(4o Μέρος) - Απομαγνητοφωνημένες Ομιλίες - Αρχιμ. π.Σάββα Αγιορείτου

Συλλογή απομαγνητοφωνημένων ομιλιών Άρχ.Σάββα Αγιορείτου 4ο Μέρος Σειρά pdf σε συνέχειες - 2017 Μια δωρεάν διαδυκτιακή συλλογή,απομαγνητοφωνημένων ομιλιών, του π.Σάββα Αγιορείτη,που έχουν αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα: (hristospanagia3.blogspot.gr) Κατεβάστε τις συνέχειες της σειράς,όπως και μελλοντικά pdf με νέες απομαγνητοφωνημένες ομιλίες που θα αναρτούνται ανα διαστήματα,στην ανωτέρω ηλεκτρονική διεύθηνση,στην επίσημη ιστοσελίδα,στην στήλη του blog (πάνω-δεξιά).1

Για περισσότερες ψυχοφελείς ομιλίες για πλήθος θέματων,καθώς και για μελέτη πλήθους κειμένων Λόγων και Διδαχών Αγίων Πατέρων,επισκεφτείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες.Καθημερινή Ενημέρωση & Αναρτήσεις. (Επίσημες Ιστοσελίδες) [Στο τέλος της ιστοσελίδας κάτω κάτω πατήστε Παλαιότερες Αναρτήσεις] hristospanagia3.blogspot.gr www.hristospanagia.gr agiapsychanalysi.blogspot.gr Η παρούσα συλλογή απομαγνητοφωνημένων ομιλιών,αποτελεί ένα πάρα πολύ μικρό μέρος,απο το σύνολο ομιλιών του π.Σάββα.Ακούστε τις ομιλίες της παρούσας συλλογής καθώς και τις συνεχειές τους (ανα θεματική κατηγορία) καθώς και πλήθος άλλων ομιλιών πάνω σε ποικίλα πνευματικά θέματα,στις παρακάτω ιστοσελίδες με καθημερινή & εβδομαδιαία ενημέρωση: (Συλλογή ομιλιών - Youtube) [Στο τέλος της ιστοσελίδας κάτω κάτω πατήστε Φόρτωση Περισσοτέρων] https://www.youtube.com/channel/UCEtOr176QWbyqK_H3ZZoJJw/videos (Playlists Ομιλιών ανα θεματική Κατηγορία - Youtube) [Στο τέλος της ιστοσελίδας κάτω κάτω πατήστε Φόρτωση Περισσοτέρων] https://www.youtube.com/channel/UCEtOr176QWbyqK_H3ZZoJJw/playlists (Θεματικές Ενότητες Blog – Ετικέτες ανα κατηγορία) http://hristospanagia3.blogspot.gr/p/blog-page_25.html Γιά ενημέρωση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για τις καθημερινές λίστες θεμάτων που αναρτούνται καθημερινά στην ιστοσελίδα - στείλτε τό e-mail σας στό:[email protected]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4ο Μέρος (Ψυχοφελείς ομιλίες πάνω σε ποικίλα πνευματικά θέματα)1)Σύγχρονη εἰδωλολατρία [Σελ 4 εώς 20]2)Τά παρόντα εἶναι μάταια καί πρόσκαιρα [Σελ 21 εώς 36]3)Οἱ ρινόκεροι [Σελ 37 εώς 42]4)Ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν χριστιανῶν [Σελ 43 εώς 56]5)Ὑποκρισία [Σελ 57 εώς 78]3

Σύγχρονη εἰδωλολατρίαΚαλησπέρα σας. Νά εὐχαριστήσω τόν Πανάγιο Τριαδικό Θεό πού μέ ἀξιώνει γιάἄλλη μία φορά νά εἶμαι μαζί σας, καθώς καί τόν ἐπίσκοπό σας τόν κ.κ. Γεώργιο γιάτήν εὐλογία καί τήν ἄδεια πού μᾶς δίνει μέ πολύ χαρά καί ὅλους ἐσᾶς πούἀνταποκρίνεστε στήν πρόσκληση. Παρακαλῶ ὅλοι νά εὐχηθεῖτε, ὥστε καί αὐτή ἡὁμιλία νά εἶναι πρός δόξαν Θεοῦ καί πρός πνευματική οἰκοδομή ὅλων μας.Βρισκόμαστε στήν ἀρχή τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πού εἶναι ἡ πιό ἀγωνιστική-πνευματικά- περίοδος μέσα στό ἐκκλησιαστικό ἔτος καί ὁπωσδήποτε ὁ λόγος τοῦΘεοῦ εἶναι τονωτικός καί γιά τόν ὁμιλοῦντα καί γιά τοῦς ἀκροατές. Εἶναι, ὅπως εἶπεὁ Κύριός μας, ἡ τροφή: «οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ἐπί παντίῥήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦ» (Ματθ.4,4), δέν ζεῖ ὁ ἄνθρωπος μόνο μέψωμί ἀλλά μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ.Σήμερα τό θέμα μας, ὅπως ἔχει ἀνακοινωθεῖ, εἶναι ἡ «Σύγχρονη εἰδωλολατρία».Βεβαίως, ἡ εἰδωλολατρία εἶναι ἀρχαῖο φαινόμενο. Θά ποῦμε λίγα γιά αὐτό καί θάἐπικεντρωθοῦμε στίς σύγχρονες μορφές, πού εἶναι πάρα πολλές καί δέν μποροῦν νάκαλυφθοῦν μέ λεπτομέρεια σέ μιά ὁμιλία. Ἄς ἀρχίσουμε λοιπόν, μέ τήν Χάρη τοῦΘεοῦ. Λέει ἡ Ἁγία Γραφή τήν πρώτη ἐντολή τοῦ Θεοῦ: «Μήν ἔχεις ἄλλους θεούςἐκτός ἀπό Ἐμένα», ὁμιλεῖ ὁ Θεός, «οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἴδωλον», δέν θά φτιάξειςγιά τόν ἑαυτό σου εἴδωλο. Ἐντέλλεται ὁ Θεός: «Μήτε ὁμοίωμα κάποιου ἀπό ὅσαεἶναι στόν οὐρανό πάνω ἤ ὅσα εἶναι στήν γῆ κάτω ἤ ὅσα εἶναι στά νερά, κάτω ἀπότήν γῆ». Τίποτα δηλαδή ἀπό τά κτιστά δέν πρέπει νά τό κάνεις εἴδωλο, νά τό βάλειςστή θέση τοῦ Θεοῦ. «Μήν τά προσκυνήσεις, μήτε νά τά λατρεύσεις, ἐπειδή ἐγώΚύριος ὁ Θεός σου εἶμαι Θεός ζηλότυπος, πού ἀνταποδίδω τίς ἁμαρτίες τῶν πατέρωνἐπάνω στά παιδιά μέχρι τρίτης καί τετάρτης γενεᾶς ἐκείνων πού μέ μισοῦν καί κάνωἔλεος σέ χιλιάδες γενεές ἐκείνων πού μέ ἀγαποῦν καί τηροῦν τά προστάγματά μου»(Ἔξοδ. 20,3-6). Εἶναι ἀπό τήν Ἔξοδο ἀπό τό 20ο Κεφάλαιο, 3-6 στίχος.Πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἡ εἰδωλολατρία, σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας, εἶναι ἡχειρότερη συνέπεια τῆς πτώσης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.Ὅλοι γνωρίζουμε τήνπνευματική μας ἱστορία. Ξεκινήσαμε μέσα στόν Παράδεισο, γεμάτοι Χάρη Θεοῦ,κάναμε παρακοή καί πέσαμε. Ἀπό τήν πτώση αὐτή ἡ χειρότερη συνέπεια ἦταν, καίεἶναι, ἡ εἰδωλολατρία. Εἶναι ἡ χειρότερη ἔκφραση ἀποστασίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπότόν Θεό. Ὁ ἄνθρωπος σκοτισμένος ἀπό τίς συνεχεῖς πτώσεις του λησμόνησε τόνἀληθινό Θεό καί Τόν ὑποκατέστησε σταδιακά μέ εἴδωλα τοῦ περιβάλλοντός του.Ἔβαλε στή θέση τοῦ Θεοῦ, ζῶα, δένδρα, ποταμούς, λίθους, ἄστρα, φυσικάφαινόμενα, κοσμικές δυνάμεις, λ.χ. κεραυνούς κ.λ.π. Παράλληλα συνεπαρμένοι οἱἄνθρωποι ἀπό τήν πνευματική καί ἠθική τους σκοτοδίνη ἔπλεξαν «γραώδεις μύθους»(Α´Τιμ. 4,7), ὅπως λέει ἡ Ἁγία Γραφή, γιά τούς ψεύτικους θεούς τους. Ἔτσιδημιουργήθηκε ἡ Μυθολογία.4

Λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «ἤλλαξαν τήν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ ἐν ὁμοιώματιεἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καί πετεινῶν καί τετραπόδων καί ἑρπετῶν (Ρωμ. 1,23)…μετήλλαξαν τήν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καί ἐσεβάσθησαν καί ἐλάτρευσαντῇ κτίσει παρά τόν κτίσαντα» (Ρωμ. 1,25) καί «Ἐνῶ ἔλεγαν ὅτι εἶναι σοφοί, εἶναιμωροί. Καί ἄλλαξαν τήν δόξα τοῦ ἄφθαρτου Θεοῦ σέ ὁμοίωμα εἰκόνας φθαρτοῦἀνθρώπου -καί ὄχι μόνο- καί πουλιῶν καί τετραπόδων καί ἑρπετῶν» (Ρωμ. 1,22-23).Λέγει πάλι ὁ Ἀπόστολος: «Μή γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις· τίς γάρ μετοχήδικαιοσύνῃ καί ἀνομίᾳ;» (Α΄Κορ. 6,14). Μήν κάνετε ἄνομες συμφωνίες καί μήνμπαίνετε σέ ἄλλους ζυγούς. Ἕνας εἶναι ὁ ζυγός πού σᾶς ἁρμόζει, μήν μπαίνετε στούςζυγούς τῶν ἀπίστων. Ποιά ἡ μετοχή, ποιά ἡ συμφωνία δικαιοσύνης καί ἀνομίας;«Ποιά ἡ κοινωνία φωτός μέ τό σκότος; Ποιά ἡ συμφωνία Χριστοῦ μέ τόν Βελίαλ;».Καμία! «Ποιά ἡ μερίδα τοῦ πιστοῦ μέ τόν ἄπιστο;». Τί σχέση μπορεῖ νά ἔχει ὁ πιστόςμέ τόν ἄπιστο; Καμία. «Ποιά συγκατάθεση μπορεῖ νά ὑπάρχει τοῦ Θεοῦ μέ τάεἴδωλα;» (Α΄Κορ. 6,16). Καμία. «Ἡμεῖς γάρ ναός Θεοῦ ἐσμέν ζῶντος». Ἐμεῖς οἱπιστοί, οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, εἴμαστε ναός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, «καθώς εἶπεν ὁΘεός ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καί ἐμπεριπατήσω καί ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καί αὐτοί θάεἶναι ὁ λαός Μου» (Β΄Κορ. 6,16). Γι’ αὐτό, προσέξτε τί λέει: «ἐξέλθετε ἐκ μέσουαὐτῶν καί ἀφορίσθητε» (Ἡσ. 52,11), βγεῖτε ἔξω καί ξεχωρισθεῖτε. Ἀπό ποιούς; Ἀπότούς εἰδωλολάτρες, ἀπό τούς ἀπίστους, ἀπό αὐτούς πού λατρεύουν τούς δαίμονες.Γιατί, ὅπως θά δοῦμε, ἡ εἰδωλολατρία οὐσιαστικά εἶναι δαιμονολατρία. «Καίἀκαθάρτου μή ἅπτεσθε» καί μήν ἀκουμπᾶτε τίποτα τό ἀκάθαρτο. Καί ποιό εἶναι τόἀκάθαρτο; Ὅ,τι δέν εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ὅλα τά δαιμονικά εἶναι ἀκάθαρτα.Τό εἴδωλο εἶναι καθετί πού παίρνει τήν θέση τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ ΤριαδικοῦΘεοῦ. Μᾶς διδάσκει ὁ σύγχρονος Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς: «Ἡ ἀναγνώριση, ἡὁμολογία, τό κήρυγμα ὁποιουδήποτε ἄλλου θεοῦ, ἐκτός τοῦ Χριστοῦ, δέν εἶναιτίποτε ἄλλο παρά ἀσέβεια καί εἰδωλολατρία. Κάθε εἰδωλολατρία στήνπραγματικότητα εἶναι ἀσέβεια, ἐφόσον τό προσκύνημα σ’ ὁποιοδήποτε εἴδωλο εἶναιἀσέβεια. Στήν εἰδωλολατρία ἀνήκουν ὅλα: ἀπό τόν πιό χονδροειδή φετιχισμό μέχριτό πιό λεπτό συμβολισμό».Νά τό ἐξηγήσουμε λίγο αὐτό. Ἡ εἰδωλολατρία ἔχει μιά ἱστορία καί ἐμφανίζεταιἀρχικά σάν μιά λατρεία τῶν φυσικῶν φαινομένων. Ὁ ἄνθρωπος δέν μποροῦσε νάκυριαρχήσει στά στοιχεῖα τῆς φύσης καί προσπαθοῦσε μέ κάποιον τρόπο νάἐξευμενίσει, νά κατευνάσει αὐτά τά στοιχεῖα. Μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων ἔγινε κάτιπιό ἐκλεπτυσμένο καί υἱοθετήθηκαν κάποια σύμβολα πού τά λένε ‘τοτέμ’, τά ὁποῖαδηλώνουν τήν δύναμη τῆς θεότητας ἤ τήν ἴδια τήν θεότητα. Στή συνέχεια, κατά τήνπαλαιολιθική ἐποχή, ἀνακαλύπτουμε εἰκονικές παραστάσεις θεοτήτων σέ σπήλαια,ἐνῶ ἀργότερα ἀνακύπτουν οἱ ἀγαλμάτινες μορφές, τά ἀγάλματα, στήν ἀρχή μέζωώδη ἐμφάνιση καί κατόπιν μέ ἀνθρώπινη. Ὁ πρῶτος λαός, πού ἀπέρριψε τήνεἰδωλολατρία ἦταν οἱ Ἑβραῖοι, οἱ ὁποῖοι πίστεψαν στόν ἀληθινό Θεό καί δέχτηκαντήν ἐντολή αὐτή πού σᾶς διάβασα προηγουμένως. Ἔπειτα βέβαια καί ὁχριστιανισμός -πού εἶναι ἡ διάδοχη κατάσταση θά λέγαμε τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ- τῆςθρησκείας τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ὁ Ἰουδαϊσμός ἔχασε τόν ἀληθινό Θεό, τόν5

Γιαχβέ. Τόν ἔχασε διότι δέν πίστεψε στόν Χριστό. Ὁ Γιαχβέ δέν εἶναι ἄλλος παρά ὁΧριστός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὁ ἄσαρκος Λόγος. Ἐπειδή δέν πίστεψαν στόνΧριστό, ἔχασαν καί τόν ἀληθινό Θεό καί ἔχουν καταντήσει καί οἱ Ἑβραῖοι σήμεραοὐσιαστικά νά εἶναι μιά θρησκεία δαιμόνων. Τί εἶναι ἡ Καμπάλα; Εἶναι μιά μαγεία.Οἱ βασικές μορφές εἰδωλολατρίας εἶναι ὁ φετιχισμός καί ὁ πολυθεϊσμός. Ὁφετιχισμός εἶναι ἡ πιό πρωτόγονη μορφή. Τί εἶναι ὁ φετιχισμός; Οἱ ὁπαδοί τουφαντάζονται ὅτι μέσα σέ πολλά ἀντικείμενα ὑπάρχει μαγική δύναμη (στίς πέτρες, τάχόρτα, τά κόκαλα, τίς τρίχες, τά δέντρα κ.λ.π.). Τά ἀντικείμενα αὐτά ἤ τά κρεμοῦνἐπάνω τους σάν φυλαχτά ἤ τά τοποθετοῦν στίς καλύβες καί τά τιμοῦν προσφέρονταςτροφές καί ποτά, γιά νά διώξουν τίς ἀρρώστιες καί τά ἀτυχήματα ἤ νά πετύχουν τήνἐκπλήρωση τῶν πόθων τους. Τό κύριο στοιχεῖο τοῦ φετιχισμοῦ εἶναι ἡ μαγεία.Βλέπετε καί σήμερα οἱ μάγοι καί οἱ μάγισσες χρησιμοποιοῦν τέτοια πράγματα:τρίχες, φυλαχτά κ.ἄ.Ἡ δεύτερη μορφή εἶναι ὁ πολυθεϊσμός, ὅπου οἱ θεότητες παριστάνονται μέπροσωπική μορφή. Ἔχουμε τόν Δία, τόν Ἀπόλλωνα κ.λ.π. Οὐσιαστικά ὁ Δίας εἶναι ὁφωτεινός οὐρανός, ἡ οὐράνια δύναμη, πού ἐκδηλώνεται κυρίως μέ τόν κεραυνό, τόἰδανικό πρότυπο ἄρχοντα. Ὁ Ἀπόλλων εἶναι ὁ ἥλιος, ἀλλά καί ἡ προσωποποίηση τῶνκαλῶν τεχνῶν. Ἀνάλογη μέ τήν ἰδέα πού εἶχαν γιά τούς θεούς ἦταν καί ἡ λατρεία.Βλέπουμε ὅτι, ἰδίως οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες, ἀλλά καί οἱ ἄλλοι λαοί, στήν οὐσίαεἰδωλοποιοῦν καί θεοποιοῦν τά πάθη τους. Τί εἶναι ἡ Ἀφροδίτη, παρά ἡ θεοποίησητοῦ σαρκικοῦ πάθους. Τί εἶναι ὁ Ἄρης; Θά λέγαμε ἡ θεοποίηση τοῦ θυμοῦ, τῆςὀργῆς… ὁ θεός τοῦ πολέμου. Ὁ Διόνυσος εἶναι ἡ θεοποίηση τοῦ πάθους τῆς μέθης,τῆς κραιπάλης, τῆς ἀσωτίας. Οἱ ἄνθρωποι, δηλαδή, τόσο πολύ ξέφυγαν ἀπό τόνἀληθινό Θεό, πού ὄχι μόνο ἔπεσαν στήν κακία, ἀλλά τήν θεοποίησαν κιόλας.Λέει λοιπόν ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς: «Ἡ εἰδωλολατρία εἶναι ὄχι μόνοπροσκύνημα σέ ψεύτικους θεούς, ἀλλά καί στίς πέτρες, στά δέντρα, στά ζῶα, στούςπλανῆτες – ὅπως εἶναι σήμερα ἡ ἀστρολογία – στά ἀγάλματα, ἀλλά καί στούςἀνθρώπους, στούς ἥρωες καί στούς ἰδιοφυεῖς καί στίς ἐφευρέσεις καί στίς ἰδέες καίστά πάθη καί στήν κουλτούρα καί στόν πολιτισμό καί στήν ἐπιστήμη καί στήφιλοσοφία καί στήν τέχνη». Ὅλα αὐτά σήμερα ἔχουν θεοποιηθεῖ. «Ἤ σέ ὁ,τιδήποτεἄλλο πού θέλει νά ἀντικαταστήσει μέ τόν ἑαυτό του τόν ἀληθινό Θεό καί ΚύριοἸησοῦ Χριστό. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἅγιος Ἰωἀννης ὁ Θεολόγος τελειώνει τήν ἐπιστολή τουμέ τά λόγια: ‘’Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτούς ἀπό τῶν εἰδώλων’’». Δηλαδή, παιδάκια μουπροσέξτε, νά φυλάξετε τούς ἑαυτούς σας ἀπό τά εἴδωλα.Εἶναι εἰδωλολατρία νά ὑπηρετεῖς ὁποιονδήποτε ἤ ὁτιδήποτε ἐκτός τοῦ Χριστοῦ, νάλατρεύεις εἴτε πρόσωπο, εἴτε πράγμα, ὁποιοδήποτε κτίσμα, ἐκτός τοῦ ἄκτίστουΘεοῦ. Δυστυχῶς πολλοί σήμερα ἀφιερώνουν τήν ζωή τους ὑπηρετώντας κόμματα,ὁμάδες, ἰδεολογίες καί διάφορα πράγματα πέρα ἀπό τόν Θεό πού εἶναι ἡ Ἀλήθεια.Αὐτή τήν Ἀλήθεια μόνο πρέπει νά ὑπηρετοῦμε, ἄν θέλουμε νά εἴμαστε πραγματικοίχριστιανοί. Λέει πάλι ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος ὁ Πόποβιτς: «οἱ χριστιανοί εἶναι συνεργοίτῇ ἀληθείᾳ. Αὐτή εἶναι ἡ κλίση τους καί τό καθῆκον τους».6

Αὐτό ἅπτεται καί τοῦ δικοῦ σας εὐλογημένου Συλλόγου, πού λέγεται «Κυριακή» καίεἶναι ἱεραποστολικός. Εἶστε ἀξιέπαινοι ὅσοι ἐργάζεστε καί βοηθᾶτε σ’ αὐτόν.Πραγματώνετε αὐτό πού λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: νά γινόμαστε συνεργοί τῇἀληθείᾳ. Καί ὅλοι οἱ χριστιανοί ὀφείλουμε νά εἴμαστε συνεργοί, δηλαδή νάσυνεργαζόμαστε στόν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου, ὥστε ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ νάἐπικρατεῖ καί νά διαδίδεται. Οἱ ἄνθρωποι πού εἶναι ἀκόμα εἰδωλολάτρες – μήν τούςψάχνετε στήν Ἀφρική καί μέσα στήν Ἑλλάδα εἶναι εἰδωλολάτρες – φωτίζονται. ὅταντούς πεῖς ἕναν λόγο, τούς παρακινήσεις νά ἐξομολογηθοῦν, ν’ ἀκούσουν μιά ὁμιλίακ.λ.π. Γι’ αὐτό εἶναι χρέος ὅλων μας νά βοηθᾶμε καί στήν δική σας ἱεραποστολικήπροσπάθεια, ἀλλά καί γενικότερα στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, πού δέν εἶναι τίποταἄλλο παρά μία θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου καί συγχρόνως εἶναι καί μία ἱεραποστολή.Ὅσο κανείς ἐργαζεται στήν ψυχή του καί ἐνοικεῖ μέσα του ὁ Θεός, ἡ Χάρις τοῦΘεοῦ, αὐτός ὁ ἄνθρωπος μετά εἶναι καί ἱεραπόστολος. Καί μόνο μέ τήν παρουσίατου θά ἐκπέμπει αὐτή τήν Χάρη πού ἔχει μέσα του.Συνεχίζει ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος: «οἱ μή χριστιανοί εἶναι συνειδητά ἤ ἀσυνείδητασυνεργοί τοῦ ψεύδους, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐάν δέν διακονεῖ τόν ἀληθινό Θεό, τόνΧριστό, ὑπηρετεῖ ὁποιονδήποτε ἄλλον θεό – ἄλλο ἰδανικό. Ἐνῶ κάθε ἄλλος θεός,-ἄλλο ἰδανικό- εἶναι ψεύτικος». Δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος χωρίς θεό. Κάποιον θεό θάἔχει. Καί αὐτοί πού λένε ὅτι εἶναι ἄθεοι, ἔχουν θεό τόν ἑαυτό τους, τό ἐγώ τους, τήνλογική τους.Ἡ λογική ἔχει ἀναγνωριστεῖ ὡς θεά σήμερα, ἔχει κυριαρχήσει στήν ψυχή, στήνκαρδιά. Ἐνῶ θά ἔπρεπε νά κυριαρχεῖ ἡ καρδιά, ὁ νοῦς, ὅπως λένε οἱ Πατέρες, ὄχι τόσυναίσθημα, ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος ἔχει τήν ἕδρα του στήν καρδιά καί εἶναι ἡ ἀνώτερηδύναμη τῆς ψυχῆς. Ὁ νοῦς ὅμως γιά νά λειτουργήσει χρειάζεται τήν πίστη καίσήμερα ἔχει σχεδόν χαθεῖ ἡ πίστη. Ἔχει θαφτεῖ ὁ νοῦς κάτω ἀπό τά πάθη καί ἔχεικυριαρχήσει ἡ λογική. Ἡ λογική ὅμως λειτουργεῖ μέ τίς αἰσθήσεις καί ὁ ἄνθρωποςλέει: «Ὅ,τι βλέπω, ὅ,τι ἀκούω, ὅ,τι πιάνω, αὐτά μόνο πιστεύω. Τόν Θεό δέν Τόνβλέπω, δέν Τόν ἀκούω, δέν Τόν πιάνω, ἄρα δέν ὑπάρχει Θεός». Αὐτή εἶναι ἡ μεγάληζημιά τῆς θεοποίησης τῆς λογικῆς, ἡ ὁποία ἄρχισε ἀπό τήν Γαλλική Ἐπανάσταση…εὐρωπαϊκό προϊόν, ὅπως καί ἄλλα πού θά ποῦμε.Ὅλοι, λοιπόν, ἔχουν ἕναν θεό. Ἄν δέν ἔχεις τόν ἀληθινό Θεό, θά βρεῖς ἀναγκαστικάὑποκατάστατα, τά ὁποῖα ὅλα εἶναι στήν κατεύθυνση τήν δαιμονική. Δέν εἶναισώζοντα. Δέν σώζουν τά ὑποκατάστατα. Μόνο ὁ ἀληθινός Θεός σώζει, μόνο ὁΧριστός εἶναι ὁ Σωτήρας. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι ψεύτικοι θεοί. Εἶναι εἴδωλα.– Τί θά πεῖ εἴδωλο;Κοιτᾶμε στόν καθρέφτη καί λέμε ὅτι βλέπουμε τό εἴδωλό μας. Εἴμαστε ἐμεῖς μέσαστόν καθρέφτη; Ὄχι, εἶναι τό εἴδωλό μας, εἶναι ἕνας ἀντικατοπτρισμός. Ἔτσι, θάλέγαμε, ὅλη ἡ κτίση εἶναι σάν ἕνας ἀντικατοπτρισμός τοῦ Θεοῦ. Μέ ποιά ἔννοια; ὉΘεός φανερώνεται στόν ἄνθρωπο μέσω τῶν ἐνεργειῶν Του. Οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦφαίνονται στήν κτίση. Βλέπουμε, γιά παράδειγμα, τό σύμπαν, ἔχει μία τεράστιαἔκταση, δέν εἶναι ἄπειρο, ἔχει πέρατα, ἀλλά εἶναι τεράστιο. Γιατί τό ἔκανε τόσο7

τεράστιο ὁ Θεός; Γιά νά φανερώνει μέ αὐτό τό μέγεθος, πού τείνει στό ἄπειρο, τήνδική Του ἀπειρία, τήν δική Του Παντοδυναμία. Καί δέν εἶναι τεράστιο μόνο σέμέγεθος ἀλλά ἔχει μέσα του καί τεράστιες δυνάμεις. Ἕνα γραμμάριο ὕλης ἔχειτεράστιες δυνάμεις. Μία σχάση πυρηνική ἀπό ἐλάχιστα γραμμάρια ὕλης ἔχειτεράστια ἐνέργεια. Τί κρύβει αὐτό; Τί φανερώνει ὁ Θεός; Τήν δύναμη πού ἔχει ὁἼδιος.Ἔτσι λοιπόν στήν κτίση ὑπάρχουν οἱ ἀντανακλάσεις, οἱ ἀντικατοπτρισμοί τῶνἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Ὑπάρχει τό κάλλος τοῦ Θεοῦ. Βλέπετε πόσο ὄμορφη εἶναι ἡκτίση! Ὅλα αὐτά οἱ ἄνθρωποι τά βλέπουν. Ὁ Θεός ὅμως δέν τά ἔκανε γιά νά τάεἰδωλοποιήσουμε, ἀλλά γιά νά βλέπουμε πίσω ἀπό αὐτά τόν Δημιουργό καί νά λέμε:«ἄν ἡ κτίση εἶναι τόσο μεγάλη, τόσο ὄμορφη, μέ τέτοιες δυνάμεις, ἄραγε ὁΔημιουργός πού ἔκανε ὅλα αὐτά πόσο πιό δυνατός, πόσο πιό ὡραῖος, πόσο πιό σοφόςθά εἶναι ἀπό τά δημιουργήματά Του;». Αὐτή δέν εἶναι ἡ ἁπλή λογική σκέψη; Κιὅμως οἱ ἄνθρωποι λόγω τῆς κακίας, ὅπως λέει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ἔπεσαν στήνεἰδωλολατρία. Γιατί μέ τήν παρακοή πού κάναμε στόν Θεό, χάσαμε τήν Χάρη καίμετά πλανηθήκαμε. Εὐτυχῶς ὁ Θεός ὅμως δέν μᾶς ἐγκατέλειψε. Ἔγινε ἄνθρωπος καίμᾶς ἐπανέφερε. Βέβαια τό τραγικό εἶναι, ὅτι παρόλο πού ὁ Θεός μᾶς ἐπανέφερε καίδέθηκε ἡ εἰδωλολατρία, δεσμεύτηκε καί κυριάρχησε ὁ χριστιανισμός στήνοἰκουμένη, ὅλη ἡ Εὐρώπη ἔγινε χριστιανική, ἔχουμε Ἁγίους ἀπό ὅλη τήν Εὐρώπη,τελικά ξαναγυρίζουμε στήν εἰδωλολατρία.Λέει στήν Ἀποκάλυψη: «ἦν, καί οὐκ ἔστι καί παρέσται» (Ἀποκ. 17,8). Γιά ποιόνμιλάει; Γιά τήν εἰδωλολατρία. Ἦν, ὑπῆρχε, ἡ εἰδωλολατρία, οὐκ ἔστι, δέν ὑπάρχειτώρα, καί παρέσται, καί θά ἔρθει πάλι. «Καί εἰς ἀπώλειαν ὑπάγειν» καί τελικά θάχαθεῖ, γιατί θά κυριαρχήσει ὁ Χριστός μέ τήν Δευτέρα Του Παρουσία. Ἀλλά λίγοπρίν τήν Δευτέρα Παρουσία θά ἐμφανιστεῖ πάλι ἡ εἰδωλολατρία, τό λέει ἡἈποκάλυψη καί ἀκριβῶς αὐτό συμβαίνει στίς μέρες μας. Ἄρα εἴμαστε κοντά στήνΔευτέρα Παρουσία, γιατί σήμερα ἔχουμε μιά φοβερή ἀναζωπύρωση τῆςεἰδωλολατρίας.«Εἶναι θεοαγνωσία ἡ εἰδωλολατρία νά ὑπηρετεῖς ὅ,τι ἤ ὅποιον ἐκτός τοῦ Χριστοῦ.Ἀκόμα δέ ἐάν ὑπηρετεῖς ὡς Θεό ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο. Ἐάν ὁ ἄνθρωπος βλέπει ὡςσκοπό καί ὅραμα τῆς ζωῆς τοῦ ὅ,τι ἄλλο, ἐκτός τοῦ Χριστοῦ, εἶναι εἰδωλολάτρης,εἶναι ἀσεβής». Καί ὁ σκοπός ἀκόμα τοῦ ἀνθρώπου πρέπει νά εἶναι ὁ Χριστός.Εἴμαστε πλασμένοι καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή πρέπει νά τείνουμε νάὁμοιάσουμε στόν Χριστό μας. Ἄν δέν ἔχεις σκοπό τόν Χριστό, ἄν δέν εἶναι γιά σέναὁ Χριστός τό Α καί τό Ω, δέν εἶσαι χριστιανός. Τί θά πεῖ τό Α καί τό Ω; Τό Ω εἶναι ὁσκοπός, γιατί κάνουμε τό καθετί. Ποιός εἶναι ὁ σκοπός πού ὑπάρχουμε; Γιατί ζοῦμε;Γιατί κάνουμε τόσα πράγματα; Ἄν δέν τά κάνεις γιά τόν Χριστό, εἶναι χαμένα, εἶσαιεἰδωλολάτρης. Τό Α εἶναι ἀπό ποῦ ξεκινᾶς, ποιά εἶναι ἡ ἀφορμή; Ἄν δέν εἶναι τό Αγιά σένα ὁ Χριστός, πάλι εἶσαι εἰδωλολάτρης.«Ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο ἄν βάλεις στήν θέση τοῦ Χριστοῦ ἤ ἀκόμα καίὁποιοδήποτε ζωντανό ὄν», λέει ὁ Ἅγιος, «ἀπό τό σκουλήκι ἕως τόν Ἄγγελο ἤ ὅποιαὕλη, ἀπό τό ἄτομο ἕως τό σύμπαν ἤ ὅποια ἰδέα, κουλτούρα, πολιτισμό, φιλοσοφία,8

