หน่วยที่ 6 งบทดลองและกระดาษทำการ 6 ช่อง

งบทดลองและกระดาษทาการ 6 ช่อง Trial Balance and Six - Column Work Sheet หวั ข้อเน้ือหา 6.1 ความหมายและรูปแบบของงบทดลอง 6.2 การหายอดคงเหลอื ของบัญชแี ยกประเภทดว้ ยดนิ สอ 6.3 การจดั ทางบทดลอง 6.4 การหาข้อผิดพลาดกรณงี บทดลองไมล่ งตวั 6.5 ความหมายและรูปแบบของกระดาษทาการ 6 ชอ่ ง 6.6 การจัดทากระดาษทาการ 6 ชอ่ ง จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. อธิบายความหมายและรปู แบบของงบทดลองได้ 2. อธิบายและหายอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทดว้ ยดินสอได้ 3. จดั ทางบทดลองได้ 4. อธบิ ายและหาข้อผดิ พลาดกรณงี บทดลองไมล่ งตัวได้ 5. อธบิ ายความหมายและรปู แบบของกระดาษทาการ 6 ช่องได้ 6. จดั ทากระดาษทาการ 6 ชอ่ งได้ สมรรถนะประจาหนว่ ย 1. แสดงความรู้เกยี่ วกับการจัดทางบทดลอง และกระดาษทาการ 6 ช่อง 2. จดั ทางบทดลอง 3. จดั ทากระดาษทาการ 6 ชอ่ ง หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 145

สาระสาคญั งบทดลองเป็นงบที่จัดทาขึ้นเพ่ือพิสูจน์ความถูกต้องในการบันทึกบัญชีตามระบบบัญชีคู่ ณ วันใด วันหน่ึงในรูปแบบการรายงานยอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภท โดยรูปแบบของงบทดลองท่ีจัดทาข้ึนน้ัน จะตอ้ งประกอบด้วยรายละเอียดช่ือบัญชีแยกประเภทพรอ้ มดว้ ยยอดคงเหลอื ของบญั ชีน้ัน ๆ ซ่ึงกิจการจะจดั ทา งบทดลองเมื่อใดก็ได้ตามความต้องการ เช่น ทุกสน้ิ เดอื น ทกุ 3 เดือน 6 เดือน หรือเม่ือส้ินรอบระยะเวลาบัญชี หลังจากการจัดทางบทดลองเรียบร้อยแล้วกิจการควรจะจัดทากระดาษทาการขึ้น เพ่ือให้การจัดทางบการเงิน เกิดความง่าย สะดวกและรวดเร็ว กระดาษทาการ หรอื กระดาษร่าง ท่ีผู้ทาบัญชีจดั ทาขึ้น เพ่อื เตรียมข้อมูลในการจดั ทางบการเงนิ ถอื ว่า เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้สามารถทราบผลการดาเนินงานและฐานะทางการเงินของกิจการได้อย่างรวดเร็ว แม้ยัง ไม่ได้ทาการปิดบัญชี การจัดทากระดาษทาการน้ันจะนาตัวเลขจานวนเงินของบัญชีต่าง ๆ จากงบทดลอง มาจัดทางบกาไรขาดทุนเพ่ือคานวณหาผลการดาเนินงานของกิจการ และจัดทางบแสดงฐานะการเงิน เพอ่ื แสดงฐานะทางการเงนิ ของกจิ การว่ามสี นิ ทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของเปน็ จานวนเท่าใด หลักการบญั ชเี บ้อื งตน้ 1 146

6.1 ความหมายและรปู แบบของงบทดลอง 6.1.1 ความหมายของงบทดลอง งบทดลอง (Trial Balance) หมายถึง งบท่ีจัดทาข้ึนเพื่อพิสูจน์ความถูกต้องในการบันทึก บัญชีของกจิ การ เรม่ิ ต้ังแต่การบันทกึ บัญชีในสมุดรายวันทั่วไป การผ่านรายการไปสมุดบัญชีแยกประเภท และ การคานวณหายอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทตามหลักการบัญชีคู่ ดังน้ันยอดรวมของทุกบัญชีทางด้าน เดบิตต้องเท่ากับยอดรวมของบัญชีทุกบัญชีทางด้านเครดิต งบทดลองไม่ใช่งบการเงิน แต่เป็นงบท่ีใช้พิสูจน์ ความถูกต้องของข้อมูลทางบัญชีเท่านน้ั เพื่อนาข้อมลู ทางบัญชีไปใชใ้ นการแสดงผลการดาเนินงาน ว่ากิจการมี ผลกาไรหรือขาดทนุ เป็นจานวนเท่าใด และแสดงฐานะการเงินของกิจการ ว่ากิจการมสี นิ ทรพั ย์ หน้ีสิน และส่วน ของเจ้าของเป็นจานวนเทา่ ใด จงึ กล่าวไดว้ ่า งบทดลองเป็นเครื่องมือท่ีช่วยในการจัดทารายงานทางการเงินได้ ง่ายขึ้น งบทดลองประกอบไปดว้ ยบัญชี 5 หมวด คือ สนิ ทรพั ย์ หนสี้ ิน ส่วนของเจ้าของ รายได้ และค่าใช้จ่าย ซ่ึงในการจัดทางบทดลองนั้นสามารถจัดทาได้ตามความต้องการของกิจการ เช่น ทุกๆ เดือน ทุก 3 เดือน 6 เดือน หรอื 1 ปี ขึน้ อยกู่ บั แต่ละกิจการ รายการคา้ สมุดรายวนั ท่ัวไป สมดุ บัญชีแยกประเภท คานวณหายอดคงเหลือดว้ ยดินสอ งบทดลอง ภาพท่ี 6.1 ข้ันตอนการรวบรวมข้อมลู หลักการบัญชีเบือ้ งตน้ 1 147

6.1.2 รปู แบบของงบทดลอง งบทดลองจะต้องประกอบด้วยรายละเอียดช่ือบัญชีแยกประเภทพร้อมดว้ ยยอดคงเหลือของบัญชีนนั้ ๆ ซ่งึ ในการจดั ทางบทดลองตอ้ งจัดทาใหด้ ูงา่ ย เปน็ ระเบียบ และสวยงาม สว่ นประกอบของงบทดลอง มีดังนี้ ชือ่ กจิ การ............................ งบทดลอง (1) วันท่ี...........เดอื น................พ.ศ. ................ ชื่อบัญชี เลขท่ี เดบิต เครดิต (2) บัญชี (5) (3) (4) (6) (7) รายละเอียดดังน้ี หมายเลข รายการ คาอธบิ าย หวั งบทดลอง ประกอบด้วย ชื่อกิจการ ชอ่ื งบทดลอง และ วัน (1) หัวงบทดลอง เดือน ปี ทีจ่ ดั ทางบทดลอง ช่องชื่อบัญชีใช้สาหรับเขียนช่ือบัญชีต่าง ๆ เฉพาะที่มียอด (2) ชอื่ บัญชี คงเหลอื โดยจะนาขอ้ มลู มาจากสมุดบญั ชีแยกประเภท ช่องเลขที่บัญชี สาหรับเขียนเลขที่บัญชีโดยเรียงตามลาดับ (3) เลขท่บี ัญชี หมวดหมูบ่ ญั ชี ช่องจานวนเงินด้านเดบิต ใช้บันทึกจานวนเงินที่มียอดคงเหลือ (4) จานวนเงนิ ดา้ นเดบติ ดา้ นเดบิต ชอ่ งจานวนเงินด้านเครดิต ใช้บันทกึ จานวนเงนิ ท่มี ียอดคงเหลือ (5) จานวนเงนิ ดา้ นเครดิต ด้านเครดิต ชอ่ งผลรวมจานวนเงนิ ด้านเดบติ แสดงยอดรวมของบัญชตี ่าง ๆ (6) ผลรวมจานวนเงนิ ดา้ นเดบิต ทางดา้ นเดบิต ช่องผลรวมจานวนเงินด้านเครดิต แสดงยอดรวมของบัญชี (7) ผลรวมจานวนเงินด้านเครดติ ตา่ ง ๆ ทางด้านเครดิต หลักการบญั ชีเบอื้ งตน้ 1 148

6.2 การหายอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทดว้ ยดนิ สอ การหายอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทด้วยดินสอ (Pencil Footing) เป็นการคานวณหา จานวนเงินคงเหลือในบัญชีแยกประเภทน้ัน ๆ เพื่อให้เกิดความสะดวกในการจัดทางบทดลอง ซึ่งมักจะใช้ ดนิ สอเพ่ือหายอดคงเหลือดงั กล่าว โดยยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทน้ันจะเหลืออยูท่ างด้านปกติ (Normal Balance) ของประเภทบัญชีน้ัน ๆ คือ สินทรัพย์ แสดงยอดทางด้านเดบิต หนี้สิน แสดงยอดทางด้านเครดิต สว่ นของเจ้าของ แสดงยอดทางด้านเครดิต รายได้ แสดงยอดทางด้านเครดิต และค่าใช้จ่ายแสดงยอดทางด้าน เดบิต หมวดบัญชี สินทรัพย์ หนี้สิน สว่ นของเจ้าของ รายได้ คา่ ใชจ้ า่ ย เดบติ เครดติ เครดิต เครดติ เดบติ ภาพที่ 6.2 การแสดงยอดคงเหลือตามปกติของบญั ชแี ยกประเภท หลักการบญั ชีเบือ้ งตน้ 1 149

