อาการของมะเร็งลำไส้ใหญ่12

อเน่ืองโรคมะเร็งเปนปญหาสาํ คญั ทางสาธารณสุขท่ีมีผลกระทบต อคนทว่ั โลกรวมท้งั ประเทศไทย สาเหตกุ เสียชีวติ เปนอนั ดบั หน่ึงของประเทศไทยและมีแนวโน,มเพม่ิ ข้ึนอย างต อเน่ืองล าสุดใน ป0พ.ศ.2557 อตั รา ตายจากโรคมะเร็งทวั่ ประเทศเพ่ิมข้ึนเป น 107.9 ต อแสนประชากร อุบตั ิการณ9ของโรคมะเร็งมคี วามแตกต างกนั ในแต ละพ้นื ที่ อนั เนื่องจากประชาชนมีการสมั ผสั ป จจยั เส่ียงของโรคมะเร็งที่ต างกนั โดยเฉพาะอย างยงิ่ ป จจยั เส่ียงภายนอก เช น สิ่งแวดล,อม พฤติกรรมการบริโภค พฤติกรรมเส่ียงทางสุขภาพ เป นต,น นอกจากน้ียงั ข้นึ อยู กบั ป จจยั เส่ียง ภายใน เช น เช้ือชาติ เพศ พนั ธุกรรม ต้งั แต ป0 พ.ศ. 2556 กระทรวงสาธารณสุขได,จดั ทาํ แผนพฒั นาระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) ด,านโรคมะเร็งและกาํ หนดให,การจดั ทาํ ทะเบียน มะเร็งเป นหน่ึงในตวั ช้ีวดั ด,านระบบข,อมลู สารสนเทศโรคมะเร็ง ดงั น้นั การจดั ทาํ ทะเบียนมะเร็ง ในระดบั ประชากร (Population-based cancer registration) จึงมีความจาํ เป นท่ีจะต,อง ดาํ เนินการเพือ่ เป นข,อมูลพ้ืนฐานท่ีจะนาํ ไปสู การค,นคว,าวจิ ยั หาสาเหตขุ องโรคมะเร็งน้นั ๆ การวางแผนนโยบายในการปWองกนั ควบคุมโรคมะเร็ง และท่ีสาํ คญั จะเป นข,อมลู ที่ใช,ใน การเฝWาระวงั โรคมะเร็งในพ้นื ท่ีได,อย างต

สารบญั

อาการของมะเร็งลาไส้ใหญ่ ผ้ปู ่ วยแตล่ ะคนอาจมอี าการทแ่ี ตกตา่ งกนั ออกไป ขนึ ้ อยกู่ บั ขนาดและบริเวณทีเ่ กิดเนอื ้ งอก ในผ้ปู ่ วยบางรายอาจจะไมม่ ี อาการในชว่ งแรกเร่ิมเม่ือเป็ นโรคได้หลายปี แตเ่ ม่ือโรคเกดิ การพฒั นาจนรุนแรงขนึ ้ ถงึ จะมอี าการแสดงออก ซง่ึ อาการที่พบ ได้บอ่ ยมดี งั นี ้ พฤตกิ รรมการขบั ถา่ ยเปลย่ี นแปลงไปจากเดมิ และมกั เกิดขนึ ้ นานหลายสปั ดาห์ เช่น ท้องเสยี ท้องผกู ลกั ษณะอจุ จาระท่ี เปลย่ี นไป ถ่ายอจุ จาระเป็ นเลอื ด รู้สกึ ถ่ายไมส่ ดุ ปวดท้อง รู้สกึ แนน่ อดึ อดั บริเวณช่วงท้องเหมือนมีแก๊สในท้อง ท้องอดื ออ่ นเพลยี เหน่อื ยงา่ ย c นา้ หนกั ลงโดยไมม่ ีสาเหตุ หากสงั เกตวา่ เริ่มมีอาการหลายอยา่ งของโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่ข้างต้น โดยเฉพาะการถา่ ยเป็ นเลอื ดหรือนสิ ยั การขบั ถา่ ย เปลย่ี นแปลงไปจากเดมิ มาก ควรมกี ารพบแพทย์เพื่อตรวจเบอื ้ งต้นเพื่อค้นหาโรค เพราะโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่ไมม่ ีอาการท่ี เฉพาะเจาะจง สาเหตขุ องมะเร็งลาไส้ใหญ่ โรคมะเร็งลาไส้ใหญ่สว่ นใหญ่ยงั ไมท่ ราบสาเหตกุ ารเกิดท่ีแนช่ ดั แตพ่ บปัจจยั ทม่ี ีสว่ นทที่ าให้เกิดโรคได้หลายปัจจยั ดงั นี ้ การกลายพนั ธ์ขุ องยีน ยีนท่ีเกิดการกลายพนั ธ์จุ ะไมส่ ามารถควบคมุ การทางานของเซลลจ์ นเติบโตกลายเป็ นเซลลม์ ะเร็ง ลกุ ลามไปยงั เซลล์ข้างเคยี งกอ่ นจะกอ่ ตวั เป็ นเนอื ้ ร้ายได้ ซง่ึ ยนี อยใู่ นทกุ เซลลข์ องร่างกาย และจะถา่ ยทอดลกั ษณะทาง พนั ธกุ รรมทค่ี วบคมุ การทางานเซลล์ตา่ ง ๆ จากรุ่นไปสอู่ ีกรุ่น

