คู่มอื แนะนำการรกั ษาสขุ ภาพ ในสวติ เซอรแ์ ลนด์ สขุ ภาพ จแแเเชคชพัดลลาูม่ ่น่ือวทะะือใตอกกำเหลา่ธาขาม้รงม่บิรึ้นชดีคปนาเาูแพวยรี้ใตลาะกอ่ืหผิมตกฎผข้ ทู้รันัวหู้ทอ้ ู้ี่ยเสคมี่ใมอา้ ชขุวาูลงยช้ภายอใถมวีนายิ่นริตพเกา่ะขฐองาเก้าาบถยรในากูยีดใู่จรเนบวูแใขปนธิสลขา้รีรวมรอ้ะะิตักกบาบเษพันังซบคาำสอกสนบังั ราุขคักตแ์รภมอา่ลรางปาักนพๆศรษดตัยะาท์ เโาใสภดคี่นมุขทยวสแภทรเวนฉาทพุติ วพพรพเทอซาาลาบะนองภอารกายมแ์ าพ่าลัยรงนแยพด่งิ ท์ ย์ ฉ ับบปพิัรมบ ์พป ุรคงั้รใงหที่ ่ม2
คณะผู้จัดทำ ตีพมิ พ์: ปี พ.ศ. 2551 ดำเนนิ งานโดย: สำนกั งานเพอ่ื สุขภาพและอนามัยแห่งชาติ สภากาชาดสวสิ และหน่วยงานคาริทสั ประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์ บทความ: Maja Loncarevic, Iris Stucki, Rahel Stuker ปรับปรงุ และเรยี บเรยี ง: Osman Besic ผู้แปล: Chariya Müller-Prida นางจริยา มลึ เลอร-์ ปรดี า รปู เลม่ กราฟคิ : visu'l AG, Bern เรียงพิมพ์: www.alscher.ch สำนักพิมพ:์ Schlaefli & Maurer AG, Interlaken ภาพประกอบ: Claude Zellweger พมิ พค์ รงั้ ท่ี 2 (ปรบั ปรุงเน้อื หา): 3,000 เล่ม ติดตอ่ ขอรายละเอียด: Schweizerisches Rotes Kreuz, Departement Gesundheit und Integration Abteilung Gesundheit, Werkstrasse 18, 3084 Wabern ขอรับหนังสอื ทาง Internet: www.migesplus.ch หรอื www.bbl.admin.ch, E-Mail: [email protected] การสง่ั จองและขอรับหนังสอื : BBL/EDMZ, 3003 Bern, Art.-Nr. 311.610.tha
ทีม่ าในการจดั ทำ \"คู่มอื แนะนำการรักษาสขุ ภาพ\" ระบบสาธารณสุขในประเทศสวิตเซอร์แลนด์มีข้ันตอนทย่ี ุ่ง ยากสลับซับซ้อน โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ สำหรบั ชาวตา่ งชาติ ทีย่ ้ายถน่ิ ฐานเข้ามาพำนกั อาศัยอยู่ในประเทศสวติ ฯ สำนักงานเพ่ือสขุ ภาพและอนามัย สภากาชาดสวสิ และองค์ การคาริทัส เปน็ ผู้ที่มปี ระสบการณแ์ ละมีหนา้ ท่ีเกย่ี วข้อง ได้เหน็ ความจำเป็นอยา่ งรีบดว่ นให้จัดทำคมู่ อื เลม่ น้ีขึน้ เพื่อ เปน็ แนวทางนำไปใช้ปฏิบตั ิใหเ้ กดิ ประโยชน์ ในชวี ิต ประจำวัน ในขั้นแรกได้มีการปรกึ ษากบั บุคคลหลายฝา่ ย เช่น นักวชิ าการ ผู้มปี ระสบการณ์และมหี นา้ ทเี่ กีย่ วข้องโดย ตรง และผูท้ ่ีมคี วามจำเป็นต้องใชค้ ู่มอื เล่มนเ้ี กีย่ วกบั เนอื้ หา สาระท่ีจะนำเสนอ จากนนั้ ได้เสนอตอ่ ผู้เชี่ยวชาญ ท่ีทำงาน เกยี่ วกบั ชาวต่างชาตผิ ยู้ า้ ยถนิ่ ฐานเขา้ มาอยใู่ นประเทศ สวิตฯ เพือ่ ตรวจสอบบทความและคำอธิบายตา่ งๆ เพ่ือ ความถูกต้องและสมบรู ณ์ ท้ายสุดจงึ ไดแ้ ปลเปน็ ภาษาต่างๆ และจดั พิมพเ์ พอ่ื เผยแพร่ตอ่ ไป ขอขอบคณุ ผมู้ สี ่วนรว่ มในการจดั ทำ \"ค่มู ือแนะนำการรักษา สขุ ภาพ\" มา ณ ท่นี ้ีด้วย 1
คำนำ เมอื่ หา้ ปีกอ่ น หลังจากทีค่ ู่มอื แนะนำการรักษาสุขภาพ ในการจดั พมิ พ์ ในประเทศสวิตเซอรแ์ ลนด์ จำนวนมากกว่า 200,000 เลม่ ครงั้ ที่ 2 ไดถ้ กู แจกจา่ ยออกไป ผลปรากฏว่าประสบความสำเร็จ ปีพ.ศ. 2548 อยา่ งมาก ผู้อา่ นได้รบั ขา่ วสารทีเ่ ป็นประโยชนแ์ ละสามารถ นำไปใช้ในชวี ติ ประจำวัน อันนำมาสู่การจัดพิมพ์ครั้งทส่ี อง ในการจดั พมิ พค์ รั้งนี้ได้เพ่มิ สาระทีค่ วรรู้และปรับปรงุ ขอ้ มูล ใหท้ นั ตอ่ เหตุการณป์ ัจจุบัน นอกจากนยี้ งั ไดป้ รบั ปรุง กราฟฟิค รูปเลม่ ใหท้ นั สมยั และสวยงาม แต่เนื้อหาหลัก ยังคงเดิม คณะผจู้ ดั ทำหวังเป็นอยา่ งยิ่งวา่ ค่มู อื การรักษาสขุ ภาพเล่มน้ี จะชว่ ยใหผ้ ูอ้ ่านเขา้ ใจขั้นตอน ระเบียบ กฎเกณฑ์ ต่างๆ ในระบบสาธารณสขุ ของประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์ดีย่งิ ข้นึ และเราม่ันใจวา่ ผู้อา่ นจะไดร้ บั ประโยชนจ์ ากคูม่ ือเลม่ นี้ มากขน้ึ ขอขอบคุณผู้มสี ่วนรว่ มในการจดั ทำ “คูม่ อื แนะนำการรักษา- สุขภาพ” เลม่ น้ี มา ณ ท่นี ีด้ ว้ ย 2
สารบญั คำนำ 6 1 วิธใี ชค้ มู่ อื 8 2 คำถาม 20 ขอ้ 9 3 คำแนะนำในการดูแลรักษาสขุ ภาพ 11 อาหารและการออกกำลงั กาย 11 การเสพติดและสารเสพติด 12 การสบู บหุ ร่ี 13 แอลกอฮอลล์ 13 เอช ไอ วี / โรคเอดส์ 14 การฉีดวัคซนิ ป้องกันโรค 15 สขุ ภาพจิต 15 สิทธแิ ละหนา้ ที่ของผูป้ ่วย 16 ผสู้ อ่ื ความเขา้ ทางภาษาและวฒั นธรรม (ลา่ ม) 17 4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ 19 แพทย์ผู้เช่ียวชาญเฉพาะโรค 20 การดูแลรักษาพยาบาลในแผนกผปู้ ่วยนอก 21 การรักษาเบื้องตน้ และการรักษาเฉพาะโรค 21 สถานพยาบาลสำหรับผู้ป่วยทัว่ ไป (โพลคิ ลีนิค) 26 รา้ นขายยา 26 แผนกผ้ปู ่วยฉุกเฉนิ 27 ทนั ตแพทย์ (หมอฟนั ) 29 จิตแพทยแ์ ละการรกั ษา 30 การดแู ลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ว่ ยใน 32 โรงพยาบาล 32 การเยย่ี มผปู้ ่วยในโรงพยาบาล 33 อาหารสำหรบั ผู้ป่วยในโรงพยาบาล 34 การผา่ ตัด 35 หนว่ ยงานสงั คมสงเคราะห์ของโรงพยาบาล 35 การพยาบาลดูแลผปู้ ว่ ยหลงั ออกจากโรงพยาบาล 36 หน่วยงานให้ความช่วยเหลอื ผู้ป่วยทีบ่ า้ น (Spitex) 36 4
สารบัญ การฟ้นื ฟสู มรรถภาพของผปู้ ว่ ยหลงั ออกจาก 37 โรงพยาบาลและกายภาพบำบัด 39 การพยาบาล และการดูแลผสู้ งู อายุ 40 แม่และเดก็ 40 การตรวจจากสูต-ิ นรแี พทย์ 41 การตัง้ ครรภ์ 41 การตรวจ และการดแู ลในระหวา่ งตั้งครรภ์ 41 การเตรยี มตัวก่อนคลอด 43 การคลอด 44 การพกั ฟน้ื 44 การดแู ลทารกแรกเกดิ 45 การดูแลสขุ ภาพเดก็ 47 การทำแทง้ 5 กฎหมายและระเบยี บข้อบงั คับ 48 การประกนั สขุ ภาพ 48 การประกนั สุขภาพขน้ั พนื้ ฐาน 49 การประกันสขุ ภาพแบบพเิ ศษ 51 อตั ราค่าประกันสขุ ภาพ (เบี้ยประกนั ) 52 ค่ารกั ษาพยาบาลขนั้ ตน้ ต่อปี และส่วนที่ผู้ทำประกนั ตอ้ งรบั ผิดชอบ 53 การประหยัดค่าประกันสขุ ภาพ 54 การขอความชว่ ยเหลือในการชำระคา่ ประกนั สุขภาพ 55 การประกนั อุบตั เิ หตุ 56 การประกนั สังคม 57 การประกนั สวสั ดกิ ารสงั คมสำหรับผู้สงู อายุ ผูเ้ ป็นหมา้ ยและบุตร 58 การประกนั สวัสดิการสงั คมสำหรบั ผ้ทู ุพพลภาพ 58 สวัสดกิ ารช่วยเหลอื การค่าครองชีพ 60 สวสั ดกิ ารสำหรับผู้ประกอบอาชีพลกู จา้ ง 60 6 ภาคผนวก 61 7 รายชอ่ื และที่อย่ขู องหน่วยงานตา่ งๆ 67 5
คำนำ เมอ่ื เจ็บไข้ไดป้ ่วยจะต้องทำอย่างไร ไปทไี่ หน ติดตอ่ กับใคร ตอ้ งจ่ายค่ารักษาพยาบาลเองหรอื ไม่ ควรทำอยา่ งไร ในกรณีเจบ็ ปว่ ยกะทันหนั หรอื ประสบอบุ ัติเหตุ เมือ่ ไปพบ ทนั ตแพทย์ตอ้ งจ่ายค่าตรวจรักษาเองหรอื ไม่ ถา้ รสู้ กึ ไม่- สบายควรทำอย่างไร คำถามเหลา่ นีจ้ ะเกิดขึน้ ทกุ วนั หากสุขภาพไมแ่ ข็งแรง คู่มอื แนะนำการรกั ษาสุขภาพเล่มน้ี จะชว่ ยให้ผทู้ อี่ าศัยอยู่ ในประเทศสวิตเซอรแ์ ลนด์ เขา้ ใจระบบ ขัน้ ตอนในการดู- แลรักษาสุขภาพของประเทศสวติ ฯ และปฏบิ ัติตัวได้ถูกตอ้ ง โดยให้คำชี้แจงเก่ียวกบั การดแู ลรกั ษาสขุ ภาพตามแนว ทางการแพทย์ อธบิ ายกฎหมายและระเบยี บขอ้ บงั คบั สำคัญท่ีควรรู้เกีย่ วกับการประกันสุขภาพและการประกนั สำหรบั ผู้ทุพพลภาพ การจัดพมิ พ์ในคร้ังน้ี ได้รวบรวม ขอ้ มลู ตา่ งๆ และรายชื่อของหนว่ ยงานทเี่ กยี่ วข้องให้ตรงกับ ข้อมลู ในปจั จบุ ัน นอกจากน้ียงั ไดเ้ พม่ิ สาระทคี่ วรรู้ เช่น ในบทความ \"คำแนะนำทส่ี ำคัญในการดแู ลรกั ษาสขุ ภาพ\" เน่ืองจากขัน้ ตอนต่างๆ เก่ียวกับการสาธารณสขุ ในประเทศ สวิตเซอรแ์ ลนด์ เป็นเรอ่ื งทเี่ ขา้ ใจยาก โดยเฉพาะ- อย่างยง่ิ ชาวตา่ งชาตทิ คี่ ุ้นเคยกับระบบอื่นทม่ี ีขอ้ แตกต่าง กนั ออกไป จึงไมค่ อ่ ยเข้าใจระบบสาธารณสขุ ของประเทศ สวิตเซอร์แลนด์ ผลทต่ี ามมาคือกลมุ่ ชนชาวต่างชาตมิ ี สุขภาพดอ้ ยกว่ากลุ่มชนชาวสวสิ เมือ่ นำบุคคลสองกลุ่มน้ี มาเปรียบเทยี บกนั ซ่ึงเปน็ การไม่สมควร 6
คำนำ องคก์ ารอนามยั โลก (WHO) มวี ตั ถปุ ระสงค์ให้มนษุ ย์ทุก ชีวติ มคี วามเทา่ เทยี มกันในด้านการมสี ุขภาพอนามยั ที่แขง็ แรงสมบรู ณ์ ด้วยเหตผุ ลดังกล่าว เราจงึ จัดพิมพค์ ู่มือเลม่ นี้ ขน้ึ การมีสุขภาพดีปราศจากโรคภัยไขเ้ จบ็ เปน็ ความต้อง- การขนั้ พนื้ ฐานทส่ี ำคัญอย่างหนึ่งของมนุษยช์ าติ ดังนัน้ ทกุ คนควรตอ้ งรูห้ รือมีความรูว้ า่ เมอ่ื มีปัญหาเก่ียวกบั สขุ ภาพหรือเจบ็ ไข้ไดป้ ว่ ย ควรทำอยา่ งไร ติดตอ่ กับใคร ทีไ่ หน โดยไม่คำนึงถึงเช้อื ชาติหรือสถานภาพของบคุ คลนน้ั ศาสตราจารย์โธมัส เซลเนอร์ ผอู้ ำนวยการสำนกั งานเพอื่ สขุ ภาพและอนามัย ประเทศสวิตเซอรแ์ ลนด์ 7
11 วิธใี ช้คมู่ ือแนะนำการดแู ลรกั ษาสุขภาพ ลำดับแรกเปน็ หมวดรวบรวมคำถามทพ่ี บบ่อยเกยี่ วกบั สุข ภาพและโรคภยั ไข้เจบ็ ส่วนคำตอบอยใู่ นเนอื้ หาของค่มู อื โดยมเี ครอื่ งหมายกำกับวา่ ค้นหาไดท้ ีห่ น้าไหน ขอ้ ควรรทู้ ่สี ำคัญเกี่ยวกบั การดูแลรักษาสุขภาพ กฎหมาย และระเบยี บขอ้ บังคับตา่ งๆ ของประเทศสวิตเซอรแ์ ลนด์ มคี ำอธิบายเก่ียวกับเรื่องดังกล่าวในคู่มือเลม่ นี้ เนอื่ งจากคำ ศัพทเ์ ฉพาะบางคำในค่มู ือเล่มนีย้ งั ไมเ่ ปน็ ทีร่ ูจ้ ักและเข้าใจ กนั อยา่ งแพร่หลาย จงึ ได้จดั รวบรวมคำศพั ทด์ ังกล่าวไวใ้ น หมวดภาคผนวก เพือ่ อธบิ ายคำศัพท์นน้ั โดยมีเคร่อื งหมาย ➞ กำกับไว้ ภาคผนวกนอี้ ยทู่ ้ายเล่ม หากคุณมีขอ้ สงสยั และไมพ่ บคำตอบจากคมู่ อื เล่มน้ี กรุณา ตดิ ตอ่ สอบถามจากหน่วยงานท่ีมีหนา้ ทีร่ บั ผิดชอบโดยตรง หนา้ สุดท้ายของคู่มือเล่มนไ้ี ด้รวบรวมชอื่ ทอ่ี ยู่ และหมาย เลขโทรศพั ทข์ องศูนย์ใหค้ ำแนะนำและบริการต่าง ๆ ท่ีสำคัญ ดไู ดจ้ ากเคร่ืองหมาย & ทก่ี ำกับไว้ วธิ ใี ช้คมู่ อื 8
