หลักสูตรหารทำไม้กวาดดอกหญ้า ดัช

๑ หลกั สูตรการศึกษาตอ เนอ่ื ง หลกั สูตรการทำไมก วาดดอกหญา จำนวน 3 ชั่วโมง ศนู ยก ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอเกษตรวิสยั ความเปนมา เนื่องจาก กศน.ตำบลดงครั่งใหญ ไดรับมอบหมายภารกิจในการปฏิบัติงานการศึกษาตอเนื่อง การศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพ จึงไดสำรวจกลุมเปาหมายประชาชน บานโพนทัน หมูที่ 5 ตำบลดงครั่งใหญ อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดรอยเอด็ ซึ่งไดจัดเวทพี ดู คุยเสนอความตองการในการเรียนรูอาชีพการทำไมกวาด ดอกหญา เพ่ือสามารถทำใหเกิดประโยชนไดมากมายหลายอยาง ที่สำคัญการทำไมกวาดดอกหญาสามารถ นำมาใชประโยชนไดอยางมากมาย หลากหลาย ทั้งจำเปนที่ตองใชในชีวิตประจำวัน และที่นิยมใชกันอยาง แพรห ลายทกุ บา นเรอื นตองมีใชเปน อปุ กรณท ่ีใชทำความสะอาดบา นเรือน และอาคารสถานท่ี ปจจุบันอาชีพการทำไมกวาดดอกหญา มีความสำคัญมาก เพราะจะเปนการพัฒนาประชากรของ ประเทศใหมีความรูความสามารถและทักษะ ในการประกอบอาชีพเปนการแกปญหาการวางงานและสง เสรมิ ความเขมแข็งใหแ กเศรษฐกิจชมุ ชน ใหประชาชนไดมอี าชีพท่ี สามารถสรางรายไดที่ยั่งยืน โดยเนนการบูรณา การใหสอดคลอ งกับศกั ยภาพดา นตางๆ มงุ พฒั นาคนไทยใหไ ด รักการศึกษาเพอื่ พฒั นาอาชีพและการมีงานทำ อยางมีคุณภาพทัว่ ถงึ และเทา เทยี มกันประชาชนมีรายไดม่ันคง และมงี านทำอยางยัง่ ยืน มีความสามารถเชิงการ แขงขันทัง้ ในระดับภูมิภาคอาเซียนและระดับสากล ซึ่งเปนการ จัดการศึกษาตลอดชวี ิตในรปู แบบใหมที่สราง ความมั่นคงใหแกประชาชนและประเทศชาติ จากสภาพสังคมทองถ่ินในปจจุบนั พบวาในแตละบา นเรือนของ แตละชุมชนจะมีวัสดุในทองถน่ิ ซึง่ สามารถใชใ นการทำไมก วาดได เชน กานมะพรา ว ไมไ ผ ดอกหญา เพื่อใช ในครัวเรอื น และเพื่อการจำหนา ยสรา งรายไดใหก ับตนเอง ครอบครวั และใชเวลาวางใหเกิดประโยชน ดงั น้ัน เพอ่ื ตอ งการสรา งอาชีพใหแกประชาชนทว่ั ไป ที่สนใจในการทำไมก วาดดอกหญา ซึ่งเปนอาชีพ ท่ใี หความสนใจเปนอยางมาก นอกจากนย้ี งั เปนการนำความรูภมู ิปญ ญาในทองถนิ่ มาใชเพ่ือกอใหเกิดรายได แกคนในชุมชน ซ่งึ สามารถเพิม่ รายไดในครัวเรอื น และเปนการสรางเอกลกั ษณใ หแ กคนในชมุ ชนได พรอ มเปน