การรับประทานอาหาร รูปแบบการรับประทานอาหารท่ีเปลย่ี นแปลงไปเป็ นแบบตะวนั ตกมากขนึ ้ ซงึ่ เป็ นอาหารประเภท ไขมนั สงู และมกี ากใยอาหารตา่ โดยพบวา่ ผ้ทู ม่ี ีการกินอาหารในลกั ษณะนเี ้กิดโรคมะเร็งลาไส้ใหญม่ ากขนึ ้ แตก่ ็ยงั ไม่ สามารถบอกได้ถงึ ความสมั พนั ธ์ของการเกิดโรคและอาหารการกินท่ชี ดั เจน สาเหตอุ ่นื อาจถกู กระต้นุ ได้จากหลายปัจจยั เชน่ พนั ธุกรรม - ผ้ทู ม่ี ปี ระวตั ิคนในครอบครัวป่ วยเป็ นโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่ โดยเฉพาะญาตสิ ายตรง เชน่ พอ่ แม่ พห่ี รือน้อง จะมี ความเสย่ี งในการเกิดโรค และความเสยี่ งจะย่ิงเพมิ่ มากขนึ ้ เม่ือญาติท่ีป่ วย เป็ นมะเร็งลาไส้ใหญ่ก่อนอายุ 45 ปี อายทุ ีเ่ พม่ิ มากขนึ ้ - มคี วามเสยี่ งเพมิ่ ขนึ ้ ตามวยั โดยเฉพาะผ้ทู อ่ี ายุ 50 ปี ขนึ ้ ไป ในรายทีม่ อี ายนุ ้อยก็สามารถพบได้ แตม่ ี จานวนไมม่ าก การอกั เสบของในลาไส้ - อาจมาจากโรคเรือ้ รังท่ีเกี่ยวข้องกบั ลาไส้ใหญ่ เชน่ ลาไส้ใหญ่อกั เสบเป็ นแผลเรือ้ รัง หรือโรคโค รห์น วถิ ีชวี ิตทไี่ มค่ อ่ ยขยบั ร่างกาย การสบู บหุ ร่ีและดื่มแอลกอฮอล์ การเข้ารับการฉายแสงในการรักษามะเร็งบริเวณช่วงท้อง โรคอื่น ๆ เชน่ โรคเบาหวาน โรคอ้วน การวินจิ ฉยั มะเร็งลาไส้ใหญ่ เมอ่ื คาดการณ์วา่ มีแนวโน้มเป็ นโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่ด้วยการสงั เกตอาการของโรค แพทยจ์ ะสอบถามประวตั ิอาการและ การรักษาตวั ของผ้ปู ่ วย ประวตั ิการป่ วยของบคุ คลในครอบครัว ตรวจร่างกายอยา่ งละเอียด โดยเฉพาะบริเวณท้อง และ อาจตรวจบริเวณทวารหนกั รวมไปถึงการตรวจพเิ ศษอ่ืน ๆ เช่น การตรวจสวนแป้ งลาไส้ใหญ่ (Barium Enema) หรือท่รี ู้จกั กนั ทว่ั ไปวา่ การสวนแป้ ง โดยสวนแป้ งแบเรียมท่เี ป็ นสารทบึ รังสใี ห้ผ้ปู ่ วย กอ่ นมีการถา่ ยภาพเอกซเ์ รย์การเคลอ่ื นตวั ของแป้ งแบเรียมผา่ นระบบทางเดนิ อาหารในสว่ นของลาไส้ใหญ่ และลาไส้ตรง เพ่ือตรวจหาเนอื ้ งอกหรือความผิดปกติทีเ่ กดิ ขนึ ้

