รายงานการประเมินวิชาหลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน

รายงานการประเมนิ โครงการประเมนิ ผลการใชห้ ลกั สูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2560 สมมาตร คงชืน่ สิน สุวลัย แจ่มจนั ทรเ์ กษม อรวรรณ มหายศนันท์ วรภทั ร บุณยพรหม ประคองศรี โพธิเ์ พชร์ ศศยิ าพัชญ์ อินทร์กรุงเกา่ ชญานุช ชิน้ จิ้น มานพ ปราชญ์อภิญญา ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน สานักงานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวดั นครปฐม สานกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สานกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร

รายงานการประเมนิ โครงการประเมนิ ผลการใช้หลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิงม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2560 สมมาตร คงชน่ื สนิ สวุ ลัย แจม่ จนั ทรเ์ กษม อรวรรณ มหายศนันท์ วรภัทร บุณยพรหม ประคองศรี โพธเิ์ พชร์ ศศิยาพชั ญ์ อินทรก์ รุงเก่า ชญานุช ชนิ้ จิน้ มานพ ปราชญอ์ ภิญญา ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจงั หวัดนครปฐม สานกั งานส่งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

บทสรปุ ผบู้ รหิ าร ช่อื รายงานการประเมินโครงการ กกกกกกกโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2560 วตั ถุประสงคข์ องการประเมินโครงการ กกกกกกก1. เพื่อประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอ สามพราน จังหวดั นครปฐม ตามความคดิ เห็นของนักศึกษา ครูผู้สอน และผู้บริหาร ภายหลงั เสร็จส้ินการ ใช้หลักสตู ร กกกกกกก2. เพื่อประเมินคุณภาพผลการจัดการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของครูผู้สอน ตามความคิดเห็นของนักศึกษาและผู้บริหาร ภายหลังเสรจ็ สิ้นการใช้หลกั สูตร กกกกกกก3. เพื่อประเมนิ คุณภาพผลการบรหิ ารการใช้หลักสตู รรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของผู้บริหารสถานศึกษา ตามความคิดเห็นของครูผู้สอน ภายหลังเสรจ็ สิ้นการใชห้ ลักสูตร กกกกกกก4. เพือ่ ประเมินผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียนของนักศึกษา หลกั สูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อ วดั ไร่ขงิ ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ภายหลังเสร็จสิ้นการใชห้ ลกั สูตร กกกกกกก5. เพ่ือประเมินการนาความรู้และทักษะท่ีได้จากการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ของนักศกึ ษาไปใช้ประโยชน์ ภายหลังเสร็จสิ้น การใชห้ ลักสูตร กกกกกกก6. เพ่ือประเมินความพึงพอใจของนักศึกษา ครูผู้สอน ผู้บริหาร และผู้นาชุมชนต่อหลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสาพรมาน จังหวัดนครปฐม ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้ หลักสูตร

ความเป็นมาของการประเมนิ โครงการ กกกกกกกหลักสูตรท้องถิ่น มีความสาคัญ คือ ตอบสนองความต้องการเรียนรู้ท่ีสอดคล้องกับความ ตอ้ งการของผเู้ รียน ตามสภาพปัญหาที่แท้จรงิ มคี วามหลากหลาย และพบได้ในชุมชน ท้องถ่ิน ทาให้การ เรียนรู้ของผู้เรียนเป็นการเรียนรู้ที่มีความหมายต่อชีวิต มุ่งพัฒนาคุณภาพชีวิต เพราะได้เรียนรู้วิธีการ แสวงหาความรู้ วิธีสังเคราะห์ คิดเป็นกับการดาเนินชีวิตของตนเองได้ ชุมชน ท้องถ่ิน มีภูมิปัญญา องค์ ความรู้ ส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา เป็นหลักสูตรท่ีส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม เนื่องจากภูมิปัญญาเป็นองค์ความรู้ท่ีมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติ และส่ิงที่เหนือธรรมชาติ เมื่อผู้เรียนได้ ศึกษาเรียนรู้ เป็นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมให้กับผู้เรยี น และหลักสูตรท้องถิ่นมีความสาคัญต่อการ จัดการศึกษาชาติ เนื่องจากได้กาหนดไว้ในมาตรา 23 ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และท่แี กไ้ ขเพิม่ เติม กาหนดให้การจัดการศกึ ษาทั้งในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศยั ตอ้ งเน้นความรู้ ข้อ 3 ความรู้เกี่ยวกับศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม การกีฬา ภูมิปัญญาไทย และการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา นอกจากน้ีสานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศั ยมีนโยบายเกี่ยวกับการพัฒ นา หลักสูตร กาหนดไว้ในพันธกิจวา่ (1) จัดและสง่ เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยท่ีมี คณุ ภาพ เพ่ือยกระดับการศึกษา พัฒนาทักษะการเรียนรู้ของประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมายใหเ้ หมาะสมทุก ชว่ งวยั พรอ้ มรับการเปลี่ยนแปลงบรบิ ททางสังคม และสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต (2) ส่งเสริม สนับสนุน และประสานภาคีเครือข่าย ในการมีส่วนร่วมจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศัย และการเรยี นรูต้ ลอดชีวติ รวมทั้งการดาเนนิ กิจกรรมของศูนย์การเรียนและแหล่งการเรียนรู้อ่ืน ในรูปแบบต่าง ๆ และ (4) พัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและนวัตกรรม การวัด และประเมินผลในทุกรูปแบบใหส้ อดคล้องกบั บริบทในปัจจุบัน มียุทธศาสตร์เก่ียวกบั การพัฒนาหลักสูตร คือ ยุทธศาสตรท์ ี่ 3 ยุทธศาสตรด์ า้ นการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคนให้มคี ุณภาพ ข้อ 3.7 ยกระดับ คุณภาพการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพื้นฐาน โดยพัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดการเรียน การสอน และกิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียน คุณภาพของสื่อและนวัตกรรม รวมการมาตรฐานของการ วัดและประเมินผล เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้สังคมเกี่ยวกับคุณภาพการจัดการศึกษาของสานั กงาน ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย และมีภารกิจต่อเน่ืองเก่ียวกับการพัฒนา หลักสูตร คือ ภารกิจ ข้อ 2 ด้านหลักสูตร สื่อ รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล งานบริการทางวิชาการ และการประกันคุณภาพการศึกษา ข้อ 2.1 ส่งเสริมการพัฒนาหลักสูตร รูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้และกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยท่ี หลากหลาย ทันสมัย รวมท้ังหลักสูตรท้องถิ่นที่สอดคล้องกับสภาพบริบทของพื้นท่ี และความต้องการ ของกลุ่มเป้าหมายและชุมชน และข้อ 2.2 ส่งเสริมการพัฒนาสื่อแบบเรียน สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และสื่ออื่น ๆ ที่เอือ้ ต่อการเรยี นร้ขู องผู้เรียน กลุม่ เป้าหมายทั่วไป และกลุ่มเป้าหมายพิเศษ หนว่ ยงานในสังกัด ได้แก่ สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัด และสถานศึกษา ศูนย์การศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอ จึงต้องมีหน้าที่พัฒนาหลักสูตรท้องถ่ินให้ตอบสนองความ ต้องการการเรียนรู้ของผู้เรียน หรือนักศึกษาของชุมชน ท้องถ่ินที่สถานศึกษาต้ังอยู่ แล้วยังช่วยให้ นโยบาย วสิ ยั ทศั น์ พนั ธกิจ ยุทธศาสตร์ และภารกจิ ต่อเนื่องดังกล่าวบรรลุผลสาเร็จได้ด้วย กกกกกกกศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ใน ฐานะหน่วยงานระดับปฏิบัติ ได้ตระหนักถึงปัญหาของการจัดการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ัน พื้นฐานที่มีสาเหตุมาจากปัจจัยนาเข้าหลัก รายวิชาเลือกท่ีสถานศึกษาต้องพัฒนาข้ึนเอง แต่ครูผู้สอนมี

ความรู้และทักษะในการพัฒนาหลักสูตรรายวิชาเลือกน้อย จึงใช้วิธีการเลือกหลักสูตรรายวิชาเลือก ที่สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยได้พัฒนาไว้มาจัดการเรียนรู้ โดยเลือก รายวิชาที่มีลักษณะใกล้เคียงกับสภาพชุมชนที่สถานศึกษาตั้งอยู่ ซ่ึงไม่ตรงกับความต้องการเรียนรู้ของ กลุ่มเป้าหมาย นอกจากนี้ ไม่มีคู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเลือกให้ครูศึกษาก่อนจัดการเรียนรู้ ไม่มีสื่อ หนังสือเรียนท่ีครูผู้สอนใช้เป็นส่ือการสอน ครูจึงแก้ไขปัญหาโดยการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต ทาให้ ไดส้ ื่อการเรียนรู้ทไี่ ม่ตรงกับเน้ือหาหลักสูตร ไมช่ ่วยส่งเสรมิ ใหเ้ กิดการเรยี นรู้ของนักศึกษา ศูนยก์ ารศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม จึงได้ร่วมกับสานักงานส่งเสริม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดนครปฐมจัดอบรมการจัดทาหลักสูตรรายวิชา เลือก คู่มือการใช้หลักสตู ร และส่ือหนังสือเรียนขึ้น สง่ ผลให้ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศยั อาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม มีหลักสตู รสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ ม่ิงมงคล คนสามพราน คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน และส่ือ หนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคมรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย และให้ครูผู้สอนใช้จัดการเรียนรู้ในภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 เพ่ือให้ได้ ข้อมลู สารสนเทศประกอบการตัดสินใจของผ้บู ริหารท่เี กี่ยวขอ้ งกบั หลักสูตรรายวิชา สง่ ผลตอ่ เน่อื งต่อการ ปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล จึงได้จัดทาโครงการประเมินผลการใช้ หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2560 ข้ึน โดยมอบหมายให้นายสมมาตร คงช่ืนสิน ตาแหน่ง ผู้อานวยการศูนย์การศึกษา นอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสามพราน นางสุวลัย แจ่มจันทร์เกษม ตาแหน่ง ครู ชานาญ การพิเศษ นางอรวรรณ มหายศนันท์ ตาแหน่ง ครู ชานาญการ นางสาววรภัทร บุณยพรหม ตาแหน่ง บรรณารักษ์ ชานาญการ นางประคองศรี โพธ์ิเพชร์ ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวศศิยาพัชญ์ อินทร์กรุงเก่า ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวชญานุช ชิ้นจิ้น ตาแหน่ง ครู กศน. ตาบล และ นายมานพ ปราชญ์อภิญญา ตาแหน่ง ครูศูนย์การเรียนชุมชน ร่วม รับผิดชอบจัดทาโครงการ กกกกกกกดงั นั้นในฐานะท่ีรบั ผิดชอบโครงการประเมนิ ผลการใช้หลกั สูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัด ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ได้ตระหนักถึงความจาเป็น และความสาคัญของการประเมินโครงการท่ีได้ดาเนินโครงการไปแล้ว ประกอบกับเพื่อ (1) เป็นหลักฐาน การปฏิบัติงานของผู้รับผิดชอบโครงการ และ (2) เป็นข้อมูลสารสนเทศในการให้คุณค่าเพ่ือการตัดสินใจ ของผู้บริหาร ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ใน การยุติโครงการ ดาเนินโครงการต่อไป หรือปรับปรุงพัฒนาโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 โดยผู้รับผิดชอบโครงการได้รวบรวมข้อมูลที่ได้นามาวิเคราะห์ผลการประเมิน สรุปผลการประเมิน และ ให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุง และพัฒนา เพ่ือเป็นข้อมูลสารสนเทศของโครงการน้ี และเป็นข้อมูล

สาคัญของผู้บริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ในการตัดสนิ ใจยุติโครงการ หรอื ดาเนินโครงการตอ่ ไป หรอื ปรบั ปรงุ พัฒนาโครงการประเมนิ ผล การใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอน ปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ภาคเรียน ที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ให้มีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผลต่อไป จึงได้ศึกษาแนวคิดการประเมิน โครงการแบบเชิงระบบ (Systematic Model : IPO) ซ่ึงเป็นแนวคิดท่ีให้ข้อมูลเก่ียวกับปัจจัยนาเข้า กระบวนการ และผลผลิตและผลลัพธ์ นามาใชใ้ นการประเมนิ โครงการครั้งน้ี กกกกกกกหลักสูตรท้องถ่ิน มีความสาคัญ คือ ตอบสนองความต้องการเรียนรู้ท่ีสอดคล้องกับความ ตอ้ งการของผู้เรียน ตามสภาพปัญหาท่ีแท้จรงิ มคี วามหลากหลาย และพบได้ในชุมชน ท้องถิ่น ทาให้การ เรียนรู้ของผู้เรียนเป็นการเรียนรู้ท่ีมีความหมายต่อชีวิต มุ่งพัฒนาคุณภาพชีวิต เพราะได้เรียนรู้วิธีการ แสวงหาความรู้ วิธีสังเคราะห์ คิดเป็นกับการดาเนินชีวิตของตนเองได้ ชุมชน ท้องถิ่น มีภูมิปัญญา องค์ ความรู้ ส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา เป็นหลักสูตรท่ีส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม เนื่องจากภูมิปัญญาเป็นองค์ความรู้ท่ีมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติ และสิ่งที่เหนือธรรมชาติ เม่ือผู้เรียนได้ ศึกษาเรียนรู้ เป็นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมให้กับผู้เรยี น และหลักสูตรท้องถิ่นมีความสาคัญต่อการ จัดการศึกษาชาติ เนื่องจากได้กาหนดไว้ในมาตรา 23 ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพม่ิ เติม กาหนดให้การจัดการศึกษาท้ังในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ต้องเน้นความรู้ ข้อ 3 ความรู้เกี่ยวกับศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม การกีฬา ภูมิปัญญาไทย และการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา นอกจากนี้สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยมีนโยบายเกี่ยวกับการพัฒนา หลักสูตร กาหนดไว้ในพันธกิจว่า (1) จดั และส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยท่ีมี คณุ ภาพ เพ่ือยกระดับการศึกษา พัฒนาทักษะการเรียนรู้ของประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมายใหเ้ หมาะสมทุก ชว่ งวัย พรอ้ มรับการเปลี่ยนแปลงบรบิ ททางสังคม และสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต (2) ส่งเสริม สนับสนุน และประสานภาคีเครือข่าย ในการมีส่วนร่วมจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย และการเรยี นรูต้ ลอดชีวติ รวมท้ังการดาเนนิ กิจกรรมของศนู ย์การเรยี นและแหล่งการเรียนรู้อ่ืน ในรูปแบบต่าง ๆ และ (4) พัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือและนวัตกรรม การวัด และประเมินผลในทุกรูปแบบใหส้ อดคล้องกบั บริบทในปัจจุบัน มียุทธศาสตร์เก่ียวกับการพัฒนาหลกั สตู ร คอื ยุทธศาสตร์ที่ 3 ยุทธศาสตรด์ ้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคนให้มีคุณภาพ ข้อ 3.7 ยกระดับ คุณภาพการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน โดยพัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดการเรียน การสอน และกิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียน คุณภาพของส่ือและนวัตกรรม รวมการมาตรฐานของการ วัดและประเมินผล เพื่อสร้างความเช่ือม่ันให้สังคมเก่ียวกับคุณภาพการจัดการศึกษาของสานักงาน ส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย และมีภารกิจต่อเนื่องเก่ียวกับการพัฒนา หลักสูตร คือ ภารกิจ ข้อ 2 ด้านหลักสตู ร สื่อ รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล งานบริการทางวิชาการ และการประกันคุณภาพการศึกษา ข้อ 2.1 ส่งเสริมการพัฒนาหลักสูตร รูปแบบ การจัดกระบวนการเรียนรู้และกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ท่ี หลากหลาย ทันสมัย รวมท้ังหลักสูตรท้องถ่ินที่สอดคล้องกับสภาพบริบทของพ้ืนท่ี และความต้องการ ของกลุ่มเป้าหมายและชุมชน และข้อ 2.2 ส่งเสริมการพัฒนาสื่อแบบเรียน ส่อื อิเล็กทรอนิกส์ และส่ืออ่ืน ๆ ที่เอือ้ ตอ่ การเรียนรขู้ องผู้เรียน กลุ่มเป้าหมายท่ัวไป และกลุ่มเปา้ หมายพิเศษ หนว่ ยงานในสังกัด ได้แก่ สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัด และสถานศึกษา ศูนย์การศึกษา

นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอ จึงต้องมีหน้าที่พัฒนาหลักสูตรท้องถ่ินให้ตอบสนองความ ต้องการการเรียนรู้ของผู้เรียน หรือนักศึกษาของชุมชน ท้องถ่ินท่ีสถานศึกษาตั้งอยู่ แล้วยังช่วยให้ นโยบาย วิสัยทศั น์ พนั ธกจิ ยุทธศาสตร์ และภารกิจตอ่ เนือ่ งดังกลา่ วบรรลผุ ลสาเรจ็ ได้ด้วย กกกกกกกศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ใน ฐานะหน่วยงานระดับปฏิบัติ ได้ตระหนักถึงปัญหาของการจัดการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา ขั้นพื้นฐานที่มสี าเหตุมาจากปัจจยั นาเข้าหลัก รายวิชาเลอื กท่ีสถานศกึ ษาต้องพฒั นาข้ึนเอง แตค่ รูผู้สอนมี ความรู้และทักษะในการพัฒนาหลักสูตรรายวิชาเลือกน้อย จึงใช้วิธีการเลือกหลักสูตรรายวิชาเลือกที่ สานกั งานการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั ได้พัฒนาไว้มาจัดการเรียนรู้ โดยเลือกรายวิชา ท่ีมีลักษณะใกล้เคียงกับสภาพชุมชนที่สถานศึกษาต้ังอยู่ ซ่ึงไม่ตรงกับความต้องการเรียนรู้ของ กลุ่มเป้าหมาย นอกจากนี้ ไม่มีคู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชาเลือกให้ครูศึกษาก่อนจัดการเรียนรู้ ไม่มีส่ือ หนังสือเรียนท่ีครูผู้สอนใช้เป็นส่ือการสอน ครูจึงแก้ไขปัญหาโดยการสืบค้นขอ้ มูลทางอินเทอร์เน็ต ทาให้ ได้ส่ือการเรียนรู้ทไ่ี ม่ตรงกบั เนอื้ หาหลกั สูตร ไมช่ ่วยส่งเสรมิ ใหเ้ กิดการเรยี นรู้ของนักศึกษา ศูนย์การศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม จึงได้ร่วมกับสานักงานส่งเสริม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดนครปฐมจัดอบรมการจัดทาหลักสูตรรายวิชา เลือก คู่มือการใช้หลักสูตร และส่ือหนังสือเรียนข้ึน ส่งผลให้ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม มีหลกั สตู รสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ มิ่งมงคล คนสามพราน คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน และสื่อ หนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคมรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย และให้ครูผู้สอนใช้จัดการเรียนรู้ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 เพ่ือให้ได้ ขอ้ มูลสารสนเทศประกอบการตัดสินใจของผู้บริหารทีเ่ กีย่ วขอ้ งกับหลักสตู รรายวชิ า ส่งผลต่อเนือ่ งต่อการ ปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล จึงได้จัดทาโครงการประเมินผลการใช้ หลักสตู รรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ศูนย์ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2560 ขน้ึ โดยมอบหมายใหน้ ายสมมาตร คงชื่นสิน ตาแหน่ง ผู้อานวยการศูนย์การศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน นางสุวลัย แจม่ จันทร์เกษม ตาแหน่ง ครู ชานาญการ พิเศษ นางอรวรรณ มหายศนันท์ ตาแหน่ง ครู ชานาญการ นางสาววรภัทร บุณยพรหม ตาแหน่ง บรรณารักษ์ ชานาญการ นางประคองศรี โพธิ์เพชร์ ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวศศิยาพัชญ์ อินทร์กรุงเก่า ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวชญานุช ช้ินจ้ิน ตาแหน่ง ครู กศน. ตาบล และ นายมานพ ปราชญ์อภิญญา ตาแหน่ง ครูศูนย์การเรียนชุมชน ร่วม รบั ผิดชอบจดั ทาโครงการ กกกกกกกดังน้ันในฐานะท่ีรับผิดชอบโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อ วัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ได้ตระหนักถึงความ จาเป็น และความสาคัญของการประเมินโครงการท่ีได้ดาเนินโครงการไปแล้ว ประกอบกับเพ่ือ (1) เป็น หลักฐานการปฏิบัติงานของผู้รับผิดชอบโครงการ และ (2) เป็นข้อมูลสารสนเทศในการให้คุณค่าเพื่อการ

