ภูมิปัญญาท้องถิ่น กศน.ตำบลทุ่งหลวง

ทำเนยี บภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลท่งุ หลวง อำเภอปำกทอ่ จงั หวดั รำชบุรี ประจำเดอื น พฤศจิกำยน 2562

คำนำ ภูมิปัญญา คือ ความรู้ความเชื่อ ความสามารถของคนในท้องถิ่นที่ได้จากการส่ังสม ประสบการณ์ และการเรียนรู้มาเป็นระยะเวลายาวนาน โดยอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับ ธรรมชาติผ่านกระบวนการทางจารีตประเพณี วถิ ีชีวิต การทามาหากินและพิธกี รรมตา่ ง ๆ เพื่อให้เกิดความ สมดลุ ระหว่างความสัมพันธเ์ หลา่ น้ี และมคี ุณค่าทางวฒั นธรรม ตลอดจนเปน็ เอกลกั ษณป์ ระจาท้องถน่ิ กศน. ตาบลทุ่งหลวง จึงได้เล็งเห็นถึงความสาคัญของผู้ทาคุณประโยชน์ เสียสละ และปฏิบัติตนเป็น แบบอย่างท่ีดี ต่อคนในชุมชน จึงได้จัดทาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นข้ึนเพื่อยกย่อง อนุรักษ์และเผยแพร่ ภูมิปัญญาใน ตาบลทุ่งหลวงให้ชนรุ่นหลังได้ถือเป็นแบบอย่างที่ดีในการดารงชีวิตต่อไป ในการนี้ กศน.ตาบลทุ่งหลวง ขอขอบคุณเจ้าของภูมิปัญญา ผู้นาชุมชน ภาคีเครือข่าย และนักศึกษา ที่ให้การช่วยเหลือ สนับสนุนและ แนะนาข้อมูลเก่ียวกับการจัดทาทาเนียบภูมิปัญญาของตาบล จนประสบผลสาเร็จ หวังเป็นอย่างยิ่งกว่า ทาเนยี บภมู ปิ ัญญาฉบับน้ีจะมปี ระโยชนไ์ มม่ ากน็ อ้ ยสาหรับผทู้ ี่ต้องการ ศึกษาหาความรเู้ พ่อื การพัฒนาตนเอง กศน.ตาบลทงุ่ หลวง พฤศจิกายน 2562

สำรบญั หนา้ 1 คานา 3 สารบัญ 5 ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ นายฉลวย คเชนทรกาแหง ภมู ิปัญญาท้องถน่ิ นางสายชล ชมุ่ จนั ทร์ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ นายนที ลอยลม คณะผจู้ ดั ทา

