกวา งของพนื้ x ความยาวของพนื้ x จํานวนพ้นื พนื้ ทผี่ ิวพน้ื = 3.00 x 3.50 x 6 = 63.00 ตร.ม. ตอบ 1.2 หาปริมาณกระเบ้ืองดินเผาทใ่ี ชต กแตงผิวพน้ื วธิ ีคดิ จาํ นวนเบอ้ื งดินเผา = พื้นทผ่ี ิวพืน้ x 25 ( 1 ตารางเมตร ใช 25 แผน ) จํานวนเบ้อื งดนิ เผา = 63.00 x 25 = 1575.00 แผน ตอบ 1.3 หาปริมาณปนู ทรายรองพน้ื วิธคี ดิ ปูนซเี มนตผ สม = พนื้ ทผี่ วิ พน้ื x 12 (ใชข อ มูลตารางที่ 4.5) = 63.00 x 12 = 756.00 กก. ตอบ ทรายหยาบ = พน้ื ทีผ่ ิวพนื้ x 0.03 (ใชข อ มลู ตารางที่ 4.5) = 63.00 x 0.03 = 1.89 ลบ.ม. ตอบ

103 ตวั อยา งที่ 10 พื้นกวาง 4.50 เมตร ยาว 5.00 เมตร มี 5 พื้น ทาํ เปน พน้ื ผิวหนิ ขดั จงคาํ นวณหาปรมิ าณวัสดุ ท่ีใช 1. การหาปรมิ าณงานตกแตงผิวพ้นื ดว ยหินขัด 1.1 หาปรมิ าณงานผิวพนื้ วธิ คี ดิ พนื้ ที่ผิวพืน้ = ความกวางของพนื้ x ความยาวของพื้น x จาํ นวนพ้ืน พื้นที่ผวิ พน้ื = 4.50 x 5.00 x 5 = 112.50 ตร.ม. ตอบ 1.2 หาปรมิ าณปนู ทรายรองพืน้ วธิ ีคิด ปูนซเี มนตผสม = พื้นที่ผวิ พื้น x 20 (ใชข อมูลตารางท่ี 4.5) = 112.50 x 20 = 2250.00 กก. ตอบ ทรายหยาบ = พ้ืนท่ผี วิ พื้น x 0.05 (ใชข อ มลู ตารางที่ 4.5) = 112.50 x 0.05 = 5.63 ลบ.ม. ตอบ ตัวอยางที่ 11 ผนังกวาง 5.00 เมตร สงู 1.20 เมตร มีจํานวน 3 แผง ทาํ เปน ผวิ ผนังเปน กรวดลา ง จงคาํ นวณหาปริมาณวัสดุทใี่ ช รปู ท่ี 4.5 แสดงรปู ดา นผิวผนงั ฉาบดวยกรวดลาง ท่มี า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจักร

104 3. การหาปรมิ าณงานตกแตงผวิ ผนงั ดว ยกรวดลาง 3.1 หาปริมาณงานผวิ ผนงั วธิ ีคิด พ้นื ท่ีผวิ ผนัง = ความกวางของผนงั x ความยาวของผนงั x จาํ นวนผนงั พนื้ ท่ีผวิ ผนงั = 5.00 x 1.20 x 3 = 18.00 ตร.ม. ตอบ 3.2 หาปริมาณปนู ทรายรองพ้ืน วธิ คี ิด ปูนซเี มนตผ สม = พ้นื ทผ่ี วิ พ้ืน x 20 (ใชข อ มลู ตารางที่ 4.5) = 18.00 x 20 = 360.00 กก. ตอบ ทรายหยาบ = พนื้ ทีผ่ ิวพน้ื x 0.05 (ใชข อมลู ตารางท่ี 4.5) = 18.00 x 0.05 = 0.90 ลบ.ม. ตอบ

105 สรุป งานสถาปตยกรรมเปนงานท่เี นนความสวยงาม แสดงถึงศลิ ปะของแตละยุกตสมัยวัสดุท่ีนํามาใช ตกแตงอาคารมีหลากหลายชนิด สถาปนิกเปนผูกําหนดใหเกิดความเหมาะสมท้ังในดานความสวยงาม ประโยชนใชส อย และดา นราคา เพราะมูลคาของงานสถาปตยกรรมมีราคาสูง ผูประมาณราคาในหมวด งานสถาปตยกรรมจึงตองถอดแบบดวยความรอบคอบ รัดกุม ตองรูชนิดและประเภทของวัสดุตางๆ ได เปนอยางดี งานสถาปตยกรรมแบงเปนงานหลักๆ คือ งานผนัง งานประตูและหนาตาง งานสี งาน ตกแตงผวิ พ้ืนและผวิ ผนงั และงานฝา เพดาน

106 แบบฝกหัด หนวยท่ี 4 การหาปรมิ าณงานสถาปตยกรรม คาํ ชีแ้ จง จากแบบแปลนทีก่ าํ หนดให จงหาปริมาณวสั ดงุ านสถาปต ยกรรมตอไปน้ี 1. การหาปรมิ าณงานผนงั 2. การหาปรมิ าณงานประตแู ละงานหนา ตาง 3. การหาปริมาณงานสี 4. การหาปริมาณงานตกแตง ผิวพื้นและงานตกแตงผิวผนงั 5. การหาปริมาณงานฝาเพดาน

107

108

109

110

111

112

หนว ยที่ 5 การหาปรมิ าณงานไฟฟา หัวขอ เรือ่ ง ชนิดของหลอดไฟและโคมไฟ การหาปริมาณงานไฟฟา สาระสําคญั การประมาณราคางานไฟฟา ผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง เทคนิคของงานน้ันใหรอบคอบครบถวนจากแบบแปลน และสัญลักษณตางๆของงานไฟฟา การคิดงาน ไฟฟา คิดเปน ชุด จดุ ประสงคก ารเรียนรู   เมือ่ เรียนบทที่ 5 จบแลวผเู รยี นสามารถ 1. บอกชนิดของหลอดไฟและดวงไฟได 2. คํานวณหาปริมาณงานไฟฟาได

