ແບບຮຽນ ຄຸນສົມບັດສຶກສາ ປທີ ີ 3ຊັ້ນປະຖມົ ສຶກສາ ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລິ າ ສະຖາບັນຄົ້ນຄວາ້ ວິທະຍາສາດການສກຶ ສາ 2021
RIES RIES ແບບຮຽນ S RIES RIES ຄນຸ ສມົ ບ ດັ ສ ກຶ ສ າ RIES RIES RIES RIES RIES RIEຊ້ນັ ປະຖມົ ສຶກສາ ປທີ ີ 3 RIE RIE ຮຽບຮຽງໂດຍ: ພັນສອນ ທັນນະວົງ ມໄີ ຊສະຫວດັ ແສງສະຫວາ່ ງ ພດຸ ທະວັນ ພມິ ມະທອງ ກວດແກ້ໂດຍ: ອອ່ ນແກ້ວ ນວນນະວງົ ແສງເງນິ ໄວຍາກອນ ພມິ ເຂ້ົາໜາ້ ໂດຍ: ດວ ງມ າລາ ນາກບ ຸນຕາ ແຕ້ມຮູບໂດຍ: ແກ້ວມະນີ ດວງວິໄລ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ສະຖາບນັ ຄົນ້ ຄວາ້ ວທິ ະຍາສາດການສຶກສາ 2021
ຄາໍ ນາໍRIES RIES S RIES RIES ປ້ຶມແບບຮຽນວິຊາຄຸນສມົ ບດັ ສຶກສາ ຊນ້ັ ປະຖົມສກຶ ສາປີທີ 3 ສະບັບນີ້ ໄດ້ຮບັ ການ ປບັ ປງຸ ແລະ ຮຽບຮຽງຕາມຫັກຼ ສູດຊ້ັນປະຖມົ ສຶກສາສະບັບປັບປຸງ ປີ 2016, ເປນັ ປມ້ຶ ຮຽນ ເພອ່ືRIES RIES RIES ສ່ງົ ເສມີ ໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ຮຽນກ່ຽວກບັ ຄວາມຮູ້ ແລະ ທກັ ສະທສ່ີ າໍ ຄນັ ໃນວຊິ າຄນຸ ສົມບັດສກຶ ສາ.RIES RIES RIE RIE RIE ປ້ຶມແບບຮຽນເຫັ້ຼມນ້ີ ປະກອບດ້ວຍບດົ ຮຽນ 30 ບົດ ລວມທັງບົດເປດີ ຫົວເລືອ່ ງ ຊງ່ຶ ມີ ເນືອ້ ໃນສາໍ ຄນັ ດງັ່ ນ:້ີ ດາ້ ນການປະພຶດ: ນກັ ຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກ່ຽວກບັ ມາລະຍາດ, ການເຄົາລົບນບັ ຖື, ຄວາມ ຮູ້ບນຸ ຄນຸ , ຄວາມສາມັກຄ,ີ ຄວາມສັດຊ,ື່ ຄວາມເມດຕາ, ການປະຢັດ, ການຊວ່ ຍເຫອືຼ ເຊິງ່ ກນັ ແລະ ກນັ . ດ້ານກົດລະບຽບ ແລະ ສດິ ທິ: ນກັ ຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກ່ຽວກບັ ກດົ ລະບຽບໃນໂຮງຮຽນ, ການປະຕິບດັ ກົດຈະລາຈອນ, ການນງຸ່ ຖື ແລະ ສິດທິເດັກ. ດ້ານຄວາມຮັບຜດິ ຊອບ: ນັກຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກັບຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຕກ່ໍ ານຮຽນ, ການອອກແຮງງານ,ຄວາມຮັບຜິດຊອບຕ່ໍວັດຖຸສງິ່ ຂອງສວ່ ນຕວົ ແລະສ່ວນລວມ, ຄວາມສະເໝີ ພາບຍິງຊາຍ. ເຖງິ ຢາ່ ງໃດກຕໍ າມ, ການຮຽບຮຽງປມ້ຶ ແບບຮຽນເຫມ້ັຼ ນ້ີ ກບໍ ປ່ໍ າສະຈາກໄດຂ້ ຂ້ໍ າດຕກົ ບກົ ພອ່ ງບາງປະການ. ສະນນັ້ , ຖາ້ ທາ່ ນພົບເຫັນຈດຸ ຜິດພາດທາງດາ້ ນເນອ້ື ໃນ ຫຼື ຮບູ ພາບ ກະລຸນາສົ່ງຄວາມຄິດເຫັນຂອງທ່ານມາຍັງສະຖາບັນຄ້ົນຄວ້າວິທະຍາສາດການສຶກສາ ເພອ່ື ຈະໄດ້ປບັ ປງຸ ປ້ມຶ ດ່ັງກ າ່ ວ ໃຫ້ມຄີ ນຸ ນະພາບດຂີ ້ນຶ ໃນການຈດັ ພິມຄັ້ງຕໍ່ໄປ. ສະຖາບັນັ ຄົ້້�ນຄວ້າ້ ວິິທະຍາສາດການສຶຶກສາ
RIES RIES ສາລະບານ S RIES RIES ບົດເປດີ ຫົວເລ່ອື ງ.......................................................................................... 1 RIES RIES RIES ບດົ ທີ 1 ການຂລ່ີ ົດຖີບຢ່າງປອດໄພ.............................................................. 3 RIES RIES RIE ບດົ ທີ 2 ເຄາົ ລົບນັບຖືເພືອ່ ນຮວ່ ມຫອ້ ງ.......................................................... 6 RIE RIEບດົ ທີ 3 ກົດລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ................................................................ 9 ບົດທີ 4 ການເຄື່ອນໄຫວໃນໂຮງຮຽນ.......................................................... 11 ບດົ ທີ 5 ຮບູ້ ນຸ ຄນຸ ຕຊໍ່ າວຜູ້ອອກແຮງງານ...................................................... 14 ບດົ ທີ 6 ຄວາມຮກັ ແພງຄອບຄົວ............................................................... .17 ບົດທີ 7 ການຊວ່ ຍເຫືຼອເພື່ອນ................................................................... 19 ບົດທີ 8 ເຄາົ ລບົ ນບັ ຖທື ່ານຜູ້ນາໍ ................................................................. 22 ບົດທີ 9 ຮັກ ແລະ ນັບຖ ືຜມູ້ ີບນຸ ຄ ນຸ ຕ ໍ່ປ ະເທດ ຊາດ.......................................... 24 ບດົ ທີ 10 ນບັ ຖືຮດີ ຄອງປະເພນ.ີ.................................................................. 26 ບດົ ທີ 11 ຄ ວາມສ ະເໝພີ າບຍງິ ຊາຍຢໃູ່ ນຄອ ບຄ ົວ.......................................... 29 ບດົ ທີ 12 ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕ ໍ່ຕົນເອງ.......................................................... 33 ບົດທີ 13 ຄວາມສດັ ຊ່ຕື ່ໍຄນົ ອ່ນື .................................................................... 35 ບດົ ທີ 14 ຄວາມຮັບຜດິ ຊອບຕໍຄ່ າໍ ເວ້າົ ຂອງຕົນເອງ.......................................... 37 ບດົ ທີ 15 ການນຳໃ ຊ້ສ ິງ່ ຂ ອງສ ວ່ ນລວມ........................................................ 40 ບົດທີ 16 ການເຮດັ ວຽກດວ້ ຍຕົນເອງ............................................................ 42 ບົດທີ 17 ຄວາມສາມກັ ຄີກັບເພອື່ ນຢ່ໃູ ນໂຮງຮຽນ............................................ 45 ບົດທີ 18 ຄວາມສາມັກຄີກັບເຍາົ ວະຊນົ ສາກນົ ............................................... 48 ບົດທີ 19 ການມ ມີ າລະຍາດຕໍແ່ ຂກ.............................................................. 50 ບດົ ທີ 20 ເຄາົ ລົບນບັ ຖືຕົນເອງ.................................................................... 53 ບົດທີ 21 ຮັກແພງເພື່ອນບ້ານດຽວກັນ........................................................... 56 ບົດທີ 22 ສິດທເິ ດກັ .................................................................................. 58 ບດົ ທີ 23 ການແບງ່ ເບາົ ຄວາມທຸກສຸກກບັ ເພອ່ື ນ.............................................. 60 ບດົ ທີ 24 ເຄາົ ລົບສດິ ຂອງຄົນອື່ນ................................................................. 63 ບົດທີ 25 ນບັ ຖອື ົງການປກົ ຄອງຂັ້ນບ້ານ........................................................ 66
ບດົ ທີ 26 ຄວາມສ ະເໝພີ າບຍງິ ຊາຍຢ່ໃູ ນໂຮງຮຽນ.......................................... 68RIES RIES ບດົ ທີ 27 ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຕ່ໍສງ່ິ ຂອງສ່ວນລວມ............................................ 70S RIES RIES ບດົ ທີ 28 ສດິ ໄດ້ຮັບການປກົ ປອ້ ງ................................................................ 73 ບົດທີ 29 ການປະຢດັ ............................................................................... 75RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE
