โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565

(Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) จดั ทําโดย สํานักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ชือ่ หนงั สอื โรงเรยี นสง เสริมสขุ ภาพระดับมาตรฐานสากล ป พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ISBN จํานวนหน้า 978-616-11-4988-8 จดั ทําโดย 96 หนา สํานกั สงเสรมิ สุขภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ 88/22 ถนนตวิ านนท อําเภอเมอื ง จงั หวัดนนทบรุ ี 11000 ครั้งที่พิมพ์ 1 พฤศจกิ ายน 2565 จํานวน 200 เลม ออกแบบและจัดพิมพ์โดย บรษิ ทั มินนี่ กรุป จาํ กดั

สารบญั หนา 1 บทนาํ การพฒั นาเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 3 “การพฒั นาทักษะคอื หวั ใจสาํ คญั ของการศกึ ษา” 9 21 สวนท่ี 1 การขับเคลอื่ นโรงเรียนสง เสรมิ สุขภาพระดับโลก (Global Standards for Health Promoting Schools) 51 สวนที่ 2 การขบั เคล่อื นโรงเรียนสงเสรมิ สุขภาพในประเทศไทย (Health Promoting School in Thailand) จุดเปลยี่ นการยกระดบั มาตรฐานโรงเรยี นสงเสริมสขุ ภาพ ระดับมาตรฐานสากล (Global Standards for Health Promoting School : GSHPS) สวนที่ 3 มาตรฐานโรงเรยี นสง เสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) ดานกระบวนการ 10 องคป ระกอบ องคป ระกอบที่ 1 นโยบายและทรัพยากร องคประกอบท่ี 2 การขับเคลื่อนโรงเรียนสง เสรมิ สขุ ภาพในศตวรรษท่ี 21 องคประกอบท่ี 3 การมีสวนรวมระหวางโรงเรียนชุมชน และภาคประชาสงั คม องคป ระกอบท่ี 4 โรงเรยี นคอื องคก รแหง ความสขุ องคป ระกอบที่ 5 สิ่งแวดลอมปลอดภยั โรงเรยี นปลอดโรค องคประกอบที่ 6 อนามัยโรงเรยี นสนู กั เรยี นสขุ ภาพดี องคประกอบท่ี 7 กระบวนการเรยี นรูสเู ด็กไทยรอบรดู านสุขภาพ องคประกอบที่ 8 โภชนาการดี อาหารปลอดภยั เด็กไทยสุขภาพดี องคประกอบท่ี 9 กจิ กรรมทางกายเพียงพอและนอนหลับดี องคป ระกอบท่ี 10 บคุ คลตนแบบดา นสุขภาพในโรงเรยี น สว นท่ี 4 แนวทางการดาํ เนินงานโรงเรียนสง เสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) ดา นกระบวนการ 10 องคประกอบ องคประกอบที่ 1 นโยบายและทรัพยากร องคป ระกอบท่ี 2 การขบั เคล่ือนโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพในศตวรรษท่ี 21 องคประกอบที่ 3 การมสี ว นรวมระหวา งโรงเรียนชุมชน และภาคประชาสงั คม องคป ระกอบท่ี 4 โรงเรียนคือองคกรแหง ความสขุ องคป ระกอบท่ี 5 สงิ่ แวดลอมปลอดภยั โรงเรียนปลอดโรค องคประกอบท่ี 6 อนามัยโรงเรยี นสูน กั เรียนสุขภาพดี องคป ระกอบท่ี 7 กระบวนการเรยี นรูสเู ดก็ ไทยรอบรูด านสขุ ภาพ องคป ระกอบท่ี 8 โภชนาการดี อาหารปลอดภยั เดก็ ไทยสุขภาพดี องคป ระกอบท่ี 9 กิจกรรมทางกายเพียงพอและนอนหลับดี องคป ระกอบที่ 10 บคุ คลตนแบบดา นสุขภาพในโรงเรียน

สารบัญ หนา 73 สวนที่ 5 มาตรฐานโรงเรียนสงเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) ดา นผลลัพธสขุ ภาพนกั เรียน 6 ตวั ช้ีวดั 77 ตัวชีว้ ดั ท่ี 1 ภาวะโภชนาการ ตวั ชว้ี ัดที่ 2 สขุ ภาพชองปากและฟน 87 ตวั ช้วี ดั ที่ 3 สมรรถภาพทางกายท่ีสัมพนั ธก บั สุขภาพ (Health-related physical fitness) 89 ตวั ชี้วัดที่ 4 นกั เรียนที่มปี ญ หาดานพฤติกรรม อารมณ สังคม ไดรับการดแู ลชวยเหลือจนดีขึน้ 89 ตัวชี้วดั ที่ 5 นกั เรียนที่เจบ็ ปวย บาดเจบ็ หรอื ไดรบั อบุ ัตเิ หตุจากสง่ิ แวดลอ มในโรงเรียน ท่ีทาํ ใหตอ งพกั รกั ษาตัว ตวั ชว้ี ดั ท่ี 6 นักเรียนมพี ฤติกรรมสขุ ภาพทพ่ี งึ ประสงค สว นที่ 6 แนวทางการดาํ เนนิ งานโรงเรียนสงเสริมสขุ ภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) ดา นผลลัพธสุขภาพนักเรียน 6 ตัวชีว้ ัด ตวั ชว้ี ัดที่ 1 ภาวะโภชนาการ ตวั ชีว้ ดั ท่ี 2 สขุ ภาพชองปากและฟน ตวั ชว้ี ดั ที่ 3 สมรรถภาพทางกายที่สัมพนั ธก บั สขุ ภาพ (Health-related physical fitness) ตวั ชี้วดั ที่ 4 นักเรียนทม่ี ปี ญหาดานพฤตกิ รรม อารมณ สังคม ไดรับการดูแลชว ยเหลอื จนดขี นึ้ ตวั ชว้ี ัดที่ 5 นักเรียนท่ีเจบ็ ปว ย บาดเจ็บหรอื ไดร บั อบุ ัตเิ หตจุ ากส่งิ แวดลอ มในโรงเรียน ที่ทําใหต องพกั รักษาตวั ตัวชี้วัดท่ี 6 นกั เรยี นมีพฤติกรรมสุขภาพทพ่ี ึงประสงค บรรณานกุ รม ภาคผนวก 1. รวมแบบฟอรม การรายงานองคป ระกอบและตวั ช้ีวัดมาตรฐาน โรงเรยี นสง เสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) 2. การยกระดบั ตอ ยอด/เทยี บเคยี งสูมาตรฐานโรงเรียนสงเสรมิ สุขภาพ ระดบั มาตรฐานสากล ป 2565 คณะผจู ดั ทาํ มาตรฐานโรงเรียนสงเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล พ.ศ.2565 สารบญั รปู ภาพ หนา แผนภาพท่ี 1 มาตรฐานและตวั ชวี้ ดั ระดบั โลกสาํ หรบั โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ 6 (global standards health promoting school and indicators) แผนภาพท่ี 2 เหตผุ ลทต่ี อ งลงทนุ เรอ่ื งโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ 7 แผนภาพที่ 3 วงจรการดาํ เนนิ การโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ 8 แผนภาพที่ 4 เสน ทางการดาํ เนนิ งานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพในประเทศไทย 13 แผนภาพที่ 5 ความรว มมอื ในการดาํ เนนิ งานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ 13 แผนภาพท่ี 6 ความสมั พนั ธข ององคป ระกอบในมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ 16 แผนภาพท่ี 7 ภาพรวมของมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (ดา นกระบวนการ) 17 แผนภาพที่ 8 ภาพรวมของมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (ดา นผลลพั ธส ขุ ภาพ) 18 แผนภาพท่ี 9 กระบวนการพฒั นารบั รองโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) 19

คาํ นํา ในระดบั โลกมกี ารดาํ เนนิ งานและพฒั นาแนวทางโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ มากวา 25 ป แตย งั ไมม ปี ระเทศใด สามารถนําระบบโรงเรียนสงเสริมสุขภาพไปปฏิบัติไดอยางครบถวนสมบูรณ ซ่ึง WHO และ UNESCO ไดเ ปด ตวั โครงการ “ ทําใหโ รงเรยี นทกุ โรงเรยี นเปน โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ” เพอ่ื ใหแ นวทางแกเ จา หนา ทขี่ อง รฐั และผกู ําหนดนโยบายในทกุ ภาคสว น ผนู ําโรงเรยี นและพนั ธมติ รดา นการพฒั นาโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพทงั้ ระบบอยา งยั่งยนื สําหรับประเทศไทย กรมอนามัยไดดําเนนิ งานโครงการโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพเพ่อื พัฒนา สุขภาพเด็กควบคกู บั การศึกษา มาตั้งแตป 2541 และไดมกี ารพัฒนาการดําเนนิ งานมาอยางตอเน่อื ง รวมท้ัง ไดม กี ารวเิ คราะหผ ลการดาํ เนนิ งานยงั พบปญ หาคกุ คามพฒั นาการของเดก็ ไทยในหลายปท ผ่ี า นมา จาํ เปน ตอ ง ไดร บั การแกไ ขทนั ทว งที กอ นจะคกุ คามศกั ยภาพเดก็ มากขนึ้ โดยการเตรยี มคนใหพ รอ ม มคี วามรเู ทา ทนั และ ปรบั ตวั ตอ การเปลย่ี นแปลง โดยมงุ พฒั นาศกั ยภาพเดก็ ไทยในศตวรรษที่ 21 เนน ใหค วามสําคญั กบั การพฒั นา ทกั ษะท่จี าํ เปนอยางรอบดานทัง้ Soft Skills และ Hard Skills โดยเฉพาะการคิดวเิ คราะห การแกไ ขปญ หาท่ี ซบั ซอ น ทกั ษะชวี ติ โดยเฉพาะดา นสขุ ภาพ ทเี่ นน การเสรมิ สรา งใหเ ดก็ วยั เรยี นวยั รนุ มคี วามรอบรดู า นสขุ ภาพ สามารถดูแลสุขภาพ มีพฤติกรรมสุขภาพทพี่ ึงประสงค และสามารถปองกันและลดโรคที่สามารถปอ งกันได ป 2565 กรมอนามยั ไดม กี ารยกระดบั พฒั นามาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพเทยี บเคยี งกบั มาตรฐาน ระดบั โลก ภายใตค วามรว มมอื ขององคก ารอนามยั โลก (WHO) กระทรวงศกึ ษาธกิ าร สาํ นกั งานพฒั นานโยบาย สุขภาพระหวางประเทศ (IHPP) และภาคีเครือขายที่เกี่ยวของ โดยยกระดับความรูดานสุขภาพในโรงเรียน ตามกรอบการปฏิรูปประเทศที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ซ่ึงเนนการพัฒนาโรงเรียนใหเปนองคกรรอบรู ดานสุขภาพ ยกระดับมาตรฐานส่งิ แวดลอมดานกายภาพ ส่ิงแวดลอ มดานสงั คม จิตใจ การเตรียมความพรอ ม สาํ หรบั โรคอบุ ตั ใิ หม ภยั คกุ คามดา นสขุ ภาพ ภายใตบ รบิ ททสี่ อดคลอ งของประเทศไทย ประกอบดว ยมาตรฐาน ดา นกระบวนการ 10 องคประกอบ และมาตรฐานดานผลลัพธส ุขภาพนกั เรียน 6 ตวั ชว้ี ัด ดังนั้น กรมอนามัย จงึ จดั ทาํ คมู อื โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล พ.ศ. 2565 ขนึ้ และหวงั เปน อยา งยง่ิ วา คมู อื ฉบบั น้ี จะเปนประโยชนแกโรงเรียนและหนวยงานที่เกี่ยวของนําไปใชเปนแนวทางการดาํ เนินงานใหบรรลุ ผลสาํ เรจ็ ในการพฒั นาสุขภาพเด็กวัยเรียนวยั รุนตอไป กรมอนามัย 2565

บทนํา การพัฒนาเดก็ ไทยในศตวรรษที่ 21 “การพัฒนาทกั ษะคอื หัวใจสําคญั ของการศึกษา” การศึกษาในศตวรรษที่ 21 มุงเนนการเตรียมความพรอมใหเด็กและเยาวชนมีทักษะท่ีจําเปน ในการใชชวี ติ ในสงั คม ระบบการศึกษาจําเปนตองมกี ารพัฒนาอยางตอเน่อื งเพ่ือใหส อดคลอ งกับสถานการณ ปจจุบันมากท่ีสุด การพัฒนาระบบการศึกษาและการพัฒนาทักษะมีสวนสาํ คัญท่ีจะทาํ ใหประเทศไทยบรรลุ เปา หมายยทุ ธศาสตรช าติ 20 ป รวมทง้ั การขบั เคลอ่ื นแผนแมบ ทและแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ดังน้ันคุณภาพของระบบการศึกษา และการพัฒนาทักษะในทุกมิติใหเด็กเปนคนดี คนเกง มีคุณภาพ และมคี วามพรอ ม ในการพฒั นาประเทศ สคู วามมนั่ คง มง่ั คง่ั และยง่ั ยนื การพฒั นาผเู รยี นจงึ เปน กญุ แจสาํ คญั ท่จี ะตอบโจทยเ พื่อบรรลุเปาหมายระดบั ประเทศ ปจจุบันประเทศไทยกําลังเผชิญกับสถานการณทาทายจากรอบดานของเด็กวัยเรียนวัยรุน อาทิ การเปลี่ยนแปลงโครงสรางของประชากร เด็กเกิดนอยดอยคุณภาพ ปญหาแมวัยรุนมีจํานวนมากข้ึน การเปลยี่ นจากสงั คมชนบทสสู งั คมเมอื ง ตลอดจนความกา วหนา ทางเทคโนโลยี การสอื่ สารทางสงั คมออนไลน การเลียนแบบเพือ่ ใหท นั ยุคสมยั ท่เี นน วัตถุนิยมมากกวา จิตใจ จงึ จําเปนตอ งเตรียมรบั มือกบั การเปลยี่ นแปลง เหลา น้ี โดยตอ งกาํ หนดทศิ ทางการดาํ เนนิ งานใหส อดคลอ งและมคี วามเชอ่ื มโยงกบั เปา หมายการพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื (SDGs) ดานการรบั รองการมสี ุขภาพ และความเปน อยทู ี่ดีของทกุ คนทกุ ชว งอายุ แผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป (พ.ศ. 2561 - 2580) ดานการพัฒนาและเสริมสรางศักยภาพคน แผนการปฏิรูปประเทศดานสาธารณสุข ที่มีเปาหมายหรือผลลัพธที่พึงประสงคในการปฏิรูปความรอบรูดานสุขภาพ คือ 1) เพ่ือใหประชาชนไทย ทกุ คนมที กั ษะการเขา ถงึ และประมวลขอ มลู สขุ ภาพเพอื่ ใชป ระกอบการตดั สนิ ใจในการดแู ลสขุ ภาพของตนเอง 2) เพอ่ื ใหส งั คมไทยเปน สงั คมรอบรสู ขุ ภาพ และ 3) เพอ่ื ใหป ระเทศไทยมรี ะบบสาธารณสขุ การศกึ ษา สวสั ดกิ าร สงั คม และสง่ิ แวดลอ มทเี่ ออื้ ใหป ระชาชนสามารถเขา ถงึ ขอ มลู เขา ใจประเมนิ และปรบั ใชข อ มลู และบรกิ ารตา ง ๆ ในสังคมเพ่ือตัดสินใจดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัวไดอยางเหมาะสม อีกท้ังประเทศไทยยังคงเผชิญ กับความทาทายในการพัฒนาศักยภาพและคุณภาพของประชากรไทยทุกชวงวัย ซ่ึงการพัฒนาศักยภาพเด็ก วยั เรยี นวยั รนุ เปน การวางรากฐานโครงสรา งคณุ ภาพคนทดี่ ที ส่ี ดุ เพอ่ื สรา งเดก็ รนุ ใหมท ม่ี คี วามคดิ ดี การเรยี นรู ทดี่ ี มคี วามพรอ มทกุ ดา น สง ตอ ไปสเู ยาวชนทมี่ คี ณุ ภาพ เพอ่ื เปน พลเมอื งทเี่ ขม แขง็ เปน กาํ ลงั สําคญั ของประเทศ ในอนาคต จากสถานการณป ญ หาคกุ คามพฒั นาการของเดก็ ในประเทศหลายปท ผี่ า นมา อาทิ ภาวะโภชนาการ การไมไดเรียนตอ เด็กไมไดอาศัยอยูกับพอแม การไดรับสัมผัสมลพิษจากสิ่งแวดลอม และปญหาชา้ํ เติม จากผลกระทบของวิกฤตโควิด-19 หากไมไดรับการแกไขทันทวงที จะคุกคามศักยภาพเด็กมากข้ึน อีกทั้ง การพฒั นาการศกึ ษากม็ คี วามสาํ คญั เปน อยา งยงิ่ เพราะเมอ่ื มกี ารเปลยี่ นแปลงของโลกสง ผลตอ การเปลยี่ นแปลง ทางการศกึ ษา ตอ งเตรยี มคนใหพ รอ ม มคี วามรเู ทา ทนั และปรบั ตวั ตอ การเปลยี่ นแปลงได จากนโยบายรฐั บาล มุงพัฒนาศักยภาพเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 กอปรกับกระทรวงสาธารณสุขโดยกรมอนามัย รวมกับ ภาคเี ครอื ขา ย 12 กระทรวง ไดแ ก กระทรวงการทอ งเทย่ี วและกฬี า กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คง 1 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