ตัดสินใจของผู้บริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ในการยุติโครงการ ดาเนินโครงการต่อไป หรือปรับปรุงพัฒนาโครงการประเมินผลการใช้ หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2560 โดยผู้รับผิดชอบโครงการได้รวบรวมข้อมูลที่ได้นามาวิเคราะห์ผลการประเมิน สรุปผล การประเมิน และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุง และพัฒนา เพื่อเป็นข้อมูลสารสนเทศของโครงการน้ี และเป็นข้อมูลสาคัญของผบู้ ริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ในการตัดสินใจยุติโครงการ หรือดาเนินโครงการต่อไป หรือปรับปรุงพัฒนาโครงการ ประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ให้มีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผลต่อไป จึงได้ศึกษา แนวคิดการประเมินโครงการแบบเชิงระบบ (Systematic Model : IPO) ซ่ึงเป็นแนวคิดท่ีให้ข้อมูล เกี่ยวกบั ปจั จัยนาเขา้ กระบวนการ และผลผลิตและผลลพั ธ์ นามาใชใ้ นการประเมินโครงการคร้ังน้ี การดาเนนิ การประเมินหลกั สูตร กกกกกกกใชแ้ นวคิดทฤษฎีรปู แบบการประเมนิ เชงิ ระบบ (Systematic Model) ดงั น้ี กกกกกกก1. การประเมินปัจจัยนาเข้า (Input) ด้วยการประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย โดยนักศึกษา ครผู ู้สอน และผบู้ รหิ าร กกกกกกก2. การประเมินกระบวนการ (Process) ด้วยการประเมินกระบวนการจัดการเรียนรู้ของ ครูผู้สอน โดยนักศึกษา และผู้บรหิ าร และประเมินกระบวนการบริหารการใช้หลักสูตรของผู้บริหาร โดย ครผู ู้สอน กกกกกกก3. การประเมินผลผลิต (Output) ด้วยการประเมินผลสัมฤทธท์ิ างการเรียน ด้านความรู้ ด้าน ทักษะ และด้านเจตคตขิ องนักศกึ ษา กกกกกกก4. การประเมินผลลัพธ์ (Outcome) ด้วยการประเมินการนาความรู้และทักษะท่ีได้เรียนรู้ จากหลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ของนักศึกษาไปใช้ประโยชน์ และความพึงพอใจของนักศกึ ษา ครูผสู้ อน ผู้บริหาร และผู้นาชุมชน ที่มีต่อ หลักสตู ร

ผลการประเมนิ โครงการ กกกกกกก1. ผลการประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตร ตัวคู่มือการใช้หลักสูตร ตัวเอกสารส่ือหนังสือ เรียน และภาพรวมของเอกสารหลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 โดยนักศึกษา ครูผู้สอน และผู้บริหาร ตามลาดบั พบวา่ ผา่ นการประเมนิ โครงการ กกกกกกก2. ผลการประเมนิ คุณภาพผลการจัดการเรียนรู้หลกั สตู ร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง มง่ิ มงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2560 ของครูผสู้ อน โดย นักศึกษา และผ้บู รหิ าร ตามลาดบั พบวา่ ผา่ นการประเมินโครงการ กกกกกกก3. ผลการประเมินคุณภาพผลการบริหารการใช้หลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ของผู้บริหาร โดยครผู สู้ อน พบว่า ผา่ นการประเมินโครงการ กกกกกกก4. ผลการประเมินคุณภาพผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนด้านความรู้ ด้านทักษะ และด้านเจตคติ ของนักศึกษาท่ีเข้าสอบต่อหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2560 พบว่า ผ่านการประเมนิ โครงการ กกกกกกก5. ผลการประเมนิ การนาความรแู้ ละทักษะท่ีได้เรียนรหู้ ลักสูตร รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อ วดั ไร่ขงิ ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ภาคเรยี นที่ 2 ปีการศกึ ษา 2560 ไปใช้ประโยชน์ ของนักศึกษา พบวา่ ผา่ นการประเมนิ โครงการ กกกกกกก6. ผลการประเมินความรู้สึกพึงพอใจต่อหลักสูตร รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มง่ิ มงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ของนักศึกษา ครผู สู้ อน ผู้บรหิ าร และผูน้ าชุมชน ตามลาดับ พบว่า ผ่านการประเมินโครงการ การนาผลการประเมนิ โครงการไปประยกุ ตใ์ ช้ กกกกกกกการนาผลการประเมินโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ ขงิ มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ไปประยุกต์ใช้ ควรมีการเผยแพร่ผลการประเมินโครงการประเมินผลการใชห้ ลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ให้กับครผู ู้สอนใน สถานศึกษา ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ไดศ้ ึกษาแนวทางการประเมนิ โครงการเพอ่ื นาไปประยุกต์ใช้ประเมินโครงการหลักสูตรรายวชิ าอื่น ๆ ผลการประเมินโครงการทไี่ ด้มผี ลต่อชมุ ชน กกกกกกกชุมชนได้คนท่ีมีความรกั ท้องถน่ิ ภาคภูมิใจในท้องถนิ่ สง่ ผลต่อการพฒั นาในดา้ นอื่น ๆ ตามมาได้

ขอ้ เสนอแนะ กกกกกกกควรมีการประเมนิ โครงการท่ีใชห้ ลกั สตู รสถานศึกษา หลักสตู รการศึกษานอกระบบ ระดับ การศึกษาขนั้ พื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ทส่ี ถานศกึ ษาไดใ้ ช้จดั การศกึ ษามาตง้ั แต่ปีการศึกษา 2553

ประกาศคุณูปการ กกกกกกกรายงานการประเมินโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 สาเร็จลงได้ด้วยดี เนื่องจากได้รับ การสนับสนนุ การจัดทาจาก นายปรเมศวร์ ศิริรัตน์ ผู้อานวยการสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวัดนครปฐม ผปู้ ระเมินขอขอบพระคณุ มา ณ ทน่ี ีด้ ว้ ย กกกกกกก ขอขอบพระคุณผู้เช่ียวชาญ รองศาสตราจารย์ ดร.พัชรี ศรีสังข์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และนายสังคม โทปุรินทร์ ผู้อานวยการสถานศึกษาเชี่ยวชาญ สังกัด สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 36 ข้าราชการบานาญ ที่กรุณาเป็นผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบ คุณภาพของเครอ่ื งมือท่ีใช้ในการประเมินโครงการคร้งั น้ี รวมท้ังให้คาปรึกษาแนะนาในการเขียนรายงาน การประเมนิ โครงการ สง่ ผลให้การจัดทาเอกสารรายงานฉบับน้มี ีความสมบรู ณ์ และน่าเชอื่ ถือมากยง่ิ ๆ ขนึ้ กกกกกกกสุดท้ายน้ีขอขอบคุณครูผู้สอน นักศึกษา สังกัดศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม และผู้นาชุมชนที่ให้ความร่วมมือในการตอบเครื่องมือ การประเมินในครั้งน้ี ทาให้ไดข้ อ้ มูลท่สี ามารถนามาวเิ คราะหแ์ ละรายงานผลได้ถกู ต้อง มา ณ ทนี่ ีด้ ว้ ย คณะผู้ประเมนิ โครงการ

สารบญั บทที่ หน้า บทท1ี่ บทนำ......…………………………………………….…....………………………………..….…….…............... 1 ควำมเปน็ มำและควำมสำคญั ของปญั หำ......………………………………………………............. 1 วตั ถปุ ระสงค์ของกำรประเมิน........................................................................................ 3 ขอบเขตของกำรประเมนิ ...........................................….……...……………....…….……….... 4 ประโยชน์ของกำรประเมนิ ............................................................................................. 5 นยิ ำมศัพทเ์ ฉพำะ......................................................………………...………………………..... 6 บทท2่ี เอกสำรและงำนวจิ ยั ที่เกีย่ วข้อง……………….……………………………………….……………………… 11 กำรพฒั นำหลักสตู รทอ้ งถิ่น หรือรำยวิชำเลือก........……………………………………….......... 11 แนวคิดกำรประเมินหลกั สูตร......................................................................................... 30 งำนวจิ ัยที่เก่ยี วข้องกบั กำรประเมินหลกั สตู ร.....................................….……………..…….. 44 บทท3ี่ วิธกี ำรดำเนนิ กำรประเมินโครงกำร.............……………………………………..……….……………….. 48 กลมุ่ เปำ้ หมำยในกำรประเมิน........…………………………………………................................. 48 ขอ้ มลู ที่ใช้ในกำรประเมนิ ............................................................................................... 49 เครอ่ื งมือที่ใชใ้ นกำรประเมนิ ..................................................….………...............…..……. 51 เกณฑ์ที่ใชใ้ นกำรประเมนิ ........……………………………………………….................................. 59 กำรสรำ้ งและตรวจสอบคณุ ภำพของเครื่องมือ............................................................... 67 กำรเก็บรวบรวมข้อมูล และกำรจัดกระทำกับข้อมูล......................................….…………. 68 กำรวิเครำะห์ข้อมูล และสถติ ิที่ใชใ้ นกำรวเิ ครำะห์ข้อมลู ................................……………. 70 บทท4ี่ ผลกำรวเิ ครำะห์ข้อมูล..........................................………………….………………….……………….. 72 สัญลกั ษณ์ท่ีใชใ้ นกำรวิเครำะห์ขอ้ มูล............................................................................. 72 ผลกำรวเิ ครำะห์ข้อมลู .................................................................................................... 73 บทท5่ี สรุปผล อภิปรำยผล และข้อเสนอแนะ........………….........…….......…….…………......………….. 110 สรุปผล........………………..........................……………………………….................................... 110 อภิปรำยผล.................................................................................................................... 117 ขอ้ เสนอแนะ.............................................................….……….........................……..……. 122 บททบี่ รรณำนกุ รม.....................................................……………….......………………………......………….. 123 บททภี่ ำคผนวก...................................................................................................................... ........... 127 ก เคร่ืองมือท่ใี ช้ในกำรประเมิน......................………………………………........................... 128 ข หลกั สูตร คมู่ อื กำรใช้หลกั สูตร และเอกสำรสื่อหนังสอื เรียน .................................... 185 บททป่ี ระวัตผิ ูป้ ระเมิน.......................................................………………..……………………......………….. 189

สารบัญตาราง ตาราง หนา้ 1 ข้อมูลท่ีใช้ในกำรประเมิน วธิ ีกำรประเมิน และ ผู้ให้ข้อมูล.........…………………………………….. 50 2 จำนวนและร้อยละของนักศึกษำกลุ่มเป้ำหมำยในกำรประเมินโครงกำรประเมินผล กกกกกกำรใช้หลกั สตู รรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ ิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน กกกกกระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย ศนู ย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั กกกกกอำเภอสำมพรำน จงั หวัดนครปฐม ภำคเรียนที่ 2 ปีกำรศึกษำ 2560 จำแนกตำมเพศ กกกกกอำยุ อำชีพ และระดบั กำรศึกษำ…................................................................................. 73 3 จำนวนและร้อยละของครูผู้สอนกลุ่มเป้ำหมำยในกำรประเมินโครงกำรประเมินผล กกกกกกำรใช้หลกั สตู รรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน กกกกกระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย ศนู ย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั กกกกกอำเภอสำมพรำน จังหวดั นครปฐม ภำคเรียนที่ 2 ปีกำรศึกษำ 2560 จำแนกตำมเพศ กกกกกอำยุ ตำแหน่ง และระดับกำรศึกษำ................................................................................ 75 4 จำนวนและร้อยละของผู้บริหำร และทีมบริหำรกลุ่มเป้ำหมำยในกำรประเมิน กกกกกโครงกำรประเมินผลกำรใช้หลักสูตร รำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและ กกกกกกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอสำมพรำน จงั หวัดนครปฐม ภำคเรียนที่ 2 กกกกกปีกำรศึกษำ 2560 จำแนกตำมเพศ อำยุ ตำแหน่ง และระดับกำรศึกษำ........................ 76 5 จำนวนและรอ้ ยละของผนู้ ำชุมชนกลมุ่ เปำ้ หมำยในกำรประเมินโครงกำรประเมินผล กกกกกกำรใช้หลกั สูตร รำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน กกกกกระดับมธั ยมศึกษำตอนปลำย ศนู ยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำม กกกกกอธั ยำศยั อำเภอสำมพรำน จงั หวดั นครปฐม ภำคเรยี นที่ 2 ปีกำรศกึ ษำ 2560 กกกกกจำแนกตำมเพศ อำยุ ตำแหน่ง และระดบั กำรศึกษำ……………....…………………………….. 77 6 จำนวนและรอ้ ยละของนักศกึ ษำทมี่ ตี ่อคณุ ภำพเอกสำรหลักสูตร รำยวชิ ำ สค33136 กกกกกหลวงพอ่ วัดไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน ระดับมัธยมศกึ ษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสรจ็ สนิ้ กำรใช้หลักสูตร เชิงปรมิ ำณ................................................................. 79 7 ค่ำคะแนนเฉลีย่ คำ่ เบย่ี งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคณุ ภำพ กกกกกเอกสำรหลักสูตร รำยวชิ ำ สค33136 หลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ ม่งิ มงคล คนสำมพรำน กกกกกระดบั มธั ยมศกึ ษำตอนปลำย ภำพรวมเชงิ คณุ ภำพ ภำยหลังเสร็จสนิ้ กำรใชห้ ลกั สูตร กกกกกตำมควำมคิดเห็นของนักศึกษำ....................................................................................... 81 8 จำนวนและรอ้ ยละของครูผสู้ อนที่มีต่อคุณภำพเอกสำรหลักสตู ร รำยวิชำ สค33136 กกกกกหลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน ระดบั มธั ยมศึกษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสรจ็ ส้นิ กำรใช้หลกั สูตร เชงิ ปรมิ ำณ................................................................. 82

สารบัญตาราง (ตอ่ ) ตาราง หนา้ 9 ค่ำคะแนนเฉล่ยี ค่ำเบ่ยี งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดบั คุณภำพเอกสำร กกกกกหลักสตู รรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มงิ่ มงคล คนสำมพรำน กกกกกระดับมธั ยมศกึ ษำตอนปลำย ภำพรวมเชงิ คณุ ภำพ ภำยหลังเสร็จส้นิ กำรใช้หลักสูตร กกกกกตำมควำมคดิ เหน็ ของครูผสู้ อน....................................................................................... 84 10 จำนวนและรอ้ ยละของผู้บริหำรที่มตี อ่ คณุ ภำพเอกสำรหลกั สตู ร รำยวชิ ำ กกกกกสค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย กก กกกกกภำยหลงั เสรจ็ สน้ิ กำรใช้หลักสูตร เชงิ ปริมำณ................................................................ 86 11 คำ่ คะแนนเฉลยี่ ค่ำเบีย่ งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดบั คณุ ภำพ กกกกกเอกสำรหลักสูตร รำยวชิ ำ สค33136 หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ มิง่ มงคล คนสำมพรำน กกกกกระดบั มัธยมศกึ ษำตอนปลำย ภำพรวมเชงิ คุณภำพ ภำยหลงั เสร็จสิน้ กำรใชห้ ลกั สตู ร กกกกกตำมควำมคิดเห็นของผบู้ รหิ ำร........................................................................................ 88 12 จำนวนและรอ้ ยละของนักศึกษำที่มีควำมคิดเหน็ ต่อคุณภำพผลกำรจดั กำรเรยี นรู้ กกกกกหลักสตู รรำยวิชำ สค33136 หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง มงิ่ มงคล คนสำมพรำน ระดับมธั ยมศึกษำ กกกกกตอนปลำย ของครูผสู้ อนภำยหลงั เสรจ็ สนิ้ กำรใชห้ ลกั สตู ร เชงิ ปริมำณ............................. 90 13 ค่ำคะแนนเฉล่ีย คำ่ เบี่ยงเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดบั คุณภำพ กกกกกผลกำรจัดกำรเรียนรู้หลกั สตู รรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ มงิ่ มงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย ภำพรวมเชิงคณุ ภำพ ของครผู ู้สอน กกกกกภำยหลังเสร็จสิ้นกำรใชห้ ลกั สูตร ตำมควำมคิดเหน็ ของนักศึกษำ................................... 91 14 จำนวนและร้อยละของผู้บริหำรที่มคี วำมคิดเหน็ ต่อคณุ ภำพผลกำรจัดกำรเรยี นรู้ กกกกกหลักสูตรรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน กกกกกระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย ของครูผู้สอนภำยหลังเสรจ็ ส้ินกำรใชห้ ลกั สูตร กกกกกเชงิ ปริมำณ..................................................................................................................... 92 15 ค่ำคะแนนเฉล่ีย ค่ำเบ่ียงเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคุณภำพ กกกกกผลกำรจัดกำรเรียนรหู้ ลักสูตรรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง มิ่งมงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย ภำพรวมเชิงคณุ ภำพ ของครูผูส้ อน กกกกกภำยหลงั เสร็จสนิ้ กำรใช้หลกั สูตร ตำมควำมคดิ เห็นของผู้บริหำร..................................... 93 16 จำนวนและรอ้ ยละของครูผ้สู อนท่ีมีควำมคิดเห็นต่อคุณภำพผลกำรบรหิ ำร กกกกกกำรใช้หลักสูตรรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ ิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน กกกกกระดบั มธั ยมศึกษำตอนปลำย ของผู้บรหิ ำร ภำยหลังเสร็จสิ้นกำรใช้หลกั สูตร กกกกกเชิงปริมำณ................................................................................................................... .. 94

สารบัญตาราง (ตอ่ ) ตาราง หนา้ 17 คำ่ คะแนนเฉลย่ี ค่ำเบี่ยงเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดบั คุณภำพ กกกกกผลกำรบรหิ ำรกำรใช้หลกั สตู รรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไรข่ งิ มง่ิ มงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดับมัธยมศกึ ษำตอนปลำย ภำพรวมเชงิ คณุ ภำพ ของผ้บู รหิ ำร กกกกกภำยหลงั เสร็จสิ้นกำรใช้หลักสูตร ตำมควำมคดิ เห็นของครผู ู้สอน................................... 96 18 จำนวนและร้อยละของนักศกึ ษำ ทีม่ ีคณุ ภำพผลสัมฤทธิ์ทำงกำรเรียนด้ำนควำมรู้ กกกกกด้ำนทักษะ และด้ำนเจตคติต่อหลักสูตรรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง กกกกกมงิ่ มงคล คนสำมพรำน ระดับมัธยม ศึกษำตอนปลำย เชิงปรมิ ำณ................................... 97 19 ค่ำคะแนนเฉล่ยี คำ่ เบย่ี งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคุณภำพผลสัมฤทธ์ิ กกกกกทำงกำรเรียนด้ำนควำมรู้ ด้ำนทักษะ และด้ำนเจตคติตอ่ หลักสูตรรำยวิชำ สค33136 กกกกกหลวงพ่อวัดไรข่ ิง มิง่ มงคล คนสำมพรำน ระดับมธั ยมศกึ ษำตอนปลำย ของนักศึกษำ กกกกกภำพรวมเชงิ คณุ ภำพ ภำยหลังเสรจ็ สน้ิ กำรใชห้ ลกั สูตร................................................... 99 20 จำนวนและร้อยละของนักศึกษำ ทม่ี ีกำรนำควำมรู้และทักษะทีไ่ ดเ้ รียนรูห้ ลักสูตร กกกกกรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ มงิ่ มงคล คนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำ กกกกกตอนปลำย ไปใชป้ ระโยชน์ ภำยหลงั เสรจ็ สนิ้ กำรใช้หลกั สูตร เชิงปริมำณ........................ 100 21 ค่ำคะแนนเฉล่ีย ค่ำเบ่ียงเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับกำรนำควำมรู้ กกกกกและทักษะทไ่ี ดเ้ รียนรูห้ ลักสตู รรำยวิชำ สค33136 หลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ มง่ิ มงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดับมธั ยมศกึ ษำตอนปลำย ของนกั ศกึ ษำ ไปใชป้ ระโยชน์ กกกกกภำพรวมเชิงคณุ ภำพ ภำยหลังเสรจ็ สน้ิ กำรใชห้ ลกั สูตร................................................... 101 22 จำนวนและรอ้ ยละของนักศึกษำ ทม่ี ีควำมพึงพอใจต่อหลักสูตรรำยวิชำ กกกกกสค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน ระดับมธั ยมศึกษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสร็จสนิ้ กำรใช้หลักสูตร เชิงปริมำณ................................................................... 102 23 คำ่ คะแนนเฉลยี่ ค่ำเบีย่ งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคุณภำพ กกกกกควำมพึงพอใจต่อหลกั สตู รรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ งิ มิง่ มงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดบั มัธยมศกึ ษำตอนปลำย ภำพรวมเชิงคณุ ภำพ ภำยหลังเสร็จส้ิน กกกกกกำรใชห้ ลักสูตร ตำมควำมคิดเหน็ ของนักศกึ ษำ............................................................. 103 24 จำนวนและร้อยละของครูผูส้ อน ทม่ี ีควำมพึงพอใจต่อหลักสูตรรำยวิชำ กกกกกสค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสำมพรำน ระดับมธั ยมศึกษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสร็จสน้ิ กำรใช้หลักสตู ร เชิงปริมำณ................................................................... 104 25 ค่ำคะแนนเฉล่ีย ค่ำเบี่ยงเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดบั คุณภำพ กกกกกควำมพงึ พอใจตอ่ หลักสตู รรำยวิชำ สค33136 หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ มิ่งมงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย ภำพรวมเชิงคุณภำพ กกกกกภำยหลงั เสรจ็ สิน้ กำรใช้หลักสตู ร ตำมควำมคดิ เห็นของครผู สู้ อน................................... 105

สารบัญตาราง (ตอ่ ) ตาราง หน้า 26 จำนวนและร้อยละของผู้บริหำร ที่มคี วำมพึงพอใจต่อหลักสูตรรำยวิชำ กกกกกสค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน ระดบั มัธยมศึกษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสร็จส้นิ กำรใช้หลักสูตร เชิงปริมำณ................................................................... 106 27 ค่ำคะแนนเฉล่ยี ค่ำเบย่ี งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคุณภำพ กกกกกควำมพึงพอใจต่อหลกั สตู รรำยวชิ ำ สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ ิง ม่งิ มงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย ภำพรวมเชงิ คณุ ภำพ ภำยหลงั เสรจ็ ส้ิน กกกกกกำรใช้หลักสูตร ตำมควำมคิดเหน็ ของผู้บรหิ ำร.............................................................. 107 28 จำนวนและรอ้ ยละของผู้นำชุมชน ที่มีควำมพึงพอใจต่อหลักสูตรรำยวิชำ กกกกกสค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย กกกกกภำยหลังเสร็จส้นิ กำรใช้หลกั สตู ร เชิงปริมำณ................................................................... 108 29 คำ่ คะแนนเฉลี่ย คำ่ เบ่ยี งเบนมำตรฐำนของประชำกร และระดับคณุ ภำพ กกกกกควำมพึงพอใจต่อหลกั สูตรรำยวิชำ สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ งิ มิ่งมงคล กกกกกคนสำมพรำน ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย ภำพรวมเชิงคณุ ภำพ ภำยหลงั เสร็จส้ิน กกกกกกำรใช้หลักสตู ร ตำมควำมคิดเห็นของผนู้ ำชมุ ชน........................................................... 109

