W4XB7ZK400010

เรื่อง ระพีพรรณ พฒั นาเวช ภาพ อษุ า บรรจงจดั แมอ่ า่ นหนงั สอื ให้ฟังจบแล้ว ไปปลกู ผกั กนั เถอะ เหมียวเหมียว

ตอน เมล็ดน้ อยแปลงกาย นี่คือผดั ถว่ั งอกที่หนปู ลกู แมผ่ ดั ถว่ั งอกแสนอร่อย กรุบๆ กรอบๆ ๒ เหมียวเหมียว รู้จกั ถว่ั งอกไหม

เพาะถวั่ งอกไมย่ ากเลยนะ เหมียวเหมียว ที่สำ� คญั ต้อง ใครๆ ก็เพาะถว่ั งอกได้ น�ำไปแชใ่ นน�ำ้ อนุ่ ๆ เพียงมีเมลด็ ถวั่ เขียว ทิง้ ไว้สกั ๘ ชว่ั โมง เราสามารถใช้ภาชนะอะไรก็ได้ ลงั ถงึ ท่ีหาได้งา่ ยภายในบ้านมาเพาะถว่ั เขียว ๓ กระถาง กระจาด ถ้วยโยเกิร์ต

เราต้องหาผ้ามาสกั สองผืน เหมียวเหมียว ไปหาผ้าสีเข้มมานะ สงสยั ใชไ่ หมวา่ เอามาท�ำอะไร ผ้าผืนหนงึ่ สำ� หรับรองก้นลงั ถงึ ถวั่ เขียวก็จะไมร่ ่วงหลน่ น่ีไง...ถ้าไมม่ ีผ้าก็จะเป็นแบบนี ้ ๔

ใสเ่ มลด็ ถว่ั เขียว แผก่ ระจายให้ทว่ั วนั แรก รดน�ำ้ ให้ชมุ่ เลยจ้ะ แล้วใช้ผ้าสีเข้มคลมุ เอาไว้แบบนี ้ ๕

รดน�ำ้ วนั ละ ๔ รอบ เลยจ้ะ ๑ ๒ ๓๔ ๖

เหมียวเหมียว อยา่ แอบดงึ ผ้าเลน่ ละ่ พอถงึ วนั ที่ ๓ เหมียวเหมียว เหน็ ไหม มีรากงอกออกมาแล้ว เรารดน�ำ้ วนั ละ ๔ รอบ เหมือนเดมิ ๗

พอถงึ วนั ท่ี ๕ เมลด็ ถวั่ เขียวน้อยๆ ก็กลายเป็นถว่ั งอกแล้วจ้ะ เราหยิบถวั่ งอกออกมาจากลงั ถงึ ล้างน�ำ้ ให้เปลือกเขียวๆ หลดุ ออก ไชโย ! ได้ถวั่ งอกแล้วจ้า ๘

ตอน รากผักมหัศจรรย์ รากผกั ชี น่ีคืออะไร รากต้นหอม โคนตะไคร้ เหมียวเหมียว รู้จกั ไหม ออ๋ ...เหมียวเหมียว ไมช่ อบกินผกั ชีกบั ต้นหอมหรือจ๊ะ เราปลกู ไว้ให้แมก่ ็ได้จ้ะ ต้นหอม ต้นตะไคร้ ต้นผกั ชี ๙

ขอรากผกั ชี รากต้นหอมจากแม่ ขอโคนตะไคร้ มาด้ วยนะ น�ำไปแชน่ �ำ้ ในแก้ว วางไว้ในที่มีแสงแดด คอยเตมิ น�ำ้ ด้วยนะ ผา่ นไป ๗ วนั เหมียวเหมียวเหน็ ใบใหม่ แตกออกมาไหม ๑๐ รากก็เริ่มงอกแล้ว

เราเอาต้นหอม ผกั ชี กบั ตะไคร้ เหมียวเหมียว ลงกระถางกนั ดีกวา่ หยิบกระถางเลก็ ๆ ให้หนอ่ ยจ้ะ ๑ เตมิ ดนิ แบบนี ้ ๒ ท�ำเป็นหลมุ เลก็ ๆ ๓ ๔ คอ่ ยๆ วางรากตงั้ ตรง กลบดนิ กดเบาๆ แล้วรดน�ำ้ ทกุ วนั ๑๑

วางกระถางไว้ริมหน้าตา่ ง ท่ีมีแสงแดดสอ่ งถงึ เหมือนเดมิ นะ เหมียวเหมียว นี่ไง! เหมียวเหมียว ผกั ชีมีใบใหมง่ อกออกมาแล้ว ดสู ิ! ต้นหอมก็งอกออกมาด้วย นนั่ ! ตะไคร้เร่ิมแทงใบแล้ว ๑๒