ἐπιστήμη, τέχνη, τεχνική, γίνεσαι εἰδωλολάτρης -ὄχι μόνο, ἀλλά- καί συνεργός τοῦψεύδους». Ὁ πατήρ τοῦ ψεύδους εἶναι ὁ διάβολος. Συνεργάζεσαι δηλαδή μέ τόνδιάβολο. «Οἱ χριστιανοί μέ τοῦτο ξεχωρίζουν μέ τούς ὑπόλοιπους ἀνθρώπους, ἐπειδήγνωρίζουν τήν Ἀλήθεια -τόν Χριστό δηλαδή- κατέχουν τήν αλήθεια, συνεργοῦν στήνἀλήθεια». Συνεργάζονται μέ τόν Χριστό γιά νά ἐπικρατήσει ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ σ’ὅλη τήν γῆ.– Σήμερα πόσοι εἶναι οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί στήν γῆ;Περίπου 500.000.000; Πόσος εἶναι ὁ πληθυσμός; 7.500.000.000. Ἄρα 7.000.000.000ἄνθρωποι εἶναι στήν εἰδωλολατρία, θεσμικά, ἐπίσημα. Ἀλλά καί πόσοι ἀπό μᾶς, πούλεγόμαστε Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, εἴμαστε πραγματικά χριστιανοί καί δέν εἴμαστεεἰδωλολάτρες; Νά λοιπόν πού ὁ ἀμπελώνας τοῦ Χριστοῦ μᾶς καλεῖ νά ἐργαστοῦμε.«Δεήθητε τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ, ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας» (Ματθ. 9,38), ὁ ἴδιος ὁΧριστός τό λέει: παρακαλεῖτε, ὥστε νά βγάλει ἐργάτες στόν ἀμπελώνα του. Ἀλλά καίὁ καθένας ἀπό μᾶς, ὅταν ὁ ἴδιος ζεῖ πραγματικά τόν Χριστό, κάνει καί ἱεραποστολήκαί βγαίνει ἐντελῶς φυσικά!Ἡ Ρώμη, νά κάνουμε μία παρένθεση, εἶχε χριστιανούς, ὅταν πῆγε ὁ ἈπόστολοςΠαῦλος. Δέν εἶχε πάει ἄλλος Ἀπόστολος πρίν ἀπ’ αὐτόν. Πῶς εἶχε χριστιανούς; Ἀπόχριστιανούς ἐμπόρους, οἱ ὁποῖοι μετακινοῦνταν καί εἶχαν διαδώσει τήν πίστη τουςἐκεῖ. Ἀπό ἁπλούς ἀνθρώπους δηλαδή.«Ἔτσι λοιπόν κι ἐμεῖς», λέει ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος, «νά γινόμαστε συνεργοί τῇ ἀληθείᾳ,ἐργαζόμενοι μέρα καί νύχτα γι’ αὐτήν. Λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος: «ἡμεῖςοὖν ὀφείλομεν ἀπολαμβάνειν τούς τοιούτους, ἵνα συνεργοί γινώμεθα τῇ ἀληθείᾳ»(Γ΄Ἰω. 1,8). Δέν μπορεῖς, λέει, νά κηρύξεις; Μπορεῖς ὅμως νά φροντίσεις τούςἱεραποστόλους. Νά κάνεις ἄλλα ἔργα, λίγο πιό ταπεινά, πιό ἀφανῆ, τά ὁποῖα ἐπίσηςχρειάζονται, γιά νά γίνεις κι ἐσύ συνεργός τῇ ἀληθείᾳ.«Σέ ἀντίθεση μέ τόν χριστιανό πού ὑπηρετεῖ τόν ἀληθινό Τριαδικό Θεό καίἐργάζεται γιά τήν θέωση τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός του, ὁ εἰδωλολάτρης ὑπηρετεῖὑποκατάστατα τοῦ Θεοῦ, τά εἴδωλα. Ἀπό τά πιό σπουδαῖα εἴδωλα εἶναι τό ἐγώ καίμάλιστα τό σῶμα, ἡ σάρκα». Ἄλλο εἴδωλο φοβερό καί τρομερό εἶναι ὁ κόσμος, ὁὁποῖος εἶναι τά πάθη, τά 3Φ, ἡ φιληδονία, ἡ φιλοδοξία καί ἡ φιλαργυρία, τά ὁποῖα,ὅπως εἴπαμε, οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι τά εἶχαν θεοποιήσει.– Ποιός εἶναι ὁ εἰδωλολάτρης καί ποῦ βρίσκονται τά εἴδωλα;Δέν εἶναι μόνο γύρω μας τά εἴδωλα. Προσέξτε τί λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες. Λέει ὁ ἍγιοςΜάξιμος ὁ Ὁμολογητής: «εἰδωλολάτρης εἶναι αὐτός πού προτιμάει τό σῶμα ἀπό τήνψυχή καί τόν κόσμο -τά τρία φ, τά τρία κορυφαῖα πάθη πού λατρεύει ὁ κόσμος- ἀπότόν Θεό.«Ἀφοῦ ἡ ψυχή εἶναι ἀνώτερη ἀπό τό σῶμα καί ἀσυγκρίτως ἀνώτερος ἀπό τόν κόσμοὁ Δημιουργός – Θεός, ἐκεῖνος πού προτιμᾶ τό σῶμα ἀπό τήν ψυχή καί τόν κόσμοἀπό τόν Θεό πού τόν δημιούργησε, αὐτός δέν διαφέρει διόλου ἀπό αὐτούς πούλατρεύουν τά εἴδωλα». Εἶσαι κοσμικός; Εἶσαι εἰδωλολάτρης. Ἀγαπᾶς καί9

περιποιεῖσαι τό σῶμα σου περισσότερο ἀπό ὅ,τι πρέπει καί χωρίς καθόλου ἤἐλάχιστα νά φροντίζεις γιά τήν ψυχή; Εἶσαι εἰδωλολάτρης. Καί τί γίνεται; Προσέξτεπῶς ἐργάζονται οἱ δαίμονες; Τά κατεξοχήν εἴδωλα τά ἔχουμε μέσα μας.Λέει ὁ Ἅγιος Μάξιμος: «ἀπό τά πάθη πού βρίσκονται μέσα στήν ψυχή παίρνουν οἱδαίμονες τίς ἀφορμές καί ὑποκινοῦν μέσα μας τούς ἐμπαθεῖς λογισμούς». Καί ὁΧριστός μας λέει: «ἐκ τῆς καρδίας μολύνεται ὁ ἄνθρωπος» (πρβλ. Μαρκ. 7,21). Ἐκεῖὑπάρχουν οἱ ἀφορμές. Οἱ δαίμονες ὑποκινοῦν τίς ἀφορμές καί ἀρχίζει ὁ ἄνθρωπος νάλερώνεται μέ τούς βρωμερούς λογισμούς πού φτιάχνει μέσα στήν καρδιά του.«Κατόπιν -οἱ δαίμονες- πολεμοῦν μέ αὐτούς τόν νοῦ», μέ τούς λογισμούς «καί τόνβιάζουν νά δώσει τήν συγκατάθεσή του στήν ἁμαρτία». Πρίν κάνεις τήν ἁμαρτία μέτό σῶμα, παλεύεις μέσα σου, λές: – Νά τό κάνω ἤ νά μήν τό κάνω; Εἶναι οἱ δαίμονεςἀπό πίσω. «Ἀφοῦ νικηθεῖ, τόν ὁδηγοῦν στήν κατά διάνοια ἁμαρτία». Ἡ πρώτησυγκατάθεση γίνεται μέσα μας καί λές: – Ἀποφάσισα, θά τό κάνω. «Κι ὅταν αὐτήσυντελεστεῖ, τόν φέρνουν αἰχμάλωτο στήν πράξη». Μετά πιά εἶσαι δεμένος. Δένμπορεῖς ν’ ἀντισταθεῖς. Τό κάνεις καί μέ τό σῶμα. «Κατόπιν αὐτοί πού μέ τούςλογισμούς ἐρήμωσαν τήν ψυχή», οἱ δαίμονες δηλαδή μέσω τῶν λογισμῶν ἔκαναν τήνψυχή ἔρημο, συντρίμμια, «ἀποχωροῦν», φεύγουν, τήν ἔκαναν τήν δουλειά τους.«Μαζί μ’ αὐτούς», παίρνουν καί τούς λογισμούς. Ἠρεμεῖ ὁ ἄνθρωπος, λέει: – Ἄ,καθάρισα! Ὄχι, δέν καθάρισες…– Τί κάνουν οἱ δαίμονες;«Ἀφήνουν μέσα στόν νοῦ τό εἴδωλο τῆς ἁμαρτίας. Δέν φεύγουν τελείως. Ἀφήνουν τόἄγαλμα… γιά νά τό προσκυνᾶς! Ξέρουν ὅτι αὐτή ἡ κατάσταση, τό εἴδωλο τῆςἁμαρτίας, εἶναι μιά διαρκής πληγή, ἡ ὁποία παρακινεῖ συνεχῶς τόν ἄνθρωπο νάξανακάνει τήν ἁμαρτία. Ἀλλά οἱ δαίμονες πλέον δέν χρειάζεται νά χάνουν τόν καιρότους μέ σένα. Ἔχουν βάλει τό εἴδωλό τους μέσα, τό πάθος -γιατί κάθε πάθος ἔχει καίτόν δικό του δαίμονα- καί θά ἔρχονται ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν νά δοῦν πῶς πᾶς, ἄνσυνεχίζεις νά προσκυνᾶς τό εἴδωλο. Καταλάβατε πῶς ἐργάζονται οἱ δαίμονες; Γι’αὐτό σᾶς εἶπα, τά εἴδωλα εἶναι μέσα μας. Εἶναι καί ἔξω, ἀλλά κατεξοχήν εἶναι τάπάθη, τά ὁποῖα τά ἔχουμε μέσα μας καί τά προσκυνᾶμε.«Μένει τό εἴδωλο τῆς ἁμαρτίας μέσα μας, γιά τό ὁποῖο λέει ὁ Κύριος: ‘’Ὅταν δεῖτετό βδελυρό εἴδωλο τῆς ἐρημώσεως νά στέκεται σέ τόπο ἅγιο -ὅποιος διαβάζει, ἄςἐννοεῖ’’ (Ματθ. 24,15). Ἄς ἐννοεῖ ὅτι τόπος ἅγιος καί ναός τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ νοῦς τοῦἀνθρώπου, μέσα στόν ὁποῖον οἱ δαίμονες, ἀφοῦ ἐρημώσουν μέ τούς ἐμπαθεῖςλογισμούς τήν ψυχή, τοποθετοῦν τό εἴδωλο τῆς ἁμαρτίας. Καί αὐτά ἔγιναν ἱστορικῶςκαί μερικοί λένε ὅτι αὐτά θά γίνουν καί κατά τήν ἐποχή τοῦ Ἀντιχρίστου». Δηλαδήὅτι ὁ Ἀντίχριστος θά μπεῖ πράγματι μέσα στόν ναό τοῦ Θεοῦ, θά ἀνακηρύξει ἑαυτόνΘεόν καί θά πάψει κάθε ἄλλη θρησκεία.Ἄς περάσουμε στά διάφορα εἴδη τῆς εἰδωλολατρίας, τά ὀποῖα βλέπουμε γύρω μας.Τό πρῶτο εἴδωλο, εἴπαμε, εἶναι τό ἐγώ, ὁ ἑαυτός μας. Ἤ μπορεῖ νά εἶναι καί ἕναδιευρυμένο ἐγώ, δηλαδή ‘ἐγώ καί ἡ οἰκογένειά μου, ἐγώ καί ἡ γυναῖκα μου, ἐγώ καίοἱ δικοί μου, ἐγώ καί τά παιδιά μου…’. Λέμε στόν Μεγάλο Κανόνα: «Αὐτείδωλον10

ἐγενόμην τοῖς πάθεσι τήν ψυχήν μου καταμολύνας». Ἔκανα δηλαδή τόν ἑαυτό μουεἴδωλο, ἀφοῦ μέ τά πάθη καταμόλυνα τήν ψυχή μου.Οἱ σύγχρονοι κοινωνιολόγοι λένε ὅτι ὁ σημερινός ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῶν‘τριῶν ἐγώ’: ἐγώ, ἐγώ, ἐγώ. Ἡ προηγούμενη γενιά ἦταν ἡ γενιά τοῦ ἑνός ἐγώ. Τώραἐξελιχθήκαμε… Καί χαρακτηριστικά τοῦ ἀνθρώπου εἶναι: ἡ οἴηση, ἡ ἔπαρση, ἡὑπερηφάνεια, ἀλλά καί ἡ ἀπέραντη μοναξιά, γιατί ὅσο κανείς κλείνεται στό ἐγώ,τόσο ἀπομονώνεται.Μπορεῖ νά εἶναι μιά μορφή εἰδωλολατρίας καί ἡ λατρεία πρός ἕνα ἄλλο πρόσωπο. Τόπρόσωπο αὐτό μπορεῖ νά εἶναι ὁ σύζυγος, ἡ σύζυγος.. Ὑπάρχει ἕνα περιστατικό μέτόν Ἅγιο Παΐσιο πού εἶχε πάει κάποιος καί παραπονιόταν, γιατί εἶχε μιά δυσάρεστηκατάσταση καί τοῦ λέει: «Γιατί; Ἐγώ τήν λάτρευα τήν γυναῖκα μου». Μόλις τόἄκουσε ὁ Ἅγιος, ἔφριξε: «Τήν λάτρευες τήν γυναῖκα σου;», λέει. «Αὐτή ἡ λέξηλατρεία ἁρμόζει μόνο στόν Θεό». Αὐτό σημαίνει ὅτι τήν γυναῖκα του τήν εἶχε κάνειεἴδωλο καί πολλές φορές ὁ Θεός μᾶς παίρνει αὐτά τά εἴδωλα, γιά νά μᾶς βοηθήσει.Κάνει κάποιος εἴδωλο τό παιδί του. Καί τοῦ τό παίρνει ὁ Θεός τό παιδί, γιά νά μήνπάει στήν κόλαση. Τοῦ δίνει ὁ Θεός μιά εὐκαιρία νά μετανοήσει.Ἄλλοι εἰδωλοποιοῦν ἄλλα πρόσωπα: ἠθοποιούς, ἀθλητές, ποδοσφαιριστές, ὁμάδες,πολιτικούς! Ἔχουν κάτι τέτοια συνθήματα: ‘θρησκεία ἡ τάδε ὁμάδα’. Εἶχα δεῖ μιάφορά στό κέντρο τῆς Θεσσαλονίκης κάποια ταλαίπωρα παιδιά νά ἔχουν σταματήσειτήν κυκλοφορία καί νά ὑμνοῦν τήν ὁμάδα τους. Νά τά λυπᾶσαι… μέσα στήν νύχτανά φωνάζουν… Ἦταν πραγματικά λατρεία τῆς ὁμάδας, εἰδωλολατρία. Λέει ἐπίσης ἡἉγία Γραφή: «Ἐπικατάρατος πᾶς ὁ ἐλπίζων ἐπ᾿ ἄνθρωπον» (Ἱερ. 17,5). Δέν τόπήραμε τό μήνυμα ἀκόμα… ἐμπιστευτήκαμε τούς πολιτικούς, τούς θεοποιήσαμε,νομίσαμε ὅτι θά μᾶς λύσουν τά πάντα. Γίνεσαι ὅμως καταραμένος, ὅτανἐμπιστεύεσαι ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο.Θά σᾶς πῶ ἕνα περιστατικό πολύ ὄμορφο. Ὑπάρχει ἕνας σύγχρονος Ἅγιος λίγοἄγνωστος, ὁ π. Γαβριήλ ὁ Γεωργιανός. Γεννήθηκε τό 1926 στήν Τυφλίδα. Ἀπόμικρός νήστευε. Ἔγινε μοναχός τό 1955 ἐπί κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος. Γιάσαράντα χρόνια ἔζησε σέ νεκροταφεῖα, φυλακές καί ψυχιατρεῖα. Ἐπί δεκαπέντεχρόνια ζητιάνευε ταπεινωμένος, λοιδωρούμενος καί περιφρονημένος ἀπ’ ὅλους.Ἦταν διά Χριστόν σαλός. Ἡ «σαλότητά» του ἄρχισε νά ἐκδηλώνεται τήνΠρωτομαγιά τό 1965. Τί ἔγινε τότε; Σ’αὐτήν τήν ἐπίσημη γιά τούς κομμουνιστέςἡμέρα -Πρωτομαγιά!- παρουσία τῶν ἀρχῶν, εἶχε συγκεντρωθεῖ μεγάλο πλῆθος στήνκεντρική πλατεία τῆς Τυφλίδας. Πίσω ἀπό τοὺς ἐπίσημους δυό τεράστια πορτραίτατοῦ Στάλιν καί τοῦ Λένιν κάλυπταν ἕνα μεγάλο μέρος ἑνός κτιρίου.Ἐν παρενθέσει, ὅταν βασίλευε ὁ κομμουνισμός στήν Ρωσία, αὐτοί εἶχαν θεοποιηθεῖ.«Ὁ θεῖος Στάλιν εἶναι αὐτός πού ἀνάβει τά φῶτα στόν ὁρίζοντα…» ὑπάρχει καί ἕναποιήμα δικό μας.. Θεός ὁ Στάλιν! Γι’ αὐτό δέν γιόρταζαν Χριστούγεννα, γιόρταζανΣταλινούγεννα! Εἶχαν ὑποκαταστήσει τίς χριστιανικές γιορτές. Νά ἡ εἰδωλολατρία,σέ πολιτικούς, σέ πρόσωπα! Ἐπίτηδες τό ἔκαναν, τούς ὁδήγησαν σ’ αὐτή τήνλατρεία, γιατί ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά μείνει χωρίς Θεό. Ὁπότε τοῦ ἔδωσαν11

ὑποκατάστατο: Ἀφῆστε τόν Χριστό… Ὁ Στάλιν, πού σᾶς ἔφερε τήν βιομηχανία, τήντεχνολογία, τά φῶτα στόν ὁρίζοντα τό βράδυ… Τέτοιες ἀνοησίες.Τί ἔκανε λοιπόν αὐτός ὁ Ἅγιος; Ξαφνικά, καί ἐνῶ στήν ἀσφυκτικά γεμάτη ἀπόκόσμο πλατεία οἱ ἐκδηλώσεις εἶχαν φτάσει στό ἀποκορύφωμά τους, ἡ 12μετρηφωτογραφία τοῦ Στάλιν ἔπιασε φωτιά. Τί εἶχε γίνει; Ὁ μοναχός Γαβριήλκαταφέρνοντας νά φτάσει στόν πρῶτο ὄροφο τοῦ κυβερνητικοῦ κτιρίου, ἄνοιξε τόπαράθυρο καί περιέλουσε τό πίσω μέρος τῶν πορτραίτων μέ βενζίνη βάζονταςφωτιά. Μετά ἀπό λίγο κάηκε καί τό πορτραῖτο τοῦ Λένιν. Ὁ τρόμος εἶχε ἁπλωθεῖπάνω ἀπό τό πλῆθος καί ἐπικρατοῦσε νεκρική σιγή. Ἔπεσαν τά εἴδωλά τους! Ὅσο τάπορτραίτα καίγονταν ὁ μοναχός Γαβριήλ φώναζε ἀπό τό παράθυρο τά παρακάτωλόγια: «Ὁ Κύριος εἶπε νά μήν φτιάχνουμε εἴδωλα. Νά μήν ἔχετε ἄλλους θεούς ἐκτόςἀπό Ἐμένα. Καλοί μου ἄνθρωποι συνέλθετε!». Δέν τό ἔκανε ἀπό φανατισμό. Ἀπόἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους τό ἔκανε, πού τούς ἔβλεπε νά κυλιοῦνται στήν χείριστημορφή ἁμαρτίας, πού εἶναι ἡ εἰδωλολατρία, νά λατρεύεις ἕναν ἄνθρωπο. «Ὅσοιἔζησαν σ’ αὐτήν τήν γῆ, ἦταν πάντα χριστιανοί!». Πράγματι ἡ Γεωργία ἀπό τόν 3οαἰῶνα δέχθηκε τόν χριστιανισμό, πολύ πιό νωρίς ἀπό τήν Ρωσία, μέ τήν Ἁγία Νίνα.«Ἐσεῖς γιατί προσκυνᾶτε τά εἴδωλα; Ἡ δόξα ἀνήκει μόνο στόν Θεό. Ὁ ἸησοῦςΧριστός πέθανε καί τήν τρίτη ἡμέρα ἀναστήθηκε». Τούς ἔκανε κήρυγμα ὁ ἄνθρωποςπίσω ἀπό τά καμμένα εἴδωλα! «Τά εἴδωλά σας ὅμως δέν θά ἀναστηθοῦν ποτέ.Ἀκόμη καί ὅταν ζοῦσαν ἦταν νεκροί!». Βλέπετε τί λέει; Νεκροί! Μετά βέβαια τόνκατέβασαν κάτω, τόν χτύπησαν, τόν ποδοπάτησαν, ἀλλά εὐτυχῶς ἔζησε. Τόν ἔβαλανστήν φυλακή κάποια χρόνια καί μετά τόν ἔβγαλαν ὡς τρελό. Εἶναι Ἅγιος, σπουδαῖοςἍγιος. Ὑπάρχει κάποιο βιβλίο γιά αὐτόν. Θεοποίηση τῶν πολιτικῶν..Ἄλλη μορφή εἰδωλολατρίας εἶναι ἡ θεοποίηση τῆς λογικῆς. Ὅπως εἴπαμε, πιστεύωμόνο ὅ,τι ἀκούω, ὅ,τι πιάνω, ὅ,τι βλέπω, τίποτα ἄλλο.Πέμπτη μορφή εἰδωλολατρίας εἶναι ἡ λατρεία τοῦ χρήματος, ἡ φιλαργυρία. Ἡλατρεία τῶν κτισμάτων: ζῶα, ἀντικείμενα, αὐτοκίνητα, κοσμήματα.. ὅλα τάκτίσματα. «Ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σου, ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σου» (Ματθ. 6,21).Βλέπετε λίγο νά γρατζουνιστεῖ τό αὐτοκίνητο, γίνεται θηρίο ὁ ὁδηγός. Τό λατρεύει.Τό πλένει, τό σκουπίζει, τό γυαλίζει, μή τυχόν καί τοῦ πειράξεις τό αὐτοκίνητο. Δένεἶναι εἰδωλολατρία αὐτό;Φιλαργυρία εἶναι καί ἡ φιλοκτημοσύνη καί ἡ λατρεία τῶν πραγμάτων, μέ ὅλες τίςμορφές της. «Ἡ φιλαργυρία», λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, «εἶναιπροσκύνηση τῶν εἰδώλων». Ξεκάθαρα πράγματα. Ἀγαπᾶς τά χρήματα; Ἀγαπᾶς τήνὕλη; Εἶσαι εἰδωλολάτρης. «Ἡ φιλαργυρία εἶναι θυγατέρα τῆς ἀπιστίας». Ἀπό ποῦπηγάζει ἡ φιλαργυρία; Ἀπό τό ὅτι δέν ὑπάρχει πίστη στόν Θεό. Δέν ἐμπιστεύεται ὁἄνθρωπος τόν Θεό καί ἀναζητάει στηρίγματα. Λέει: – Μέ τά χρήματα μπορεῖς νάκάνεις ὅ,τι θέλεις! Δέν νομίζω… Ὅταν ἀρρώστησε τό παιδί τοῦ Ὠνάση, ἐκλιπαροῦσεὅλους τούς γιατρούς παγκοσμίως λέγοντας ὅτι δίνει τήν μισή του περιουσία σέὅποιον κάνει καλά τό παιδί του… ἀλλά πέθανε. «Ἡ φιλαργυρία εἶναι προφασίστριανόσων». Ὁ φιλάργυρος πού μαζεύει, λέει ὅτι τό κάνει γιά νά ἔχει κάτι στήν ἄκρη σέ12

περίπτωση πού ἀρρωστήσει. «Μάντης γηρατειῶν», λέει γιά τά γεράματά μου τάμαζεύω. Ποῦ ξέρεις ὅτι θά γεράσεις; «Ὑποβολεύς ἀνομβρίας», λέει ἄν πέσειἀνομβρία νά ἔχω κάτι στήν ἄκρη. «Προμηνυτής λιμῶν». Ἅμα πέσει πείνα;Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κασσιανός, ὁ ἐπικαλούμενος Ρωμαῖος λέει: «τό πάθος τῆςφιλαργυρίας δέν προέρχεται ἀπό τήν φύση, ἀλλά μόνο ἀπό πολύ κακή καίδιεφθαρμένη διάθεση. Ἡ ἀρρώστια τῆς φιλαργυρίας, ὅταν βρεῖ στήν ἀρχή τῆςἀποταγῆς χλιαρή καί ἄπιστη τήν ψυχή, τῆς ὑποβάλλει δίκαιες τάχα καί εὐλογοφανεῖςπροφάσεις, γιά νά κρατήσει μερικά ἀπό ἐκεῖνα πού ἔχει». Μιλάει γιά τούς μοναχούς,πού ἴσως τό κάνουν μέ διάφορες προφάσεις, οἱ ὁποῖες δέν ἔχουν βέβαια καμίαὑπόσταση.Πρέπει νά ποῦμε ὅτι αὐτό τό εἶδος εἰδωλολατρίας βασιλεύει σήμερα στόν κόσμο.Μοῦ ἔλεγε ἕνα πνευματικό μου παιδί, πού δουλεύει σέ τράπεζα, ὅταν εἶχε ξεσπάσει ἡκρίση, τότε μέ τά capital controls κ.λ.π. ἔμπαιναν οἱ ἄνθρωποι μέσα στήν τράπεζαἀλλόφρονες, τρελαμένοι καί φώναζαν «τά λεφτά μου, τά λεφτά μου»!Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι καταναλωτής, θύμα τοῦ μάρκετινγκ, σπαταλάει, πετάει,ξαναεπεξεργάζεται τά σκουπίδια του καί εἶναι θαμμένος στήν κυριολεξία κάτω ἀπότήν ὕλη.Ἄλλο εἴδωλο εἶναι ἡ ἡδονή, ἡ ἄνεση, ἡ ὑγεία. Τό εἴδωλο τῆς εὐμάρειας. Ταυτίσαμετήν ἄνεση μέ τήν εὐτυχία. Εἰδωλοποιήσαμε τήν ἄνεση. Ἄλλο εἴδωλο εἶναι ἡ δόξα.Ἐννοεῖται τοῦ κόσμου, ὄχι τοῦ Θεοῦ. Ἄλλα εἴδωλα: ἡ μόδα, ἡ ἐξουσία, ὁ πόθος νάἔχεις κοινωνική δύναμη, ἐξουσία πάνω στούς ἄλλους, κοινωνική θέση καί ἀποδοχή.Σέ νοιάζει τί θά πεῖ ὁ κόσμος καί ὄχι τί θά πεῖ ὁ Θεός.Λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, «ὁ κενόδοξος δείχνει ὅτι εἶναι πιστός, ἐνῶ εἶναιεἰδωλολάτρης. Φαινομενικά μέν σέβεται τόν Θεόν, ἀλλά στήν πραγματικότηταἐπιζητεῖ νά ἀρέσει στούς ἀνθρώπους καί ὄχι στόν Θεό». Κενόδοξος καί ἄραεἰδωλολάτρης, δηλαδή πού λατρεύει τόν ἑαυτό του «εἶναι κάθε ἐπιδεικτικόςἄνθρωπος». Κάθε ἄνθρωπος πού ἀρέσκεται νά ἐπιδεικνύεται μέ τά ροῦχα του, τήνὀμορφιά του, τά χρήματά του, τά πτυχία του, τά σπίτια του… «Τοῦ κενοδόξου ἡνηστεία εἶναι χωρίς μισθό καί ἡ προσευχή ἄκαιρη καί ἄστοχη. Διότι καί τά δύο τάκάνει γιά τόν ἀνθρώπινο ἔπαινο. Ὁ κενόδοξος ἀσκητής -ἀλλά καί κάθε χριστιανός-εἶναι διπλά ἀδικημένος, ἀφοῦ καί τό σῶμα του τό τυραννεῖ, καί μισθό δέν παίρνει».Ἐδῶ θυμόμαστε ἕνα περιστατικό μέ τόν Ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό. Εἶχε πάει νάμιλήσει σ’ ἕνα χωριό, μιά κωμόπολη, καί μέ τό διορατικό του ὄμμα, εἶδε τρεῖς νεαρέςκοπέλες πού στολίζονταν πόση ὥρα μπροστά στόν καθρέφτη, γιά νά πᾶνε ν’ἀκούσουν τήν ὁμιλία τοῦ Ἁγίου! Τίς εἶδε ὁ Ἅγιος μέ τήν διόραση πού εἶχε στό σπίτιτους. Καί στέλνει μήνυμα: «πεῖτε σ’ αὐτά τά εἴδωλα νά μήν ἔρθουν». Δέν χρειάζεταινά ἔρθουν στήν ὁμιλία… Δέν τίς εἶπε κἄν ἀνθρώπους, ἀλλά εἴδωλα. Ἔτσι δένσυμβαίνει μέ τόν ἄνθρωπο πού κάθεται καί στολίζεται μπροστά στόν καθρέφτη;Κάνει εἴδωλο τόν ἑαυτό του.Ἄλλο εἴδωλο εἶναι ἡ ἐπιστήμη, ἡ τεχνολογία καί ἡ λατρεία τῆς τεχνολογίας, πού13

στήν κυριολεξία ὑπάρχει στίς μέρες μας. Θά σᾶς πῶ δύο δημοσιεύματα σέἐφημερίδες. Τό πρῶτο δημοσίευμα ἀναφέρεται «στήν θρησκειοποίηση τοῦ γνωστοῦπαγκόσμιου κολοσσοῦ google». Ὅσοι ἀσχολεῖστε μέ τό διαδίκτυο, ξέρετε τί εἶναιgoogle, ἡ δημοφιλέστερη μηχανή ἀναζήτησης στό διαδίκτυο. Κοιτάξτε τώρα τί ἔγινεμ’ αὐτή τήν ἑταιρεία. «Μιά ὁμάδα Ἀμερικανῶν πιστῶν τοῦ διαδικτύου -ὄχι τοῦΧριστοῦ, τοῦ διαδικτύου- θεώρησαν ὅτι ἐπειδή ἡ συγκεκριμένη ἑταιρεία googleπαρέχει κάθε εἴδους πληροφορία στούς χρῆστες -ὅτι θέλεις, ρωτᾶς τήν google καίσοῦ δίνει ἀπάντηση- εἶναι παντογνώστης, ὅπως ὁ Θεός καί γι’ αὐτό ἄρχισαν νά τήνλατρεύουν σάν θεό». Τό καταλαβαίνετε; Θεοποίηση τῆς ἑταιρείας!Τώρα θυμήθηκα καί κάτι ἄλλο. Στήν Ἰαπωνία κάθε πρωί σέ κάποια ἑταιρεία ὅλοι οἱἐργαζόμενοι ἔκαναν προσευχή… Ποῦ λέτε; Στήν ἑταιρεία! Καί ἔλεγαν:«εὐχαριστοῦμε, ὤ ἑταιρεία, πού μᾶς δίνεις ὅ,τι χρειαζόμαστε κ.λ.π.». Καταλαβαίνετεποῦ ἔχει φτάσει ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος! Τί πλάνη ζεῖ!Τί ἔκαναν αὐτοί λοιπόν; «Σύστησαν τήν ‘ἐκκλησία τῆς google’»! Ἡ πληροφορία,ὅπως τήν κατέγραψε ὁ συντάκτης τοῦ ἄρθρου, εἶναι: «ἡ νεότευκτη ‘ἐκκλησία τῆςgoogle’ θεωρεῖ ὅτι ἡ ἠλεκτρονική μηχανή πού τά ξέρει ὅλα εἶναι ὅ,τι πιό κοντά στήνἀληθινό θεό. Τό μεγαλύτερο βῆμα δηλαδή πού ἔκανε ποτέ ἠ ἀνθρωπότητα στήνἄμεση καί διαισθητική προσέγγιση τοῦ ὑπερτάτου ὄντος. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά μέαἰχμή τοῦ λατρευτικοῦ δόγματος, τόν φωτεινό παντογνώστη τῆς google, οἱ πιστοίθεωροῦν ὅτι ἡ θεϊκότητα τῆς μηχανῆς ἀναζήτησης εἶναι ἀναντίρρητη καί σαφῶς πιόἔκδηλη ἀπό τήν ἐνσάρκωση τοῦ θεοῦ στά παραδοσιακά δόγματα». Καταλάβατε;Ἐνσάρκωση τοῦ θεοῦ ἡ μηχανή τῆς google! Τραγική μορφή εἰδωλολατρίας. Ποῦμπορεῖ νά πέσει ὁ ἄνθρωπος…Δεύτερο δημοσίευμα: «ἕνας 20χρονος δημιούργησε τήν ‘ἐκκλησία τοῦ Κοπιμισμοῦ’.Ἐκκλησία κι αὐτή…. Τώρα ἔχουμε καί τό θέμα τῆς Συνόδου στήν Κρήτη, πούὀνομάσαμε ὅλους τούς αἱρετικούς «ἐκκλησίες». Πράγμα ἀπαράδεκτο, γιατί ὅλοιαὐτοί εἶναι αἱρέσεις καί δέν μποροῦμε νά τούς ποῦμε ἐκκλησίες. Νά ὅμως πού ἐδῶἔχουμε κι ἄλλες «ἐκκλησίες»: ‘ἐκκλησία τῆς google’ καί ‘ἐκκλησία τοῦΚοπιμισμοῦ’. Κοπιμισμός εἶναι ἀπό τήν ἀγγλική λέξη copy, ἀντίγραφο. Κοιτάξτε, τίσκέφτηκε αὐτός… Αὐτή ἡ ἐκκλησία διαδόθηκε ἀστραπιαῖα καί μάλιστα στήνΣουηδία. Ἔγκρίθηκε ἀπό τήν Κυβέρνηση ὡς γνωστή καί ἀναγνωρισμένη θρησκεία.Σύμφωνα μέ τόν ἀρθρογράφο κοπιμισμός σέ ἐλεύθερη ἀπόδοση σημαίνειἀντιγραφισμός. Βασικό του δόγμα εἶναι ἡ ἱερότητα τῆς ἀντιγραφῆς ἀρχείων καίπληροφοριῶν μέσω τοῦ διαδικτύου». Δηλαδή τί ἀνοησίες μπορεῖ νά φτάσει νά λέει ὁἄνθρωπος! Κατά τούς ὁπαδούς τοῦ κοπιμισμοῦ ἡ πληροφορία εἶναι τό δομικόστοιχεῖο τῶν πάντων καί ἑπομένως καί τά μηχανήματα πού διακινοῦν τήνπληροφορία πρέπει κι αὐτά νά λατρεύονται ὡς θεοί». Τά κομπιούτερ θεοί!Καταλάβατε;Λέει ὁ Ἀπόστολος: «ἔσται γάρ καιρός ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκἀνέξονται, ἀλλά κατά τάς ἐπιθυμίας τάς ἰδίας ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσι διδασκάλουςκνηθόμενοι τήν ἀκοήν καί ἀπό μέν τῆς ἀληθείας τήν ἀκοήν ἀποστρέψουσιν, ἐπί δέτούς μύθους ἐκτραπήσονται» (Β΄Τιμ. 4,3-4). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τό λέει στόν14