บัญชภี าพประกอบ ภาพประกอบ หน้า 1 แนวทำงกำรพฒั นำหลกั สูตรทอ้ งถิน่ หรือหลักสูตรวิชำเลือก.....………….……………….…….... 15 2 รปู แบบกำรประเมนิ ของไทเลอร …...................................................................................... 32 3 รปู แบบกำรประเมินของสเตก.............................................................................................. 34 4 รูปแบบกำรประเมินของสตัฟเฟิลบีม................................................................................... 36 5 กำรประเมนิ ในแตล่ ะขน้ั ตอนของโพรวัส…………………………………………………………………..…. 39 6 รูปแบบกำรให้ขอ้ มูลยอ้ นกลบั ............................................................................................... 39 7 รูปแบบกำรประเมินเชงิ ระบบ…........................................................................................... 41 8 องค์ประกอบของวธิ รี ะบบ................................................................................................... 42 9 รปู แบบองค์ประกอบของวิธีระบบและกำรวิเครำะห์ระบบ.................................................. 42

บทที่ 1 บทนำ ควำมเป็นมำและควำมสำคัญของปัญหำ กกกกกกกหลักสูตรท้องถิ่น มีความสาคัญ คือ ตอบสนองความต้องการเรียนรู้ท่ีสอดคล้องกับความ ต้องการของผู้เรียน ตามสภาพปัญหาที่แท้จริง มีความหลากหลาย และพบได้ในชุมชน ท้องถ่ิน ทาให้ การเรียนรู้ของผู้เรียนเป็นการเรียนรู้ที่มีความหมายต่อชีวิต มุ่งพัฒนาคุณภาพชีวิต เพราะได้เรียนรู้ วิธีการแสวงหาความรู้ วิธีสังเคราะห์ คิดเป็นกับการดาเนินชีวิตของตนเองได้ ชุมชน ท้องถ่ิน มีภูมิปัญญา องค์ความรู้ ส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา เป็นหลักสูตรที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม เนื่องจากภูมิปัญญาเป็นองค์ความรู้ท่ีมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติ และสิ่งท่ีเหนือธรรมชาติ เมื่อผู้เรียนได้ศึกษาเรียนรู้ เป็นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมให้กับผู้เรียน และหลักสูตรท้องถ่ินมี ความสาคัญต่อการจัดการศึกษาชาติ เน่ืองจากได้กาหนดไว้ในมาตรา 23 ของพระราชบัญญัติ การศกึ ษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และท่ีแกไ้ ขเพ่มิ เติม กาหนดใหก้ ารจัดการศึกษาทัง้ ในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ต้องเน้นความรู้ ข้อ 3 ความรเู้ ก่ยี วกับศาสนา ศลิ ปะ วฒั นธรรม การกฬี า ภมู ิปัญญาไทย และการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญา นอกจากน้ีสานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยมี นโยบายเก่ียวกับการพัฒนาหลกั สูตร กาหนดไว้ในพันธกิจวา่ (1) จัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศัยที่มีคุณภาพ เพือ่ ยกระดับการศึกษา พัฒนาทกั ษะการเรยี นรู้ของประชาชน ทุกกลุ่มเป้าหมายให้เหมาะสมทุกช่วงวัย พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงบริบททางสังคม และสร้างสังคม แห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต (2) ส่งเสริม สนับสนุน และประสานภาคีเครือข่าย ในการมีส่วนร่วมจัด การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย และการเรยี นรูต้ ลอดชีวติ รวมท้ังการดาเนินกิจกรรม ของศูนย์การเรียนและแหล่งการเรียนรู้อ่ืนในรูปแบบต่าง ๆ และ (4) พัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ ส่ือและนวัตกรรม การวัดและประเมินผลในทุกรูปแบบให้สอดคล้องกับบริบทใน ปัจจุบัน มียุทธศาสตร์เกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร คือ ยุทธศาสตร์ท่ี 3 ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนา และเสริมสร้างศักยภาพคนให้มีคุณภาพ ข้อ 3.7 ยกระดับคุณภาพการศึกษานอกระบบระดับ การศึกษาข้ันพื้นฐาน โดยพัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดการเรียนการสอน และกิจกรรมพัฒนา คุณภาพผเู้ รียน คณุ ภาพของสื่อและนวัตกรรม รวมการมาตรฐานของการวัดและประเมินผล เพอื่ สร้าง ความเชอ่ื มนั่ ใหส้ งั คมเก่ยี วกบั คณุ ภาพการจดั การศึกษาของสานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัย และมีภารกิจต่อเนื่องเก่ียวกับการพัฒนาหลักสูตร คือ ภารกิจ ข้อ 2 ด้าน หลักสูตร ส่ือ รูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล งานบริการทางวิชาการ และ การประกันคณุ ภาพการศึกษา ข้อ 2.1 สง่ เสริมการพัฒนาหลักสูตร รปู แบบการจดั กระบวนการเรียนรู้ และกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยที่หลากหลาย ทันสมัย รวมท้ังหลักสูตรท้องถิ่นที่สอดคล้องกับสภาพบริบทของพื้นที่ และความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย และชมุ ชน และขอ้ 2.2 ส่งเสริมการพัฒนาส่ือแบบเรียน สอ่ื อเิ ลก็ ทรอนิกส์ และสื่ออื่น ๆ ที่เอือ้ ต่อการ เรียนรู้ของผู้เรียน กลุ่มเป้าหมายท่ัวไป และกลุ่มเป้าหมายพิเศษ หน่วยงานในสังกัด ได้แก่ สานักงาน การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัด และสถานศึกษา ศูนย์การศึกษานอกระบบ

2 และการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอ จึงต้องมีหน้าท่ีพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นให้ตอบสนองความต้องการ การเรียนรู้ของผู้เรียน หรือนักศึกษาของชุมชน ท้องถ่ินท่ีสถานศึกษาต้ังอยู่ แล้วยังช่วยให้นโยบาย วสิ ยั ทศั น์ พันธกิจ ยุทธศาสตร์ และภารกจิ ตอ่ เน่ืองดงั กล่าวบรรลุผลสาเร็จได้ดว้ ย กกกกกกกศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ใน ฐานะหนว่ ยงานระดับปฏบิ ตั ิ ได้ตระหนักถึงปัญหาของการจัดการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพื้นฐาน ที่มีสาเหตุมาจากปัจจัยนาเข้าหลัก รายวิชาเลอื กที่สถานศึกษาตอ้ งพัฒนาขึ้นเอง แต่ครูผู้สอนมีความรู้ และทักษะในการพัฒนาหลักสูตรรายวิชาเลือกน้อย จึงใช้วิธีการเลือกหลักสูตรรายวิชาเลือกท่ี สานักงานการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยได้พัฒนาไว้มาจัดการเรียนรู้ โดยเลือก รายวิชาทีม่ ีลักษณะใกลเ้ คยี งกบั สภาพชมุ ชนทส่ี ถานศึกษาตั้งอยู่ ซ่ึงไม่ตรงกับความต้องการเรียนรู้ของ กลมุ่ เปา้ หมาย นอกจากน้ี ไมม่ คี ู่มอื การใช้หลกั สตู รรายวชิ าเลือกให้ครศู ึกษาก่อนจัดการเรียนรู้ ไม่มสี ่ือ หนังสือเรียนที่ครูผ้สู อนใช้เปน็ สอ่ื การสอน ครูจึงแก้ไขปัญหาโดยการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต ทา ให้ไดส้ อื่ การเรียนรูท้ ่ีไม่ตรงกบั เน้ือหาหลักสูตร ไมช่ ว่ ยส่งเสรมิ ให้เกิดการเรยี นรูข้ องนกั ศกึ ษา ศูนยก์ ารศกึ ษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม จึงได้ร่วมกับสานักงานส่งเสริม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดนครปฐมจัดอบรมการจัดทาหลักสูตรรายวิชา เลอื ก คมู่ ือการใชห้ ลักสูตร และสอื่ หนังสอื เรียนข้ึน สง่ ผลให้ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม มีหลักสูตรสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน คู่มือการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน และสื่อ หนังสือเรียนสาระการพัฒนาสังคมรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และให้ครูผู้สอนใช้จัดการเรียนรู้ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 เพ่ือให้ได้ข้อมูลสารสนเทศประกอบการตัดสินใจของผู้บริหารที่เก่ียวข้องกับหลักสูตรรายวิชา ส่งผล ต่อเนื่องต่อการปรับปรุงและพัฒนาหลักสตู รรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ของศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสาม พราน จังหวัดนครปฐม ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล จึงได้จัดทาโครงการประเมินผล การใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2560 ขึ้น โดยมอบหมายให้นายสมมาตร คงช่ืนสิน ตาแหนง่ ผ้อู านวยการศนู ย์การศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน นางสุวลัย แจ่มจันทร์เกษม ตาแหน่ง ครู ชานาญการพิเศษ นางอรวรรณ มหายศนันท์ ตาแหน่ง ครู ชานาญการ นางสาววรภัทร บุณยพรหม ตาแหน่ง บรรณารักษ์ ชานาญการ นางประคองศรี โพธิ์เพชร์ ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอก โรงเรียน นางสาวศศิยาพัชญ์ อินทร์กรุงเก่า ตาแหน่ง ครูอาสาสมัครการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวชญานุช ช้ินจิ้น ตาแหน่ง ครู กศน. ตาบล และ นายมานพ ปราชญ์อภิญญา ตาแหน่ง ครูศูนย์การ เรียนชุมชน รว่ มรบั ผิดชอบจดั ทาโครงการ กกกกกกกดังน้นั ในฐานะท่รี บั ผดิ ชอบโครงการประเมนิ ผลการใช้หลกั สตู รรายวิชา สค33136 หลวงพ่อ วัดไรข่ งิ ม่งิ มงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2560 ได้ตระหนกั ถงึ ความจาเป็น และความสาคัญของการประเมินโครงการท่ีได้ดาเนินโครงการไปแล้ว ประกอบกับเพ่ือ (1) เป็น

3 หลักฐานการปฏิบัติงานของผู้รับผิดชอบโครงการ และ (2) เป็นข้อมูลสารสนเทศในการให้คุณค่าเพื่อ การตัดสินใจของผู้บริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ในการยุติโครงการ ดาเนินโครงการต่อไป หรือปรับปรุงพัฒนาโครงการประเมินผล การใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 โดยผู้รับผิดชอบโครงการได้รวบรวมข้อมูลที่ได้นามาวิเคราะห์ผลการประเมิน สรุปผลการประเมิน และให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุง และพัฒนา เพ่ือเป็นข้อมูลสารสนเทศของ โครงการนี้ และเป็นข้อมูลสาคัญของผู้บริหาร ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ในการตัดสินใจยุติโครงการ หรือดาเนินโครงการต่อไป หรือ ปรับปรุงพัฒนาโครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ให้มีประสิทธิภาพ และเกิด ประสิทธิผลต่อไป จึงได้ศึกษาแนวคิดการประเมินโครงการแบบเชิงระบบ (Systematic Model : IPO) ซึ่งเป็นแนวคิดที่ให้ข้อมูลเก่ียวกับปัจจัยนาเข้า กระบวนการ และผลผลิตและผลลัพธ์ นามาใช้ในการ ประเมินโครงการคร้ังนี้ วตั ถปุ ระสงค์ของกำรประเมินกกก กกกกกกก1. เพ่ือประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ตามความคิดเห็นของนักศึกษา ครูผู้สอน และผู้บริหาร ภายหลัง เสร็จสน้ิ การใชห้ ลกั สูตร กกกกกกก2. เพ่ือประเมินคุณภาพผลการจัดการเรียนรู้หลักสตู รรายวิชา สค33136 หลวงพอ่ วดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อธั ยาศยั อาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ของครผู สู้ อน ตามความคิดเหน็ ของนักศึกษาและผู้บริหาร ภายหลังเสรจ็ สิน้ การใชห้ ลักสตู ร กกกกกกก3. เพ่อื ประเมนิ คุณภาพผลการบรหิ ารการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของผู้บริหารสถานศึกษา ตามความคิดเห็นของครูผู้สอน ภายหลงั เสรจ็ ส้ินการใช้หลกั สูตร กกกกกกก4. เพอ่ื ประเมินผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของนกั ศึกษา หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อ วัดไรข่ ิง มง่ิ มงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ภายหลงั เสรจ็ สน้ิ การใชห้ ลักสตู ร กกกกกกก5. เพื่อประเมินการนาความรู้และทักษะที่ได้จากการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของนักศึกษาไปใช้ประโยชน์ ภายหลังเสรจ็ ส้นิ การใชห้ ลักสูตร

4 กกกกกกก6. เพ่ือประเมินความพึงพอใจของนักศึกษา ครูผู้สอน ผู้บริหาร และผู้นาชุมชนต่อ หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอน ปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภายหลังเสรจ็ ส้นิ การใช้หลักสูตร ขอบเขตของกำรประเมิน กกกกกกก1. กลุ่มเปา้ หมายในการประเมิน กกกกกกก1. กลุ่มเปา้ หมายในการประเมิน คือ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการใช้หลักสูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ประกอบด้วย กกกกกกก1. 1.1 นกั ศึกษา หมายถึง นักศึกษา กศน.ตาบลกระทุ่มล้ม จานวน 8 คน กศน.ตาบลคลอง จินดา จานวน 5 คน กศน.ตาบลคลองใหม่ จานวน 4 คน กศน.ตาบลตลาดจินดา จานวน 6 คน กศน. ตาบลทรงคนอง จานวน 6 คน กศน.ตาบลท่าข้าม จานวน 5 คน กศน.ตาบลท่าตลาด จานวน 2 คน กศน.ตาบลบางกระทึก จานวน 9 คน กศน.ตาบลบางช้าง จานวน 4 คน กศน.ตาบลบางเตย จานวน 4 คน กศน.ตาบลบา้ นใหม่ จานวน 3 คน กศน.ตาบลยายชา จานวน 29 คน กศน.ตาบลไร่ขิง จานวน 25 คน กศน.ตาบลสามพราน จานวน 30 คน กศน.ตาบลหอมเกร็ด จานวน 18 คน และ กศน.ตาบล อ้อมใหญ่ จานวน 1 คน รวม จานวนทงั้ หมด 159 คน ที่ลงทะเบยี นและเขา้ สอบหลักสูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2560 กกกกกกก1. 1.2 ครูผูส้ อน หมายถึง ครู สังกัดศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ท่ีได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบ สอนหลักสูตรรายวิชารายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2560 ประกอบด้วย (1) ครูอาสาสมคั รการศึกษานอกโรงเรียน จานวน 3 คน (2) ครู กศน. ตาบล จานวน 16 คน (3) ครูศนู ย์การเรียนชุมชน จานวน 5 คน รวม จานวนท้งั หมด 24 คน กกกกกกก1. 1.3 ผบู้ ริหาร หมายถึง ผ้อู านวยการศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม และผู้ที่ได้รับมอบหมายจากผู้อานวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอัธยาศยั อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ไดแ้ ก่ ข้าราชการครู จานวน 3 คน บคุ ลากร ทางการศกึ ษาอนื่ 38 คน (2) จานวน 1 คน รวม จานวนทั้งหมด 5 คน กกกกกกก1. 1.4 ผูน้ าชมุ ชน หมายถึง กานนั ผ้ใู หญ่ นายกองค์การบริหารสว่ นตาบล สมาชกิ องค์การ ปกครองส่วนตาบล ที่มีพื้นที่การปกครอง 16 ตาบล ในอาเภอสามพราน และได้รับการแต่งตั้งเป็น คณะกรรมการสถานศึกษา หรือคณะกรรมการ กศน. ตาบล ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้องกับศูนย์การศึกษานอก ระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน และ กศน. ตาบล ในอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศึกษา 2560 รวมจานวนทั้งหมด 19 คน

5 กกกกกกก2. ระยะเวลาในการประเมนิ กกกกกกก2. ระหว่างวันที่ 5 เดอื น พฤศจิกายน พ.ศ. 2560 ถงึ วนั ที่ 18 เดอื น มีนาคม พ.ศ. 2561 ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2560 กกกกกกก3. สถานทใี่ นการประเมิน ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสามพราน กศน. ตาบล และศนู ย์การเรียนชมุ ชน ในอาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม กกกกกกก4. เนื้อหาและกระบวนการประเมิน กกกกกกก1. 4.1 เนอ้ื หาประเมนิ ได้แก่ กกกกกกก1. 4.1 4.1.1 เอกสารหลักสตู รรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน กกกกกกก4. 4.1 4.1.2 การจัดการเรยี นรขู้ องครผู สู้ อน กกกกกกก1. 4.1 4.1.3 การบริหารการใชห้ ลักสตู รของผู้บรหิ าร กกกกกกก1. 4.1 4.1.4 ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษา กกกกกกก1. 4.1 4.1.5 การนาความรู้และทักษะที่ได้เรียนรู้จากหลักสตู รของนักศกึ ษาไปใช้ประโยชน์ กกกกกกก4. 4.1 4.1.6 ความพึงพอใจต่อหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน กกกกกกก4. 4.2 กระบวนการประเมินได้ใชร้ ูปแบบการประเมินเชิงระบบ (Systematic Model : IPO) ประกอบด้วย กกกกกกก4. 4.1 4.2.1 ประเมนิ ปจั จยั นาเข้า (Input) เอกสารหลักสตู ร กกกกกกก4. 4.1 4.2.2 ประเมินกระบวนการ (Process) การจัดการเรียนรู้ และการบริหารการใช้ หลกั สตู ร กกกกกกก4. 4.1 4.2.3 ประเมินผลผลิต (Product หรอื Output) และผลลัพธ์ (Outcome) ท่ี เกิดขึ้นจากการใช้หลักสูตร ได้แก่ ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของนักศึกษา การนาความรู้และทักษะท่ีได้ จากการเรียนรู้หลักสูตรของนักศึกษา ไปใช้ประโยชน์ และความพึงพอใจต่อหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ ม่ิงมงคล คนสามพราน ประโยชน์ของกำรประเมนิ กกกกกกก1. ศูนย์การศึกษานอกระบบการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ไดข้ อ้ มูลสารสนเทศที่เป็นพ้นื ฐานในการปรับปรงุ และพัฒนาหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น สามารถตอบสนอง การเรียนรู้ของผเู้ รียน ชมุ ชน และสังคมได้ กกกกกกก2. ผู้เรียนหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย มขี อ้ มลู สารสนเทศในการพัฒนาการเรยี นรู้ และผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน ของผู้เรยี น ชว่ ยให้ผเู้ รียนปรบั ปรุงการศึกษาเรียนรู้หลักสตู รรายวชิ าน้ีได้แล้ว ยังนาไปปรับประยุกต์ใช้ ศึกษาเรียนรู้ในรายวชิ าอืน่ ๆ ในสาระการพฒั นาสังคม ให้มีประสทิ ธิภาพ และเกิดประสิทธิผลมาก ยง่ิ ๆ ขน้ึ

6 กกกกกกก3. ครูผู้สอนได้ข้อมูลสารสนเทศในการจัดการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย ชว่ ยในการปรับปรุงและพัฒนา คุณภาพการจัดการเรียนรู้ของหลักสูตรนี้ ให้มีคุณภาพดีย่ิงข้ึน ส่งผลต่อการยอมรับของผู้เรียน ชุมชน และสังคม ในความเปน็ ครมู ืออาชีพตามมาได้ กกกกกกก4. ผู้บริหารได้ข้อมูลสารสนเทศในการบริหารการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ช่วยในการตัดสินใจใน การปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรใหต้ อบสนองความต้องการของผู้เรยี น ชุมชน และสังคม ได้แล้วยังมี ข้อมลู สารสนเทศในการสนับสนนุ ทรัพยากรทเ่ี กีย่ วข้องได้ตามผลการประเมิน กกกกกกก5. ชมุ ชนได้ข้อมลู สารสนเทศที่ชใี้ ห้เหน็ คุณคา่ ของหลักสูตรทช่ี ่วยพฒั นาผู้เรียนใหส้ ามารถ นาความรู้ และทักษะท่ีได้จากการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ไปใช้ในชีวิตประจาวัน หรือการดาเนินชีวิตรวมถึงปลูกฝัง ความภาคภมู ิใจเกี่ยวกับชุมชนอาเภอสามพรานใหเ้ กิดขนึ้ กบั ผ้เู รยี น นิยำมศัพทเ์ ฉพำะ กกกกกกก1. โครงการประเมินผลการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 หมายถึง โครงการประเมินผล การใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอน ปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาค เรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตร รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่งิ มงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษา นอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม ตามความคดิ เห็นของ นักศึกษา ครผู สู้ อน และผู้บริหาร ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้หลักสูตร (2) เพ่อื ประเมินคณุ ภาพผลการ จัดการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยม ศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ของครูผู้สอน ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้หลักสูตร (3) เพื่อประเมินคุณภาพผลการบริหาร การใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของผู้บริหารสถานศึกษา ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้หลักสูตร (4) เพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนของนักศึกษา หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยม ศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้หลักสูตร (5) เพื่อประเมินการนาความรู้และทักษะที่ได้จากการ เรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอน ปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของ นักศึกษาไปใช้ประโยชน์ ภายหลังเสร็จส้ินการใช้หลักสูตร และ (6) เพื่อประเมินความพึงพอใจต่อ หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยม ศึกษาตอนปลาย