ของมนุษย กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงดจิ ทิ ัล เพ่อื เศรษฐกจิ และสงั คม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยุติธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงศึกษาธิการ และ กระทรวงสาธารณสุข มีเปาหมายขับเคล่ือนขอตกลงยกระดับความรวมมือ (MOU) การพัฒนาศักยภาพเด็กไทยในศตวรรษท่ี 21 ดวย 4 H (Head Heart Hand Heart) เกง ดี มีทักษะ แข็งแรง มุงสูการพัฒนาทักษะแหงอนาคตใหม ดว ยกระบวนการพฒั นาทกั ษะดา นความรู หรอื Hard Skills ไดแ ก การอา น การเขยี นและการคดิ เลขเปน และ ทกั ษะทางอารมณหรอื Soft Skills ไดแก ทกั ษะดา นการเรียนรูและนวตั กรรม ซึง่ เปน ตัวกําหนดความพรอม ของนักเรียนสูโลกการทาํ งานท่ีมีความซับซอนมากข้ึนในปจจุบัน ทักษะดานสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี เนื่องจากปจจุบันมีการเผยแพรขอมูลขาวสารผานทางสื่อและเทคโนโลยีมากมาย นักเรียนจึงจําเปนตองมี การฝก ทกั ษะความสามารถในการคดิ อยา งมวี จิ ารณญาณ และทกั ษะดา นชวี ติ และอาชพี สําหรบั การดํารงชวี ติ และทาํ งานในยคุ ปจจบุ ันใหมคี วามสุขและประสบความสําเรจ็ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 2 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

ส่วนที่ 1 การขับเคลอ่ื นโรงเรียน ส่งเสรมิ สุขภาพระดับโลก (Global Standards for Health Promoting Schools) 3 โรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

องคก์ รอนามยั โลก (WHO) ไดร ิเรมิ่ โครงการโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพและถูกปฏบิ ัติ ใชจริงในหลายประเทศตง้ั แตป  ค.ศ. 1995 โดยองคก ารอนามยั โลก (WHO : 1998) ไดใ หความหมายของ โรงเรียนสง เสริมสขุ ภาพ คอื โรงเรียนทีม่ ขี ดี ความสามารถแข็งแกรงม่นั คง ที่จะเปน สถานที่ท่มี ีสขุ ภาพอนามัย ทดี่ ี เพอื่ การอาศยั ศกึ ษาและทาํ งาน (A health promoting school is a school constantly strengthening its capacity as a healthy setting for living, learning and working) โดยไดกาํ หนดใหโรงเรยี นสง เสริม สุขภาพ ประกอบดวย 6 องคประกอบ (เสาหลัก) ไดแก (1) นโยบายสขุ ภาพของโรงเรยี น (2) สภาพแวดลอ ม ทางกายภาพทปี่ ลอดภยั ของโรงเรยี น (3) สภาพแวดลอ มทางสงั คมทป่ี ลอดภยั ของโรงเรยี น (4) สขุ ภาพศกึ ษาและ ทกั ษะสขุ ภาพ (5) การเชอื่ มโยงผปู กครองและชมุ ชมของโรงเรยี น และ (6) การเขา ถงึ บรกิ ารสขุ ภาพในโรงเรยี น การดาํ เนินงานที่ผานมาบางประเทศสามารถสรางโรงเรียนสงเสริมสุขภาพไดแบบครบองครวม ขณะทบ่ี างประเทศไดป ฏบิ ตั เิ พยี งระยะแรกและหละหลวมทจ่ี ะปฏบิ ตั ติ ามวธิ กี ารในระยะเวลาตอ มา เมอื่ เวลา กวาสิบปผานไป แนวทางการปฏิบัติของแตละประเทศหรือแมแตภายในประเทศเองมีความแตกตางกัน ไมท่ัวถึง แตในขณะเดียวกันวิกฤติดานสาธารณสุขและการเยียวยารักษาผลกระทบท่ีเกิดขึ้น ทาํ ใหการมี ความรอบรูดานสุขภาพและการมีพฤติกรรมสุขภาพท่ีดี ทวีความสําคัญมากขึ้นในทุก ๆ ประเทศ การให ความรูเก่ียวกับสุขภาพอยางตอเน่ืองระหวางการระบาดของโรคโควิด19 มีความสําคัญอยางมากตอ สขุ ภาพกาย สุขภาพจติ และสขุ ภาพของสงั คม ทัง้ กับตวั เด็ก พอ แม ครู บุคลการตาง ๆ ในโรงเรียน ในป 2561 สาํ นักงานระดับภูมิภาคและรัฐสมาชิกตระหนักถึงความจาํ เปนในการฟนฟูโรงเรียน สงเสริมสุขภาพท่ีครอบคลุมเพื่อสนับสนุนประเทศสมาชิกในการเตรียมโรงเรียนสาํ หรับการฟนฟูกิจกรรม สง เสรมิ สขุ ภาพ และขยายขนาดโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพใหเ ปน ไปตามมาตรฐานสากลสําหรบั โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ โดย องคก ารอนามยั โลก (WHO) องคก ารเพอื่ การศกึ ษา วทิ ยาศาสตรแ ละวฒั นธรรมแหง สหประชาชาติ (UNESCO) กองทุนเพ่ือเด็กแหงสหประชาชาติ (UNICEF) กองทุนประชากรแหงสหประชาชาติ (UNFPA) โครงการรว มเอดสแ หง สหประชาชาติ (UNAIDS) องคก รบรรเทาทกุ ขแ ละจดั หางานแหง สหประชาชาติ (UNRWA) รวมกันจัดทําโครงการใหม “รวมทําทุกโรงเรียนเปนโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ” (Making Every School a Health Promoting School) ซง่ึ รวมไปถงึ ความมงุ มนั่ ในการพฒั นามาตรฐานและตวั ชวี้ ดั ระดบั โลกสาํ หรบั โรงเรียนสง เสริมสุขภาพ(global standards health promoting school and indicators) เพอ่ื สนบั สนนุ การนําไปปฏิบตั แิ ละเปน แนวทางแกเจา หนา ทข่ี องรัฐและผกู ําหนดนโยบายในทุกภาคสวน ผนู ําโรงเรยี น และ ผมู ีสวนไดสว นเสยี เปน ตน ตอ มาในป 2564 ไดม กี ารประชมุ Seventy-Fourth Session of the WHO Regional Committee for South-East Asia Neal 6-10 September 2021 มีการกลาวถึงเรอื่ ง “Revitalizing School Health and Health-Promoting School in the South-East Asia Region ประเทศไทยไดเสนอ resolution เรอื่ งการฟน ฟู school health program และโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต และ การพัฒนา roadmap ของภมู ภิ าคในการยกระดับการดําเนินงาน school health program และโรงเรียน สง เสรมิ สขุ ภาพ เนอื่ งจากเปน ประเดน็ สําคญั ตอ สขุ ภาพเดก็ และเยาวชนทย่ี งั ไมเ คยมกี ารหารอื ในระดบั ภมู ภิ าค มากอน เพ่ือใหเกิดความรวมมือและเปนมาตรฐานระดับโลกของประเทศสมาชิกในภูมิภาค อีกท้ัง WHO Headquarter และ UNESCO รว มกันพฒั นา global standards health promoting school and indicators เสรจ็ สมบรู ณ ในป 2564 ทําใหใ นระดบั ภมู ภิ าคใชเ ปน โอกาสสรา งประเดน็ รว มในการประสานงาน โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 4 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

รวมกัน ผานการเก็บขอมูลความกาวหนา Health promoting schools implementation checklist โดยประเทศไทยเปน ตวั แทน 1 ใน 6 ประเทศในภมู ภิ าค เพอื่ พจิ ารณาความเปน ไปไดใ นการนํามาตรฐานไปใช ภายใตบริบทของประเทศ และตอ มาในการประชมุ Inter-Ministerial Meeting to Revitalize Health Promoting Schools in South-East Asia Region 12-14 October 2021 (Virtual meeting) ผเู ขา รว มประชุมประกอบดวย เจาหนาที่ระดับสูงจาก 11 ประเทศ (ไทย บังกลาเทศ ภูฏาน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี อินเดีย อินโดนีเซีย มัลดีฟส เมียนมาร เนปาล ศรีลังกา และติมอรเลสเต) โดยมีวัตถุประสงคเพ่ือเสริมสราง ความมงุ มน่ั ทางการเมอื งในการฟน ฟู HPS และพจิ ารณาเสน ทางการดาํ เนนิ การทตี่ อบสนองตอ การเรยี กรอ งให ดําเนินการในเอเชียตะวันออกเฉียงใต มีการเรียกรองใหดาํ เนินการ (Call for Action) ทาํ ใหทุกโรงเรียน เปน โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ขยายการดาํ เนนิ งานโปรแกรมสขุ ภาพโรงเรยี นครบวงจรเพอื่ สง เสรมิ สขุ ภาพและ ความเปนอยูที่ดีของนักเรียนและเจาหนาท่ี โดยมีการลงนามความรวมมือของประเทศสมาชิกของ WHO South-East Asia Region ทง้ั ฝา ยกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และกระทรวงสาธารณสขุ เพอื่ ฟน ฟโู รงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ และการดําเนินงาน มีการกําหนด Regional Roadmap 2022-2030 ดังน้ี 1) สนับสนุนประเทศในการ เรง รัด ผลักดนั การดําเนนิ งาน HPS อยางครอบคลุม 2) กําหนดหลักชยั (milestone) เพอื่ บรรลุเปา หมาย SDGs 2030 ดา นสขุ ภาพและการศึกษา 3) พฒั นาเครือ่ งมอื ประเมนิ การดําเนินงาน และ 4) พฒั นากรอบ การกาํ กับตดิ ตาม และเครอ่ื งมือในการตดิ ตามการดาํ เนนิ งาน Call for Action 5 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

แผนภาพท่ี 1 มาตรฐานและตวั ช้วี ดั ระดับโลกสําหรบั โรงเรียนสง เสรมิ สขุ ภาพ (global standards health promoting school and indicators) The eight global standards for HPS are intended to function as a system 1. 2. School 3. School 4. School 6. School social- Government policies governance and emotional policies and and and community environment resources resources leadership partnerships 5. School 8. School curriculum health services 7. School physical environment 13 levers to make every school a health-promoting school Implementation areas to make every school a health-promoting school 1 Reinforce intersectoral 2 Develop or 4 Allocate 5 Use evidence and multi-stakeholder update resources infomation coordination policy practices 3 Strengthen school leadership and governance practices 6 Strengthen 7 Invest in school 8 Develop the curriculum school and infrastructure and associated resources community and ensure its partnerships implementation 11 Involve 12 Involve parents, students caregivers and the local 9 Ensure access 10 Ensure community to teacher access to training and comprehensive 13 Monitor and professional school health evaluate learning services โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 6 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

แผนภาพที่ 2 เหตุผลทตี่ อ งลงทนุ รฐั บาล เรื่องโรงเรยี นสงเสริมสุขภาพ สุขภาพและ ความเป็นอยทู่ ่ดี ี โรงเรยี น ส่งเสริม สุขภาพ การศึกษา ชมุ ชน ทําไมถึงตอ้ งลงทุนตอนนี้ สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี การศึกษา ชุมชน รัฐบาล • เพอื่ รบั รองวา นกั เรยี นจะเตบิ โต • เพื่อพัฒนาความฉลาดทาง • เพอื่ เพม่ิ ระดบั การมสี ว นรว ม • เพ่ือเพ่ิมระดับการมี ข้ึนอยางสุขภาพดีและมีการ สขุ ภาพ ความเชอื่ และทศั นคติ ระหวา งโรงเรยี น ครอบครวั สว นรว มระหวา งโรงเรยี น พัฒนา ทักษะและพฤติกรรมสงเสริม และสังคม ครอบครัวและสังคม • เพ่ือพัฒนาความฉลาดทาง สุขภาพของนักเรียนและเจา • เพอื่ ทําใหน กั เรยี นสามารถ • เ พื่ อ ทาํ ใ ห นั ก เรี ย น สขุ ภาพ ความเชอ่ื และทศั นคติ หนา ท่ี รวมถงึ ชมุ ชนในวงกวา ง เขา ถงึ การบรกิ ารดา นสขุ ภาพ สามารถเขา ถงึ การบรกิ าร ทกั ษะ และ พฤตกิ รรมสง เสรมิ • เพอื่ ยกระดบั ความสามารถของ ไดมากข้ึน ดานสุขภาพไดมากข้ึน สุขภาพของนักเรียน และ โรงเรยี นในการแกไ ขปญ หาดา น • เพอ่ื เออื้ ใหช มุ ชนมสี ว นรว ม • เพ่ือเอื้อให ชุมชนมี เจา หนา ที่รวมถงึ ชมุ ชนในวงกวา ง สุขภาพและความเปนอยูท่ีดี ในการทํางานของโรงเรียน สวนรวมในการทํางาน • เพอื่ ยกระดบั ความสามารถของ ของนักเรยี น มากข้ึน ของโรงเรียนมากขึ้น โรงเรยี นในการแกไ ขปญ หาดา น • เพ่ือเพ่ิมระดับการมีสวนรวม • เพื่อสงเสริมชุมชนที่ดีตอ • เพอ่ื สง เสรมิ ชมุ ชนทด่ี ตี อ สุขภาพและความเปนอยูท่ีดี ระหวา งโรงเรยี นครอบครวั และ สขุ ภาพและความเปน สมาชกิ สุขภาพและความเปน ของนกั เรยี น สังคม ทีด่ ีของชมุ ชน สมาชิกทดี่ ีของชุมชน ผลสัมฤทธท์ิ เ่ี ป็นไปได้ สุขภาพและความเป็นอยูท่ ีด่ ี การศึกษา ชุมชน รัฐบาล • สภาพแวดลอ มทเ่ี ออ้ื ตอ การสง เสรมิ สขุ ภาพ • ความไมเสมอภาค • ความรว มมอื ระหวา งภาคสว น • นโยบาย แผนงาน ในโรงเรียนน้นั ดีขน้ึ ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า ตา ง ๆ มคี วามยงั่ ยนื ซง่ึ เปน การ แ ล ะ กิ จ ก ร ร ม • ปจ จยั เสยี่ งดา นสขุ ภาพทงั้ ภายในและภายนอก ลดลง สนบั สนนุ สขุ ภาพและความเปน สงเสริมสุขภาพ พ้นื ทโี่ รงเรยี นลดลง • อตั ราการจบการ อยูท่ีดี และการศึกษาอยางมี ที่มีการยกระดบั • สุขภาพและความเปนอยูของนักเรียน ศึกษามากขึ้น ประสิทธภิ าพ • ภาระของโรคใน เจาหนา ที่ และชุมชนนัน้ ดีข้นึ ในมุมกวา ง • สมรรถภาพของแรงงานทนุ ทาง เดก็ และวยั รนุ ลดลง • เสริมสรางความรู ทัศนคติและพฤติกรรม สังคม และสังคมสมานฉันท ท่ีเปนรากฐาน เพ่ือยกระดับสุขภาพและ เพิม่ มากข้ึน ความเปนอยทู ดี่ ตี ลอดชั่วอายุ • ความไมเ สมอภาคและความไมเ ทา เทยี มใน ผลลัพธท างสขุ ภาพลดลง 7 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

