IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນS ຮາ່ ງກາຍ ເຮັດໃຫຮ້ ່າງກາຍເຮດັ ວຽກໄດ້ປົກກະຕ.ິ ຖາ້ 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ.RIES RIES ເຮາົ ບກ່ໍ ນິ ອາຫານຮາ່ ງກາຍເຮາົ ຈະບສ່ໍ າມາດເຄອ່ື ນໄຫວ 2. ໂປສະເຕອີ າຫານ 3 ໝວດ, ປະເພດອາຫານRIES RIES RIES ໄດ້. ຫືຼ ສືກ່ ານສອນອື່ນໆທກີ່ ຽ່ ວຂອ້ ງກັບອາຫານRIES RIES RIES 2. ສຶ່່�ກສາຮູບູ ບພາບກ່່ຽວກັບັ ປະເພດອາຫານທີ່່ຈ� ໍໍາເປັນັ 8 (ຖ້າມີ). RIES RIES RIES ຕຮ່ໍ ່າງກາຍ RIES RIES V. ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ 1) ສບື ຕ່ໍຄນ້ົ ຄວາ້ ເປນັ ກ່ມຸ ໂດຍສັງເກດຮູບພາບ, ອາ່ ນ ເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນ ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລະ ສນົ ທະ ຊົ່�່ວໂມງທີີ 1 ນາກັນພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄາໍ ຖາມລ່ມຸ ນ:ີ້ - ນັກັ ຮຽນສັງັ ເກດເຫັນັ ຮູູບອາຫານຫຍັັງແດ່່? ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີີ) - ໃນແຕ່ລ່ ະມື້້້��ນັກັ ຮຽນກິິນອາຫານຊະນິດິ ໃດແດ່?່ 1) ຄຕູ ງ້ັ ຄໍາຖາມວາ່ : - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່າ່ ອາຫານແຕ່່ລະຊະນິດິ ໃຫ້້ຄຸຸນຄ່າ່ - ມື້້�ເຊົ້້�ານີ້້�ນັກັ ຮຽນໄດ້ກ້ ິນິ ຫຍັັງແດ່?່ ຂອງສານອາຫານຫຍງັ ແດ່ຕ່ຮໍ ່າງກາຍ? - ອາຫານທີ່່�ເຮົາົ ກິນິ ນັ້້�ນພຽງພໍແໍ ລ້ວ້ ບໍ່່�? ຖ້າ້ ບໍ່່�ພຽງພໍຍໍ ້ອ້ ນ - ການກິິນອາຫານຂອງນັກັ ຮຽນສອດຄ່ອ່ ງກັບັ ແຜນ ຫຍງັ ? ວາດທຸງອາຫານແລ້ວ ຫືຼ ບ່?ໍ ຖ້າຍງັ ບ່ສໍ ອດຄ່ອງ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 2-3 ຄນົ ຕອບ. ຄວນປບັ ແນວໃດ? 3) ຄສູ ະເໜວີ າ່ ມນ້ື ພ້ີ ວກເຮາົ ຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກບັ ອາຫານ ແລະ ການເຕບີ ໃຫຍ່ຂອງຮ່າງກາຍເຮາົ . ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ສງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີີ) ແນະນາໍ ວທິ ກີ ານກນິ ອາຫານທຖ່ີ ກື ຕອ້ ງຕາມຫກັຼ ໂພຊະ ນາການໃຫນ້ ັກຮຽນເຂົາ້ ໃຈ. 1. ລະດົົມສະໝອງຄວາມຕ້້ອງການອາຫານຂອງ 2) ໃຫຕ້ າງໜ້າແຕລ່ ະກຸ່ມຕອບ. ຫຼງັ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮ່າງກາຍຄົນເຮາົ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫຼຸບ: - ປະເພດທາດແປ້້ງ (ເຂົ້້�າ, ສາລີີ, ເຜືອື ກ, ມັນັ ຕ່່າງໆ, 1) ຄຕູ ັງ້ ຄາໍ ຖາມ: ຄນົ ເຮົາຕອ້ ງການອາຫານເພ່ອື ຫຍງັ ? ເສນັ້ ມ,ີ່ ເສ້ນັ ເຝ.ີ ..). 2) ໃຫ້ນັກຮຽນຕອບປະມານ 2-3 ຄນົ . - ປະເພດຜັັກ (ໝາກອຶຶ, ໝາກແຕງ, ໝາກຖົ່່�ວ, ຜັັກ 3) ຄູແບງ່ ນັກຮຽນອອກເປນັ ກຸ່ມ, ກ່ມຸ ລະ 3-4 ຄນົ (ແຕ່ ບງົ້ , ຜກັ ຫົມ, ໝາກເລັ່ນ…). - ປະເພດໝາກໄມ້້ (ໝາກກ້ວ້ ຍ, ໝາກຫຸ່່�ງ, ໝາກສີດີ າ, ລະກຸ່ມໃຫມ້ ີຈາໍ ນວນນກັ ຮຽນຍິງ ແລະ ຊາຍໃນອດັ ໝາກກ້້ຽງ, ໝາກນັດັ ...). ຕາສ່ວນເທາ່ົ ກນັ ຫືຼ ໃກຄ້ ຽງກັນຫາຼ ຍທສ່ີ ຸດ). - ປະເພດຊີ້້�ນ, ປາ, ໄຂ່່ ແລະ ພືດື ທົດົ ແທນ (ຊີ້້�ນງົວົ , ຊີ້້�ນ 4) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ສງັ ເກດຮບູ ພາບ ແລະ ອາ່ ນເນອ້ື ຄວາຍ, ປາ, ເປດັ , ໄກ,່ ໝ,ູ ກບົ , ຂຽດ…). ໃນຂອງປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ແລວ້ ສນົ ທະນາກນັ ພາຍ - ປະເພດແຄລຊຽມ (ຕັັກແຕນ, ຈີ່່�ລໍ່່�, ຈີ່່�ນາຍ, ປູ,ູ ໃນກມຸ່ ຕາມຄໍາຖາມລ່ມຸ ນີ:້ ຫອຍ, ກງຸ້ , ນົມ...). - ນັັກຮຽນສັັງເກດເຫັນັ ຮູູບຫຍັງັ ແດ່່? - ເປັນັ ຫຍັງັ ຮ່າ່ ງກາຍເຮົົາຈຶ່່�ງສາມາດເຄື່່�ອນໄຫວໄດ້້? - ປະເພດໄຂມັນັ ສັດັ ແລະ ນໍ້້�າມັນັ ພືດື (ນໍ້້�າມັນັ ຖົ່່�ວ - ຮ່່າງກາຍເຮົົາໄດ້້ຮັບັ ພະລັງັ ງານມາຈາກໃສ? - ເດັກັ ນ້ອ້ ຍ ແລະ ຜູ້້�ໃຫຍ່່ຕ້້ອງການພະລັັງງານຕ່່າງ ເຫອຼື ງ, ນາໍ້ ມນັ ໝ,ູ ໝາກພາ້ ວແກ,່ ງາ...). - ພະລັງັ ງານທີ່່�ຮ່າ່ ງກາຍຕ້ອ້ ງໃຊ້ໃ້ ນແຕ່ລ່ ະວັນັ ນັ້້�ນແມ່ນ່ ກນັ ບ?ໍ່ ຕ່າງກນັ ແນວໃດຈງົ່ ອະທບິ າຍ. 5) ໃຫ້ຕາງໜ້າແຕລ່ ະກ່ມຸ ຕອບ. ຫຼັງຈາກນັນ້ , ຄູ ແລະ ໄດມ້ າຈາກການກນິ ອາຫານຂອງພວກເຮາົ ຊງຶ່ ອາຫານ ແຕລ່ ະປະເພດຈະໃຫພ້ ະລງັ ງານທແ່ີ ຕກຕາ່ ງກນັ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ອາຫານທພ່ີ ວກເຮາົ ກນິ ເຂາ້ົ ສູ່ຮ່າງກາຍໃນແຕ່ລະວນັ ນ້ນັ ແມນ່ ໃຫ້ພະລງັ ງານແກ່ 46 ໔໖
S ພວກເຮາົ ຄວນກນິ ອາຫານໃຫຄ້ ບົ 3 ໝວດ ແລະ ຖກື ຮາ່ ງກາຍຕາມຄໍາຖາມດັງ່ ນ້:ີ 8 RIES RIES ຕາມຫກຼັ ໂພຊະນາການ. - ນັກັ ຮຽນສັັງເກດເຫັນັ ຮູບູ ແຕ່່ລະຄົົນຕ່່າງກັັນ ຫຼືື� ຄ້້າຍ RIES RIES RIES RIES RIES RIES ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ຄືກັນແນວໃດ? - ຍ້້ອນຫຍັງັ ຄົນົ ເຮົົາຈຶ່່�ງມີີຄວາມສູງູ ແຕກຕ່່າງກັັນ? RIES RIES RIES 3. ຈໍາໍ ແນກຄຸຸນຄ່່າຂອງສານອາຫານແຕ່່ລະໝວດ - ເປັນັ ຫຍັງັ ບາງຄົົນຈຶ່່�ງເຕີບີ ໃຫຍ່ກ່ ວ່່າຄົົນອື່່�ນ? RIES RIES 1) ແບ່ງນກັ ຮຽນອອກເປັນກຸ່ມຕາມຄວາມເໝາະສມົ . 3) ໃຫຕ້ າງໜ້ານັກຮຽນ 3-4 ຄົນຕອບ. 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສກຶ ສາຮບູ ພາບຫົວຂໍທ້ ີ 3 ຄນຸ ຄ່າຂອງ 4) ຫັງຼ ຈາກນັ້ນ, ຄສູ ະເໜີວ່າ ຊ່ົວໂມງນີພ້ ວກເຮົາຈະໄດ້ ສານອາຫານ ຕາມປຶມ້ ແບບຮຽນ. ຮຽນກຽ່ ວກບັ ປະລມິ ານອາຫານທຈ່ີ ໍາເປັນຕ່ຮໍ ່າງກາຍ 3) ແຕ່ລະກມຸ່ ນໍາສະເໜ.ີ ແລະ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງຮ່າງກາຍ. 4) ຄສູ ະຫຼບຸ : ຄນຸ ຄ່າຂອງສານອາຫານຕ່ຮໍ າ່ ງກາຍຄ:ື ຕາ (ໝາກອ,ຶ ຫົວກາຣດົ , ຜັກບົງ້ , ໄຂ່..); ແຂວ້ (ນົມ, ຂັ້້�ນຈັັດກິິດຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ໝາກກວ້ ຍ, ໝາກຖົວ ແລະ ປະເພດສັດນ້ອຍ...); ຜວິ ໜັງ (ໝາກເລນັ່ , ໝາກໜອດ, ໝາກອ,ຶ ໝາກໂມ 4. ສົົນທະນາກ່່ຽວກັັບປະລິມິ ານອາຫານທີ່່�ຈໍາໍ ເປັນັ ຕໍ່່� ແລະ ປະເພດຜັກ...); ລໍາໄສ້ (ໝາກຫຸ່ງ, ໝາກກວ້ ຍ, ຮ່າງກາຍ ໝາກອາໂວກາໂດ ແລະ ຜັກຫົມ...); ກະດູກ (ນົມ, ປາ, ໄຂ່, ຜກັ ແລະ ໝາກໄມ້ຕ່າງໆ); ສະໝອງ (ເຂາົ້ , 1) ສບື ຕຄ່ໍ ນ້ົ ຄວາ້ ເປນັ ກມຸ່ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນ ໝາກຖ່ົວ, ໄຂ່, ປາ, ຫົວກາຣົດ...); ຜົມ (ໝາກອາໂວ ໃນປຶ້ມແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 3 ແລະ ສົນທະນາກນັ ພາຍໃນ ກາໂດ, ນົມ, ໄຂ,່ ໝາກເລນ່ັ , ໝາກຖ່ວົ ເຫຼືອງ...); ກຸມ່ ຕາມຄາໍ ຖາມລຸ່ມນີ້: ໃນແຕ່ລະລະມືເ້ ຮາົ ຕອ້ ງກິນ ຫົວໃຈ (ປາ, ໝາກອາໂວກາໂດ, ມັນດ້າງ, ຖ່ວົ ດນິ , ອາຫານຫຍັງແດ?່ ກິນໃນປະລິມານຫາຼ ຍປານໃດ? ເຜອື ກ ແລະ ຜກັ ຕ່າງໆ); ກາ້ ມຊີ້ນ (ຊີ້ນ, ໄຂ,່ ປາ, ຜັກ ແລະ ໝາກໄມຕ້ າ່ ງໆ). 2) ໃຫຕ້ າງໜາ້ ແຕລ່ ະກ່ມຸ ຕອບ. ຫຼັງຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບ: ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊ່ວຍອະທິບາຍປະເພດອາຫານ ປະເພດອາຫານ ປະລິມານອາຫານທຮີ່ ່າງກາຍ ທີ່ຈໍາເປນັ ຕ່ໍຮາ່ ງກາຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນ. ຕ້ອງການໃນ 1 ມ້.ື ກນິ ເຂາ້ົ ເປັນອາຫານຫັຼກ, ສະ ຂ້ັນສະຫບຸຼ (5 ນາທ)ີ ຫບຼັ ກບັ ອາຫານປະເພດແປ້ງ ປະມານ 5 ຂີດ ຫືຼ 35 ບ່ວງ ເປນັ ບາງຄາບ (ເຝ,ີ ເຂາົ້ ປຽກ, ແກງ 1) ໃຫນ້ ັກຮຽນສະຫບຼຸ ສງິ່ ທ່ໄີ ດຮ້ ຽນໃນຊ່ົວໂມງນ້ມີ ີຫຍັງ ເຂາົ້ ປນຸ້ ...). ແດ່? ໂດຍອງີ ຕາມຄໍາຖາມຕໍ່ໄປນ:ີ້ - ເປັັນຫຍັງັ ຮ່່າງກາຍເຮົົາຈຶ່່�ງສາມາດເຄື່່�ອນໄຫວໄດ້້? ກນິ ຜັກເປັນປະຈໍາ ປະມານ 3 ຂດີ ຫືຼ 21 ບວ່ ງແກງ - ຮ່່າງກາຍເຮົາົ ໄດ້້ຮັັບພະລັັງງານມາຈາກໃສ? - ໃນແຕ່ລ່ ະມື້້�ເຮົາົ ຄວນກິນິ ອາຫານປະເພດໃດແດ່?່ ກນິ ໝາກໄມ້ ປະມານ 2 ຂດີ ຫືຼ 14 ບວ່ ງແກງ ກິນໃນປະລມິ ານເທົາ່ ໃດ? ກິນຊີນ້ ແລະ ປາ ປະມານ 2 ຂດີ ຫືຼ 14 ບວ່ ງແກງ 2) ຫງຼັ ຈາກນນ້ັ ໃຫ້ຄູສະຫຸບຼ ຕາມບົດຮຽນທີ່ໄດ້ຮຽນມາ. ປະມານ 2 ບວ່ ງແກງ ກິນແມງໄມ້ ຫືຼ ນມົ ປະມານ 1 ບ່ວງແກງ ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 2 ກິນອາຫານທີມ່ ີໄຂມນັ ຫືຼ ນໍ້າມນັ ພືດ ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ຕວົ ຢາ່ ງ: ການກນິ ອາຫານໃຫຄ້ ບົ ໃນແຕລ່ ະໝວດໃນ 1 ມ:້ື 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນລຽນແຖວ ໂດຍເລມ່ີ ຈາກຜທູ້ ຕ່ີ າໍ່ ໄປຫາສງູ . - ຕອນເຊົ້້�າ: ກິນິ ເຂົ້້�າປຽກໄກ່່ໃສ່ຜ່ ັັກ, ນົົມ, ໝາກ 2) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄຕູ ງ້ັ ຄາໍ ຖາມ ກຽ່ ວກບັ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງ ກວ້ ຍ… - ຕອນສວາຍ: ກິນິ ເຂົ້້�າ, ຂົ້້�ວຜັກັ ໃສ່ໝ່ ູ,ູ ໝາກຫຸ່່�ງສຸກຸ ... - ຕອນແລງ: ເຂົ້້�າ, ປົ່່�ນປາ, ໜຶ້້�ງຜັກັ , ຂົ້້�ວໄຂ່,່ ໝາກ ໂມ... ໔໗ 47
S ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ 115 ຊັັງຕີີແມັດັ . RIES RIES - ເດັກັ ຊາຍອາຍຸຸ 6 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ RIES RIES RIES ສງັ ເກດການສນົ ທະນາ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມຂອງ RIES RIES RIES ນກັ ຮຽນ ແລະ ອະທບິ າຍປະລມິ ານອາຫານທຈ່ີ າໍ ເປນັ ຕ່ໍ 116 ຊັັງຕີແີ ມັັດ. ຮາ່ ງກາຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. - ເດັັກຍິງິ ອາຍຸຸ 7 ປີີ ຈະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ RIES RIES RIES RIES RIES8 121 ຊັງັ ຕີແີ ມັດັ . - ເດັັກຊາຍອາຍຸຸ 7 ປີີຈະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ 5. ສົົນທະນາຮູບູ ພາບກ່່ຽວກັບັ ການເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂອງ ຮ່າງກາຍ 122 ຊັັງຕີີແມັດັ . - ເດັກັ ຍິງິ ອາຍຸຸ 8 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ 1) ໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕ່ລະຄນົ ພາຍໃນກຸ່ມສັງເກດຮູບພາບ ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຂທ້ໍ ີ 5 ແລະ ສນົ ທະນາກນັ ພາຍໃນກມຸ່ 127 ຊັງັ ຕີແີ ມັັດ. ກ່ຽວກບັ ການເຕີບໃຫຍ່ຂອງຮາ່ ງກາຍ. ຫງັຼ ຈາກນັ້ນ, - ເດັັກຊາຍອາຍຸຸ 8 ປີຈີ ະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ ຄຕູ ງ້ັ ຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ນກັ ຮຽນເຄຍີ ສງັ ເກດບວ່ໍ າ່ ແອນອ້ ຍ, ເດກັ ນອ້ ຍ ແລະ ຜໃູ້ ຫຍ່ ເຂາົ ເຈາ້ົ ກນິ ຫຍງັ ເປນັ ອາຫານ? 127 ຊັງັ ຕີແີ ມັດັ . ກິນຫຼາຍປານໃດ? ກິນມ້ືໜ່ຶງຈກັ ຄາບ? - ເດັກັ ຍິິງອາຍຸຸ 9 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຢໃູ່ ນກມຸ່ ແລກປຽ່ ນຄວາມຮເູ້ ຊງ່ິ ກນັ 133 ຊັງັ ຕີແີ ມັດັ . ແລະ ກນັ ຕາມສິງ່ ທ່ີພວກເຮາົ ຮູ້ ຫຼື ເຫັນຕວົ ຈງິ . - ເດັກັ ຊາຍອາຍຸຸ 9 ປີີຈະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ 3) ຄູສະຫຸຼບຄໍາຕອບຂອງນກັ ຮຽນຕາມແຕ່ລະເກນອາຍຸ 133 ຊັັງຕີີແມັດັ . ຂອງການກນິ ອາຫານ. - ເດັກັ ຍິິງອາຍຸຸ 10 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ 4) ຫັຼງຈາກນນັ້ ຄສູ ບື ຕໍ່ຖາມນກັ ຮຽນວ່າ: 139 ຊັງັ ຕີແີ ມັັດ. - ເດັກັ ນ້ອ້ ຍ ແລະ ຜູ້້�ໃຫຍ່ຕ່ ້້ອງການພະລັັງງານໃນຈໍາໍ - ເດັັກຊາຍອາຍຸຸ 10 ປີີຈະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ນວນທີແ່ ຕກຕ່າງກັນບໍ່? ຍ້ອນຫຍງັ ? - ການກິນິ ອາຫານໃຫ້້ຖືືກຕາມຫຼັັ�ກໂພຊະນາການຈະ ປະມານ138 ຊງັ ຕແີ ມດັ . ມຜີ ນົ ດີແນວໃດຕຮໍ່ ່າງກາຍ? - ເດັກັ ຍິງິ ອາຍຸຸ 11 ປີີ ຈະມີີຄວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ - ເຮົາົ ສາມາດສັງັ ເກດໄດ້ແ້ ນວໃດວ່່າຮ່່າງກາຍ ມີການເຕບີ ໃຫຍ?່ 145 ຊັງັ ຕີແີ ມັັດ. - ເດັກັ ຊາຍອາຍຸຸ 11 ປີຈີ ະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ 5) ໃຫ້ຕາງໜ້າແຕ່ລະກມຸ່ ຕອບ. ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮ່ວມກນັ ສະຫບຼຸ : ຄົນເຮາົ ຕອ້ ງກິນອາຫານ 133 ຊັງັ ຕີແີ ມັດັ . ໃຫ້ຄບົ 6 ປະເພດ 3 ໝວດ ໃນປະລມິ ານທ່ເີ ໝາະສມົ ໃນແຕ່ລະວນັ ແລະ ຖກື ຕາມຫກຼັ ໂພຊະນາການຈະ ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ຊ່ວຍໃຫ້ຮ່າງກາຍເຕບີ ໃຫຍ່, ແຂງແຮງ, ເຄ່ືອນໄຫວ ໄດ້ດແີ ລະ ມີພດັ ທະນາ ການທີສ່ ົມບູນຕາມໄວອາຍຸ. 6. ປຽບທຽບການກິນິ ອາຫານແຕ່່ລະປະເພດຂອງ ຊງ່ຶ ນກັ ຮຽນສາມາດວດັ ແທກລວງສູງ ແລະ ນ້າໍ ໜັກ ນັກຮຽນ ຂອງຕນົ ເອງ. ເດກັ ນອ້ ຍຍງິ ແລະ ເດັກນອ້ ຍຊາຍໃນ ແຕ່ລະກມຸ່ ອາຍຸຈະມີຄວາມສູງສະເລ່ຍທແີ່ ຕກຕາ່ ງ 1) ຄແູ ຕ້ມຕາຕະລາງລຸມ່ ນໃີ້ ສ່ກະດານ ແລ້ວໃຫນ້ ັກຮຽນ ກັນດງ່ັ ນີ:້ ແຕ່ລະຄົນແຕມ້ ໃສ່ປຶມ້ ຂຽນຕົນເອງ. - ເດັກັ ຍິິງອາຍຸຸ 5 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່່ຍປະມານ 109 ຊັັງຕີີແມັດັ . 2) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ໃຫແ້ ຕລ່ ະຄນົ ຂຽນຊອ່ື າຫານແຕລ່ ະຊະນດິ - ເດັກັ ຊາຍອາຍຸຸ 5 ປີີ ຈະມີຄີ ວາມສູງູ ສະເລ່ຍ່ ປະມານ ທ່ີຕນົ ເອງໄດ້ກິນໃນແຕ່ລະຄາບເຂາົ້ ໃນ 1 ມ້ືຜາ່ ນມາ 110 ຊັັງຕີີແມັດັ . ໃສແ່ ຕ່ລະຫອ້ ງ. - ເດັກັ ຍິງິ ອາຍຸຸ 6 ປີີ ຈະມີີຄວາມສູູງສະເລ່ຍ່ ປະມານ ຂຽນຊືອ່ າຫານທຄ່ີ ວນກນິ 48 ໔໘
S 3) ຫັງຼ ຈາກນັ້ນ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ປຽບທຽບອາຫານ - ຜູ້້�ຍິິງ ແລະ ຜູ້້�ຊາຍ ທຸກຸ ຄົນົ ຕ້້ອງນຸ່່�ງເຄື່່�ອງໃຫ້ເ້ ປັນັ RIES RIES ທີ່ຕນົ ເອງໄດກ້ ິນ ໂດຍທຽບເບ່ິງກັບແຜນວາດໝວດ ລະບຽບ, ບສໍ່ ນັ້ ຫຼື ເຂນີ ເກນີ ໄປ. ທກຸ ຄນົ ຕອ້ ງຄບົ ລບົ RIES RIES RIES ອາຫານວາ່ ໄດ້ກິນຄົບຕາມໝວດອາຫານແລ້ວບ?ໍ່ ແລະ ໃຫ້ກ້ ຽດເຊິ່່�ງກັນັ ແລະ ກັັນ, ຊ່່ວຍເຫຼືື�ອ ແລະ RIES RIES RIES ຖາ້ ຍງັ ເຮົາຄວນເຮັດແນວໃດ? ປົົກປ້ອ້ ງເພດຍິງິ ຖ້້າພົບົ ເຫັັນເຂົາົ ເຈົ້້�າຕົົກຢູ່່�ໃນສະ ພາບທີ່່�ບໍ່່�ມີຄີ ວາມປອດໄພ. RIES RIES RIES ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ RIES RIES ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນ ເພອ່ື ໃຫ້ 8 ຄະແນນນກັ ຮຽນ. 49 4) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-5 ຄົນຕອບ. 5) ຄສູ ະຫບຼຸ : ພວກເຮາົ ຕ້ອງກນິ ອາຫານໃຫ້ຄົບແຕລ່ ະ ປະເພດ ແລະ ພຽງພສໍ າໍ ລບັ ຮາ່ ງກາຍ. ການກນິ ອາຫານໃຫຄ້ ບົ ໃນທກຸ ປະເພດ ແລະ ກິນໃນປະລິມານ ທ່ເີ ໝາະສມົ ຕາມແຜນວາດທຸງອາຫານ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ ຮາ່ ງກາຍເຕບີ ໃຫຍ່, ແຂງແຮງ ແລະ ມີພັດທະນາ ການທສ່ີ ົມບນູ ຕາມໄວອາຍ.ຸ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ 1) ຄໃູ ຫນ້ ັກຮຽນສະຫຼຸບສງ່ິ ທ່ໄີ ດ້ຮຽນໃນຊວ່ົ ໂມງນໂ້ີ ດຍ ອງີ ຕາມຄາໍ ຖາມຕໄໍ່ ປນ:ີ້ - ນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະຄົົນກິນິ ອາຫານທີ່່�ສອດຄ່ອ່ ງກັບັ ທຸງຸ ອາຫານແລວ້ ບ່ໍ? ຖ້າຍງັ ເຮາົ ຄວນເຮັດແນວໃດ? - ເຮົາົ ສາມາດສັງັ ເກດໄດ້ແ້ ນວໃດວ່າ່ ຮ່າ່ ງກາຍມີກີ ານ ເຕີບີ ໃຫຍ່?່ 2) ໃຫ້ນັກຮຽນ 3-4 ຕອບໂດຍຫຍ.ໍ້ 3) ຫງັຼ ຈາກນັ້ນ, ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຈ່ງຶ ຊວ່ ຍກັນສະຫບຸຼ ຕາມບດົ ຮຽນທີ່ໄດ້ຮຽນມາ: ການກິນອາຫານໃຫຄ້ ົບ ໃນແຕ່ລະໝວດ ແລະ ກນິ ໃນປະລມິ ານທີເ່ ໝາະສົມ ຕາມແຜນວາດທຸງອາຫານຈະຊວ່ ຍໃຫຮ້ າ່ ງກາຍເຕີບ ໃຫຍ່, ແຂງແຮງ, ເຄອ່ື ນໄຫວໄດ້ດີ ແລະ ມີພັດທະນາ ທ່ີສມົ ບນູ ຕາມໄວອາຍຸ ໂດຍສງັ ເກດໄດ້ຈາກການຊງ່ັ ນາ້ໍ ໜກັ , ການວດັ ແທກລວງສູງ ແລະ ການຂະຫຍາຍ ຕົວຂອງຮ່າງກາຍ. ຊ່ຶງນກັ ຮຽນທກຸ ຄົນມສີ ດິ ໄດຮ້ ບັ ອາຫານຢ່າງພຽງພ,ໍ ຄບົ ຖ້ວນ ແລະ ເທ່າົ ທຽມກັນ. ຄໍາໍ ແນະນໍໍາເພີ່່ມ� ເຕີີມ: - ເມື່່�ອຮ່າ່ ງກາຍເຮົາົ ເຕີບີ ໃຫຍ່ເ່ ຮົາົ ຕ້ອ້ ງຮູ້້�ຈັກັ ທໍາໍ ຄວາມ ສະອາດ, ດູແລເບງິ່ ແຍງຮ່າງກາຍເຮົາໃຫປ້ ອດໄພ ເຊັ່່�ນ: ບໍ່່�ໃຫ້ຜ້ ູ້້�ອື່່�ນມາແຕະຕ້ອ້ ງຕົວົ ເຮົາົ ໂດຍບໍ່່�ໄດ້ຮ້ ັບັ ອະນຸຍຸ າດ ແລະ ເຮົາົ ເອງກໍບໍ ໍ່່�ຄວນແຕະຕ້ອ້ ງຮ່າ່ ງກາຍ ຂອງຄົນົ ອື່່�ນໂດຍບໍ່່�ໄດ້້ຮັັບອະນຸຸຍາດເຊັ່່�ນກັັນ. ໔໙
ບົົດທີີ 9 ການຂາດສານອາຫານ ແລະ ນໍ້້�າດື່່ມ� S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່່ວ� ໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົງົ 2. ການຂາດສານອາຫານບາງຊະນິດເປນັ ເວລາດນົ ຈະ ມີຜນົ ຮ້າຍຕຮ່ໍ າ່ ງກາຍເຮດັ ໃຫ້ຮາ່ ງກາຍອິດເມືອ່ ຍ ບ່ໍ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: ແຂງແຮງ ມີໂອກາດຕດິ ເຊື້ອພະຍາດໄດ້ງາ່ ຍ ແລະ RIES RIES ພາໃຫ້ເກດີ ພະຍາດຕາ່ ງໆ ເຊັນ່ : ເລືອດແຂວ້ ອອກ 9 1. ບອກສາເຫດທພ່ີ າໃຫຮ້ າ່ ງກາຍຂາດສານ ຕາມເຫືອກ, ພະຍາດຕາຟາງ, ພະຍາດເປ້ຍລອ່ ຍ, ອາຫານ. ພະຍາດຄໜໍ ຽງ… 2. ອະທບິ າຍອາການຂອງແຕລ່ ະພະຍາດທເ່ີ ກດີ ຈາກການຂາດສານອາຫານ. 3. ການປອ້ ງກນັ ເພອ່ື ບໃ່ໍ ຫຂ້ າດສານອາຫານ ເຮົາຄວນ 3. ຈໍາແນກສຂີ ອງນາ້ໍ ປດັ ສະວະໄດ້ ເພ່ືອໃຫ້ຮ້ປູ ະລິ ກິນອາຫານໃຫ້ຄບົ ໝວດ, ບ່ເໍ ລືອກກິນອາຫານແຕ່ ມານນໍາ້ ໃນຮາ່ ງກາຍ. ຊະນດິ ດຽວຊາ້ໍ ກນັ ທຕ່ີ ນົ ເອງມກັ , ກນິ ອາຫານທສ່ີ ະອາດ 4. ຈາໍ ແນກວິທປີ ້ອງກັນພະຍາດທເີ່ ກີດຈາກການ ປອດໄພ ແລະ ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຮາ່ ງ ຂາດສານອາຫານ ແລະ ດ່ືມນາໍ້ . ກາຍ. II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ 4. ການດື່ມນໍາ້ ໃຫ້ພຽງພມໍ ີຄວາມຈໍາເປນັ ຫາຼ ຍ ຖ້າຮ່າງ ກາຍຂາດນໍ້າ ກຈໍ ະເປັນອນັ ຕະລາຍຕ່ຮໍ ່າງກາຍໄດ.້ 1. ສັງເກດ, ກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາ ນໍ້າມຄີ ວາມສາໍ ຄັນຕໍຮ່ າ່ ງກາຍດັ່ງນ້:ີ ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກາໍ . - ນໍ້້�າຊ່່ວຍລະລາຍວິຕິ າມິິນ ແລະ ແຮ່ທ່ າດຕ່່າງໆ. - ນໍ້້�າຈະຊ່ວ່ ຍໃຫ້ກ້ ານເຮັດັ ວຽກຂອງລະບົບົ ຕ່່າງໆໃນ 2. ນາໍ ໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລມຸ່ ນ້ີ ເພ່ືອປະເມີນ ຮ່າ່ ງກາຍດໍາໍ ເນີນີ ໄປເປັນັ ປົກົ ກະຕິິ ເຊັ່່�ນ: ລະບົບົ ການ ນັກຮຽນ. ຍ່ອ່ ຍອາຫານ, ການຂັັບຖ່່າຍ ແລະ ການລໍໍາລຽງ ສານອາຫານຕ່າ່ ງໆທີ່່�ຮ່າ່ ງກາຍຕ້້ອງການ. ຄະແນນ ຈາໍ ແນກວທິ ປີ ້ອງກນັ ພະຍາດທີເ່ ກີດຈາກ - ຮ່າ່ ງກາຍຄົນົ ເຮົາົ ຕ້ອ້ ງການນໍ້້�າ 2 ລິດິ ຕໍ່່�ມື້້� ຊຶ່່�ງນໍ້້�າດັ່່�ງ 3 ການຂາດສານອາຫານ ກ່າ່ ວຈະໄດ້້ມາຈາກການດື່່�ມນໍ້້�າ ຫຼືື� ເຄື່່�ອງດື່່�ມຕ່່າງໆ, 2 ການກິິນອາຫານ, ການກິນິ ຜັັກ ແລະ ໝາກໄມ້້ທີ່່�ມີີ 1 ຈໍາແນກວິທປີ ອ້ ງກັນພະຍາດທເ່ີ ກີດຈາກ ນໍ້້�າຫຼາຼ ຍ. ດັ່່�ງນັ້້�ນ, ເພື່່�ອບໍ່່�ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍຂາດນໍ້້�າເຮົາົ ຈຶ່່�ງ 0 ການຂາດສານອາຫານໄດ້ 3 ພະຍາດ ຕ້ອ້ ງດື່່�ມນໍ້້�າໃຫ້້ພຽງພໍຕໍ າມປະລິິມານຄວາມຕ້້ອງ ຂນ້ຶ ໄປ. ການຂອງຮ່່າງກາຍ. ຈາໍ ແນກວທິ ປີ ້ອງກນັ ພະຍາດທ່ີເກີດຈາກ 5. ການປຽ່ ນແປງສີຂອງນ້າໍ ປດັ ສະວະ (ນາ້ໍ ຍຽ່ ວ) ຕາມ ການຂາດສານອາຫານໄດ້ 2 ພະຍາດ. ປະລມິ ານນາ້ໍ ໃນຮາ່ ງກາຍຄົນເຮົາ. ຖາ້ ເຮົາດື່ມນາໍ້ ໃນ ປະລມິ ານໜອ້ ຍ ສຂີ ອງນາ້ໍ ປດັ ສະວະຈະມສີ ເີ ຫອືຼ ງເຂມ້ັ , ຈາໍ ແນກວທິ ປີ ້ອງກັນພະຍາດທເີ່ ກີດຈາກ ຖາ້ ເຮາົ ດມ່ື ນາ້ໍ ໃນປະລມິ ານພດໍ ີ ສຂີ ອງນາ້ໍ ປດັ ສະວະຈະ ການຂາດສານອາຫານໄດ້ 1 ພະຍາດ. ມີສີເຫອຼື ງ ແລະ ຖາ້ ເຮົາດືມ່ ນໍ້າໃນປະລມິ ານຫຼາຍ ສີ ຂອງນາ້ໍ ປດັ ສະວະຈະມີສີຂາວຂຸ້ນ. ຈາໍ ແນກວິທປີ ອ້ ງກັນພະຍາດທເ່ີ ກີດຈາກ ການຂາດສານອາຫານບໄ່ໍ ດ.້ III. ເນື້້ອ� ໃນຕົ້້�ນຕໍໍ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 1. ສາເຫດທ່ພີ າໃຫຮ້ ່າງກາຍຂາດສານອາຫານ ເຊນ່ັ : 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ. ເລືອກກິນອາຫານຕາມໃຈມັກຂອງຕນົ ເອງ, ກນິ ອາ 2. ບັດຮູບພາບອາຫານຊະນດິ ຕາ່ ງໆ (ຖ້າມີ). ຫານຊະນດິ ເກາ່ົ ຊາ້ໍ ກນັ , ກນິ ອາຫານບຄ່ໍ ບົ ໝວດ. ນອກ 3. ໂປສະເຕກີ ່ຽວກບັ ອາຫານປະເພດຕ່າງໆ (ຖາ້ ຈາກນ້ັນ, ການຕດິ ເຊ້ອື ພະຍາດຕ່າງໆກພໍ າໃຫຂ້ າດ ສານອາຫານໄດ້ ເຊນັ່ : ຕິດພະຍາດແມ່ກາຝາກລາໍ ມີ). ໄສ.້ 50 ໕໐
