การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นขนาน

เนื้อหาการเรี ยน การเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวิธี เส้นขนาน Parallel Line Devenlopment

1 2.1 การเขยี นแบบแผ่นคลดี่ ้วยวธิ ีเส้นขนาน สาระสาคญั การเขียนแบบแผน่ คล่ีในงานผลิต เพ่ือใหง้ านแผน่ คลี่ผา่ นกรรมวิธีการข้ึนรูปมาเป็ นชิ้นงาน ที่มีขนาดเท่ียงตรงแน่นอน จะตอ้ งเกิดจากการเขียนแบบของช่างผูช้ านาญ และเลือกวิธีการเขียนท่ี เหมาะสมสาหรับงาน เช่น การเขียนแบบแผ่นคล่ีแบบเส้นขนาน แบบเส้นรัศมีและแบบรูป สามเหล่ียม เนื้อหา 2.1 การเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นขนาน จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นขนานได้

2 2. การเขยี นแบบแผ่นคล่ี การเขียนแบบแผน่ คลี่หรืองานโลหะแผน่ ท่ีใชก้ นั อยโู่ ดยทวั่ ไป แบง่ ออกเป็น 3 แบบดว้ ยกนั คือ 1) การเขียนแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นขนาน (Parallel Line Devenlopment) วธิ ีน้ีใชส้ าหรับ ชิ้นงานท่ีมีรูปทรงปริซึม (Prism) และรูปทรงกระบอก (Cylinder) ลกั ษณะต่าง ๆ 2) การเขียนแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นรัศมี (Radial Line Devenlopment) ใชส้ าหรับการเขียน แบบแผน่ คลี่ชิ้นงานท่ีมีรูปทรงปิ รามิด (Pyramid) ตรงหรือรูปทรงกรวย (Cone) กลมตรง 3) การเขียนแผน่ คลี่ดว้ ยวิธีรูปสามเหล่ียม (Triangulation Line Devenlopment) วธิ ีน้ีใช้ สาหรับการเขียนแผน่ คล่ีชิ้นงานรูปทรงปิ รามิดเอียง รูปทรงกรวยกลมเอียง รูปขอ้ ต่อตา่ ง ๆ และ รูปทรงอ่ืน ๆ ท่ีไม่สามารถสร้างดว้ ยวธิ ีเส้นขนานและวธิ ีเส้นรัศมี 2.1 การเขียนแผ่นคลดี่ ้วยวธิ ีเส้นขนาน 1) การเขียนแบบแผ่นคล่ีปริซึม ชิ้นงานท่ีมีรูปทรงปริซึมและทรงกระบอกลกั ษณะต่าง ๆ จะนิยมเขียนแผน่ คลี่ดว้ ยวธิ ีเส้นขนาน (ดงั แสดงไวใ้ นรูปท่ี 2.1 ) รูปที่ 2.1 แสดงแบบแผน่ คล่ีดว้ ยวธิ ีเส้นขนาน วธิ ีการเขียน (1) เขียนภาพฉายด้านหน้า ด้านบน และด้านหลงั ตามขนาดของแบบพร้อม กาหนดตวั เลข 1 , 2 , 3 , 4 ไวท้ ่ีภาพดา้ นบน แลว้ เขียนเส้นถ่ายระยะเลื่อนจุดท้งั 4 ข้ึนไปดา้ นเอียง ของภาพดา้ นหนา้ จากน้นั เขียนเส้นเล่ือนจุด 1-4 ไปที่ภาพดา้ นขา้ ง พร้อมกบั กาหนดการพบั ตะเขบ็ (Seam) เป็นจุด 0 (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.2)