Τιμόθεο: θά ἔρθει καιρός πού οἱ ἄνθρωποι δέν θά ἀντέχουν τήν ὑγιή διδασκαλία…δέν θά θέλουν νά ἀκοῦνε… ἀλλά θά θέλουν διδασκάλους πού νά ὑπηρετοῦν τίςἐπιθυμίες τους. Σήμερα αὐτό συμβαίνει. Οἱ ἄνθρωποι πού διδάσκουν ὑγιῶς,ὀρθοδόξως, εἶναι λίγοι στήν Ἑλλάδα καί παγκοσμίως. Καί πολλοί ἀπό τούς πιστούςδέν θέλουν κἄν νά τούς ἀκούσουν. Γιατί; Διότι τούς ἔχουν βάλει ταμπέλα: ‘αὐτόςεἶναι αὐστηρός, αὐτός εἶναι ἀπόλυτος. Ἐμεῖς θά πᾶμε στούς ἄλλους’. Ποιούς;‘Αὐτούς πού μιλᾶνε κατά τίς ἐπιθυμίες μας’. «Κνηθόμενοι τήν ἀκοήν», πού μᾶςχαϊδεύουν τά αὐτιά. Ἐπαληθεύεται πλήρως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στήν ἐποχή μας.Ἀλλη μορφή εἰδωλολατρίας: οἱ διάφορες θρησκεῖες. Ὅλες οἱ θρησκεῖες οὐσιαστικάεἶναι εἰδωλολατρίες. Μόνο ἡ ἀληθινή θρησκεία, πού δέν εἶναι θρησκεία μέ τήνσυνηθισμένη ἔννοια ἀλλά εἶναι ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ἡ Ὀρθοδοξία, δένεἶναι εἰδωλολατρία. Μιά ἐπίκαιρη μορφή εἰδωλολατρίας, θρησκείας δηλαδή τῶνεἰδώλων, εἶναι ἡ μασονία, ὁ τεκτονισμός. Θά σᾶς πῶ λίγα πράγματα πού τά λένε οἱἴδιοι. Βέβαια δέν εἶναι δίκαιο νά ἰσχυριστοῦμε πώς ὅλοι οἱ μασόνοι εἶναιἐνημερωμένοι γιά τά μυστικά σχέδια τῆς ὀργάνωσής τους ἤ γιά τό ὅτι ἡ μασονίαεἶναι ὄντως θρησκεία. Πρίν χρόνια εἶχε βγάλει ἐγκύκλιο ἡ Ἱερά Σύνοδος πού τόἔλεγε αὐτό καί θυμᾶμαι στό σχολεῖο στά θρησκευτικά μαθαίναμε ὅτι ἡ μασονία εἶναιθρησκεία. Ἔχει δομή θρησκείας.Ὑπάρχει ἕνα βιβλίο, τό πιό γνωστό ἀπό τά βιβλία τῶν μασόνων, τοῦ Ἄλμπερτ Πάικκαί λέγεται «Ἠθική καί Δόγμα». Γράφει αὐτός: «Κάθε Μασονική Στοά εἶναι ἕναςθρησκευτικός ναός καί οἱ διδασκαλίες του εἶναι θρησκευτικές διδαχές». Ξεκάθαρα.Ἀπροκάλυπτα. Οἱ ἴδιοι τά λένε. Συνεχίζει: «Ἡ Μασονία εἶναι ἡ παγκόσμια, αἰώνια,ἀμετάβλητη θρησκεία, ὅπως ὁ Θεός τήν φύτεψε στήν καρδιά τῆς παγκοσμίουἀνθρωπότητας». Οἱ Μασόνοι, νά ξέρετε, δέν μιλᾶνε ποτέ γιά Χριστό. Νά σᾶςρωτήσω κάτι: Ἔχετε ἀκούσει ποτέ κάποιον πολιτικό νά λέει Χριστός; Ἄν ποῦνε κάτι,θά ποῦνε Θεός. Ποιός εἶναι ὅμως ὁ Θεός;Ξέρετε ποιός εἶναι ὁ θεός τῆς Μασονίας; Δέν εἶναι ὁ Χριστός. Εἶναι ὁ Ματς, ὁΜέγας Ἀρχιτέκτων τοῦ Σύμπαντος καί πίσω ἀπό τόν Ματς ξέρετε ποιός κρύβεται; Τόἀποκαλύπτει ὁ ἴδιος: ὁ Βάαλ. Ποιός εἶναι ὁ Βάαλ; Ὁ ἥλιος. Ὁ Βάαλ, ὁεἰδωλολατρικός θεός πού εἶχε ἐπιβληθεῖ ἀπό τήν Ἰεζάβελ στούς Ἑβραίους καίπολέμησε ὁ προφήτης Ἠλίας, εἶναι ὁ ἥλιος. Καί μέσα στίς στοές τους ἔχουν τόν ἥλιο.Τό λένε. Λέει: «Γύρω ἀπό τόν Βωμό τῆς Μασονίας μποροῦν νά συναθροιστοῦν σάνμία ἀδελφότητα, ὁ Χριστιανός, ὀ Ἑβραῖος, ὁ Ἰσλαμιστής, ὁ Βραχμάνος..», σᾶςθυμίζει τίποτα αὐτό; Οἰκουμενισμός! «…οἱ ὁπαδοί τοῦ Κομφούκιου καί τοῦΖωροάστρη, σάν μιά ἀδελφότητα καί νά ἑνωθοῦν προσευχόμενοι πρός τόν ἕναν Θεόπού εἶναι ὁ Baalim (Βάαλ)…». Βλέπετε; Αὐτός εἶναι ὁ Ματς, ὁ Μέγας Ἀρχιτέκτωντοῦ Σύμπαντος, εἶναι ὁ ἥλιος. Εἰδωλολατρία καθαρή. «Ζητᾶ ἀπό κάθε ἕνα ἀπό τούςμυημένους της νά ἐρευνήσει στά θεμέλια τῆς πίστης του καί νά στηρίξει τίς ἐλπίδεςτου στίς γραφές τῆς δικῆς του θρησκείας». Δέν ἔχουν πρόβλημα. Ὅταν ἔχουν στοάστήν Ἑλλάδα, θά βάλουν μέσα τήν Ἁγία Γραφή. Στήν Τουρκία τό κοράνιο, στήνΠερσία τά δικά τους, τά ἀνάλογα κάθε φορά. Μόνο ἕνα πράγμα δέν θέλουν, νά πεῖκάποιος ὅτι ἐμεῖς ἔχουμε τήν ἀποκλειστικότητα τῆς ἀλήθειας. Δέν τό θέλουν αὐτό.15

Τό ἴδιο λένε καί οἱ Οἰκουμενιστές. Ἀπό ἐκεῖ ξεκινάει ὁ Οἰκουμενισμός, ἀπό τήνΜασονία, ὅπως καί ἡ Παγκοσμιοποίηση, πού εἶναι ἡ τάση κυριαρχίας, ὁἰμπεριαλισμός τῶν πλουσίων.Ἐπιγραμματικά ἄλλες μορφές εἰδωλολατρίας εἶναι οἱ διάφορες θρησκεῖες, ὅπωςεἴπαμε. Γνωστικισμός, πολύ ἀρχαία θρησκεία-αἵρεση, ὅτι ὑπάρχει μία κρυμμένηγνώση. Ἀνατολικές θρησκεῖες. Μουσουλμανισμός, ὅσο κι ἄν λένε ὅτι πιστεύουν σέἕναν θεό, ἀπό πίσω εἶναι εἰδωλολατρία. Ἡ νεοειδωλολατρία, ἡ ὁποία ἔχει ἐμφανιστεῖκαί στήν πατρίδα μας, οἱ νεοπαγανιστές, οἱ δωδεκαθεϊστές, ὅπως τούς λένε ἀλλιῶς.Στά πορίσματα ἀπό τό Συνέδριο γιά τήν νεοειδωλολατρία διαβάζουμε: «Τόφαινόμενο δέν εἶναι μόνον ἑλληνικό. Τό ὅτι ἐπανέρχεται ἡ νεοειδωλολατρία εἶναιφαινόμενο παγκόσμιο καί κατευθυνόμενο. Ἡ προσπάθεια ἀναβιώσεως τῶν ἀρχαίωνἐθνικῶν θρησκειῶν ἐκμεταλλευόμενη τά πατριωτικά αἰσθήματα τῶν ἀνθρώπωνἀποτελεῖ ἐπιδίωξη τῆς λεγομένης Νέας Ἐποχῆς, στήν ὁποία καί ἐντάσσεται». Μοῦἔλεγε ἕνα παιδί ἀπό τήν Ἀγγλία πού εἶχε ἔρθει στό Ἅγιο Ὄρος ἐπίσκεψη «πάτερ,στήν Ἀγγλία πλέον ἐπανέρχονται οἱ ἄνθρωποι στίς ἀρχαῖες θρησκεῖες πού εἶχαν τῶνΔρυίδων. Τίς νεράιδες, τά πνεύματα τῶν λιμνῶν, τῶν ποταμῶν, αὐτά λατρεύουν καίἔχουν τόσο μίσος ἐναντίον τῶν χριστιανῶν, πού ὄχι μόνο μᾶς βρίζουν, ἀλλά ἄνμποροῦσαν νά μᾶς σκοτώσουν, θά τό ἔκαναν». Ἡ Ἀγγλία, ἡ πολιτισμένη Ἀγγλία…ξαναγίνεται εἰδωλολατρική. Τό ἴδιο καί ὅλη ἡ Εὐρώπη.Τό φαινόμενο τῆς νεοειδωλολατρίας «ἐνισχύεται ἀπό τίς κατά τόπους μασονικέςστοές, οἱ ὁποῖες ἐνδιαφέρονται ὄχι γιά κάποια συγκεκριμένη θρησκεία ἀλλά γιά τήνπροώθηση τοῦ Συγκρητισμοῦ». Συγκρητισμός εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός, τό ἀνακάτεματῶν θρησκειῶν. «Καί τήν πρόσδεση τῶν ἀνθρώπων σέ μία πανθρησκεία, ὥστε νάἐπιβληθεῖ παγκοσμίως ἠ Νέα Τάξη πραγμάτων». Ἐκεῖ μᾶς πᾶνε, γι’ αὐτό ἔγινε καί ἡΣύνοδος στήν Κρήτη. Πρῶτα νά ἑνωθοῦμε μέ τούς ἄλλους ὑποτιθέμενουςχριστιανούς, πού κι αὐτοί εἶναι εἰδωλολάτρες καί μετά μέ ὅλες τίς θρησκεῖες. Νάγίνει μία παγκόσμια θρησκεία, τήν ὁποία θά τήν καταργήσει μετά ὁ Ἀντίχριστος, γιάνά ἀναγορεύσει τόν ἑαυτό του ὡς θεό.Ἄλλες μορφές εἰδωλολατρίας εἶναι αὐτές πού συνδέονται μέ μαγεία καί μέἀποκρυφισμό. Ὅσο κι ἄν σᾶς φανεῖ πρωτάκουστο καί παράδοξο τά τατουάζ καί ὅλατά σχετικά, πού εἶναι τόσο διαδεδομένα στίς μέρες μας ἰδίως στούς νέουςἀνθρώπους, συνδέονται μέ ἀποκρυφισμό, μέ μαγεία. Ἄν προσέξετε στήν Ἀφρική πούκυριαρχοῦν οἱ δαιμονικές ἐνέργειες, οἱ ἄνθρωποι φτιάχνουν τέτοια πράγματα πολλάχρόνια τώρα. Τά καρναβάλια, ἄλλη μορφή νεοειδωλολατρίας. Τά φυλαχτά. «Πῆγεστόν Χότζα καί τῆς ἔδωσε κάτι νά τήν φυλάει…». Καλά πᾶς στόν διάβολο γιά νάβρεῖς καλό; Μυαλό δέν ἔχεις; Καφεμαντεία. Πηγαίνουν κοπέλες νά τούς ποῦν ποιόνθά παντρευτοῦν κ.λ.π. Ἀνάλογα μέ τά κατακάθια τοῦ καφέ, θά δεῖ τό μέλλον.Ἀνοησίες.Κατεξοχήν βέβαια εἰδωλολατρία εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός, ἡ ἐπίκαιρη αὐτή αἵρεση, ἡπαναίρεση, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἔδιωξε ἀπό τήνζωή του τόν Χριστό καί τά ἀποτελέσματα εἶναι καταστροφικά. Σᾶς εἶπα ὅτι ὅλη ἡ16

Εὐρώπη ἐπιστρέφει στήν εἰδωλολατρία. Θά σᾶς πῶ ἕνα περιστατικό, τό ὁποῖο δένεἶδα, γιατί δέν εἶχα τηλεόραση, ἀλλά τό ἄκουσα ἀπό τόν π. Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο,πού τό λέει σέ μία ὁμιλία του. Στίς 31 Δεκεμβρίου 1992 ἔγινε ἡ ἑνοποίηση τῆςΕὐρώπης, ἡ λεγόμενη Εὐρωπαϊκή Ἕνωση. Τότε λοιπόν κάθε μέρα ἔβγαινε μίαδιαφήμιση πρίν ἀπό τό Δελτίο Εἰδήσεων, πού ὑπάρχει μεγάλη ἀκροαματικότητα, καίκάποιος ἄνθρωπος ἔλεγε εὐχές. Προσέξτε τί εὐχές ἔλεγε… «Ὁ πυρσός πού φώτισετούς ποιμένες» κ.λ.π. Ποιός πυρσός φώτισε τούς ποιμένες; Ὁ πυρσός φώτισε τούςποιμένες ἤ τό φῶς τοῦ Θεοῦ; Ξέρετε τί σύμβολο εἶναι ὁ πυρσός; Τῆς μασονίας! Καίμετά ἔβγαινε μιά γυναίκα καί ἔλεγε ‘χρόνια πολλά’. Ξεκάθαρα δηλαδή μᾶς ἔλεγαν:«τά θεμέλια τῆς Εὐρώπης εἶναι παγανιστικά».Ἐκτός ἀπό αὐτό, ἔγινε καί μία γιορτή τότε, ὅπου οἱ Εὐρωπαῖοι γιόρτασαν τήνἑνοποίησή τους. Δυστυχῶς κι ἐμεῖς ἤμαστε ἐκεῖ. Τοποθέτησαν 12 δέντρα, γιατί τότε12 ἦταν τά κράτη τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης καί μπροστά τους τοποθέτησαν 12μαγκάλια – καντηλάκια, τά ὁποῖα θά καίγανε συνεχῶς μπροστά ἀπό αὐτά τά δέντρα.Τί εἶναι αὐτό, ξέρετε; Εἶναι δενδρολατρεία. Ἡ λατρεία τῶν δέντρων, τῶν ἀλσῶν, γιάτήν ὁποία γράφει ἡ Παλαιά Διαθήκη. Τά ἱερά ἄλση, πού θεοποιοῦσαν δέντρα καίἔστηναν ἀγάλματα εἰδωλολατρικῶν θεῶν. Νά ποῦ πάει ἡ σύγχρονη Εὐρώπη…ξαναγυρίζουμε στήν εἰδωλολατρία. Μήπως καί ὁ Πάπας, πού ὅπου πάει φυτεύειἐλιές, παραπέμπει ἐκεῖ…;Ὁ Παπισμός καί ὁ Προτεσταντισμός εἶναι ἐκτροπές ἀπό τήν Ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦκαί εἶναι τά ἀποτελέσματα τῆς διαστροφῆς τῶν Εὐρωπαίων. Θά ἀναφέρω μόνο ἕνα.Τό πιό βασικό δόγμα τοῦ Παπισμοῦ εἶναι τό ἀλάθητο, ὅτι ὁ Πάπας εἶναι ἀλάθητος.Ἕνας ἄνθρωπος δηλαδή ἀναγορεύτηκε ὡς ἀλάθητος. Μά ποιός εἶναι ἀλάθητος;Μόνο ὁ Θεός εἶναι ἀλάθητος. Ὑπάρχει ἄνθρωπος ἀλάθητος; Ἑπομένως ἐδῶ ἔχουμεμιά ὑποκατάσταση τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν Πάπα. Αὐτό εἶναι φοβερή εἰδωλολατρία. ὉΠάπας στήν Εὐρώπη πῆρε τήν θέση τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό σᾶς ὁμιλῶ γιά εἰδωλολατρίαστήν Εὐρώπη. Ἔτσι οἱ Εὐρωπαῖοι ἐξόκειλαν. Βέβαια εἶχαν ἀρχίσει πιό πρίν, ὅτανἔγινε τό Σχίσμα, τό 1054, τό ὁποῖο οὐσιαστικά δέν εἶναι Σχίσμα ἀλλά αἵρεση, γιατίπέφτοντας στήν αἵρεση τοῦ φιλιόκβε χωρίστηκαν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀπό τότεἦρθε ὁ φοβερός κατήφορος.Κλείνω μέ μιά προφητεία. Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς λέει: «Ἡ Εὐρώπη ἔδιωξετόν Χριστό, ὅπως οἱ Γαδαρηνοί». Ὁ Χριστός εὐλόγησε τήν Εὐρώπη, τήν καθάρισεἀπό τά εἴδωλα, εἶχε γίνει ὀρθόδοξη χριστιανική Εὐρώπη, ἀλλά ποιό ἦταν τόεὐχαριστῶ τῆς Εὐρώπης; – Φύγε, δέν Σέ θέλουμε! Ὅ,τι εἶπαν καί οἱ Γαδαρηνοί.Ἐμεῖς θέλουμε τά γουρούνια, δέν θέλουμε Ἐσένα…. Ἔφυγε ὁ Χριστός ἀπό τήνΕὐρώπη καί στή θέση του ἦρθε ὁ Πάπας. Εἶναι καθαρή εἰδωλολατρία. Καί τίπροφητεύει ὁ Ἅγιος Νικόλαος; «Θά καταστραφεῖ ἡ Εὐρώπη». Γιατί; Γιατί, ἔτσιἀκριβῶς ἔγινε καί μέ τά Γάδαρα, μέ τούς Γαδαρηνούς, μέ τούς Γεργεσηνούς.Καταστράφηκαν. Ἄν πᾶτε στήν πόλη στά Γέργεσα, ὑπάρχει ἡ τοποθεσία, ἀλλά εἶναιἔρημος, δέν ὑπάρχει τίποτα σήμερα ἐκεῖ. Τήν ἴδια προφητεία, ἄν θυμᾶστε, τήν εἶχεπεῖ καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «οἱ μεγαλουπόλεις θά γίνουν παραγκουπόλεις», παράγκες!Ἐμεῖς ὅμως δέν πρέπει νά ἐξομοιωθοῦμε μ’ αὐτούς, οὔτε νά ἐξουνιτιστοῦμε, ὅπως17

πᾶνε νά μᾶς κάνουν οὐνῖτες, μέ ὅλες αὐτές τίς οἰκουμενιστικές μεθοδεύσεις, οὔτε θάχάσουμε τήν πίστη μας, οὔτε θά γίνουμε εἰδωλολάτρες. Ἀλλά θέλει πολύ-πολύπροσοχή… καί νά προσέξουμε τά εἴδωλα πού ἔχουμε μέσα μας.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣἘρ. : Σήμερα ὁ Ἑλληνικός λαός εἶναι κατηχημένος;Ἀπ. : Ὄχι, ἀκατήχητοι εἴμαστε. Σ’ αὐτό βέβαια δέν φταῖνε μόνο οἱ ἱερεῖς καί ἡἘκκλησία, ὅπως κατηγοροῦνται, ἀλλά καί ὁ λαός. Ὅλοι φταῖμε. Μποροῦμε νάζητήσουμε τήν κατήχηση. Ὑπάρχει. Λίγο δύσκολα… ἀλλά ὑπάρχει. Ὑπάρχει καί τόδιαδίκτυο, οἱ ὀρθόδοξοι ὁμιλητές, οἱ ὁμιλίες τοῦ π. Ἀθανασίου τοῦ Μυτιληναίου, πούτόν ἀναφέραμε προηγουμένως, εἶναι πάρα πολύ ὠφέλιμες.Ἐρ. : Γέροντα, ἀκούγονται πολλά κηρύγματα ἀλλά λείπει ἡ οὐσία.Ἀπ. : Ἡ οὐσία εἶναι ὁ ἀγῶνας ὁ δικός μας. Ὁ πνευματικός ἀγῶνας μέσω τῆς βοήθειαςκαί τῆς καθοδήγησης τοῦ διακριτικοῦ πνευματικοῦ.Ἐρ. : Μήπως μιά μορφή εἰδωλολατρίας εἶναι καί ἡ γεροντολαγνεία;Ἀπ. : Ναί, ὑπάρχει κι αὐτό ὡς παρεκτροπή. Πολλές πλάνες ὑπάρχουν… Ὡστόσοπροσέξτε, γιατί λέγεται ἀπό πολλούς, ἀλλά ἴσως ὑπάρχει μιά σκοπιμότητα. Δηλαδήἕνας πού ἀγαπάει τόν Γέροντά του ἐν Χριστῶ καί τοῦ κάνει ὑπακοή εἶναιὑποκείμενος σ’ αὐτή τήν κατάσταση πού εἴπατε, στή γεροντολαγνεία; Ὄχι, βέβαια.Γιατί σήμερα ὑπάρχει καί ἡ τάση ἀπό κάποιους πού δέν θέλουν τό σωστό, ἕναν πούλέει τό σωστό, νά τόν βαφτίζουν ‘φανατικό’. Ἕνας, φέρ’ εἰπεῖν, πού μιλάει γιά τήνἁγνότητα καί τήν καθαρότητα, πού ζητάει ὁ Χριστός μας πρίν τόν γάμο, τόν λένεαὐστηρό. Ὄχι μόνο αὐστηρό… μπορεῖ νά τόν ποῦνε καί πουριτανό καίκαθυστερημένο κ.λ.π. Ἥ ἕναν νέο, ὁ ὁποῖος φροντίζει νά παραμείνει ἁγνός καίκαθαρός, ὁπωσδήποτε τόν περνοῦν γιά ὁμοφυλόφιλο. Προσοχή πολύ! Γιατί καί μέσαἀπό αὐτά τά συνθήματα ὑπάρχει καί αὐτή ἡ τάση, νά δαιμονοποιοῦμε τούς καλούςἀνθρώπους, τούς καλούς χριστιανούς.Ξέρετε ὅτι ὑπάρχει ἕνα κίνημα τώρα… ἄνομο… σύγκρισης τῶν δύο σύγχρονωνἉγίων μας: τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου καί τοῦ Ἁγίου Παϊσίου; Καί ὑπάρχουν κάποιοι πούλένε ‘Μόνο τόν Ἅγιο Πορφύριο, ὄχι τόν Ἅγιο Παΐσιο, γιατί ὁ Ἅγιος Παΐσιος εἶναιαὐστηρός. Τόν Ἅγιο Πορφύριο νά διαβάζετε, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπιεικής’. Καί τίἐννοοῦν; Ὅτι τάχα ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐπέτρεπε μιά ἐλευθερία στίς σχέσεις πρίν τόνγάμο ἤ καί μέσα στόν γάμο, πού ἔχουν ἐπικρατήσει ἕνα σωρό διαστροφές. Καί τίςἔχουν νομιμοποιήσει καί πνευματικοί δυστυχῶς, χωρίς Ἅγιο Πνεῦμα βέβαια,ἀπνευμάτιστοι. Σᾶς πληροφορῶ ὅτι αὐτή ἡ σύγκριση εἶναι ἄνομη. Καί ὁ ἍγιοςΠορφύριος ἦταν καταπέλτης καί κήρυσσε τήν ἠθική, τήν καθαρότητα, ὅπως καί ὁἍγιος Παΐσιος στά πνευματικά του παιδιά, ξεκάθαρα. Ἁπλῶς εἶναι τό ὕφος του ἔτσι,ὅπως ἔχει περάσει στά βιβλία, γιά τά ὁποῖα βάζω καί ἕνα ἐρωτηματικό, γιατί ἔχωἀκούσει ὅτι κάποια ἀπό τά βιβλία πού κυκλοφοροῦν εὐρέως, δέν μᾶς λένε ὅλα ὅσαεἶχε πεῖ ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Εἶχε πεῖ κι ἄλλα, τά ὁποῖα τά ἀποκρύπτουν.Ἐγώ ρώτησα προσωπικά ἕνα πνευματικό του παιδί, τόν κ. Γεώργιο Ἀρβανίτη, πού18

εἶναι στό Μήλεσι. Τόν ρώτησα: – Ἦταν ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔτσι ὅπως τόν λένε,δηλαδή χαλαρός στά ἠθικά θέματα; – Κάθε ἄλλο, μοῦ λέει. Καθόλου. Δέν ἐπέτρεπεοὔτε πρίν τόν γάμο τίς σχέσεις, οὔτε τίς διαστροφές μέσα στόν γάμο. Καμίαδιαστροφή, τίποτε. Κι ὅμως ὑπάρχουν ἄνθρωποι σήμερα πού λένε τέτοια πράγματα.Πρέπει νά προσέχουμε πάρα πολύ καί ἀπό ρασοφόρους. Ὅπως προσέχουμε καί ἀπόγιατρούς. Ὅποιος φοράει ἄσπρη ποδιά, δέν σημαίνει ὅτι εἶναι καί σωστός γιατρός,μπορεῖ νά εἶναι καί χασάπης. Ὅπως ψάχνεις τόν καλό γιατρό, θά ψάξεις καί τόν καλόπνευματικό. Ἐκτός ἄν θέλεις νά ἱκανοποιήσεις τά δικά σου πάθη…. ὁπότε θά βρεῖςπολλά στηρίγματα. Θά βρεῖς ἀνθρώπους νά σοῦ χαϊδέψουν τά αὐτιά… καίἐπισκόπους ἀκόμα καί ἱερεῖς κ.λ.π.Ἐρ. : Γέροντα, ἐμεῖς τώρα πῶς μποροῦμε νά φυλαχτοῦμε ἀπ’ ὅλα αὐτά; Πάντα ἦτανδύσκολα, ἀλλά τώρα ἡ κοινωνία μας εἶναι χειρότερη…Ἀπ. : Λέει ὁ Χριστός μας: «Γρηγορεῖτε καί προσεύχεσθε» (Ματθ. 26,41). «Νήψατε,γρηγορήσατε» (Α΄Πετρ. 5,8). Δέν πρέπει νά κοιμόμαστε. Αὐτά πού σᾶς εἶπα καί ἐγώδέν τά ἤξερα, ἀλλά ἔψαξα καί τά βρῆκα. Ὅλη αὐτή ἡ κατάσταση πού ὑπάρχει στήνπατρίδα μας σήμερα, ἔχει τήν ἑρμηνεία της. Πῶς ἔγινε ἡ πατρίδα μας ξαφνικάδιεστραμμένη; Μέ παγκόσμια πρωτιά στήν ἀνηθικότητα; Τό ἔχετε σκεφτεῖ; Δέν σᾶςἔχει προβληματίσει αὐτό; Οἱ Ἕλληνες ἦταν ἠθικότατοι καί τώρα ἔχουμε πρωτιά στίςδιαστροφές καί στίς ἐκτρώσεις, σ’ ὅλη τήν ἀνομία. Αὐτό ἐξηγεῖται ὡς ἐξῆς:δούλεψαν γιά πολλά χρόνια τά ΜΜΕ καί βομβάρδισαν τόν λαό μέ κάθε εἴδουςαἰσχρότητες κι ἐμεῖς καθόμασταν κοιμισμένοι ἤ μισοκοιμισμένοι μπροστά στήντηλεόραση καί τά χάφταμε καί συνεχίζουμε νά τά χάφτουμε καί δέν διαμαρτύρεταικανείς. Ἔτσι διαστραφήκαμε. Πές… πές… πές… τά πιστέψαμε.Τώρα ἔβαλαν στόχο νά πιστέψουμε ὅτι καί ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι φυσιολογικόπράγμα, εἶναι κάτι διαφορετικό! Μετά θά μᾶς ποῦν ὅτι καί ἡ παιδεραστίαἐπιτρέπεται…. καί ἡ κτηνοβασία… Ἔτσι εἶναι. Αὐτοί δουλεύουν χρόνια, μέ σχέδιο.Δέν πρέπει νά κοιμόμαστε. Τώρα γίνεται αὐτή ἡ πολύ σημαντική συγκέντρωση στήνπόλη σας γιά τίς ἔμφυλες -τίς ἔκφυλες- ταυτότητες. Ἐκφυλισμός εἶναι. Θέλουν νάπεράσουν στά παιδιά τό μήνυμα ὅτι ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι φυσιολογικό πράγμα καίνά τούς τό διδάξουν. Αὐτά εἶναι σχεδιασμένα. Εἶναι ἤδη ὑπογεγραμμένα. Οἱβουλευτές μας, πού τούς βάλαμε ἐκεῖ, πού τούς ψηφίσαμε, τά ἔχουν ἤδη ὑπογράψειστό Εὐρωκοινοβούλιο. Ὑπάρχει μιά ἔκθεση Λούνατσεκ, μπορεῖτε νά τήν βρεῖτε στόδιαδίκτυο, πού τά λέει. Θά φέρουν κι ἄλλα. Δέν εἶναι μόνο αὐτά. Ποιός τούς ἔβγαλεαὐτούς; Ἐμεῖς τούς βγάλαμε καί ἐμεῖς θά τούς ξαναβγάλουμε δυστυχῶς, γιατίκοιμόμαστε. Ὅταν ὁ ἄλλος καταργεῖ τήν ἐξομολόγηση ἀπό τά σχολεῖα, γιατί τόνξαναψηφίζεις; Ἐμεῖς δέν φταῖμε; Τό ξέρετε ὅτι ἀπαγορεύεται νά πάω ἐγώ σέ σχολεῖονά ἐξομολογήσω τά παιδιά; Ἀπαγορεύεται μέ νόμο! Τό ἔμαθε κανένας; Αὐτό εἶναιἕνα ἀπό τά πολλά. Πηγαίνουμε ὅμως στόν Βουλευτή καί λέμε: – Θά μοῦ τό διορίσειςτό παιδί; Θά σέ ψηφίσω.. ὅ,τι κι ἄν εἶναι.. ἄθεος… ὁμοφυλόφιλος… Ἔ, μετά τάλουζόμαστε.Ὁπότε ἡ ἀπάντηση εἶναι μετάνοια. Νά μετανοήσουμε ὁ καθένας, νά δοῦμε ποῦ19