วงจรการดาํ เนนิ การโรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพ วงจรนเ้ี กย่ี วขอ งกบั หนว ยงานราชการระดบั ประเทศ ระดบั ภายในประเทศ และระดบั ทอ งถนิ่ รวมถงึ ผูนําโรงเรียน แมวาแตละข้ันตอนของวงจรนี้จะเปนเหมือนบันไดท่ีจะตอยอดไปข้ันตอนตอไป แตไมเฉพาะ เจาหนาที่ของรัฐเทานั้นที่จะสามารถดําเนินการแตละข้ันตอนได ขั้นตอนตาง ๆ จะคลายคลึงกันไมวา ผดู ําเนนิ การวงจรนน้ั จะเปน ผกู าํ หนดนโยบายระดบั ประเทศหรอื ผอู าํ นวยการโรงเรยี นกต็ าม ผบู รหิ ารโรงเรยี น จะเปนผูดาํ เนินการวงจรเหลานี้ภายในโรงเรียน และหนวยงานราชการระดับประเทศจะเปนผูดําเนินการใน ระดบั ชาติ ทงั้ นท้ี กุ ฝา ยลว นคาดหวงั วา เจา หนา ทขี่ องรฐั จะเปน ผทู าํ การตดั สนิ ใจเชงิ นโยบายซง่ึ จะชว ยใหผ บู รหิ าร ของโรงเรยี นสามารถดําเนินการตามวงจรดังกลา วได ปรกึ ษาหารอื เก่ยี วกบั มาตรฐาน ระดับโลกโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ และจัดต้งั คณะทํางาน เพื่อดาํ เนนิ การ กาํ กบั ดแู ลความคบื หนา การดาํ เนินการ ดําเนนิ การวเิ คราะห 1เพอื่ ใหบรรลุเปาหมาย สถานการณ เพ่อื กําหนด ลาํ ดบั ความสาํ คัญเปา หมาย และระบุถงึ สงิ่ ที่สมควร และผมู ีสวนไดเสียทสี่ าํ คญั 5 2ปรบั ปรงุ แกไ ข 4 3 ดาํ เนินการตามแผนงาน เลือกกลยุทธและตวั ช้ีวัด ในระดบั ประเทศ การดําเนินการ เพอื่ จดั ทําแผนงาน ระดับภายในประเทศ สาํ หรบั การดําเนินการ และระดบั โรงเรียน เมื่อสามารถกระทําได แผนภาพท่ี 3 วงจรการดาํ เนนิ การโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 8 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

สว่ นที่ 2 การขับเคลอ่ื นโรงเรียน ส่งเสรมิ สุขภาพในประเทศไทย (Health Promoting School in Thailand) 9 โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

ความหมายของโรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพ องคการอนามัยโลก (WHO : 2020) ไดใหคาํ จาํ กดั ความของโรงเรียนสงเสรมิ สขุ ภาพ คอื โรงเรียน ทมี่ งุ หวงั ในการเสรมิ สรา งความแขง็ แกรง ในฐานะทเ่ี ปน สถานที่ ทดี่ ตี อ สขุ ภาพในแงข องการใชช วี ติ การเรยี นรู และการทาํ งาน กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (2565) ไดใหความหมายของโรงเรียนสงเสริมสุขภาพระดับ มาตรฐานสากล คือ โรงเรียนท่ีมีการพัฒนาการดาํ เนินงานสงเสริมสุขภาพและยกระดับการดูแลสุขภาพ เสรมิ สรา งความรอบรดู า นสขุ ภาพ เทยี บเคยี งมาตรฐานระดบั สากล ควบคไู ปกบั การศกึ ษา ภายใตก ารมสี ว นรว ม ของหนว ยงานภาคเี ครอื ขายที่เกี่ยวของ แนวคิดโรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล การดาํ เนนิ งานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากลเปน การเสรมิ สรา งศกั ยภาพคนทคี่ รอบคลมุ ทกุ มติ ิ มงุ พฒั นาศกั ยภาพเดก็ ไทยในศตวรรษท่ี 21 โดยสรา งกระบวนการเรยี นรรู ว มกนั ของทกุ คน ทง้ั โรงเรยี น และชุมชน ใหส ามารถนําความรู และทกั ษะดา นสุขภาพมาประยุกตใ ชใ นชีวติ ประจาํ วัน ดวยการดแู ล ใสใจ สุขภาพของตนเองและผูอื่น รวมทั้งสามารถตัดสินใจในการควบคุมสภาวการณท่ีมีผลกระทบตอสุขภาพ โดยเฉพาะนกั เรยี นจะไดร บั การปลกู ฝง ทศั นคติ ฝก ทกั ษะและพฤตกิ รรมสขุ ภาพทเ่ี หมาะสม นําไปสคู วามรอบรู ดา นสขุ ภาพสามารถจดั การสขุ ภาพไดด ว ยตนเองอยา งเหมาะสม สมาชกิ ในชมุ ชนมสี ขุ ภาพกายและสขุ ภาพจติ ทด่ี อี ยใู นสงิ่ แวดลอ มทส่ี ะอาดและปลอดภยั ทาํ ใหบ รรลเุ ปา หมายของการพฒั นาคนใหม คี ณุ ภาพทดี่ แี ละอยใู น สังคมอยา งมคี วามสุข เส้นทางการดาํ เนนิ งานโรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพในประเทศไทย ประเทศไทยเร่ิมดาํ เนินงานสง เสรมิ สุขภาพในโรงเรยี น ภายใตง านอนามัยโรงเรียน (School Health Program) ซึ่งในอดีตเนน 4 เรื่องหลัก คือ สุขศึกษาในโรงเรียน (School Health Education) อนามัย สง่ิ แวดลอ มในโรงเรยี น (School Health Environment) บรกิ ารอนามยั โรงเรยี น (School Health Service) และความสมั พนั ธร ะหวา งบา นและโรงเรยี น (School and Home Relationship) ตอ มามกี ารปรบั เปลยี่ นวธิ ี การดาํ เนนิ งานอนามยั โรงเรยี นเปน “โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ” จากขอ เสนอของคณะผเู ชยี่ วชาญ ดา นการสง เสรมิ สุขภาพและสุขศึกษาขององคการอนามัยโลก (WHO) ซ่ึงประเทศไทยโดยกระทรวงสาธารณสุขและ กระทรวงศึกษาธิการ รวมกับสาํ นักงานภาคพื้นเอเชียตะวันออกเฉียงใต (SEARO) ขององคการอนามัยโลก จัดประชมุ Intercountry Consultation on Health Promoting School เมอ่ื ป พ.ศ. 2540 กรมอนามยั จึงนําแนวคิดและกลยุทธโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพมาดาํ เนนิ การ ดังน้ี พ.ศ. 2541 กรมอนามยั เรม่ิ ดําเนนิ การกลยทุ ธโ รงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ โดยกําหนดเปา หมายถา ยทอด แนวคดิ และพฒั นาโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพตน แบบจงั หวดั ละ 1 โรงเรยี น และจดั ทาํ คมู อื แนวทางการดาํ เนนิ งาน พ.ศ. 2542 มติคณะรัฐมนตรมี ีคาํ สั่งแตง ตัง้ คณะกรรมการโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพแหงชาติ - กรมอนามยั จดั ประชมุ คณะกรรมการและผลการประชมุ ทาํ ใหเ กดิ เปา ประสงคข องนโยบาย โรงเรียนสง เสรมิ สขุ ภาพ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 10 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

- กรมอนามยั จดั ประชมุ แถลงนโยบายโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ โดยปลดั กระทรวงสาธารณสขุ กระทรวงศึกษาธกิ าร และกระทรวงมหาดไทย - จัดอบรมผูนาํ เพ่ือดาํ เนินงานโรงเรียนสงเสริมสุขภาพแกผูบริหารโรงเรียนตนแบบ ระดับจังหวัด มีการถายทอดแนวคิดแกฝายการศึกษาและสาธารณสุขระดับอาํ เภอท่ัวประเทศ และกําหนด เปา หมายเปนโรงเรยี นสงเสริมสุขภาพ อาํ เภอละ 1 โรงเรยี น พ.ศ. 2543 มีการจัดทาํ เกณฑประเมินโรงเรียนสงเสริมสุขภาพดานกระบวนการ 5 องคประกอบ คอื 1) นโยบายดา นสง เสรมิ สขุ ภาพ 2) คณะกรรมการสง เสรมิ สขุ ภาพ 3) การคน หาและกาํ หนดปญ หาสขุ ภาพ 4) แผนงานโครงการดา นสง เสริมสุขภาพ 5) การดาํ เนินงานตามแผนและการติดตามผลโดยกําหนดเปาหมาย ใหม โี รงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ตาํ บลละ 1 โรงเรยี น และจดั ประชมุ สมั มนาเครอื ขา ยโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั ประเทศเพอ่ื ประชาสัมพนั ธสสู าธารณะ ระดบั จังหวดั มกี ารถายทอดแนวคดิ สรู ะดับตําบล ทั่วประเทศ พ.ศ. 2544 มกี ารลงนามขอ ตกลงความรว มมอื (MOU) ในการพฒั นาโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระหวา ง กรมอนามัย กรมสามญั ศึกษา และสาํ นกั งานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหง ชาติ (สปช.) และจัดประชุม โรงเรียนสงเสริมสขุ ภาพ ทัง้ 4 ภาค ซง่ึ มผี แู ทนองคกรปกครองสวนทอ งถิน่ เขารวมประชุม ระดับจังหวัดมกี าร ประชุมชแ้ี จงผูเ กีย่ วของระดบั ตาํ บลเพื่อขยายผลสูโรงเรียนท่ียงั ไมไดเขารวมโครงการ พ.ศ. 2545 จดั ทําเกณฑมาตรฐานการประเมนิ โรงเรียนสง เสริมสขุ ภาพตาม 10 องคประกอบ โดย แบง การประเมนิ เปน 3 ระดับ คือ ระดับทอง เงนิ และทองแดง โดยจัดประชุมช้แี จงผูบรหิ ารโรงเรยี นในเขต กรงุ เทพมหานคร เพอ่ื สรา งความเขา ใจแนวทางการดาํ เนนิ งานและจดั อบรมพฒั นาผปู ระเมนิ โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ พ.ศ. 2546 จัดทําคมู ือการดําเนินงานโรงเรยี นสง เสริมสขุ ภาพ และจัดประชุมสัมมนาวิชาการ และ มหกรรมโรงเรยี นสงเสริมสขุ ภาพ พ.ศ. 2547 ขยายผลเปาหมายสูโรงเรยี นในฝน กระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ. 2548 เร่ิมโครงการ “เด็กไทยทาํ ได” เพ่ือพัฒนาศักยภาพนักเรียนดานสุขภาพ เนนการให ความสาํ คญั และการมสี ว นรว มของนกั เรยี น และเพอ่ื ใหก ารดาํ เนนิ งานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพเปน ไปอยา งตอ เนอ่ื ง พ.ศ. 2550 มีการลงนามขอตกลงความรวมมือ (MOU) ในการพัฒนาสุขภาพนักเรียนระหวาง กรมอนามยั และสาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน โดยกาํ หนดนโยบายพรอ มทงั้ จดั ทําแผนปฏบิ ตั ิ การรว มกนั เพอื่ ใชเ ปน กรอบการปฏบิ ตั งิ านสสู ขุ ภาวะทยี่ ง่ั ยนื ของนกั เรยี น และมงุ เนน พฒั นาศกั ยภาพนกั เรยี น ใหส ามารถคดิ วเิ คราะห ประเมนิ สถานการณส ขุ ภาพ และวางแผนแกไ ขปญ หาในรปู แบบของโครงงานสขุ ภาพ โดยนํารองจังหวดั ละ 1 โรงเรยี น และมกี ารขยายผลการดําเนนิ งานโรงเรียนสงเสริมสขุ ภาพอยา งตอเนอ่ื ง พ.ศ. 2551 มีการลงนามขอ ตกลงความรว มมอื (MOU) การพัฒนาระบบประกันสขุ ภาพการศึกษา เพอื่ สรา งสขุ ภาวะระหวา งกระทรวงสาธารณสขุ และกระทรวงศกึ ษาธกิ าร โดยกระทรวงศกึ ษาธกิ ารเปน แกนหลกั ในการผลกั ดนั การสรา งเสรมิ สขุ ภาวะนกั เรยี น กระทรวงสาธารณสขุ สนบั สนนุ และสรา งเครอื ขา ยการดาํ เนนิ งาน พ.ศ. 2552 มีโรงเรยี นท่ีเขา รวมโครงการโรงเรยี นสง เสริมสขุ ภาพและผา นการประเมิน รอยละ 96.8 กรมอนามยั จงึ ไดพ ฒั นาเกณฑม าตรฐานในระดบั ทสี่ งู ขน้ึ คอื โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั เพชร ซงึ่ เนน คณุ ภาพ โดยวดั ผลลพั ธท เี่ กดิ จากกระบวนการดาํ เนนิ งาน 10 องคป ระกอบ ทง้ั ดา นสขุ ภาพและพฤตกิ รรมสขุ ภาพ ผนวกกบั ผลลพั ธจากการดาํ เนินงานตามนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ พรอมท้ังจัดทาํ คูมือเกณฑม าตรฐาน และช้ีแจง แนวทางใหผ เู กย่ี วของทราบ และดําเนินการประเมินจากทีมสว นกลางรว มกับศนู ยอนามยั 11 โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

พ.ศ. 2553 ในชว งระยะเวลา 2 ปท ที่ าํ การประเมนิ โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั เพชร พบปญ หาและ อุปสรรคในการประเมินโรงเรียน จึงไดมีการทบทวน ปรับปรุงเกณฑมาตรฐานโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ ระดบั เพชร รวมทง้ั จดั ทําแนวทางการดาํ เนนิ งานและคมู อื ผปู ระเมนิ โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ เปน ฉบบั รวมเลม ในการดาํ เนินงานโรงเรยี นสงเสริมสขุ ภาพทกุ ระดับ พ.ศ. 2555 กรมอนามยั จดั อบรมชแ้ี จงทมี ประเมนิ โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั เพชร ประกอบดว ย นักวิชาการจากศนู ยอ นามัย สํานักงานสาธารณสขุ จังหวัด และสาํ นักอนามัย กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ดําเนินการประเมินโรงเรียนสงเสริมสุขภาพระดับเพชร โดยทีมประเมินที่แตงต้ังโดย กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2557มกี ารขบั เคลอ่ื นแนวคดิ เรอ่ื งการบรู ณาการในการจดั ทาํ ยทุ ธศาสตรข องกระทรวงสาธารณสขุ โดยโรงเรียนสงเสริมสุขภาพมีความเช่ือมโยงกับยุทธศาสตรดานการพัฒนาสุขภาพกลุมเด็กวัยเรียน และ ยทุ ธศาสตรด า นการพฒั นาสขุ ภาพกลมุ วยั รนุ หนว ยงานทเี่ กย่ี วขอ งจงึ ไดป รบั ปรงุ เกณฑม าตรฐานการประเมนิ โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพตาม 10 องคป ระกอบ ใหส อดคลอ งกบั ความเปลย่ี นแปลงของสถานการณท ม่ี ผี ลกระทบ ตอ สขุ ภาพเดก็ และเยาวชน และมกี ารลงนามขอ ตกลงความรว มมอื (MOU) ระหวา งกรมอนามยั กบั สํานกั งาน รบั รองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) ในการพัฒนาการดาํ เนินงานและ แลกเปล่ียนขอ มลู ทเี่ ปน ประโยชนตอการดําเนินงาน พ.ศ. 2558 มีการสมั มนาโครงการโรงเรยี นสงเสริมสขุ ภาพแบบบูรณาการ โดยการชี้แจงการเกณฑ มาตรฐานการประเมินโรงเรียนสงเสริมสุขภาพที่ปรับปรุงใหม ผูเขารวมประชุมประกอบดวยผูบริหารและ นักวชิ าการฝา นสาธารณสขุ และฝายการศึกษา จากหนว ยงานสว นกลางและภมู ิภาค พ.ศ. 2562 มีการประชุมรวมกับศูนยอนามัยและสถาบันพัฒนาสุขภาวะเขตเมือง โดยไดกําหนด ขอตกลงเรื่องการรับรองโรงเรียนสงเสริมสุขภาพระดับเพชร ใหสรุปเฉพาะประเด็นสาํ คัญ (Critical Point) ในการรายงาน รวมท้ังไดม กี ารวิเคราะห GAP การดาํ เนนิ งาน พบวา การขบั เคลื่อนการดาํ เนินงานเนน กลไก เชงิ ระบบทาํ ใหผ ลลพั ธด า นสขุ ภาพไมไ ปสตู วั นกั เรยี น จงึ ไดม กี ารพฒั นาเครอ่ื งมอื แนวทางการดาํ เนนิ งานโรงเรยี น รอบรดู านสขุ ภาพ (Health Literate School : HLS ) ภายใต 4 องคประกอบ 12 ตัวบง ช้ี ซึง่ ถอื เปน เครอ่ื งมอื ในการพฒั นาโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ประกอบกบั ขอ เสนอปฏริ ปู ในป พ.ศ. 2559 ทป่ี ระชมุ คณะผบู รหิ ารระดบั สงู เสนอใหมียุทธศาสตรและกลไกในการขับเคลื่อนดานความรอบรูและการส่ือสารขอมูลดานสุขภาพ โดย มอบหมายใหกรมอนามัยเปนแกนหลักในการดาํ เนินงาน และตามกรอบการปฏิรูปประเทศที่ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2561 กําหนดใหมีการพัฒนา 3 ระบบใหญ ประกอบดวย สาธารณสขุ การศกึ ษา และวฒั นธรรม โดยดา นสาธารณสขุ ใหพ ฒั นาองคก รรอบรดู า นสขุ ภาพ (Health Literate Organization : HLO) ในสถานท่ที ํางาน โรงพยาบาล โรงเรยี น วดั โบสถ และมัสยิด พ.ศ.2563 พัฒนาโปรแกรมประเมินความรอบรูดานสุขภาพในโรงเรียนระบบออนไลน ซ่ึงเปน เคร่ืองมอื ภายใตก ารพฒั นาโรงเรียนสง เสรมิ สุขภาพ ประกอบดวย 4 องคป ระกอบ 12 ตัวบงช้ี (https://hps.anamai.moph.go.th/) พ.ศ.2564 - 2565 มีการยกระดับการพัฒนาโรงเรียนสงเสริมสุขภาพตามมาตรฐานสากล ภายใต แนวทางมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั โลก (WHO) ฉบบั ใหม และความสอดคลอ งกบั บรบิ ทประเทศไทย โรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 12 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