114 บทนาํ การประมาณราคางานไฟฟาผูประมาณการตองศึกษารูปแบบรายละเอียดและขอกําหนดทาง เทคนคิ จากแบบแปลนการกอสรา งนั้นๆใหร อบคอบกอ นเนื่องจากบางครัง้ การออกแบบอาจขดั แยงกนั เอง จากแบบแปลนจนอาจเกิดปญหาจนทาํ ใหผูรบั จางทง้ิ งานไปเลยกไ็ ด ระบบไฟฟา หมายถึง ลักษณะการสงจายกระแสไฟฟาจากแหลงกํานิดไปยังผูใชไฟฟา ตาม ประเภทการใชงาน โดยสงจากสถานีไฟฟาผานสายไฟฟาแรงสูง สถานีไฟฟายอย หมอแปลงแปลงไฟฟา ใหต่าํ ลง ไปยงั บา นพักอาศยั สํานกั งาน หรอื โรงงานอตุ สาหกรรม การเดินสายไฟฟา มี 2 วธิ คี อื ประเภทแรกคอื การเดินสายไฟบนผนังหรอื ทเี่ รยี กวา เดินลอยวิธีนคี้ าใชจ ายถูกกวา แตจ ะมองเหน็ สายไฟบนผนงั ไมค อยเรยี บรอย การตกแตงหองลําบากกวา แตส ามารถตรวจสอบความเสยี หายไดง า ย รวมท้งั การเปลย่ี นสายไฟกง็ า ย เพราะมองเหน็ ประเภทท่ีสองคอื การเดนิ ผานทอ ซ่งึ ฝงในผนงั อาคารหรอื ที่เรียกวา เดินรอยสายผานทอ วธิ นี จี้ ะได งานทเ่ี รยี บรอ ยเพราะมองไมเหน็ จากภายนอก ทอสายไฟจะฝง อยใู นผนังตอ งทาํ พรอ มการกอสรางอาคาร การตกแตงหอ งจะงายกวา และมีทอปองกันสายไฟไวคา ใชจ า ยสูงกวาแบบแรก การตดิ ตั้งกย็ ุงยากกวา รวมถึงการตรวจสอบและการเปลี่ยนภายหลงั ก็ทาํ ได ลําบากกวา แบบแรก ระบบไฟฟาภายในบาน ควรแยกวงจรเปนสวนๆไว เชน แยกตามช้ันตางๆ หากเกิดไฟฟา ขัดของขึ้นที่ช้ันไหนก็สามารถสับคัตเอาท ปดไฟเฉพาะสวนช้ันนั้น เพื่อซอมแซมได และท่ีสําคัญสวน หอ งครัว ควรแยกวงจรไวตางหาก ดวย เวลาไมอ ยบู า นนานๆจะไดป ดไฟทั้งหมด เหลือเฉพาะสวนครัวไว ตูเ ยน็ ในครัวจะใชงานได อาหารตางๆ จะไดไมเสยี ชนดิ ของหลอดไฟ หลอดไฟท่ใี ชก ันอยูท ว่ั ไปมี 2 ประเภท คือ 1. หลอดอินแคนเดสเซนตหรือหลอดแบบมีไสท าํ งาน โดยการปลอยกระแสไฟเขาสขู ดลวด เพ่อื ใหเกดิ ความรอนแลว เปลง แสงออกมาหลอดชนิดนจี้ ะกินไฟมากมอี ายุการใชงานประมาณ 750 ชัว่ โมง 2. หลอดฟลูออเรสเซนตห รือหลอดนอี อนเปนหลอดท่ีนิยมใชก นั มาก ในปจ จบุ นั เพราะมี ประสิทธิภาพสูง มรี าคาสูง (การทํางานซบั ซอ นกวาจะไดแ สงมา) มีอายกุ ารใชงานประมาณ 8,000 ชวั่ โมง ชนิดของโคมไฟ ชนดิ ของโคมไฟแบง ตามชนดิ ของการใชง านได ดังนี้ 1. โคมสองหอ งโดยทว่ั ไป จะเปนโคมท่ตี ดิ บนฝา เพดาน หรอื ผนงั กไ็ ด ความสวา งจะปานกลาง

115 เพือ่ ใหเ หน็ หอ งโดยทวั่ ไปรวมถึงทางเดินและบนั ไดดว ย 2. โคมสอ งเฉพาะจดุ จะมีความสวางมากกวา จะใชส อง เฉพาะจุดทจี่ ะเนน ความสําคญั เชน รปู ภาพ ตน ไม หรือจุดท่ี ตอ งทาํ งานเปน พเิ ศษ เชน มมุ อานหนงั สอื สว นทํางาน หรอื เตรยี มอาหาร 3. โคมสาํ หรบั ตงั้ พ้ืน จะมคี วามสวางนอยทสี่ ดุ จะใชเ พื่อ น่งั พกั ผอ น ดูทวี ี ฟงเพลง หองนอน เพ่อื บรรยากาศทีด่ ี ไม ตอ งการแสงสวางมารบกวนมากจนเกนิ ไป งานระบบไฟฟา ทต่ี อ งประมาณการประกอบดวย 1. ระบบไฟฟา กําลงั และแสงสวา ง ( Power and Lighting System ) ระบบไฟฟากําลัง (Power ) คอื ระบบทใ่ี ชเ ปนตัวควบคมุ หรอื ตวั ปดกนั้ การจา ยกระแสไฟฟา ไดแก แผงควบคุมไฟฟา ( Center Load ) หรือ MDB , มเิ ตอรไฟฟา หรือหมอ แปลงไฟฟา , ปลก๊ั หรอื เตา รับ , เตารบั ท่วี ี และเตารับโทรศัพท เปน ตน อปุ กรณด ังกลาวมานี้สามารถนับจํานวนหนวยไดจากแบบแปลนไฟฟา ระบบแสงสวาง ( Lighting ) ไดแก ดวงโคมไฟฟาภายในและรอบนอกอาคาร จากแบบแปลนไฟฟา จะระบุจุดและชนิดของอุปกรณไวอยางละเอียดทําใหสะดวกตอการนับมากประมาณการจะตองใช ประสบการณและวิธีการศึกษาจากแบบแปลนอยางละเอียดวาในแบบแปลนนั้นๆระบุไววาจะตองใช อุปกรณช นดิ ใดท่ีสามารถนบั ไดอ ีก 2. ระบบตัวนาํ ไฟฟาหรือสายไฟฟา ระบบน้ีท่ีจริงแลวถาคิดประมาณการอยางละเอียดจริงๆแลว เปน อุปกรณที่สามารถจะนบั ได ซึ่งผปู ระมาณการจะตอ งเปน คนละเอียดรอบคอบมากหรือใหความสําคัญ ตอการประมาณการมากโดยการประมาณการจะตองหาเสนทางการเดินสายไฟฟาจากแบบแปลนไฟฟา ใหไดกอนวาจะเดินทางตรงหรือเลี้ยวไปทางไหนบาง สายไฟฟาท่ีใชเปนสายขนาดใดบาง (ตามาตรฐาน การเดินสายของการไฟฟา ) แลวจึงนํามาเทียบกับมาตราสวนท่ีกําหนดไวในแบบแปลน เชน 1 : 100 , 1 : 200 , หรอื อ่ืนๆ เปน ตน แบบแปลนไฟฟาบางแบบแสดงการเดนิ สายไฟฟา ไมคอ ยชดั เจนมากเทาไร ผู ประมาณการอาจตองใชวิธีประมาณการใชสายไฟฟาแตละชนิดอยางใกลเคียงความจริงแลวเผื่อความยาว ไวเปนเปอรเ ซ็นต เชน 10 - 20 เปอรเซน็ ต 3. ระบบทอเดินสายไฟฟาและอุปกรณขอตอทอ ทอเดินสายไฟฟาจะคิดวาเปนฉนวนหุม สายไฟฟาไวอีกชั้นหน่ึงก็ไดเนื่องจากวิธีการเดินสายไฟฟาในทอจะระบุไวโดยการไฟฟาวาจะตองเดิน สายไฟฟาในทอ 1 เสนในประมาณสัดสวนท่ีก่ีเปอรเซ็นตตอหนาตัดของทอแตละขนาด (โดยทั่วไปแลว เพ่ือการระบายความรอนภายในทอการไฟฟาจะกําหนดไวประมาณ 60 เปอรเซ็นต ) ผูประมาณการจึง ควรใชขอมูลดังกลาวนํามาประกอบการคิดประมาณการใชทอวาจะตองใชทอจํานวนเทาใด และใชทอ ขนาดใดไดบาง การประมาณการระบบทอเดินสายไฟฟาและอุปกรณขอตอทอจึงสามารถใชวิธีนับโดย เทียบจากมาตราสวนจากแบบแปลนไฟฟา หรือวิธีประมาณแลวเผื่อเปนเปอรเซ็นต ประมาณ 10 – 15 เปอรเ ซ็นตก็ได ทงั้ น้ีกต็ อ งทราบความสูงของผนังแตละช้ันดว ย