ບດົ ເປດີ ຫວົ ເລ່ືອງRIES RIES S RIES RIES 1. ສັງເກດ ຮູບພາບ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ ນັກຮຽນສາມາດຈໄ່ື ດ້ຫຍັງແດ່ ໃນບດົ ຮຽນຂັນ້ ປ.2 ຜາ່ ນມາ?RIES RIES RIES RIES RIES RIE ຮບູ ທ ີ 1 ບຄ່ໍ ວນຫ ຼິນ້ ຢ ຕູ່ າມແ ຄມທ າງRIE RIEຮູບທ ີ 2 ບຄ່ໍ ວນແ ລ່ນກ າຍໜ ້າຄ ູ ຮູບທ ີ 3 ຢືນລ ຽນແ ຖວ ເປນັ ລ ະ ບຽບ ຮບູ ທ ີ 4 ບຄ່ໍ ວນຕ ັດໜ າ້ ໝເູ່ ວລາສ ົງ່ ບ ດົ ກວດ ກາ 1໑ 1
ຮູບທີ 5 ຕງ້ັ ໃ ຈຟ ງັ ຄ ອູ ະທ ິບ າຍRIES RIESຮບູ ທ ີ 6 ການສະແດງຄວາມເຄາົ ລົບຕ່ໍຄູ S RIES RIES ຮບູ ທີ 7 ກິດຈະກາໍ ການອອກແຮງງານ ຮູບທີ 8 ບໃ່ໍ ຫເ້ ພື່ອນຫຼິ້ນເຕະບານນາໍ RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ສງ່ິ ທນ່ີ ກັ ຮຽນປະຕບິ ດັ ບທ່ໍ ນັ ໄດດ້ ໃີ ນຂນ້ັ ປ.2 ນກັ ຮຽນຈະໄດສ້ ບື ຕຝ່ໍ ກຶ ແອບ ແລະ ເຂາ້ົ ຮວ່ ມ ກດິ ຈະກໍາຕາ່ ງໆນໍາເພ່ອື ນຕ່ໄໍ ປ. ນກັ ຮຽນທຸກຄົນຈ່ງົ ກຽມພ້ອມເຂົ້າສູ່ບດົ ຮຽນໃນຂນ້ັ ປ.3. 2໒
ບດົ ທີ 1 ການຂີ່ລົດຖບີ ຢ່າງປອດໄພRIES RIES S RIES RIES 1. ສງັ ເກດຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ຮູບທີ 1 ບໍຄ່ ວນລົມກນັ ໃນເວລາຂ່ີລົດຖີບຢູ່ຕາມຖ ະ ໜົນ 3 ຄາໍ ຖາມ: ການລົມກັນໃນເວລາຂລ່ີ ດົ ຖີບຢຕູ່ າມຖະ ໜົນມີຄວາມປອດໄພບ?ໍ່ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ໓
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ຮບູ ທີ 2 ການຂລີ່ ົດຖີບດ້ວຍຄວາມປອດໄພ ຄໍາຖາມ: ນັກຮຽນຄວນຂີ່ລົດຖບີ ແບບໃດຈຶ່ງປອດໄພ? 2. ອ່ານບົດເລ່ືອງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ບດົ ເລອ່ື ງ “ທ້າວວນັ ທອງຂລ່ີ ົດຖີບ” ທາ້ ວວນັ ທອງກໍາລງັ ຂ່ລີ ົດຖີບໄປໂຮງຮຽນກບັ ເພ່ອື ນ,ເຂົາເຈົາ້ ລົມກັນໄປຕາມຖະ ໜົນໂດຍບ່ໍ ໄດ້ສງັ ເກດເບງ່ິ ທາງໜາ້ ວາ່ ຈະມລີ ດົ ແລ່ນມາ ຫື ຼ ບໍ,່ ໃນຂະນະທີ່ທາ້ ວວນັ ທອງ ຫຽຼ ວໄປລົມເພອື່ ນ ຢູນ່ ນ້ັ ກມໍ ລີ ົດໃຫຍ່ແລ່ນສວນມາທາງໜ້າຢ່າງໄວ ຈງ່ຶ ເຮັດໃຫພ້ ວກເຂົາຫ ົບຼ ເກອື ບບໍ່ທັນ, ທາ້ ວວນັ ທອງຮອ້ ງໃສວ່ າ່ : ເຈົ້າເປນັ ຫຍັງບໍ່! ໂອຍ ! ຂ້ອຍຕກົ ໃຈໝດົ , ເພື່ອນຂອງລາວຕອບ ແລະ ເວົ້າວ່າ: “ຂ້ອຍບ່ເໍ ປັນຫຍງັ ? ເຈ້ົາເດເປັນຫຍງັ ບ່?ໍ ” ວັນທອງຕອບວ່າ: “ຂອ້ ຍບໍ່ເປນັ ຫຍງັ ! ຂອ້ ຍຕົກໃຈຄື ກນັ ລດົ ຂ້ອຍເກອື ບລ້ົມແຕ່ບ່ໍເປນັ ຫຍງັ ”. 4໔
RIES RIES ເມອ່ື ທາ້ ວວນັ ທອງມາຮອດໂຮງຮຽນ, ຄໄູ ດ້ສອນກ່ຽວກັບການຂ່ີລົດຖີບຢາ່ ງປອດໄພ ໂດຍ S RIES RIES ຄເູ ວົາ້ ສູນ່ ກັ ຮຽນຟງັ ວາ່ : “ການຂີລ່ ດົ ຖີບຢາ່ ງປອດໄພຢູ່ຕາມຖະ ໜນົ ຄ:ື ຫ້າມຂ່ີລົດຖບີ ຢອກກັນຢູ່ ຕາມຖະ ໜົນ ທີ່ລົດກໍາລັງແລ່ນ, ບລໍ່ ົມກນັ , ຫາ້ ມຂ່ີລດົ ຖີບເປນັ ກຸ່ມ, ຂ່ີໄ ປຕາມເບ້ອື ງຂ ວາມ ຂື ອງ RIES RIES RIES ຕົນເອງ, ສງັ ເກດທາງໜາ້ , ເບອ້ື ງຊ້າຍ, ເບືອ້ ງຂວາ ແລະ ເບງ່ິ ສິງ່ ທີ່ຈະເປນັ ອນັ ຕະລາຍໃນຂະນະ RIES RIES RIE ທ່ີກາໍ ລັງຂີລ່ ົດຖີບຂ້າມທາງ, ຖ້າບໍປ່ ະຕບິ ດັ ຕາມກດົ ລະ ບຽບຈ ະ ພ າໃຫເ້ ກດີ ອບຸ ດັ ຕເິ ຫດຈົນເຖິງ RIE RIE ຂ້ນັ ບາດເຈັບ ຫຼື ເສຍຊວີ ິດໄດ້”. ເມອ່ື ທາ້ ວວນັ ທອງ ໄດຮ້ ຄູ້ ແື ນວນນ້ັ ລາວຈງ່ຶ ຄດິ ຄນື ວາ່ : “ໂອຍ! ເຮົາເກອື ບເກດີ ອບຸ ັດຕິເຫດ ຍ້ອນບປ່ໍ ະຕບິ ັດຕາມກ ດົ ຈ ະລາຈ ອນ”. ຄໍາຖາມ: 1. ທ້າວວັນທອງຂ່ລີ ດົ ຖບີ ໄປຕາມຖະ ໜນົ ລາວເຮດັ ຫຍັງແດ?່ 2. ນກັ ຮຽນໄດ້ບດົ ຮຽນຫຍັງແດ່ຈາກເລ່ອື ງທໄີ່ ດອ້ າ່ ນ? 3. ນກັ ຮຽນຈະນາໍ ເອາົ ບົດຮຽນຈາກເລ່ືອງນ້ໄີ ປບອກຄົນອ່ືນແນວໃດ? ການຂລ່ີ ົດຖບີ ຢາ່ ງປອດໄພຕາມຖ ະໜ ນົ ຕ ອ້ ງປະຕບິ ັດຕາມກດົ ຈ ະລາຈ ອນ ເພືອ່ ຫ ກຼີ ລຽ້ ງອບຸ ດັ ຕິເຫດ ເຊນ່ັ : ຫາ້ ມຢອກກນັ ເວລາຂລ່ີ ົດຖບີ , ບໍ່ລມົ ກັນ, ຂໄີ່ ປຕ າມເບ້ືອງຂ ວາມຂື ອງຕ ົນເອງ, ສັງເກດທາງໜ້າ, ເບອ້ື ງຊາ້ ຍ, ເບອ້ື ງຂວາ. ຖ້າມີສິ່ງກດີ ຂວາງຄວນຢຸດ ແລະ ລົງ ຈາກລດົ ແລວ້ ຈູງລດົ ຖບີ ຍ່າງຜ່ານໄປກ ອ່ ນເພອື່ ຄວາມປອດໄພ. ໕5
RIES RIES ບົດທີ 2 ເຄົາລົບນັບຖເື ພອ່ື ນຮວ່ ມຫ້ອງ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE ໘ RIE RIE ຮບູ ທີ 1 ນັກຮຽນຍງິ ອອກມາລາຍງານວຽກບ້ານຢູ່ໜ້າກະດານ ເພອ່ື ນທກຸ ຄນົ ກໍາລງັ ຕງັ້ ໃຈຟງັ ຄໍາໍ ຖາມ: ການຟັັງຄວາມຄິິດເຫັັນຂອງເພື່່�ອນສະແດງເຖິິງຫຍັັງ? 6໖
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ຮບູ ທີ 2 ບຄໍ່ ວນເວ້ົາເຢາະເຢຍ້ີ ສຽດສຄີ ນົ ອື່ນ ຄາໍ ຖາມ: ການເວົາ້ ເຢາະເຢີ້ຍໃສຄ່ ົນອນື່ ຈະມີຜນົ ເສຍແນວໃດ? 2. ອ່ານບດົ ເລື່ອງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ ບດົ ເລ່ືອງ “ເຄາົ ລບົ ການຕດັ ສນິ ໃຈ” ນາງວັນນະພາ ຄະນະຫອ້ ງ ປ.3 ໄດໃ້ ຊເ້ ວລາພັກຜ່ອນເວາ້ົ ກັບສະມາຊິກພາຍໃນຫອ້ ງວາ່ : “ຕອນບາ່ ຍມນ້ື ້ີພວກເຮາົ ທກຸ ຄນົ ພອ້ ມກນັ ເຮດັ ອະນາໄມຫອ້ ງຮຽນ”.ນາງກຽ້ ງຍກົ ມຂື ນ້ຶ ເວາ້ົ ວາ່ :“ມນ້ື ້ີ ຂອ້ ຍຮສູ້ ກຶ ບສ່ໍ ະບາຍບຢ່ໍ າກຍກົ ຂອງໜກັ ,ຂ້ອຍຂເໍ ອົານາໍ້ ໃຫເ້ ພື່ອນກິນໄດ້ບ?ໍ່ ”ນາງວັນນະພາເວາ້ົ ວາ່ : “ເພ່ືອນທກຸ ຄົນເຫນັ ດຕີ ໍຄ່ ໍາເວົາ້ ຂອງລາວບ?ໍ່ ” ທກຸ ຄົນຕອບພ້ອມກນັ ວາ່ : “ເຫັນດ!ີ ຕາມການ ສະເໜຂີ ອງລາວ” ນາງວນັ ນະພາເວ້າົ ວ່າ: “ຂອບໃຈເພ່ອື ນທຸກຄົນທມີ່ ີຄວາມເຂ້ົາໃຈ, ຮກັ ແພງ ແລະ ເຄົາລບົ ການຕັດສນິ ໃຈຂອງລາວ”. ນາງວຽງແກ້ວເວ້າົ ວາ່ : “ພວກເຮົາຈົງ່ ພ້ອມກນັ ເຄົາລົບ ໗7
RIES RIES ຄາໍ ສະເໜີຂອງເພື່ອນທຸກຄນົ ”. ຄູຄໍາສຍີ ່າງເຂາ້ົ ມາໃນຫອ້ ງທກຸ ຄນົ ລກຸ ຂ້ຶນ ສະບາຍດີ, ຄເູ ວາົ້ ວາ່ : S RIES RIES “ຂໍຊົມເຊຍີ ນກັ ຮຽນຫອ້ ງ ປ.3 ທຸກຄນົ ທຮ່ີ ູ້ເຄົາລົບນບັ ຖເື ຊິ່ງກັນ ແລະ ກນັ ”. RIES RIES RIES ຄູຄາໍ ສີແນະນາໍ ຕ່ມື ວ່າ: “ເຮາົ ຕອ້ ງເຄາົ ລົບນັບຖຄື ົນອນື່ ກອ່ ນ ຈງ່ຶ ຈະເຮັດໃຫຄ້ ົນອນ່ື ນບັ ຖືເຮາົ , RIES RIES RIE ບຄ່ໍ ວນເວ້າົ ເຢາະເຢ້ຍີ , ສຽດສີຄນົ ອື່ນ ແລະ ຄວນໃຫ້ກຽດເຊິ່ງກນັ ແລະ ກັນ”. RIE RIE ຄວາມເຄົາລບົ ນບັ ຖເື ພື່ອນ ເຮັດໃຫ້ມຄີ ວາມສາມກັ ຄີ, ເຮດັ ໃຫ້ວຽກງານ ແລະ ການຮຽນ ປະສບົ ຜົນສໍາເລດັ ທກຸ ຄົນມຄີ ວາມກ້າວໜ້າ. ຄໍາຖາມ: 1. ນາງວັນນະພາ ເວົ້າຫຍັງກບັ ສະມາຊິກໃນຫ້ອງ? 2. ນາງກຽ້ ງ ໄດສ້ ະເໜຫີ ຍງັ ຕເ່ໍ ພືອ່ ນໃນຫ້ອງ? ຍອ້ ນຫຍງັ ? 3. ນາງວຽງແກວ້ ເວ້າົ ກັບສະມາຊກິ ໃນຫອ້ ງແນວໃດ? 4. ຄູຄໍາສີແນະນາໍ ແນວໃດຕນ່ໍ ກັ ຮຽນຫ້ອງ ປ.3? ຄວາມເຄາົ ລົບນັບຖືເພອ່ື ນຮ່ວມຫ້ອງແມ່ນການໃຫ້ຄວາມສໍາຄນັ ,ເຊ່ືອຖື ແລະ ຮຄູ້ ຸນຄາ່ ຂອງຄນົ ອ່ນື . ພວກເຮົາຕອ້ ງເຄາົ ລົບນັບຖືຄົນອືນ່ ກອ່ ນ ຈຶງ່ ຈະເຮດັ ໃຫຄ້ ນົ ອ່ນື ນບັ ຖເື ຮົາ, ບໍ່ ຄວນເວ້ົາເຢາະເຢີຍ້ , ສຽດສຄີ ນົ ອືນ່ , ຄວນໃຫ້ກຽດເຊິ່ງກນັ ແລະ ກນັ . ຄວາມເຄົາລບົ ນັບຖື ເພອ່ື ນເຮັດໃຫມ້ ຄີ ວາມສາມັກຄ,ີ ເຮດັ ໃຫ້ວຽກງານ, ການຮຽນປະສບົ ຜົນສາໍ ເລດັ ແລະ ທຸກ ຄນົ ມີຄວາມກາ້ ວໜາ້ . 8໘
