Orchestra วงออรเ์ คสตรา 1
สารบัญ หน้า 4-25 หน้า 26-31 2
หน้า 32-60 3
4
เครอื่ งดนตรีคือส่ิงประดิษฐ์ทม่ี นุษยส์ รา้ งขึ้นมาเพ่ือกำ�เนดิ เสยี งชนดิ ตา่ งๆ ตามทต่ี ้องการ เสียงของ เครือ่ งดนตรแี ต่ละชนดิ มีความแตกตา่ งกันออกไป ท�ำ ใหเ้ กิดความหลากหลายของเสียง บทเพลงมสี สี นั มชี วี ติ ชีวา เสริมสรา้ งอารมณ์จากเสยี งของเครอ่ื งดนตรีชนดิ ต่างๆ เคร่ืองดนตรีสากลในปจั จุบนั สามารถ จำ�แนกหรอื จดั เป็นประเภทใหญๆ่ ตามลักษณะของเสยี งทค่ี ล้ายคลงึ กนั และลักษณะของเคร่ืองดนตรี แบ่งออกเปน็ 5 ชนิดใหญๆ่ คอื 1. เคร่อื งดนตรีสากลประเภทสาย (String Instruments) 2. เคร่อื งดนตรสี ากลประเภทเครอื่ งลมไม้ (Woodwind Instruments) 3. เครือ่ งดนตรีสากลประเภทเครอ่ื งลมทองเหลือง (Brass Instruments) 4. เคร่ืองดนตรีสากลประเภทเคร่อื งล่ิมนว้ิ (Keyboard Instruments) 5. เครอ่ื งดนตรสี ากลประเภทเครอื่ งกระทบ (Percussion Instruments) 5
เครอ่ื งดนตรปี ระเภทเคร่อื งสาย สายของเครอ่ื งดนตรปี ระเภทนมี้ ีท้ังสายท่ี ทำ�มาจากเส้นลวด เสน้ เอ็น เสน้ ไหม ไนล่อน หรือโลหะอยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง น�ำ มาขงึ ใหต้ งึ ความ ดังของเสียงข้ึนอยู่กบั รูปร่าง และวัสดุทีน่ ำ�มาใชท้ �ำ กะโหลกเครอ่ื งดนตรี กะโหลกเคร่ืองดนตรี ทำ�หน้าทเ่ี ปน็ ตวั ขยายเสียงท่เี กิดจากการส่นั สะเทือนของสาย เคร่อื งดนตรปี ระเภทเครอ่ื งสาย ทีน่ �ำ มาใชใ้ นการประสมวงดนตรมี ดี งั นี้ ประเภทเคร่อื งสี ไดแ้ ก่ ไวโอลนิ วโิ อลา เชลโล ดบั เบลิ เบส ประเภทเคร่อื งดีด ไดแ้ ก่ ฮารพ์ ไลร์ ลทู แบนโจ กีต้าร์ แมนโดลิน 6
ประเภทเคร่อื งสี ไวโอลิน วโิ อลา เชลโล ดับเบิลเบส 7
ประเภทเครื่องดดี ฮาร์พ ไลร์ ลูท แบนโจ กตี า้ ร์ แมนโดลนิ 8
มาเรียนรู้ เครื่องดนตรีประเภท เคร่ืองสายกนั เถอะ !!! 9
เคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองลมไม้ เครอื่ งดนตรีประเภทน้ี เกิดเสียง โดยการเป่าลมผ่านชอ่ งแคบๆ ให้เขา้ ไปภายในทอ่ ซึ่งทำ�หน้าทเ่ี ป็นตวั ขยายเสยี งให้ดังข้ึน คณุ ลักษณะของเสียงท่เี กิดขึ้นจะแตกตา่ งกัน ตามขนาดของทอ่ ความส้นั ยาวของท่อ และ ความแรงของลมที่เปา่ เขา้ ไปภายในท่อ เครอื่ งดนตรีแตล่ ะชนิดยังมีขนาดตา่ งๆ กนั ออกไป เครื่องดนตรขี นาดเล็กจะใหร้ ะดับเสยี งสงู เคร่อื งดนตรีขนาดใหญจ่ ะใหเ้ สียงตำ่� ผบู้ รรเลง จะต้องเลอื กใช้เคร่อื งดนตรใี หเ้ หมาะสมกับบทเพลง ตามท่ีผปู้ ระพนั ธเ์ พลงได้ก�ำ หนดไว้ ประกอบไปด้วยเครอื่ งดนตรีดงั ตอ่ ไปนี้ ประเภทเปา่ ลมผา่ นช่องลม ไดแ้ ก่ เรคอร์เดอร์ ปคิ โคโล ฟลูท ประเภทเปา่ ลมผา่ นลน้ิ ไดแ้ ก่ คลาริเน็ต แซกโซโฟน 10
ประเภทเปา่ ลมผา่ นชอ่ งลม เรคอรเ์ ดอร์ ปิคโคโล ฟลูท 11
ประเภทเปา่ ลมผา่ นล้ิน คลาริเน็ต แซกโซโฟน 12
มาเรยี นรู้ เคร่ืองดนตรีประเภท เคร่อื งลมไม้กนั เถอะ !!! 13
เครอื่ งดนตรปี ระเภทเคร่ืองลมทองเหลือง มกั ท�ำ ดว้ ยโลหะผสมหรอื โลหะทองเหลือง เสียงของเครอ่ื งดนตรปี ระเภทน้เี กดิ จากการเป่าผ่านทอ่ โลหะ ความสน้ั ยาว ของทอ่ โลหะท�ำ ใหร้ ะดับเสียงเปลย่ี นไป การเปลยี่ นความส้นั ยาวของท่อโลหะจะใชล้ กู สบู เป็นตวั บงั คบั บางชนดิ จะใชก้ ารชกั ท่อลมเข้าออก ลักษณะเด่นคือมีปากลำ�โพงสำ�หรบั ใช้ขยายเสยี งให้ มคี วามดงั เจิดจา้ มักเรยี กเคร่อื งดนตรีประเภทนี้รวมๆ กันวา่ “แตร” ขนาดของปากล�ำ โพงขน้ึ อยกู่ ับขนาดของเครอื่ งดนตรี ปากเปา่ ของเคร่ืองดนตรีประเภทนเ้ี รียกว่า “กำ�พวด” (Mouth- piece) ทำ�ด้วยท่อโลหะทรงกรวย ดา้ นปากเป่ามลี ักษณะบานออก คล้ายรูปกรวย มขี นาดตา่ งๆ กนั ตามขนาดของเครอ่ื งดนตรี ปลายทอ่ อีกดา้ นหนง่ึ ของก�ำ พวด ต่อเขา้ กบั ทอ่ ลมของเครอื่ ง ดนตรี เครื่องดนตรีสากลประเภทเครือ่ งลมทองเหลอื ง ได้แก่ คอรเ์ นต็ ทรัมเปต็ บวิ เกลิ 14 ฟลเู กิลฮอรน์ เฟรนช์ฮอร์น ทรอมโบน บาริโทน ยูโฟเนียม ทูบา ซซู าโฟน
ประเภทเครอ่ื งลมทองเหลอื ง คอรเ์ น็ต ทรัมเปต็ บวิ เกลิ ฟลเู กลิ ฮอร์น เฟรนชฮ์ อร์น ทรอมโบน 15
ประเภทเครอ่ื งลมทองเหลือง บารโิ ทน ยโู ฟเนียม ทบู า ซูซาโฟน 16
มาเรยี นรู้ เคร่ืองดนตรปี ระเภท เคร่ืองลมทองเหลืองกนั เถอะ !!! 17