ขั้นตอนการหายอดคงเหลือของบญั ชแี ยกประเภท มดี งั นี้ 1) รวมยอดเงินทงั้ หมดในชอ่ งเดบิต แลว้ เขยี นยอดเงนิ ดว้ ยดินสอไว้ในบรรทัดท่ถี ัดจากบรรทัดสุดทา้ ย ดา้ นเดบิต 2) รวมยอดเงินท้ังหมดในช่องเครดติ แลว้ เขียนยอดเงนิ ดว้ ยดินสอไวใ้ นบรรทดั ที่ถดั จากบรรทัด สดุ ท้ายด้านเครดติ บญั ชีเงินสด เลขท่ี 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ทนุ -นายอุดม เดอื น วันท่ี ก.ค. 1 รายไดค้ า่ บรกิ าร รว.1 20,000 - รว.1 15,500 - ก.ค. 2 คา่ เช่าร้าน รว.1 9,000 - 7 35,500 - 9 คา่ นา้ มันเชื้อเพลงิ รว.1 300 - 16 คา่ สาธารณปู โภค รว.1 3,750 - 19 เจ้าหนก้ี ารคา้ รว.2 6,750 - 28 คา่ ป้ายโฆษณา รว.2 1,200 - 29 เงินเดือน รว.2 5,500 - 26,500 - 3) หาผลตา่ งระหว่างยอดรวมดา้ นเดบิตและดา้ นเครดิต 3.1) กรณีท่ียอดรวมดา้ นเดบิตมากกวา่ ยอดรวมดา้ นเครดิต ผลตา่ งทเ่ี กดิ ขึน้ เรียกว่า ยอดคงเหลือเดบิต (Debit Balance) บัญชีเงนิ สด เลขที่ 101 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต. บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ทนุ -นายอุดม เดือน วนั ท่ี รายไดค้ า่ บรกิ าร รว.1 20,000 - ก.ค. 1 รว.1 15,500 - ก.ค. 2 ค่าเชา่ ร้าน รว.1 9,000 - 7 35,500 - 9 ค่าน้ามันเชือ้ เพลงิ รว.1 300 - 16 ค่าสาธารณปู โภค รว.1 3,750 - 9,000.- 19 เจ้าหน้กี ารค้า รว.2 6,750 - 28 ค่าป้ายโฆษณา รว.2 1,200 - 29 เงนิ เดอื น รว.2 5,500 - 26,500 - Debit Balance (35,500-26,500) หลกั การบญั ชเี บอื้ งตน้ 1 150

3.2) กรณีที่ยอดรวมดา้ นเครดติ มากกวา่ ยอดรวมด้านเดบิต ผลตา่ งทีเ่ กดิ ขน้ึ เรยี กวา่ ยอดคงเหลอื เครดติ (Credit Balance) บญั ชีเจ้าหนกี้ ารค้า เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี เงินสด เดอื น วันท่ี ก.ค. 6 เงินสด รว.1 10,000 - รว.1 20,000 - ก.ค. 1 วสั ดุสานักงาน รว.1 10,000 - 18 30,000 - 15 อปุ กรณ์สานกั งาน รว.1 45,000 - 25,000.- 55,000 - Credit Balance (55,000-30,000) 3.3) กรณีท่ียอดรวมระหว่างด้านเดบิตและด้านเครดิตเท่ากันจะไม่มียอดคงเหลือ ดังนั้นไม่ ต้องนาไปแสดงยอดคงเหลอื ในงบทดลอง บัญชีเจ้าหน้ีการคา้ เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต. บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ เงนิ สด เดือน วนั ที่ ก.ค. 6 เงนิ สด รว.1 10,000 - รว.1 45,000 - ก.ค. 1 วสั ดสุ านกั งาน รว.1 10,000 - 18 55,000 - 15 อุปกรณ์สานกั งาน รว.1 45,000 - 55,000 - ไม่มยี อดคงเหลือ หลกั การบญั ชีเบือ้ งตน้ 1 151

3.4) กรณที ่ใี นบญั ชแี ยกประเภทมีเพยี งรายการเดยี วใหถ้ ือว่ารายการนน้ั เปน็ ยอดคงเหลือ ดงั น้ันไม่จาเปน็ ต้องรวมยอดด้วยดนิ สอ บัญชีคา่ เชา่ รา้ น เลขท่ี 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ก.ค. 2 รว.1 9,000 - ยอดคงเหลือ ตวั อยา่ งที่ 6.1 การยอดคงเหลอื ดว้ ยดินสอ (Pencil Footing) ของบญั ชแี ยกประเภทท่วั ไป บัญชีเงนิ สด เลขที่ 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ทนุ -นายอุดม เดอื น วนั ท่ี รายไดค้ า่ บรกิ าร รว.1 20,000 - ก.ค. 1 ลูกหน้ี รว.1 15,500 - ก.ค. 2 ค่าเช่ารา้ น รว.1 9,000 - 7 ลูกหนี้ รว.2 1,000 - 18 รว.2 4,000 - 9 ค่าน้ามันเช้อื เพลิง รว.1 300 - 22 14,000.- 40,500 - 16 ค่าสาธารณูปโภค รว.1 3,750 - 19 เจ้าหนี้การคา้ รว.2 6,750 - 28 คา่ ปา้ ยโฆษณา รว.2 1,200 - 29 เงินเดอื น รว.2 5,500 - 26,500 - บญั ชีเงนิ ฝากธนาคาร เลขท่ี 102 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต. ถอนใช้สว่ นตวั บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ทนุ -นายอุดม เดือน วันที่ รว.1 10,000 - ก.ค. 1 รายไดค้ ่าบริการ รว.1 45,000 - ก.ค. 11 รว.1 6,000 - 12 41,000.- 51,000 - หลักการบญั ชเี บอ้ื งตน้ 1 152

บญั ชีลกู หนก้ี ารค้า เลขท่ี 103 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ รายได้ค่าบรกิ าร บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี รว.2 1,000 - รายได้ค่าบรกิ าร รว.2 4,000 - ก.ค. 15 รายไดค้ ่าบริการ รว.2 1,000 - ก.ค. 18 เงนิ สด 20 5,000 - 30 1,000.- รว.2 4,000 - 22 เงินสด รว.2 1,000 - 6,000 - บัญชีวสั ดุในการซอ่ ม เลขที่ 104 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เจา้ หนก้ี ารคา้ บญั ชี บาท สต. บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ เดือน วนั ท่ี ก.ค. 8 รว.1 13,500 - บญั ชีอุปกรณใ์ นการซ่อม เลขท่ี 105 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ ทนุ -นายอดุ ม บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ก.ค. 1 รว.1 25,000 - บัญชีเจา้ หน้ีการค้า เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงินสด บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ก.ค. 19 รว.2 6,750 - ก.ค. 8 วัสดใุ นการซ่อม รว.1 13,500 - 6,750.- บญั ชีทุน-นายอุดม เลขท่ี 301 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ก.ค. 1 สมุดรายวนั ทั่วไป รว.1 90,000 - หลักการบัญชเี บ้อื งตน้ 1 153

บัญชีถอนใชส้ ่วนตัว เลขที่ 302 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงินฝากธนาคาร บัญชี บาท สต. บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี เดือน วนั ท่ี ก.ค. 11 รว.1 10,000 - บญั ชีรายไดค้ ่าบริการ เลขท่ี 401 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ก.ค. 7 เงินสด รว.1 15,500 - 12 เงินฝากธนาคาร รว.1 6,000 - 15 ลกู หนี้การคา้ รว.2 1,000 - 20 ลกู หน้กี ารค้า รว.2 4,000 - 30 ลูกหนี้การคา้ รว.2 1,000 - 27,500 - บัญชีคา่ เชา่ ร้าน เลขท่ี 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ก.ค. 2 รว.1 9,000 - บญั ชีคา่ นา้ มนั เชอ้ื เพลงิ เลขท่ี 502 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงินสด บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ก.ค. 9 รว.1 300 - บญั ชีค่าสาธารณปู โภค เลขท่ี 503 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงินสด บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ก.ค. 16 รว.1 3,750 - หลักการบญั ชเี บ้อื งตน้ 1 154