22 20 คำถามท่พี บบ่อยๆ ทำอย่างไรจึงจะมสี ขุ ภาพแข็งแรงอย่เู สมอ 11 ผู้ปว่ ยมีสทิ ธใ์ิ นการเรียกร้องใหม้ ีล่ามไดห้ รือไม่ 17 แพทย์ประจำบา้ น (Hausarzt) มีหนา้ ทอ่ี ย่างไร 21 เปลีย่ นแพทยป์ ระจำบา้ นไดห้ รือไม่ เมอ่ื รสู้ ึกว่า 23 แพทยผ์ ู้นัน้ ไม่เขา้ ใจตนเองดพี อ เมื่อไปพบแพทย์ตามเวลาที่ไดน้ ัดหมายล่วงหน้าแลว้ ทำไมจึงต้องรออีก 23 ทำอยา่ งไรในกรณีที่เกดิ เหตุฉุกเฉิน 27 (เช่น ปว่ ยกะทนั หนั หรอื ประสบอบุ ตั ิเหต)ุ การตรวจและรักษาฟันจากทันตแพทย์ (หมอฟัน) ต้องเสียค่าใช้จา่ ยเองหรอื ไม่ 29 หากต้องการความช่วยเหลอื เมื่อยใู่ นภาวะท่เี ดือดรอ้ น เชน่ มีความกลัว วติ กกังวล มีความรสู้ ึกเศรา้ หมอง จิตใจหดห่แู ละไมส่ ามารถชว่ ยเหลอื ตนเองได้ ตอ้ งติดตอ่ กบั ใคร 30 เมื่อเจ็บปว่ ย สามารถเข้าพักรกั ษาตวั ในโรงพยาบาล โดยไมไ่ ดร้ บั ความเหน็ ชอบ จากแพทย์ ได้หรือไม่ 32 สามารถเยยี่ มญาติหรือเพือ่ นทเี่ ข้ารบั การรกั ษาตัว ในโรงพยาบาล ไดห้ รือไม่ 33 เมอ่ื ญาตหิ รอื เพื่อนเข้ารักษาตวั อยู่ในโรงพยาบาล ตอ้ งนำอาหารไปใหผ้ ู้ป่วยหรือไม่ 34 เมอ่ื ตอ้ งการความช่วยเหลืองานบ้าน หรือต้องการผู้ พยาบาลดูแลท่ีบา้ น จะต้องติดตอ่ กับใคร 36 สตรคี วรจะมวี ธิ กี ารดูแลรักษาสุขภาพอยา่ งไร 40 9
2 20 คำถามท่พี บบอ่ ยๆ กุมารแพทย์ (หมอเด็ก) คือใคร 45 ใครท่ีอยูภ่ ายใตก้ ฎข้อบังคับท่ตี ้องทำประกันสขุ ภาพ 48 การทำประกนั สขุ ภาพแบบธรรมดา (ภาคบงั คบั ) ไดร้ บั ความคุม้ ครองจากบรษิ ัทประกันอยา่ งไรบา้ ง 49 การประกันสขุ ภาพในประเทศสวิตฯ เป็นบรกิ าร จากภาครฐั ไม่ต้องเสยี คา่ ใช้จ่ายเอง ใชห่ รอื ไม่ 52 ขอส่วนลดอัตราคา่ ประกันสุขภาพไดอ้ ยา่ งไร 54 ทำไมจงึ ตอ้ งจ่ายคา่ ประกนั สังคม ประเภทสวสั ดกิ าร สงั คมสำหรบั ผู้สงู อายแุ ละผทู้ ุพพลภาพ 57 เมื่อใดจึงมีสิทธ์ไิ ด้รับความชว่ ยเหลือจากกองประกัน สังคมประเภทสวสั ดกิ ารสำหรบั ผ้ทู ุพพลภาพ 59 10
33 คำแนะนำในการดูแลรักษาสขุ ภาพ ทำอย่างไรจงึ จะมสี ุขภาพแขง็ แรง การดแู ลรักษาสุขภาพอย่างถกู วิธชี ว่ ยป้องกันโรคภัย ไข้เจบ็ ได้ การดแู ลรักษาสุขภาพท่ดี หี มายถงึ การป้องกัน (Präven- tion) ซึ่งมีผลตอ่ สุขภาพอย่างมาก ก่อนอน่ื ต้องหมน่ั สังเกต ร่างกายของเราเองให้ดีเม่อื มอี าการผดิ ปกติ หรอื มโี รคภัย ไข้เจบ็ เกดิ ขึน้ ถา้ รูเ้ ร็วเทา่ ไรโอกาสทจ่ี ะรกั ษาเยียวยาให้ หายจากโรคก็มีมากข้นึ ตวั อย่างเช่น การดูแลรกั ษาสุขภาพ ทด่ี สี ำหรับสตรี คอื ไปพบนรีแพทย์ (แพทยผ์ ้เู ชี่ยวชาญ สำหรบั สตรี) เพอื่ รบั การตรวจร่างกายเป็นประจำสม่ำเสมอ การรักษาสุขภาพ คือการดูแลเอาใจใสส่ ุขภาพของตนเอง และรวู้ ่าอะไรสาเหตทุ ่ีทำลายสุขภาพและอะไรทม่ี ปี ระโยชน์ ตอ่ สขุ ภาพ เชน่ งดสูบบุหรี่ (ยาสบู และอ่ืนๆ) ดมื่ เครื่องดืม่ ทมี่ ีแอลกอฮอลล์ แตน่ ้อย รับประทานผกั และผลไมม้ ากๆ ออกกำลงั กายอย่างสมำ่ เสมอ และเมอ่ื ออกแรงทำงานหนัก ต้องรู้วิธใี นการใช้ท่าทางและเคล่อื นไหวรา่ งกายทถ่ี กู ตอ้ ง เพื่อปอ้ งกันผลเสียทีอ่ าจตามมาเชน่ การยกของหนกั อาหารและ การเลือกรบั ประทานอาหารท่มี ปี ระโยชน์ (&ดูหน้า 68) การออกกำลังกาย และการออกกำลังกายอยา่ งสมำ่ เสมอ เป็นเรอ่ื งสำคัญ ตอ่ สขุ ภาพ นอกจากนแี้ ล้วควรดมื่ น้ำสะอาดใหม้ าก (โดยเฉล่ยี แล้ววันละ 1-2 ลิตร) ทานผักหรอื ผลไม้ให้ได้ 5 มอ้ื ต่อ 1 วนั ในอาหารมื้อหลักควรทานพวกเมลด็ ธัญญพชื ดว้ ย (เชน่ ลูกเดอื ย ขา้ วฟ่าง ถ่ัว งา) เลือกทานอาหาร จำพวกแปง้ ทีย่ ังไม่ขดั ขาว (เช่น ข้าวกลอ้ ง ขนมปงั โฮลวที ) อยา่ งน้อยวันละ 1 สว่ น ทานอาหารจำพวกท่ีให้โปรตนี ในรปู ต่าง ๆ สลับกนั เช่น เน้อื สัตว์ ปลา ไข่ เนยแข็ง ดื่มนมหรอื ผลติ ภันฑท์ ่ีทำมาจากนำ้ นม ใช้นำ้ มันหรือไขมัน เพยี งเลก็ น้อยในการปรุงอาหาร ทานของขบเคยี้ ว ขนมกรบุ กรอบและของหวานในปรมิ าณทีจ่ ำกดั ดม่ื น้ำหวาน และเครือ่ งด่มื ทม่ี แี อลกอฮอลล์แต่นอ้ ย ควรออกกำลงั กายครั้งละไม่ตำ่ กว่าครงึ่ ชัว่ โมง (เชน่ การเดินเรว็ ขจี่ กั รยาน ทำงานในสวนหรือทำงานบา้ น การ เคลอื่ นไหวหรือออกกำลังนอ้ ยอาจทำให้เกิดผลเสยี ต่อ 11
3 คำแนะนำในการดแู ลรกั ษาสขุ ภาพ อวัยวะส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เชน่ ทำใหน้ ำ้ หนกั เกนิ มีผลต่อกระดกู สันหลงั ระบบการย่อยการเผาผลาญภาย ตา่ งๆ ในรา่ งกายไม่ดี ระบบการหมุนเวียนของโลหิต และการทำงานของหวั ใจไมด่ ี เป็นตน้ การเสพติดและ สารเสพตดิ (& ดูหนา้ 69) เป็นสารทที่ ำให้มผี ลตอ่ สภาพ สารเสพตดิ จิต ทำใหเ้ กดิ การเปล่ียนแปลง ทางอารมณ์ ความรูส้ กึ การรบั รู้ และความมีสติ (ความรู้ตวั ) สารทจี่ ัดวา่ เป็นสิง่ เสพ ติด คือ ยาสบู เครอ่ื งดมื่ ท่ีมแี อลกอฮอลล์ ยาแก้ปวดตา่ งๆ ยานอนหลบั ยาระงับประสาทหรือยาผอ่ นคลายความตึง เครียด สารเสพติดอื่นๆ ท่ผี ดิ กฎหมาย เชน่ กัญชา โคเคน เฮโรอีนและอืน่ ๆ การเสพสารเสพตดิ ทำใหเ้ กดิ ปัญหาตอ่ สุขภาพกาย จิตใจ และกอ่ ใหเ้ กิดปญั หาสังคม การทด ลองหรอื การเสพเพือ่ ความสขุ สนกุ สนานเปน็ ครัง้ คราว เป็นสาเหตุหนึง่ ท่อี าจนำ ไปสคู่ วามเคยชิน และลงทา้ ยด้วยการตดิ ยาท่ีเลกิ ไมไ่ ด้ เหลา่ นี้เป็นกระบวนการทตี่ ่อเนือ่ งกนั มหี ลายปัจจัยท่นี ำไป สกู่ ารตดิ ยาเสพตดิ เชน่ บคุ คลกิ ภาพ สังคมและสิง่ แวดลอ้ ม เง่ือนไขทางสงั คม และ ศักยภาพของแต่ละบคุ คล (คุณสม บตั ิทแี่ อบแฝงอยใู่ นมนุษย์) ควรทำอย่างไรถา้ สมาชกิ ในครอบครัวติดยา ปญั หาการ ตดิ ยาเปน็ ผลร้ายไม่เฉพาะแต่ตัวผู้ตดิ ยาเองเทา่ นนั้ แตย่ งั ส่งผลกระทบไปถงึ บคุ คลรอบขา้ ง เปน็ ปญั หาและภาระ ของสงั คมอกี ดว้ ย ดงั นั้นอย่ารรี อที่จะติดตอ่ ขอรับความชว่ ย เหลอื จากบคุ คลภายนอก ทุกเขตในประเทศสวติ ฯ มีหน่วย งานใหค้ ำปรกึ ษาและชว่ ยเหลอื สำหรับผู้ติดยาเสพติด โดยเจา้ หน้าทที่ ม่ี คี วามชำนาญเฉพาะ และใหค้ ำแนะนำ ปรกึ ษาโดยไมค่ ดิ มลู ค่า รายชอื่ ของหนว่ ยงานดงั กล่าวหา ได้จากสมุดโทรศพั ท์ หรอื อาจสอบถาม ปรึกษาหารือกบั แพทย์ประจำบา้ นของคณุ 12
3 คำแนะนำในการดแู ลรกั ษาสุขภาพ การสูบบุหรี่ การสบู บหุ ร่ี หรืออนื่ ๆ (& ดูหนา้ 69) ใหโ้ ทษต่อ อวยั วะทุกส่วนของรา่ งกาย เปน็ สาเหตุหนึง่ ทท่ี ำให้เกดิ โรคมะเรง็ หัวใจลม้ เหลว โรคปอด หรือเส้นเลือดตบี จา กสถติ ิพบวา่ ทกุ หนงึ่ ในสามของผเู้ สียชวี ติ มสี าเหตุมา จากการสูบบุหร่ี อกี ทัง้ ควนั จากการสูบที่ปะปนอยู่ใน อากาศยงั ทำลายสขุ ภาพของผทู้ ่ีอยูข่ า้ งเคียงที่ไดร้ บั ควนั พิษนี้ด้วย โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งเด็ก เดก็ ทีไ่ ดร้ บั ควัน พษิ นี้จะมโี อกาสเจบ็ ปว่ ยมากกวา่ เดก็ ปกติถงึ สองเทา่ อาการเจบ็ ป่วยทีพ่ บในเดก็ ที่ไดร้ บั ควนั พษิ นี้ คือ หสู ่วนกลางอกั เสบ หลอดลมอกั เสบ ปอดอักเสบ หรือ เป็นโรคหอบ ปริมาณการสบู ในแตล่ ะวนั มีผลตอ่ สุขภาพ ถ้าลดการ สูบในแต่ละวนั ก็หมายถงึ วา่ คุณได้ช่วยถนอมสขุ ภาพ ของตัวเอง ไมค่ วรสบู ในบริเวณทมี่ อี ากาศจำกดั เช่น ในห้องหรอื ในทแ่ี ออดั จะเปน็ การชว่ ยคนข้างเคียงดว้ ย ถา้ ต้องการเลกิ สูบบหุ รี่ควรปรกึ ษาแพทย์ประจำบ้าน ของคณุ การเลิกสูบมีผลดีตอ่ สุขภาพของคุณนับตง้ั แต่ วนั แรกทีเ่ ลิกสบู ดงั น้ี เลือดจะดขี น้ึ อีกสามเดอื นต่อมา มีผลต่อปอด หลังหนึ่งปีผ่านไปมีผลต่อเส้นเลอื ด หลงั จากเลกิ สบู บุหรแ่ี ล้ว 5 ปี ช่วยลดความเส่ียงในการ เป็นมะเรง็ รา่ งกายจะคอ่ ยๆ ปรับสภาพให้ดีข้นึ แอลกอฮอลล์ แอลกอฮอลล์ (& ดหู น้า 69) ใหโ้ ทษต่อร่างกาย โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ผทู้ ด่ี ม่ื เป็นประจำและดมื่ มาก การ ดม่ื ในปริมาณน้อยกม็ ีผลทำใหส้ มาธิ ปฎิกิริยาโต้ตอบ ความสามารถในการตดั สินใจลดลง และมคี วามเส่ียงตอ่ การเกิดอบุ ตั เิ หตุสงู การด่ืมมากและด่ืมเป็นประจำให้ โทษตอ่ อวยั วะแทบทุกสว่ นของรา่ งกาย ทำใหเ้ กิด ปญั หาทางจติ และเป็นปญั หาสังคม การทำรา้ ยสมาชิก ในครอบครัวหรอื บคุ คลภายนอก บ่อยครั้งท่ีพบวา่ เปน็ ผลจากความมึนเมา หากต้องการดืม่ เพื่อความสุขสนกุ สนานเป็นบางครง้ั บางคราวโดยไมเ่ ปน็ อันตรายตอ่ สขุ ภาพ ควรระวังและ รกั ษากฎดงั ต่อไปนี้ สำหรับผูใ้ หญ่ ผชู้ ายไมค่ วรดืม่ เกิน 13
3 คำแนะนำในการดูแลรักษาสขุ ภาพ เอช ไอ วี / 2 แกว้ (มาตรฐานที่ร้านอาหารทว่ั ไปใช้) ตอ่ หน่ึงวัน โรคเอดส์ ส่วนผู้หญิงน้นั รู้สกึ ไดเ้ ร็วกว่าผู้ชายจงึ ไม่ควรดม่ื มาก กว่า1 แก้ว (มาตรฐานท่ีรา้ นอาหารทัว่ ไปใช้) ต่อวนั เมื่อตอ้ งขบั รถ ทำงาน ต้องทานยา หรอื เมื่อเจบ็ ไข้ ได้ป่วย ในระหว่างการต้ังครรภแ์ ละการใหน้ มบตุ ร ไม่ ควรดมื่ แมแ้ ต่นอ้ ย หากคุณมปี ัญหาเร่อื งการติด- แอลกอฮอลล์ อยา่ รรี อที่จะติดตอ่ ขอความชว่ ยเหลอื จากศนู ย์ใหค้ ำแนะนำสำหรบั ผตู้ ดิ แอลกอฮอลล์ ท่ีตง้ั อยู่ ในเขตที่คุณอาศยั อยู่ ศูนย์นมี้ ีหนา้ ที่ใหค้ ำแนะนำและ บรกิ ารโดยไมค่ ิดคา่ มลู ค่า เจ้าหนา้ ทผ่ี ใู้ หค้ ำแนะนำเป็น ผูม้ ีความรคู้ วามชำนาญเฉพาะด้านและมหี น้าทรี่ ักษา ความลบั ของผใู้ ช้บริการ ท่ีอยขู่ องศูนยใ์ ห้คำแนะนำ สำหรบั ผ้ตู ิดอลั กอฮอลล์นี้ หาไดจ้ ากสมุดโทรศัพทห์ รอื สอบถามไดจ้ ากแพทย์ประจำบ้านของคุณ การปอ้ งกัน ➞ เช้อื เอช ไอ วี / โรคเอดส์ และโรคทางเพศ อ่นื ๆ (เชน่ คลามเิ ดยี โกโนเรียหรือกามโรค และไวรสั ตับอกั เสบ) ปอ้ งกนั โรคเหลา่ นี้ไดโ้ ดยการใช้ถุงยางอนามัย ซ่งึ หาซือ้ ไดจ้ ากร้านซบุ เปอรม์ าเกตทั่วไปรา้ ยขายยาและ โดรโกรี่ หากไม่เขา้ ใจหรอื มีข้อสงสัยสอบถามได้จากศนู ย์ ให้ความชว่ ยเหลอื เกยี่ วกบั โรคเอดส์ (& ดหู นา้ 70) ประจำรัฐทค่ี ณุ อาศัยอยู่ หรอื สอบถามไดจ้ ากแพทย์ 14