RIES RIES ບດົ ທີ 3 ກົດລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ S RIES RIES 1. ອາ່ ນບົດເລື່ອງ “ທ້າວເປ້ນິ ” RIES RIES RIES RIES RIES RIE ທາ້ ວເປນິ້ ເປັນນກັ ຮຽນຫ້ອງ ປ.3 ລາວມາໂຮງຮຽນບມ່ໍ ັກເອົາເສືອ້ ເຂົາ້ ໃນ. ສາວຄເູ ວົ້າກັບ RIE RIE ທາ້ ວເປ້ິນວາ່ : “ຫຼານເຮດັ ຜດິ ລະບຽບເລື້ອຍໆ”. ຄູຖາມທ້າວເປ້ນິ ວ່າ: “ຫຼານຈ່ບື ່ໍ ກົດລະບຽບທີ່ ເຄຍີ ຮຽນຜາ່ ນມາມີຫຍັງແດ?່ ”, ທາ້ ວເປນ້ິ ລກຸ ຂນ້ຶ ຕອບວ່າ: “ມາໂຮງຮຽນທັນເວລາ, ສາວຄຫູ າຼ ນ ຈືບ່ ໍໄ່ ດ້”. ຄຖູ າມວ່າ: “ໃຜຈໄ່ື ດກ້ ດົ ລະບຽບໃນ ຂ້ນັ ປ.2”. ນາງແກວ້ ຍກົ ມຂື ຶ້ນຕອບວາ່ : “ນຸ່ງເຄ່ອື ງ ເປັນລະບຽບ, ເອາົ ເສ້ືອເຂາ້ົ ໃນໂສງ້ , ສິນ້ ; ຜູຊ້ າຍຕດັ ຜມົ ສັ້ນ, ຜູ້ຍິງຕອ້ ງເປຍຜມົ ຫືຼ ມັດຜົມ; ບໍ່ ກິນອາຫານໃນເວລາຄູສອນ, ບໍຢ່ ອກກັນເວລາຮຽນ, ບກ່ໍ າ່ ຍກນັ ເວລາສອບເສັງ, ບ່ຖໍ ິ້ມຂ້ີເຫຍອື້ ຊະຊາຍ, ບໍ່ຖົມ່ ນາ້ໍ ລາຍທວ່ົ ທີບ, ບ່ຂໍ ີດຂຽນໃສ່ໂຕະ, ຕັງ່ ແລະ ຝາຫອ້ ງຮຽນ; ກ່ອນເຂົາ້ ຫ້ອງ ຫືຼ ອອກຫ້ອງຕ້ອງຂອໍ ະນຸຍາດກອ່ ນ...” ຄູຊມົ ເຊີຍນາງແກວ້ ທ່ີຈກື່ ົດລະບຽບໄດດ້ ,ີ ໃນຂັ້ນ ປ.3 ມລີ ະບຽບເພີ່ມຕື່ມເຊນັ່ : “ບຫ່ໍ ້ນຼິ ເກມ ຫຼື ໂທລະສັບໃນເວລາຮຽນ, ບເ່ໍ ວາ້ົ ເຢາະເຢຍີ້ ໃສກ່ ັນ, ບ່ໍ ຂ່ມົ ເຫັງຄົນອນື່ , ບ່ໍຜິດຖຽງກນັ ...”. ຄຕູ ກັ ເຕອື ນໝດົ ທກຸ ຄົນໃນຫອ້ ງວ່າ: ທກຸ ຄົນຕອ້ ງຈໃື່ ຫໄ້ ດ້ ແລະ ບໍ່ເຮັດຜດິ ຕໍ່ກດົ ລະບຽບທີ່ ວາງອອກ, ສວ່ ນທ້າວເປນິ້ ຕ້ອງອາ່ ນກດົ ລະບຽບຄນື ແລະ ບເໍ່ ຮດັ ຜດິ ຄຜື ່ານມາອກີ ເພື່ອເຮັດ ໃຫ້ຕົນເອງກາຍເປນັ ຜູ້ທີມ່ ີຄນຸ ສົມບັດ ແລະ ຕອ້ ງຝຶກປະຕບິ ັດໃຫເ້ ປັນນິດໄສ. ໙9
RIES RIESຄໍາຖາມ: S RIES RIES 1. ທ້າວເປ້ນິ ເຮັດຜິດລະບຽບຫຍັງແດ່? RIES RIES RIES2. ກົດລະບຽບທີ່ນາງແກວ້ ຈ່ືໄດມ້ ີຫຍງັ ແດ່? RIES RIES RIE3. ຄູແນະນາໍ ທ້າວເປິນ້ ແນວໃດແດ່? RIE RIE 2. ມາຈາໍ ແນກການປະຕິບດັ ກດົ ລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ ຈງ່ົ ອ່ານຂ້ໍຄວາມໃນຕາຕະລາງ ແລວ້ ໝາຍ () ຫືຼ ວາງກ້ອນຫນີ ໃສ່ຫ້ອງຄວນເຮັດ ຫືຼ ບໍ່ ຄວນເຮດັ ຢູ່ໃນຕາຕະລາງໃຫ້ຖກື ຕ້ອງ. ລ/ດ ຂຄໍ້ ວາມກົດລະບຽບ ຄວນເຮັດ ບຄ່ໍ ວນເຮດັ 1 ເຂົາ້ ຫ້ອງຮຽນທັນເວລາ 2 ນຸ່ງເຄ່ືອງເປັນລະບຽບຈບົ ງາມ 3 ກິນອາຫານໃນຫ້ອງເວລາຄູອະທິບາຍບົດຮຽນ 4 ຕັ້ງໃຈຮຽນ ແລະ ຟງັ ຄອູ ະທບິ າຍ 5 ເວ້ົາເຢາະເຢຍ້ີ ໝູ່ຄູ່ 6 ຜູ້ຊາຍຕດັ ຜົມສັ້ນ 7 ຜູ້ຍງິ ເປຍຜມົ ຫຼື ມດັ ຜມົ ຈບົ ງາມ 8 ຂດີ ຂຽນໃສ່ຝາຫ້ອງໜ້າໂຕະ ແລະ ຈກີ ປຶມ້ 9 ຖິ້ມຂ້ເີ ຫຍອ້ື ລົງກະຕ່າ 10 ຂົ່ມເຫັງໝູ່ເພ່ືອນ ນກັ ຮ ຽນທ ຸກຄ ົນຕ ້ອງຈ ່ຈື າໍ ກດົ ລ ະ ບຽ ບທ ທ່ີ າງໂຮງ ຮ ຽນວ າງອ ອກ ແລະ ນາໍ ໄ ປປະ ຕບິ ັດ ໃຫ້ເປັນນ ິດໄສ. ຖ້າຕົນເອງບເໍ່ອາົ ໃຈໃສ່ ຫືຼ ຖເື ບົາ ຕກໍ່ ດົ ລະ ບ ຽບຂ ອງໂ ຮງຮຽນຈ ະເຮດັ ໃ ຫ້ຕນົ ເອງກ າຍເປນັ ຄນົ ບມໍ່ ີລ ະບ ຽບວ ໄິ ນ, ໝູ່ເພອ່ຶື ນ, ຄູ ແລະ ພແໍ່ ມຈ່ ະເສຍໃ ຈ. 10 ໑໐
RIES RIES ບົດທີ 4 ການເຄື່ອນໄຫວໃນໂຮງຮຽນ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາເຫດການ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ໃນຂະນະທນ່ີ ກັ ຮຽນທກຸ ຄນົ ກາໍ ລງັ ຕງ້ັ ໃຈອອກແຮງງານ ນາງນອ້ ຍໄດຊ້ ມ່ິ ໃສຫ່ ນູ າງໄກຄ່ ອ່ ຍໆ ວ່າ ເຮາົ ໄປແລນ່ ຫຼນ້ິ ຢຫູ່ ງັຼ ຫ້ອງຮຽນຕອນນີເ້ ທາະ! ຄໍໍາຖາມ: 1. ພຶດຕິກໍາຂອງນາງນອ້ ຍສະແດງເຖິງຫຍງັ ? 2. ຖາ້ ນກັ ຮຽນເປັນນາງໄກຈ່ ະຕດັ ສນິ ໃຈແນວໃດ? 3. ຖ້ານັກຮຽນເປັນເພືຶອ່ ນຂອງນາງນ້ອຍຈະຕັກເຕອື ນລາວແນວໃດ? ໑໑ 11
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ນກັ ຮຽນຍກົ ມຂື ນ້ຶ , ຖາ້ ໃຜຢາກເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ , ທາ້ ວວນັ ລກຸ ຂນ້ຶ ແລວ້ ເວາ້ົ ວາ່ : “ຮຽນຄຫູ າຼ ນບຢ່ໍ າກ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ , ຫາຼ ນບໍ່ມກັ ”. ຄໍໍາຖາມ: 1. ພດຶ ຕິກາໍ ຂອງທ້າວວນັ ສະແດງເຖິງຫຍັງ? 2. ຖາ້ ນກັ ຮຽນຢູ່ໃນເຫດການນ້ັນ ຈະເວົາ້ ກບັ ທ້າວວັນແນວໃດ? 12 ໑໒
RIES RIES 2. ອ່ານບົດເລອື່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ S RIES RIES ບົດເລ່ອື ງ “ນາງຈັນ” RIES RIES RIES ໃນທກຸ ໆປທີ ມ່ີ ກີ ານຈດັ ງານສະເຫມີຼ ສະຫອຼ ງຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນ ນາງຈນັ ມກັ ເຄອ່ື ນໄຫວຮວ່ ມເຮດັ RIES RIES RIE ກດິ ຈະກາໍ ຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນເລອ້ື ຍໆ ເຊນ່ັ : ຟອ້ ນ, ຮອ້ ງເພງ, ອອກແຮງງານ, ດໝຸ ນ່ັ ຮຽນໜງັ ສ,ື ກາ້ ຫານ RIE RIE ໃນການຕອບຄາໍ ຖາມ. ນາງຈນັ ມກັ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ໝທູ່ ຮ່ີ ຽນອອ່ ນ. ດງັ່ ນນ້ັ , ລາວຈງຶ່ ກາຍເປນັ ຄນົ ທມ່ີ ໝີ ຮູ່ ກັ ແພງຍອ້ ນລາວ ເປັນຄົນມນີ າໍ້ ໃຈຊ່ວຍເຫືອຼ , ແບ່ງປນັ ບດົ ຮຽນໃຫ້ເພື່ອນໄດ້ຮຽນຮູ້ນໍາ ລາວຈງຶ່ ກາຍເປັນນກັ ຮຽນດີ ແລະ ຮຽນເກັ່ງຢູໃ່ ນຫອ້ ງຮຽນ, ທ້າຍປຮີ ຽນ ລາວຈຶງ່ ໄດ້ໃບຍອ້ ງຍນໍ ັກຮຽນດີເດ່ັນຮອບດ້ານຂອງ ໂຮງຮຽນ, ຄູ ແລະ ພໍ່ ແມຂ່ ອງນາງຈັນຕາ່ ງກໍມີຄວາມພມູ ໃຈກບັ ລາວ. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ນາງຈນັ ໄດຮ້ ວ່ ມການເຄອ່ື ນໄຫວເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຫຍງັ ແດຢ່ ໃູ່ ນໂຮງຮຽນ? 2. ຍອ້ ນຫຍງັ ນາງຈນັ ຈງ່ຶ ໄດຮ້ ບັ ໃບຍອ້ ງຍຈໍ າກໂຮງຮຽນ? 3. ຖາ້ ນກັ ຮຽນຢາກໄດໃ້ ບຍອ້ ງຍນໍ ກັ ຮຽນເກງ່ັ ຄນື າງຈນັ ຈະເຮດັ ແນວໃດ? ການປະກອບສ່ວນເຄ່ອື ນໄຫວໃນຫ້ອງຮຽນ ແລະ ໃນໂຮງຮຽນ ແມ່ນສ ດິ ແລະ ໜາ້ ທີ່ ຂອງນັກຮຽນໝົດທຸກຄົນທ່ຈີ ະຕ້ອງໄດ້ປະກອບສວ່ ນ ແລະ ເຂາົ້ ຮວ່ ມຢ່າງຫ້າວຫັນ ເຊັ່ນ: ການຮຽນ, ການຕອບຄາໍ ຖາມ, ການຊວ່ ຍເຫືອຼ ໝູຮ່ ຽນອອ່ ນ, ການຫນ້ິຼ ກິລາ, ການຝຶກແອບ ຟອ້ ນ, ການຮ້ອງເພງ ແລະ ການອອກແຮງງານລວມ ຊຶ່ງນກັ ຮຽນຕ້ອງໄດປ້ ະກອບສວ່ ນໃນ ໂຮງຮຽນ. ໑໓ 13