บญั ชีค่าป้ายโฆษณา เลขท่ี 504 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงินสด บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ก.ค. 28 รว.2 1,200 - บญั ชีเงินเดือน เลขท่ี 505 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงินสด บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ก.ค. 29 รว.2 5,500 - 6.3 การจดั ทางบทดลอง 6.3.1 ขั้นตอนการจัดทางบทดลอง การจัดทางบทดลองมขี น้ั ตอนดังตอ่ ไปนี้ 1) จดั ทางบทดลองตามรูปแบบของงบทดลอง และ เขียนส่วนของหัวงบทดลอง ซง่ึ ประกอบ ไปด้วย ช่ือกิจการ ช่ืองบทดลอง และวันเดือน ปี ท่จี ัดทางบทดลอง 2) นายอดคงเหลือจากบัญชีแยกประเภทท่ีจากการหายอดคงเหลือด้วยดินสอมาใส่ในงบ ทดลอง โดยบัญชีใดมียอดคงเหลือด้านเดบิตให้ใส่จานวนเงินน้ันในช่องเดบิต และบัญชีใดมียอดคงเหลือด้าน เครดติ ให้ใส่จานวนเงินนนั้ ในชอ่ งเครดติ ส่วนบัญชีใดไมม่ ียอดคงเหลือไมต่ อ้ งนามาแสดงในงบทดลอง 3) ในการแสดงบัญชีตา่ ง ๆ ในงบทดลองใหเ้ รยี งตามลาดับตามหมวดหมบู่ ัญชี โดยเริ่มจาก สินทรพั ย์ หน้ีสนิ ส่วนของเจา้ ของ รายได้ และคา่ ใช้จ่าย ซงึ่ บญั ชใี นแต่ละหมวดหมใู่ หเ้ รียงตามลาดับเลขท่บี ัญชี 4) รวมจานวนเงินในช่องเดบติ และเครดิต โดยยอดรวมท้ังสองดา้ นจะต้องเท่ากัน ซ่ึงแสดงให้ เห็นวา่ การบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปและการผา่ นรายการปแี ยกประเภทถกู ต้องตามหลักบญั ชคี ู่ หลักการบญั ชเี บอ้ื งตน้ 1 155

ตวั อย่างท่ี 6.2 จากตัวอย่างที่ 7.1 นาขอ้ มลู มาจดั ทางบทดลอง ณ วันที่ 31 กรกฎาคม 2557 ไดด้ ังน้ี ชอ่ื บัญชี รา้ นอดุ มเซอรว์ สิ เดบิต - เครดติ งบทดลอง - เงนิ สด 14,000 - 6,750 - เงินฝากธนาคาร วนั ที่ 31 กรกฎาคม 2557 41,000 - 90,000 - ลูกหนีก้ ารคา้ 1,000 - 27,500 - วัสดุในการซอ่ ม เลขท่ี 13,500 อปุ กรณใ์ นการซ่อม บัญชี 25,000 - 124,250 - เจ้าหนก้ี ารค้า ทุน-นายอุดม 101 10,000 - ถอนใชส้ ว่ นตวั 102 - รายไดค้ ่าบรกิ าร 103 9,000 - ค่าเชา่ รา้ น 104 300 - คา่ น้ามันเช้ือเพลงิ 105 - คา่ สาธารณปู โภค 201 3,750 - ค่าป้ายโฆษณา 301 1,200 เงินเดือน 302 5,500 401 124,250 501 502 503 504 505 6.3.2 ประโยชนข์ องงบทดลอง ประโยชนใ์ นการจดั ทางบทดลอง มีดงั นี้ 1) เปน็ เคร่ืองมือทชี่ ว่ ยในการพิสูจน์ความถูกต้องของการบันทกึ บญั ชีตามหลักการบญั ชคี ู่วา่ ได้ บนั ทึกบัญชีดา้ นเดบิตและเครดิตถกู ต้องหรือไม่ 2) ชว่ ยให้สามารถตรวจพบและแก้ไขข้อผิดพลาดในการบันทกึ บญั ชีได้ทนั ทว่ งที หลักการบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 156

3) ใช้เปน็ ขอ้ มลู ในการจดั ทางบการเงิน เพื่อแสดงใหเ้ หน็ ถงึ ผลการดาเนนิ งาน และฐานะ ทางการเงินของกิจการ ได้สะดวก รวดเร็ว เนอื่ งจากงบทดลองเปน็ รายงานทร่ี วบรวมขอ้ มลู ของบัญชีแยก ประเภทและจัดหมวดหมู่ไว้แลว้ 4) ใช้เป็นขอ้ มลู ในการปดิ บญั ชเี ม่ือสิ้นรอบระยะเวลาบญั ชี 6.4 การหาข้อผิดพลาดกรณงี บทดลองไมล่ งตวั ในการจัดทางบทดลองน้ัน หากเกิดกรณีงบทดลองไม่ลงตัวอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การรวม ยอดเงินผิด บันทกึ รายการบญั ชีดา้ นเดบิต และเครดิตด้วยจานวนเงินที่ไม่เท่ากัน การผ่านรายการไปสมดุ บัญชี แยกประเภทผิดด้านหรือไม่ครบถ้วน การนายอดคงเหลือของบัญชีมาลงผิดด้าน การลืมนายอดคงเหลือ บางบญั ชีมาลงในงบทดลอง การเขียนตวั เลขผิด หรอื สลบั ตาแหน่งกนั เชน่ 7,800 เป็น 8,700 เป็นตน้ ดังน้นั ผจู้ ดั ทาบญั ชีจะต้องตรวจสอบหาขอ้ ผิดพลาดท่ีทาให้งบทดลองไมล่ งตวั ซ่งึ แนวปฏบิ ตั ิ เม่ืองบทดลองไม่ลงตวั มีขั้นตอนดงั ต่อไปนี้ 1) ตรวจทานการบวกเลขในช่องเดบิต และชอ่ งเครดติ ในงบทดลองใหม่ 2) ตรวจสอบการนายอดคงเหลือของบัญชีแยกประเภทมาจัดทางบทดลองวา่ ถกู ต้องหรือไม่ 3) ตรวจสอบการหายอดคงเหลือของทกุ บัญชีวา่ ได้คานวณถูกต้องหรอื ไม่ 4) ตรวจสอบการผา่ นรายการ (Posting) จากสมดุ รายวนั ท่วั ไปไปบญั ชแี ยกประเภท ว่าได้ ทาการผา่ นรายการถูกตอ้ งหรือไม่ 5) ตรวจสอบการบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปวา่ ได้มีการบนั ทึกบญั ชีถูกตอ้ งตาม หลกั การบญั ชคี ู่หรือไม่ และตรวจสอบจานวนเงินทบ่ี ันทกึ ด้านเดบติ และดา้ นเครดิตวา่ ได้มกี ารบนั ทึกสองด้าน เทา่ กันหรอื ไม่ ท้งั นี้ข้อผิดพลาดทที่ าให้งบทดลองไม่ลงตัวน้ัน อาจจะเกิดความผิดพลาดท่ีไม่อาจค้นพบจากการจัดทา งบทดลอง ซึ่งข้อผดิ พลาดดงั กลา่ วสามารถทาให้ยอดรวมของงบทดลองลงตวั ได้ ดงั น้ี 1) บันทึกรายการผิดประเภทของบญั ชี เช่น ซื้อวัสดุส้ินเปลอื ง ซ่ึงจะต้องบันทึกในหมวดสินทรัพย์ แต่ กิจการบันทึกเป็นค่าวัสดุส้ินเปลือง เป็นหมวดค่าใช้จ่าย ซ่ึงท้ังสินทรัพย์ และค่าใช้จ่ายต่างก็บันทึกบัญชีด้าน เดบิตเช่นกัน กล่าวคือ การบันทกึ บัญชดี ังกล่าวถือว่าเป็นการบันทึกบัญชีถูกดา้ น แตผ่ ิดประเภทของบัญชี และ ทาใหง้ บทดลองลงตัวได้เชน่ กนั 2) การบนั ทึกบัญชีผิด เช่น ซื้อวัสดุสานักงาน แต่บันทึกไวใ้ นอุปกรณ์สานักงาน ซึ่งบัญชีดังกล่าวอยู่ใน หมวดสินทรัพยเ์ ชน่ เดยี วกนั 3) บันทึกจานวนเงินผิดทั้งด้านเดบิตและเครดิต เช่น ยอดที่ถูกต้องคือ 5,000 บาท แต่บันทึกเป็น 500 บาท ทงั้ ดา้ นเดบติ และเครดติ เปน็ ตน้ หลักการบญั ชเี บือ้ งตน้ 1 157