การสรา งอาชีพท่ีย่ังยืนใหก ับคนในชมุ ชนไดอีกวธิ หี น่ึงดว ย หลักการของหลักสูตร การพฒั นาอาชีพเปน การศกึ ษาเพอื่ พัฒนาความรูความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพของ บคุ คล เพ่อื ใหบ คุ คลสามารถเขาสอู าชพี สามารถประกอบอาชีพ หรอื พฒั นาอาชพี ของตนเองได โดยพจิ ารณาถงึ ความตอ งการในการเรียนรขู องผูเ รยี นแตละบุคคล หลกั สูตรการทำไมกวาดดอกหญา เปนการจดั การเรียนรูท งั้ ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เพือ่ พัฒนาผเู รียนใหมีความพรอ มในการทำไมก วาดดอกหญา พรอมนำไปประกอบอาชีพ มรี ายไดท ่ีมน่ั คง และ ยง่ั ยนื อยา งมีประสทิ ธิภาพ เปน หลกั สูตรวชิ าท่ีมงุ เนนใหผ เู รยี นทไี่ มม ีอาชีพ หรือผูมีอาชีพอยูแลว แตต อ งการ พัฒนาอาชีพของตนใหม ีความมัน่ คง ไดเ รียนรไู ดอ ยา งท่ัวถึง และเทา เทียมกัน ตามความสนใจ ความสามารถ ของแตล ะบุคคล สามารถสรา งรายไดที่ม่ันคง และทำไมก วาดดอกหญา ท่ีมคี วามแตกตา งและสวยงาม ทนทาน ตอการใชงาน เปนผูท่มี ีความรู มีคุณธรรม มจี ติ สำนึกความรับผดิ ชอบตอตนเอง ผอู ่ืน และสงั คมตอไป

๒ จดุ มงุ หมาย หลักสตู รการทำไมก วาดดอกหญา มีจุดมุงหมาย ดงั ตอไปน้ี ๑. เพ่อื ใหผูเรียนมีความรู ความเขาใจขน้ั ตอนวธิ ีการ และมีทักษะในการทำไมกวาดดอกหญา ๒. เพือ่ ใหผเู รียนสามารถนำไปประกอบอาชพี ได กลุม เปาหมาย ประชาชนทวั่ ไป ในพื้นท่ี ตำบลดงคร่งั ใหญ ๑. ผูทไ่ี มม อี าชีพ ๒. ผทู มี่ ีอาชีพและตองการพฒั นาอาชีพใหม คี วามม่นั คง โครงสรา งหลักสตู ร หลักสตู รการทำไมก วาดดอกหญา จำนวน ๓ ช่ัวโมง - เรยี น จำนวน ๑ วนั ๆ ละ ๓ ชั่วโมง เวลาเรียน ๐๙.๐๐ น. - ๑๒.๐๐ น. - ทฤษฎี ๑ ช่ัวโมง ปฏบิ ัติ ๒ ชั่วโมง รวมจำนวน ๓ ชวั่ โมง เน้อื หาหลักสูตรการทำไมกวาดดอกหญา ประกอบไปดว ย ๑. ความเปน มาและประโยชนของการทำไมกวาดดอกหญา ๒. วตั ถดุ บิ /วัสดุ อปุ กรณใ นการทำไมก วาดดอกหญา ๓. ข้นั ตอนวธิ ีการทำไมกวาดดอกหญา ๔. การออกแบบ รูปแบบของผลติ ภัณฑ เปาหมาย ๑. ประชาชนบา นโพนทนั หมูท่ี ๕ ตำบลดงคร่ังใหญ อำเภอเกษตรวิสยั จงั หวัดรอ ยเอ็ด จำนวน ๖ คน ระยะเวลาดำเนนิ การ วันที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๔ จำนวน ๓ ชัว่ โมง เวลา ๐๙.๐๐ น. – เวลา ๑๒.๐๐ น.