ບົດທີ 5 ຮູບ້ ຸນຄຸນຕ່ໍຊາວຜ້ອູ ອກແຮງງານRIES RIES S RIES RIES 1. ສງັ ເກດຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES ການຮູ້ຄຸນຄາ່ ຂອງເຂົ້າ ແລະ ບນຸ ຄຸນຂອງRIES RIES RIEການບໍ່ຮ້ຄູ ຸນຄາ່ ຂອງເຂ້ົາ ແລະ ບໍ່ຮູ້ບຸນຄນຸ ຊາວນາ RIE RIE ຂອງຊາວນາ ຄໍໍາຖາມ: 1. ໃນຮບູ ພາບນກັ ຮຽນສງັ ເກດເຫັນພດຶ ຕິກາໍ ຫຍງັ ແດ່? 2. ຮບູ ພາບໃດເປັນກ ານກ ະທ ໍາທດ່ີ ີ ແລະ ຄວນເອາົ ເປນັ ແ ບບຢ ່າງ? ຍອ້ ນຫ ຍັງ? 3. ນັກຮຽນຈະຝຶກປະຕບິ ດັ ຕົນເອງແນວໃດ ເພອື່ ໃຫຮ້ ູຄ້ ນຸ ຄ່າຂອງເຂ້າົ ? 14 ໑໔
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2. ອາ່ ນບດົ ເລ່ອື ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ບດົ ເລື່ອງ “ທກຸ ອາຊບີ ມຄີ ຸນຄາ່ ” ໃນຊວ່ົ ໂມງທໍາອດິ ກອ່ ນຈະເລີມ່ ສອນ ຄໄູ ດ້ທັກທາຍນກັ ຮຽນ ແລະ ຖາມວ່າ: “ພ່ແໍ ມຂ່ ອງ ພວກຫຼານເຮດັ ວຽກຫຍງັ ?”. ທ້າວສັ້ນ ຍກົ ມຂື ຶ້ນແລ້ວຕອບວາ່ : “ຮຽນຄູ ພຫໍ່ າຼ ນເປນັ ຕໍາຫວຼ ດ, ສ່ວນແມ່ຫາຼ ນເປັນຄ”ູ . ນາງກອງ: “ພ່ໍແມຫ່ າຼ ນເປນັ ຊາວນາ”. ທ້າວໂບ:້ “ພ່ແໍ ມ່ຂອງຫຼານເປນັ ແພດຢູ່ໂຮງໝໍ”. ນາງສດຸ ໃຈເປັນຜ ູ້ສຸດທ້າຍລຸກຂນຶ້ ຕອບດ້ວຍຄວາມໜນ້ັ ໃຈວ່າ:“ຮຽນຄູພໍ່ແລະແມ່ຂອງຫາຼ ນ ເຮັດອະນາໄມຢຕູ່ າມຖະໜົນ”. ເມອື່ ນາງສຸດໃຈເວົາ້ ສຸດ ໝໃູ່ ນຫ້ອງກໍພາກັນຫວົ ຂວັນແຊວໆ ຂນ້ຶ . ນາງສຸດໃຈຕົກໃຈທງັ ອາຍ ແລະ ມີນາໍ້ ຕາຊຶມອອກມາ. ເມ່ອື ຄເູ ຫນັ ແນວນນັ້ ຈ່ງຶ ບອກໃຫ້ ນັກຮຽນຢຸດຫົວຂວັນ. ຄຍູ າ່ ງມາຫານາງສດຸ ໃຈ ແລ້ວເອາົ ມືລູບບ່າຄອ່ ຍໆທັງເວົາ້ ວ່າ: “ຫຼານບໍ່ ຕ້ອງເສຍໃຈເພາະບ ໍ່ແ ມນ່ ເລ່ືອງໜາ້ ອາຍ ເຮາົ ຕ້ອງພມູ ໃຈຕໍອ່ າຊບີ ຂອງພ່ແໍ ມ່ເຮົາ, ບ່ວໍ າ່ ອາຊີບ ໑໕ 15
RIES RIES ໃດກມ່ໍ ີຄນຸ ຄ່າທາງສັງຄມົ , ຄນົ ທໜ່ີ າ້ ອາຍແມ່ນຄນົ ທ່ີຂ້ີຄ້ານບໍຮ່ ້ຊູ ອກເຮັດວຽກ. ສະນນ້ັ , ທຸກໆ S RIES RIES ອາຊບີ ຂອງພ່ໍແມ່ ລ້ວນແລ້ວແຕ່ເປັນວຽກທສີ່ າໍ ຄັນ ແລະ ມີກຽດທງັ ໝດົ ເຮົາບ່ໍຄວນຈາໍ ແນກ ແລະ ລງັ ກຽດ”. ເມື່ອຄເູ ວົາ້ ສດຸ ໝູ່ໃນຫອ້ ງນ່ງັ ມິດງຽບ, ທາ້ ວໂບ້ຮູສ້ ກຶ ຜດິ ລາວລຸກຂຶນ້ ແລວ້ ເວົາ້ ວາ່ : RIES RIES RIES “ຮຽນຄູ ພວກຫາຼ ນຂໍໂທດນາໍ ນາງສດຸ ໃຈ ທີ່ໄດ້ຫົວຂວັນເຢາະເຢຍີ້ ອາຊີບຂອງພ່ໍແມ່ລາວ” ເມອື່ RIES RIES RIE ໄດ້ຍນິ ແນວນ້ັນ ນາງສຸດໃຈ ກໍຍມິ້ ແລະ ດໃີ ຈ. RIE RIE ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ເປນັ ຫຍງັ ໝຈູ່ ງ່ຶ ຫວົ ຂວນັ ນາງສດຸ ໃຈ? 2. ຄເູ ວາ້ົ ຫຍງັ ແດກ່ ບັ ນາງສດຸ ໃຈ? 3. ເມອ່ື ທາ້ ວໂບຮສູ້ ກຶ ຜດິ ລາວ ໄດເ້ ວາ້ົ ແນວໃດກບັ ນາງສ ດຸ ໃຈ? ທກຸ ໆອາຊີບລວ້ ນແລ້ວແຕມ່ ຄີ ນຸ ຄາ່ ແລະ ມກີ ຽດທງັ ໝົດ. ນກັ ຮຽນບຄໍ່ ວນຈາໍ ແນກ ແລະ ລງັ ກຽດອາຊບີ ຂອ ງພ ໍ່ແມ່ ແລະຄົນອ ື່ນ. ສະນນ້ັ , ພວກເຮົາຄວນພມູ ໃຈ ແລະ ນັບຖື ອາຊບີ ເຫຼ່າົ ນ ັນ້ . 16 ໑໖
RIES RIESບົດທີ 6 ຄວາມຮກັ ແພງຄອບຄົວ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມຮ ູບພາ ບ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIEຄາໍ ຖາມ:ຮູບທີ 1 ຮູບຖ່າຍຄອບຄົວ RIE RIE ນັກຮຽນສງັ ເກດເບິງ່ ຄນົ ໃນຮູບມີໃຜແດ່? ຮູບທີ 2 ການຊ່ວຍແມ່ເຮັດວຽກເຮອື ນ ຄາໍ ຖາມ: ເດັກນອ້ ຍ 2 ຄົນໃນຮູບກາໍ ລງັ ເຮດັ ຫຍັງຊ່ວຍແມ່? ໑໗ 17
RIES RIES 2. ອາ່ ນບົດເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລື່ອງ “ສອງເອອື້ ຍນ້ອງ” RIES RIES RIES ນາງຈັນ ແລະ ທ້າວຈ ອນ ເປັນເອ້ອື ຍນ ້ອງ ກນັ . ມໜື້ ງ່ຶ ນາງຈ ັນກໍາລັງປອ້ ນເຂົ້າພທ່ໍ ນ່ີ ອນປ ່ວຍ RIES RIES RIE ຢ,ູ່ ນາງຈ ນັ ໄດ້ບອກທ ້າວຈ ອນ ເອົາແພມາເຊດັ ໂຕໃ ຫພ້ ໍ່, ແຕທ່ າ້ ວຈ ອນຕອບວ າ່ : “ຂ້ອຍຊ ໄິ ປ RIE RIE ຫຼ້ນິ ” ເມ່ອື ທ າ້ ວຈອນກບັ ມ າແຕໄ່ ປຫິ້ນຼ ລາວເຈບັ ຂ າ ແລະ ຮສູ້ ຶກຫ ິວນ າ້ໍ ເອ້ືອຍໄ ດ້ເອາົ ນ ໍາ້ ມ າໃ ຫ້ ລາວກນິ ຈ າກນັນ້ ເອ້ືອຍໄດ້ເວົາ້ ຂຶນ້ ວ ່າ: “ເຮົາຕ້ອງ ຮກັ ແພງກ ນັ ແລະ ຟັງຄ ໍາສງ່ັ ສ ອນຂອງ ພ ໍ່ແມ,່ ໃຫຄ້ ວາມອ ົບອ ຸນ່ ເບ່ິງແ ຍງຊ ວ່ ຍເຫອຼື ພ ແໍ່ ມ່, ເອ້ືອຍອາ້ ຍນອ້ ງຕາມ ຄ ວ າມ ສາມ າດ ເພອ່ື ໃ ຫ້ຄອບ ຄວົ ມຄີ ວາມອ ບົ ອ ຸນ່ ແລະ ມຄີ ວາມສກຸ ”. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ທາ້ ວຈ ອນ ຄວນສ ະແ ດງຄ ວາມ ຮ ກັ ຕ ຄ່ໍ ອບຄວົ ແນວໃດແດ?່ 2. ນກັ ຮຽນຄວນເຮ ດັ ແນວໃດ ເພ່ອື ສ ະແ ດງເຖງິ ຄວາມຮັກແ ພງຕ ໍ່ຄົນໃ ນຄອບຄວົ ? ຄວາມຮັກແພງຕ ຄ່ໍ ນົ ໃ ນຄ ອບຄວົ ສ ະແ ດງອ ອກ ເຊນັ່ : ໃຫຄ້ ວາມຮ ັກ, ຄວາມອ ົບອຸນ່ , ເຊອື່ ຟ ັງຄາໍ ສັ່ງສອນຂອງ ພ ແໍ່ ມ,່ ມຄີ ວາມສ າມ ັກຄ ີ ແລະ ເບງິ່ ແ ຍງຊວ່ ຍເຫືຼອພແ່ໍ ມ່, ອ້າຍ ເອືອ້ ຍນອ້ ງຕາມຄ ວາມສ າມ າດ. 18 ໑໘
RIES RIES ບດົ ທີ 7 ການຊວ່ ຍເຫຼືອເພອື່ ນ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ໃນຂະນະທກ່ີ າໍ ລງັ ເລີກຮຽນ ລດົ ຖີບຂອງເດັກຍງິ ເພຢແູ່ ຄມທາງ ເມື່ອເດັກຊາຍຂີ່ລົດກາຍມ າ ຫຽຼ ວເຫັນເດັກຍິງກາໍ ລງັ ກມົ້ ແປງລດົ ຖບີ ຢູ່, ເດກັ ຊາຍຈຶ່ງເຂົາ້ ໄປຊ່ວຍແປງລດົ ຖບີ . ຄໍໍາຖາມ: 1. ໃນຮູບພາບເດກັ ຊາຍໄດຊ້ ່ວຍເຫືອຼ ເດັກຍິງແນວໃດ? 2. ການກະທາໍ ຂອງເດກັ ຊາຍຄວນເອາົ ເປັນແບບຢາ່ ງບ່?ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ໑໙ 19
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ທາ້ ວສເີ ປັນນັກຮຽນໃໝ່ ລາວບຮໍ່ ຫູ້ ສໍ ະໝຸດຢໃູ່ ສ ບງັ ເອນີ ທາ້ ວອ້າຍຍ່າງກາຍມາ? ທາ້ ວສີ ຈຶ່ງ ຖາມ, ທາ້ ວອາ້ ຍ ຮວູ້ າ່ ຫ້ອງສະໝຸດຢ່ໃູ ສແຕ່ບຍ່ໍ ອມບອກທາ້ ວສ.ີ ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ນັກຮຽນຄິດວ່າ ທ້າວອາ້ ຍ ສະແດງພຶດຕິກາໍ ທດ່ີ ີບ່?ໍ ຍ້ອນຫຍງັ ? 2. ທ້າວສີຈະຮູ້ສຶກແນວໃດ? 3. ຖ້ານກັ ຮຽນເປນັ ທາ້ ວອ້າຍ ຄວນຊວ່ ຍເຫືອຼ ເພືອ່ ນແນ ວໃດ? 2. ອາ່ ນບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ບດົ ເລືອ່ ງ “ການຊວ່ ຍເຫຼອື ເພ່ືອນທ່ບີ ່ໍຮຈູ້ ັກກນັ ” ຕອນເຊົ້າມໜ້ື ຶ່ງໃນຫ້ອງ ປ.3 ຄເູ ວາ້ົ ວາ່ ຢູ່ເຂດທາງພາກໃຕ້ເກີດໄພພບິ ດັ ນາໍ້ ຖວ້ ມມຫີ າຼ ຍ ໂຮງຮຽນຖືກເສຍຫາຍ ແລະ ຂາດແຄນເຄອື່ ງນງຸ່ ຫ່ົມ, ເຄືອ່ ງກິນ, ເຄອ່ື ງໃຊລ້ ວມເຖິງອປຸ ະກອນ ການຮຽນ. ຄຈູ ງ່ຶ ຖາມວ ່າ: “ນກັ ຮຽນມໃີ ຜຢາກຊ່ວຍເຫຼືອບ່?ໍ ” ນາງມນີ າເວົາ້ ຂ້ນຶ : “ຫຼານຈະຊ່ວຍ 20 ໒໐