3 คำแนะนำในการดูแลรักษาสขุ ภาพ การฉดี วัคซนิ การฉดี วัคซนิ เปน็ การปอ้ งกันโรคเป็นการรกั ษาสุขภาพ ปอ้ งกนั โรค วิธีหนงึ่ ➞การฉดี วัคซินชว่ ยปอ้ งกันไดห้ ลายโรค สำนกั งาน สุขภาพจิต เพื่อสุขภาพและอนามัยแห่งประเทศสวติ เซอร์แลนด์ แนะนำใหฉ้ ีดวคั ซนิ ป้องกันโรคดังต่อไปน้ี คอตีบ บาดทะยัก ไอกรน โปลิโอ เยอื่ บุสมองอกั เสบ กลอ่ งเสยี งอกั เสบ (ทเ่ี กดิ จากเชื้อแฮโมฟิลสุ อนิ ฟลูเอ็นซา) หดั เยอรมนั คางทูม หัด และไวรสั ตบั อกั เสบ บี (& ดูหนา้ 70) นอกจากนนั้ ยงั ฉีดวัคซินอนื่ ๆ ได้เม่อื จำเปน็ เชน่ เม่อื เดินไปตา่ งประเทศ สว่ นวัคซินทคี่ ณุ ยังไม่เคยไดร้ ับกส็ ามารถรับการฉดี ไดท้ ุก เม่อื การฉีดวัคซินปอ้ งกนั โรคให้เดก็ กมุ ารแพทย์ (หมอผู้ เช่ียวชาญโรคเดก็ ) หรอื แพทย์ประจำบ้านจะเปน็ ผฉู้ ดี วัคซิน ให้ สอบถามรายละเอียดเพ่มิ เตมิ ได้แพทยป์ ระจำบา้ น ความสุขในชีวติ และการมีอารมณ์ดี เปน็ ปจั จยั สำคญั ทที่ ำให้ สุขภาพจิตดี รวมทงั้ ความสัมพนั ธท์ ่ดี ีในครอบครัว การงาน และทโี่ รงเรยี น การใช้เวลาวา่ งและการพักผ่อนหยอ่ นใจ สิ่งเหลา่ นชี้ ว่ ยเสริมให้คุณภาพชวี ติ ดยี งิ่ ขนึ้ องคก์ ารอนามัยโลก (WHO) ใหน้ ยิ ามความหมายของการ ทีม่ นษุ ย์ มีสขุ ภาพดีนัน้ ไม่ไดห้ มายถงึ สุขภาพกายดีเท่าน้นั แต่ยังรวมถึงการมสี ุขภาพจติ และมสี งั คมทดี่ ีดว้ ย ในปจั จุบนั พบว่าผปู้ ่วยจำนวนมาก ทีก่ ารป่วยมสี าเหตุมาจากทาง จติ ใจ โดยทว่ั ไปพบว่า ผคู้ นจำนวนหน่งึ ในสาม เคยมอี าการ ป่วยทางจติ อยา่ งนอ้ ยหนึ่งครง้ั ในชวี ิต และในจำนวนน้ี สว่ นมากสามารถช่วยเหลือตวั เองให้ผา่ นพ้นสภาพวกิ ฤตินี้ ไปได้ แต่หนึ่งในสบิ ทม่ี ีอาการปว่ ยทางจิตและตอ้ งเข้ารบั การรกั ษาในสถานจิตบำบัด ในประเทศสวิตฯ มรี ะบบการรกั ษาอาการเจบ็ ป่วยทางจิตที่ ดี หากต้องการความช่วยเหลือ ตดิ ต่อแพทย์ประจำบ้าน แพทยจ์ ะให้การบำบัดรักษาและให้คำแนะนำ หรือชว่ ยตดิ ตอ่ กบั หนว่ ยงานทเ่ี ก่ียวขอ้ ง หากจำเป็นจะให้ยาชว่ ยในการ รักษาร่วมดว้ ย 15
3 คำแนะนำในการดแู ลรักษาสขุ ภาพ สิทธแิ ละหนา้ เมอ่ื เจบ็ ป่วยและรบั การรักษาจากแพทย์ ผปู้ ว่ ยมีสิทธ์ิ ทีข่ องผู้ปว่ ย รู้และมีสว่ นรว่ มในการตัดสนิ ใจ (& ดูหน้า 70) เม่อื แพทย์ ตรวจและวนิ จิ ฉัยโรค แพทย์จะต้องแจ้งให้ทราบถึงวิธีการ รักษา ทางเลอื กอนื่ ๆ และอธบิ ายให้รถู้ ึงความเส่ยี งหรอื ผล ข้างเคียงทีอ่ าจเกดิ จากการรักษาแบบนนั้ ๆ เมื่อคนไข้รู้ และเข้าใจ จงึ สามารถรว่ มในการตัดสนิ ใจได้ สง่ิ สำคัญคือ คนไข้ตอ้ งซกั ถามแพทย์เพื่อให้เข้าใจอย่างถกู ตอ้ ง และ แพทย์กเ็ ขา้ ใจคำพดู และคำถามของคนไขเ้ ชน่ กนั แพทย์มีหนา้ ทรี่ ักษาความลบั ของคนไขอ้ ันเปน็ จรรยาบรรณ ของแพทย์ การทีจ่ ะนำขอ้ มลู หรือรายละเอยี ดส่วนตัวของ คนไข้ไปเปดิ เผยใหผ้ ู้อ่นื รู้ ต้องไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผู้ ปว่ ยก่อน เมื่อเจ็บป่วยและต้องการความช่วยเหลอื จากแพทย์ คนไข้ ต้องใหค้ วามรว่ มมอื และปฏิบตั ติ ามคำแนะนำของแพทย์ ดว้ ย 16
3 คำแนะนำในการดแู ลรักษาสุขภาพ ล่าม ผู้สื่อสารให้ การบำบัดรกั ษาโรคอย่างถูกวิธี จะทำไดก้ ็ตอ่ เมอ่ื ทุกฝา่ ย เกดิ ความเขา้ ทาง ทม่ี สี ว่ นเกยี่ วข้อง เชน่ ผู้ปว่ ย แพทย์ พยาบาล ผ้ดู ูแล ภาษาและ นักสงั คมสงเคราะห์ ส่ือสารและเขา้ ใจกนั อยา่ งถกู ต้อง วัฒนธรรม แตป่ ญั หาที่พบกันอย่เู สมอตามคลนิ คิ โรงพยาบาล สถาน สังคมสงเคราะห์ หรอื หนว่ ยงานอืน่ ๆ บอ่ ยครัง้ ท่ีพบว่ามี ปัญหาความเขา้ ใจผิด หรอื เขา้ ใจไม่ดพี ออนั เน่อื งมาจาก การสอื่ สาร การปอ้ งกนั ความเข้าใจผดิ คอื ต้องมี ➞ผสู้ ือ่ สารหรือล่าม (& ดูหนา้ 70) ลา่ มควรเปน็ ผู้ท่ีได้รบั การศึกษาทางด้านน้ี มาโดยเฉพาะ เป็นทที่ ราบกันดวี ่าล่ามไมค่ วรเป็นบคุ คลที่ มาจากครอบครัวของผู้ปว่ ย หรอื เปน็ ผทู้ ร่ี จู้ กั กันมากอ่ น เพราะบคุ คลดงั กลา่ วไมไ่ ดศ้ กึ ษางานน้ีมาโดยเฉพาะ อีกท้ัง บคุ คลเหลา่ น้ยี ังมีความรู้สึกรว่ ม หรอื รสู้ กึ เหน็ อกเห็นใจ ผ้ปู ว่ ยซงึ่ เป็นญาติหรือเพื่อนของตนอันนำมาใหเ้ กิดความ เขา้ ใจท่ีผิดพลาดหรอื ตีความหมายคลาดเคล่อื น อาจมขี อ้ ยกเวน้ เมือ่ ตอ้ งเขา้ รับการรกั ษาใน ➞แผนกผ้ปู ว่ ยฉุกเฉิน อาจให้บุตร ญาติของผู้ปว่ ย หรือเจา้ หน้าทขี่ องโรงพยาบาล ทำหนา้ ที่ล่าม ฉนั มีสิทธิ์ท่จี ะเรียกร้องขอใหม้ ีลา่ มตามความตอ้ ง การหรือไม่ ไม่ได้ ในประเทศสวติ ฯ ผู้ป่วยยงั ไม่ไดร้ บั สิทธใ์ิ นการ เรียกรอ้ งให้มีล่าม ลา่ ม 17
3 คำแนะนำในการดแู ลรักษาสุขภาพ สำหรบั ประเทศสวติ ฯ ยงั ไม่มกี ารใหส้ ิทธ์เิ รยี กรอ้ งขอล่าม กรณที ี่จำเปน็ ตอ้ งมีลา่ ม คณุ อาจตอ้ งจัดการหามาเอง โดยตดิ ตอ่ ได้จากสำนักงานซงึ่ มีอยหู่ ลายแหง่ มีลา่ มที่มคี ุณ ภาพ (& ดหู นา้ 70) ตามโรงพยาบาลใหญๆ่ หลายแห่ง มกั มีลา่ มของโรงพยาบาล ส่วนอัตราคา่ แปล ยงั ไมม่ กี ารกำหนดแนน่ อนและเป็นทาง การ ดังนัน้ กอ่ นพบแพทย์ควรสอบถามเร่ืองค่าใช้จ่าย และความเปน็ ไปได้เสียก่อน 18
44 การดูแลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ (Medizinische Versorgung) การเข้ารับการรกั ษา มีสองแบบ คอื การเข้ารบั การรกั ษาแบบผู้ป่วยนอก (ambulant) และแบบผปู้ ว่ ยใน (stationär) การเข้ารับการรักษาแบบผปู้ ่วยนอก (ambulant) หมายถงึ รบั การตรวจรกั ษา หรอื ทำกายภาพบำบดั ในสถาน พยาบาลโดยไม่ต้องพักคา้ งคนื การเข้ารับการรักษาแบบผปู้ ว่ ยใน (stationär) หมายถึงเขา้ รบั การตรวจ รกั ษาพยาบาล หรือกายภาพบำบดั จติ บำบดั ในสถานพยาบาล (เชน่ โรงพยาบาล คลนิ กิ หรอื สถานอี นามัย) โดยผ้ปู ว่ ย ตอ้ งพักคา้ งคืน การเขา้ รบั การรกั ษาตัวแบบน้ี จะต้องผ่านการตรวจแบบ ผปู้ ว่ ยนอกมาก่อน และแพทยเ์ ป็นผู้ลงความเหน็ ว่ามคี วาม จำเปน็ ตอ้ งเขา้ พักรักษาตัวทโ่ี รงพยาบาล ศูนย์ให้คำปรกึ ษาปญั หาต่างๆ นอกเหนอื จากมี โรงพยาบาล คลนิ กิ ตา่ ง ๆ และสำนัก แพทย์แลว้ ยงั มศี ูนยบ์ ริการให้คำแนะปรกึ ษาด้านต่างๆ อกี ด้วย คณุ สามารถเลือกใชบ้ รกิ ารหรือจะแนะนำให้ สมาชิกในครอบครัว เพ่ือนหรือคนทรี่ ู้จักไปใช้บรกิ าร ตามศนู ยต์ ่างๆ นไ้ี ด้ เม่ือมีปัญหา (อาจเปน็ ปัญหา ส่วนตวั ปัญหาครอบครวั ปญั หาทางการเงนิ ) เช่น ศูนยบ์ ริการใหค้ ำแนะนำสำหรับผู้ตดิ ยาเสพตดิ ศนู ย์บรกิ ารใหค้ ำแนะสำหรบั ผูม้ ีหนส้ี ิน ศนู ย์ให้การ บริการใหค้ ำแนะนำปรกึ ษาสำหรบั ครอบครัว ศนู ย์ บริการให้คำแนะนำปรึกษาสำหรบั สตรี และศนู ย์ให้ บรกิ ารและคำแนะนำปรกึ ษาสำหรับผมู้ อี าชพี ลูกจ้าง เปน็ ตน้ ศูนย์เหลา่ น้ีทำงานอยา่ งมีระเบียบกฎเกณฑแ์ ละ เจา้ หนา้ ท่ไี ดร้ บั การศกึ ษาเฉพาะทาง (นักสังคม- สงเคราะห์ นักศกึ ษาศาสตร์ นกั จติ วิทยา และอื่น ๆ) เจ้าหน้าทเี่ หลา่ น้ีมี หน้าทรี่ กั ษาความลับของผู้ใช้บริการ และเป็นบริการที่ไม่คิดมูลค่า แพทยส์ ามารถช่วยตดิ ตอ่ 19
4 การดูแลรกั ษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ กับศนู ยบ์ รกิ ารเหล่านใ้ี หค้ ุณได้ ศนู ยด์ ังกลา่ วอยู่ในเขต ที่คณุ อาศยั อยู่ รายชือ่ ที่อยู่ และหมายเลขโทรศพั ท์ของศนู ย์ หาได้จากสมุดโทรศัพท์ (& ดหู นา้ 71) แพทย์ผู้เช่ยี วชาญเฉพาะโรค (Fachärztin und Facharzt) แพทย์ส่วนมากเม่ือศึกษาสำเรจ็ หลักสตู รวิชาการแพทย์แล้ว จะศึกษาตอ่ ในสาขาวชิ าเฉพาะ เช่น แพทยส์ ำหรบั โรคท่วั ไป ศัลยแพทย์ (หมอผา่ ตัด) หรอื สตู ิ- นรีแพทย์ เป็นตน้ หลักสูตรการศึกษาวชิ าแพทย์ เชน่ แพทยผ์ ู้เชี่ยวชาญ เฉพาะโรค แพทยป์ ระจำบ้าน หรอื แพทยท์ ป่ี ระจำ โรงพยาบาล เปน็ แพทย์ผ้มู คี ณุ วุฒเิ ท่าเทยี มกนั แพทย์เหล่า นอ้ี ยใู่ นความควบคุมดแู ล และอยู่ภายใต้กฎระเบียบข้อ บงั คับของสภาแพทย์ แหง่ สมาพนั ธรัฐสวิส (➞FMH) แพทยผ์ ้เู ชี่ยวชาญเฉพาะโรคท่ีสำคัญๆ มีดงั นี้ แพทย์ผู้เชีย่ วชาญโรคทัว่ ไป (Allgemeine Medizin) แพทย์ผู้เชีย่ วชาญโรคทัว่ ไป ส่วนใหญ่จะเปน็ แพทย์ ประจำบ้าน มีหน้าท่กี ารตรวจ วินิจฉัยและรักษา ในกรณที ่มี คี ว่ามจำเป็น จะสง่ ผู้ปว่ ยไปรับการรักษา จากแพทยผ์ อู้ ่ืนต่อไป อายุรแพทย์ (InternistInnen) (แพทย์สำหรับโรคที่เกยี่ วกับอวัยวะภายใน) อาจเปน็ แพทยป์ ระจำบา้ น หรอื แพทย์สำหรับโรคทั่วไป และแพทยผ์ ู้เช่ียวชาญโรคทเี่ กีย่ วกบั อวยั วะภายใน ตัวอยา่ งเช่น อายุรแพทยส์ าขาโรคทางเดนิ หายใจ (Pneumologie) อายุรแพทย์สาขาโรคหวั ใจและความ ดันโลหติ (Kardiologie) หรอื อายรุ แพทย์สาขาโรค ทางเดินอาหาร(กระเพาะและลำไส้ Gastroenterologie) กุมารแพทย์ (หมอเด็ก) (Kinderärztin/Kinderarzt, PädiaterInnen) รักษาโรคที่เกี่ยวกับร่างกาย และจิตใจสำหรับทารก จนเขา้ สู่วัยรนุ่ (อายไุ มเ่ กนิ 18 ปี) สตู ิ-นรีแพทย์ (Gynäkologin/Gynäkologe) ตรวจ รักษาโรคสตรี และช่วยทำคลอด 20