การตรวจลาไส้ใหญด่ ้วยเทคนคิ ภาพเสมอื น (CT Colonoscopy) เป็ นถ่ายภาพรังสผี า่ นชอ่ งท้องของผ้ปู ่ วยด้วย เครื่องเอกซเรย์คอมพวิ เตอร์ (CT Scan) ก่อนใช้ซอฟแวร์คอมพวิ เตอร์ในการสร้างภาพเสมอื นจากภาพตดั ขวาง เพ่อื ให้เห็น รายละเอียดภายในลาไส้ใหญ่ได้ดยี ิง่ ขนึ ้ โดยไมต่ ้องใช้กล้องสอดผา่ นทวารหนกั เข้าไปยงั ลาไส้ใหญ่ การสอ่ งกล้องตรวจลาไส้ใหญ่ เป็นการตรวจดกู ารทางานของลาไส้ใหญ่ทงั้ หมดผา่ นกล้องสอ่ งตรวจหลายประเภท เช่น Colonoscopy หรือ Sigmoidoscopy หากพบสง่ิ ผดิ ปกติทีน่ า่ สงสยั แพทย์จะใช้เคร่ืองมอื เพือ่ เก็บชิน้ เนอื ้ บางสว่ นของ บริเวณทพ่ี บสงิ่ ผดิ ปกตไิ ปตรวจวเิ คราะห์ (Biopsy) โดยแพทย์มกั เลอื กใช้วธิ ีนีใ้ นผ้ปู ่ วยท่เี ร่ิมมอี าการรุนแรงอยา่ งการตรวจ พบติง่ หรือก้อนเนอื ้ ขนาดเลก็ ในลาไส้ใหญ่ การตรวจเลอื ด (Blood Tests) วธิ ีการตรวจเลอื ดไมส่ ามารถบอกได้วา่ ผ้ปู ่ วยเป็ นโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่หรือไม่ แตเ่ ป็ นการ ตรวจดสู ขุ ภาพโดยรวมของผ้ปู ่ วย เชน่ การทางานของไตและตบั เพอ่ื ดคู วามผิดปกตใิ นการทางานของระบบทางร่างกาย รวมไปถึงการตรวจดรู ะดบั ของคาร์ซโิ นเอมบริโอนกิ แอนตเิ จน (Carcinoembryonic Antigen หรือ CEA) ซง่ึ เป็ นสารท่ี ถกู สร้างขนึ ้ เมื่อร่างกายเป็ นมะเร็ง เพือ่ อาจใช้ในการตดิ ตามการรักษาของโรคในภายหลงั ทงั้ นสี ้ ารมะเร็งอาจสร้างได้จาก มะเร็งชนิดอืน่ ด้วย จงึ ไมส่ ามารถใช้ผลการตรวจเลอื ดในการวินจิ ฉยั ได้ การรักษามะเร็งลาไส้ใหญ่ มะเร็งลาไส้ใหญ่สามารถรักษาให้หายขาดได้ โดยต้องดคู วามรุนแรงของโรคและชนดิ ของมะเร็งลาไส้ใหญ่ท่ผี ้ปู ่ วยเป็ น ทงั้ นี ้ อาจใช้การรักษาเพยี งวธิ ีเดยี วในการรักษาหรือใช้หลายวิธีสลบั กัน การผา่ ตดั เป็ นการรักษาหลกั ท่ีแพทย์มกั ใช้ในการรักษาผ้ปู ่ วย ซงึ่ ขนึ ้ อยกู่ บั วา่ มะเร็งเกิดบริเวณสว่ นใด รุนแรงมากน้อยแค่ ไหน การรักษาด้วยการผา่ ตดั มกั ต้องรักษาควบคกู่ บั การทาเคมีบาบดั อาจเป็ นกอ่ นหลงั การผา่ ตดั ก็ได้ โดยขนึ ้ อยกู่ บั ดลุ ย พินจิ ของแพทย์ เพ่ือชว่ ยให้การรกั ษามปี ระสทิ ธิภาพมากยงิ่ ขนึ ้ หากเป็ นมะเร็งลาไส้ใหญ่ในระยะเร่ิมต้น แพทย์อาจมกี ารตดั ก้อนเนอื ้ ในขณะท่ีมกี ารสอ่ งกล้องหรือผา่ ตดั ผา่ นกล้อง เน่ืองจากก้อนเนอื ้ ยงั มีขนาดเลก็ หากก้อนเนอื ้ มีขนาดใหญแ่ ละโรคเกิดการลกุ ลามมากขนึ ้ แพทย์อาจต้องผา่ ตดั ลาไส้ใหญ่บางสว่ นที่เป็ นก้อนเนอื ้ ร้ายออก แล้วเยบ็ ลาไส้สว่ นท่เี หลอื เข้าไว้ด้วยกนั และอาจมกี ารตดั เอาตอ่ มนา้ เหลอื งออกไปตรวจเพ่ิมเติม ในบางกรณีท่ีแพทย์ไม่ สามารถเย็บลาไส้สว่ นที่เหลอื หลงั จากผา่ เอาก้อนเนอื ้ ออกได้ อาจจาเป็ นต้องผา่ ตดั เอาลาไส้ใหญ่ออกมาทางหน้าท้อง