RIES RIES ບລໍ ຈິ າກເຄື່ອງນຸງ່ ທີຫ່ ຼານບ່ໄໍ ດ້ໃຊແ້ ລ້ວ”. S RIES RIES ນາງຈັນ: “ຫຼານຈະແບ່ງເງນິ ເຂົາ້ ໝມົ ສ່ວນໜຶ່ງໄວ້ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼອື ”. ທາ້ ວສາຍ: “ຫາຼ ນຈະແບງ່ ອປຸ ະກອນການຮຽນຂອງຫາຼ ນຊວ່ ຍເຫອືຼ ເພາະວາ່ ຫາຼ ນມຫີ າຼ ຍອນັ ”. RIES RIES RIES ນກັ ຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍຈຳນວນໜງ່ຶ ລມົ ກນັ ແບບຄອ່ ຍໆ ແລວ້ ເວາ້ົ ຂນ້ຶ ວາ່ : “ຮຽນຄູ ພວກຫາຼ ນບ່ໍ RIES RIES RIE RIE RIE ບລໍ ຈິ າກຫຍງັ ຍອ້ ນວາ່ ຫຼານບຮ່ໍ ູຈ້ ກັ ເຂົາເຈ້າົ ແລະ ກໍບແ່ໍ ມນ່ ເພ່ອື ນຂອງຫຼານ”. ຫງັຼ ຈາກນັກຮຽນ ເວ້າົ ສດຸ ຄູເວ້ົາວາ່ : “ພວກຫາຼ ນຮບູ້ ່ໍໄພພບິ ດັ ນ້ໍາຖ້ວມເກດີ ຂນ້ຶ ເອງ ມນັ ສົງ່ ຜນົ ກະທົບຕ່ຊໍ ວີ ິດ ແລະ ຊັບສນິ . ສະນ້ັນ, ພວກເຮາົ ທຸກຄນົ ຕ້ອງມນີ ໍ້າໃຈຊ່ວຍເຫອືຼ ເຊ່ງິ ກນັ ແລະ ກັນ, ບ່ຄໍ ວນຈໍາແນກ ເຖງິ ຈະບແ່ໍ ມນ່ ເພອື່ ນຂອງເຮາົ ຫືຼ ເຮົາບ່ໍຮຈູ້ ກັ ກນັ ກຕໍ າມ”. ເວາົ້ ສຸດແລວ້ ກຸມ່ ນກັ ຮຽນເຫ່ົາຼ ນ ນ້ັ ກໍ ເວາ້ົ ຂ້ນຶ ວ່າ: “ຂໂໍ ທດຫຼາຍໆຄູ ພວກຫຼານເຂາ້ົ ໃຈຜິດ ຍອ້ ນຄິດວ່າການຊວ່ ຍເຫຼືອຈະຊ່ວຍແຕ່ ເພື່ອນທ່ຮີ ູຈ້ ັກ ຫືຼ ເພອື່ ນສະໜິດເທາ່ົ ນັນ້ ”. ຄໍໍາຖາມ: 1. ບດົ ເລອ່ື ງນສ້ີ ອນໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮຫູ້ ຍງັ ແດ?່ 2. ການກະທາໍ ໃດເປນັ ການກະທາໍ ທດ່ີ ?ີ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ການຊ່ວຍເຫຼືອເພອື່ ນທ່ີບຮ່ໍ ຈູ້ ັກກັນສະແດງເຖງິ ຄວາມເປັນມດິ , ຄວາມມີນາ້ໍ ໃຈ ແລະ ຈງິ ໃຈ ເພອ່ື ສ້າງສາຍສາໍ ພນັ ທ່ດີ ຊີ ງ່ຶ ສະແດງອອກໄດຫ້ ຼາຍຢ່າງ ເຊນ່ັ : ຊວ່ ຍເກບັ ສງ່ິ ຂອງເວລາ ເຫນັ ເຄອ່ື ງຕກົ ເຮຍ່ , ຊ່ວຍເວລາຂ້າມທາງ, ຊ່ວຍແນະນາໍ ບດົ ຮຽນ, ຊວ່ ຍເວລາເຂາົ ຕ້ອງການ ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ຍນິ ດຊີ ວ່ ຍເມ່ືອເຂົາພບົ ບັນຫາ. ໒໑ 21
RIES RIESບົດທີ 8 ເຄົາລບົ ນັບຖືທ່ານຜນູ້ າໍ S RIES RIES 1. ຮ້ອງເພງຮັກທາ່ ນຜນູ້ ໍາ RIES RIES RIES RIES RIES RIEເພງ “ຮກັ ທາ່ ນຜນູ້ ໍາ” RIE RIE ຫາຼ ນຮັກທ່ານຜູນ້ າໍ ຂອງເຮົາ ເຄາົ ລບົ ທາ່ ນຜູ້ນາໍ ຍງ່ິ ໃຫຍ່ ອະນາຄົດຂອງພວກຫາຼ ນແຈ່ມໃສ ປຽບດ່ງັ ດອກໄມພ້ ວມຍ້ິມບານອອກມາ ຫຼານຮກັ ທ່ານຜູນ້ າໍ ຂອງເຮົາ ນໍາເອົາຄວາມຮ່ງຸ ເຮອື ງສາໍ ລານ ໃຫ້ຊີວິດຂອງພວກຫຼານເບກີ ບານ ພວກຫາຼ ນພອ້ ມກນັ ຮ້ອງເພງມ່ວນຊນ່ື ຂເໍ ປັນຫາຼ ນທດ່ີ ຂີ ອງລຸງ (2 ເທອື່ ) ຫຼານຮກັ ທ່ານຜູ້ນໍາຂອງເຮາົ (2 ເທືອ່ ) 2. ອ່ານບດົ ເລ່ືອງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວຫິ ານ ປະທານ ສຸພານວຸ ົງ ບົດເລອ່ື ງ “ທາ່ ນຜູ້ນາໍ ” ປະທານໄກສອນ ພົມວຫິ ານ ເກີດວນັ ທີ 13 ເດອື ນ 12 ປີ 1920, ປະທານສຸພານວຸ ົງເກດີ ວັນທີ 13 ເດອື ນ 7 ປີ 1909. ພວກເພນ່ິ ເປັນຜ້ນູ າໍ ຂອງປະຊາຊນົ ລາວບັນດາເຜ່າົ ເພນ່ິ ໄດນ້ າໍ ພາປະຊາຊນົ ຕສ່ໍ ກູ້ ຊູ້ າດ ຍາດເອາົ ເອກະລາດມາໃຫປ້ ະເທດຊາດ. ພວກເພິນ່ ໄດຜ້ ກູ ພນັ , ຮກັ ແພງ ແລະ ສັ່ງສອນ ລກູ ຫາຼ ນໃຫເ້ ປນັ ຄນົ ດ.ີ ນກັ ຮຽນທກຸ ຄນົ ຕອ້ ງເຄາົ ລບົ ນບັ ຖື ແລະ ຈ່ືຈາໍ ບຸນຄນຸ ຂອງພວກເພິ່ນຕະຫຼອດໄປ. ພວກເພນ່ິ ເປນັ ຄນົ ດໝຸ ນ່ັ ອອກແຮງງານ, ມກັ ຄນ້ົ ຄວາ້ ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ເພີ່ມເຕມີ ຢເູ່ ລອ້ື ຍໆ. ພ ວ ກ ເ ພ່ິນ ມີ ແ ບ ບ ແ ຜ ນ ກ າ ນ ດໍາລົງຊີວິດທ່ີ ງາ່ ຍດາຍ, ມລີ ະບຽບວໄິ ນເຂມ້ັ ງວດ, ມຄີ ວາມຮບັ ຜດິ ຊອບ ສຊູ້ ນົ ເຮດັ ສໍາເລັດໜ້າທ,່ີ ມຄີ ວາມສດັ ຊ,່ື ປະຢດັ ແລະ ບລໍ ສິ ດຸ ປອດໃສ. ເຖງິ ພວກເພິນ່ ຈາກໄປແລ້ວ, ແຕ່ຊື່ສຽງ ແລະ ຄຸນງາມຄວາມດຂີ ອງພວກເພິ່ນຍງັ 22 ໒໒
RIES RIES ຈາລກຶ ໄວ້ໃນປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວ. S RIES RIES ສະນນ້ັ , ນັກຮຽນທຸກຄົນຕ້ອງເອາົ ເປັນແບບຢ່າງ, ຕ້ອງດຸໝ່ນັ ຄົ້ນຄວ້າຮ່ໍາຮຽນ ແລະ ຝກຶ RIES RIES RIES ຝນົ ຫ່ໍຼຫຼອມຕົນເອງຢສູ່ ະເໝ.ີ RIES RIES RIE ຄໍາໍ ຖາມ: RIE RIE 1. ທາ່ ນ ໄກສອນ ພມົ ວຫິ ານ ເກດີ ວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປີ ໃດ? 2. ທາ່ ນ ສພຸ ານວຸ ງົ ເກດີ ວນັ ທ,ີ ເດອື ນ, ປ,ີ ໃດ? 3. ການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ຂອງທາ່ ນຜນູ້ າໍ ສະແດງອອກແນວໃດແດ?່ 4. ນກັ ຮຽນຄວນປະຕບິ ດັ ແນວໃດທສ່ີ ະແດງເຖງິ ຄວາມຮບູ້ ນຸ ຕທ່ໍ າ່ ນຜນູ້ າໍ ? ເຄົາລບົ ນບັ ຖຕື ທ່ໍ າ່ ນຜູນ້ ໍາແມນ່ ສະແດງອອກ ຄ:ື ດຸໝນັ່ ຄ້ົນຄວາ້ ຮໍ່າຮຽນ ແລະ ຝຶກຝນົ ຫຫ່ຼໍ ອຼ ມຕົນເອງໃຫ້ກາຍເປນັ ເຍາົ ວະຊນົ ທ່ດີ ເີ ດນັ່ ຂອງໂຮງຮຽນ, ເປັນລູກທດີ່ ີຂອງພໍ່ແມ່ ແລະ ເປັນພົນລະເມອື ງດີຂອງ ຊາດ. ໒໓ 23
RIES RIES ບດົ ທີ 9 ຮັກ ແລະ ນັບຖືຜູ້ມີບນຸ ຄນຸ ຕ່ໍປະເທດຊາດ S RIES RIES 1. ອ່ານບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES ບດົ ເລ່ອື ງ “ວິລະຊນົ ສທີ ອງ” RIES RIES RIE RIE RIE ທ່ານສີທອງກໍາເນດີ ໃນຄອບຄົວທ່ທີ ກຸ ຍາກຢບູ່ ້ານນາຫອຍປງັ ,ເມອື ງສັງທອງ,ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈັນ. ໃນສະໄໝຕາ້ ນຈັກກະພັດຕ່າງດ້າວ ເພນ່ິ ໄດ້ສະໝກັ ເຂາ້ົ ເປັນທະຫານເພ່ອື ປົດປອ່ ຍປະເທດຊາດ. ທາ່ ນ ສີທອງ ເປັນນກັ ຮົບທີ່ພລິ ະອາດຫານ ແລະ ມີນາ້ໍ ໃຈຮກັ ຊາດອັນສງູ ສົ່ງ. ຄງ້ັ ໜຶງ່ ນັກຮບົ ສີທອງຖກື ສັດຕຈູ ບັ ໄດ້ ແລະ ທຸບຕທີ ລໍ ະມານ, ແຕ່ທ່ານສທີ ອງນັກຮົບຜູພ້ ລິ ະອາດຫານ ກບໍ ່ຢໍ າ້ ນກົວ ແລະ ບໍ່ຍອມຈຳນນົ ຕສໍ່ ັດຕເູ ລຍີ . ມໜ້ື ່ງຶ ສດັ ຕູບັງຄັບໃຫ້ນກັ ຮົບສທີ ອງ ແລະ ເພ່ືອນທ່ຕີ ກົ ເປັນຊະເລີຍເສິກນໍາກັນໄປຂຸດທາງ. ແຕດ່ ວ້ ຍຄວາມຄຽດແຄນ້ ຕ່ກໍ ານກະທໍາຂອງສັດຕູ ທາ່ ນສທີ ອງຈ່ງຶ ຊັກຊວນເພອ່ື ນໃຊ້ຈກົ ຊວາ້ ນຕີສດັ ຕູ ແລ້ວພາກນັ ໂຕນໜີໄປຫາເຂດປດົ ປອ່ ຍໄດ້ຢາ່ ງປອດໄພ. ໃນກອງປະຊມຸ ໃຫຍ່ ນັກຮບົ ແຂງ່ ຂັນທ່ົວກອງທບັ ທ່ີໄຂຂ້ຶນເມອ່ື ວັນທີ 20 ມັງກອນ ປີ 1956 ທາ່ ນ ສີທອງ ໄດ້ຮັບຫຽຼ ນໄຊອດິ ສະຫຼະຊນ້ັ ໜງຶ່ ແລະ ຖກື ຄັດເລອື ກເປັນນັກຮົບແຂງ່ ຂັນທົ່ວກອງທັບ. ຫັງຼ ຈາກ 24 ໒໔
RIES RIES ນນ້ັ ມາ ເພນ່ິ ກໄໍ ດສ້ າ້ ງວລິ ະກາໍ ອນັ ຍງ່ິ ໃຫຍ່ ຫາຼ ຍຄງ້ັ ຈນົ ໄດຮ້ ບັ ນາມມະຍດົ ເປນັ ວລິ ະຊນົ ແຫງ່ ຊາດ. ນກັ ຮບົ S RIES RIES ສີທອງໄດ້ເສຍສະຫຼະຊວີ ິດຢ່າງອົງອາດກາ້ ຫານໃນບນ້ັ ຮບົ ປ້ອງກັນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໃນປີ 1960. ຄໍາໍ ຖາມ: RIES RIES RIES 1. ນກັ ຮບົ ວິລະຊ ົນສທີ ອງກາໍ ເນດີ ຢໃູ່ ສ? RIES RIES RIE 2. ຄວາມ ອ ງົ ອ າດກ າ້ ຫ ານຂອງວລິ ະ ຊົນສທີ ອງສ ະແ ດງອອກແນວໃດແດ?່ RIE RIE 3. ນກັ ຮບົ ວລິ ະ ຊ ົນສທີ ອງໄດຮ້ ບັ ຫຽຼ ນໄຊຊນ້ັ ໃດ? 4. ນກັ ຮບົ ວລິ ະຊ ົນສທີ ອງໄດຮ້ ບັ ນາມມະຍດົ ຫຍງັ ? ຜມູ້ ບີ ນຸ ຄນຸ ຕປ່ໍ ະເທດຊາດແມນ່ ຜທູ້ ເ່ີ ສຍສະຫະຼ ຊວີ ດິ , ເລອື ດເນອ້ື ເພອ່ື ຍາດເອາົ ເອກະລາດ, ອິດສະລະພາບ, ສນັ ຕພິ າບມາໃຫປ້ ະຊາຊົນ ແລະ ປະເທດຊາດ. ພວກເຮາົ ຕອ້ ງເຄົາລົບ ນັບຖື, ກະຕນັ ຍູຮບູ້ ນຸ ຄຸນຕພໍ່ ວກເພນິ່ . ໒໕ 25