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ศัลยแพทย์ หรอื หมอผา่ ตัด (Chirurgin/Chirurg) การผ่าตัดรักษาโรค และจากการประสบอบุ ตั ิเหตุ จิตแพทย์ (Psychiaterin/Psychiater) รกั ษาผ้ปู ่วยทางจติ หรอื มีอาการทางประสาท ได้รบั ความเจ็บป่วยทางจติ ใจ การดแู ลรกั ษา การดูแลรักษาเบื้องต้น และการรักษาเฉพาะโรค พยาบาลใน แผนกผ้ปู ว่ ยนอก (Grundversorgung und Spezialbehandlung) (Ambulante แพทยป์ ระจำบา้ น (Hausarzt) คือใคร แพทยป์ ระจำบา้ นหมายถึง บุคคลคนแรกทคี่ ณุ จะตอ้ ง Versorgung) ตดิ ต่อเม่อื เจบ็ ป่วย เมือ่ เจ็บป่วย ขน้ั แรกตอ้ งไปพบกับแพทยป์ ระจำบา้ นก่อ น แพทยป์ ระจำบา้ นเปน็ ผู้ให้ ➞การตรวจรกั ษาเบอื้ งตน้ (Grundversorgung) ถ้ามคี วามจำเปน็ จะส่งคนไข้ไปรกั ษา กับแพทย์ผู้เช่ยี วชาญเฉพาะโรคตอ่ ไป ข้อยกเวน้ สำหรบั ผู้ลภี้ ัยท่พี ำนักอยใู่ นศูนย์ เมือ่ เจ็บป่วยตอ้ ง ติดตอ่ กับผู้ดูแลศนู ย์ ตามปกติศนู ย์เหลา่ นี้จะมีแพทย์ ประจำ หากมคี วามจำเปน็ ก็จะส่งคนไขใ้ หแ้ พทย์ ผูเ้ ชยี่ วชาญเฉพาะโรคตอ่ ไป พบไดบ้ อ่ ยท่แี พทย์ประจำบ้านเป็นแพทยผ์ ู้เชย่ี วชาญสาขา โรคท่ัวไป อายรุ แพทย์ หรือกุมารแพทย์ การรกั ษาเฉพาะ หมายถึงการตรวจพเิ ศษ หรอื รักษาอวยั วะส่วนใดสว่ นหนงึ่ ของร่างกายโดยเฉพาะ (เช่น หัวใจและระบบการหมุน เวียนของโลหิต) จะไดร้ บั การรกั ษาจากแพทยผ์ ้เู ชย่ี วชาญ เฉพาะโรคนัน้ ตามปกติแพทยป์ ระจำบา้ นจะเป็นผูพ้ จิ ารณาส่งคนไขไ้ ป รักษากบั แพทยเ์ ฉพาะโรค การทีค่ ุณจะเขา้ รกั ษาตวั กบั แพทย์ผเู้ ชีย่ วชาญเฉพาะโรคโดยตรง โดยไม่ได้รับความ เหน็ จากแพทย์ประจำบา้ นไดห้ รือไม่นน้ั ข้นึ อยกู่ บั เง่ือนไข (ข้อจำกดั ) ของบริษทั ทค่ี ณุ ทำประกนั สขุ ภาพแบบพนื้ ฐาน (ภาคบงั คับ) 21
4 การดแู ลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ การรกั ษาเบื้องต้น แพทยป์ ระจำบา้ น ตวั อยา่ ง แพทย์ผู้เชยี่ วชาญสาขาโรคทวั่ ไป แพทย์ผเู้ ชยี่ วชาญสาขาอายุรแพทยท์ วั่ ไป กมุ ารแพทย์ และอ่นื ๆ การรักษาเฉพาะทาง แพทยผ์ ้เู ชยี่ วชาญเฉพาะโรคด้านตา่ งๆ ตัวอย่าง แพทยผ์ ู้เชีย่ วชาญทางด้านโรคหวั ใจและความดันโลหิต แพทยผ์ ู้เชย่ี วชาญทางด้านโรคระบบทางเดนิ อาหาร แพทย์ผ้เู ช่ยี วชาญทางดา้ นโรคผิวหนัง จักษุแพทย์ (หมอตา) แพทย์ผู้เช่ียวชาญทางด้าน หู คอ จมกู ➞ การเขา้ พบแพทย์ (Sprechstunden) ต้องตดิ ตอ่ นดั หมายลว่ งหนา้ และแจ้งให้แพทย์ทราบถึงอาการ เจบ็ ปว่ ย ➞ เจ้าหนา้ ทขี่ องสำนักงานแพทย์ (Praxishilfe) จะจดบันทึกไว้ (เชน่ เริม่ มอี าการเจ็บป่วยเมือ่ ใด มอี าการอย่างไร) เม่ือคุณต้องการนำ ➞ลา่ มไปด้วย หรอื ตอ้ งการลา่ ม จะตอ้ งแจ้งใหเ้ จา้ หน้าท่ีของสำนกั งานแพทย์ ทราบล่วงหนา้ ดว้ ย เมื่อถึงเวลาท่นี ัดต้องตรงเวลา เม่อื ไปถึงสำนักงานแพทย์ เจา้ หนา้ ทจี่ ะแจง้ ให้ทราบว่าจะ ตอ้ งรอทีไ่ หน ถา้ ไปพบแพทยต์ ามเวลาทน่ี ัดหมายไว้ไมไ่ ด้ จะตอ้ งบอกยกเลิกอย่างช้า 24 ชวั่ โมงกอ่ นถงึ เวลานดั หมาย การดูแลรักษาพยาบาลในแผนกผ้ปู ว่ ยนอก 22
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ ทำไมจงึ ต้องรอพบแพทย์อกี ในเมอื่ ได้มีการ นดั หมายเวลาไว้แลว้ การตอ้ งรออีกนน้ั อาจเกิดข้นึ ได้ เพราะในบางคร้งั คนไข้ ท่ีเขา้ พบแพทยก์ อ่ นหน้าคุณ ใช้เวลาในการตรวจ รกั ษานานกว่าท่ปี ระมาณเอาไว้ หรือ ในกรณีที่มีคนไข้ ฉุกเฉินต้องได้รับการรักษาเป็นการรบี ดว่ น ทำใหค้ ุณตอ้ งรอนาน โดยเฉพาะการรอพบแพทยใ์ น ช่วงเย็น อาจต้องรอนานมาก หากเป็นเชน่ น้ีควรสอบ ถามเจ้าหน้าทว่ี า่ จะต้องรออกี นานเท่าไหร่ ควรรอตอ่ ไป หรอื ไปทำธุระอนื่ ก่อนแล้วกลับมาทส่ี ำนกั งานแพทย์ อกี ครั้ง ในกรณีที่แพทยร์ จู้ ักผู้ป่วยและทราบประวตั ิเก่ียวกับสขุ ภาพ ของผปู้ ว่ ย จะทำใหง้ ่ายตอ่ การ วนิ ิจฉยั โรค ควรรกั ษาด้วย วธิ ไี หน จำเปน็ ต้องสง่ คนไขไ้ ปพบแพทยผ์ ู้เช่ียวชาญเฉพาะ โรค หรือคนไข้ควรเข้ารกั ษาตวั ในโรงพยาบาลหรอื ไม่ ดังน้นั เปน็ การดสี ำหรบั ตัวคณุ เมือ่ เจ็บปว่ ยควรไปพบ แพทย์ประจำบ้านเสมอ ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างคนไข้และ แพทยเ์ ป็นส่งิ สำคญั ทำให้ เกดิ ความไวว้ างใจและความ สบายใจอนั นำไปส่คู วามร่วมมอื ทีด่ ีในการรักษา เปลี่ยนแพทยท์ ีค่ ณุ เขา้ รับการรักษาเปน็ ประจำได้ ไหม ถ้ารู้สกึ ว่าไมค่ อ่ ยเขา้ ใจแพทย์ผ้นู ้ัน ได้ คุณมสี ทิ ธเิ์ ลอื กแพทย์ไดต้ ามความพอใจของคุณ การดูแลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ่วยนอก 23
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ คุณ ➞มสี ิทธ์ิในการเลือกแพทย์ (freie Arztwahl) ตามความพอใจของคุณ เช่น คณุ เป็นผู้หญงิ คณุ กส็ ามารถ เลอื กแพทยห์ ญงิ ไดถ้ ้าไมต่ อ้ งการให้แพทยช์ ายตรวจรกั ษา หรือในทางกลับกันผชู้ ายก็สามารถเลอื กแพทย์ชายได้ แต่ทัง้ นขี้ ึน้ อยูก่ ับเง่อื นไขหรือข้อจำกัดการประกันสุขภาพ วา่ มขี อ้ จำกดั เร่ืองสิทธก์ิ ารเลือกแพทย์หรือไม่ ข้อยกเว้น สำหรบั ผ้ลู ภ้ี ยั ทางการเมือง ตามปกติแลว้ ไมม่ สี ทิ ธ์ิ ในการเลือกแพทยต์ ามความตอ้ งการ ถ้าต้องการ เปล่ียนแพทย์จะต้องแจง้ ตอ่ ผดู้ แู ลหน่วยทต่ี นสงั กัด เมอื่ คนไข้มีสทิ ธใ์ิ นการเลือกแพทยไ์ ด้ ดงั นัน้ แพทยก์ ็มสี ทิ ธ์ิ ทเ่ี ลือกและรับคนไข้ใหมไ่ ด้เชน่ กัน ห้องสำหรบั รอพบแพทย์ 24 การดูแลรักษาพยาบาลในแผนกผปู้ ่วยนอก
4 การดแู ลรกั ษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ธรรมชาติบำบัด (การรักษาโรคดว้ ยวิธีทาง ธรรมชาติ โดยแพทย์ทางเลอื ก) ทีป่ ระเทศสวิตฯ ก็เหมือนกับประเทศอ่ืนๆ เช่นกัน ท่มี ีผู้ใช้ตำหรับยาประจำบ้าน (เช่นการดม่ื ชา หรือการ ประคบ ด้วยสมนุ ไพร) ธรรมชาติบำบัดคอื การนำสมนุ ไพรมาสกดั และรักษาโรค ยาท่ีสกัดจากสมุนไพรจะ ออกฤทธิ์ทอี่ อ่ น กวา่ ยาท่ที ำมาจากสารเคมี แต่ละคนมี ประสบการณ์จากการใช้ตำหรับยาประจำบ้านแตกต่าง กนั ออกไป ข้อสำคญั คอื ควรแจง้ ให้แพทย์ทราบว่ากอ่ น หนา้ นีค้ ุณไดใ้ ชว้ ิธีใด หรือใชต้ ำรายาประจำบา้ นชนิดใด บ้าง แพทย์อาจจะแนะนำ วา่ ควรใชย้ าประจำบา้ น ขนานใดทเ่ี หมาะกบั อาการเจ็บป่วยท่ีคณุ เป็นอยู่ นอกจากนแ้ี ลว้ ยังมกี ารบำบัดรกั ษาดว้ ยวิธี ทางธรรม ชาติอนื่ ๆ อีก โดยจะใช้วธิ ใี ดวธิ หี นง่ึ หรือหลายวิธคี วบ ค่กู นั ไปกไ็ ด้ สำหรับการรักษาดว้ ยวธิ ีธรรมชาตบิ ำบัดน้ี ในประเทศ สวติ ฯ มีแพทยท์ ี่ได้ศึกษาสาขาธรรมชาติบำบัด (Komplementärmedizin) โดยเฉพาะ เรียกว่า แพทยท์ างเลือก (KomplementärmedizinerInnen) คา่ รกั ษาในสว่ นนี้ นับต้ังแต่วนั ที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 เป็นต้นไป บริษทั ประกนั ไมใ่ หค้ วามคุม้ ครอง ดงั น้ันถา้ ต้องการให้บริษัทประกนั คุม้ ครองในส่วนน้ี จะต้องทำประกันเพ่ิม (สอบถามรายละเอยี ดจาก บรษิ ัทประกัน) แพทย์ทางเลือกมวี ธิ กี ารรกั ษาตา่ งๆ เชน่ ➞ฝังเขม็ (Akupunktur) ➞การกระตุ้นภมู ิคุ้มกนั โรค (โฮเมอโอพาที Homöopathie) ➞ตำราแผนจนี (Chinesische Medizin) ➞การรักษาแบบองค์รวม (อนั โทรโพโซฟิเชอร์ Anthroposophische Medizin) ➞การให้ยาชา (นอยราลเทราพี Neuraltherapie) หรือ ➞พฤกษศาตรบ์ ำบัด (Phytotherapie) การดแู ลรักษาพยาบาลในแผนกผู้ป่วยนอก 25
4 การดแู ลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ โพลคิ ลนิ ิก (Poliklinik) นอกจากคลนิ ิกแพทย์ทั่วไปแลว้ ผู้ป่วยสามารถไปท่ี โพลิคลินกิ (Ambulatorium) ได้เชน่ กนั โพลคิ ลนิ ิกคือ ➞แผนกคนไขผ้ ปู้ ่วยนอกหรอื ผู้ป่วยทวั่ ไป (ambulant) ประเภทหนงึ่ ส่วนใหญ่แลว้ โพลิคลินกิ เปน็ แผนกหนง่ึ ใน โรงพยาบาล มหี นา้ ทใี่ หค้ ำปรึกษา ตรวจ รักษาเบ้ืองต้น เชน่ เดยี วกับสำนักงานแพทย์ธรรมดาท่ัวๆ ไป ถา้ ตอ้ งการ ไปท่ีโพลคิ ลนิ กิ ต้องนัดหมายก่อนนอกจากนี้แล้วยงั มี โพลิคลนิ กิ พเิ ศษทใ่ี หก้ ารรกั ษาเฉพาะโรค (Spezial- behandlungen) อีกดว้ ย โพลคิ ลินิกบางแหง่ จะรับแตค่ นไข้ ทีแ่ พทยเ์ ปน็ ผ้สู ่งมาเทา่ นัน้ ขอ้ ดขี องโพลคิ ลินกิ คือ มเี คร่อื งมือทางการแพทยแ์ ละ บุคลากรพร้อมอยู่เสมอ ในกรณีท่ตี อ้ งส่งผู้ป่วยไปตรวจท่ี แผนกอนื่ ของโรงพยาบาล ผู้ป่วยอาจตอ้ งรอนานเนือ่ งจาก มคี นไข้อ่นื ทร่ี ออยูก่ ่อนแลว้ โพลิคลินกิ เป็นสถานศกึ ษาวิชา การแพทย์ด้วย ดังนัน้ จงึ มีการสับเปลีย่ นแพทยบ์ ่อย ในกรณที ี่ผปู้ ว่ ยทต่ี อ้ งรกั ษาตัวในระยะยาว มโี อกาสน้อยท่ี จะได้รับการรักษาจากแพทยค์ นเดิม รา้ นขายยา (Apotheke) ร้านขายยา (Apotheke) เปน็ สถานทแ่ี ห่งแรกที่คนไข้จะไป เช่นเดยี วกบั สำนักแพทย์ ทีร่ า้ นขายยา มเี ภสชั กรท่สี ำเร็จ การศกึ ษาเกย่ี วกับยารักษาโรคมาโดยเฉพาะ กรณที ีค่ ุณ ปว่ ย รา้ นขายยา 26 การดแู ลรักษาพยาบาลในแผนกผู้ป่วยนอก
