การแสดงพื้นเมือง-ภาคกลาง

การแสดงพน้ื เมอื ง ภาคกลาง เป็นศิลปะการราและการละเลน่ ของชนชาวพนื้ บา้ นภาคกลาง ซงึ่ สว่ นใหญม่ ีอาชีพเกยี่ วกบั เกษตรกรรม ศิปะการแสดงจงึ มคี วามสอดคลอ้ งกับวิถีชวี ติ และเพอ่ื ความบันเทงิ สนุกสนาน เปน็ การพักผอ่ น หย่อนใจจากการทางาน หรอื เมือ่ เสร็จจากเทศกาลฤดูเกบ็ เก่ยี ว เชน่ การเลน่ เพลงเกี่ยวขา้ ว เตน้ การาเคยี ว รา โทนหรอื ราวง ราเถิดเทงิ หรอื รากลองยาว เป็นตน้ มกี ารแตง่ กาย ตามวัฒนธรรมของทอ้ งถนิ่ และใช้เครื่อง ดนตรพี ื้นบา้ น เช่น กลองยาว กลองโทน ฉงิ่ ฉาบ กรับ และโหม่ง

การละเลน่ พื้นเมอื งภาคกลาง ภาคกลางมภี ูมิประเทศเปน็ ท่รี าบลมุ่ มีแม่น้าหลายสาย เหมาะแก่การกสิกรรม ทานา ทาสวน ประชาชนอยู่อย่างอดุ มสมบรู ณ์ จึงมกี ารเลน่ ร่ืนเริงในโอกาสต่าง ๆ มากมาย ท้งั ตามฤดูกาล ตามเทศกาล และ ตามโอกาสที่มงี านรื่นเริง ภาคกลางเป็นทร่ี วมของศิลปวัฒนธรรม การแสดงจงึ มกี ารถา่ ยทอดสืบตอ่ กนั และพัฒนาดดั แปลงขน้ึ เร่ือยๆ จนบางอย่างกลายเปน็ การแสดงนาฏศลิ ป์แบบฉบบั ไปกม็ ี เช่น ราวง และเนอื่ งจากเปน็ ทีร่ วมของศิลปะ น้เี อง ทาใหค้ นภาคกลางรับการแสดงของท้องถิน่ ใกลเ้ คียงเข้าไวห้ มด แล้วปรุงแต่งตามเอกลกั ษณข์ องภาคกลาง คอื การร่ายราท่ีใชม้ ือ แขนและลาตวั เช่นการจีบมือ ม้วนมอื ตัง้ วง การออ่ นเอยี ง และยกั ตัว การแสดงพนื้ เมืองภาคกลาง ได้แก่ ราวง ราเหย่ย เตน้ การาเคียว เพลงเก่ียวขา้ ว ราชาวนา เพลง เรอื เถดิ เทิง เพลงฉ่อย ราต้นวรเชษฐ์ เพลงพวงมาลัย เพลงอแี ซว เพลงปรบไก่ ราแมศ่ รี ดนตรีท่ใี ช้ประกอบการแสดง ไดแ้ ก่ วงปีพ่ าทย์ เพลงพน้ื เมืองภาคกลาง เชน่ เพลงเหยอ่ ย เพลงเทพทอง เพลงฉอ่ ย เพลงอีแซว เพลงเรือ เพลงเกย่ี ว ขา้ ว เพลงสงฟาง เพลงพิษฐาน เพลงเตน้ กา เพลงราเคียว เพลงพวงมาลัย เพลงชาวไร่ เพลงระบา เพลงบา้ นนา เพลงปรบไก่ เพลงสวรรค์ เพลงแอว่ ซอ เพลงพื้นเมืองบางอย่างได้ววิ ัฒนาการมาเป็นการแสดงทม่ี ีศิลปะ มีระเบยี บแบบแผน เช่น เพลง ทรงเครอ่ื ง คือ เพลงฉ่อย ท่ีแสดงเปน็ เรอื่ ง ไดแ้ ก่ เรอ่ื งขุนช้างขุนแผน หรอื เรื่องทแ่ี ต่งขึน้ มาใหม่ ลกั ษณะการแสดง เร่มิ ด้วยการไหว้ครู แล้วา่ ประ แกก้ ันอยา่ งเพลงฉ่อยตามประเพณี แล้วกแ็ สดงเปน็ เรอ่ื งอย่างละคร รอ้ งดาเนินเรอ่ื งดว้ ยเพลงฉอ่ ย และเพลงอ่นื แทรกบา้ ง ใช้วงปพี่ าทย์รบั การร้องส่งบา้ งหรือ บรรเลงเพลงหนา้ พาทย์ประกอบกริ ยิ าของตวั ละครบา้ ง