ตอน เมล็ดน้ อยค่อย ๆ โต เหมียวเหมียว อยากรู้ใชไ่ หม วา่ ผกั บ้งุ ที่หนชู อบกินปลกู อยา่ งไร เราปลกู ด้วยเมลด็ จ้ะ ๑๓

ผกั บ้งุ เมลด็ ผกั บ้งุ เป็นแบบนี ้ หอ่ ผ้าและรดน�ำ้ แชเ่ มลด็ ในน�ำ้ อนุ่ วางทิง้ ไว้หนงึ่ คืน ให้ชมุ่ เสมอ เพียง ๒ วนั มีรากขาวๆ งอกออกมาแล้ว ๑๔

พอ่ ชว่ ยเตรียม กระถางไว้ให้แล้ว ใสด่ นิ จนเกือบ เตม็ กระถาง รดน�ำ้ ให้ดนิ ชมุ่ ฉ�่ำ จิม้ นิว้ ลงไปแบบนี ้ แล้วหยอดเมลด็ ผกั บ้งุ ลงไป กลบดนิ บางๆ ด้วยนะจ๊ะ ๑๕

วางกระถางไว้ริมหน้าตา่ งที่มีแสงแดด และรดน�ำ้ ทกุ ๆ วนั ผา่ นไป ๕ วนั แล้วจ้า เหมียวเหมียวดสู ิ มีต้นเลก็ ๆ งอกขนึ ้ มาแล้ว ๑๖

ตอน ก่ิงผกั ปักช�ำลงดนิ เราเก็บก่ิงโหระพาและกิ่งสะระเเหน่ ท่ีแมไ่ มใ่ ช้แล้วกนั เถอะ เหมียวเหมียว ใช้กรรไกรตดั เลม็ ใบกบั กิ่ง ให้ยาวกวา่ นิว้ ของเรานิดหนอ่ ย เอามาปักลงในกระถางเลก็ ๆ ไมน่ านแมก่ ็จะได้ใบใหม่ๆ ไปท�ำกบั ข้าวแล้ว ๑๗

เหมียวเหมียว อยา่ ค้ยุ ดนิ เลน่ สิ รดน�ำ้ ให้ชมุ่ ๆ แล้วก็ปักกิ่งลงไปเลย ๑๘

ดีใจจงั ผกั ของเรางอกงามทกุ ต้นเลยนะ เหมียวเหมียว ๑๙

๒๐

คุย สร้าง สขุ เพื่อการอ่านสรา้ งสุข เดก็ ๆ รุ่นลกู หลานเรา เป็นเดก็ แหง่ ศตวรรษท่ี ๒๑ ศตวรรษแหง่ การเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของยคุ เทคโนโลยี นวตั กรรมเคร่ืองจกั ร และหนุ่ ยนต์ รวมถงึ การเปล่ียนแปลงครัง้ ใหญ่ของธรรมชาตแิ วดล้อม ภมู ิอากาศโลก และ โรคอบุ ตั ใิ หม่ เชน่ โควดิ -19 ท่ีสร้างความตื่นกลวั ไปทวั่ โลก สง่ ผลกระทบตอ่ พฤตกิ รรม ความเป็นอยู่ การงาน อาชีพ ฯลฯ ของมนษุ ย์อยา่ งใหญ่หลวง จากนีไ้ ป ยากท่ีจะคาดเดาวา่ จะมีอะไรอบุ ตั ใิ หมข่ นึ ้ อีก ปีท่ีผา่ นมา องค์การสหประชาชาตไิ ด้เปิดเผยตวั เลขวา่ มีคนในแอฟริกา อเมริกาใต้ เอเชียใต้ และ ตะวนั ตก มากกวา่ ๘๒๐ ล้านคน ยงั คงเผชิญกบั ความอดอยากหิวโหยในขนั้ รุนแรง โดยคาดวา่ ในแตล่ ะวนั มีคน ทว่ั โลกกวา่ ๒ พนั ล้านคน ไมส่ ามารถเข้าถงึ อาหารท่ีเพียงพอ ปลอดภยั และมีคณุ คา่ ทางโภชนาการ ขณะท่ีคณะกรรมการความมนั่ คงอาหารโลก (CFS) เน้นย�ำ้ วา่ แนวคิดเกษตรทฤษฎีใหมแ่ ละหลกั ปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง สอดคล้องกบั นโยบายด้านเกษตรเชิงนิเวศ เพราะเป็นการสร้างความสมดลุ ซงึ่ เป็นอีก ค�ำตอบของความมนั่ คงทางอาหาร แม้เดก็ ๆ จะยงั ไมเ่ ข้าใจเร่ืองใหญ่ ๆ ของโลก ณ ขณะนี ้แตก่ ารเปิดโอกาสให้เขาได้สมั ผสั ความมหศั จรรย์ ของเมลด็ พนั ธ์ทุ ่ีให้ก�ำเนิดชีวิต โดยมีเขาเป็นผ้ลู งมือปลกู รดน�ำ้ ฯลฯ ด้วยตนเอง การหวา่ นเมลด็ พนั ธ์ุ การฟมู ฟัก ดแู ล การอดทนรอคอยเฝา้ มองการเตบิ โต จะสร้างบทเรียน สร้างกระบวนการเรียนรู้ที่ย่ิงใหญ่ หากคณุ พอ่ คณุ แม่ คณุ ครู และผ้ใู กล้ชิด ชีช้ วนให้เดก็ ๆ ได้ลงมือท�ำ เริ่มจากพืชผกั งา่ ย ๆ ที่ค้นุ เคย ขยบั สไู่ ม้ดอก ไม้ผล ฯลฯ ไปพร้อม ๆ กบั สมั ผสั พืชพรรณนอกบ้าน สวนสาธารณะ สมั ผสั กิจกรรมการเรียนรู้ ทา่ มกลางธรรมชาตอิ นั อดุ ม ฯลฯ หวั ใจสีเขียว จิตสำ� นกึ การดแู ลสงิ่ แวดล้อมและสขุ ภาพของตนเอง จะคอ่ ยๆ ขยาย กลายเป็นวิถีสขุ ภาวะเม่ือเขาเตบิ โต สุดใจ พรหมเกิด ผ้จู ดั การแผนงานสรา้ งเสริมวัฒนธรรมการอา่ น สสส. ๒๑

