ความฉลาดทางดิจิทัล

รายงาน ความฉลาดทางดจิ ทิ ลั (Digital Intelligence Quotient : DQ) นวตั กรรมและเทคโนโลยสี ารสนเทศ เพือ่ การส่ือสารการศึกษา และการเรียนรู้ PC62506 จดั ทำโดย นายชนาธปิ สรุ ะอดุ ร รหสั นักศึกษา 634143003 ภาคเรยี นที่ 2 ปีการศกึ ษา 2564 สาขาวชิ าคณติ ศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บา้ นจอมบึง

ก คำนำ รายงานเลม่ นี้จัดทำข้นึ เพื่อเป็นส่วนหน่งึ ของรายวชิ านวตั กรรมและเทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื การสอ่ื สาร การศกึ ษา และการเรียนนรู้ เพื่อให้ไดศ้ ึกษาความรู้เรื่อง ความฉลาดทางดจิ ิตอล และได้ศึกษาอย่างเข้าใจและเปน็ ประโยชนแ์ ก่การเรียน ผจู้ ัดทำหวังเป็นอยา่ งยง่ิ วา่ รายงานเล่มนจ้ี ะเป็นประโยขนแ์ กผ่ ู้อ่านไม่มากกน็ ้อย หากมีข้อแนะนำหรอื ข้อผดิ พลาดประการใด ผูจ้ ดั ทำขออภัยมา ณ ทนี ีด้ ว้ ย ผู้จัดทำ นายชนาธิป สุระอดุ ร 634143003

ข สารบัญ หน้า เรือ่ ง ก คำนำ ข สารบญั 1 ความฉลาดทางดิจทิ ัล 2 ทกั ษะในการรกั ษาอัตลักษณ์ท่ีดขี องตนเอง (Digital Citizen Identity) 2 ทักษะการคดิ วิเคราะห์มวี ิจารณญาณท่ีดี (Critical Thinking) 3 ทักษะในการรกั ษาความปลอดภยั ของตนเอง ในโลกไซเบอร์ (Cybersecurity Management) 3 ทกั ษะในการรกั ษาข้อมลู สว่ นตวั (Privacy Management) 4 ทักษะในการจัดสรรเวลาหนา้ จอ (Screen Time Management) 4 ทักษะในการบรหิ ารจัดการข้อมลู ทีผ่ ู้ใชง้ าน มีการทงิ้ ไวบ้ นโลกออนไลน์ (Digital Footprints) 4 ทักษะในการรบั มือกบั การกลั่นแกลง้ บนโลกไซเบอร์ (Cyberbullying Management) 5 ทกั ษะการใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมีจรยิ ธรรม (Digital Empathy) 6 บรรณานุกรม

1 ความฉลาดทางดิจิทลั กลมุ่ ของความสามารถทางสังคม อารมณ์ และการรบั รู้ ทจี่ ะทำให้คนคนหนง่ึ สามารถเผชิญกบั ความทา้ ทายบนเสน้ ทางของชวี ติ ในยุคดจิ ทิ ัล และสามารถปรับตวั ให้เข้ากับชีวติ ดจิ ทิ ัลได้ ความฉลาดทางดิจทิ ลั ครอบคลมุ ท้งั ความรู้ ทักษะ ทัศนคตแิ ละค่านยิ มทจ่ี ำเปน็ ตอ่ การใช้ชีวิตในฐานะสมาชกิ ของโลกออนไลน์ กล่าวอีกนยั หนึ่งคือ ทกั ษะการใชส้ ือ่ และการเข้าสังคมในโลกออนไลน์ ความเปน็ พลเมืองดิจิทลั (Digital Citizenship) พลเมอื งทใ่ี ช้งานส่ือดจิ ทิ ัลและสังคมออนไลน์ท่ีเขา้ ใจ บรรทดั ฐานของการปฏิบตั ิตวั ใหเ้ หมาะสมและการรบั ผิดชอบใน การใชเ้ ทคโนโลยีสมาชกิ ของโลกออนไลนค์ ือ ทุกคนทีใ่ ช้ เครือข่ายอนิ เทอร์เน็ต บนโลกใบน้ี ผใู้ ชส้ ่ือสังคมออนไลนม์ ีความ หลากหลายทางเชอ้ื ชาติ อายุ ภาษา และวัฒนธรรม พลเมือง ดิจทิ ัลจึงตอ้ งเป็นพลเมืองท่ีมีความรบั ผดิ ชอบ มีจรยิ ธรรม เหน็ อกเห็นใจและเคารพผู้อื่น มีสว่ นรว่ ม และมงุ่ เนน้ ความเปน็ ธรรม ในสังคม การเป็นพลเมืองในยุคดจิ ิทัลน้ัน มีทักษะท่ีสำคญั 8 ประการ ดงั นี้ 1.ทักษะในการรักษาอัตลกั ษณ์ทดี่ ขี องตนเอง (Digital Citizen Identity) 2.ทกั ษะการคดิ วเิ คราะห์มีวิจารณญาณท่ีดี (Critical Thinking) 3.ทักษะในการรกั ษาความปลอดภัยของตนเอง ในโลกไซเบอร์ (Cybersecurity Management) 4.ทกั ษะในการรักษาข้อมลู สว่ นตวั (Privacy Management) 5.ทักษะในการจัดสรรเวลาหนา้ จอ (Screen Time Management) 6.ทักษะในการบรหิ ารจัดการขอ้ มลู ทผ่ี ู้ใช้งาน มกี ารทงิ้ ไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints) 7.ทักษะในการรับมือกบั การกลัน่ แกล้งบนโลกไซเบอร์ (Cyberbullying Management) 8.ทักษะการใช้เทคโนโลยีอยา่ งมจี รยิ ธรรม (Digital Empathy)