๓ แผนการจดั การเรียนรู วทิ ยากร นายทศั นพ ล พละพนั ธ หลกั สูตรการทำไมกวาดดอกหญา จำนวน ๓ ชั่วโมง (เรยี นวนั ละ ๓ ชวั่ โมง) ดำเนนิ การในวันท่ี ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๔ เวลาเรียน ๐๙.๐๐ น. - ๑๒.๐๐ น. สถานท่ี บา นโพนทัน หมูท่ี ๕ ตำบลดงครัง่ ใหญ อำเภอเกษตรวิสยั จังหวดั รอยเอ็ด วนั เดอื น ป เวลา กระบวนการจดั การเรยี นรู หมายเหตุ ๑๕ ธันวาคม ๐๙.๐๐น.– ๑๒.๐๐ น. ข้นั นำเขาสบู ทเรียน เรยี นวนั ละ ๓ ช่ัวโมง ๒๕๖๔ - แนะนำวทิ ยากร สรา งความคุนเคยกบั ผูเรยี น ทฤษฎี ๑ ชั่วโมง - ชี้แจงความเปนมาของกิจกรรมกลมุ สนใจการทำไม ปฏบิ ัติ ๒ ชัว่ โมง กวาดดอกหญา วัตถุประสงค กลมุ เปา หมายท่ีเขา รว มกจิ กรรม ผานระบบออนไลน ทางวดี ีทศั น ผานไลน, ควิ อารโคด ข้นั สอน - แนะนำวัสดุ อุปกรณท่ใี ชใ นการทำไมกวาดดอก หญา 1. ดอกหญา 2. ดามไมกวาด 3. จกุ 4. บล็อก 5. ตะปู 6. เขม็ ใหญ 7. เอน็ รอย 8. เชือกฟาง - สาธติ ขนั้ ตอนการทำไมกวาดดอกหญา - ฝกปฏิบัติการทำไมก วาดดอกหญา ผานระบบออนไลน ทางวีดีทศั น ผานไลน, ควิ อารโ คด ขน้ั สรปุ - วิทยากร ใหคำแนะนำในการเกบ็ รักษาไมกวาดดอก หญาใหไดนานที่สดุ บอกถึงประโยชนท างและ คณุ สมบัติ เนนใหผ ูเ รยี นมีทกั ษะในการทำไมก วาด ดอกหญา และสามารถทำไวใ ชเ อง หรือจำหนายเปน การเพมิ่ รายไดใหกบั ครอบครวั ผานระบบออนไลน ทางวดี ที ัศน ผานไลน

๔ โครงสรางหลักสตู รการทำไมก วาดดอกหญา จำนวน ๓ ชวั่ โมง ท่ี เรื่อง จดุ ประสงค เน้อื หา การจัดกระบวนการ จำนวนช่ัวโมง การเรยี นรู เรียนรู ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ ๑ ความรเู บือ้ งตน ๑. เพอ่ื ใหผเู รียนมี ๑.ประเภทของไมก วาด ๑.วทิ ยากรสราง ๓๐ ๑ เก่ียวกบั ไมก วาด ความรู ความเขาใจ -ไมกวาดมุมเฉยี ง ความรคู วามเขาใจ นาที ชนดิ ตางๆ เบ้ืองตนเกี่ยวกับไม -ไมกวาดทางมะพรา ว ใหกบั ผูเ รียน กวาดชนดิ ตางๆ -ไมกวาดขนสน้ั ๒.ใหผูเรียนศกึ ษาจาก พรอมสามารถ -ไมกวาดดอกหญา เอกสารที่เก่ียวขอ ง อธิบายได -แปรงปด ฝุน สอ่ื อิเล็กทรอนิกส ๒.เพื่อใหผ เู รยี นมี -ไมกวาดขาวโพด บุคคลท่มี คี วามรใู น ความรูความเขาใจ ชมุ ชน และสามารถ ใช 3.สรา งความรูความ ประโยชนไดอยา ง เขาใจใหกับผเู รยี น ถกู ตอ งเหมาะสม 4.ใหผ เู รยี นศกึ ษาจาก เอกสารทเ่ี กีย่ วของ ส่อื อิเล็กทรอนกิ ส บุคคลทม่ี ีความรูใน ชมุ ชน 5.ศึกษาจากใบความรู ๒ เครือ่ งมือวัสดุ เพ่อื ใหผ เู รยี นมี ๒.การใชป ระโยชนข องไมก วาด 1.