แผนภาพที่ 4 เสน ทางการดําเนินงานโรงเรยี นสงเสริมสุขภาพในประเทศไทย ป 2541 อดตี ป 2540 กําหนดเปาหมายโรงเรยี น รับแนวคิดจาก WHO สง เสรมิ สขุ ภาพตน แบบ จงั หวดั ละ 1 โรงเรยี น ป 2542 ป 2547 ป 2546 มติ ครม.มคี ําส่ังแตงตงั้ ป 2543 จัดทําคมู อื /จดั ประชมุ /สมั มนา คกก.โรงเรยี นสง เสริมสุขภาพ และมหกรรม รร.สงเสริมสขุ ภาพ แหงชาติ/แถลงนโยบาย ขยายเปาหมายสู ป 2545 จดั ทําเกณฑป ระเมิน \"โรงเรียนในฝน สรางสรรคอนามยั ดี\" จัดทําเกณฑม าตรฐานฯ 5 องคป ระกอบ ป 2548 10 องคประกอบ เรม่ิ โครงการ \"เดก็ ไทยทําได\" ป 2550 ป 2544 ลงนาม MOU ระหวา ง ป 2551 ลงนาม MOU ระหวา ง กรมอนามัย กบั สพฐ. กรมอนามัย กับ สปช. ลงนาม MOU ระหวา ง ป 2552 ป 2556 กระทรวงสาธารณสขุ กรมอนามยั พฒั นาเกณฑ ดาํ เนนิ การโดยทีมประเมิน กับ กระทรวงศึกษาธกิ าร มาตรฐานในระดับทส่ี ูงขึ้น คือ โรงเรียนสงเสริมสขุ ภาพ โรงเรยี นสง เสริมสุขภาพ ระดบั เพชร ระดบั เพชร ป 2564 - 2565 ยกระดบั มาตรฐาน ป 2562 โรงเรยี นสง เสรมิ สุขภาพ แจงขอ ตกลงใหม ป 2557 สูระดับสากล ในการรบั รองโรงเรยี นฯ - ปรบั ปรุงมาตรฐานการประเมินฯ แก ศอ. สสม. 10 องคประกอบ (สรปุ Critical Point) - ลงนาม MOU ระหวาง กรมอนามัย กบั สมศ. แผนภาพที่ 5 ความรวมมือในการดําเนินงานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ชุมชน ภาครัฐ • ผูนาํ ชมุ ชน • หนว ยงานสาธารณสุข • ภาคประชาสงั คม • องคกรปกครองสวนทองถ่ิน • ประชาชนในทองถ่ิน • ภาคีเครอื ขายท่เี กยี่ วของ ภาคเอกชน โรงเรียน บคุ ลากรทางการศกึ ษา ส่งเสริม • ผบู ริหารโรงเรียน สุขภาพ • ครู • เจาหนา ที่ นกั เรียน ครอบครวั • แกนนํา • พอ แม • ชมรม • ผปู กครอง /ผูดูแล 13 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

จดุ เปล่ียนการยกระดับ มาตรฐานโรงเรยี นสง เสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล (Global Standards for Health Promoting School : GSHPS) ปจ จบุ นั โลกมกี ารเปลย่ี นแปลงอยา งรวดเรว็ ในทกุ มติ ทิ งั้ ทางสงั คม เศรษฐกจิ การเมอื ง และเทคโนโลยี อนั เปน ผลมาจากการพฒั นาเทคโนโลยสี ารสนเทศ สอื่ สงั คมออนไลนเ ขา มามบี ทบาทในการดําเนนิ ชวี ติ ของคนใน ยคุ ปจ จบุ นั เปน อยา งมาก ผคู นสามารถเขา ถงึ ขอ มลู ขา วสารไดห ลากหลายชอ งทาง โดยเฉพาะชอ งทางอนิ เทอรเ นต็ เนอื่ งจากมคี วามสะดวก รวดเรว็ ในการรบั และสง ขา วสารตอ ๆ กนั ขอ มลู ขา วสารทไี่ ดร บั นนั้ มาจากหลายแหลง ท้งั จากแหลง ทีเ่ ช่อื ถอื ไดแ ละไมน า เชอ่ื ถอื ผรู บั ขา วสารจาํ นวนมากอาจไมส ามารถวเิ คราะหแ ละการกลนั่ กรอง ขา วสารทไ่ี ดร บั วา จรงิ หรอื ปลอม สง ผลกระทบตอ สขุ ภาพทางกายและจติ ใจ และการใชช วี ติ สถานการณเ ชน นี้ เกิดขึ้นทวั่ โลก ทกุ ประเทศจงึ เหน็ พอ งตอ งกนั วา การเสรมิ สรา ง “ความรอบรูดานสุขภาพ” (Health literacy) จงึ จาํ เปน และสําคญั เรง ดว น เพอื่ ลดภาระคา ใชจ า ยดา นสุขภาพทเ่ี พม่ิ สงู ขน้ึ หากประชาชนไดร บั “ภมู คิ มุ กนั ” ผา นการเสรมิ สรา งความรอบรดู า นสขุ ภาพ ยอ มหมายถงึ ความเปน ไปไดใ นการปรบั เปลยี่ นพฤตกิ รรมใหร อดพน จากพฤตกิ รรมเสีย่ งดานสขุ ภาพ โดยมงุ เปา ไปท่ี “การพฒั นาทักษะและศกั ยภาพ” ของประชาชนและชมุ ชน ใหสามารถ “คนหาคําตอบ” ตลอดจนสามารถ “เขาถึงแหลงขอมูล” และ “ตรวจสอบ” ขอมูลท่ีไดรับมา เพอื่ ประกอบการตดั สินใจในการนาํ ไปปฏิบตั ใิ นชวี ิตประจําวนั ไดอ ยางเหมาะสม องคก ารอนามยั โลก (WHO) กลา วถงึ การพฒั นาและสง เสรมิ ใหป ระชาชนมี “ความรอบรดู า นสขุ ภาพ” ถอื เปน การสรา งและพฒั นาขดี ความสามารถในระดบั บคุ คลในการธํารงรกั ษาสขุ ภาพตนเองอยา งยงั่ ยนื สามารถ แลกเปล่ียนขอมูลสุขภาพของตนเองรวมกับผูใหบริการได รวมถึงสามารถคาดการณความเส่ียงดานสุขภาพ ท่ีอาจเกิดขึ้น และสามารถกําหนดเปาประสงคในการดูแลสุขภาพตนเอง โดยเฉพาะอยางยิ่งการจัดการ โรคไมต ดิ ตอ หรอื NCDs ทเ่ี ปน ปญ หาใหญร ะดบั โลกในปจ จบุ นั จากกรอบแนวคดิ ดงั กลา ว จงึ ถกู นํามาออกแบบ เปน นโยบายประเทศ ภายใตแ ผนและขนั้ ตอนการปฏริ ปู ประเทศดา นสาธารณสขุ ซงึ่ ไดก าํ หนดเรอื่ งการปฏริ ปู ความรอบรูและการสือ่ สารสขุ ภาพเอาไวอยา งชัดเจน ในป 2557 ยกระดบั การปฏิรปู ความรอบรูดานตา ง ๆ ของประชาชนเปนวาระแหงชาติ (National Agenda) โดยวาง 3 เปา หมายหลักในระยะ 5 ป ประกอบดว ย 1) ประชาชนไทยทุกคนมีทักษะในการเขาถึงและประมวลขอมูลดานสุขภาพ 2) สังคมไทยเปนสังคมรอบรู ดา นสขุ ภาพ 3) ประเทศไทยมรี ะบบสาธารณสขุ การศกึ ษา สวสั ดกิ ารสงั คมและสงิ่ แวดลอ มทเ่ี ออื้ ใหป ระชาชน สามารถเขา ถงึ เขา ใจ ประเมนิ และปรบั ใชข อ มลู และบรกิ ารตา งๆ ในสงั คม เพอ่ื ตดั สนิ ใจดแู ลสขุ ภาพของตนเอง และครอบครัวไดอยางเหมาะสม สอดคลองกับแผนยุทธศาสตรของกระทรวงสาธารณสุขท่ีกําหนดใหมีการ ดําเนนิ งานเพอื่ สรา งเสรมิ ความรอบรดู า นสขุ ภาพและพฤตกิ รรมสขุ ภาพทพี่ งึ ประสงคข องคนไทยรวมถงึ สาํ นกั งาน คณะกรรมการสุขภาพแหงชาติ (สช.) กาํ หนดใหป ระเด็น “การรูเทาทนั ดานสขุ ภาพ” เปน 1 ใน 7 ประเด็น สาํ คัญเชงิ ยุทธศาสตรใ นการพัฒนานโยบายสาธารณะเพอื่ สขุ ภาพแบบมสี วนรวม ประกอบกับขอเสนอปฏิรปู ในป พ.ศ. 2559 ท่ีประชุมคณะผูบริหารระดับสูงเสนอใหมียุทธศาสตรและกลไกในการขับเคลื่อน ดา นความรอบรแู ละการสอ่ื สารขอ มลู ดา นสขุ ภาพ โดยมอบหมายใหก รมอนามยั เปน แกนหลกั ในการดําเนนิ งาน และตามกรอบการปฏิรปู ประเทศท่ปี ระกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2561 กาํ หนดให มกี ารพัฒนา3 ระบบใหญ ประกอบดวย สาธารณสขุ การศึกษา และวฒั นธรรม โดยดา นสาธารณสุขใหพฒั นา องคกรรอบรูดา นสขุ ภาพ (Health Literate Organization : HLO) ในสถานทท่ี าํ งาน โรงพยาบาล โรงเรยี น วดั โบสถ และมสั ยดิ โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 14 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

การดําเนินงานที่ผานมาแมวาในระดับโลกจะมีการพัฒนาแนวทางโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ มากวา 25 ปแลว แตยังไมมีประเทศใดสามารถนาํ ระบบโรงเรียนสงเสริมสุขภาพไปปฏิบัติไดอยางครบถวน สมบูรณ ในป 2561 องคการอนามยั โลก (WHO) และองคการเพ่อื การศกึ ษาวทิ ยาศาสตรว ิทยาศาสตรและ วฒั นธรรมแหง สหประชาชาติ (UNESCO) ไดป ระกาศเปด ตวั โครงการ “ ทาํ ใหโ รงเรยี นทกุ โรงเรยี นเปน โรงเรยี น สง เสรมิ สขุ ภาพ ” เพอ่ื ใหแนวทางแกเ จาหนา ท่ีของรัฐและผูกําหนดนโยบายในทุกภาคสวน ผนู าํ โรงเรยี นและ พันธมิตรดานการพัฒนาโรงเรยี นสงเสรมิ สขุ ภาพท้งั ระบบอยางยัง่ ยนื จากขอมูลขางตนสะทอนถึงความสําคัญและเหตุผลความจําเปนในการพัฒนามาตรฐานโรงเรียน สง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล ใหส อดคลอ งกบั สถานการณย คุ ปจ จบุ นั โดยบรู ณาการประเดน็ Health literacy ภัยคุกคามทางสุขภาพและอนามัยส่ิงแวดลอม ภายใตความสอดคลองกับบริบทประเทศไทยและ เทียบเคยี งกับมาตรฐานระดบั โลก ประโยชนท์ ีเ่ กดิ ขึน้ จากการเป็นโรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับ มาตรฐานสากล (GSHPS) บคุ ลากรในโรงเรยี น ผู้ปกครอง ชุมชน 1. ไดเ รยี นรแู ละพฒั นาดา นการสง เสรมิ สขุ ภาพ ความรอบรดู า นสขุ ภาพ และอนามยั สงิ่ แวดลอ มทเี่ ออื้ ตอ สขุ ภาพ ตามมาตรฐานสากล 2. เกดิ ทักษะและความสามารถในการจดั การสุขภาพดว ยตนเองไดอ ยา งเหมาะสม 3. โรงเรยี นมโี อกาสไดร บั ความรว มมอื การชว ยเหลอื และการสนบั สนนุ จากชมุ ชนและองคก รตา ง ๆ เพม่ิ ขน้ึ 4. เกดิ ตน แบบดา นสขุ ภาพ (Health Model) และแกนนาํ ดา นสง เสรมิ สขุ ภาพในโรงเรยี นและชมุ ชน สสู งั คม รอบรดู านสขุ ภาพ (Health Literate Society) นักเรียน 1. ไดเรียนรูวิถีชีวิตในการสรางพฤติกรรมและความรอบรูดานสุขภาพควบคูไปกับการศึกษา ซ่ึงจะปลูกฝง ใหเ กิดการปฏิบตั ิตนที่จะนาํ ไปสูการมสี ุขภาพดี และพรอมจะเรียนรอู ยางเต็มศกั ยภาพตามชว งวัย 2. ไดรับบริการดานสุขภาพอยางครอบคลมุ ภายใตการบรกิ ารงานอนามยั โรงเรียน รวมถึงการสง ตอ แกไ ข ปญ หาสขุ ภาพอยา งเหมาะสม 3. เกิดตนแบบดา นสุขภาพ (Health Model) หรือแกนนํานักเรียน ดานการสงเสรมิ สขุ ภาพ 4. มีผลลัพธดานสุขภาพตามเกณฑที่เหมาะสมตามชวงวัย เชน สูงดีสมสวน ไมอวน ไมผอม ไมเต้ีย ปราศจากฟนผุ มีสมรรถภาพทางกายผานเกณฑมีสุขภาพจิตดี มีพฤติกรรมสุขภาพท่ีพึงประสงค มผี ลสัมฤทธิท์ างการศกึ ษา เปนตน 15 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

แผนภาพท่ี 6 ความสมั พนั ธขององคประกอบในมาตรฐานโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 4. โรงเรียนคอื องคก์ ร (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) แหง่ ความสุข 1. 2. การขบั เคลอื่ น 3. การมสี ่วนร่วม 10. บุคคลตน้ แบบด้าน 5. สิ่งแวดลอ้ มปลอดภยั นโยบายและ โรงเรียนส่งเสรมิ ระหวา่ งโรงเรียน สุขภาพในโรงเรียน โรงเรยี นปลอดโรค ทรัพยากร ชุมชน และภาค สุขภาพใน 9. กิจกรรมทางกาย 6. อนามัยโรงเรียนสู่ ศตวรรษที่ 21 ประชาสังคม เพี ยงพอและนอนหลับดี นักเรยี นสุขภาพดี 8. โภชนาการดี อาหาร 7. กระบวนการเรยี นร้สู ู่ ปลอดภยั เด็กไทยสุขภาพดี เดก็ ไทยรอบรูด้ ้านสุขภาพ 16