RIES RIESບດົ ທີ 10 ນບັ ຖືຮດີ ຄອງປະເພນີ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄ າໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIEຮບູ ທີ 1 ປະເພນີບ ນຸ ຫົດນໍ້າ ຫືຼ ບນຸ ປ ໃີ ໝ່ລ າວ RIE RIE ຄາໍ ຖາມ: ການຫ ນ້ຼິ ບນຸ ຫດົ ນໍ້າແມນ່ ປະເພນຂີ ອງເຜົາ່ ໃດແດ່? ຮູບທີ 2 ບນຸ ກ ິນຈ ຽງ ຄາໍ ຖ າມ: ການຫຼິນ້ ໂຍນໝາກຄອນຈັດຂຶ້ນຢ່ໃູ ນບນຸ ຫຍັງຂອງເຜົາ່ ໃດ? 26 ໒໖
RIES RIES ຮບູ ທີ 3 ການສູຂ່ ວນັ ໃຫທ້ ະ ຫານ S RIES RIES ຄໍາໍ ຖາມ: RIES RIES RIES ຄນົ ໃນຮບູ ນກ້ີ ໍາລງັ ເຮດັ ຫຍງັ ?RIES RIES RIE RIE RIE 2. ອາ່ ນບົດເລ່ອື ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ເລອ່ື ງ “ບນຸ ກນິ ຈຽງ” ທກຸ ໆປພີ ຮໍ ອດໄລຍະບນຸ ກນິ ຈຽງ ພ່ແໍ ມຂ່ ອງນາງເຢຍໄດ້ເຮັດບນຸ ດງ່ັ ກ່າວຂຶນ້ ທ່ີເຮືອນຂອງ ຕົນເອງດ້ວຍຄວາມມ່ວນຊນ່ື . ປນີ ນີ້ າງເຢຍໄດຊ້ ວນ ນາງແກວ້ ແລະ ນາງສຸກ ຊງ່ຶ ເປັນເພອ່ື ນ ຮກັ ແພງ, ເຮືອນຢ່ຕູ ດິ ກັນ ແລະ ຮຽນຢຫູ່ ອ້ ງດຽວກນັ ມາຫິຼນ້ ນາໍ . ນາງແກ້ວ ແລະ ນາງສຸກນຸ່ງໂສ້ງ ຂາຍາວ ແລະ ໃສ່ເສອື້ ກັນໜາວເພາະວ່າອາກາດເຢັນ, ສວ່ ນນາງເຢຍ ໃສຊ່ ດຸ ເຜາ່ົ ມງ້ົ , ເສອ້ື ຜ້າ ປະດບັ ດວ້ ຍເງນິ , ໃສໝ່ ວກສສີ ນັ ສວຍງາມ. ແມຂ່ ອງນາງເຢຍບອກໃຫທ້ ງັ ສາມຄນົ ເຂາ້ົ ມາໃນ ເຮອື ນເພື່ອກິນເຂ້ົາ, ນາງເຢຍ ເວາົ້ ວາ່ : “ຂອ້ ຍຢາກໃຫເ້ ພອ່ື ນນງຸ່ ຊຸດເຜົ່າມົ້ງຄຂື ອ້ ຍ ແລ້ວຈະພາໄປ ໂຍນໝາກຄອນ”. ນາງແກວ້ ຫຽຼ ວເບງິ່ ນາງສກຸ ແລວ້ ເວາົ້ ວາ່ : “ຈະປ່ຽນບ?່ໍ ” ນາງສຸກເວາົ້ ວ່າ: “ຂອ້ ຍ ບຢ່ໍ າກປຽ່ ນເພາະອາກາດໜາວໂພດ”. ນາງແກວ້ ເວາ້ົ ວາ່ : “ຖາ້ ພວກເຮາົ ບປ່ໍ ຽ່ ນລາວຈະຄດິ ວາ່ ບນ່ໍ ບັ ຖື ຮດີ ຄອງປະເພນລີ າວໄດ!໋ ” ນາງສກຸ ເວົ້າວາ່ : “ໂອ! ແມນ່ ໄດເ໋ ນາະ!” ທັງສອງຕົກລົງປ່ຽນນຸ່ງຊຸດເຜາົ່ ມົ້ງ. ນາງເຢຍເວາ້ົ ກບັ ເພື່ອນທັງສອງວາ່ : “ຂອບໃຈເດ້ທີ ີເ່ ພອ່ື ນມາຫ້ິນຼ ນໍາ ແລະ ເຄົາລົບນບັ ຖຮື ດີ ຄອງປະເພນີຂອງຊົນເຜ່າົ ຂອ້ ຍ”. ນາງແກວ້ ແລະ ນາງສກຸ ເວາ້ົ ເປັນສຽງດຽວກນັ ວາ່ : “ພວກເຮົາບໍ່ ໒໗ 27
RIES RIES ເຄຍີ ລັງກຽດ ແລະ ບໍ່ເຄຍີ ໝນ່ິ ປະມາດເພືອ່ ນ ເພາະວາ່ ພວກເຮາົ ເປັນເພື່ອນກັນ”. S RIES RIES ຫງັຼ ຈາກນ້ັນ, ທງັ ສາມຄນົ ກຫໍ ນິ້ຼ ໂຍນໝາກຄອນຮ່ວມກັບຍາດພນີ່ ້ອງ ແລະ ໝູ່ເພ່ືອນຂອງ RIES RIES RIES ນາງເຢຍຢາ່ ງມວ່ ນຊືນ່ . RIES RIES RIE ຄໍໍາຖາມ: RIE RIE 1. ກອ່ ນຈະໂຍນໝາກຄອນ ນາງເຢຍເວາ້ົ ກບັ ນາງແກວ້ ແລະ ນາງສກຸ ແນວໃດ? 2. ຖາ້ ທງັ ສອງຄນົ ບປ່ໍ ຽ່ ນເຄອ່ື ງນງຸ່ ນາງເຢຍຈະຄດິ ແນວໃດ? 3. ຫງັຼ ຈ າກປ ຽ່ ນເຄອ່ື ງແ ລວ້ ນາງເຢຍເວາ້ົ ແນວໃດ? 4. ນາງແກວ້ ແລະ ນາງສກຸ ເວາ້ົ ກບັ ນາງເຢຍແນວໃດ? ຮີດຄອງປະເພນີ ແມນ່ ແບບແຜນໃນການປະພຶດປະຕິບັດ ຂອງຄນົ ເຮາົ ຕາມຄວາມ ຊນິ ເຄຍີ ຊງ່ຶ ໄດຕ້ ດິ ພນັ ກບັ ການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ຂອງຄນົ ລາວມາຕງ້ັ ແຕດ່ ນົ ນານຈນົ ເຖງິ ປດັ ຈບຸ ນັ ນ້ີ ເຊັ່ນ: ບຸນປໃີ ໝລ່ າວ, ບຸນພະເຫ ວດ, ບຸນກິນຈຽງ, ບຸນກະເຣີ, ການແຕງ່ ດອງ ແລະ ປະເພນີ ອ່ນື ໆ. ພວກເຮົາຕ້ອງເຄາົ ລບົ ນັບຖຮື ີດຄອງປະເພນີຂອງແຕລ່ ະເຜົາ່ , ບໍຄ່ ວນໝນ່ິ ປະໝາດ ຫືຼ ເຮດັ ສງ່ິ ບດ່ໍ ຕີ ຮ່ໍ ດີ ຄອງປະເພນີ ເຊງ່ິ ກນັ ແລະ ກນັ . 28 ໒໘
RIES RIES ບດົ ທີ 11 ຄວາມສະເໝີພາບຍງິ ຊາຍຢ ໃູ່ ນຄອບຄົວ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ເອ້ືອຍ ແລະ ນ້ອງ ແລນ່ ຫ້ິນຼ ນາໍ ກັນເຮັດໃຫ້ເຄ່ືອງເປ້ືອນ, ຈາກ ນນັ້ ທັງສອງຄນົ ມາຊກັ ເຄື່ອງ ຊວ່ ຍກັນ. ຄໍໍາຖາມ: 1. ເອືອ້ ຍ ແລະ ນອ້ ງຊວ່ ຍກັນເຮັດຫຍງັ ? 2. ຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍງິ ຊາຍຢ່ໃູ ນຄອບຄວົ ສະແດງອອກແນວໃດແດ?່ 3. ເປນັ ຫ ຍັງເອືອ້ ຍນ ້ອງຈ ຶ່ງຊັກເຄືອ່ ງ? ຖ້າບຊ່ໍ ັກເຄື່ອງຈ ະເປນັ ແ ນວໃ ດ? ໒໙ 29
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ແມຈ່ ະອອກໄປຕະຫາຼ ດບອກໃຫລ້ ກູ ສາວ ແລະ ລູກຊາຍເບິ່ງນອ້ ງຊວ່ ຍກັນ ແຕລ່ ູກຊາຍ ປະຕິເສດບຢ່ໍ າກເອົານ້ອງລາວຄດິ ວາ່ ການເອົານ້ອງແມ່ນໜາ້ ທີ່ຂອງຜູ້ຍງິ . ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ເດັກຊາຍເວາ້ົ ຫຍັງກັບແມຂ່ ອງລາວ? ຍ້ອນຫຍງັ ? 2. ມີໃຜແ ດຢ່ ູ່ໃນຄ ອບ ຄ ົວທີ່ສ າມ າດຊ ວ່ ຍເອາົ ນ ອ້ ງໄ ດ້? 3. ຖ້ານັກຮຽນເປັນໝູ່ຂອງເດກັ ຊ າຍຈະແນະນາໍ ແນວໃດ? 30 ໓໐
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2. ອາ່ ນບົດເລື່ອງແລວ້ ຕອບຄໍາຖາມ ບົດເລ່ອື ງ “ພໍ່ຂອງ ທ້າວບຸນມີ” ທ້າວບຸນມີ ແລະ ທາ້ ວຕ້າ ຮຽນຢ່ໃູ ນຫ້ອງດຽວກນັ . ມື້ວນັ ເສົາ ທ້າວບນຸ ມໄີ ດ້ຊວນທ້າວຕາ້ ໄປ ແກ້ບດົ ຝກຶ ຫດັ ແລະ ອ່ານປ້ມຶ ກາຕູນຢູ່ເຮືອນຂອງລາວ. ໃນລະຫວ່າງທງັ ສອງຄົນກໍາລັງອາ່ ນປຶມ້ ກາຕູນນໍາກັນດວ້ ຍຄວາມມ່ວນຊນ່ື ທ້າວຕ້າໄດແ້ ນມໄປເຮືອນຄວົ ຫຽຼ ວເຫນັ ພໍ່ ແລະ ແມ່ຂອງ ທ້າວບຸນມີ ກໍາລງັ ຊວ່ ຍກັນແຕງ່ ກິນ. ພ່ໍທ້າວບຸນມລີ າ້ ງຜກັ , ເອົາຟືນເຂາ້ົ ໃນເຕົາໄຟ ແລະ ຍໍພາ ເຂາ້ົ . ເມອ່ື ທາ້ ວຕາ້ ກບັ ມາເຮອື ນ, ລາວໄດຖ້ າມແມວ່ າ່ : “ແມ່ ມວ້ື ານນລ້ີ ກູ ໄດໄ້ ປຫນ້ິຼ ເຮອື ນບນຸ ມລີ ກູ ເຫນັ ພ່ຂໍ ອງລາວແຕ່ງກິນ, ລາ້ ງຜກັ , ໜຶ້ງເຂາົ້ , ຍພໍ າເຂາ້ົ , ລາວເປັນຜຊູ້ າຍ ວຽກນມີ້ ັນເປນັ ວຽກຂອງ ຜູ້ຍງິ ເຮັດ!”. ໓໑ 31
RIES RIES ແມຕ່ ອບວ່າ: “ລູກເອີຍ... ລູກເຂົ້າໃຈຜດິ ແລ້ວ ວຽກເຮອື ນບໍ່ໄດໝ້ າຍຄວາມວາ່ ຕ້ອງເປນັ S RIES RIES ວຽກຂອງຜູ້ຍງິ , ຜູຊ້ າຍກສໍ າມາດເຮດັ ວຽກເຮືອນໄດ້ຄກື ັນ; ສງ່ິ ທພີ່ ່ໍຂອງລາວເຮັດເປັນການກະ ທໍາທດີ່ ໄີ ດລ໋ ກູ ! ລກູ ສາມາດເຮດັ ໄດ້ ແລະ ຄວນເອາົ ເປນັ ແບບຢ່າງ”. ທາ້ ວຕ້າຕອບແມ່: “ໂອ! RIES RIES RIES ຜ່ານມາລກູ ເຂົ້າໃຈຜດິ ຄດິ ວ່າວຽກເຮອື ນ ຕອ້ ງແມນ່ ວຽກຂອງຜຍູ້ ິງເຮດັ ຝ່າຍດຽວ, ເປັນຜູ້ຊາຍບ່ໍ RIES RIES RIE ຕອ້ ງເຮດັ ຫຍງັ , ລກູ ເຂາ້ົ ໃຈແລ້ວ ຕ່ໄໍ ປນີລ້ ູກຈະຊວ່ ຍແມ່ເຮັດວຽກເຮອື ນເດ”້ີ . RIE RIE ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ພ່ໍ ທາ້ ວບນຸ ມໄີ ດຊ້ ່ວຍວຽກຫຍງັ ແດ່ໃນຄອບຄົວ? 2. ການກະທໍາຂອງພໍ່ທາ້ ວບນຸ ມີສະແດງເຖງິ ຫ ຍງັ ? ຄວາມສະເໝພີ າບລະຫວາ່ ງຍິງຊາຍຢໃູ່ ນຄອບຄົວ ໝາຍເຖງິ ສິດ ແລະ ໜ້າທ່ີທ່ີຕ້ອງ ປະກອບສ່ວນເຮດັ ວຽກຢູໃ່ ນຄອບຄວົ ຕາມຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ ບໃ່ໍ ຫ້ຝາ່ ຍໃດໜຶງ່ ເຮັດວຽກໜກັ ແລະ ຫຼາຍເກີນໄປ ເຊນັ່ : ລ້າງຖວ້ ຍ, ຍົກຈານອາຫານໃສ່ພາເຂົາ້ , ຍພໍ າເຂາົ້ , ເຮັດອະນາໄມເຮອື ນ, ຊັກເຄອ່ື ງນຸ່ງ, ເອົານອ້ ງຊວ່ ຍແມ,່ ເບງິ່ ແຍງຄນົ ໃນຄອບຄວົ ທ່ບີ ໍ່ ສະບາຍ ແລະ ອ່ືນໆ. 32 ໓໒