116 4. ระบบอุปกรณการเดินสายไฟฟา อุปกรณชนิดน้ีไดแกอุปกรณท่ีใชในการเช่ือมตอสายไฟฟา ขนาดตางๆเขาดวยกันใหถูกตองตามหลักวิชาการและมาตรฐานการเดินสายไฟของการไฟฟา อุปกรณ ประกอบดวย เทปพันสายไฟ การหาปริมาณงานไฟฟา สําหรับการประมาณการถอดแบบงานไฟฟา นัน้ แยกออกเปน 2 ประเภทคือ ประเภทที่นับได เชน พวกดวงโคม , สวติ ต และเตา รับ เปน ตน ส่ิงเหลาน้ีสามารถนับไดจากแบบแปลนวาจะตองใชจํานวนเทา ได สวนอีกประเภทหน่ึงคือที่นับไมได เชน พวกทอรอยสายไฟ , สายไฟ ,เทปพันสายไฟ และ ขอตอทอ เปน ตน ตอ งใชว ธิ ีประมาณการและเผอ่ื ไปอีกประมาณ 10 - 15 เปอรเ ซน็ ต เพอ่ื ไมใหเกิดการผดิ พลาดผู ประมาณการจะตองหาความรูและศึกษาเกี่ยวกับขอกําหนดหรือขอบังคับของหนวยงานท่ีเกี่ยวของให ถูกตองแมน ยํา

117 ตัวอยา ง1 จากรปู ที่ 5.1 จงหาปริมาณงานไฟฟา รูปท่ี 5.1 แสดงแปลนไฟฟา ท่มี า : วิเชยี ร ปญ ญาจกั ร

118 รูปท่ี 5.2 แสดงรายการประกอบแบบไฟฟา ท่ีมา : วเิ ชยี ร ปญญาจักร

119 หาปรมิ าณงานไฟฟา วธิ ีคิด 1. หาปริมาณเตาเสียบคู (โดยการนบั จดุ ทแี่ สดงในแปลนไฟฟา ) จาํ นวนเตา เสียบคู = ปริมาณเตา เสยี บทัง้ หมดทแี่ สดงในแปลนไฟฟา = 16 จดุ = 16 ชุด ตอบ 2. หาปรมิ าณสวติ ชฝง เดย่ี ว (โดยการนบั จดุ ทแ่ี สดงในแปลนไฟฟา ) จํานวนสวิตชฝงเดย่ี ว = 14 จดุ = 14 ชดุ ตอบ 3. หาปริมาณสวิตชสองทาง (โดยการนบั จุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา ) จาํ นวนสวิตชสองทาง = ปรมิ าณสวิตชส องทางท้งั หมดท่แี สดงในแปลนไฟฟา = 2 จุด = 2 ชุด ตอบ 4. หาปรมิ าณโคมไฟตดิ ฝา เพดาน (โดยการนบั จุดทแี่ สดงในแปลนไฟฟา ) จํานวนโคมไฟติดฝา เพดาน = ปริมาณโคมไฟติดฝา เพดานท้งั หมดท่ีแสดงใน แปลนไฟฟา = 15 จดุ = 15 ชดุ ตอบ 5. หาปริมาณโคมไฟกิ่งติดผนงั ภายนอก (โดยการนับจดุ ทแี่ สดงในแปลนไฟฟา ) จํานวนโคมไฟกง่ิ ตดิ ผนงั ภายนอก = ปริมาณโคมไฟกิง่ ตดิ ผนงั ท้งั หมดที่แสดงใน แปลนไฟฟา = 4 จดุ = 4 ชดุ ตอบ 6. หาปรมิ าณเตาเสยี บโทรศัพทแบบฝง (โดยการนบั จดุ ที่แสดงในแปลนไฟฟา ) จํานวนเตาเสียบโทรศัพทแบบฝง = ปริมาณเตา เสยี บโทรศัพทแบบฝงทัง้ หมดท่แี สดง ในแปลนไฟฟา = 4 จุด = 4 ชดุ ตอบ