อธิบายวิธีการ ๓๐ ๑ อุปกรณท ่ใี ชในการ ความรู ความเขาใจ แตล ะประเภท ขน้ั ตอนในการใช นาที ทำไมก วาดดอกหญา เกยี่ วกบั วสั ดอุ ุปกรณ -ไมก วาดมมุ เฉียง เครื่องมืออุปกรณใ น ในการทำไมกวาด -ไมก วาดทางมะพรา ว การทำไมก วาดดอก ดอกหญา และ -ไมกวาดขนส้ัน หญาพรอมสือ่ สามารถหาแหลง -ไมกวาดดอกหญา ภาพประกอบ วสั ดุ วัตถดุ บิ ในชมุ ชน -แปรงปด ฝุน อุปกรณ พรอมเตรยี มวสั ดเุ พ่ือ -ไมกวาดขาวโพด 2.เพื่อใหผ ูเรียนมี เตรยี มทำไมก วาด ความรู ความเขา ใจ ดอกหญาได และ เก่ียวกับการใช สามารถนำวัสดุชนิด อปุ กรณ เครือ่ งมือชาง อื่นมาทำไมก วาด และใชง านไดอ ยา ง ดอกหญา ถกู ตองปลอดภยั ๒.เพือ่ ใหผ เู รยี นเห็น 3..เพื่อใหผเู รยี นมี คุณคา และใช ความคดิ ริเรมิ่ ประโยชนวัสดุ สรา งสรรคในการทำ อปุ กรณทม่ี ใี นชมุ ชน ไมกวาดดอกหญา ในการสรา งรายได

๕ สือ่ การเรียนรแู ละแหลง เรยี นรู 1 สือ่ การเรยี นรทู างอเิ ล็กทรอนิกส 2. แบบทดสอบทาง google From 3. สอื่ วสั ดุอุปกรณในการทำไมก วาดดอกหญา 4. สอื่ ภาพประกอบ การวัดผลประเมนิ ผล ๑. การสงั เกตพฤติกรรมการเรียนร/ู การมสี ว นรว ม ๒. การสงั เกตการปฏบิ ัติงานจริงในการทำไมก วาดดอกหญา ๓. การประเมินช้นิ งาน/ผลงาน 4. ไดเรยี นรู มที กั ษะจากการฝกปฏิบัติจริง 5. ไดเรียนรูวธิ ีการ ขั้นตอนการทำไมก วาดดอกหญา 6. ไดส รา งอาชีพเสรมิ เพ่ิมรายได เกณฑก ารจบหลกั สตู ร ๑. ตองมเี วลาเรียนและฝกปฏิบัติไมน อยกวารอ ยละ ๘๐ ๒. มีผลการประเมินผานตลอดหลกั สูตรไมนอยกวารอยละ ๖๐ 3. มผี ลงาน (ตามรายวิชาท่เี รยี น/ตามหลักสตู ร) ท่ไี ดม าตรฐาน วัสดุอปุ กรณ 1. ดอกหญา 2. ดามไมกวาด 3. จุก 4. บลอ็ ก 5. ตะปู 6. เขม็ ใหญ 7. เอ็นรอ ย 8. เชือกฟาง

๖ ขนั้ ตอนและวิธีทำ ๑. นำดอกหญามาตากแดดใหกา นดอกแหง ๒. นำดอกหญาทีต่ ากแหง แลว มาตดี อก เพ่อื ใหเศษหญาหรือดอกที่ไมแ ขง็ แรงหลุดออกไปเพื่อความสวยงาม และงา ยตอ การทำ ๓. นำดอกหญา ประมาณ 1กำมือ มดั ใหเ ปนวงกลม 4. รอ ยเชือกฟางเขา กับเขม็ เย็บกระสอบแทงเขา ตรงกลาง มัดดอกหญา แลว ถักไปมา แบบหางปลาใหได 3 ชน้ั พรอมกบั จดั ใหม ัดดอกหญา แบน 5. ตดั โคนออกใหเสมอกนั 6. นำดา มพลาสตกิ ทีเ่ ตรยี มไวเ สยี บเขา ตรงกลางมดั ดอกหญา 7. ตอกตะปขู นาด 1 นวิ้ จำนวน 2 ตัว เพ่อื ใหม ัดดอกหญา ติดกบั ดามพลาสติกเสรจ็ เรยี บรอ ย ขอแนะนำ ดอกหญา ทน่ี ำมาเปน วัสดุทำไมกวาด ถาตากแดดใหก า นดอกแหงกอ นนำมามัด จะไดไมก วาดทแ่ี ขง็ แรง ไมหลดุ งา ยเมอ่ื เวลาใชงาน การวดั และประเมินผล ๑. การสังเกต/การซกั ถาม ๒. ช้ินงาน/ผลงานผเู รียน ๓. ตรวจผลงาน เกณฑการจบหลกั สูตร ๑. ระยะเวลาการเขา เรยี นไมน อยกวา นอยกวา รอยละ ๘๐ ๒. มผี ลงานผา นการประเมินทมี่ ีคุณภาพตามหลักเกณฑห ลักสตู รการทำไมกวาดดอกหญา