7 ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของ นักศึกษา ครู ผู้บริหาร และผู้นาชุมชน ภายหลังเสร็จส้ินการใช้หลักสูตร มีกิจกรรมหลัก ได้แก่ (1) การ ประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตร (2) การประเมินผลคุณภาพการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน (3) การประเมินผลคุณภาพ การบริหารการใช้หลักสูตรของผู้บริหาร (4) ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนของนักศึกษา (5) ประเมินการนาความรู้และทักษะที่ได้จากการเรียนรู้หลักสูตรไปใช้ ประโยชน์ของนักศึกษา และ (6) การประเมินความพึงพอใจของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อหลักสูตร เพอ่ื สนองนโยบายและจุดเนน้ ขอ้ 1 จัดและส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั ที่มีคุณภาพ เพ่ือยกระดับการศึกษา พัฒนาทักษะการเรียนรู้ของประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมาย ให้ เหมาะสมกับทุกช่วงวัย และพร้อมรับการเปลี่ยนแปลงบริบททางสังคม และสร้างสังคมแห่งการ เรียนรู้ตลอดชีวิต ข้อ 2 ส่งเสริม สนับสนุน และประสานภาคีเครือข่าย ในการมีส่วนร่วมจัด การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย และการเรียนรู้ตลอดชีวิต รวมทั้งการดาเนิน กิจกรรมของศูนย์การเรียนและแหล่งการเรียนรู้อื่นในรูปแบบต่าง ๆ ข้อ 4 พัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ สื่อและนวัตกรรม การวัดและประเมิน ผลในทุกรูปแบบให้ สอดคล้องกับบริบทในปัจจุบัน ยุทธศาสตร์ ข้อ 3 ยุทธศาสตร์ ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพ คนใหม้ ีคณุ ภาพ ข้อ 3.7 ยกระดบั คุณภาพการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา ข้ันพืน้ ฐาน โดยพฒั นา หลักสูตร รูปแบบการจัดการเรียนการสอน และกิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียน คุณภาพของส่ือและ นวัตกรรม รวมทั้งมาตรฐานของการวัดและประเมนิ ผล เพอื่ สร้างความเชื่อม่ันใหส้ ังคมเกย่ี วกับคุณภาพ การจดั การศกึ ษาของสานักงาน กศน. ภารกจิ ตอ่ เน่ือง ขอ้ 1 ด้านการจัดการศึกษาและการเรียนรู้ ข้อ 1.1 การศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน ขอ้ 1) สนบั สนุนการจดั การศึกษานอกระบบตั้งแต่ ปฐมวัยจนจบการศึกษาข้ันพื้นฐาน โดยดาเนินการใหผ้ เู้ รียนได้รับการสนับสนุนค่าจัดซ้ือหนังสือเรียน คา่ จัดกิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และค่าจัดการเรียนการสอนอย่างท่ัวถึงและเพียงพอ เพื่อเพ่ิม โอกาสในการเข้าถงึ บรกิ ารทางการศกึ ษาท่ีมีคณุ ภาพโดยไมเ่ สียค่าใช้จ่าย ข้อ 2) จดั การศกึ ษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานให้กับกลุ่มเป้าหมาย ผู้ด้อยโอกาส พลาดโอกาส และขาดโอกาสทาง การศึกษา ทั้งระบบการให้บริการ ระบบการเรียนการสอน ระบบการวัดและประเมินผลการเรียน ผ่านการเรียนแบบเรียนรู้ด้วยตนเอง การพบกลุ่ม การเรียนแบบช้ันเรียน และการจัดการศึกษาทางไกล ขอ้ 4) จัดใหม้ กี ิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรยี นท่ีมีคุณภาพท่ีผู้เรียนต้องเรียนรู้และเข้าร่วมปฏบิ ัติกิจกรรม เพื่อเป็นส่วนหน่ึงของการจบหลักสูตร อาทิ กิจกรรมเสริมสร้างความสามัคคี กิจกรรมเก่ียวกับการ ป้องกนั และแก้ไขปัญหายาเสพติด บาเพ็ญสาธารณประโยชน์อย่างต่อเนื่อง และส่งเสริมการปกครองใน ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี และยุวกาชาด กิจกรรมจิตอาสา และการจัดตั้งชมรม หรือชุมนุม พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้ผู้เรียนนากิจกรรมการ บาเพญ็ ประโยชน์อื่น ๆ นอกหลักสตู รมาใช้เพ่ิมชั่วโมงกิจกรรมให้ผู้เรียนจบตามหลักสตู รได้ ข้อ 2 ด้าน หลกั สูตร สอื่ รูปแบบการจัดกระบวนการเรยี นรู้ การวัดและประเมินผล งานบริการทางวิชาการ และการ ประกันคุณภาพการศึกษา ข้อ 2.1 ส่งเสริมการพัฒนาหลักสูตร รูปแบบการจักระบวนการเรียนรู้ และ กิจกรรมเพื่อส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยที่หลากหลาย ทันสมัย รวมทั้ง หลักสูตรทอ้ งถิน่ ทส่ี อดคล้องกบั สภาพบรบิ ทของพืน้ ท่ี และความต้องการของกลุม่ เปา้ หมาย และ

8 ชุมชน ข้อ 2.2 ส่งเสริมการพัฒนาส่ือแบบเรียน ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ และส่ืออื่น ๆ ที่เอ้ือต่อการเรียนรู้ ของผู้เรียน กลุ่มเป้าหมายท่ัวไป และกลุม่ เปา้ หมายพิเศษ กกกกกกก2. คุณภาพเอกสารหลกั สตู รรายวิชา สค33136 หลวงพอ่ วัดไร่ขิง ม่งิ มงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หมายถึง ความคิดเห็นของนักศึกษา ครูผู้สอน และผู้บริหาร ภายหลัง เสร็จส้ินการใช้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย ทม่ี ีตอ่ เอกสารหลกั สตู ร ไดแ้ ก่ ตวั หลกั สูตร คู่มอื การใช้หลักสูตร และตวั เอกสาร ส่ือหนังสือ เรียน สาระการพฒั นาสงั คม รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศกึ ษา ตอนปลาย ด้วยการบ่งบอกว่ามีความเหมาะสม มีความชัดเจน มีความถูกต้อง มีความครอบคลุม มีความสัมพันธ์ เนื้อหาใช้ภาษาท่ีเขียนอ่านได้ง่าย เรียงลาดับจากง่ายไปยาก ส่ือการเรียนรู้มีความ หลากหลาย วัดความก้าวหน้าได้ วัดผลรวมได้ มีความเป็นไปได้ จัดการเรียนรู้ได้ ช่วยให้นักศึกษาเกิดการ เรียนรู้ได้ วัดได้จากแบบประเมินคุณภาพเอกสารหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยครูผู้สอน และผู้บริหาร มีลักษณะเป็นมาตรวัด 5 ระดับ จานวน 36 ขอ้ และโดยนักศกึ ษามีลกั ษณะเป็นมาตรวดั 4 ระดบั จานวน 16 ขอ้ กกกกกกก3. คุณภาพผลการจัดการเรียนรู้หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย หมายถงึ ครผู ู้สอนสามารถนาหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ไปใช้จัดการเรียนรู้อย่างมี ประสิทธิภาพ มีแผนการจัดการเรียนรู้ แผนการพบกลุ่ม มีการจัดการเรียนรู้แบบ ONIE ที่ส่งเสริมให้ นักศึกษามีทักษะการแสวงหาความร้แู ละทักษะการคิดเป็น มีการใช้สื่อการเรยี นรู้ท่ีหลากหลาย มีการประเมนิ ความก้าวหน้าและผลรวม วัดได้จากแบบสอบถามวัดคุณภาพผลการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน โดย นักศึกษา มีลักษณะเป็นมาตรวัด 4 ระดับ จานวน 12 ข้อ และโดยผู้บริหารมีลักษณะเป็นมาตรวัด 5 ระดบั จานวน 12 ข้อ กกกกกกก4. คุณภาพการบริหารการใช้หลักสูตร หมายถึง ผู้บริหารสถานศึกษา หรือทีมบริหาร สามารถบริหารการใช้หลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการนาหลักสูตรเสนอให้คณะกรรมการ สถานศึกษาให้ความเห็นชอบก่อนเปิดภาคเรียน ประกาศใช้หลักสูตรได้ก่อนเปิดภาคเรียน ประชาสัมพันธ์หลักสูตรให้ผู้เกี่ยวข้องได้รับรู้ท่ัวถึง จัดฝึกอบรมการจัดทาสื่อหนังสือเรียน และจัดหา สอ่ื การเรียนรู้ ส่งเสรมิ สนับสนนุ ใหค้ รผู ้สู อนใชค้ มู่ อื การใชห้ ลักสูตร สื่อหนังสอื เรียน จัดทาแผนการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ และแผนการพบกลุ่ม กากับ นิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการเรียนรู้ ความก้าวหน้าในการเรียนรู้ของนักศึกษา และประเมินผลรวมการเรียนรู้ของนักศึกษา วัดได้จาก แบบสอบถามวัดคณุ ภาพผลการบริหารการใชห้ ลกั สูตรของผู้บรหิ าร โดยครูผูส้ อน มลี ักษณะเป็นมาตร วดั 5 ระดบั จานวน 12 ข้อ กกกกกกก5. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้านความรู้ หมายถงึ ผลการเรียนรู้ที่เกดิ ข้นึ ของนักศึกษา กศน. ตาบลกระทุ่มล้ม กศน.ตาบลคลองจินดา กศน.ตาบลคลองใหม่ กศน.ตาบลตลาดจินดา กศน.ตาบล ทรงคนอง กศน.ตาบลท่าข้าม กศน.ตาบลท่าตลาด กศน.ตาบลบางกระทึก กศน.ตาบลบางช้าง กศน. ตาบลบางเตย กศน.ตาบลบ้านใหม่ กศน.ตาบลยายชา กศน.ตาบลไร่ขิง กศน.ตาบลสามพราน กศน. ตาบลหอมเกร็ด และ กศน.ตาบลอ้อมใหญ่ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ภายหลังเรียนรู้หลกั สูตรรายวชิ า

9 สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นการวัด ความสามารถทางสมองด้วยการบ่งบอกว่า จา เข้าใจ และนาไปใช้ วัดได้จากแบบทดสอบวัดความรู้ รายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย มีลักษณะ เปน็ ปรนยั ชนิดเลอื กตอบ 4 ตวั เลอื ก จานวน 40 ข้อ กกกกกกก6. ผลสัมฤทธ์ิทางเรียนด้านทักษะ หมายถึง ผลการเรียนรู้ที่เกิดข้ึนของนักศึกษา กศน. ตาบลกระทุ่มล้ม กศน.ตาบลคลองจินดา กศน.ตาบลคลองใหม่ กศน.ตาบลตลาดจินดา กศน.ตาบล ทรงคนอง กศน.ตาบลท่าข้าม กศน.ตาบลท่าตลาด กศน.ตาบลบางกระทึก กศน.ตาบลบางช้าง กศน. ตาบลบางเตย กศน.ตาบลบ้านใหม่ กศน.ตาบลยายชา กศน.ตาบลไร่ขิง กศน.ตาบลสามพราน กศน. ตาบลหอมเกร็ด และ กศน.ตาบลอ้อมใหญ่ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ภายหลังเรียนรู้หลักสูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นการวัด ความสามารถทางการปฏิบัติเก่ียวกับเรื่องการเผยแพร่หลกั ธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อความ ศรัทธา ความศักด์ิสิทธิ์ และการสืบทอดประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตามส่ือท่ี ผลิตได้ วัดได้จากแบบสอบถามวัดทักษะการเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเช่ือความ ศรัทธา ความศักด์ิสิทธ์ิ และการสืบทอดประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตามส่ือที่ ผลติ ได้ มลี กั ษณะเป็นมาตรวัด 4 ระดบั จานวน 6 ข้อ กกกกกกก7. ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนดา้ นเจตคติ หมายถงึ ผลการเรยี นรทู้ เี่ กดิ ขน้ึ ของนักศกึ ษา กศน. ตาบลกระทุ่มล้ม กศน.ตาบลคลองจินดา กศน.ตาบลคลองใหม่ กศน.ตาบลตลาดจินดา กศน.ตาบล ทรงคนอง กศน.ตาบลท่าข้าม กศน.ตาบลท่าตลาด กศน.ตาบลบางกระทึก กศน.ตาบลบางช้าง กศน. ตาบลบางเตย กศน.ตาบลบ้านใหม่ กศน.ตาบลยายชา กศน.ตาบลไร่ขิง กศน.ตาบลสามพราน กศน. ตาบลหอมเกร็ด และ กศน.ตาบลอ้อมใหญ่ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 ภายหลังเรียนรู้หลกั สูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นการวัดอารมณ์ ความรู้สึกต่อหลักสูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย ดว้ ยการบง่ บอกว่า เหน็ คุณคา่ ชอบ เหน็ ความสาคญั และภาคภูมใิ จ วดั ไดจ้ ากแบบสอบถามวัด เจตคติต่อรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน มีลักษณะเป็นมาตรวัด 4 ระดับ จานวน 8 ขอ้ กกกกกกก8. การนาความรู้และทักษะท่ีได้เรียนรู้ไปใช้ประโยชน์ของนักศึกษา หมายถึง นกั ศึกษา สามารถนาความรู้และทักษะท่ีได้เรียนรู้ หลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ไปใช้ประโยชน์ได้จริงในการดาเนินชีวิต ภายหลังเสร็จส้ินการเรียนรู้ หลกั สูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพอ่ วดั ไรข่ งิ ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย วัด ได้จากแบบสอบถามวดั การนาความรแู้ ละทักษะที่ไดเ้ รยี นรู้ไปใชป้ ระโยชน์ของนักศึกษา มีลกั ษณะเป็น มาตรวดั 4 ระดบั จานวน 5 ข้อ

10 กกกกกกก9. คณุ ภาพความพึงพอใจตอ่ หลกั สูตรรายวชิ า สค33136 หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง มงิ่ มงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย หมายถึง อารมณ์ ความรูส้ ึกท่ีมีต่อหลักสตู รรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อ วดั ไร่ขงิ ม่งิ มงคล คนสามพราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ของนักศึกษา ครูผู้สอน ผู้บริหาร และผู้นาชุมชน ภายหลังเสร็จสิ้นการใช้หลักสูตร ด้วยการบ่งบอกว่า พึงพอใจ หรือไม่พึงพอใจ ในมาตรฐาน หรือ ตัวช้ีวัด หรือจุดหมาย เน้ือหา วิธีการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ วิธีการวัดและประเมินผล ผลการเรียนรู้ท่ี เกิดข้ึน และ สิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ของนักศึกษา และการจัดการเรียนรู้ของครูผู้สอน วัดได้จาก แบบสอบถามวัดความพึงพอใจต่อหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสาม พราน ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย โดยนักศึกษา มีลักษณะเป็นมาตรวดั 4 ระดบั จานวน 11 ข้อ โดย ครูผู้สอน มีลักษณะเป็นมาตรวัด 5 ระดับ จานวน 13 ข้อ โดยผู้บริหาร มีลักษณะเป็นมาตรวัด 5 ระดบั จานวน 10 ข้อ และโดยผู้นาชุมชน มีลักษณะเปน็ มาตรวัด 4 ระดบั จานวน 5 ขอ้

บทที่ 2 เอกสารและงานวิจยั ทเี่ กี่ยวขอ้ ง กกกกกกกการประเมินโครงการประเมนิ ผลการใช้หลักสตู รรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศึกษา 2560 ผู้ประเมินได้ศึกษาเอกสารและ งานวิจยั ท่ีเกย่ี วขอ้ งตามลาดับต่อไปน้ี กกกกกกก1. การพฒั นาหลักสูตรทอ้ งถ่ิน หรือรายวิชาเลือก 1.1 ความหมายของการพัฒนาหลักสูตรท้องถนิ่ กกกกกกก1. 1.2 ความสาคญั ของการพัฒนาหลักสูตรท้องถนิ่ กกกกกกก1. 1.3 ข้นั ตอนการพฒั นาหลกั สตู รท้องถนิ่ กกกกกกก1. 1.4 หลักสตู รรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน กกกกกกก1. 1.4 1.4.1 ผังมโนทัศน์หลกั สูตร กกกกกกก1. 1.4 1.4.2 คาอธิบายรายวชิ า กกกกกกก1. 1.4 1.4.3 รายละเอยี ดคาอธิบายรายวชิ า กกกกกกก1. 1.4 1.4.4 โครงสร้างหลักสตู รรายวิชา กกกกกกก2. แนวคดิ การประเมนิ หลกั สูตร กกกกกกก1. 2.1 ความหมายของการประเมนิ หลักสตู ร กกกกกกก1. 2.2 ความสาคญั ของการประเมินหลักสตู ร กกกกกกก1. 2.3 แนวคิดทฤษฎีของการประเมินหลกั สตู ร กกกกกกก1. 2.4 แนวคิดการประเมนิ หลกั สตู รแบบเชงิ ระบบ (Systematic Model : IPO) กกกกกกก3. งานวิจัยที่เก่ยี วขอ้ งกบั การประเมินหลักสตู ร กกกกกกกโดยมรี ายละเอียดดังนี้ การพฒั นาหลักสตู รท้องถน่ิ หรือรายวิชาเลือก กกกกกกก1. ความหมายของการพฒั นาหลักสูตรท้องถิ่น กกกกกกก1. วิชัย วงษใ์ หญ่ (ร่งุ อรุณ หสั ช.ู 2553: 19 ; อ้างถึง วชิ ยั วงษ์ใหญ่. 2525: 3) ได้กล่าวว่า การพัฒนาหลักสูตรท้องถ่ิน หมายถึง การนาเอาหลักสูตรแม่บทมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาพชีวิต ความเป็นอยู่ของชุมชน สาระการเรียนจะสอดคล้องสัมพันธ์กับท้องถ่ิน ไม่ใช่การเรียนแบบรู้ไว้ใช่ว่า แตเ่ ปน็ การเรยี นรู้ท่นี าไปใช้ไดจ้ ริงในชีวติ กกกกกกก1. กรมวิชาการ (ฐานียา คล้ายทอง. 2551: 30 ; อ้างถึง กรมวิชาการ. 2542: 61) ได้ กล่าวว่า การพัฒนาหลักสูตรทอ้ งถิ่น หมายถึง การที่กระทรวงศึกษาธิการเปิดโอกาสให้ท้องถิ่นมีส่วน ร่วมในการพัฒนาหลักสูตรตามข้อกาหนดในโครงสร้างของหลักสูตร ท้ังน้ีเพื่อให้ผู้เรยี นมีโอกาสเรียนรู้

12 เร่อื งราวของท้องถิ่นตน เรียนรสู้ ภาพเศรษฐกจิ สงั คม วัฒนธรรมทอ้ งถ่ิน ตลอดจนสามารถพัฒนาชวี ิต พฒั นาอาชพี พฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมของตนเอง ครอบครัว และทอ้ งถิน่ ของตนเองได้ กกกกกกก1. นคิ ม ชมพูหลง (ฐานียา คลา้ ยทอง. 2551: 30 ; อา้ งถึง นคิ ม ชมพหู ลง. 2542: 13) ได้ กล่าวว่า การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น หมายถึง การท่ีท้องถ่ินปรับปรุง ขยาย หรือเพ่ิมรายละเอียด เน้ือหาสาระแผนการสอน สู่การเรียนการสอน กิจกรรมให้เหมาะสมกับความต้องการเฉพาะท้องถิ่น โดยยึดหลักสูตรแกนกลาง หรือหลักสูตรแม่บท ไม่ขัดต่อเจตนารมณ์ และจุดมุ่งหมายของหลักสูตร แกนกลาง เพื่อใหเ้ หมาะสมและสอดคลอ้ งกับสภาพความเปน็ จริง และความต้องการของท้องถ่นิ กกกกกกก1. ธรี ชัย เนตรถนอมศักด์ิ และ ลัดดา ศิลาน้อย (สินนี าฎ ทองวัฒนา. 2555: 16 ; อ้างถงึ ธีรชัย เนตรถนอมศักดิ์ และ ลัดดา ศิลาน้อย. 2544: 30) กล่าวว่า การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น หมายถึง การพัฒนาหลักสูตรในระดับท้องถิ่น โดยกระทรวงศึกษาธิการเปิดโอกาสให้หน่วยงานต่าง ๆ ได้มีส่วนร่วมพัฒนาหลักสูตรตามข้อกาหนดในโครงสร้างหลักสูตร ทั้งน้ีเพื่อให้ผู้เรียนมีโอกาสเรียนรู้ เรื่องราวของท้องถ่ินตนเอง เรียนรู้สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสภาพแวดล้อมที่แท้จริงใน ท้องถ่ินของตนเอง รวมทั้งองค์กรท่ีเก่ียวข้องกับการจัดการศึกษาในชุมชนนั้น ๆ เข้ามามีส่วนร่วมใน การพฒั นาหลักสูตรการศึกษาของทอ้ งถ่ิน ไพรสันต์ คาเอ่ียม (มัทนาวดี ฉุยฉาย. 2559: 11 ; อ้างถึง ไพรสันต์ คาเอ่ียม. 2552: 48) ได้กล่าวความหมายของการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นไว้ว่า การพัฒนาหลักสูตรท้องถ่ิน หมายถึง การ ท่ีท้องถ่ินปรับโครงสร้าง ขยาย หรือเพ่ิมรายละเอียด เน้ือหา สาระ เวลาเรียน กิจกรรมการเรียนการ สอน สื่อการเรียนการสอน กิจกรรมให้เหมาะสมกับความต้องการเฉพาะท้องถ่ิน โดยยึดหลักสูตร แกนกลาง หรือหลักสูตรแม่บท ไม่ขัดต่อเจตนารมณ์ และจุดหมายของหลักสูตรแกนกลาง เพ่ือให้ เหมาะสม และสอดคล้องกับสภาพความเป็นจริง และความตอ้ งการของท้องถ่ิน ซ่ึงเป็นการเรยี นรู้จาก ชวี ติ จรงิ จะทาให้ผเู้ รียนสามารถนาความรไู้ ปปรับใช้ในการแก้ปัญหาท่ีพบจากการดารงชีวติ ประจาวัน ได้ กกกกกกก2. กล่าวโดยสรุป การพัฒนาหลักสตู รทอ้ งถ่นิ หมายถงึ มวลประสบการณ์ท่ีจัดทาข้ึนให้มี ความสอดคล้องกับสภาพความต้องการและปัญหาของผู้เรียน และชมุ ชนหรอื ท้องถ่ิน โดยสถานศึกษา และบุคคล องค์กรที่เกี่ยวข้องเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตรการศึกษาของท้องถิ่น เป็น หลักสูตรที่พัฒนาข้ึนมาเพ่ือเสริมหลักสูตรแกนกลาง โดยปรับหลักสูตรแกนกลางให้เข้ากับสภาพของ ชุมชนหรือท้องถิ่น เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสภาพแวดล้อมที่ แท้จริงในชุมขนหรือท้องถิ่นของตนเอง ทาให้ผู้เรียนสามารถนาความรู้ไปใช้ในการพัฒนาตนเอง พฒั นาอาชีพ และพัฒนาชมุ ชนและสังคม กกกกกกก2. ความสาคัญของการพฒั นาหลักสูตรท้องถน่ิ กกกกกกก1. ใจทิพย์ เชื้อรัตนพงษ์ (มัทนาวดี ฉุยฉาย. 2559: 12 ; อ้างถึง ใจทิพย์ เชื้อรัตนพงษ์. 2539: 109-110) ไดก้ ล่าวถึงความสาคญั ของการพัฒนาหลกั สตู รท้องถน่ิ 4 ประการ ดงั นี้ กกกกกกก1. ประการที่ 1 หลักสูตรแกนกลางหรือหลักสูตรแม่ ได้กาหนดจุดมุ่งหมาย เนื้อหา สาระ และกิจกรรมอย่างกว้าง ๆ เพ่ือให้นักเรียนทุกคนได้รคู้ ล้ายคลงึ กัน ทาให้กระบวนการเรียนการ สอน มุ่งเน้ือหาสาระ และประสบการณ์ท่ีเป็นหลักการทั่ว ๆ ไป ไม่สามารถประมวลรายละเอียด เกี่ยวกับสาระ ความรู้ ตามสภาพแวดล้อม สังคม เศรษฐกิจ ปัญหา และความต้องการของท้องถิ่นใน