1 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภูมิปญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลทงุ่ หลวง อำเภอปำกทอ่ จงั หวัดรำชบรุ ี ชอ่ื ภูมิปัญญำ หัตถกรรมเครื่องหนงั ชื่อ นายฉลวย นำมสกลุ คเชนทรกาแหง วนั เดอื นปีเกดิ 2 มถิ นุ ายน พ.ศ.2498 ท่อี ยู่ปัจจุบนั ( ที่สำมำรถติดตอ่ ได้ ) บ้านเลขที่ 11 หมู่ที่ 15 ตาบลทงุ่ หลวง อาเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 089-2190534 Line ID 0892190534 Facebook chaluay kachen leather ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปญั ญำ คุณฉลวย คเชนทรกาแหง เดิมเป็นครูสอนระดับประถมศึกษาท่ีโรงเรียนวัดสันติการาม ตาบลทงุ่ หลวง อาเภอปากทอ่ จังหวัดราชบรุ ี ในอดีตเป็นผู้มีความรู้ดา้ นหตั ถกรรมเคร่อื งหนัง เนื่องจากเคย เรียนศลิ ปะชา่ งหนังจากโรงเรียนช่างหนังที่กรุงเทพมหานครฯ ได้ฝึกทาเครื่องประเภทต่างๆอยู่หลายปี จน เกิดความชานาญ หลังจากเกษียณอายุราชการ ได้ทาเคร่ืองหนังประเภทต่างๆเป็นอาชีพหลัก และได้ ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ชุมชนและบุคคลทั่วไป รวมท้ังเป็นวิทยากรสอนการทาเครื่องหนังให้หน่วยงาน ตา่ งๆ ทง้ั ภายในตาบล ต่างอาเภอ และไดน้ าผลงานของตนเอง และชุมชนจดั แสดงในงานตา่ งๆเพื่อเผยแพร่ ด้วย จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำท้องถิ่น เป็นความสามารถด้านศิลปะซ่งึ มเี ฉพาะบุคคล วตั ถุดิบทใ่ี ชป่ ระโยชน์ในผลติ ภณั ฑ์ทเี่ กดิ จำกภูมิปัญญำ ซ่ึงพืน้ ที่อน่ื ไม่มี - รำยละเอียดของภูมิปัญญำท้องถน่ิ เป็นความสามารถเฉพาะบุคคล ฝึกฝนจนเกดิ ความชานาญ ไดผ้ ลติ ภณั ฑท์ ่ีได้สามารถ นาไปใชป้ ระโยชนไ์ ดจ้ ริง สามารถสร้างรายได้หลกั และรายได้เสรมิ ให้แก่ครอบครวั รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญำทอ้ งถิ่น  ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพร่ผา่ นส่ือมวลชนและสอื่ อื่นอยา่ งแพรห่ ลาย  มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน ....... คร้ัง จานวน ........คน  มีการนาไปใช้ อน่ื ๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภมู ิปัญญำท้องถิ่น กำรพฒั นำตอ่ ยอดภมู ปิ ัญญำให้เป็นนวตั กรรม คณุ ค่ำ(มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ  ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น/นวตั กรรมท่ีคิดค้นขน้ึ มาใหม่  ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นด้ังเดิมได้รบั การถ่ายทอดมาจาก  ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นท่ีไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ ในอดตี งานหตั ถกรรมเครอ่ื งหนังยงั มีรูปแบบเดมิ ๆไมห่ ลากหลายไม่ทนั สมยั กำรพฒั นำต่อยอด มีความคิดสร้างสรรค์และพัฒนาผลิตภณั ฑ์ให้มีความหลากหลาย เหมาะสมกบั ความต้องการของผูบ้ รโิ ภคหลายช่วงวัยอยเู่ สมอ รบั ออเดอรผ์ ลติ สนิ ค้าตามความตอ้ งการของ ลกู ค้า

2 รปู ภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ รูปภาพ ช่ือนำยฉลวย คเชนทรกำแหง ( เจำ้ ของภูมิปัญญำหตั ถกรรมเคร่อื งหนัง) รปู ภำพภูมปิ ญั ญำหตั ถกรรมเครือ่ งหนงั