๗ ใบความรู การทำไมกวาดดอกหญา ไมก วาดดอกหญา เปนผลิตภัณฑส ำหรับทำความสะอาดที่จำเปน มากในทุกครวั เรอื น โดยมักพบใชมากกวา ๑ ดา ม ในแตละครวั เรือน ท้งั นี้ ไมก วาดดอกหญาจะทำไดจากชอดอกหญา ตองกง หรอื ทีเ่ รียก หญาไมก วาด รวมถงึ หญา ชนดิ อน่ื เชน ออ และแขมหรือแขมใหญ ดว ยการนำชอ ดอกมาตากใหแหง พรอ มสลดั ดอกใหรวง หมดดว ยเครอ่ื ง กอนนำมามัดรอ ยใหเ ปน ผืน และถกั ตดิ กบั ดามไมไผ ตองกง หรอื หญา ไมกวาด • วงศ : Gramineae • ชื่อสามัญ : Bamboo grass • ชื่อวทิ ยาศาสตร : Thysanoleana maxima Kuntze • ชื่อทอ งถน่ิ : ภาคกลาง – หญา ไมกวาด ภาคอีสาน – หญา กาบไผใหญ (เลย) ภาคเหนือ – ตองกง – กง – เคยหลา (กะเหรยี่ ง- แมฮอ งสอน) – เลาแลง (สุโขทยั ) ภาคใต – หญา ไมก วาด – หญายูง (ยะลา) • ถ่ินกำเนดิ : ประเทศเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต รวมถึงประเทศไทย การแพรกระจาย ตองกง/หญาไมกวาด พบไดท่ัวไปในพน้ื ท่ีทม่ี คี วามสูง ตั้งแต 45 – 1,058 เมตร เหนอื ระดับน้ำทะเล ทั้งพบ ตามเนินเขา ริมแมน ้ำลำธาร เชน จงั หวัดสตูล เพชรบรู ณ เลย แมฮอ งสอน เชยี งราย และเชยี งใหม เปนตน ทัง้ นี้ จะพบแพรกระจายมากในภาคเหนือ และภาคอสี าน ลักษณะทางพฤกษศาสตร ลำตน ตนตองกง/หญา ไมกวาด จัดเปน พชื ลม ลุกตระกูลหญา ท่มี ีลำตนตง้ั ตรง ลำตน แตกกอคลายกอไผ ลำตนมี ลักษณะทรงงกลม แบง เปน ขอปลองชดั เจน มคี วามสงู ของลำตน ประมาณ 3 – 4 เมตร ขนาดลำตน ประมาณ 7.5 – 18 มลิ ลิเมตร

๘ ใบ ตนตองกง/หญา ไมก วาด จดั เปน พชื ใบเลี้ยงเดยี่ ว แทงใบออกใบเดี่ยวบริเวณขอลำตน มีกาบใบสีเขยี วอมขาว ยาวประมาณ 7.5 – 22 เซนติเมตร มีล้นิ ใบเปน แผนบางๆสีน้ำตาลออนบรเิ วณโคนแผน ใบ สวนใบมีลักษณะ รปู หอก ลำใบเรยี วยาว ยาวประมาณ 40 – 80 เซนติเมตร กวางประมาณ 4.5-9 เซนตเิ มตร สวนแผนใบสี เขียวออ น แผน ใบท้ังดานบน และดา นลางมขี นปกคลมุ สว นขอบใบเรยี บ ปลายใบแหลม ดอก ตนตองกง/หญา ไมกวาด ออกดอกเปน ชอ แขนงบรเิ วณปลายยอดของลำตน ชอดอกมขี นาดใหญ ยาวประมาณ 70 – 115 เซนติเมตร กา นชอ ดอกมีขนออ นปกคลุม แตล ะชอ แขนงมดี อกยอ ยจำนวนมาก แบง เปนกลุม ๆ กลมุ ละ 2 ดอก โดยดอกลางสุดจะเปน เยื่อบางๆ และดอกเปน หมัน สวนดอกดานบนเปนดอกสมบูรณเพศ ซึง่ จะเติบโตติดเปน เมล็ดตอ ไป ผล และเมลด็ เมล็ดตน ตองกง/หญาไมกวาด มีขนาดเลก็ มีรูปรางคลายกบั เมลด็ ธญั