2 1.ทักษะในการรักษาอตั ลักษณท์ ด่ี ีของตนเอง (Digital Citizen Identity) การท่ีผูใ้ ชส้ อื่ ดจิ ทิ ัลสร้างภาพลักษณใ์ นโลกออนไลนข์ องตนเองใน แง่บวก ทง้ั ความคดิ ความรสู้ ึก และการกระทำ โดยมวี จิ ารณญานในการ รบั ส่งข่าวสารและแสดงความคดิ เห็น มีความเห็นอก เหน็ ใจผู้รว่ มใช้งานใน สงั คมออนไลน์ และรจู้ กั รบั ผดิ ชอบตอ่ การกระทำ ไมก่ ระทำการท่ผี ิด กฎหมาย และจริยธรรมในโลกออนไลน์ เช่น การละเมดิ ลขิ สทิ ธิ์ การกล่ัน แกล้งหรอื การใชว้ าจาทีส่ รา้ งความ เกลยี ดชังผู้อืน่ ทางส่ือออนไลน์ 2.ทักษะการคดิ วิเคราะห์มีวิจารณญาณทด่ี ี (Critical Thinking) การคิดวิเคราะหม์ ีวิจารณญาณท่ีดีมีองค์ประกอบ ดงั นี้ 1. ความรู้ สามารถอธบิ ายและจดจำขอ้ มลู ได้ 2. ความเขา้ ใจ สามารถจดั ระเบียบและเลือกข้อเทจ็ จรงิ และความคิดออกมาใชไ้ ด้ 3. การประยกุ ต์ สามารถน ขอ้ เท็จจรงิ และกฎข้อบงั คับนำมาสร้างความคิดใหม่ๆ ได้ 4. การวิเคราะห์ สามารถแยกความคิดและเรื่องต่างๆออกมาเป็นขอ้ ย่อยๆ ได้ 5. การสังเคราะห์ สามารถนำความคดิ ย่อยๆมารวมเปน็ แนวคิดใหญๆ่ ได้ 6. การประเมิน สามารถพฒั นาความคิดเห็นและจดั ลำดบั ความสำคญั ได้

3 3.ทักษะในการรักษาความปลอดภยั ของตนเอง ในโลกไซเบอร์ (Cybersecurity Management) สามารถป้องกันขอ้ มลู ด้วยการสรา้ งระบบความปลอดภัยที่เข้มแข็ง และป้องกนั การโจรกรรมข้อมูล หรอื การโจมตอี อนไลน์ได้ มที ักษะในการรกั ษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ ดังนี้ 1.เพ่ือรักษาความเปน็ สว่ นตัวและความลบั 2.เพื่อป้องกันการขโมยอตั ลักษณ์ 3.เพื่อป้องกันการโจรกรรมข้อมูล 4.เพอ่ื ป้องกันความเสยี หายของข้อมลู และอุปกรณ์ 4.ทกั ษะในการรักษาขอ้ มูลส่วนตวั (Privacy Management) มดี ุลพนิ ิจในการบริหารจัดการข้อมูลส่วนตวั รจู้ ักปกป้องข้อมูลส่วนตวั ในโลกออนไลน์โดยเฉพาะ การแชร์ ข้อมูลออนไลนเ์ พ่ือป้องกนั ความเป็นสว่ นตัวทั้งของตนเองและผูอ้ ื่น รู้เทา่ ทนั ภัยคกุ คามทาง อินเทอรเ์ นต็ เชน่ มัลแวร์ ไวรัสคอมพิวเตอร์ 1. ไมค่ วรต้ังรหัสผา่ นของบญั ชีใชง้ านท่ีง่ายเกนิ ไป 2. ต้ังรหสั ผ่านหนา้ จอสมารท์ โฟนอยู่เสมอ 3. แชรข์ อ้ มลู ส่วนตัวในสื่อโซเชียลมเี ดยี อยา่ งระมัดระวงั Comment STEP 2 Share STEP 2 Like STEP 1 4. ใส่ใจกับการตง้ั คา่ ความเป็นส่วนตัว ระมดั ระวงั ในการเปิดเผยช่อื และ ท่ตี งั้ ของเรา และปฏเิ สธแอปท่ีพยายามจะ เขา้ ถงึ ขอ้ มลู ส่วนตัวของเรา 5. อย่าใช้ไวไฟสาธารณะเมอื่ ต้องกรอกขอ้ มูลสว่ นตัว เชน่ ออนไลน์ชอปปิ้ง หรือธุรกรรมธนาคาร หรอื การ ลงทะเบียนในสื่อสังคมออนไลน์ 6. รเู้ ทา่ ทนั ภยั คุกคามทางอนิ เทอรเ์ นต็