4) การลมื บนั ทึกรายการค้าท่เี กิดข้ึน ซ่ึงจะทาใหไ้ ม่ปรากฏยอดคงเหลอื ของบญั ชีนัน้ 5) ข้อผิดพลาดที่ชดเชยกัน เช่น ยอดคงเหลือของบัญชีค่าใช้จ่ายบันทึกต่าไป 1,000 บาท และใน ขณะเดียวกันยอดคงเหลือของบัญชีรายได้ก็บันทึกต่าไป 1,000 บาท ทาให้งบทดลองลงตัวได้เช่นกันแต่ไม่ ถูกตอ้ ง 6.5 ความหมายและรูปแบบของกระดาษทาการ 6 ชอ่ ง 6.5.1 ความหมายของกระดาษทาการ กระดาษทาการ (Work Sheet/ Working Paper) หมายถึง กระดาษร่างท่ีจัดทาขึ้นโดยการ รวบรวมบัญชีแยกประเภทท่ัวไปที่มียอดคงเหลือ มาไว้ท่ีเดียวกัน กระดาษทาการ ถือว่าเป็นเคร่ืองมือในการ เตรียมข้อมูลในการจัดทางบการเงิน ที่มีความสะดวกและรวดเร็ว กิจการจะจัดทากระดาษทาการหรือไม่นั้น ไม่ถือว่าผดิ หลักการบัญชีท่ีรับรองท่ัวไป แต่การใชก้ ระดาษทาการเพ่ือจดั เตรียมงบการเงนิ ในวันสน้ิ งวด จะช่วย ให้สงั เกตเหน็ รายการและขอ้ ผิดพลาดได้ชัดเจนข้ึน กระดาษทาการมีหลายรูปแบบ แล้วแต่ความต้องการของกิจการ แต่ประโยชน์ของกระดาษทาการ คอื ชว่ ยในการจัดทางบกาไรขาดทุน และงบแสดงฐานะการเงนิ ไดง้ า่ ยและสะดวกมากย่ิงข้ึน รวมถงึ ช่วยในการ ตรวจสอบความถูกตอ้ งในการจัดทางบการเงนิ 6.5.2 รูปแบบของกระดาษทาการ 6 ช่อง กระดาษทาการมีหลายรูปแบบ เช่นกระดาษทาการ 6 ช่อง 8 ช่อง 10 ช่อง กิจการใดจะเลือกใช้ รูปแบบใดนั้นข้ึนอยู่กับลักษณะของกิจการ ในหน่วยการเรียนนี้จะกล่าวถึงกระดาษทาการ 6 ช่อง ซึ่งเป็น กระดาษทาการสาหรับกิจการใหบ้ ริการ และไมม่ รี ายการปรับปรงุ กระดาษทาการ 6 ช่อง เหมาะสาหรับการเตรยี มข้อมลู เบอ้ื งตน้ ในการจัดทางบการเงนิ เพอ่ื ให้ทราบผล การดาเนนิ งานและฐานะการเงนิ ของกิจการกอ่ นทาการปิดบญั ชีเมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี มีรูปแบบดังน้ี หลักการบญั ชีเบอื้ งตน้ 1 158

ช่ือกิจการ................................. (1) กระดาษทาการ (2) วันที่...........................................................(3) ชื่อบัญชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงนิ (4) เดบิต เครดิต บัญชี เดบิต เครดติ เดบิต เครดิต (5) (6) (7) (9) (10) (11) (12) กาไรสุทธิ (8) (8) (13) (14) (15) (16) ขาดทนุ สทุ ธิ (17) (17) (18) (18) (19) (19) (20) (20) หลักการบญั ชีเบ้อื งตน้ 1 159

รายละเอียดมดี งั นี้ หมายเลข รายการ คาอธบิ าย ชื่อกจิ การ (1) ชื่อกิจการ ช่ือรายงาน ระยะเวลาบญั ชี และ วัน เดือน ปี ท่ีจัดทา (2) กระดาษทาการ ชอ่ื บญั ชีให้เรียงตามลาดบั เลขทีบ่ ญั ชี โดยดจู ากบญั ชแี ยก ประเภททว่ั ไปและให้แสดงรายการเฉพาะบญั ชีที่มยี อด (3) วันที่ คงเหลอื เท่านั้น หรอื กรณีจดั ทางบทดลองไว้แล้วใหน้ ามา แสดงในแบบฟอร์มได้ทันที (4) ช่อื บญั ชี เลขที่บญั ชี ของบัญชีแยกประเภททว่ั ไปทน่ี ามาแสดงรายการ ตามช่อื บญั ชีที่ปรากฏยอดคงเหลอื หรอื กรณจี ดั ทางบทดลอง (5) เลขที่บญั ชี ไว้แล้วให้นามาแสดงในแบบฟอรม์ ได้ทนั ที (6) งบทดลองด้านเดบิต แสดงยอดคงเหลือปกติทางด้านเดบิต ไดแ้ ก่ บญั ชีต่อไปนี้ - สินทรัพย์ (หมวด 1) (7) งบทดลองด้านเครดติ - ถอนใชส้ ว่ นตวั หรือ เงนิ ถอน (หมวด 3) - คา่ ใช้จา่ ย (หมวด 5) (8) ยอดรวมงบทดลอง โดยการนายอดเงินมาจากยอดคงเหลือในบัญชแี ยกประเภท (9) งบกาไรขาดทนุ ด้านเดบิต ทัว่ ไป หรอื ในกรณีท่ีกิจการทางบทดลองให้คัดลอกจากงบ ทดลอง แสดงยอดคงเหลอื ปกติทางดา้ นเครดิต ได้แก่ บัญชีต่อไปนี้ - หนี้สนิ (หมวด 2) - ทนุ เจา้ ของกจิ การ (หมวด 3 ) - รายได้ (หมวด 4) โดยการนายอดเงินมาจากยอดคงเหลอื ในบัญชีแยกประเภท ทว่ั ไป หรือกรณีจดั ทางบทดลองไวแ้ ลว้ ให้นามาแสดงใน แบบฟอรม์ ไดท้ ันที แสดงยอดรวมดา้ นเดบติ และเครดติ ซึ่งจะต้องเท่ากัน หรือ กรณจี ดั ทางบทดลองไวแ้ ล้วให้นามาแสดงในแบบฟอร์มได้ ทนั ที แสดงยอดคงเหลือปกตดิ ้านเดบิต คอื ค่าใช้จ่าย (หมวด 5) โดยนาตวั เลขมาจากชอ่ งงบทดลอง หลกั การบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 160

หมายเลข ช่อง/รายการ คาอธบิ าย (10) งบกาไรขาดทุนด้านเครดติ แสดงยอดคงเหลอื ปกตดิ า้ นเครดติ คอื รายได้ (หมวด 4) โดยนาตวั เลขมาจากช่องงบทดลอง (11) งบแสดงฐานะการเงนิ แสดงยอดคงเหลอื ปกติดา้ นเดบิต ได้แก่ ดา้ นเดบิต - สินทรพั ย์ (หมวด 1) - ถอนใชส้ ว่ นตัว หรือ เงนิ ถอน (หมวด 3) โดยนาตัวเลขมาจากชอ่ งงบทดลอง (12) งบแสดงฐานะการเงนิ แสดงยอดคงเหลอื ปกติดา้ นเครดติ ได้แก่ ดา้ นเครดติ - หนีส้ ิน (หมวด 2) - ทนุ -เจ้าของกิจการ (หมวด 3) โดยนาตวั เลขมาจากช่องงบทดลอง (13) ยอดรวมงบกาไรขาดทนุ แสดงยอดรวมทุกรายการของงบกาไรขาดทุนด้านเดบิต ดา้ นเดบิต (14) ยอดรวมงบกาไรขาดทุน แสดงยอดรวมทุกรายการของงบกาไรขาดทุนด้านเครดติ ดา้ นเครดติ (15) ยอดรวมงบแสดงฐานะ แสดงยอดรวมทุกรายการของงบแสดงฐานะการเงิน การเงินดา้ นเดบิต ดา้ นเดบติ (16) ยอดรวมงบแสดงฐานะ แสดงยอดรวมทุกรายการของงบแสดงฐานะการเงิน การเงนิ ดา้ นเครดิต ดา้ นเครดิต (17) ผลตา่ งระหวา่ งดา้ นเดบิต และ - หาผลต่างงบกาไรขาดทุน ดา้ นเดบติ < ดา้ นเครดิต ด้านเครดิต (กรณกี าไรสทุ ธิ) - งบแสดงฐานะการเงิน ดา้ นเดบิต > ดา้ นเครดิต -งบกาไรขาดทุน และ แสดงว่ากจิ การมีกาไรสทุ ธิ -งบแสดงฐานะการเงนิ (18) ผลต่างระหวา่ งดา้ นเดบิต และ - หาผลต่างงบกาไรขาดทุน ดา้ นเดบิต > ด้านเครดติ ดา้ นเครดติ (กรณีขาดทนุ สทุ ธ)ิ - งบแสดงฐานะการเงิน ด้านเดบิต < ดา้ นเครดิต -งบกาไรขาดทุน และ แสดงวา่ กิจการมีขาดทุนสทุ ธิ -งบแสดงฐานะการเงนิ (19) ยอดรวมงบกาไรขาดทนุ ยอดรวมเดบิตและเครดติ ซ่ึงจะตอ้ งเทา่ กัน (20) ยอดรวมงบแสดงฐานะ ยอดรวมเดบติ และเครดิต ซ่ึงจะต้องเทา่ กัน การเงนิ หลักการบัญชเี บอื้ งตน้ 1 161