κάναμε λάθος, ταπεινά νά ἐξομολογηθοῦμε καί νά διορθωθοῦμε.Φυλάξασθαι ἑαυτούς ἀπό τῶν εἰδώλων.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης20

Τά παρόντα εἶναι μάταια καί πρόσκαιραΣυνεχίζουμε καί σήμερα μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ νά μιλᾶμε γιά τήν ματαιότητα τοῦκόσμου. Ἕνας κατάλληλος τίτλος γιά τήν σημερινή ὁμιλία θά ἦταν αὐτό πού λέει ὁἍγιος Νικόδημος στό Συμβουλευτικό του Ἐγχειρίδιο: «Τά παρόντα εἶναι μάταια καίπρόσκαιρα». Ἴσως ἔχετε ἀκούσει τήν φράση «ματαιότης ματαιοτήτων, τά πάνταματαιότης» (Ἐκκλ. 1,2), πού εἶναι γραμμένη στήν Παλαιά Διαθήκη στόνἘκκλησιαστή, στό βιβλίο πού ἔχει γράψει ὁ σοφός Σολομών. Βεβαίως μετά οἱΠατέρες τό ἀξιοποιοῦν, τό σχολιάζουν καί μᾶς ἔχουν ἀφήσει ὡραῖα διδάγματα.Μιλούσαμε λοιπόν τήν προηγούμενη φορά γιά τήν πολυτέλεια τῶν ἐνδυμάτων, τήνπροσοχή πού πρέπει κανείς νά ἔχει στήν αἴσθηση τῆς ἁφῆς καί γενικῶς γιά ὅληαὐτήν τήν ματαιότητα πού ὑπάρχει στήν χρήση τῶν ἀγαθῶν. Μποροῦμε νάσκεπαστοῦμε γιά παράδειγμα μέ ἁπλά ροῦχα, ἀλλά ἐμεῖς προτιμᾶμε τά πολύτιμα ἤἐπιλέγουμε νά μεταφερθοῦμε μέ πολυτελή αὐτοκίνητα κ.λ.π.Ἐδῶ ὁ Ἅγιος παρακαλεῖ τόν Ἐπίσκοπο στόν ὁποῖο στέλνει αὐτό τό μεγάλο γράμμα,οὐσιαστικά ἕνα ὁλόκληρο βιβλίο καί τοῦ λέει : «Ἄφησε, ἀδελφέ μου, αὐτήν τήνματαιότητα. Θυμήσου ὅτι κατά τόν Ἀπόστολο παρέρχεται ἡ μορφή αὐτοῦ τοῦκόσμου καί αὐτοί πού ἀσχολοῦνται μέ τόν κόσμο αὐτόν νά εἶναι σάν νά μήνἀσχολοῦνται. Καί ὅλα ὅσα βλέπουμε εἶναι πρόσκαιρα καί ὅσα δέν βλέπουμε ἐκεῖναεἶναι τά αἰώνια. Γιατί ἔρχεται θάνατος καί θάνατος μάλιστα ἄδηλος καί ἀπρόσμενος.Καί μετά τόν θάνατο ἔρχεται ἡ κρίση, κρίση ἀπόλυτη. Καί μετά τήν Κρίση ἔρχεται ἡκόλαση, κόλαση ἀτέλειωτη. Ὅταν ἔρχεται ὁ θάνατος, τότε παρέρχεται καί ἡ νεότητα,ἡ πολυτέλεια τῶν ἐνδυμάτων καί ὅλα τά τερπνά αὐτοῦ τοῦ αἰῶνα στό τέλοςἀφανίζονται».Ὀ θάνατος εἶναι μεγάλη εὐλογία τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Δέν εἶναι κάτι κακό ὅπωςτό θεωροῦν πολλοί. Ὁ Θεός μέσω τοῦ θανάτου βάζει ἕνα τέλος στήν κακία τῶνἀνθρώπων. Ὅταν οἱ ἄνθρωποι εἶναι καλοί, ὁ θάνατος εἶναι πάλι εὐλογία, γιατίμπαίνουν στήν ἀναμαρτησία, στήν ἀκινδυνότητα. Πλέον εἶναι ἀσφαλής ὁ ἄνθρωπος,γιατί μετά θάνατον παγιώνεται. Ἄν εἶναι ἀγαθός, εἶναι παγιωμένος στό ἀγαθό. Ἄνπάλι εἶναι κακός, σταματάει στήν κακία ἐκεῖ πού εἶναι, δέν προχωράει παρακάτω, τόὁποῖο πάλι εἶναι καλό.Ὁ θάνατος εἶναι ἀκριβῶς αὐτό πού φανερώνει τήν ματαιότητα σέ ὅλα τά πράγματα.Ὅταν σκέφτεται κανείς τόν θάνατο, μπορεῖ εὔκολα νά ξεφύγει ἀπό αὐτήν τήνματαιότητα στήν ὁποία δουλεύουμε δυστυχῶς σέ ὅλα σχεδόν τά πράγματα: στήνκενοδοξία, στήν ἀνθραπαρέσκεια, στό τί θά μᾶς πεῖ ὁ ἄλλος, πῶς θά μᾶς κοιτάξει,πῶς θά φερθοῦμε γιά νά ἀρέσουμε, τί θά φορέσουμε, στό πῶς δέν θά μᾶς θίξουν. Θάσυνειδητοποιήσει κανείς, σκεπτόμενος τόν θάνατο, ὅλα αὐτά μέ τά ὁποῖα ἀσχολεῖταικαί κατατρίβεται πόσο μάταια πράγματα εἶναι. Κι ἐνῶ χάνει τήν χαρά του μέ ὅλααὐτά, ξαφνικά παθαίνει μία ἀνακοπή ἤ ἕνα ἐγκεφαλικό καί φεύγει ἀπό αὐτήν τήνζωή, γεγονότα τά ὁποῖα συναντοῦμε καθημερινά.21

Ἀληθινά λοιπόν σοφός εἶναι αὐτός πού μελετάει τόν θάνατο. Οἱ ἀρχαῖοι ἔλεγαν: «Ἡφιλοσοφία εἶναι ἡ τέχνη τοῦ θανάτου». Ὅταν μελετάει κανείς καί σκέφτεται τόνθάνατο, τοποθετεῖται μπροστά σέ ὅλη αὐτήν τήν ματαιότητα. Ἀλλά ἐπειδή οἱἄνθρωποι δέν σκέφτονται τόν θάνατο, στεναχωριοῦνται καί ὑποφέρουν μέ πράγματαπού δέν ἀξίζει, γιατί νά εἶμαι ἔτσι καί τί νά φορέσω καί πῶς μέ βλέπουν κ.λ.π.ἐξαιτίας ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς ὑποδούλωσης στή ματαιότητα, στήν γνώμη τῶν ἄλλων,στήν μόδα, στά κοινωνικά στερεότυπα, πού τά ἔχουμε υἱοθετήσει ἀπό μικροί χωρίςνά ξέρουμε γιατί τά ἀκολουθοῦμε. Ὅλα αὐτά εἶναι κούφια πράγματα.Ἄν ὅμως κανείς ἔβλεπε κατάματα τόν θάνατο καί τό ἐνδεχόμενο ὅτι ἀνά πᾶσα στιγμήμπορεῖ νά φύγει, θά τά ἔβλεπε ὅλα διαφορετικά καί θά κοιτοῦσε αὐτό πού ὑπάρχειμετά θάνατον, τό μή μάταιο. Ὅσα ὑπάρχουν πρίν τόν θάνατο εἶναι μάταια. Αὐτό πούὑπάρχει μετά θάνατον καί δέν εἶναι μάταιο εἶναι ἡ ψυχή. Ἄν κάποιος θέλει νάπροσέξει κάτι, νά τό ὀμορφύνει, νά τό καλλωπίσει καί νά τό καταστήσει ὑγιές, αὐτόεἶναι ἡ ψυχή. Τό σῶμα καί ὅλα αὐτά τά ὑλικά γιά τά ὁποῖα πάσχουμε καί μερικέςφορές χωριζόμαστε καί μεταξύ μας εἶναι μέχρι τόν θάνατο. Μετά θάνατον δέν θά τάἔχουμε.Ἔρχεται ἡ Κρίση καί αὐτό πού πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ εἶναι, τί ἀπολογία θάδώσουμε. Γι’ αὐτό βλέπετε ὅτι καί ἡ Ἐκκλησία μᾶς βάζει συνέχεια νά σκεφτόμαστεκαί νά παρακαλᾶμε τόν Θεό νά μᾶς δίνει καλή ἀπολογία στήν φοβερά ἡμέρα τῆςΚρίσεως.Ἕνας μοναχός βρισκόταν στό κελλί του καί ὅπως κοιτοῦσε τούς τοίχους τοῦ κελλιοῦ,εἶδε γραμμένο ἕνα στιχάκι, τό ὁποῖο εἶχε γράψει κάποιος ἀπό τούς μοναχούς πούβρίσκονταν ἐκεῖ πρίν ἀπό αὐτόν. Εἶχε γράψει: «Αὐτό τό κελλίον σήμερα εἶναι δικόμου, πρίν ἦταν κάποιου ἄλλου καί αὔριο θα εἶναι κάποιου ἄλλου». Μέ αὐτήν τήνσκέψη θυμόταν τόν θάνατο καί ἐλεεινολογώντας τόν ἑαυτό τοῦ προσπαθοῦσε νάἀξιοποιεῖ σωστά τόν χρόνο του. Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι σήμερα ὄχι μόνο χάνουν τόνχρόνο τους, ἀλλά τόν χρησιμοποιοῦν καί γιά ζημία ἀντί νά τόν χρησιμοποιοῦν γιάὠφέλεια τῆς ψυχῆς καί γιά μετάνοια. Ὁ χρόνος ἀκριβῶς γι’ αὐτό μᾶς ἔχει δοθεῖ.Εἶναι τό πιό πολύτιμο ἀγαθό ἀπό τά γήινα ἀγαθά πού μᾶς ἔχει δώσει ὁ ἈγαθόςΚύριος καί εἶναι ἠ προθεσμία γιά νά μετανοήσει κανείς, νά ἑτοιμαστεῖ καί νά ἔχεικαλή ἀπολογία τήν φοβερά ἡμέρα τῆς Κρίσεως.Ὅταν ἔρθει ό θάνατος, ὅλα τά τερπνά τοῦ αἰῶνος τούτου, ἀφανίζονται. Συνεχίζει τόγράμμα ὁ Ἅγιος λέγοντας στόν Ἐπίσκοπο: «Ποῦ εἶναι οἱ προκάτοχοί σου;» Ποῦ εἶναιὅλοι ὅσοι πέρασαν πρίν ἀπό σένα; Ποῦ εἶναι τόσοι Ἐπίσκοποι, τόσοι Ἱεράρχες;Ποιός τούς θυμᾶται; Ὅταν ὅμως ζοῦσαν μέσα στήν δόξα τους, ὅλοι τούς τιμοῦσαν.Ὅλα αὐτά τά χρυσάφια, οἱ μεγάλοι Σταυροί, οἱ μίτρες καί ὅλα τά ὑπόλοιπα πού τούςσυνόδευαν, δέν τούς βοήθησαν πουθενά. Βεβαίως ἡ Ἐκκλησία τά χρησιμοποιεῖ ὅλααὐτά γιατί ἔχουν τό νόημά τους. Ὁ Ἀρχιερέας εἶναι «εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ, ἐνδόξει», ὅπως εἶναι ὀ Χριστός στήν δόξα Του. Γι’ αὐτό φοράει ὅλα αὐτά τά πολύτιμαἄμφια.«Ποῦ εἶναι οἱ προκάτοχοι αὐτῶν;». Αὐτοί πού ἦταν πρίν ἀπό σένα καί αὐτοί πού22

ἦταν πρίν ἀπό αὐτούς; «Δέν εἶχαν κι αὐτοί τίς ἴδιες φαντασίες καί ἔπειτα, ἀφοῦπεριέπαιξαν αὐτήν τήν μικρή σκηνή τοῦ βίου καί αὐτήν τήν μάταιη δόξα, τώρα καίαὐτοί, ἀφοῦ ἐμπαίχθηκαν ἀπό αὐτήν, εἶναι ἤδη χῶμα καί λεπτή σκόνη καί γῆλησμονημένη, σύμφωνα μέ τόν Δαβίδ;». Εἶναι σάν νά τοῦ λέει πώς ἡ ζωή ἐδῶ εἶναιἕνα θέατρο καί ὅτι ἔπαιξαν κι αὐτοί τόν ρόλο τους καί ἔφυγαν. Εἶναι μίαματαιοπανήγυρις, ὅπως ἔλεγε κάποιος. Τώρα ὅλοι αὐτοί εἶναι σκόνη καί χῶμα καίμάλιστα λησμονημένο, ἀφοῦ οὔτε κἄν τούς θυμοῦνται.«Τί λοιπόν; Δέν θά τούς ἀκολουθήσεις μετά ἀπό λίγο κι ἐσύ;». Τόν προσγειώνεικάπως. «Δέν θά καταλήξεις στό καταγώγιο τοῦ τάφου, ἀφοῦ πορευτεῖς στόν ἴδιοδρόμο; Γιατί ὁδός εἶναι αὐτός ὁ βίος, σύμφωνα μέ τόν Δαβίδ καί τόν Μέγα Βασίλειο,γιά τήν ἐπίσπευση πρός τό τέλος τοῦ καθενός ἀπό αὐτούς πού ἔχουν γεννηθεῖ». Ἡζωή αὐτή εἶναι ἡ ὁδός, ὁ δρόμος γιά τό τέρμα, δέν εἶναι τό τέρμα. Τό τέρμα εἶναι ὁΠαράδεισος, ὁ Χριστός, ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως πρέπει νά φροντίσουμε,ὥστε νά μήν χάσουμε τόν δρόμο, μήν χάσουμε τήν Ἰθάκη καί μείνουμε στόν δρόμο.Νά προσέξουμε τό τέλος.«Καί ἄκουσε αὐτόν πού λέει ὅπως αὐτοί πού κοιμοῦνται μέσα στά πλοῖα, αὐτόματαὁδηγοῦνται ἀπό τόν ἄνεμο στά λιμάνια κι ἄν ἀκόμα αὐτοί δέν τό καταλαβαίνουν, ὁδρόμος ὅμως τούς ὁδηγεῖ πρός τό τέλος. Ἔτσι κι ἐμεῖς. Ἐνῶ ὁ δρόμος μαςπαρέρχεται μέ κάποια κίνηση συνεχή καί ἀσταμάτητη, κατευθυνόμαστε ὁ καθέναςπρός τό δικό του τέλος μέ τό ἀναιπαίσθητο πέρασμα τῆς ζωῆς μας. Κάποιον δρόμολοιπόν τρέχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καί βιαζόμαστε νά φτάσουμε ὁ καθένας στό δικότου τέλος. Γι’ αὐτό καί βρισκόμαστε ἐν ὁδῷ. Στούς ὁδοιπόρους μόλις ὁ πρῶτοςἀφήσει τό ἴχνος τοῦ πατήματος, ἀμέσως πατάει ὁ δεύτερος καί ἔπειτα ὁ ἑπόμενος».Εἶναι σάν νά εἴμαστε σέ ἕνα πλοῖο πού ταξιδεύει καί κάποια στιγμή φτάνουμε στότέρμα καί ξυπνᾶμε. Τό θέμα εἶναι νά ξυπνήσουμε ἐγκαίρως, πρίν φτάσει τό πλοῖοστό τέρμα, γιά νά ἔχουμε κάνει κατά τήν διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ αὐτά πού πρέπει.Ἔτσι λοιπόν ἡ ζωή μας προχωράει, φεύγουν τά χρόνια καί ἀλίμονο, ἄν δέν ἔχεισυνειδητοποιήσει ὁ ἄνθρωπος, ὅτι ἡ ζωή του θά ἔχει κάποια στιγμή ἕνα τέλος. Θάπρέπει νά εἶναι ἕτοιμος, νά ἔχει τίς κατάλληλες ἀποσκευές, γιά νά περάσει στήνΒασιλεία τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀποσκευές βέβαια εἶναι οἱ ἀρετές, ἡ μετάνοια καί ὅλα τάἄλλα πού θέλει ὁ Θεός.«Σκέψου μήπως καί οἱ περιστάσεις τῆς ζωῆς μας εἶναι παρόμοιες. Σήμερα ἐσύκαλλιεργεῖς τήν γῆ καί αὔριο ἄλλος». Κι ὅμως πόσες φορές σφαζόμαστε καίχωριζόμαστε γιά δυό μέτρα γῆς!«Ἄρα λοιπόν δέν εἶναι ἡ ζωή μας δρόμος, ἐφόσον κάθε φορά ἄλλον δέχεται καίὅλους τούς ἔχει νά ἀκολουθοῦν ὁ ἕνας τόν ἄλλον;». Κανείς δέν μπορεῖ νά πεῖ ὅτιεἶναι δικός του ὁ δρόμος. Περνάει ἀπό τόν δρόμο μέ τό αὐτοκίνητο καί τελείωσε.Μετά θά περάσει ἄλλος καί ἄλλος κ.ο.κ. Δέν εἶναι δικός μας ὁ δρόμος, οὔτε ἡ γῆ,οὔτε τίποτα. Εἶναι δικά μας τώρα, πρίν ἦταν κάποιου ἄλλου καί μετά θά εἶναι ἄλλου.Δέν ἀξίζει λοιπόν νά μάχεται κανείς γι’ αὐτά τά πράγματα, γι’ αὐτόν τόν ‘δρόμο’,πού στήν οὐσία δέν τοῦ ἀνήκει.23

«Ἀλλά καί ὁ Σωφάρ ὁ Μιναίων στόν Ἰώβ -ἕνας ἀπό τούς συνομιλητές καί φίλους τοῦἸώβ- δηλώνοντας τό ὀξύμωρο τῶν ἀνθρώπων λέει: Ὅταν νομίζει ὅτι ἔχει στηριχθεῖἀκλόνητα ὁ ἄνθρωπος, τότε θά χαθεῖ ὁριστικά καί αὐτοί πού τόν γνώριζαν θά ποῦνποῦ εἶναι; Πέταξε σάν ὄνειρο, δέν θά βρεθεῖ πιά, πέταξε σάν φάντασμα πού χάνεταιτήν νύχτα». Ἔρχεται ὁ θάνατος, τόν παίρνει καί τελειώνει. Αὐτοί ὅλοι οἱ μεγάλοι,πού τούς βλέπει κανείς στήν τηλεόραση καί τούς θαυμάζει, ξεχνιοῦνται μόλις τούςβρεῖ ὁ θάνατος.«Αὐτά λοιπόν τά παραδείγματα καί ἡ ἴδια ἡ εὐτέλεια καί ἡ μεταβολή καί ἡἀκαταστασία ὅλων τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, αὐτά ὅλα λέω, ἄς πείσουν τήνφρόνησή σου ἔτσι, ὥστε νά ἀπορρίψεις μία τέτοια ματαιοδοξία καί παράλογηἐπιθυμία». Αὐτές ὅλες οἱ ἐπιθυμίες πού γεννιοῦνται ἀπό τήν ματαιοδοξία καί τήνκενοδοξία εἶναι παράλογες. Τά ὡραῖα ροῦχα, τά ἀρώματα, τά βαψίματα, οἱκαλλωπισμοί, ὅλες οἱ πολυτέλειες εἶναι μία ματαιότητα καί μία παράλογη ἐπιθυμία.Βλέπετε ἄλλοι ἄνθρωποι πού ζοῦν μέ πολύ πιό ἁπλό τρόπο ἤ ἄλλοι πού δέν ἔχουνσχεδόν τίποτα, καί αὐτοί ζοῦν, λ.χ. οἱ Βεδουίνοι, περνοῦν τόν δρόμοʾ ὅπως κι ἐμεῖςκαί ἴσως αὐτοί νά ἔχουν μεγαλύτερη χαρά.«Γιατί τί ἄλλο εἶναι ὁ χρυσός, τό ἀσήμι καί οἱ πολύτιμοι λίθοι, ὅπως εἶπε κάποιοςἠθικός φιλόσοφος, παρά λαμπερά κατακάθια τῆς γῆς»! Λαμπερά κατακάθια, «τάὁποῖα κλεισμένα καί φυλαγμένα στά θησαυροφυλάκια, κρατοῦν ἐκεῖ καί τήν καρδιάἐκείνου πού τά φύλαξε καί κυριεύουν ἐκεῖνον πού τά κυριεύει». Ὁ μαμωνᾶς, ὁχρυσός, ὁ ἄργυρος, τά διαμάντια, ὁ πλοῦτος δηλαδή, τελικά γίνεται κυρίαρχος καίκύριος. Γι’ αὐτό ὁ Χριστός μας εἶπε ὅτι δέν μποροῦμε νά δουλεύουμε σέ δύο κυρίουςκαί στόν μαμωνᾶ καί στόν Χριστό. Ὁ μαμωνᾶς εἶναι ὁ Ἀντίχριστος, αὐτός πούπροσπαθεῖ νά ἁρπάξει τήν ἐξουσία ἀπό τόν Θεό. Βλέπετε πῶς σήμερα οἰ ἄνθρωποιπροσκυνᾶνε τόν μαμωνᾶ κάνοντας τά πάντα γιά τά λεφτά. Ἔχει γίνει κύριός τους ὁθησαυρός τους. Ὁ Χριστός μας εἶπε ὅτι: «ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας, ἐκεῖ εἶναι καί ἡκαρδιά σας» (Ματθ. 6,21). Ἄν λοιπόν ὁ θησαυρός μας εἶναι στίς τράπεζες καί ἠκαρδιά μας θά εἶναι ἐκεῖ. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι κοντεύουν νά πάθουν «καρδιακά»,γιατί οἱ τράπεζες διαλύονται.Ἐρ. : ……………….Ἀπ. : Ἡ Ἀποκάλυψη ἀναφέρει ὅτι τελικά θά ἔρθει καί τό σφράγισμα καί ὁἀντίχριστος καί τό χάραγμα καί ἡ μεγάλη δυστυχία καί τά μεγάλα δεινά. Εἶναιἀναπόφευκτο. Ὅλα θά γίνουν κάποια στιγμή. Τώρα ἄν εἴμαστε σ’ αὐτά… Σίγουραεἴμαστε σέ κάποιο στάδιο.Ἐρ. : Ὁ κάθε ἄνθρωπος δέν ζεῖ ἀπό τώρα τόν δικό του Παράδεισο καί τήν δική τουκόλαση; Πρέπει νά ἔρθουν ὅλα αὐτά;Ἀπ. : Ὄχι, ὁ καθένας πρέπει νά εἶναι ἕτοιμος ἀνά πᾶσα στιγμή. Τό πρόβλημα δένεἶναι ἄν θά ζήσουμε στά χρόνια τοῦ Ἀντιχρίστου, ἀλλά ἄν θά εἴμαστε μέ τόν Χριστό.«Καί νῦν πολλοί ἀντίχριστοι γεγόνασιν», (Α΄Ἰω. 2,18) λέει ὀ Ἅγιος Ἰωάννης ὁΘεολόγος. Καί τώρα ὑπάρχουν πολλοί ἀντίχριστοι. Πότε τώρα; Ἀπό τά χρόνια τοῦἉγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, δηλαδή ἀπό τήν ἀρχή πού μίλησε ὁ Χριστός μας,24

ἐκτός ἀπό τούς Χριστιανούς, ὑπῆρχαν καί πολλοί ἀντίχριστοι. Καί μέχρι σήμεραὐπάρχουν. Κάθε στιγμή ἀνάλογα μέ τίς ἐπιλογές πού κάνουμε, δίνουμε ὁμολογίαπίστεως μέ τήν ζωή μας καί τίς ἐπιλογές μας, ἄν εἴμαστε μέ τόν Χριστό ἤ μέ τόνἀντίχριστο. Ἄν κάνουμε ὑπακοή, σέ ποιόν κάνουμε ὑπακοή, ποῦ ἔχουμε δηλαδή τόννοῦ μας.Ἐρ. : ………….……Ἀπ. : Βέβαια καί ἡ σιμωνία. Σιμωνία εἶναι νά δίνεις χρήματα γιά νά γίνειςἘπίσκοπος. Ὑπῆρχε κι αὐτό. Πάλι εἶναι δουλεία στήν ματαιοδοξία, ἀφοῦ ὁ ἄλλοςβλέπει τό ἀξίωμα τοῦ Ἐπισκόπου σάν κοσμική δόξα καί ὄχι σάν διακονία στό Σῶματοῦ Χριστοῦ, ὅπως εἶναι στήν πραγματικότητα. Ὑπῆρχε καί στό Βυζάντιο. Ὁ ἍγιοςἸωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὅταν ἔκανε μία περιοδεία καθήρεσε ἀρκετούς ἀπό αὐτούς.Ἐρ. : Στόν οὐρανό ἐπάνω θά ἔχει Ἐπισκόπους ὅπως κι ἐδῶ;Ἀπ. : Βέβαια θά ἔχει. Ὁ Ἐπίσκοπος ὅμως εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Ἀρχιερέας. Ὅπως μᾶςλένε οἱ ἅγιοι, ὁ καθένας θά πάει κατά τήν τάξη του. Οἱ Ἀρχιερεῖς μέ τούς Ἀρχιερεῖςκ.λ.π. Φυσικά ἐκεῖ θά εἶναι ὁ Μέγας Ἀρχιερεύς ὁ Χριστός. Καί τώρα εἶναι. Καί οἱἘπίσκοποι καί οἱ Ἱερεῖς δέν εἶναι ἐξουσιαστές, ἀλλά αὐτοί πού δανείζουν τά χέριατους καί τήν γλώσσα τους στόν Χριστό. Καί σήμερα καί τώρα καί ἐδῶ πού εἴμαστετά μυστήρια ὁ Χριστός τά τελεῖ. Δέν τά τελεῖ οὔτε ὁ παπάς, οὔτε ὁ δεσπότης.Ἐρ. : ..………………Ἀπ. : Ἡ Ἀποκάλυψη λέει ὅτι στούς ἔσχατους χρόνους ὁ ἀντίχριστος θά προσπαθήσεινά κάνει τήν Ἐκκλησία – πού παρομοιάζεται μέ μία γυναίκα – ποταμοφόρητο,δηλαδή νά τήν πνίξει μέ πολύ νερό. Τό νερό εἶναι οἱ πολλοί πειρασμοί πού πνίγουντούς Χριστιανούς. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως θά φύγει στήν ἔρημο καί θά σωθεῖ, δάν θάκαταποντιστεῖ.Ἐρ. : Τροπικά θά πᾶμε στήν ἔρημο ἤ τοπικά;Ἀπ. : Καί τοπικά. Μπορεῖ νά πᾶμε στά βουνά.Ἐρ. : ………………..Ἀπ. : Βέβαια. Ὅπως ἔλεγε ἕνας παπάς θά ἔχεις τό ἀντιμήνσιο στήν τσέπη καί θάμπορεῖς νά κάνεις Λειτουργία στό δάσος. Τό ἀντιμήνσιο ἀντικαθιστᾶ τήν ἉγίαΤράπεζα.Ἐρ. : Ἄν εἴμαστε κοντά στόν Χριστό δέν θά πρέπει νά φοβόμαστε ἤ νά ταραζόμαστεμέ ὅλα αὐτά, ἔτσι δέν εἶναι Γέροντα;Ἀπ. : Φυσικά καί δέν ἔχουμε τίποτα νά φοβηθοῦμε. Οἱ Ἅγιοι θά ἤθελαν νά ζήσουνστά χρόνια μας, ὥστε νά δείξουν τήν ἀγάπη τους στόν Χριστό. Σέ ὅλες τίς δυσκολίεςπού ἔχουμε ἐμεῖς σήμερα, οἱ Ἅγιοι θά χαίρονταν πολύ καί δέν θά δείλιαζαν, ὅπωςδειλιάζουμε ἐμεῖς.Ἐρ. : Κάποτε μέ κάποιες δυσκολίες πού φοβόμουν γιά τήν κόλαση εἶχα ρωτήσεικάποιον ἐξομολόγο καί μοῦ εἶπε ὅτι ὅσους κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεός ἀπό25

τώρα τούς σφραγίζει, δέν περιμένουμε οὔτε τό σφράγισμα, οὔτε ὅλα αὐτά.Ἀπ. : Φυσικά. Στήν Ἀποκάλυψη ἀναφέρει ὅτι πῆρε ὁ Ἄγγελος ἕνα καλάμι, γιατί τοῦεἶπε ὁ Θεός νά τό πάρει, γιά νά μετρήσει καί νά σφραγίσει τούς δικούς Του. Πῆγε ὁἌγγελος καί μέτρησε ποιοί εἶναι μέ τόν Χριστό, πού ἔχουν ὀρθή πίστη καί ὀρθή ζωή,τά δύο χαρακτηριστικά τοῦ Χριστιανοῦ. Αὐτοί ὅντως εἶναι σφραγισμένοι ἀπό τώρα.Τό Χρίσμα πού παίρνουμε εἶναι τό σφράγισμα τοῦ Χριστοῦ: «Σφραγίς δωρεᾶς,Πνεύματος Ἁγίου». Ὅλοι λοιπόν εἴμαστε σφραγισμένοι. Ὅσοι ὅμως προσκύνησαντόν διάβολο, ἔχασαν τό Χρίσμα, δηλαδή τήν σφραγίδα, πού ἔλαβαν καί πρέπει νάτούς ξαναδοθεῖ. Τό ἴδιο θά συμβεῖ καί στούς ἐσχάτους χρόνους. Ὅταν κάποιος πάρειτήν σφραγίδα καί δέν μετανοήσει εἰλικρινά, θά εἶναι σάν ἀσφράγιστος ἀπό τόνΧριστό, ἀκόμα κι ἄν εἶναι βαφτισμένος.Ἐρ. : Πάτερ δέν καταλαβαίνω αὐτό πού λέει στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή: «οὗτοιπάντες μαρτυρηθέντες διά τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τήν ἐπαγγελίαν.. ἵνα μή χωρίςἡμῶν τελειωθῶσι» (Ἑβρ. 11,39).Ἀπ. : Οἱ Ἅγιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως καί ὅλοι ὅσοι ἔζησαν πρό Χριστοῦ, δένπήγαιναν στόν Παράδεισο, ἀλλά στόν Ἅδη. Οὐσιαστικά ἦταν κι αὐτοί δέσμιοι τοῦδιαβόλου, γιατί δέν εἶχε γίνει ἠ ἀπολυτρωτική θυσία τοῦ Χριστοῦ μας, ὁ Σταυρός καίἡ Ἀνάσταση. Ὅταν ἦρθε ὁ Χριστός μας, τότε κι αὐτοί ἐλευθερώθηκαν, καταλύθηκε ὁἍδης. Γι’ αὐτό βλέπετε στίς εἰκόνες ὅτι ὁ Χριστός στήν Ἀνάσταση παρουσιάζεται νάπατάει κατεστραμμένες πόρτες στήν κάθοδό Του στόν Ἅδη. Πῆρε φυσικά ὅλους τούςἉγίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Αὐτοί οἱ Ἅγιοι περίμεναν ἐμᾶς, γιά νά μήντελειωθοῦν χωρίς ἐμᾶς. Οἱ σύγχρονοι Ἅγιοι εἶναι ἤδη κοντά στόν Χριστό, δένπηγαίνουν στόν Ἄδη πλέον. Εἴμαστε προνομιοῦχοι!Ἐρ. : ………………..Ἀπ. : Τό λέει ὁ Χριστός μας: «Ἄραγε ὅταν θά ξανάρθω, θά βρῶ τήν πίστη στήν γῆ;»(Λουκ. 18,8). Γιατί τό λέει; Γιατί ὅσο προχωρᾶνε τά χρόνια ξεθωριάζει ἠ πίστη καίἡμῶν τῶν χριστιανῶν. Ἐδῶ βλέπετε ὑπάρχουν Χριστιανοί πού διστάζουν νά κάνουνπροσευχή πρίν φᾶνε. Ἀπαράδεκτο πράγμα. Γίνεται νά κάτσει κάποιος στό τραπέζικαί νά διστάζει νά κάνει προσευχή; Γιατί; Ποιόν ντρέπεται; Ἀφοῦ ὅλοι ὑποτίθεταιεἴμαστε Χριστιανοί. Δέν μιλάω γιά τούς ἔξω, ἀλλά γιά τούς δικούς μας ἀνθρώπους.Ἐρ. : Τί νά κάνουμε ὅταν ξεκινᾶς νά κάνεις τόν σταυρό σου καί οἱ ἄλλοι δένπεριμένουν κι ἔχουν ξεκινήσει νά τρῶνε;Ἀπ. : Θά τούς φωνάξεις καί ὅποιος θέλει ἄς σταματήσει. Ὅταν κάνεις τραπέζι καίεἶσαι οἰκοδεσπότης, πού εἶσαι Χριστιανός, θά πρέπει νά πεῖς: «Ἐλᾶτε νάεὐλογήσουμε τό τραπέζι». Πολύ ἁπλά.Ἄς συνεχίσουμε πιό κάτω: «Τί ἄλλο εἶναι οἱ περίφημοι ἔπαινοι καί τά ἐγκώμια, παράἀναθυμιάσεις καπνοῦ, οἱ ὁποῖες βγαίνουν ἀπό τό στόμα τοῦ λαοῦ καί διαλύονταιστόν ἀέρα καί εἶναι ἀναμεμειγμένοι μέ τίς κατηγορίες τοῦ φθόνου;». Ἰδίως οἱἀρχιερεῖς δέχονται πολλές κολακεῖες καί ἐπαίνους, άλλά καί οἱ ἱερεῖς καί οἱ λαϊκοίἀναμεταξύ τους. Ὅλα αὐτά, τοῦ λέει, εἶναι ἀναθυμιάσεις καπνοῦ, μολυσμένες καί μέ26