เครื่องดนตรีประเภทเครอ่ื งลิ่มนวิ้ นิยมเรยี กทับศัพท์ในภาษาองั กฤษ วา่ “เครื่องดนตรีประเภทคียบ์ อร์ด” ลกั ษณะเดน่ ของเคร่อื งดนตรีท่ีอยใู่ นกลุ่มนีก้ ็คอื มี ลิ่มนิ้วสำ�หรบั กด เพอื่ เปลย่ี นระดบั เสยี งดนตรี ลมิ่ นว้ิ สำ�หรับกดน้นั นยิ มเรียกวา่ “คยี ”์ (Key) เครอ่ื งดนตรีแต่ละชนิดมจี �ำ นวนคยี ์ไม่เทา่ กนั โดยปกติสีของคยี ์เปน็ ขาวหรอื ดำ� คีย์ สีด�ำ โผลข่ ึ้นมากกว่าคีย์สขี าว เปียโน ฮารป์ ซิคอร์ด คลาวคิ อรด์ เกิดเสียงโดยการกดคีย์ท่ี ต้องการ แลว้ คยี น์ นั้ จะสง่ แรงไปท่ีกลไกตา่ งๆ ภายในเครือ่ งเพอื่ ท่จี ะทำ�ให้สายโลหะทข่ี งึ ตึง สั่นสะเทอื น ท�ำ ให้เกดิ เสยี งให้ดังขน้ึ เคร่อื งดนตรีประเภทคยี บ์ อร์ดบางชนดิ ให้ลมผา่ นไป ยงั ลิน้ โลหะใหส้ ่ันสะเทือน ท�ำ ใหเ้ กิดเสียงดงั ข้นึ เครอ่ื งดนตรีท่จี ดั อยู่ในกล่มุ เครอ่ื งลม่ิ น้ิว ไดแ้ ก่ เปียโน ออร์แกน ฮาร์พซคิ อรด์ คลาวคิ อร์ด แอคคอรเ์ ดียน อเิ ลคโทน 18
ประเภทเครอื่ งลิ่มน้ิว เปยี โน ออร์แกน ฮาร์พซิคอร์ด คลาวคิ อร์ด แอคคอรเ์ ดยี น อเิ ลคโทน 19
มาเรยี นรู้ เคร่ืองดนตรีประเภท เครอื่ งลิ่มนิ้วกนั เถอะ !!! 20
เครอื่ งดนตรปี ระเภทเครอ่ื งกระทบ ได้แก่ เครื่องดนตรที ่เี กิดเสียงจากการตี 21 การส่นั การเขย่า การเคาะ หรือการขูด การตอี าจจะใช้ไม้ตีหรืออาจจะใช้สิ่งหน่ึงกระทบเข้ากับ อกี ส่งิ หนึง่ เพ่ือทำ� ใหเ้ กดิ เสยี ง เคร่อื งกระทบประกอบขนึ้ ด้วยวัสดุที่เปน็ ของแขง็ หลายชนดิ เชน่ โลหะ ไม้ หรอื แผ่นหนังขึงตงึ แบง่ ออกเปน็ 2ประเภท ได้แก่ เคร่ืองดนตรีที่มีระดับเสียงแน่นอน (Definite Pitch Instruments) เครอ่ื งดนตรีกล่มุ นม้ี ีระดบั เสียงสงู ตำ�่ เกดิ เสียงโดยการตกี ระทบ ไซโลโฟน ไวบราโฟน มารมิ บา ระฆงั ราว กลองทมิ ปานี ประเภทเคร่อื งดนตรที ม่ี รี ะดบั เสียงไม่แนน่ อน (Indefinite Pitch Instruments) เคร่อื งดนตรีกลุ่มนไ้ี ม่มีระดบั เสียงที่แน่นอน เกิดเสียงโดยการตี สั่น เขย่า เคาะ หรอื ขูด กลองใหญ่ กลองแต๊ก ฉาบ กง๋ิ แทมบรู นิ เคาเบลล์ คาบาซา บองโก คองการ์ กลองชุด