6.6 การจดั ทากระดาษทาการ 6 ชอ่ ง การจดั ทากระดาษทาการ 6 ช่อง มขี น้ั ตอน ดังต่อไปนี้ 6.6.1 เขียนหัวหระดาษ จะประกอบดว้ ยข้อความ 3 บรรทดั คอื 1) ชอื่ กจิ การ 2) ชื่อกระดาษทาการ 3) ระยะเวลาสนิ้ สดุ วันที่ เดือน พ.ศ. ดงั น้ี พศิ าลคาร์แคร์ เซอรว์ สิ กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สน้ิ สดุ 31 ธันวาคม 2557 6.6.2 จัดทางบทดลองโดยการนายอดคงเหลือในบัญชีต่าง ๆ มาแสดงในกระดาษทาการ หรือหาก กิจการไดม้ ีการจดั ทางบทดลองไวแ้ ลว้ ก็ให้คัดลอกงบทดลองลงในกระดาษทาการ โดยแสดงรายการลงใน ช่องช่อื บัญชี เลขท่บี ญั ชี และช่องงบทดลองดา้ นเดบิต และดา้ นเครดิต ดังน้ี พศิ าลคาร์แคร์ เซอรว์ ิส กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สนิ้ สดุ 31 ธนั วาคม 2557 ช่ือบญั ชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ บญั ชี เดบติ เครดติ เดบิต เครดติ เดบิต เครดติ เงนิ สด 101 200,000 เงนิ ฝากธนาคาร 102 150,000 อุปกรณค์ ารแ์ คร์ 104 90,000 เงนิ กธู้ นาคาร 201 100,000 ทุน-นายพิศาล 301 114,500 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 15,000 รายไดค้ า่ บริการ 401 265,000 คา่ เช่ารา้ น 501 5,000 ค่าสาธารณูปโภค 502 4,500 เงินเดือนพนกั งาน 503 15,000 479,500 479,500 หลักการบญั ชีเบื้องตน้ 1 162

6.6.3 นาจานวนเงินในช่องงบทดลองไปแสดงในช่องงบกาไรขาดทุน และงบแสดงฐานะการเงินดงั นี้ 1) บญั ชีในหมวดสนิ ทรัพย์ (หมวด1) แสดงในชอ่ งงบแสดงฐานะการเงิน ดา้ นเดบิต 2) บญั ชใี นหมวดหน้ีสิน (หมวด 2) แสดงในช่องงบแสดงฐานะการเงิน ดา้ นเครดติ 3) บญั ชใี นหมวดส่วนของเจ้าของ (หมวด 3)แสดงในชอ่ งงบแสดงฐานะการเงนิ ดา้ นเครดิต 4) บัญชีในหมวดรายได้ (หมวด 4) แสดงในชอ่ งงบกาไรขาดทนุ ด้านเครดติ 5) บญั ชใี นหมวดค่าใช้จ่าย (หมวด 5) แสดงในช่องงบกาไรขาดทนุ ดา้ นเดบติ หมายเหตุ : บญั ชถี อนใช้สว่ นตัว/เงินถอน เป็นบัญชีในหมวดสว่ นของเจ้าของ มียอดคงเหลือดา้ นเดบติ เน่ืองจากเปน็ บญั ชหี ักจากบญั ชสี ว่ นของเจ้าของ จงึ นาไปแสดงในชอ่ งงบแสดงฐานะการเงินดา้ นเดบติ พศิ าลคารแ์ คร์ เซอรว์ สิ กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี ส้ินสดุ 31 ธันวาคม 2557 ชอ่ื บญั ชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ เงนิ สด บัญชี เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ เดบิต เครดติ เงนิ ฝากธนาคาร อุปกรณ์คารแ์ คร์ 101 200,000 200,000 เงนิ ก้ธู นาคาร ทุน-นายพิศาล 102 150,000 150,000 ถอนใช้ส่วนตัว รายไดค้ ่าบริการ 104 90,000 90,000 ค่าเช่าร้าน คา่ สาธารณปู โภค 201 100,000 100,000 เงนิ เดือนพนักงาน 301 114,500 114,500 302 15,000 15,000 401 265,000 265,000 501 5,000 5,000 502 4,500 4,500 503 15,000 15,000 479,500 479,500 6.6.4 รวมจานวนเงนิ ดา้ นเดบติ และ เครดิต ท้งั งบกาไรขาดทนุ และงบแสดงฐานะการเงิน 6.6.5 หาผลต่างงบกาไรขาดทุน ระหวา่ งผลรวมช่องเดบิต และชอ่ งเครดิต 1) กรณีกาไรสุทธิ จะแสดงยอดผลรวมด้านเดบติ < ด้านเครดติ 2) กรณีขาดทนุ สทุ ธิ จะแสดงยอดผลรวมดา้ นเดบิต > ด้านเครดิต หลักการบญั ชีเบื้องตน้ 1 163

6.6.6 หาผลต่างงบแสดงฐานะการเงิน ระหว่างผลรวมชอ่ งเดบิต และชอ่ งเครดติ ซงึ่ จะต้องเทา่ กับ ผลต่างงบกาไรขาดทนุ 6.6.6 นาผลตา่ งท่ไี ด้จากงบกาไรขาดทนุ ตามกรณใี นข้อ 6.6.5 ไปแสดงในช่องงบแสดงฐานะการเงนิ 1) กรณีกาไรสุทธิ จะแสดงยอดผลรวมด้านเดบิต > ด้านเครดติ 2) กรณีขาดทนุ สุทธิ จะแสดงยอดผลรวมด้านเดบิต < ด้านเครดิต พศิ าลคารแ์ คร์ เซอรว์ ิส กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี ส้ินสดุ 31 ธนั วาคม 2557 ชอื่ บญั ชี เลขที่ งบทดลอง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงนิ เงินสด บญั ชี เดบิต เครดติ เดบิต เครดติ เดบิต เครดติ เงนิ ฝากธนาคาร อปุ กรณค์ าร์แคร์ 101 200,000 200,000 เงินกธู้ นาคาร ทุน-นายพิศาล 102 150,000 150,000 ถอนใช้สว่ นตวั รายไดค้ ่าบรกิ าร 104 90,000 90,000 คา่ เช่ารา้ น ค่าสาธารณปู โภค 201 100,000 100,000 เงนิ เดือนพนักงาน 301 114,500 114,500 กาไรสทุ ธิ 302 15,000 15,000 401 265,000 265,000 501 5,000 5,000 502 4,500 4,500 503 15,000 15,000 479,500 479,500 24,500 265,000 455,000 214,500 240,500 240,500 265,000 265,000 455,000 455,000 หลกั การบัญชีเบ้ืองตน้ 1 164

ตวั อย่างที่ 6.3 จากตัวอย่างท่ี 6.2 จดั ทากระดาษทาการ 6 ชอ่ ง สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุด 31 ธนั วาคม 2557 ไดด้ งั น้ี รา้ นอุดมเซอรว์ สิ กระดาษทาการ สาหรบั รอบระยะเวลา 1 ปี ส้ินสดุ 31 ธันวาคม 2557 ช่ือบัญชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทนุ งบแสดงฐานะการเงนิ เงินสด บัญชี เดบิต เครดติ เดบิต เครดติ เดบติ เครดติ เงินฝากธนาคาร ลกู หนกี้ ารค้า 101 14,000 14,000 วสั ดุในการซ่อม อุปกรณ์ในการซอ่ ม 102 41,000 41,000 เจา้ หนี้การคา้ ทนุ -นายอุดม 103 1,000 1,000 ถอนใช้ส่วนตัว รายไดค้ า่ บรกิ าร 104 13,500 13,500 ค่าเชา่ รา้ น ค่านา้ มนั เชอื้ เพลงิ 105 25,000 25,000 ค่าสาธารณปู โภค คา่ ป้ายโฆษณา 201 6,750 6,750 เงินเดือน 301 90,000 90,000 กาไรสุทธิ 302 10,000 10,000 401 27,500 27,500 501 9,000 9,000 502 300 300 503 3,750 3,750 504 1,200 1,200 505 5,500 5,500 124,250 124,250 19,750 27,500 104,500 96,750 7,750 7,750 27,500 27,500 104,500 104,500 หลกั การบญั ชเี บ้อื งตน้ 1 165

ตวั อย่างท่ี 6.4 การจัดทากระดาษทาการ 6 ชอ่ ง (กรณีเกิดผลขาดทนุ สุทธิ) สาหรบั รอบระยะเวลา 1 ปี สน้ิ สุด 31 ธันวาคม 2557 ได้ดงั น้ี ร้านนศิ า ซาลอน กระดาษทาการ สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิ้นสดุ 31 ธันวาคม 2557 ชอ่ื บญั ชี เลขท่ี งบทดลอง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงนิ เงนิ สด บญั ชี เดบิต เครดติ เดบติ เครดติ เดบิต เครดติ เงนิ ฝากธนาคาร ลกู หนก้ี ารค้า 101 50,000 50,000 วสั ดุสิ้นเปลือง อุปกรณ์เสริมสวย 102 35,000 35,000 เจา้ หนี้การคา้ ทุน-นางสาวนศิ า 103 1,000 1,000 ถอนใช้สว่ นตวั รายได้ค่าบริการ 104 3,500 3,500 คา่ เชา่ ร้าน ค่าสาธารณูปโภค 105 40,000 40,000 ค่านิตยสาร ค่าป้ายโฆษณา 201 15,000 15,000 คา่ รบั รองลูกค้า 301 119,800 119,800 ขาดทนุ สุทธิ 302 5,000 5,000 401 30,000 30,000 501 5,000 5,000 502 10,500 10,500 503 1,800 1,800 504 12,000 12,000 505 1,000 1,000 164,800 164,800 30,300 30,000 134,500 134,800 300 300 30,300 30,300 134,800 134,800 หลักการบญั ชเี บือ้ งตน้ 1 166