เมล็ดพันธุ ์... คืออาหาร... คือชีวติ เมลด็ พนั ธ์ุ เป็นพืชในระยะตวั ออ่ นท่ีมีชีวติ และสามารถงอกงามด้วยการแปลงสง่ิ ตา่ ง ๆ เชน่ ดนิ น�ำ้ แสงแดด อากาศ จนเตบิ โตกลายเป็นอาหาร เชน่ ข้าว ผกั ถว่ั กล้วย มนั ฟัก ฝรั่ง แตงโม มะละกอ มะมว่ ง ฯลฯ ให้ชีวิตแก่สตั ว์และมนษุ ย์ ให้เราเตบิ โตแขง็ แรง กลา่ วได้วา่ เมลด็ พนั ธ์คุ ืออาหาร อาหารคือชีวติ หากไมม่ ีอาหารก็ไมม่ ีชีวิต เมลด็ พนั ธ์จุ งึ เป็นสง่ิ ส�ำคญั ท่ีให้ชีวิต และชีวิตของเราต้องการพืชอาหารที่หลากหลายทงั้ ชนิดและสายพนั ธ์ุ ดงั นนั้ รหสั พนั ธกุ รรม (DNA) ที่ อยใู่ นเมลด็ พนั ธ์ุ คือ กญุ แจส�ำคญั ที่สร้างความหลากหลายของสายพนั ธ์พุ ืช ในการสร้างอาหารที่มีคณุ คา่ ทางโภชนาการ มีสรรพคณุ ทางยา สามารถต้านทานโรคและแมลง และปรับตวั ให้เข้ากบั สภาพแวดล้อม และภมู ิอากาศท่ีเปลย่ี นแปลง เมลด็ พนั ธ์จุ งึ เป็นสมบตั จิ ากธรรมชาติ เป็นของทกุ คน เพ่ือให้ชีวิตมีความมน่ั คง ปลอดภยั เราจงึ ต้อง ร่วมกนั รักษาเมลด็ พนั ธ์ทุ ่ีเป็นสายพนั ธ์ดุ งั้ เดมิ ในท้องถ่ิน ด้วยการปลกู ใช้ประโยชน์ พฒั นาปรับปรุง และแลก เปลย่ี นกนั ซงึ่ เป็นสงิ่ ท่ีบรรพบรุ ุษได้ท�ำสืบตอ่ กนั มาโดยอิสระ และไมย่ อมให้เมลด็ พนั ธ์ถุ กู ครอบครองโดยใคร คนใด คนหนง่ึ เพราะหากใครเป็นเจ้าของเมลด็ พนั ธ์ุ ก็จะเป็นเจ้าของชีวิต ปรกชล อูท๋ รัพย์ เครือขา่ ยเตือนภัยสารเคมกี �ำจัดศตั รพู ชื (Thai-PAN) ก่อตัง้ ขึน้ จากการรวมตัวกันของ นกั กิจกรรมทางสงั คม เกษตรกร นกั วิชาการ ข้าราชการ และสมาชิกในชมุ ชนท้องถิ่นตา่ ง ๆ มีพนั ธกิจในการพฒั นาองค์ความรู้ ที่ตระหนกั ในประเดน็ ความสำ� คญั ปัญหา เก่ียวกบั ผลกระทบจากของสารเคมีทางการ และทางออกเกี่ยวกบั การอนรุ ักษ์ พฒั นา ใช้ เกษตร เพ่ือส่ือสารสาธารณะ เตือนภยั ปัญหา ประโยชน์จากทรัพยากรชีวภาพและภมู ิปัญญา และขับเคล่ือนนโยบายในการจัดการและ ท้องถิ่น สทิ ธิชมุ ชน การค้าที่เป็นธรรม ความ ควบคุมสารเคมีก�ำจัดศัตรูพืชให้ มีความ มน่ั คงและอธิปไตยทางอาหาร เกษตรกรรม รัดกมุ ย่ิงขนึ ้ เพ่ือความปลอดภยั ของเกษตรกร ๒๒ และการพฒั นาที่ยงั่ ยืน ผ้บู ริโภค สงิ่ แวดล้อม และการพฒั นาที่ยง่ั ยืน