3 รูปท่ี 2.2 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ที่ (1) (2) เขียนเส้นถ่ายความสูงจากภาพดา้ นหนา้ ไปทางขวามือ เพ่ือหาความสูงของแผน่ คล่ี จากน้นั ให้วดั ระยะความกวา้ งของชิ้นงาน โดยใชจ้ ุด 0 เป็ นจุดเริ่มตน้ (ตาแหน่งพบั ตะเข็บ) จะไดร้ ะยะความกวา้ งของดา้ นต่าง ๆ คือ 0-1 , 1-2 , 2-3 , 3-4 และ 4-0' ใหน้ าความกวา้ งของระยะ ดงั กล่าวไปวดั บนเส้นท่ีลากจากภาพดา้ นหน้า จะได้ขนาดความกวา้ งของแต่ละดา้ น (ดงั แสดงใน รูปท่ี 2.3) รูปที่ 2.3 แสดงการเขียนแผน่ คลี่ตามขอ้ ที่ (2) (3) จากรูปดา้ นหนา้ ให้เขียนเส้นถ่ายความสูงที่ถูกตดั เอียงของตาแหน่ง 1, 4 ไปยงั ขวามือใหต้ ดั กบั เส้นแนวต้งั 0 , 1 , 2 , 3 , 4 และ 0' (ดงั แสดงในรูปที่ 2.4)

4 ในรูปท่ี 2.5 รูปที่ 2.4 แสดงการเขียนแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (3) (4) เขียนเส้นร่างดว้ ยเส้นเตม็ บาง เพ่ือหาพ้ืนท่ีจริงของแผน่ คล่ีแต่ละดา้ น ดงั แสดง (5) จากตาแหน่งที่จุด 0 และ 0' ใหว้ ดั ระยะเผอื่ ไวพ้ บั ตะเขบ็ (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.5) รูปท่ี 2.5 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ (4) และ (5) (6) ใหเ้ ขียนเส้นส่วนท่ีเป็ นขอบชิ้นงานของแผน่ คล่ีดว้ ยเส้นเตม็ หนกั และส่วนท่ี เป็นรอยพบั ดว้ ยเส้นเตม็ บาง จะไดช้ ิ้นงานที่เป็ นแผน่ คลี่ของงานรูปทรงปริซึมตดั เอียงตามตอ้ งการ (ดงั แสดงในรูปที่ 2.6) รูปท่ี 2.6 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ที่ (6)

5 2) การเขียนแบบแผ่นคล่ีรูปทรงกระบอก ชิ้นงานท่ีมีรูปทรงกระบอกกลมตดั เอียง จะมีการเขียนแผ่นคล่ีคล้ายกบั รูปทรงเหล่ียมตดั เอียง โดยการใชว้ ิธีเขียนแบบแผน่ คลี่ดว้ ยวิธีเส้น ขนานเช่นเดียวกนั (ดงั แสดงในรูปที่ 2.7) รูปที่ 2.7 แสดงแบบแผน่ คลี่รูปทรงกระบอกกลมตดั เอียง วธิ ีการเขียน (1) เขียนภาพฉายตามขนาดของแบบดา้ นหนา้ ดา้ นบนและดา้ นขา้ ง (ภาพดา้ นขา้ ง ตามรูปท่ี 8.8 ไม่จาเป็ นตดั เขียนก็ได้ เพียงแต่ต้องการให้เห็นลักษณะการเกิดของภาพเท่าน้ัน) ในการเขียนแบบแผ่นคล่ีรูปทรงกระบอกกลมตดั ยอดเอียงจะใชภ้ าพดา้ นหน้าและดา้ นบนเป็ นตวั กาหนดการคลี่แบบ (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.8) รูปท่ี 2.8 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (1)