13 แต่ละแห่งได้ทั้งหมด จึงต้องมีการพัฒนาหลักสูตรระดับท้องถิ่น เพื่อตอบสนองความต้องการของ ทอ้ งถิ่นมากที่สดุ กกกกกกก2. ประการที่ 2 การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทางเศรษฐกิจ การเมือง และด้าน วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี มีผลกระทบโดยตรงต่อทัศนะ และการดาเนินชีวิตของคนไทยทัง้ ในเมืองและ ชนบท จึงต้องมีหลักสูตรท้องถิ่น เพื่อปรับสภาพของผู้เรียนให้สามารถรับการเปลี่ยนแปลงในด้าน ต่าง ๆ ดังกล่าว โดยเฉพาะผลกระทบที่เกิดขึ้นกับภูมิลาเนาท้องถิ่นของตน เพื่อให้ผู้เรียน สามารถนาความรู้ และประสบการณ์ไปพัฒนาตนเอง ครอบครัว และท้องถิ่น ตลอดจนดาเนินชีวิต อยู่ในท้องถิน่ ของตนอยา่ งกกกกกกก2. กกกกกกก2. ประการท่ี 3 การเรียนรู้ที่ดีควรเป็นการเรียนรู้จากสิ่งที่ใกล้ตัวไปยังสิ่งท่ีไกลตัว เพราะเป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้เรียนสามารถดูดซับได้เร็วกว่า ดังนั้นควรมีหลักสูตรท้องถ่ิน เพื่อให้ ผู้เรียนได้เรียนรู้ชีวิตจริง ตามสภาพเศรษฐกิจ สังคมของท้องถิ่นตน แทนการเรียนรู้ไกลตัว ซ่ึงทาให้ ผู้เรียนไม่รู้จักตนเอง ไม่รู้จักชีวิต ไม่เข้าใจ และไม่มีความรู้สึกที่ดีต่อสังคม และส่ิงแวดล้อมรอบตัวเอง นอกจากน้ัน การพัฒนาหลักสูตรระดับท้องถิ่น ยังช่วยปลูกฝังให้ผู้เรียนมีความรักผูกพัน รวมท้ังภูมิใจ ในทอ้ งถน่ิ ของตน กกกกกกก2. ประการท่ี 4 ทรัพยากรท้องถิ่น โดยเฉพาะภูมิปัญญาท้องถ่ิน หรือภูมิปัญญาชาวบ้าน ในชนบทของไทยมีอยู่มากมาย และมีคาบ่งบอกถึงความเจริญมาเป็นเวลานาน หลักสูตรแม่บทหรือ หลักสูตรแกนกลาง ไม่สามารถนาเอาทรัพยากรท้องถิ่น และภูมิปัญญาชาวบ้านท้ังหลายมาใช้ในการ เรียนการสอน ด้านอาชีพ หัตถกรรม เกษตรกรรม ดนตรี การแสดง วรรณกรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี ซึ่งมีผลให้ผู้เรียนได้รู้จักท้องถิ่นของตน และสามารถใช้ทรัพยากรท้องถ่ินในการประกอบ อาชพี ได้ กกกกกกก2. พรทิพย์ เอ่ียมอ่อน (มัทนาวดี ฉุยฉาย. 2559: 12 ; อ้างถึง พรทิพย์ เอี่ยมอ่อน. 2545: 28) ได้กล่าวถึงความสาคัญของการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นไว้ดังนี้ หลักสูตรท้องถ่ินมีความสาคัญต่อการ จัดการเรียนการสอนในปัจจุบัน เพราะหลักสูตรท้องถิ่นสามารถสนองตอบต่อความต้องการของชุมชนและ แก้ปัญหาของชุมชนได้ดี ทาให้คนในท้องถิ่นมีความภูมิใจ มีความรักและความผูกพันกับทอ้ งถนิ่ กกกกกกก2. พันธวิทย์ ยืนยิง่ (2543: 45-46) กล่าวถึงความสาคญั ของการพัฒนาหลักสตู รท้องถ่ิน ดงั นี้ หลกั สูตรท้องถิ่น ในฐานะท่ีเป็นหลักสตู รท่มี ีความสอดคลอ้ งกบั หลกั การพฒั นาหลักสูตรมากท่ีสุด ทงั้ น้ี เพราะหลกั สูตรท่ีปรับให้เข้ากับสภาพ และความต้องการของสังคมชมุ ชนในแต่ละทอ้ งถิ่น เพื่อให้ผ้เู รยี นมี ความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ และเจตคติที่ดี เพ่ือนาไปพฒั นาคุณภาพชีวิตของตนให้สามารถดารงชีวิต อยู่ในสังคมได้อยา่ งมคี วามสขุ เหตผุ ลและความจาเปน็ ในการพัฒนาหลักสตู รท้องถนิ่ มีดังน้ี กกกกกกก2. ข้อ 1 เพ่ือให้สอดคล้องกับหลักการของการพัฒนาหลักสูตรท่ีมุ่งสนองความต้องการ ของสังคม และชมุ ชนที่ใชห้ ลกั สูตรน้ัน ๆ กกกกกกก2. ขอ้ 2 เปน็ การเปิดโอกาสให้ผ้ใู ช้หลักสตู รมีส่วนรว่ มในการพัฒนาหลักสตู ร กกกกกกก2. ขอ้ 3 เป็นการจัดการศกึ ษาใหส้ อดคล้องกบั สภาพความเป็นจริงของชุมชนในท้องถิ่น กกกกกกก2. ข้อ 4 หลักสูตรแม่บทเป็นหลักสูตรท่ีมีลักษณะกว้าง ท้ังด้านเน้ือหาสาระ จุดมุ่งหมาย และกิจกรรม แตย่ ังไมส่ ามารถประมวลเนือ้ หาสาระความรู้ของสภาพท้องถิ่นให้ละเอยี ดท้งั หมดได้

14 ท้องถิ่นจึงควรดาเนินการปรับปรุง หรือขยายให้เหมาะสมกับสภาพชุมชนในท้องถ่ิน เพ่ือนาไปใช้ ได้อย่างเหมาะสม และสะดวกตอ่ การเรียนรู้ของผู้เรยี น กกกกกกก2. ข้อ 5 เป็นการพัฒนาหลักสูตรแม่บทให้เอื้ออานวยต่อการนาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อ ผเู้ รียนใหม้ ากทีส่ ดุ กกกกกกก2. ธีรศกั ดิ์ อัครบวร (ณรศิ รา พฤกษะวัน. 2547: 23 ; อ้างถึง ธรี ศักด์ิ อัครบวร. 2545) ให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นว่า ตามหลักการการศึกษาในการพัฒนาหลักสูตร เพี่อใหส้ อดคลอ้ งกับความตอ้ งการของท้องถิ่น การพัฒนาเพอ่ื ปรับเปลี่ยนรปู แบบการจัดการเรียนการ สอนภายใต้หลักสูตรแม่บทให้เหมาะสมกับปัจจัยอันจะนาไปสู่ประโยชน์ที่จะเกิดกับผู้เรียนนั้น การ พัฒนาหลกั สูตรระดับท้องถิน่ เป็นสิ่งสาคญั ในการนาหลักสตู รแม่บทไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประสทิ ธิภาพ แกผ่ ู้เรยี นและชมุ ชนอยา่ งแท้จริง ซ่ึงความแตกตา่ งระหว่างหลกั สตู รแมบ่ ท หรือหลกั สูตรแกนกลางกับ หลกั สตู รท้องถน่ิ เปรยี บเสมอื นการนาทฤษฎที ก่ี าหนดไวม้ าประยกุ ต์ใช้ให้สอดคล้องกับปัจจัยทีม่ ีอยู่ กกกกกกก1. กล่าวโดยสรุป ความสาคญั ของการพัฒนาหลักสตู รท้องถน่ิ คือ เปน็ หลักสตู รท่พี ัฒนาข้นึ เพื่อเสริมหลักสูตรแกนกลาง โดยปรับหลักสูตรแกนกลางให้เข้ากับสภาพของชุมชนหรือท้องถิ่น มากท่ีสุด ทาให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ และเจคติที่ดีต่อชุมชนหรือท้องถิน่ และสามารถ นาความรูไ้ ปใชใ้ นการพฒั นาตนเอง พฒั นาอาชพี และพัฒนาชมุ ชนและสงั คม กกกกกกก3. ขั้นตอนการพฒั นาหลักสตู รทอ้ งถิ่น กกกกกกก2. สงัด อุทรานันท์ (ฐานียา คล้ายทอง. 2551: 33 ; อ้างถึง สงัด อุทรานันท์. 2532: 314-316) ได้เสนอขั้นตอนการพฒั นาหลกั สตู รท้องถน่ิ ไว้ดังน้ี กกกกกกก1. ข้นั ตอนท่ี 1 จัดตง้ั คณะทางาน ควรเลือกบุคคลทม่ี ีความสามารถและมคี วามต้งั ใจจรงิ ใน การปฏิบตั ิงานเป็นสาคัญ กกกกกกก1. ขนั้ ตอนท่ี 2 ศึกษาสภาพหรือขอ้ มูลพื้นฐาน โดยการวจิ ยั สัมภาษณ์ ประชุมและสัมมนา หรอื วิธกี ารอืน่ ๆ กกกกกกก2. ขั้นตอนที่ 3 กาหนดจุดมุ่งหมายสาหรับหลักสูตรท้องถิ่นว่าจะทาการพัฒนา โดยการ ปรับหลกั สตู รหรือสรา้ งหลกั สูตรขน้ึ มา กกกกกกก1. ขั้นตอนท่ี 4 พิจารณาความเหมาะสมของหลักสตู รกลางกบั สภาพท้องถิ่น กกกกกกก1. ขั้นตอนท่ี 5 ดาเนนิ การเลอื กเน้อื หาสาระของหลกั สูตรกลาง และ/หรือจัดสร้างวิชาขนึ้ ใหม่ โดยสอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของท้องถิ่น ในกรณีสร้างเพิ่มเติม ควรระบุ จดุ มุ่งหมาย โครงสร้าง เนื้อหาสาระ กระบวนการเรียนการสอน และมาตรการในการวดั ผลประเมนิ ผล ใหช้ ดั เจน กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 6 ดาเนนิ การใชห้ ลกั สูตร ในขน้ั นี้การนิเทศและติดตามมีความสาคญั มาก กกกกกกก1. ข้นั ตอนที่ 7 ประเมินผลการใช้หลักสูตร เปน็ ข้ันตอนที่มีความสาคัญมาก เพราะช่วยให้ ทราบว่าหลักสูตรทีส่ ร้างขึน้ น้ันมีความเหมาะสมหรือไม่ กกกกกกก1. ข้นั ตอนท่ี 8 ปรับปรงุ แกไ้ ขหลกั สูตรให้มคี วามเหมาะสมตอ่ ไป กกกกกกก1. ใจทพิ ย์ เช้ือรัตนพงษ์ (ฐานยี า คล้ายทอง. 2551: 33-34 ; อ้างถึง ใจทิพย์ เชอ้ื รตั นพงษ์. 2539: 123-133) ได้เสนอแนวทางการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นในลักษณะท่ีเป็นการจัดทาหรือสร้าง ขึน้ มาใหม่ โดยมีกระบวนการหรือขน้ั ตอนสาคญั ดงั นี้

15 กกกกกกก1. ขน้ั ตอนที่ 1 การจัดตั้งคณะทางานเพื่อพัฒนาหลกั สูตรท้องถ่นิ เปน็ ข้ันตอนแรกของการ พฒั นาหลักสูตรท้องถน่ิ คณะทางานควรมีประมาณ 5-8 คน และคดั เลอื กบุคคลทีม่ ีความรูค้ วามสามารถ กกกกกกก1. ขั้นตอนที่ 2 การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพ้ืนฐาน เป็นข้ันตอนที่คณะทางานต้องดาเนิน การในเร่อื งต่อไปนี้ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนที่ 2 ขั้นท่ี 1 ศึกษาข้อมูลท่ีเกี่ยวกับสภาพและความต้องการของชุมชน หรือ ท้องถ่นิ น้ัน ๆ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 2 ข้ันท่ี 2 สารวจสภาพความตอ้ งการของผู้เรยี น กกกกกกก1. ขั้นตอนท่ี 2 ข้ันท่ี 3 ศึกษาทาความเข้าใจในหลักสตู รแม่บท กกกกกกก1. ขน้ั ตอนที่ 2 ข้ันท่ี 4 วิเคราะหศ์ ักยภาพของโรงเรียน กกกกกกก1. ขัน้ ตอนท่ี 3 กาหนดจุดประสงค์ของหลักสูตรระดับท้องถิ่น เป็นการกาหนดสภาพที่ ต้องการใหเ้ กดิ กบั ผเู้ รียนเม่ือเรียนจบ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 4 การกาหนดเน้ือหา คณะทางานต้องกาหนดเน้ือหาสาระให้สอดคล้องกับ จุดประสงค์ และสภาพของท้องถนิ่ กกกกกกก1. ขั้นตอนที่ 5 กาหนดกิจกรรม เป็นการกาหนดประสบการณ์การเรียนรู้ทผ่ี ู้เรียนได้เกิด การเรยี นรู้ ซึง่ เน้นผเู้ รียนลงมือทากิจกรรม โดยครเู ป็นผู้ประสานกจิ กรรมและชแี้ นะ กกกกกกก1. ขั้นตอนที่ 6 การกาหนดคาบเวลาเรยี น การดาเนินการในขน้ั ตอนนีม้ ักถอื เอาตามโครงสรา้ ง ของหลกั สูตรแมบ่ ทเปน็ แนวทางในการกาหนดคาบเวลาเรยี น กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 7 การกาหนดเกณฑ์การวัดและประเมินผล คณะทางานควรกาหนดเกณฑ์ การวัดและประเมินผลในรายวิชาที่จัดทาขนึ้ มาใหม่ เพ่ือผูป้ ฏบิ ตั จิ ะไดด้ าเนนิ การวดั และประเมนิ ผลได้ ตรงกับเจตนารมณข์ องหลกั สูตร กกกกกกก1. ขน้ั ตอนที่ 8 การจัดทาเอกสารหลักสูตร หลักสูตรท่ีสร้างขึ้นมาใหม่ คณะทางานควร จัดทาเอกสารหลกั สตู ร เช่น แผนการสอน คมู่ ือครู หนงั สืออ่านเพิ่มเติม หรอื ส่ือตา่ ง ๆ เพ่ือให้สามารถ นาไปใชไ้ ด้อยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 9 การตรวจสอบคณุ ภาพ และการทดลองใช้หลกั สตู ร ก่อนนาหลกั สูตรไปใช้ จริงควรตรวจสอบคุณภาพของหลักสตู รก่อนเสมอ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 10 การเสนอขออนมุ ัติใชห้ ลกั สูตร เป็นขน้ั ตอนทีค่ ณะทางานต้องทาตามระเบยี บ ตามทรี่ าชการกาหนดไว้ กกกกกกก1. ขน้ั ตอนที่ 11 การนาหลกั สูตรไปใช้ เป็นข้ันตอนทนี่ าหลักสูตรไปสกู่ ารจัดกจิ กรรมการ เรยี นการสอนในระดับการปฏบิ ัติจริง กกกกกกก1. ขั้นตอนท่ี 12 การประเมินผลหลกั สูตร เม่ือไดใ้ ช้หลักสูตรไประยะหน่ึง ควรมีการประเมิน ผลหลกั สตู รวา่ ควรแก้ไขปรับปรงุ อย่างไร ควรดาเนินการต่อไปหรือยกเลิก กกกกกกก1. สานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (พันธวิทย์ ยืนยิ่ง. 2543: 50 ; อ้างถึง สานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. 2539) ได้เสนอขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตร ท้องถิน่ ไว้ 9 ขั้น ดงั น้ี คือ

16 กกกกกกก1. ขั้นที่ 1 ศึกษาและวิเคราะห์คาอธบิ ายรายวชิ าในหลกั สตู ร (กจิ กรรม เน้ือหา จุดประสงค์) กกกกกกก1. ขั้นที่ 2 วเิ คราะห์เนื้อหาโดยละเอยี ด และปรบั เนอื้ หาให้สอดคลอ้ งกบั ท้องถน่ิ กกกกกกก1. ข้นั ท่ี 3 กาหนดจดุ ประสงค์การเรียนรู้ กกกกกกก1. ขน้ั ท่ี 4 จดั ทาโครงสรา้ งเนือ้ หา กกกกกกก1. ขน้ั ที่ 5 กาหนดรายละเอยี ดเนื้อหา จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม และกจิ กรรม กกกกกกก1. ขน้ั ที่ 6 จดทาสอื่ ใหม่ กกกกกกก1. ข้ันท่ี 7 เขียนแผนการสอน กกกกกกก1. ขั้นท่ี 8 นาแผนการสอนทป่ี รบั ไปใช้ กกกกกกก1. ขั้นท่ี 9 ประเมินผลการใชห้ ลกั สูตรท่ีปรบั ใหม่ กกกกกกก1. พชั รี ศรสี งั ข์ และสังคม โทปุรนิ ทร์ (2560: 14) กล่าวถึงแนวทางการพัฒนาหลักสูตร ทอ้ งถ่นิ หรอื หลักสูตรวชิ าเลอื ก ดงั ภาพประกอบ 1 ระบบร่างหลักสูตร ระบบการใช้หลกั สูตรทอ้ งถ่นิ ระบบประเมินผลหลกั สูตร 1. วเิ คราะห์สิง่ กาหนดหลกั สตู ร 1. ขอความเห็นชอบจาก 1. วางแผนการประเมินหลักสตู ร 2. กาหนดองคป์ ระกอบของ 1. คณะกรรมการสถานศกึ ษา 1. 1.1 ประเมินเอกสารหลกั สตู ร 1. หลักสูตร 2. ผอู้ านวยการสถานศึกษาอนมุ ตั ิ 1. 1.2 ประเมนิ ผลสมั ฤทธ์ิของ 3. เขียนรายละเอียดของ 1. และประกาศใชห้ ลกั สตู รทอ้ งถิ่น 1. 1.2 ผูเ้ รียน 1. องค์ประกอบของหลักสตู ร 3. วางแผนการใช้หลกั สูตรท้องถน่ิ 1. 1.3 ประเมินผสู้ อน 4. ตรวจสอบคณุ ภาพหลักสูตร 1. 3.1 ประชาสัมพนั ธ์หลักสตู ร 1. 1.4 ประเมนิ การบรหิ าร 1. โดยผเู้ ชีย่ วชาญ 1. 3.2 เตรยี มบุคลากรจดั การเรยี นรู้ 1. 1.2 หลกั สตู ร 5. ปรับปรงุ หลกั สตู รตาม 1. 1.5 ประเมนิ ผลการใชค้ วามรู้ 1. ข้อเสนอแนะของผเู้ ชีย่ วชาญ ฝกึ อบรม งบประมาณ วสั ดุ 1. 1.2 ของผู้เรยี นของชมุ ชน 1. ใหส้ มบรู ณ์ ทดลองนาร่อง อปุ กรณ์ อาคารสถานท่ี อบรม 2. เกบ็ รวบรวมข้อมูล 1. ปรบั แกใ้ ห้สมบูรณก์ ่อนใช้ เชิงปฏิบตั ิการ จดั ทาคมู่ อื ส่อื 3. วเิ คราะห์ขอ้ มลู การเรยี นรู้ 4. การบรหิ ารหลักสตู ร ดาเนินการ 4. รายงานผลการประเมิน 1. ตามแผนกิจกรรมการเรยี นการสอน 1. จดั ตารางเวลา ประเมนิ ผลการเรียน ปรบั ปรุงแกไ้ ข พัฒนาหลักสูตร ภาพประกอบ 1 แนวทางการพัฒนาหลกั สตู รท้องถิน่ หรือหลักสตู รวิชาเลอื ก