แบบฝึกปฏิบตั หิ น่วยท่ี 6 บัญชี ตอนที่ 1 จงตอบคาถามตอ่ ไปน้ี 1. จงอธบิ ายความหมาย รปู แบบ และขน้ั ตอนการจดั ทางบทดลอง 2. จงบอกขั้นตอนการหายอดคงเหลือในบัญชแี ยกประเภท 3. จงอธิบายแนวปฏิบตั เิ มือ่ งบทดลองไม่ลงตัว 4. จงยกตวั อย่างข้อผิดพลาดทมี่ ีผลกระทบต่อยอดรวมของงบทดลอง และข้อผดิ พลาดที่ไม่มีผลกระทบต่อ ยอดรวมของงบทดลองอย่างละ 3 รายการ 5. จงอธบิ ายความหมายและรูปแบบของกระดาษทาการ 6 ช่อง ตอนที่ 2 ข้อ 6-1 ต่อไปนีเ้ ปน็ บญั ชีแยกประเภทของ ร้านดาหวันบริการ ใหท้ า 1. หายอดคงเหลอื ด้วยดินสอ (Pencil Footing) 2. งบทดลอง วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 บัญชเี งนิ สด เลขท่ี 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ สมดุ รายวันทัว่ ไป บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี รายไดค้ า่ บริการ ธ.ค. 1 รว.1 43,200 - ธ.ค. 4 คา่ เช่ารา้ น รว.1 4,000 - 2,300 - 2 รว.1 4,500 - 9 วสั ดสุ ิน้ เปลอื ง รว.1 150 - 12 ค่าหนังสอื พิมพ์ฯ รว.1 บญั ชีเงนิ ฝากธนาคาร เลขที่ 102 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 1 สมุดรายวันท่ัวไป รว.1 70,000 - บญั ชลี กู หนีก้ ารคา้ เลขที่ 103 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 1 สมุดรายวนั ท่วั ไป รว.1 6,000 - หลกั การบญั ชเี บือ้ งตน้ 1 167

บัญชวี ัสดุสิ้นเปลือง เลขที่ 104 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงินสด บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ ธ.ค. 9 รว.1 2,300 - บัญชอี ปุ กรณส์ านกั งาน เลขที่ 105 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เจา้ หน้ีการค้า บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 6 รว.1 29,000 - บัญชเี ครือ่ งตกแต่ง เลขท่ี 106 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ธ.ค. 1 สมุดรายวนั ทว่ั ไป รว.1 33,500 - บัญชเี จา้ หน้กี ารคา้ เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ธ.ค. 1 สมดุ รายวันท่วั ไป รว.1 10,000 - 6 อุปกรณ์สานักงาน รว.1 32,500 - บัญชที ุน – นางดาหวนั เลขที่ 301 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 1 สมดุ รายวันทั่วไป รว.1 139,200 - บญั ชรี ายไดค้ า่ บรกิ าร เลขที่ 401 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ ธ.ค. 2 เงนิ สด รว.1 4,500 - หลักการบัญชีเบ้ืองตน้ 1 168

บัญชคี ่าเช่าร้าน เลขท่ี 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 4 รว.1 4,000 - บญั ชีค่าหนังสอื พมิ พ์และนิตยสาร เลขท่ี 502 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 12 รว.1 150 - ขอ้ 6-2 ต่อไปน้ีเป็นบญั ชแี ยกประเภทของ รา้ นสองพีน่ อ้ งเซอรว์ ิส ให้ทา 1. หายอดคงเหลือด้วยดนิ สอ (Pencil Footing) 2. งบทดลอง วันที่ 31 ธนั วาคม 2557 บัญชีเงินสด เลขที่ 101 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี สมุดรายวันทั่วไป บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี รายได้ค่าบรกิ าร ธ.ค. 2 ลกู หนก้ี ารคา้ รว.1 50,000 - ธ.ค. 10 คา่ สาธารณูปโภค รว.1 4,000 - 6 รายได้ค่าบรกิ าร รว.1 1,500 - 15 รว.1 45,000 - 13 เจ้าหนก้ี ารคา้ รว.1 6,200 - 22 รว.2 3,000 - 27 ค่าใช้จ่ายเบด็ เตลด็ รว.2 300 - 31 เงินเดอื น รว.2 16,000 - บัญชีเงนิ ฝากธนาคาร เลขท่ี 102 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงินก้ธู นาคาร บัญชี บาท สต. ถอนใช้สว่ นตวั บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ เดือน วนั ท่ี รว.2 20,000 - ธ.ค. 21 รว.1 100,000 - ธ.ค. 25 บัญชีลกู หนี้ เลขท่ี 103 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ รายไดค้ า่ บรกิ าร บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ รว.1 45,000 - ธ.ค. 12 รว.1 45,000 - ธ.ค. 15 เงินสด หลกั การบญั ชเี บือ้ งตน้ 1 169

บัญชีอปุ กรณ์ เลขท่ี 104 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ธ.ค. 2 สมุดรายวนั ท่ัวไป รว.1 25,000 - 7 เจ้าหนกี้ ารค้า รว.1 6,200 - บญั ชีอาคาร เลขท่ี 105 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 2 สมุดรายวันท่ัวไป รว.1 200,000 - บญั ชีเจา้ หนกี้ ารคา้ เลขที่ 201 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 13 รว.1 6,200 - ธ.ค. 2 สมุดรายวนั ทั่วไป รว.1 30,000 - 7 อุปกรณ์ รว.1 6,200 - บญั ชีค่าไฟฟา้ ค้างจา่ ย เลขที่ 202 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 28 คา่ ไฟฟา้ รว.2 3,210 - บญั ชีเงินกูธ้ นาคาร เลขที่ 203 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 21 เงินฝากธนาคาร รว.1 100,000 - หลักการบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 170

บัญชีทนุ -สองพน่ี ้อง เลขท่ี 301 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 2 สมุดรายวันทัว่ ไป รว.1 245,000 - บัญชีถอนใชส้ ่วนตัว เลขที่ 302 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 25 เงินฝากธนาคาร รว.2 20,000 - บญั ชีรายได้ค่าบริการ เลขที่ 401 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ ธ.ค. 6 เงินสด รว.1 1,500 - 12 ลกู หนกี้ ารค้า รว.1 45,000 - 22 เงินสด รว.2 3,000 - บญั ชีค่าสาธารณปู โภค เลขที่ 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงินสด บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 10 รว.1 4,000 - บญั ชีคา่ ไฟฟา้ เลขที่ 402 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ธ.ค. 28 ค่าไฟฟ้าค้างจา่ ย รว.2 3,210 - หลักการบัญชีเบื้องตน้ 1 171

บญั ชีเงินเดือน เลขที่ 503 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ธ.ค. 31 รว.2 16,000 - บญั ชีค่าใช้จา่ ยเบด็ เตล็ด เลขท่ี 504 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงินสด บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ ธ.ค. 27 รว.2 300 - ข้อ 6-3 ต่อไปนเ้ี ป็นบญั ชีแยกประเภทของ รา้ นโอเคบริการ ใหท้ า 1. หายอดคงเหลอื ด้วยดนิ สอ (Pencil Footing) 2. งบทดลอง วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557 บัญชีเงนิ สด เลขที่ 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ ทุน-นายโอเค บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี รายได้ค่าบริการ ธ.ค. 1 ลูกหนี้ รว.1 440,000 - ธ.ค. 2 อปุ กรณ์สานกั งาน รว.1 55,000 - 15 รายได้คา่ บริการ 25 รว.1 22,000 - 22 เจา้ หนี้-ร้านเอกพล รว.1 38,500 - 30 รว.1 2,750 - 23 เครอ่ื งตกแต่ง รว.1 22,00 - รว.1 44,000 - 25 คา่ เช่า รว.1 4,950 - 30 เงนิ เดอื น รว.1 5,500 - ค่าใช้จ่ายเบด็ เตล็ด รว.1 1,815 - 31 ถอนใช้สว่ นตวั รว.1 15,400 - บญั ชีลกู หน้ี เลขท่ี 102 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ รายไดค้ ่าบริการ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ รว.1 2,750 - รายไดค้ า่ บรกิ าร ธ.ค. 15 รว.1 2,200 - ธ.ค. 25 เงนิ สด - 19 รว.1 2,750 - หลกั การบัญชเี บอื้ งตน้ 1 172

บัญชีอุปกรณ์สานกั งาน เลขท่ี 103 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ สต. พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ เงนิ สด บาท - เดอื น วนั ที่ เจ้าหน้ี-รา้ นเอกพล รว.1 55,000 - ธ.ค. 2 เจา้ หนี้-รา้ นเอกพล รว.1 55,000 - 12 รว.1 16,500 19 บัญชีเครือ่ งตกแต่ง เลขท่ี 104 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ธ.ค. 23 รว.1 22,000 - บญั ชีเจา้ หน้ี-รา้ นเอกพล เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ธ.ค. 22 รว.1 38,500 - ธ.ค. 12 อุปกรณส์ านกั งาน รว.1 55,000 - 19 อปุ กรณ์สานกั งาน รว.1 16,500 - บัญชีทนุ -นายโอเค เลขที่ 301 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ รว.1 440,000 - ธ.ค. 1 เงินสด บญั ชีถอนใชส้ ว่ นตวั เลขที่ 302 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงินสด บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 31 รว.1 15,400 - หลกั การบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 173