แผนภาพท่ี 7 ภาพรวมของมาตรฐานโรงเรียนสง เสริมสุขภาพระดบั มาตรฐานสากล (ดานกระบวนการ) 1 นโยบายและทรัพยากร 6 อนามยั โรงเรยี นสนู กั เรยี นสขุ ภาพดี • การกาํ หนดนโยบาย/วิสัยทัศน/การบูรณาการประเด็น • การตรวจคดั กรองสขุ ภาพเบอ้ื งตน โดยครอู นามยั /ครปู ระจาํ ชน้ั สขุ ภาพในนโยบายหรอื วิสยั ทัศนของโรงเรียน • การตรวจคดั กรองสขุ ภาพ โดยเจา หนา ทสี่ าธารณสขุ การกาํ หนดประเดน็ ดา นสขุ ภาพในแผนงานโรงเรยี น และ • การแสวงหาทนุ /ระดมทรัพยากรในการพัฒนาโรงเรยี น 7 กระบวนการเรยี นรู สูเด็กไทยรอบรู ดา นสุขภาพ 2 การขับเคล่ือนโรงเรยี นสงเสรมิ สุขภาพ ในศตวรรษท่ี 21 • มีนวตั กรรมเพอ่ื สรางความรอบรูดา นสขุ ภาพหรือ การบูรณาการความรอบรดู านสุขภาพในสาระการเรยี นรู • การถา ยทอดนโยบาย และแผนสกู ารปฏิบัติ • การแตง ต้งั คณะกรรมการ/คณะทํางานในการดําเนินงาน 8 โภชนาการดี อาหารปลอดภัย • การวเิ คราะหสถานการณป ญหาสุขภาพและกําหนด เด็กไทยสุขภาพดี แนวทางการแกไขปญ หารว มกนั • โครงการของโรงเรียนและโครงงานของนกั เรยี นทแ่ี กไ ข • มกี ารจดั อาหารกลางวนั ตามมาตรฐานอาหารกลางวนั สาํ หรบั ปญ หาสขุ ภาพและอนามยั สง่ิ แวดลอ มในโรงเรยี น เด็กไทย การดูแลความสะอาดและคุณภาพของเคร่ืองปรุง หรอื ชมุ ชนุ การปรงุ ประกอบอาหาร ลดหวาน มนั เคม็ การใชเ กลอื ไอโอดนี • การบรู ณาการประเดน็ สขุ ภาพในหลกั สตู ร หรอื ผลติ ภณั ฑเ สรมิ ไอดนี การเรยี นการสอนหรอื กจิ กรรมเสรมิ หลักสูตร • นกั เรยี นไดด ม่ื นมรสจดื ทกุ วนั นมไดร บั การเกบ็ รกั ษาในสถานที่ • การนิเทศ ติดตาม ประเมนิ ผลการดาํ เนินงาน และอณุ หภมู ทิ เี่ หมาะสมทกุ วนั • การควบคมุ การจดั จาํ หนา ยหรอื บรกิ ารอาหาร/อาหารวา ง/ 3 การมสี ว นรวมระหวางโรงเรียนชมุ ชน เครอื่ งดม่ื /ขนมทม่ี ผี ลเสยี ตอ สขุ ภาพ ไมม คี ณุ คา ทางโภชนาการ และภาคประชาสังคม และมรี สหวานจดั เคม็ จดั และมนั จดั • การควบคมุ กาํ กบั การตลาดหรอื สอ่ื โฆษณาทเ่ี กย่ี วกบั อาหาร • การมสี ว นรว มระหวา งโรงเรยี น ผปู กครอง ชมุ ชนและภาคี ทมี่ ผี ลเสยี ตอ สขุ ภาพและไมม คี ณุ คา ทางโภชนาการ เครือขา ยภาคประชาสังคม • โรงอาหารผา นเกณฑม าตรฐานสขุ าภบิ าลอาหารในโรงเรยี น 4 โรงเรยี นคอื องคก รแหง ความสขุ 9 กจิ กรรมทางกายเพยี งพอและนอนหลบั ดี • โรงเรียนจัดพื้นที่สรางสรรคสาํ หรับนักเรียน จัดการเรียน • มสี ถานท่แี ละอปุ กรณใ นการจัดกจิ กรรมทางกายเพียงพอ การสอนในรูปแบบ Active Learning หรือ Problem- • มกี ารจดั ตั้งชมรมกจิ กรรมทางกาย Based Learning : PBL หรอื Professional Learning • นักเรียนเขารวมกิจกรรมกาวทาใจหรือมีการเขารวมการ Community : PLC ออกกาํ ลงั กายในรปู แบบอื่น • มแี ผน/มาตรการ/แนวทางการปอ งกนั การใชค วามรนุ แรง • มีโปรแกรมสง เสรมิ การออกกําลังกาย ทุกรูปแบบ รวมท้ังการกล่ันแกลงรังแกกัน (Bully) ใน • มกี ารจดั กจิ กรรมทางกายของนกั เรยี นอยา งนอ ยวนั ละ 60 นาที โรงเรยี นมรี ะบบการดูแลชวยเหลอื นักเรยี น • นกั เรียนนอนหลับเพยี งพอ 5 ส่ิงแวดลอมปลอดภยั โรงเรียนปลอดโรค 10 บคุ คลตนแบบดานสขุ ภาพในโรงเรียน • มีการจดั การอนามัยสง่ิ แวดลอมในโรงเรียน • มคี ณะผบู รหิ ารสนบั สนนุ การดาํ เนนิ งานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ท่ีเออ้ื ตอ สุขภาพ • ผูบริหาร ครู บุคลากร มีการเฝาระวังสุขภาพตนเอง • มกี ารปองกนั ภยั จากอบุ ตั ิเหตแุ ละการบาดเจบ็ และเปน ตนแบบดานสขุ ภาพ (Role Model) • มีการปองกันโรคอบุ ัตใิ หมแ ละภัยคกุ คามดานสุขภาพ • ครูอนามัยผานการอบรมหลักสูตรครูอนามัยโรงเรียนของ • มีการดาํ เนินการใหโ รงเรยี นปลอดสารเสพติด กระทรวงสาธารณสุข 17 โรงเรยี นส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

แผนภาพที่ 8 ภาพรวมของมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (ดา นผลลพั ธส ขุ ภาพ) ตวั ชีว้ ดั ท่ี ตัวชีว้ ดั ท่ี ตวั ชว้ี ัดที่ ภาวะโภชนาการ สุขภาพ สมรรถภาพทางกาย 1. นกั เรยี นสงู ดสี มสว น มากกวา ชอ่ งปากและฟนั ที่สัมพันธก์ บั สุขภาพ หรือเทา กบั 1. นกั เรยี น ชนั้ ป.6 ปราศจากฟน ผุ รอยละ 57 (ป 2566) (Health-related physical รอยละ 59 (ป 2567) (Caries free) มากวา หรือ fitness) รอยละ 61 (ป 2568) เทากับ รอยละ 45 รอยละ 63 (ป 2569) 2. นกั เรยี น ชน้ั ม.3 ปราศจากฟน ผุ นักเรยี นผานเกณฑก ารประเมิน รอ ยละ 65 (ป 2570) (Caries free) มากวา หรอื เทา กบั สมรรถภาพทางกาย ทั้ง 3 ดา น 2. นกั เรยี นเตย้ี ไมเ กนิ รอยละ 35 รอ ยละ 80 รอ ยละ 10 (ป 2566) 3. นกั เรยี นชน้ั ป.1-ป.6 ไดร บั การ 1. ความอดทนของระบบหวั ใจและ รอยละ 9.5 (ป 2567) บูรณะฟน ถาวร(ไมนบั รวมกรณี รอยละ 9 (ป 2568) ถอนฟน ) (Cavity free) มากกวา ไหลเวยี นเลอื ด รอ ยละ 8.5 (ป 2569) หรอื เทา กับ รอ ยละ 60 (cardiovascular endurance) รอยละ 8 (ป 2570) 4. นักเรียนชั้น ม.1-ม.3 ไดรบั การ 2. ความแขง็ แรงของกลา มเนอื้ 3. นักเรียนเริม่ อวนและอวน บรู ณะฟน ถาวร (ไมน บั รวมกรณี (muscle strength) และ ไมเ กินรอยละ 10 ถอนฟน ) (Cavity free) ความอดทนของกลา มเนอ้ื 4. นกั เรยี นผอม ไมเ กนิ รอ ยละ 5 มากกวา หรอื เทา กบั รอ ยละ 50 (muscle endurance) 3. ความออ นตวั (flexibility) ตัวชีว้ ดั ที่ ตัวชีว้ ัดท่ี ตัวช้วี ัดที่ นักเรียนท่ีมีปญหาดานพฤติกรรม นักเรียนท่ีเจ็บปวย บาดเจ็บหรือ นั ก เ รี ย น มี พ ฤ ติ ก ร ร ม สุ ข ภ า พ อารมณ สังคม ไดรับการดูแล ไดรับอุบัติเหตุจากสิ่งแวดลอม ที่พึงประสงค ชว ยเหลอื จนดขี ้นึ ในโรงเรยี นทที่ ําใหต อ งพกั รกั ษาตวั โรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 18 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

กระบวนการพัฒนารับรองโรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล (Global Standards for Health Promoting School : GSHPS) โรงเรยี นทกุ สงั กดั สามารถเขา รว มโครงการโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) ได โดยดาํ เนินการ ดงั น้ี 1. โรงเรียนแจงความจํานงหรือสมัครเขารวมโครงการ ไปยังหนวยงานตนสังกัดของโรงเรียน หรือ หนวยงานสาธารณสุขในพนื้ ท่ี 2. โรงเรยี นพฒั นาและดาํ เนนิ งานตามมาตรฐาน องคป ระกอบ และตวั ชวี้ ดั ของโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพ ระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) รวมทัง้ ประเมนิ ตนเองเบื้องตน 3. ดาํ เนินการประเมินโรงเรียนโดยทีมประเมินที่ผานการอบรมการประเมินโรงเรียนสงเสริมสุขภาพ ระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) 4. รบั รองมาตรฐานโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล โดยกรมอนามยั และองคก ารอนามยั โลก (WHO) ประจําประเทศไทย แผนภาพท่ี 9 กระบวนการพัฒนารบั รองโรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) 1. โรงเรยี นแจง ความจํานงหรือสมคั รเขารว มโครงการ ไปยังหนว ยงานตนสงั กัดของโรงเรียน หรอื หนว ยงาน สาธารณสุขในพื้นที่ 2. โรงเรยี นพัฒนาและดาํ เนินงานตามมาตรฐาน รวมทง้ั ประเมนิ ตนเองเบอื้ งตน 3.ดาํ เนนิ การประเมินโรงเรยี น ทมี ประเมนิ ตอ งผา นการอบรมการประเมนิ โดยทมี ประเมนิ ท่ผี า นการอบรม GSHPS โรงเรยี นสง เสรมิ สขุ ภาพระดบั มาตรฐาน สากล GSHPS ของกรมอนามยั ไมผ าน ผา น (ประกอบดว ยบคุ ลากรฝายสาธารณสุข ฝา ยการศกึ ษา องคก รปกครองสว นทอ งถนิ่ และบุคลากรจากหนว ยงานทีเ่ กี่ยวของ) 4.การรบั รองมาตรฐานโดยกรมอนามัย และ องคก ารอนามัยโลก (WHO) หมายเหตุ * การรบั รองมอี ายุ 3 ป นับจากวันท่ีระบใุ นเกียรตบิ ัตร ** การเลอื่ นระดบั สามารถทาํ ไดตามความพรอมและสมคั รใจของโรงเรียน 19 โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

การดาํ เนนิ งานโรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) การดาํ เนินงานโรงเรียนสงเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล เปนการดาํ เนินงานเพื่อใหเกิดการ ยกระดบั การดูแลสขุ ภาพ เสริมสรา งความรอบรูดา นสุขภาพ ในระดับมาตรฐานสากล ควบคไู ปกับการศกึ ษา ภายใตการมีสวนรวมของหนวยงานภาคีเครือขายท่ีเกี่ยวของ ประกอบดวย มาตรฐานดานกระบวนการ 10 องคป ระกอบและมาตรฐานดา นผลลัพธสุขภาพ 6 ตวั ช้ีวัด ตารางที่ 3 มาตรฐานดา นกระบวนการและดา นผลลพั ธส ขุ ภาพ องคประกอบมาตรฐานดานกระบวนการ มาตรฐานดานผลลัพธสุขภาพ องคประกอบท่ี 1 นโยบายและทรพั ยากร ตวั ชีว้ ัดที่ 1 ภาวะโภชนาการ องคประกอบที่ 2 การขับเคลือ่ นโรงเรียนสง เสริมสุขภาพ ตวั ชวี้ ดั ท่ี 2 สุขภาพชอ งปากและฟน ตัวชีว้ ดั ท่ี 3 สมรรถภาพทางกายทสี่ ัมพันธ ในศตวรรษท่ี 21 องคประกอบท่ี 3 การมสี ว นรวมระหวา งโรงเรยี นชมุ ชน กับสุขภาพ (Health-related physical fitness) และภาคประชาสงั คม ตัวช้ีวดั ที่ 4 นักเรยี นทีม่ ปี ญ หาดา นพฤติกรรม องคประกอบที่ 4 โรงเรยี นคือองคก รแหง ความสขุ อารมณ สงั คม ไดร บั การดูแล องคประกอบที่ 5 สิง่ แวดลอ มปลอดภยั โรงเรยี นปลอดโรค ชวยเหลือจนดขี ้ึน องคประกอบที่ 6 อนามัยโรงเรยี นสูน ักเรยี นสขุ ภาพดี ตวั ชี้วัดที่ 5 นกั เรยี นทีเ่ จ็บปว ย บาดเจ็บหรอื ไดรับ องคป ระกอบที่ 7 กระบวนการเรียนรสู ูเ ด็กไทยรอบรู อบุ ัติเหตุจากสิง่ แวดลอ มในโรงเรียน ทที่ าํ ใหตองพกั รกั ษาตวั ดา นสุขภาพ ตวั ชวี้ ดั ที่ 6 นักเรียนมีพฤตกิ รรมสขุ ภาพ องคป ระกอบท่ี 8 โภชนาการดี อาหารปลอดภัย ทพ่ี งึ ประสงค เด็กไทยสุขภาพดี องคป ระกอบท่ี 9 กิจกรรมทางกายเพียงพอและนอนหลับดี องคป ระกอบที่ 10 บุคคลตนแบบดา นสุขภาพในโรงเรยี น การแบงระดับการรบั รองโรงเรียนสง เสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล (GSHPS) การรบั รองนน้ั จะมอี ายกุ ารรบั รองอยทู ่ี 3 ป นบั จากวนั ทร่ี ะบใุ นเกยี รตบิ ตั ร และโรงเรยี นสามารถปรบั เล่ือนระดับของการรบั รองตามความพรอมและความสมคั รใจของโรงเรยี น ระดับ Gold Award - ผานเกณฑมาตรฐานดานกระบวนการ ขนั้ ดมี าก อยางนอ ย 4 องคป ระกอบ องคประกอบที่ เหลือผานเกณฑขั้นดี - ผานเกณฑมาตรฐานดา นผลลพั ธส ุขภาพนกั เรยี น อยางนอ ย 3 ตวั ช้วี ดั ระดบั Platinum Award - ผา นเกณฑม าตรฐานดา นกระบวนการ ขนั้ ดมี าก 6 องคป ระกอบองคป ระกอบทเี่ หลอื ผา นเกณฑข น้ั ดี - ผานเกณฑม าตรฐานดานผลลัพธส ขุ ภาพนักเรยี น อยา งนอ ย 4 ตัวชีว้ ดั ระดบั Millennium Award - ผานเกณฑมาตรฐานดา นกระบวนการ ข้นั ดีมาก อยางนอ ย 8 องคป ระกอบ องคป ระกอบที่ เหลือผานเกณฑขน้ั ดี - ผา นเกณฑม าตรฐานดา นผลลพั ธส ขุ ภาพนกั เรยี น อยา งนอ ย 5 ตวั ชว้ี ดั (โดยท่ี 1 ใน 5 ตวั ชว้ี ดั นน้ั ตอ งเปนตวั ช้ีวัดท่ี 6 นกั เรยี นมพี ฤติกรรมสุขภาพทีพ่ ึงประสงค) ระดบั Excellence Award - ผานเกณฑม าตรฐานดา นกระบวนการ ขัน้ ดีมาก 10 องคป ระกอบ - ผา นเกณฑมาตรฐานดา นผลลพั ธส ขุ ภาพนกั เรียน 6 ตัวช้ีวัด โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 20 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS)