ชว่ั คราว เพือ่ ตอ่ เข้ากบั ถงุ สาหรับเก็บกากอาหารท่ีเหลอื จากการยอ่ ย เมือ่ เวลาผา่ นไป หากผ้ปู ่ วยสามารถได้รับการเย็บตอ่ ลาไส้ใหญ่ใหมไ่ ด้เรียบร้อย จงึ จะทาการเย็บปิ ดหน้าท้องเหมอื นเดมิ ยกเว้นในบางรายทอ่ี าจจาเป็ นต้องผา่ ตดั เปิดหน้าท้อง แบบถาวร การรักษาด้วยเคมบี าบดั (Chemotherapy) หรือที่รู้จกั กนั ในชื่อของ คโี ม เป็ นการใช้ยาในหลายรูปแบบ เพื่อยบั ยงั้ การ เจริญเติบโตหรือทาลายเซลลม์ ะเร็งในร่างกาย โดยเป็ นวธิ ีการรักษาที่อาจใช้หลงั การผา่ ตดั เน่อื งจากเซลลม์ ะเร็งได้มกี าร ลกุ ลามเข้าไปในตอ่ มนา้ เหลอื ง และช่วยลดความเสยี่ งในการกลบั มาของเซลล์มะเร็งได้ หรืออาจใช้ก่อนวธิ ีการผา่ ตดั เพอ่ื ให้เซลลม์ ะเร็งมขี นาดเลก็ ลง ในผ้ปู ่ วยทม่ี กี ารกระจายของเซลลม์ ะเร็งไปทว่ั ร่างกายจะชว่ ยบรรเทาอาการของโรคมะเร็ง ลาไส้ใหญ่ นอกจากนี ้ยงั ได้มกี ารพฒั นารูปแบบของการรักษาด้วยเคมีบาบดั ทเี่ รียกวา่ ยาตรงเป้ า (Targeted Therapy) ให้เป็ นทางเลอื กของการรักษาผ้ปู ่ วยทม่ี เี ซลลม์ ะเร็งตอบสนองตอ่ ยา ซงึ่ ตวั ยาจะมีฤทธ์ิเข้าไปยบั ยงั้ กระบวนการสร้าง เซลล์มะเร็งโดยตรง ซง่ึ แพทย์จาเป็ นต้องตรวจชิน้ เนอื ้ จากก้อนมะเร็ง เพือ่ ให้ทราบผลการตอบสนองของเซลล์มะเร็งตอ่ ยา ก่อน การฉายรังสี (Radiation Therapy) เป็ นวธิ ีการรักษาทีใ่ ช้กบั ผ้ปู ่ วยโรคมะเร็งลาไส้ใหญ่ในระยะต้น ๆ โดยการฉายรังสี พลงั งานสงู เข้าไปบริเวณท่ีมกี ้อนมะเร็ง เพื่อช่วยลดขนาดของก้อนเนอื ้ งอกให้เลก็ ลงกอ่ นการรักษาด้วยการผา่ ตดั หรือใช้ กาจดั เซลล์มะเร็งที่อาจเติบโตขนึ ้ มาใหมห่ ลงั การผา่ ตดั รวมไปถงึ บรรเทาอาการท่เี กิดจากโรค วธิ ีนีม้ กั ใช้รักษาผ้ปู ่ วยควบคู่ กบั การรักษาด้วยเคมีบาบดั การดแู ลผ้ปู ่ วยแบบประคบั ประคอง (Supportive/Palliative Care) เป็ นวิธีการดแู ลผ้ปู ่ วยทม่ี งุ่ เน้นในการบรรเทาความ เจ็บปวดและอาการร้ายแรงอ่ืน ๆ ท่ที าให้ทกุ ข์ทรมาน ภายใต้การดแู ลของผ้เู ช่ียวชาญสาขาตา่ ง ๆ แพทย์ พยาบาล รวมไป ถึงครอบครัวของผ้ปู ่ วยเอง โดยจะใช้ควบคกู่ บั วธิ ีการรักษาอ่ืนทเี่ หมาะสมไปด้วย เพอื่ ช่วยให้ผ้ปู ่ วยมอี าการดีขนึ ้ มชี ีวิตที่ ยาวนานขนึ ้ รวมไปถงึ มคี ณุ ภาพชีวิตของผ้ปู ่ วยและครอบครัว ภาวะแทรกซ้อนของมะเร็งลาไส้ใหญ่ มะเร็งลาไส้ใหญ่สามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้หลายกรณี โดยขนึ ้ อยกู่ บั หลายปัจจยั ทงั้ ประเภทของมะเร็ง วธิ ีการ รักษา การตอบสนองของร่างกายผ้ปู ่ วยในหลาย ๆ ด้าน ทงั้ นี ้ผลข้างเคียงท่เี กิดขนึ ้ จะแตกตา่ งกนั ไปตามผ้ปู ่ วยแตล่ ะราย ผ้ปู ่ วยอาจเสยี่ งตอ่ ภาวะลาไส้ตบี ตนั เน่อื งจากการมกี ้อนเนอื ้ มะเร็งขวางอยภู่ ายในลาไส้ รวมไปถึงพบผลข้างเคยี งหลงั การ รักษาในหลายด้าน เช่น แผลติดเชือ้ หลงั การผา่ ตดั ภาวะเลอื ดออก ผลกระทบกระเทือนด้านจิตใจและอารมณ์ รู้สกึ

ออ่ นเพลยี เหนอ่ื ยงา่ ย นอกจากนผี ้ ้ปู ่ วยในระยะลกุ ลามอาจเกิดมะเร็งบริเวณอวยั วะอน่ื ในร่างกาย เนอื่ งจากการ แพร่กระจายเซลล์มะเร็งในกระแสเลอื ดสอู่ วยั วะภายในร่างกาย การป้ องกนั มะเร็งลาไส้ใหญ่ มะเร็งลาไส้ใหญ่สามารถป้ องกนั ได้หลายวธิ ี คือ เข้ารับการตรวจคดั กรองมะเร็งลาไส้ใหญ่ ผ้คู นทว่ั ไปควรเข้ารับการตรวจคดั กรองมะเร็งลาไส้ใหญ่กอ่ นอายุ 50 ปี แตห่ าก เป็ นผ้ทู ี่อยใู่ นกลมุ่ เสย่ี ง โดยเฉพาะมีประวตั บิ คุ คลในครอบครัวเป็ นโรคนี ้ควรเข้ารับการตรวจคดั กรองโรคนกี ้ ่อนอายุ 50 ปี และตรวจอยา่ งสมา่ เสมอ เพราะมคี วามเสยี่ งตอ่ โรคมากกวา่ คนทว่ั ไป โปรแกรมการคดั กรองโรคในแตล่ ะวิธีมีข้อดแี ละ ข้อเสยี ทแ่ี ตกตา่ งกนั ควรปรึกษาแพทย์กอ่ นเข้าร่วมโปรแกรม เปลย่ี นแปลงพฤตกิ รรมการดาเนนิ ชีวติ การปรับพฤตกิ รรมในชีวิตประจาวนั บางอยา่ งอยา่ งคอ่ ยเป็นคอ่ ยไปจะชว่ ยลดความ เสย่ี งของโรคลงได้ตามคาแนะนาตอ่ ไปนี ้ เน้นรับประทานผกั ผลไม้ และธญั พืช พยายามเลอื กรับประทานผกั และผลไม้ทมี่ ีความหลากหลาย เนอ่ื งจากเป็ นแหลง่ ที่ อดุ มไปด้วยแร่ธาตุ วติ ามนิ กากใย และสารตอ่ ต้านอนมุ ลู อสิ ระท่ีมบี ทบาทสาคญั ในการช่วยตอ่ ต้านการเกิดโรคมะเร็ง เลยี่ งการด่ืมแอลกอฮอลแ์ ละการสบู บหุ รี่ ควรจากดั การดม่ื เคร่ืองดม่ื ทม่ี ีแอลกอฮอลเ์ ป็ นสว่ นผสมในปริมาณท่พี อเหมาะ โดยผ้ชู ายควรดมื่ ไมเ่ กินวนั ละ 2 หนว่ ยมาตรฐาน หรือผ้หู ญิงควรดื่มไมเ่ กิน 1 หนว่ ยมาตรฐานตอ่ วนั รวมไปถึงการไมส่ บู บหุ รี่ ที่เป็ นการนาเอาสารก่อมะเร็งเข้าสรู่ ่างกายได้ ออกกาลงั กายอยา่ งสมา่ เสมอ เลอื กกิจกรรมที่ช่วยให้ร่างกายได้เคลอื่ นไหวหรือออกกาลงั กายทชี่ ื่นชอบอยา่ งน้อย 30 นาที ตอ่ วนั รักษานา้ หนกั ตวั ให้อยใู่ นเกณฑ์มาตรฐาน การรักษานา้ หนกั ตวั ให้คงท่คี วบคกู่ บั การออกกาลงั กายและเลอื กรับประทาน อาหารท่ีมีประโยชน์ตอ่ ร่างกายจะช่วยลดความเสย่ี งตอ่ โรคภยั ตา่ ง ๆ