120 7. หาปรมิ าณแผงควบคุมไฟฟา (โดยการนับจุดทีแ่ สดงในแปลนไฟฟา ) จาํ นวนแผงควบคุมไฟฟา = ปริมาณแผงควบคุมไฟฟา ทง้ั หมดที่แสดง ในแปลนไฟฟา = 1 จุด = 1 ชดุ ตอบ

121 สรปุ ในการประมาณราคาตอ งพจิ ารณาจากแบบไฟฟา แตละชน้ั ทําความเขาใจเกย่ี วกับสญั ลกั ษณข อง แบบ หาชนดิ และตําแหนง ของอปุ กรณไฟฟา ผูประมาณราคาตองศกึ ษารปู แบบรายละเอยี ดและ ขอกําหนดทางเทคนคิ ของงานนน้ั ใหร อบคอบครบถวน

122 แบบฝก หัด หนว ยท่ี 5 การหาปริมาณงานไฟฟา คําชแี้ จง จงเลอื ก หนาคาํ ตอบที่ถกู ตอ งท่สี ดุ เพยี งขอ เดยี ว จากรปู จงตอบคาํ ถามขอ 2 – ขอ 10

123

124 1. การเดินสายไฟบานพกั อาศยั หรืออาคารท่ัวไปเปน ไปตามขอใด ก. เดินสายไฟในผนงั กออิฐ ข. เดนิ สายไฟตดิ กบั ฝาผนัง ค. เดินสายไฟในทอ ง. เดนิ สายไฟตดิ กับผนังและเดินสายไฟในทอ 2. จงหาปรมิ าณโคมไฟตดิ ฝา เพดาน พรอ มหลอดฟลอู อเรสเซนต 32 W ก. 8 ชดุ ข. 12 ชดุ ค. 19 ชุด ง. 22 ชุด 3. จงหาปรมิ าณงานไฟฝงฝา เพดาน ก. 8 ชุด ข. 10 ชุด ค. 12 ชดุ ง. 15 ชุด 4. จงหาปริมาณหลอดฟลูออเรสเซนต มฝี าครอบอะคลีลิกรูปตวั ยู ก. 1 ชุด ข. 2 ชุด ค. 3 ชดุ ง. 4 ชดุ 5. จงหาปรมิ าณโคมไฟกงิ่ ตดิ ผนังภายนอก รุน DLWM-1071 พรอมหลอด PLC-E 15 W ก. 1 ชดุ ข. 2 ชดุ ค. 3 ชุด ง. 4 ชุด 6. จงหาปรมิ าณเตาเสยี บโทรศพั ทแบบฝง พรอ มฝาครอบพลาสติก ก. 1 ชดุ ข. 2 ชดุ ค. 3 ชดุ ง. 4 ชดุ

125 7. จงหาปรมิ าณเตา เสยี บคู ติดต้งั สงู จากพน้ื 0.30 เมตร ก. 8 ชดุ ข. 12 ชดุ ค. 15 ชุด ง. 18 ชดุ 8. จงกาปริมาณแผงควบคมุ ไฟฟา ยหี่ อ SQUARE-D ก. 1 ชุด ข. 2 ชดุ ค. 3 ชดุ ง. 4 ชดุ 9. จงหาปรมิ าณสวิทซฝ งเดยี่ ว ตดิ ตั้งสงู จากพ้นื 1.10 เมตร ก. 6 ชดุ ข. 9 ชุด ค. 10 ชดุ ง. 14 ชุด 10. จงหาปริมาณสวทิ ซส องทาง ติดต้ังสงู จากพ้นื 1.10 เมตร ก. 1 ชดุ ข. 2 ชุด ค. 3 ชดุ ง. 4 ชุด

หนว ยท่ี 6 การหาปริมาณงานสุขาภบิ าล หวั ขอ เรอื่ ง งานสขุ าภบิ าล การหาปริมาณงานทอ การหาปรมิ าณงานสขุ ภัณฑ สาระสําคญั การประมาณราคางานสุขาภิบาลน้ัน ตองทําการศึกษารูปแบบรายละเอียดจากแบบแปลน สัญลกั ษณ และขอ กําหนดทางเทคนิคของงานนั้นใหรอบคอบครบถวน การหาปริมาณงานทอคิดงานเปน เมตร และงานสุขภัณฑคิดเปน ชดุ จุดประสงคการเรยี นรู   เมื่อเรยี นบทที่ 6 จบแลวผเู รยี นสามารถ 1. อธิบายความสาํ คัญของงานสขุ าภิบาลได 2. คํานวณปริมาณงานทอ ได 3. คํานวณหาปรมิ าณงานสขุ ภณั ฑไ ด