17 กกกกกกก1. โซเวล (ฐานียา คล้ายทอง. 2551: 38 ; อ้างถึง Sowell. 1996: 26-27) ได้เสนอ กระบวนการในการตดั สินใจเกีย่ วกับหลักสูตรในระดับท้องถ่ิน โดยกระบวนน้เี ปน็ กระบวนการพัฒนา หลักสูตรแบบครบวงจร และได้มกี ารทดลองใชใ้ นโรงเรียนมัธยมศึกษาในนิวยอร์ค และเปน็ กระบวนการท่ีมี การตรวจสอบ คุณภาพของผลการเรียนรู้ (Learning outcomes) กิจกรรม (Activities) วัสดุอุปกรณ์ (Materials) และแหล่งทรัพยากรต่าง ๆ (Resources) โดยคณะกรรมการพัฒนาหลักสูตร ซึ่งกระบวนการ ดังกลา่ ว ประกอบด้วยขั้นตอนสาคัญ 6 ขั้นตอน คือ กกกกกกก1. ข้ันตอนที่ 1 ตรวจสอบภาพรวมทัง้ หมด และประเมินความต้องการจาเปน็ ในการจดั การ ศกึ ษา (Overall review and assessment) กกกกกกก1. ขนั้ ตอนท่ี 2 พัฒนาปรัชญา เป้าหมาย และวัตถุประสงค์การจัดการเรียนการสอน (Development of philosophy, goal, and objectives) กกก กกกกกกก1. ขน้ั ตอนท่ี 3 การออกแบบหลักสตู ร และดาเนินการเขียนหลกั สูตร (Curriculum design and writing) กกกกกกก1. ขนั้ ตอนที่ 4 การนาหลกั สตู รไปทดลองใช้ (Piloting) กกกกกกก1. ขั้นตอนท่ี 5 นาหลักสูตรไปใช้ (Implementation) กกกกกกก1. ข้นั ตอนที่ 6 ประเมินหลักสตู ร (Evaluation) กกกกกกก1. กล่าวโดยสรุป ข้ันตอนการพัฒนาหลักสูตรท้องถ่ิน ประกอบด้วย 3 ระบบ คือ ระบบ ร่างหลักสูตร ระบบการใช้หลักสูตร และระบบประเมินผลหลักสูตร ในระบบร่าง มีการวิเคราะห์สิ่ง กาหนดหลักสูตร คือ การจัดทารูปเล่มของหลักสูตร โดยการศึกษาข้อมูลสภาพความต้องการของ ผู้เรียนและชุมชน รวมทั้งสภาพบริบทของสถานศึกษาและส่ิงที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ นามาจัดทาหลักสูตร ตามองค์ประกอบให้ถูกต้องครบถ้วน นาหลักสูตรไปตรวจสอบคุณภาพและปรับปรงุ แก้ไข จากนั้นนา หลักสูตรไปใช้ในระบบใช้ มีการดาเนินการขอความเห็นชอบจากคณะกรรมการสถานศึกษา ผู้บริหาร สถานศึกษาอนุมัติ ประกาศใช้ ฝึกอบรมบุคลากรจัดวัสดุอุปกรณ์ งบประมาณ และมีการบริหาร หลักสูตร เมื่อนาหลักสูตรไปใช้แล้ว จึงประเมินผลหลักสูตรตามระเบียบวิธีวิจัยเชิงประเมิน พร้อมท้ัง จดั ทารายงานการประเมนิ ผล เพื่อนาไปใช้ประโยชนต์ ่อไป กกกกกกก4. หลกั สตู รรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขงิ มง่ิ มงคล คนสามพราน กกกกกกก1. 4.1 ผงั มโนทัศนห์ ลักสูตร

1. หลวงพอ่ วัดไรข่ ิง (10 ชม.) วชิ า หล 1.1 ประวตั ิหลวงพ่อวัดไรข่ งิ มง่ิ มงคล 1.2 ความสาคัญของหลวงพอ่ วัดไรข่ ิง 1.3 ตานานหลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ (จานว 6. การเผยแพร่หลกั ธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชอื่ ความ ศรัทธา ความศักด์สิ ทิ ธ์ิ และการสืบทอดประเพณที ่เี กี่ยวข้องกบั วดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง (30 ชม.) 6.1 การเผยแพรห่ ลักธรรมคาสอน ของวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง 6.2 การถา่ ยทอดความเชอ่ื ความศรัทธา ความศกั ด์สิ ิทธ์ิ ที่มตี ่อหลวงพอ่ วัดไร่ขงิ 6.3 การสืบทอดประเพณที เี่ กยี่ วขอ้ งกับวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง 5. ประเพณที เ่ี กย่ี วข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง (20 ชม.) 5.1 ประเพณกี ารแห่หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง 5.2 งานนมสั การปิดทองหลวงพอ่ วดั ไรข่ งิ 5.3 ประเพณกี ารเทศน์มหาชาติ 5.4 งานวันครบรอบชาตกาล และวนั คล้ายวันมรณภาพพระอบุ าลี คณุ ูปมาจารย์ อดตี เจา้ อาวาส วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ผังมโนทศั น์หลักสตู รรายวชิ าหลวงพ่อวัดไร่ขิง ม

18 2. วัดไร่ขิง พระอารามหลวง (20 ชม.) 2.1 สถานท่ตี ้ัง และแผนที่การเดนิ ทางของวัดไรข่ งิ พระอารามหลวง 2.2 ความเป็นมาของวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง 2.3 ศิลปกรรมในวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง ลวงพอ่ วัดไร่ขิง 3. เจา้ อาวาสวัดไรข่ ิง และหลักธรรมคาสอน (20 ชม.) ล คนสามพราน 3.1 ลาดบั เจ้าอาวาส วน 120 ชม.) 3.2 หลกั ธรรมคาสอนพระอบุ าลีคณุ ปู มาจารย์ อดตี เจา้ อาวาสวัดไรข่ งิ พระอารามหลวง 3.3 หลกั ธรรมคาสอน พระเทพศาสนาภบิ าล เจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง 4. บารมีของหลวงพ่อวดั ไรข่ ิง ทม่ี ตี ่อชมุ ชนและประชาชน (20 ชม.) 4.1 ดา้ นการศกึ ษา 4.2 ดา้ นการสาธารณสขุ 4.3 ด้านการสงั คมสงเคราะห์ มิ่งมงคล คนสามพราน ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย 18

19 กกกกกกก1. 4.2 คาอธิบายรายวชิ า คาอธิบายรายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน จานวน 3 หน่วยกติ ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย มาตรฐานท่ี 5.2 มคี วามรู้ ความเข้าใจ เห็นคุณคา่ และสืบทอดศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี มาตรฐานท่ี 5.2 เพื่อการอย่รู ่วมกนั อย่างสันตสิ ุข ศึกษาและฝกึ ทกั ษะ กกกกกกกหลวงพอ่ วัดไร่ขิง วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง และหลักธรรมคาสอน บารมี ของหลวงพ่อวัดไร่ขิงที่มีต่อชุมชน และประชาชน และประเพณีท่ีเก่ียวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง รวมถึงการเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถา่ ยทอดความเชือ่ ความศรัทธา ความศักด์ิสทิ ธ์ิ และการสืบ ทอดประเพณีทเี่ กย่ี วข้องกับวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกกเพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ ในหลักสูตรรายวิชาหลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน สามารถเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อ ความศรัทธา ความศักด์ิสิทธิ์ และสืบทอด ประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตลอดจนตระหนัก เห็นความสาคัญ เห็นคุณค่า มีความศรทั ธาตอ่ หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง รวมถึงภาคภูมิใจในความเปน็ คนอาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม การจดั ประสบการณก์ ารเรียนรู้ กกกกกกกบรรยาย ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองในประเด็นที่กาหนดไว้ร่วมกัน จากสื่อการเรียนรู้ ที่หลากหลาย บันทึกผลการศึกษาท่ีค้นคว้าลงในเอกสารการเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) พบกลุ่ม อภิปราย แลกเปล่ียนเรียนรู้ คิดวิเคราะห์ข้อมูลท่ีได้จากการศึกษาค้นคว้า สรุปผลการเรียนรู้ และ บนั ทึกสรุปผลการเรียนรู้ลงในเอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง (กรต.) นาสรุปผลการเรียนรู้ท่ไี ด้มาปฏิบัติ ด้วยการทาใบงาน เขียนเอกสารรายงาน เร่ืองหลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน และผลิตสื่อ รูปแบบต่าง ๆ เพ่ือเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเช่ือ ความศรัทธา ความศักดิ์สิทธ์ิ และสบื ทอดประเพณีที่เก่ยี วข้องกบั วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง การวดั ผลและประเมนิ ผล กกกกกกกประเมินความก้าวหน้าด้วยวิธีการสังเกต ซักถาม ตอบคาถาม ตรวจเอกสารการเรียนรู้ ด้วยตนเอง (กรต.) ตรวจเอกสารรายงาน เรื่องหลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน และตรวจสื่อท่ีผู้เรียน ผลิตได้ และประเมินผลรวมด้วยการให้ตอบแบบทดสอบวัดความรู้ ตอบแบบสอบถามวัดทักษะ การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อ ความศรัทธา ความศักด์ิสิทธิ์ และสืบทอด ประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตามสื่อที่ผลิตได้ และตอบแบบสอบถามวัด เจตคติต่อรายวิชาหลวงพ่อวดั ไร่ขิง มงิ่ มงคล คนสามพราน

20 กกกกกกก1. 4.3 รายละเอียดคาอธบิ ายรายวชิ า รายละเอยี ดคาอธบิ ายรายวชิ า สค 33136 หลวงพ่อวดั ไร่ขิง ม่งิ มงคล คนสามพราน จานวน 3 หนว่ ยกิต ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย มาตรฐานที่ 5.2 มีความรู้ ความเข้าใจ เห็นคุณค่า และสบื ทอดศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี มาตรฐานที่ 5.2 เพ่ือการอย่รู ว่ มกันอยา่ งสนั ติสุข ท่ี หัวเรอื่ ง ตัวช้วี ัด เนอื้ หา จานวน ชัว่ โมง 1 หลวงพ่อวัดไร่ขิง 1. บอกประวัตหิ ลวงพ่อ 1. ประวัติหลวงพอ่ วดั ไร่ขิง 10 1. วดั ไรข่ ิงได้ ช่วั โมง 2. ความสาคญั ของหลวง 2. พ่อวัดไรข่ ิง 2. อธิบายความเชื่อ ความ 2.1 ความเชอื่ ความ 1. ศรัทธา ความศักด์ิสทิ ธิ์ ศรัทธา ความ 1. ของหลวงพ่อวัดไร่ขงิ ได้ ศักดิส์ ทิ ธิ์ ของ 3. สามารถทอ่ งคาบูชา หลวงพอ่ วัดไร่ขิง 1. หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ ได้ 2.2 คาบชู าหลวงพอ่ 4. ตระหนักถงึ คณุ ค่า วัดไร่ขิง 1. ความสาคัญของหลวง 1. พอ่ วดั ไร่ขิง 3. ตานานหลวงพ่อวดั ไรข่ ิง 5. บอกเล่าตานานของ 1. หลวงพ่อวัดไรข่ งิ ได้ 2 วดั ไรข่ งิ พระ 1. บอกสถานทีต่ ั้ง และ 1. สถานท่ตี ้งั และแผนที่ 20 ชั่วโมง อารามหลวง 1. อธิบายการเดนิ ทางไป 1. การเดนิ ทางของวดั ไร่ขงิ 1. วดั ไรข่ ิง พระอาราม 1. พระอารามหลวง หลวงได้ 2. บอกความเปน็ มาของ 2. ความเปน็ มาของ 1. วดั ไรข่ งิ พระอาราม 2. วดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง 1. หลวงได้

21 ที่ หวั เร่อื ง ตัวชว้ี ดั เน้ือหา จานวน ชวั่ โมง 3 เจา้ อาวาสวดั ไร่ขิง 3. บอกความหมาย ระบุ 3. ศิลปกรรมในวดั ไรข่ ิง และหลักธรรม 20 ชั่วโมง คาสอน 3. ประเภท และอธิบาย 1. พระอารามหลวง 3. ความสาคญั ของ 1. 3.1 ความหมายของ 3. ศลิ ปกรรมท่ีสาคญั 1. 3.1 ศิลปกรรม 3. ในวัดไร่ขิง พระอาราม 1. 3.2 ความสาคัญของ 3. หลวงได้ 1. 3.1 ศลิ ปกรรม 4. ตระหนกั ถงึ คุณค่า 1. 3.3 ประเภทของ 3. ความสาคัญของ 1. 3.1 ศิลปกรรม 3. ศลิ ปกรรมในวัดไรข่ ิง 3.4 ศิลปกรรมท่สี าคัญ 3. พระอารามหลวง 1. 3.1 ในวัดไร่ขิง 1. 3.1 พระอารามหลวง 1. บอกลาดบั เจ้าอาวาส 1. ลาดบั เจา้ อาวาส 1. วัดไร่ขิง พระอาราม 3. วัดไร่ขิง พระอารามหลวง 1. หลวงได้ 2. หลักธรรมคาสอนของ 2. สามารถนาหลกั ธรรม 3. พระอบุ าลีคณุ ูปมาจารย์ 3. คาสอนของพระอบุ าลี 3. อดีตเจา้ อาวาสวัดไร่ขงิ 3. คณุ ูปมาจารย์ อดีต 3. พระอารามหลวง 3. เจ้าอาวาส และ 3. หลกั ธรรมคาสอนของ 3. พระเทพศาสนาภิบาล 3. พระเทพศาสนาภบิ าล 3. เจา้ อาวาสวัดไร่ขงิ 3. เจา้ อาวาส วดั ไร่ขิง 3. พระอารามหลวง ไปใช้ 3. พระอารามหลวง 3. ในชวี ิตประจาวนั ได้ 3. เหน็ คุณคา่ และ 3. ประโยชนข์ องหลกั ธรรม 3. คาสอนของพระอุบาลี 3. คุณปู มาจารย์ อดีต เจา้ อาวาส และ 3. พระเทพศาสนาภิบาล 3. เจา้ อาวาสวัดไรข่ ิง 3. พระอารามหลวง 3. ทน่ี าไปใช้ในชีวติ 3. ประจาวัน

22 ท่ี หวั เรอ่ื ง ตวั ช้ีวดั เนือ้ หา จานวน ชว่ั โมง 4. บารมขี องหลวงพ่อ 1. อธบิ ายบารมีของ 1. ด้านการศึกษา 20 ชัว่ โมง วัดไร่ขิง ทมี่ ตี ่อ 1. หลวงพ่อวดั ไรข่ ิงท่มี ตี ่อ 2. ด้านการสาธารณสุข ชุมชนและประชาชน 1. ชุมชน และประชาชน 3. ดา้ นการสังคม 1. ในดา้ นต่าง ๆ ได้ 3. สงเคราะห์ 2. เหน็ คุณคา่ ความสาคญั 1. ของหลวงพ่อวดั ไรข่ งิ 1. และวดั ไรข่ ิง พระอาราม 1. หลวง 5 ประเพณีที่ 1. สามารถปฏบิ ัตติ น 1. ประเพณีการแห่ 20 ชวั่ โมง เกีย่ วข้องกับวัดไร่ขิง 1. ขณะเขา้ รว่ มประเพณี 1. หลวงพ่อวัดไร่ขิง พระอาราม 1. ท่เี กี่ยวขอ้ งกับวัดไรข่ ิง 2. งานนมัสการปิดทอง หลวง 1. พระอารามหลวงได้ 1. หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ 1. ตามกาลเทศะ 3. ประเพณีการเทศน์ 2. เหน็ คณุ คา่ ของ 1. มหาชาติ 1. ประเพณีท่ีเกี่ยวข้องกับ 4. งานวนั ครบรอบชาตกาล 1. วดั ไรข่ งิ พระอาราม 1. และวันคลา้ ยวนั มรณภาพ 1. หลวง 1. พระอบุ าลีคุณปู มาจารย์ 1. อดีตเจา้ อาวาสวัดไร่ขิง 1. พระอารามหลวง 6 การเผยแพร่ 1. สามารถเผยแพร่ 1. การเผยแพรห่ ลกั ธรรม 30 ชวั่ โมง หลักธรรมคาสอน 1. หลักธรรมคาสอน 1. คาสอน ของวัดไร่ขงิ การถา่ ยทอดความ 1. การถา่ ยทอดความ 1. พระอารามหลวง เช่ือ ความศรทั ธา 1. เชอื่ ความศรัทธา 2. การถ่ายทอด ความเช่ือ ความศกั ดิส์ ิทธ์ิ 1. ความศักดิ์สิทธิ์ และ 1. ความศรัทธา ความ และสืบทอด 1. การสบื ทอดประเพณี 1. ศกั ดิ์สิทธท์ิ ่มี ตี ่อหลวงพ่อ ประเพณี ที่เกีย่ ว 1. ทเี่ ก่ยี วขอ้ งกับวดั ไร่ขิง 1. วัดไรข่ งิ ข้องกับวดั ไรข่ ิง 1. พระอารามหลวงด้วย 3. การสบื ทอดประเพณี พระอารามหลวง 1. สอ่ื รปู แบบต่าง ๆ ได้ 1. ท่เี กีย่ วขอ้ งกับวดั ไร่ขิง 2. ตระหนักเห็นคุณคา่ 1. พระอารามหลวง 1. ของการเผยแพร่ 1. หลักธรรมคาสอน

23 ที่ หวั เรอ่ื ง ตัวช้ีวดั เนอ้ื หา จานวน ชวั่ โมง 1. การถ่ายทอดความเช่ือ 1. ความศรัทธา ความ 1. ศักด์สิ ทิ ธิ์ และสืบทอด 1. ประเพณที ี่เกย่ี วข้อง 1. กับวัดไรข่ งิ พระอาราม 1. หลวงดว้ ยสอ่ื รูปแบบ 1. ต่าง ๆ กกกกกกก1. 4.4 โครงสรา้ งหลักสตู รรายวชิ า โครงสรา้ งหลกั สตู ร รายวชิ า สค33136 หลวงพ่อวัดไรข่ งิ ม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย สรปุ สาระสาคญั กกกกกกก1. หวั เรอ่ื งท่ี 1 หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ กกกกกกก1. 1.1 ประวตั ิหลวงพอ่ วัดไร่ขงิ จากหนังสือประวตั ิของวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ไดก้ ล่าว ไว้ว่า สมเด็จพระพุฒาจารย์ (พุก) ได้อัญเชิญมาจากวัดศาลาปูนวรวิหาร โดยนาล่องมาทางน้าด้วยการ ทาแพไม้ไผ่หรือท่ีเรียกกันว่าแพลูกบวบรองรับองค์พระปฏิมากร เม่ือถึงหน้าวัดไร่ขิง พระอารามหลวง จึงได้อัญเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ภายในอุโบสถ ตรงกับวันพระข้ึน 15 ค่า เดือน 5 ซ่ึงเป็นวันสงกรานต์ พอดี กกกกกกก1. 1.2 ความสาคญั ของหลวงพ่อวัดไร่ขิง ความศักดิ์สิทธ์ิของหลวงพ่อวัดไร่ขิง ไม่เพียงแต่ ชาวไร่ขิงเท่านั้นท่ีมีความศรัทธา เลื่อมใส ผู้คนจากท่ัวสารทิศต่างมากราบไหว้ขอพรอธิษฐานขอให้ได้ ดังสิ่งท่ีปรารถนา หรือท่เี รยี กวา่ เป็นการบนบานศาลกล่าว เมื่อไดร้ บั พรจากหลวงพ่อแล้วสมปรารถนา กจ็ ะนาสิง่ ของมาแก้บน ไดแ้ ก่ ประทดั ว่าว และพวงมาลัย กกกกกกก1. 1.3 ตานานหลวงพ่อวัดไร่ขิง (ตานานท่ี 1 ) อัญเชิญมาจากวัดศาลาปูนวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และอัญเชิญข้ึนประดิษฐานในพระอุโบสถ ตรงกับวันพระขน้ึ 15 ค่า เดอื น 5 ซ่ึงเป็นวันสงกรานต์พอดี (ตานานท่ี 2) สมเด็จพระพุฒาจารย์ (พุก) ซึ่งเป็นชาวนครชัยศรี ปกครอง อยู่ที่วัดศาลาปูนวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้กลับมาสร้างวัดที่บ้านเกิดของตนที่ไร่ขิง เมื่อสร้างพระอุโบสถเสร็จแล้วจึงได้อัญเชิญพระพุทธรูปสาคัญองค์หน่ึงจากกรุงเก่ามาเพื่อประดิษฐาน ไว้ในพระอุโบสถ และ (ตานานท่ี 3) มีพี่น้องชาวเมืองเหนือ 5 คน ได้บวชเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา จนสาเร็จเป็นพระอริยบุคคลช้ันโสดาบัน ได้พร้อมใจกันตั้งสัจอธิษฐานว่า จะขอบาเพ็ญบารมีช่วยให้ สัตวโ์ ลกไดพ้ ้นทุกข์ คร้ันพระอรยิ บุคคลท้งั 5 องคไ์ ดด้ ับขันธ์ไปแล้ว ก็เข้าไปสถิตในพระพุทธรปู ทงั้ 5 องค์