มะเร็งลาไส้เลก็ เกิดจากอะไร สาเหตุ ปัจจยั ท่ที าให้เกดิ โรคมะเร็งลาไส้เลก็ คืออะไร รักษาโรคมะเร็งลาไส้เลก็ อยา่ งไร สาหรับผ้ปู ่ วยมะเร็งลาไส้เลก็ ต้องดแู ลอยา่ งไร โรคในระบบทางเดนิ อาหาร ความผิดปรกตขิ องเซลล์ในร่างกาย โรคมะเร็งท่ี พบได้ไมบอ่ ย ความรู้เก่ียวกบั โรคมะเร็งลาไส้เลก็ มอี ะไรบ้าง ลาไส้เลก็ ทาความรู้จกั กบั ลาไส้เลก็ หน้าทข่ี องลาไส้เลก็ นนั้ คือ การยอ่ ยอาหารและดดู ซมึ สารอาหารที่ถกู ยอ่ ยเข้ากระแสเลอื ด เพอื่ นาสารอาหารเหลา่ นนั้ ไปใช้ประโยชนื ซง่ึ ลาไส้เลก็ นนั้ มคี วามสาคญั ตอ่ ร่างกาย ซง่ึ ใน ลาไส้เลก็ นนั้ บทบาทมากทีส่ ดุ ใน ลาไส้เลก็ จะมี ตง่ิ ท่ียน่ื ออกมา เราเรียกตง่ิ นวี ้ า่ วลิ ไล ภาษาองั กฤษ เรียก Villi สว่ นนี ้เป็ นสว่ นสาคญั ทีใ่ ช้เพ่ือเพมิ่ ความสามารถในการดดู ซมึ สารอาหารของ ลาไส้เลก็ โครงสร้ างลาไส้เลก็ ลาไส้เลก็ นนั้ มลี กั ษณะเป็ นทอ่ เป็ นกล้ามเนอื ้ มคี วามยาวประมาณ 10 เมตร เป็ นจดุ ทเี่ ช่ือมตอ่ จากสว่ นปลายของ กระเพาะอาหาร ลาไส้เลก็ นนั้ จะสร้างนา้ ยอ่ ยออกมา เพ่อื ประโยชน์ในการยอ่ ยอาหาร และการดดู ซมึ อาหารให้ได้มากทสี่ ดุ ลาไส้เลก็ (Small intestine) สามารถแบง่ ได้ 3 สว่ น ประกอบด้วย ลาไส้เลก็ ตอนต้น เรียก Duodenum ลาไส้เลก็ สว่ นกลาง เรียก Jejurium และ ลาไส้เลก็ สว่ นปลาย เรียก lleum โดยรายละเอียดของลาไส้เลก็ สว่ นตา่ งๆ มีรายละเอยี ด ดงั นี ้ ลาไส้เลก็ สว่ นต้น ( Duodenum ) คอื สว่ นท่ตี อ่ จากกระเพาะอาหาร สว่ นนจี ้ ะเป็ นสว่ นทส่ี นั่ ที่สดุ เมอ่ื เทียบกบั ลาไส้เลก็ สว่ นอ่ืนๆ ลาไส้เลก็ สว่ นกลาง ( Jejunum ) สว่ นนจี ้ ะมคี วามยาวประมาณ 9 ฟตุ อยตู่ อ่ จากลาไส้เลก็ สว่ นต้น ลาไส้เลก็ สว่ นปลาย ( Ileum ) เป็ นสว่ นของลาไส้เลก็ ทอี่ ยปู่ ลาย อยตู่ ดิ กบั ลาไส้ใหญ่ เป็ นสว่ นทีม่ คี วามยาวมากทสี่ ดุ เป็ น สว่ นทีม่ ีความสามารถในการดดู ซมึ สารอาหารมากทีส่ ดุ ของลาไส้เลก็