บญั ชรี ายได้ค่าบรกิ าร เลขท่ี 401 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี รว.1 22,000 - ธ.ค. 15 เงนิ สด รว.1 2,200 - รว.1 2,750 - ลูกหน้ี รว.1 44,000 - 19 ลกู หนี้ 30 เงินสด บัญชีค่าเช่า เลขที่ 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงินสด บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 25 รว.1 4,950 - บญั ชีเงนิ เดอื น เลขที่ 502 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 30 รว.1 5,500 - บัญชีค่าใช้จา่ ยเบ็ดเตลด็ เลขที่ 503 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงินสด บัญชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 30 รว.1 1,815 - หลกั การบัญชเี บ้ืองตน้ 1 174

ขอ้ 6-4 ตอ่ ไปน้ีเป็นบัญชีแยกประเภทของรา้ นสพุ รรณิการ์ ใหท้ า 1. หายอดคงเหลอื ด้วยดนิ สอ (Pencil Footing) 2. งบทดลอง วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 บญั ชีเงินสด เลขท่ี 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต สต. พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บัญชี เดอื น วนั ที่ ยอดยกมา บาท - เดือน วันที่ เงินเดอื นและคา่ จ้าง บาท สต. รว.1 - รว.1 ธ.ค. 1 รายไดค้ า่ ตัดเยบ็ เสอ้ื ผา้ รว.1 17,250 - ธ.ค. 15 ถอนใช้สว่ นตวั รว.1 9,775 - 5 รายไดค้ ่าตัดเย็บเสือ้ ผ้า รว.1 48,300 - 21 คา่ ซอ่ มแซม รว.1 20,000 - 12 รว.1 50,600 - 25 ค่าน้า คา่ ไฟฟ้า รว.1 2,185 - 15 เงนิ กู้ รว.1 5,750 - 27 ค่าเช่า รว.1 1,840 - 25 ลูกหน้ี 5,750 30 รว.1 4,500 - 29 34,500 31 เงินเดือนและค่าจา้ ง 9,775 - รายได้คา่ ตัดเย็บเสอ้ื ผา้ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า บัญชลี ูกหน้ีการค้า รายการ เลขที่ 102 บัญชี เงินสด เดอื น วนั ที่ ยอดยกมา เดบิต พ.ศ. 2557 หนา้ เครดิต ธ.ค. 1 รว.1 บัญชี บาท สต. รายไดค้ ่าตัดเย็บเสอ้ื ผ้า บาท สต. เดอื น วันที่ รว.1 5,750 - 19 23,000 - ธ.ค. 25 32,200 - บัญชีอปุ กรณ์ เลขที่ 103 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต ยอดยกมา บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 1 115,000 - บัญชรี ถยนต์ เลขที่ 104 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต ยอดยกมา บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ธ.ค. 1 230,000 - หลกั การบัญชีเบอ้ื งตน้ 1 175

บัญชีท่ีดิน เลขท่ี 105 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต ยอดยกมา บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ธ.ค. 1 138,000 - บัญชีเจา้ หน้ีการค้า เลขที่ 201 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ 51,750 - ธ.ค. 1 ยอดยกมา บญั ชีเงินกู้ธนาคาร เลขที่ 202 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี 11,500 - ธ.ค. 1 ยอดยกมา รว.1 5,750 - 15 เงนิ สด บัญชีทนุ -นางสพุ รรณิการ์ เลขท่ี 301 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ 460,000 - ธ.ค. 1 ยอดยกมา บญั ชีถอนใช้สว่ นตวั เลขท่ี 302 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 21 รว.1 20,000 - บัญชีรายไดค้ ่าตัดเย็บเสอื้ ผ้า เลขท่ี 401 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ รว.1 48,300 - ธ.ค. 5 เงนิ สด รว.1 32,200 - รว.1 50,600 - 10 ลูกหนี้ รว.1 34,500 - 12 เงนิ สด 29 เงินสด หลกั การบัญชเี บือ้ งตน้ 1 176

บญั ชีเงินเดือนและค่าจ้าง เลขท่ี 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี เงินสด บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ เงินสด ธ.ค. 15 รว.1 9,775 - 31 รว.1 9,775 - บัญชีค่าเชา่ เลขที่ 502 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 30 รว.1 4,500 - บัญชีคา่ ซ่อมแซม เลขที่ 503 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 25 รว.1 2,185 - บญั ชีคา่ นา้ ค่าไฟฟ้า เลขที่ 504 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต เงินสด บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 27 รว.1 1,840 - หลกั การบญั ชีเบ้ืองตน้ 1 177

ขอ้ 6-5 ตอ่ ไปนเ้ี ป็นบัญชแี ยกประเภทของรา้ นถนอมทรัพย์บริการ ใหท้ า 1. หายอดคงเหลอื ด้วยดนิ สอ (Pencil Footing) 2. งบทดลอง วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 บัญชีเงินสด เลขที่ 101 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ยอดยกมา บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ รายได้ค่าบรกิ าร ธ.ค. 1 รายได้ค่าบรกิ าร  40,000 - ธ.ค. 2 เครอื่ งตกแตง่ รว.1 25,000 - 3 รว.1 2,000 - 4 รว.1 2,000 - 8 วัสดุส้นิ เปลอื ง รว.1 5,000 - 10 ค่ารบั รอง รว.1 500 - 13 คา่ ตดิ ตง้ั อนิ เตอร์เน็ต รว.2 2,000 - 20 เงนิ กูธ้ นาคาร รว.2 5,000 - 23 ถอนใช้สว่ นตวั รว.2 3,000 - 28 คา่ สาธารณูปโภค รว.2 2,950 - 30 ค่าแรง รว.2 6,000 - ค่าเชา่ รา้ น รว.2 4,500 - บญั ชีเงินฝากธนาคาร เลขท่ี 102 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต ลูกหนกี้ ารคา้ บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 15 รว.2 3,000 - บญั ชีลูกหนก้ี ารค้า เลขท่ี 103 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ รายไดค้ า่ บรกิ าร บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 5 รายได้ค่าบริการ รว.1 3,000 - ธ.ค. 15 เงินฝากธนาคาร รว.2 3,000 - 18 รว.2 12,500 - บัญชีวัสดสุ ิน้ เปลือง เลขที่ 104 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ ธ.ค. 1 สมุดรายวนั ท่ัวไป รว.1 5,000 - 8 เงนิ สด รว.1 2,000 - หลกั การบัญชเี บือ้ งตน้ 1 178

บญั ชีอุปกรณ์ เลขที่ 105 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ยอดยกมา บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 1 เจ้าหนก้ี ารคา้  30,000 - 25 รว.2 13,500 - บญั ชีเครอ่ื งตกแต่ง เลขท่ี 106 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ท่ี ธ.ค. 2 รว.1 25,000 - บญั ชีเจา้ หนก้ี ารค้า เลขท่ี 201 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ธ.ค. 25 อปุ กรณ์ รว.2 13,500 - บัญชีเงินกธู้ นาคาร เลขที่ 202 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดติ เงินสด บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ ธ.ค. 20  50,000 - รว.2 5,000 - ธ.ค. 1 ยอดยกมา บญั ชีทนุ – นายถนอม เลขที่ 301 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เครดิต บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ธ.ค. 1 ยอดยกมา  123,000 - บัญชีถอนใชส้ ว่ นตวั เลขท่ี 302 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต. เดอื น วันท่ี ธ.ค. 23 รว.2 3,000 - หลกั การบัญชีเบ้ืองตน้ 1 179

บญั ชีรายไดค้ ่าบรกิ าร เลขที่ 401 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต. เดือน วันท่ี บญั ชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ ธ.ค. 3 เงนิ สด รว.1 2,000 - 4 เงินสด รว.1 5,000 - 5 ลกู หน้ี รว.1 3,000 - 18 ลกู หน้ี รว.2 12,500 - บญั ชีคา่ รบั รอง เลขที่ 501 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงนิ สด บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 10 รว.1 500 - บญั ชีค่าติดตั้งอนิ เตอร์เนต็ เลขที่ 502 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดิต เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วนั ท่ี ธ.ค. 13 รว.2 2,000 - บญั ชีคา่ สาธารณปู โภค เลขที่ 503 พ.ศ. 2557 รายการ หนา้ เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงินสด บญั ชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 28 รว.2 2,950 - บญั ชีคา่ แรง เลขท่ี 504 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบติ พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงินสด บัญชี บาท สต. เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันที่ ธ.ค. 30 รว.2 6,000 - หลกั การบัญชีเบ้อื งตน้ 1 180