21 ส่วนที่ 3 มาตรฐานโรงเรยี นส่งเสรมิ สุขภาพระดบั มาตรฐานสากล (GSHPS) ด้านกระบวนการ 10 องค์ประกอบ โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคประกอบ ตวั ช้วี ดั เกณฑ ระดบั การประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอ มูล/ (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ท่ไี ด วธิ ีพสิ จู น องคประกอบท่ี 1 1.1 มีการกาํ หนดนโยบาย หรือ มกี ารกาํ หนดนโยบาย  มี ครบ 2 ขอ (2) - หลักฐานการประกาศนโยบายหรือ นโยบายและ วสิ ยั ทศั นท ส่ี อดคลอ งกบั สภาพปญ หา หรือวสิ ยั ทัศน หรอื มี  มี 1 ขอ (1) วสิ ยั ทัศนเ ปนลายลักษณอ ักษร ทรัพยากร ของโรงเรยี น หรอื ชมุ ชน หรอื ในระดบั การบรู ณาการประเดน็  ไมม ี (0) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ประเทศ หรอื มกี ารบรู ณาการประเดน็ สขุ ภาพ ในนโยบาย โรงเรียน หรอื ครู สุขภาพในนโยบายหรือวิสัยทัศนของ หรอื วสิ ยั ทศั นของ โรงเรยี น โรงเรียน รวมถึงการ 1) กําหนดนโยบายหรอื วสิ ยั ทศั น หรอื ประกาศใชน โยบาย มีการบรู ณาการประเด็นสขุ ภาพใน หรอื วสิ ัยทัศน นโยบายหรอื วสิ ยั ทัศนข องโรงเรียน 2) มีการประกาศใชนโยบายหรือ วิสยั ทัศนเปน ลายลกั ษณอักษร 1.2 มกี ารกําหนดประเดน็ ดา นสขุ ภาพ มปี ระเดน็ ดา นสขุ ภาพ  มี (2) - แผนงานโครงการหรอื แผนปฏบิ ตั กิ าร ไวในแผนงานของโรงเรยี น ในแผนงานของโรงเรยี น  ไมมี (0) ของโรงเรียน (การสรางความรอบรู ด า น สุ ข ภ า พ แ ล ะ ป จ จั ย เ ส่ี ย ง ดานสุขภาพ เชน การสรางความ รอบรูเก่ียวกับสารเสพติด บุหรี่ ผลิตภณั ฑก ญั ชา เปน ตน) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร โรงเรยี น หรอื ครู

องคป ระกอบ ตัวชวี้ ัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมลู / ทีไ่ ด วิธีพิสจู น 1.3 มีการแสวงหาทุนหรือระดม มีการแสวงหาทนุ  มี ครบ 3 ขอ (2) - หลกั ฐานการจดั สรรงบประมาณของ ทรัพยากรในการพัฒนาโรงเรียน หรือระดมทรพั ยากร  มี 1 - 2 ขอ (1) โรงเรยี นหรอื การแสวงหางบประมาณ สงเสริมสขุ ภาพ ดังน้ี ในการพัฒนาโรงเรียน  ไมมี (0) จากแหลงอืน่ 1) ทนุ มนษุ ย สงเสรมิ สุขภาพ - หลกั ฐานการไดร บั การสนบั สนนุ ทนุ 2) งบประมาณ (โรงเรยี นมกี ารจดั สรร กรณีโรงเรียนมีความพรอม มนษุ ย วสั ดุ อปุ กรณ หรอื สง่ิ ของจาก โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 งบประมาณในการดาํ เนนิ งาน หรอื เรอ่ื งวสั ดุ อปุ กรณห รอื สง่ิ ของ หนว ยงานภายนอก (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) มีการแสวงหางบประมาณจาก จะไดคะแนนเต็ม - หลกั ฐานการสาํ รวจความพยี งพอของ วัสดุ อปุ กรณห รือสงิ่ ของในโรงเรียน แหลงอืน่ ) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร 3) วสั ดุ อปุ กรณ หรอื สง่ิ ของ โรงเรียน หรือคณะครู คะแนนรวม 6 คะแนน สรปุ ผลการประเมินตามองคประกอบท่ี 1 (คะแนนรวม 6 คะแนน) (5 คะแนน)  ผานเกณฑป ระเมนิ ขัน้ ดีมาก (6 คะแนน)  ผานเกณฑประเมินขั้นดี (0 - 3 คะแนน)  ผา นเกณฑป ระเมนิ ขัน้ พ้นื ฐาน (4 คะแนน)  ควรพฒั นาตอไป 22

23 คะแนน แหลง ขอมูล/ ท่ีได วธิ พี ิสูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตวั ชวี้ ัด เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) องคประกอบท่ี 2 2.1 มกี ารถา ยทอดนโยบาย วสิ ยั ทศั น มกี ารถา ยทอด  มี ครบ 3 ระดบั (2) - รายงานการถายทอดนโยบาย การขบั เคลือ่ น และแผนสกู ารปฏบิ ตั ิทกุ ระดบั ดงั นี้ นโยบาย วสิ ยั ทัศน  มี 1 - 2 ระดบั (1) วสิ ัยทศั น และแผนสกู ารปฏบิ ตั ิ โรงเรยี นสงเสรมิ 1) ระดับบคุ ลากร และแผนสูก ารปฏบิ ตั ิ  ไมมี (0) สขุ ภาพใน 2) ระดับผูปกครองและชมุ ชน ทกุ ระดับ ศตวรรษที่ 21 3) ระดบั นักเรียน 2.2 มีการแตงต้ังคณะกรรมการหรือ มีคําส่งั แตงตง้ั  มี (1) - คาํ ส่ังแตงต้ังคณะกรรมการหรือ คณะทาํ งานในการดาํ เนนิ งานโรงเรยี น คณะกรรมการหรือ  ไมมี (0) คณะทาํ งาน สงเสรมิ สุขภาพ คณะทํางาน 2.3 มกี ารวเิ คราะหส ถานการณป ญ หา มีการวิเคราะห  มกี ารวเิ คราะหป ญ หาและ (2) - รายงานการวเิ คราะหข อ มลู ดา นสขุ ภาพ สุขภาพและอนามัยสิ่งแวดลอมใน สถานการณปญหา กาํ หนดแนวทางการแกไข และอนามัยส่งิ แวดลอม โรงเรียนหรือชุมชน และกําหนด พรอมทั้งกาํ หนด  มีการวิเคราะหป ญ หา (1) - รายงานแนวทางการแกไขปญ หา แนวทางการแกไ ขปญ หารว มกัน แนวทางการแกไ ข  ไมม ี (0) ปญ หารวมกนั 2.4 มีโครงการของโรงเรียนท่ีแกไข มโี ครงการของโรงเรยี น  ไมม ี (1) - โครงการของโรงเรียน ปญ หาสขุ ภาพและอนามยั สง่ิ แวดลอ ม  มี (0) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ในโรงเรียนหรือชมุ ชนุ โรงเรียน หรอื ครู 2.5 มีโครงงานของนักเรียนที่แกไข มโี ครงการของนกั เรยี น  ไมม ี (1) - โครงงานของนกั เรียน ปญหาดานสุขภาพหรือดานอนามัย  มี (0) - สอบถามหรอื สมั ภาษณค รู หรอื นกั เรยี น สง่ิ แวดลอมในโรงเรยี นหรือชุมชน - ภาพกิจกรรม

องคประกอบ ตวั ชี้วดั เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลงขอ มลู / ทไี่ ด วิธีพสิ ูจน 2.6 มีการบูรณาการประเด็นสุขภาพ มกี ารบรู ณาการประเดน็  มี (1) - หลักฐานการบูรณาการในหลักสูตร หรืออนามัยส่ิงแวดลอมในหลักสูตร สขุ ภาพ  ไมม ี (0) การเรยี นการสอนหรอื กจิ กรรมเสรมิ การเรียนการสอนหรือกิจกรรมเสริม หลักสตู ร หลกั สตู ร - ภาพกิจกรรม โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 2.7 มีการนิเทศ ตดิ ตาม ประเมินผล มีการนิเทศ ติดตาม  มี ครบ 3 ขอ (2) - มรี ายงานการนเิ ทศ ตดิ ตาม ประเมนิ ผล (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) โดยคณะกรรมการหรือคณะทาํ งาน ประเมินผล  มี 1 - 2 ขอ (1) - สมุดเยีย่ มโรงเรียน ในการดําเนินงานโรงเรียนสงเสริม การดําเนินงาน  ไมมี (0) - ภาพกจิ กรรม สุขภาพ ภาคเรียนละ 1 ครั้ง ดังน้ี 1) กําหนดวิธีการนิเทศ ติดตาม ประเมินผล และระบุผูรับผิดชอบ ใหชดั เจน 2) บูรณาการงานรวมกับการนิเทศ ตดิ ตามระบบปกตขิ องโรงเรยี น หรอื คณะกรรมการประสานงาน สาธารณสุขระดับอาํ เภอ (คปสอ.) หรอื คณะนิเทศอ่ืน ๆ 3) สรุปรายงานผลการนิเทศ ติดตาม ประเมินผล ตอคณะกรรมการหรือ คณะทาํ งานและผบู รหิ ารโรงเรียน คะแนนรวม 10 คะแนน สรปุ ผลการประเมนิ ตามองคประกอบท่ี 2 (คะแนนรวม 10 คะแนน) 24  ผา นเกณฑป ระเมนิ ข้นั ดมี าก (8 คะแนนขึ้นไป)  ผา นเกณฑประเมนิ ข้ันดี (7 คะแนน) (0 - 5 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมินข้นั พนื้ ฐาน (6 คะแนน)  ควรพฒั นาตอ ไป

25 คะแนน แหลง ขอมลู / ท่ไี ด วธิ พี สิ ูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคประกอบ ตวั ช้ีวัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) องคป ระกอบที่ 3 3.1 การมีสวนรวมระหวางโรงเรียน มีสว นรว ม  มี ครบ 5 ขั้นตอน (3) - รายงานสรุปผลการดําเนินงานหรือ การมีสวนรวม ผูปกครอง และชมุ ชน ดังนี้ ในการดาํ เนนิ งาน  มี 3 - 4 ขน้ั ตอน (2) โครงการท่ีทาํ รวมกัน ระหวางโรงเรียน 1) รวมวิเคราะหปญหาและกําหนด 5 ขนั้ ตอน  มี 1 - 2 ขัน้ ตอน (1) - รายงานการประชมุ ชุมชน และ ภาค ประเดน็ ปญ หา  ไมม ี (0) - ภาพกจิ กรรม ประชาสงั คม 2) รว มวางแผน 3) รว มดาํ เนินการ 4) รวมตรวจสอบทบทวน 5) รวมแกไข พัฒนา ปรับปรงุ 3.2 การมสี วนรว มของภาคเี ครอื ขาย มสี วนรว ม  มี ครบ 5 ข้ันตอน (3) - รายงานสรุปผลการดําเนินงานหรือ ภาคประชาสงั คม ดังน้ี ในการดาํ เนนิ งาน  มี 3 - 4 ข้ันตอน (2) โครงการท่ที าํ รวมกัน 1) รวมวิเคราะหปญหาและกําหนด 5 ขนั้ ตอน  มี 1 - 2 ขนั้ ตอน (1) - รายงานการประชมุ ประเด็นปญหา  ไมมี (0) - ภาพกิจกรรม 2) รว มวางแผน 3) รว มดําเนินการ 4) รว มตรวจสอบทบทวน 5) รว มแกไ ข พัฒนา ปรับปรุง คะแนนรวม 6 คะแนน สรปุ ผลการประเมินตามองคประกอบที่ 3 (คะแนนรวม 6 คะแนน) (5 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมนิ ข้ันดมี าก (6 คะแนน)  ผานเกณฑประเมินขัน้ ดี (0 - 3 คะแนน)  ผานเกณฑป ระเมินขน้ั พื้นฐาน (4 คะแนน)  ควรพัฒนาตอ ไป

องคป ระกอบ ตวั ช้วี ดั เกณฑ ระดับการประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอ มลู / ทีไ่ ด วธิ พี สิ ูจน องคประกอบท่ี 4 4.1 โรงเรยี นจดั พนื้ ทสี่ รา งสรรคส าํ หรบั มีพ้ืนทส่ี รา งสรรค  มี ครบ 4 ขอ (4) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร โรงเรยี นคอื องคก ร นักเรยี น ดังนี้ สาํ หรบั นกั เรียน  มี 3 ขอ (3) โรงเรยี น หรอื ครู หรือนกั เรียน แหงความสขุ 1) โรงเรยี นเปน พนื้ ทท่ี ปี่ ลอดภยั สาํ หรบั  มี 2 ขอ (2) - สาํ รวจสภาพจรงิ ทุกคน เชน มีระบบดูแลความ  มี 1 ขอ (1) - ภาพกิจกรรม ปลอดภยั มกี ลองวงจรปด  ไมมี (0) โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 2) โรงเรยี นมพี น้ื ทสี่ เี ขยี วสาํ หรบั พกั ผอ น (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) หยอนใจ เปนระเบียบสวยงามและ ไมอยูในจดุ ท่ลี บั ตา 3) โรงเรยี นมพี นื้ ทส่ี าํ หรบั การทาํ กจิ กรรม ทางกาย และกิจกรรมสันทนาการ เชน หอ งดนตรี หอ งศลิ ปะ หอ งสมดุ หอ งชมรม 4) โรงเรียนมีหองหรือมุมใหคาํ ปรึกษา ดา นสุขภาพ 4.2 มีการจัดการเรียนการสอนหรือ มกี ารจัดการเรยี น  มี (1) - รายงานการจดั การเรยี นการสอนหรอื การทํากิจกรรมในรูปแบบ Active การสอนหรอื การทาํ  ไมม ี (0) รายงานการจดั กิจกรรม Learning หรอื PBL หรือ PLC หรือ กจิ กรรมในรปู แบบ รูปแบบที่ใหนักเรียนมีสวนรวมแสดง Active Learning - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ความคดิ เหน็ อยา งอสิ ระและเทา เทยี ม หรอื PBL หรอื PLC โรงเรยี น หรือครู หรอื นักเรยี น กัน - สาํ รวจสภาพจริง - ภาพกจิ กรรม 26

27 คะแนน แหลงขอ มูล/ ท่ีได วิธพี ิสจู น โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตัวชวี้ ัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 4.3 มแี ผน หรอื มาตรการ หรอื แนวทาง รังแกกัน (Bully)  มี ครบ 2 ขอ (2) - หลักฐานการปองกันการใชความ การปองกันการใชความรุนแรง ในโรงเรยี น  มี 1 ขอ (1) รุนแรงทกุ รูปแบบ รวมท้ัง การกลัน่ ทกุ รปู แบบรวมทง้ั การกลน่ั แกลง รงั แกกนั  ไมมี (0) แกลงรงั แกกนั (Bully) ในโรงเรยี น (Bully) ในโรงเรียน - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร 1) มีแผน หรือมาตรการ หรอื แนวทาง โรงเรยี น หรือครู หรอื นักเรยี น - สํารวจสภาพจรงิ การตอตานการกล่ันแกลงกันใน โรงเรยี น และภยั คกุ คามทุกรปู แบบ  มี ครบ 4 ขอ (3) - รายงานการดูแลชว ยเหลอื นกั เรยี น 2) มชี อ งทางการรบั เรอื่ งรอ งเรยี น หรอื  มี 3 ขอ (2) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร การขอความชวยเหลือ เมื่อมี  มี 1 - 2 ขอ (1) โรงเรียน หรือครู หรือนกั เรียน การกล่นั แกลง รงั แกกัน  ไมมี (0) - สํารวจสภาพจริง 4.4 มรี ะบบการดแู ลชว ยเหลอื นกั เรยี น มีระบบการดแู ล ดงั น้ี ชวยเหลอื นักเรียน 1) มคี รูทีค่ อยใหคําปรึกษานักเรียน 2) มีการเยีย่ มบา นนักเรียน อยา งนอ ย ภาคเรียนละ 1 ครั้ง 3) คัดกรองสุขภาพจิตเบ้ืองตน (9S) อยางนอยภาคเรียนละ 1 ครงั้ 4) การติดตามชวยเหลือนักเรียน อยางนอ ยภาคเรียนละ 1 ครัง้ คะแนนรวม 10 คะแนน