พืชทั่วไป เมื่อลำตนแก เมล็ดก็จะเรม่ิ รว ง ในชวงฤดแู ลง พนั ธุตองกง/หญา ไมก วาด 1. พันธุด อกใหญ เปน พนั ธุท่พี บมาก และมีการสงเสริมการปลกู มาก มีลกั ษณะเดน คอื มกี า นชอ ดอกใหญ และยาว กา นชอดอกเมอื่ ตากแหง จะมคี วามแข็งแรง ซ่งึ จัดเปน พนั ธุทน่ี ยิ มใชท ำไมก วาดดอกหญามากทส่ี ดุ 2. พนั ธุดอกเลก็ เปน พนั ธุทไ่ี มนิยมใชทำไมกวาดดอกหญา เนือ่ งจาก กานชอดอกเลก็ และสน้ั เปราะหกั งา ย 3. พนั ธไุ ตหวนั และพนั ธญุ ปี่ นุ เปน พนั ธหุ ญาไมก วาดทบ่ี รษิ ัทสงออกไมกวาดนำเขามาจากไตห วัน และญ่ีปุน เพอ่ื สง เสริมใหม กี ารปลกู ในกลุมของเกษตรกร และบริษทั รับซอื้ กา นชอ ดอก กอ นนำมาแปรรปู เปน ไมกวาดดอก หญา สง ออกตางประเทศ โดยมพี ืน้ ทปี่ ลูกในจงั หวัดตา งๆ ไดแ ก – เชียงราย – นครราชสีมา – เพชรบรู ณ – ระยอง – เพชรบรุ ี ประโยชนตองกง/หญาไมก วาด 1. ชอ ดอกนยิ มใชท ำไมก วาด หรือท่ีเรียก ไมก วาดดอกหญา ซึง่ มคี วามจำเปน สำหรบั ทกุ ครวั เรอื น ซึ่งมกี ารผลติ จำหนายเพอื่ สรา งรายไดท้งั ในรูปของเกษตรในครวั เรือน หรอื รวมกลมุ กนั ในชุมชน รวมถงึ ผลติ ในระดับ อุตสาหกรรมสำหรบั สงจำหนา ยตางประเทศ 2. ยอดออ น และหนอ ออ นนำมารบั ประทานสดคูกับน้ำพรกิ หรอื นำไปประกอบอาหารจำพวกเมนผู ัดหรือแกง ตา งๆ 3. ลำตน ใบ และยอดออนใชส ำหรับเปน อาหารหยาบใหแกโค กระบอื

๙ ไมกวาดดอกหญา ประวัตไิ มกวาดดอกหญา จากการสืบคน เอกสารทีไ่ ดก ลาวถึงจดุ เร่มิ ตน ของการทำไมก วาดดอกหญา พบวา มกี ารรเิ ริม่ ทำคร้งั แรกทเ่ี มอื ง ลบั แล จงั หวัดอุตรดิตถ โดยมีพระศรีพนมมาศเปนผรู ิเร่ิม และสงเสริมใหราษฎรทำเปนอาชพี ซ่ึงคาดวา นาจะ อยใู นชวงการรับราชการของพระศรพี นมมาศ ตง้ั แตป พ.ศ. 2444-2451 หรอื หลงั จากนัน้ พระศรพี นมมาศ คนไทยเช้อื สายจีน เกิดในป พ.ศ. 2404 ซง่ึ มชี อ่ื เดมิ คอื นายทองอิน ทำอาชีพพอคา หาบเร และตอมาคอยผันอาชพี เขา มารับราชการในตำแหนงนายอาการสุราโดยในป พ.ศ. 2444 ไดชักชวนราษฎรใน พน้ื ทร่ี ว มกนั สรางถนนจากเมืองลบั แลไปถงึ บางโพ (ทาอิฐ) รวมระยะทางประมาณ 6 กโิ ลเมตร ซ่งึ การกอสราง นั้นไมไ ดใ ชงบประมาณแผนดินเลย ภายหลงั ท่พี ระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจาอยูหวั รชั กาลที่ 5 ไดทรงทราบถึงความดี จึงไดพ ระราชทาน บรรดาศักด์ิใหเปน “ขุนพิศาลจีนะกิจ” และในป พ.ศ. 2447 ไดรับเลื่อนบรรดาศักดิ์เปน “หลวงศรพี นมมาศ” และหลงั จากน้นั ไดพ ัฒนาบา นเมอื งใหร งุ เรอื ง จนในป พ.