4 การดูแลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ เภสชั กรสามารถให้คำแนะนำได้ ทัง้ น้ขี นึ้ อยูก่ บั สุขภาพ ของคณุ เภสชั กรอาจจดั ยาใหห้ รอื แนะนำใหไ้ ปพบแพทย์ ยารกั ษาโรคทีซ่ อ้ื จากร้านขายยา เปน็ ยาท่ีได้รับการตรวจ สอบและจดทะเบียนเรียบรอ้ ยแล้ว ส่วนค่ายาน้นั ทางรา้ น ขายยามี ➞รายชื่อยาทร่ี ะบุไว้ว่ายาชนิดใดทบ่ี รษิ ทั ประกัน สุขภาพจ่ายทดแทนให้ (Spezialitätenliste) มยี าหลายชนิด ทีต่ อ้ งมใี บสั่งจากแพทย์กำกบั ถ้าต้องการซอ้ื ยาเหลา่ นี้จะ ตอ้ งนำใบสง่ั จากแพทยม์ าแสดงด้วย ยาแก้ปวดและยารกั ษาโรคต่างๆ ในประเทศสวิตฯ ส่วน ใหญ่เปน็ ยาชนิดเม็ด ไม่บ่อยนักทีแ่ พทย์สงั่ ยาแบบฉดี ให้ ผ้ปู ว่ ย เพอ่ื เป็นการประหยัด เม่อื ซ้ือยาควรถามร้านขายยาถึงยา ทีม่ ีประสทิ ธภิ าพหรือใหผ้ ลคลา้ ยคลึงกนั แต่มชี ่อื ต่างกัน และราคาถูกกว่า เรียกวา่ เกเนรคิ า (Generika) ทางร้าน ขายยาสามารถจัดยาชนดิ นใี้ ห้คณุ ได้ ในกรณีทแี่ พทยไ์ ม่ ระบุชอื่ ยาน้ัน แผนกคนไขฉ้ ุกเฉนิ (Der Notfall) ➞คนไข้ฉุกเฉิน หมายถงึ คนไข้ท่ีตกอยใู่ นสภาวะทีเ่ ป็น อนั ตรายต่อชีวติ จะต้องได้รับการรกั ษาอยา่ งรบี ด่วน การจะไปทแ่ี ผนกผปู้ ว่ ยฉุกเฉนิ นน้ั คนไขจ้ ะต้องตกอย่ใู น อันตราย นอกเหนอื จากนตี้ อ้ งไปพบแพทยป์ ระจำบา้ นก่อน เสมอ ในกรณีจำเป็นหรอื ฉกุ เฉิน ส่วนมากแพทย์ประจำ บ้านจะไปตรวจรักษาคุณทีบ่ ้าน แม้ในยามคำ่ คืนหรือ วนั หยดุ ควรทำอยา่ งไรในกรณีฉกุ เฉนิ (เจ็บป่วยกะทันหัน หรอื ไดร้ บั อบุ ตั เิ หต)ุ ถ้าเปน็ กรณีที่เปน็ อันตรายตอ่ ชวี ิต รีบตรงไปทีแ่ ผนก คนไข้ฉกุ เฉิน (Notfalldienst) ทนั ที นอกเหนอื จากนค้ี วรไปพบแพทย์ประจำบา้ น (Haus- arzt/Hausärztin) การดูแลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ว่ ยนอก 27
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ควรทำอยา่ งไร ถ้าติดตอ่ แพทย์ประจำบา้ นไมไ่ ด้ ส่วนมาก ทางสำนกั งานแพทย์จะมเี ครอ่ื งเทปบันทกึ เพ่อื ให้ขอ้ มูล ว่าสามารถติดต่อแพทย์ในกรณีฉุกเฉนิ ได้ทไ่ี หน ตามเมอื ง ใหญๆ่ ทกุ เมือง มีร้านขายยาท่เี ปิดทำการในยามค่ำคนื หากตอ้ งการทราบช่ือรา้ นขายยาหรือแพทยท์ ่สี ามารถติด ต่อไดเ้ มอื่ เจบ็ ปว่ ยกะทันหนั หรอื อยูภ่ าวะฉุกเฉิน คน้ หาได้ จากหนังสือพิมพป์ ระจำท้องถ่ินทีแ่ จกให้เรียกว่า ➞อันไซเกอร์ (Anzeiger) ในกรณีฉกุ เฉิน สงิ่ ทีส่ ำคญั คอื ตอ้ งแจ้งรายละเอยี ดวา่ เกิด อะไรขนึ้ ในกรณฉี กุ เฉิน คุณตอ้ งให้รายละเอยี ดดังน้ี คณุ เปน็ ใคร ชื่ออะไร โทรศพั ท์มาจากท่ีไหน เกดิ อะไรขึน้ ได้กระทำ หรือจดั การอะไรไปแล้ว โรงพยาบาลของรฐั สว่ นมากแลว้ แผนกผู้ป่วยฉกุ เฉินจะเปดิ ทำการตลอด 24 ช่วั โมง ถ้าต้องการ ➞รถพยาบาล (Ambulanz) สามารถตดิ ต่อไป ที่หน่วยพยาบาลฉกุ เฉิน (Sanitätsnotruf) หมายเลข โทรศพั ท์ 144 โดยระเบียบแล้วรถพยาบาลจะรบั ขนสง่ เฉพาะ ผปู้ ว่ ยเทา่ นนั้ ส่วนคา่ รถพยาบาลผู้ปว่ ยจะต้องรับ ภาระบางส่วน ในกรณีฉุกเฉินไปพบแพทยไ์ ดท้ กุ คน และทุกโรงพยาบาล ในประเทศสวิตเซอรแ์ ลนด์ แพทยท์ ่อี ยใู่ นสถานการณ์ ฉกุ เฉินนี้ตอ้ งใหก้ ารรกั ษา หรอื ส่งผ้ปู ว่ ยไปยงั แผนกทีต่ รง กบั สถานการณ์น้นั หรอื ให้ความช่วยเหลอื ข้นั ตอ่ ไป การดูแลรกั ษาพยาบาลในแผนกผู้ป่วยนอก 28
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ ทันตแพทย์ หรอื หมอฟนั (Zahnärztin und Zahnarzt) เพื่อสขุ ภาพฟันท่ีแข็งแรงและคงทน สิง่ สำคญั ทจ่ี ะตอ้ ง ปฏบิ ตั ิ คอื จะตอ้ งแปรงฟนั อยา่ งถกู วิธแี ละสมำ่ เสมอ ฉนั มสี ทิ ธิร์ บั การตรวจฟันโดยไมต่ ้องเสยี ค่าใช้จา่ ย เองหรือไม่ คุณไม่มสี ิทธน์ิ ี้ ค่าใช้จ่ายในการตรวจและรกั ษาฟัน คุณจะตอ้ งเปน็ ผู้จ่ายเอง ตามปกติคณุ ต้องจา่ ยค่าตรวจและรกั ษาฟนั เอง ทางบรษิ ัท ประกนั สขุ ภาพจะรบั ภาระคา่ ใช้จา่ ย ในกรณที ีม่ ีสาเหตมุ า จากความเจ็บป่วยทางร่างกาย หรอื เกดิ จากอบุ ัตเิ หตุ การถอนฟันหรอื ถอนฟันกรามนั้น มีนอ้ ยรายทีบ่ รษิ ทั ประกนั สขุ ภาพจา่ ยทดแทน แตถ่ า้ คณุ ทำประกนั พเิ ศษ (Zusatzversicherung) เพิ่มในส่วนนี้ ทางบริษทั ประกันสขุ ภาพจะให้ความคมุ้ ครอง โดยรบั ภาระค่าใช้จา่ ยในการรกั ษาฟันเป็นบางส่วน หมอฟนั (ทนั ตแพทย์) 29 การดูแลรักษาพยาบาลในแผนกผ้ปู ่วยนอก
4 การดแู ลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ ขอ้ ควรระวัง ผู้ล้ีภยั หรือผูล้ ีภ้ ัยทไี่ ดร้ ับอนุญาตให้พำนกั ช่ัวคราว เมือ่ รับการตรวจหรอื รกั ษา ต้องมีหนงั สอื รบั รองจาก เจา้ หนา้ ที่ผูด้ ูแลของศนู ย์เกีย่ วกับค่าใชจ้ ่าย ในกรณฉี ุกเฉนิ เช่น ปวดฟนั แพทย์สามารถรกั ษาเพอ่ื ระงับอาการเจ็บปวดได้โดยไมต่ อ้ งมหี นงั สอื รบั รอง จากเจ้าหนา้ ทศ่ี ูนย์ จิตแพทย์ และการบำบดั รักษา (PsychiaterInnen und die psychologische Behandlung) จิตแพทย์ คือบุคคลทีใ่ หค้ วามชว่ ยเหลอื เมอื่ มีปัญหาสว่ น ตัวหรือมปี ัญหาครอบครวั ถา้ คุณมอี าการเจ็บป่วยเรอื้ รงั นอนไมห่ ลบั เปน็ ประจำ เกิดอาการหวาดกลวั ข้ึนมาอยา่ ง ฉบั พลนั หรือ มีอาการหวาดกลัวอยูเ่ สมอ มคี วามวติ กกงั วล มีความเศร้าหมองเป็นเวลานาน ควรไปพบใคร ถ้ามคี วามเครยี ด ความหวาดกลวั วติ กกังวล มีความเศร้าหมอง และไมส่ ามารถชว่ ย เหลอื ตัวเองได้ จติ แพทย์จะสามารถช่วยแก้ปญั หาเหล่านี้ให้คุณได้ สภาวะเหล่านเ้ี ป็นอปุ สรรคต่อการดำเนินชวี ติ ประจำวัน ของคุณ จติ แพทย์หรือนักจติ วทิ ยาสามารถช่วยได้ โดยการพดู คยุ ปรกึ ษาหารือ ใหค้ ำแนะนำและใหค้ วามรว่ ม มือเพื่อหาหนทางแก้ไขปญั หาการรกั ษาอาการเจ็บป่วย ทางอารมณ์ ทางจิต และอาการทางประสาทนม้ี หี ลายแบบ มีทง้ั การให้การรกั ษาแบบรายบคุ คล ครอบครวั คู่สามี- ภรรยา และแบบกลมุ่ จติ แพทย์ (PsychiaterInnen) คือแพทย์ผ้เู ชย่ี วชาญ เฉพาะทางทีส่ ำเรจ็ การศึกษาวชิ าแพทย์ และศกึ ษาต่อจน จบหลกั สูตรทางจติ วิทยาและจติ บำบดั สว่ นนกั จิตวิทยา (PsychologInnen) นัน้ ไมไ่ ด้ศึกษาวชิ าแพทย์ แตศ่ ึกษา หลกั สูตรทางดา้ นจติ เวช และศกึ ษาตอ่ วิชาจิตบำบัดโดย เฉพาะ นกั จติ วิทยาไมใ่ ชแ่ พทยจ์ ึงไมส่ ามารถส่ังยาใหค้ น ไขไ้ ด้ การดแู ลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ว่ ยนอก 30
4 การดแู ลรกั ษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ผู้ป่วยสามารถเขา้ รับการรกั ษาได้ท้ังจากจติ แพทยแ์ ละนัก จติ วทิ ยา สว่ นค่ารักษาทางบริษทั ประกันสขุ ภาพจะจ่ายให้ เมอื่ จติ แพทยเ์ ป็นผู้รกั ษา อาจมีขอ้ ยกเวน้ ถ้าเข้ารกั ษาจาก นักจิตวิทยาโดยความเห็นของแพทย์ ทางบรษิ ัทประกัน สุขภาพจะรบั ผดิ ชอบในบางสว่ น หากคุณทำประกนั สุขภาพ แบบพิเศษเพมิ่ (Zusatzversicherung) ในส่วนนี้ ทางบรษิ ัท ประกันจะร่วมรับผิดชอบคา่ ใชจ้ า่ ย ในกรณที ผ่ี ปู้ ว่ ยต้องไดร้ บั ความคุ้มครองเปน็ พเิ ศษ เช่น ผู้ ป่วยทเ่ี ป็นอนั ตรายต่อตวั เอง หรอื เป็นอนั ตรายตอ่ ผู้อน่ื จำ เป็นตอ้ งนำตัวคนไขส้ ่ง ➞สถานจิตบำบัด (Psychiatrische Klinik) เชน่ โรงพยาบาล การนำผู้ปว่ ยสง่ สถานพยาบาลดัง กล่าว แมต้ วั ผู้ป่วยเองจะไม่ยินยอม แต่แพทยม์ สี ทิ ธิส์ ง่ ตัว ผู้ป่วยโดยตอ้ งแจ้งกับผู้ปว่ ย ญาติ หรือผ้เู กยี่ วขอ้ งใหท้ ราบ ด้วยวาจาและเป็นลายลกั ษณ์อกั ษร ถึง ➞สทิ ธิตาม กฎหมายของแพทยใ์ นการส่งตวั ผูป้ ว่ ยเข้าสถานบำบดั (FFE: Fürsorgerische Freiheitsentziehung การจำกัด เสรภี าพสว่ นบุคคล) เมื่อคนไข้ได้รับอนุญาตจากแพทยใ์ หอ้ อกจากโรงพยาบาล หรอื สถานบำบัดแลว้ จะต้องเข้ารับการรักษาอยา่ งต่อเน่ือง ที่ ➞แผนกผปู้ ่วยนอก เพื่อให้คำปรึกษาและหาทางแกไ้ ข ต่อไป การดูแลรกั ษาพยาบาลในแผนกผู้ปว่ ยนอก 31
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ การดูแลรักษา โรงพยาบาล (Im Spital) พยาบาลในแผนก การส่งคนไข้เขา้ รบั การรกั ษาในโรงพยาบาลเปน็ หน้าทขี่ อง ผปู้ ่วยใน แพทย์ประจำบา้ นหรอื แพทยผ์ ูเ้ ช่ียวชาญ เฉพาะโรค การที่ ต้องเข้ารับการรกั ษาในโรงพยาบาลมีสาเหตตุ ่างกันออกไป (Stationäre Ver- เชน่ รบั การตรวจโดยละเอียดเพือ่ การวนิ จิ ฉยั โรค เพอ่ื สังเกตอาการของโรค การผา่ ตัด การทำกายภาพบำบัด sorgung) หรือจติ บำบดั ผ้ปู ่วยตัดสินใจเขา้ รักษาตัวในโรงพยาบาล โดยไมต่ ้องไดร้ ับความเห็นแพทยป์ ระจำบ้านได้ หรอื ไม่ ไมไ่ ด้ การที่ผปู้ ว่ ยเขา้ รับการรกั ษาตัวในโรงพยาบาล ตอ้ งไดร้ บั ความเหน็ จากแพทย์ และแพทยจ์ ะเปน็ ผู้ ดำเนนิ การตดิ ต่อกบั ทางโรงพยาบาล การเขา้ รกั ษาตัวในโรงพยาบาล เมือ่ ไปถึงโรงพยาบาลแล้ว กอ่ นอืน่ ต้องไปตดิ ต่อกับเจ้าหนา้ ทแ่ี ผนกรับผปู้ ่วยตามวนั และเวลาทนี่ ดั หมาย (ในเวลาราชการ) เจ้าหน้าทแ่ี ผนกนี้ จะแจ้งรายละเอียดทคี่ วรทราบ จากนนั้ เจา้ หน้าท่ีของ โรงพยาบาลจะนำผ้ปู ่วยไปยังห้องพัก ทัง้ นี้ข้นึ อยกู่ ับ ประเภทของประกันสขุ ภาพที่ทำไว้ หอ้ งพกั สำหรับผ้ปู ว่ ย มีหลายแบบ ถา้ ทำประกนั แบบพืน้ ฐาน (allgemein) กจ็ ะอยู่ หอ้ งพักผูป้ ว่ ยรวม ถ้าทำประกันสุขภาพแบบพเิ ศษ \"ประเภทก่งึ สว่ นตวั \" (halbprivat) จะไดห้ อ้ งพกั แบบคู่ (คน ไขส้ องคนอยู่ในหอ้ งเดยี วกัน) และถา้ ทำประกันสขุ ภาพ แบบพเิ ศษประเภทสว่ นตัว (privat) กจ็ ะพักหอ้ งแบบ เตียงเดยี ว การเปล่ยี นห้องพักนนั้ สามารถทำได้ แต่ตอ้ งรบั ผิดชอบคา่ ใชจ้ า่ ยทเี่ พิม่ ข้ึน สว่ นการดูแลและการรักษา- พยาบาลนนั้ ไม่ตา่ งกัน ไม่วา่ จะทำประกันแบบพ้ืนฐานหรอื แบบพิเศษ ทุกแผนกของโรงพยาบาลมแี พทยผ์ รู้ บั ผิดชอบ ประจำแผนก และมีแพทยผ์ เู้ ชี่ยวชาญในสาขาตา่ งๆ ดว้ ย ดังนั้นในระหวา่ งท่ีรักษาตวั อยใู่ นโรงพยาบาล อาจจะอยูใ่ น ความดูแลของแพทย์หลายคน พยาบาล บุรุษพยาบาลและแพทย์ประจำแผนก จะรว่ มมือ ทำงานกนั อย่างใกล้ชดิ แลกเปล่ียนความคดิ เห็นเกย่ี วกบั - ผูป้ ว่ ยอย่างสม่ำเสมอ การปฏิบตั ิงานเช่นนี้จะเปน็ หลัก ประกนั วา่ ผปู้ ว่ ย 32