127 บทนาํ แบบประปา – สุขาภิบาล เปนแบบที่แสดงการตอนํ้าประปาเขาตามจุดท่ีตองการ เชนภายใน หองนํ้าหองสวม หองครัว บริเวณซักลาง เปนองคประกอบหนึ่งของการกอสรางอาคารหรือท่ีเรียกอีก อยางวา “งานระบบสุขาภิบาล” ซึ่งเปนระบบที่ชวยเสริมใหอาคารมีความสมบูรณครบถวน มีความ สะดวก สบายถูกสุขลักษณะ ผูประมาณราคาจะตองศึกษารายละเอียดทางเทคนิคและขอบังคับตางๆให รอบคอบ บางคร้ังของกาํ หนดทางเทคนิคและรูปแบบรายละเอียดอาจไมต รงกนั สาํ หรับการประมาณราคางานระบบประปา – สุขาภบิ าลนน้ั ถูกแบง ออกเปน 2 สวน คือ 1. สวนท่ีนับได เชน ปมนํ้า ชักโครก อางลางหนา ที่ใสสบู ท่ีใสกระดาษชําระ ราวพาดผา หง้ิ กระจก ฯลฯ 2. สวนท่ีนับไมได สวนน้ีจําเปนจะตองใชวิธีวัดปริมาณจากในแบบและบวกเผ่ือตามเกณฑ หรือตามประสบการณของผปู ระมาณราคา เชน ความยาวของทอ ขอ ตอ ขอ งอตางๆ ฯลฯ การหาปรมิ าณงานสขุ ภัณฑ งานเครือ่ งสุขภัณฑและอุปกรณป ระกอบหอ งนํ้าหองสวม เครื่องสุขภัณฑ การคํานวณปริมาณเนื้องานมีหนวยเปนชุด โดยคิดแยกเน้ืองานตามสัญลักษณ และชนิดของเคร่ืองสุขภัณฑแตละแบบ เชนโถสวมแบบนั่งราบเคลือบสี ท่ีปสาวะชายชนิดแขวนผนัง เคลือบสี อา งลางมือชนดิ แขวนติดผนังเคลือบสเี ปน ตน แลวนับจาํ นวนตามแปลนและรวมกนั เปนชดุ อุปกรณประกอบหองน้ําหองสวม การคํานวณปริมาณเน้ืองานมีหนวยเปนชุดหรืออันแลวแต อุปกรณที่จะใชโดยคิดแยกอุปกรณตามรูปแบบและกําหนดรวมกันเปนชุด/อัน เชนช้ันวางของพรอม กระจกเงาคิดเปน ชดุ ราวแขวนผาคิดเปน อนั เปนตน งานระบบสขุ าภบิ าลประกอบดวย 1. ระบบประปา หรือ “ระบบนา้ํ ด”ี หมายถึง ระบบนา้ํ ทีใ่ ชส ําหรบั สาธารณปู โภคภายในภาย หรือนอกอาคาร ใชไ ดท้ังทอ เหล็กอาบสังกะสี และทอ พีวีซี ขนาดทใ่ี ชขนึ้ อยกู ับลกั ษณะหรือประเภทของ อาคาร เชน บา นพักอาศัยชน้ั เดยี วหรือ 2 ช้ันจะใชทอนํ้าดีขนาดเสนผาศูนยกลาง 1/2 น้ิว ถึง 1 นิ้ว (ทอ ขนาดเสนผาศูนยกลาง 1” สําหรับเดินระบบทอหลัก และขนาด 1/2 น้ิวสําหรับทอยอยเดินเขาระบบ สุขภัณฑ ) 2. ระบบนาํ้ ทิง้ หรือ “ระบบน้ําเสยี ” หมายถึงระบบนาํ้ ทีผ่ า นการใชง านทางดานสาธารณูปโภค มาแลว เชน นํ้าซักลาง น้ําอาบ นํ้าลางหนา ฯลฯ ทอท่ีนิยมใชจะเปนทอพีวีซีขนาดอยางนอย 2 นิ้ว หรือ ข้นึ อยกู ับลักษณะหรือประเภทของอาคาร เชน ถา เปนอาคารทพี่ ักอาศัยธรรมดาชั้นเดียวหรือ 2 ช้ัน ก็จะใช ทอนํา้ ทิง้ ขนาดเสน ผา ศูนยก ลาง 2 น้วิ ฯลฯ

128 3. ระบบนาํ้ อนุ หรือนา้ํ รอน หมายถงึ ระบบท่อี ํานวยความสะดวกใหแ กผูใชอาคาร ซ่ึงในแตละ อาคารจะมีหรือไมมีก็ได ทอท่ีใชเปนทอเหล็กอาบสังกะสีหรือทอทองแดงหุมฉนวนก็ได ท้ังนี้ขึ้นอยูกับ ลักษณะและประเภทของอาคารหรือระบบเคร่ืองทําความรอน เชน เคร่ืองทําความรอนระบบใช แสงอาทิตยใชทอทองแดงหุมฉนวนกันความรอน หรือถาเปนเคร่ืองทําความรอนแบบใชไฟฟา เล็ก ๆ ก็ สามารถใชทอเหล็กอาบสังกะสีได แตไมแนะนําใหใชทอพีวีซีสําหรับเคร่ืองทําความรอน เน่ืองจาก ทอพวี ซี ีเหมาะสาํ หรับการเดนิ ระบบนํ้าดที ว่ั ไปหรือระบบนํา้ อุนเทานน้ั 4. ระบบถงั บาํ บดั น้าํ เสียหรือบอเกรอะ – บอ ซึม หมายถึง ระบบกักเกบ็ หรอื กาํ จดั ของเสยี ภายในแตละอาคาร อาจเปนบอคอนกรีตหรือถังบําบัดสําเร็จรูปก็ได ทอที่ใชเปนทอพีวีซีขนาด เสนผาศูนยกลางอยางนอย 4 นิ้วสําหรับอาคารบานพักอาศัยธรรมดา และขนาด 6 น้ิว สําหรับอาคารท่ีมี ขนาดใหญขึน้ 5. ระบบปอ งกันเพลงิ หมายถงึ ระบบทปี่ องกันไฟไหมเ บือ้ งตน อุปกรณท่ใี ช สามารถใชไดท ง้ั อุปกรณขนาดเล็ก หรือชนิดที่เปนระบบทอสงนํ้า ถาเปนอาคารที่มีขนาดไมใหญมากเกินไปก็ใชอุปกรณ ขนาดเล็กหรือชนิดที่สามารถเคลื่อนที่ไดหรือเคมีดับเพลิง แตถาเปนอาคารขนาดใหญกฎหมายจะบังคับ ใหใชทั้งระบบทอสงนํ้าและระบบเคมีดับเพลิงแบบเคลื่อนที่ได สําหรับทอท่ีใชในการเดินระบบทอสง นํ้าจะใชท อ เหล็กอาบสงั กะสี 6. ระบบการตดิ ต้ังปมนํา้ หมายถึงระบบกาํ ลังในการจายน้ําเขาสูต วั อาคารใหม แี รงดันมาก ยิ่งข้ึนขนาดทอท่ีใชข้ึนอยูกับขอกําหนดหรือขนาดกําลังสงขนาดปม อาจเปนทอเหล็กอาบสังกะสีหรือ ทอพวี ซี ีกไ็ ด 7. ระบบระบายนํ้า หมายถงึ ระบบทร่ี บั นํ้าจากระบบนา้ํ จากธรรมชาติ เชน น้าํ ฝน ระบบน้ําท้งิ หรือรับนํ้าเสียจากระบบนํ้าโสโครก จากตัวอาคารเพื่อถายหรือระบายลงสูรางระบายสาธารณะ ทอที่ใช จะเปนทอพีวีซีหรือทอคอนกรีตท่ีมีขนาดไมนอยกวา 20 เซนติเมตร โดยจะถูกกําหนดใหใชบอพักเพ่ือ กกั ตะกอนเปน ชว งๆไป 8. ระบบสขุ ภณั ฑ หมายถงึ ระบบการเดินทอสาํ หรบั สขุ ภัณฑหอ งนํ้าหรือระบบนํ้าใช ในหอง ครัวรวมถึงสุขภัณฑท่ีติดตั้งในหองนํ้า เชน ปมน้ํา ชักโครก อางลางหนา ท่ีใสสบู ที่ใสกระดาษชําระ ราวพาดผา ห้งิ กระจก ฯลฯ 9. สําหรบั ทอทีใ่ ชจะเปนทอพวี ีซหี รือทอเหลก็ อาบสังกะสีกไ็ ด แตส วนมากจะมขี นาด เสนผาศูนยกลาง 1 / 2 นิ้ว เนื่องจากอุปกรณอํานวยความสะดวกหรือสุขภัณฑมีขนาดเช่ือมตอ 1 / 2 นิ้ว เปนสวนมาก