การแต่งกายประจาภาคกลาง ภาคกลาง ภาษาภาคกลาง ส่วนใหญ่ใช้ภาษาไทยกลางที่เป็นภาษาราชการ ยกเวน้ คนบางกลุ่ม ที่มบี รรพบุรุษเป็นชาวจีน ชาวมอญ หรือชาวลาวพวน ซงึ่ มสี าเนียงภาษาท่ีแตกต่างออกไป การแต่งกายภาคกลาง การแตง่ กายในชีวิตประจาวันทว่ั ไป ชายนุ่งกางเกงคร่งึ นอ่ ง สวมเสอ้ื แขนสน้ั คาดผ้าขาวม้า ส่วนหญิง จะนงุ่ ซ่นิ ยาว สวมเสื้อแขนส้นั หรอื ยาว ลกั ษณะการแต่งกายผู้ชาย สมยั กอ่ นการเปล่ยี นแปลงระบอบการปกครอง นิยมสวมใส่โจงกระเบนสวมเสื้อสขี าว ติด กระดมุ 5 เม็ด ทเี่ รยี กว่า \"ราชประแตน\" ไว้ผมส้ันขา้ งๆตดั เกรยี นถงึ หนังศีรษะขา้ งบนหวีแสกกลาง

ลกั ษณะการแตง่ กายผู้หญิง ผ้หู ญงิ สมัยกอ่ นการเปลย่ี นแปลงระบอบการปกครอง นิยมสวมใส่ผ้าซิน่ ยาวคร่งึ แขง้ หม่ สไบเฉยี งตาม สมยั อยธุ ยา ทรงผมเกล้าเป็นมวย และสวมใส่เคร่ืองประดับเพอ่ื ความสวยงาม

ลักษณะการแสดงภาคกลาง รากลองยาว มีผู้เลา่ ให้ฟังเป็นเชิงสนั นษิ ฐานวา่ เปน็ ของพมา่ นิยมเล่นเม่ือครั้งทีพ่ มา่ มาทาสงครามกับไทยในสมัย กรงุ ธนบุรหี รือสมยั ตน้ แหง่ กรุงรัตนโกสนิ ทร์ เวลาพกั รบพวกทหารพม่าก็จะเลน่ สนุกสนานกันดว้ ยการเล่นตา่ งๆ เม่อื ชาวไทยเหน็ วา่ รากลองยาวเปน็ การเลน่ ที่สนุกสนาน จึงได้นิยมเลน่ กันไปแทบ ทกุ บ้านทุกเมืองมาจนทกุ วันนี้ อปุ กรณ์ในการเลน่ กลองยาวทใ่ี ชต้ ีเปน็ กลองยืน 3 ใบ กลองใหญ่ (กลองอเมรกิ ัน) ฉาบเล็ก 1 คู่ ฉาบใหญ่ 1 คู่ ฉิง่ 1 คู่ ปี่ ชวา 1 เลา ฆอ้ ง 1 ใบ กรบั 1 ค่แู ละกลองยาวท่ีผรู้ าใช้ประกอบการรา่ ยราอกี คนละ 1 ใบ

การแต่งกาย แตเ่ ดิมไมม่ ีแบบแผน แต่ต่อมาไดค้ ิดประดษิ ฐช์ ุดเครอ่ื งแตง่ กายข้นึ ใหมโ่ ดยแปลงจากชุดของลเิ ก คอื น่งุ กางเกงคลมุ เข่า และนงุ่ ผ้าโจงกระเบนทบั กางเกง สวมเสื้อคอกลมแขนสนั้ มีผา้ คาดศรี ษะ ทดั ดอกไม้ไว้ขา้ งหู สวมถงุ เท้าสีขาวยาวถงึ ครึง่ น่อง มผี ้าคาดเอว 1.. ชาย นุ่งกางเกงขายาวครง่ึ แขง้ สวมเสอ้ื คอกลม แขนสนั้ เหนือศอก มีผา้ โพกศรี ษะและผ้าคาดเอว 2.. หญงิ นงุ่ ผา้ ซิน่ มเี ชงิ ยาวกรอมเทา้ สวมเส้อื ทรงกระบอกคอปิด ผ่าอกหนา้ ห่มสไบทับเสอ้ื คาดเขม็ ขัดทบั เส้ือ ใส่สร้อยคอและตา่ งหู ปลอ่ ยผมทดั ดอกไม้

การฝึกทกั ษะท่ารากลองยาวเบ้อื งตน้ ทา่ หญงิ ทา่ ชาย ท่าท่ี 1 ทา่ เดิน ทา่ หญงิ ท่าชาย ท่าที่ 2 ทา่ เขินอาย

ทา่ หญิง ทา่ ชาย ทา่ ที่ 3 ทา่ ต้อน ทา่ ชาย ทา่ หญิง ทา่ ที่ 4 ทา่ กระโดดสวนกัน

ทา่ ชาย ทา่ หญิง ท่าที่ 5 ท่าประจันหนา้