4 การดูแลรกั ษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ จะไดร้ ับการดูแลรักษาเปน็ อยา่ งดี การทแี่ พทยแ์ ละพยาบาล ปรึกษาหารอื กนั ประกอบกับไดร้ บั ความร่วมมอื จากผู้ป่วย และญาติ เปน็ การเสรมิ และช่วยในการรักษาใหไ้ ด้ผลดียงิ่ ข้นึ พยาบาล บุรุษพยาบาล และแพทย์มหี น้าทร่ี กั ษาความ ลับของคนไข้ ตามโรงพยาบาลใหญๆ่ ท่เี ปน็ มหาวิทยาลัยทางการแพทย์ และโรงพยาบาลประจำรฐั มีเครื่องมอื ท่ที ันสมัยและมีความ พรอ้ มกวา่ ตามโรงพยาบาลเล็กๆ ในกรณที ี่ผ้ปู ว่ ยตอ้ งการ การดแู ลรกั ษาเป็นพเิ ศษให้ตรงกบั โรคภัยไข้เจบ็ น้นั หรอื ใน กรณีที่มีโรคแทรกซอ้ นทีเ่ ปน็ อันตราย ผู้ป่วยจะถกู นำตวั จากโรงพยาบาลท้องถ่ินและส่งไปยังโรงพยาบาลใหญ่หรอื คลินกิ เฉพาะ สำหรบั เดก็ ตามโรงพยาบาลต่างๆ มแี ผนกเดก็ โดยเฉพาะ นอกจากน้ีแลว้ ยังมโี รงพยาบาลเด็กอีกดว้ ย การเยย่ี มผู้ป่วยในโรงพยาบาล (Besuche im Spital) ไปเยย่ี มญาติ หรือเพอื่ น ทีเ่ ข้ารับการรกั ษาตวั อยู่ใน โรงพยาบาลไดห้ รือไม่ ได้ - คุณสามารถเย่ียมญาติหรอื เพอ่ื นของคณุ ใน โรงพยาบาล (ผู้ป่วยใน)ได้ ตามเวลาท่โี รงพยาบาล กำหนดไว้ การเยีย่ มผูป้ ่วยในโรงพยาบาล 33 การดแู ลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ว่ ยใน
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ทกุ โรงพยาบาล คณุ สามารถเขา้ เยี่ยมญาติหรือเพือ่ นของ คุณได้ แตก่ ารเข้าเย่ียมจะตอ้ งไมเ่ ป็นการรบกวนผู้ป่วยอน่ื ที่อย่รู ว่ มหอ้ ง หรือการทำงานของเจา้ หน้าทใี่ นโรงพยาบาล ดงั นั้นทางสถานพยาบาลจงึ มกี ำหนดเวลาในการเขา้ เยย่ี ม ซึง่ เขยี นบอกไวท้ ที่ างเข้าโรงพยาบาล โรงพยาบาลหลาย แหง่ ไดจ้ ัดพมิ พเ์ อกสารระบเุ วลาเยีย่ มพรอ้ มคำแนะนำ ข้อ- มลู สำคญั ทีค่ วรทราบและการบริการต่างๆ ทีโ่ รงพยาบาล มใี ห้ ผเู้ ข้าเยี่ยมต้องมสี ขุ ภาพแขง็ แรง (หมายถงึ ไมป่ ่วยไข้ เป็นหวัด หรอื เปน็ โรคผวิ หนังทแี่ พร่เชอื้ ติดตอ่ ได)้ เพ่อื ปอ้ ง ผู้ปว่ ยไมใ่ ห้ได้รบั อนั ตรายจากการตดิ เชือ้ ในบางแผนกของ โรงพยาบาลจะมีกฎระเบยี บเปน็ พิเศษ ในบางครงั้ ผู้เยย่ี ม ตอ้ งล้างมอื ด้วยน้ำยาคา่ เชื้อ หรือสวมผ้าปดิ ปากและใสเ่ สอ้ื คลุม กฎระเบยี บเชน่ นี้เปน็ การปอ้ งกันท้งั ผูเ้ ย่ยี มและผู้ปว่ ย จากการตดิ เช้อื อาหารสำหรบั ผู้ป่วยในโรงพยาบาล (Verpflegung im Spital) ในระหวา่ งทีพ่ ักรักษาตัวอยใู่ นโรงพยาบาล ผูป้ ่วยรับ ประทานอาหารท่โี รงพยาบาลจัดไวใ้ หใ้ นหอ้ งพกั สว่ นชนดิ อาหารทจี่ ัดใหข้ ้นึ อยู่กับสขุ ภาพและโรค ➞การจำกดั ประเภทอาหาร (Diätmassnahmen) คุณสั่งอาหารได้ตามท่ี คุณตอ้ งการและตามขอ้ ห้ามในการรับประทาน (เช่น อาหาร มังสะวริ ตั และอาหารสำหรับชาวยวิ เปน็ ตน้ ) ท่สี ำคัญคือ คณุ ต้องแจง้ ให้พยาบาลหรอื ผชู้ ่วยพยาบาลทราบดว้ ยวา่ คุณ ต้องการอาหารประเภทใด ตอ้ งนำอาหารไปให้ผปู้ ว่ ยทโ่ี รงพยาบาลหรอื ไม่ ไมต่ ้อง ทางโรงพยาบาลจะเปน็ ผจู้ ัดเตรยี มอาหาร สำหรบั ผปู้ ่วย สว่ นผู้เยี่ยม คอื ญาตหิ รอื เพื่อนของผู้ปว่ ย ทางโรงพยาบาล ไม่จัดอาหารไว้ให้ แมว้ า่ ผเู้ ข้าเย่ยี มจะใช้เวลาอยูก่ บั ผู้ปว่ ย นานเท่าใดกต็ าม ทุกโรงพยาบาลจะมีร้านบรกิ ารขาย อาหารให้กบั ุคคลภาย นอกดว้ ย การดูแลรักษาพยาบาลในแผนกผปู้ ว่ ยใน 34
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ ศัลยกรรมหรือการผ่าตดั (Die Operation) การผ่าตดั แต่ละครัง้ มีความเสีย่ งเปน็ ส่ิงทคี่ วบคู่กันเสมอ ดงั นัน้ กอ่ นการผ่าตดั ทุกคร้ัง แพทยจ์ ะอธบิ ายให้คนไข้ทราบ ถงึ ความจำเปน็ วา่ ไมม่ ีทางเลอื กอน่ื และผูป้ ว่ ยอยู่ในสภาพ พร้อมท่จี ะเขา้ รับการผา่ ตัด ก่อนการผ่าตัดแพทย์และ พยาบาลจะแจ้งใหท้ ราบถงึ ขน้ั ตอนต่างๆ วสิ ัญญแี พทย์ (หมอวางยา) จะอธิบายประเภทของ ➞การ วางยา (Anästhesie) ทใี่ ช้กบั คนไข้ (การวางยาชว่ ยทำให้ ไม่รู้สึกเจบ็ ปวดในขณะผา่ ตัด) การเตรียมและผลข้างเคยี ง จากน้นั คนไข้จะถกู นำตัวไปยงั ห้องผา่ ตดั ในระหวา่ งการ ผ่าตัดคนไข้จะได้รับการเฝ้าดแู ลอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา เมือ่ การผ่าตัดสนิ้ สุดลงจะถูกนำตัวกลบั ไปยงั หอ้ งพัก ในรายท่ไี ดร้ บั การผ่าตดั ใหญ่และจำเปน็ ตอ้ งดูแลเปน็ พเิ ศษ จะถกู นำไปอยูห่ อ้ งผปู้ ว่ ยแบบ ➞ไอซียู (Intensivstation) ประมาณ 2-3 วนั แผนกสังคมสงเคราะหข์ องโรงพยาบาล (Der Spitalsozialdienst) เมื่อมปี ญั หาเกี่ยวกับสขุ ภาพ และการทีต่ อ้ งพกั รกั ษาตัวอยู่ ในโรงพยาบาล ปญั หาท่ีตามมาคอื การงานหรือการเงนิ ปัญหาเหล่านี้ไมไ่ ดเ้ ปน็ ภาระตอ่ ตวั ผปู้ ว่ ยเองเท่าน้ัน แตม่ ี ผลกระทบไปถงึ คนในครอบครัวของผ้ปู ว่ ยดว้ ย ดังนั้นเกอื บ ทกุ โรงพยาบาลจงึ จดั ใหม้ หี นว่ ยงานสังคมสงเคราะห์ขึน้ เจา้ หนา้ ทใี่ นหน่วยงานน้เี ป็นผู้ที่ทไี่ ดร้ ับการศกึ ษาทางด้าน งานสังคมสงเคราะห์โดยเฉพาะ มีหน้าทใี่ หค้ ำแนะนำและให้ ความช่วยเหลอื ผู้ปว่ ยและครอบครวั แนะนำแนวทาง ปฎบิ ัติต่าง ๆ และการดแู ลผูป้ ่วยหลังออกจากโรงพยาบาล (เช่น แนะนำในการหาผู้ช่วยงานบา้ น หรือสถานทีพ่ ักฟนื้ เป็นต้น) นักสังคมสงเคราะห์ใหค้ ำแนะนำปรึกษาปญั หา ครอบครวั การเงนิ ระเบยี บข้อบังคบั ของกฎหมายท่ีเก่ียว กับการประกนั สุขภาพ นอกจากนี้แล้วยังทำหนา้ ทต่ี ิดตอ่ กับ หนว่ ยงานสงั คมสงเคราะห์อืน่ ท่อี ยู่นอกโรงพยาบาลดว้ ย หน่วยงานสงั คมสงเคราะหเ์ ปน็ บริการหนึ่งทีโ่ รงพยาบาลมี ให้ เชน่ เดียวกบั การดูแล และการรกั ษาพยาบาล ผ้ปู ว่ ยและ ญาติสามารถขอรับบริการจากหนว่ ยงานสงั คมสงเคราะห์ ได้โดยไมเ่ สยี ค่าใชจ้ ่าย นกั สังคมสงเคราะห์มหี นา้ ที่รักษา ความลบั ของผู้รบั บรกิ าร การดแู ลรกั ษาพยาบาลในแผนกผปู้ ่วยใน 35
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ การดูแลผ้ปู ว่ ยหลัง หน่วยงานใหค้ วามชว่ ยเหลือผ้ปู ว่ ยทีบ่ า้ น ออกจากโรงพยา บาล (Haus- und (Spitex) Nachpflege) หลังจากเขา้ รับการรกั ษา ➞แบบผปู้ ว่ ยนอก หรอื ➞แบบ ผู้ป่วยในแล้ว ในสมาพนั ธรัฐสวสิ มีหน่วยงานที่เรยี กวา่ \"ชพเิ ทก็ ซ\"์ (& ดูหน้า 72) เปน็ หนว่ ยงานทใ่ี หค้ วามชว่ ย เหลอื และให้การพยาบาลดแู ลผูป้ ว่ ยหลงั ออกจาก โรงพยาบาล ตอ้ งตดิ ต่อกบั ใครหากต้องการผู้ชว่ ยงานบา้ น หรอื ผู้ให้การพยาบาลท่บี า้ น ในกรณีนี้ สามารถติดต่อกบั หน่วยงานทมี่ ชี ่ือว่า \"ชพิเทก็ ซ์\" (Spitex) ขอรบั บรกิ ารจาก \"ชพิเทก็ ซ\"์ ไดเ้ มือ่ คุณปว่ ยหรือไดร้ บั ➞อุบตั เิ หตุ หรือการตัง้ ครรภ์ท่มี คี วามผิดปกติตอ้ งได้รบั การดูแลเป็นพเิ ศษในระหวา่ งการตง้ั ครรภ์และหลงั คลอด นอกจากนีห้ น่วยงานชพิเท็กซย์ ังใหค้ วามช่วยเหลือ แกผ่ ู้ทใ่ี หก้ ารดูแลผู้ปว่ ยอกี ด้วย และใหบ้ ริการเรอ่ื งอาหาร การกนิ พาหนะขนส่งและตดิ ตอ่ หาอปุ กรณ์ทีจ่ ำเป็น เชน่ ไมเ้ ทา้ ช่วยพยงุ การเดิน เคร่อื งช่วยระบบทางเดนิ หายใจ (Inhalationsgeräte) หรอื เก้าอ้ีเขน็ การดูแลผูปวยท่บี าน 36
4 การดแู ลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ หน่วยงานชพิเทก็ ซ์ ทำหน้าที่ครอบคลมุ ไปถงึ การพยาบาล ดูแล อธิบายและใหค้ ำแนะนำตา่ งๆ ช่วยทำความสะอาด ร่างกาย ช่วยเรือ่ งกจิ วัตรประจำวัน (เช่น ปอ้ นยา ทำแผล) และชว่ ยงานบา้ น (เช่น จา่ ยกับข้าว ทำความสะอาดบา้ น ซกั รดี ทำอาหาร) ค่าใชจ้ ่ายนีท้ างบริษัทประกนั จะจา่ ยให้ เม่ือแพทยล์ งความเหน็ ว่ามีความจำเป็นตอ้ งใชบ้ รกิ ารจาก หนว่ ยงานน้ี คา่ ใช้ในการน้ีเปน็ ไปตามอตั ราท่ีกำหนดไว้ โดยพจิ ารณา จากรายได้และทรัพยส์ นิ ของผปู้ ว่ ย ผปู้ ว่ ยอาจขอทำประกัน พิเศษเพม่ิ ในส่วนนไี้ ด้ หน่วยงานชพเิ ทก็ ซใ์ นแต่ละท้องถิน่ อาจมีระบบหรือการ ทำงานที่แตกต่างกนั ออกไป สอบถามรายละเอยี ดได้จากท่ี วา่ การอำเภอตามเขตทค่ี ุณอาศยั อยู่ การฟนื้ ฟูสมรรถภาพและกายภาพบำบดั (Rehabilitation und Therapie) ในบางครัง้ หลังการผา่ ตดั อนั เนอ่ื งมาจากโรคภัยไขเ้ จบ็ หรือ ได้รับบาดเจบ็ มีความจำเปน็ ทจ่ี ะต้องไดร้ บั การบำบดั รกั ษา ท่ตี อ่ เนื่องเพอื่ ใหผ้ ูป้ ว่ ยหายจากโรคภยั และมสี ขุ ภาพแข็ง แรงสามารถชว่ ย เหลอื ตนเองได้ เราเรยี กการบำบดั รกั ษา นว้ี า่ ➞การฟ้ืนฟสู มรรถภาพ (Rehabilitation) เป็นการ บำบัดรักษาเฉพาะทาง (เช่น กายภาพบำบัด หัตถกรรม- บำบัด) ซึง่ ตอ้ งอยู่ในดุลยพนิ จิ ของแพทย์ กายภาพบำบด 37 การดแู ลผู้ป่วยหลังออกจากโรงพยาบาล