129 สําหรับการประมาณราคางานสุขาภิบาลน้ัน ผูประมาณราคาจะตองศึกษาจากแบบแปลนและ พจิ ารณาถึงส่ิงตอ ไปนี้ 1. การใชม าตรสวนในแบบแปลนเปนมาตราสว นใด เชน 1 : 100 , 1 : 200 , ฯลฯ 2. เศษท่ีเหลือจากการประมาณราคาสามารถนําไปใชท่ีอื่นไดหรือไม ถาใชไมไดจะตองปดเปน จาํ นวนเตม็ ท่ีมจี ําหนา ยในทอ งตลาด 3. การเผื่อวัสดุ ตองคํานึงถึงการหักหลบเสา คาน แมแตแนวการเดินทอ ข้ึนอยูกับความ เหมาะสมและประสบการของผปู ระมาณราคา 4. แนวเดนิ ทอ ทางดง่ิ และทอ แยกตา งๆ อาจตอ งทาํ แบบฟอรมกันลมื ไวดวย 5. การนบั จาํ นวนทอ ที่ใช ควรทําเครือ่ งหมายเผ่อื กนั ลมื ไว 6. อุปกรณท่ีมีราคาแพง หรืออุปกรณที่ตองส่ังเปนพิเศษ ควรตรวจเช็ครายการประกอบแบบให แนนอนกอ นสัง่ วัสดุ 7. การเดินระบบสุขาภิบาลภายนอกอาคาร หมายถึง การเดินระบบทอตั้งแตจุดเชื่อมตอระหวาง ระบบประปาสว นภูมภิ าคหรือระบบประปาทองถิ่นจนถึงระบบประปาภายในอาคาร ตลอดจน ระบบประปาสาธารณูปโภครอบนอกอาคาร 8. คาแรงงาน ขนึ้ อยูกบั ความชํานาญงานของชาง และความยากงา ยของงาน นอกจากคาวัสดุและคาใชจายตางๆน้ีแลว ยังมีคาใชจายอื่นๆท่ีผูประมาณราคาจะตองคิดไวอีกคือ คาทดสอบ คา บาํ รงุ รักษา คา ดําเนินการ หรอื แมแ ตคากาํ ไรและคาภาษี การหาปริมาณงานทอ การคดิ ปรมิ าณงานทอ ในแนวนอนและแนวด่ิง คิดความยาวรวมเปนเมตรของทอแตละชนิดและ ขนาดของทอตางๆ เพราะแตละงานกใ็ ชท อตางขนาดกัน ขอตอ ของอตา งๆ คดิ เปนตัวหรืออัน ตามชนิด และขนาดของทอ

130 ตัวอยา งที่ 1 จากรปู ที่ 6.1 จงหาปริมาณงานสุขภณั ฑแ ละงานสุขาภบิ าล รูปที่ 6.1 แสดงรายการประกอบแบบ ที่มา : วิเชยี ร ปญญาจักร

131 รูปที่ 6.2 แสดงแบบแปลนสขุ าภิบาล ท่มี า : วเิ ชยี ร ปญ ญาจกั ร

132 วิธคี ดิ 1. หาปริมาณโถชักโครก (โดยการนับจุดท่ีแสดงในแปลนสขุ าภบิ าล ) ปรมิ าณโถชกั โครก = ปริมาณชักโครกทง้ั หมดทีแ่ สดงในแปลน สขุ าภบิ าล = 1 ชุด = 1 ชุด ตอบ 2. หาปรมิ าณอา งลางหนา (โดยการนับจุดทแ่ี สดงในแปลนสุขาภิบาล ) ปริมาณอางลางหนา = ปริมาณอางลางหนาทั้งหมดทแี่ สดงในแปลนสขุ าภิบาล = 1 ชดุ = 1 ชดุ ตอบ 3. หาปรมิ าณกอ กนํ้า (โดยการนับจดุ ทแ่ี สดงในแปลนสขุ าภบิ าล) ปริมาณกอกน้ํา = ปรมิ าณกอ กน้ําท้งั หมดที่แสดงในแปลน สุขาภิบาล = 1 ชดุ = 1 ชุด ตอบ 4. หาปรมิ าณตะแกรงระบายน้ําที่พนื้ (โดยการนับจดุ ทแ่ี สดงในแปลนสุขาภบิ าล) ปรมิ าณตะแกรงระบายนา้ํ ทพ่ี นื้ = ปรมิ าณตะแกรงระบายนํา้ ทั้งหมดที่แสดงใน แปลนสุขาภิบาล = 1 ชดุ = 1 ชุด ตอบ 5. หาปรมิ าณงานทอ นา้ํ ประปา (โดยการวดั ระยะทแ่ี สดงในแปลนสขุ าภบิ าล ) ปริมาณงานทอ นํา้ ประปา = ระยะที่วดั ไดท ัง้ หมดทแ่ี สดงในแปลนสขุ าภิบาล = 26.50 ม. = 26.50 ม. ตอบ