φθόνο, γιατί πολλές φορές αὐτός πού μᾶς ἐπαινεῖ καί μᾶς κολακεύει στό βάθοςκρύβει φθόνο. Μήν γελιόμαστε. Καί οἱ Πατέρες τό λένε, ὅτι αὐτός πού μᾶς ἐπαινεῖ,στό τέλος θά μᾶς φερθεῖ ἄσχημα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν προσέχει τόν ἑαυτό του καίτήν ψυχή του καί εὔκολα κολακεύει, φθονεῖ καί εὔκολα. Ἀντίθετα ὁ πνευματικόςἄνθρωπος δέν κολακεύει, ἐπειδή ἀκριβῶς σέ ἀγαπάει. Ἄν βλέπει κάτι πού πρέπει νάστό πεῖ, γιά νά σέ βοηθήσει, θά στό πεῖ καί δέν θά λογαριάσει ἄν τόν χαρακτηρίσειςκακό. Ὁ πνευματικός ἄνθρωπος δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν καλή γνώμη τῶν ἄλλων,γιατί ἔχει ξεπεράσει τήν κενοδοξία. Βέβαια δέν θά πεῖ αὐτό πού σκέφτεται στόνὁποιοδήποτε, γιατί κάποιοι δέν τό ἀντέχουν. Μέσα ὅμως στήν ἀγάπη του, ἄν εἶναι νάπεῖ κάτι στόν ἄλλον, θά εἶναι κάτι πού θά τόν ὠφελήσει. Ἠ κολακεία πάντα βλάπτει.Τό λέει τό Πατερικό ὅτι ὅποιος ἐπαινεῖ μοναχό, τόν παραδίδει στόν σατανᾶ. Αὐτόσυμβαίνει σέ μεγαλύτερο βαθμό ἄν ἐπαινέσεις κάποιον λαϊκό καί ὄχι μοναχό, γιατί ὁλαϊκός ἔχει λιγότερες ἀντιστάσεις ἀπό τόν μοναχό.Ἐρ. : Δηλαδή μέ ποιόν τρόπο τόν παραδίδει στόν σατανᾶ; Μέ τήν ὑπερηφάνεια;Ἀπ. : Ναί, βέβαια. Τρέφεις τήν ὑπερηφάνεια στόν ἄλλον. Αὐτά τά κανακέματα, τάχάδια, τά γλυκόλογα πού λένε στά παιδιά, εἶναι ὅλα ἐγκληματικά. Τά ἀγκαλιάζουνσάν νά εἶναι ὁ Θεός πού κατέβηκε ἀπό τόν Οὐρανό καί τό παιδάκι αἰσθάνεται ὅτιεἶναι πολύ σπουδαῖο. Ἔτσι καταστρέφουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι τά παιδιά μας.Ἐρ. : Ἄν κάποιος σέ στέλνει λεκτικά στόν σατανᾶ, τί πρέπει νά κάνεις;Ἀπ. : Ἐσύ νά τόν εὐλογήσεις, νά τοῦ πεῖς «Νά’ σαι εὐλογημένος καί νά’ σαι μέ τόνΧριστό». Ὁ Χριστός μας λέει: «Αὐτούς πού σέ καταριοῦνται, ἐσύ νά τούς εὐλογεῖς»(Ματθ. 5,4). Νά προσευχηθεῖς γι’ αὐτούς. Μήν ἀνταποδίδεις κακό, ἀλλά νά νικᾶς μέτό καλό τό κακό. Αὐτό τό ἔλεγαν καί οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι, 400 χρόνια π.Χ.Τί εἶναι λοιπόν οἱ ἔπαινοι; Ἀναθυμιάσεις καπνοῦ. Τί εἶναι τά χρυσάφια, τά ἀσήμιακαί οἱ πολύτιμοι λίθοι; Λαμπερά κατακάθια! Ἄλλος Ἅγιος ἔλεγε ὅτι τά χρυσάφιαεἶναι ὅπως τά ἄχυρα, πού μέ τό φῶς τοῦ ἥλιου λάμπουν. Ἔτσι καί τά χρυσάφια.«Τί εἶναι τά ὑπατικά καί ἀρχιερατικά ἀξιώματα καί οἱ μεγάλες βασιλεῖες, παράμεγάλες δουλεῖες, στίς ὁποῖες αὐτοί πού ἀνεβαίνουν μαζί μέ τήν ἀνάβαση γνωρίζουνκαί τήν πτώση;». Ὅλα αὐτά τά ἀξιώματα, ἄν τά δεῖς ὡς ἀξιώματα καί ὄχι ὡςδιακονία, ὅπως εἶναι τό σωστό, θά καταλάβεις ὅτι εἶναι μία ματαιότητα, ἕνα βάσανο,γιατί ὅλοι αὐτοί πού ἀνεβαίνουν, δέχονται καί ὅλες τίς ἄδικες ἤ δίκαιες βολές ἀπόκάτω. Πρέπει νά εἶναι πάρα πολύ ἐνάρετοι γιά νά ἀντέξουν χωρίς νά ἁμαρτήσουν.Γι’ αὐτό ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι: «Ἡ ἐξουσία τόν ἄνδρα δείκνυσι», δηλαδή ὅτι ἡ ἐξουσίαἀποδεικνύει ποιός εἶναι ὁ ἄνδρας. Ὅταν δεχθεῖς ὅλες τίς ἄδικες κατηγορίες, θά φανεῖποιός εἶσαι, ἄν εἶσαι ἐνάρετος ἤ ἄν εἶσαι ἐμπαθής. Ἄν θά θυμώσεις, ἄν θάὑπερασπιστεῖς τόν ἑαυτό σου ἤ ἄν θά κάνεις ὑπομονή κ.λ.π.Ἐρ. : Ἄν κάποιος ἄδικα σέ κατηγορεῖ κι ἐσύ ἁπλά παραθέσεις τά γεγονότα ὅπωςἔγιναν στήν πραγματικότητα, θεωρεῖται κι αὐτό ὑπεράσπιση τοῦ ἑαυτοῦ μας;Ἀπ. : Γενικά μιλώντας ἰσχύει ὅτι ἄν γίνεται μόνο σέ μᾶς ἡ ἀδικία, μᾶς συμφέρει νάμήν ποῦμε τίποτα, νά μήν δικαιολογηθοῦμε. Ἄν ὅμως πιάνει καί ἄλλους ἡ ἀδικία,27

τότε θά μιλήσουμε γιά χάρη τῶν ἄλλων.«Κι ἀναζητώντας ὑπέρτατες τιμές, βρίσκουν ὑπέρτατες καταστροφές» ὅλοι αὐτοί.«Τί εἶναι ἡ ἡδονή παρά μία μεταβολή ἀσυμβίβαστη μέ τήν αὐτοπειθαρχία;». Ὅταν ὁἄνθρωπος κυνηγάει τίς τιμές, ξεφεύγει ἀπό τήν αὐτοπειθαρχία.«Τί εἶναι ἡ τόσο ποθητή ὑγεία, παρά ἕνας συγκερασμός τῶν τεσσάρων χυμῶν, ἡὁποία πάντα πολεμεῖται ἀπό τίς ἄλλες τέσσερες ἀντίθετες ποιότητες τῶν στοιχείων;».Τώρα μιλάει μέ τίς τότε γνώσεις τοῦ 18-19ου αἰῶνος. Λέει λοιπόν ὅτι αὐτό δέν εἶναικάτι σπουδαῖο, ἀλλά κάτι εὔθραυστο. Ἄν ὁ Θεός δέν φροντίσει γι’ αὐτό, πολύεὔκολα χάνεται. Ὅσο κι ἄν προσπαθήσει ὁ ἄνθρωπος, χωρίς τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ,μάταια εἶναι ὅσα θά κάνει. Πολλές φορές ἀπό τήν ὑπερβολική ἀγάπη καί φροντίδατοῦ σώματος, ἀρρωσταίνουμε. Ἀντίθετα μέ τήν σκληραγωγία καί τήν νηστεία,ὠφελεῖται τό σῶμα.«Τί ἄλλο εἶναι ἡ ζωή, παρά μία ροή ἀλλοδιαδεχομένων στιγμῶν, ἀπό τίς ὁποῖες ἡ μίαγεννιέται ἀπό τόν θάνατο τῆς ἄλλης; Τότε ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νά πεθαίνει, ὅτανἀκριβῶς ἀρχίζει νά ζεῖ». Αὐτό εἶναι ἡ ζωή, μία ἀλληλοδιαδοχή ἀπό στιγμές, πεθαίνειἡ μία καί γεννιέται ἡ ἄλλη. Από τήν στιγμή πού ἀρχίζεις νά ζεῖς, ἀρχίζεις καί νάπεθαίνεις. Λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «κάθε βῆμα σου νά θεωρεῖς ὅτι εἶναι κι ἕναβῆμα πρόν τόν τάφο, γιά νά θυμᾶσαι τόν θάνατο». Αὐτή εἶναι ἡ πραγματικότητα,κάθε στιγμή πού περνάει πᾶμε πιό κοντά στόν τάφο, στόν θάνατο. «Τέλος, τί ἄλλοεἶναι τό τόσο ὑπηρετούμενο σῶμα, παρά μεταμορφωμένος πηλός καί ἐξεταζόμενονοσοκομεῖο, πού ἔχει περισσότερες ἀσθένειες ἀπό μέλη καί νεῦρα;». Ἕναςμεταμορφωμένος πηλός εἶναι τό σῶμα. Φεύγει ἡ ψυχή καί διαλύεται, γίνεται πηλός.Εἶναι ἐπίσης τό σῶμα μας γεμάτο ἀσθένειες.«Τί εἶναι ὅλα τά ἐξωτερικά καί χρήσιμαʾ καί λεγόμενα τυχεράʾ ἀγαθά; Μάταιαπερισσότερο, παρά ὠφέλιμα καί περισσότερο ἐπιζήμια, παρά τίμια καί τά ὁποῖα εἶναιθεμελιωμένα μόνο στήν ὑπόληψη;». Αὐτά πού θεωρεῖ ὁ κόσμος μεγάλα καίσπουδαῖα, ἄν τά ἐξετάσει κανείς, εἶναι περισσότερο ἐπιζήμια παρά ὠφέλιμα. Σοῦτρῶνε χρόνο, ἐνέργεια, μερικές φορές καί κομμάτι ἀπό τήν καρδιά σου γιατίἐπενδύεις σ’ αὐτά καί ἁπλῶς ἐπειδή σέ ἔχουν μάθει ἤ ἐπειδή βλέπεις τόν κόσμο νά τάἐκτιμάει, μπαίνεις κι ἐσύ σ’ αὐτήν τήν διαδικασία νά ἐκτιμᾶς τά μάταια.Ἐρ. : Μέχρι πού νά φροντίζουμε γιά κάτι δηλαδή;Ἀπ. : Λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «ἔχοντες διατροφάς καί σκεπάσματα, τούτοιςἀρκεσθησόμεθα» (Α΄Τιμ. 6,8). Ἄν δηλαδή ἔχουμε νά φᾶμε καί νά σκεπαστοῦμε, δένχρειάζεται νά κάνουμε κάτι παραπάνω, νά ἀναζητᾶμε πολυτέλειες. Δέν χρειάζεται νάκάνουμε μέγαρα, ἐξοχικά, νά ἔχουμε πολυτελή αὐτοκίνητα καί ροῦχα. Ὁ ἄνθρωποςμπορεῖ πολύ εὔκολα νά ζήσει καί μάλιστα πολύ καλά. Διάβαζα σήμερα γιά ἕνανἄνθρωπο λαϊκό, ὄχι μοναχό, ὁ ὁποῖος ζεῖ μόνος του στήν Σιβηρία, εἶναι δηλαδήἐρημίτης. Ζεῖ ἐκεῖ σ’ ἕνα καλυβάκι πού ἔφτιαξε μόνος του μέ -400 βαθμούς Κελσίου.Εἶναι μέ τόν Χριστό καί θέλει πολύ νά γίνει μοναχός, ἐπειδή ὅμως τό θεωρεῖ κάτιπολύ μεγάλο καί σπουδαῖο, γι’ αὐτο ἀγωνίζεται ἔτσι. Πιάνει ψάρια ἀπό τό ποτάμι,28

τρώει φροῦτα ἀπό τό δάσος καί ζεῖ μία χαρά μέ πολύ ἁπλά πράγματα.Ἐρ. : Πρέπει νά προστατευόμαστε γιά νά μήν ἀρρωσταίνουμε;Ἀπ. : Πολλές φορές γινόμαστε ὑπερβολικοί καί δέν πρέπει. Δέν γίνεται νά μποῦμε σέμία γυάλα καί νά κυκλοφοροῦμε μέ τήν γυάλα. Τά βασικά θά πρέπει νά τά κάνουμε.Γι’ αὐτό ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε λογική, ὥστε νά παίρνουμε κάποια προφυλακτικά μέτρα.Δέν πρέπει ὅμως νά εἴμαστε ὑποδουλωμένοι στό σῶμα. «Μήν τυχόν καί ἀρρωστήσω,μήν τυχόν καί πεινάσω…». Δέν πρέπει νά ἀγχωνόμαστε γι’ αὐτό πού κοροϊδεύουμεστό Ἅγιο Ὄρος καί τό λέμε «ἡ πολύτιμος ὑγεία μας». Πολλοί δέν θέλουν νά κάνουντίποτα μήπως κουραστοῦν καί ἀρρωστήσουν.«Τί ἄλλο εἶναι ὅλα τά σωματικά καί αἰσθητικά καί τά λεγόμενα ἡδονικάʾ ἀγαθά,παρά κοινά καί γιά τά δέντρα καί γιά τά φυτά καί γιά τά ἄλογα ζῶα, τά ὁποῖα εἶναιεὐτυχέστερα στό ἑξῆς, στό ὅτι κατανοοῦν λιγότερα ὅτι πρόκειται νά τά στερηθοῦνκαί εἶναι πάντα ἑνωμένα μέ τίς ἀντίθετές τους ὀδύνες;». Αὐτά τά ὑλικά ἀγαθά, οἱτροφές, τά ροῦχα, μᾶς δίνουν μία εὐχαρίστηση, ἀλλά δέν πρέπει νά δενόμαστε μ’αὐτά. Ὅλες αὐτές οἰ ἡδονές πού ἔρχονται εἶναι συνδεδεμένες μέ τίς ὀδύνες. ΟἱΠατέρες λένε: «κάθε ἐπιθυμία φέρνει ἡδονή καί ἡ ἡδονή μετά φέρνει πόνο». Εἶναιοἰκονομία τοῦ Θεοῦ τό γεγονός ὅτι κάθε ἐπιθυμία φέρνει πόνο, γιατί ὁ πόνος εἶναι τόἀντίδοτο τῆς ἡδονῆς καί τήν ἐξουδετερώνει. Ὅλα αὐτά τά δηλητήρια, οἱ ἄτοπεςἡδονές πού μπῆκαν μέσα μας ἐξουδετερώνονται μέ τόν πόνο, τίς ἀρρώστιες κ.λ.π.Ἐρ. : Ἄν εἴμαστε λαίμαργοι καί φᾶμε παραπάνω ἀπό ὅσο χρειάζεται καί μετά μᾶςπονάει τό στομάχι, εἶναι αὐτός ὁ πόνος πού ἐξουδετερώνει τήν ἡδονή;Ἀπ. : Εἶναι κι αὐτό.Ἐρ. : Ἑπομένως εἶναι λάθος, ὅταν οἱ γονεῖς πιέζουν τό παιδί νά φάει ὅλο τό φαγητότου, ἐνῶ τό παιδί καταλαβαίνει σέ ποιό σημεῖο χορταίνει καί πρέπει νά σταματήσει;Ἀπ. : Βέβαια εἶναι λάθος.Ἐρ. : Εἶχα μία γνωστή ὅταν εἶχα τήν κόρη μου μικρή. Ἡ γυναίκα αὐτή ἦταν πολύπλούσια, ἐνῶ ἐγώ ὄχι. Ἐγώ τάιζα μέ ἁπλές τροφές τήν κόρη μου. Ἐκείνη ἔπαιρνε τάκαλύτερα καί ἔλεγε «τά δικά σου μεγαλώνουν καί τά δικά μου δέν μεγαλώνουν»!Ἀπ. : Ὁ Χριστός μας εἶπε: «οὐκ ἐπ’ ἄρτω μόνο ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ’ ἐπί παντίρήματι ἐκπορευομένω διά στόματος Θεοῦ» (Ματθ. 4,4), δηλαδή δέν ζεῖ ὁ ἄνθρωποςμόνο μέ ψωμί, ἀλλά μέ κάθε λόγο πού προέρχεται ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ. Ὁἄνθρωπος, ὅταν προσεύχεται, τρέφεται, ὄχι μόνο πνευματικά, ἀλλά καί σωματικά.Καί ὄχι μόνο τρέφεται ὁ ἴδιος, ἀλλά τρέφει καί ὅλη τήν κτίση. Θυμᾶμαι μία γιαγιάστό χωριό μου, πού ἀγαποῦσε τήν προσευχή καί ἦταν ἀσκήτρια. Αὐτή εἶχε μίακληματαριά στό σπίτι της μπροστά, πού ποτέ δέν τήν περιποιόταν. Αὐτή ἡκληματαριά κάθε χρόνο ἔβγαζε σταφύλια ἐξαιτίας τῆς προσευχῆς τῆς γιαγιᾶς.Ἐρ. : Πῶς μποροῦσε νά ξεχωρίσει ὅτι δέν χρειαζόταν νά τό φροντίσει; Πῶς τόκαταλαβαίνουμε αὐτό;Ἀπ. : Ἄν φτάσουμε στά μέτρα τῆς γιαγιᾶς αὐτῆς, τό καταλαβαίνουμε. Εἶχε τέτοια29

πίστη. Κάθε ἀρετή ἔχει βαθμίδες. Ἔτσι καί ἡ πίστη ἔχει βαθμίδες. Κάποιος πού ἔχειπολλή πίστη, γιά παράδειγμα, σκέφτεται ὅτι δέν θέλει καθόλου χρήματα καί τάχαρίζει ὅλα στούς φτωχούς. Ἄλλος ὅμως πού δέν ἔχει βαθειά πίστη, ἄν δώσει τάχρήματά του σέ φτωχούς καί ἀρρωστήσει κάποια στιγμή, θά μετανιώσει πού ἔδωσετά χρήματά του. Αὐτός ὀ ἄνθρωπος θά κλαίει καί θά ἀπελπίζεται γιατί δέν ἔχει πολλήπίστη. Ὁ πιστός ὅμως δέν θά πάει κἄν στό νοσοκομεῖο, θά πάει π.χ. στόν ἍγιοΓεώργιο θά τοῦ ζητήσει νά τόν κάνει καλά, θά πιστέψει ὅτι θά εἰσακουστεῖ καί ὁἍγιος θά τόν κάνει καλά. Πρέπει νά μήν εἴμαστε δίψυχοι, νά μήν διστάζουμε.«Γι’ αὐτό καλῶς εἶπε ὁ Θεολόγος Γρηγόριος μήν θαυμάσεις τίποτα, τό ὁποῖο δένπαραμένει, μήν παραβλέψεις ὅ,τι μένει ». Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος εἶναι ποιητής καίφιλόσοφος, λέει πολλά σέ λίγα λόγια. Λέει λοιπόν νά μήν θαυμάσουμε κάτι πού δένεἶναι αἰώνιο (τροφές, σπίτια, ἀξιώματα, ροῦχα, τήν καλή, τήν κακή γνώμη τῶνἄλλων) καί νά μήν παραβλέψουμε αὐτά πού μένουν, ὅπως ἡ ψυχή, οἱ ἐλεημοσύνες, ἡἀρετή, οἱ προσευχές. « Μήν ἀγκαλιάσεις σφιχτά τίποτα τό ὁποῖο διαρρέει, ὅταν τόκρατᾶς ». Πᾶς κάτι νά κρατήσεις καί σοῦ φεύγει, ὅπως ὁ ὑδράργυρος. Μήνπροσπαθοῦμε νά πιάσουμε αὐτά πού δέν μένουν λοιπόν.«Καί κάποιος σοφός λέει: ‘‘ Ἄν εἶσαι θνητός, βέλτιστε, νά σκέφτεσαι καί σάνθνητός’’». Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι δέν σκέφτομαστε σάν θνητοί, ἀλλά σάν ἀθάνατοι.Δέν σκέφτομαστε ὅτι κάποτε θά πεθάνουμε, ἀλλά κάνουμε συνέχεια σχέδια σάν νάἔχουμε ἐξασφαλισμένη τήν ζωή μας. Δέν τήν ἔχουμε ὅμως. Ἄν ὅμως κάποιοςσκέφτεται σάν θνητός, σάν νά μήν ἔχει τήν αὐριανή μέρα, ἀλλά μόνο αὐτήν τήννύχτα, τότε θά ἄλλαζε ὅλη ἡ ζωή του. Τότε θά ἦταν πολύ προσεχτικός καί θάπροσπαθοῦσε νά κάνει ὅλα ὅσα ὁρίζει ὁ Θεός. Ἄν νιώθαμε ὅτι εἶναι κάθε μέρα ἠτελευταία μας, θά ἤμασταν πολύ προσεκτικοί μήν τυχόν καί στενοχωρήσουμε τόνΘεό. Ἄν ἤμασταν αἰχμάλωτοι καί μᾶς ἔλεγαν ὅτι τό βράδυ θά μᾶς ἐκτελέσουν, τίπιστεύετε ὅτι θά κάναμε τήν τελευταία μας ἐκείνη μέρα; Σίγουρα θά κάναμε μόνοπροσευχή! Γι’ αὐτό στά μοναστήρια ἔχουν ἀνοίξει τούς τάφους τους καί ἔχουν καί τόσάβανό τους στό κομοδίνο δίπλα ἐκεῖ πού κοιμοῦνται γιά νά θυμοῦνται τόν θάνατο.Ἐρ. : Μπορεῖ κάποιες φορές νά σκεφτῶ ὅτι θά πεθάνω σήμερα, ἀλλά δέν ἔχωκαταφέρει ἀκόμα νά ἔχω εἰλικρινή μετάνοια, νά τό νιώσω αὐτό. Πῶς γίνεται νά τόκάνω βίωμα;Ἀπ. : Πρέπει νά τό κάνουμε ἔργο. Εἶναι ἔργο κι αὐτό, πνευματική ἐργασία. Εἶναι ἡἀρετή τῆς μνήμης τοῦ θανάτου. Ὅπως ὅμως γιά νά πετύχεις τήν ἀρετή τῆςταπείνωσης πρέπει νά κουραστεῖς, γιατί δέν εἶναι καθόλου εὔκολο, ἔτσι καί γιά νάπετύχεις τήν ἀρετή τῆς μνήμης τοῦ θανάτου. Κάθε στιγμή νά θυμόμαστε τόν θάνατοκαί δέν θά ἁμαρτήσουμε. Παίζουν ρόλο ὅμως καί τά ἐξωτερικά. Μπορεῖ νά λέμε ὅτιπρέπει νά ἔχουμε τόν νοῦ μας ἐκεῖ, στόν θάνατο, ἀλλά κάτι γίνεται καί φεύγει ὁ νοῦςμας. Ἄρα, ἄν ἔχουμε καί κάτι ἐξωτερικό νά μᾶς τό θυμίζει, θά τά καταφέρουμε.Ἐρ. : Τί εἶναι καλύτερο; Νά ἔχουμε τήν μνήμη τοῦ θανάτου καί νά μήν κάνουμε κάτικακό ἤ νά μήν τό κάνουμε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ;Ἀπ. : Εἶναι πολύ καλύτερο νά μήν κάνουμε ἁμαρτίες γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ30

φόβος τοῦ θανάτου καί τῆς κόλασης εἶναι ἕνα κατώτερο κίνητρο. Τό ἀνώτεροκίνητρο εἶναι ἡ ἀγάπη στόν Θεό. Ἔλεγε ὁ π. Παΐσιος: «νά μήν πᾶμε στήν κόλαση,γιά νά μήν μᾶς βλέπει ὁ Χριστός μας, πού ἔκανε τόσα γιά μᾶς καί στενοχωριέται».Ἐρ. : Ὑπάρχει καί ἄλλος τρόπος. Ἄν βάλεις τόν ἑαυτό σου στήν διαδικασία νάπαρακαλᾶς κάθε μέρα νά πεθαίνουν κομμάτια τοῦ ἑαυτοῦ σου πού διαπιστώνεις ὅτιεἶναι κακά…Μου φαίνεται ὅτι εἶναι θέμα χρόνου ὅμως, γιατί πρῶτα ἔρχεται τό κακό. Ἄν ἀνάψει ἡφλόγα τοῦ κακοῦ μέσα σου, πῶς θά σοῦ ἔρθει μετά τό καλό, ἀφοῦ τό κακό ἤδη ἔχειτό προβάδισμα;Ἀπ. : Εἶναι θέμα ἄσκησης. Οἱ Ἅγιοι τό εἶχαν σάν συνήθεια κάθε βράδυ νά θυμοῦνταιτόν θάνατο. Ἔκαναν προσευχή καί μετά θυμόντουσαν τόν θάνατο, τήν κόλαση καίτήν κρίση. Ἦταν σάν ἕνα κομμάτι τοῦ κανόνα τους. Ἄν τό κάνει κανείς αὐτό κάθεμέρα, μετά σοῦ ἔρχεται εὔκολα ἡ μνήμη αὐτή.Ἐρ. : Τί γίνεται ὄταν κάθε μέρα σκέφτεσαι τόν θάνατο, ἀλλά πιάνεις τόν ἑαυτό σουνά κάνει πάρα πολλά καθημερινά λάθη;Ἀπ. : Αὐτό εἶναι ἀφορμή γιά νά ταπεινωθοῦμε καί νά καταλάβουμε πόση ἐργασίαπρέπει νά κάνουμε στόν ἑαυτό μας. Πρέπει νά ἀφεθοῦμε στόν Χριστό, ἀφοῦπαραδεχτοῦμε πώς ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά κάνουμε τίποτα μόνοι μας καί ζητώνταςτήν βοήθειά Του. Πολλές φορές ζητᾶμε ὅμως ἀπό τόν Χριστό νά κάνει τό θέλημάΤου, ἀλλά στήν πράξη ὅταν ἔρχεται νά μᾶς βοηθήσει, δέν Τόν δεχόμαστε. Ξέρετεπῶς ἔρχεται ὁ Χριστός μας νά μᾶς βοηθήσει; Μέ τό νά στείλει κάποιον νά μᾶςσυκοφαντήσει. Αὐτός πού μᾶς συκοφαντεῖ εἶναι ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ. Ἄν ὁἄνθρωπος ἔχει λίγη πνευματική γνώση, θά τόν ἀγκαλιάσει τόν συκοφάντη του. Θάτόν δεῖ ὡς ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ, ὡς εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ὡς τόν γιατρό πού τοῦἔστειλε ὁ Χριστός γιά νά τόν χειρουργήσει, νά τοῦ βγάλει τόν καρκίνο πού εἶναι ὁἐγωισμός, ἡ ὑπερηφάνεια καί ἡ κενοδοξία. Ὁ πνευματικός ἄνθρωπος δέν θάπροσπαθήσει νά ὑπερασπιστεῖ τόν ἑαυτό του ἤ νά ἀποφὐγει ἐκεῖνον, γιατί τόν ἔθιξεκαί τοῦ καταρράκωσε τήν ἀξιοπρέπεια καί τήν προσωπικότητα. Ἀντίθετα, θά τόνδεχτεῖ μέ πολλή χαρά, γιατί εἶναι ὁ Χριστός, ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Χριστοῦ. Ὅπωςλέει ὁ Ἅγιος Ζωσιμᾶς, εἶναι ὁ «θερμοκαυτήρας» τοῦ Ἰησοῦ, τό ἰατρικό ἐργαλεῖο πούθά κάψει τούς καρκίνους πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος.Ἐρ. : Πολλές φορές δέν τό βλέπουμε, γιατί ἔχουμε στόν νοῦ μας τό δικό μας θέλημα.Περιμένουμε νά μᾶς δώσει ὁ Θεός αὐτό πού θέλουμε νά κάνουμε καί ἄς ξέρουμε ὅτιεἶναι τό κακό. Τότε ἔρχεται καί ἕνας ἄνθρωπος καί δεύτερος καί τρίτος, μᾶς λένε τίνά κάνουμε καί ἐμεῖς δέν ἀκοῦμε.Ἀπ. : Ἀκριβῶς. Ὁ Χριστός μᾶς βοηθάει καί μέ ἄλλον τρόπο. Μᾶς βοηθάει μέ αὐτάπού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία, γιά παράδειγμα μέ τήν νηστεία κάθε Τετάρτη καίΠαρασκευή. Σκέφτονται μερικοί δέν πειράζει νά μήν κάνουμε νηστεία καί τρῶνε.Ἔτσι ὅμως διώχνουν τόν Χριστό. Ἀπό τήν μία λέμε: «Χριστέ μου ἄς γἰνει αὐτό πούθέλεις», ἀλλά δέν Τόν ἀφήνουμε νά κάνει αὐτό πού θέλει. Σοῦ λέει μία κουβέντα ὁ31