สรุปผลการประเมินตามองคประกอบท่ี 4 (คะแนนรวม 10 คะแนน) (7 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมนิ ขนั้ ดมี าก (8 คะแนนข้นึ ไป)  ผา นเกณฑประเมนิ ข้นั ดี (0 - 5 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมนิ ขั้นพน้ื ฐาน (6 คะแนน)  ควรพฒั นาตอไป องคป ระกอบ ตัวชี้วัด เกณฑ ระดบั การประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมลู / ท่ีได วธิ ีพสิ จู น โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) องคป ระกอบที่ 5 5.1 มีการจัดการอนามัยส่ิงแวดลอม มกี ารจัดการตามแบบ  มี ครบ 48 ขอ (4) - รายงานผลการประเมินอนามัย สง่ิ แวดลอ ม ในโรงเรยี นทเ่ี อ้อื ตอ สขุ ภาพ ประเมนิ อนามยั  มี 43-47 ขอ (3) สง่ิ แวดลอ มในโรงเรยี น ปลอดภยั โรงเรยี น สง่ิ แวดลอ มในโรงเรยี น (2) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ปลอดโรค (48 ขอ) กรมอนามัย  มี 38-42 ขอ (1) โรงเรยี น หรือครู หรอื นกั เรยี น  มี ตาํ่ กวา 38 ขอ 5.2 มกี ารปอ งกนั ภยั จากอุบตั ิเหตุ มีการปอ งกนั ภัย  มี ครบ 4 ขอ (2) - รายงานการเกดิ อบุ ตั เิ หตแุ ละการบาด และการบาดเจบ็ ในโรงเรยี น จากอบุ ัตเิ หตุและ  มี 3 ขอ (1.5) เจบ็ ในโรงเรียน 1) มกี ารบนั ทกึ การเกดิ อบุ ตั เิ หตแุ ละการ การบาดเจบ็  มี 2 ขอ (1) - มีแผนเผชิญเหตุและภาพกิจกรรม บาดเจ็บในโรงเรยี น  มี 1 ขอ (0.5) การซอ มแผน 2) มแี ผนเผชญิ เหตุและการซอมแผน  ไมม ี (0) - รายงานการปอ งกนั ภยั จากอบุ ตั เิ หตุ 3) มแี นวทางหรอื กจิ กรรมปอ งกนั ภยั จาก และการบาดเจ็บและการชวยเหลือ อุบัติเหตุและการบาดเจ็บ และ สง ตอ สาธารณภยั ในโรงเรยี น - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร 4) มแี นวทางการชว ยเหลอื สง ตอ เมอื่ เกดิ โรงเรียน หรือครู หรือนกั เรียน อบุ ตั เิ หตแุ ละการบาดเจบ็ - ภาพกิจกรรม 28

29 คะแนน แหลงขอ มลู / ท่ไี ด วิธพี สิ จู น โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตวั ช้วี ัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 5.3 มีการปองกันภัยคุกคามสุขภาพ มกี ารปองกันภยั  มี ครบ 5 ขอ (2) - รายงานการบันทึกสถิติผูปวยใน จากสง่ิ แวดลอ มและโรคอบุ ตั ใิ หม ดงั น้ี คุกคามสุขภาพและ  มี 3 - 4 ขอ (1.5) โรงเรียน 1) มีการบันทึกสถิติผูปวยในโรงเรียน โรคอบุ ัติใหม  มี 2 ขอ (1) - มีแผนเผชิญเหตุและภาพกิจกรรม  มี 1 ขอ (0.5) การซอ มแผน และมกี ารจดั ทาํ สรปุ รายงานประจาํ ป  ไมมี (0) - รายงานการปองกันภยั จาอุบตั เิ หตุ 2) มีแผนเผชิญเหตุและการซอมแผน และการบาดเจ็บและการชวยเหลือ 3) มแี นวทางและกจิ กรรมในการปอ งกนั สง ตอ - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร และมแี ผนการเรยี นรแู ละสง เสรมิ สขุ โรงเรียน หรือครู หรือนกั เรยี น ภาพอยา งตอ เนอื่ ง แมใ นสถานการณ - ภาพกจิ กรรม ฉุกเฉนิ ดา นสาธารณสุข 4) มแี นวทางการชว ยเหลอื สง ตอ เมอ่ื เกดิ ปญหา 5) มีการควบคมุ กํากับ รานเกมส ราน จาํ หนา ยสรุ า บหุ ร่ี และ การจําหนา ย ผลติ ภณั ฑท มี่ าจากกญั ชาบรเิ วณโดย รอบรั้วโรงเรยี น 5.4 มกี ารดําเนนิ การใหโ รงเรยี นปลอด มกี ารดาํ เนนิ การ  มี ครบ 4 ขอ (2) - รายงานการดาํ เนินการใหโรงเรียน สารเสพติด ใหโรงเรยี น  มี 3 ขอ (1.5) ปลอดสารเสพติด 1) มแี นวทางการปอ งกนั การใชส ารเสพ ปลอดสารเสพติด  มี 2 ขอ (1) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ติดในโรงเรียน และลดการเขาถึง  มี 1 ขอ (0.5) โรงเรยี น หรอื ครู หรือนักเรียน สารเสพตดิ ของนักเรียน  ไมมี (0) - ภาพกจิ กรรม 2) มกี จิ กรรมเฝา ระวงั ปญ หายาเสพตดิ

องคป ระกอบ ตัวชี้วัด เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมูล/ ที่ได วิธีพิสจู น 3) บนั ทกึ รายงานการใชส ารเสพตดิ ของ นกั เรยี น 4) การชวยเหลือและสงตอนักเรียน ที่ตดิ สารเสพตดิ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 คะแนนรวม 10 คะแนน (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) สรุปผลการประเมนิ ตามองคป ระกอบที่ 5 (คะแนนรวม 10 คะแนน) (6.5 - 7 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมนิ ขัน้ ดีมาก (7.5 คะแนนข้นึ ไป)  ผานเกณฑป ระเมินขั้นดี (0 - 5 คะแนน)  ผานเกณฑป ระเมินขัน้ พน้ื ฐาน (5.5 - 6 คะแนน)  ควรพัฒนาตอ ไป 30

31 คะแนน แหลงขอ มลู / ที่ได วธิ พี สิ ูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคประกอบ ตวั ชีว้ ัด เกณฑ ระดบั การประเมิน (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) องคป ระกอบท่ี 6 6.1 การตรวจคดั กรองสขุ ภาพเบอื้ งตน อนามัยโรงเรียนสู โดยครอู นามยั /ครูประจําชัน้ นกั เรยี นสขุ ภาพดี 1) ตรวจคดั กรองสายตา การไดย นิ และ นกั เรยี นชนั้ ป.1 ขนึ้ ไป  นักเรยี นทุกคน (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ตรวจรา งกายพนื้ ฐาน10ทา อยา งนอ ย  รอ ยละ 80-99 (0.5) นักเรยี น ปการศกึ ษาละ 1 ครงั้  นอ ยกวา รอ ยละ 80 (0) - สศ.3/ระเบียนสะสม - สมุดบันทึกสุขภาพดวยตนเอง สําหรบั นักเรียน 2) ประเมนิ การเจรญิ เตบิ โตและจดั การ นกั เรยี นอายุ 6-18 ป  ทุกคน (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ภาวะโภชนาการ ภาคเรยี นละ 1 ครงั้ และนกั เรยี น กลมุ เสยี่ ง  รอ ยละ 80-99 (0.5) นกั เรยี น (ชงั่ นํ้าหนกั วดั สว นสงู แปลผล) โดย (คอ นขา งเตยี้ เตีย้  นอ ยกวารอ ยละ 80 (0) - สศ.3/ระเบียนสะสม ใชอยางนอ ย 2 เกณฑ คอนขางผอม ผอม (1) - สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพดว ยตนเองสําหรบั - สว นสูงตามเกณฑอายุ (H/A) ทว ม เรมิ่ อว นและอว น) (0.5) นักเรยี น - นา้ํ หนกั ตามเกณฑสว นสูง (W/H) ไดร บั คาํ แนะนาํ และ (0) - สํารวจสภาพจริง จดั การปญหาภาวะ - ภาพกจิ กรรม โภชนาการและตดิ ตาม เดือนละ 1 ครงั้ 3) เครอื่ งมอื และวธิ กี ารในการประเมนิ เครอ่ื งมอื และวธิ กี าร  มี ครบ 2 ขอ การเจรญิ เตบิ โตของนกั เรยี นถกู ตอ ง ในการประเมิน  มี 1 ขอ และไดม าตรฐาน การเจรญิ เตบิ โต  ไมมี ของนักเรียน ถกู ตอ ง และไดม าตรฐาน

องคประกอบ ตัวชีว้ ดั เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลงขอ มลู / - มีการทดสอบความเท่ียงตรงของ ท่ีได วิธพี ิสจู น เครอื่ งชงั่ น้ําหนกั และใชท ว่ี ดั สว นสงู โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 ทไ่ี ดม าตรฐาน การวางและการตดิ ตงั้ (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ทถ่ี กู ตอง - วธิ กี ารชงั่ นาํ้ หนกั วดั สว นสงู ถกู ตอ ง และไดม าตรฐาน 4) เด็กทม่ี ีภาวะเร่มิ อวนและอวน ตอ ง คดั กรองนกั เรยี นทกุ คน  นักเรียนทุกคน (1) - รายงานการคัดกรอง เด็กอวน ไดรับการคัดกรอง obesity sign ทมี่ ภี าวะเรม่ิ อว นและ  รอ ยละ 80-99 (0.5) กลุมเสย่ี ง 5 ขอ ดงั น้ี อวน  นอยกวารอยละ 80 (0) - รายงานการตดิ ตามภาวะโภชนาการ - รอยปนดํารอบคอ หรือรักแร - นกั เรยี นไดรบั การ เดก็ อว นกลมุ เสยี่ ง และการชว ยเหลอื - นั่งหลับในเวลาเรียนเปน ประจํา ตรวจคดั กรองเดก็ อว น สง ตอ -นอนกรนและหยดุ หายใจขณะหลบั กลมุ เส่ยี ง หากพบ - ประวัติความเจ็บปวยของบุคคล - obesity sign 3 ใน ในครอบครัว 4 ขอ +และ/หรือมี - การวัดความดันโลหิต ความเส่ยี งตอภาวะ prehypertension ใหส ง ตอรกั ษา 32

33 คะแนน แหลง ขอ มูล/ ที่ได วิธพี ิสูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตัวชวี้ ดั เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 5) นกั เรยี นไดร บั ยาเมด็ เสรมิ ธาตเุ หลก็ นกั เรยี นชนั้ ป.1 ขนึ้ ไป  นักเรียนทกุ คน (1) - รายงานการไดร บั ยาเมด็ เสรมิ ธาตเุ หลก็ จาํ นวน 1 เม็ด (60 มลิ ลกิ รมั ) ตอ  รอยละ 80-99 (0.5) ของนกั เรียน สัปดาห  นอยกวารอ ยละ 80 (0) - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร (กรณีการสนับสนุนยาเม็ด โรงเรยี น หรอื ครู หรือนกั เรยี น เสริมธาตุเหล็กจากภาครัฐ - หลกั ฐานทโ่ี รงเรยี นขอรบั การสนบั สนนุ ไมเ ปน ไปตามแผน แตโ รงเรยี น ยาเมด็ เสริมธาตเุ หล็กจากภาครัฐ มกี ารขอรบั การสนบั สนนุ ยาเมด็ เสรมิ ธาตเุ หลก็ จากภาครฐั จะได คะแนนเตม็ ) 6) นกั เรยี นไดร บั การทดสอบประสทิ ธภิ าพ รอยละ 50 ขึน้ ไป  รอยละ 50 ขน้ึ ไป (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ การแปรงฟน ภาคเรยี นละ 1 คร้ัง  รอยละ 40-49 (0.5) นกั เรยี น  นอยกวารอยละ 40 (0) - สศ.3/ระเบียนสะสม - สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพดว ยตนเองสําหรบั นกั เรียน - สมุ ตรวจฟน นกั เรยี นชน้ั ป.6รอ ยละ10 หรอื อยา งนอย 30 คน 7) มกี ารคดั กรองสขุ ภาพจติ และเฝา ระวงั ทกุ คน  นักเรียนทุกคน (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ดา นพฤตกิ รรม อารมณ สงั คม รวมถงึ  รอยละ 80-99 (0.5) นกั เรียน พฤตกิ รรมเสยี่ ง ปก ารศกึ ษาละ 1 ครง้ั  นอยกวา รอ ยละ 80 (0) - รายงานขอ มลู ในSchoolHealthHero - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร โรงเรียน หรอื ครู หรอื นักเรียน

องคป ระกอบ ตวั ชว้ี ดั เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลงขอ มูล/ ท่ีได วิธีพิสจู น 8) นักเรียนที่มีปญหาสุขภาพไดรับ นักเรียนท่ีมีปญหา  นกั เรยี นทีม่ ีปญ หา (1) - รายงานการติดตาม ดูแล ชว ยเหลอื คาํ แนะนําเบ้ืองตนในการดูแล สขุ ภาพทกุ คน สขุ ภาพทกุ คน (0.5) สง ตอ ภาวะสขุ ภาพนักเรยี น ชวยเหลือสงตอเพ่ือแกไขปญหา (0) สุขภาพรายบุคคล เชน ภาวะ  รอยละ 80-99  นอ ยกวารอ ยละ 80 โภชนาการ สุขภาพจิต สุขภาพ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 ทางเพศ และโรคติดตอ เปนตน (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ภาคเรียนละ 1 ครั้ง 9) มีครูหรือบุคลากรท่ีใหคาํ ปรึกษา มคี รหู รอื บคุ ลากรทใี่ ห  มี (1) - หลักฐานการใหคาํ ปรึกษาปญหา ปญ หาสขุ ภาพเบอื้ งตน ได เชน ภาวะ คาํ ปรกึ ษาปญ หาสขุ ภาพ  ไมม ี (0) สขุ ภาพ โภชนาการ สุขภาพจิต สุขภาพ เบอ้ื งตน ได - หลักฐานการไดรับการอบรมให ทางเพศ และโรคติดตอ เปนตน คําปรึกษา 6.2 การตรวจคัดกรองสุขภาพ โดย เจาหนา ที่สาธารณสขุ 1) วัดความดันโลหิตนักเรียนช้ัน ป.5 นกั เรยี นชนั้ ป.5 และ  นักเรียนช้ัน ป.5 - รายงานการวดั ความดนั โลหติ นกั เรยี น และนักเรียนทมี่ ภี าวะเริ่มอว น และ นกั เรยี นทม่ี ภี าวะเรม่ิ อว น และนกั เรยี นที่มภี าวะ (1) ชน้ั ป.5และนกั เรยี นทมี่ ภี าวะเรมิ่ อว น อวน รวมถึงกลุมเส่ียง อยางนอย และอวน รวมถึงกลุม เริม่ อว นและอวน (0.5) และอวน รวมถึงกลมุ เสี่ยง ทกุ คน ภาคเรยี นละ 1 ครงั้ เสย่ี ง ทุกคน รวมถงึ กลุม เสี่ยงทุกคน (0) - รายงานการตดิ ตามภาวะโภชนาการ เดก็ อว นกลมุ เสย่ี ง และการชว ยเหลอื  รอ ยละ 80-99 สงตอ  นอ ยกวารอยละ 80 34

35 คะแนน แหลงขอ มลู / ท่ไี ด วิธีพิสูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตัวช้วี ดั เกณฑ ระดับการประเมิน (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 2) คดั กรองโลหติ จางอยา งนอ ย 1 ครง้ั 1) นักเรียนช้นั ป.1  นักเรียนทุกคนตาม (1) - รายงานการคัดกรองโลหติ จาง (ตลอดชว งของการศึกษา) (กรณที ไ่ี มไ ดร บั การ เกณฑ ขอ 1) และ 2) (0.5) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ตรวจตอนอายุ 4 ป) (0) นักเรยี น 2) นักเรยี นชัน้ ป.3  รอ ยละ 80-99 ทกุ คน  นอยกวารอ ยละ 80 3) นกั เรยี นชนั้ ป.1 ทไ่ี มเ คยไดร บั วคั ซนี ความครอบคลมุ การ  รอ ยละ 95-100 (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ หรือฉีดไมครบถวนตามเกณฑ ไดร บั วคั ซนี ในนกั เรยี น  รอ ยละ 80-95 (0.5) นักเรียน (ตอ งไดรับวัคซีน BCG, dT, OPV, ชั้น ป.1 ที่ไมเคยไดรบั  นอ ยกวา รอยละ 80 (0) - สศ.3/ระเบยี นสะสม MMR, HB, LAJE และ IPV วัคซีนหรอื ฉีดไมครบ - สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพดว ยตนเองสําหรบั ถวนตามเกณฑ นักเรยี น 4) นกั เรยี นหญงิ ชนั้ ป.5ไดร บั วคั ซนี HPV ความครอบคลมุ  รอ ยละ 95-100 (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ การไดรบั วคั ซีน  รอยละ 80-95 (0.5) นกั เรียน (ตามความสมคั รใจ)  นอ ยกวา รอ ยละ 80 (0) - สศ.3/ระเบยี นสะสม (กรณีการสนับสนุนวัคซีนจาก - สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพดว ยตนเองสาํ หรบั 5) นกั เรยี นชนั้ ป. 6 ไดร บั วคั ซนี dT ความครอบคลมุ ภาครัฐ ไมเปนไปตามแผน นกั เรียน การไดรับวคั ซีน โรงเรยี นจะไดค ะแนนเตม็ ) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ นกั เรียน  รอ ยละ 95-100 (1) - สศ.3/ระเบียนสะสม  รอยละ 80-95 (0.5) - สมดุ บนั ทกึ สขุ ภาพดว ยตนเองสาํ หรบั  นอ ยกวา รอยละ 80 (0) นักเรยี น