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ สำหรบั ประเทศสวิตฯ การรกั ษาแบบวารบี ำบดั (แชต่ วั ใน น้ำอนุ่ หรอื น้ำแร่) การประกันแบบพ้ืนฐานจะชดใช้ให้ใน อัตราทต่ี ่ำมาก และแพทยเ์ ปน็ ผลู้ งความเห็นให้ใช้วิธีรกั ษาน้ี บริษัทประกนั จึงจะเข้ามาร่วมรบั ผิดชอบ โดยจา่ ยใหว้ นั ละ 10 สวสิ ฟรังค์ แต่ไม่เกิน 21 วัน ตอ่ ปี (สอบถามรายละเอียดได้จากบริษทั ประกัน) ส่วนคา่ รกั ษา จากแพทยห์ รอื จากนกั กายภาพบำบัด ไมร่ วมกบั ค่าใชจ้ า่ ย ทก่ี ลา่ วมาน้ี การบำบัดรกั ษาเพ่ือการฟ้นื ฟูสมรรถภาพน้ี นักกายภาพ บำบัดและหตั ถกรรมบำบัดเปน็ ผ้ใู ห้การรักษา เจา้ หน้าท่ี เหล่านม้ี ที ัง้ แบบท่ที ำงานอิสระ (เอกชน) หรอื ทำงานตาม โรงพยาบาล และตามสถานพยาบาลสำหรบั การฟื้นฟู สมรรถภาพ (คลนิ กิ ) โดยเฉพาะ การทำกายภาพบำบัด เพ่อื ตอ้ งการให้กลา้ มเน้ือมกี าร เคลอื่ นไหวและแข็งแรง หรอื เพื่อใหก้ ล้ามเนื้อผ่อนคลาย เมื่อระบบการทำงานของรา่ งกายอ่อนแอหรอื ถกู ทำลายลง ไมส่ ามารถทำงานได้ การออกกำลงั เคลื่อนไหวดงั กล่าวจะ ตอ้ งได้รับการเรียนรูแ้ ละฝกึ ฝนให้ถกู วิธี (เชน่ ท่าบรหิ ารทถี่ กู ตอ้ งกบั อาการปว่ ยทเ่ี ป็นอยู่ หรอื ฝกึ การหายใจอยา่ งถกู วธิ ี) โดยเรยี นรู้วธิ กี ารเคลอ่ื นไหว รา่ งกายในแบบทจ่ี ะช่วยใหผ้ ้ปู ว่ ยบรรเทาความเจ็บปวด กายภาพบำบัดสามารถช่วยบรรเทาความเจบ็ ปวดตา่ งๆ ได้ เช่น ปวดหลงั หรือปวดตามขอ้ โดยใชว้ ิธีการทีต่ ่างกัน เชน่ การนวด การแชต่ ัวในนำ้ อุ่นหรอื นำ้ แร่ การประคบหรอื การอบตัว และวิธี ➞อลุ ตรา้ ซาวด์ (Ultraschall) หตั ถกรรมบำบัด คอื วธิ ีการบำบัดรักษาโดยให้ผปู้ ว่ ยทำงาน ฝีมือ วธิ นี ี้จะนำมาใชก้ ับผู้ทไี่ ม่สามารถทำงานไดต้ ามปกติ เน่ืองจากความเจบ็ ปว่ ย ได้รบั อบุ ตั เิ หตุหรือผา่ นการผา่ ตดั ทำใหข้ ีดความสามารถในการทำงานลดนอ้ ยลง หัตถกรรม บำบดั จะช่วยให้ผปู้ ว่ ยสามารถช่วยเหลอื ตนเองไดท้ ั้งในการ ใช้ชวี ิตประจำวนั และการทำงาน ผ้ปู ว่ ยจะได้เรียนร้งู าน หตั ถกรรมตา่ งๆ และถา้ จำเป็นจะได้รับเครอื่ งมือหรอื อุปรณ์ ชว่ ย การดแู ลผปู้ ่วยหลงั ออกจากโรงพยาบาล 38
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ การพยาบาลดูแลผสู้ ูงอายุ (Medizinische Altersversorgung) ในทางการแพทย์เราเรียกโรคท่เี ก่ียวกับผูส้ งู อายุวา่ \"โรคผู้ป่วยสูงอายุ\" (Geriatrie) โรงพยาบาลบางแห่งมแี ผนก สำหรับผปู้ ว่ ยสงู อายุโดยเฉพาะ ผปู้ ่วยสงู อายุทีเ่ ขา้ รับการ รักษาตวั ในโรงพยาบาลระยะเวลาหนง่ึ เม่ือออกจาก โรงพยาบาลแล้วไม่สามารถกลับไปอยบู่ ้านได้ เพราะอยแู่ ต่ เพียงผู้เดยี ว หรือญาตไิ มส่ ามารถดแู ลไดเ้ นื่องจากไมม่ เี วลา หรอื สาเหตอุ ื่น ผปู้ ว่ ยสูงอายเุ หลา่ นส้ี ามารถเขา้ ไปอยทู่ ีบ่ ้านพักสำหรับผู้ ปว่ ยสงู อายไุ ด้ (Alters-und Pflegeheim) โดยตัวผ้ปู ว่ ยเอง ญาติ หรอื ผเู้ กยี่ วข้องสามารถติดตอ่ กับแผนกสงั คม สงเคราะห์ (ทโี่ รงพยาบาล) เป็นเรือ่ งสำคญั มากท่ผี ู้ต้องการ เข้ามาอยู่ทบ่ี า้ นพักน้ตี ้องติดตอ่ แจ้งความจำนงล่วงหน้าแต่ เน่ิน เนอ่ื งจากที่พกั ดงั กลา่ วมีจำนวนจำกัดและมีผ้เู ขา้ ชือ่ คอยมาก ทส่ี ำคัญอีกประการหนึง่ คือผูท้ จ่ี ะเขา้ มาพำนักจะ ตอ้ งรวู้ ่าบา้ นใหมท่ ต่ี นจะเข้ามาอยนู่ ั้นเปน็ อย่างไร ทางบ้าน พกั จึงมกี ารเปิดใหเ้ ยยี่ มชมกจิ การและให้รายละเอียดเกยี่ ว กับการดูแล กฎระเบียบของบา้ นและอัตราคา่ ใชจ้ า่ ย คุณ สามารถสอบถามรายละเอยี ดอืน่ เพม่ิ เตมิ ได้ (เชน่ เรอื่ ง อาหาร การเย่ยี ม ศาสนา และเรือ่ งอ่นื ๆ ทีต่ ้องการรู้) ส่วน รายชอื่ และที่อย่ขู องบ้านพกั ผปู้ ว่ ยสูงอายนุ ้ี สอบถามได้จาก ทวี่ า่ การอำเภอและ สมาคมบ้านพักสำหรบั ผสู้ งู อายุ หรอื เรียกส้นั ว่า \"คูราวิวา\" (Heimverband Schweiz & ดูหนา้ 71) ส่วนคา่ ใช้จ่ายทางบรษิ ทั ประกนั จะรบั ผดิ ชอบเฉพาะการ รกั ษาพยาบาลเทา่ นนั้ รายจ่ายอื่นๆ เชน่ (คา่ ทพี่ กั คา่ อาหาร และอนื่ ๆ) ต้องจ่ายเอง ดงั น้ันควรทราบรายละเอยี ด ของค่าใช้จ่ายท้งั หมดกอ่ นการตดั สินใจ สำหรบั ผสู้ ูงอายทุ ี่ยงั สามารถชว่ ยเหลือตนเองได้ แตม่ ี ความจำเป็นตอ้ งมีผู้ชว่ ยทำงานบา้ น หรือผใู้ หก้ ารดูแล พยาบาลกม็ ที ่พี ักสำหรับผสู้ ูงอายุ (Alterswohnungen) ซึ่ง จะมหี นว่ ยพยาบาลและช่วยเหลอื งานบ้าน ทีเ่ รียกว่า ชพิเทก็ ซ์รวมอยดู่ ้วย (& ดูหนา้ 72) การเขา้ อยบู่ ้าน พักนต้ี อ้ งรีบตดิ ตอ่ แต่เนิ่นๆ เชน่ เดยี วกับบ้านพักผปู้ ว่ ย สงู อายุ สว่ นรายละเอียดอื่นๆ ขอทราบไดจ้ ากหนว่ ยงานที่ มีชื่อว่า ➞โพร เซเนคทูเท (Pro Senectute & ดหู นา้ 71) การดแู ลผู้ปว่ ยหลงั ออกจากโรงพยาบาล 39
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ แมแ่ ละเด็ก สตู ิ-นรีแพทย์ และการตรวจ (Mutter und Kind) (Frauenärztliche Kontrollen) การไปพบกับสูต-ิ นรแี พทย์ (แพทยผ์ ู้เชีย่ วชาญเฉพาะ สำหรบั สตรี) เพ่ือตรวจหาอาการผิดปกติ เชน่ การติดเชื้อ หรอื อาการอักเสบ การพบสตู -ิ นรแี พทยอ์ ยา่ งสม่ำเสมอจะ ทำให้พบโรคท่ีอาจเกิดข้ึนไดแ้ ตเ่ นิ่นๆ และรักษาไดท้ นั การ เช่น มะเรง็ ท่เี ตา้ นม หรือไดร้ บั คำแนะนำเก่ยี วกับการรักษา สขุ ภาพสำหรับสตรี (➞การหมดรอบเดือน ➞การปอ้ งกัน โรค ➞การวางแผนครอบครวั และอน่ื ๆ เป็นต้น) สตรคี วรระวงั และรกั ษาสขุ ภาพอย่างไร ตอ้ งไปพบสตู -ิ นรแี พทย์เพอ่ื รับการตรวจอย่างสม่ำ เสมอ เพราะหากเกิดมีอาการผดิ ปกติ หรอื เป็นโรคจะ ได้ทราบแตเ่ นนิ่ ๆ และรกั ษาได้ทนั การ การตรวจของสตู ิ-นรแี พทย์ เรมิ่ ด้วยการถามถึงสุขภาพโดย ทวั่ ๆ ไป รอบเดือนมาตามปกติ สม่ำเสมอ มากหรือน้อย การผิดปกตขิ องรอบเดือนสามารถบอกอาการของโรคอื่นๆ ได้ดว้ ย หลงั จากนนั้ แพทย์จะเร่ิมตรวจภายใน โดยการใชไ้ ม้ พนั สำลีสอดเขา้ ไปในช่องคลอดบรเิ วณปากมดลูกเพอ่ื นำ เนื้อเย่ือออกมาและสง่ ไปยงั หอ้ งแลปเพ่ือวจิ ัย จากนน้ั จะกด สัมผสั ท่ีบรเิ วณองุ้ เชงิ กราน (ทอ้ งน้อย) ทัง้ ภายนอกและ ภายใน เพ่ือหาความผดิ ปกติ (Abnormitäten) ผลการ วจิ ัยจากหอ้ งแลปทำใหท้ ราบว่าเปน็ มะเรง็ ในมดลกู หรอื ไม่ การกดสัมผัสท่ีทอ้ งนอ้ ยและองุ้ เชิงกรานทำให้ทราบวา่ เป็น มะเรง็ ที่รังไข่หรือไม่ การตรวจท่ีสำคัญอีกอยา่ งคอื การ ตรวจมะเร็งเต้านม ตรวจโดยการคลำหาก้อนแขง็ ๆ ที่ บรเิ วณทรวงอก การตรวจภายในดังทีก่ ลา่ วมานี้ รบั การตรวจไดท้ ส่ี ำนกั งานสตู -ิ นรแี พทย์ ตามเมอื งใหญๆ่ มกั จะมีคลินิกสตรี (Frauenkliniken) โรงพยาบาลประจำรัฐ (Kantonsspitäler) หรอื แผนกสูต-ิ นรีเวช ซง่ึ เปน็ แผนกหนงึ่ ของมหาวิทยาลยั ทางการแพทย์ (Universitätskliniken) 40
4 การดแู ลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ การตงั้ ครรภ์ (Schwangerschaft) การตงั้ ครรภห์ มายถงึ การเปลี่ยนแปลงทส่ี ำคัญในชีวิตของ ผหู้ ญิงและคคู่ รอง รวมทัง้ บุคลในครอบครัวด้วย เปน็ การ เร่ิมมสี ่งิ ใหม่ ชีวติ ใหม่ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ เปน็ ช่วงเวลาที่ สำคัญ ในระยะนี้สขุ ภาพ ความปลอดภัยของมารดาและ ทารกในครรภเ์ ป็นสิ่งสำคญั ยงิ่ เมอ่ื สงสยั ว่าตั้งครรภห์ รือไม่ ทดสอบไดโ้ ดยซ้ืออุปกรณจ์ ากรา้ นขายยามาตรวจดว้ ยตวั เอง สำหรบั คำแนะนำเบอ้ื งตน้ ขอได้จากแพทยป์ ระจำบ้าน (Hausarzt) หรือ ➞ศนู ย์ให้คำแนะนำสำหรบั สตรี (frauen- medizinische Anlaufstelle) ถา้ ทดสอบแลว้ ได้ผลบวก แสดงวา่ ตั้งครรภ์ ดงั น้ันควรไปพบแพทย์ แพทย์จะให้การดู แลโดยเริม่ จาการสอบถามประวตั เิ กีย่ วกับสุขภาพโดยทั่วไป (เช่น เคยตั้งครรภม์ ากอ่ นไหม เคยเปน็ โรคอะไร เคยเขา้ รับ การผ่าตัดหรอื ไม)่ และสอบถามถึงการตง้ั ครรภ์ ในปัจจบุ นั (เชน่ ต้ังแต่เริม่ ต้ังครรภม์ อี าการอย่างไร) การตรวจครรภ์ และการดแู ลในระหว่างการตัง้ ครรภ์ (Kontrolluntersuchungen) ตลอดช่วงเวลาท่ีต้ังครรภ์ ต้องได้รบั การตรวจจากแพทย์ อย่างสมำ่ เสมอ การตรวจครรภ์เปน็ การดูแลเพือ่ ใหท้ ราบ ความเป็นไปทกุ ระยะ และรู้ถึงอันตรายท่ีอาจเกิดขน้ึ กับ มารดาและบุตร การตรวจมดี งั น้ี ชั่งน้ำหนกั วดั ความดัน โลหติ ตรวจเลอื ดและปสั สาวะ ตรวจภายใน (ตรวจบริเวณ มดลูกและปากมดลูก) ฟงั การเต้นของหัวใจทารก การวางตัวของทารก (ท่าของทารก) และตรวจโดยวิธี ➞อลุ ตร้าซาวด์ เพ่อื สงั เกตความเคลอ่ื นไหวและการเจริญ เตบิ โตของทารก การเตรียมตวั คลอด (Geburtsvorbereitung) ผ้ทู ี่จะเป็นบิดามารดา ควรมกี ารเตรยี มตวั ดว้ ย ในสมาพนั ธรฐั สวสิ มหี ลักสตู รอบรมเพื่อเตรียมตวั ในการ คลอด การดแู ลครรภ์ และหนา้ ท่ขี องบิดามารดากจ็ ดั อยใู่ น หลักสูตรนีด้ ว้ ย การเข้าอบรมหลักสตู รน้ีควรจะอยรู่ ะหว่าง ชว่ งสปั ดาหท์ ่ี 26 ถงึ สปั ดาห์ท่ี 30 ของการต้ังครรภ์ ในบางเขตของประเทศสวติ ฯ มีหลกั สตู รเตรยี มตัวคลอดท่ี จดั ข้ึนหลายภาษา ขอรายละเอยี ด หรอื สอบถามไดจ้ าก ➞หน่วยงานให้คำแนะนำสำหรับสตรี (frauenmedizinische Anlaufstelle) แม่และเด็ก 41
4 การดแู ลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ ในประเทศสวิตฯ คณุ สามารถคลอดบตุ รได้ตามสถาน พยาบาลต่างๆ ดงั ต่อไปนี้ โรงพยาบาล (ทง้ั แบบผู้ป่วยใน หรอื แบบผู้ป่วยนอก) ➞บ้านสำหรับคลอด (Geburtshaus) หรอื จะคลอดทบ่ี ้านของคุณเองกไ็ ด้ ส่วนการติดตอ่ กบั สถาน คลอดน้ัน แพทย์หรอื ผดุงครรภจ์ ะเป็นผดู้ ำเนนิ การให้ ส่วน มากแล้วคณุ เลอื กสถานที่คลอดได้ และเข้าเยีย่ มชมสถานท่ี ทคี่ ณุ แจ้งความประสงค์จะคลอดได้ ไมว่ ่าจะเป็นท่ี โรงพยาบาลหรอื บ้านสำหรบั คลอด และมีสิทธิ์เลือก ➞ทา่ คลอดได้ (Geburtsposition) โดยตอ้ งแจ้งความ ประสงคต์ ่อเจ้าหนา้ ท่ีของสถานทคี่ ลอดลว่ งหนา้ หลักสตู รการเตรียมคลอด 42 แม่และเด็ก
