ภูมิปัญญา(ตัวอย่าง)

ก

2 คำนำ ด้วย กศน.ตำบลแก้มอ้น ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนในพื้นท่ี ตำบลแก้มอ้น เพ่ือเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ท้ังจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพื่อให้ ประชำชนในพ้ืนทไี่ ดน้ ำไปใชแ้ ละเรยี นรู้เพื่อเพิ่มอำชพี และประสบกำรณ์ให้กบั ตนเองและครอบครัว ใหม้ ีกำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเนื่องและเก้ือกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไม่มีสำรพิษ เช่น ดนิ น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกดิ ประโยชนส์ ูงสุด มคี วำมสมดุล ของสภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเน่ือง และเกิดผลในกำรเพิ่มพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลแก้มอ้น หวงั ว่ำเอกสำรเลม่ น้คี งมปี ระโยชน์ต่อผอู้ ่ำนและผปู้ ฏบิ ตั งิ ำนตอ่ ไป กศน.ตำบลแก้มอ้น พฤศจกิ ำยน 2562

สำรบญั 3 คำนำ หนำ้ สำรบญั กศน.ตำบลแก้มอน้ 1 .. - ภูมิปญั ญำ กำรปลูกพืชผสมผสำน : คุณปรชี ำ จันทร์ภมู ิ .. - ภมู ปิ ญั ญำ ...................................................................... - ภูมปิ ญั ญำ ...................................................................... คณะผูจ้ ัดทำ หมำยเหตุ : หนำ้ นคี้ ือตวั อยำ่ งเพียง 1 ภูมิปัญญำ แตค่ รูตอ้ งดำเนนิ กำรใหค้ รบ 3 ภมู ิปญั ญำตอ่ 1 เดอื น

1 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มูลคลงั ปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ตำบลแกม้ อ้น อำเภอจอมบงึ จงั หวดั รำชบุรี ช่ือภมู ิปญั ญำ : เกษตรทฤษฎีใหม่ (กำรปลกู พชื ผสมผสำน) ช่ือ นำยปรชี ำ นำมสกุล จนั ทร์ภูมิ วนั เดือนปเี กดิ : 30 ธันวำคม พ.ศ. 2507 ทอี่ ยปู่ จั จุบนั (ทีส่ ำมำรถตดิ ต่อได้) : บ้ำนเลขที่ 1 หมู่ท่ี 14 ตำบล/แขวง แกม้ อน้ อำเภอ/เขต จอมบงึ จงั หวัด รำชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70150 โทรศัพท์ : 065-7696553 Line ID : 065-7696553 E-mail Address : [email protected] Facebook : ปรีชำ จนั ทร์ภมู ิ ควำมเปน็ มำของบุคคลคลังปัญญำ คุณปรชี ำ จันทรภ์ มู ิ คือผู้ทเี่ รียนรู้หลกั ปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฏใี หม่ เนื่องจำก ครอบครัวมีอำชีพด้ำนเกษตรกรรม ทำนำ ทำไร่ เลี้ยงสัตว์โดยได้กำรเกษตรแบบท่ัวไป ตำมฤดู กำรเกษตร ท่ขี ำดทนุ และตอ้ งคอย รำคำจำกพอ่ คำ้ คนกลำง รำยได้จำกพืช และผลผลติ เป็นรำยปี ซึง่ ไมพ่ อกบั ค่ำใช้จ่ำย ท่ีต้องมีทุกวันประกอบกับ คุณปรีชำ จันทร์ภูมิ ได้เป็นผู้นำท้องถิ่น มีควำมสนใจเกี่ยวกับกำรพัฒนำ อย่ำงยัง่ ยนื ได้ศกึ ษำหำควำมรเู้ กีย่ วกับกำรศึกษำด้ำนเศรษฐกจิ พอเพียง โดยมกี ำรพฒั นำจำกพนื้ ทีข่ องตนเอง ผสมผสำนกบั กำรนำควำมรู้ทไ่ี ดจ้ ำกหน่วยงำนรฐั มำประยกุ ตใ์ ชใ้ นกำรพฒั นำ จุดเด่นของภมู ปิ ญั ญำท้องถน่ิ - เปน็ สถำนทถี่ ำ่ ยทอดควำมรู้ - เปน็ แหล่งศกึ ษำดงู ำน - เปน็ แหล่งฝึกทดลองทำงำนด้ำนเศรษฐกิจพอเพียง วัตถดุ ิบท่ใี ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑ์ทเ่ี กิดจำกภมู ิปญั ญำ ซ่ึงพื้นที่อน่ื ไม่มี - กำรใชป้ ุย๋ คอกในกำรปลกู มะนำว - กำรใชป้ ุ๋ยนำ้ ชวี ภำพ แทนกำรใช้สำรเคมีทม่ี อี นั ตรำย - หำเศษใบไม้ใบหญ้ำหรือเศษฟำงเก่ำๆ ผุๆเปื่อยๆใส่รองก้นหลุม อัดให้แน่นหนำเพ่ือให้ช่วยซับ น้ำทรี่ ดลงไปเก็บไว้ ใหม้ ีควำมช่มุ ชนื้ แกร่ ำกมะนำว รำยละเอียดของภมู ปิ ัญญำทอ้ งถน่ิ - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ด้ำนกำรศึกษำดูงำน ด้ำนกำรอบรมให้ควำมรู้ ฝึกปฏิบัติ ในพนื้ ท่จี รงิ ประโยชนท์ ่ไี ด้จำกภูมปิ ญั ญำคอื สำมำรถนำไปปฏิบตั ิจริงได้ รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญำท้องถนิ่ ยงั ไม่เคยมีกำรเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพำะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพำะในชมุ ชน มกี ำรเผยแพรผ่ ำ่ นส่อื มวลชนและสอื่ อน่ื อยำ่ งแพรห่ ลำย มีกำรดงู ำนจำกบคุ คลภำยนอก จำนวน .......ครั้ง จำนวน............คน มกี ำรนำไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ)