133 6. หาปรมิ าณงานทอ น้ําทง้ิ (โดยการวดั ระยะทแ่ี สดงในแปลนสขุ าภบิ าล ) ปริมาณงานทอ นาํ้ ท้งิ = ระยะทีว่ ัดไดท งั้ หมดท่ีแสดงในแปลน สขุ าภิบาล = 15.50 ม. = 15.50 ม. ตอบ 7. หาปริมาณงานทอ โสโครก (โดยการวัดระยะท่ีแสดงในแปลนสขุ าภบิ าล ) ปริมาณงานทอ โสโครก = ระยะทว่ี ดั ไดทั้งหมดที่แสดงในแปลนสุขาภบิ าล = 8.50 ม. = 8.50 ม. ตอบ 8. หาปรมิ าณมิเตอรประปา (โดยการนับจุดทแ่ี สดงในแปลนสขุ าภบิ าล) ปรมิ าณมเิ ตอรประปา = ปรมิ าณมเิ ตอรป ระปาทง้ั หมดท่ีแสดงในแปลน สขุ าภบิ าล = 1 ชุด = 1 ชดุ ตอบ 9. หาปริมาณงานบอ พักน้าํ (โดยการนับจุดทแี่ สดงในแปลนสขุ าภบิ าล ) ปรมิ าณงานบอพักน้าํ = ปรมิ าณบอ พักน้ําท้ังหมดท่ีแสดงในแปลน สุขาภบิ าล = 5 บอ = 5 บอ ตอบ 10. หาปริมาณงานถงั บาํ บดั นาํ้ เสยี (โดยการนับจดุ ทแี่ สดงในแปลนสุขาภบิ าล ) ปรมิ าณถงั บําบัดนํ้าเสียสําเรจ็ รปู = ปรมิ าณถังบาํ บัดนํา้ เสยี ทั้งหมดทแ่ี สดงในแปลน สขุ าภบิ าล = 1 บอ = 1 บอ ตอบ

134 สรุป งานสขุ าภบิ าลน้ันมคี วามสาํ คญั เปน อยางมากอีกงานหน่งึ ผปู ระมาณราคาตอ งมีความเขาใจใน งานระบบทอ เปนอยางดี เรม่ิ ตั้งแตการอา นแบบระบบทอ น้าํ แยกวัสดทุ ง้ั หมดออกมาไมว าจะเปนทอ ชนดิ ตา งๆ ทีใ่ ชงานและสขุ ภณั ฑแตละอยา ง

135 แบบฝก หัด หนวยท่ี 6 การหาปริมาณงานสขุ าภบิ าล คําชแ้ี จง จงเลือก หนา คําตอบท่ีถูกตอ งที่สดุ เพียงขอ เดียว จากรปู จงตอบคาํ ถามขอ 1 – ขอ 10

136

137

138

139 1. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณโถชักโครก ก. 1 ชดุ ข. 2 ชุด ค. 3 ชุด ง. 4 ชดุ 2. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณอางลา งหนา ก. 1 ชดุ ข. 2 ชดุ ค. 3 ชุด ง. 4 ชุด 3. จากแบบทแี่ สดงจงหาปรมิ าณราวแขวนผา ก. 1 ชุด ข. 2 ชุด ค. 3 ชดุ ง. 4 ชุด 4. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณตะแกรงระบายนา้ํ ท่พี น้ื ก. 1 ชุด ข. 3 ชดุ ค. 5 ชุด ง. 6 ชุด 5. จากแบบทแี่ สดงจงหาปรมิ าณฝกบวั อาบน้ํา ก. 1 ชดุ ข. 2 ชดุ ค. 3 ชุด ง. 4 ชดุ 6. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณกระจกเงา ก. 1 ชดุ ข. 2 ชุด ค. 3 ชุด ง. 4 ชดุ

140 7. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณทใี่ สก ระดาษชาํ ระ ก. 1 ชุด ข. 2 ชดุ ค. 3 ชดุ ง. 4 ชุด 8. จากแบบทแ่ี สดงจงหาปรมิ าณทอนาํ้ ทิ้ง ขนาดเสน ผาศนู ยกลาง 2 นว้ิ ก. 2.00 ม. ข. 3.15 ม. ค. 4.15 ม. ง. 5.00 ม. 9. จากแบบทแี่ สดงจงหาปรมิ าณทอโสโครก (ทอสว ม) ขนาดเสน ผา ศนู ยก ลาง 4 นวิ้ ก. 1.50 ม. ข. 2.20 ม. ค. 3.50 ม. ง. 4.00 ม. 10. จากแบบทีแ่ สดงจงหาปริมาณทอ น้ําดี (ทอประปา) ขนาดเสน ผา ศนู ยกลาง 3/4 นว้ิ ก. 0.80 ม. ข. 1.50 ม. ค. 2.80 ม. ง. 3.50 ม.

หนว ยที่ 7 การทาํ บญั ชรี ายการวสั ดุ เรอื่ ง สวนประกอบใบรายการวสั ดกุ อสรา ง ประโยชนข องการทาํ บัญชรี ายการวสั ดกุ อสรา ง แบบฟอรม ทใี่ ชในการประมาณราคา สาระสําคญั บญั ชวี สั ดุกอสรา ง เปนเอกสารแสดงการหาปรมิ าณวัสดแุ ละแรงงาน รวมท้ังคาใชจายอ่ืนๆ ท่ีตองใชสําหรับงานกอสราง โดยแยกเปนหมวดตางๆ เพื่อประโยชนในดานการประมาณราคา ดานการเสนอราคา ดานการกําหนดจํานวนเงินงวดคากอสราง และในดานการกําหนดวงเงินคา กอ สราง จุดประสงคการเรียนรู เม่ือเรยี นบทที่ 7 จบแลวผูเรยี นสามารถ 1. อธบิ ายสว นประกอบของใบรายการวัสดกุ อ สรา งได 2. บอกประโยชนข องการทําบัญชีรายการวสั ดุกอสรา งได 3. จําแนกแบบฟอรมทใ่ี ชใ นการประมาณราคาได