เหมียว เหมียว ตน้ กล้าปันสุข ไปดู “กลมุ่ ต้นกล้าปันสขุ ” กนั ดีกวา่ พืน้ ที่สร้างสขุ สร้างอาหารปลอดภยั แหง่ สวนตะไคร้ เดก็ ๆ ที่น่ีเค้าปลกู ผกั กินเอง มีผกั อะไรบ้างนะ การชวนเดก็ ๆ ให้ทานผกั อาจเป็นเร่ืองยากส�ำหรับผ้ปู กครองหลายคน แตล่ องเปลี่ยนวธิ ี ชวนเดก็ ๆ มา ๒๓ ปลกู ผกั เมื่อเดก็ มีสว่ นร่วม มีการลงมือท�ำด้วยตนเอง ไมว่ า่ จะเป็นการขดุ การปลกู การรดน�ำ้ และคอยสงั เกต การเจริญเตบิ โต จะสร้างความค้นุ เคย และได้รู้จกั ผกั หลากหลายชนิด ชว่ ยกระต้นุ ความอยากรู้อยากเหน็ เดก็ ๆ จะมีความสขุ และความภาคภมู ิใจที่ได้ทานผกั ท่ีปลกู ผ้ปู กครองและคณุ ครูก็มน่ั ใจในความสะอาด และความปลอดภยั ฯลฯ การปลกู ผกั ตามแบบฉบบั ของ “กลมุ่ ต้นกล้าปันสขุ ” ชมุ ชนสวนตะไคร้ จงั หวดั นครปฐม เกิดจากการ รวมตวั ของเดก็ เยาวชน และครอบครัวในชมุ ชน ท�ำกิจกรรมแลกเปล่ียนเรียนรู้กบั เครือขา่ ยเกษตรอินทรีย์ Young Food และเครือขา่ ยเกษตรอินทรีย์ของจงั หวดั นครปฐม เพ่ือขยายและเช่ือมโยงชมุ ชนอาหารปลอดภยั สวู่ งกว้าง สนบั สนุ นโดยมหาวิทยาลยั ราชภฏั นครปฐม และแผนงานสร้างเสริมวฒั นธรรมการอา่ น สสส.