S V. ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ 2. ການຂາດສານອາຫານ RIES RIES RIES RIES RIES ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ , ກຸ່ມລະ 3-4 ຄົນ (ແຕ່ 9 RIES RIES RIES ລະກມຸ່ ມນີ ັກຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍຈາໍ ນວນໃກຄ້ ຽງກັນ ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ຫຼາຍທ່ີສດຸ ). RIES RIES RIES RIES RIESສົົນທະນາກ່່ຽວກັັບອາຫານທີ່່ກ� ິິນໃນແຕ່່ລະວັັນ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ພາຍໃນກມຸ່ ສງັ ເກດຮບູ ພາບໃນ ຫົວຂໍ້ທີ 2 ໃນປຶມ້ ແບບຮຽນແລ້ວສນົ ທະນາກນັ ພາຍ 1) ຄູຖາມນັກຮຽນວາ່ : ໃນກຸ່ມ ຕາມຄໍາຖາມລຸ່ມນ້ີ: - ມື້້�ເຊົ້້�ານີ້້�ນັກັ ຮຽນໄດ້້ກິິນຫຍັັງແດ່່? - ນັກັ ຮຽນສັງັ ເກດເຫັັນຮູູບຫຍັງັ ແດ່່? - ອາຫານທີ່່�ນັັກຮຽນກິນິ ໃນແຕ່ລ່ ະຄາບນັ້້�ນພຽງພໍໍ - ແຕ່່ລະຮູູບມີີຄວາມແຕກຕ່າ່ ງກັນັ ແນວໃດ? ພວກ ແລວ້ ບ?່ໍ ນັກຮຽນຮູ້ໄດ້ແນວໃດ? ເຂາົ ໃນແຕລ່ ະຮູບເປນັ ແນວໃດ? - ຖ້້າເຮົົາກິນິ ອາຫານບໍ່່�ພຽງພໍໍຈະເປັນັ ແນວໃດ? - ຈະເກີດີ ຫຍັງັ ຂຶ້້�ນ ຖ້າ້ ນັກັ ຮຽນບໍ່່�ໄດ້ກ້ ິນິ ອາຫານພຽງພໍ?ໍ - ຖ້້າຮ່່າງກາຍຂາດສານອາຫານຈະມີຜີ ົນົ ຮ້າ້ ຍແນວ 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນ 4-6 ຄົນ. ໃດ? 3) ຄສູ ະເໜີວາ່ ມ້ນື ີ້ພວກເຮາົ ໄດ້ຮຽນກ່ຽວກບັ ການຂາດ 3) ໃຫແ້ ຕ່ລະກມຸ່ ສກຶ ສາຕາຕະລາງຕ່ໍໄປນ:ີ້ ສານອາຫານ. ນກັ ຮຽນຄດິ ວ່າຈະມຫີ ຍັງເກີດຂ້ຶນກັບ ຮ່າງກາຍ ຖ້າກິນອາຫານບໍ່ພຽງພໍ ຫືຼ ກນິ ອາຫານບໍ່ ພະຍາດ ສາເຫດ ອາການ ຄບົ ຕາມແຕລ່ ະໝວດທກຸ ວນັ . ຊາງ ຂາດໂປຣຕນິ ນໍ້າໜກັ ຫດຼຸ ລົງ, ຈ່ອຍ, ທອ້ ງ ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ຄໍໜຽງ ໃຫຍ.່ ຂາດທາດເກອື ຄໃໍ ຫຍ,່ ອ່ອນເພຍ ແລະ 1. ສາເຫດ ທີ່່�ພາໃຫ້້ຮ່່າງກາຍຂາດສານອາຫານ ໄອໂອດນີ ຫາຍໃຈຍາກ. 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະຄນົ ສງັ ເກດຮູບພາບໃນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 1 ເຈບັ ຕາ ຂາດວິຕາມິນ ຕາຟາງ, ເຈັບຕາ, ເຄອື ງຕາ, ຂອງປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄູຕງ້ັ ຄາໍ ຖາມດ່ງັ ນ້ີ: ເອ (A) ຕາແຫງ້ ບມໍ່ ີນໍ້າຕາ. - ຢູ່�່ໃນຮູູບນັກັ ຮຽນມັກັ ກິິນອາຫານຊະນິດິ ໃດແດ່່? ຍ້ອນຫຍັງ? ເປຍ້ ລອ່ ຍ ຂາດວິຕາມິນບີ ຫົວໂປ, ກ້ນົ ນ້ອຍລບີ , ແຂງ່ - ຈະມີີຫຍັງັ ເກີດີ ຂຶ້້�ນ ຖ້າ້ ນັກັ ຮຽນກິິນອາຫານຊະນິດິ (B) ຂາລບີ ແລະ ຄດົ . ດຽວເລີືອ້ ຍໆຕາມໃຈມກັ ? - ຈະມີຫີ ຍັງັ ເກີດີ ຂຶ້້�ນ ຖ້າ້ ນັັກຮຽນກິິນຫຼາຼ ຍເກີີນໄປ? ເລອື ດອອກ ຂາດວຕິ າມນິ ຊີ ເລືອດອອກຕາມແຂວ້ ແລະ ຈະຮສູ້ ກຶ ແນວໃດ? ຕາມແຂວ້ (C) - ສາເຫດທີ່່�ພາໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍເຮົົາຂາດສານອາຫານມີີ ຫຍງັ ແດ່? ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ສງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 4-6 ຄນົ ຕອບ, ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄຖູ າມນກັ ຮຽນ ແນະນາໍ ສາເຫດທເ່ີ ຮດັ ໃຫຮ້ າ່ ງກາຍຂາດສານອາຫານ ຜອູ້ ື່ນໆວ່າຍັງມຜີ ້ຕູ ່າງຈາກນ້ບີ ໍ?່ ໃຫ້ນກັ ຮຽນຜູ້ທມີ່ ີຄາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. ເຫັນຕ່າງຕອບ. - ສາເຫດທີ່່�ພາໃຫ້້ຮ່່າງກາຍເຮົົາຂາດສານອາຫານ 4) ໃຫ້ຕາງໜ້າແຕ່ລະກມຸ່ ຕອບ. ຫຼງັ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນັກ ແມ່ນ່ ຍ້ອ້ ນການເລືອື ກກິນິ ອາຫານຕາມໃຈມັກັ ຂອງ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ສາເຫດທເ່ີ ຮດັ ໃຫຮ້ າ່ ງກາຍຂາດ ຕົນົ ເອງ, ກິນິ ອາຫານຊະນິດິ ດຽວຊໍ້້�າກັນັ , ກິນິ ອາຫານ ສານອາຫານແມນ່ ມຫີ າຼ ຍປດັ ໄຈ ເຊນ່ັ : ການເລອື ກກນິ ບໍ່່�ຄົົບໝວດ ແລະ ບໍ່່�ພຽງພໍກໍ ັບັ ຄວາມຕ້ອ້ ງການຂອງ ອາຫານຕາມໃຈມກັ ຂອງຕນົ ເອງ, ກິນອາຫານຊະນດິ ຮ່່າງກາຍ ຈຶ່່�ງພາໃຫ້້ຮ່າ່ ງກາຍຂາດສານອາຫານ. ດຽວຊາ້ໍ ກນັ , ກນິ ອາຫານບຄ່ໍ ບົ ໝວດໃນແຕລ່ ະວນັ ຊງ່ຶ ເຮດັ ໃຫຮ້ າ່ ງກາຍໄດຮ້ ບັ ສານອາຫານບຄ່ໍ ບົ ຖວ້ ນ ແລະ ພຽງພກໍ ັບຄວາມຕອ້ ງການຂອງຮ່າງກາຍ. ໕໑ 51
S 5) ໃຫນ້ ັກຮຽນ ສງັ ເກດຮບູ ພາບ, ອ່ານເນ້ືອໃນປມ້ຶ ແບບ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 4-6 ຄນົ ຕອບ, ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນ RIES RIES ຮຽນຂທ້ໍ ີ 3 ແລະ ສນົ ທະນາກນັ ພາຍໃນກມຸ່ ເພອ່ຶື ຕອບ ຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ຕາມຕາຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ RIES RIES RIESຄາໍ ຖາມຕໄ່ໍ ປນີ:້ ອາຫານທນີ່ ກັ ຮຽນກິນໃນແຕ່ລະວັນ RIES RIES RIESນີພ້ ຽງພແໍ ລ້ວບ່ໍ? ພະຍາດ ວທິ ປີ ້ອງກນັ RIES RIES RIES6) ຖາ້ ເຮາົ ກນິ ອາຫານບໍພ່ ຽງພໍຈະມີຜົນຮາ້ ຍແນວໃດຕ່ໍຊາງ ກິນຊນ້ີ , ໄຂ,່ ນມົ ແລະ ຖ່ົວຕ່າງໆ RIES RIES 9 ຮາ່ ງກາຍ? ໃຫ້ຕາງໜ້ານັກຮຽນ 4-5 ຄົນຕອບ; ຫຼງັ ຄໍໜຽງ ກນິ ເກອື ໄອໂອດນີ ແລະ ອາຫານທະເລ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ຖາ້ ຮາ່ ງກາຍ ບໄ່ໍ ດ້ຮັບສານອາຫານທີ່ພຽງພໍ ຫຼື ບ່ໍຄບົ ຕາມແຕລ່ ະ ເຈັບຕາ ກນິ ຜກັ ສົດ ໝວດ ຈະເຮດັ ໃຫ້ເກດີ ຜນົ ຮາ້ ຍ ແລະ ເປນັ ພະຍາດ ຕາ່ ງໆຕຮ່ໍ າ່ ງກາຍ ເຊນ່ັ : ເຮດັ ໃຫຈ້ ອ່ ຍຜອມ, ອອ່ ນເພຍ, ເປຍ້ ລ່ອຍ ກິນຜັກ, ໝາກໄມ້ ແລະ ເຂາ້ົ ຕໍາ ເປນັ ຊາງ, ຄໍໜຽງ, ຕາຟາງ, ເລອື ດອອກຕາມແຂ້ວ ແລະ ຮາ່ ງກາຍຈະບຈ່ໍ ະເລີນເຕີບໂຕຕາມໄວອາຍຸ. ເລອື ດອອກຕາມແຂວ້ ກນິ ຜັກສດົ ແລະ ໝາກໄມ້ ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ 3. ຈຳຳ�ແນກວິິທີປີ ້ອ້ ງກັນັ ພະຍາດທີ່່�ເກີດີ ຈາກການຂາດ 1) ຄູໃຫ້ນັກຮຽນສະຫຸຼບສງ່ິ ທ່ີໄດ້ຮຽນໃນຊ່ົວໂມງນີ້ ໂດຍ ສານອາຫານ ອີງຕາມຄາໍ ຖາມຕ່ໄໍ ປນີ:້ - ສາເຫດທີ່່�ເຮັດັ ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍຂາດສານອາຫານມີີ 1) ຄແູ ຕມ້ ຕາຕະລາງຕໄ່ໍ ປນໃ້ີ ສກ່ ະດານ ແລະ ໃຫແ້ ຕລ່ ະ ຫຍງັ ແດ່? ກມຸ່ ສນົ ທະນາຕາມປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ໃຫຕ້ ວົ - ຜົົນຮ້າ້ ຍຂອງການຂາດສານອາຫານມີີຫຍັງັ ແດ່່? ແທນຂອງກຸມ່ ຂຶ້ນມາຂດີ ເສັ້ນເຊ່ອື ມຕ່ຈໍ າກແຕ່ລະພະ ຍາດໄປຫາວທິ ປີ ອ້ ງກນັ ໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ. 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ຕອບ. 3) ຫງັຼ ຈາກນນັ້ ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຈງ່ຶ ຊ່ວຍກັນສະຫຸຼບຄນື ພະຍາດ ວທິ ີປ້ອງກັນ ຕາມບດົ ຮຽນທ່ໄີ ດຮ້ ຽນມາ. ຊາງ ກິນຜັກສົດ ຄໍໜຽງ ກິນເກືອໄອໂອດີນ ແລະ ອາຫານ ຊົ່�່ວໂມງທີີ 2 ເຈັບຕາ ທະເລ ກິນຊນ້ີ , ໄຂ່, ນມົ ແລະ ຖ່ົວຕ່າງໆ ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່�ບົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ເປ້ຍລອ່ ຍ ກນິ ຜັກສົດ ແລະ ໝາກໄມ້ 1) ໃນຊວ່ົ ໂມງຜ່ານມາພວກເຮາົ ໄດຮ້ ຽນກ່ຽວກບັ ສາເຫດ ທພ່ີ າໃຫຮ້ າ່ ງກາຍເຮາົ ຂາດສານອາຫານ ແລະ ຜນົ ຮາ້ ຍ ເລອື ດອອກຕາມແຂວ້ ກນິ ຜັກ, ໝາກໄມ້ ແລະ ເຂົ້າຕາໍ ຂອງການຂາດສານອາຫານ. ສະນັ້ນ, ໃນຊວົ່ ໂມງນ້ີ ພວກເຮົາຈະມາຮຽນກຽ່ ວກັບວທິ ປີ ້ອງກັນ ເພອື່ ບໍ່ໃຫ້ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຮາ່ ງກາຍຂາດສານອາຫານ. ຄູສງັ ເກດ ແລະ ໃຊເ້ ກນການໃຫ້ຄະແນນ ເພອື່ 2) ນອກຈາກອາຫານແລວ້ ຮາ່ ງກາຍຂອງພວກເຮາົ ຍັງ ປະເມີນນັກຮຽນ. ຕອ້ ງການຫຍັງອກີ ເພືອ່ ເຮັດໃຫສ້ ຂຸ ະພາບແຂງແຮງ? 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຫາຼ ຍໆຄນົ ຕອບຈົນກວາ່ ຈະມຜີ ູໃ້ ດຜູ້ໜງ່ຶ ຕອບວາ່ ຕ້ອງການນ້າໍ ແລະ ກາ່ ວເຖງິ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການດືມ່ ນາໍ້ . 52 ໕໒
S ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີີ) 4) ຈາກນ້ນັ ຄອູ ະທບິ າຍເພ່ີມວ່າ ຖາ້ ຢາກຮ້ວູ ່າຮາ່ ງກາຍ 9 RIES RIES ຂາດນ້າໍ ເຮາົ ມວີ ິທສີ ງັ ເກດ ຈາກນໍ້າປັດສະວະແບບ RIES RIES RIES 4. ການດື່່ມ� ນ້ຳຳ��ໃຫ້້ພຽງພໍໍ ງ່າຍດາຍ. RIES RIES RIES ທົດລອງການລະລາຍຂອງນາໍ້ ຕານ 5) ເຮາົ ຈະມວີ ທິ ປີ ອ້ ງກນັ ແນວໃດເພອ່ື ບໃ່ໍ ຫຮ້ າ່ ງກາຍຂາດ RIES RIES RIES 1) ຄູສາທິດການລະລາຍຂອງນ້ໍາຕານ ຫືຼ ເກືອໃນນ້າໍ ໃຫ້ ສານອາຫານ? RIES RIES ນກັ ຮຽນສງັ ເກດ. 6) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ວມກນັ ສະຫຸຼບ: 2) ຄເູ ອາົ ນາ້ໍ ຕານ ຫືຼ ເກອື 2 ບວ່ ງກາເຟຖອກລງົ ໃສຈ່ ອກ. - ພວກເຮົາົ ຕ້້ອງກິນິ ອາຫານໃຫ້ພ້ ໍໍດີີ ເຊັ່່�ນ: ບໍ່່�ຄວນກິິນ 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄາດຄະເນວ່າ: ໜ້້ອຍເກີີນໄປ ຫຼືື� ບໍ່່�ຄວນກິນິ ຫຼຼາຍເກີີນໄປ ເພາະຈະ ເຮັດັ ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍໄດ້ຮ້ ັບັ ອາຫານບໍ່່�ພຽງພໍກໍ ັບັ ຄວາມ - ຖ້າ້ ບໍ່່�ເອົົານໍ້້�າໃສ່ຈ່ ອກນໍ້້�າຕານຈະລະລາຍບໍ່່�? ຕ້ອ້ ງການຂອງຮ່່າງກາຍ ຫຼືື� ຖ້າ້ ກິນິ ອາຫານຫຼຼາຍ - ຖ້້າເອົາົ ນ້ໍໍ�າໃສ່່ຈອກນໍ້້�າຕານຈະລະລາຍບໍ່່�? ເກີີນໄປ ກໍໍຈະພາໃຫ້້ເກີີດເປັນັ ໂລກອ້້ວນ. 4) ຄເູ ອາົ ນາ້ໍ ຖອກໃສຈ່ ອກທມ່ີ ນີ າ້ໍ ຕານໃນປະມານເຄງ່ິ ຈອກ - ພວກເຮົາົ ຕ້ອ້ ງກິນິ ອາຫານຫຼຼາຍໆຢ່່າງຕໍ່່�ມື້້� ເພື່່�ອເຮັັດ ແລວ້ ຄົນ ຫືຼ ສັ່ນໃຫເ້ ຂາົ້ ກນັ . ຫຼັງຈາກນນັ້ ໃຫນ້ ັກຮຽນ ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍໄດ້ຮ້ ັບັ ພະລັງັ ງານພຽງພໍໃໍ ນການເຄື່່�ອນ ສງັ ເກດ ແລະ ອະທິບາຍວາ່ ມຫີ ຍັງເກີດຂນຶ້ . ໄຫວ. 5) ຄອູ ະທິບາຍວາ່ ວຕິ າມິນ ແລະ ແຮທ່ າດຕາ່ ງໆຢູ່ໃນ ຮາ່ ງກາຍຄນົ ເຮົາສາມາດລະລາຍໄດງ້ າ່ ຍຂຶນ້ ເມ່ອື ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (20 ນາທີີ) ຖືກນ້ໍາ. ສະນນັ້ , ນໍາ້ ຈຶ່ງມຄີ ວາມສໍາຄນັ ຫຼາຍຕໍຮ່ ່າງ ກາຍຄົນເຮົາ. 5. ການປ່່ຽນແປງສີີຂອງນໍ້້�າປັັດສະວະຕາມປະລິິມານ ຂອງນາໍ້ ໃນຮ່າງກາຍ ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການດື່ມນາ້ໍ 1) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສັງເກດ ແລະ ອາ່ ນເນ້ອື ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະຄນົ ພາຍໃນກ່ມຸ ສັງເກດຮູບພາບ, ອາ່ ນເນື້ອໃນບດົ ຮຽນ ແລະ ສນົ ທະນາເປນັ ກຸມ່ ກຽ່ ວ ຂທ້ໍ ີ 4 ແລ້ວສນົ ທະນາກັນຕາມຄາໍ ຖາມລຸມ່ ນີ:້ ກບັ ຮູບພາບຫວົ ຂທໍ້ ີ 4 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນຕມ່ື ອີກ. - ເປັັນຫຍັງັ ນໍ້້�າຈຶ່່�ງມີຄີ ວາມສຳຳ�ຄັນັ ? - ນໍ້້�າຊ່ວ່ ຍຮ່່າງກາຍຄົນົ ເຮົາົ ໄດ້ແ້ ນວໃດ? 2) ໃຫ້ນັກຮຽນແຕ່ລະຄົນຈບັ ຄູຜ່ ດັ ປຽ່ ນກັນຖາມຕອບ - ຈະເກີີດຫຍັງັ ຂຶ້້�ນ ຖ້້າຮ່າ່ ງກາຍຂອງພວກເຮົາົ ບໍ່່�ມີີນໍ້້�າ ຕາມຄາໍ ຖາມຕ່ໍໄປນີ້: - ເຮົາົ ຈະເຮັດັ ແນວໃດ ເພື່່�ອບໍ່່�ໃຫ້້ຮ່າ່ ງກາຍຂາດນໍ້້�າ? ພຽງພໍ? - ນັັກຮຽນຈະຮູ້້�ໄດ້້ແນວໃດວ່່າ ຮ່າ່ ງກາຍຂອງເຮົາົ - ໃນມື້້�ໜຶ່່�ງຮ່່າງກາຍຂອງຄົນົ ເຮົົາຕ້້ອງການນ້ຳຳ��ຫຼາຼ ຍ ຂາດນໍາ້ ໜ້ອຍ ຫືຼ ຫາຼ ຍ? ປານໃດ? ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ - ໃນມື້້�ໜຶ່່�ງນັັກຮຽນດື່່�ມນໍ້້�າຈັັກຈອກ? - ຮ່່າງກາຍຂອງພວກເຮົົາໄດ້ນ້ ້ຳຳ��ມາຈາກໃສແດ່່? ຄສູ ັງເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນັກຮຽນ ແລະ 2) ໃຫຕ້ າງໜາ້ ແຕລ່ ະກມຸ່ 1-2 ຄນົ ແລກປຽ່ ນຄວາມຄດິ ເຫນັ . ຊວ່ ຍອະທິບາຍໃຫ້ນກັ ຮຽນເຂົາ້ ໃຈ. 3) ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮວ່ ມກັນສະຫຸບຼ : - ນໍ້້�າຈະຊ່່ວຍໃຫ້ກ້ ານເຮັັດວຽກຂອງລະບົບົ ຕ່່າງໆໃນ 3) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຜູ່ ດັ ປຽ່ ນກນັ ຖາມຕອບ ຈົນຄົບ. ຮ່າ່ ງກາຍດໍາໍ ເນີນີ ໄປເປັນັ ປົກົ ກະຕິິ ເຊັ່່�ນ: ລະບົບົ ການ ຍ່ອ່ ຍອາຫານ, ການຂັັບຖ່າ່ ຍ ແລະ ການລໍາໍ ລຽງ 4) ໃຫຕ້ າງໜ້າແຕລ່ ະກຸມ່ ຕອບ, ຫຼງັ ຈາກນນັ້ ຄູ ແລະ ນັກ ສານອາຫານຕ່່າງໆທີ່່�ຮ່່າງກາຍຕ້້ອງການ. ຮຽນສະຫບຼຸ ສງັ ລວມຕາມແຜນວາດຂ້າງລມຸ່ ນ:ີ້ - ຮ່່າງກາຍຄົນົ ເຮົາົ ຕ້້ອງການນໍ້້�າ 2 ລິດິ ຕໍ່່�ມື້້� ຊຶ່່�ງນໍ້້�າດັ່່�ງ ກ່່າວຈະໄດ້ມ້ າຈາກການດື່່�ມນໍ້້�າ ຫຼືື� ເຄື່່�ອງດື່່�ມຕ່່າງໆ, ການກິນິ ອາຫານ, ການກິນິ ຜັັກ ແລະ ໝາກໄມ້ທ້ ີ່່� ມີນີໍ້້�າຫຼາຼ ຍ. ດັ່່�ງນັ້້�ນ, ເພື່່�ອບໍ່່�ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍຂາດນໍ້້�າເຮົາົ ຈຶ່່�ງ ຕ້້ອງດື່່�ມນໍ້້�າໃຫ້້ພຽງພໍໍຕາມປະລິມິ ານຄວາມຕ້ອ້ ງ ການຂອງຮ່່າງກາຍ. ໕໓ 53
S ປະລິມານນ້ໍາໃນຮ່າງກາຍຫຼາຍ RIES RIES ເກນີ ໄປ, ໃຫ້ຫຼຸດປະລິມານການ RIES RIES RIES ດືມ່ ນໍາ້ ລງົ . RIES RIES RIES ປະລມິ ານນ້ໍາໃນຮາ່ ງກາຍ RIES RIES RIES ປົກກະຕິ, ໃຫສ້ ືບຕດໍ່ ມ່ື ນາ້ໍ ເປັນ RIES RIES 9 ປກົ ກະຕິ. ຮາ່ ງກາຍເລີມ່ ມກີ ານຂາດນ້າໍ , ຄວນດມື່ ນໍ້າທນັ ທີ. ຮ່າງກາຍຂາດນໍ້າຮນຸ ແຮງ, ຕອ້ ງ ດມ່ື ນ້າໍ ທນັ ທີ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສະຫຸບຼ ສ່ງິ ທີໄ່ ດ້ຮຽນໃນຊ່ົວໂມງນ້ີຕາມ ຄໍາຖາມຕ່ໄໍ ປນີ:້ - ຖ້າ້ ເຮົາົ ກິນິ ອາຫານບໍ່່�ພຽງພໍຈໍ ະມີຜີ ົນົ ກະທົບົ ແນວໃດ ຕໍ່່�ຮ່າ່ ງກາຍ? - ເຮົົາຈະເຮັດັ ແນວໃດ ເພື່່�ອບໍ່່�ໃຫ້ຮ້ ່າ່ ງກາຍຂາດສານ ອາຫານ? 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ຕອບໂດຍຫຍໍ້. 3) ຫຼັງຈາກນັນ້ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຈຶ່ງຊ່ວຍກັນສະຫບຸຼ ຕາມ ບດົ ຮຽນທ່ີໄດຮ້ ຽນມາ. 54 ໕໔
ບົົດທີີ 10 ການເລືືອກກິນິ ອາຫານທີ່່ປ� ອດໄພ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່່�ວໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົງົ 3. ການປອ້ ງກນັ ການຕດິ ຕຂ່ໍ ອງເຊອ້ື ພະຍາດ: ບນ່ໍ ງ່ັ ຢຂູ່ າ້ ງ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: ຄົນທເ່ີ ປນັ ໄຂ້ ຫືຼ ຈາມ, ບ່ໍດມື່ ນ້າໍ ຮວ່ ມຈອກກັນ, ບ່ສໍ ໍາ RIES RIES 1. ອະທບິ າຍເສ້ນັ ທາງຂອງເຊື້ອພະຍາດທ່ປີ ົນ ຜດັ ຫືຼ ແຕະເສ້ືອຂອງຜອູ້ ່ືນ, ບໍກ່ ນິ ອາຫານບູດເນ່າົ ... ເປອື້ ນໃນອາຫານ ແລະ ການແຜ່ລາມຂອງ ເຊື້ອພະຍາດ. 4. ການປະຕບິ ດັ 5 ຫກັຼ ການ ອາຫານປອດໄພ ມດີ ງ່ັ ນ:້ີ 10 - ຮັກັ ສາຄວາມສະອາດຢູ່່�ສະເໝີ.ີ 2. ອະທບິ າຍການປະຕິບດັ 5 ຫຼັກການທີ່ເຮດັ ໃຫ້ ອາຫານປອດໄພ. - ແຍກອາຫານດິບິ ແລະ ອາຫານສຸກຸ . 3. ຈາໍ ແນກອາຫານທບ່ີ ໍ່ຄວນກິນເພອ່ື ຄວາມປອດ - ປຸງຸ ແຕ່່ງອາຫານໃຫ້ສ້ ຸກຸ ດີີ. ໄພຂອງສຸຂະພາບ. - ເກັບັ ຮັກັ ສາອາຫານຢູ່່�ໃນອຸນຸ ຫະພູູມທີ່່�ເໝາະສົົມ. - ນໍາໍ ໃຊ້້ນໍ້້�າ ແລະ ວັດັ ຖຸດຸ ິິບທີ່່�ປອດໄພ. II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕ້ອງໃນເວລາ 1. ສະບູ ຫຼື ນ້ໍາຢາລາ້ ງຖ້ວຍ. ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກິດຈະກາໍ . 2. ນ້າໍ ຢາ/ເຈວລ້າງມື ຫືຼ ນ້ໍາມັນປຸງແຕງ່ ອາຫານ 2. ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນລຸ່ມນ້ີ ເພື່ອປະເມນີ ແລະ ສປີ ະສົມອາຫານ. ນັກຮຽນ. V. ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ຄະແນນ ອະທບິ າຍຫກັຼ ການປະຕບິ ດັ ທເ່ີ ຮດັ ໃຫ້ ອາຫານປອດໄພ ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 1 3 ອະທບິ າຍຫກັຼ ການປະຕບິ ດັ ທເ່ີ ຮດັ ໃຫ້ ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່�ບ່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ອາຫານປອດໄພ ໄດ້ 3 ຢາ່ ງຂນ້ຶ ໄປ. 1) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນຄິດ, ເຮັດວຽກເປນັ ຄ,ູ່ ແລກປ່ຽນຄວາມ ຄດິ ເຫນັ ນາໍ ກນັ . ໃຜໄດກ້ ນິ ອາຫານບາງຢາ່ ງທເ່ີ ຮດັ ໃຫ້ 2 ອະທບິ າຍຫກັຼ ການປະຕບິ ດັ ທເ່ີ ຮດັ ໃຫ້ ຮູ້ສກຶ ບ່ໍສະບາຍ? ພວກເຂົາກນິ ຫຍງັ ? ເປັນຫຍງັ ຈ່ຶງ ອາຫານປອດໄພ ໄດ້ 2 ຢາ່ ງ. ເຮດັ ໃຫຮ້ ູສ້ ກຶ ບສ່ໍ ະບາຍ? 2) ຄໃູ ຫນ້ ັກຮຽນ 1-2 ຄນົ ແລກປ່ຽນຄາໍ ຄດິ ເຫັນນາໍ ກັນ. 1 ອະທບິ າຍຫກັຼ ການປະຕບິ ດັ ທເ່ີ ຮດັ ໃຫ້ 3) ຄູກ່າວວາ່ ມນ້ື ພ້ີ ວກເຮາົ ຈະໄດ້ຮຽນຮ້ກູ ່ຽວການກິນອາ ອາຫານປອດໄພ ໄດ້ 1 ຢາ່ ງ. ຫານແລວ້ ເຮັດໃຫ້ເຮາົ ຮສູ້ ກຶ ບ່ໍສະບາຍມນັ ເກີດຂ້ນຶ ໄດ້ ແນວໃດ. ຮຽນກ່ຽວກບັ ສຸຂະອະນາໄມ ແລະ ຄວາມ 0 ບສ່ໍ າມາດ ອະທບິ າຍໄດຈ້ ັກຢ່າງ. ປອດໄພຂອງອາຫານ. III. ເນື້�ອ້ ໃນຕົ້້�ນຕໍໍ ຂັ້້�ນຈັັດກິິດຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີີ) 1. ເຊອ້ື ພະຍາດທເ່ີ ກດີ ໃນອາຫານ ເປນັ ຈລຸ ນິ ຊທີ ມ່ີ ຂີ ະໜາດ 1. ສົົນທະນາກ່່ຽວກັບັ ເຊື້ອ�້ ພະຍາດທີ່່ເ� ກີີດໃນອາຫານ ນອ້ ຍໆທຄ່ີ ນົ ເຮາົ ບສ່ໍ າມາດເບງ່ິ ເຫນັ ດວ້ ຍຕາເປາ່ົ ເຊນ່ັ : 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ ລະ 3-4 ຄນົ (ແຕລ່ ະກມຸ່ ເຊ້ືອແບກັ ທີເຣຍັ ແລະ ໄວຣດັ ຕ່າງໆ. ມີນັກຮຽນຍິງ ແລະ ຊາຍທ່ມີ ີຈໍານວນໃກ້ຄຽງກັນ). 2) ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄດິ ກ່ຽວກັບການທດົ ລອງທີຄ່ ແູ ນະນໍາ 2. ເສນ້ັ ທາງການຕດິ ຕຂ່ໍ ອງເຊອ້ື ພະຍາດມ:ີ ທາງອາກາດ, ໃຫ້ເຮດັ ຢູ່ໃນທາ້ ຍຂອງບົດຮຽນກອ່ ນໜ້ານ້ີ. ດນິ , ນ້າໍ , ອາຫານ, ພດື ແລະ ສດັ . ບາງເຊອ້ື ພະຍາດ 3) ຄູໃຫ້ນັກຮຽນອະທິບາຍສງ່ິ ທ່ີໄດ້ທດົ ລອງ. ທປ່ີ ນົ ເປອ້ື ນຢອູ່ າຫານສາມາດຕດິ ຕໃ່ໍ ສຄ່ ນົ ເຮາົ ໄດ.້ ການ ລ້າງມໃື ຫສ້ ະອາດ ແລະ ລາ້ ງເລອື້ ຍໆ ແມ່ນວິທໜີ ຶ່ງທ່ີ ດທີ ສ່ີ ດຸ ໃນການປອ້ ງກນັ ຈາກເຊອ້ື ພະຍາດທຈ່ີ ະເຮດັ ໃຫ້ ບໍ່ສະບາຍ. ໕໕ 55
S ຕວົ ຢາ່ ງ: ຖົງອາຫານທີ່ໃຊທ້ ດົ ລອງ ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ RIES RIES ອາຫານປະເພດດຽວກນັ ຢໃູ່ ນ 3 ຖງົ ໄດເ້ ກັບຮກັ ສາໄວ້ ຄສູ ງັ ເກດເບງ່ິ ຄາໍ ຕອບຂອງນກັ ຮຽນຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ RIES RIES RIES ແລະ ຕດິ ຊືແ່ ລ້ວດງັ່ ຕໍໄ່ ປນີ້: ແນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈກຽ່ ວກບັ ເຊອ້ື ພະຍາດອກີ . RIES RIES RIES ຖົງົ ທີີ 1: ອາຫານທີ່່�ສະອາດ. ຖົົງທີີ 2: ອາຫານທີ່່�ປົນົ ເປື້້�ອນໜ້ອ້ ຍໜຶ່່�ງ. 7) ໃຫ້ຜ້ຕູ າງໜ້າກຸ່ມ 1-2 ຄົນມາແລກປ່ຽນຄວາມຄດິ RIES RIES RIES ເຫັນ. ນກັ ຮຽນອາດຈະເວ້ົາວາ່ : RIES RIES10 ຖົົງທີີ 3: ອາຫານທີ່່�ປົນົ ເປື້້�ອນຫຼາຼ ຍ. - ນັ່່�ງຢູ່່�ຂ້້າງຄົົນອ່ື່�່ນ. - ເປັນັ ໄຂ້້ ຫຼືື� ຈາມ. 1 23 - ດື່່�ມນໍ້້�າຂອງຈອກຜູ້້�ອື່່�ນຮ່ວ່ ມກັັນ. - ສໍາໍ ຜັດັ ຫຼືື� ແຕະຜິວິ ຂອງໝູ່່�. ອາຫານແຕ່ລະຊະນິດໄດ້ຮັບຄວາມຊຸ່ມຊື້ນເລັກໜ້ອຍ, ມສີ ານເປື້ອນຢໃູ່ ນຖງົ ແລະ ວາງຢບູ່ ອ່ ນທີ່ອບົ ອນຸ່ ເຊນ່ັ : ໃກ້ 2. ສຶກຶ ສາຮູູບພາບວົົງຈອນການຕິດິ ເຊື້ອ້� ພະຍາດແມ່່ ກບັ ປອ່ ງຢ້ຽມ. ກາຝາກ (ແມ່ທອ້ ງກົມ ແລະ ແມທ່ ້ອງແປ) 4) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນສັງເກດຖງົ ອາຫານ ແລະ ໃຫນ້ ັກຮຽນ 1) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມສກຶ ສາວົງຈອນ ການຕິດເຊ້ືອ ສນົ ທະນາຕາມຄາໍ ຖາມດງ່ັ ຕໄໍ່ ປນ:້ີ ພະຍາດຕາມຮູບພາບ ຫຼື ໂປສະເຕີ (ຖາ້ ມີ). - ນັັກຮຽນ ເຫັນັ ຫຍັັງ? - ມີຫີ ຍັັງເກີດີ ຂຶ້້�ນຢູ່່�ໃນອາຫານ? 2) ຈາກນນັ້ ແຕ່ລະກຸ່ມລາຍງານ. - ເປັນັ ຫຍັງັ ແຕ່ລ່ ະຖົົງຈຶ່່�ງມີຄີ ວາມແຕກຕ່າ່ ງກັັນ? 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ການຕດິ ເຊອ້ື ແມກ່ າ - ສິ່່�ງທີ່່�ໄດ້້ເກີີດຂຶ້້�ນຢູ່່�ໃນນີ້້�ແມ່ນ່ ຫຍັັງ? ຝາກ ຄ:ື ແມທ່ ອ້ ງກມົ ແລະ ແມທ່ ອ້ ງແປ ແມນ່ ມາຈາກ 5) ຄູໃຫຜ້ ຕູ້ າງໜ້າກຸມ່ 1-2 ຄົນ ມາແລກປ່ຽນຄວາມຄິດ ການກນິ ອາຫານທ່ີບສ່ໍ ະອາດ ຫືຼ ມືບສໍ່ ະອາດ ແລະ ເຫນັ . ຖາ້ ການທດົ ລອງຢໃູ່ ນບດົ ຜາ່ ນມາກຽ່ ວກບັ ອາຫານ ຈັບບາຍອາຫານ ຫືຼ ເຊ້ືອພະຍາດຕາ່ ງໆ ກໍຈະເຂາ້ົ ສູ່ ບໍ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້ ຫືຼ ບເ່ໍ ຫນັ ຜນົ , ແມ່ນໃຫ້ໄປເບ່ງິ ຮູບ ຮ່າງກາຍໄດ.້ ໃນປ້ຶມແບບຮຽນຫົວຂໍ້ທີ 1 ແລະ ສົນທະນາກ່ຽວກບັ ສໍາລບັ ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫຼື ນັກຮຽນພເິ ສດ: ເຊອ້ື ພະຍາດຕ່າງໆ. ຄອູ ະທບິ າຍຄາໍ ສບັ ເຊອ້ື ພະຍາດ, ເຊອ້ື ແບກັ ທເີ ຣຍັ , ໄວຣດັ , ເຊອື້ ຈຸລນິ ຊີ, ເຊືອ້ ແມ່ກາຝາກ (ແມ່ທ້ອງກົມ, ແມທ່ ້ອງແປ) 6) ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບ່ິງປ້ມຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂ້ໍທີ 1, ອ່ານຂໍມ້ ນູ ໃຫໂ້ ອກາດພວກເຂາົ ໄດທ້ ດົ ລອງອອກສຽງຫາຼ ຍໆເທອ່ື ແລະ ໃສ່ ກ່ຽວກບັ ເຊື້ອພະຍາດໃນອາຫານ ແລະ ຫງຼັ ຈາກນນ້ັ ຄາໍ ສບັ ທຄ່ີ າ້ ຍໆຄກື ນັ ໃສປ່ ະໂຫຍກນນ້ັ ເພອ່ື ສະແດງຄວາມເຂົ້າ ສົນທະນາຕ່ໄໍ ປນ້ີ. ໃຈກຽ່ ວກັບຄວາມໝາຍຂອງມນັ . - ເຊື້້�ອພະຍາດແມ່ນ່ ຫຍັັງ? - ເຊື້້�ອພະຍາດມາຈາກໃສ? ຂັ້້�ນຝືືກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ - ເຊື້້�ອພະຍາດມັກັ ຢູ່່�ໃສ? - ເຊື້້�ອພະຍາດແຜ່່ໄປໄດ້ແ້ ນວໃດ? 3. ສົົນທະນາຖາມ-ຕອບເສັ້້້��ນທາງການຕິິດຕໍ່່ຂ� ອງເຊື້ອ້� ພະຍາດ 1) ຄູຕັງ້ ຄໍາຖາມສນົ ທະນາ ກບັ ນັກຮຽນ: - ເຊື້້�ອພະຍາດແຜ່່ລາມໄດ້ແ້ ນວໃດ? - ພວກເຮົົາຈະມີວີ ິທິ ີປີ ້້ອງກັນັ ເພື່່�ອບໍ່່�ໃຫ້ພ້ ະຍາດແຜ່່ ລາມຄແື ນວໃດ? 2) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ພວກເຮາົ ຈະມາເຮດັ ການທດົ ລອງບາງ ຢາ່ ງ ເພອ່ື ເບງ່ິ ວາ່ ເຊອ້ື ພະຍາດຈະແຜລ່ າມໄປໄດແ້ ນວ ໃດ ແລະ ວທິ ກີ ານກາໍ ຈດັ ພວກມນັ ໄດແ້ ນວໃດ. ແຕລ່ ະ ກຸມ່ ເລືອກຕົວແທນໜ່ຶງຄົນທທ່ີ າໍ ຕວົ ເປນັ “ຜຕູ້ ິດເຊ້ອື 56 ໕໖