องคประกอบ ตัวชว้ี ัด เกณฑ ระดับการประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมลู / ทีไ่ ด วธิ ีพสิ ูจน 6) การสรา งภมู คิ มุ กนั โรคในสถานการณ ความครอบคลมุ  รอยละ 70-100 (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ฉุกเฉนิ ดา นสาธารณสขุ เชน วัคซีน การไดรบั วคั ซีน  รอ ยละ 60-70 (0.5) นักเรยี น โควดิ -19 วคั ซนี ไขห วดั ใหญ เปน ตน (ตามความสมัครใจ)  นอยกวารอ ยละ 60 (0) - สศ.3/ระเบยี นสะสม - สมุดบันทึกสุขภาพดวยตนเอง (กรณีการสนับสนุนวัคซีนจาก สําหรับนกั เรียน ภาครฐั ไมเ ปน ไปตามแผนหรอื โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 ไมไดอยูในชวงสถานการณ (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ฉกุ เฉนิ ดา นสาธารณสขุ โรงเรยี น จะไดคะแนนเตม็ ) 7) การตรวจสุขภาพชองปาก โดย สาํ หรับโรงเรยี นประถมศกึ ษา - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ ทันตบุคลากร นกั เรียน สําหรับโรงเรยี นประถมศกึ ษา ทุกคน  นกั เรยี นทกุ คน (1) - สศ.3/ระเบียนสะสม นักเรียนช้ันอนุบาล - ป.6 หรือ  รอยละ 80-99 (0.5) - สมุดบันทึกสุขภาพดวยตนเอง นกั เรยี นชั้นอนุบาล - ม.3 ไดร บั การ  นอยกวารอยละ 80 (0) สาํ หรับนกั เรียน ตรวจสขุ ภาพชองปาก ภาคเรียนละ 1 ครัง้ สําหรับโรงเรยี นมธั ยมศึกษา  นักเรียนทกุ คน (1) สําหรบั โรงเรียนมัธยมศึกษา ทกุ คน  รอ ยละ 80-99 (0.5) นักเรียนทุกคน ไดรับการตรวจ  นอ ยกวารอยละ 80 (0) สุขภาพ ชองปาก ปละ 1 ครัง้ 36

37 คะแนน แหลง ขอ มลู / ทไ่ี ด วธิ ีพสิ จู น โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตวั ชว้ี ดั เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 8) นกั เรยี นไดร บั บรกิ ารทนั ตกรรมปอ งกนั ทกุ คน  นักเรียนทุกคน (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ  รอ ยละ 80-99 (0.5) นักเรยี น  นอ ยกวารอ ยละ 80 (0) - สศ.3/ระเบยี นสะสม - สมุดบันทึกสุขภาพดวยตนเอง สําหรบั นกั เรียน - สมุ ตรวจนกั เรียนชน้ั ป.1 และ ป.6 เพอื่ ดสู ภาวะโรคฟน ผุการไดร บั บรกิ าร ฟลูออไรดเฉพาะท่ีและเคลือบหลุม รองฟน 9) นักเรียนท่ีมีปญหาสุขภาพไดรับ นกั เรียนที่มปี ญ หา  นักเรียนท่มี ีปญหา (1) - รายงานการติดตามภาวะสุขภาพ คาํ แนะนาํ ในการดูแล ชวยเหลือ สุขภาพทกุ คน สุขภาพทุกคน (0.5) นกั เรยี น สง ตอ รวมท้ังการตดิ ตามการแกไข (0) ปญ หาสขุ ภาพของนกั เรยี นภาคเรยี น  รอ ยละ 80-99 ละ 1 ครง้ั  นอ ยกวา รอ ยละ 80 คะแนนรวม 18 คะแนน สรปุ ผลการประเมนิ ตามองคป ระกอบที่ 6 (คะแนนรวม 18 คะแนน) (12.5 – 14 คะแนน)  ผานเกณฑป ระเมนิ ขั้นดีมาก (14.5 คะแนนขน้ึ ไป)  ผานเกณฑป ระเมินขน้ั ดี (0 – 10 คะแนน)  ผา นเกณฑประเมินข้นั พืน้ ฐาน (10.5 – 12 คะแนน)  ควรพัฒนาตอ ไป

องคป ระกอบ ตัวช้ีวัด เกณฑ ระดับการประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมลู / ทไี่ ด วิธีพิสูจน องคประกอบที่ 7 7.1 มีนวตั กรรมเพอ่ื สรางความรอบรู มนี วัตกรรมหรือ  มี (3) - นวัตกรรมความรอบรูดานสุขภาพ กระบวนการเรยี นรู ดา นสขุ ภาพ หรอื การบรู ณาการ ความ การบรู ณาการ  ไมม ี (0) - รายงานการจัดการเรียนการสอน สูเด็กไทยรอบรู รอบรดู านสุขภาพในสาระการเรียนรู ความรอบรดู า นสขุ ภาพ ดา นสุขภาพ ในสาระการเรียนรู ที่มีการบูรณาการความรอบรูดาน สุขภาพ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) โรงเรียน หรือครู หรอื นกั เรยี น - ภาพกิจกรรม 7.2 มกี ารจดั กระบวนการสรางความ รอบรูดา นสขุ ภาพ (V-shape) 7.2.1 สรางการเขาถึงขอมูลสุขภาพ มีการสรา งการเขาถึง  มี ครบ 3 ขอ (1) - นวตั กรรมความรอบรูดา นสุขภาพ ในโรงเรยี น ขอ มลู สุขภาพ  มี 1 - 2 ขอ (0.5) - รายงานการจัดการเรียนการสอน 1) มีชองทางการส่ือสารความรอบรู ในโรงเรยี น  ไมม ี (0) ที่มีการบูรณาการความรอบรูดาน ดา นสขุ ภาพ สขุ ภาพ 2) มีการฝกใหนักเรียนมีการสืบคน - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร ขอ มลู ดา นสขุ ภาพจากแหลง ขอ มลู โรงเรียน หรอื ครู หรอื นกั เรยี น ทเี่ ชื่อถือได - ภาพกิจกรรม 3) ฝก ทกั ษะการรเู ทา ทันสื่อ (Media Literacy) และความปลอดภยั ใน โลกดจิ ิทลั (E-safety) 38

39 คะแนน แหลงขอมลู / ท่ไี ด วิธพี สิ จู น โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคป ระกอบ ตวั ชี้วดั เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 7.2.2 สรางกระบวนการเขา ใจ มีกระบวนการ  มี ครบ 3 ขอ (1) - หลักฐานการจัดการเรียนการสอน 1) มีการจัดการเรยี นการสอน สรางความเขาใจ  มี 1-2 ขอ (0.5) ดานสุขภาพ ดวยกระบวนการ ดา นสขุ ภาพดว ยกระบวนการ Active  ไมม ี (0) Active Learning หรือ PBL หรอื Learning หรือ PBL หรอื PLC PLC 2) จัดกิจกรรมดานสุขภาพเสริม - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร นอกชว่ั โมงเรยี น โรงเรียน หรือครู หรือนักเรียน 3) ตรวจสอบความเขา ใจของนกั เรยี น - สํารวจสภาพจรงิ ดว ย teach back (ถามกลบั ) และ ask me 3 7.2.3 มกี ารแลกเปลย่ี นซกั ถามประเดน็ มีกระบวนการ  มี ครบ 3 ขอ (1) - หลักฐานการจัดการเรียนการสอน ดา นสขุ ภาพ และเปล่ยี นซักถาม  มี 1-2 ขอ (0.5) ดานสุขภาพ ดวยกระบวนการ 1) มีการแลกเปล่ียนระดับกลุมหรือ  ไมม ี (0) Active Learning หรอื PBL หรอื ระดบั ชน้ั เรยี น PLC 2) สรางบรรยากาศใหเกิดการ - สอบถามหรือสัมภาษณผูบริหาร แลกเปลยี่ นซกั ถามอยา งสรา งสรรค โรงเรยี น หรือครู หรือนักเรียน และอิสระ - สาํ รวจสภาพจรงิ 3) มีชองทางการถาม – ตอบ แบบ ออฟไลน หรือออนไลน เชน การ สนทนากลุม Facebook, Line เปนตน

องคป ระกอบ ตัวชี้วดั เกณฑ ระดบั การประเมิน (คะแนน) คะแนน แหลง ขอ มูล/ ท่ไี ด วธิ พี สิ ูจน 7.2.4 การฝกทักษะการตัดสินใจ มกี ารฝก ทกั ษะ  มี ครบ 3 ขอ (1) - หลักฐานการฝกทกั ษะการตัดสนิ ใจ 1) คดิ วเิ คราะหอ ยา งมเี หตผุ ล โดยใช การตดั สนิ ใจ  มี 1-2 ขอ (0.5) - สอบถามหรือสัมภาษณ ครูหรือ  ไมมี (0) นกั เรยี น ขอ มลู เปรยี บเทยี บในการตดั สนิ ใจ - สาํ รวจสภาพจรงิ 2) ฝก ทกั ษะการตอ รองและการปฏเิ สธ โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) ในส่งิ ท่เี ปนผลเสียตอ สุขภาพ 3) ฝก ทกั ษะการต้ังเปา หมาย ดา นสุขภาพ 7.2.5 การปรับเปล่ยี นพฤตกิ รรม มกี ารปรบั เปลีย่ น  มี ครบ 3 ขอ (1) - หลักฐานการปรับเปลีย่ นพฤตกิ รรม 1) ฝก ใหน กั เรยี นวางแผนในการปรบั พฤตกิ รรมในนักเรียน  มี 1-2 ขอ (0.5) - สอบถามหรือสัมภาษณ ครูหรือ  ไมม ี (0) นกั เรยี น เปลี่ยนพฤติกรรมท้ังในระยะส้ัน - สํารวจสภาพจรงิ และระยะยาว เชน ลดนํา้ หนัก - ภาพกิจกรรม มีกิจกรรมทางกาย ลดหวาน ลดมนั ลดเคม็ เปนตน 2) สรางแรงจูงใจและเสริมพลังให นักเรียนสามารถปรับเปลี่ยน พฤติกรรมได 3) ตดิ ตามการปรบั เปลยี่ นพฤตกิ รรม ของนักเรยี น 40

41 คะแนน แหลงขอมลู / ที่ได วิธพี ิสูจน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคประกอบ ตวั ชีว้ ัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) 7.2.6 การบอกตอ มกี ารบอกตอ  มี (2) - สอบถามหรือสัมภาษณ ผูบริหาร นาํ เสนอเพื่อบอกตอความสําเร็จใน ความสําเร็จใน  ไมม ี (0) โรงเรียน ครูหรอื นักเรยี น การปรับเปล่ียนพฤติกรรมสขุ ภาพ เชน การปรับเปลีย่ น - สํารวจสภาพจรงิ การนําเสนอหนาชั้นเรียน หรือหนา พฤตกิ รรมสขุ ภาพ - ภาพกิจกรรม เสาธง หรอื เวทแี ลกเปลยี่ นเรยี นรรู ะดบั โรงเรียน คะแนนรวม 10 คะแนน สรุปผลการประเมินตามองคป ระกอบท่ี 7 (คะแนนรวม 10 คะแนน)  ผานเกณฑประเมินข้นั ดีมาก (7.5 คะแนนขึน้ ไป)  ผา นเกณฑป ระเมินขัน้ ดี (6.5 - 7 คะแนน) (0 – 5 คะแนน)  ผานเกณฑป ระเมินขนั้ พืน้ ฐาน (5.5 – 6 คะแนน)  ควรพฒั นาตอ ไป องคป ระกอบ ตัวช้ีวัด เกณฑ ระดับการประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลงขอ มูล/ ทีไ่ ด วธิ พี สิ จู น องคประกอบที่ 8 8.1 โรงเรียนมกี ารจดั อาหารกลางวนั มีการจัด  มี ครบ 3 ขอ (1) - แผนการจัดอาหารกลางวันของ โภชนาการดี ตามมาตรฐานอาหารกลางวนั สําหรบั อาหารกลางวนั  มี 1-2 ขอ (0.5) โรงเรียน ตามมาตรฐานอาหาร อาหารปลอดภยั เดก็ ไทย ตามมาตรฐานอาหาร  ไมม ี (0) กลางวนั สําหรับเดก็ ไทย เด็กไทยสขุ ภาพดี 1) วางแผนการจัดเมนูอาหารกลางวัน กลางวนั สําหรบั - สอบถามหรือสัมภาษณ ผูบริหาร ลวงหนา เด็กไทย โรงเรียน ครหู รือนักเรียน 2) การจัดการอาหารกลางวันสําหรับ - สํารวจสภาพจริง นักเรียนโดยใช Platform เชน

องคป ระกอบ ตัวช้วี ัด เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) คะแนน แหลง ขอมูล/ ทไ่ี ด วธิ พี ิสจู น โรงเรียนส่งเสรมิ สุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 Thai School Lunch Program (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) หรือการจัดอาหารกลางวันตาม มาตรฐานอาหารกลางวันสาํ หรับ เดก็ ไทย 3) กาํ กบั ดูแลการตกั อาหารใหไดต าม ปริมาณตามท่ีแนะนํา รวมทั้ง การรบั ประทานอาหารของนกั เรยี น 8.2 มีการดูแลความสะอาดและ มกี ารดแู ลความสะอาด  มี ครบ 3 ขอ (1) - สาํ รวจสภาพจรงิ คณุ ภาพของเครอื่ งปรงุ และมกี ารปรงุ และคณุ ภาพของ  มี 1-2 ขอ (0.5) - ภาพกิจกรรม ประกอบอาหาร ลดหวาน มัน เคม็ เคร่อื งปรงุ และ (0) 1) มกี ารดแู ลความสะอาดของเครอื่ งปรงุ ปรงุ ประกอบอาหาร  ไมม ี 2) มีการดคู ุณภาพของเครอื่ งปรงุ เชน ลดหวาน มนั เคม็ วันหมดอายุ มีเคร่ืองหมายรับรอง มาตรฐาน 3) มีคําแนะนําเร่ืองลดหวาน มัน เค็ม หากมีการจัดวางเครื่องปรุง และ มกี ารปรงุ ประกอบอาหาร ลดหวาน มนั เค็ม 8.3 มกี ารใชเกลอื ไอโอดนี หรือ มีการใชเกลอื ไอโอดนี  มี (1) - สาํ รวจสภาพจรงิ ผลติ ภณั ฑเสรมิ ไอดีน หรอื ผลิตภัณฑเ สริม  ไมมี (0) - ภาพกจิ กรรม ไอโอดีน 42

43 คะแนน แหลง ขอ มลู / ท่ไี ด วิธพี ิสจู น โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับมาตรฐานสากล ปี พ.ศ. 2565 องคประกอบ ตัวชี้วดั เกณฑ ระดบั การประเมนิ (คะแนน) (Global Standards for Health Promoting School,2022 : GSHPS) นกั เรยี นช้นั ป.1-ป.6 8.4 นักเรยี นไดด ่ืมนมรสจืดทกุ วัน และชนั้ อนบุ าล  นกั เรียนทุกคน (1) - รายงานการไดรบั นมของนักเรียน  รอยละ 80 - 99 (0.5) - สอบถามหรือสัมภาษณนักเรียน  นอยกวา รอยละ 80 (0) ช้ัน ป.4 ข้ึนไป - สํารวจสภาพจริง 8.5 นมโรงเรียนไดรับการเก็บรักษา ทุกวนั เปดเรยี น  ทกุ วนั (1) - ทดสอบอุณหภมู ิ ในสถานที่และอุณหภูมิท่ีเหมาะสม  ไมครบทุกวัน (0) - สาํ รวจสภาพจรงิ ทกุ วัน ดังนี้ - ภาพกจิ กรรม - นมพาสเจอรไรซ เก็บไวที่อุณหภูมิ ไมเกนิ 8 °C - นม UHT เกบ็ ไวใ นอณุ หภมู หิ อ งปกติ ไมควรโดนแสงแดด ไมเกบ็ ซอนกนั หลายๆ ชั้น วางลังนมสูงจากพ้ืน อยางนอ ย 15 ซม. ไมวางติดพน้ื - นมผง เกบ็ ไวใ นอณุ หภมู หิ อ ง ไมค วร โดนแสงแดด ผลิตภัณฑนมผงควร บรรจุในภาชนะท่ีปดสนิท สามารถ ปองกันนาํ้ ได ควรเปนแบบทึบแสง หม่ันดูแลไมใหชอนตวงนมผงเปยก ควรเชด็ ใหแหงสนทิ กอ นเกบ็