3 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มลู คลงั ปัญญำ-ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถนิ่ ตำบลทุ่งหลวง อำเภอปำกท่อ จังหวัดรำชบรุ ี ช่ือภมู ิปัญญำ อสม.ผูด้ ูแลผู้พกิ ารและผสู้ งู อายุ ช่อื นางสายชล นำมสกุล ชุ่มจนั ทร์ วนั เดือนปเี กดิ 17 เมษายน พ.ศ. 2502 ทอ่ี ยู่ปจั จบุ นั ( ท่ีสำมำรถติดตอ่ ได้ ) บา้ นเลขที่ 73 หมูท่ ่ี 3 ตาบลท่งุ หลวง อาเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 081-3067587 Line ID 0813067587 Facebook สายชล ชุ่มจันทร์ ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปญั ญำ คณุ สายชล ชมุ่ จันทร์ ประธาน อสม.ตาบลทงุ่ หลวง อดตี เปน็ อสม.ดเี ดน่ ระดบั ภาคกลาง เมื่อ ปพี .ศ.2556 มีความเช่ียวชาญในการดูแลผู้พิการและผู้สูงอายุ เนื่องจากได้รับการเรียนรู้และฝึกปฏิบัติจาก กระทรวงสาธารณสุข จนเกิดความเช่ียวชาญ และเป็น อสม.มากว่า20 ปี มีทักษะการเป็นวิทยากร สามารถ ให้ความรู้แก่ อสม.ด้วยกัน และประชาชนในพ้ืนที่ตาบลทุ่งหลวง บ่อยคร้ังที่ออกให้บริการตรวจ สุขภาพและให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุในตาบล รวมท้ังเป็นผู้ดูแลโครงการผู้สูงอายุของเทศบาลตาบลทุ่งหลวง คุณสายชล มจี ิตสาธารณะ เปน็ ที่รู้จักของผ้สู งู อายทุ ้ังตาบล จดุ เด่นของภมู ิปัญญำท้องถิ่น มที กั ษะในการดูแลผู้พกิ ารและผ้สู ูงอายุ วตั ถดุ บิ ที่ใชป่ ระโยชน์ในผลิตภัณฑ์ท่ีเกดิ จำกภูมปิ ญั ญำ ซึ่งพนื้ ท่ีอ่ืนไม่มี - รำยละเอยี ดของภูมปิ ัญญำท้องถิ่น มีจติ สาธารณะ ฝกึ ฝนจนเกิดความชานาญ ความร้ทู ไ่ี ด้สามารถนาไปใชป้ ระโยชน์ได้จริง รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ  ยงั ไม่เคยมกี ารเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสื่อมวลชนและสอื่ อนื่ อยา่ งแพรห่ ลาย  มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน ....... ครงั้ จานวน ........คน  มีการนาไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คุณคำ่ (มลู คำ่ ) และควำม ภำคภูมิใจ  ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมทค่ี ิดคน้ ข้นึ มาใหม่  ภูมิปญั ญาท้องถิ่นดัง้ เดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก  ภูมิปญั ญาท้องถ่นิ ที่ไดพ้ ฒั นาและต่อยอด แบบเดิม ในอดีตคณุ สายชลตอ้ งออกปฎิบตั ิหนา้ ทเี่ พยี งคนเดยี วหรือสองคนกับเพื่อนอสม.ทา ให้การดูแลผูพ้ กิ ารและผูอ้ ายุได้ไมท่ ่ัวถึง กำรพัฒนำตอ่ ยอด มที มี งาน อสม.ทส่ี ามารถเข้าถึงผู้พกิ ารและผ้อู ายุได้ทั่วถึง รวดเรว็ และ ใกล้ชิดมากย่งิ ข้ึน มีการสง่ ตอ่ ความรใู้ ห้อสม.รนุ่ หลงั และมีการพัฒนาความรูแ้ ละทักษะในการดูแลผพู้ ิการ และผูส้ งู อายแุ ละฝึกปฏบิ ัตจิ นเกิดความชานาญ

4 รูปภำพเจ้ำของภมู ิปญั ญำ ชือ่ นำงสำยชล ชุ่มจนั ทร์ ( เจำ้ ของภูมปิ ัญญำ อสม.ผู้ดแู ลผพู้ กิ ำรและผูส้ ูงอำยุ) รูปภำพภูมปิ ญั ญำ อสม.ผู้ดูแลผ้พู ิกำรและผู้สูงอำยุ อสม.ผดู้ ูแลผู้พกิ ำรและผู้สูงอำยุ โดยนำงสำยชล ชุ่มจันทร์ @ ตำบลทุง่ หลวง อำเภอปำกทอ่ จงั หวดั รำชบรุ ี