ຫືຼ ເຊອ້ື ພະຍາດ”. ຄອູ ະທິບາຍວ່າພວກເຮົາຈະໃຊສ້ ີS ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 2 ເຫ່ົາຼ ນີ້ ເພ່ືອເປນັ ຕວົ ແທນຂອງເຊ້ືອພະຍາດ. ແລວ້RIES RIES ພວກເຮາົ ຈະເຫນັ ສ່ິງຕ່ໍໄປນີ້ເກີດຂຶນ້ .RIES RIES RIES ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຮັດວຽກເປນັ ຄູ່ ສົນທະນາກນັ . 2) ຄູຍກົ ຖົງອາຫານ 3 ຖົງໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດ. RIES RIES RIES RIES RIES 10 3) ຄຖູ ອກນາ້ໍ ຢາລາ້ ງມລື ງົ ຢອດໜງ່ຶ ໃສຜ່ ຕູ້ ດິ ເຊອ້ື ພະຍາດ 3) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວ່າ: ນກັ ຮຽນຮູ້ສກຶ ແນວໃດກຽ່ ວກັບ ຫືຼ ຜູ້ເປນັ ເຊິອ້ື ພະຍາດເຊັ່ນກັນ ແລະ ໃຫລ້ າວຖູມໄື ປ ອາຫານຢຖູ່ ົງຢາງຂອງແຕ່ລະຖົງນັ້ນ? ມາ. - ນັກັ ຮຽນຄິດິ ວ່າ່ ອາຫານຢູ່່�ໃນຖົງົ ໃດແມ່ນ່ ຫຍັງັ ກິນິ ໄດ້ຢູ້່່�? - ອາຫານຢູ່່�ໃນຖົົງໃດທີີຄິດິ ວ່່າບໍ່່�ປອດໄພກິນິ ? 4) ຄູວາງສໃີ ສ່ຝາມືຂອງນກັ ຮຽນຜູ້ທ່ີເປັນເຊອື້ິ ພະຍາດຢູ່ ທາງດາ້ ນຊາ້ ຍ. ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ໃຫລ້ າວຖມູ ໄື ປມາ ໂດຍ 4) ໃຫ້ຕາງໜາ້ ແຕລ່ ະກມຸ່ ຕອບ. ມນີ າ້ໍ ຢາລາ້ ງຖວ້ ຍ ແລະ ສີ , ຈາກນນ້ັ ເປດີ ມື ແລະ ສະ 5) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ຕໄ່ໍ ປນແ້ີ ມນ່ ພວກເຮາົ ຈະ ແດງໃຫ້ຄນົ ອ່ືນຢໃູ່ ນກຸ່ມເບິ່ງ. ນັກຮຽນເຫນັ ຫຍັງແດ່? ມາຮຽນກ່ຽວກັບພະຍາດທີ່ເກີດຂຶນ້ ນໍາອາຫານ, ການ 5) ຜແູ້ ຜເ່ ຊອ້ື ພະຍາດນນ້ັ ດນັ ຝາມຂື ອງລາວຮວ່ ມກນັ ແລະ ເລອື ກກນິ ອາຫານທປ່ີ ອດໄພ, ວທິ ປີ ອ້ ງກນັ ອາຫານຈາກ ດຶງມຂື ອງເຂົາອອກຈາກກນັ . ນກັ ຮຽນສງັ ເກດເຫັນ ສງິ່ ເປ້ອື ນເປິ ແລະ ຫັຼກການກຽ່ ວກບັ ສຸຂະອະນາໄມ ຫຍງັ ແດຢ່ ູໃ່ ນມ?ື ຄໃູ ຫຜ້ ເູ້ ປັນເຊ້ືອພະຍາດຈບັ ມກື ັບ ແລະ ຄວາມປອດໄພຂອງອາຫານ. ຄນົ ທ່ນີ ່ງັ ຢູ່ຂາ້ ງພວກເຂົາ. ຖາມອີກວາ່ : ນັກຮຽນເຫນັ ຫຍງັ ແດ່? ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ 6) ຄນົ ໃນກມຸ່ ຈບັ ມກື ນັ . ຜໃູ້ ດມ/ີ ເຊອ້ື ພະຍາດຢໃູ່ ນມຂື ອງ 4. ການປ້ອ້ ງກັນັ ຈາກການຕິດິ ຕໍ່່ຂ� ອງເຊື້�້ອພະຍາດ ພວກເຂາົ ? ນກັ ຮຽນສາມາດເຫັນເຊື້ອພະຍາດຢບູ່ ອ່ ນ ອນ່ື ອີກບໍ່? ຢໃູ່ ນໜາ້ ຂອງຄົນອືນ່ ໆເດເຫນັ ບ່ໍ? ຢູໂ່ ຕະ 1) ຄໃູ ຫ້ແຕລ່ ະກຸ່ມຄິດ ແລະ ສນົ ທະນາວິທີການຕາ່ ງໆທ່ີ ເດເຫັນບ່ໍ? ພາໃຫ້ອາຫານບດູ ຫືຼ ເນາ່ົ ຫືຼ ບດໍ່ ີ. ຄູຖາມຄາໍ ຖາມດງັ່ ຕໄ່ໍ ປນີ້ ເພອ່ື ຊວ່ ຍໃນການຄິດຂອງນກັ ຮຽນ. 7) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາກຽ່ ວກບັ ສງ່ິ ທພ່ີ ວກເຂາົ ໄດເ້ ຫນັ - ອາຫານປະເພດຕ່າ່ ງໆແມ່ນ່ ໄດ້ມ້ າຈາກໃສ? ແລະ ຄນ້ົ ພບົ ກ່ຽວກບັ ເຊ້ອື ພະຍາດ. - ໃຜ ແລະ ສິ່່�ງໃດແດ່ທ່ ີ່່�ແຕະຕ້ອ້ ງມັນັ ? - ມັນັ ຈະເກີດີ ຫຍັັງຂຶ້້�ນກ່ອ່ ນທີ່່�ພວກເຮົາົ ຈະກິນິ ມັນັ ? ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) - ຈະເກີດີ ຫຍັັງຂຶ້້�ນກັັບອາຫານທີ່່�ຍັັງເຫຼືື�ອ? - ອາຫານມີສີ ິ່່�ງປົນົ ເປື້�ອນ ຫຼືື� ບູດູ ເນົ່່�າໄດ້ແ້ ນວໃດແດ່?່ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສາທດິ ການລາ້ ງມດື ວ້ ຍນາ້ໍ ແລະ ສະບຕູ າມ 7 ຂນ້ັ ຕອນ ໂດຍນັບຢາ່ ງຊາ້ ໆປະມານ 20 ວນິ າທີ 2) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນອາ່ ນຂ້ໍມູນ ແລະ ເບິ່ງຮບູ ຢໃູ່ ນແບບຮຽນ ແລວ້ ລ້າງອອກ. ຫວົ ຂ້ໍທີ 3. 2) ຄໃູ ຫນ້ ັກຮຽນເບ່ິງມຂື ອງພວກເຂົາຢ່າງລະມດັ ລະວງັ ເພອ່ື ໃຫແ້ ນໃ່ ຈວາ່ ທກຸ ສງ່ິ ທຕ່ີ ດິ ຢໃູ່ ນມນື ນ້ັ ອອກໄປແລວ້ ແລະ ສະອາດດີ. ໕໗ 57
S 3) ຄໃູ ຫຜ້ ູ້ຕາງໜ້າກຸ່ມ 1-2 ຄົນມາແລກປ່ຽນຄວາມຄິດ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) RIES RIES ເຫນັ . ຄໃູ ຫກ້ ມຸ່ ອນ່ື ໆແບງ່ ປນັ ແນວຄວາມຄດິ ເພມ່ີ ເຕມີ . RIES RIES RIES 1) ຄໃູ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ເລອື ກຫກັຼ ການໜງ່ຶ ໃນຫກັຼ ການດາ້ ນຄວາມ RIES RIES RIES 4) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຄດິ ແລະ ສນົ ທະນາກຽ່ ວກບັ ວທິ ກີ ານ ຫືຼ ປອດໄພທາງດາ້ ນອາຫານຂອງພວກເຂົາ ແລະ ເຮດັ ການກະທາໍ ບາງຢາ່ ງທຈ່ີ ະເຮດັ ໃຫອ້ າຫານບດູ ເນາ່ົ ແລະ ບດົ ບາດສມົ ມຸດ ຫຼື ການສະແດງລະຄອນ. ສ່ວນນັກ RIES RIES RIES ປນົ ເປອ້ື ນ. ແຕລ່ ະກມຸ່ ຕອ້ ງການແນະນາໍ ຢາ່ ງໜອ້ ຍໜງ່ຶ ຮຽນທເ່ີ ຫືອຼ ແມ່ນຕ້ອງຄາດຄະເນຫຼັກການອນ່ື ໆ ແລະ RIES RIES ອະທິບາຍຄວາມສາໍ ຄັນຂອງມັນ. 10 ຢາ່ ງ ຫືຼ ເຫດການທສີ່ າມາດເຮັດໃຫ້ອາຫານປອດໄພ ໃນເວລາກນິ . ແຕລ່ ະກມຸ່ ແບງ່ ປນັ ແນວຄວາມຄດິ ຂອງ 2) ແຕລ່ ະກຸ່ມຕ້ອງການເລອື ກຫຼັກການທ່ີແຕກຕ່າງກັນ. ພວກເຂົາ. ຂັ້້�ນຝືືກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີີ) ປະຕິິບັັດ 5 ຫຼັັ�ກການ ອາຫານທີ່່ປ� ອດໄພ: 5. ຫຼັັ�ກການປະຕິບິ ັດັ ເພື່່ອ� ໃຫ້້ອ້� າຫານປອດໄພ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເບງ່ິ ປມ້ຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 4. ຈະເຮດັ ແນວໃດ 1) ຮກັ ສາຄວາມສະອາດຢສູ່ ະເໝ:ີ ລາ້ ງມືດວ້ ຍສະບທູ ກຸ ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ກນິ ອາຫານປອດໄພ? ຄງ້ັ ກອ່ ນ ແລະ ຫງຼັ ກນິ ອາຫານ, ປຸງແຕງ່ ອາຫານ ແລະ 2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາກນັ ເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະ ຫງັຼ ໃຊວ້ ດິ ຖາ່ ຍ, ລາ້ ງ ແລະ ອະນາໄມອປຸ ະກອນຄວົ ກນິ ສມົ ຂອງແຕລ່ ະຕວົ ຢາ່ ງ ແລະ ແນະນາໍ ກຽ່ ວກບັ ຫກັຼ ການ ໃຫສ້ ະອາດ, ຮກັ ສາເຮອື ນຄວົ ແລະ ບລໍ ເິ ວນອອ້ ມເຮອື ນ ດ້ານຄວາມປອດໄພຂອງອາຫານສາໍ ລບັ ແຕ່ລະຮບູ . ຄວົ ໃຫ້ສະອາດ ແລະ ປ້ອງກນັ ອາຫານຈາກແມງໄມ້, ຕົວຢ່າງ: ລາ້ ງມທື ກຸ ຄ້ງັ ກ່ອນທ່ີຈະຈບັ ບາຍອາຫານ. ສັດກັດແຫນ້ ແລະ ອນ່ື ໆ. ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ 2) ແຍກອາຫານດບິ ແລະ ອາຫານສກຸ : ຕອ້ ງແຍກອາຫານ ຄສູ ງັ ເກດເບງ່ິ ຫກັຼ ການກຽ່ ວກບັ ຄວາມປອດໄພດາ້ ນ ດບິ ແລະ ອາຫານສກຸ ອອກຈາກກນັ , ແຍກເຄອ່ື ງມື ແລະ ອາຫານຂອງນກັ ຮຽນ, ການສນົ ທະນາ ແລະ ການນາໍ ໃຊ້ ອປຸ ະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການປງຸ ແຕງ່ ອາຫານດບິ ແລະ ອາ ເກນໃຫຄ້ ະແນນປະເມນີ ຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງພວກເຂາົ . ຫານສກຸ ເຊນ່ັ : ມດີ , ຂຽງ, ຖວ້ ຍ, ບເ່ໍ ກບັ ຮກັ ສາອາຫານ ສຸກ ແລະ ອາຫານດິບປນົ ກັນ ເພ່ອື ຫີຼກເວນ້ັ ການປນົ 3) ນັກຮຽນແຕລ່ ະຄົນຕ້ອງໄດ້ບັນທຶກໄວ້ໃນປມຶ້ ບນັ ທຶກ ເປ້ອື ນ. ກຽ່ ວກບັ ຫກັຼ ການປະຕບິ ດັ ຄວາມປອດໄພຂອງອາຫານ ໂດຍອີງໃສກ່ ານສົນທະນາ. 3) ປຸງແຕງ່ ອາຫານໃຫ້ສຸກດີ: ຊ້ີນ, ປາ, ສດັ ປີກ, ໄຂ,່ ອາ ຫານທະເລ, ຫອຍ, ຕ້ອງຕົ້ມໃຫ້ຟົດ ເພື່ອຮັບປະກນັ ວ່າອາຫານນນ້ັ ຮ້ອນຈົນເຖງິ 70oC. ສໍາລບັ ຊີນ້ , ປາ ຕອ້ ງປງຸ ໃຫສ້ ກຸ ດີ ແລະ ອນຸ່ ອາຫານທສ່ີ ກຸ ແລວ້ ໃຫຮ້ ອ້ ນ ຢາ່ ງທວົ່ ເຖິງ. 4) ເກັບຮກັ ສາອາຫານຢໃູ່ ນອຸນຫະພູມທເ່ີ ໝາະສມົ : ອາ ຫານທີປ່ ງຸ ແຕງ່ ສຸກດີແລ້ວຄວນກນິ ໂລດ, ອາຫານທ່ີ ສຸກດແີ ລວ້ ບ່ໍຄວນປະໄວໃ້ ນອນຸ ຫະພູມທໍາມະດາເກນີ ກວາ່ 2 ຊວ່ົ ໂມງ, ອາຫານທເ່ີ ນາ່ົ ເປອ່ື ຍໄວຄວນເກບັ ໄວ້ ໃນຕເູ້ ຢນັ ແລະ ບຄ່ໍ ວນເກບັ ຮກັ ສາອາຫານໄວດ້ ນົ ເກນີ ໄປ ເຖງິ ແມ່ນວ່າຈະຢໃູ່ ນຕ້ເູ ຢນັ ກຕໍ າມ. ກິດິ ຈະກໍໍາເສີີມ: ການທົົດລອງກ່່ຽວກັບັ ສີີ 1) ຄສູ ົນທະນາກບັ ນັກຮຽນຕາມຄໍາຖາມ ເພືອ່ ນໍາໄປສູ່ຂໍ້ ສະຫບຼຸ : - ເຊື້້�ອພະຍາດຈະຕິິດມືຂື ອງນັັກຮຽນໄດ້້ແນວໃດ? - ເຊື້້�ອພະຍາດຈະແຜ່່ລາມໄດ້້ແນວໃດ? - ພວກເຮົາົ ຈະກໍໍາຈັັດເຊື້້�ອພະຍາດອອກຈາກມືຂື ອງ ພວກເຮົາົ ໄດ້້ແນວໃດ? 58 ໕໘
2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນ 1 - 2 ແນະນາໍ ບາງແນວຄວາມຄດິ .S 10 ຕວົ ຢາ່ ງ: ເຊດັ ດວ້ ຍເຈຍ້ ຫືຼ ຜາ້ , ໃຊສ້ ະບ.ູ ເຊດັ ເພອ່ື ກາໍRIES RIES ຈດັ ເຊ້ອື ພະຍາດບ?ໍ່ ນັກຮຽນລອງໃຊ້ຜາ້ ເຊັດໂຕເຊັດRIES RIES RIES ເບິງ່ ແລະ ໃຊມ້ ນັ ເຊດັ ມືໃຫ້ສະອາດ. ມນັ ໃຊໄ້ ດ້ບ?່ໍRIES RIES RIES ສະບສູ າມາດກໍາຈັດເຊ້ອື ພະຍາດໄດບ້ ໍ່? RIES RIES RIES 3) ຄໃູ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ວາງໂຖນາ້ໍ ໃສກ່ າງໂຕະ. ຄສູ ດີ ສເີ ຫອ້ືຼ ມRIES RIES ໃສ່ນ້າໍ . ເລືອກເອາົ ຄົນໜ່ຶງຢູໃ່ ນແຕ່ລະກມຸ່ ເປັນ “ຕວົ ເຊອ້ື ພະຍາດ”. ຄວູ າງນາ້ໍ ຢາລາ້ ງຖວ້ ຍລງົ ໃສນ່ ວ້ິ ມື “ຂອງ ຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດ”. ຄອູ ະທບິ າຍວ່າ ຖາ້ ສະບູສາມາດ ເອາົ ເຊອ້ື ພະຍາດອອກໄດ.້ ສະນນ້ັ , ເມອ່ື ເອາົ ສະບໃູ ສ່ ໃນໂຖທມ່ີ ເີ ຊອຶ້ື ພະຍາດ ມນັ ກຈໍ ະກາໍ ຈດັ ເຊອ້ື ພະຍາດ ອອກໄປຈາກມເື ຮາົ . ໕໙ 59
ບົດົ ທີີ 11 ຈໍາໍ ພວກສັດັ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່�່ວໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸດຸ ປະສົງົ ຄວາຍ, ແມວ... ນອກຈາກນີຍ້ ັງມີ ປາວານ, ໂລມາ... ທເ່ີ ປນັ ສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ ທອ່ີ າໄສຢນູ່ າ້ໍ . RIES RIES RIES ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: 2. ສດັ ປກີ ເປນັ ສດັ ທອ່ີ ອກລກູ ເປນັ ໄຂ,່ ມຂີ ນົ ປກົ ຫມຸ້ ຮາ່ ງ RIES RIES ກາຍ, ມສີ ບົ ແຫມຼ , ມີ 2 ຂາ ແລະ ມີ 2 ປກີ ເຊນ່ັ : ເປດັ , 1. ບອກຊຈ່ື າໍ ພວກສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ , ສດັ ປກີ , ໄກ,່ ແຫວຼ , ນກົ ແກວ້ ... ສດັ ເລອື ຄານ ແລະ ປາ. 3. ສດັ ເລອື ຄານເປນັ ສດັ ທອ່ີ ອກລກູ ເປນັ ໄຂ,່ ມເີ ກດັ ປກົ ຫມຸ້ ລາໍ ຕວົ , ສວ່ ນຫາຼ ຍມີ 4 ຂາ (ຍກົ ເວນ້ັ ງ)ູ ແລະ ສວ່ ນຫາຼ ຍ 2. ພນັ ລະນາລັກສະນະ ແລະ ຈັດກ່ມຸ ສັດອອກ ສາມາດລອກຄາບໄດ້ ເຊນ່ັ : ງ,ູ ເຕາ່ົ , ແຂ,້ ກະປອມ, ກບັ ແກ.້ .. 11 ເປັນຈາໍ ພວກສັດລ້ຽງລກູ ດ້ວຍນໍ້ານົມ, ສດັ ປີກ, 4. ປາເປນັ ສດັ ທອ່ີ າໄສຢນູ່ າ້ໍ , ຫາຍໃຈດວ້ ຍຟນັ ຟມື , ມຄີ ີ ສັດເລືອຄານ, ປາ. ຊວ່ ຍໃນການລອຍນາໍ້ , ປາບາງຊະນິດບໍ່ມີເກດັ ຫຸ້ມຫ່ໍ 3. ຂຽນຊສ່ື ດັ ແຕລ່ ະຈາໍ ພວກພອ້ ມທງັ ພນັ ລະນາລກັ ຮ່າງກາຍ ເຊນ່ັ : ປາດກຸ , ປາກດົ , ປາເຄງິ ... ແລະ ບາງ ສະນະສະເພາະຂອງສດັ (ສດັ ລຽ້ ງລກູ ດ້ວຍ ຊະນດິ ມເີ ກດັ ເຊນ່ັ : ປານນິ , ປາໄນ, ປາຄ,່ໍ ປາປາກ... ນ້າໍ ນມົ , ສັດປີກ, ສດັ ເລອື ຄານ, ປາ). IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີນີ ຜົົນ 1. ປມ້ຶ ແບບຮຽນ. 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາ 2. ເຈຍ້ ເອສ່ີ (A4), ກາວ, ຫຼື ສະກອ໋ ດຕິດເຈຍ້ . ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮດັ ກດິ ຈະກໍາ. 3. ບດັ ຮບູ ພາບສັດຊະນິດຕ່າງໆ (ຖ້າມີ). 4. ໂປສະເຕກີ ຽ່ ວກບັ ຈາໍ ພວກຂອງສດັ ຕາ່ ງໆ (ຖາ້ ມ)ີ . 2. ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລຸ່ມນ້ີ ເພ່ອື ປະເມີນ ນັກຮຽນ. V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ຄະແນນ ຂຽນຊ່ື ສດັ ແຕລ່ ະຈາໍ ພວກພອ້ ມທງັ ພນັ ລະ ຊົ່່ວ� ໂມງທີີ 1 ນາລກັ ສະນະສະເພາະຂອງສດັ (ສດັ ລຽ້ ງ ລກູ ດ້ວຍນ້ໍານົມ, ສດັ ປກີ , ສດັ ເລອື ຄານ, ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ປາ) ຖາມ-ຕອບກ່ຽວກບັ ສັດ ຂຽນຊສ່ື ດັ ໄດ້ 2 ຈາໍ ພວກຂນ້ຶ ໄປ ແລະ ພນັ 1) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ : 3 ລະນາລກັ ສະນະສະເພາະຂອງສດັ ໄດຖ້ ກື - ຢູ່່�ໃນເຮືອື ນຂອງນັກັ ຮຽນມີສີ ັດັ ຫຍັງັ ແດ່?່ ໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນ ຕ້ອງດວ້ ຍຕົນເອງ. 4-6 ຄົນົ ຕອບ. ນອກຈາກທີ່່�ນັກັ ຮຽນເວົ້້�າມາແລ້ວ້ ໃຫ້້ ຄູູຖາມຕື່່�ມວ່່າ ຍັັງມີີສັັດຊະນິິດອື່່�ນອີີກບໍ່່�? ຂຽນຊສ່ື ດັ ໄດ້ 1 ຈາໍ ພວກ ແລະ ພນັ ລະນາ 2 ລກັ ສະນະສະເພາະຂອງສດັ ໄດຖ້ ກື ຕອ້ ງ - ຄູູຖາມນັັກຮຽນກ່ຽ່ ວກັັບບົດົ ຮຽນເລື່່�ອງສັັດທີ່່�ໄດ້້ຮຽນ ຜ່່ານມາ ໃນ ປ.1 ບົດົ ທີີ 3 ແລະ ປ.2 ບົດົ ທີີ 11 ດວ້ ຍຕນົ ເອງ. ກ່ຽ່ ວກັບັ ຮ່າ່ ງກາຍຂອງສັດັ ແລະ ລັັກສະນະພາຍ ນອກຂອງສັດັ ເພື່່�ອເປັນັ ການທົບົ ທວນຄວາມຮູ້້�ຄືນື . 1 ຂຽນຊສ່ື ດັ ໄດ້ 1 ຈາໍ ພວກ ແຕພ່ ນັ ລະນາລກັ ສະນະສະເພາະຂອງສດັ ບຖ່ໍ ກື . 2) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ຄສູ ະເໜວີ າ່ ມນ້ື ນ້ີ ກັ ຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວ ກັບຈໍາພວກສດັ . 0 ຂຽນຊສ່ື ດັ ແລະ ພນັ ລະນາລກັ ສະນະສະ ເພາະຂອງສດັ ບໄ່ໍ ດ.້ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 1. ສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ ເປນັ ສດັ ທອ່ີ ອກລກູ ເປນັ ໂຕ, ລຽ້ ງ ລກູ ນອ້ ຍດ້ວຍນົມແມ່, ເປນັ ສັດເລອື ດອ່ນຸ , ສ່ວນຫຼາຍ ມຂີ ນົ ປກົ ຫມຸ້ ຮາ່ ງກາຍ ແລະ ອາໄສຢບູ່ ກົ ເຊນ່ັ : ໝ,ູ ງວົ , 60 ໖໐
S ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ RIES RIES RIES RIES RIES 1. ສົົນທະນາຕາມຮູບູ ພາບກ່່ຽວກັບັ ຈໍໍາພວກສັັດຕ່່າງໆ ຄສູ ງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ RIES RIES RIES ແນະນາໍ ລັກສະນະຂອງສດັ ລ້ຽງລູກດ້ວຍນ້າໍ ນົມ ແລະ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ຢປູ່ ມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 1, ແລວ້ ບອກ ສດັ ປີກໃຫນ້ ັກຮຽນເຂົ້າໃຈ. RIES RIES RIES ວ່າມຮີ ູບສດັ ຫຍງັ ແດ່? ສດັ ເຫຼົາ່ ນ້ັນຄກື ນັ ຫືຼ ຕາ່ ງກັນ RIES RIES ແນວໃດ? ພວກມນັ ຈດັ ຢໃູ່ ນຈາໍ ພວກດຽວກນັ ບ?່ໍ ໃຫ້ 3. ສົົນທະນາເປັັນກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັັບຈໍາໍ ພວກສັດັ ປີກີ ນກັ ຮຽນປະມານ 4-5 ຄນົ ອະທິບາຍ. 1) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສືບຕ່ຄໍ ນ້ົ ຄວ້າຕາມກຸ່ມເກາ່ົ ທຜ່ີ ່ານມາ. 11 2) ຄສູ ງັ ລວມຄນື ເພອ່ື ໃຫໄ້ ດຄ້ າໍ ຕອບວາ່ ສດັ ແບງ່ ອອກເປນັ ຫາຼ ຍຈາໍ ພວກ ເຊ່ນັ : ສດັ ລຽ້ ງລູກດ້ວຍນາ້ໍ ນົມ, ສດັ ປີກ, 2) ໃຫ້ນັກຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມສງັ ເກດຮູບພາບຕາມປຶ້ມແບບ ສັດເລືອຄານ ແລະ ປາ. ຮຽນຂທໍ້ ີ 3 ແລະ ສນົ ທະນາກນັ ຕາມຄໍາຖາມດ່ງັ ນີ້: 2. ສົົນທະນາເປັັນກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັັບຈໍາໍ ພວກສັດັ ລ້ຽ້ ງລູູກດ້້ວຍນໍ້້�ານົົມ - ຢູ່່�ໃນຮູບູ ພາບນີ້້�ນັກັ ຮຽນເຫັນັ ໂຕຫຍັງັ ແດ່່? ໃນຊີວີ ິດິ 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ , ກມຸ່ ລະ 3-4 ຄນົ (ແຕລ່ ະ ປະຈໍາໍ ວັັນນັກັ ຮຽນເຄີຍີ ເຫັນັ ສັັດເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? ກຸ່ມໃຫ້ມນີ ກັ ຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍໃນອດັ ຕາສ່ວນທີ່ເທ່າົ - ສັດັ ຈໍາໍ ພວກນີ້້�ຈັັດຢູ່່�ໃນກຸ່່�ມໃດ? ນອກຈາກນີ້້�ຍັັງສັດັ ກັນ ຫືຼ ໃກ້ຄຽງກນັ ຫຼາຍທ່ສີ ຸດ). ປີກີ ຊະນິິດອື່່�ນອີີກບໍ່່�? ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົວົ ຢ່າ່ ງ. 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ພາຍໃນກມຸ່ ສງັ ເກດ ແລະ ສນົ ທະ - ລັກັ ສະນະພາຍນອກຂອງສັດັ ປີກີ ເປັນັ ແນວໃດ? ໂດຍ ນາກັນພາຍໃນກມຸ່ ກຽ່ ວກັບຮູບພາບໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຂ້ໍ 2 ປະມານ 5 ນາທ,ີ ແລວ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຕອບ ທົ່່�ວໄປແລ້ວ້ ພວກມັນັ ມີຫີ ຍັງັ ແດ່?່ ມີອີ ັນັ ໃດແດ່ທ່ ີ່່�ສັດັ ຕາມຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ້:ີ ປີກີ ແຕ່ລ່ ະຊະນິດິ ມີີຄືືກັັນ? ສັດັ ປີກີ ມີລີ ັັກສະນະສະ - ຢູ່່�ໃນຮູູບພາບນີ້້�ນັກັ ຮຽນເຄີີຍເຫັນັ ໂຕຫຍັງັ ແດ່່? ສັດັ ເພາະແນວໃດ? ເຫຼົ່�ານີ້້�ແມ່ນ່ ໂຕຫຍັງັ ? ສັດັ ຈໍາໍ ພວກນີ້້�ຈັດັ ຢູ່່�ໃນກຸ່່�ມໃດ? (ສັັດລ້້ຽງລູກູ ດ້້ວຍນໍ້້�ານົົມ). 3) ຄສູ ືບຕໃ່ໍ ຫຂ້ ້ໍມູນທີ່ຖກື ຕ້ອງໃຫ້ນກັ ຮຽນກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະ - ລັກັ ສະນະພາຍນອກຂອງສັດັ ລ້ຽ້ ງລູກູ ດ້ວ້ ຍນໍ້້�ານົມົ ມີີ ນະສະເພາະຂອງສດັ ປີກ ຊຶ່ງຄຂູ ຽນຈຸດສໍາຄັນກຽ່ ວກັບ ແນວໃດ? ລກັ ສະນະສະເພາະໃສກ່ ະດານດງ່ັ ນີ:້ - ສັດັ ລ້ຽ້ ງລູກູ ດ້ວ້ ຍນໍ້້�ານົມົ ມີລີ ັັກສະນະສະເພາະແນວ - ອອກລູກູ ເປັນັ ໄຂ່.່ ໃດ? - ມີີ 2 ປີກີ ແລະ ມີສີ ົບົ ແຫຼມຼ . 3) ຄສູ ບື ຕໃ່ໍ ຫຂ້ ມ້ໍ ນູ ທຖ່ີ ກື ຕອ້ ງໃຫນ້ ກັ ຮຽນກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະນະ - ມີຂີ ົນົ ປົກົ ຫຸ້້�ມຮ່າ່ ງກາຍ. ສະເພາະຂອງສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນ້າໍ ນມົ ຊງຶ່ ຄຂູ ຽນຈຸດ - ເປັັນສັດັ ເລືືອດອຸ່່�ນ. ສາໍ ຄັນກ່ຽວກັບລກັ ສະນະສະເພາະໃສ່ກະດານດ່ັງນ:ີ້ - ເກີີດລູກູ ເປັັນໂຕ. ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫືຼ ນກັ ຮຽນພເິ ສດ: ຄຕູ ອ້ ງອະທບິ າຍ - ລ້ຽ້ ງລູກູ ນ້ອ້ ຍດ້ວ້ ຍນົົມແມ່.່ - ມີີຂົົນປົົກຫຸ້້�ມຮ່າ່ ງກາຍ. ຄາໍ ສບັ “ສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ , ສດັ ປກີ ” ໃຫ້ນກັ ຮຽນເຂາົ້ ໃຈ. - ເປັນັ ສັດັ ເລືືອດອຸ່່�ນ. ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (15 ນາທີີ) 4) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ ຄນົ ເຮາົ ນຈ້ີ ດັ ຢໃູ່ ນຈາໍ ພວກສດັ ລຽ້ ງ ລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ ບ?ໍ່ 4. ແຕ້້ມຮູບູ ແລະ ພັັນລະນາລັກັ ສະນະຂອງສັັດລ້ຽ້ ງ - ນັກັ ຮຽນຜູ້້�ໃດເຫັນັ ດີໃີ ຫ້້ຍົົກໂປ້້ມືືຂຶ້້�ນ ຍ້້ອນຫຍັງັ ? ລູກູ ດ້ວ້ ຍນໍ້້�ານົົມ ແລະ ສັັດປີກີ - ນັັກຮຽນຜູ້້�ໃດບໍ່່�ເຫັນັ ດີີໃຫ້້ເອົາົ ໂປ້ມ້ ືືລົງົ ຍ້້ອນຫຍັັງ? 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສບື ຕຄ່ໍ ນ້ົ ຄວາ້ ເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ ຂອງຫອ້ ງ ແຕລ່ ະກຸ່ມຈະໄດ້ຮັບເຈຍ້ ເອສີ່ (A4) 1 ໃບ ແລ້ວຈກີ ອອກເປນັ 4 ສວ່ ນ, ຄູຢາຍໃຫ້ແຕລ່ ະຄນົ ໃນ ກຸ່ມ. 2) ໃຫ້ນັກຮຽນແຕ່ລະຄົນໃນກຸມ່ ເລືອກເອາົ ຫົວຂ້ໃໍ ດໜງ່ຶ ເພອື່ ໄປປະຕິບັດ ດງ່ັ ລຸ່ມນ້ີ: - ແຕ້ມ້ ຮູບູ ສັດັ ລ້ຽ້ ງລູກູ ດ້ວ້ ຍນໍ້້�ານົມົ . - ແຕ້ມ້ ຮູບູ ສັດັ ປີກີ . ໖໑ 61