4 5.ทกั ษะในการจัดสรรเวลาหนา้ จอ (Screen Time Management) สามารถในการบริหารเวลาทใ่ี ชอ้ ุปกรณ์ยุคดจิ ิทัล รวมไปถงึ การควบคมุ เพ่ือให้เกิดสมดลุ ระหว่างโลก ออนไลน์ และโลกภายนอก ตระหนกั ถึงอนั ตรายจากการใชเ้ วลาหนา้ จอนานเกนิ ไป การทำงาน หลายอยา่ งในเวลา เดียวกัน และผลเสียของการเสพติดสอ่ื ดจิ ิทัล 6.ทักษะในการบริหารจัดการข้อมลู ทีผ่ ใู้ ชง้ าน มกี ารทิง้ ไว้บนโลกออนไลน์ (Digital Footprints) สามารถเขา้ ใจธรรมชาติของการใชช้ ีวติ ในโลกดจิ ิทัลวา่ จะหลงเหลือร่อยรอยข้อมลู ท้ิงไวเ้ สมอ รวมไปถงึ เข้าใจผลลพั ธท์ อ่ี าจเกดิ ข้ึน เพื่อการดูแลส่งิ เหล่านี้อย่างมคี วามรับผดิ ชอบ รอยเทา้ ดิจิทลั (Digital Footprints) คำท่ใี ชเ้ รียกร่องรอยการกระทำตา่ งๆ ที่ผใู้ ชง้ านทิ้งรอยเอาไว้ในโลกออนไลน์ โซเชยี ล มีเดยี เว็บไซต์หรือ โปรแกรมสนทนา เช่นเดียวกับรอยเท้าของคนเดินทาง กล่าวง่ายๆรอยเทา้ ดจิ ิทลั คือ ทุกสิง่ ทกุ อย่างในโลก อนิ เทอร์เนต็ ทบ่ี อกเร่ืองของเรา 7.ทักษะในการรบั มือกบั การกล่นั แกล้งบนโลกไซเบอร์ (Cyberbullying Management) การใชอ้ นิ เทอร์เน็ตเป็นเครื่องมือหรือช่องทางเพื่อก่อให้เกิดการคกุ คาม ล่อลวงและการกลน่ั แกล้งบนโลก อินเทอร์เนต็ และสื่อสังคมออนไลน์ โดยกลุม่ เป้าหมายมักจะเป็น กลุม่ เด็กจนถงึ เด็กวัยรุ่น การกลั่นแกล้งบนโลกไซ เบอร์คลา้ ยกันกับการกลนั่ แกลง้ ในรปู แบบอืน่ หากแต่การกลั่นแกล้งประเภทนจี้ ะกระทำผ่านสอื่ ออนไลน์หรือสื่อ ดจิ ทิ ัล เช่น การสง่ ข้อความทาง โทรศัพท์ ผู้กลัน่ แกล้งอาจจะเปน็ เพ่ือนรว่ มช้นั คนรจู้ กั ในส่อื สงั คมออนไลน์

5 8.ทกั ษะการใช้เทคโนโลยอี ย่างมจี ริยธรรม (Digital Empathy) มคี วามเห็นอกเหน็ ใจ และสรา้ งความสัมพนั ธ์ทีด่ กี บั ผู้อ่นื บนโลกออนไลน์ แมจ้ ะเป็นการส่อื สารท่ีไม่ไดเ้ ห็น หน้ากันมปี ฏสิ มั พันธ์อนั ดตี ่อคนรอบขา้ งไม่วา่ พ่อแม่ ครู เพื่อนทงั้ ในโลกออนไลน์และในชวี ิตจรงิ ไม่ด่วนตดั สนิ ผอู้ น่ื จากข้อมูลออนไลน์แต่เพียงอยา่ งเดียว และจะเป็นกระบอกเสยี งให้ผทู้ ่ีต้องการความชว่ ยเหลือ

6 บรรณานกุ รม ดร.สรานนท์ อินทนนท์ (2563) ความฉลาดทางดจิ ิทัล 3 : : บริษัท วอลค์ ออน คลาวด์ จำกัด 77/62 หมู่ 6 หมบู่ า้ นแกว้ ขวัญ1 ถนนลำลกู กา11 ตำบลคูคต อำเภอลำลูกกา จงั หวัดปทมุ ธานี 12130