ບົດທີ 12 ຄວາມຮັບຜິດຊອບຕ່ໍຕນົ ເອງRIES RIES S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມ ຮບູ ພ າບ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ RIES RIES RIES ຮ ບູ ທ ີ1 ພັບຜ້າຫ່ມົRIES RIES RIE ຄໍໍາຖາມ: RIE RIE ເດກັ ຊາຍໃນຮູບກໍາລັງເຮັດຫຍງັ ຢໃູ່ ນຫອ້ ງນອນ? ຮບູ ທ ີ2 ເດກັ ຍ ງິ ຊັກເຄ່ອື ງ ສ່ວນເດັກຊາຍຕາກໂສງ້ ເສ້ອື ຄໍາໍ ຖາມ: ເດັກຍ ິງ ແລະ ເດກັ ຊ າຍເຮັດວຽກສະແ ດງເຖິງຫ ຍງັ ? ໓໓ 33
RIES RIES 2. ອ່ານບດົ ເລືອ່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລ່ືອງ “ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບ” RIES RIES RIES ທາ້ ວອວ້ ນເປນັ ຄນົ ກະຕນັ ຍູຕຄ່ໍ ອບຄົວ, ພແໍ່ ມ່ເຄີຍແນະນາໍ ວາ່ : “ເຮັດອນັ ໃດກໃໍ ຫ້ມຄີ ວາມ RIES RIES RIE ຮັບຜດິ ຊອບໃນການມຽ້ ນມັດໃຫເ້ ປັນລະບຽບ”. ທາ້ ວອ້ວນຈ່ື ແລະ ປະຕບິ ັດຕາມຕະຫຼອດມາ. RIE RIE ນອກຈາກນນ້ັ ລາວຍງັ ຊວ່ ຍພແ່ໍ ມປ່ ດິ ໄຟ, ປດິ ພດັ ລມົ ແລະ ປດິ ນາໍ້ ເມອ່ື ບໄ່ໍ ດໃ້ ຊ.້ ຢໂູ່ ຮງຮຽນ ທາ້ ວອວ້ ນກໍຊວ່ ຍຄໃູ ນການມຽ້ ນມດັ ເຄ່ືອງອຸປະກອນການຮຽນໃຫເ້ ປນັ ລະບຽບ ເພອື່ ໃຫ້ຂອງ ສວ່ ນລວມເປັນປະໂຫຍດໃຫແ້ ກທ່ ຸກຄນົ , ກ່ອນຈະເລກີ ໂຮງຮ ຽນ ອ້ວນກໍຊ່ວຍປດິ ໄຟ ແລະ ອັດ ປະຕູຫອ້ ງແລວ້ ຈງ່ຶ ກັບເມອື ເຮອື ນ. ມື້ໜຶ່ງຫັຼງຈາກເຄົາລບົ ທຸງຊາດ ຄເູ ວົ້າວາ່ : “ທ້າວອວ້ ນເປນັ ຄນົ ດຸໝັນ່ , ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຕວໍ່ ຽກງານຄໃູ ນໂຮງຮຽນຈງ່ຶ ໄວ້ວາງໃຈ. ຖ້າທກຸ ຄົນມຄີ ວາມຮບັ ຜິດຊອບຕ່ໍສິ່ງຂອງສວ່ ນລວມຄື ທ້າວອ້ວນ ກໍຈະເຮດັ ໃຫໂ້ ຮງຮຽນມີອປຸ ະກອນການຮຽນໄວ້ໃຫ້ຄົນຮຸ້ນຫັຼງໄດ້ໃຊສ້ ບື ຕໄ່ໍ ປ ແລະ ເຮດັ ໃຫ້ໂຮງຮຽນມີຊສ່ື ຽງໃຜໆກໍຢາກເຂົ້າມາຮຽນ. ທາງໂຮງຮຽນຂມໍ ອບໃບຍ້ອງຍໍໃຫທ້ າ້ ວອວ້ ນ ເພື່ອເປນັ ການສັນລະເສີນຄວາມດຂີ ອງທ້າວອ້ວນ ແລະ ຂໍໃຫທ້ ກຸ ຄນົ ເອາົ ເປັນແບບຢາ່ ງ”. ເມື່ອ ໄດຍ້ ນິ ແນວນ້ັນ ນັກຮຽນທຸກຄນົ ພອ້ ມກນັ ຕບົ ມືຊມົ ເຊຍີ . ຄໍໍາຖາມ: 1. ທ້າວອ້ວນຊວ່ ຍພໍແ່ ມ່ເຮດັ ຫຍັງແດ?່ 2. ກອ່ ນຈະເມືອເຮືອນທ້າວອ້ວນເຮດັ ຫຍັງແດ່? 3. ຫຼັງຈາກເຄົາລົບທງຸ ຊາດຄເູ ວາົ້ ແນວໃດ? 4. ໂຮງຮຽນມອບຫຍງັ ໃຫ້ທ້າວອວ້ ນ? ຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນໜາ້ ທຂ່ີ ອງຕນົ ເອງ ແມນ່ ຄ ວາ ມ ພ ະຍາຍ າມອດົ ທນົ ດໝຸ ນ່ັ ເຮດັ ໃຫວ້ ຽກງ ານໃຫສ້ າໍ ເລດັ ຕາມເປາ້ົ ໝາຍ, ຝກຶ ຝ ນົ ຕນົ ເອງໃຫມ້ ຄີ ວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຕໜ່ໍ າ້ ທ່ີ ວຽກງ ານ ແລະ ຮປູ້ ບັ ປ ງຸ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາຕາ່ ງໆ ເພອ່ື ພ ດັ ທ ະນ າຕນົ ເອງໃຫດ້ ຂີ ນ້ຶ . 34 ໓໔
ບົດທີ 13 ຄວາມສັດຊືຕ່ ຄ່ໍ ົນອນ່ືRIES RIES S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມຮ ູບພາບ ແລະ ຕອບຄ ໍາຖາມ RIES RIES RIES ຮບູ ທີ 1 ເດກັ ຍ ງິ ສ່ົງເງິນທອ ນໃຫແ້ ມ່RIES RIES RIE ຄໍາໍ ຖາມ: RIE RIE ການກະທາໍ ຂອງເດກັ ຍິງໃນຮບູ ສະແດງເຖງິ ຫຍັງ? ຮູບທີ 2 ລ ັກຄົນ້ ຖງົ ປ້ມຶ ເພອື່ ນໂ ດຍບໄ່ໍ ດຮ້ ບັ ອ ະນ ຍຸ າດ ຄໍາໍ ຖາມ: ຖ້ານັກຮ ຽນເຫັນເພ່ອື ນລ ັກຄນ້ົ ຖົງປຶ້ມຄ ນົ ອ ່ນື ຈະເຮດັ ແນວໃດ? ໓໕ 35
RIES RIES 2. ອ່ານບດົ ເລ່ືອງ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລື່ອງ “ຄວາມບໍສ່ ດັ ຊຕ່ື ຄໍ່ ູ” RIES RIES RIES RIES RIES RIE ນາງສິນ, ທາ້ ວເຄນ ແລະ ນາງນິດ ພອ້ ມກນັ ກາ່ ຍບົດຮຽນທຸກວຊິ າໃສ່ເຈ້ຍນ້ອຍ ເຊ່ອື ງໃສ່ RIE RIE ຖົງເຂ້າົ ເພ່ອືຶ ກາ່ ຍໃນມສ້ື ອບເສງັ , ຄຕູ ັກເຕືອນກອ່ ນວ່າ: “ທກຸ ຄົນຕ້ອງມຄີ ວາມສັດຊ່,ື ຕອບຄາໍ ຖາມດວ້ ຍຕົນເອງ, ບ່ໍໃຫກ້ າ່ ຍນໍາຄົນອື່ນ ແລະ ບ່ໍໃຫ້ເອົາເຈ້ຍບົດຮຽນເຂ້າົ ກ່າຍເດດັ ຂາດ”. ເວລາ ຜາ່ ນໄປ ທ້າວເຄນຕອບບໄ່ໍ ດ້ຈງຶ່ ຈກົ ເອາົ ເຈ້ຍຢຖູ່ ງົ ໂສງ້ ຂນຶ້ ມາກາ່ ຍ, ນາງສິນຊມ່ິ ໃສທ່ ້າວເຄນວ່າ: “ເອົາເຈຍ້ ມາໃຫ້ຂ້ອຍກາ່ ຍແດ”່ , ນາງນິດຊິມ່ ໃສນ່ າງສນິ ວ່າ: “ໃຫຂ້ ້ອຍເບງ່ິ ແດ”່ . ພໍດຄີ ຫູ ຼຽວເຫນັ ທ້າວເຄນກາໍ ລັງສ ົ່ງເຈຍ້ ໃຫນ້ າງສນິ ຄູຍ່າງມາ, ນາງສິນ ຟ້າວຖມ້ິ ເຈ້ຍລງົ ກອ້ ງໂຕະ, ຄູຈັບເອາົ ເຈຍ້ ຂຶ້ນມາແລ້ວເວາົ້ ວ່າ: “ໝດົ ເວລາແລວ້ ໃຫ້ແຕ່ລະຄນົ ສ່ົງເຈ້ຍສອບເສັງ”. ຄເູ ອ້ນີ ທ້າວເຄນ, ນາງສນິ ແລະ ນາງນດິ ຂນ້ຶ ມາຢືນຢ່ໜູ ້າກະດານແລ້ວເວົ້າວາ່ : “ພວກຫຼານ ເຊື່ອງເອາົ ເຈ້ຍຄາໍ ຕອບເຂາ້ົ ຫອ້ ງສອບເສງັ ຖືວາ່ ເປັນຄົນບໍສ່ ັດຊຕື່ ໍຄ່ ູ, ຕ່ເໍ ພືອ່ ນ ແລະ ຜດິ ກົດ ລະບຽບຂອງໂຮງຮຽນ, ຖາ້ ຢາກໄດຄ້ ະແນນດກີ ຕໍ ອ້ ງຕງ້ັ ໃຈຮຽນ, ບຄ່ໍ ວນເອາົ ເຈຍ້ ເຂາ້ົ ກາ່ ຍແບບນ”້ີ . ທັງສາມຄນົ ສາລະພາບວ່າ: “ພວກຫາຼ ນເຮດັ ຜດິ ແລວ້ , ຕ່ໄໍ ປຈະຕງ້ັ ໃຈຄນ້ົ ຄວ້າບົດຮຽນ, ມີ ຄວາມສດັ ຊ່ຕື ຄ່ໍ ູ ແລະ ຈະບເ່ໍ ຮດັ ຜດິ ຕລ່ໍ ະບຽບຂອງໂຮງຮຽນອກີ ”. ຄໍໍາຖາມ: 1. ກອ່ ນຈະສອບເສງັ ຄຕູ ກັ ເຕອື ນນກັ ຮຽນທກຸ ຄນົ ວາ່ ແນວໃດ? 2. ທາ້ ວເຄນຕອບບດົ ຮຽນໄດບ້ ?່ໍ ລາວເຮດັ ແນວໃດ? 3. ຄຕູ ກັ ເຕອື ນທາ້ ວເຄນ, ນາງສນິ ແລະ ນາງນດິ ແນວໃດແດ?່ 4. ນກັ ຮຽນສາມຄນົ ສາລະພາບຕຄ່ໍ ແູ ນວໃດ? ຄວາມສດັ ຊໝ່ື າຍເຖງິ ການປະພດຶ ປະຕບິ ດັ ດ,ີ ເຮດັ ແທທ້ າໍ ຈງິ , ບສ່ໍ ໂ້ໍ ກງ ແລະ ບຫ່ໍ ອຼ ກ ລວງຄນົ ອນ່ື , ບເ່ໍ ອາົ ຂອງຄນົ ອນ່ື ຫືຼ ຂອງສວ່ ນລວມມາເປນັ ຂອງຕນົ ເອງ. ຄນົ ທມ່ີ ຄີ ວາມສດັ ຊ່ື ເປນັ ຄນົ ເຮດັ ຕາມຄາໍ ທເ່ີ ວາ້ົ , ເມອ່ື ເຮດັ ຜດິ ກກໍ າ້ ທຈ່ີ ະຮບັ ຜດິ ຊອບ, ປະຕບິ ດັ ຕເ່ໍ ວລາເຮດັ ໜາ້ ທ່ີ ຂອງຕນົ ເອງຕາມຄວາມສາມາດຈນົ ສາໍ ເລດັ . ຄນົ ທມ່ີ ຄີ ວາມສດັ ຊເ່ື ປນັ ຄນົ ທໄ່ີ ວວ້ າງໃຈໄດ,້ ຖາ້ ທກຸ ຄນົ ໃນສງັ ຄມົ ມຄີ ວາມສດັ ຊຕ່ື ກ່ໍ ນັ ຈະຢຮູ່ ວ່ ມກນັ ຢາ່ ງມຄີ ວາມສກຸ . 36 ໓໖
ບົດທີ 14 ຄ ວາມຮັບຜດິ ຊອບຕຄ່ໍ ໍາເວາ້ົ ຂອງຕນົ ເອງRIES RIES S RIES RIES 1. ສົນທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອ ບຄ ໍາຖາມ RIES RIES RIES 1 ເຫດການທີ 1 RIES RIES RIE 37 RIE RIE ນາງອອ້ ຍເວາ້ົ ກບັ ນອ້ ງສາວວ່າ: “ຖາ້ ເສງັ ໄດເ້ ອືອ້ ຍ ຈະຊ້ືອຸປະກອນ ການຮຽນໃຫ້”. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ນາງອ້ອຍເວ້ົາກັບນອ້ ງສາວວາ່ ແນວໃດແດ?່ 2. ຖ້ານາງອອ້ ຍບໍ່ປະຕບິ ັດຕາມຄາໍ ເວ້າົ ຂອງຕົນເອງຈະມຜີ ົນເສຍຄແື ນວໃດ? ໓໗