S- ຂຽນລັກັ ສະນະຂອງສັດັ ລ້ຽ້ ງລູກູ ດ້ວ້ ຍນໍ້້�ານົມົ . ຊົ່່�ວໂມງທີີ 2 RIES RIES RIES RIES RIES- ຂຽນລັກັ ສະນະຂອງສັດັ ປີກີ . ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES3) ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລ່ ະຄົນ ປະຕບິ ັດໜາ້ ວຽກຂອງຕນົ ເອງ RIES RIES RIESຕາມທໄ່ີ ດ້ມອບໝາຍໃນກຸ່ມ (ລກັ ສະນະຂອງສດັ ລຽ້ ງຖາມ-ຕອບຄວາມຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ການເຄອ່ື ນທຂ່ີ ອງສດັ ບາງຊະນດິ RIES RIESລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ ແລະ ສດັ ປກີ ໃຫໄ້ ປເບ່ິງຢ່ປູ ຶ້ມແບບ1) ໃນຊົວ່ ໂມງຜ່ານມາ ນັກຮຽນໄດ້ແຕມ້ ຮບູ ສດັ ຊະນດິ ຮຽນ). 4) ໃນຂະນະທ່ີນກັ ຮຽນ ກາໍ ລັງປະຕິບັດກິດຈະກໍາຢ່ນູ ັນ້ ຕາ່ ງໆ (ສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ ແລະ ສດັ ປກີ ) ນກັ ຮຽນ ໃຫ້ຄແູ ຕມ້ ຕາຕະລາງຂທ້ໍ ີ 6 ຢໃູ່ ນປມ້ຶ ແບບຮຽນໃສ່ ຮບູ້ ່ວໍ ່າ ສດັ ທີ່ຕົນເອງແຕ້ມນັນ້ ເຄ່ອື ນທີ່ແນວໃດ? ສັດ ແຕລ່ ະຊະນິດເຄ່ອື ນທຄີ່ ກື ັນໝດົ ບ?່ໍ 11 ກະດານຈດຸ ໃດໜງ່ຶ ເພອ່ື ສາມາດນາໍ ໃຊໃ້ ນຊວ່ົ ໂມງຕໄ່ໍ ປ 2) ໃຫແ້ ຕລ່ ະຄນົ ຢນື ຂນ້ຶ ພອ້ ມທງັ ສາທດິ ການເຄອ່ື ນທຂ່ີ ອງ ໄດ້ ຫືຼ ຂຽນໃສ່ເຈຍ້ ແຜນ່ ໃຫຍ.່ ສດັ ຊະນິດທີຕ່ ົນເອງແຕ້ມ (ສດັ ລຽ້ ງລູກດວ້ ຍນ້ໍານົມ 5) ຫຼັງຈາກແຕ້ມແລວ້ ຄແູ ນະນາໍ ໃຫ້ນກັ ຮຽນເອາົ ບດັ ຮູບ ແລະ ສດັ ປກີ ) ພອ້ ມກັນໝົດຫອ້ ງ. ພາບ ແລະ ຂ້ຄໍ ວາມລກັ ສະນະຂອງສດັ ລຽ້ ງລກູ ດວ້ ຍ 3) ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນ 1-2 ຄນົ ຂ້ນຶ ມາສາທິດການເຄື່ອນທີ່ ນາ້ໍ ນມົ ແລະ ສດັ ປກີ ມາຕດິ ຫືຼ ຂຽນໃສ່ຕາຕະລາງ ຂອງສັດເລອື ຄານ ເຊນັ່ ງູ ແລະ ສາທິດການເຄອື່ ນທີ່ ຫອ້ ງສດັ ລ້ຽງລູກດ້ວຍນ້ໍານມົ ແລະ ສັດປກີ . ຂອງປາ. 6) ໃຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ເກບັ ຮກັ ສາບດັ ຮບູ ພາບ ແລະ ຂຄ້ໍ ວາມ 4) ຫັງຼ ຈາກນັນ້ , ຄູສະເໜີວ່າ ຊ່ົວໂມງນພີ້ ວກເຮາົ ຈະໄດ້ ລກັ ສະນະຂອງສັດແຕລ່ ະຈໍາພວກໄວ້ ເພື່ອໃຊ້ໃນຊົວ່ ຮຽນກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະນະສະເພາະຂອງຈາໍ ພວກສດັ ເລອື ໂມງຕໍໄ່ ປ. ຄານ ແລະ ຈໍາພວກປາ. ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຂັ້້�ນຈັັດກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນເພອ່ື ໃຫ້ ຄະແນນນກັ ຮຽນ. 5. ສົົນທະນາເປັນັ ກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັບັ ຈໍາໍ ພວກສັດັ ເລືອື ຄານ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄວາ້ ຕາມກມຸ່ ເກາ່ົ ໃນຊວ່ົ ໂມງຜາ່ ນມາ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ສງ່ິ ທໄ່ີ ດຮ້ ຽນໃນຊວ່ົ ໂມງນມ້ີ ຫີ ຍງັ 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕ່ລະຄນົ ສງັ ເກດ, ຄິດພິຈາລະນາ ແລະ ແດ?່ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມ ຍົກຮູບພາບຂອງສັດລ້ຽງລກູ ສນົ ທະນາກັນ ກ່ຽວກບັ ຮູບພາບໃນປ້ຶມແບບຮຽນ ຂທ້ໍ ີ ດວ້ ຍນໍາ້ ນມົ ຂນ້ຶ ພ້ອມທງັ ໃຫຕ້ ົວແທນ 2-3 ຄນົ ບອກ 4. ຫຼງັ ຈາກນນ້ັ ຄຖູ າມແລ້ວໃຫ້ນັກຮຽນ 1-2 ຕອບໄປ ຊສ່ື ັດທີ່ພວກເຂົາແຕ້ມ. ຈາກນັນ້ ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນອາ່ ນ ເທອ່ື ລະຂ້ໍ ຕາມຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ້:ີ ຂ້ໍມູນກຽ່ ວກບັ ສດັ ລ້ຽງລູກດວ້ ຍນ້ໍານມົ ໄປພອ້ ມໆກນັ . - ຢູ່່�ໃນຮູູບພາບນີ້້�ນັັກຮຽນເຫັັນໂຕຫຍັງັ ແດ່່? ໃນຊີວີ ິດິ 3) ໃຫນ້ ັກຮຽນທີ່ເປັນຕົວແທນ 2-3 ຄນົ ຂອງແຕລ່ ະກ່ມຸ ຍົກຮບູ ພາບຂອງສັດປກີ ຂນ້ຶ ພ້ອມທັງບອກຊ່ືສັດທ່ີ ປະຈໍໍາວັນັ ນັັກຮຽນເຄີີຍເຫັັນສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? ພວກເຂົາແຕມ້ . ຈາກນນ້ັ ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນອາ່ ນຂມ້ໍ ນູ ກຽ່ ວ - ສັັດຈໍໍາພວກນີ້້�ຈັັດຢູ່່�ໃນກຸ່່�ມໃດ? ນອກຈາກນີ້້�ຍັງັ ສັັດ ກັບສັດປີກໄປພ້ອມໆກນັ . ເລືືອຄານຊະນິິດອື່່�ນອີກີ ບໍ່່�? ຈົ່່�ງຍົົກຕົວົ ຢ່່າງ. - ລັັກສະນະພາຍນອກຂອງສັັດເລືອື ຄານມີີແນວໃດ? ໂດຍທົ່່�ວໄປແລ້ວ້ ພວກມັນັ ມີຫີ ຍັງັ ແດ່?່ ອັນັ ໃດແດ່ທ່ ີ່່� ສັດັ ເລືືອຄານແຕ່່ລະຊະນິດິ ມີຄີ ືກື ັັນ? ສັດັ ເລືືອຄານ ມີລີ ັກັ ສະນະສະເພາະແນວໃດ? 3) ຄູສບື ຕໃໍ່ ຫ້ຂມໍ້ ນູ ທຖ່ີ ກື ຕ້ອງໃຫ້ນັກຮຽນກ່ຽວກບັ ລັກສະ ນະສະເພາະຂອງສັດເລອື ຄານ ຊຶ່ງຄຂູ ຽນຈຸດສາໍ ຄັນ ກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະນະສະເພາະໃສ່ກະດານດ່ັງນີ:້ - ສ່ວ່ ນຫຼຼາຍເກີດີ ລູູກເປັັນໄຂ່່ ແຕ່່ບາງຊະນິິດເກີດີ ລູູກ ເປັັນໂຕ (ງູປູ າ). - ຫາຍໃຈດ້ວ້ ຍປອດ. 62 ໖໒
S - ມີເີ ກັດັ ປົກົ ຫຸ້້�ມລໍາໍ ຕົວົ . ເພອ່ື ໄປປະຕບິ ັດ ໂດຍໃຫນ້ ັກຮຽນໃນກມຸ່ ສະຫບັຼ ໜ້າ RIES RIES- ເປັັນສັັດເລືືອດເຢັັນ. RIES RIES RIES ທ່ກີ ນັ ດ່ັງລຸມ່ ນ:ີ້ RIES RIES RIESການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ຄສູ ງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ - ແຕ້ມ້ ຮູບູ ສັດັ ເລືອື ຄານ. RIES RIES RIESແນະນາໍ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ເລອື ຄານໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. RIES RIES - ແຕ້ມ້ ຮູບູ ປາ. 6. ສົົນທະນາເປັັນກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັັບຈໍາໍ ພວກປາ - ຂຽນລັກັ ສະນະຂອງສັດັ ເລືອື ຄານ. 1) ໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕ່ລະຄນົ ພາຍໃນກມຸ່ ສັງເກດ ແລະ ສົນ ທະນາກນັ ພາຍໃນກມຸ່ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ - ຂຽນລັກັ ສະນະຂອງປາ. ຂທ້ໍ ີ 5. ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄຖູ າມແລວ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 1-2 ຄນົ ຕອບໄປເທ່ອື ລະຂໍ້ ຕາມຄາໍ ຖາມລຸ່ມນີ:້ 3) ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລ່ ະຄົນປະຕບິ ດັ ໜ້າວຽກຂອງຕນົ ເອງ - ຢູ່່�ໃນຮູູບພາບນີ້້�ນັກັ ຮຽນເຫັັນໂຕຫຍັັງແດ່່? ໃນຊີີວິິດ ປະຈໍາໍ ວັັນນັັກຮຽນເຄີຍີ ເຫັັນສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? ຕາມທໄ່ີ ດ້ມອບໝາຍໃນກ່ມຸ (ລັກສະນະຂອງສດັ ເລອື - ສັດັ ຈໍາໍ ພວກນີ້້�ຈັດັ ຢູ່່�ໃນກຸ່່�ມໃດ? ນອກຈາກນີ້້�ຍັງັ ມີປີ າ ຊະນິດິ ອື່່�ນອີີກບໍ່່�? ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົົວຢ່າ່ ງ. ຄານ ແລະ ປາ ໃຫໄ້ ປເບ່ງິ ຢູປ່ ຶ້ມແບບຮຽນ). 11 - ລັກັ ສະນະພາຍນອກຂອງປາມີແີ ນວໃດ? ໂດຍທົ່່�ວ ໄປແລ້ວ້ ພວກມັນັ ມີີຫຍັງັ ແດ່?່ ມີອີ ັນັ ໃດແດ່ທ່ ີ່່�ປາແຕ່່ 4) ຫງັຼ ຈາກແຕມ້ ແລວ້ ຄູແນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນເອາົ ບດັ ຮບູ ລະຊະນິິດມີີຄືກື ັັນ? ປາມີລີ ັັກສະນະສະເພາະແນວ ໃດ? ພາບ ແລະ ຂຄ້ໍ ວາມລກັ ສະນະຂອງສດັ ເລອື ຄານ ແລະ 2) ຄສູ ບື ຕໃ່ໍ ຫຂ້ ມ້ໍ ນູ ທຖ່ີ ກື ຕອ້ ງໃຫນ້ ກັ ຮຽນກຽ່ ວກັບ ປາ ມາຕິດ ຫືຼ ຂຽນໃສຕ່ າຕະລາງຫ້ອງເລືອຄານ ແລະ ລັກສະນະສະເພາະຂອງປາ ຊຶ່ງຄຂູ ຽນຈຸດສໍາຄັນກ່ຽວ ກັບລກັ ສະນະສະເພາະໃສ່ກະດານດງ່ັ ນ:້ີ ປາ ທຄີ່ ູກຽມໄວ້. - ປາເປັນັ ສັດັ ທີ່່�ອາໄສຢູ່່�ນໍ້້�າ. - ຫາຍໃຈດ້ວ້ ຍຟັນັ ຟືມື . ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ - ມີຄີ ີຊີ ່່ວຍໃນການລອຍນໍ້້�າ. - ເປັັນສັດັ ເລືືອດເຢັັນ. ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນເພອ່ື ໃຫ້ ຄະແນນນກັ ຮຽນ. ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫືຼ ນກັ ຮຽນພເິ ສດ: ຄຕູ ອ້ ງອະທບິ າຍ ຄາໍ ສບັ “ສດັ ເລອື ຄານ, ຈາໍ ພວກປາ” ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາົ້ ໃຈ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) 1) ຄນູ າໍ ເອາົ ຮບູ ພາບທແ່ີ ຕມ້ ພອ້ ມທງັ ຂຄ້ໍ ວາມລກັ ສະນະ ສດັ ທງັ ໝດົ 8 ບດັ (4 ບດັ ໃນຊວ່ົ ໂມງທີ 1 ແລະ 4 ບດັ ໃນຊວ່ົ ໂມງທີ 2) ນາໍ ມາປນົ ກນັ . 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຈບັ ຄພູ່ າບ ແລະ ຂຄ້ໍ ວາມໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງໄປເທອື່ ລະຈາໍ ພວກສດັ . 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 1-2 ຄນົ ຊໃ້ີ ສບ່ ດັ ຮບູ ທຢ່ີ ໃູ່ ນໂຕະ ແລະ ອະທິ ບາຍກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ໄປຕາມລາໍ ດບັ (ສດັ ລຽ້ ງ ລກູ ດວ້ ຍນາ້ໍ ນມົ , ສດັ ປກີ , ສດັ ເລອື ຄານ ແລະ ປາ). ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (15 ນາທີີ) 7. ແຕ້້ມຮູູບ ແລະ ພັັນລະນາລັກັ ສະນະຂອງສັດັ ເລືືອ ຄານ ແລະ ປາ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສບື ຕຄ່ໍ ນ້ົ ຄວາ້ ເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ ຂອງຫອ້ ງ ແຕ່ລະກມຸ່ ຈະໄດ້ຮບັ ເຈຍ້ ເອສ່ີ (A4) 1 ໃບ ແລວ້ ຈກີ ອອກເປນັ 4 ສວ່ ນ, ຄຢູ າຍໃຫ້ແຕລ່ ະຄນົ ໃນ ກຸ່ມ (ປະຕບິ ັດຄກື ັນກັບຊ່ວົ ໂມງທີ 1). 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄົນໃນກ່ມຸ ເລອື ກເອາົ ຫົວຂໍໃ້ ດໜງຶ່ ໖໓ 63
ບົົດທີີ 12 ຈໍໍາພວກ ແລະ ວົົງຈອນຊີີວິິດຂອງສັັດ S RIES RIESເວລາ 2 ຊົ່�ວ່ ໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົົງ 2. ສດັ ເຄ່ິງບກົ ເຄງ່ິ ນາ້ໍ ແມ່ນສັດທອ່ີ າໄສຢູທ່ ງັ ບົກ ແລະ ນໍ້າໄດ້ ແລະ ມີ 4 ຂາ ເຊ່ັນ: ຂຽດ, ກບົ , ຄນັ ຄາກ ແລະ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: ອງ່ື . ສດັ ເຄງິ່ ບກົ ເຄງ່ິ ນໍ້າມຜີ ິວໜັງປຽກຊ່ມຸ , ອອກລູກ RIES RIES ເປນັ ໄຂ່ແລວ້ ຈຶ່ງເບາະອອກມາເປັນໂຕ. 1. ອະທບິ າຍລກັ ສະນະຂອງສດັ ຕນີ ຂໍ້ ແລະ ສດັ ເຄງ່ິ ບກົ ເຄງ່ິ ນາ້ໍ . 3. ວງົ ຈອນຊວີ ດິ ແມນ່ ວວິ ດັ ທະນາການຂອງການປຽ່ ນແປງ ຂອງສິ່ງທີ່ມຊີ ີວິດ ທ່ເີ ຄ່ືອນຜາ່ ນຕະຫອຼ ດໄລຍະເວລາ 2. ອະທບິ າຍວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ແລະ ກບົ (4 ຕາ່ ງໆ ສັດແຕລ່ ະຊະນດິ ຈະມວີ ງົ ຈອນຊວີ ດິ ທແີ່ ຕກ ຕ່າງກນັ . 12 ໄລຍະ). 3. ບອກວທິ ກີ າໍ ຈດັ ຍງຸ ລາຍ ເພອ່ື ປອ້ ງກນັ ພະຍາດ 4. ວົງຈອນຊີວິດຂອງຍຸງປະກອບມີ 4 ໄລຍະ ຄື: ໄລຍະ ໄຂເ້ ລອື ດອອກ. ວາງໄຂ,່ ໄລຍະເປັນໜອນນ້ໍາ, ໄລຍະເປນັ ໂຕດກັ ແດ້ 4. ແຕ້ມແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍຸງ ຫຼື ກບົ ແລະ ໄລຍະໃຫຍເ່ ຕມັ ໄວ. ທງັ 4 ໄລຍະມຄີ ວາມແຕກ ຕາມ 4 ໄລຍະ. ຕ່າງກັນທາງດາ້ ນຮບູ ຮາ່ ງລກັ ສະນະພາຍນອກ ແລະ ການດໍາລງົ ຊີວດິ . ຍງຸ ມກັ ອາໄສຢູ່ບ່ອນຮົກເຮືອ້ , ປາ່ II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ຫຍາ້ ແລະ ບອ່ ນມດື ຕາມບໍລິເວນເຮືອນ. 1. ສັງເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕອ້ ງໃນເວລາ 5. ວົງຈອນຊວີ ິດຂອງກົບປະກອບມີ 4 ໄລຍະ ຄ:ື ໄລຍະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. ວາງໄຂ,່ ໄລຍະເປນັ ຮວກ, ໄລຍະເປນັ ໂຕກບົ ນອ້ ຍ ແລະ ໄລຍະເປນັ ກບົ ໃຫຍ່ເຕມັ ໄວ. ທງັ 4 ໄລຍະມຄີ ວາມ 2. ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫ້ຄະແນນລຸ່ມນ້ີ ເພ່ອື ປະເມີນ ແຕກຕາ່ ງກນັ ທາງດ້ານຮບູ ຮາ່ ງລກັ ສະນະພາຍນອກ ນກັ ຮຽນ. ແລະ ການດໍາລົງຊີວິດ. ແຕມ້ ແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ຫືຼ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ ຄະແນນ 1. ປຶ້ມແບບຮຽນ. ກບົ ຕາມ 4 ໄລຍະ 2. ຮບູ ສັດຊະນດິ ຕາ່ ງໆ (ຖ້າມ)ີ . 3. ໃຫ້ຄູກະກຽມສັດບາງຊະນດິ ທບ່ີ ່ເໍ ປັນ 3 ແຕ້ມແຜນວາດວງົ ຈອນຊີວດິ ຂອງຍຸງ ຫຼື ກົບໄດຖ້ ືກຕ້ອງ 4 ໄລຍະ. ອນັ ຕະລາຍ ແລະ ມຢີ ໃູ່ ນທອ້ ງຖນິ່ ກອ່ ນທ່ຈີ ະ ສອນບົດນີ.້ 2 ແຕມ້ ແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍຸງ ຫືຼ ກົບໄດ້ຖືກຕອ້ ງ 2-3 ໄລຍະ. V. ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ 1 ແຕມ້ ແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ຫຼື ຊົ່�່ວໂມງທີີ 1 ກົບໄດ້ຖກື ຕ້ອງ 1 ໄລຍະ. 0 ແຕມ້ ແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ຫືຼ ກບົ ບໄ່ໍ ດ.້ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) 1. ສັດຕີນຂ້ໍແມ່ນສດັ ທອ່ີ ອກລກູ ເປນັ ໄຂ່ ແລວ້ ຈງ່ຶ ເບາະ ຖາມ-ຕອບກ່ຽວກັບສັດ ອອກມາເປນັ ໂຕ, ມີຂາເປັນຂໍ້ ແລະ ມີ 6 ຂາ ເຊັນ່ : 1) ຄຖູ າມນັກຮຽນວາ່ : ຕັກແຕນ, ມດົ , ຍງຸ , ແມງກະເບ້ືອ, ເຜ້ິງ, ຕ່ໍ ແລະ ແຕນ. ລໍາຕົວແບ່ງເປັນ 3 ພາກສວ່ ນ ຄ:ື ພາກສວ່ ນ - ນັກັ ຮຽນຍັງັ ຈື່່�ຢູ່່�ບໍ່່� ໃນອາທິດິ ຜ່າ່ ນມາພວກເຮົາົ ໄດ້ຮ້ ຽນ ຫົວ, ພາກສວ່ ນເອກິ ແລະ ພາກສ່ວນທອ້ ງ. ກ່ຽ່ ວກັບັ ສັດັ ຈໍາໍ ພວກຕ່າ່ ງໆ. ໝາຈັດັ ຢູ່່�ໃນຈໍາໍ ພວກໃດ? ປາຈັັດຢູ່່�ໃນຈໍາໍ ພວກໃດ? ງູູຈັດັ ຢູ່່�ໃນຈຳຳ�ພວກໃດ? 64 ໖໔
S ໄກ່່ຈັດັ ຢູ່່�ໃນສັັດຈຳຳ�ພວກໃດ? ບົກເຄງ່ິ ນາ້ໍ ແມ່ນສັດທີອ່ າໄສຢູທ່ ງັ ບົກ ແລະ ນໍ້າໄດ,້ RIES RIES - ນັກັ ຮຽນເຄີຍີ ເຫັນັ ບໍ່່� ສັດັ ຕ່າ່ ງໆເຫຼົ່�ານັ້້�ນ ແຕ່ລ່ ະຊະນິດິ ມີ 4 ຂາ, ມຜີ ິວໜັງປຽກຊຸມ່ , ອອກລກູ ເປນັ ໄຂ່ແລ້ວ RIES RIES RIES ຈ່ງຶ ເບາະອອກມາເປນັ ໂຕ ເຊ່ນັ : ຂຽດ, ກົບ, ຄັນຄາກ, RIES RIES RIES ມັັນເກີດີ ລູູກເປັັນໂຕ ຫຼືື� ເປັນັ ໄຂ່?່ ອື່ງ... 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ຕອບ. RIES RIES RIES 3) ຄສູ ະເໜຕີ ່ໍ ມ້ືນີນ້ ັກຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກັບລກັ ສະນະ ສໍາລັບນກັ ຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫຼື ນກັ ຮຽນພິເສດ: ຄຕູ ອ້ ງອະທິ RIES RIES ບາຍຄໍາສັບ “ສດັ ຕີນຂ້ໍ, ສັດເຄ່ິງບກົ ເຄ່ິງນາໍ້ , ສັດມີກະດູກ ແລະ ວົງຈອນຊີວິດຂອງສດັ . ສນັ ຫັຼງ, ບ່ໍມກີ ະດູກສນັ ຫັງຼ ” ໃຫ້ນັກຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີີ) ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ 12 1. ສົົນທະນາເປັນັ ກຸ່່�ມກ່່ຽວກັບັ ຈໍາໍ ພວກສັດັ ຕີີນຂໍ້້� 2. ສັັງເກດ ແລະ ແຕ້້ມຮູູບແມງສັດັ ຕີນີ ຂໍ້້�ຊະນິດິ ຕ່່າງໆ 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ , ກມຸ່ ລະ 3-4 ຄນົ (ແຕລ່ ະ 1) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນສບື ຕ່ໍເຮັດວຽກເປັນກມຸ່ ຄເື ກ່ົາ. ຄໃູ ຫ້ຕາງ ກມຸ່ ໃຫມ້ ນີ ກັ ຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍໃນອດັ ຕາສວ່ ນເທາ່ົ ກນັ ໜາ້ ຂອງແຕລ່ ະກມຸ່ ໄປເອາົ ຕວົ ຢາ່ ງສດັ ທຄ່ີ ກູ ຽມໄວ,້ ໃຫ້ ຫືຼ ໃກຄ້ ຽງກນັ ຫຼາຍທ່ສີ ຸດ). ໃຊ້ແກ້ວຂະຫຍາຍ ເພືອ່ ຊອ່ ງເບິ່ງລັກສະນະຂອງສັດ (ຖ້າມ)ີ ແລະ ອຸປະກອນແຕມ້ ຈາກໂຕະຢທູ່ າງໜາ້ . 2) ຄຖູ າມວາ່ ນກັ ຮຽນເຄຍີ ເຫນັ ແມງປບໍ ?່ໍ ແມງປມໍ ລີ ກັ ສະ ນະແນວໃດ? ແມງປຈໍ ັດຢູໃ່ ນຈໍາພວກໃດ? 2) ຄແູ ນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດສດັ ຕນີ ຂຢ້ໍ າ່ ງລະມດັ ລະ ວງັ , ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ແຕມ້ ແມງໄມໃ້ ສປ່ ມ້ຶ ບນັ ທກຶ ຂອງພວກ 3) ໃຫ້ນັກຮຽນຄນົ້ ຄິດ ແລະ ສົນທະນາກນັ ພາຍໃນກຸມ່ . ເຂາົ ແລະ ຂຽນປະໂຫຍກງາ່ ຍໆກຽ່ ວກັບລັກສະນະ 4) ຫງຼັ ຈາກນ້ນັ ໃຫ້ນກັ ຮຽນສັງເກດຮບູ ຢູ່ປມຶ້ ແບບຮຽນຂໍ້ ຂອງແມງໄມ້ໃສ່ນາໍ . ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຕ້ອງພະຍາ ຍາມຂຽນສ່ິງທີແ່ ຕກຕາ່ ງຈາກຄົນອນື່ ໃນກ່ມຸ . ທີ 1 ແລ້ວຖາມນັກຮຽນດັ່ງຕ່ໍໄປນ້ີ: - ນັກັ ຮຽນສັງັ ເກດເຫັັນສັດັ ຫຍັງັ ແດ່່? ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ - ສັດັ ແຕ່ລ່ ະໂຕຄືກື ັນັ ຫຼືື� ຕ່າ່ ງກັັນ? - ສັັດເຫຼົ່�ານີ້້�ມີີລັກັ ສະນະແນວໃດ? ໃນຂະນະທ່ນີ ັກຮຽນກາໍ ລງັ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຢູນ່ ້ນັ ໃຫ້ - ເປັັນຫຍັັງເພິ່່�ນຈຶ່່�ງເອີ້້�ນຍຸຸງ ແລະ ແມງກະເບື້້�ອເປັນັ ຄຕູ ດິ ຕາມ ແລະ ຊວ່ ຍແນະນາໍ ຊຂ່ື ອງສດັ ທສ່ີ ງັ ເກດເຫນັ ໃຫນ້ ັກຮຽນຮູ້. ສັັດຕີີນຂໍ້້�? - ນອກຈາກນີ້້�ແລ້ວ້ ຍັງັ ມີສີ ັດັ ຊະນິດິ ໃດແດ່ຈ່ ັດັ ຢູ່່�ຈໍາໍ ພວກ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ ສັດັ ຕີນີ ຂໍ້້�? 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ສງ່ິ ທໄ່ີ ດຮ້ ຽນໃນຊວ່ົ ໂມງນ້ີ ມຫີ ຍງັ 5) ຄຊູ ກຸ ຍູ້ໃຫ້ນັກຮຽນຫຼາຍໆຄົນຕອບຈົນກວ່າຈະໄດ້ຄໍາ ແດ?່ ໂດຍການແລກປຽ່ ນສດັ ຕນີ ຂທ້ໍ ພ່ີ ວກເຂາົ ໄດແ້ ຕມ້ ແລະ ຂຄ້ໍ ວາມອະທບິ າຍສນ້ັ ໆທໄ່ີ ດຂ້ ຽນໄວກ້ ບັ ສດັ ? ຕອບເປນັ ເອກະພາບກນັ . ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນ ຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ສດັ ຕນີ ຂແ້ໍ ມນ່ ສດັ ທອ່ີ ອກລກູ ເປນັ ໄຂ່ 2) ຈາໍ ພວກສດັ ຕນີ ຂມ້ໍ ລີ ກັ ສະນະແນວໃດ? ມໂີ ຕຫຍງັ ແດ?່ ແລວ້ ຈ່ຶງເບາະອອກມາເປັນໂຕ, ຂາຂອງມັນມີລັກສະ ມນັ ອາໄສຢໃູ່ ສ? ນະເປັນຂ້ໍ, ມີ 6 ຂາ ແລະ ລາໍ ຕົວແບ່ງເປັນ 3 ພາກ ສວ່ ນ ຄ:ື ພາກສວ່ ນຫວົ , ພາກສ່ວນເອກິ ແລະ ພາກ 3) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນ 1-2 ຄນົ ຕອບຄາໍ ຖາມກຽ່ ວ ສວ່ ນທອ້ ງ, ຕວົ ຢາ່ ງ: ຕກັ ແຕນ, ມດົ , ຍງຸ , ແມງກະເບອ້ື , ກບັ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ເຄງ່ິ ບກົ ເຄງ່ິ ນາ້ໍ ດງັ່ ນ:້ີ ເຜິ້ງ, ຕ,ໍ່ ແຕນ... - ນັັກຮຽນຮູ້້�ສັດັ ເຄິ່່�ງບົກົ ເຄິ່່�ງນໍ້້�າໄດ້ແ້ ນວໃດ? 6) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາກຽ່ ວກບັ ລກັ ສະນະ - ສັັດເຄິ່່�ງບົກົ ເຄິ່່�ງນໍ້້�າມີລີ ັັກສະສະພິິເສດແນວໃດ? ຂອງສັດເຄ່ິງບກົ ເຄິງ່ ນາ້ໍ ຕາມຄໍາຖາມລຸມ່ ນ:ີ້ - ມີີຕົວົ ຢ່າ່ ງຫຍັັງແດ່່? ຕາມປົົກກະຕິິແລ້້ວ ພວກມັນັ - ນັກັ ຮຽນເຄີຍີ ເຫັັນກົບົ ບໍ່່�? ມັັນອາໄສຢູ່່�ໃສ? ອາໄສຢູ່່�ໃສ? - ເປັັນຫຍັງັ ເພິ່່�ນຈຶ່່�ງເອີ້້�ນວ່າ່ ສັັດເຄິ່່�ງບົົກເຄິ່່�ງນໍ້້�າ? - ມີສີ ັດັ ຊະນິດິ ໃດແດ່ຈ່ ັດັ ຢູ່່�ຈໍາໍ ພວກສັດັ ເຄິ່່�ງບົກົ ເຄິ່່�ງນໍ້້�າ? 7) ໃຫຕ້ າງໜາ້ ແຕ່ລະກມຸ່ ຕອບ ແລະ ຄໃູ ຊ້ຄາໍ ຖາມເຈາະ ຈມ້ີ ຈນົ ກວາ່ ຈະໄດຄ້ າໍ ຕອບທເ່ີ ປັນເອກະພາບກນັ . 8) ຫຼງັ ຈາກນນັ້ ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫຼຸບ: ສດັ ເຄ່ິງ ໖໕ 65
S ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 2 4) ຄຊູ ກຸ ຍໃູ້ ຫນ້ ກັ ຮຽນຫາຼ ຍໆຄນົ ຕອບຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ RIES RIES ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : RIES RIES RIES ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (3 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES ຍງຸ ເປນັ ສັດຊະນິດໜງຶ່ ທີມ່ ັກອາໄສຢບູ່ ່ອນທີ່ຮກົ ເຮອ້ື , ຖາມ-ຕອບຄວາມຮ້ກູ ່ຽວກບັ ຍຸງ ປາ່ ຫຍາ້ ແລະ ບອ່ ນທີ່ມືດ. ວງົ ຈອນຊີວດິ ຂອງຍງຸ ປະ RIES RIES RIES 1) ຄເູ ວາ້ົ ວາ່ ໃນຊວ່ົ ໂມງຜາ່ ນມານກັ ຮຽນໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກບັ ກອບມີ 4 ໄລຍະ ຄ:ື ໄລຍະວາງໄຂ,່ ໄລຍະເປນັ ໜອນ RIES RIES ນາ້ໍ , ໄລຍະເປນັ ດກັ ແດ້ ແລະ ໄລຍະໃຫຍເ່ ຕມັ ໄວ. ທງັ ສດັ ຕນີ ຂ້ໍ ແລະ ສດັ ເຄງ່ິ ບກົ ເຄງ່ິ ນາ້ໍ ຄູຖາມວ່ານັກຮຽນ 4 ໄລຍະມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນທາງດາ້ ນຮູບຮ່າງລກັ ເຄີຍເຫນັ ລູກຍຸງ ແລະ ລກູ ກບົ ບໍ່? ສະນະພາຍນອກ ແລະ ການດາໍ ລງົ ຊີວດິ ເຊັ່ນ: - ໄຂ່່:ຍຸງຸ ວາງໄຂ່ໃ່ ສ່ກ່ ະໂປະ,ກະປ່່ອງ,ຕີນີ ລົດົ ທີ່່�ມີີນໍ້້�າ 12 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນ 2-3 ຄນົ ຕອບ ແລະ ຄູຖາມນັກຮຽນຜອູ້ ື່ນ ຂັງັ , ໄຂ່ຍ່ ຸງຸ ມີຂີ ະໜາດນ້ອ້ ຍ ແຕ່ສ່ າມາດເບິ່່�ງເຫັນັ ດ້ວ້ ຍ ວາ່ ລາວຕອບມານ້ນັ ຖືກຕອ້ ງແລວ້ ບ?່ໍ ຕາເປົ່່�າ, ມີລີ ັກັ ສະນະແຕກຕ່າ່ ງກັນັ ຕາມແຕ່ລ່ ະຊະນິດິ 3) ຫງຼັ ຈາກນນ້ັ , ຄູສະເໜວີ ່າ ຊວ່ົ ໂມງນີ້ພວກເຮົາຈະໄດ້ ໜ່ວ່ ຍ ແລະ ໃຊ້ເ້ ວລາຟັກັ ປະມານ 2-3 ມື້້� ກໍຈໍ ະກາຍ ຮຽນກ່ຽວກັບວົງຈອນຊວີ ິດຂອງຍງຸ ແລະ ກບົ . ເປັນັ ໜອນນໍ້້�າ. - ໜອນນໍ້້�າ: ເມື່່�ອໜອນອອກມາຈາກໄຂ່ຈ່ ະມີຂີ ະໜາດ ຂັ້້�ນຈັັດກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ໂຕນ້ອ້ ຍໆ, ອາໄສຢູ່່�ໃນນໍ້້�າ ແຕ່່ພວກມັັນຈະຂຶ້້�ນມາ ຫາຍໃຈເອົາົ ອາກາດຢູ່່�ໜ້າ້ ນໍ້້�າ, ຊອກກິິນອາຫານທີ່່� 3. ສົົນທະນາເປັນັ ກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັບັ ວົົງຈອນຊີວີ ິດິ ແລະ ການ ມີຂີ ະໜາດນ້້ອຍທີ່່�ລອຍຢູ່່�ໜ້້ານໍ້້�າ ໃຊ້້ເວລາປະມານ ຈໍາໍ ກັັດແຫຼ່່ງ� ເພາະພັນັ ຂອງຍຸຸງ 6-8 ມື້້� ແລ້້ວລອກຄາບເປັນັ ໂຕດັກັ ແດ້.້ 1) ກອ່ ນຈະເຂາ້ົ ສບູ່ ດົ ຮຽນໃຫຄ້ ຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ : ນກັ ຮຽນ - ໂຕດັກັ ແດ້້: ຫົົວຈະໃຫຍ່່ກວ່າ່ ລຳຳ�ໂຕ, ມັກັ ລອຍແບບ ເຄຍີ ໄດຍ້ ນິ ຄາໍ ວາ່ “ວງົ ຈອນ” ມາກອ່ ນບ?ໍ່ ນິ້້�ງໆຢູ່່�ໜ້າ້ ນໍ້້�າ, ໃນໄລຍະນີ້້�ມັນັ ຈະບໍ່່�ກິນິ ອາຫານ ແລະ - ວົງົ ຈອນແມ່ນ່ ຫຍັັງ? ໃຊ້ເ້ ວລາປະມານ 2-3 ມື້້� ແລ້ວ້ ຈຶ່່�ງລອກຄາບມາເປັນັ - ຄົນົ ແລະ ສັດັ ເກີດີ ລູກູ ຄືກື ັັນບໍ່່�? ຍຸງຸ ໃຫຍ່ເ່ ຕັັມໄວ. - ຜ່າ່ ນໄລຍະເວລາຕ່າ່ ງໆຄົນົ ແລະ ສັັດມີີການປ່ຽ່ ນ - ຍຸງຸ ໃຫຍ່່ເຕັມັ ໄວ: ເມື່່�ອໂຕດັກັ ແດ້ເ້ ຕີບີ ໂຕເຕັມັ ທີ່່�ເປືອື ກ ແປງແນວໃດ? ຫຸ້້�ມຂອງມັັນຈະລຸດຸ ອອກ ກາຍເປັນັ ຍຸງຸ ໂຕເຕັັມໄວ 2) ຫງຼັ ຈາກນັ້ນ, ຄຈູ ່ຶງອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງຄໍາວາ່ ແລ້ວ້ ມັນັ ກໍຈໍ ະອອກຈາກນໍ້້�າມາອາໄສຢູ່່�ເທິງິ ບົກົ ແລະ “ວົງຈອນຊວີ ິດ” ໃຫນ້ ັກຮຽນເຂ້າົ ໃຈ ດງ່ັ ນ້ີ: “ວົງຈອນ ພ້້ອມທີ່່�ຈະຂະຫຍາຍພັນັ ຕໍ່່�ໄປ. ຕາມສະພາບແວດ ຊີວິດ” ແມນ່ ໄລຍະການປ່ຽນແປງທາງດ້ານຮ່າງກາຍ ລ້ອ້ ມທົ່່�ວໄປຍຸງຸ ໂຕແມ່ຈ່ ະມີຊີ ີວີ ິດິ ຢູ່່�ໄດ້ປ້ ະມານ 2-4 ຂອງສ່ິງທມ່ີ ຊີ ີວິດຢ່າງບມໍ່ ວີ ນັ ສນິ້ ສຸດ ໂດຍຜ່ານໄລຍະ ອາທິດິ ແລະ ຍຸງຸ ໂຕຜູ້້�ມີຊີ ີວີ ິດິ ຢູ່່�ໄດ້ປ້ ະມານ 1-2 ອາທິດິ . ເວລາຕາ່ ງໆ. 3) ໃຫ້ນັກຮຽນ ສງັ ເກດຮູບພາບວງົ ຈອນຊວີ ິດຂອງຍງຸ ໃນ 5) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສົນທະນາກ່ຽວກບັ ການກໍາຈດັ ແຫ່ງຼ ເພາະ ປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ ສົນທະນາກນັ ພາຍໃນກ່ມຸ ພນັ ຂອງຍງຸ ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 3 ຕາມຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ຕາມຄາໍ ຖາມລຸ່ມນ້:ີ - ຍຸຸງນໍໍາເຊື້້�ອພະຍາດຫຍັງັ ມາສູ່່�ຄົນົ ເຮົາົ ? - ຍຸຸງອາໄສຢູ່່�ໃສ? - ເພື່່�ອກໍາໍ ຈັດັ ແຫຼ່່�ງເພາະພັນັ ຂອງຍຸງຸ ເຮົາົ ຕ້ອ້ ງເຮັດັ ແນວ - ວົົງຈອນຊີີວິິດຂອງຍຸງຸ ມີຈີ ັກັ ໄລຍະ? ໃດ? - ຍຸຸງຕ້ອ້ ງການຫຍັັງ ເພື່່�ອຄວາມຢູ່່�ລອດ? - ນັກັ ຮຽນຈົ່່�ງອະທິິບາຍວົງົ ຈອນຊີວີ ິດິ ຂອງຍຸຸງໃນປຶ້້�ມ ໖໖ ແບບຮຽນ. 66