โรคมะเร็งลาไส้เลก็ สาหรับอตั ราการเกดิ โรคมะเร็งลาไส้เลก็ นนั้ เราไมพ่ บวา่ มกี ารป่ วย โรคมะเร็งลาไส้เลก็ ในอตั ราทสี่ งู โดย อตั ราการเกิด มะเร็งลาไส้เลก็ ไมถ่ งึ ร้อยละ 1 ของการเกิดมะเร็งในอวยั วะทงั้ หมดของร่างกาย แตโ่ รคมะเร็งชนดิ นี ้เราจะพบวา่ ผ้สู งู อายุ ที่ มอี ายตุ งั้ แต่ 50 ปี ขนึ ้ ไป มอี ตั ราการเกิดท่ีสงู กวา่ ชว่ งอายทุ ต่ี า่ กวา่ 50 ปี และอตั ราการเกิดโรคเพศชายจะมีอตั ราสว่ นที่สงู กวา่ เพศหญิง มะเร็งลาไส้เลก็ คอื การเกิดความผดิ ปรกตขิ องเซลล์ร่างกายบริเวณลาไส้เลก็ ลกั ษณะเป็ นเนอื ้ งอก ก้อนเนอื ้ ร้าย ทลี่ ามมา จากอวยั วะใกล้เคยี ง หรือสามารถแพร่ไปสอู่ วยั วะใกล้เคยี งได้ เชน่ กระเพาะอาหาร ทอ่ นา้ ดี ตบั ออ่ น เป็ นต้น สาเหตขุ องการเกิดโรคมะเร็งลาไส้เลก็ การเกิด โรคมะเร็งลาไส้เลก็ นนั้ ในปัจจบุ นั เรายงั ไมส่ ามารถทราบถงึ สาเหตทุ ี่แท้จริงของการเกิด มะเร็งลาไส้เลก็ ได้แนช่ ดั นกั แตม่ ีการพบสารบางตวั ท่อี อกมาจากนา้ ยอ่ ยจากตบั ออ่ นและนา้ ดี เชน่ กรดลโิ ธโคลกิ (Lithocholic) เป็ นต้น ปัจจยั ที่ ทาให้เกิดมะเร็ง มาจาก พนั ธกุ รรม โรคเนอื ้ งอกชนดิ ดบี ริเวณเย่ือบผุ ิว เนอื ้ งอกชนิดตอ่ มขนออ่ น แผลทล่ี าไส้เลก็ เป็ นต้น ประเภทของมะเร็งลาไส้เลก็ การเกิดมะเร็งลาไส้เล็ก เราพบวา่ มีหลายลกั ษณะ ซงึ่ เราสามารถแบง่ ประเภทของมะเร็งลาไส้เลก็ ได้ 4 ประเภท มี รายละเอียด ดงั นี ้ มะเร็งลาไส้เลก็ ชนิดตอ่ ม เกิดตอ่ มทเี่ ยอ่ื เมือกลาไส้เลก็ สว่ นต้น และตอ่ มนเี ้กิดการพฒั นาเป็ นเนอื ้ งอก มะเร็งลาไส้เลก็ ชนิดคาซินอย ( Carcinoid ) เป็ นการเกดิ เนอื ้ ร้ายจากเซลล์enterochromaffin โดยทวั่ ไปแล้วเนอื ้ งอกท่ี เกิดขนึ ้ จะมีขนาดเลก็ และสว่ นใหญ่แล้วจะเกิดขนึ ้ ทีล่ าไส้เลก็ เพยี งจดุ เดยี ว แตเ่ มอ่ื เนอื ้ งอกนพี ้ ฒั นาตวั จนมีขนาดใหญ่ขนึ ้ จะสามารถลามจนเกิดเนอื ้ ร้ายได้ มะเร็งลาไส้เลก็ ชนดิ กล้ามเนอื ้ เรียบ เป็ นการเกิดชนั้ ของกล้ามเนอื ้ ลกั ษณะเรียบ ที่ลาไส้เลก็