สรา้ งสรรค์เรอื่ ง เร่ือง ระพีพรรณ พฒั นาเวช ระพีพรรณ พัฒนาเวช ภาพ อษุ า บรรจงจดั บรรณาธิการอิสระ กรรมการมลู นิธิสร้างเสริมวฒั นธรรมการอา่ น บรรณาธิการ ระพีพรรณ พฒั นาเวช สดุ ใจ พรหมเกิด นกั กิจกรรมทางสงั คมที่สง่ เสริมการพฒั นาหนงั สอื เดก็ และรณรงค์การใช้หนงั สอื เพื่อการพฒั นาเดก็ ตงั้ แตป่ ี พ.ศ. ๒๕๓๗ จนถงึ ปัจจบุ นั ผู้ช่วยบรรณาธิการ สริ ิวลั ย์ เรืองสรุ ัตน์ คณะทำ� งานขับเคล่ือนยุทธศาสตร์สร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สรา้ งสรรค์ภาพ หทยั รัตน์ พนั ตาวงษ์ สริ ิวลั ย์ เรืองสรุ ัตน์ ชยั วฒั น์ คงคาลหิ มีน อุษา บรรจงจดั นิตยา หอมหวาน สริ าภรณ์ ชาวหน้าไม้ อสั ริ ปาเกร์ เป็นชาวจงั หวดั อตุ รดติ ถ์ เร่ิมต้นเรียนชนั้ อนบุ าลท่ีโรงเรียนอนบุ าล ธญั นรี ทองชมุ นิศารัตน์ อ�ำนาจอนนั ต์ จนั ทิมา อินจร อตุ รดติ ถ์ ย้ายมาเรียนตอ่ ชนั้ ประถมศกึ ษาที่โรงเรียนชลประทานวิทยา และ ออกแบบและจดั หน้า น�ำ้ ฝน จบชนั้ มธั ยมศกึ ษาท่ีโรงเรียนอมั พรไพศาล สอบเข้าเรียนตอ่ ระดบั อดุ มศกึ ษา ที่มหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ ในสาขา พมิ พ์ครัง้ ท่ี ๑ : กนั ยายน ๒๕๖๓ จ�ำนวน ๕,๐๐๐ เลม่ ทศั นศลิ ป์ (จิตรกรรม) เกียรตินิยมอนั ดบั ๑ ระดบั ปริญญาโท Master of จดั พมิ พ์และเผยแพร่ Eduction in Creative Arts (Children’s Literature and Literacy) ที่ มลู นิธิสร้างเสริมวฒั นธรรมการอา่ น ร่วมกบั มลู นิธิชีววถิ ี (BIOTHAI) University of Technology, Sydney ประเทศออสเตรเลยี เครือขา่ ยเตือนภยั สารเคมีก�ำจดั ศตั รูพืช (Thai-PAN) เคยท�ำงานบริษัทผลติ ภาพยนตร์แอนนิเมชนั่ ต�ำแหนง่ สดุ ท้าย และ มลู นิธิปันสขุ นครปฐม แอนนิเมเตอร์ ปัจจบุ นั เป็นนกั ออกแบบอิสระ นกั วาดภาพประกอบ และนกั จดั พมิ พ์ท่ี : บริษัท แปลน พริน้ ท์ตงิ ้ จ�ำกดั โทรศัพท์ : ๐ ๒๒๗๗ ๒๒๒๒ องค์ประกอบอาหารเพ่ือการถ่ายภาพ ISBN : 978-616-8279-06-9 • เมลด็ พนั ธ์ถุ วั่ เขียวอินทรีย์ แผนงานสร้างเสริมวฒั นธรรมการอา่ น บริหารงานโดย “มลู นิธิสร้างเสริมวฒั นธรรมการอา่ น” ผลติ โดย คณุ ภาคภมู ิ อินทร์แปน้  เครือขา่ ยเกษตรทางเลอื ก จ.สรุ ินทร์ ได้รับการสนบั สนนุ จากสำ� นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ด�ำเนินงานประสานกลไก นโยบาย และปัจจยั ขยายผลจากทงั้ ภาครัฐ ภาคประชาสงั คม • เมลด็ พนั ธ์ผุ กั อินทรีย์ และภาคเอกชน ให้เอือ้ ตอ่ การสร้างเสริมพฤติกรรมและวฒั นธรรมการอา่ นให้เข้าถงึ เดก็ ผลติ โดย สหกรณ์เกษตรอินทรีย์เชียงใหม่ จ�ำกดั และครอบครัว โดยเฉพาะกลมุ่ ท่ีขาดโอกาสในการเข้าถงึ หนงั สอื ร่วมสนับสนุนการขับเคล่ือนนโยบาย โครงการ และกจิ กรรมเพ่อื สร้างเสริมวัฒนธรรม การอ่านสู่สังคมสุขภาวะได้ท่ี มูลนิธิสร้ างเสริมวัฒนธรรมการอ่ าน ๔๒๔ หมบู่ ้านเงาไม้ ซอยจรัญสนิทวงศ์ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรัญสนิทวงศ์ แขวงบางพลดั เขตบางพลดั กรุงเทพ ฯ ๑๐๗๐๐ โทรศพั ท์ : ๐ ๒๔๒๔ ๔๖๑๖ โทรสาร : ๐ ๒๘๘๑ ๑๘๗๗ Email : [email protected] Website : www.happyreading.in.th http://www.facebook.com/HappyReadingNews (อา่ นยกก�ำลงั สขุ )