2 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ ภมู ิปญั ญำทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมทค่ี ดิ ค้นขึน้ มำใหม่ ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ินดงั้ เดิมไดร้ บั กำรถ่ำยทอดมำจำก ภูมิปัญญำท้องถิ่นที่ได้พัฒนำและตอ่ ยอด แบบเดิมคือ กำรปลูกมะนำวแบบไม่มีกำรนำเศษใบไม้หรือหญ้ำรองก้นหลุม และไม่มีกำรวัด ระยะหำ่ งท่เี หมำะสมกับกำรเจรญิ เตบิ โตของต้น กำรพัฒนำต่อยอดคอื กำรเตรียมหลุมปลูกตน้ มะนำว ควรขุดหลุมให้มีขนำดกวำ้ ง ยำว และลึก ประมำณ 80 เซนติเมตร หำเศษใบไม้ใบหญ้ำหรือเศษฟำงเก่ำๆ ผุๆเป่ือยๆใส่รองก้นหลุม อัดให้แน่นหนำ ประมำณ 20 เซนติเมตร เพ่อื ให้ชว่ ยซบั น้ำทรี่ ดลงไปเก็บไว้ ใหม้ คี วำมชุม่ ชืน้ แกร่ ำกมะนำว ช้ันถัดข้นึ มำใส่ปุ๋ย คอกหนำประมำณ 15 เซนติเมตร อำจใส่ปุ๋ย 20-10-20 ประมำณ 2 ช้อนแกงผสมลงไปด้วย เพ่ือเป็นแหล่ง ธำตุอำหำรแก่รำก กิ่งต้นพันธุ์ที่ใช้ควรผ่ำนกำรนำไปชำในกระบะเพำะชำ หรือลงถุงชำ ระยะหน่ึง ประมำณ 2-3 สัปดำห์ หลังตัดก่ิงตอนที่ออกรำกดี จะช่วยลดอัตรำกำรตำยหลังปลูกลงได้มำกกว่ำกำรตัดก่ิงตอน มำปลูก ก่อนท่ีจะวำงกิ่งพันธุ์ลงในหลุม ต้องกรีดถุงพลำสติกออกแล้วจึงวำงกิ่งให้อยู่ตรงกลำงหลุม กำรปลูก ควรจัดรำกให้แผ่ออกไปโดยรอบในลักษณะไม่หักพับ เม่ือวำงก่ิงต้นลงหลุมแล้วค่อยๆ โรยดินกลบไปจนมิด ควรกลบให้ดินนูนสูงขึ้น เพ่ือป้องกันกำรแช่ขังของน้ำในปำกหลุม และกดดินรอบต้นให้แน่นพอสมควร แล้วรดน้ำเพ่ือให้เม็ดดินกระชับรำก ควรปักไม้หลักผูกยึดลำต้น เพ่ือป้องกันกำรโยกคลอน ควรปลูกตอนต้น ฤดูฝน ฉะนั้น ในช่วงเดือนกุมภำพันธ์ถึงเมษำยนผู้ปลูกจะต้องปรับพื้นที่ให้เรียบ หรือทำเป็นคันร่องนูนแบบ หลังเตำ่ เพ่ือไมใ่ หน้ ้ำขังในชว่ งฝนตกชุกและช่วยระบำยน้ำออกได้โดยเรว็

3 รูปภำพเจ้ำของภมู ปิ ญั ญำ นำยปรชี ำ จนั ทร์ภูมิ (เจ้ำของภูมปิ ญั ญำเกษตรทฤษฎใี หม่กำรปลูกพชื ผสมผสำน)

4 รปู ภำพภมู ิปญั ญำ ปุ๋ยน้ำชีวภำพ ฟำง (เปน็ อำหำรของวัวและใชค้ ลมุ โคนตน้ ) ขว้ี ัว (ใช้รองกน้ หลุมตอนปลูกและใช้โรยโคนต้น)

คณะผู้จดั ทำ ผอ.กศน.อำเภอจอมบงึ ครผู ชู้ ่วย ท่ีปรกึ ษำ นำยนพรตั น์ แจ้งหมื่นไวย์ ครู กศน.ตำบลแก้มอน้ นำงศนั สุนีย์ ศรพี รหมทอง รำ่ ง/เรยี บเรยี งและจัดพิมพ์ นำงสำวสมจิต ประเสรฐิ ขจรสขุ

(ปกหลงั )