E-Book 2 การเขียนรหัสจำลองและผังงาน

2การเขยี นรหัสจาลอง และผังงาน

บทนา การเขยี นรหสั จาลองและผังงานกระบวนการในการออกแบบแนวทางการแกป้ ัญหาน้นั จะตอ้ งถา่ ยทอดความคดิ และความเขา้ ใจไปสกู่ าร นาไปปฏิบตั ิได้ การถา่ ยทอดความคิดจะตอ้ งมีจดุ เริม่ ตน้ จดุ ส้ินสดุ และลาดบั ก่อนหลังท่ชี ดั เจนอาจอยใู่ นรูปของขอ้ ความท่เี รียงกนั เปน็ ลาดับซ่ึงเรียกว่า รหัสจาลอง (Pseudocode) หรอื อยใู่ นรปู ผงั งาน (Flowchart)

รหัสจาลอง การเขียนรหัสจาลองเป็นการใช้คาบรรยายอธบิ ายขัน้ ตอนอย่างชดั เจนในการแกป้ ญั หา หรอื การทางานของ โปรแกรมซง่ึ รูปแบบการเขยี นจะขึ้นอยู่กบั ประสบการณ์และความถนัดของผ้เู ขียน โดยอาจเขยี นเป็นภาษาพูด ทา ใหเ้ ขียนงา่ ยไมต่ อ้ งกงั วลรปู แบบถา้ ผเู้ ขยี นมคี วามชานาญแลว้ สามารถเขยี นรหสัจาลองในรปู แบบทีค่ ลา้ ยกบั ภาษาโปรแกรม ซึง่ จะสามารถนาไปดดั แปลงเปน็ ภาษาโปรแกรมไดง้ า่ ย

EX. ตัวอย่าง รหสั จาลองการคานวณหาพ้ืนที่สามเหลยี่ มเริม่ ตน้1.รบั ค่าความยาวฐาน 2.รบั คา่ ความสงู3.คานวณพื้นท่สี ามเหลย่ี ม จากสตู รพน้ื ที่คือ ������ X ความยาวฐาน X ความสงู ������4.แสดงผลลัพธ์พื้นที่จบ

ผงั งานผงั งานเปน็ เครื่องมือหนึ่งทใี่ ช้ในการวางแผนหรอืออกแบบการแกป้ ัญหา เพ่ือใหส้ ามารถนาไปปฏบิ ตั ิ ตามหรือเขียนโปรแกรมเพอื่ สงั่ ใหเ้ ครอ่ื ง คอมพวิ เตอร์ทางานไดง้ า่ ย สถาบนั มาตรฐาน แห่งชาติอเมรกิ า (The American National Standard Institute : ANSI) ไดก้ าหนดสญั ลักษณ์ทีเ่ ปน็ มาตรฐานในการเขียนผังงานไว้

สญั ลักษณ์พ้นื ฐาน สาหรบั การเขยี นผังงานเริ่มตน้ และจบ ความหมาย จุดเริม่ ตน้ และ จดุ ส้นิ สุดของ ผังงาน

สญั ลกั ษณ์พ้นื ฐาน สาหรับการเขียนผังงานการนาขอ้ มลู ความหมายเข้า-ออก แบบ จดุ ท่ีจะนา ทัว่ ไป ข้อมลู เขา้ จาก ภายนอกหรอื ออกสู่ ภายนอก โดย ไมร่ ะบุชนิด ของอุปกรณ์

สัญลกั ษณ์พ้นื ฐาน สาหรับการเขียนผงั งานการปฏบิ ัตงิ าน ความหมาย จดุ ท่มี กี าร ปฏบิ ัตงิ านอยา่ ง ใดอย่างหน่ึง

สญั ลกั ษณ์พืน้ ฐาน สาหรบั การเขยี นผังงานการตดั สนิ ใจ ความหมาย จดุ ท่ตี ้องเลอื ก ปฏบิ ตั ิอยา่ งใด อย่างหนึ่ง