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ การคลอด (Die Geburt) เมอื่ เรมิ่ รสู้ ึกเจ็บท้องมี ➞นำ้ คร่ำ (Fruchtwasser) ออกมา ต้องรีบแจ้งไปยังสถานทค่ี ลอดท่ีคุณตดิ ต่อเอาไว้ และแจง้ ➞ผดุงครรภ์ (Hebamme) ทันที ผดุงครรภจ์ ะชีแ้ จงว่าตอ้ ง ทำอย่างไรบา้ ง ใน ➞กรณฉี กุ เฉนิ (Notfall) ควรตรงไปยงั สถานที่ ทค่ี ุณติดตอ่ ไวท้ นั ทดี ว้ ยการโดยสารรถแทกซี่ ถา้ คลอดที่โรงพยาบาลหรอื ➞บา นสำหรับคลอด (Geburts- haus) เมอ่ื ไปถึงต้องตดิ ตอ่ กับแผนกสอบถาม ผดุงครรภ์ จะเป็นผมู้ าต้อนรับและนำไปยังห้องคลอด จากนัน้ จะได้รับ การตรวจต่างๆ ทีจ่ ำเปน็ ฟงั การเตน้ ของหวั ใจทารก ในครรภด์ ้วยเครอ่ื งมอื แพทย์ วัดความถขี่ องการปวด ส่วน ➞ท่าคลอด (Geburtspositionen) คณุ เปน็ ผูเ้ ลือกเอง ผดุงครรภ์จะเป็นผชู้ ่วยในระหวา่ งคลอด ผดุงครรภ์เปน็ ผ้แู นะนำวธิ ีการผอ่ นคลาย คอื ปล่อยตวั ตาม สบายไม่เกรง็ ช่วยบีบนวดเพ่ือบรรเทาอาการเจบ็ ปวด ใน ระหว่างการตรวจและการคลอด ทางสถานพยาบาลอนญุ าต ใหค้ คู่ รอง หรือบคุ คลอ่นื ๆ ทคี่ ณุ ต้องการอยู่ด้วยได้ การคลอดปกติไมจ่ ำเปน็ ตอ้ งมแี พทยอ์ ย่ดู ว้ ย แต่ถ้าเปน็ การคลอดทไ่ี ม่ปกติ มีความยงุ่ ยาก แพทยจ์ ะเขา้ มาช่วย ทำคลอด ฉะน้นั ในรายทร่ี ลู้ ่วงหนา้ ว่าไมส่ ามารถคลอดตาม ปกตไิ ด้ ไม่ควรไปท่ี ➞บา้ นสำหรบั คลอด (Geburtshaus) หรือที่บ้านของคุณ ควรไปคลอดทโี่ รงพยาบาลเพราะ มีแพทยป์ ระจำอยู่ แม่และเด็ก 43
4 การดูแลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ การพักฟน้ื (Das Wochenbett) หลังคลอด มารดาควรไดร้ ับการพักฟื้นเพอื่ สุขภาพท่ีดที ้งั ทางกายและจิตใจ สว่ นเดก็ ที่เพ่ิงคลอดน้ีอยูก่ ับแม่ได้ แม่จะดแู ลลูกของตนเองตามความสามารถ ในสปั ดาห์แรก หลังคลอด แพทย์หรอื ผดงุ ครรภ์จะเขา้ มาดูแลเยย่ี มเยยี น แมแ่ ละเด็กอยา่ งสมำ่ เสมอ ตามปกติแล้วสตรหี ลังจากการคลอด 4-6 สปั ดาห์ ต้องไป พบแพทยห์ รอื ผดุงครรภ์ เพ่ือรับการตรวจหลังคลอด เป็น อันจบกระบวนการคลอดของแต่ละคร้ัง ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2548 ประเทศสวติ ฯ เริม่ มกี ารประกนั สำหรับ ผเู้ ปน็ มารดาอย่างเปน็ ทางการ มารดาทป่ี ระกอบอาชีพลูก จา้ ง จะได้รับเงินเดือนเป็นเวลา 14 สัปดาห์ เปน็ จำนวน 80 เปอรเ์ ซ็นต์ โดยเฉล่ียจากเงนิ เดอื นท่ีได้รับก่อนคลอด (แตไ่ มเ่ กนิ 172.- สวิสแฟรงค์ ตอ่ 1 วัน) สอบถามราย ละเอยี ดจากนายจ้าง การดแู ลทารกแรกเกดิ (Säuglingsbetreuung) คำแนะนำและรายละเอยี ดต่างๆ ในการเล้ยี งบุตรดว้ ยนำ้ นมมารดาและการเลยี้ งเด็ก อยใู่ นเอกสารท่ีขา้ งเตยี งในห้อง พักของโรงพยาบาล นอกจากนนั้ ทางโรงพยาบาลจะแจ้ง ใหท้ ราบถึงการตรวจทีจ่ ำเป็นสำหรับเด็กแรกเกดิ หลงั จาก ออกจากโรงพยาบาล ถ้าต้องการคำแนะนำเพ่ิมเติม ตดิ ต่อ ได้ท่ีศนู ย์ใหค้ ำแนะนำสำหรบั บดิ าและมารดา (Mütter- und Väterberatungsstellen) ทม่ี ีอยตู่ ามทอ้ งที่ท่คี ณุ อาศัยอยู่ ศูนย์บรกิ ารนใ้ี ห้บริการทางโทรศพั ท์ เจา้ หน้าที่จากศนู ยจ์ ะ ไปเยย่ี มเยียนดูแลแม่และเด็กทีบ่ า้ นตามกำหนดเวลา และ ให้คำแนะนำเกีย่ วกบั การเลย้ี งดูเด็ก ความเจริญเตบิ โตและ การพฒั นาของเด็ก การให้อาหาร การอาบนำ้ ทำความ สะอาดรา่ งกายให้เดก็ และผู้เป็นแมย่ ังสามารถสอบถาม ปญั หาเกย่ี วกับการเลย้ี งบตุ รดว้ ยนำ้ นมมารดาไดอ้ ีกด้วย นอกจากนี้แล้วยงั มผี เู้ ชีย่ วชาญทีใ่ ห้คำแนะนำสำหรับการ เลี้ยงดบู ตุ รดว้ ยน้ำนมมารดาโดยเฉพาะ อาจเปน็ เจ้าหนา้ ท่ี ท่ีมาจากโรงพยาบาล หรือจากหน่วยงานเอกชน ศูนย์ให้คำแนะนำแก่มารดาและบดิ า เปน็ การให้บรกิ ารโดย ไม่คดิ มลู ค่า ที่อยู่ของศนู ยด์ งั กล่าว สอบถามได้จากทีว่ า่ การ อำเภอในทอ้ งทที่ ีค่ ุณอาศัยอยู่ แมแ่ ละเดก็ 44
4 การดูแลรักษาสขุ ภาพตามแนวทางการแพทย์ ค่าใช้จ่ายสำหรบั คำแนะนำในการเลย้ี งดูบตุ รดว้ ยนำ้ นม มารดา ทางบรษิ ัทประกันจ่ายเปน็ จำนวน 3 ครัง้ การดูแลรักษาสขุ ภาพเด็ก (Medizinische Versorgung von Kindern) แมจ้ ะมแี พทยป์ ระจำบา้ นแล้วกต็ าม แตเ่ มอื่ มบี ตุ ร ต้องมี แพทยผ์ เู้ ชย่ี วชาญสำหรับเดก็ ดว้ ย เรียกวา่ กุมารแพทย์ (หมอเดก็ ) กมุ ารแพทย์เปน็ ผตู้ รวจสุขภาพเดก็ ฉีดวัคซนิ ป้องกันโรคตามกำหนดอายุของเดก็ ดูแลสุขภาพ รกั ษาเมื่อ เด็กเจ็บป่วย และนัดหมายให้นำเด็กมาพบเมื่อจำเป็น นอกจากนแี้ ล้วกุมารแพทยย์ ังทำหนา้ ทด่ี แู ลสขุ ภาพโดย ท่วั ๆ ไป เชน่ เรื่องอาหาร การพัฒนาทงั้ ทางรา่ งกายจติ ใจ และสมอง ควรนำเด็กไปรบั การตรวจสขุ ภาพอยา่ งสม่ำ เสมอและเมือ่ ปว่ ย ในกรณีที่เดก็ เจบ็ ปว่ ย ➞ฉกุ เฉิน (Notfall) จะต้องนำไปพบ แพทยโ์ ดยเร็วทีส่ ดุ กุมารแพทย์ (หมอเดก็ ) คอื ใคร กมุ ารแพทย์ (หมอผู้เชย่ี วชาญในการดแู ลรกั ษาเดก็ โดยเฉพาะ) เป็นบุคคลแรกที่ตอ้ งติดต่อเมื่อบตุ รของ คุณปว่ ย หมอเดก็ (กุมารแพทย์) 45 แมแ่ ละเด็ก
4 การดแู ลรักษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ เด็กจะมอี าการเจบ็ ปว่ ยอยา่ งกะทันหนั บอ่ ยกว่าผู้ใหญ่ ถ้าเด็กมอี าการดงั ต่อไปนจ้ี ะต้องนำเด็กไปแผนกฉุกเฉนิ ทนั ที อาการท่วั ไป มไี ข้สูงกว่า 39,5 องศาเซลเซยี ส อาเจยี น หรอื ท้องเดินบ่อย ไม่รับประทานอาหาร ทานอาหารนอ้ ยผดิ ปกติ เวลาปัสสาวะมีอาการปวด หรอื แสบ การหายใจ เด็กหายใจลำบาก หายใจไม่สะดวก (ในทกุ ๆกรณี) เวลาหายใจมีเสยี งดงั (หอบ) หายใจติดขัด ตัวเขยี ว (เน่อื งจากขาดออกซเิ จน) ความดนั โลหิต / การสบู ฉดี โลหิต ผวิ หนา้ ลำตัว ซีด ความมสี ติ ความร้สู ึกตัว นอนหลับมากผิดปกติ ไม่ต่นื ตามเวลาปกติ ไม่มีความรสู้ ึกตอบโต้ ไมร่ ้สู ึกตัว เฉอื่ ยชา มอี าการเกรง็ เป็นตระควิ กระตกุ มีความเคลื่อนไหวที่ผิดปกตอิ ยา่ งไม่รู้ตัว มอี าการผดิ ปกติอ่นื ๆ ถา้ บตุ รของคณุ มีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายๆ อย่างตามทกี่ ลา่ วมานี้ ตอ้ งรีบโทรศัพท์ติดตอ่ กมุ าร แพทยด์ ว่ น ถา้ ติดตอ่ แพทยไ์ ม่ไดใ้ หน้ ำเด็กไปโรงพยาบาล แผนกฉกุ เฉนิ ทนั ที เมอื่ เด็กถึงวยั เรยี นและเข้าโรงเรียนแลว้ จะมี ➞แพทย์ ประจำโรงเรียน (SchulärztInnen) ทำหน้าท่ีตรวจ สขุ ภาพเดก็ อย่างสม่ำเสมอ แม่และเด็ก 46
4 การดูแลรกั ษาสุขภาพตามแนวทางการแพทย์ การทำแทง้ ตั้งแต่วันท่ี 1 ตุลาคม พ.ศ. 2545 การทำแทง้ ในประเทศสวิตฯ สามารถทำไดอ้ ย่างถูกต้อง ตามกฎหมาย สตรีตัง้ ครรภท์ ไ่ี มพ่ งึ ประสงค์ สามารถตัดสนิ ใจทำแทง้ ได้โดยท่อี ายุการตั้งครรภไ์ มเ่ กิน 12 สัปดาห์ แตถ่ า้ การต้ังครรภ์มีอายุตั้งแต่ 13 สัปดาหข์ ึ้นไป ต้องไดร้ ับ ความเห็นชอบจากแพทย์ และทำไดต้ อ่ เม่อื การตั้งครรภ์นั้น มีอันตรายต่อสขุ ภาพกายและจติ ใจของสตรีผตู้ ้ังครรภ์ บรษิ ัทประกนั สขุ ภาพรบั ผิดชอบคา่ ใช้จา่ ยในสว่ นนี้ ถา้ คณุ คิดว่ากำลังต้งั ครรภ์ท่ไี มพ่ ึงประสงค์ ควรตรวจ (โดยซอ้ื เครอ่ื งตรวจจากร้ายขายยามาทดสอบ) และไปพบ นรแี พทย์ การทำแท้งไมใ่ ช่เรอื่ งง่ายตอ่ การตัดสินใจ ถา้ คุณ มีปัญหาและต้องการความช่วยเหลอื ตดิ ตอ่ ศนู ย์ให้คำแนะ- นำและความชว่ ยเหลอื หรอื ศนู ย์บริการวางแผนครอบครวั (& หนา้ 71) เจา้ หนา้ ทเี่ หล่าน้ใี ห้บริการโดยไม่คดิ มลู คา่ และมหี นา้ ท่รี ักษาความลบั 47
55 กปฎระหกมนั าสยุขแภลาะพระเบยี บขอ้ บงั คับเก่ียวกับการ (Gesetze und Regelungen) การประกันสขุ ภาพ ตามกฎหมายของประเทศสวิตเซอร์แลนด์ กำหนดใหผ้ ู้ท่ี พำนกั อาศยั ในประเทศนี้ทุกคน ต้องมี ➞ประกัน ดังตอ่ ไปนี้ (Die Kranken- การประกันสุขภาพ การประกนั อุบัตเิ หตุ หรือการประกนั สำหรบั สตรีมีครรภแ์ ละการคลอด (Mutterschaft) versicherung) บคุ คลดังตอ่ ไปน้ี อยภู่ ายใตก้ ฎขอ้ บังคับทจี่ ะตอ้ งทำ ประกนั สขุ ภาพ ผูท้ ม่ี ถี ่ินฐานพำนกั อาศัยอยใู่ นประเทศสวิตฯ และ สมาชกิ ทกุ คนในครอบครัว โดยไมจ่ ำกดั เชื้อชาติ และสัญชาติ ตอ้ งแจง้ ทำประกันภายใน 3 เดอื น (หลงั คลอดหรอื ย้ายเขา้ มาอยใู่ นประเทศสวติ ฯ) ชาวตา่ งชาตทิ ยี่ งั ไมท่ ำประกนั หรอื การประกนั อน่ื ๆ ท่มี ีลักษณะคล้ายคลงึ กัน หรอื เข้ามาอาศัยอย่ใู น ประเทศสวติ ฯ นานกว่า 3 เดือน ผูอ้ พยพลภ้ี ัย ท้งั ทีไ่ ด้รบั อนญุ าตให้พำนักชว่ั คราว หรอื เป็นการถาวร ผู้ที่ยังไม่ได้รับสทิ ธิพ์ ำนักอยา่ งเป็นทางการ ➞Sans-Papiers บริษทั ประกันสขุ ภาพ (Krankenkassen) ในประเทศสวติ ฯ มีบรษิ ทั ประกนั สขุ ภาพมากกวา่ 90 บรษิ ัท ตามกฎหมายของกำหนดใหบ้ ริษทั ประกนั สขุ ภาพเหลา่ นี้ ตอ้ งรบั ผู้ที่ยื่นขอทำประกันสขุ ภาพ เขา้ เปน็ สมาชกิ โดยปราศจากเงอ่ื นไขใดๆ สำหรบั การทำประกนั ประเภทพ้นื ฐาน (Grund- versicherung) แต่บรษิ ทั ประกันขนาดเล็กมีข้อยกเว้น ในการรบั สมาชิก โดยเลือกรบั แต่สมาชิกท่อี าศัยอยู่ ในเขตทบี่ รษิ ัทประกนั ตั้งอยูเ่ ทา่ นัน้ ทุกคนมีอสิ ระในการเลือกบริษัททตี่ นจะทำประกันสุขภาพ ข้อยกเว้น ผู้ยนื่ เรอ่ื งขอลี้ภยั หรอื ผลู้ ภี้ ยั ท่ไี ดร้ ับอนุญาตใหพ้ ำนกั เป็นการชัว่ คราวและถาวร บคุ ลเหล่าน้ีไม่มสี ทิ ธใ์ิ น 48
Search