5 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลทงุ่ หลวง อำเภอปำกทอ่ จังหวดั รำชบุรี ช่ือภมู ิปัญญำ วิทยากรกระบวนการศนู ย์เรียนรู้ปราชญ์ชาวบา้ นเหล่ามะละกอ ชื่อ นายนที นำมสกุล ลอยลม วนั เดือนปเี กิด 5 สิงหาคม พ.ศ. 2504 ทอ่ี ยู่ปจั จุบนั ( ที่สำมำรถตดิ ตอ่ ได้ ) บา้ นเลขท่ี 66 หมูท่ ่ี 15 ตาบลทงุ่ หลวง อาเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 089-2133532 Line ID 0892133532 Facebook นที ลอยลม ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปญั ญำ คณุ นที ลอยลม เป็นเกษตรกรผู้มีความรู้ความสามารถในการทาการเกษตร โดยเป็นผรู้ ิเร่ิมการ ทาการเกษตรโดยใช้ปุ๋ยชีวภาพ พึ่งพาธรรมชาติในการทาการเกษตร มีทักษะกระบวนการในการให้ความรู้ แกป่ ระชาชนผเู้ ข้ารับการอบรมท่ีศนู ยเ์ รียนรู้ปราชญ์ชาวบา้ น บ้านเหล่ามะละกอ หมู่ท่1ี 5 ตาบลท่งุ หลวง ใน อดตี ไดร้ ับการเพ่ิมพนู ความรู้การเปน็ วิทยากรจากสานักงานพัฒนาชุมชนสานักงานเกษตรอาเภอ สานักงาน พัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัด แล้วนาความรู้มาใช้จนเกิดประสบการณ์การเป็นวิทยากรกระบวนการมากกว่า 10 ปี จดุ เดน่ ของภมู ปิ ญั ญำท้องถน่ิ เป็นความสามารถเฉพาะของบคุ คล วัตถดุ บิ ที่ใช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ ่เี กิดจำกภมู ิปญั ญำ ซึ่งพ้นื ท่อี ่ืนไม่มี ได้แก่ ปยุ๋ ชีวภาพจากมลู สตั ว์ วสั ดุอปุ กรณใ์ นการจดั ฐานเรยี นรู้ต่างๆภายในศูนย์ปราชญช์ าวบ้าน บ้านเหลา่ มะละกอ รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน มีจิตสาธารณะ ฝกึ ฝนจนเกิดความชานาญ ความรทู้ ่ไี ด้สามารถนาไปใชป้ ระโยชนไ์ ด้จรงิ รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพรผ่ า่ นส่ือมวลชนและสื่ออ่ืนอย่างแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จานวน ....... ครงั้ จานวน ........คน  มกี ารนาไปใช้ อื่นๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภมู ิปญั ญำท้องถิ่น กำรพัฒนำตอ่ ยอดภูมปิ ัญญำให้เปน็ นวตั กรรม คุณค่ำ(มูลคำ่ ) และควำม ภำคภูมิใจ  ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมทค่ี ดิ คน้ ขึน้ มาใหม่  ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิ่นดง้ั เดิมได้รบั การถา่ ยทอดมาจาก  ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ท่ีได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิม ในอดีตการทาปุ๋ยชีวภาพจากมลู สตั ว์ทาเพยี งแคใ่ ช้ในครัวเรือนเท่าน้ัน กำรพัฒนำตอ่ ยอด มีการรวมกล่มุ ทาปุ๋ยชวี ภาพจากมูลสตั ว์โดยทาเปน็ กลมุ่ ปยุ๋ ของหมบู่ า้ น เพือ่ ใหเ้ กษตรกรนาปยุ๋ ไปใชใ้ นการปลกู พชื ผกั ของตนอง มคี ณะศึกษาดูงานต่างๆมารบั ความรู้จากศนู ย์ ปราชญ์ชาวบา้ นบา้ นเหลา่ มะละกอมากย่ิงข้ึน คุณนที ลอยลมได้เผยแพร่ความรู้ในการทาปยุ๋ ชีวภาพ ให้ผู้รบั การอบรมสามารถนาความรทู้ ีไ่ ด้ไปตอ่ ยอดให้กับอาชพี ของตนเองได้

6 รูปภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ ชือ่ นำยนที ลอยลม ( เจำ้ ของภูมปิ ญั ญำ วิทยำกรกระบวนกำรศนู ย์เรียนรู้ปรำชญช์ ำวบ้ำนเหล่ำมะละกอ) รปู ภำพภูมิปัญญำ วทิ ยำกรกระบวนกำรศนู ยเ์ รียนรูป้ รำชญ์ชำวบ้ำนเหลำ่ มะละกอ

คณะผู้จัดทำ ท่ีปรกึ ษำ ผอู้ านวยการสานกั งาน กศน. จงั หวัดราชบุรี ผ้อู านวยการ กศน. อาเภอปากท่อ 1.นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา ครู 2.นางศิริเพ็ญ สงั ขบรู ณ์ 3.นางสาวชาลนิ ี ดารา ครู กศน.ตาบลทุ่งหลวง รำ่ ง/เรยี บเรียงและจดั พิมพ์ นางสาวรุ่งนภา ศลิ าวงศ์