Πνευματικός, ἀλλά ἐσύ σκέφτεσαι ὅτι εἶναι ὑπερβολικά ὅσα σοῦ εἶπε ὁ παπα-Σάββας νά κάνεις καί τά ἀφήνεις στήν ἄκρη μέ τήν δικαιολογία ὅτι δέν μπορεῖς νά τάκάνεις. Ἔτσι ὅμως δέν διώχνεις τόν Πνευματικό σου, ἀλλά τόν Χριστό. Γι’ αὐτόχρειάζεται νά ἔχουμε αὐτήν τήν ἀκρίβεια καί νά τηροῦμε ὅλες τίς ἐντολές τοῦΧριστοῦ. Θά πεῖς: «Μά ὁ Χριστός εἶναι πολύ ἀπόλυτος. Τί εἶναι αὐτό πού λέει ὅτι‘’ἄν δέν τηρήσετε τήν μία ἐντολή, εἶναι σάν νά μήν τηρήσατε καμμία’’ (Ἰακ. 2,10);Αὐτό εἶναι πολύ σκληρό, δέν μποροῦμε νά κάνουμε καμία ἔκπτωση; Δέν γίνεται νάτηρήσουμε τό 90%; Δέν εἶναι αὐτό ἀρκετό;». Δέν εἶναι ἀρκετό. Οὔτε τό 99% δένφτάνει ἄν τηρήσουμε. Μόνο ἄν τηρήσουμε τό 100%, τότε τά κάνουμε ὅλα. Ἀλλιῶςκαί 1% νά μήν κάνει ὁ ἄνθρωπος εἶναι σάν νά μήν ἔκανε τίποτα. Μετά διαφράφονταικαί τα 99. Θά πεῖς ὅτι αὐτό εἶναι πολύ σκληρό. Εἶναι σκληρό γιά τά κοσμικά μέτρα,γιά τά μέτρα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι. Ὁ Χριστός εἶναι πάντα ὁλόκληρος, δέν μπορεῖς νάπάρεις ἕνα κομμάτι τοῦ Χριστοῦ καί νά φύγεις. Δέν γίνεται νά κόψεις τόν Χριστόστήν μέση, γιατί ἄν τό κάνεις εἶσαι φονιάς, δέν εἶσαι πλέον μέ τό μέρος τοῦ Χριστοῦ.Ἐρ. : Ὁ ἄνθρωπος πού ζοῦσε ἀμελῶς, ἀλλά ἔλεγε ὅτι δέν ἔκρινε κανένα καί ἔτσι οὔτεὁ Θεός θά τόν κρίνει;Ἀπ. : Ξέρετε τί δύσκολο εἶναι νά μήν κρίνεις; Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔλεγε μέν ὅτι δένἔκανε τίποτα, ἀλλά οὐσιαστικά τά ἔκανε ὅλα. Γιατί, ἄν τηρήσεις μία ἐντολή τέλεια,τίς τηρεῖς ὅλες. Ἐκεῖνος στόχευσε στήν μία ἐντολή, ἀλλά τήν ἔφτασε στήντελειότητα, δέν κατέκρινε. Ξέρετε πῶς γίνεται ἡ κατάκριση; Ἡ κατάκριση δένγίνεται μόνο μέ τά λόγια, ἀλλά καί μέ τήν σκέψη, τήν ἐσωτερική διάθεση τῆςκαρδιᾶς, μέ τά συναισθήματα, γίνεται καί μέ τό σῶμα ἀκόμα, τό πῶς θά κινήσεις τάχέρια, τά πόδια σου, πῶς θά κοιτάξεις τόν ἄλλον. Γίνεται μέ ὅλα. Τελικά αὐτός ὁἄνθρωπος δέν ζοῦσε ἀμελῶς, γιατί κατάφερε νά τηρήσει αὐτήν τήν μία ἐντολή πούτά ἔχει ὅλα μέσα. Γι’ αὐτό καί αὐτά πού θεωροῦμε μικρά καί πολλές φορές τάκάνουμε τυπικά, ὑπερκαλύπτονται ἀπό τήν ἀγάπη. Ἀς ποῦμε αὐτός ὁ ἄνθρωπος πούἀναφέραμε ὅτι ζεῖ στήν Σιβηρία, ἄν καί πηγαίνει μία φορά τόν χρόνο νά κοινωνήσει,ὅμως τά κάνει ὅλα, γιατί κάνει τήν προσευχή, εἶναι δοσμένος στόν Θεό, ἔχει δώσειτήν ψυχή καί τήν καρδιά του στόν Θεό, ἔχει τήν εὐλογία ἀπό τόν Πνευματικό τουκ.λ.π. Δέν εἶναι ὅτι ἔχει κόψει κάποιες ἐντολές καί δέν τίς τηρεῖ. Τά τηρεῖ ὅλα.Ἐρ. : Πάτερ, πῶς ἀντέχει χωρίς τήν Ἐκκλησία; Ἐμεῖς χρειαζόμαστε τήν Ἐκκλησίαγιά νά νιώθουμε κοντά στόν Θεό.Ἀπ. : Ξέρει ὁ Θεός. Ἡ Ἁγία Μαρία ἡ Αἰγυπτία πῶς ἄντεξε 49 χρόνια καί κοινωνοῦσεὄχι μόνο πνευματικά τόν Θεό, ἀλλά εἶχε φτάσει καί στήν θέωση; Ἄν διαβάσετε τόνβίο της, θά δεῖτε ὅτι ἔπεφτε κάτω μέ τό πρόσωπό της καί ἔκλαιγε γιά 24 ὧρες. Ἀπότούς πειρασμούς πού τῆς ἔβαζε ὁ διάβολος, μετά ἀναγκαζόταν νά κάνει πάρα πολλήπροσευχή. Ὅταν τελείωνε τό κλάμα της, ἦταν μέσα στό Ἄκτιστο Φῶς. Ὅταν βλέπειὁ ἄνθρωπος τό Ἄκτιστο Φῶς εἶναι σέ κατάσταση θέωσης. Τότε εἶναι ἑνωμένος μέτόν Θεό.Ἐρ. : Ὅσο ἀκοῦμε τόν Πνευματικό μας, τόσο καλά μας πηγαίνουν τά πράγματα. Ἄνμας λέει κάτι καί δέν τόν ἀκούσουμε, δυσκολεύουμε μόνοι μας τήν ζωή μας. Ὅταν32

κάποιος ἀκούει καί τηρεῖ με χαρά καί προθυμία ὅτι του λέει ὁ Πνευματικός του,βοηθιέται πλήρως.Ἀπ. : Βέβαια. Καί μάλιστα πρέπει νά κάνουμε ὑπακοή ἀκόμα καί σ’ αὐτά πού μᾶςφαίνονται παράλογα. Ὅπως ἔκαναν οἱ Ἀπόστολοι στήν φαινομενικά παράλογηἐντολή τοῦ Χριστοῦ πού μέρα μεσημέρι τούς εἶπε νά πᾶνε στή λίμνη νά ψαρέψουν,ἐνῶ τήν προηγούμενη νύχτα δέν εἶχαν πιάσει τίποτα. Αὐτό εἶναι τρελό. Εἶναι τρελότό ὅτι τούς προέτρεπε ἕνας ἄγνωστος νά ρίξουν τά δίχτυα τους ἐκεῖ πού τήν νύχταδέν ἔπιασαν τίποτα καί ἐνῶ ξέρουμε ὅτι τά ψάρια πιάνονται νύχτα καί ὄχι μέρα.Ἔκαναν ὑπακοή στό φαινομενικά παράλογο. «Ἐπί τῷ ρήματί σου χαλάσω τόδίκτυον» (Λουκ. 5,5).Ἐρ. : Πῶς νά τό κάνεις χωρίς λογισμούς αὐτό; Ἐμένα πολλές φορές μέ πιάνει ἡπεριέργεια καί σκέφτομαι γιατί νά κάνω κάτι.Ἀπ. : Εἶναι θέμα πίστεως. Ἄν ἐμπιστεύεσαι τόν Πνευματικό σου, φεύγουν οἱλογισμοί. Κάνουμε ὑπακοή, χωρίς νά ζητᾶμε ἐξηγήσεις. Πρέπει νά ἐμπιστευόμαστεκαί νά πιστεύουμε ἀκόμα καί σέ θαῦμα. Καί αὐτό μπορεῖ νά γίνει, γιατί ἡ ὑπακοήκάνει θαύματα. Μᾶς ἔρχονται λογισμοί γιατί δέν ἔχουμε στερεωθεῖ ἀκόμα στήνἐμπιστοσύνη μας στόν Θεό καί στόν Πνευματικό. Ἀκόμα καί αὐτό ὅμως μέπροσπάθεια τό ξεπερνᾶς.Ἐρ. : Νά μήν τό ἐντάξουμε στό πλαίσιο τῆς φιλομάθειας; Νά ξέρω γιατί νά τό κάνω;Ἀπ. : Ἄν θέλεις νά μάθεις, κάν’το πρῶτα καί μετά ρώτα!Νά μήν ἐγκλωβιζόμαστε λοιπόν στήν ματαιότητα. «Ἄν εἶσαι θνητός, νά σκέφτεσαισάν θνητός». Ἀφοῦ εἴμαστε θνητοί, νά σκεφτόμαστε σάν θνητοί. Κάποιος ἄλλοςλέει: «Σκιά τῆς δόξας εἶναι ἡ ἴδια ἡ δόξα. Καί κανείς πού εἶδε ζωγραφισμένο ἄρτο,ἀκόμα καί ἄν διακατέχεται 1000 φορές ἀπό πείνα, δέν τόν ἀγγίζει». Δηλαδή κι ἄνπεινάει κάποιος, δέν μπορεῖ νά φάει ἕνα ζωγραφισμένο ψωμί. «Ἀλλά ἄν θέλεις νάπάρεις δόξα, ἐμπόδισε τήν δόξα. Κι ἄν ἐπιζητεῖς τήν δόξα, θά ἐκπέσεις ἀπό τήνδόξα». Ἡ δόξα εἶναι σάν μία σκιά, ὅσο τήν κυνηγᾶς, τόσο φεύγει, ὅσο τήνἀποφεύγεις, τόσο σέ κυνηγάει. Βλέπεις ὅτι πᾶς νά πιάσεις τήν σκιά σου καί δένμπορεῖς. Ἄν σταματήσεις νά τήν κυνηγᾶς καί τήν ἀποφύγεις, τόσο θά σέ κυνηγήσειαὐτή. Ἀκριβῶς αὐτό γίνεται. Εἶναι ἀπό τόν βίο τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου τοῦ Φιλεότουαὐτό.Καί ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ λέει: «αὐτός πού τρέχει πίσω ἀπό τήν τιμή, αὐτή τοῦ ξεφεύγειἀπό μπροστά. Ἐνῶ αὐτός πού τήν ἀποφεύγει, τόν καταδιώκει ἡ τιμή καί γίνεταικήρυκας τῆς ταπείνωσής του σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους». Τόν προδίδει ἡ ταπείνωσητόν ταπεινό, ἐνῶ αὐτός πού θέλει νά φανεῖ, τελικά δέν τά καταφέρνει καίρεζιλεύεται, τόν παίρνουν εἴδηση καί τόν κοροϊδεύουν κιόλας.«Συλλογιζόμενος λοιπόν αὐτά, ἀδελφέ μου, σάν φρόνιμος λέγε στόν ἑαυτό σουἐκεῖνα τά λόγια τοῦ σοφοῦ Ἰωσήφ τοῦ Βρυέννιου: ψυχή πού εἶσαι ξένη πρός ὅλααὐτά, ψυχή πού ἐξαγοράστηκες μέ τό Τίμιο Αἷμα τοῦ Ἄμωμου Ἀμνοῦ καί ἌσπιλουΧριστοῦ, ψυχή ὑπέρ τῆς ὁποίας ἔθεσε τήν δική του ψυχή ὁ καλός ποιμένας, σήκωσε33

τά μάτια σου στόν Δημιουργό, στάσου ὄρθια, δές τόν Λυτρωτή, ἔχε ἐπίγνωσηἘκείνου πού σέ καθάρισε ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀγάπησε τόν Σωτήρα, ἀπόκτησεσυνείδηση ἀκατηγόρητη. Γιατί συντάσσεσαι μέ αὐτά πού δέν ὑπάρχουν ;». Αὐτά τάμάταια εἶναι ἀνύπαρκτα, χάνονται καί ἡ ὑγεία καί τά χρήματα καί ἡ μάταιη δόξα πούσήμερα σοῦ λένε μπράβο καί αὔριο σέ κατηγοροῦν οἱ ἴδιοι πού σέ ἐπαινοῦσαν.Βρίσκεσαι π.χ. σέ ἕνα τραπέζι καί ἐνῶ ἄκουγες ἐπαίνους, μόλις φύγεις οἱ ἴδιοιἀρχίζουν τό κουτσομπολιό.«Γιατί συντάσσεσαι μέ αὐτά πού δέν ὑπάρχουν; Γιατί ἐνθουσιάζεσαι μέ τά φθαρτά;Γιατί χαίρεσαι μέ τά μάταια; Γιατί ἀσχολεῖσαι μέ τά ρευστά; Γιατί σέ συναρπάζουνοἱ φαντασίες; Γιατί καμαρώνεις γιά ὅσα πρόκειται σύντομα νά ἐγκαταλείψεις καί τῶνὁποίων τήν θέα θά στερηθεῖς εἰς τούς αἰῶνες; Ἔως πότε θά σέ ἐξαπατοῦν οἱὀφθαλμοί σου, τά θέλγητρα τῶν ἡδονῶν, οἱ ἄσκοπες φροντίδες, οἰ κακές ἔννοιες καίοἱ κούφιες δόξες ὡς πότε θά σέ κρατοῦν μακριά ἀπό τήν θεωρία τοῦ ὑπέρτατου τῶνἐπιθυμητῶν»; Δέν πρέπει νά ἀσχολούμαστε μέ ὅλα αὐτά τά μάταια, γιατί ἔτσι δένἀσχολούμαστε μέ αὐτό πού πρέπει νά ἀσχοληθοῦμε, μέ τόν Χριστό. Δίνουμε ὅλη μαςτήν προσοχή καί τήν ἐνέργεια σ’ αὐτά καί δέν μένει τίποτα γιά τόν Χριστό, τόὑπέρτατο ἀγαθό, τό ὁποῖο πρέπει νά ἀγαπήσουμε καί νά Τοῦ δοθοῦμε ἐξ ὁλοκλήρου.«Ἄχ! Ἀσθμαίνω, ἀγωνιῶ καί στενοχωριέμαι ἀδελφέ, ζητώντας νά βρῶ ἐπιχειρήματα,γιά νά σοῦ δείξω, πόσο μάταιος εἶναι ὁ καλλωπισμός τῶν ἐνδυμάτων. Διότι ἀγαπῶτήν σωτηρία σου, ὅπως ἀγαπῶ καί τήν δική μου. Γιά νά κάνω κατανοητά τά λόγιαμου, σοῦ φέρνω σάν παράδειμγα, τήν παλίρροια τοῦ Εὐρίπου». Στόν Ἰσθμό τοῦΕὐρίπου τά νερά πᾶνε 6 ὧρες πάνω καί 6 ὧρες κάτω. «Γιατί τί ἄλλο εἶναι ὅλος αὐτόςὁ ταλαίπωρος βίος, παρά στενόχωρη Εὔριπος;». Σάν τόν Ἰσθμό τοῦ Εὐρίπου εἶναιαὐτή ἡ ζωή, μία πάει πάνω, μία κάτω. «Ὅπου τό καλό καί τό κακό, ἡ εὐτυχία καί ἡδυστυχία πάντα εἶναι ρευστά καί ἀμοιβαῖα ἀναστρεφόμενα;». Τήν μία εἶσαι στήν μίακατάσταση καί τήν ἄλλη στήν ἀντίθετη. «Πού ἄλλοτε βυθίζουν τόν ἄνθρωπο στάἀγαθά καί στίς εὐτυχίες καί ἄλλοτε τόν ἀφήνουν στήν ξηρά καί στίς δυστυχίες. Γι’αὐτό πρέπει νά διδαχθεῖς καί ἀπό αὐτό τό ὄνομα τοῦ Εὐρίπου καί νά σταματήσεις νάἐπιθυμεῖς καί νά φαντάζεσαι αὐτές τίς πρόσκαιρες ματαιότητες». Ἄν δέν κάνω λάθος,εἶναι Ἐπίσκοπος Εὐρίπου!Ἐρ. : Ὅταν κάνω τήν προσευχή μέ τό κομβοσχοίνι καί δένομαι μ’ αὐτό καθώς λέωτήν εὐχή, αὐτό εἶναι κακό;Ἀπ. : Μπορεῖ νά εἶναι καί κακό, ἄν σοῦ κλέψει ἕνα κομμάτι τῆς καρδιᾶς σου καί ἀντίνά σκέφτεσαι τόν Χριστό, σκέφτεσαι τό κομβοσχοίνι. Εἶναι βοηθητικό τόκομβοσχοίνι. Εἶναι ἕνα ἐργαλεῖο πού χρησιμοποιοῦμε γιά νά ἔρθουμε κοντά στόνΧριστό. Δέν τό λατρεύουμε.Ἐρ. : Ἄν χάσουμε τό κομβοσχοίνι καί στενοχωρηθοῦμε, σημαίνει ὅτι ἤμαστανδεμένοι με αὐτό;Ἀπ. : Οἱ Πατέρες λένε ὅτι εἴχαμε προσπάθεια, δηλαδή προσκόλληση καρδιᾶς.Μπορεῖ νά ἔχουμε προσπάθεια καί στό στυλό πού γράφουμε. Στήν Ἁγία Ἄννα εἶχεγίνει φόνος γιά ἕνα πινέλο Ἁγιογραφίας. Ἦταν ἕνας μοναχός πού ἁγιογραφοῦσε καί34

ἕνας ἄλλος μοναχός τοῦ ἔκλεψε τό πινέλο. Ἐκεῖνος παραφύλαξε καί τόν σκότωσε.Μά θά σκεφτεῖτε μπορεῖ νά φτάσει ὁ ἄνθρωπος σέ τέτοιο σημεῖο; Κι ὅμως ἔγινε γιάἕνα πινέλο. Ἀπό τότε μάλιστα ἔβαλαν ἀστυνομία στήν Ἁγία Ἄννα, στήν ἔρημο! Ὀἄνθρωπος μπορεῖ νά τά πετάξει ὅλα ὅσα ἔχει καί νά κολλήσει ἡ ψυχή του σέ ἕναπινέλο, σέ μία παραμάνα… Τότε εἶναι δοῦλος, δέν εἶναι ἐλεύθερος, ἄν ἔχειπροσκόλληση ἔστω καί στό παραμικρό. Ὁ Χριστός λέει: «ὅπου εἶναι ὁ θησαυρόςσας, ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σας» (Ματθ. 6,21). Ποῦ εἶναι ὁ θησαυρός σας; Ἄνθέλετε νά μάθετε ποῦ εἶναι ὁ θησαυρός σας, βρεῖτε τί σκέφτεστε ὅλο τό 24ωρο. Ποῦεἶναι ὁ νοῦς σας; Ἐκεῖ εἶναι καί ἡ καρδιά σας.Ἐρ. : Κι ἄν ὀ νοῦς μας εἶναι σέ πολλά;Ἀπ. : Τότε καί ἡ καρδιά μας εἶναι μοιρασμένη σέ πολλά κομμάτια. Γι’ αὐτό εἴμαστεδιασπασμένοι, γιατί ἔχουμε μοιράσει τήν καρδιά μας σέ ἄχρηστα πράγματα καί ὄχιστόν Χριστό. Ἐνῶ ἄν δώσουμε τήν καρδιά μας στόν Χριστό, ἑννοποιούμαστε,γινόμαστε ἕνα καί οἱ σκόρπιες δυνάμεις τῆς ψυχῆς γίνονται μία δύναμη. Γίνεσαι ἔναμέ τόν Χριστό καί ταυτόχρονα καί μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους.Ἐρ. : Γι’ αὐτό βρίσκουμε ζόρι στήν προσευχή μας;Ἀπ. : Ἀκριβῶς γι’ αὐτό. Γιατί ἔχουμε μία καρδιά, ἡ ὁποία εἶναι χίλια κομμάτια. Αὐτάτά κομμάτια πού τά ἔχεις διασκορπισμένα ἐδῶ καί κεῖ, ἄν τά μαζέψεις μέ τήν εὐχήτοῦ Χριστοῦ, θά γίνει αὐτή ἡ ἑνοποίηση. Γι’ αὐτό βοηθάει πολύ ἠ εὐχή τό «ΚύριεἸησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με», γιατί μαζεύει τά κομμάτια μας. Λένε μερικοί πού εἶναικουρασμένοι «εἶμαι χίλια κομμάτια». Γιατί νιώθουν ἔτσι; Γιατί ἡ καρδιά τους εἶναικομματιασμένη, δέν εἶναι τόσο τό σῶμα. Τό σῶμα, ἄν ἡ ψυχή εἶναι ἑνιαία καίπαίρνει ὀξυγόνο ἀπό τήν ψυχή καί τρέφεται μέ τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ καί τήν ΘείαΚοινωνία, ἔχει τόση δύναμη πού καί 1 ὥρα νά κοιμηθεῖ, νιώθει μία χαρά καίδουλεύει 23. Γιατί ὅμως δέν μᾶς φτάνουν 8 καί 9 ὧρες ὕπνου καί συνέχεια νά τρῶμε;Γιατί ἡ καρδιά μας εἶναι κομματιασμένη καί δέν λειτουργεῖ σωστά. «Χρειάζεταιἐπιμονή καί ὑπομονή», ἔλεγε ἕνας Γέροντας στό Ἅγιο Ὄρος, ὁ π. Παῦλος. «Ἐν τῇὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχάς ὑμῶν» (Λουκ. 21,19).Ἐρ. : …………..……Ἀπ. : Ἀκριβῶς, γι’ αὐτό πολλοί φτωχοί θά πᾶνε στήν κόλαση. Δέν σημαίνει ὅτιἐπειδή εἶσαι φτωχός, θά πᾶς στόν Παράδεισο. Καί θά ὑπάρξουν καί πλούσιοι-δύσκολα βέβαια, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός μας-, πού θά πᾶνε στόν Παράδεισο. ὉἈβραάμ, ἄς ποῦμε, ἦταν πλούσιος καί πῆγε στόν Παράδεισο, γιατί δέν εἶχεπροσκόλληση. Ὁ Θεός τοῦ εἶπε νά τά παρατήσει ὅλα καί νά πάει ἐκεῖ πού θά τοῦ πεῖ,χωρίς νά τοῦ ἀποκαλύψει ποῦ θά πάει. Σκεφτεῖτε νά σᾶς ἔλεγε ὁ Θεός νά ἀφήσετε τόσπίτι σας, τήν περιουσία σας, τούς φίλους καί τούς συγγενεῖς καί νά πᾶτε ὅπου σᾶςπεῖ ὁ Θεός. Θά πᾶτε;Ἐρ. : Πάτερ καί νά πᾶμε δέν θά ἀντέξουμε, μέχρι νά μάθουμε ποῦ πηγαίνουμε…Ἀπ. : Πήγαινε καί θά στό πεῖ στόν δρόμο! Στόν Ἀβραάμ τό εἶπε στόν δρόμο. Τό θέμαδέν εἶναι ποῦ θά πᾶμε, ἀλλά νά εἴμαστε μέ τόν Χριστό. Εἴδατε ὅτι, ὅταν οἱ μαθητές35

ξύπνησαν τόν Χριστό καί Τοῦ εἶπαν «πνιγόμαστε», Ἐκεῖνος τούς λέει «γιατίφοβᾶστε καί εἶστε ὀλιγόπιστοι;». Ὑπῆρχε περίπτωση νά πάθαιναν κάτι, ὅσο ἦταν μέτόν Χριστό; Γίνεται ὁ Θεός νά πνιγεῖ; Αὐτό τό περιστατικό μέ τήν τρικυμία ἔγινεἀμέσως μετά τό θαῦμα, πού ἔκανε ὁ Χριστός μέ τούς πέντε ἄρτους. Πῶς μέ πέντεψωμιά ἔθρεψε τόσους ἀνθρώπους, 5000 ἄνδρες καί ἄλλες τόσες γυναῖκες καίπερίσσεψαν κιόλας 12 κοφίνια. Καί μόνο ἀπό αὐτό θά ἔπρεπε, ἄν λειτουργοῦσανσωστά, νά καταλάβουν ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Θεός. Κι ὅμως αὐτό τό θαῦμα τό ξέχασανἀμέσως.Ἐρ. : Ὁ Γέροντας Παΐσιος εἶχε πεῖ ὅτι ἐμεῖς θά ἔχουμε περισσότερα ἐλαφρυντικάγιατί δέν βλέπουμε καί θαύματα.Ἀπ. : Καί μόνο πού εἴμαστε ἐδῶ καί εἴμαστε μετανιωμένοι εἶναι θαῦμα. Τάμεγαλύτερα ἄλλωστε θαύματα, εἶναι τά πνευματικά. Πῶς ἕνας ἄνθρωπος πού εἶναικατεστραμμένος ἀπό τίς ἁμαρτίες του, ξαφνικά μετανιώνει, κλαίει, ἐξομολογεῖται,ἀνορθώνεται καί ἀλλάζει μετά καί τούς γύρω του; Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι τό μεγάλοθαῦμα, πού τό κάνει ἡ Χαρις τοῦ Θεοῦ. Ἤ ἕνας σκυθρωπός, σκοτεινός καίἀπελπισμένος ἄνθρωπος μέ τό πού ἐξομολογεῖται φωτίζεται, χαμογελάει καί ἀλλάζειτελείως ὄψη. Αὐτό τό θαῦμα δέν μπορεῖ νά τό κάνει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν μία στιγμήστήν ἄλλη καί νά ἀλλάξει ἔτσι, δέν γίνεται.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης36

Οἱ ρινόκεροιὙπάρχει ἕνα θεατρικό ἔργο, πού τό ἔγραψε ἕνας Ρουμάνος ὀνόματι Ἰονέσκου καί-ἄν δέν κάνω λάθος- ὁ τίτλος του εἶναι «Ρινόκεροι». Ὁ συγγραφέας εἶναι κοσμικός,ἀλλά ἔχει ἕνα ὡραῖο νόημα τό ἔργο του αὐτό. Ὅπως ὁ Χριστός μας, μιλοῦσε μέἱστορίες ἀλλά ὁ κόσμος μετά ἔφευγε, γιατί δέν εἶχαν ὄρεξη, οὔτε διάθεση νά μάθουντί ἐννοοῦσε. Ὅσοι εἶχαν πραγματικό ἐνδιαφέρον, μετά τό τέλος τῆς ἱστορίας, τοῦζητοῦσαν νά τούς πεῖ καί τήν κρυμμένη ἀλήθεια, πού ὑπῆρχε πίσω ἀπό αὐτήν.Ἡ ἱστορία λοιπόν ἔχει ὡς ἑξῆς: σέ μία πόλη ὑπήρχαν ἄνθρωποι καλοί, πού ζοῦσανσωστά. Κάποια στιγμή ἕνας ἄνθρωπος ἄρχισε νά ζεῖ ἄτσαλα, ἀπρόσεχτα. Ἐκτός ἀπόαὐτό, φάνηκε ἡ διαφορά καί ἐξωτερικά, γιατί αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἔβγαλε στό μέτωπότου ἕνα καρούμπαλο, τό ὁποῖο ἄρχισε σιγά σιγά νά μεγαλώνει. Στό τέλος τόκαρούμπαλο ἔγινε ἕνα κέρατο. Ἔτσι, ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἔμοιαζε μέ ρινόκερο!Συνέχιζε νά ζεῖ αὐτήν τήν ἀπρόσεχτη καί ἀντίχριστη -θά λέγαμε- ζωή καί ὅλοι τόνεἶχαν δακτυλοδεικτούμενο. «Νά ὁ ρινόκερος, νά αὐτός»! Ἔλεγαν ὅτι ἔβγαλε αὐτό τόκέρατο, ἐπειδή δέν ζοῦσε σεμνή καί σωστή ζωή καί ὅλοι τόν ἀπαξίωναν, τόνκαταδίκαζαν.Ὅμως μετά ἀπό λίγο καιρό ἔβγαλε κι ἄλλος ἕνας ἄνθρωπος κέρατο. Ἀργότεραἔβγαλε καί τρίτος καί τέταρτος καί πέμπτος κ.λ.π. Ἔτσι γέμισε ἡ πόλη μέρινόκερους. Οἱ ἄνθρωποι, λοιπόν, συνήθισαν τό θέαμα καί δέν ἔλεγαν πλέον τίποτα.Στό τέλος ἔγιναν ὅλοι ρινόκεροι, ἐκτός ἀπό 2-3 ἀνθρώπους. Τότε ὅλη ἡ πόληἐναντιώθηκε σ’ αὐτούς πού δέν εἶχαν κέρατο γιατί διέφεραν ἀπό τούς ἄλλους!Κάπως ἔτσι εἶναι ἡ ἐποχή μας. Αὐτός κοσμικός, ἀλλά σκεπτόμενος ἄνθρωπος τόἔπιασε τό νόημα. Ζοῦμε σήμερα ‘ρινοκερικές’ καταστάσεις.Νά ἀναφέρουμε μία; Σήμερα τά νέα παιδιά δέν παντρεύονται, ἀλλά συζοῦν πρῶτα,γιά νά γνωριστοῦν καλύτερα ἤ ἴσως γιά ἄλλους λόγους. Οἱ γονεῖς συγκατατίθενταιβλέποντας ὅτι ὅλοι σχεδόν οἱ ἄλλοι κάνουν τό ἴδιο πράγμα. Ἡ πλειοψηφία λοιπόνεἶναι οἱ ρινόκεροι. Οἱ γονεῖς, πού συμφωνοῦν, ὁδηγοῦν τό παιδί στό νά γίνει κι αὐτόςρινόκερος, νά βγάλει κέρατο. Στή συνέχεια οἱ νέοι κάνουν πολιτικό γάμο καί ὄχιθρησκευτικό, ἔπειτα κάνουν παιδί κι ἄν τό ἀποφασίσουν κάποια στιγμή, μπορεῖ νάκάνουν καί κανονικό γάμο.Αὐτή εἶναι μιά ρινοκερική κατάσταση, πού ὑπερτερεῖ τῆς φυσιολογικῆς. Ποιά εἶναιὅμως ἡ φυσιολογική; Σήμερα δέν ξέρουμε κἄν ποιό εἶναι τό σωστό. Ὅλοι ἔχετεπαρευρεθεῖ σέ γάμο. Ὅταν ὁ ἱερέας παίρνει τό χέρι τοῦ γαμπροῦ καί τῆς νύφης καίτά ἑνώνει, δηλώνει ὅτι αὐτή εἶναι ἡ πρώτη σαρκική ἐπαφή τῶν δύο νέων. Δηλαδήὅποιος κάνει κάτι ἄλλο πρίν τόν γάμο, μοιάζει μέ τούς ρινόκερους τοῦ Ἰονέσκου.Ἐπειδή ὅμως σήμερα οἱ περισσότεροι εἶναι ρινόκεροι, ἄν κάποιος θελήσει νάκρατήσει τήν ἁγνότητά του, τότε οἱ ὑπόλοιποι θά τόν χλευάσουν, θά τόν ἐπιπλήξουν,θά τόν θεωρήσουν μή φυσιολογικό, θά τόν στείλουν καί σέ γιατρό. Ἐπειδή λοιπόν37

ὅλοι σήμερα εἶναι διεφθαρμένοι, ὅταν κάποιος κάνει τό φυσιολογικό, δηλαδή δένβγάλει κέρατο, τότε οἱ ρινόκεροι θά τοῦ ἐπιτεθοῦν, θ’ἀντιδράσουν, θά τόν κάνουν νάαἰσθανθεῖ παράξενα.Αὐτή δυστυχῶς τήν ἀντίδραση δέν τήν ἔχει μόνο ὁ περίγυρος, ἀλλά καί οἱ ἴδιοι οἱγονεῖς. Ὄχι ἁπλά συγκατατίθενται στό νά ἔχει τό παιδί σαρκικές σχέσεις πρό τοῦγάμου του, ἀλλά ὑπάρχουν καί γονεῖς πού ὁδηγοῦν τά παιδιά τους σέ πορνεία γιά νάτά κάνουν ‘ἄντρες’. Ἔχουμε κάνει δηλαδή τό κέρατο, φυσιολογικό.Ἄλλο παράδειγμα εἶναι ἡ ἀμφίεση σήμερα. Οἱ γυναῖκες φοροῦν κατά κανόναπαντελόνι. Αὐτή εἶναι ρινοκερική κατάσταση. Τό πρόβλημα εἶναι ὅτι κανένας, εἰδικάἀπό τόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας δέ διαμαρτύρεται, οὔτε κἄν οἱ ἱερεῖς, οἱ μοναχοί ἤ οἱΓερόντισσες.Ὑπάρχουν μάλιστα ἱερεῖς, τό ἔλεγε καί ὁ ἅγιος Παΐσιος, πού ἔχουν σπουδάσειψυχολογία καί κάνουν τεράστια ζημιά στήν Ἐκκλησία. Αὐτοί ἰσχυρίζονται ὅτι γιά νάβρεῖ κανείς τόν Θεῖο ἔρωτα, πρέπει πρῶτα νά ζήσει τόν ἀνθρώπινο ἔρωτα. Ἔτσι,νομιμοποιοῦν τίς προγαμιαῖες σχέσεις καί πρόσφατα νομιμοποίησαν καί τήνὁμοφυλοφιλία. Ἐπειδή δημόσια τά λένε καί τά διδάσκουν αὐτά, μποροῦμε νά τούςὀνοματίσουμε. Κάποιοι ἀπό αὐτούς εἶναι ὁ π. Φιλόθεος Φάρος, ὁ π. ΒασίλειοςΘερμός καί ἀρχηγός τους εἶναι ὁ καθηγητής Γιανναρᾶς. Δέν ἔχουμε τίποτα μέ τούςἀνθρώπους, μακάρι νά μετανοήσουν, ἀλλά ἔχουν κάνει τήν πιό μεγάλη ζημιά στούςἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας.Οἱ νέοι ἀκολουθοῦν αὐτούς τούς ἱερεῖς καί διαβάζουν τά βιβλία τους, πούἐρωτολογοῦν. Ἀκοῦνε γιά ἔρωτα καί ἐπιλέγουν νά συμβουλεύονται καί ν’ ἀκοῦναὐτούς τούς ἱερεῖς πού δέν εἶναι ‘αὐστηροί’. Κάνουμε διάκριση αὐστηρῶν καί μήαὐστηρῶν ἱερέων. Ποῦ ἀκούστηκε αὐτό; Εἶναι σάν νά λέμε ὅτι ὑπάρχει γιατρόςαὐστηρός καί γιατρός χαλαρός. Ὄχι! Ἁπλά ὑπάρχει γιατρός πού σέ θεραπεύει καίτσαρλατάνος. Αὐτοί εἶναι κρυμμένοι λύκοι καί κάθε ἄλλο παρά σέ θεραπεύουν.Πρέπει νά τούς ὀνοματίζουμε γιά νά ξέρουν οἱ ἄνθρωποι καί νά προφυλάσσονται. Οἱἅγιοι Πατέρες τούς ἔλεγαν μέ τό ὄνομά τους, ὁ Ἄρειος, ὁ Νεστόριος κ.ἄ. Πρέπει νάγνωρίζουμε ποιοί εἶναι αὐτοί οἱ ἄνθρωποι γιατί κάνουν τόση ζημιά στούς ἀνθρώπουςκαί μέσα ἀπό τό μπέρδεμα πού σπέρνουν, περνάει ἡ ἀνηθικότητα καί δικαιώνεταικιόλας! Πρέπει νά προφυλαχθοῦμε ἐμεῖς, ἀλλά νά προφυλάξουμε καί τά παιδιά μαςἀπό αὐτή τήν αἵρεση.Κάποτε, σέ μία συνεστίαση, κάποια Παρασκευή -ἡμέρα νηστείας- ὅλοι ἔτρωγανκρέας. Τότε κάποιος εὐγενικά ἀρνήθηκε νά φάει καί ρώτησε ἄν ὑπάρχει κάτι ἄλλογιά νά φάει. Οἱ ὑπόλοιποι ἀντέδρασαν καί ἄρχισαν νά τόν εἰρωνεύονται. Ἐκεῖνος δέδείλιασε, ἀλλά συνέχισε νά μένει σταθερός καί τούς ἔδωσε νά καταλάβουν ὅτι ὅπωςὁ ἴδιος δέν ἀσχολεῖται μέ τό τί κάνουν, ἔτσι καί ἐκεῖνοι δέν εἶχαν κανένα δικαίωμα νάπαρεμβαίνουν σ’ αὐτό πού κάνει. Ὁπότε αὐτοί ἄρχισαν νά μαζεύονται. Ἐπίσης, στήνπορεία τοῦ δείπνου ἀκόμα ἕνας ἄνθρωπος, ἀκολούθησε τό παράδειγμα τοῦἀνθρώπου καί ἀφοῦ τόν συνεχάρη γιά τή σταθερότητα καί τή συνέπειά του στήνπίστη μας καί στίς ἐντολές τῆς Χριστιανοσύνης, ζήτησε κι αὐτός νηστήσιμο φαγητό.38