6 (2) แบ่งวงกลมภาพดา้ นบนออกเป็ น 12 ส่วนเท่า ๆ กนั โดยใช้วงเวียนหรือเซท สามเหล่ียมมุม 30 องศา และ 60 องศา แล้วกาหนดตัวเลขของส่วนท่ีแบ่งไว้ (ดังแสดงในรูป ที่ 2.9 (ก)) (3) เขียนเส้นฉายจุดแบ่งส่วนท้งั 12 ส่วน ข้ึนไปตดั กบั เส้นเอียงท่ีภาพดา้ นหน้า จะเกิดจุดตดั ท่ีเส้นเอียง (ดงั แสดงในรูปท่ี 2.9 (ข)) (4) ท่ีจุดตดั ของเส้นเอียงให้กาหนดตาแหน่งของตวั เลขท่ีฉายมาจากภาพดา้ นบน โดยตาแหน่ง 10 จะอยทู่ ี่จุดตดั เอียงต่าสุด ตาแหน่ง 4 จะอยูท่ ี่จุดตดั เอียงสูงสุด และจะมีจุดที่ทบั กนั อยู่ 5 ตาแหน่ง ให้กาหนดจุดท่ีมองเห็นก่อนไวข้ า้ งหนา้ ส่วนจุดถดั ไปให้เขียนตามหลงั (ดงั แสดง ในรูปที่ 2.9) มีจุดที่ทบั กนั คือ 9,11 8,12 7,1 6,2 และ 5-3 ให้กาหนดตาแหน่งท่ีเส้นเอียงของ จุดตดั (ดงั แสดงในรูปที่ 2.9 (ค)) รูปที่ 2.9 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ (2) ถึง (4) (5) ความสูงของทรงกระบอกตดั เอียงอยูใ่ นลกั ษณะต้งั ฉาก ซ่ึงแต่ละส่วนจะเป็ น ความสูงจริง ดงั น้นั จากความสูงและจุดตดั ต่าง ๆ ให้เขียนเส้นถ่ายความสูงของภาพดา้ นหน้าไป ทางขวามือ แลว้ ใชว้ งเวยี นวดั ระยะส่วนแบ่งในรูปดา้ นบนแต่ละส่วนใหไ้ ด้ 12 ส่วน (อาจจะวดั ส่วน ใดส่วนหน่ึงก็ได้ เพราะทุกส่วนท่ีแบ่งไวจ้ ะมีขนาดความยาวเท่ากนั หมด) นาระยะท่ีวดั ไดม้ าถ่าย ขนาดลงท่ีเส้นฐานที่เขียนทิ้งไว้ โดยเริ่มจากจุด 10 ไปจนถึง 10' แลว้ เขียนเส้นต้งั ฉากแนวดิ่งจากจุด ที่ถ่ายระยะทุกจุดข้ึนไปตดั กบั เส้นยอดของปลายตดั ที่เขียนทิ้งไว้ (ดงั แสดงในรูปที่ 2.10)

7 รูปที่ 2.10 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ที่ (5) (6) ใหเ้ ขียนเส้นจากจุดตดั เอียงของภาพดา้ นหนา้ ไปทางขวามือ เพื่อตดั กบั เส้นแนว ดิ่งท่ีเขียนทิ้งไว้ จะเกิดจุดตดั ของแผน่ คลี่รูปทรงกระบอกตดั เอียง (ดงั แสดงในรูปที่ 2.11) รูปท่ี 2.11 แสดงการเขียนแบบแผน่ คลี่ตามขอ้ ท่ี (6) (7) จากจุดตดั 10-10' ใหเ้ ขียนส่วนโคง้ ต่อกนั ท้งั 12 จุด จะไดส้ ่วนโคง้ ของแผ่น คล่ีทรงกระบอกตดั เอียงตามที่ตอ้ งการ (ดงั แสดงในรูปที่ 2.12)

8 รูปที่ 2.12 แสดงการเขียนแบบแผน่ คล่ีตามขอ้ ท่ี (7) (8) เขียนเส้นเตม็ หนาแสดงขอบของชิ้นงานแผน่ คล่ีใหค้ รบถว้ นสมบูรณ์ ( ดงั แสดง ในรูปท่ี 2.13) รูปที่ 2.13 แสดงแบบแผน่ คล่ีรูทรงกระบอกกลมตดั เอียง