มะเร็งลาไส้เลก็ ชนิดเนอื ้ ร้ายของตอ่ มนา้ เหลอื ง เป็ นเนอื ้ งอกชนิดร้าย เกิดจากตอ่ มนา้ เหลอื งทผี่ นงั ลาไส้เลก็ แตม่ ะเร็งชนดิ นี ้มคี วามแตกตา่ งจากมะเร็งตอ่ มนา้ เหลอื งทร่ี ุกลา้ ถงึ ลาไส้เลก็ อาการของผ้ปู ่ วยมะเร็งลาไส้เล็ก อาการของมะเร็งลาไส้เลก็ นนั้ กจ็ ะเกิด การผิดปรกติของระบบทางเดนิ อาหาร ซงึ่ เราสามารถสรุป อาการของโรคมะเร็ง ลาไส้เลก็ ได้ดงั นี ้ มีอาการปวดท้องสว่ นบน ปวดท้องตอื ้ ๆ หลงั รับประทานอาหาร อาการปวดสามารถลามไปปวดบริเวณหลงั มอี าการเบ่อื อาหาร คลน่ื ไส้ อาเจยี น มีเลอื ดออกทท่ี างเดนิ อาหาร แบบเรือ้ รัง สงั เกตอุ าการจาก สอี จุ จาระผิดปรกติ มเี ลอื ดปนทอี่ จุ จาระ อจุ จาระมสี ดี า นา้ หนกั ตวั ลดลง ร่างกายออ่ นแอ โลหติ จางฃ มกี ้อนบริเวณท้องสว่ นบนขวา เกดิ จากเนอื ้ งอก เนอื ้ ร้าย มขี นาดใหญ่ขนึ ้ เมอื่ เนอื ้ งอกมขี นาดใหญ่ขนึ ้ วิธีการรักษามะเร็งลาไส้เลก็ การรักษาโรคมะเร็งลาไส้เลก็ นนั้ หากพบวา่ มมี ะเร็ง ต้องทาการรักษาด้วยการตดั เนอื ้ ร้ายออกและการฉายรังสี การทาเคมี บาบดั เพื่อป้ องกนั การเติบโตของเนอื ้ ร้าย เราสามารถสรุป วิธีการรกั ษามะเร็งลาไส้ ได้ดงั นี ้ การรักษามะเร็งลาไส้เลก็ ด้วยการผา่ ตดั ซงึ่ การผา่ ตดั แพทยืจะทาการผา่ ตดั ลาไส้เลก็ หวั ตบั ออ่ น การผา่ ตดั ทอ่ ลาไส้เลก็ แบบเป็ นชว่ งๆ และการผา่ ตดั สว่ นของกระเพาะอาหาร เป็ นการตดั เนอื ้ ร้ายออกจากร่างกาย แตก่ ารผา่ ตดั ยงั ไมส่ ามารถ รักษาให้หายขาดได้ เนอ่ื งจากเนอื ้ ร้ายสามารถเจริญเตบิ โตได้ ดงั นนัั้ ต้องมีการรักษาด้วยเคมีบาบดั ควบคไู่ ปด้วย การรักษามะเร็งลาไส้เลก็ ด้วยการฉายรังสแี ละการทาเคมบี าบดั เป็ นการทาให้เนอื ้ ร้าย และเซลล์มะเร็งผอ่ ไมส่ ามารถ เจริญเตบิ โตได้อีก วธิ ีการดแู ลผ้ปู ่ วยมะเร็งลาไส้เลก็

สาหรับ การดแู ลผ้ปู ่ วยโรคมะเร็งลาไส้เลก็ นนั้ การลดการทางานของระบบทางเดนิ อาหาร การใช้ชีวิตประจาวนั ทไ่ี มส่ ง่ ผล กระทบตอ่ ระบบทางเดินอาหารเป็ นสง่ิ ทส่ี าคญั วิธีการดแู ลผ้ปู ่ วยมะเร็งลาไส้เลก็ มีดงั นี ้ ผ้ปู ่ วยต้องเลกิ การบหุ รี่ ผ้ปู ่ วยต้องไมด่ ่ืมสรุ า ผ้ปู ่ วยต้องไมด่ ื่มเคร่ืองด่ืมทม่ี คี าเฟอีน เช่น ชาและกาแฟ อาหารสาหรับผ้ปู ่ วยต้องเป็ นอาหารเบาๆ ไมร่ สจดั หรือเผ็ด การใช้ยาท่ีมผี ลกระทบตอ่ ระบบทางเดินอาหารต้องปรึกษาแพทย์ รับประทานอาหารทม่ี กี ากใยอาหาร เชน่ ผลไม้และผกั สด ควรให้ผ้ปู ่ วยรับประทานอาหารทค่ี รบห้าหมู่ รักษาความสะอาดของภาชนะทมี่ สี ว่ นในการรับประทานอาหาร และความสะอาดของสงิ่ แวดล้อมของผ้ปู ่ วย สาเหตุ มะเร็งกระเพาะอาหารมหี ลายลกั ษณะ ทงั้ เยอ่ื บกุ ระเพาะอาหาร มะเร็งตอ่ มนา้ เหลอื งของกระเพาะอาหาร และมะเร็งของ เนอื ้ เยอ่ื เก่ียวพนั มีสาเหตทุ ่แี ตกตา่ งกนั ออกไป เชน่ การตดิ เชือ้ เอช.ไพโลไร (H. Pylori) เป็ นสาเหตหุ นงึ่ ที่ทาให้เกิดมะเร็งเย่อื บกุ ระเพาะอาหารหรือมะเร็งตอ่ มนา้ เหลอื งของ กระเพาะแบบชนดิ ที่ไมร่ ุนแรง การอกั เสบของกระเพาะอาหารเรือ้ รัง การกินอาหารบางอยา่ งทก่ี ระต้นุ ทาให้เกิดการอกั เสบ เชน่ อาหารปิ ง้ ยา่ ง อาหารท่ี กระต้นุ ทาให้เกดิ มะเร็งได้ มะเร็งเนอื ้ เยอ่ื เกีย่ วพนั หรือมะเร็งจิสต์ (GIST) เกิดจากความผดิ ปกติของเซลล์ของกระเพาะอาหารเอง ไมม่ สี าเหตใุ นการ กระต้นุ อยา่ งชดั เจน อาการ