24 จึงได้พากันลอยน้าลงมาตามลาแม่น้าท้ัง 5 สาย เม่ือชาวบ้านตามเมืองท่ีติดอยู่ริมแม่น้าเห็น จึงได้ อญั เชิญและประดษิ ฐานไวต้ ามวัดต่าง ๆ กกกกกกก2. หัวเรือ่ งท่ี 2 วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. 2.1 สถานที่ต้ัง วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ตั้งอยู่เลขท่ี 51 หมู่ที่ 2 ตาบลไร่ขงิ อาเภอ สามพราน จังหวัดนครปฐม การเดินทางจากกรุงเทพมหานคร ใช้เส้นทางถนนเพชรเกษม มุ่งหน้าสู่ จังหวัดนครปฐม ถงึ สวนสามพราน หลกั กิโลเมตรท่ี 32 เดินทางตอ่ ไป 800 เมตร ถึงสะพานโพธิ์แก้ว กลับรถใต้สะพาน เดินทางตรงไป 800 เมตร ถึงสามแยกแล้วเล้ียวซ้าย เดินทางตรงไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร ถึงวดั ไร่ขงิ พระอารามหลวง กกกกกกก2. 2.2 ความเป็นมาของวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง วัดไร่ขิงสร้างขึ้นโดยสมเด็จพระพุฒา จารย์ (พุก) เม่ือปี พ.ศ. 2394 เป็นท่ีประดิษฐานของหลวงพ่อวัดไร่ขิง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ท่ีเป็นท่ี เคารพสักการะของประชาชนทั่วไป ต่อมาได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ต้งั แต่วันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 กกกกกกก2. 2.3 ศิลปกรรมในวัดไร่ขิง พระอารามหลวง เป็นศิลปกรรมทางพระพุทธศาสนา เปน็ ศิลปกรรมที่สร้างขึ้นตามวัดวาอารามต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ทางพุทธศาสนา มีดังนี้ พระสถูปเจดีย์ ต่าง ๆ พระพุทธปรางค์ พระอุโบสถ พระวิหาร ศาลาการเปรียญ กุฏิ ซุ้ม ระเบียง และกาแพงแก้ว เป็นต้น ศิลปกรรมทางพระพุทธศาสนา ถือได้ว่าเป็นศิลปกรรมท่ีจัดสร้างขึ้น เพื่อเป็นอนุสรณ์อันควร แก่การสักการบูชาของพทุ ธศาสนิกชนทงั้ หลาย กกกกกกก3. หัวเรื่องท่ี 3 เจา้ อาวาสวัดไร่ขิง และหลักธรรมคาสอน กกกกกกก2. 3.1 เจา้ อาวาสวดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง จนถงึ ปัจจบุ ันมี 10 รปู ดงั นี้ รูปท่ี 1 หลวงพอ่ จาด รูปท่ี 2 หลวงพ่อคง รปู ที่ 3 หลวงพ่อรักษ์ รปู ท่ี 4 หลวงพ่อมุ้ย รูปที่ 5 พระอธกิ ารใช้ ปติฎโฐ รปู ที่ 6 พระครูมงคลวิลาส (เฉย กิตติสาโร) รูปที่ 7 พระอาจารย์ชื้น ปฏิกาโร รูปที่ 8 พระครูถาวรวิทยาคม (เพิ่ม ทิฏโฐ) รูปท่ี 9 พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) และรูปท่ี 10 พระเทพศาสนาภิบาล (แยม้ กติ ตฺ นิ ธฺ โร) กกกกกกก2. 3.2 หลักธรรมคาสอนของ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) อดีต เจ้าอาวาสวัดไรข่ ิง พระอารามหลวง ท่สี าคญั มดี งั น้ี (1) หลักธรรมทเ่ี ก่ียวข้องกับการดาเนินชวี ติ และ (2) หลกั ธรรมท่ีเกีย่ วข้องกับการศึกษา กกกกกกก2. 3.3 หลกั ธรรมคาสอนของพระเทพศาสนาภบิ าล เจ้าอาวาสวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง ท่ีสาคัญคือ หลักธรรมท่ีเกี่ยวข้องกับการดาเนินชีวิต ความสุขและความทุกข์ เป็นส่ิงที่จิตเราปรุงแต่ง ขน้ึ มา ถ้าเรารบั รู้ถึงส่งิ ที่ดีงาม สงิ่ สวยงาม และความสุขที่รายรอบตัวเราเองอยู่ทุกขณะแลว้ เราจะไม่ ปล่อยใหค้ วามร้สู ึกที่เปน็ ทุกข์ มาครอบงาจิตใจเราได้ กกกกกกก4. หวั เร่อื งท่ี 4 บารมีของหลวงพอ่ วดั ไร่ขงิ ทมี่ ีต่อชุมชนและประชาชน กกกกกกก2. 4.1 ด้านการศึกษา วัดไร่ขิง พระอารามหลวง ได้สนับสนุนส่งเสริมด้านการศึกษา กับสถานศึกษาต่าง ๆ ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และระดับอดุ มศึกษา อาทิ โรงเรียนวดั ไร่ขงิ (สนุ ทรอทุ ศิ ) โรงเรยี นวดั ไร่ขิงวทิ ยา ศูนยก์ ารศกึ ษาพเิ ศษ เขตการศกึ ษา 1 จงั หวดั นครปฐม ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอสามพราน ห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราช กุมารี” อาเภอสามพราน วิทยาลัยการอาชีพนครปฐม ศูนย์การศึกษาวิทยาลัยทองสุข (วัดไร่ขิง)

25 วทิ ยาลัยสงฆพ์ ุทธปัญญาศรีทวารวดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั ตลอดจนสถาบันพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษา ได้แก่ ด้านสถานท่ีตั้งและอาคาร งบประมาณในการก่อสร้าง อาคารสถานที่ งบประมาณในการจัดซื้อวัสดุครุภัณฑ์ในการดาเนินงาน และงบประมาณในค่าใช้จ่าย อน่ื ๆ กกกกกกก2. 4.2 ด้านการสาธารณสุข กลา่ วโดยสรปุ วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง ได้สนบั สนนุ ส่งเสริม ด้านสาธารณสุข กับโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) และโรงพยาบาลสามพราน (วัดไร่ขิง) ดา้ นสถานทีต่ งั้ และอาคาร ตลอดจนงบประมาณในการจัดซือ้ วสั ดคุ รภุ ณั ฑ์ดาเนนิ งาน กกกกกกก2. 4.3. ด้านการสังคมสงเคราะห์ วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง ไดส้ นับสนุนสง่ เสริมด้านสงั คม สงเคราะห์ จัดตั้งมูลนิธิ 3 มูลนิธิ คือ มูลนิธิเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) ให้การสงเคราะห์ด้าน สาธารณสุข มูลนิธิหลวงพ่อวัดไร่ขิงให้การสงเคราะห์ด้านทุนการศึกษา และด้านสาธารณประโยชน์ และมูลนิธิพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) ให้การสงเคราะห์ด้านการเรียนการสอน พระปริยตั ธิ รรม การศกึ ษาและสาธารณประโยชน์ กกกกกกก5. หัวเรอื่ งท่ี 5 ประเพณที ีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับวดั ไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. 5.1 ประเพณีการแห่หลวงพอ่ วัดไร่ขงิ จะจัดใหม้ ขี น้ึ ในช่วงก่อนเรมิ่ งานนมสั การหลวง พอ่ วดั ไร่ขิง 1 วัน เพ่อื ยอ้ นราลกึ ถงึ ตานานหลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง โดยจดั ให้มีการแห่หลวงพอ่ วัดไรข่ งิ ทางน้า กกกกกกก2. 5.2 งานนมัสการปิดทองหลวงพ่อวัดไร่ขิง จัดขึ้นระหว่างวันขึ้น 11 คา่ เดือน 4 ถึง วันแรม 4 ค่า เดือน 5 ของทุกปี รวม 9 วัน 9 คืน มีการนมสั การปิดทองรูปหลวงพ่อวัดไร่ขิง ท้ังกลางวัน และกลางคืน เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ได้บนหลวงพ่อไว้เข้านมัสการและแก้บน มีการออกร้านจาหน่าย สนิ คา้ และจัดแสดงมหรสพตลอดคนื กกกกกกก2. 5.3 ประเพณีการเทศน์มหาชาติ ของวัดไร่ขิง พระอารามหลวง จัดข้ึนก่อนวันออกพรรษา ในชว่ งเดอื น 11 ข้างแรม (ตุลาคม) เพอื่ อนุรกั ษ์ศิลปวฒั นธรรม ประเพณอี นั ดงี ามทางพระพุทธศาสนา กกกกกกก2. 5.4 งานวันครบรอบชาตกาล และวันคล้ายวันมรณภาพ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (ปัญญา อินทฺ ปญฺโญ) อดีตเจ้าอาวาส วัดไรข่ งิ พระอารามหลวง จดั ข้ึนทุกวนั ที่ 8 ตุลาคม และวันท่ี 14 กุมภาพันธ์ เป็นประจาทุกปี มีวัตถุประสงค์เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีตลอดจนบารมีของท่านที่มีต่อ ประชาชน และวัดไรข่ ิง พระอารามหลวง กกกกกกก6. หัวเรอื่ งท่ี 6 การเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อ ความศรัทธา ความ ศักดิ์สิทธ์ิ และการสบื ทอดประเพณที เ่ี กี่ยวขอ้ งกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. 6.1 การเผยแพร่หลกั ธรรมคาสอนของวัดไร่ขงิ พระอารามหลวง ด้วยสอื่ รูปแบบตา่ ง ๆ หมายถึง การทาให้ประชาชนในอาเภอสามพราน หรือบุคคลท่ีมากราบสักการะมาท่องเที่ยวเยี่ยมชม ไดเ้ ขา้ ใจในหลกั ธรรมของเจ้าอาวาสทั้งในอดีตและปัจจุบัน ได้นาไปใชใ้ นการดาเนินชวี ิต โดยผู้เผยแพร่ ต้องยึดหลักการสื่อสาร ผ่านการสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะส่ือเอกสาร ในหัวเร่ืองที่ 6 น้ี เลือกใช้ แผ่นพับเป็นส่ือหลักในการเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อ ความศรัทธา ความศกั ดสิ์ ิทธ์ิ และการสบื ทอดประเพณที เ่ี ก่ยี วข้องกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. 6.2 การถ่ายทอด ความเชอื่ ความศรัทธา ความศักดิส์ ิทธ์ิ ท่ีมีต่อหลวงพ่อวัดไร่ขิง ด้วยสื่อ รูปแบบต่าง ๆ หมายถึง การทาให้ประชาชนในอาเภอสามพราน หรือบุคคลท่ีมากราบสักการะ มาท่องเที่ยวเยี่ยมชมได้เข้าใจ และเกิดความศรัทธา เลื่อมใสต่อองค์หลวงพ่อวัดไร่ขิง ผู้เผยแพร่ต้อง

26 ยึดหลักการส่ือสาร ผ่านการสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะสื่อเอกสาร ในหัวเรื่องที่ 6 นี้เลือกใช้ แผ่นพับเป็นสื่อหลักในการเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเชื่อ ความศรัทธา ความ ศักดิ์สิทธ์ิ และการสืบทอดประเพณีทเ่ี กีย่ วขอ้ งกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง กกกกกกก2. 6.3 การสบื ทอดประเพณที ่ีเกี่ยวขอ้ งกับวัดไร่ขงิ พระอารามหลวงดว้ ยส่อื รูปแบบตา่ ง ๆ หมายถึง การทาให้ประชาชนในอาเภอสามพราน หรือบุคคลท่ีมากราบสักการะมาท่องเท่ียวเย่ียมชม ได้เข้าใจในประเพณีต่าง ๆ ที่มีในวัดไร่ขิง พระอารามหลวง โดยผู้เผยแพร่ต้องยึดหลักการสื่อสาร ผา่ นการส่ือสารในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะส่ือเอกสาร ในหัวเร่ืองท่ี 6 นี้เลือกใช้ แผน่ พับเป็นสื่อหลัก ในการเผยแพร่หลักธรรมคาสอน การถ่ายทอดความเช่ือ ความศรัทธา ความศักด์ิสิทธิ์ และการสืบ ทอดประเพณที ่เี กีย่ วข้องกบั วัดไร่ขงิ พระอารามหลวง ผลการเรยี นรทู้ ่คี าดหวัง กกกกกกก1. ผู้เรียนมีความรเู้ ก่ยี วกบั หลวงพ่อวดั ไรข่ ิง วัดไรข่ ิง พระอารามหลวง เจา้ อาวาสวัดไร่ขิง และหลักธรรมคาสอน บารมีของหลวงพ่อวัดไร่ขิง ท่ีมีต่อชุมชนและประชาชน ประเพณีที่เก่ียวขอ้ งกับ วัดไร่ขิง พระอารามหลวง และการถา่ ยทอดหลักธรรม คาสอน ความเชอื่ ความศรัทธา ความศกั ดิ์สิทธิ์ และการสืบทอดประเพณีทเี่ ก่ียวข้องกับวัดไร่ขงิ พระอารามหลวงได้ กกกกกกก2. ผู้เรียนสามารถท่องคาบูชาหลวงพ่อวัดไร่ขิง นาหลักธรรม คาสอนของพระอุบาลี คุณูปมาจารย์ อดีตเจ้าอาวาส และพระเทพศาสนาภิบาล เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ไปใช้ ในชีวิตประจาวัน ปฏิบัติตนขณะเข้าร่วมประเพณีท่ีเกี่ยวข้องกับวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ได้ตาม กาลเทศะ และถ่ายทอดหลักธรรมคาสอน ความเชื่อ ความศรัทธา ความศักด์ิสิทธ์ิ และการสืบทอด ประเพณีทเ่ี ก่ียวข้องกบั วัดไร่ขิง พระอารามหลวงด้วยสื่อรูปแบบต่าง ๆ ได้ กกกกกกก3. ผู้เรียนตระหนักถึงคุณค่า ความสาคัญของหลวงพ่อวัดไร่ขิง ศิลปกรรมในวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ประโยชน์ของหลักธรรม คาสอนของพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ อดีตเจ้าอาวาส และ พระเทพศาสนาภิบาล เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่ีนาไปใช้ในชีวิตประจาวัน รวมถึง ความสาคัญของการถ่ายทอดหลักธรรม คาสอน ความเช่ือ ความศรัทธา ความศักดิ์สิทธ์ิ และการสืบ ทอดประเพณีที่เกยี่ วข้องกบั วดั ไร่ขิง พระอารามหลวงด้วยสอ่ื รปู แบบต่าง ๆ ขอบข่ายเนื้อหา กกกกกกกหลักสูตรรายวิชา สค33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิง มิ่งมงคล คนสามพราน ระดับมัธยมศึกษา ตอนปลาย มีเน้ือหาการเรยี นรู้ จานวน 120 ชั่วโมง ดังน้ี กกกกกกกหัวเรื่องท่ี 1 หลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง จานวน 10 ชั่วโมง กกกกกกกหวั เรอ่ื งท่ี 2 วัดไร่ขิง พระอารามหลวง จานวน 20 ช่ัวโมง กกกกกกกหัวเรอื่ งที่ 3 เจา้ อาวาสวัดไรข่ งิ และหลกั ธรรมคาสอน จานวน 20 ชั่วโมง กกกกกกกหัวเร่ืองท่ี 4 บารมขี องหลวงพ่อวดั ไร่ขงิ ท่ีมีต่อชมุ ชน จานวน 20 ชว่ั โมง กกกกกกกหวั เรอื่ งที่ 4 และประชาชน กกกกกกกหวั เร่ืองที่ 5 ประเพณที เี่ กี่ยวข้องกับวดั ไรข่ ิง จานวน 20 ชั่วโมง กกกกกกกหัวเรอ่ื งที่ 4 พระอารามหลวง

27 กกกกกกกหัวเรื่องท่ี 6 การเผยแพรห่ ลกั ธรรมคาสอน จานวน 30 ชั่วโมง กกกกกกกหัวเรอื่ งที่ 6 การถ่ายทอดความเช่ือ ความศรัทธา กกกกกกกหัวเร่ืองท่ี 6 ความศักดิ์สิทธ์ิ และสบื ทอดประเพณี กกกกกกกหัวเรื่องที่ 6 ทเ่ี ก่ียวข้องกบั วดั ไรข่ งิ พระอารามหลวง การจดั ประสบการณ์การเรยี นรู้ กกกกกกก1. บรรยาย กกกกกกก2. ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองในประเด็นที่กาหนดไว้รว่ มกันจากสื่อการเรียนรู้ทห่ี ลากหลาย กกกกกกก3. บันทึกผลการศึกษาท่ีค้นควา้ ลงในเอกสารการเรยี นรู้ด้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกก4. พบกลุ่ม อภิปราย แลกเปลี่ยนเรียนรู้ คิดวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาค้นคว้า สรปุ ผลการเรียนรู้ กกกกกกก5. บันทกึ สรปุ ผลการเรยี นรู้ลงในเอกสารการเรียนรดู้ ้วยตนเอง (กรต.) กกกกกกก6. ฝกึ ปฏบิ ตั ดิ ้วยการทาใบงาน กกกกกกก7. เขียนเอกสารรายงาน เรื่องหลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง มง่ิ มงคล คนสามพราน กกกกกกก8. ผลิตส่อื รปู แบบต่าง ๆ เพื่อถา่ ยทอดหลักธรรมคาสอน ความเชือ่ ความศรัทธา ความศักดิส์ ิทธิ์ และการสบื ทอดประเพณีท่เี กี่ยวข้องกบั วดั ไร่ขิง พระอารามหลวง ส่อื และแหลง่ เรยี นรู้ กกกกกกก1. สื่อเอกสาร กกกกกกก1. 1.1 ใบความรู้ กกกกกกก1. 1.2 ใบงาน กกกกกกก1. 1.3 หนังสือเรียน สาระการพัฒนาสังคม รายวชิ า สค 33136 หลวงพ่อวัดไร่ขิงม่ิงมงคล คนสามพราน ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย กกกกกกก1. 1.4 หนังสอื ท่เี กยี่ วข้องกบั หลวงพ่อวัดไร่ขิง ม่ิงมงคล คนสามพราน ได้แก่ กกกกกกก1. 1.4 1.4.1 ประวตั หิ ลวงพอ่ วัดไร่ขิง ผแู้ ตง่ วัดไร่ขงิ พระอารามหลวง อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม ปที พี่ ิมพ์ 2560 โรงพิมพ์ หจก.พี วาย พริ้นติง้ จากดั กกกกกกก1. 1.4 1.4.2 งานเทศกาลนมสั การปดิ ทองหลวงพ่อวดั ไรข่ ิง ผแู้ ตง่ วัดไร่ขิง พระอารามหลวง อาเภอสามพราน จงั หวัดนครปฐม ปที ี่พมิ พ์ 2559 โรงพมิ พ์ หจก.สามลดา กกกกกกก1. 1.4 1.4.3 พิธีบาเพ็ญกุศลทักษิณากตเวทิตาทาน ครบ 94 ปี ชาตกาล ผู้แต่ง วัดไร่ขิง พระอารามหลวง อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม ปีที่พิมพ์ 2559 โรงพิมพ์ หจก.พี วาย พร้ินต้ิง จากดั กกกกกกก1. 1.4 1.4.4 หนังสืออ่านเพิ่มเติมชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุมชนคนไร่ขิง ผแู้ ตง่ ศริ ประภา จังพานชิ ปที ่พี ิมพ์ 2557 กกกกกกก1. 1.4 1.4.5 ปัญญานิพนธ์ ผู้แต่ง วัดไร่ขิง พระอารามหลวง อาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม ปีท่ีพิมพ์ 2559 โรงพมิ พ์ หจก.สามลดา

28 กกกกกกก1. 1.4 1.4.6 บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระอบุ าลีคุณปู มาจารย์ (ปัญญา อินฺทปญฺโญ) ผู้แต่ง พระปลัดสามารถ ฮมฺมธาโร (ชีวะพฤกษ์) จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปีที่พิมพ์ 2549 ไม่ปรากฏโรงพิมพ์ กกกกกกก1. 1.4 1.4.7 ทีร่ ะลกึ เปิดอาคารบริการหลกั และทอดผา้ ป่าเครื่องมือแพทย์ โรงพยาบาล สามพราน (วดั ไร่ขงิ ) ผแู้ ต่ง โรงพยาบาลสามพราน ปที ่ีพมิ พ์ 2560 ไม่ปรากฏโรงพิมพ์ กกกกกกก1. 1.4 1.4.8 หนงั สอื เรียนสาระความรูพ้ ้ืนฐาน(วิชาเลอื ก) รายวิชา พท33012 สอ่ื สารให้ มปี ระสทิ ธิภาพ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ผู้แต่ง ประยนต์ ทรพั ยเ์ จริญ ปีท่ีพมิ พ์ 2557 บรษิ ทั เอก พิมพไ์ ท จากัด กกกกกกก1. 1.4 1.4.9 หนงั สือภาษาไทยเพื่อการสอื่ สารและการสืบคน้ ผู้แต่ง สถาบันราชภฏั สวน ดสุ ติ ปที ีพ่ มิ พ์ 2542 บรษิ ทั เธิร์ดเวฟ เอ็ดดเู คชัน่ จากัด กกกกกกก1. 1.4 1.4.10 พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติ พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธนั วาคม 2554 กรงุ เทพ ฯ ผู้แต่ง ราชบัณฑติ ยสถาน ปที พ่ี ิมพ์ 2556 บริษัท ศิริวัฒนาอินเตอร์พร้ินท์ จากัด(มหาชน) กกกกกกก1. 1.4 1.4.11 ภาษาไทยเพ่ือการส่ือสารและสืบคน้ .กรุงเทพ ฯ ผแู้ ต่ง สานกั งานราชภัฏ สวนดุสิต ปีทพี่ มิ พ์ 2542 เธริ ์ดเวฟ เอ็ดดูเคช่นั กกกกกกก2. สอื่ อิเลค็ ทรอนิกส์ กกกกกกก1. 2.1 Website ไดแ้ ก่ กกกกกกก1. 1.4 2.1.1 องค์ความร้เู ร่ืองการเทศน์มหาชาติเวชสนั ดรชาดก ผเู้ ขยี น กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม สบื ค้นจาก www.dra.go.th กกกกกกก1. 2.1 2.1.2 ขอ้ มลู ท่วั ไปเก่ยี วกับโรงเรียนวดั ไรข่ งิ (สุนทรอุทศิ ) ผูเ้ ขยี น โรงเรียนวดั ไร่ขงิ (สุนทรอุทิศ) สบื คน้ จาก http://www.wrks.ac.th/ กกกกกกก1. 1.4 2.1.3 โรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา ผู้เขียน วิกิพิเดีย สารานุกรมเสรี สืบค้นจาก https://th.wikipedia.org/wiki/โรงเรียนวัดไรข่ ิงวทิ ยา กกกกกกก1. 2.1 2.1.4 ประวัติวิทยาลัย ผู้เขียน วิทยาลัยการอาชีพนครปฐม สืบค้นจาก http://www.sec01.ac.th/ กกกกกกก1. 2.1 2.1.5 ประวัตคิ วามเปน็ มาของมหาวทิ ยาลยั สงฆ์ ผเู้ ขยี น วิทยาลัยสงฆ์พุทธปัญญา ศรีทวารวดี มหาวิทยาลัยมหาจฬุ าลงกรณราชวทิ ยาลัย สบื ค้นจาก www.rk.mcu.ac.th กกกกกกก1. 2.1 2.1.6 ความเป็นมา สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษา ผู้เขียน สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษา. สบื ค้นจาก http://www.wrks.ac.th/ กกกกกกก1. 2.1 2.1.7 ประวัติโรงพยาบาล ผู้เขียน โรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) สืบค้นจาก http://www.metta.go.th// กกกกกกก1. 2.1 2.1.8 เรอ่ื ง การสื่อสาร ผู้เขียน Cheshire cat สืบค้นจาก http://www.chakkham.ac.th/technology/network/datacommu.html กกกกกกก1. 2.1 2.1.9 เร่อื ง การสอื่ สาร (Communication) ผูเ้ ขยี น ศูนย์ส่ือสารนานาชาติแห่ง