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ມີການຈດັ ງານສະເຫມີຼ ສະຫຼອງຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ ທ້າວວາໄດຊ້ ວນນາງຈນັ ໃຫຟ້ ອ້ ນສລິ ະປະ ເພອື່ ປະກອບສວ່ ນຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນ, ແຕມ່ ນ້ື ນ້ີ າງຈນັ ຮສູ້ ກຶ ບສ່ໍ ະບາຍ, ລາວເລຍີ ໄດປ້ ະຕເິ ສດທາ້ ວວາ. ຄໍາໍ ຖາມ: 1. ທ້າວວາໄດຊ້ ວນນາງຈນັ ໄປໃສ? 2. ນາງຈນັ ໄດ້ປະຕິເສດທາ້ ວວ າດວ້ ຍຄໍາເວາົ້ ແນວໃດ? 38 ໓໘
RIES RIES 2. ອາ່ ນບົດເລ່ອື ງ ແລວ້ ຕອບຄໍາຖາມ S RIES RIES ບດົ ເລ່ືອງ “ເພອ່ື ນຮກັ ” RIES RIES RIES ນາງດໍາ ແລະ ນາງໄກເ່ ປນັ ໝຮູ່ ກັ ແພງ ແລະ ສະໜິດສະໜມົ ກັນ. ແຕລ່ ະມທ້ື ງັ ສອງຄົນຍາ່ ງ RIES RIES RIE ໄປໂຮງຮຽນພອ້ ມກນັ ແລະ ມກັ ນຸ່ງເຄ່ືອງຄາ້ ຍຄກື ນັ . RIE RIE ໃນຂະນະທຍີ່ າ່ ງໄປໂຮງຮຽນນັ້ນ ນາງດໍາໄດ້ເວ້າົ ກບັ ນາງໄກວ່ ່າ: “ມື້ວັນເສົາຂ້ອຍຈະໄປແກ້ ບດົ ຝກຶ ຫັດຢເູ່ ຮືອນຂອງເຈາ້ົ ເດີ”. ນາງໄກ່ ຕອບວາ່ : “ຕກົ ລົງ 9 ໂມງເຊ້າົ ເຈ້າົ ມາເຮືອນຂ້ອຍເດ”ີ . ຮອດວນັ ເສາົ ນາງດໍາໄປທ່ຽວສວນສັດກບັ ພໍແ່ ມ່, ແຕ່ບໄໍ່ ດ້ບອກນາງໄກເ່ ລຍີ !. ນາງໄກກ່ ໍຄອງ ຖາ້ ນາງດໍາຈນົ ຮອດໂມງນດັ ໝາຍກບໍ ໍ່ເຫນັ ມາ, ສດຸ ທ້າຍນາງໄກ່ ກໍແກບ້ ົດຝກຶ ຫດັ ຄນົ ດຽວຢູ່ ເຮອື ນຂອງລາວ. ຄໍໍາຖາມ: 1. ນາງດາໍ ໄດ້ເວ້າົ ຫຍັງກັບນາງໄກ່? 2. ແມນ່ ໃຜເປນັ ຄົນບໍຮ່ ບັ ຜດິ ຊອບຕຄໍ່ າໍ ເວາົ້ ຂອງຕນົ ເອງ? 3. ເປນັ ຫຍັງນາງດໍາຈ່ຶງເຮັດຜິດຕ່ຄໍ າໍ ເວົ້າກບັ ນາງໄກ່? ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຕໍຄ່ າໍ ເວ້າົ ຂອງຕນົ ເອງແມນ່ ການເຮດັ ຕາມສ່ງິ ທຕີ່ ນົ ເອງໄດ້ເວາ້ົ , ໄດ້ ສນັ ຍາອັນໃດໜ່ງຶ ກບັ ພ່ແໍ ມ,່ ໝ່ເູ ພື່ອນ ເຊັ່ນ: ເວົ້າວ າ່ ຈ ະຊ່ວຍວ ຽກພ ໍ່ແມ່, ຈະບຂ່ໍ າດໂຮງຮຽນ, ຈະເຮດັ ວຽກບ ້ານດ ວ້ ຍຕນົ ເອງໃ ຫແ້ ລ້ວ... ຜທູ້ ່ຮີ ບັ ຜິດຊອບຕ່ຄໍ ໍາເວາ້ົ ຂອງຕົນເອງໄດດ້ ີຈະ ເຮດັ ໃຫ້ຄນົ ອ່ືນເຊືອ່ ໝັນ້ , ຮກັ ແພງ ແລະ ນັບຖື. ຖາ້ ບມໍ່ ີຄວາມຮັບຜດິ ຊອບຕໍ່ຄໍາເວົາ້ ຂອງ ຕນົ ເອງຈະເຮດັ ໃຫຂ້ າດຄວາມເຊອ່ື ໝນ້ັ , ບໄ່ໍ ດຮ້ ບັ ກ ານໄວວ້ າງໃຈ ແ ລະ ເພອ່ື ນບຢ່ໍ າກຫນ້ິຼ ນາໍ . ໓໙ 39
RIES RIES ບດົ ທີ 15 ການນໍາໃຊສ້ ງ່ິ ຂ ອງສ່ວນລວມ ໔໐ S RIES RIES 1. ອາ່ ນບ ດົ ເລອື່ ງ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES ບົດເລ່ອື ງ “ກບັ ສສໍ ີ” RIES RIES RIE RIE RIE ນາງຄາໍ ຫຼາ້ , ທາ້ ວແກ້ວ ແລະ ນາງໜນູ າ ທງັ ສາມເປັນໝທູ່ ່ີຮກັ ແພງກນັ . ມືໜ້ ່ງຶ ທງັ ສາມຄນົ ພວມ ຍ່າງກບັ ເຮອື ນ ເຂົາເຈົ້າໄດເ້ ຫັນປາ້ ຄາໍ ທ່ກີ າໍ ລັງຫ້ິວເຄື່ອງໜັກມາຈາກ ຕະຫຼາດ, ທງັ ສາມຄນົ ຈຶງ່ ເຂາ້ົ ໄປ ຫິວ້ ເຄື່ອງຊວ່ ຍປ າ້ ຄ ໍາ. ເມ່ືອຮອດເຮືອນ ປາ້ ຄໍາໄດ້ ເອົາສໍສໃີ ຫກ້ ັບໜຶ່ງ ເພອ່ື ເປນັ ການ ຂອບໃຈ. ທາ້ ວແກ້ວເວາ້ົ ວາ່ : “ເຮາົ ເອາົ ສສໍ ມີ າປນັ ກນັ ເນາະ”. ນາງຄໍາ ຫາ້ຼ ບໍ່ເຫັນດ,ີ ຈ່ງຶ ສະເໜວີ ່າ: “ຖ້າ ປັນກັນສສໍ ກີ ໍຈະບໍໄ່ ດ້ຄົບທຸກສີ ໃຫ້ ເຮົາເກັບສໍສໄີ ວ້ຄນົ ດຽວໄດບ້ ່ໍ? ເມອ່ື ຮອດຊວ່ົ ໂມງວິຊາສລິ ະປະກາໍ , ຈຶງ່ ເອົາສສໍ ີມາໃຊນ້ ໍາກນັ ”. ທ າ້ ວແກ້ວ ແລະ ນ າງໜ ູນາຈງຶ່ ເຫນັ ດີໃຫນ້ າງ ຄາໍ ຫ້າຼ ເປັນຜຮູ້ ັກສ າສ ໍສີໄວ້. 40
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ພໍຮອດຊົ່ວໂມງແຕມ້ ຮບູ ທາ້ ວແກວ້ ແລະ ນາງໜນູ າ ຈຶງ່ ຍາ່ ງມາຫານາງຄາໍ ຫ້ຼາໃຫເ້ ອົາສສໍ ີ ຂ້ນຶ ມາທານໍາກັນ; ນາງຄາໍ ຫຼາ້ ຕອບວາ່ : “ສສໍ ີເສຍແລ້ວ”. ຕ່ໍມານາງຄາໍ ຫາ້ຼ ເອາົ ສ ສໍ ມີ າທາຮ ບູ ແຕມ້ , ໝນູ່ ງ່ັ ຂາ້ ງຫຽຼ ວເຫນັ ຈງ່ຶ ທວ້ ງວາ່ : “ຄາໍ ຫາ້ຼ ມສີ ສໍ ງີ າມ ແທ”້ ທາ້ ວແກວ້ ແລະ ນາງໜນູ າໄດຍ້ ນິ ຈງ່ຶ ຍາ່ ງມາຖາມຄາໍ ຫາ້ຼ ວາ່ : “ເປນັ ຫຍງັ ເຈາ້ົ ຈງ່ຶ ເວາ້ົ ຕວົ ະ ພວກຂອ້ ຍ?” ນາງຄາໍ ຫາ້ຼ ຮສູ້ ກຶ ຜດິ ແລະ ເສຍໃຈຈງ່ຶ ຂໂໍ ທດເພອ່ື ນ. ຄໍໍາຖາມ: 1. ຍ້ອນຫຍງັ ນາງຄໍາຫ້ຼາ, ທ້າວແກວ້ ແລະ ນາງໜູນາຈ່ຶງໄດ້ສສໍ ?ີ 2. ເປັນຫ ຍງັ ນ າງຄາໍ ຫ້ຼາຈຶ່ງຕົວະໝ ວູ່ ່າສ ສໍ ີເສຍ? ການນ ຳໃ ຊສ້ ງ່ິ ຂອງສວ່ ນລວມແ ມນ່ ການນຳໃ ຊສ້ ງ່ິ ທມ່ີ ຢີ ໃູ່ ນໂ ຮງຮ ຽນ ຫືຼ ຫອ້ ງຮ ຽນຮ ວ່ ມ ກນັ ເຊນ່ັ : ໂຕະ, ຕງ່ັ , ກະດ ານ, ອປຸ ະກ ອນການຮຽນ ແລະ ອນ່ື ໆ . ການສວຍໃຊຄ້ ວາມເຊອຶ່ື ໃຈຂອງໝໂູ່ ລບເອາົ ສງ່ິ ຂອງ ທເ່ີ ປນັ ຂອງລວມໝໄູ່ ປໃຊສ້ ວ່ ນຕວົ ນນ້ັ ບດ່ໍ ີ ເຮາົ ຕອ້ ງມນີ າ້ໍ ໃຈຊວ່ ຍເຫອືຼ ຄນົ ອນ່ື , ມຄີ ວາມສດັ ຊ່ື ແລະ ມຄີ ວາມເອອ້ື ເຟອ້ື ເພອ່ື ແຜ່ ເຊນ່ັ : ສິ່ງຂ ອງສ ່ວນລ ວມທ ພ່ິີ ວກເຮາົ ໄດ້ຮັບມາຈາກບ ່ອນຕ ່າງໆ ສາມ າດ ນາໍ ໃຊຮ້ ່ວມກັນກ ບັ ໝ່ໄູ ດ້ຫາຼ ຍຄ ນົ ຄ ດື ງ່ັ ກ ັບສ ສໍ ີ ເຮົາສ າມ າດໃ ຊ້ທາຮ ບູ ແຕ້ມຮ ່ວມກນັ ໄ ດ້. ໔໑ 41
RIES RIES ບົດທີ 16 ການເຮັດວຽກດວ້ ຍຕນົ ເອງ S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມເຫດການ ແລະ ຕອບຄ ໍາຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE 1 ເຫດການທີ 1 RIE RIE ໃນໂມງກວດກາຕ້ອງເຮັດດວ້ ຍຕນົ ເອງບ່ຄໍ ວນກາ່ ຍໝູ່, ແຕທ່ າ້ ວວ ັນຢ າກກ ່າຍບ ົດກ ວດກ າ ນໍານາງທ ອງ. ຄໍາຖາມ: ຖາ້ ນາງທອງໃຫທ້ າ້ ວວນັ ກ່າຍບົດກວດກາຈະມຜີ ົນເສຍແນວໃດ? 42 ໔໒
RIES RIES S RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE 2 ເຫດການທີ 2 ພ່ໍບອກໃຫ້ທ້າວວນັ ລ້າງຈອກ, ແຕ່ລາວບເໍ່ ຮັດ. ລາວເອາົ ຈອກມາໃຫແ້ ມ່ລາ້ ງແທນ. ຄໍາຖາມ: ເປັນຫ ຍັງທ າ້ ວວັນຈຶ່ງບລໍ່ າ້ ງຈ ອກ ດ້ວຍຕ ົນເອງ? ໔໓ 43
2. ການເຮັດວຽກດ້ວຍຕົນເອງRIES RIESໄດເ້ ຮດັບໍໄ່ ດເ້ ຮັດ S RIES RIES ລ/ດ ຂໍຄ້ ວາມກົດລະບຽບ 1 ແກ້ບດົ ຝຶກຫດັRIES RIES RIES 2 ເຮດັ ບດົ ກວດກາ RIES RIES RIE 3 ມ້ຽນບ່ອນນອນ RIE RIE 4 ຊັກເຄືອ່ ງນຸ່ງ 5 ຕກັ ນ້ໍາ 6 ເກອື ໄກ່ 7 ເອົານ້ອງ 8 ລຽ້ ງຄວາຍ 9 ຫົດຜກັ 10 ມ້ຽນປຶ້ມ ການເຮດັ ວຽກດວ້ ຍຕນົ ເອງຢໃູ່ ນຄອບຄວົ ຫືຼ ຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນ ຄວນຕນ່ື ຕວົ ເຮດັ ຕາມຄວາມ ສາມາດຂອງຕນົ ເອງ ເພອ່ື ຝກຶ ປະຕບິ ດັ ໃຫກ້ າຍເປນັ ນດິ ໄສ ໂດຍບລ່ໍ ຖໍ າ້ ຄາໍ ສງ່ັ ຈາກຄນົ ອນ່ື . ຜູ້ ທເ່ີ ຮດັ ວຽກດວ້ ຍຕນົ ເອງຈະໄດຮ້ ບັ ຄວາມຮກັ ແພງ, ຍອ້ ງຍຊໍ ມົ ເຊຍີ ຈາກປາ້ ລງຸ , ພແ່ໍ ມ,່ ອາ້ ຍ ເອອ້ື ຍນອ້ ງ, ຄູ ແລະ ໝເູ່ ພອ່ື ນ. 44 ໔໔
ບດົ ທີ 17 ຄວາມສາມັກຄກີ ັບເພືອ່ ນຢໃູ່ ນໂຮງຮຽນRIES RIES S RIES RIES 1. ສນົ ທະນາຕາມຮບູ ພາບ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ RIES RIES RIES RIES RIES RIE RIE RIE ຮູບທ ີ 1 ການປະຕບິ ັດກດິ ຈະກໍາເປັນກຸ່ມ 45 ຄໍາໍ ຖາມ: ການປະຕບິ ັດກິດຈະກໍາຮວ່ ມກນັ ໝາຍເຖງິ ຫຍງັ ? ໔໕
Search