ประเภทเคร่อื งดนตรีทม่ี ีระดับเสียงแนน่ อน ไซโลโฟน ไวบราโฟน มารมิ บา 22 ระฆังราว กลองทมิ ปานี
ประเภทเครอื่ งดนตรีท่มี ีระดบั เสียงไมแ่ นน่ อน กลองใหญ่ กลองแต๊ก ฉาบ ก๋งิ แทมบูรนิ เคาเบลล์ 23
ประเภทเครื่องดนตรที ี่มรี ะดบั เสียงไม่แน่นอน คาบาซา บองโก คองการ์ กลองชุด 24
มาเรียนรู้ เคร่ืองดนตรีประเภท เครอ่ื งกระทบ กนั เถอะ !!! 25
26
ออรเ์ คสตรา (orchestra) หรอื ในภาษาไทยเรียกว่า วงดรุ ิยางค์สากล มีมาชา้ นาน หากแตม่ กี ารเปลยี่ นแปลงรูปแบบไปตามยคุ สมัย มีวิวฒั นาการ เร่ิมข้ึนราว ค.ศ.1600 มีลักษณะท่ีส�ำ คญั คือ เปน็ กลุ่มของนักดนตรีสำ�หรบั ดนตรตี ะวนั ตก ออร์เคสตรา มคี วามหมายถงึ วงซมิ โฟนี ออรเ์ คสตรา ได้แก่ วงดนตรที ่ีประกอบด้วยเคร่อื ง ดนตรีประเภทเคร่ืองสาย รวมกับเครอ่ื งลมไม้ เคร่อื งทองเหลือง และเคร่อื งกระทบโดย บรรเลงภายใตก้ ารควบคมุ ของผู้อ�ำ นวยเพลง เรียกวา่ วาทยกร (Conductor) เปน็ ผทู้ ี่ท�ำ หน้าท่คี วบคุมวงดนตรี ตอ้ งที่ดา้ นหนา้ วงดนตรี เพอ่ื กำ�กบั จังหวะ กำ�กับลีลา และก�ำ กับความ ดังเบาของบทเพลงที่บรรเลงอยู่ เป็นผูเ้ ชื่อมโยงอารมณ์ และความรู้สกึ ของผู้ประพันธ์เพลง ไปสูผ่ ้ฟู ังเพลง 27
ยคุ เร่มิ ต้นที่มคี วามชัดเจนเกยี่ วกบั วงออรเ์ คสตรา คอื ในระยะศตวรรษที่ 16 เรียกว่า ยคุ บาโรค (Baroque) ค.ศ. 1600-1750 เป็นยุคแรกของวงออร์เคสตรา มโี อเปราเกดิ ขึ้น ทำ�ให้มีความจำ�เป็นต้องการให้มีการบรรเลงกลมกลืนกับนักร้องจึงเร่ิมมีการกำ�หนดเคร่ือง ดนตรีลงในบทเพลงโดยเปน็ ลักษณะของวงเครอ่ื งสายออรเ์ คสตรา (String Orchestra) มีผู้ เล่นจ�ำ นวน 10-25 คน ตอ่ มาในยุคคลาสสิก (The Classic Era) ค.ศ. 1750-1820 แบง่ เป็น คอื วงออร์เคสตราท่ี ประกอบด้วยเครอ่ื งสายเพียงอยา่ งเดียวและวงออร์เคสตรามเี คร่อื งดนตรีหลายประเภท ยคุ โรแมนตกิ (The Romantic Era) ค.ศ. 1820-1900 พัฒนาให้มมี าตรฐาน โดยมกี ารเพิม่ จ�ำ นวนเครอ่ื งดนตรีให้มากข้นึ ผู้บรรเลงประมาณ 80 คน 28