Σήμερα ἀντίθετα ὑπάρχουν χριστιανοί, πού ἰσχυρίζονται ὅτι κάποιος, ἀκόμα κι ἄννηστεύει, πρέπει νά φάει, γιά νά μή σκανδαλίσει τούς ἄλλους. Αὐτή ὅμως εἶναι ἡἀντιστροφή τοῦ σκανδάλου. Σκάνδαλο εἶναι ὅταν σπρώχνεις κάποιον στήν ἁμαρτία,στήν παρακοή. Σκανδαλίζει αὐτός ὁ ὁποῖος τρώει τίς ἡμέρες τῆς νηστείας.Σκανδαλίζει, γιατί τόν βλέπουν οἱ ἄλλοι καί παρασύρονται καταλύοντας τή νηστεία.Σήμερα οἱ περισσότεροι δέν τηροῦν τίς νηστεῖες. Ρινοκερική κατάσταση! Τόἀποτέλεσμα εἶναι νά φουντώνουν τά σαρκικά πάθη καί κυρίως στά νέα παιδιά ἡσάρκα ξεσηκώνεται, προκαλεῖται ἡ ἀνηθικότητα καί ἡ βαρβαρότητα.Ὑπάρχει μιά λανθασμένη ἀντίληψη ὅτι δέν πρέπει νά ξεχωρίζουμε ἀπό τούς ἄλλους.Ὁ Θεός ὁ ἴδιος λέει ὅτι ὀφείλουμε νά ξεχωρίσουμε, γιατί ἄν δέν τό κάνουμε καίγίνουμε ἕνα μ’ αὐτούς πού παραβαίνουν τίς ἐντολές, τότε προδίδουμε τόν Θεό. Ἄςμή πεῖ κανείς «Ἕνας κοῦκος θά φέρει τήν ἄνοιξη»; Ἀκόμα κι ἄν εἶσαι ἕνας, ὁ μόνοςπού ἀπέμεινε νά κάνει τό σωστό, ὀφείλεις νά κάνεις τό σωστό καί ἄς ξεχωρίσεις. ὉΧριστός ἦταν Ἕνας καί οἱ Ἀπόστολοι ἦταν δώδεκα. Κι ὅμως ἔφεραν τήν ἄνοιξη σέὅλα τά ἑκατομμύρια τῆς ἀνθρωπότητας. Ἕνας ἦταν ὁ ἅγιος Κοσμᾶς και έφερε τήνἄνοιξη σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα. Ἄν δέν εἶχε βγεῖ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ἀπό τή μονή Φιλοθέουνά κηρύξει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, σήμερα, πολύ πιθανόν, ὅλοι οἱ Ἕλληνες νά ἤμαστανμουσουλμάνοι. Ἐκεῖνο τόν καιρό ὁλόκληρα χωριά μέ ἐπικεφαλῆς τόν παπά, τόνδάσκαλο καί τόν πρόεδρο, ἔκαναν περιτομή καί ὑποτάσσονταν στούςμουσουλμάνους, γίνονταν δηλαδή μουσουλμάνοι. Ἄν ἔλεγε κι ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὅτιὅλοι ὑποτάχθηκαν καί ὑποτασσόταν κι αὐτός, τότε θά ἤμασταν ὅλοι μουσουλμάνοι.Κι ὅμως ξεχώρισε καί ἔφερε τήν ἄνοιξη σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα ἐκείνης τῆς ἐποχῆς.Πρέπει λοιπόν νά ξεχωρίζουμε.Τά νέα παιδιά νά μή ντρέπονται. Ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος «δέν εἶναι καιρόςμαρτυρίου, ἀλλά εἶναι καιρός νά δώσουμε μαρτυρία γιά τόν Χριστό» μέ τή ζωή, τήστάση μας, τή σταθερότητά μας, τά ἔργα καί τά λόγια μας. Πρέπει ν’ ἀντισταθοῦμεστό κακό. Νά μή δειλιάζουμε, νά μή φοβόμαστε, νά ἐναντιωνόμαστε σέ ὅ,τι ἔρχεταισέ ἀντίθεση μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμα κι ἄν μᾶς τό λέει ἱερέας ἤ δεσπότης, ἄνκάτι δέν εἶναι σύμφωνο μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, νά ἐναντιωνόμαστε καί νά μήν τόπράττουμε, ἄλλα καί νά μή μπερδευόμαστε.Ὅταν ζοῦσε ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ἦταν ἕνας ἁπλός μοναχός. Ὅλη ἡἐπίσημη Ἐκκλησία, οἱ ἀρχιερεῖς καί οἱ Πατριάρχες εἶχαν προσκυνήσει μιά αἵρεση,τόν μονοθελητισμό. Ἡ αἵρεση αὐτή ὑποστήριζε ὅτι ὁ Χριστός εἶχε μόνο μία θέληση.Ὁ Χριστός ὅμως ἔχει δύο θελήσεις, γιατί εἶναι τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος.Ὁπότε ἔχει καί τή θεία θέληση, ἀλλά καί τήν ἀνθρώπινη καί τή Θεία ἐνέργεια καί τήνἀνθρώπινη. Γι’ αὐτό εἶχε ὅλα τά ἀνθρώπινα, ἐκτός τῆς ἁμαρτίας. Οἱ αἱρετικοί αὐτοίἀκύρωναν τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ λέγοντας ὅτι ἔχει μόνο μία θέληση, τήθεϊκή. Ἀκύρωναν τήν ἀνθρώπινη φύση. Ὁ ἅγιος Μάξιμος ἕνας ἁπλός μοναχόςἐναντιώθηκε, ἄν καί ἦταν ἁπλός μοναχός. Τόν ρωτοῦσαν ‘εἶσαι ἐνάντια στόνΔεσπότη, ἐνάντια στόν Πατριάρχη’; Καί ἀπαντοῦσε ‘ἐγώ εἶμαι μέ τήν Ἐκκλησία,ἐσεῖς ἔχετε βγεῖ ἐκτός’.Ἔτσι κι ἐμεῖς, πρέπει νά ἐναντιωνόμαστε σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, σέ ὅλους τούς39

ρινόκερους, τονίζοντας τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἀνάγκη νά τόν τηροῦμε. Αὐτόδέν εἶναι ὑπερηφάνεια, εἶναι ἡ άλήθεια. Δέν τό λέμε γιατί εἴμαστε καλύτεροι ἀπότούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ὄχι, εἴμαστε οἱ χειρότεροι. Προσπαθοῦμε ὅμως νάτηρήσουμε αὐτά πού λέει ὁ Χριστός, χωρίς νά μᾶς ἀπασχολεῖ ἄν αὐτό ἀρέσει στούςπολλούς.ΑΠΟΡΙΕΣ-Ὅταν διαπιστώσουμε ὅτι εἴμαστε ρινόκεροι καί θέλουμε ν’ ἀλλάξουμε, νά γίνουμεφυσιολογικοί, τί γίνεται; Μέσα στά σπίτια μας ὅλοι, λίγο πολύ, εἴμαστε Βεζούβιοι,ἡφαίστεια. Ὅταν βλέπουμε αὐτήν τή συμφορά καί νιώθουμε ἀνήμποροι νά κάνουμεὁτιδήποτε, γιατί ἤδη εἴμαστε ρινόκεροι, ἀλλά θέλουμε ν’ ἀλλάξουμε, γιά ν’ἀλλάξουμε καί τό ‘γίγνεσθαι’ τοῦ σπιτιοῦ, τί νά κάνουμε;– Πρέπει νά κάνουμε πολλή προσευχή γιατί εἶναι τό δυνατότερο μέσο καί βέβαια νάκόψουμε τό δικό μας κέρατο!Εἶχε πάει κάποτε στόν ἅγιο Παΐσιο ἕνα παιδάκι καί ἔβρεχε. Ὁ Γέροντας εἶχε κάτιμαῦρες σακοῦλες, αὐτές πού βάζουμε τά σκουπίδια. Ἔκοψε τή σακούλα κάνονταςδύο τρύπες γιά τά μάτια καί τοῦ τή φόρεσε. Τότε τόν ρώτησε ἄν εἶναι ὑπερήφανος.Ἔτσι ἔκοψε καί τή μύτη, γιά νά μπορεῖ ν’ ἀναπνέει τό παιδί. Αὐτή ὅμως ἦτανδιδασκαλία. Ἡ μύτη εἶναι ὑπερηφάνεια, γι’ αὐτό πρέπει νά κοπεῖ.Ἡ ὑπερηφάνεια ἐμποδίζει τό Φῶς νά ἔρθει στούς ἀνθρώπους. Ἄν δέν ἔχουμε φῶς,πῶς θά δώσουμε φῶς στούς ἄλλους; Ὁπότε πρῶτα πρέπει νά προσευχηθοῦμε, νάμετανοήσουμε καί στή συνέχεια θά ἐργαστεῖ ὁ Θεός καί ἄν καί τά μέλη τοῦπεριβάλλοντός μας θέλουν, τότε μποροῦν νά βροῦν τόν δρόμο. Ἐμεῖς ὅμως ἔχεισημασία νά εἴμαστε γνήσιοι, αὐθεντικοί, νά μήν περικόπτουμε τό Εὐαγγέλιο,ἀλλάζοντάς το σύμφωνα μέ ὅ,τι μᾶς συμφέρει. Δέν βάζουμε ‘λίγο νερό στό κρασίμας’ γιατί τό κρασί ἔτσι ξινίζει καί μετά ἄν τό δώσεις στό παιδί σου θά τό ἀρνηθεῖ.Θά σοῦ πεῖ -καί δικαιολογημένα- ‘γιατί νά πάω στήν Ἐκκλησία μήπως ἐσύ εἶσαιδιαφορετική ἀπό τούς ἄλλους; Μέσα στά νεῦρα εἶσαι, στό ἄγχος, στήν κατάθλιψη…Ποιό τό ὄφελος ἄν ἐξομολογεῖσαι καί κοινωνᾶς;’ Πρέπει λοιπόν νά ἀκολουθοῦμεκατά γράμμα τό Εὐαγγέλιο.Ἄν οἱ ἄνθρωποι ζοῦνε αὐθεντικά τόν Χριστό, τότε δέν χρειάζεται νά ποῦνε τίποταστό παιδί. Τό παιδί θά ἔχει μπεῖ στό κλίμα τοῦ χριστιανισμοῦ ἀπό τήν παιδική ἠλικίακαί θά ἀκολουθεῖ. Ἄν ὅμως δέν εἴμαστε σωστοί ἐμεῖς καί ἐπιλέξαμε λάθος σύζυγο,τότε εἶναι πολύ δύσκολο. Γι’ αὐτό χρειάζεται αὐτός πού ἔχει βρεῖ τόν σωστό δρόμο,τουλάχιστον νά βοηθήσει τά παιδιά. Νά τούς δώσει νά καταλάβουν ποιός εἶναι ὁσκοπός τοῦ γάμου, τῆς οἰκογένειας, νά τούς κάνει κατήχηση. Μ’ αὐτόν τόν τρόποσιγά σιγά θά γεννηθεῖ μιά νέα γενιά ὑγιῶν πνευματικά ἀνθρώπων. Αὐτό μπορεῖ νάγίνει, δέν εἶναι ἀδύνατο, ἀρκεῖ νά ἐργαστοῦμε σωστά.Ὁι ἅγιοι δέν γεννήθηκαν ἅγιοι, ἔγιναν ἅγιοι στήν πορεία, μέ μεγάλη προσπάθεια.Ἔτσι κι ὅλοι ἐμεῖς, ἄν προσπαθήσουμε, μποροῦμε νά γίνουμε ἅγιοι. Γι’ αὐτό ἦρθε ὁΧριστός στόν κόσμο, γιά νά μᾶς κάνει ἁγίους καί νά κάνει ὅλη τή γῆ ἕνα μοναστήρι.40

Σήμερα δέν ἀντιστεκόμαστε στό κακό. Νά σᾶς πῶ τό ἑξῆς: Ἕνα κοριτσάκι τετάρτηςδημοτικοῦ, εἶπε στή μητέρα του ὅτι ἀγαπάει τή φίλη της. Ἡ μητέρα θεώρησε ὅτιαὐτό εἶναι φυσιολογικό, ἀφοῦ εἶναι φίλες. Ὅμως τό κοριτσάκι ἐπιβεβαίωσε στήμητέρα του ὅτι ἐννοοῦσε ὅτι τήν ἀγαπᾶ ἐρωτικά καί τό εἶπε ξεκάθαρα ὅτι εἶναι«Gay»! Κοριτσάκι τετάρτης δημοτικοῦ! Αὐτά διδάσκονται σήμερα στά σχολεῖα. Ἄνἕνα παιδάκι κατακρίνει τούς gay, τότε τό κοροϊδεύουν. Στά σχολεῖα προωθεῖταιαὐτό.Ἐπίσης μοῦ εἶπαν ὅτι ἡ τηλεόραση ἔδειξε μέ πᾶσα μεγαλοπρέπεια τόν πρῶτο γάμοὁμοφυλοφίλων στήν Ἀθήνα. Ὁ δήμαρχος Καμίνης, πού δηλώνει ἄθεος, ἔλεγε ὅτιεἶναι ὑπερήφανος πού ἔκανε τόν πρῶτο γάμο ὁμοφυλοφίλων. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὅλατά ΜΜΕ, δέν εἶναι μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, ἀλλά μέσα μαζικῆς ἐξαπάτησης καίὅ,τι προβάλλουν εἶναι στημένο, ἀπό ὅσους θέλουν νά περάσουν τήν ‘δικτατορία τῶνὁμοφυλοφίλων’.Ἕνα κείμενο λέει: χιλιάδες παιδιά στίς πιό ‘προοδευμένες’ χῶρες μέ τό ὑψηλότεροβιοτικό ἐπίπεδο (Σκανδιναβία, Φινλανδία, Νορβηγία) ἔχουν ἁρπαχθεῖ ἀπό τίςοἰκογένειές τους καί ἔχουν δοθεῖ σέ ὁμοφυλόφιλους, οἱ ὁποῖοι εἶναι καί παιδόφιλοι!Ἡ διαδικασία εἶναι ἡ ἀκόλουθη: ἡ κοινωνική λειτουργός, ἀκούγοντας τό παιδί νάλέει κάτι γιά τή μητέρα του, κρίνει ὅτι δέν εἶναι ἱκανή νά τό μεγαλώσει σωστά. Ἔτσι,τό δίνουν τό παιδί στούς ὁμοφυλόφιλους καί τούς δίνουν καί ἐπίδομα γιά τήνὑιοθεσία πού ἔκαναν! Ἔμεῖς ἐφησυχάζουμε, κοιμόμαστε, λέμε εἶναι ἀνοχή, εἶναιφιλανθρωπία, οἱ καημένοι, οἱ ἀδικημένοι οἱ ὁμοφυλόφιλοι. Δέν εἶναι καθόλου ἔτσι,ὅλα αὐτά θά ἔρθουν καί στή χώρα μας, αὐτή ἡ δικτατορία τῶν ὁμοφιλοφίλων.Στά σχολεῖα γιά πρώτη χρονιά φέτος, ἀφοῦ ἔδιωξαν τούς πνευματικούς, ἔφερανἐπιτροπές ψυχολόγων. Οἱ ψυχολόγοι αὐτοί, σιγά σιγά σέ συνεργασία μέ τούςδιευθυντές καί τούς κοινωνικούς λειτουργούς, θά σᾶς παίρνουν τά παιδιά. Ὅμως,ὅταν πρίν ἀπό ἕναν μήνα ψηφίστηκε τό σύμφωνο συμβίωσης, κανένας δέν βγῆκε νάδιαμαρτυρηθεῖ. Διαμαρτυρόμαστε μόνο ὅταν κινδυνεύει τό πορτοφόλι μας καί ὄχι τόπαιδί μας. Ἄκόμα ὅμως κι ἀπό αὐτό κρινόμαστε.. Σέ τί δίνουμε ἀξία! Ἔτσιἐπιτρέπουμε σ’ αὐτούς νά ὀργανωθοῦν. Στίς χῶρες αὐτές ἔχουν φτιάξει μέ τέτοιοτρόπο τή νομοθεσία, ὥστε νά μή μπορεῖ νά πάρει πίσω ὁ γονιός τό παιδί του.Ὑπάρχουν περιπτώσεις μάλιστα πού δέν ἐπιτρέπουν στή βιολογική μητέρα καί στόνπατέρα οὔτε τηλεφωνική ἐπικοινωνία.Δέν εἶναι ἀστεῖα τά πράγματα. Ὅταν ἦταν νά ψηφιστεῖ τό σύμφωνο κάποιοι δένἀντέδρασαν, γιατί θεώρησαν ὅτι δέν τούς ἐπηρεάζει. Κι ὅμως αὐτό ὅλους μᾶς νοιάζεικαί μᾶς ἐπηρεάζει κι αὐτό θά τό συνειδητοποιήσουμε ἐν καιρῶ. Ἡ πρώτη συνέπειαἤδη συνέβη καί εἶναι ἡ οἰκονομική. Ὁ Θεός βλέποντας ὅτι δέ δίνουμε σημασία στάπνευματικά ζητήματα, ἐπιτρέπει νά στριμωχτοῦμε στά ὑλικά, μήπως καίσυνειδητοποιήσουμε τήν ἀνομία μας καί μετανοήσουμε.Ὅλες αὐτές τίς ὑπεραξίες, πού ὑπάρχουν στόν κόσμο, ὅπως τά χρήματα, οἱ ἡδονές, ἡγνώμη τοῦ κόσμου, πρέπει νά πέσουν στά μάτια μας, νά τά ἀπαξιώσουμε καί νάἀγκαλιάσουμε τόν Χριστό μας.41

– Διάβασα κάπου ὅτι τά πάρτι τῶν gay τά χρηματοδοτεῖ ἡ ἀμερικάνικη πρεσβεία.– Ναί, ἰσχύει ὅτι τίς παρελάσεις τῶν gay, τίς χρηματοδοτεῖ ἡ ἀμερικάνικη πρεσβεία.Ἐν κατακλείδι νά ποῦμε, ὅτι πρέπει νά εἴμαστε ὅλοι μαζί γιά νά περνάει αὐτό καί στάπαιδιά. Σωζόμαστε στήν Ἐκκλησία ὅλοι μαζί, ὄχι ὁ καθένας μόνος του. Εἶναιἀπαραίτητο νά πηγαίνουμε στίς συνάξεις, γιατί ὅπου ὑπάρχει ὁ ἱερέας καί οἱ πιστοί,εἶναι ὁ Χριστός, τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία.Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης42

Ἡ ἐκκοσμίκευση τῶν χριστιανῶνΜᾶς λέει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὅτι «ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄Ἰω. 5,17) καί«ὅστις βουληθεῖ εἶναι φίλος τοῦ κόσμου, ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται» (Ἰακ. 4,4). Τίσημαίνει «ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται»; Σημαίνει ὅτι ἡ βάση τοῦ κόσμου, τοῦκοσμικοῦ φρονήματος, εἶναι ὁ πονηρός, ὁ διάβολος.Τά ἰδανικά τοῦ κόσμου, οἱ στόχοι καί οἱ ἐπιδιώξεις δηλαδή τοῦ κοσμικοῦ ἀνθρώπουεἶναι τρεῖς:– Πρῶτον ἡ ὕλη,δηλαδή τά ὑλικά ἀγαθά, τά χρήματα καί γενικά οἱ ὑλικές ἀξίες.– Δεύτερον οἱ σωματικές ἡδονές, δηλαδή ἡ ἀπόλαυση τοῦ σώματος καί τῶναἰσθήσεων, ἡ ξεκούραση τοῦ σώματος, ἡ ζωή χωρίς κόπο καί ἡ ἀναζήτηση τῆςεὐδαιμονίας καί τῆς καλῆς ζωῆς.– Τρίτον ἡ δόξα πού ἔρχεται ἀπό τούς ἀνθρώπους, τό νά ἔχουμε ἕνα καλό ὄνομαστήν κοινωνία, νά ἔχουμε τήν ἀγάπη, τήν ἐκτίμηση, τήν ἀναγνώριση, τόν ἔπαινο, τά‘μπράβο’ ἀπό τούς ἄλλους ἀνθρώπους, τό νά μή μᾶς κατηγοροῦν, νά μή μᾶς ἀδικοῦνκαί γενικῶς νά μή μᾶς δυσκολεύουν.Αὐτά εἶναι τά τρία συστατικά τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος καί φρονήματος. Ὁ ἄνθρωποςπού ἔχει αὐτά τά συστατικά καί δέν τά ἀποδοκιμάζει, δέν τά καταπολεμάει, δένμπορεῖ νά εἶναι Χριστιανός. Οἱ τρεῖς αὐτές ἄρρωστες ἀγάπες ὑπάρχουν σέ κάθεἄνθρωπο πού γεννιέται στή γῆ. Ὁ Χριστός μας γι’ αὐτό ἦρθε στή γῆ, γιά νά λύσει τάἔργα τοῦ διαβόλου. Γιατί πίσω ἀπό αὐτές τίς ἄρρωστες ἀγάπες κρύβεται ὁ διάβολος,ὁ ὁποῖος ἔχει χτίσει μέσα στόν ἄνθρωπο ἕνα τέτοιο ἐργαστήριο, πού κάνει τόνἄνθρωπο νά ἐργάζεται αὐτά τά πάθη τῆς φιλαργυρίας, τῆς φιληδονίας καί τῆςφιλοδοξίας.Ἄν λοιπόν ἡ Ἐκκλησία δέν κάνει αὐτό τό ἔργο, δέν προσπαθήσει νά θεραπεύσει τόνἄνθρωπο, τότε καί ἡ Ἐκκλησία δέν λειτουργεῖ σωστά. Ἄν ὁ Πνευματικός μας, γιάπαράδειγμα, δέ μᾶς βοηθάει νά ξεπεράσουμε αὐτές τίς τρεῖς ἄρρωστες ἀγάπες καί νάκαθαριστοῦμε καί ἀπό τά ὑπόλοιπα πάθη πού πηγάζουν ἀπό αὐτές, δέν λειτουργεῖ κιαὐτός σωστά, εἶναι καί αὐτός ὑποταγμένος στό κοσμικό φρόνημα. Τότε μιλᾶμε γιάμία ἐκκοσμίκευση τοῦ Χριστιανοῦ, τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Πνευματικοῦ ἀντίστοιχα,ὅταν δηλαδή ἡ Ἐκκλησία, ὁ Πνευματικός καί ὁ κάθε Χριστιανός, δέν ἀγωνίζονται νάθεραπεύσουν τά πάθη καί δέν προχωρᾶνε καταρχήν στήν κάθαρση καί ἀπό ἐκεῖ στόδεύτερο στάδιο τῆς πνευματικῆς ζωῆς, πού λέγεται φωτισμός. Ἄν ὁ ἄνθρωπος δένμισήσει τόν κόσμο, δέν μπορεῖ νά εἶναι Χριστιανός.Πρέπει ὁ κάθε ἄνθρωπος νά προβληματίζεται πάντοτε καί νά σκέφτεται ἐάν εἶναιἀπελευθερωμένος ἀπό αὐτά τά πάθη, ἀπό αὐτήν τήν ἀγάπη πρός τόν κόσμο, τήνκαλοπέραση, τήν προσκόλληση στήν ὕλη καί στά κοσμικά πράγματα.Ἄν λοιπόν ψάχνοντας τόν ἑαυτό μας, διαπιστώσουμε ὅτι μᾶς ἐνδιαφέρουν ὅλα αὐτάκαί ἡ γνώμη τοῦ κόσμου, τότε πρέπει νά ἀναρωτηθοῦμε ἄν εἴμαστε Χριστιανοί ἤ ὄχι.43

Ὁ Κύριος, ὅπως εἴπαμε, λέει πώς ὅποιος θέλει νά εἶναι φίλος τοῦ κόσμου, δέν μπορεῖνά εἶναι φίλος τοῦ Θεοῦ. Αὐτά τά δύο εἶναι ἀντίθετα πράγματα. Ἤ θά εἶσαι φίλοςτοῦ κόσμου ἤ θά εἶσαι φίλος τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεός δέν θέλει νά ἀγαπᾶμε κάτι ἄλλο,ἐκτός ἀπό Αὐτόν. Ὁ Θεός εἶναι ἀπόλυτος.Μερικές φορές μοῦ λένε ὅτι εἶμαι ἀπόλυτος καί νά σᾶς πῶ χαίρομαι. Μακάρι νάεἶμαι ἀπόλυτος, γιατί ἀπόλυτος εἶναι ὁ Χριστός, πού λέει, πώς πρέπει νά Τόνἀγαπήσουμε, ἐξ’ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ’ ὅλης τῆς καρδίας καί ἐξ’ ὅλης τῆς διανοίας(Μάρκ. 12,30). Ἄρα θέλει νά δώσουμε ὅλη τήν ψυχή, καρδιά καί διάνοιά μας σέΑὐτόν καί ὄχι νά δώσουμε ἕνα ποσοστό καί κάπου ἀλλοῦ. Αὐτό ἀκριβῶς τό λέει ἀπότήν Παλαιά Διαθήκη ἀκόμα. Μά θά ἀναρωτηθοῦν κάποιοι: ‘Ὁ Χριστός δέν λέει νάἀγαπᾶμε σύζυγο, παιδιά, συγγενεῖς καί ὅλους τούς συνανθρώπους μας’; Φυσικά καίτό λέει. Ὅμως τό λέει αὐτό ὡς κατοπινή ἐντολή. Ἡ πρώτη ἐντολή Του εἶναι νάἀγαπήσουμε τόν Ἴδιο καί ὅταν τό κάνουμε αὐτό, τότε ἐξ’ αἰτίας αὐτοῦ, θάἀγαπήσουμε σωστά καί τούς ἄλλους. Κἀποιος δηλαδή πού βάζει μπροστά κάποιαἄλλη ἀγάπη καί ὄχι αὐτήν γιά τόν Θεό, δέν θεωρεῖται Χριστιανός.Ὅταν λοιπόν κάτι μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τόν Χριστό, δέν πρέπει νά τό ἀγαπᾶμε. Αὐτότό εἶπε ὁ Χριστός ξεκάθαρα: «ἄν σέ σκανδαλίζει τό μάτι σου, βγάλτο, ἄν σέσκανδαλίζει τό χέρι κόψτο» (Ματθ. 5,29). Ἄν λοιπόν κάτι μᾶς βάζει ἐμπόδιο στήνπνευματική μας ζωή καί μᾶς χωρίζει ἀπό τόν Χριστό, θά πρέπει νά τόἀπομακρύνουμε, προκειμένου νά μήν χωριστοῦμε ἀπό τόν Χριστό, ἀκόμα καί ἄν μᾶςκοστίσει πολύ. Ἔχουμε παραδείγματα ἀπό τούς Ἁγίους πού κλείσανε τήν πόρτα στάἐμπόδια. Γιά παράδειγμα, ὅταν ὁ σύζυγος ἀλλαξοπίστησε, ἡ σύζυγος δέν σκέφτηκεὅτι εἶναι ἄντρας της καί τόν ἀγαπάει, ἀλλά τοῦ ἔκλεισε τήν πόρτα. Εἶναι μερικοί πούλένε ὅτι δέν εἶναι σωστό νά φτάνουμε σέ σημεῖο νά διαλύουμε τήν οἰκογένειά μας.Κι ὅμως, αὐτό λέει ὁ Χριστός, ὅτι ἄν σέ χωρίζει ἀπό τόν Χριστό κάποιο μέλος ἀπότήν οἰκογένεια, τότε νά πεῖς «ὄχι» σ’ αὐτό καί «ναί» στόν Χριστό. Ἀπό ἐκεῖ καί μετάἄς γίνει ὅ,τι θέλει ὁ Θεός.Ὑπάρχει ὁ κίνδυνος πού λέγεται «ἐκκοσμίκευση», τό ὁποῖο καί πρέπει νάἐξετάσουμε ὄχι ὅσον ἀφορᾶ τούς ἄλλους, ἀλλά ἐμᾶς. Πάντα ἔχουμε μία τάση νάβλέπουμε τά λάθη τῶν ἄλλων καί ποτέ τά δικά μας καί νά κατηγοροῦμε μόνο τούςἄλλους. Γιά παράδειγμα, ‘Φταίει ἡ Ἐκκλησία καί οἱ παπάδες πού ἐπιτρέπουν στίςγυναῖκες νά ἔρχονται ἀκατάλληλα ντυμένες στόν ναό’. Πρέπει σέ κάθε θέμα νάἀρχίζουμε τήν κριτική ἀπό ἐμᾶς καί νά ποῦμε ἐγώ φταίω, γιατί ὅπως λέει ὁΝτοστογιέφσκι «ὅλοι φταῖμε γιά ὅλα». Ἐγώ εἶμαι σωστή (σωστός) στό θέμα αὐτό;Ἄν παντρεύεται τό παιδί σου, πρέπει ὁπωσδήποτε νά βαφτεῖ καί νά φορέσεισκουλαρίκια; Θά πεῖς ἔτσι εἶναι καθιερωμένο. Καί ἐπειδή εἶναι καθιερωμένο, δένεἶναι ἐκκοσμίκευση; Δέν ὑπάρχει κανόνας τῆς Ἐκκλησίας πού λέει ὅτι οἱ ἄνθρωποιδέν πρέπει νά ἀλλοιώνουν τό πρόσωπό τους; Δέν ὑπάρχουν τόσες ρίζες ἀπό ἁγίουςἀνθρώπους πού λένε ὅτι δέν εἶναι σωστό αὐτό; Γιατί νά ὑποτασσόμαστε στό πνεῦματοῦ κόσμου καί ὄχι στό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ;Ἔχουν καθιερωθεῖ ἀπό τόν κόσμο πολλά πράγματα, τά ὁποῖα εἶναι ἀντίθετα μέ τό44

πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ. Θά πεῖς «τώρα τί νά κάνουμε, ἀφοῦ ἔχει καθιερωθεῖ»; Ποιός τόκαθιέρωσε; Ὁ Χριστός; Ὄχι. Τό καθιέρωσε ὁ κόσμος καί ἡ κοινωνία πού ἡ βάση τηςεἶναι στόν πονηρό. Ὅταν κι ἐμεῖς συμπλέουμε μέ αὐτό καί ὑποτασσόμαστε σ’ αὐτό,τότε γινόμαστε κι ἐμεῖς ὑποχείρια τοῦ πονηροῦ. Θά πεῖς: «Ἄν τό κάνουμε μία φορά,δέν πειράζει». Βέβαια καί πειράζει. Καί μία παρακοή καί μία παράβαση τοῦ νόμου,ὅπως λέει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ άδελφόθεος, εἶναι σάν νά παραβαίνεις ὅλον τόν νόμο.Γιατί ὁ Νόμος, οἱ Ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι σάν μία ἀλυσίδα, ἀπό τήν ὁποία ἄνἀνοίξεις, ἔστω καί ἕναν κρίκο, μετά δέν λειτουργεῖ, δέν σέ πάει στόν Θεό. Ἔτσιλοιπόν τό θέμα αὐτό τῆς ἐκκοσμίκευσης εἶναι πάρα πολύ σημαντικό.– Τί σημαίνει ἐκκοσμίκευση τοῦ Χριστιανοῦ ἤ τῆς Ἐκκλησίας;Σημαίνει ὅτι ἔχουμε ὡς κριτήριο ὅλων, αὐτό πού ἐπικρατεῖ καί πιστεύει ὁ κόσμος καίὄχι αὐτό πού λέει ὁ Θεός. Δέν ἔχουμε ὡς κριτήριο μέ τό ὁποῖο κρίνουμε τά πράγματατόν Θεό καί τήν πίστη μας, ἀλλά ἔχουμε τό τί θά πεῖ ὁ κόσμος καί τί ἐπικρατεῖ στόνκόσμο σήμερα.– Πρίν ἀπό 70-80 χρόνια ξέρετε πῶς ντύνονταν οἱ γυναῖκες;Ὅπως ντύνονται σήμερα οἱ δόκιμες μοναχές. Καί πῶς ντύνονταν οἱ ‘κοινές’γυναῖκες; Ὅπως ντύνονται σήμερα οἱ γυναῖκες. Θά πεῖτε πῶς φθάσαμε σέ αὐτό τόσημεῖο; Ἐπειδή σιγά-σιγά ἐκκοσμικευτήκαμε καί χάσαμε αὐτό πού λέει ὁ Θεός.– Πρίν ἀπό 70-80 χρόνια ὑπῆρχαν προγαμιαῖες σχέσεις;Ἐλαχιστότατες. Καί ὅποιος τό ἔκανε αὐτό, ἤτανε δακτυλοδεικτούμενος καίἀπορριπτέος. Ὑπήρχαν μοιχεῖες; Ἐλαχιστότατες καί ὅποιον τό ἔκανε αὐτό, ἡκοινωνία τόν ἀποδοκίμαζε. Σήμερα τείνει νά γίνει κανόνας, γιά νά μήν πῶ καίκατόρθωμα ἤ φυσιολογικό. Πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι σήμερα δηλαδή ὅτι ἔτσι ζοῦν τάνέα παιδιά καί ὅταν ἀποφασίσουν νά νομιμοποιήσουν αὐτήν τήν «σύζευξη», τότε θάκάνουν καί τόν γάμο, μέ τόν ὁποῖο θά ἐπιβεβαιώνεται νομικά, αὐτή ἡ σύζευξη. Καίὅπως ἐξελίσσονται τά πράγματα οὔτε τήν τελετή θά κάνουν, ἀφοῦ ἔχει γίνει μόδα τόσύμφωνο συμβίωσης καί τό αὐτόματο, συναινετικό διαζύγιο. Εἶναι σάν νάπηγαίνουμε στόν συμβολαιογράφο. Ἔχει χάσει δηλαδή ὁ γάμος τήν ἱερότητά του.Ἔχουμε χάσει τήν ἔννοια τοῦ γάμου, γιατί ἀκριβῶς λειτουργοῦμε μέ κοσμικόπνεῦμα. Δέν ψάχνουμε νά βροῦμε τί λέει ὁ Χριστός γιά τόν γάμο.– Τί εἶναι ὁ γάμος;Εἶναι ἁπλῶς μία συμβίωση, ἤ εἶναι «Μυστήριο μέγα, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰςτήν ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. 5,32); Ὅπως ἡ ἕνωση τοῦ Χριστοῦ μέ τήν Ἐκκλησία εἶναι ἡἕνωση τοῦ ἄνδρα μέ τήν γυναῖκα. Αὐτό εἶναι ὁ γάμος. Εἶναι ἀδιάλειπτος καί ἕνας.Δέν ὑπάρχει δεύτερος γάμος. Ἄν διαβάσετε τίς εὐχές, πού διαβάζονται στόν δεύτερογάμο, θά καταλάβετε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τόν θεωρεῖ πορνεία καί παίρνουν ἐπιτίμιοἀκοινωνησίας ὅσοι κάνουν δεύτερο γάμο. Ἡ Ἐκκλησία ἐπιτρέπει τόν δεύτερο γάμο,κατ’ ἀνοχή, ὥστε νά μή ζοῦνε οἱ ἄνθρωποι τελείως στήν παρανομία. Πόσο ὅμωςεἴμαστε σέ αὐτό τό πνεῦμα; Ἔχουμε χάσει αὐτό τό πνεῦμα καί τό θεωροῦμεφυσιολογικό νά κάνουμε καί δύο καί τρεῖς γάμους.45

Ἑπομένως μιλᾶμε γιά ἕνα πολύ μεγάλο πρόβλημα, τό πρόβλημα τῆς ἐκκοσμίκευσης,πού ἀλλοιώνει ὅλη τή ζωή τοῦ Χριστιανοῦ καί οὐσιαστικά τόν βγάζει ἀπό τήνἘκκλησία. Τῆς ζωῆς δηλαδή τοῦ «Χριστιανοῦ» μέ τρόπο κοσμικό, ὄχι μέ σκοπό νάἀρέσει στόν Χριστό, ἀλλά στόν κόσμο. Τό κριτήριο σέ καθετί πού κάνουμε δέν εἶναιτί λέει ὁ Χριστός καί ἡ πίστη, ἀλλά τί λέει ὁ κόσμος. Τί λέει ἡ γειτονιά, οἱ γονεῖς μας,οἱ φίλοι, τί ἐπικρατεῖ σήμερα στόν κόσμο, τί λένε οἱ πολλοί. Ὑπάρχει καί αὐτό τόἐπιχείρημα σήμερα κάποιων ποῦ λένε: «Πάτερ, ἄν κάνω αὐτά πού μοῦ λές, θάἀπομονωθῶ». Καλύτερα εἶναι ὅμως νά ἀπομονωθοῦμε, παρά νά κάνουμε καί ἐμεῖςτήν ἁμαρτία πού κάνουν οἱ ἄλλοι. Ἐπειδή ὅλοι εἶχαν γίνει Σόδομα καί Γόμορρα, θάἔπρεπε καί ὁ Λώτ νά ὑποταχθεῖ στίς ὀρέξεις τους; Θυμᾶστε τό περιστατικό μέ τούςἈγγέλους. Ὄχι. Ἄν χρειάζεται, θά μείνουμε μόνοι.Αὐτό εἶναι τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ καί αὐτό μᾶς φέρνει σέ σύγκρουση μέ τόν κόσμο.Ὁ Χριστός μᾶς τό λέει ξεκάθαρα «Δέν ἦρθα νά βάλω εἰρήνη. Ἦρθα νά βάλωμάχαιρα. Νά χωρίσω νύφη ἀπό πεθερά καί γιό ἀπό πατέρα» (Ματθ. 10,34-35). Γιατίτό λέει ὁ Χριστός μας αὐτό; Γιατί ἀκριβῶς δέν θέλουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νάὑποταχθοῦν στόν Χριστό. Ἡ πλειοψηφία δέν θέλει. Αὐτοί λοιπόν οἱ λίγοι, πούθέλουν νά ὑποταχθοῦν στόν Χριστό, θά ἀναγκαστοῦν νά συγκρουστοῦν μέ τούςπολλούς πού δέν θέλουν. Ὁ Χριστός δέν ἀναγκάζει κανέναν νά Τόν ἀκολουθήσει.Μᾶς λέει ὅμως, ὄτι «ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, πρέπει νά ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτότου καί νά σηκώσει τόν Σταυρό του» (Μαρκ. 8,34). Αὐτό σημαίνει, ὅτι ἄν θέλουμενά εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ, μᾶς περιμένει Σταυρός. Μᾶς περιμένει σύγκρουση μέ τίςδαιμονικές δυνάμεις καί μέ ὅσους ἀνθρώπους εἶναι ὑποταγμένοι σέ αὐτές, τούςκοσμικούς ἀνθρώπους δηλαδή. Ἀναγκαστικά, ἄν κάποιος εἶναι ὄντως Χριστιανός, θάἔρθει σέ σύγκρουση μέ τούς ἀνθρώπους πού δέν θέλουν νά εἶναι Χριστιανοί, ἤθέλουν νά εἶναι ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί. «Πρέπει νά ἀκολουθοῦμε τήν μέσηὁδό. Πᾶν μέτρον ἄριστον», λένε χρησιμοποιώντας καί τά ρητά τῶν ἀρχαίωνἙλλήνων. Λένε ἐπίσης, «Γιατί νά εἶσαι τόσο ἀπόλυτος καί τόσο φανατικός; Βάλελίγο νερό στό κρασί σου». Ὁ Χριστός μας ὅμως εἶναι ἀπόλυτως καί μᾶς λέει νάἀρνηθοῦμε τόν παλαιό ἑαυτό μας, τά πάντα πού συνιστοῦσαν τόν παλαιό ἄνθρωπο.Νά ἀρνηθοῦμε δηλαδή ὅ,τιδήποτε μᾶς συνδέει μέ τά πάθη καί τήν ἁμαρτία.Αὐτή ἡ ἐκκοσμίκευση ξεκίνησε ἀπό τήν αἱρετική Δύση. Ἐκεῖ ὁ Χριστιανόςὑποτάχθηκε στόν κόσμο, ἐκκοσμικεύτηκε καί ἔγινε μία κοινωνική ὀργάνωση καί ἕναἠθικιστικό σύστημα, ἕνα σύστημα ἠθικῶν κανόνων, πού δείχνουν πῶς πρέπει νά ζεῖκανείς, τηρώντας αὐτούς τούς κανόνες, ὥστε νά γίνει Χριστιανός.– Αὐτό εἶναι Χριστιανισμός;Νά πάρεις ἑκατό κανόνες καί να προσπαθεῖς νά τούς τηρήσεις; Νά μήν κλέβεις, νάμήν τσακώνεσαι, νά μή θυμώνεις, νά εἶσαι καλός μαθητής κ.λ.π.; Ὄχι δέν εἶναι αὐτόςὁ Χριστιανισμός. Αὐτό εἶναι ἕνα σύστημα ἠθικῆς. Ὁ Χριστιανισμός εἶναι κοινωνίαθεώσεως. Εἶναι μία κοινωνία στήν ὁποία μπαίνει ὁ ἄνθρωπος καί πορεύεται στήθέωση, στήν ἕνωση μέ τόν Θεό, ἀφοῦ καθαριστεῖ ἀπό ὅλα τά πάθη καί τίς ἀρρώστιεςκαί ἀφοῦ φωτιστεῖ ἀπό τόν Θεό.46

Τόσο ἡ κάθαρση, ὅσο καί ὁ φωτισμός γίνεται διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δέν γίνεταιὅμως σέ ὅλους, οὔτε γίνεται μαγικά σέ ὅλους αὐτούς πού βαπτίζονται. Ὅλοι ὅσοιβαπτίζονται εἶναι καθαροί ἀπό τά πάθη; Κάθε ἄλλο.Ὑπάρχουν βαπτισμένοι Χριστιανοί πού κάνουν ἐκτρώσεις γιατί σκέφτονται τήνκατακραυγή καί τά σχόλια τοῦ κόσμου. Κάθε χρόνο γίνονται 500.000 ἐκτρώσεις καίμάλιστα οἱ ἴδιοι οἱ γονεῖς ἔχοντας τό κοσμικό φρόνημα, πιέζουν τό ἀνήλικο κορίτσιτους νά κάνει αὐτό τό ἔγκλημα. Μά ἤδη ἔκανε ἕνα σοβαρό λάθος, θά κάνει καίδεύτερο; Αὐτά εἶναι τραγικά πράγματα καί συμβαίνουν γιατί δέν εἴμαστεὑποταγμένοι στό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά στό κοσμικό πνεῦμα. Τί θά ἔλεγε τόΠνεῦμα τοῦ Χριστοῦ; Θά παρακινοῦσε τό παιδί νά μετανοήσει γιά τήν πράξη του, νάἐξομολογηθεῖ καί ὁ Θεός θά τήν συγχωροῦσε πού ἔμεινε ἔγκυος ἐκτός γάμου. Θάἐπέμενε νά κρατήσει τό παιδί ἀκόμα κι ἄν εἶναι καρπός ἄνομης σχέσης.Ξεκίνησε λοιπόν αὐτή ἡ ἐκκοσμίκευση ἀπό τήν Δύση, ἀπό τήν αἵρεση καί ὁΧριστιανισμός ἔγινε ἕνα κοινωνικό καί ἠθικιστικό σύστημα, καί τελικά ἕνα κράτος.Τό Βατικανό εἶναι ἕνα κράτος καί ὁ Πάπας εἶναι ἀρχηγός κράτους. Ἐκκοσμικεύτηκεὁ Χριστιανισμός καί ἡ «Ἐκκλησία» τῆς Δύσης. Τώρα πιά δεν εἶναι Ἐκκλησία. ΤόΒατικανό εἶναι μία θρησκευτική ὀργάνωση.Ἡ ἐκκοσμίκευση μπῆκε καί στόν δικό μας χῶρο, στήν Ἐκκλησία. Θά μπορούσαμε νάἐντοπίσουμε τήν ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία σέ τρεῖς χώρους.Ἡ Έκκλησία, ὅπως εἴπαμε, εἶναι σῶμα Χριστοῦ καί κοινωνία θεώσεως. Αὐτόσημαίνει ὄτι ἔχει σκοπό νά θεραπεύσει τόν ἄνθρωπο καί νά τόν ὁδηγήσει στήνθέωση. Γι’ αὐτό τόν σκοπό ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία, ὄχι γιά νά περάσουμε καλά. Ὅλαθά γίνονται ὄχι με βάση τήν ὕπαρξη ἑνός ἠθικιστικοῦ συστήματος, ἀλλά γιατί θά ἔχειἀγαπήσει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ θά εἶναι μία φωτιά μέσα στόνἄνθρωπο πού θά τόν φλέγει, χωρίς νά τόν καταστρέφει, θά τόν ὁδηγεῖ στήν θέωση.Αὐτή ἡ χάρις βέβαια δέν θά αφήνει τόν ἄνθρωπο νά γίνει ἀναρχικός καί νά κάνειβομβιστικές ἐπιθέσεις, νά εἶναι δηλαδή ἀντικοινωνικό στοιχεῖο.Δέν εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας νά ὑπηρετήσει τήν ἀστυνομία ἤ τό σωφρονιστικόσύστημα τοῦ κράτους. Οὔτε εἶναι σκοπός της νά βοηθήσει στήν παιδεία. Σκοπός τηςεἶναι νά μεταμορφώσει τόν ὅλον ἄνθρωπο καί νά τόν κάνει -θά λέγαμε- ἕναν μικρόΧριστό, μέτοχο τῆς Θείας Ζωῆς, Θεό κατά χάριν. Ὅταν δέν λειτουργεῖ ἔτσι ἡἘκκλησία, μιλᾶμε γιά ἐκκοσμίκευσή της. Σήμερα τό βλέπουμε αὐτό πολύ ἔντονα.Γίνονται γλέντια καί συναυλίες μέσα στίς Ἐκκλησίες καί χίλια δυό ἄλλα πράγματα,τά ὁποῖα εἶναι, ἄν ὄχι βλαπτικά, ἀμφίβολης ὠφέλειας. Λένε ὅτι κάποια τά κάνουνεγιά νά ἑλκύσουνε τόν κόσμο στήν Ἐκκλησία. Μακάρι νά ἑλκύεται ὁ κόσμος ἔτσι…Ὅμως ὁ Χριστός μας, δέν μᾶς δίδαξε αὐτά τά πράγματα. Ὁ Χριστός ἔκανε κήρυγμα.Οἱ Ἀπόστολοι ἔκαναν κήρυγμα. Τό θεραπευτικό κατεξοχήν στοιχεῖο καί φάρμακοτῆς Ἐκκλησίας εἶναι τό κήρυγμα καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ἡ Θεία Κοινωνία. Αὐτά εἶναιτά δύο στοιχεῖα ποῦ πρέπει νά δώσουμε στόν λαό.Ἐπαναλαμβάνω πρέπει νά ἀναρωτηθοῦμε: Τά δίνουμε ἐμεῖς στόν ἑαυτό μας ἤεἴμαστε ἐκκοσμικευμένοι; Γιατί μετά ἐκκοσμικεύεται καί ὁ παπάς, οἱ ἐπίτροποι, τό47

ἐκκλησιαστικό συμβούλιο καί οἱ ἄνθρωποι πού ἔρχονται στήν Ἐκκλησία καίἀποφασίζουν αὐτά τά ἐκκοσμικευμένα πράγματα. Γιατί ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε πρῶταἐκκοσμικευμένοι. Ἄν ἐμεῖς οἱ ἐνορίτες δέν ἤμασταν ἐκκοσμικευμένοι καί ζητούσαμεκαθημερινή Θεία Λειτουργία καί κήρυγμα, τότε καί ὁ ἱερέας θά τό ἔκανε. Ἀλλά ἄνὅλοι ζητᾶνε γλέντια καί ἀποκριάτικους χορούς, ὥστε νά μήν πᾶνε στήν Πάτρα, δῆθενγιατί θά εἶναι σέ πιό ἐλαφριά μορφή στήν Ἐκκλησία, τότε τί θά κάνει ὁ παπάς; Θάσκεφτεῖ, τέτοιους ἔχω, νήπια εἶναι, νά τούς οἰκονομήσω. Κακῶς βέβαια, δέν πρέπεινά τούς οἰκονομήσει.Ἄν λοιπόν ὁ καθένας μας λειτουργεῖ σωστά, θά βοηθήσει καί τήν ἐνορία καίὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία. Ξέρω μία ψυχή πού ζήτησε ἀπό τόν Ἐπίσκοπο νά κάνεικαθημερινά Θεία Λειτουργία σέ μία ἐνορία καί ὁ Ἐπίσκοπος τό ἔκανε, γιά χάρηαὐτῆς τῆς μίας ψυχῆς. Γιατί λοιπόν νά μήν μποῦμε σέ αὐτήν τήν προσπάθεια νάβγάλουμε τήν ἐκκοσμίκευση πρῶτα ἀπό ἐμᾶς τούς ἴδιους; Νά βγάλουμε τόν κόσμοἀπό μέσα μας. Αὐτό σημαίνει νά ἀγαπήσουμε τό κήρυγμα, τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, νάσυμμετέχουμε ὅταν γίνεται κήρυγμα καί λόγος τοῦ Θεοῦ καί νά ζητήσουμε καί νάμετέχουμε στήν Θεία Λατρεία, ὅσο γίνεται πιό συχνά, νά ἔχουμε πνευματική ζωή, νάἔχουμε τίς προϋποθέσεις καί νά κοινωνᾶμε τακτικά. Ἔτσι φεύγει ἡ ἐκκοσμίκευσηπρῶτα ἀπό ἐμᾶς καί μετά ἀπό ὅλη τήν Ἐκκλησία. Γιατί ὁ καθένας μας, ἄν ἀλλάξει,βοηθάει ὅλη τήν Ἐκκλησία. Καί ὄταν λέμε Ἐκκλησία, ἐννοοῦμε τούς ἀνθρώπους τῆςἘκκλησίας, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα Χριστοῦ εἶναι τέλεια καί ἄμωμη, ἀλλά ἐμεῖςοἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἀτελεῖς.Ὅπως μία ἰατρική ἐπιστήμη ἀναγνωρίζεται ἀπό τόν βαθμό τῆς ἐπιτυχίας καί ὅπως ὁἐπιστήμονας ἰατρός ἀποδεικνύεται ἀπό τόν βαθμό τῆς θεραπείας τοῦ ἀσθενοῦςἀνθρώπου, τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν Ἐκκλησία. Ὅσο πιό πολλούς καί ὅσο πιόκαλά θεραπευμένους ἀνθρώπους ἔχει, τόσο πιό σωστά λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία.Παλαιότερα μέλη τῆς Ἐκκλησίας θεωροῦνταν οἱ φωτισμένοι καί θεωμένοι ἄνθρωποιμέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή. Πόσο χαμηλά ἔχουμε φτάσει! Νά θεωροῦμε μέλος τῆςἘκκλησίας ἕναν ἁπλῶς καλό ἄνθρωπο. Δέν εἶναι ὅμως αὐτός μέλος. Ἀληθινά καλόςἄνθρωπος εἶναι αὐτός πού ἔχει αὐτενεργοῦσα μέσα του τήν ἀδιάλειπτη νοεράπροσευχή, ἔχει φτάσει στόν φωτισμό.Τουλάχιστον νά μποῦμε στήν κάθαρση καί τήν πορεία πρός τόν φωτισμό.Τουλάχιστον νά προσπαθήσουμε ἐμεῖς νά προσευχόμαστε ἀδιάλειπτα, μέχρι νάμπορέσουμε νά ἀκούσουμε τό ἅγιο Πνεῦμα πού προσεύχεται μέσα μας. Ἀλλά αὐτάτά πράγματα οὔτε σάν γνώση τά ἔχουν οἱ Χριστιανοί, οὔτε κἄν τά λένε στάκηρύγματα. Ἐνῶ ἄν διαβάσετε στίς ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πρός τούςΚορινθίους, θά δεῖτε ὄτι λέει «Θέλω ὅλοι νά λαλεῖτε γλῶσσες, μᾶλλον δέ ἵναπροφητεύητε» (Α΄Κορ. 14,5). Μιλάει πρός τούς Χριστιανούς μίας ἐνορίας, τῆςΚορίνθου. Μιλάει σέ ὅλους τούς λαϊκούς. Προτρέπει τούς ἀνθρώπους ὅλους νάἔχουν τό χάρισμα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, νά ἀκοῦν μέσα τους τήν προσευχή πούκάνει τό ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτό εἶναι τό χάρισμα τῶν γλωσσῶν. Καί συνεχίζει, λέγοντας,νά ἔχετε αὐτό τό χάρισμα «γιά νά προφητεύετε», δηλαδή νά κηρύττετε, νάἑρμηνεύετε καί ἔτσι νά οἰκοδομεῖται ἡ Ἐκκλησία. Νά μπορεῖτε δηλαδή νά48

οἰκοδομεῖτε καί τούς ἄλλους, πού ἀκόμα εἶναι ἰδιῶτες, δηλαδή δέν ἔχουν φτάσει σέαὐτήν τήν κατάσταση, δέν ἔχουν μπεῖ κανονικά στήν Ἐκκλησία.Πόσο μακριά εἴμαστε ἀπό αύτά! Αὐτό βέβαια εἶναι πολλή μεγάλη ἐκκοσμίκευση καίἔτσι φτάσαμε νά ἔχουμε ἐκκοσμίκευση καί στό ἱερατεῖο. Παλαιότερα Ἐπίσκοπος δένγινόταν κάποιος, ἄν δέν εἶχε φτάσει στήν θέωση. Δηλαδή ὄχι στόν φωτισμό, νά ἔχειτήν αὐτενεργοῦσα προσευχή μέσα του, ἀλλά στήν θέωση, τήν κορυφαία πνευματικήκατάσταση. Ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία δέν βρίσκει τέτοιους ἀνθρώπους σήμερα,ἀναγκάζεται καί κάνει Ἐπισκόπους ἁπλῶς κάποιους καλούς ἀνθρώπους.Μία Ἐκκλησία λοιπόν πού δέν θεραπεύει τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ἀσχολεῖται μέ ἄλλαἔργα εἶναι ἐκκοσμικευμένη. Μία Ἐκκλησία πού ἔχει ὡραῖες τελετές, χωρίς νάδιατηρεῖ τόν ἡσυχαστικό, θεραπευτικό χαρακτήρα, εἶναι θρησκευτική ὀργάνωση.Δυστυχῶς αὐτό ἰσχύει. Μᾶς ἐνδιαφέρει τό ἐξωτερικό καί ὄχι τό ἐσωτερικό, τόἀληθινό, τό ἡσυχαστικό πνεῦμα, ποῦ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.Ἀκόμα ἡ Ἐκκλησία ἐκκοσμικεύεται ὅταν θεωρεῖται ὡς ἰδεολογικός χῶρος καί ὄχι ὡςχῶρος ζωῆς. Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἡ πίστη καί ἡ Ὀρθοδοξίαθεωρεῖται μία ὡραία ἰδεολογία, μία ὡραία φιλοσοφία. Ἄν βλέπουμε ἔτσι τήνἘκκλησία, δέν μπαίνουμε σέ ἕναν χῶρο ζωῆς -ὅπως εἶναι πράγματι- ἀλλά σέ ἕνανχῶρο πού ἁπλῶς γίνεται μία ὡραία διδασκαλία, ἀκοῦμε καί κάτι καλό. ‘Καλό πράγμανά πηγαίνεις στήν Ἐκκλησία, νά πηγαίνεις καί καμιά φορά νά ἐξομολογεῖσαι, νάκοινωνᾶς, νά κάνεις καί λίγο τά θρησκευτικά σου καθήκοντα’. Κάποιοι δηλαδήἄνθρωποι θέλουν νά ὑπάρχει στήν ζωή τούς ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά ἐπιφανειακά, χωρίςνά γίνεται τρόπος ζωῆς. Φοβοῦνται νά μή γίνουν τά παιδιά τους καλόγεροι…Ὑπάρχουν τέτοιοι γονεῖς πού μοῦ λένε «Πάτερ τό παιδί μου χάνεται». Ὅταν ἔρχεταιτό παιδί νά τό δῶ, καταλαβαίνω ὅτι τό παιδί εἶναι καλοπροαίρετο καί πιστεύει ὅσαλέει ὁ Πνευματικός καί ἀρχίζει νά ζεῖ σωστά. Ὁπότε βλέποντας αὐτήν τήν ἐξέλιξη ὁγονέας λέει «Πάτερ εἴπαμε νά συμμαζέψεις λίγο τό παιδί μου, ἀλλά ὄχι νά τό κάνειςκαί καλόγερο (καλόγρια)». Ἐγώ τό κάνω; Ὄχι. Ὁ Θεός τό κάνει, χωρίς νά τόἐκβιάζει. Ὁ γονέας θέλει τό παιδί του νά ἔρθει κοντά στήν Ἐκκλησία, ἀλλά μέχριἑνός ὁρίου. Γιατί; Γιατί πηγαίνει ἀντίθετα στό κοσμικό πνεῦμα που ἔχουν οἱ γονεῖς.Καταλάβατε; Θέλουν ἁπλῶς τό παιδί τους νά μήν μπλέξει μέ ναρκωτικά, νά μήν τόπιάσει ἡ ἀστυνομία, νά ἔχει κάποιες καλές σχέσεις μέ τούς γονεῖς, νά τούςἀνταποδίδει κάποια καλά πράγματα. Ἄρα, οἱ γονεῖς τό κάνουν αὐτό γιά τόν ἑαυτότούς καί ὄχι γιά τόν ἴδιο τόν Χριστό. Θέλουν τόν Χριστό σάν ἕναν ἀστυνόμο πού θάσυμμαζέψει τό παιδί τους. Θέλουν νά μή χάσει τό παιδί τους αὐτά πού θεωροῦνταιὑπεραξίες στόν κόσμο. Δέν σκέφτονται τί πρέπει νά κάνουν, ὥστε νά μήν χάσει τόπαιδί τους τόν Χριστό.Δέν εἶναι λοιπόν ὁ Χριστιανισμός καί ἡ Ὀρθοδοξία μία ἰδεολογία, οὔτε ἕνα καλόπράγμα, ἀλλά εἶναι ἡ ζωή μας. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν.Δέν εἶναι ἕνα ἰδανικό. Λένε οἱ ἄνθρωποι:– Γιατί σήμερα εἶναι ἔτσι ἡ νεολαία;49

«Γιατί δέν ἔχουν ἰδανικά. Δέν ἔχουν πίστη, πατρίδα κ.ἄ». Αὐτό εἶναι ὁΧριστιανισμός; Ἕνα ἰδανικό εἶναι; Ὄχι. Ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ μέ ἰδανικά, ἀλλά μέ τήνΖωή, πού εἶναι ὁ Χριστός. Ἄν δέν τοῦ δώσεις τόν Χριστό, δέν τοῦ δίνεις τίποτα. Ἄντοῦ δώσεις τόν Χριστό σάν ἕνα ἰδανικό καί ὄχι ὡς ἕνα Πρόσωπο, μέ τό ὁποῖο μπορεῖνά κάνει ζωντανή σχέση, νά δώσει καί νά πάρει, νά νιώσει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καίνά ἀγαπήσει καί τό ἴδιο, τότε δέν τό θεραπεύεις τό παιδί, δέν τοῦ προσφέρεις τίποτα.Μιά τέτοια ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία θεωρεῖται πλέον καί ὡς ἕνα φιλανθρωπικόσωματεῖο πού κάνει συσσίτια. Κάνει φιλανθρωπίες καί παίρνει ἐπαίνους ἀπό τήνπολιτεία. Ἀναφέρουν ὅλα τά καλά ἔργα πού κάνει καί τά διατυμπανίζουν. Αὐτόςεἶναι ὁ σωστός τρόπος πού μᾶς δίδαξε ὁ Χριστός νά κάνουμε ἐλεημοσύνη; Αὐτόςεἶναι ὁ κύριος σκοπός τῆς Ἐκκλησίας, τό νά κάνει κοινωνικό – φιλανθρωπικό ἔργο;Ὄχι, δέν εἶναι αὐτό. Αὐτό εἶναι δεύτερο, τρίτο. Τό πρῶτο εἶναι τό νά γυρίσει τούςἀνθρώπους στή μετάνοια.Ἀλλά, προσέξτε, ξαναλέω, μή ρίχνουμε εὐθύνες στούς ἄλλους, ἀλλά καί σέ μᾶς τούςἴδιους, ἀφοῦ τά θέλουμε κί ἐμεῖς αὐτά καί τά χειροκροτοῦμε. Ὁπότε καί οἱ θεσμικοίἀντιπρόσωποι, οἱ ἱερεῖς καί οἱ ἐπίσκοποι δίνουν ὅλο τέτοια στόν λαό, ἀφοῦ βλέπουνπώς ὁ λαός αὐτά θέλει. Πρέπει νά ζητήσουμε ἀπό τούς παπάδες καί τούς δεσποτάδεςμας, αὐτήν τήν ἡσυχαστική μέθοδο καί διδασκαλία, τήν μετάνοια, τό κήρυγμα τόσωστό καί τήν καθημερινή Θεία Λειτουργία, ὅπως τήν εἶχαν οἱ πρῶτοι Χριστιανοί.Τότε θά βοηθήσουμε τήν Ἐκκλησία νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν ἐκκοσμίκευση.Μιλοῦμε ἀκόμα καί γιά ἐκκοσμίκευση στήν θεολογία. Φοβερό πράγμα! Στήνπατερική παράδοση οἱ θεολόγοι εἶναι θεόπτες, ἔχουν δεῖ τόν Θεό, ἔχουν φτάσει στήνθέωση, ἤ τουλάχιστον στόν φωτισμό. Ὅταν ὅμως προηγεῖται ἡ λογική καί ὄχι ἡπίστη, ὅπως γίνεται δυστυχῶς σήμερα καί στήν μοντέρνα θεολογία, τότε δένμποροῦμε νά φτάσουμε νά δοῦμε τόν Θεό. Μέ τήν λογική ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νάδεῖ τόν Θεό καί αὐτή ἡ μέθοδος νά μιλᾶμε γιά τόν Θεό διά συλλογισμῶν, διάστοχασμῶν, ἐγκεφαλικά δηλαδή, εἶναι ἐκκοσμίκευση τῆς θεολογίας. Ὁ ἄνθρωποςἑπομένως μέ αὐτόν τόν τρόπο δέν μπορεῖ νά βρεῖ τόν Θεό.Ὑπάρχει καί ἄλλη μία ἐκκοσμίκευση, ἡ ὁποία φαίνεται στήν ποιμαντική, δηλαδή στόπῶς θεραπεύει ἡ Ἐκκλησία τόν ἄνθρωπο. Δέν θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος ὅταν ἡἘκκλησία ἐξαντλεῖται σέ μία ἐξωτερική δραστηριότητα, σ’ αὐτά πού εἴπαμεπροηγουμένως, μιά φιλανθρωπική δραστηριότητα καί νά κάνουμε γιά τά παιδιάὑπολογιστές, χορούς, πινγκ πονγκ κ.λ.π. Δέν βοηθᾶνε αὐτά στήν κάθαρση καί στόνφωτισμό, οὔτε ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ἐξαντλεῖται σέ μιά ψυχολογική ἀνάπαυση καίξεκούραση.Πηγαίνει κάποιος νά ἐξομολογηθεῖ καί μένει μισή ὥρα καί μιλάει κι ἄς περιμένουνἄλλοι τριάντα ἄνθρωποι ἀπ’ ἔξω. Κάθεται μέσα γιά νά βρεῖ ψυχολογική ἀνάπαυση.Μά δέν εἶναι αὐτός ὁ σκοπός τῆς Ἐξομολόγησης. Οὔτε ἐπιτρέπεται νά ζητᾶμε ἀπότόν Πνευματικό μία ἀνθρώπινη ἀνακούφιση καί παρηγοριά. Δέν εἶναι σωστό αὐτό.Ἔτσι ἐκκοσμικεύουμε καί τό μυστήριο καί τόν Πνευματικό, ἀλλά καί ὅλη τήνἘκκλησία. Βλέπετε πῶς ἀπό ἐμᾶς ξεκινάει; Ὁ σκοπός τῆς Έξομολόγησης εἶναι νά50