29 จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย สบื ค้นจาก http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php การสือ่ สาร(Communication) กกกกกกก1. 2.1 2.1.10 เรอ่ื ง แผ่นพบั ผเู้ ขยี น ครูจริ ัช สบื คน้ จาก https://www.slideshare.net/krujirach/ss-27963041 กกกกกกก1. 2.1 2.1.11 เรือ่ ง แผน่ พบั ผเู้ ขยี น อโณทัย เชย่ี วชาญ สบื คน้ จาก http://anothai573.blogspot.com/2011/06/blog-post.html กกกกกกก1. 2.1 2.1.12 เรอ่ื ง แผน่ พับ ผู้เขยี น มนญู ไชยสมบูรณ์ สืบคน้ จาก https://www.gotoknow.org/posts/313319 กกกกกกก1. 2.1 2.1.13 เร่ือง การสรา้ งแผน่ พับ ผเู้ ขียน สถาบนั พฒั นาครูคณาจารย์ และบุคลากร ทาง การศึกษา (สคบศ.) สืบค้นจากhttp://www.nidtep.go.th/web/files/280157_02.pdf กก กกกกกกก1. 2.1 2.1.14 เรอื่ ง การสร้างแผน่ พับ ผ้เู ขยี น มหาวิทยาลยั ราชภัฏอุดรธานี สบื ค้นจาก http://academic.udru.ac.th/samawan/content/floderDesign.pdf กกกกกกก1. 2.1 2.1.15 เร่ือง การสรา้ งแผ่นพับ ผู้เขยี น Sureechay Phuengnam สบื ค้นจาก http://kruhugphaeng.blogspot.com/ 3. ส่อื บคุ คล กกกกกกก1. 3.1 พระเทพศาสนาภิบาล เจ้าอาวาสวัดไร่ขิง พระอารามหลวง ท่ีอยู่ วัดไร่ขิง พระอารามหลวง อาเภอสามพราน จงั หวดั นครปฐม มคี วามเชย่ี วชาญเร่ือง ประวัติหลวงพ่อวัดไรข่ งิ หลักธรรมคาสอน หมายเลขโทรศัพท์ 0-3431-1384 และ 0-3432-3056 กกกกกกก4. สอื่ แหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน กกกกกกก1. 4.1 วัดไร่ขงิ พระอารามหลวง ทอี่ ยู่ 51 หมู่ที่ 2 ตาบลไรข่ งิ อาเภอสามพราน จังหวัด นครปฐม หมายเลขโทรศัพท์ 0-3431-1384 และ 0-3432-3056 กกกกกกก1. 4.2 ห้องสมดุ ประชาชน “เฉลมิ ราชกมุ ารี” อาเภอสามพราน ท่ีอยู่ 51 หมทู่ ่ี 2 ตาบล ไร่ขิง อาเภอสามพราน จังหวดั นครปฐม การวดั และประเมนิ ผล กกกกกกก1. ประเมนิ ความก้าวหนา้ คะแนนรวม 60 คะแนน ด้วยวิธีการ กกกกกกก1. 1.1 การสังเกต กกกกกกก1. 1.2 การซกั ถาม ตอบคาถาม กกกกกกก1. 1.3 ตรวจเอกสารการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง (กรต.) 30 คะแนน กกกกกกก1. 1.4 ตรวจเอกสารรายงาน เรือ่ งหลวงพ่อวดั ไรข่ ิง มงิ่ มงคล คนสามพราน 20 คะแนน กกกกกกก1. 1.5 ตรวจสอื่ ทผ่ี ้เู รียนผลติ ได้ 10 คะแนน กกกกกกก2. ประเมนิ ผลรวม คะแนนรวม 40 คะแนน ด้วยวิธกี าร กกกกกกก1. 2.1 ตอบแบบทดสอบวัดความรู้ 40 คะแนน

30 กกกกกกก1. 2.2 ตอบแบบสอบถามวดั ทักษะการเผยแพร่หลกั ธรรมคาสอน การถา่ ยทอดความเช่ือ ความศรัทธา ความศักดส์ิ ิทธ์ิ และการสืบทอดประเพณีท่เี กี่ยวขอ้ งกับวดั ไรข่ ิง พระอารามหลวง ตามส่ือท่ี ผลติ ได้ กกกกกกก1. 2.3 ตอบแบบสอบถามวดั เจตคตติ ่อรายวิชาหลวงพอ่ วดั ไรข่ ิง มง่ิ มงคล คนสามพราน กกกกกกก3. ให้นาคะแนนที่ได้จากข้อ 1 และข้อ 2 มารวมกัน แล้วแปลความหมายของคะแนน ออกเปน็ 8 ระดบั ดังนี้ ไดค้ ะแนนร้อยละ 80 - 100 ใหร้ ะดบั 4 หมายถงึ ดีเยย่ี ม ได้คะแนนร้อยละ 75 - 79 ให้ระดับ 3.5 หมายถึง ดีมาก ไดค้ ะแนนร้อยละ 70 - 74 ใหร้ ะดบั 3 หมายถึง ดี ได้คะแนนรอ้ ยละ 65 - 69 ใหร้ ะดับ 2.5 หมายถึง ค่อนข้างดี ไดค้ ะแนนรอ้ ยละ 60 - 64 ให้ระดับ 2 หมายถึง ปานกลาง ได้คะแนนร้อยละ 55 - 59 ให้ระดับ 1.5 หมายถึง พอใช้ ได้คะแนนรอ้ ยละ 50 - 54 ใหร้ ะดับ 1 หมายถงึ ผ่านเกณฑ์ขั้นตา่ ที่กาหนด ได้คะแนนรอ้ ยละ 0 - 49 ใหร้ ะดับ 0 หมายถงึ ตา่ กวา่ เกณฑข์ นั้ ต่าทีก่ าหนด กกกกกกก4. สาหรับคะแนนท่ีผู้เรยี นตอบแบบสอบถามวัดทกั ษะในข้อ 2.2 ถา้ ผู้เรียนมีทักษะระดับพอใช้ ถงึ มาก ถือว่า ผ่าน ถ้าตา่ กวา่ ให้ครูผ้สู อนนามาปรับปรุงการจดั การเรยี นรู้ เน้นทักษะท่ีต้องการพฒั นา ใหม้ ากยิง่ ข้นึ กกกกกกก5. สาหรบั คะแนนทผี่ ู้เรยี น ตอบแบบสอบถามวัดเจตคติในข้อ 2.3 ถ้าผู้เรียนมีเจตคติ ระดบั พอใช้ ถึง ดี ถือวา่ ผ่าน ถ้าตา่ กวา่ ใหค้ รูผู้สอนปรับปรงุ เน้ือหา การจัดการเรียนรู้ สอื่ การเรียนรู้ และ การวัด และประเมนิ ผลใหด้ ียิ่งข้ึน แนวคดิ การประเมินหลักสตู ร กกกกกกก1. ความหมายของการประเมนิ หลกั สตู ร กกกกกกก1. วิชยั วงษ์ใหญ่ (รสรนิ ทร์ อรอมรรัตน์. 2545: 24 ; อา้ งถงึ วิชยั วงษใ์ หญ่. 2525: 203) ให้ความหมายของการประเมินผลหลักสูตร ว่าเป็นการพิจารณาเกี่ยวกับคุณค่าของหลักสูตรโดยใช้ผล การจัดในแง่มุมต่าง ๆ ของสิ่งท่ีประเมินเพ่ือนามาพิจารณารว่ มกัน และสรุปว่าจะให้คุณค่าของหลักสูตร ท่ีพัฒนาขน้ึ มานั้นว่าเป็นอย่างไร มีคุณภาพดีหรอื ไมเ่ พียงไร หรือได้ผลตรงตามวัตถุประสงค์ทีก่ าหนด ไวห้ รอื ไม่ มีส่วนใดท่ีจะต้องปรบั ปรงุ แก้ไข กกกกกกก1. ใจทพิ ย์ เช้อื รตั นพงษ์ (สภุ า นลิ พงษ์. 2554: 19 ; อา้ งถงึ ใจทิพย์ เชอ้ื รัตนพงษ.์ 2539: 190) ได้กล่าวว่า การประเมินหลักสูตร คือ กระบวนการหาข้อมูล การรวบรวมข้อมูล และการประเมินผล ของกิจกรรมการเรยี นการสอน เพอ่ื นามาใชป้ ระโยชนใ์ นการตดั สินทางเลือกทีด่ ีกว่าเดมิ กกกกกกก1. บุญชม ศรสี ะอาด (เนตรชนก วิภาตะศลิ ปนิ . 2555: 33 ; อา้ งถึง บุญชม ศรีสะอาด. 2546: 95) ได้ให้ความหมายของการประเมินหลักสูตรว่า หมายถึง การพิจารณา เปรียบเทียบ และ ตัดสินเกี่ยวกับองค์ประกอบต่าง ๆ ในระบบหลักสูตรว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างไร มีความสอดคล้อง ระหว่างมาตรฐาน ความมุ่งหวัง และการปฏิบัติจริงเพียงใด หลักสูตรนั้นมีประสิทธิภาพเพียงใด

31 มีผลกระทบอย่างไร ท้ังน้ีเพ่ือจะนาข้อมูลดังกล่าวมาใช้ปรับปรุงหลักสูตรน้ันให้ดีข้ึน การพัฒนา หลกั สตู รจะชาดการประเมินหลักสตู รไม่ได้เลย กกกกกกก1. สุภา นิลพงษ์ (2554: 20) ได้กล่าวว่า การประเมินหลักสูตร หมายถึง กระบวนการ ตัดสินคุณค่า ความเหมาะสม ประสิทธิภาพของหลักสูตร โดยการวิเคราะห์เอกสารหลักสูตรและเก็บ รวบรวมข้อมูลอย่างเปน็ ระบบ นาไปวเิ คราะห์ตัดสินผลของการใช้หลักสูตรตามเกณฑ์หรือจุดมุ่งหมาย ท่กี าหนดไว้ เพ่ือนาผลมาปรับปรงุ และพฒั นาใหม้ ีประสทิ ธิภาพยิ่งข้ึน เพ่ือให้สอดคลอ้ งกบั สภาพสังคม ทีเ่ ปล่ียนไป กกกกกกก1. กล่าวโดยสรปุ การประเมนิ หลกั สตู ร หมายถึง กระบวนการเก็บรวบรวมข้อมลู และการ ประมวลข้อมูลเพ่ือนามาตัดสินใจเกี่ยวกับการใช้หลักสูตรตามเกณฑ์หรือจุดมุ่งหมายท่ีกาหนดไว้ เพื่อ นาผลมาปรับปรงุ และพัฒนาให้มีประสทิ ธิภาพยงิ่ ข้ึน กกกกกกก2. ความสาคัญของการประเมนิ หลักสูตร กกกกกกก1. วิชัย วงศใ์ หญ่ (ณฐั ินี นวลสกุล. 2548: 19 ; อา้ งถึง วิชัย วงศ์ใหญ่. 2543: 33) กล่าวว่า การประเมินหลักสูตรมีความสาคัญในการพัฒนาหลักสูตร เพ่ือหาข้อบกพร่อง หรือความผิดพลาดอาจจะ เน่ืองมาจากสาเหตุและปัจจัยต่าง ๆ เช่น การออกแบบหลักสูตรอาจจะไม่เหมาะสมกับความต้องการ ของบคุ คลและสงั คม เปน็ ต้น กกกกกกก1. ไพศาล หวงั พานิช (2543: 14) ได้กล่าวถึงความสาคัญของการประเมินหลักสูตร ดังนี้ การประเมินหลักสูตรเป็นการตรวจสอบคุณค่า หรือสมั ฤทธิ์ผลของหลกั สูตร เปน็ กระบวนการที่จาเป็น และมคี วามสาคัญอยา่ งย่งิ ด้วยเหตผุ ลดังน้ี กกกกกกก1. เหตุผลที่ 1 การประเมินหลักสูตร เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการหลักสูตร หรือเป็น กิจกรรมประกอบอย่างหนึ่งของการสร้างและพัฒนาหลักสูตรท่ีจะช่วยช้ีถึงระดับความสาเร็จของการใช้ หลกั สตู ร และคณุ คา่ ของหลกั สตู ร กกกกกกก1. เหตผุ ลท่ี 2 การประเมินหลักสูตร จะช่วยให้ไดข้ ้อมูลด้านคุณภาพของหลักสตู รในภาพรวม และในส่วนประกอบแต่ละสว่ น ทงั้ ในด้านความเหมาะสมของจุดมุง่ หมาย เนอื้ หา การบริหารหลักสตู ร โครงสร้าง และการใชห้ ลกั สูตร อนั จะเป็นประโยชนใ์ นการพัฒนา แก้ไข ปรบั ปรุงหลักสูตรให้ เหมาะสมต่อไป กกกกกกก1. บญุ ชม ศรสี ะอาด (ณัฐนิ ี นวลสกลุ . 2548: 20 ; อา้ งถึง บุญชม ศรสี ะอาด. 2546: 95) กลา่ วว่า การประเมินหลกั สูตรเปน็ กจิ กรรมในกระบวนการพัฒนาหลักสตู รทมี่ ีความสาคัญมาก ช่วยใน การพัฒนาหลักสตู รเปน็ ไปอย่างมปี ระสิทธิภาพ ครบวงจรของการพฒั นาหลกั สูตร ท้ังนี้เพอ่ื นาขอ้ มูล มาปรบั ปรุงหลกั สตู รให้ดีข้นึ การพฒั นาหลกั สตู รจะขาดการประเมนิ หลักสูตรไมไ่ ด้เลย กกกกกกก1. ศักด์ศิ รี ปาณกุล (โซะพานา, เนียน. 2559: 30 ; อ้างถึง ศักดศ์ิ รี ปาณกุล. 2556: 126) ไดก้ ลา่ วว่า การประเมนิ หลักสตู รมีความสาคญั ดังน้ี กกกกกกก1. ข้อ 1 บ่งบอกให้เห็นคุณค่าของหลักสูตร ทาให้ทราบว่าหลักสูตรที่พัฒนาขึ้นมา สอดคลอ้ งกบั จุดประสงค์มากน้อยเพยี งใด กกกกกกก1. ข้อ 2 เป็นแนวทางในการสนบั สนนุ ส่งเสรมิ กิจกรรมการจัดการเรยี นการสอน เนื่องจากที่ ไดร้ ับขอ้ มูลอย่างละเอียดและชดั เจนจากการประเมนิ ซ่ึงสามารถนามาวางแผนการเรียนรคู้ รัง้ ต่อไปได้

32 กกกกกกก1. ข้อ 3 เพ่ือเป็นขอ้ มลู และเป็นแนวทางในการปรบั ปรงุ แก้ไข องค์ประกอบตา่ ง ๆ ของ หลักสตู ร ได้แก่ จดุ ประสงค์ของหลกั สูตร โครงสร้างของหลักสูตร เนื้อหาสาระของหลักสูตร การวัดผล และประเมินผล โดยสามารถนามาปรับปรุง แก้ไขได้ ในขณะที่กาลงั ปฏบิ ัติงาน กกกกกกก1. ข้อ 4 ช่วยในการตัดสนิ ใจของผู้บริหารวา่ ควรใช้หลกั สตู รตอ่ ไป หรือควรยกเลกิ การใช้ หลักสูตรเพียงบางส่วน หรอื ยกเลกิ ใชห้ ลกั สูตรทัง้ หมด กกกกกกก1. ขอ้ 5 ทาให้ทราบคุณภาพของผู้เรียน ซึง่ เป็นผลผลิตของหลักสตู รว่ามกี ารเปลย่ี นแปลง พฤติกรรมไปตามจดุ มุ่งหมายของหลักสตู รหรือไม่ อย่างไร กกกกกกก1. ข้อ 6 เป็นแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขระบบการบรหิ ารหลักสูตร การนิเทศ กากบั ดูแล ใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพมากย่ิงขนึ้ กกกกกกก1. พชิ ิต ฤทธิ์จรูญ (พชั ราภรณ์ ศรีบวั . 2560; อ้างถึง พิชิต ฤทธจิ์ รูญ. 2558: 16) ได้สรุป ความสาคญั ของการประเมินหลักสตู รไว้ 5 ประเด็น ดังน้ี กกกกกกก1. ประเดน็ ที่ 1 ช่วยให้ได้สารสนเทศเก่ียวกับหลักสูตรสาหรับผู้บรหิ ารหรือผเู้ ก่ียวข้องใช้ ประกอบการตัดสินใจเพ่ือการพฒั นาหลักสตู ร การตรวจสอบความพรอมของหลักสตู รและทรัพยากร ในการดาเนินการใชหลกั สูตร กกกกกกก1. ประเด็นที่ 2 ช่วยใหทราบความก้าวหน้าหนา ปัญหาและอุปสรรคในระหว่างดาเนิน การใช้หลักสูตร ซ่งึ จะนาใช้ประกอบการตัดสินใจเพ่ือการปรับปรุงการบริหารหลักสูตร หรือเปลี่ยนแปลง แกไขแผน หรือวิธกี ารบรหิ ารหลักสูตร และการจัดการเรยี นการสอนให้มีประสิทธิภาพมากขนึ้ กกกกกกก1. ประเด็นท่ี 3 ชว่ ยให้ได้สารสนเทศเกยี่ วกับสัมฤทธิ์ผลของหลักสตู ร จดุ เดน จดุ ดอ้ ยของ หลักสูตร ซึ่งจะนามาใชประกอบการตัดสินใจและวินิจฉัย ว่าจะปรับปรุง เปลี่ยนแปลงหลักสูตร อย่างไรให้มีความเหมาะสมกับสภาพการเปลี่ยนแปลงและแนวโน้มของการศึกษา เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง กกกกกกก1. ประเด็นท่ี 4 ช่วยใหไ้ ด้สารสนเทศท่ีบ่งบอกถึงประสิทธภิ าพของหลักสตู รว่าเป็นอย่างไร คุ้มค่ากับการลงทุนหรือไม่ ซ่ึงจะนาไปสู่การตัดสินใจของผู้บริหารและผู้เก่ียวข้องในการดาเนินการใช้ หลกั สูตรตอไป ปรบั ปรุง เปลย่ี นแปลงหรอื ยกเลิกหลกั สูตร กกกกกกก1. ประเด็นที่ 5 ชว่ ยให้เกิดการเสริมแรง สรา้ งพลังจูงใจให้กับผู้บริหารหลกั สูตร ครูผู้สอน และ ผู้เกี่ยวข้องกับการใช้หลักสูตรเม่ือทราบสัมฤทธิ์ผลของหลักสูตร จุดเดน หรือจุดด้อยของ หลักสูตรโดย จะมุ่งมั่นปรับปรุง และพัฒนาการบริหารหลักสูตร และการจัดการเรียนการสอนให้มี ประสทิ ธิภาพ และ มาตรฐานสูงข้นึ ซ่ึงจะเกดิ คณุ ค่าและประโยชนสูงสดุ ตอ่ ผู้เรียน หรอื สถานศกึ ษา กกกกกกก1. กลา่ วโดยสรุป การประเมนิ หลกั สูตรมีความสาคญั มดี ังน้ี กกกกกกก1. ขอ้ 1 ชว่ ยให้ได้สารสนเทศเกีย่ วกับหลักสูตรสาหรบั ผู้บริหารหรือผ้เู กีย่ วขอ้ งใช้ประกอบ การตัดสินใจเพ่ือการพัฒนาหลักสูตร การตรวจสอบความพรอมของหลักสูตรและทรัพยากรในการ ดาเนนิ การใชหลกั สตู ร กกกกกกก1. ข้อ 2 ช่วยใหทราบความก้าวหน้าหนา ปัญหาและอุปสรรคในระหว่างดาเนินการใช้ หลกั สูตร ซึ่งจะนามาใชประกอบการตัดสนิ ใจเพื่อการปรบั ปรุงองคป์ ระกอบของหลักสตู ร การบรหิ าร หลกั สูตร การนเิ ทศ กากับดูแล และการจัดการเรยี นการสอนใหมปี ระสทิ ธิภาพมากข้ึน