สญั ลกั ษณพ์ ้นื ฐาน สาหรับการเขยี นผงั งานทศิ ทาง ความหมาย ทศิ ทางขน้ั ตอน การดาเนินงาน ซ่งึ จะปฏบิ ัติ ต่อเนื่องกนั ตาม หวั ลูกศรชี้

เกร็ดน่ารู้ สัญลกั ษณเ์ ชอ่ื มตอ่ ผงั งานทอ่ี ยคู่ นละหนา้ กระดาษ ในการเขียนผังงาน สาหรบั โปรแกรมที่มีความ ซบั ซอ้ นและตอ้ งการเชอ่ื มตอ่ ผงั งานในหนา้ เดยี วกนั สามารถใช้ สัญลักษณ์ แลว้ มี เครอ่ื งหมายเลขกากับภายใน หรอื ถ้ามกี ารเขียนหลายหนา้ สามารถใช้สญั ลักษณ์เพื่อเชอื่ มต่อผังงานท่อี ยู่คนละหน้ากระดาษ โดยมีหมายเลขหนา้ กากบั ภายในสัญลกั ษณ์

เกรด็ น่ารู้สัญลกั ษณเ์ ชอ่ื มตอ่ ผงั งานทอี่ ยคู่ นละหนา้ กระดาษ 2 4 1

EX. ตัวอย่างผังงานคานวณหาพื้นท่ีสามเหลีย่ มเร่มิ ตน้ บางครง้ั ในการเขยี นรหัสจาลอง หรือ ผงั งานจะมีชื่อขอ้ มูลทยี่ าวจนทาให้เกิดรับค่าความยาวฐาน ความสับสน หรอื มกี ารอ้างถงึ ชอ่ื ขอ้ มูล รบั ค่าความสูง ซ้ากนั หลายครั้ง เพ่อื ให้เขียนได้งา่ ยพื้นที่สามเหลี่ยม = ������ x ฐาน xสงู และกระชับสามารถเขยี นแทนชอ่ื ข้อมลู ������ ดว้ ยตัวแปร (Variable) แสดงผลลพั ธ์ ซึง่ อาจเปน็ ตวั อักษรภาษาองั กฤษ และพนื้ ทีส่ ามเหลี่ยม ณ ขณะใดขณะหนึง่ ตัวแปรจะมีคา่ ได้ เพียงคา่ เดียวเทา่ นนั้ อย่างไรก็ตามค่าของตวั แปรสามารถ เปล่ียนแปลงได้ ข้ึนอยูก่ บั การ ดาเนินการกบั ตัวแปรนนั้ ๆจบ

การเขยี นผงั งาน ได้ 3 รูปแบบ การเขยี นผงั แบบลาดับ คือ ขน้ั ตอนการทางานท่เี ปน็ ไป ตามลาดับกอ่ นหลัง และแตล่ ะ ขนั้ ตอนจะถูกประมวลผลเพยี งครั้ง เดยี วเท่าน้ัน การเขียนผงั แบบมที างเลือก คอื โครงสร้างท่มี ีเง่อื นไข ข้นั ตอนการทางานบาง ข้ันตอนตอ้ งมีการตัดสินใจการเขยี นผังแบบทาซ้า คือ โครงสรา้ งท่ขี ั้นตอนการทางาน บางขน้ั ตอนได้รับการประมวลผล มากกวา่ 1 คร้งั ขน้ึ อยู่กับเง่อื นไข

ลองคดิ ดู ใหน้ กั เรยี นเขยี นรหัสจาลองหรอื ผังงาน ของกิจกรรมต่อไปน้ี1. การแปรงฟงั2. การใสเ่ สอื้3. การเดนิ ทางมาโรงเรยี น4. การทาไขเ่ จียว5. การล้างจาน

บทสรปุ ในการวางแผนการแก้ปัญหา สามารถถ่ายทอดออกมาเป็นผังงาน หรือ รหัสจาลองเพ่ือให้เห็นขั้นตอนการทางานท่ีชัดเจน ในการแกไ้ ขปญั หา

ขอ้ มลู จากหนังสือเรยี นพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ วิชา เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ม.1 จาก สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร จดั ทาโดย อาจารยก์ ติ ติทัต ม่วงอยู่