ศ. 2451 จึงไดร ับเล่ือนบรรดาศกั ด์อิ ีกครั้งเปน “พระศรีพนมมาศ” ซ่ึงพระศรพี นมมาศ ถือเปน นายอำเภอคนแรกของเมืองลับแล หรือ อำเภอลับแล ใน ปจ จุบนั และทา นไดถงึ แกก รรมเมื่อวนั ที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2464 สิริอายุได 60 ป และชาวเมืองไดจัดสรา ง อนุสาวรยี ไวบรเิ วณทางแยกตลาดลบั แล เพ่ือใหผูคนไดส กั การะ และระลกึ ถึงคุณงามความดีที่ทา นไดสรา งไว สำหรบั ไมก วาดดอกหญา เมอื งลับแล ถอื เปนไมกวาดดอกหญา ดั้งเดิมที่ผลิตกันมาชานาน โดยมเี อกลักษณ ประจำ คือ จะมผี าแดงผกู ติดกบั ปลายดา มไมก วาด เพราะในชว งแรกนัน้ ชาวบานมีความเชื่อวา ไมกวาดถอื เปน ของตำ่ ไมเปนสริ มิ งคลที่จะเกบ็ ไวใ นบาน ดงั นั้น ชาวบานจงึ แกเ คล็ดดวยการนำผาแดงมาผูกติดที่ปลาย ดา ม ซง่ึ เปลี่ยนความเชือ่ เปนวา ผูใ ดทีไ่ ดไมกวาดดอกหญา จากเมืองลับแลท่มี ีผาแดงผูกตดิ นี้ ถือวาผูน้ันจะมโี ชค ลาภ และเร่อื งสริ มิ งคลตามมา วิธีใชไมกวาดดอกหญา ทีถ่ กู ตอ ง 1. สำหรบั ไมก วาดดอกหญาท่ีถกั เปนขอ ยาว ใหจ ับดา มไมก วาดดว ยการหนั ปลายแหลมของสวนถักหนั ออกจาก ตัว 2. การกวาดพ้นื ทีม่ ีความสงู ไมเ ทากันจะตอ งกวาดจากที่สงู ลงสูที่ตำ่ 3. ไมกดดามไมกวาดมากเกนิ ไปจนทำใหปลายดอกหญา โคงงอ 4. ขณะกวาดจะตองคอยกวาด ไมค วรเหวี่ยงดามไมก วาดอยา งรวดเรว็ เพราะจำทำใหเกดิ ฝุน ฟุงกระจาย 5. ไมใชไมก วาด กวาดวัสดุขนาดใหญ หรือมีน้ำหนักมาก เพราะจะทำใหผ ืนดอกหญา แยกเปนรองได รวมถงึ ไม กวาดพืน้ ทมี่ ีน้ำอยู เพราะจะทำใหก า นดอกหญาเปราะหกั ไดเรว็ ขึน้ 6. หลังจากกวาดวัสดมุ ากองรวมกนั แลว ไมค วรใชไ มก วาด 2 อนั มาประกบสำหรบั ตักเกบ็ แตควรใชทต่ี กั แทน

๑๐ วธิ ีเก็บรกั ษาไมก วาดดอกหญา 1. สำหรับดามไมกวาดที่มีเชือกแขวน หลังจากใชแลวใหแ ขวนไว โดยมีความสงู ทผี่ นื ดอกหญาไมพ บั วางบนพนื้ 2. หากดา มไมกวาดไมม ีเชือกหอ ย ใหวางดามไมก วาด โดยใหผืนแผนหญาตัง้ ข้นึ อยูด านบน เพราะหากวางผืน ดอกหญา พบั บนพื้นจะทำใหก านดอกหญางอพบั ได แตบางตำรามองวา การชนั ตั้งขึน้ อาจทำใหฝ นุ และเชือ้ โรค มาติดกับดามได และบางครั้งอาจทำใหกานดอกหญาโคงงอลงดา นลางไดเชนกัน 3. ไมค วรเกบ็ ไมกวาดดานนอกทีเ่ ส่ียงตอน้ำฝน และหากกา นดอกหญาถกู น้ำจนเปยก จะตองนำออกผงึ่ แดดให แหง กอ นนำมาใช

๑๑ คณะผูจัดทำ ที่ปรึกษา ผูอำนวยการ กศน.อำเภอเกษตรวสิ ยั นางมยรุ ี สัตยไพศาล ประธานคณะกรรมการสถานศกึ ษา นางสาวมยรุ ี ถนัดคา ผูจัดทำหลกั สตู รการทำไมกวาดดอกหญา นายทศั นพ ล พละพันธ ครู กศน.ตำบล พิมพ/ รปู เลม ครู กศน.ตำบล นายทศั นพ ล พละพันธ