6) ຫັຼງຈາກນນັ້ ໃຫ້ຄູອະທບິ າຍຜນົ ຮາ້ ຍຂອງຍງຸ : ຍງຸ ເປນັS ທງັ 4 ໄລຍະມີຄວາມແຕກຕາ່ ງກນັ ທາງດ້ານຮບູ ຮາ່ ງ ພາຫະນະ/ໂຕນາໍ ເຊື້ອ ຊຶງ່ ມນັ ດດູ ກນິ ເລອື ດຄົນເຮົາRIES RIES ລກັ ສະນະພາຍນອກ ແລະ ການດາໍ ລງົ ຊວີ ິດ ເຊນ່ັ : ເປັນອາຫານ ແຕເ່ ວລາດຽວກັນນນ້ັ ມັນປ່ອຍນໍາ້ ເຊືອ້RIES RIES RIES - ໄຂ່່: ມີຮີ ູບູ ຮ່າ່ ງກົົມ, ມີີນໍ້້�າເມືືອກຫຸ້້�ມຊ່່ວຍໃຫ້້ລອຍ ຈຸລະໂລກເຂ້ົາສູ່ຮາ່ ງກາຍ ແລ້ວກະຈາຍໄປຕາມກະRIES RIES RIES ແສເລອື ດ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວໃນເວລາທ່ີເໝາະສມົ ຢູ່່�ເທິງິ ໜ້້ານໍ້້�າ ແລະ ປ້ອ້ ງກັັນບໍ່່�ໃຫ້ສ້ ັດັ ອື່່�ນກິນິ , ໃຊ້້ ຕາມພມູ ຕາ້ ນທານຂອງຄນົ ຜນູ້ ນ້ັ ເຮດັ ໃຫເ້ ຮາົ ເປນັ ໄຂ.້RIES RIES RIES ເວລາຝັກັ ໄຂ່ປ່ ະມານ 1 ອາທິດິ ຈຶ່່�ງອອກເປັນັ ໂຕຮວກ. ການກໍາຈດັ ແຫງ່ຼ ເພາະພັນຂອງຍງຸ ແມນ່ ປົກປດິ ຖງັ ,RIES RIES - ໂຕຮວກ: ໂຕຮວກມີລີ ໍາໍ ຕົວົ ຍາວ, ມີຫີ ົວົ , ມີຫີ າງຍາວ, ໄຫບັນຈຸນ້າໍ , ເກບັ ກະໂປະ, ກະປ໋ອງ, ມ້ຽນຢາງຕີນ ມີຟີ ັນັ ຟືືມຊ່່ວຍໃນການຫາຍໃຈ, ໃຊ້ເ້ ວລາປະມານ ລດົ ທ່ີບໃໍ່ ຊໄ້ ວໃ້ ຫເ້ ປັນລະບຽບ, ອະນາໄມໜອງນໍາ້ , 7-10 ອາທິິດ ຮ່່າງກາຍຈະປ່ຽ່ ນເປັນັ ກົົບນ້ອ້ ຍ. ຮ່ອງນາ້ໍ ໃຫສ້ ະອາດ ແລະ ປ່ອຍປາຫາງນົກຍງຸ ໃສອ່ າ່ ງ ເກັບນ້ໍາ. 12- ກົົບນ້ອ້ ຍ: ກົົບນ້ອ້ ຍເລີ່່�ມມີຂີ າງອກອອກມາ ຊຶ່່�ງຂາ ຄູ່່�ຫຼັັ�ງຈະອອກມາກ່ອ່ ນຂາຄູ່່�ໜ້າ້ , ຫາງຈະຄ້ອ້ ຍໆນ້ອ້ ຍ ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ແລະ ສັ້້�ນເຂົ້້�າເລື້້�ອຍໆ, ປອດເລີ່່�ມຂະຫຍາຍຕົົວຂຶ້້�ນ ສງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ ເພື່່�ອໃຊ້້ໃນການຫາຍໃຈ, ໃຊ້້ເວລາປະມານ 10-12 ອະທບິ າຍວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. ອາທິດິ ຮ່່າງກາຍຈະປ່່ຽນເປັນັ ກົົບໃຫຍ່ເ່ ຕັັມໄວ. - ກົົບໃຫຍ່່ເຕັມັ ໄວ: ເມື່່�ອກົບົ ໃຫຍ່ເ່ ຕັມັ ໄວ ແລ້ວ້ ຟັນັ ຟືມື 4. ສົົນທະນາເປັັນກຸ່່ມ� ກ່່ຽວກັບັ ວົົງຈອນຊີວີ ິດິ ຂອງກົົບ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສກຶ ສາວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງກບົ ໃນປມ້ຶ ແບບ ຂອງມັນັ ກໍຈໍ ະຫາຍໄປ, ການຫາຍໃຈຈະໃຊ້ປ້ ອດແທນ, ຮຽນ ຂໍທ້ ີ 4 ແລ້ວຕອບຄໍາຖາມລມຸ່ ນ້ີ: ຫາງກໍຈໍ ະຫາຍໄປ ສາມາດດຳຳ�ລົງົ ຊີວີ ິດິ ຢູ່່�ທັງັ ບົກົ ແລະ ນໍ້້�າໄດ້້. 4 ສາໍ ລບັ ນກັ ຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫືຼ ນກັ ຮຽນພເິ ສດ: ຄຕູ ອ້ ງອະທບິ າຍ ຄໍາສັບ “ວົງຈອນຊີວິດ” ໃຫນ້ ັກຮຽນເຂ້ົາໃຈ. ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (17 ນາທີ)ີ 5. ແຕ້ມ້ ແລະ ອະທິິບາຍວົົງຈອນຊີວີ ິິດຂອງຍຸຸງ ຫຼືື� ກົົບ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ເລອື ກແຕມ້ ແຜນວາດວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງຍງຸ ຫືຼ ກົບ ພອ້ ມທັງຂຽນບອກແຕ່ລະໄລຍະຂອງມັນ. 3 ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ 1 ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນເພອ່ື ໃຫຄ້ ະແນນນກັ ຮຽນ. 2 ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ສງ່ິ ທໄ່ີ ດຮ້ ຽນໃນຊວ່ົ ໂມງນມ້ີ ຫີ ຍງັ - ນັກັ ຮຽນເຄີຍີ ເຫັນັ ໄຂ່ກ່ ົບົ ບໍ່່�? ໄຂ່ກ່ ົບົ ມີລີ ັກັ ສະນະແນວ ແດ?່ ໃດ? - ຈົ່່�ງອະທິິບາຍວົົງຈອນຊີວີ ິດິ ຂອງຍຸງຸ ແລະ ກົບົ ? - ເປັນັ ຫຍັັງເຮົາົ ຈຶ່່�ງຈໍາໍ ເປັັນຕ້້ອງຈໍໍາກັັດແຫຼ່່�ງເພາະພັນັ - ນັັກຮຽນຮູ້້�ຈັກັ ກົບົ ໄດ້ແ້ ນວໃດ? ກົບົ ອາໄສຢູ່່�ໃສ? ຂອງຍຸງຸ ? - ກົົບຕ້້ອງການຫຍັັງ ເພື່່�ອຄວາມຢູ່່�ລອດ? 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ຕອບໂດຍຫຍ.້ໍ - ຈົ່່�ງອະທິບິ າຍວົງົ ຈອນຊີວີ ິດິ ຂອງກົບົ ໃນປຶ້້�ມແບບຮຽນ? 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຊວ່ ຍກນັ ສະຫບຸຼ ຄນື ຕາມບດົ ຮຽນທໄ່ີ ດ້ 2) ໃຫ້ນັກຮຽນ 2-3 ຄົນຕອບ ແລວ້ ຖາມນັກຮຽນຜູ້ອ່ນື ໆ ຮຽນມາໃນຊ່ົວໂມງນີ້. ຕມ່ື ອກີ ວາ່ ຍງັ ມຜີ ໃູ້ ດຕາ່ ງຈາກນ.້ີ ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ນກັ ຮຽນ ແລະ ຄຮູ ວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ວງົ ຈອນຊວີ ດິ ຂອງກບົ ປະກອບ ມີ 4 ໄລຍະ ຄື: ໄລຍະວາງໄຂ່, ໄລຍະເປັນຮວກ, ໄລ ຍະເປນັ ໂຕກບົ ນອ້ ຍ ແລະ ໄລຍະເປນັ ກບົ ໃຫຍເ່ ຕມັ ໄວ. ໖໗ 67
ບົົດທີີ 13 ການປັບັ ຕົົວຂອງສັດັ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່�ວ່ ໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົງົ 2. ຮູບແບບການປັບຕົວຂອງສັດ ເຊນ່ັ : ສດັ ບາງຊະນິດ ປບັ ປ່ຽນລກັ ສະນະຂອງຮ່າງກາຍ, ສີ ແລະ ການຮຽນ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: ແບບຂອງສດັ ຊະນິດອື່ນ ເຊ່ັນ: ການປັບຕວົ ຂອງຕກັ RIES RIES1. ອະທບິ າຍຄວາມໝາຍການປບັ ຕວົ ຂອງສດັ ບາງແຕນໃບໄມໃ້ ຫຄ້ າ້ ຍຄກື ບັ ໃບໄມ,້ ງາ່ ໄມ,້ ການປບັ ປຽ່ ນ ຊະນດິ . ສີຂອງຂຽດຕະປາດໃຫຄ້ ້າຍຄືໃບໄມ້ ແລະ ການປຽ່ ນ 2. ບອກເຫດຜນົ ທສ່ີ ດັ ບາງຊະນດິ ມກີ ານປບັ ຕວົ ໃຫ້ ສຂີ ອງຂຽດລາຍ ໃຫ້ຄາ້ ຍຄສື ະພາບແວດລອ້ ມທີ່ມນັ ອາໄສຢ,ູ່ ການປບັ ສຂີ ອງແມງມາ້ ໃຫຄ້ າ້ ຍຄກື ບັ ສຂີ ອງ 13 ເຂາ້ົ ກບັ ສະພາບແວດລອ້ ມທຢ່ີ ອູ່ າໄສ. ດອກໄມ,້ ການປບັ ສຂີ ອງໂຕກະປອມໃຫຄ້ ້າຍຄຕື ້ົນ 3. ບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ບາງຊະນດິ ທມ່ີ ີ ໄມ.້ ..ນອກຈາກນນ້ັ ສດັ ກສໍ າມາດຮຽນແບບສດັ ຕວົ ອນ່ື ການປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບແວດລອ້ ມທຢ່ີ ອູ່ າໄສ. ເຊນ່ັ : ແມງກະເບອ້ື ຈະມຈີ ດຸ ດາໍ ໆຢປູ່ ກີ ທຄ່ີ າ້ ຍຄຕື າຂອງ ສງ່ິ ທມ່ີ ີຊີວດິ ອື່ນ, ບ້ົງຈະມຫີ ົວ ແລະ ຕາຄາ້ ຍຄງື ູ. II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີນີ ຜົົນ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 1. ສັງເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕອ້ ງໃນເວລາ 1. ປມ້ຶ ແບບຮຽນ. ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ . 2. ເຈ້ຍ A4 ແລະ ສສໍ .ີ 3. ບັດຮບູ ພາບສດັ ຊະນິດຕ່າງໆ (ຖ້າມີ). 2. ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລ່ມຸ ນີ້ ເພື່ອປະເມນີ ນກັ ຮຽນ. V. ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ຄະແນນ ບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ບາງຊະ ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 1 ນດິ ທມ່ີ ກີ ານປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບແວດ ລອ້ ມທອ່ີ າໄສຢູ່ ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ບາງຊະ ສົນທະນາເປນັ ຄູ່ 3 ນດິ ທມ່ີ ກີ ານປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບແວດ 1) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ : ຖາ້ ມຄີ ນົ ຊອກຫາເຈາ້ົ ຢເູ່ ດນ່ີ ໂຮງຮຽນ ລອ້ ມທອ່ີ າໄສຢໄູ່ ດ້ 3 ຊະນດິ . ເຈາ້ົ ສາມາດເຮດັ ຫຍງັ ໄດແ້ ດ່ ເພອ່ື ບໃ່ໍ ຫໝ້ ເູ່ ຫນັ ? 2) ໃຫຕ້ າງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ຕອບ. ບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ບາງຊະ 3) ຄສູ ະເໜວີ າ່ ມນ້ື ນ້ີ ກັ ຮຽນຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກບັ ການປບັ ຕົວ 2 ນດິ ທມ່ີ ກີ ານປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບແວດ ຂອງສດັ ເພືອ່ ຊ່ວຍໃຫມ້ ນັ ຢ່ລູ ອດ. ລອ້ ມທອ່ີ າໄສຢໄູ່ ດ້ 2 ຊະນດິ . ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງສດັ ບາງຊະ 1 ນດິ ທມ່ີ ກີ ານປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບແວດ ລອ້ ມທອ່ີ າໄສຢໄູ່ ດ້ 1 ຊະນດິ . 0 ບສ່ໍ າມາດບອກຊ່ື ແລະ ລກັ ສະນະຂອງ ສດັ ໄດ.້ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 1. ຄວາມໝາຍການປັັບຕົົວຂອງສັດັ 1. ການປບັ ຕວົ ຫືຼ ປອມຕວົ ຂອງສດັ ໝາຍເຖງິ ການປຽ່ ນ 1) ແບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ (ແຕ່ ແປງລກັ ສະນະບາງຢາ່ ງໃຫຄ້ າ້ ຍຄກື ບັ ສະພາບແວດລອ້ ມ ລະກມຸ່ ໃຫມ້ ນີ ກັ ຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍໃນອດັ ຕາສວ່ ນເທາ່ົ ທຢ່ີ ອູ່ າໄສ ເພອ່ື ຄວາມສະດວກໃນການຈບັ ອາຫານ, ປອ້ ງ ກັນ ຫືຼ ໃກ້ຄຽງກນັ ຫາຼ ຍທີ່ສຸດ). ກນັ ບໃ່ໍ ຫສ້ ດັ ອນ່ື ເຫນັ , ຄວາມຢລູ່ ອດ ແລະ ສາມາດສບື ພນັ ໄດຕ້ ໄ່ໍ ປ. 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນສັງເກດຮູບພາບໃນປມຶ້ ແບບຮຽນຂທໍ້ ີ 1 ແລວ້ ແນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄວາ້ ຕາມຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ - ນັັກຮຽນສັັງເກດເຫັັນຮູູບຫຍັັງແດ່?່ 68 ໖໘
S - ມີີສັດັ ຊະນິິດໃດແດ່່ທີ່່�ນັກັ ຮຽນເຄີີຍເຫັນັ ? ສໍາລບັ ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫຼື ນັກຮຽນພິເສດ: ຄູຕ້ອງອະ RIES RIES - ສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້�ສັງັ ເກດເຫັນັ ໄດ້ຊ້ ັດັ ເຈນ ຫຼືື� ບໍ່່�? ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ? ທບິ າຍຄາໍ ສັບ “ການປັບຕວົ ” ໃຫ້ນັກຮຽນເຂົ້າໃຈ. RIES RIES RIES - ສັດັ ເຫຼົ່�ານັ້້�ນເປັນັ ສີຫີ ຍັງັ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອ້ ມທີ່່� RIES RIES RIES ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັັດ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ມັນັ ອາໄສຢູ່່�ເປັນັ ສີຫີ ຍັງັ ? RIES RIES RIES - ສີຂີ ອງສະພາບແວດລ້ອ້ ມທີ່່�ມັນັ ອາໄສຢູ່່�ໄດ້ຊ້ ່ວ່ ຍສັດັ 3. ຮູູບແບບການປັັບຕົົວຂອງສັັດ (ຕໍ່່)� RIES RIES ເຫຼົ່�ານັ້້�ນໄດ້ແ້ ນວໃດ? 1) ຄູແບ່ງນກັ ຮຽນອອກເປັນກຸມ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ 3) ຄໃູ ຫຕ້ າງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 2-3 ກມຸ່ ຕອບ. ຂອງຫອ້ ງ. 4) ຫັງຼ ຈາກນັ້ນຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບ: 132) ຄຢູ າຍອປຸ ະກອນໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ (ເຈ້ຍ 2 ແຜ່ນ - ສັດັ ບາງຊະນິດິ ມີສີ ີທີ ີ່່�ຄ້າ້ ຍຄືກື ັບັ ສະພາບແວດລ້ອ້ ມທີ່່� ແລະ ສໍສີ 1 ຊຸດ). ມັນັ ຢູ່່�ກໍເໍ ພື່່�ອພາງໂຕ, ຖ້າ້ ມັນັ ເປັນັ ຜູ້້�ຖືກື ລ່າ່ ນັກັ ລ່າ່ ຈະ 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມສົນທະນາ ແລະ ແຕ້ມຮບູ ສັດ ເຫັນັ ມັນັ ໄດ້ຢ້ າກ ແລະ ຖ້າ້ ມັນັ ເປັນັ ນັກັ ລ່າ່ ມັນັ ກໍຈໍ ະ ງ່າ່ ຍໃນການຈັບັ ເຫຍື່່�ອ. ຊະນດິ ໃດໜງ່ຶ ຕາມໃຈ ໂດຍອງີ ຕາມເງອ່ື ນໄຂດງ່ັ ລມຸ່ ນ:້ີ - ເຈ້ຍ້ ແຜ່່ນທີີ 1 ແຕ້ມ້ ຮູູບສັດັ ໃດໜຶ່່�ງ ແລະ ສະພາບ 5) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ : ຢໃູ່ ນທອ້ ງຖນ່ິ ຂອງເຮາົ ມສີ ດັ ຊະນດິ ໃດແດທ່ ມ່ີ ສີ ຄີ າ້ ຍຄສື ະພາບແວດລອ້ ມທມ່ີ ນັ ອາໄສຢ?ູ່ ແວດລ້ອ້ ມທີ່່�ມັັນອາໄສຢູ່່� ພ້ອ້ ມທັງັ ລະບາຍສີີໃຫ້ກ້ ົົມ ແລະ ມນັ ຊວ່ ຍສດັ ນນ້ັ ໃນການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ໄດແ້ ນວໃດ? ກືນື ກັນັ (ສັັດພາງໂຕ). - ເຈ້ຍ້ ແຜ່ນ່ ທີີ 2 ແຕ້ມ້ ຮູບູ ສັດັ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອ້ ມ 2. ຮູບູ ແບບການປັບັ ຕົົວຂອງສັັດ ທີ່່�ມັັນອາໄສຢູ່່�ຄືເື ກົ່່�າ ພ້້ອມທັງັ ລະບາຍສີີສັດັ ຄືເື ກົ່່�າ ແຕ່ລ່ ະບາຍສີຂີ ອງສະພາບແວດລ້ອ້ ມທີ່່�ມັນັ ອາໄສຢູ່່� 1) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສືບຕໍຄ່ ນົ້ ຄວ້າ ແລະ ສນົ ທະນາເປັນກຸມ່ . ໃຫ້ແ້ ຕກຕ່າ່ ງກັນັ (ສັັດບໍ່່�ພາງໂຕ). 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ພາບຢປູ່ ມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຕອບ ຕາມຄໍາຖາມຕໍໄ່ ປນ:ີ້ ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ນກັ ຮຽນ. - ນັັກຮຽນເຄີີຍເຫັນັ ສັັດເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? - ເປັນັ ຫຍັັງສັັດເຫຼົ່�ານີ້້�ຈຶ່່�ງແນມເຫັັນໄດ້້ຢາກ? ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ - ສັດັ ແຕ່ລ່ ະຊະນິດິ ມີລີ ັກັ ສະນະອັນັ ໃດແດ່ທ່ ີ່່�ຄ້າ້ ຍຄືກື ັບັ 1) ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ນາໍ ເອາົ ຮບູ ແຕ້ມທັງ 2 ຮບູ ຂນ້ຶ ສະພາບແວດລ້້ອມທີ່່�ມັັນອາໄສຢູ່່�? ມາຕິດໃສ່ກະດານ. - ເປັນັ ຫຍັງັ ມັນັ ຈຶ່່�ງມີລີ ັກັ ສະນະແບບນີ້້�? (ເພື່່�ອຄວາມສະ 2) ຄູນໍາພານກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ຂອງແຕ່ລະກຸ່ມກຽ່ ວກັບ ດວກສະບາຍໃນການຈັບັ ອາຫານ, ປ້ອ້ ງກັນັ ບໍ່່�ໃຫ້ສ້ ັດັ ອື່່�ນເຫັນັ ແລະ ຄວາມຢູ່່�ລອດ). ການພາງຕວົ ຂອງສດັ ແລະ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຍກົ ໂປຂ້ ນ້ຶ () 3) ໃຫຕ້ າງໜ້າ ນັກຮຽນ 2-3 ຄນົ ຕອບ. 4) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກັນສະຫຼຸບ: ສັດ ຖາ້ ວາ່ ຮບູ ນັ້ນມລີ ກັ ສະນະການພາງໂຕທດ່ີ ີ ແລະ ເອົາ ບາງຊະນິດມີລາຍເສນ້ັ ຫືຼ ຈດຸ ຕ່າງໆຢຕູ່ າມຜວິ ໜງັ ຊວ່ ຍໃນການລ້ີຢູ່ໃນສະພາບແວດລອ້ ມຂອງມັນເພອ່ື ໂປລ້ ງົ () ຖ້າວ່າຮູບນັນ້ ບ່ມໍ ລີ ກັ ສະນະການພາງໂຕ ບໃໍ່ ຫສ້ ດັ ຕເູ ຫັນ. 5) ຄຖູ າມນກັ ຮຽນວາ່ : ຢໃູ່ ນທອ້ ງຖນ່ິ ຂອງເຮາົ ມສີ ດັ ຊະນດິ ທດີ່ .ີ ໃດແດທ່ ມ່ີ ສີ ຄີ າ້ ຍຄສື ະພາບແວດລອ້ ມທມ່ີ ນັ ອາໄສຢ?ູ່ 3) ໃຫນ້ ັກຮຽນອະທິບາຍວາ່ ນອກຈາກນ້ີຍັງມສີ ັດຊະນິດ ແລະ ມນັ ຊວ່ ຍສດັ ນນ້ັ ໃນການດາໍ ລງົ ຊວີ ດິ ໄດແ້ ນວໃດ? ໃດອກີ ທສ່ີ າມາດພາງໂຕໄດ?້ ການພາງໂຕເຂາ້ົ ກບັ ສະ ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ພາບແວດລອ້ ມແບບນສ້ີ າມາດຊວ່ ຍມນັ ໄດແ້ ນວໃດ? ສງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມ, ແນະນາໍ ຄວາມໝາຍ ແລະ ລກັ ສະນະຂອງການປບັ ຕວົ ຂອງສດັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຂາ້ົ ໃຈ. ໖໙ 69
S ຊົ່ວ່� ໂມງທີີ 2 - ສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້�ມີລີ ັກັ ສະນະຄ້າ້ ຍຄືໂື ຕຫຍັງັ ?ມີພີ າກສ່ວ່ ນ RIES RIES ໃດຄືກື ັັນ? ລັັກສະນະເຫຼົ່�ານີ້້�ຈະສາມາດປ້້ອງກັັນໂຕ RIES RIES RIES ຂັ້້�ນນຳຳ�ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ມັັນເອງໄດ້ແ້ ນວໃດ? RIES RIES RIES ຖາມ-ຕອບຄວາມຮ້ກູ ຽ່ ວກບັ ສດັ - ການຮຽນແບບຂອງສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້�ສາມາດປ້ອ້ ງກັນັ ໂຕ RIES RIES RIES 1) ໃຫນ້ ັກຮຽນຈັບຄສູ່ ົນທະນາກຽ່ ວກບັ ສັດຊະນິດໃດໜຶ່ງ ມັນັ ເອງໄດ້ແ້ ນວໃດ? ຍ້້ອນຫຍັງັ ? RIES RIES ທສ່ີ າມາດພາງໂຕຕາມຄາໍ ຖາມລຸ່ມນ:້ີ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ - ສັັດໂຕນັ້້�ນຊື່່�ວ່່າໂຕຫຍັງັ ? ສງັ ເກດການຕອບຄາໍ ຖາມຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ ອະທບິ າຍລກັ ສະນະການຮຽນແບບຂອງສັດແຕ່ລະຊະ 13 - ເປັັນຫຍັງັ ມັນັ ຈຶ່່�ງພາງໂຕ? ນດິ ໃຫນ້ ັກຮຽນເຂາົ້ ໃຈ. - ມັນັ ພາງໂຕຈາກໃຜ? - ມັນັ ພາງໂຕແນວໃດ? 5) ໃຫ້ຕາງໜ້າແຕ່ລະກມຸ່ ຕອບ (ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຫຼາຍໆຄົນ 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນ 2-3 ຄູແ່ ລກປຽ່ ນຄວາມຄິດເຫັນ. ໄດຕ້ ອບ). 3) ຫງຼັ ຈາກນ້ນັ , ຄູສະເໜວີ າ່ ໃນຊວ່ົ ໂມງນ້ີ ເຮາົ ຈະໄດຮ້ ຽນ ກຽ່ ວກບັ ການຮຽນແບບຂອງສັດ. 6) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ : ສດັ ບາງ ຊະນດິ ສາມາດຮຽນແບບ ຫືຼ ປອມຕວົ ໃຫຄ້ າ້ ຍຄສື ດັ ຊະ ຂັ້້�ນຈັັດກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ ນດິ ອ່ືນໄດ້ ເຊ່ນັ : ປີກຂອງແມງກະເບື້ອຈະມີຈດຸ ດໍາໆ ຄາ້ ຍຄຕື າຂອງສງ່ິ ທມ່ີ ຊີ ວີ ດິ , ບງ້ົ ຈະມຫີ ວົ ແລະ ຕາຄາ້ ຍ 4. ການຮຽນແບບຂອງສັັດ ຄງື ູ ແລະ ອື່ນໆ. 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄວາ້ ຕາມກມຸ່ ເກາ່ົ ໃນຊວ່ົ ໂມງຜາ່ ນມາ. ສໍາລັບນັກຮຽນຊົນເຜົ່າ ຫືຼ ນກັ ຮຽນພເິ ສດ: ຄຕູ ອ້ ງອະ 2) ຄແູ ນະນາໍ ໃຫ້ນັກຮຽນເບງິ່ ຮບູ ພາບໃນປຶ້ມແບບຮຽນຂ້ໍ ທິບາຍຄໍາສັບ “ການຮຽນແບບ” ໃຫ້ນັກຮຽນເຂ້ົາໃຈ. ທີ 1 ແລະ 2 ແລ້ວສົນທະນາຕາມຄາໍ ຖາມລຸ່ມນີ້: ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ - ນັັກຮຽນເຫັນັ ສັດັ ຫຍັງັ ແດ່່ຢູ່່�ໃນຮູູບ? - ເປັນັ ຫຍັັງນັກັ ຮຽນຈຶ່່�ງເຫັນັ ສັັດເຫຼົ່�ານັ້້�ນໄດ້ຢ້ າກ? 5. ບອກເຫດຜົົນທີ່່ສ� ັດັ ບາງຊະນິິດມີກີ ານປັັບຕົົວ - ສັດັ ໂຕນັ້້�ນເບິ່່�ງຄືືຫຍັງັ ? ແລະ ສະພາບແວດລ້ອ້ ມ 1) ຄຈູ ດົ ກາ່ ຍຕາຕະລາງຢໃູ່ ນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຂທ້ໍ ີ 4 ໃສກ່ ະ ຂອງມັັນຄ້້າຍຄືຫື ຍັັງ? ດານ ແລະ ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕລ່ ະຄົນຈົດກ່າຍຕາຕະລາງ - ຮູບູ ຮ່າ່ ງລັກັ ສະນະຂອງສັດັ ຄືກື ັບັ ສະພາບແວດລ້ອ້ ມ ດງ່ັ ກາ່ ວໃສປ່ ມ້ຶ ຂຽນຂອງນກັ ຮຽນ (ສວ່ ນຮບູ ພາບສດັ ຊະ ນດິ ຕາ່ ງໆຢໃູ່ ນຕາຕະລາງແມນ່ ບຈ່ໍ າໍ ເປນັ ແຕມ້ ໃສ່ ແຕ່ ທີ່່�ມັນັ ຢູ່່�ຄືແື ນວໃດ? ແນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນສັງເກດຢ່ໃູ ນປຶ້ມແບບຮຽນ. ຂຽນ 3) ກອ່ ນຈະເຂາ້ົ ສເູ່ ນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນ ຄສູ ນົ ທະນາກບັ ນກັ ຮຽນ ແຕ່ຊືຂ່ ອງສັດໃສ່ ບ່ອນຈາ້ໍ ເມັດ). ວາ່ : ນັກຮຽນເຄຍີ ໄດຍ້ ນິ ຄໍາວ່າ “ຮຽນແບບ” ບໍ່? ຮຽນ ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ ແບບແມນ່ ຫຍງັ ? ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 2-3 ຄນົ ຕອບ. ຫງັຼ ຈາກ ໃນຂະນະທນ່ີ ກັ ຮຽນກາໍ ລງັ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ ຢນູ່ ນ້ັ ໃຫຄ້ ສູ ງັ ນນ້ັ , ຄຈູ ງ່ຶ ອະທບິ າຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນວາ່ ການຮຽນແບບ ແມນ່ ເກດ ແລະ ໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນເພືອ່ ໃຫຄ້ ະແນນ ການເຮດັ ສ່ງິ ໃດໜ່ຶງໃຫ້ຄື ຫຼື ຄ້າຍຄກື ັບອກີ ສງິ່ ໜ່ງຶ . ນກັ ຮຽນ. ຕວົ ຢ່າງ: ຕັກແຕນ ຢທູ່ ງ່ົ ຫຍ້າຂຽວ ສຂີ ອງມນັ ກເໍ ປນັ ສີ ຂຽວ, ຕກັ ແຕນຢເູ່ ຟອື ງແຫງ້ ສນີ າ້ໍ ຕານ ສຂີ ອງມນັ ກເໍ ປນັ 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ສງັ ເກດຮບູ ພາບສດັ ຊະນດິ ຕາ່ ງໆ ສີນາ້ໍ ຕານ. ຢໃູ່ ນຕາຕະລາງ ແລວ້ ບອກເຫດຜນົ ແລະ ລກັ ສະນະ 4) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ສງັ ເກດ ແລະ ສນົ ທະນາກນັ ພາຍ ຂອງສດັ ບາງຊະນດິ ທມ່ີ ກີ ານປບັ ຕວົ ໄປຕາມສະພາບ ໃນກມຸ່ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບການຮຽນແບບຂອງສດັ ໃນປມ້ຶ ແວດລອ້ ມທມ່ີ ນັ ອາໄສຢູ່ ໃສຕ່ າຕະລາງຫອ້ ງທີ 1 ແລະ 2. ແບບຮຽນ ຂທ້ໍ ີ 3 ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ໃຫຄ້ ເູ ອາົ ມຊື ໃ້ີ ສຮ່ ບູ ແລວ້ ຖາມນັກຮຽນໄປເທອື່ ລະຮູບ: - ນັັກຮຽນເຄີຍີ ເຫັນັ ສັດັ ເຫຼົ່�ານີ້້� (ແມງກະເບື້້�ອ, ບົ້້�ງກະ ເລັັນ) ບໍ່່�? 70 ໗໐