บัญชีคา่ เชา่ ร้าน เลขที่ 505 พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เดบิต พ.ศ. 2557 รายการ หน้า เครดติ เงนิ สด บัญชี บาท สต. เดือน วันที่ บญั ชี บาท สต. เดือน วันท่ี ธ.ค. 30 รว.2 4,500 - ข้อ 6-6 ตอ่ ไปน้เี ป็นยอดคงเหลือในบญั ชแี ยกประเภทของ รา้ นเตง็ หน่งึ บริการ เม่อื วนั ท่ี 30 มิถนุ ายน 2557 ช่อื บัญชี เลขทบ่ี ัญชี จานวนเงนิ (บาท) เงินสด 101 100,000 ลูกหนีก้ ารค้า 102 30,000 วัสดุสนิ้ เปลือง 103 15,000 อปุ กรณส์ านกั งาน 104 45,000 รถจักรยานยนต์ 105 30,000 รถยนต์ 106 250,000 เจ้าหนีก้ ารคา้ 201 25,000 เงินเบกิ เกินบัญชีธนาคาร 202 30,000 คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย 203 10,000 ทุน-นายเต็งหนึ่ง 301 123,500 ถอนใชส้ ่วนตวั 302 5,000 รายไดค้ า่ บรกิ าร 401 300,000 รายได้เบ็ดเตล็ด 402 20,000 ค่าเชา่ ร้าน 501 6,000 คา่ โฆษณา 502 2,000 ค่านา้ คา่ ไฟฟ้า 503 3,000 คา่ โทรศพั ท์ 504 2,000 ค่าน้ามนั เช้ือเพลง 505 4,500 เงินเดือนและค่าจ้าง 506 15,000 คา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ 507 1,000 ใหท้ า 1. งบทดลอง ณ วนั ท่ี 30 มิถนุ ายน 2557 2. กระดาษทาการ 6 ชอ่ ง สาหรบั ระยะเวลา 1 เดอื น สน้ิ สุดวันที่ 30 มิถนุ ายน 2557 หลกั การบญั ชเี บอ้ื งตน้ 1 181

ขอ้ 6-7 ตอ่ ไปน้ีเป็นยอดคงเหลือในบัญชแี ยกประเภทของ รา้ นนะโมคาร์แคร์ เม่อื วันท่ี 30 มถิ ุนายน 2557 ช่อื บัญชี เลขท่ีบัญชี จานวนเงิน (บาท) เงนิ สด 101 60,000 ลกู หนกี้ ารคา้ 102 20,000 วัสดคุ าร์แคร์ 103 10,000 อุปกรณ์ทาความสะอาด 104 47,000 รถยนต์ 105 230,000 อาคาร 106 350,000 เจ้าหนกี้ ารค้า 201 10,000 เงินกู้ยืมธนาคาร 202 50,000 ทนุ -นายนะโม 301 292,600 ถอนใชส้ ว่ นตัว 302 10,000 รายไดค้ า่ บริการ 401 420,000 ค่าเชา่ ร้าน 501 6,000 คา่ โฆษณา 502 3,000 คา่ นา้ ค่าไฟฟา้ 503 1,700 ค่าโทรศัพท์ และอนิ เตอร์เนต็ 504 3,400 คา่ นา้ มันเชอื้ เพลง 505 5,000 เงนิ เดอื นลกู จ้าง 506 25,500 ค่าใช้จา่ ยเบด็ เตล็ด 507 1,000 ใหท้ า 1. งบทดลอง ณ วันที่ 30 มถิ นุ ายน 2557 2. กระดาษทาการ 6 ชอ่ ง สาหรบั ระยะเวลา 1 เดอื น ส้นิ สุดวันที่ 30 มิถนุ ายน 2557 หลกั การบญั ชีเบอ้ื งตน้ 1 182

ขอ้ 6-8 ตอ่ ไปนี้เป็นยอดคงเหลอื ในบญั ชีแยกประเภทของ ร้านเอกพลเซอร์วิส เม่อื วันท่ี 31 ธนั วาคม 2557 ชอื่ บัญชี จานวนเงิน เงนิ สด 200,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 350,000 บาท ลูกหนี้การค้า 29,000 บาท วสั ดคุ อมพวิ เตอร์ 25,000 บาท อปุ กรณส์ านกั งาน 65,000 บาท รถยนต์ 300,000 บาท ท่ีดนิ อาคาร 800,000 บาท เจ้าหนีก้ ารคา้ 42,000 บาท ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย 15,000 บาท เงนิ กู้ธนาคาร 150,000 บาท ทนุ -นายเอกพล ถอนใช้สว่ นตวั 1,319,000 บาท รายไดค้ า่ ซ่อมคอมพวิ เตอร์ 10,000 บาท ดอกเบี้ยรบั 300,000 บาท รายไดเ้ บด็ เตล็ด 2,500 บาท ค่าซ่อมแซมบารุงรกั ษารถยนต์ 8,000 บาท ค่าซ่อมแซมอุปกรณ์สานกั งาน 5,000 บาท ค่าโฆษณา 3,500 บาท ค่าสาธารณปู โภค 4,000 บาท เงินเดอื นและค่าจา้ ง 12,000 บาท คา่ ธรรมเนยี มธนาคาร 20,000 บาท ดอกเบยี้ จา่ ย 1,000 บาท คา่ ใช้จา่ ยเบด็ เตลด็ 9,000 บาท 3,000 บาท ใหท้ า 1. งบทดลอง ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2557 2. กระดาษทาการ 6 ช่อง สาหรับระยะเวลา 1 ปี สิ้นสุดวันท่ี 31 ธันวาคม 2557 หลกั การบัญชีเบื้องตน้ 1 183

ข้อ 6-9 ต่อไปนีเ้ ปน็ ยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทของ ร้านก่ิงฉัตรบริการ เมื่อวันที่ 31 ธนั วาคม 2557 ชอ่ื บัญชี จานวนเงิน เงินสด 90,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 80,000 บาท ลกู หน้กี ารค้า 12,000 บาท วสั ดสุ านักงาน 10,000 บาท อปุ กรณส์ านักงาน 25,500 บาท รถยนต์ 220,000 บาท ท่ดี ินและอาคาร 600,000 บาท เจา้ หนีก้ ารคา้ 32,000 บาท คา่ ใช้จ่ายค้างจ่าย 5,000 บาท เงินก้ธู นาคาร 50,000 บาท ทนุ -นางก่งิ ฉัตร 959,000 บาท ถอนใชส้ ว่ นตัว 5,000 บาท รายได้ค่าบริการ 55,000 บาท รายไดเ้ บ็ดเตล็ด 5,500 บาท ค่าเช่าเบีย้ ประกันอัคคีภยั 18,000 บาท คา่ ซ่อมบารงุ รถยนต์ 5,000 บาท ค่าโฆษณาประชาสัมพนั ธ์ 4,500 บาท คา่ สาธารณปู โภค 3,000 บาท เงนิ เดอื นพนกั งาน 30,000 บาท คา่ บรกิ ารอนิ เตอรเ์ น็ต 2,000 บาท คา่ รับรอง 1,000 บาท คา่ ใช้จา่ ยเบ็ดเตลด็ 500 บาท ใหท้ า 1. งบทดลอง ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2557 2. กระดาษทาการ 6 ช่อง สาหรับระยะเวลา 1 ปี ส้ินสุดวันท่ี 31 ธันวาคม 2557 หลักการบญั ชีเบอื้ งตน้ 1 184

ขอ้ 6-10 ตอ่ ไปน้ีเปน็ ยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภทของ รา้ นเฟริส์ เซอร์วิส เมือ่ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 ชอื่ บัญชี จานวนเงนิ เงินสด 45,000 บาท เงินฝากธนาคาร 30,000 บาท ลกู หนก้ี ารคา้ 12,000 บาท วัสดสุ านักงาน 5,000 บาท อปุ กรณ์สานกั งาน 20,500 บาท เครอื่ งตกแต่ง 40,000 บาท เจ้าหน้กี ารคา้ 20,000 บาท เงินเบกิ เกินบัญชธี นาคาร 15,000 บาท ทุน-นายเฟร์ิส 98,350 บาท ถอนใชส้ ว่ นตัว 2,000 บาท รายไดค้ า่ บรกิ าร 50,000 บาท รายไดอ้ ืน่ ๆ 3,900 บาท คา่ รบั รอง 1,000 บาท คา่ เชา่ อาคาร 6,000 บาท คา่ บรกิ ารติดต้ังกล้อง CCTV 2,500 บาท ค่าสาธารณูปโภค 3,000 บาท เงนิ เดือนพนกั งาน 15,000 บาท คา่ บริการอินเตอร์เน็ต 3,500 บาท ค่าธรรมเนยี มธนาคาร 1,000 บาท คา่ ใช้จ่ายเบ็ดเตลด็ 750 บาท ให้ทา 1. งบทดลอง ณ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2557 2. กระดาษทาการ 6 ช่อง สาหรับระยะเวลา 1 ปี สน้ิ สุดวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2557 หลกั การบญั ชีเบอื้ งตน้ 1 185

Trial Balance คาศัพท์ (Vocabulary) Pencil Footing Normal Balance บัญชี Debit Balance Credit Balance = งบทดลอง Posting = การหายอดคงเหลือด้วยดนิ สอ Work Sheet/ Working Paper = ยอดคงเหลือปกติ Six-Column Work Sheet = ยอดคงเหลือเดบิต = ยอดคงเหลือเครดติ = การผา่ นรายการ = กระดาษทาการ = กระดาษทาการ 6 ชอ่ ง หลักการบัญชเี บ้ืองตน้ 1 186