บทนาํ บญั ชรี ายการวัสดุกอสราง เปนเอกสารท่ีแสดงการหาปริมาณงานและวัสดุที่ตองใชรวมท้ัง ท่ีตองเผื่อจากการเสียหาย ตามลําดับรายการของงานกอสรางโดยเร่ิมต้ังแตงานฐานราก ไปจนถึง งานสุดทายจนครบถวน อันเกี่ยวกับงานสถาปตยกรรมและงานโครงสราง งานระบบไฟฟา งาน ระบบสุขาภบิ าล งานระบบปรับอากาศและระบายอากาศ สวนประกอบของใบรายการวสั ดุกอสราง หวั เรอ่ื งของบญั ชรี ายการวสั ดกุ อ สรา งมกั จะประกอบดวย ชอื่ หา งรานหรอื บรษิ ทั ชอ่ื งานที่ ประมาณการ แผนท่ี สวนรายละเอียดท่ีเก่ียวกับจํานวนวัสดุกอสรางมักทําเปนชองหรือตาราง ประกอบดวยชองลําดับท่ีตามลําดับของรายการงานกอสราง ชองรายการแสดงสวนประกอบของ งานกอสราง ชองจํานวนวัสดุ ชองหนวยของวัสดุ ชองราคาของวัสดุ ชองราคาของวัสดุตอหนวย ชอ งจํานวนเงิน และชองหมายเหตุ ท้ังนี้เพราะในงานกอ สรา งอาจใชค อนกรีตเสริมเหล็กหรือไมแปรรูปหลายชนิด ทําใหไมสะดวกใน การลงรายการในบัญชีวัสดุกอสรางของงานทั่วไป จึงไดนํามาแยกกอนในบัญชีวัสดุของงาน คอนกรีตเสริมเหล็กหรือของงานประเภทไม โดยแยกตามรูป ขนาด และชนิด แลวจึงนําจํานวน ของวัสดุทั้งหมดไปลงในบัญชีรายการวัสดุกอสรางของงานท่ัวไปทีหลัง บัญชีวัสดุของงาน คอนกรีตเสริมเหล็กหรือของงานประเภทไม ยังมีประโยชนในการจัดหาวัสดุในขณะดําเนินการ กอสรา ง เชน ตอ งสง่ั ซ้ือวัสดุคอนกรีต เหล็กเสริมหรอื ไม จํานวนและขนาดตางๆท่ีแสดง การจัดทาํ เอกสาร บัญชีวัสดกุ อสราง มีประโยชนในดา นตา งๆ ดงั นี้ 1. ในดานการประมาณราคา ชวยใหผูประมาณราคาสามารถตรวจสอบรายการตางๆที่ ปรากฏ กบั แบบกอสรา งและรายละเอียดประกอบการกอสรา งไดงา ย กันการหลงลมื 2. ในดานการเสนอราคากอสราง ชวยใหเจาของงานสามารถตรวจสอบและเปรียบเทียบ ราคากลางที่จัดทําข้ึนไดงายวาผูเสนอราคารายใดเสนอราคาสูงหรือตํ่าในรายการใดบาง ทําให ตอรองกันไดซ่ึงเกิดความยุติธรรมทั้งสองฝาย หรือในกรณีท่ีเจาของงานมีเงินไมพอ ก็อาจตองทอน หรือลดจํานวนงานในบางรายการ เพ่ือใหคากอสรางรวมท้ังหมดอยูในงบ หรือแมแตในการตกลง ราคาในการเปลยี่ นแปลงแกไ ขเพ่ิมลดงานกอสรา ง ก็จะชวยใหตกลงกันไดโ ดยงาย 3. ในดานกําหนดจํานวนเงินงวดคากอสราง ชวยใหการพิจารณาแบงข้ันตอนการกําหนด งวดการจายเงินและจํานวนเงินแตละงวด มีความงายและยุติธรรมท้ังฝายเจาของงานและผูทําการ กอสราง ซึ่งปกติผูกอสรางสมควรไดรับเงินคากอสรางตามมูลคาของงานที่ไดกอสรางไปแลวแต เพ่ือเปนหลักประกันในการกอสรางท่ีจะตองดําเนินตอไปอีก เจาของงานอาจหักเงินไวทุกงวด งวด ละ 10 เปอรเซ็นต

4. ในดานการกําหนดวงเงินคากอสราง ชวยใหผูออกแบบใชเปนสถิติขอมูลในการ ประมาณราคาคากอสรางใหแกเจาของงานกอนตัดสินใจทําโครงการ เพราะจะทําใหทราบวงเงิน อยางเครา ๆ หรือแมแ ตก าํ หนดพนื้ ทีท่ จี่ ะทําการกอสรา งใหพอกับวงเงนิ ที่เจา ของงานมีอยู บญั ชรี ายการวสั ดุกอ สรางมแี บบฟอรม ที่ใชใ นการประมาณราคา(ในประเทศไทย) อา งองิ จาก เอกสารกรมโยธาธิการและผังเมือง 1. แบบฟอรม ปร. 1 ใชป ระมาณการถอดแบบหาปริมาณงานและวัสดุทวั่ ไป 2. แบบฟอรม ปร. 2 ใชป ระมาณการถอดแบบงานคอนกรตี ไมแบบ ไมค ํ้ายนั และเหลก็ เสริมและ วัสดทุ ว่ั ไป 3. แบบฟอรม ปร. 3 ใชป ระมาณการถอดแบบงานไม 4. แบบฟอรม ปร. 4 ใชส ําหรับรวมปริมาณงานแตล ะประเภท โดยจะแสดงจาํ นวนวัสดแุ ละ คาแรงในการกอ สราง ที่ประมาณการไวใ นแบบฟอรม ปร.1 ปร.2 ปร.3 แลว นํายอดมาลงใน แบบฟอรม น้ี ปร.4 จึงเปน แบบฟอรม สรปุ และรวบรวมผลการประมาณราคาวสั ดแุ ละคา แรงใน งานกอ สรา งท้ังหมด 5. แบบฟอรม ปร. 5 ใชส รปุ ราคาคา กอสรา ง 6. แบบฟอรม ปร. 6 ใชสรปุ ราคาคา กอสราง กรณีมกี ารกอ สรา งหลายงานหรอื ใชเปรียบเทยี บราคา

แบบ ปร.1 แผนท่ี........./.......... รายการประมาณการ.......................................................................................................................................................... สถานท่กี อสราง.................................................................................................................................................................. แบบเลขที่..........................................................................รายการเลขท่.ี ............................................................................ กอง.........................................................................................กรม..................................................................................... ประมาณการโดย................................................................เมอื่ วันที.่ ....................เดอื น..........................พ.ศ. ................... ลาํ ดบั ท่ี รายการ จํานวน หนว ย หนวยละ จาํ นวนเงิน หมายเหตุ บาท / สตางค

รายการประมาณการ............................................................................................................................ แบบเลขท.ี่ .............................................................................................................................รายการเล กอง.............................................................................................................................................กรม.. ประมาณการโดย...................................................................................................................เมื่อวันท ลาํ ดบั ท่ี รายการ คอนกรตี ไมแบบ ไมคํา้ ยัน 6 มม. เหลก็ เสนกลมผิวเรยี ลบ.ม. ตร.ม. ตน 9 มม. 12 มม. 15 มม

แบบ ปร.2 แผนท.่ี ................../....................... ...................................................................................................................................................... ลขที.่ .............................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ท.ี่ ........................................เดือน.....................................................พ.ศ ............................... ยบ / เมตร เหลก็ ขอ ออ ย / เมตร หมายเหตุ ม. 19 มม. 25 มม. 12 มม. 16 มม. 20 มม. 25 มม. 28 มม.