S ຮູບພາບຂອງສດັ ສັດເຫ່ົາຼ ນຢີ້ ູ່ໃສ, ມີຮູບຮ່າງ, ສຄີ ້າຍຄື RIES RIESໃນແວດລ້ອມທີ່ ຫຍງັ , ເປັນຫຍງັ ມນັ ຈຶງ່ ມີການປບັ ຕົວ? RIES RIES RIES RIES RIES RIESມັນອາໄສຢູ່ RIES RIES RIESຊືຂ່ ອງສັດ: ນກົ ເຄົ້ານກົ ເຄົ້າ ຈະປບັ ສຂີ ອງມັນໃຫຄ້ ້າຍຄື RIES RIESກບັ ສຂີ ອງຕົນ້ ໄມທ້ ີມ່ ນັ ອາໄສຢູ່ ເພື່ອ ຈັບອາຫານໄດ້ງ່າຍ ແລະ ຄວາມປອດ ໄພຂອງມັນ. ຊ່ຂື ອງສດັ : ງູ ງູ ຈະປບັ ສີ ແລະ ລາຍຂອງມນັ ໃຫຄ້ າ້ ຍ 13 ຄກື ັບສຂີ ອງດິນໃນບລໍ ເິ ວນທມ່ີ ັນອາໄສ ຢູ່ ເພອ່ື ຈບັ ອາຫານໄດງ້ າ່ ຍ ແລະ ຄວາມ 71 ປອດໄພຂອງມນັ . ຕັກແຕນໃບໄມ້ ຈະປັບສີ ແລະ ລກັ ສະ ຊຂ່ື ອງສດັ : ຕກັ ແຕນໃບ ນະທາງຮາ່ ງກາຍ (ປກີ ) ຂອງມນັ ໃຫຄ້ າ້ ຍ ໄມ້ ຄກື ັບໃບໄມ້ທີ່ມັນອາໄສຢູ່ ເພື່ອຈັບອາ ຫານໄດງ້ າ່ ຍ ແລະ ຄວາມປອດໄພຂອງ ມັນ. ຊຂື່ ອງສັດ: ບງົ້ ບ້ົງ ຈະປັບລກັ ສະນະໂຄງສ້າງຂອງ ຮ່າງ ກາຍ (ຫົວ ແລະ ຕາ) ໃຫ້ຄ້າຍ ຄສື ັດທີມ່ ພີ ດິ ຊະນິດອນື່ (ງູ) ເພອື່ ປ້ອງກັນຕົວ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) 1) ຄໃູ ຫນ້ ັກຮຽນສະຫບຸຼ ສິງ່ ທໄ່ີ ດ້ຮຽນ ໃນຊວ່ົ ໂມງນ້ີ ມີ ຫຍງັ ແດ່? ສັດແຕ່ລະຊະນິດມກີ ານປັບຕວົ ແນວໃດ? 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄົນຕອບໂດຍຫຍໍ.້ 3) ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຈງ່ຶ ຊວ່ ຍກນັ ສະຫບຸຼ ຄນື ຕາມ ຕາຕະລາງຂາ້ ງເທິງ. ໗໑
ບົົດທີີ 14 ແກ່່ນພືືດ ເວລາ 2 ຊົ່່�ວໂມງ S RIES RIESI. ຈຸດຸ ປະສົງົ ການຂະຫຍາຍພນັ . RIES RIES RIES 3. ແກນ່ ພດື ຂະຫຍາຍພນັ ໂດຍທາໍ ມະຊາດ ຊງ່ຶ ກະຈາຍໄປ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: 1. ບອກການຂະຫຍາຍພນັ ຂອງແກນ່ ພດື ແຕລ່ ະ ໄດດ້ ວ້ ຍລມົ , ນາ້ໍ , ສດັ ຫືຼ ການແຕກຂອງໝາກ. RIES RIES RIESຊະນດິ ໂດຍທາໍ ມະຊາດ. 4. ແກນ່ ພດື ຕາ່ ງໆຈະເຕບີ ໂຕຂນ້ຶ ເມອ່ື ມນັ ຢໃູ່ ນເງອ່ື ນໄຂທ່ີ RIES RIES2. ແຕມ້ ຮບູ ແລະ ຂຽນຊໂ່ື ຄງປະກອບສາ້ ງຂອງ ເໝາະສມົ . 14 ແກນ່ ພດື . 5. ແກນ່ ພດື ມໂີ ຄງປະກອບສາ້ ງທສ່ີ າໍ ຄນັ ເຊນ່ັ :ເປອື ກຫມຸ້ , 3. ທດົ ລອງການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື . ໜອ່ໍ ອ່ ນ ແລະ ລະບບົ ສະໜອງອາຫານ (ທາດແປງ້ ). II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 1. ສັງເກດ, ກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນເວລາ ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ . 1. ປມ້ຶ ແບບຮຽນ. 2. ຊອງຈດົ ໝາຍ ຫືຼ ພບັ ເຈຍ້ ເປນັ ຊອງ, ມີດຕດັ 2. ນາໍ ໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລມຸ່ ນີ້ ເພື່ອປະເມີນ ນັກຮຽນ. ແລະ ສໍດໍາ. 3. ໄມນ້ ອ້ ຍ (ກາ່ ງພາ້ ວ) ຫຼື ເຊືອກ. ຄະແນນ ແຕມ້ ຮບູ ແລະ ຂຽນຊໂ່ື ຄງປະກອບສາ້ ງ 4. ໝາກໄມ້ 3 ຊະນິດ ແລະ ໝາກຖວົ່ ແຫງ້ 2 ຂອງແກ່ນພດື ຊະນດິ ແຕກຕາ່ ງກນັ . ແຕມ້ ຮບູ ແລະ ຂຽນຊໂ່ື ຄງປະກອບ 5. ໝາກໄມ,້ ໝາກເຂືອ, ດອກດາວເຮອື ງ, ດອກ 3 ສາ້ ງຂອງແກນ່ ພດື ໄດຢ້ າ່ ງຖກື ຕອ້ ງດວ້ ຍ ຕາເວນັ ຫືຼ ສິງ່ ທີມ່ ີໃນທ້ອງຖ່ິນ. ຕນົ ເອງ. 6. ຂຽງ, ມີດ ແລະ ແວ່ນຂະຫຍາຍ. 7. ເຈ້ຍ A4, ໄມບ້ ັນທັດ ແລະ ແກນ່ ຖວົ່ ຝກັ ຍາວ ແຕມ້ ຮບູ ແລະ ຂຽນຊໂ່ື ຄງປະກອບສາ້ ງ 2 ຂອງແກນ່ ພດື ໂດຍໄດຮ້ ບັ ການຊວ່ ຍເຫອືຼ ປະມານ 18 ແກນ່ (ແກ່ນພດື ທ່ີມີໃນທ້ອງຖນ່ິ ). 8. ໂຖແກວ້ , ຈອກປລາສະຕກິ ໃສ, ເຈຍ້ ທິດຊູ ຫຼື ຈາກຄນົ ອນ່ື . ສາໍ ລີ, ນາໍ້ ແລະ ແກັດເຈຍ້ . 1 ແຕມ້ ຮບູ ໄດ້ ແຕບ່ ສ່ໍ າມາດຂຽນຊໂ່ື ຄງ ປະກອບສາ້ ງຂອງແກນ່ ພດື . V. ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ 0 ບສ່ໍ າມາດແຕມ້ ຮບູ ແລະ ຂຽນຊໂ່ື ຄງ ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 ປະກອບສາ້ ງຂອງແກນ່ ພດື . ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 1) ໃຫນ້ ັກຮຽນສນົ ທະນາດ້ວຍຄໍາຖາມຕ່ໄໍ ປນ້ີ: 1. ພດື ຂະຫຍາຍພນັ ໂດຍການສາ້ ງແກນ່ ແກນ່ ຈະເຕບີ - ນັກັ ຮຽນເຫັນັ ຕົ້້�ນໄມ້ຫ້ ຍັງັ ແດ່ຕ່ າມທາງມາໂຮງຮຽນ? ໃຫຍຢ່ ພູ່ າຍໃນດອກ ເມອ່ື ແກນ່ ໄດຖ້ ກື ສາ້ ງຂນ້ຶ ແລະ ມີ - ຕົ້້�ນໄມ້ເ້ ຫຼົ່�ານັ້້�ນເກີດີ ຂຶ້້�ນໄດ້້ແນວໃດ? ຄວາມພອ້ ມຢາ່ ງເຕມັ ທແ່ີ ລວ້ ພວກມນັ ຈະລນ່ົ ອອກຈາກ ຕນ້ົ . 2) ບອກນກັ ຮຽນວາ່ ມນ້ື ເ້ີ ຮາົ ຈະມາຮຽນກຽ່ ວກບັ ແກນ່ ພດື ຊງ່ຶ ກຽ່ ວພນັ ບດົ ຮຽນທີ 12 ໂດຍຄຕູ ງ້ັ ຄາໍ ຖາມວາ່ : 2. ລກັ ສະນະພາຍນອກຂອງແກ່ນພດື ຊະນດິ ຕ່າງໆມີ - ພືືດມີີວົງົ ຈອນຊີີວິດິ ຄືືກັັນກັັບສັດັ ບໍ່່�? ຄວາມແຕກຕາ່ ງກນັ ທາງດ້ານຮູບຮ່າງ, ສ,ີ ຂະໜາດ - ພືດື ມີກີ ານເຕີີບໃຫຍ່ຄ່ ືແື ນວໃດ? ແລະ ໂຄງປະກອບສ້າງ. ແກ່ນພືດມຄີ ວາມສໍາຄັນໃນ 3) ຄູອະທິບາຍວາ່ ບົດຮຽນຕ່ໄໍ ປນພີ້ ວກເຮົາຈະຮຽນກຽ່ ວ ກັບການສາໍ ຫວຼ ດແກນ່ ພືດ ແລະ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງ ມນັ . 72 ໗໒
S ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (15 ນາທີີ) - ນັກັ ຮຽນຈະເຫັັນຫຍັັງຢູ່່�ດ້້ານໃນຂອງແກ່່ນຖົ່່�ວ? RIES RIES RIES RIES RIES 1. ສົົນທະນາກ່່ຽວກັັບຄວາມສໍາໍ ຄັນັ ຂອງແກ່່ນພືດື ຊະ - ພາກສ່່ວນໃດຂອງແກ່່ນຈະເຕີບີ ໂຕຂຶ້້�ນ? RIES RIES RIES ນິດຕ່າງໆ - ອັັນໃດທີ່່�ຊ່ວ່ ຍໃຫ້ແ້ ກ່ນ່ ເຕີີບໂຕຂຶ້້�ນ? RIES RIES RIES 1) ຄຍູ ົກແກນ່ ພືດຕົວຈງິ ຫຼື ຮບູ ແກ່ນພດື ຊະນດິ ໜງ່ຶ ໃຫ້ RIES RIES ນກັ ຮຽນເບ່ິງ (ພດື ຊະນິດໃດກໍໄດ)້ . 4) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ພວກເຮາົ ຈະໄດຜ້ າ່ ແກນ່ ພດື ເພອ່ື ສກຶ ສາ - ອັນັ ນີ້້�ແມ່່ນຫຍັງັ ? - ແກ່່ນພືືດນີ້້�ມາແຕ່່ໃສ? ເບງ່ິ ດາ້ ນໃນຂອງມນັ . - ມັັນຢູ່່�ພາກສ່ວ່ ນໃດຂອງພືືດ? (ພາກສ່່ວນດອກ ແລະ ໝາກ). 5) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະກມຸ່ ແກະເປອື ກຫ້ມຸ ຂອງແກ່ນຖົ່ວ 2) ສົນທະນາຖາມ-ຕອບກຽ່ ວກບັ ແກນ່ ພືດຊະນິດຕ່າງໆ ອອກຢ່າງລະມັດລະວງັ . ໂດຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ພາບໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຫວົ ຂ້ໍ ທີ 1 ແລວ້ ຖາມນັກຮຽນວ່າ: 6) ຄຖູ າມນັກຮຽນວ່າ: ເປອື ກປກົ ຫຸ້ມຂອງແກ່ນພດື ແມ່ນ - ນັັກຮຽນຮູ້້�ຈັັກຊື່່�ແກ່ນ່ ພືດື ຊະນິດິ ໃດແດ່່? - ແກ່ນ່ ພືືດນີ້້�ມາຈາກພືືດຊະນິດິ ໃດ? ຫຍັງ? 14 - ເຄີີຍເຫັນັ ແກ່່ນພືືດເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? ເຫັັນຢູ່່�ໃສ? - ໃນແຕ່ລ່ ະຄໍໍາຖາມຄູູໃຫ້້ຕົົວແທນ 1-2 ກຸ່່�ມ ຂຶ້້�ນມາ 7) ໃຫ້ນກັ ຮຽນໃຊ້ເລັບຂອງນິວ້ ໂປ້ມທື ງັ ສອງຂາ້ ງຄອ່ ຍໆ ແລກປ່່ຽນ ແລະ ສົນົ ທະນາ. ແກະໃຫແ້ ກນ່ ຖວ່ົ ເປດີ ອອກເປນັ ປຽ່ ງ ເພອ່ື ສງັ ເກດພາຍ 3) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນສົນທະນາເປັນກຸ່ມ ກຽ່ ວກບັ ຄວາມສໍາ ຄນັ ຂອງແກ່ນພດື ຕາມຄໍາຖາມລຸມ່ ນ້ີ: ໃນ ດັ່ງຮູບ. - ເປັັນຫຍັງັ ແກ່່ນພືດື ຈຶ່່�ງມີີຄວາມສໍາໍ ຄັນັ ? - ແກ່່ນພືືດເຮັັດໜ້້າທີ່່�ຫຍັັງ? 8) ຄູຖາມນັກຮຽນວ່າ: ພາກສ່ວນໃດຂອງແກນ່ ຖວ່ົ ທມີ່ ີ - ຖ້າ້ ພືືດເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�ມີີແກ່່ນຈະເປັນັ ແນວໃດ? ການເຕີບໃຫຍຂ່ ້ນຶ ? - ໂດຍທົ່່�ວໄປແລ້ວ້ ແກ່່ນພືດື ມີີຫຍັງັ ທີ່່�ຄືກື ັັນ? 9) ຖາ້ ສງັ ເກດເບງ່ິ ບເ່ໍ ຫນັ ແມນ່ ໃຫໃ້ ຊແ້ ວນ່ ຂະຫຍາຍຊອ່ ງ 4) ໃຫຕ້ ວົ ແທນ 1-2 ກຸ່ມ ຂ້ຶນມາແລກປ່ຽນ ແລະ ສນົ ທະ ເບງ່ິ ໜ່ອໍ ່ອນ. ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ໜ່ອໍ ່ອນຈະເລມີ່ ມຮີ າກ ນາ. ນອ້ ຍໆ ແລະ ໃບນ້ອຍ. ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ 10) ຄູຖາມນັກຮຽນວາ່ : ພາກສ່ວນອື່ນຂອງແກ່ນຖວ່ົ ສາ້ ງ ຄສູ ງັ ເກດ, ຊວ່ ຍເຫອືຼ ແລະ ແນະນາໍ ນກັ ຮຽນ. ຂ້ນຶ ຈາກຫຍັງ? ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ 11) ຄອູ ະທບິ າຍວ່າ ພາກສວ່ ນທີ່ສາໍ ຄນັ ຂອງແກ່ນພດື ປະ ກອບມທີ າດແປງ້ , ຊງ່ຶ ມນັ ຈາໍ ເປນັ ໃນການຈະເລນີ ເຕບີ 2. ໂຄງປະກອບສ້້າງ ຂອງແກ່່ນພືດື ໃຫຍຂ່ ອງພດື ຈນົ ກວາ່ ຕນ້ົ ພດື ຈະສາ້ ງອາຫານໄດເ້ ອງ. 1) ຄູອະທບິ າຍວ່າ ພວກເຮາົ ຈະສກຶ ສາເບ່ິງທາງໃນຂອງ 12) ໃຫນ້ ັກຮຽນເບ່ິງປຶ້ມແບບຮຽນ ຂ້ທໍ ີ 2 ເພ່ືອສັງເກດເບງ່ິ ແກ່ນພດື . ຮບູ ພາບ ໂຄງປະກອບສ້າງພາຍໃນຂອງແກນ່ ພືດ. 2) ຄູແຈກຢາຍແກນ່ ຖ່ົວຝັກຍາວທີ່ໄດ້ແຊ່ນໍາ້ 1 ຄນື ມາ 13) ຫຼັງຈາກນນ້ັ ໃຫ້ ປດິ ປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ໃຫ້ນັກຮຽນ ແລ້ວ ໃຫແ້ ຕ່ລະກມຸ່ (1 ຄນົ /ແກ່ນ). ແຕມ້ ຮບູ ໂຄງປະກອບສາ້ ງພາຍໃນຂອງແກນ່ ພດື ພອ້ ມ ທງັ ບອກຊືພ່ າກສວ່ ນຕ່າງໆ ລງົ ໃນປຶມ້ ບັນທຶກ. 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ສນົ ທະນາກນັ ແລະ ຄາດຄະເນ ວາ່ : ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນນກັ ຮຽນ. ໗໓ 73
S ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ຸບ (5 ນາທີີ) ສີສີ ັັນຕ່່າງກັນັ ? RIES RIES - ເປືອື ກຫຸ້້�ມແກ່່ນພືືດຕ່າ່ ງກັນັ ແນວໃດ? (ແຂງ, ອ່່ອນ, RIES RIES RIES 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນນາໍ ເອາົ ຮບູ ພາບໂຄງປະສາ້ ງຂອງແກນ່ ພດື RIES RIES RIES ທໄ່ີ ດແ້ ຕມ້ ຜາ່ ນມາ ແລວ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເອາົ ມຊື ໃ້ີ ສແ່ ຕລ່ ະ ຫຍາບ ແລະ ອື່່�ນໆ). ພາກສ່ວນຂອງແກ່ນພດື ຕາມຄາໍ ສັ່ງຂອງຄູດ່ັງນ້:ີ 5) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 2-3 ຄນົ ແລກປ່ຽນບົດຮຽນ. RIES RIES RIES - ພາກສ່ວ່ ນໃດແມ່່ນເປືອື ກຫຸ້້�ມແກ່ນ່ ? 6) ຄູໃຫ້ນັກສງັ ເກດແກນ່ ພືດໃນຫົວຂ້ທໍ ີ 3 ຂອງປຶມ້ ແບບ RIES RIES - ພາກສ່່ວນໃດທີ່່�ເປັັນອາຫານໃຫ້ໜ້ ໍ່່�ອ່ອ່ ນ? - ພາກສ່່ວນໃດທີ່່�ມີີການເຕີບີ ໃຫຍ່?່ ຮຽນ ພ້ອມທງັ ອ່ານຂຄ້ໍ ວາມກຽ່ ວກັບວິທກີ ານກະຈາຍ ຂອງແກ່ນພດື ຊະນິດຕາ່ ງໆ. 14 2) ຄູຖາມວາ່ : ເປັນຫຍງັ ແກ່ນພດື ຈຶ່ງມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ? 7) ໃຫ້ຕົວແທນແຕລ່ ະກມຸ່ ເອາົ ຕວົ ຢາ່ ງແກ່ນພດື ແຕ່ລະ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮ່ວມກນັ ສະຫບຸຼ : ແກນ່ ພດື ມໂີ ຄງ ຊະນດິ ກິດຈະກໍາຜາ່ ນມາ. ປະກອບສາ້ ງທສີ່ ໍາຄນັ ເຊນັ່ : ເປືອກຫຸ້ມແກນ່ , ລະບບົ 8) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສງັ ເກດແກ່ນພດື ແລະ ພ້ອມທງັ ພັນລະນາ ສະໜອງອາຫານ (ທາດແປ້ງ) ແລະ ໜໍ່ອ່ອນ. ວ່າ ແຕ່ລະແກນ່ ພດື ມກີ ານກະຈາຍຄແື ນວໃດ. 9) ນກັ ຮຽນສນົ ທະນາເປນັ ກມຸ່ ກຽ່ ວກບັ ການກະຈາຍແກນ່ ຊົ່�່ວໂມງທີີ 2 ພດື ຊະນດິ ຕາ່ ງໆທີ່ມີໃນທ້ອງຖນິ່ ແລະ ພອ້ ມທັງບອກ ສາເຫດ. ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່�ບົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) 10) ຄູ ແລະ ນັກຮຽນສະຫຸບຼ ວ່າ: ແກນ່ ພດື ມຂີ ະໜາດ, ຮບູ ຮາ່ ງ, ສສີ ນັ ແລະ ເປອື ກປກົ ຫມຸ້ ທຕ່ີ າ່ ງກນັ , ດງ່ັ ນນ້ັ ພວກ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຈັບຄສູ່ ົນທະນາຕາມຄໍາຖາມດັງ່ ນ້ີ: ມັນຈ່ຶງຂະຫຍາຍພັນໂດຍທໍາມະຊາດ ຊ່ຶງກະຈາຍໃນ - ແກ່່ນພືດື ແຕ່ລ່ ະຊະນິິດຄືືກັນັ ບໍ່່�? ຍ້້ອນຫຍັັງຈຶ່່�ງຄືືກັນັ ຮູບແບບແຕກຕ່າງກນັ ເຊນ່ັ : ດ້ວຍລມົ , ນ້ໍາ, ສັດ ແລະ ແລະ ບໍ່່�ຄືືກັນັ ? ການແຕກຂອງໝາກ. - ແກ່ນ່ ພືດື ມີີລັກັ ສະນະຕ່່າງກັນັ ຄືແື ນວໃດ? - ເປັນັ ຫຍັັງລັກັ ສະນະຂອງແກ່ນ່ ພືດື ແຕ່ລ່ ະຊະນິດິ ຈຶ່່�ງ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ ຕ່່າງກັນັ ? - ໝາກໄມ້ແ້ ຕ່່ລະຊະນິິດມີີຈໍາໍ ນວນແກ່່ນເທົ່່�າກັນັ ບໍ່່�? 4. ຂະບວນການແຕກໜໍ່່ຂ� ອງແກ່່ນພືືດ - ເປັນັ ຫຍັັງໝາກໄມ້ບ້ າງຊະນິດິ ຈຶ່່�ງມີແີ ກ່່ນຫຼຼາຍ ແລະ ບາງຊະນິິດມີີແກ່ນ່ ໜ້ອ້ ຍ? 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄສູ່ ນົ ທະນາຕາມຄາໍ ຖາມຄ:ື ພວກເຮາົ ຕ້ອງເຮັດແນວໃດເພືອ່ ໃຫ້ແກນ່ ພືດມກີ ານແຕກໜ?່ໍ 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 2-3 ຄົນແລກປ່ຽນຄວາມຄດິ ເຫນັ . 2) ໃຫນ້ ັກຮຽນແລກປຽ່ ນຄວາມຄດິ ເຫນັ . ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ເຮດັ ການທດົ ລອງ ກຽ່ ວກບັ ການ 3. ຄວາມແຕກຕ່່າງຂອງຈໍາໍ ນວນແກ່່ນພືດື ແຕ່່ລະຊະນິດິ ແຕກໜຂ່ໍ ອງແກ່ນພດື ດ້ວຍຕນົ ເອງ ໂດຍການໃຊ້ໂຖ ແກວ້ ຫືຼ ຖງົ ຢາງໃສ ແລະ ເຈຍ້ ທດິ ຊູ ຫືຼ ສາໍ ລີ ຊງ່ຶ ນກັ ຮຽນ 1) ຄູນໍາເອາົ ໝາກໄມ້, ດອກດາວເຮອື ງ ແລະ ໝາກຖົວ່ ສາມາດເຫນັ ການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ໄດ້ (ຕາມປມ້ຶ (ທີ່ຄສູ າມາດຊອກໄດຕ້ າມທອ້ ງຖິ່ນ). ແບບຮຽນຂໍທ້ ີ 4). 4) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນພັບເຈຍ້ ໃຫ້ 8 ສວ່ ນເທາ່ົ ກນັ ແລະ ພອ້ ມ 2) ຄູຖາມວາ່ : ໝາກ ແລະ ດອກຂອງພດື ແຕລ່ ະຊະນດິ ທງັ ຂຽນລາໍ ດບັ ມ້ືທີ 1-5 ຕາມລໍາດັບ. ມີແກ່ນຫຼາຍປານໃດ? 5) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ນກັ ຮຽນຕອ້ ງໄດສ້ ງັ ເກດ, ວດັ ແທກ ແລະ ແຕມ້ ຮບູ ການປຽ່ ນແປງຂອງແກນ່ ພດື ທເ່ີ ກດີ ຂນ້ຶ ໃນແຕ່ 3) ຈາກນນັ້ ຄແູ ກະໝາກ ແລະ ດອກຂອງພດື ໃຫ້ນກັ ຮຽນ ລະມ້ືດງ່ັ ຮູບ. ເບິ່ງ ພ້ອມທັງນັບຈໍານວນແກນ່ ຂອງພດື ໂດຍປະມານ ແຕ່ລະຊະນດິ ວ່າມີຈາໍ ນວນເທົ່າໃດ? 4) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສົນທະນາຕາມຄໍາຖາມເປນັ ກມຸ່ ດັ່ງນ້:ີ - ເປັັນຫຍັງັ ໝາກ ແລະ ດອກຈຶ່່�ງມີຈີ ໍໍານວນແກ່່ນທີ່່� ຕ່່າງກັນັ ? - ເປັນັ ຫຍັັງແກ່່ນພືືດຈຶ່່�ງມີີຂະໜາດ, ຮູບູ ຮ່່າງ ແລະ 74 ໗໔
S 1. ຫດົ ນ້າໍ 2. ບຫໍ່ ດົ ນໍາ້ RIES RIES RIES RIES RIES ແຕລ່ ະຕຸກໃສ່ເຈ້ຍອະນາໄມ RIES RIES RIES 1. ດິນປກູ ຝງັ 2. ດິນຊາຍ 3. ເຈ້ຍອະນາໄມ 14 RIES RIES RIES RIES RIES6) ໃຫ້ສັງເກດການປຽ່ ນແປງຂອງແກນ່ ພດື ໃນມທື້ ີ 6 ວາ່ແຕລ່ ະຕຸກຫດົ ນາ້ໍ 1 ຄ້ັງຕໍມ່ ື້ ມນັ ຈະເປນັ ແນວໃດຕໄ່ໍ ປ? 1. ມີແສງ 2. ບ່ໍມແີ ສງ 7) ນັກຮຽນກວດສອບ ແລະ ແຕມ້ ການປ່ຽນແປງໃສ່ຕາ ຕະລາງບນັ ທຶກຂອງແຕ່ລະມ.ື້ ແຕ່ລະຕກຸ ໃສເ່ ຈຍ້ ອະນາໄມ 8) ຄເູ ຕືອນໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕິດຕາມການແຕກໜ່ໍຂອງພືດໃນ 5) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສົນທະນາ ແລະ ເຫນັ ດວີ າ່ ຈະເອາົ ແຕລ່ ະມ.ື້ ການທດົ ລອງເຫາ່ົຼ ນີ້ເອາົ ໄວໃ້ ສ ແລະ ເຮົາຈະແກ້ໄຂ ການທດົ ລອງເຫົຼ່ານີ້ຄແື ນວໃດ? 9) ຄອູ ະທິບາຍວ່າ ການທົດລອງໃນຊ່ວົ ໂມງຕໍ່ໄປແມ່ນ ຈະຕ້ອງປະໄວຄ້ າ້ ຍຄືກັບຮບູ ທນ່ີ ັກຮຽນໄດແ້ ຕມ້ ໄວ້ຢູ່ 6) ຄູແບ່ງໜາ້ ທຂີ່ ອງນັກຮຽນເພື່ອຕິດຕາມການທົດລອງ ໃນຕາຕະລາງຂອງແຕລ່ ະມ້ື ທສ່ີ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ການ ຂອງນກັ ຮຽນ. ປຽ່ ນແປງຂອງແກ່ນພືດ. 7) ຄອູ ະທບິ າຍວ່າ ຜົນການທດົ ລອງເຫາຼົ່ ນີ້ຈະໄດ້ສນົ ທະ 10) ທົບທວນນັກຮຽນກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບໃນແຕ່ລະມື້ວ່າມນັ ນາກນັ ກນັ ໃນຊວ່ົ ໂມງຕໄ່ໍ ປ. ຕ້ອງຊດັ ເຈນກ່ຽວກບັ ຂະໜາດ,ຈາໍ ນວນແລະຮູບຮ່າງ ລກັ ສະນະຂອງຮາກ, ລໍາຕົ້ນ ແລະ ໃບ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸບ� (5 ນາທີີ) 1) ຖາມນກັ ຮຽນວາ່ ແກ່ນພດື ຕອ້ ງການຫຍັງເພື່ອການ ເຕບີ ໃຫຍ?່ (ນາໍ້ , ແສງແດດ ແລະ ດນິ ). 2) ຄູຖາມວາ່ ພວກເຮາົ ຮູໄ້ ດແ້ ນວໃດ? 3) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ນກັ ຮຽນຕອ້ ງໄດກ້ ະກຽມການທດົ ລອງ ເງືອ່ ນໄຂໃນການເຕບີ ໃຫຍ່ຂອງພືດໃນຊວົ່ ໂມງຕໍ່ໄປ ດັ່ງນ:ີ້ ການທົດລອງການແຕກໜໍ່ຂອງແກ່ນພືດ - ແກ່່ນພືດື ຕ້້ອງການຫຍັັງເພື່່�ອການເຕີບີ ໃຫຍ່?່ - ພວກເຮົົາຈະຮູ້້�ໄດ້້ແນວໃດ? ຄອູ ະທບິ າຍການທດົ ລອງການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື 3 ຢາ່ ງ ເພອ່ື ໃຫ້ນກັ ຮຽນສາມາດຕອບຄໍາຖາມຂາ້ ງເທິງນ້ໄີ ດ້. 4) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນສັງເກດຮບູ ຫົວຂໍ້ທີ 4 ຂອງປ້ຶມແບບຮຽນ ກ່ຽວກບັ ເງອື່ ນໄຂການແຕກໜໍ່ຂອງແກນ່ ພດື . ໗໕ 75
ບົົດທີີ 15 ການແຕກໜໍ່່�ຂອງພືືດ S RIES RIESເວລາ 2 ຊົ່່ວ� ໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົງົ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ RIES RIES RIES ໃຫ້້ນັັກຮຽນສາມາດ: 1. ການແຕກໜແ່ໍ ມນ່ ຂະບວນການເລມ່ີ ຕນ້ົ ການເຕບີ ໃຫຍ່ RIES RIES1. ອະທບິ າຍຂ້ນັ ຕອນການແຕກໜຂໍ່ ອງແກນ່ ພືດຈາກແກນ່ ພດື . ຈາກຕາຕະລາງບນັ ທກຶ ແຕ່ລະມື້. 2. ປຽບທຽບຄວາມແຕກຕາ່ ງການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ 2. ແກນ່ ພດື ຈະບແ່ໍ ຕກໜ່ໍ ຫືຼ ບເ່ໍ ຕບີ ໃຫຍ່ ຖາ້ ບໄ່ໍ ດຮ້ ບັ ເງອ່ື ນ ໄຂທເ່ີ ໝາະສມົ . 15 ພດື ໃນແຕລ່ ະເງອ່ື ນໄຂ. 3. ວາງແຜນ ແລະ ປະຕິບດັ ການທດົ ລອງກ່ຽວກັບ 3. ແກນ່ ພດື ຊະນດິ ຕາ່ ງໆຕອ້ ງການນາ້ໍ , ອາກາດ ແລະ ອນຸ ການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ຂອງພດື ເພອ່ື ກາໍ ນດົ ເງອ່ື ນ ຫະພູມທເີ່ ໝາະສົມ ເພ່ອື ຊວ່ ຍໃນການແຕກໜ.່ໍ ແກນ່ ໄຂທດ່ີ ທີ ີສ່ ດຸ . ພືດບາງຊະນິດຕອ້ ງການແສງ, ເມອ່ື ແກ່ນພດື ໃດໜຶງ່ ໄດ້ຮັບນໍາ້ , ອາກາດ ຈະເຮດັ ໃຫ້ເປືອກຫຸ້ມແກນ່ ອອ່ ນ II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ມໜີ ໍ່ປ່ງົ ອອກ ແລະ ເຕບີ ໃຫຍ່. 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາ 4. ການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ແຕລ່ ະຂນ້ັ ຕອນມດີ ງ່ັ ລມຸ່ ນ:້ີ ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກາໍ . - ນໍ້້�າ ຫຼືື� ຄວາມຊຸ່່�ມ ຈະເຮັດັ ໃຫ້ເ້ ປືອື ກຫຸ້້�ມແກ່ນ່ ພືດື ອ່ອ່ ນ ແລະ ແກ່ນ່ ຕື່່�ງຂຶ້້�ນ. 2. ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລຸ່ມນີ້ ເພືອ່ ປະເມີນ - ເມື່່�ອແກ່ນ່ ຕື່່�ງຂຶ້້�ນຈະເຮັດັ ໃຫ້ເ້ ປືອື ກຫຸ້້�ມແກ່ນ່ ແຕກອອກ. ນກັ ຮຽນ. - ຮາກພືືດຈະງອກລົົງສູ່່�ດິນິ ເພື່່�ອດູູດນໍ້້�າ. - ໜໍ່່�ອ່່ອນຈະເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂຶ້້�ນໄປເທິິງໜ້າ້ ດິນິ ເພື່່�ອຮັັບ ຄະແນນ ອະທິບາຍຂັ້ນຕອນການແຕກໜໍ່ຂອງ ແສງແດດ. 3 ແກ່ນພືດຈາກຕາຕະລາງບັນທຶກໃນແຕ່ - ເມື່່�ອຍອດອ່ອ່ ນພົ້້�ນຈາກໜ້າ້ ດິນິ ໃບຈະເຕີບີ ໃຫຍ່ຂ່ ຶ້້�ນ 2 ລະມື້ ແລະ ເລີ່່�ມສັັງເຄາະແສງ ເພື່່�ອສ້າ້ ງອາຫານໃຫ້ແ້ ກ່່ 1 ຕົ້້�ນ. ອະທບິ າຍຂນ້ັ ຕອນການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ໂດຍນາໍ ໃຊຜ້ ນົ ການວດັ ແທກລວງຍາວ IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ ຂອງລໍາຕ້ນົ ແລະ ຮາກ, ຈໍານວນ ແລະ ຂະໜາດຂອງໃບ ແລະ ຮາກ ຊງ່ຶ ໄດຈ້ າກ 1. ປມ້ຶ ແບບຮຽນ. ຕາຕະລາງທບ່ີ ັນທຶກໃນແຕ່ລະມ້ືໄດ້ຖືກ 2. ມີດຕດັ ແລະ ໄມບ້ ັນທດັ . ຕອ້ ງຊັດເຈນ. 3. ຕາຕະລາງຕິດຕາມການແຕກໜໍ່ຂອງແກນ່ ພືດ ອະທບິ າຍຂນ້ັ ຕອນການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ທີ່ນັກຮຽນໄດ້ມໄີ ວ້ແລວ້ ໃນບດົ ຮຽນກ່ອນ. ພດື ໂດຍນາໍ ໃຊຜ້ ນົ ການວດັ ແທກຈາກຕາ 4. ອຸປະກອນສໍາລບັ ທົດລອງເຊ່ນັ : ຕະລາງທບ່ີ ນັ ທກຶ ໃນແຕລ່ ະມໄ້ື ດຖ້ ກື ຕອ້ ງ ບາງສ່ວນ. - ເຈ້້ຍໜັງັ ສືືພິມິ ໃຊ້ສ້ ຳຳ�ລັັບປູໂູ ຕະ. - ໂຖ ຫຼືື� ຖົງົ ເບ້້ຍພືືດ. ອະທບິ າຍຂນ້ັ ຕອນການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ - ດິນິ , ນໍ້້�າ, ແກັດັ ເຈ້້ຍ ແລະ ໄມ້້ແມັັດ ຫຼືື� ບັັນ ພດື ໂດຍນາໍ ໃຊຜ້ ນົ ການວດັ ແທກຈາກຕາ ຕະລາງທບ່ີ ນັ ທກຶ ໃນແຕລ່ ະມໄ້ື ດໂ້ ດຍການ ໄມ້ທ້ ັດັ ຍາວ. ຊ່ວຍເຫອືຼ ຈາກຄ.ູ - ປຶ້້�ມບັນັ ທຶກຶ ແລະ ສໍໍສີ.ີ - ເບ້ຍ້ ໄມ້ຈ້ ິິງໃນບົດົ ທີີ 14. ໝາຍເຫດ: ຄຕູ ອ້ ງແຊແ່ ກນ່ ພດື ກອ່ ນການທດົ ລອງ 1 ມ.້ື 0 ບສ່ໍ າມາດອະທບິ າຍການແຕກໜໄ່ໍ ດ.້ 76 ໗໖