วงออรเ์ คสตราในปจั จบุ ัน แบ่งไดเ้ ปน็ 2 ลกั ษณะ คอื วงแชมเบอร์ออรเ์ คสตรา หมายถึง วงดนตรที ่ปี ระสมวงด้วยเครือ่ งดนตรปี ระเภทเครื่องสายในตระกูลไวโอลนิ เท่าน้ัน มีผูบ้ รรเลง จ�ำ นวน 16 – 20 คนสว่ น วงซิมโฟนอี อรเ์ คสตรา หรอื วงดรุ ยิ างคส์ ากล ประกอบดว้ ยเครอื่ ง ดนตรคี รบทกุ ประเภท คือ เคร่ืองสาย เครอ่ื งลมไม้ เคร่ืองลมทองเหลือง เครอื่ งลิ้มนวิ้ และ เครอื่ งตีกระทบ เปน็ ลักษณะการประสมวงที่สมบูรณท์ ีส่ ุด วงขนาดเลก็ (Small Orches- tra) มีผบู้ รรเลงประมาณ 40 – 60 คน วงขนาดกลาง (Medium Orchestra) มีผู้บรรเลง ประมาณ 60 – 80 คน และ วงขนาดใหญ่ (Full Orchestra) มีผ้บู รรเลงประมาณ 80 คน ขนึ้ ไป 29
บทเพลงท่ีใช้ในวงออรเ์ คสตรา แบ่งเป็น บทเพลงประเภท 1) ซมิ โฟนี (Symphony) เปน็ บทเพลงทม่ี คี วามไพเราะ สง่างามและแสดงออกถึงอารมณ์ ผปู้ ระพนั ธ์ที่ส�ำ คัญ เช่น ชู เบริ ต์ ชูมานน์ 2) คอนแชร์โต (Concerto) เปน็ บทเพลงส�ำ หรบั เคร่อื งดนตรเี ดยี่ วเพ่ือ แสดงฝีมอื ของผ้บู รรเลงรว่ มบรรเลงกับวงออร์เคสตรา 3) บทเพลงสำ�หรับอุปรากร หรือ โอเปรา (Opera) แบง่ ได้ โอเปรา ซีเรีย (Opera Seria) เรื่องราว เก่ยี วกบั ชนชั้นสูง เน้อื หา เก่ยี วกับโศกนาฏกรรม ความรัก และโอเปรา ชวนหัว (Comic Opera, Opera buffa) และ 4) ดนตรีบัลเลต์ จดั เป็นดนตรที ีบ่ รรเลงด้วยวงออร์เคสตรา้ ท่มี คี วามไพเราะสามารถฟงั ได้ โดยไมต่ ้องมีการแสดงประกอบแต่ประการใด 30
วงออร์เคสตรา คอื อะไร? 31
32
ประกอบดว้ ยเครื่องดนตรหี ลายชนดิ ดังน้ี 1. เครื่องลมไม้ 2. เคร่ืองลมทองเหลือง 3. เครอ่ื งกระทบ 4. เครอ่ื งสาย 5. เครื่องล่ิมน้วิ 33
เลคมรไอื่ มง้ 34
ฟลู้ต ปคิ โคโล 35
โอโบ อิงลชิ ฮอรน์ 36
คลารเิ นต็ เบสคลาริเน็ต 37
บาสซนู คอนทราบาสซนู 38
ทเคองรเอื่ หงลลอืมง 39
ฮอรน์ ทรมั เปต็ 40
ทรอมโบน เบส ทรอมโบน 41
ทบู า 42
กเคระรท่ือบง 43
กลองทมิ ปานี กลองใหญ่ 44
กลองเล็ก ฉาบ 45
แทม-แทม ก๋งิ 46
แทมบูรนิ มาราคัส 47
คาสตาเน็ท บลอ็ กไม้ 48
ระฆัง กลอ็ กเคนชปีล 49
ไซโลโฟน เชเลสตา 50
Search