อาการเร่ิมแรกของมะเร็งกระเพาะอาหาร จะไมม่ ีอาการผิดปกตใิ ด ๆ นอกจากอาการเลก็ ๆ น้อย ๆ เช่น อาการท้องอดื จกุ แนน่ ท้อง ซงึ่ คนไข้มกั จะขาดการใสใ่ จคิดวา่ เป็ นแคโ่ รคกระเพาะ ก็เลยไมไ่ ด้รับการตรวจ จนมีอาการมากขนึ ้ ถงึ ขนาด อาเจยี นเป็ นเลอื ด กินไมไ่ ด้ นา้ หนกั ลดลงเยอะ แล้วคอ่ ยมารับการตรวจ ทาให้เราขาดการรักษาตงั้ แตร่ ะยะเร่ิมแรกไป โดยทว่ั ไป ถ้ามกี ารวนิ จิ ฉยั วา่ เป็ นมะเร็งกระเพาะอาหาร เราต้องแยกก่อนวา่ เป็ นชนดิ ไหน ถ้าเป็ นมะเร็งของเยอื่ บกุ ระเพาะอาหาร เราตดั ชิน้ เนอื ้ ไปตรวจ ดกู ารแพร่กระจายวา่ มกี ารแพร่กระจายไปท่ไี หนหรือไม่ ถ้าไม่ มี จะแนะนาให้คนไข้รักษาด้วยการผา่ ตดั เพราะเป็ นความหวงั เดยี วที่จะรักษาให้หายขาดได้ ถ้าเป็ นมะเร็งตอ่ มนา้ เหลอื งของกระเพาะอาหาร ต้องดตู ามระยะวา่ เป็ นระยะไหน โดยสว่ นใหญ่มกั จะได้รับยาเคมีบาบดั ก็ จะชว่ ยได้เยอะ ถ้าเป็ นมะเร็งเนอื ้ เยอ่ื เกี่ยวพนั และมีการแพร่กระจาย การผา่ ตดั จะทาให้หายขาดได้ สว่ นยาเคมีบาบดั ในมะเร็งเนอื ้ เยอ่ื เก่ียวพนั มกั จะไมค่ อ่ ยได้ผล มะเร็งชนดิ นีจ้ ะตอบสนองได้คอ่ นข้างดีกบั ยาพงุ่ เป้ า ซงึ่ มกั จะมรี าคาแพง ถ้าให้แล้วมนั จะยบุ ลง คอ่ นข้างดี แตย่ าพงุ่ เป้ าเหลา่ นี ้จะใช้ได้ช่วงประมาณ 1-2 ปี หลงั จากนนั้ มะเร็งจะปรับตวั เพ่ือตอ่ ต้านกบั ยา เราอาจจะ ต้องเพม่ิ ปริมาณยาหรือเปลย่ี นชนดิ ของยาไปเร่ือย ๆ มีคนไข้รายหนง่ึ มาด้วยเรื่องกินแล้วจกุ แนน่ ท้อง ไปตรวจก็พบวา่ มีก้อนอยทู่ บ่ี ริเวณกระเพาะอาหาร ก้อนมขี นาดใหญ่ เรา ได้รับการเอกซเรยค์ อมพวิ เตอร์สง่ ตอ่ มาจากโรงพยาบาลอืน่ ก็พบวา่ ตวั ก้อนใหญ่ประมาณเกือบ 6 เซนตเิ มตร แตย่ งั ไมม่ ี การแพร่กระจายไปทีอ่ น่ื ลกั ษณะนรี ้ ักษาได้ด้วยการผา่ ตดั ซงึ่ ถ้าลกั ษณะก้อนเนอื ้ ไมจ่ าเป็ นต้องตดั ตอ่ มนา้ เหลอื งโดยรอบ แคต่ ดั เอาก้อนออกกเ็ พียงพอ คนไข้เลอื กวิธีการผา่ ตดั แบบสอ่ งกล้อง แผลเลก็ ทาให้การเจ็บปวดน้อยลง ก็สามารถตดั มะเร็งออกได้ การป้ องกนั เนอื่ งจากมะเร็งกระเพาะอาหารในกรณีทีเ่ ป็ นเนอื ้ เยือ่ เกี่ยวพนั ไมม่ ีวิธีการป้ องกนั อยา่ งชดั เจน โดยสว่ นใหญ่มกั แนะนา การ ตรวจคดั กรองเม่ืออายุ 55 ปี ขนึ ้ ไป เพราะมะเร็งกระเพาะอาหารเป็ นมะเร็งทีร่ ักษาได้ถ้าเราเจอในระยะแรก

ที่สาคญั คือต้องพยายามกาจดั ปัจจยั เสย่ี ง เชน่ อาหารการกิน โดยเฉพาะอาหารเค็ม อาหารปิ ง้ ยา่ งทก่ี ระต้นุ ทาให้เกิดการ อกั เสบเรือ้ รังและทาให้เกิดมะเร็งได้ โดยเฉพาะเชือ้ โรคเอช.ไพโลไร (H. Pylori) อนั นเี ้ป็ นตวั สาคญั ทท่ี าให้เกิดมะเร็ง กระเพาะอาหาร สงิ่ ที่อยากฝากไว้คอื การตรวจคดั กรองโดยการสอ่ งกล้องซง่ึ ทาได้งา่ ยมาก ถ้าคนไข้ไมแ่ นใ่ จจริง ๆ ควรจะได้รับการสอ่ ง กล้องไว้ก่อน

ขอบคณุ เร่ืองจาก ช่ือผ้แู ตง่ -------หวั ข้อเร่ือง มะเร็ง เข้าถึงได้จากเว็บ https://www.pobpad.com

ผ้จู ดั ทา ด.ช.ยศกร อนุ เลขท1่ี 3 ม1/6 ด.ช. ไวยวฒั น์ ตาคม เลขที่15 ม1/6 เสนอ ครู ประภสั สร ก๋าเขียว วิชา การสร้าหนงั สอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ โรงเรียนแจ้หม่ วทิ ยา อาเภอแจ้หม่ จงั หวดั ลาปาง สานกั งานเขตพนื ้ ทีก่ ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาเขต35 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา2562