S V. ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ 5) ຄູ ແລະ ນັກຮຽນເປັນເອກະພາບກນັ ໃນການສະແດງ RIES RIES ຊົ່່ວ� ໂມງທີີ 1 ບດົ ບາດສມົ ມດຸ ໃນແຕລ່ ະຂນ້ັ ຕອນການແຕກໜຂ່ໍ ອງ RIES RIES RIES ແກນ່ ພດື . RIES RIES RIES ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ RIES RIES RIES RIES RIES 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄດິ ແລະ ແລກປຽ່ ນບດົ ຮຽນເປນັ ຄູ່ ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ສະໜບັ ສະໜນູ ການຄນ້ົ ຕາມຄາໍ ຖາມຄ:ື ໃນອາທິດແລວ້ ນີບ້ ົດທີ 14 ພວກເຮາົ ຄວາ້ ຂອງນກັ ຮຽນ. ໄດທ້ ດົ ລອງກາ້ ແກນ່ ພດື ແລວ້ ມາຮອດອາທດິ ນມ້ີ ນັ ຈະ ມລີ ກັ ສະນະປ່ຽນແປງໄປແນວໃດ? 156) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ອອກມາສາທດິ ການສະແດງ 2) ໃຫ້ນັກຮຽນ 2-3 ຄນົ ຕອບຄໍາຖາມ ເພ່ອື ແລກປ່ຽນ ບດົ ບາດສມົ ມດຸ ຢໜູ່ າ້ ກະດານໄປຕາມແຕລ່ ະຂນ້ັ ຕອນ ຄວາມຄິດເຫັນ. ຊາ້ ໆ ສວ່ ນນກັ ຮຽນທເ່ີ ຫອືຼ ແມນ່ ໃຫປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມ. 7) ໃນຂະນະທີ່ແຕ່ລະຂ້ນັ ຕອນຖກື ສາທດິ ຢ່ນູ ນັ້ ຄພູ ນັ ລະ 3) ໃຫນ້ ັກຮຽນສນົ ທະນາເປນັ ຄູ່ຕາມຄໍາຖາມດງ່ັ ນີ້: ນາສ່ິງທ່ເີ ກີດຂ້ນຶ ຄື: - ພວກເຮົາົ ໄດ້ເ້ ຮັດັ ການທົດົ ລອງຫຍັງັ ແດ່ທ່ ີ່່�ຜ່າ່ ນມາ? - ເມື່່�ອແກ່່ນພືດື ຖືກື ນໍ້້�າຈະອ່່ອນ ແລະ ແຕກອອກ. - ພວກເຮົາົ ໄດ້ສ້ ຶຶກສາຫຍັັງແດ່?່ - ຮາກຈະຢັງັ ລົງົ ພື້້�ນດິນິ ເພື່່�ອດູດູ ເອົາົ ນໍ້້�າ ແລະ ແຮ່ທ່ າດ. - ຍອດອ່່ອນຈະບົ່່�ງຂຶ້້�ນເພື່່�ອຮັັບເອົາົ ແສງແດດ. 4) ໃຫນ້ ັກຮຽນ 1-2 ຄູຂ່ ້ຶນແລກປ່ຽນບົດຮຽນ ແລະ ຄຖູ າມ - ເມື່່�ອລໍາໍ ຕົ້້�ນພົ້້�ນຂຶ້້�ນໜ້າ້ ດິນິ ແລ້ວ້ ໃບກໍຈໍ ະແຕກອອກ. ຄູ່ອນ່ື ໆຕື່ມເພອື່ ສະເໜເີ ພີ່ມຕື່ມ. 8) ນກັ ຮຽນທກຸ ຄນົ ສະແດງບດົ ບາດສມົ ມດຸ ແລະ ຕດິ ຕາມ ການອະທບິ າຍຂອງຄກູ ຽ່ ວກບັ ຂນ້ັ ຕອນຂອງການແຕກ 5) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ພວກເຮາົ ຈະໄດຄ້ ນ້ົ ຄວາ້ ເພມ່ີ ເຕມີ ກຽ່ ວ ໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື . ກັບແກນ່ ພດື ໂດຍການເຮັດການທົດລອງອກີ . ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ 2. ແຕ້ມ້ ແລະ ພັນັ ລະນາຂັ້້�ນຕອນການແຕກໜໍ່່�ຂອງ 1. ສາທິິດຂັ້້�ນແຕກໜໍ່່�ຂອງແກ່່ນພືດື ແກ່່ນພືດື 1) ແບງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປນັ 4 ກມຸ່ ໂດຍຄາໍ ນງຶ ເຖງິ ບດົ ບາດ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດປມ້ຶ ຫວົ ຂທ້ໍ ີ 1 ຂອງປມ້ຶ ແບບຮຽນ. ຍງິ ຊາຍ. 2) ໃຫ້ນັກຮຽນໃຊ້ຕາຕະລາງບນັ ທກຶ ການແຕກໜຂ່ໍ ອງ 2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເບງ່ິ ຮບູ ພາບທນ່ີ ກັ ຮຽນໄດແ້ ຕມ້ ໄວໃ້ ນຕາ ແກນ່ ພດື ໃນແຕລ່ ະມທ້ື ໄ່ີ ດແ້ ຕມ້ ຜາ່ ນມາ ແລະ ຖງົ ເບຍ້ ຕະລາງບນັ ທກຶ ການຕດິ ຕາມການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ພດື ເພອື່ ປະຕິບັດ. ໃນອາທດິ ຜ່ານມາ. 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນໃຊເ້ ບຍ້ ພດື ແລະ ຮບູ ແຕມ້ ສາໍ ລບັ ຈາໍ ນວນ, ຂະໜາດ ແລະ ຄວາມສູງຂອງຕ້ນົ ພືດທນ່ີ ກັ ຮຽນປກູ . 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແລກປຽ່ ນຕາຕະລາງບັນທຶກການຕດິ ຕາມ 4) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຕດັ ຮບູ ພາບທໄ່ີ ດແ້ ຕມ້ ຢໃູ່ ນຕາຕະລາງບັນ ການແຕກໜຂໍ່ ອງແກ່ນພືດໃນອາທດິ ຜາ່ ນມາກບັ ແຕ່ ທກຶ ການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ອອກເປນັ ແຕລ່ ະມເ້ື ປນັ ລະກ່ມຸ ເພ່ືອສງັ ເກດການປ່ຽນແປງການແຕກໜຂ່ໍ ອງ 4 ຫຼຽ່ ມ ແລວ້ ໃຫ້ນັກຮຽນຂຽນການສັງເກດຂອງພວກ ແກນ່ ພືດ. ເຂົາໃສ່ທາງຫຼງັ ຂອງຮບູ ແຕມ້ ຊ່ງຶ ຕ້ອງມີຂ້ໍມູນດ່ັງນ:ີ້ - ຂຽນມື້້�ທີີຂອງຮູູບໃສ່່ດ້້ານເທິິງ. 4) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄດິ ກຽ່ ວກບັ ການສະແດງບດົ ບາດສມົ - ອະທິບິ າຍສິ່່�ງທີ່່�ໄດ້ສ້ ັັງເກດເຫັນັ ໃສ່່. ມດຸ ໂດຍໃຊຮ້ າ່ ງກາຍຂອງນກັ ຮຽນສາທດິ ຂນ້ັ ຕອນຕາ່ ງໆ - ຂຽນການວັັດແທກຕ່່າງໆໃສ່່ ເຊັ່່�ນ: ຈໍາໍ ນວນ ແລະ ຂອງການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ຈາກແກນ່ ຈນົ ຮອດການ ເປນັ ຕນ້ົ ພດື ດງ່ັ ນ:້ີ ຂະໜາດຂອງຮາກ, ໜໍ່່�ອ່່ອນ ແລະ ໃບ. - ກ່່ອນອື່່�ນໝົດົ ຈະເກີດີ ຫຍັັງຂຶ້້�ນກັບັ ແກ່່ນພືດື ? - ຈາກນັ້້�ນຈະເກີີດຫຍັງັ ຂຶ້້�ນຕໍ່່�ໄປ? - ຈະເກີີດຫຍັງັ ຂຶ້້�ນກັັບຮາກຂອງມັນັ ? - ລໍາໍ ຕົ້້�ນຂອງມັນັ ເດເປັັນແນວໃດ? - ຈາກນັ້້�ນໃບຂອງມັນັ ເດເປັນັ ແນວໃດ? ໗໗ 77
S ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 2 RIES RIES ຄູສັງເກດ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອນັກຮຽນໂດຍໃຫ້ຄໍາ RIES RIES RIES ແນະນາໍ . ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່�່ບົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES 5) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ຂມ້ໍ ນູ ທຂ່ີ ຽນຢດູ່ າ້ ນຫງັຼ ຂອງຮບູ ຕອ້ ງຄື 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ສນົ ທະນາເປນັ ຄຕູ່ າມຄາໍ ຖາມ ດງ່ັ ລຸ່ມນ:້ີ RIES RIES RIES ກບັ ສງ່ິ ທມ່ີ ໃີ ນຮບູ ທາງດາ້ ນໜາ້ . - ເປັນັ ຫຍັງັ ນັກັ ວິທິ ະຍາສາດຈຶ່່�ງເຮັດັ ການທົດົ ລອງ? RIES RIES - ນັກັ ວິິທະຍາສາດເຮັດັ ການທົດົ ລອງຄືືແນວໃດ? 6) ນອກຈາກນ້ີ ຄູອະທິບາຍວາ່ ຖາ້ ນັກຮຽນຄນົ ໃດບໍ່ມີ - ໃນອາທິິດຜ່າ່ ນມາ ນັັກຮຽນໄດ້້ເຮັັດການທົົດລອງ ຫຍັງັ ແດ່່? 15 ຮບູ ພາບທໄ່ີ ດແ້ ຕມ້ ຢໃູ່ ນຕາຕະລາງບັນທຶກການແຕກ - ນັກັ ຮຽນຢາກຮູ້້�ຫຍັງັ ຈາກການທົດົ ລອງຜ່າ່ ນມາ? - ນັັກຮຽນໄດ້ປ້ ະຕິບິ ັດັ ຫຍັັງແດ່?່ ໜໍຂ່ ອງແກນ່ ພືດ ຫຼື ຖງົ ເບ້ຍພືດ ແມ່ນໃຫ້ໄປເບິ່ງກບັ ນກັ ຮຽນຄນົ ອນ່ື ຫຼື ປ້ມຶ ແບບຮຽນຫົວຂທ້ໍ ີ 1 ເພື່ອຂຽນ 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 2-3 ຄົນແລກປ່ຽນຄວາມຄດິ ເຫັນ. ຂມ້ໍ ນູ ເປັນຂອງຕນົ ເອງ. ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ ມທື້ ີ 5 ພືດຈະແຕກອອກຈາກເປືອກ 3. ເງື່່�ອນໄຂຂອງການແຕກໜໍ່່ຂ� ອງພືືດແຕ່່ລະຊະນິິດ ຫມຸ້ ,ຮາກຈະຢງ່ັ ລງົ ປະມານ 3 ຊັງຕີ ແມດັ ແລະ ຈະມີຮາກນອ້ ຍແຕກ 1) ແບງ່ ນັກຮຽນອອກເປນັ ກມຸ່ ສນົ ທະນາ ແລະ ຕັດສນິ ອອກ 8 ຮາກ. ໃຈກ່ຽວກບັ ການທົດລອງການແຕກໜ່ໍຂອງພືດ ໂດຍ ຄູຕງັ້ 3 ຄໍາຖາມ ແລວ້ ໃຫຕ້ ວົ ແທນຂອງແຕ່ລະກມຸ່ ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ບຸ (5 ນາທີ)ີ ອອກມາຕອບ ພອ້ ມກັນນນ້ັ ຄູກຂໍ ຽນຄໍາຕອບຂອງ 1) ຄູກະຕຸນ້ ໃຫ້ນກັ ຮຽນມີຄໍາຖາມກ່ຽວກບັ ການທດົ ລອງ ນັກຮຽນໃສ່ກະດານ ດັ່ງຄໍາຖາມລມຸ່ ນ້:ີ ການແຕກໜຂໍ່ ອງແກນ່ ພດື . - ການທົດົ ລອງທີີ 1: ແກ່່ນພືືດຕ້ອ້ ງການນໍ້້�າເພື່່�ອແຕກ 2) ນກັ ຮຽນແລກປຽນຂມ້ໍ ນູ ແລະ ຮບູ ພາບຈາກຕາຕະລາງ ໜໍ່່� ຫຼືື� ເຕີີບໃຫຍ່ຂ່ ຶ້້�ນບໍ່່�? ບັນທຶກການແຕກໜໍ່ຂອງແກ່ນພດື ຕາມຄາໍ ຖາມດ່ັງ - ການທົົດລອງທີີ 2 ແກ່່ນພືດື ຕ້້ອງການດິິນເພື່່�ອແຕກ ນ້ີ: ໜໍ່່� ຫຼືື� ເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂຶ້້�ນບໍ່່�? - ມື້້�ທີີ 1 ນັກັ ຮຽນສັງັ ເກດເຫັນັ ການປ່່ຽນແປງຫຍັງັ ແດ່່ - ແກ່ນ່ ພືດື ຕ້້ອງການແສງເພື່່�ອແຕກໜໍ່່� ຫຼືື� ເຕີີບໃຫຍ່່ ຂອງແກ່່ນພືືດ? ຂຶ້້�ນບໍ່່�? - ສິ່່�ງໃດທີ່່�ມີກີ ານປ່ຽ່ ນແປງທໍາໍ ອິດິ ທີ່່�ນັກັ ຮຽນໄດ້ເ້ ຫັນັ ? ໝາຍເຫດ: ຖ້້າການທົົດລອງຢູ່່�ບົົດທີີ 14 ບໍ່່�ໄດ້້ຜົົນ - ຈັກັ ມື້້� ໃບຂອງມັນັ ຈຶ່່�ງພົ້້�ນຂຶ້້�ນ? ຫຼືື� ບໍ່່�ມີີ ຄູສູ າມາດໃຊ້ຂ້ ໍ້້�ມູນູ ຢູ່່�ໃນຫົວົ ຂໍ້້�ທີີ 2 ຂອງປຶ້້�ມ - ຈັກັ ມື້້�ມັນັ ຈຶ່່�ງມີຮີ າກ? ແລະ ຈັກັ ມື້້�ໃບຂອງມັນັ ຈຶ່່�ງແຕກ ແບບຮຽນ ເພື່່�ອປະຕິບິ ັັດກິິດຈະກໍາໍ . ອອກ? - ເປືອື ກປົກົ ຫຸ້້�ມຂອງມັນັ ເດເປັນັ ຄືແື ນວໃດ? 2) ຄູອະທິບາຍວາ່ ສາໍ ລັບການທົດລອງທັງ 3 ນ້ັນ ໃຫ້ປະ ຕບິ ດັ ຄກື ນັ ຕາມຂ້ັນຕອນດງ່ັ ນີ້: - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 1: ນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະກຸ່່�ມສົົນທະນາ ແລະ ອະທິິບາຍວິທິ ີີທົົດລອງ. - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 2: ນັກັ ຮຽນທີ່່�ຮັບັ ຜິດິ ຊອບຫົດົ ນໍ້້�າ ຫຼືື� ດູແູ ລ ການທົດົ ລອງນີ້້� ໃຫ້ອ້ ະທິບິ າຍວ່າ່ ພວກເຂົາົ ຕ້ອ້ ງໄດ້້ ເຮັດັ ຫຍັງັ ແດ່?່ - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 3: ນັກັ ຮຽນຄາດຄະເນຜົນົ ການທົດົ ລອງ ໂດຍໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນຍົົກໂປ້ຂ້ ຶ້້�ນ () ຖ້າ້ ຄິິດແກ່ນ່ ພືືດ ຕ້ອ້ ງການນໍ້້�າ; ເອົາົ ໂປ້ລ້ ົງົ () ຖ້າ້ ຄິິດວ່າ່ ແກ່່ນພືືດ ບໍ່່�ຕ້ອ້ ງການນໍ້້�າ. 78 ໗໘
S - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 4: ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນ 1-2 ຄົນົ ອະທິບິ າຍສິ່່�ງ 4) ຄກູ ະກຽມຕາຕະລາງໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ເພອ່ື ບນັ ທກຶ ແລະ ຕດິ RIES RIES ພວກເຂົາົ ຄາດຄະເນ. ຕາມການເຕີບໃຫຍຂ່ ອງພືດໃນແຕລ່ ະວນັ . RIES RIES RIES RIES RIES RIES - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 5: ນັກັ ຮຽນທັັງໝົດົ ສັັງເກດຜົນົ ການທົົດ 5) ຄູສະແດງວິທີແຍກຕ້ົນພດື ໂດຍການໃຊ້ນ້ວີ ມື ແລະ ລອງ ແລະ ພ້ອ້ ມທັງັ ອະທິບິ າຍສິ່່�ງທີ່່�ເກີດີ ຂຶ້້�ນກ່ຽ່ ວກັບັ ມດີ ຕດັ ຈມ້ີ ເອາົ ຮາກພດື ຢາ່ ງລະມດັ ລະວງັ ບໃໍ່ ຫມ້ ນັ ຂາດ. RIES RIES RIES ເງື່�ອນໄຂການແຕກໜໍ່່�ຂອງແກ່ນ່ ພືດື . RIES RIES 6) ຄູອະທບິ າຍວາ່ ເບ້ຍພດື ມັນຫັກງ່າຍ ດງັ ນນັ້ , ເມອື່ - ຂັ້້�ນຕອນທີີ 6: ແຕ່ລ່ ະກຸ່່�ມສົນົ ທະນາຜົນົ ການທົດົ ລອງ ເວລາເຮົາຈມ້ີ ຕອ້ ງລະມດັ ລະວັງບໍ່ໃຫ້ຮາກ, ລໍາຕນົ້ ແລະ ພ້ອ້ ມທັັງປະກອບຄໍໍາຄິິດເຫັັນກ່່ຽວກັບັ ການ ແລະ ໃບຂອງມັນຂາດ. ທົດົ ລອງນັ້້�ນ. 7) ຄອູ ະທິບາຍວ່າ ເບຍ້ ພດື ສາມາດແຍກອອກຈາກກນັ 3) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ໃນນາມພວກເຮາົ ເປນັ ນກັ ວທິ ະຍາສາດ ຄົນໜ່ຶງ ພວກເຮາົ ສາມາດແຕ້ມຮູບສະຫຼບຸ ຜນົ ການ 15ໄດ້ ໂດຍການຈມ້ີ ອອກຈາກກນັ ເພອ່ື ໄປໃສຖ່ ງົ ອນ່ື . ຖາ້ ທດົ ລອງ. ແກ່ນພດື ຊະນິດຕາ່ ງໆ ອາດຈະຕ້ອງການ ເງ່ອື ນໄຂໃນການແຕກໜແໍ່ ຕກຕາ່ ງກັນ. ເບ້ຍພືດບມໍ່ ີ ຫຼື ແຍກອອກຈາກກນັ ຍາກຫາຼ ຍ ຄອູ າດ ຈະເອາົ ແກ່ນພດື ໄປແຊນ່ ້ໍາໄວຄ້ ືນໜງຶ່ ເພ່ືອໃຫ້ແກນ່ ໜ່ໍ 4) ຄຂູ ຽນຜນົ ສະຫຸບຼ ຂອງການທົດລອງໃສ່ກະດານ ຈາກ ຂຶນ້ ມາ. ນ້ນັ ໃຫ້ນກັ ຮຽນທງັ ໝົດອ່ານໄປພອ້ ມໆກັນແລະພ້ອມ 8) ຄນູ າໍ ເອົາດິນໃສ່ໂຖ ເຄິງ່ ໜງຶ່ ຫຼື ຕັດຕກຸ ນ້ໍາດື່ມເປ່ົາ ທງັ ໃຫ້ນັກຮຽນບັນທກຶ ໃສ່ປຶມ້ ຂອງພວກເຂົາ ເຊນັ່ : ແລ້ວເອົາດນິ ໃສ່ ຈາກນັ້ນແຍກເອາົ ເບຍ້ ພດື 3-4 ເບຍ້ - ແກ່່ນຖົ່່�ວ ຕ້້ອງການນໍ້້�າເພື່່�ອແຕກໜໍ່່�. ມາໃສໂ່ ຖ ຫືຼ ຕກຸ ແລວ້ ນາໍ ເອາົ ດນິ ມາຖມົ ຮາກຂອງມນັ - ແກ່ນ່ ຖົ່່�ວ ບໍ່່�ຕ້້ອງການດິິນເພື່່�ອແຕກໜໍ່່�. ພອ້ ມເອາົ ມືກດົ ລງົ ອອ້ ມຮອບເບ້ຍພດື ຄອ່ ຍໆ ເພ່ອື ໃຫ້ - ແກ່ນ່ ຖົ່່�ວ ບໍ່່�ຕ້ອ້ ງການແສງແດດເພື່່�ອແຕກໜໍ່່�. ຕ້ົນຂອງພືດຕ້ງັ ໄດ.້ 9) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຕດັ ສນິ ໃຈຮວ່ ມກນັ ວາ່ ຈະນາໍ ເອາົ ພດື 5) ໃຫ້ນັກຮຽນສງັ ເກດຮູບຫົວຂທ້ໍ ີ 2 ຂອງປ້ມຶ ແບບຮຽນ ເຫ່ຼາົ ນ້ີໄປຕັ້ງໄວ້ບ່ອນໃດ. ພອ້ ມທງັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາກນັ ເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄາໍ ຖາມ 10) ຄອູ ະທບິ າຍວ່າ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຈະໄດເ້ ຮັດການ ດ່ັງນີ:້ ທົດລອງເອງ ເພ່ືອທດົ ສອບວ່າ ຈະເກດີ ຫຍງັ ຂຶ້ນກບັ - ຜົົນການທົດົ ລອງໃນປຶ້້�ມແບບຮຽນ ຄືືກັນັ ຫຼືື� ຕ່່າງ ພດື ທກ່ີ າໍ ລງັ ເຕບີ ໂຕ, ເມອ່ື ພດື ບໄ່ໍ ດຮ້ ບັ ເງອ່ື ນໄຂທຕ່ີ ອ້ ງ ກັນັ ກັັບການທົົດລອງຂອງນັກັ ຮຽນບໍ່່�? ການ ພດື ຈະເປັນແນວໃດ? - ມັນັ ຄືກື ັັນ ຫຼືື� ຕ່າ່ ງກັັນຄືືແນວໃດ? ຍ້້ອນຫຍັງັ ? 11) ຄູໃຫ້ເງ່ືອນໄຂແຕລ່ ະກມຸ່ ດ່ັງນ້ີ: - ກຸ່່�ມທີີ 1: ນໍ້້�າ (ຫົດົ ນໍ້້�າຫຼຼາຍ, ພໍໍດີີ ແລະ ບໍ່່�ຫົດົ ນໍ້້�າ). ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີີ) - ກຸ່່�ມທີີ 2: ດິິນ (ດິນິ ແດງ, ດິນິ ປູກູ ຝັັງ, ດີີນຊາຍ). - ກຸ່່�ມທີີ 3: ແສງແດດ (ແດດກ້າ້ , ແດດພໍດໍ ີ,ີ ບໍ່່�ມີແີ ດດ). 4. ທົົດລອງການເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂອງພືດື - ກຸ່່�ມທີີ 4: ຄວາມອຸ່່�ນ (ອາກາດຮ້້ອນ, ອາກາດພໍດໍ ີ,ີ 1) ຄູອະທບິ າຍວ່າ ພວກເຮາົ ຈະຕ້ອງຊອກຫາວິທີເຮັດ ອາກາດເຢັັນ). ໃຫ້ເບຍ້ ພືດຂອງເຮົາເຕີບໃຫຍ່ຂນ້ຶ ໂດຍຖາມວ່າ: - ກຸ່່�ມທີີ 5: ຄວາມໜາແໜ້້ນຂອງພືດື (ຖີ່່�ຫຼຼາຍ, ພໍໍດີີ, - ພວກເຮົາົ ຈະເຮັດັ ແນວໃດເພື່່�ອໃຫ້ເ້ ບ້ຍ້ ພືດື ຂອງພວກ ເຮົົາແຂງແຮງ? ຫ່່າງ). - ພືືດຂອງພວກເຮົາົ ຕ້ອ້ ງການຫຍັັງເພື່່�ອເຕີບີ ໃຫຍ່່? 12) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ການທດົ ລອງນຕ້ີ ອ້ ງເປນັ ການທດົ ລອງ 2) ນກັ ຮຽນສະເໜຄີ ວາມຄດິ ເຫນັ ແລະ ຄບູ ນັ ທກຶ ສງ່ິ ທນ່ີ ກັ ທ່ີເໝາະສົມ ແລະ ຄອູ ະທິບາຍອີກວາ່ ເງືອ່ ນໄຂການ ຮຽນເວາ້ົ ມາໃສກ່ ະດານ ເຊນ່ັ : ນາ້ໍ , ດນິ , ແສງແດດ, ທົດລອງແມ່ນສຸມໃສ່ເງືອ່ ນໄຂທີ່ມີການປຽ່ ນແປງເທ່ົາ ຄວາມອນຸ່ ແລະ ອາກາດ. ນນັ້ . 13) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕ່ລະກມຸ່ ສົນທະນາຕາມຄໍາຖາມດ່ງັ ນ້ີ: 3) ໃຫ້ນກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ຫົວຂໍທ້ ີ 3 ຂອງປຶມ້ ແບບຮຽນ - ພວກເຮົາົ ຈະທົດົ ສອບຜົົນການທົົດລອງຄືແື ນວໃດ? ແລະ ຄທູ ງັ ອະທບິ າຍວາ່ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຈະໄດທ້ ດົ - ພວກເຮົົາຢາກຮູ້້�ກ່ຽ່ ວກັບັ ຫຍັງັ ? ລອງ ໂດຍການນາໍ ໃຊພ້ ດື ທໄ່ີ ດຈ້ າກການທດົ ລອງຜາ່ ນ - ພວກເຮົາົ ຈະເຮັດັ ການທົດົ ລອງຄືືແນວໃດ? ມາກຽ່ ວກບັ ການແຕກໜຂ່ໍ ອງແກນ່ ພດື ເມອ່ື ມນັ ໄດຮ້ ບັ - ຕ້ອ້ ງການຫຍັັງແດ່່ເພື່່�ອທົດົ ລອງ? ເງອ່ື ນໄຂທເ່ີ ໝາະສມົ . 79 ໗໙
S ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ 17) ກຸ່ມທເ່ີ ຮດັ ການທດົ ລອງທມ່ີ ເີ ງອ່ື ນໄຂນ້າໍ ຈະຕອ້ ງກາໍ RIES RIESຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ນກັ ຮຽນໃນການຄນ້ົ ຄວາ້ ນົດວ່າຫດົ ຫາຼ ຍໜ້ອຍປານໃດ ແລະ ຈກັ ຄ້ງັ ຕ່ໍມ້ື ພອ້ ມ RIES RIES RIES ບນັ ທຶກໃສຕ່ າຕະລາງບນັ ທກຶ ຜນົ ປະຈໍາວັນ ແລະ ຕາ RIES RIES RIES14) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບ່ງິ ຫວົ ຂທ້ໍ ີ 3 ຂອງປມ້ຶ ແບບຮຽນ ສງັ ເກດຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ. ສວ່ ນນກັ ຮຽນກມຸ່ ອນ່ື ເປນັ ຕວົ ຢ່າງໃນການທດົ ລອງຂອງນັກຮຽນ ແລະ ຈະ ແມ່ນຫດົ ນ້າໍ ປກົ ກະຕທິ ັງ 3 ຖງົ ບໍ່ແຕກຕ່າງກັນ, ສ່ວນ RIES RIES RIESເຮັດວຽກຮ່ວມກັນເພອື່ ສາ້ ງຖົງກາ້ ເບຍ້ ໄມ້ 3 ຖງົ (ໃຊ້2 ກມຸ່ ທທ່ີ ົດລອງເງອ່ື ນໄຂ ມແີ ສງແດດ ແລະ ຄວາມ RIES RIESໂຖ ຫືຼ ຖົງຍາງປລາສະຕິກກໍໄດ້) ເພືອ່ ການທົດລອງອົບອນຸ່ ຕ້ອງໄດປ້ ຶກສາກບັ ຄູວາ່ ຈະນາໍ ເອົາໄປໄວຈ້ ດຸ ໃດ ຊ່ຶງຂໍມ້ ູນນຕີ້ ້ອງໄດບ້ ັນທຶກລງົ ໃນຕາຕະລາງ. 15 ຂອງພວກເຂາົ ແລະ ພັອມທັງສາ້ ງຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ ແລະ ຕາຕະລາງບນັ ທກຶ ປະຈາໍ ວນັ . ຂັ້້�ນສະຫຼຸບ�ຸ (5 ນາທີີ) ຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ. 1) ໃຫ້ຕົວແທນແຕລ່ ະກຸ່ມແລກປ່ຽນແຜນການທົດລອງ ໂດຍການອ່ານ ແລະ ແລກປຽ່ ນຂ້ມໍ ູນໃນຕາຕະລາງ ຕວົ ຢາ່ ງກຸ່ມ 4: ຄວາມອບົ ອຸ່ນ ບນັ ທກຶ ຜນົ ປະຈາໍ ວນັ ແລະ ຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການ ພດື ຕ້ອງການຄວາມອົບອ່ນຸ ໃນການເຕບີ ໂຕບ່ໍ? ທົດລອງ. ໂຖທີ 1 ໂຖທີ 2 ໂຖທີ 3 2) ນັກຮຽນຕອ້ ງອະທບິ າຍວທິ ີທພ່ີ ວກເຂາົ ປະຕິບັດການ ທົດລອງ ແລະ ສ່ງິ ທ່ພີ ວກເຂົາຄາດຄະເນ. ຮອ້ ນ ພດໍ ີ ເຢັນ 3) ໃນຂະນະທີ່ກຸມ່ ໃດໜງ່ຶ ຂຶ້ນອະທບິ າຍຢນູ່ ້ັນ ກມຸ່ ອນື່ ໆ ແມນ່ ໃຫ້ສງັ ເກດ ແລະ ຄາດຄະເນ. ຕາຕະລາງບນັ ທກຶ ປະຈາໍ ວນັ . ມທື້ ີ 1 ມ້ທື ີ 2 ມືທ້ ີ 3 ມທ້ື ີ 4 ມ້ທື ີ 5 ມືທ້ ີ 6 ມທ້ື ີ 7 ມ້ທື ີ 8 15) ຄອູ ະທິບາຍວາ່ ແຕ່ລະກມຸ່ ຈະຕອ້ ງໄດສ້ ັງເກດ ແລະ ໘໐ ບັນທຶກຂມ້ໍ ູນການປ່ຽນແປງຂອງພດື ໃນ 3 ຖງົ ໃນແຕ່ ລະມື້ ດງັ່ ຮບູ ໃນປ້ຶມແບບຮຽນຂ້ໍທີ 3. 16) ຄແູ ນະນາໍ ວາ່ ການສງັ ເກດສາມາດບນັ ທກຶ ເປນັ ຮບູ ພາບ ຫືຼ ຂ້ຄໍ ວາມກໄໍ ດ້. ການເຕີບໃຫຍຂ່ ອງພດື ສາມາດ ວດັ ແທກ ແລະ ບັນທກຶ ໃນຕາຕະລາງໄດ.້ 80
ບົົດທີີ 16 ການເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂອງພືືດ ເວລາ 2 ຊົ່ວ�່ ໂມງ S RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົງົ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ RIES RIES RIES RIES RIES RIES ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: 1. ປຶ້ມແບບຮຽນ. 1. ວດັ ແທກ, ບັນທກຶ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ການທົດ 2. ຕນ້ົ ພດື ທໄ່ີ ດທ້ ດົ ລອງປກູ ແລວ້ ຢໃູ່ ນບດົ ທີ 15 ແລະ RIES RIES RIESລອງການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື . RIES RIES2. ປຽບທຽບການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ຈາກການທດົຕາຕະລາງການບນັ ທກຶ ທໄ່ີ ດເ້ ຮດັ ໄວໃ້ ນບດົ ຮຽນ. ລອງໃນເງື່ອນໄຂທແີ່ ຕກຕາ່ ງກັນ. 3. ປຶມ້ ບັນທກຶ , ສໍ, ສາຍແມດັ ຫຼື ໄມ້ບນັ ທັດຍາວ. 3. ຂຽນຄໍາອະທິບາຍເງື່ອນໄຂການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງ 4. ສໍສີ, ເຈ້ຍ A4. ພດື ຕາມຜນົ ການທດົ ລອງ. ໝາຍເຫດ: ວດັ ຖຈຸ ງິ ຈາກການທດົ ລອງທເ່ີ ຫນັ ຢໃູ່ ນຊວີ ດິ ປະຈາໍ ວນັ ຊຶ່ງປະກອບມຕີ ົນ້ ໄມ/້ ພດື ທສ່ີ າມາດໃຫ້ ໂອ 16 ກາດການຮຽນຮທູ້ ດ່ີ ທີ ສ່ີ ດຸ . ເຖງິ ຢາ່ ງໃດກຕໍ າມ, ຖາ້ ການ II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ທົດລອງປູກພດື ຈາກບດົ ຮຽນທຜີ່ ່ານມາບໍ່ໄດ້ຜນົ ຫືຼ ບ່ໍ ສາມາດໃຊ້ໄດ,້ ໃຫ້ນັກຮຽນໃຊຮ້ ບູ ພາບຢູ່ໃນປຶ້ມແບບ 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕ້ອງໃນເວລາ ຮຽນ ຫືຼ ຄຈູ ະຕອ້ ງຊອກຫາຕວົ ຢາ່ ງຂອງຕນ້ົ ໄມທ້ ມ່ີ ຢີ ໃູ່ ນ ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮດັ ກດິ ຈະກາໍ . ທອ້ ງຖນິ່ ມາເຮດັ ແທນໃຫ້ສາໍ ເລດັ ໃນບົດນີ.້ 2. ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫ້ຄະແນນລມຸ່ ນີ້ ເພ່ອື ປະເມີນ V. ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ນັກຮຽນ. ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 1 ຄະແນນ ວດັ ແທກ, ບນັ ທກຶ ແລະ ອະທບິ າຍຜົນ ການທດົ ລອງການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ຕາມເງອ່ື ນໄຂ 1) ຄູພານກັ ຮຽນທົບທວນບົດຮຽນກ່ຽວກັບອາຫານ ແລະ ວດັ ແທກ, ບັນທກຶ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງຮາ່ ງກາຍ, ຖາ້ ພວກເຮາົ ກນິ ອາຫານ 3 ການທດົ ລອງການເຕີບໃຫຍ່ຂອງພືດ ທບ່ີ ່ໍມີຜົນດີຕໍ່ສຸຂະພາບຮ່າງກາຍຈະເປນັ ແນວໃດ? ຢາ່ ງຖືກຕອ້ ງສມົ ບນູ ໄດດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ. 2) ຄຕູ ັງ້ ຄໍາຖາມໃຫ້ນກັ ຮຽນສົນທະນາເປັນຄດູ່ ່ງັ ລຸ່ມນ້ີ: - ຄົນົ ທີ່່�ມີສີ ຸຂຸ ະພາບແຂງແຮງ ຮ່າ່ ງກາຍຈະເປັນັ ແນວ ວັດແທກ, ບນັ ທກຶ ແລະ ອະທິບາຍຜົນ ໃດ? 2 ການທດົ ລອງການເຕບີ ໃຫຍ່ຂອງພືດໄດ້ - ຖ້າ້ ຄົນົ ເຮົົາບໍ່່�ໄດ້້ຮັບັ ອາຫານທີ່່�ພຽງພໍໍ ຮ່າ່ ງກາຍຈະ ເປັນັ ແນວໃດ? ຢາ່ ງຖືກຕ້ອງບາງສ່ວນດວ້ ຍຕນົ ເອງ. - ພືດື ເດຄືກື ັນັ ກັບັ ຄົນົ ບໍ່່�? ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ? ວັດແທກ, ບັນທກຶ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ 3) ໃຫ້ນກັ ຮຽນ 1-2 ຕອບ. 4) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ໃນບດົ ຮຽນນ,້ີ ພວກເຮາົ ຈະເບງ່ິ ຜນົ ການ 1 ການທົດລອງການເຕີບໃຫຍ່ຂອງພືດໄດ້ ຖືກຕອ້ ງ. ໂດຍການຊວ່ ຍເຫອືຼ ຈາກຄ.ູ ທດົ ລອງ ໃນອາທດິ ຜາ່ ນມາ ເພອ່ື ຄນ້ົ ຫາສງ່ິ ທ່ຈີ ະເກດີ ຂຶ້ນກັບຕ້ົນໄມ້ວ່າ ມັນມີເງອ່ື ນໄຂພຽງພແໍ ລ້ວບ່ໍ ຫືຼ ສງິ່ 0 ບສ່ໍ າມາດອະທບິ າຍການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ທີມ່ ັນຕອ້ ງການເພອ່ື ການເຕີບໃຫຍ່ ແລະ ແຂງແຮງ. ຕາມການວດັ ແທກ ແລະ ບນັ ທກຶ ຂມ້ໍ ນູ . III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ ເງອ່ື ນໄຂທເ່ີ ໝາະສມົ ໃນການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ປະກອບ ມີ: ນາ້ໍ , ແສງແດດ, ອຸນຫະພູມ, ປະເພດດິນ, ອາກາດ ແລະ ຄວາມແອອດັ . ພດື ແຕລ່ ະຊະນດິ ຕອ້ ງການເງອ່ື ນໄຂການເຕບີ ໃຫຍທ່ ແ່ີ ຕກຕ່າງກນັ . ໘໑ 81
S ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ - ນັັກຮຽນຄາດຫວັງັ ວ່າ່ ພືດື ທີ່່�ໄດ້ປ້ ູກູ ໃນອາທິິດຜ່່ານ RIES RIES ມາຈະມີລີ ັກັ ສະນະຄືແື ນວໃດ? RIES RIES RIES1. ທົົດລອງເງື່່�ອນໄຂທີ່່�ພືືດຕ້້ອງການໃນການເຕີບີ ໃຫຍ່່ RIES RIES RIES - ນັກັ ຮຽນຄາດຫວັງັ ວ່າ່ ພືດື ດັ່່�ງກ່າ່ ວຈະມີສີ ຸຂຸ ະພາບເປັນັ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເຮດັ ວຽກເປນັ ກມຸ່ ຕາມກມຸ່ ເກາ່ົ ໃນອາທດິ ແນວໃດ? RIES RIES RIESຜາ່ ນມາ ເພອ່ື ເຮັດການທົດລອງ ແລະ ບອກການເຕີບ RIES RIESໃຫຍ່ຂອງພືດທເ່ີ ຄີຍພບົ ເຫນັ . 6) ໃຫຕ້ ວົ ແທນຈາກກມຸ່ ຕາ່ ງໆສນົ ທະນາແລກປຽ່ ນຄວາມ ຄດິ ຄວາມເຫນັ . 2) ຄໃູ ຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມ ດ້ວຍຄາໍ ຖາມຕໍ່ ໄປນ:້ີ 7) ຄເູ ອາົ ພດື ແລະ ຕາຕະລາງບນັ ທກຶ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງ - ພືືດທີ່່�ແຂງແຮງມີລີ ັກັ ສະນະຄືແື ນວໃດ? ພດື ທໄ່ີ ດສ້ າ້ ງຂນ້ຶ ໃນອາທດິ ທຜ່ີ າ່ ນມາວາງໄວເ້ ທງິ ໂຕະ - ພວກເຮົົາຈະຮູ້້�ໄດ້້ແນວໃດວ່່າຕົ້້�ນໄມ້ມ້ ີລີ ັັກສະນະທີ່່� ຢໜູ່ າ້ ກະດານ ເພອື່ ໃຫ້ນັກຮຽນທກຸ ຄນົ ໄດເ້ ຫນັ . ແຂງແຮງ? 8) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນ ສົນທະນາຕາມຄາໍ ຖາມຕໄໍ່ ປນີ:້ 16 - ຈະມີີຫຍັງັ ເກີດີ ຂຶ້້�ນກັັບຕົ້້�ນໄມ້ທ້ ີ່່�ມີີລັກັ ລັັກສະນະບໍ່່� - ພືດື ທີ່່�ແຂງແຮງດີຈີ ະມີກີ ານປ່ຽ່ ນແປງແນວໃດ ເມື່່�ອໄດ້້ ຮັັບເງື່ �ອນໄຂທີ່່�ເໝາະສົົມຕໍ່່�ໄປ? ແຂງແຮງ? - ມັນັ ຈະເຕີີບໃຫຍ່່ ແລະ ສູງູ ປານໃດ? - ພືືດຈະເຕີບີ ໃຫຍ່ໄ່ ດ້້ແນວໃດ? ແລະ ລັັກສະນະຂອງ - ໃບ ແລະ ລໍໍາຕົ້້�ນມີີການປ່່ຽນແປງແນວໃດ? - ເຈົ້້�າຄິດິ ວ່່າຮາກເດຈະມີກີ ານປ່ຽ່ ນແປງແນວໃດ? ພືືດນັ້້�ນຈະເປັັນແນວໃດ? 3) ຄໃູ ຫຕ້ ວົ ແທນຈາກກມຸ່ ຕາ່ ງໆແລກປຽ່ ນຄວາມຄດິ ເຫນັ 9) ໃຫ້ຕາງໜ້າແຕລ່ ະກຸ່ມຕອບ. 10) ຄອູ ະທິບາຍວິທີການວດັ ແທກ ແລະ ບນັ ທກຶ ຂມ້ໍ ູນໃນ ຂອງພວກເຂົາ. 4) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບງ່ິ ປມ້ຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 1 ນແ້ີ ມນ່ ການ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ໃສໃ່ ນຕາຕະລາງຕດິ ຕາມການ ເຕີບໃຫຍຂ່ ອງພືດ ທີ່ໄດປ້ ກູ ໄວ້ໃນ 2 ອາທິດຜ່ານ. ທດົ ລອງທາໍ ອດິ ທສ່ີ າ້ ງໃນບດົ ຮຽນ15ໃນອາທດິ ແລວ້ ນ.້ີ ນແີ້ ມນ່ ການທດົ ລອງປກູ ພດື ເພອ່ື ວດັ ແທກການເຕບີ ເວລາ ຄວາມສູງ (cm) ຈາໍ ນວນໃບ ໃຫຍຂ່ ອງພືດທ່ີມີສຸຂະພາບດ.ີ ນ້ີແມ່ນຕົວຢ່າງຮູບໃນ ຕົວຢາ່ ງ: 3 ຊັງຕແີ ມັດ 2 ໃບ ປມຶ້ ແບບຮຽນ. ອາທດິ ທີ 1 ອາທດິ ທີ 2 ອາທດິ ທີ 3 ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຄູສງັ ເກດ ແລະ ປະເມີນຜົນນກັ ຮຽນ ໂດຍໃຊເ້ ກນ ການໃຫ້ຄະແນນ. ອາທິດທີ 1 ອາທິດທີ 2 ຂັ້້�ນຝືືກປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ 5) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄນ້ົ ຄດິ ແລະ ສນົ ທະນາກຽ່ ວກບັ ພດື ທພ່ີ ວກ 2. ສັັງເກດ ແລະ ບັນັ ທຶຶກການປ່່ຽນແປງຂອງພືືດໃນ ເຂາົ ທດົ ລອງປູກ. ເງື່່ອ� ນໄຂຕ່່າງໆ - ພວກເຮົົາໃຊ້ພ້ ືືດຊະນິດິ ໃດມາທົດົ ລອງ? - ເງື່�ອນໄຂການເຕີບີ ໃຫຍ່ຂ່ ອງພືດື ເຫຼົ່�ານີ້້�ເປັນັ ແນວໃດ? 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາໃນກມຸ່ ແລະ ໃຫແ້ ຕລ່ ະຄນົ ໃນ - ພວກເຮົາົ ເອົາົ ພືືດໄປໄວ້້/ປູກູ ຢູ່່�ໃສ? ຍ້້ອນຫຍັງັ ? ກມຸ່ ເອາົ ຕນ້ົ ພດື ທພ່ິີ ວກເຂາົ ໄດທ້ ດົ ລອງໃນອາທດິ ທຜ່ີ າ່ ນ - ພວກເຮົົາໄດ້້ເອົົາຫຍັັງໃສ່ພ່ ືືດ? ຍ້ອ້ ນຫຍັັງ? ມາເຮດັ ທດົ ສອບຫາເງອ່ື ນໄຂຕາ່ ງໆໃນການເຕບີ ໃຫຍ່ - ຕົ້້�ນພືດື /ພືດື ທີ່່�ພວກເຮົົາໄດ້້ປູກູ ໃນອາທິິດທີ່່�ຜ່່ານມາ ຂອງພດື . ເປັັນແນວໃດ? 2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດເບງ່ິ ປມ້ຶ ແບບຮຽນບດົ ທີ 15 ຂທ້ໍ ີ 3 ແລ້ວສົນທະນາເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ 82 ໘໒
S - ເງິື່�ອນໄຂການຈະເລີີນເຕີບີ ໃຫຍ່່ຂອງພືືດໃນແຕ່່ລະ 5) ກມຸ່ ທເ່ີ ຮດັ ກຽ່ ວກບັ ແສງຈະໄດເ້ ຮດັ ຄຕື ວົ ຢາ່ ງໃນປມ້ຶ ແບບ RIES RIESກຸ່່�ມທີ່່�ໄດ້ທ້ ົດົ ສອບມີຫີ ຍັັງແດ່່? ຮຽນຂໍທ້ ີ 2, ຄູ ແລະ ນັກຮຽນອາ່ ນຂໍມ້ ນູ ພ້ອມກນັ , ຫຼັງ RIES RIES RIES RIES RIES RIES- ຜົົນທົົດລອງອອກມານັ້້�ນເປັັນແນວໃດ?ຈາກນັນ້ , ໃຫນ້ ກັ ຮຽນປະຕິບດັ ຕາມຂັນ້ ຕອນລຸ່ມນ້:ີ - ຜ່່ານການທົົດລອງທີ່່�ໄດ້ເ້ ຮັັດຜ່່ານມາ ເພື່່�ອທົດົ ສອບ - ຂຽນຫົວົ ຂໍ້້�: ເງື່�ອນໄຂຂອງການທົດົ ລອງ. RIES RIES RIES - ຂຽນຄໍາໍ ຖາມກ່ຽ່ ວກັັບການທົດົ ລອງ. RIES RIESເງື່�ອນໄຂຕ່າ່ ງໆນັ້້�ນເປັນັ ແນວໃດ?- ຂຽນປ້້າຍຕິິດກ່່ອງທົົດລອງ. - ນັກັ ຮຽນຄາດວ່່າ ຈະພົບົ ເຫັັນຫຍັັງແດ່່? 3) ຄໃູ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ນາໍ ເອາົ ຕນ້ົ ພດື ທພ່ີ ວກເຂາົ ທດົ ລອງໄວ້ 6) ວດັ ແທກລວງສງູ ແລະ ຈາໍ ນວນຂອງໃບຂອງພດື ໃນ ທັງ 3 ຖົງ ພ້ອມທງັ ຕາຕະລາງບນັ ທຶກຜົນປະຈາໍ ວນັ ແຕລ່ ະກອ່ ງ. ແລະ ຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ ເພອ່ື ລາຍງານ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ການທດົ ລອງພາຍໃນກມຸ່ ຂອງຕນົ . 7) ແຕມ້ ລກັ ສະນະຂອງພດື ໃນແຕລ່ ະກອ່ ງໃສປ່ ມ້ຶ ຂຽນຂອງ ນກັ ຮຽນ (ແຕມ້ ແຕລ່ າໍ ຕນ້ົ ແລະ ໃບ ແລວ້ ຈງ່ົ ບອ່ ນຫວາ່ ງ ໄວແ້ ຕມ້ ຮາກໃນຊວ່ົ ໂມງຕໄ່ໍ ປ). 16 ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ແສງຫຼາຍ ແສງພດໍ ີ ບ່ໍແສງ ຄູສັງເກດ ແລະ ຊວ່ ຍເຫືອຼ ນກັ ຮຽນໃນການປະຕິ ບັດກິດຈະກໍາ. ຕາຕະລາງສະຫຼຸບຜນົ ການທດົ ລອງ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ ຕົວຢາ່ ງກມຸ່ 3: ແສງ ຄູໃຫ້ແຕ່ລະກຸ່ມອະທິບາຍເຖິງຄວາມແຕກຕ່າງກ່ຽວກັບ ພືດຕອ້ ງການແສງໃນການເຕີບໃຫຍບ່ ່ໍ? ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ໃນແຕ່ລະຕົ້ນໃນການທົດລອງ, ໂດຍ ນາໍ ໃຊຜ້ ນົ ຂອງການວດັ ແທກຄວາມສງູ . ຖົງທີ 1 ຖງົ ທີ 2 ຖົງທີ 3 ຊົ່່ວ� ໂມງທີີ 2 ແສງຫາຼ ຍ ແສງພໍດີ ບໍມ່ ແີ ສງ ຕາຕະລາງບັນທກຶ ປະຈາໍ ວັນ. ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີິິ�) ມທື້ ີ 1 ມື້ທີ 2 ມ້ືທີ 3 ມທ້ື ີ 4 1) ຄກູ າ່ ວວາ່ : ພວກເຮາົ ສາມາດເຫນັ ສງ່ິ ທກ່ີ າໍ ລງັ ເກດີ ຂນ້ຶ ກັບຕ້ນົ ພດື ທີພ່ ົນຂຶ້ນຈາກໜາ້ ດິນ, ແຕ່ມີຫຍງັ ເກດີ ຂ້ຶນ ມທ້ື ີ 5 ມທ້ື ີ 6 ມື້ທີ 7 ມືທ້ ີ 8 ຢູ່ໃນດນິ ທປີ່ ກູ ພດື ນັ້ນ? 2) ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນຄດິ , ເຮັດວຽກເປນັ ຄູ່, ແບງ່ ປັນຄວາມ ຄິດເຫັນນໍາກັນ. - ພືດື ທີ່່�ແຂງແຮງດີທີ ີ່່�ປູກູ ຢູ່່�ດິນິ ຈະມີລີ ັັກສະນະຄືືແນວ ໃດ? - ມັັນຈະມີີຄວາມແຕກຕ່າ່ ງແນວໃດ ກັັບພືດື ທີ່່�ບໍ່່�ແຂງ ແຮງ? ຍ້ອ້ ນຫຍັັງ? 3) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນ 1-2 ຄນົ ແບງ່ ປນັ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ນາໍ ກນັ . ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ 4) ໃຫ້ນັກຮຽນເບ່ງິ ປ້ມຶ ແບບຮຽນຂ້ໍທີ 2 ເພອ່ື ເປັນຕວົ ຢ່າງ 3. ການຂະຫຍາຍໂຕຂອງຮາກ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນໃນການບນັ ທຶກໃສ່ປຶ້ມຂຽນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນວຽກເປນັ ກມຸ່ ຕາມທໄ່ີ ດປ້ ະຕບິ ດັ ມາໃນ ໘໓ 83
Sຊວ່ົ ໂມງຜາ່ ນມາ ໂດຍອງີ ຕາມຄາໍ ຖາມດງ່ັ ນ:້ີ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັັດ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES RIES RIES- ນັກັ ຮຽນຈະຮູ້້�ໄດ້ແ້ ນວໃດວ່າ່ ມັນັ ເກີີດຫຍັັງຂຶ້້�ນກັບັ4. ການເຕີີບໃຫຍ່່ຂອງຮາກທີ່່ສ� ົົມບູູນ RIES RIES RIESຕົ້້�ນພືດື ທີ່່�ຢູ່່�ໃຕ້ດ້ ິິນ? RIES RIES RIES- ນັັກຮຽນຄິິດວ່າ່ ຈະມີຫີ ຍັັງຢູ່່�ໃຕ້ດ້ ິິນ?1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ສງັ ເກດ ແລະ ແຕມ້ ຮບູ ຮາກຂອງ RIES RIES 2) ຄສູ າທິດວິທກີ ານຍ້າຍຕ້ົນພດື ອອກຈາກຖງົ ໂດຍບ່ໍ ພດື ແຕລ່ ະຕນ້ົ ໃສປ່ ມ້ຶ ຂຽນຂອງຕນົ ເອງບອ່ ນທໄ່ີ ດແ້ ຕມ້ ໃຫຮ້ າກຂອງມັນຂາດ ອາດຈະໃຊໄ້ ມ້ນ້ອຍໆ ຫຼື ບ່ວງ ໄວແ້ ລວ້ ໃນຊວ່ົ ໂມງຜາ່ ນມາ (ຂມ້ໍ ນູ ເພມ່ີ ເຕມີ ກຽ່ ວກບັ ຈມ້ີ ເອາົ ເບຍ້ ພດື ນນ້ັ ອອກຈາກຖງົ . ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ , ຄອ່ ຍໆ ຮາກຂອງພດື ແມນ່ ໃຫເ້ ບງ່ິ ຢໃູ່ ນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2). ເອົາດິນອອກຈາກຮາກມັນຢ່າງລະມດັ ລະວັງ. 2) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຂຽນຂມ້ໍ ນູ ໃຫປ້ ມ້ຶ ຂຽນຂອງຕນົ ເອງດງ່ັ ນ:້ີ 3) ຄູອະທບິ າຍວາ່ ຕໍ່ໄປນີນ້ ກັ ຮຽນຈະໄດມ້ າເບ່ງິ ຮາກ - ແຕ້້ມໂຄງສ້າ້ ງຮາກຂອງພືືດແຕ່ລ່ ະເງື່�ອນໄຂ ທີ່່�ສະ ຂອງພດື ທງັ 3 ຖງົ ນັ້ນ. ຫງຼັ ຈາກນນ້ັ , ຄຢູ າຍເຈຍ້ ໃຫ້ ແດງເຖິິງຄວາມຍາວ ແລະ ຈໍາໍ ນວນຂອງຮາກຢ່າ່ ງ ກຸ່ມລະ 3 ໃບ ແຕ່ລະໃບຂຽນຫວົ ຂ້ເໍ ງືອ່ ນໄຂໃສ່ ເຊນັ່ : ຊັດັ ເຈນ. - ຂຽນປະໂຫຍກໃດໜຶ່່�ງທີ່່�ອະທິບິ າຍເຖິິງຜົົນການທົດົ 16 ກມຸ່ ນ້ໍາ ໃຫຂ້ ຽນຫົວຂ້ວໍ ່າ: ປຽກ, ຊມຸ່ ແລະ ແຫ້ງຕາມ ລາໍ ດບັ . ສ່ວນກຸ່ມເງອື່ ນອນື່ ໆກໃໍ ຫ້ປະຕບິ ັດຄືກັນ. ລອງ ເຊັ່່�ນ ຖົງົ ໃດທີ່່�ສະແດງໃຫ້ເ້ ຫັນັ ວ່າ່ ພືດື ເຕີບີ ໂຕດີີ 4) ຄບູ ອກນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກ່ມຸ ໃຫປ້ ະຕບິ ັດຕາມຂັນ້ ຕອນ ທີ່່�ສຸດຸ . ລ່ມຸ ນ້:ີ 3) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ນກັ ຮຽນສາມາດໃຊຂ້ ມ້ໍ ນູ ຈາກພດື ທໄ່ີ ດ້ - ໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນຄາດຄະເນລັກັ ສະນະຂອງຮາກພືດື ໃນແຕ່່ ທດົ ລອງ ແລະ ຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ ທ່ີ ລະເງື່�ອນໄຂ ພ້້ອມທັງັ ແຕ້້ມຮູູບໃສ່ເ່ ຈ້້ຍແຕ່ລ່ ະໃບ. ວາງໄວຢ້ ໜູ່ າ້ ໂຕະເພອ່ື ເປນັ ຂມ້ໍ ນູ . 4) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາຜນົ ຂອງການທດົ ລອງຕາ່ ງໆຂອງ ປຽກ ຊມຸ່ ແຫ້ງ ແຕລ່ ະກມຸ່ ຕາມຄາໍ ຖາມດງ່ັ ນ:້ີ - ຈາກຜົນົ ການທົດົ ລອງ ນັກັ ຮຽນເຫັນັ ວ່າ່ ພືດື ຕົ້້�ນໃດສົມົ ບູນູ ທີ່່�ສຸດຸ ? - ພືດື ຕົ້້�ນໃດບໍ່່�ສົມົ ບູນູ ທີ່່�ສຸດຸ ? - ໃຫ້້ນັັກຮຽນເອົາົ ຕົ້້�ນພືດື ອອກຈາກຖົົງ ຕາມທີ່່�ຄູູໄດ້້ - ພືດື ສອງຕົ້້�ນດັ່່�ງກ່າ່ ວແຕກຕ່າ່ ງກັນັ ແນວໃດ? ສາທິດິ ໃຫ້ເ້ ບິ່່�ງ ໂດຍບໍ່່�ໃຫ້້ຮາກຂອງມັັນຂາດ ແລ້ວ້ - ການທົດົ ລອງຜ່າ່ ນມາ ເງື່�ອນໄຂໃດເໝາະສົມົ ທີ່່�ສຸດຸ ຕໍ່່� ໄປວາງໃສ່ເ່ ຈ້ຍ້ ແຕ່່ລະໃບໃຫ້້ຖືືກຕາມຫົົວຂໍ້້�. ການຈະເລີນີ ເຕີບີ ໂຕຂອງພືດື ? - ຫຼັັ�ງຈາກນັ້້�ນ, ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສັັງເກດ ແລະ ສົົນທະນາ 5) ໃຫຕ້ າງໜາ້ ແຕລ່ ະກມຸ່ ຂນ້ຶ ມາລາຍງານ. ກ່ຽ່ ວກັບັ ຂະໜາດ ແລະ ລັກັ ສະນະຂອງຮາກໃນ 6) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາກນັ ໃນກມຸ່ ກຽ່ ວກບັ ຜນົ ການທດົ ແຕ່່ລະຕົ້້�ນ. ລອງທງັ ໝດົ . ເງອ່ື ນໄຂໃດທນ່ີ ກັ ຮຽນຄດິ ວາ່ ຕອ້ ງໄດມ້ ີ - ໃຫ້ຕ້ າງໜ້າ້ ແຕ່ລ່ ະກຸ່່�ມແລກປ່ຽ່ ນຜົນົ ຂອງການຄົ້້�ນຄວ້າ້ . ການປຽ່ ນແປງ ເພອ່ື ເຮດັ ໃຫພ້ ດື ໃນກມຸ່ ຂອງຕນົ ມກີ ານ 5) ໃຫ້ແຕລ່ ະກຸ່ມເອົາຜນົ ການທົດລອງທັງໝດົ (ຕົ້ນພືດ ເຕບີ ໂຕຢາ່ ງສມົ ບນູ ເຊນ່ັ ການປຽ່ ນສະຖານທ່ີ ຫືຼ ການ ຮກັ ສາພດື ໃຫມ້ ຄີ ວາມຊມຸ່ ສະໝາ່ໍ ສະເໝີ ຊງ່ຶ ນກັ ຮຽນ ທງັ 3 ເງອ່ື ນໄຂ, ຕາຕະລາງສະຫບຸຼ ຜນົ ການທດົ ລອງ ຈະປະຕບິ ດັ ແລະ ຕດິ ຕາມໃນອາທດິ ຕໄ່ໍ ປ. ແລະ ຕາຕະລາງບັນທກຶ ປະຈໍາວນັ ) ມາວາງລຽນກັນ ໄວໜ້ ້າໂຕະ. ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ໄປລາ້ ງ ຂັ້້�ນສະຫຼຸບ�ຸ (5 ນາທີ)ີ ມື ແລວ້ ກບັ ຄນື ໄປນ້ງັ ໃນບ່ອນເປັນປກົ ກະຕ.ິ 1) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນຄດິ ກ່ຽວກັບບດົ ຮຽນທັງ 3 ບົດທໄ່ີ ດ້ຮຽນ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ມາເປັນຕນົ້ ແມນ່ ການແຕກໜໍ່ ແລະ ການເຕບີ ໃຫຍ່ ຂອງພືດວາ່ ເປັນແນວໃດ? ຄູສັງເກດ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອນກັ ຮຽນໃນການປະຕິ 2) ໃຫ້ນກັ ຮຽນອະທບິ າຍວົງຈອນຊວີ ດິ ຂອງພດື ຕາມແຕ່ ບດັ ຂອງແຕ່ລະກ່ມຸ . ລະຂນ້ັ ຕອນ ໂດຍໃຊຮ້ ບູ ພາບຢໃູ່ ນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 4. 3) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕ່ລະຄົນຊີ້ ແລະ ອາ່ ນຂມ້ໍ ູນວົງຈອນ ຂອງພດື ພ້ອມກນັ . 84 ໘໔
ບົົດທີີ 17 ພືດື ລົ້້�ມລຸກຸ ແລະ ພືືດຢືືນຕົ້້�ນ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່່�ວໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸຸດປະສົົງ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ RIES RIES RIES ໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນສາມາດ:1. ພດື ສາມາດຈາໍ ແນກໄດ້ ໂດຍໃຊເ້ ກນ ເຊນ່ັ : ອາຍຂຸ ອງ RIES RIES ພດື /ຮອບວຽນຊວີ ດິ ຂອງພດືິ , ໂຄງສາ້ ງ ແລະການເກດີ 1. ຈາໍ ແນກປະເພດພດື ຢືນຕນ້ົ ແລະ ພດື ລມ້ົ ລກຸ ຂອງພດື . ໂດຍອງີ ຕາມລກັ ສະນະ ແລະ ການເກດີ ຂອງພດື . 2. ພດື ສາມາດຈາໍ ແນກເປນັ ປະເພດພດື ລມ້ົ ລກຸ ແລະ ພດື 2. ນໍາໃຊບ້ າງຫັຼກການ ເຊັນ່ : ຮອບວຽນຊີວິດ ແລະ ຢນື ຕນ້ົ ໄດໂ້ ດຍອງີ ຕາມລກັ ສະນະຂອງລໍາ. ການເຕບີ ໃຫຍເ່ ພອ່ື ເປນັ ເກນຈາໍ ແນກປະເພດພດື . 3. ພືດລ້ົມລຸກ ແມນ່ ພືດທ່ມີ ີລໍາຕ້ົນຫຼາກຫາຼ ຍຊະນິດ 3. ອະທບິ າຍຄວາມສໍາຄັນ ແລະ ຜນົ ປະໂຫຍດ ສາມາດຫົດຢດື ໄດ້ງ່າຍ. ພືດລົມ້ ລຸກບາງຊະນິດ (ພດື ຂອງພືດລົມ້ ລຸກ ແລະ ພດື ຢນື ຕ້ນົ ( ພືດສວນ, ປະຈາໍ ປີ) ສາມາດຢລູ່ ອດໄດ້ແຕ່ລະດກູ ານດຽວ. ພືດ ພືດໄຮ່) ພອ້ ມໃຫ້ຕວົ ຢ່າງ. 17ເຫ່າົຼ ນຈ້ີ ະຕາຍທກຸ ໆປແີ ລວ້ ເກດີ ໃໝອ່ ກີ ໂດຍເລມ່ີ II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ມາຈາກແກ່ນ. ພດື ລ້ົມລຸກບາງຊະນດິ ສາມາດມີຊີວິດ 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕ້ອງໃນເວລາ ຢລູ່ ອດໄດທ້ ງັ ສອງລະດກູ ານ; ລາໍ ແລະ ໃບຂອງພວກ ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກິດຈະກາໍ . ມນັ ຈະຕາຍຢູໃນທາ້ ຍລະດກູ ານ ແຕ່ຮາກຍງັ ມຊີ ວີ ດິ ຢູ່ ແລະ ມນັ ກໍຈະເຕບີ ໃຫຍ່ ໃໝ່ອີກຢໃູ່ ນປຕີ ່ໄໍ ປ. 2. ນາໍ ໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນລຸ່ມນ້ີ ເພອ່ື ປະເມນີ 4. ພືດສະໝນຸ ໄພມີທັງເປນັ ພືດລົ້ມລກຸ ແລະ ພືດຢືນຕ້ນົ ນກັ ຮຽນ. ທກຸ ສວ່ ນປະກອບ ເຊນ່ັ : ຮາກ, ລາໍ , ໃບ, ແກນ່ ຫືຼ ດອກ ເພອ່ື ໃຊເ້ ຂາ້ົ ໃນການເຮດັ ເປນັ ອາຫານ, ຢາ ຫືຼ ນາ້ໍ ຫອມ. ຄະແນນ ອະທບິ າຍຄວາມສາໍ ຄນັ ແລະ ຜົນປະ 5. ພດື ຢນື ຕນ້ົ ແມນ່ ພດື ທມ່ີ ເີ ນອ້ືີ ແຂງແກນ່ ແລະ ບສ່ໍ າມາດ ໂຫຍດຂອງພດື ສວນ, ພດື ໄຮ່ ພອ້ ມໃຫ້ ກງ່ົ ຫືຼ ຫກັ ມນັ ໄດງ້ າ່ ຍໆ ເຊນ່ັ : ຕນ້ົ ໄມ,້ ພດື ຢນື ຕນ້ົ ແມນ່ ຕວົ ຢ່າງ ພດື ທສີ່ າມາດສາ້ ງລາໍ ຕນ້ົ ໄດຫ້ າຼ ຍງາ່ . ພດື ຢນື ຕນ້ົ ລວມ ມພີ ດື ປະເພດຕນ້ົ ໄມຕ້ າ່ ງໆ ແລະ ໄມພ້ ມຸ່ . ເນອ້ື ໄມ້ ສາມາດໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງພດື ສວນ, ພດື ໄຮຢ່ າ່ ງ ສາມາດປກົ ປ້ອງຕົ້ນໄມ້ໄດ້ຢ່າງທນົ ທານ ແລະ ຊວ່ ຍ ໃຫ້ພວກມນັ ສາມາດຢລູ່ ອດຈາກສະພາບອາກາດທ່ີ 3 ນອ້ ຍ 3 ຢາ່ ງ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ປະໂຫຍດ ຮນຸ ແຮງ ແລະ ສບື ຕເ່ໍ ຕບີ ໃຫຍຢ່ ຕູ່ ະຫອຼ ດປີ ແລະ ຖາ້ ຂອງພືດໄດ້ຢາ່ ງນ້ອຍ 2 ຜນົ ປະໂຫຍດ ຕນ້ົ ໄມເ້ ຕບີ ໃຫຍຢ່ າ່ ງແຂງແຮງ ສາມາດຮອງຮບັ ນາ້ໍ ໜກັ ຂອງກງ່ິ ໄມ້ ແລະ ໃບຫາຼ ຍໆ. ດວ້ ຍຕນົ ເອງໄດຢ້ ່າງຖືກຕອ້ ງ. 6. ເຄອື ພດື ເປນັ ພດື ຢນື ຕນ້ົ ຫືຼ ພດື ລມ້ົ ລກຸ ຊງ່ຶ ມນັ ປະກອບ ດວ້ ຍຕົນ້ ໄມ້ທມ່ີ ລີ ໍາຕົ້ນຍາວທເີ່ ຕບີ ໃຫຍຕ່ າມພ້ນື ດິນ ສາມາດໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງພດື ສວນ, ພດື ໄຮຢ່ າ່ ງ ຫືຼ ກຽ້ ວຂນ້ຶ ຕາມຕນ້ົ ໄມ,້ ຜາຕາ່ ງໆ ໂດຍການລມົ ຫືຼ ໂດຍ ການຢດຶ ຕິດກັບຜາ ຫຼື ຕົນ້ ພືດຕາ່ ງໆ. 2 ນອ້ ຍ 1 ຢາ່ ງ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ປະໂຫຍດ 7. ພືດສວນ ແລະ ພດື ໄຮແ່ ມ່ນພືດທີ່ປູກຮ່ວມກນັ ຢ່ໃູ ນ ຂອງພດື ໄດ້ຢາ່ ງນ້ອຍ 1 ຜນົ ປະໂຫຍດ ພນ້ື ທ່ກີ ວ້າງໃຫຍ່ ເພອ່ື ຈດຸ ປະສງົ ດາ້ ນເສດຖະກິດ ຫືຼ ເປນັ ການສະໜອງອາຫານໃນໄລຍະຍາວໃຫແ້ ກຄ່ ອບ ດວ້ ຍຕນົ ເອງໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງ. ຄວົ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ທນັ ຍາພດື , ໝາກໄມ,້ ຫືຼ ພດື ຜກັ ຕາ່ ງໆ. ພດື ສວນ ແລະ ພດື ໄຮ່ ມຫີ າຼ ຍຊະນດິ ເຊນ່ັ : ສາມາດໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງພດື ສວນ, ພດື ໄຮຢ່ າ່ ງ ຕນ້ົ ໄມ,້ ໄມພ້ ມຸ່ , ດອກໄມ້ ຫືຼ ຕນ້ົ ໄມທ້ ມ່ີ ຄີ ນຸ ປະໂຫຍດ ຫຼື ຄນຸ ຄາ່ ທາງດ້ານເສດຖະກດິ . 1 ນອ້ ຍ 1 ຢາ່ ງ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ປະໂຫຍດ ຂອງພດື ໄດຢ້ ່າງນອ້ ຍ 1 ຜນົ ປະໂຫຍດ ໄດ້ ແຕໄ່ ດຮ້ ບັ ການຊວ່ ຍເຫືຼອຈາກຄ.ູ ບສ່ໍ າມາດໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງພດື ສວນ, ພດື ໄຮ່ ຫືຼ 0 ອະທບິ າຍຜນົ ປະໂຫຍດ ຫືຼ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງພດື ໄດ.້ ໘໕ 85
S IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ - ຖ້າ້ ນັກັ ຮຽນຄິດິ ວ່າ່ ມັນັ ແຕກຕ່າ່ ງກັນັ ກັບັ ພືດື ບາງຊະນິດິ RIES RIES ທົ່່�ວໄປ, ແລ້້ວມັນັ ແຕກຕ່່າງກັນັ ແນວໃດແດ່?່ RIES RIES RIES 1. ປມ້ຶ ແບບຮຽນ. RIES RIES RIES 2. ພືຶດຈິງ ຊງຶ່ ເປັນປະເພດພືດຢນີື ຕນົ້ ແລະ ລົ້ມ 2) ໃຫຜ້ ູຕ້ າງໜາ້ ກຸ່ມ 1-2 ຄນົ ມາແລກປຽ່ ນຄວາມຄດິ ເຫນັ . RIES RIES RIES ລຸກ. RIES RIES ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ V. ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊ່ວຍນກັ ຮຽນຜ້ທູ ີຍ່ ງັ ບໍທ່ ນັ ເຂາ້ົ ໃຈ/ ຍັງມບີ ນັ ຫາ. ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 1 3) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສນົ ທະນາເປນັ ກມຸ່ ແລະ ແລກປຽ່ ນຄວາມ 17 ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ຄດິ ເຫນັ . ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈາໍ ແນກພດື ວາ່ ມຕີ ນ້ົ ໃດແດທ່ ່ີ ມີອາຍຸເກ່ົາແກ່ທສີ່ ຸດ 3 ຕນ້ົ ທີມ່ ຢີ ໃູ່ ນບລໍ ເິ ວນໃກຄ້ ຽງ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຄດິ ກຽ່ ວກບັ ຕນ້ົ ໄມທ້ ພ່ີ ວກເຂາົ ໄດເ້ ຫນັ ຂອງພວກເຂົາ ແລະ ຕນົ້ ໄມ້ໃດແດ່ ທີສ່ າມາດມີຊີວດິ ຢໃູ່ ນເສນ້ັ ທາງໄປໂຮງຮຽນໃນເຊາ້ົ ມນ້ື .້ີ ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນ ຢ່ໄູ ດ້ພຽງໄລຍະສັນ້ ໆ? ຄດິ , ເຮດັ ວຽກເປນັ ຄ,ູ່ ແບງ່ ປນັ ແນວຄວາມຄດິ ນາໍ ກນັ ເຊນ່ັ : 4) ຄູອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງພດື ຢນື ຕ້ນົ ແລະ ພດື - ພືືດສູງູ ທີ່່�ສຸດຸ ທີ່່�ນັກັ ຮຽນໄດ້້ເຫັນັ ແມ່ນ່ ຕົ້້�ນຫຍັັງ? ລມ້ົ ລຸກ ແລະ ພ້ອມທງັ ຍົກຕວົ ຢ່າງ. - ມັັນສູງູ ປານໃດເມື່່�ອທຽບໃສ່່ຕົົວນັກັ ຮຽນເອງ? ທຽບ ໃສ່່ເຮືອື ເດ? 2. ລັັກສະນະຂອງພືດື ລົ້້�ມລຸກຸ ແລະ ພືດື ຢືືນຕົ້້�ນ - ພືດື ນ້້ອຍທີ່່�ສຸຸດທີ່່�ນັກັ ຮຽນໄດ້້ເຫັນັ ແມ່ນ່ ພືືດຫຍັັງ? ນ້ອຍປານໃດ? ຄແູ ນະນາໍ ກຽ່ ວກບັ ເກນ ທຈ່ີ ດັ ພດື ອອກເປນັ ແຕລ່ ະປະເພດ - ພວກເຮົົາສາມາດອະທິິບາຍ ຫຼືື� ຈັດັ ແບ່ງ່ ພືດື ໄດ້້ ຄ:ື ພດື ຢນື ຕນ້ົ ແລະ ພດື ລມ້ົ ລກຸ ແລະ ໃຫຍ້ ກົ ຕວົ ຢາ່ ງປະເພດ ແນວໃດ? ໄມຂ້ ອງມນັ ແລະ ຕນ້ົ ໄມທ້ ສ່ີ ະແດງໃຫເ້ ຫນັ ຄວາມແຕກຕາ່ ງ ຂອງລາໍ ຕນ້ົ ພດື ດງ່ັ ກາ່ ວ. ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເບງ່ິ ແຜນວາດ ແລະ ຊ້ີ 2) ສາໍ ລັບແຕ່ລະຄໍາຖາມຄູຕ້ອງຖາມນັກຮຽນ 1-2 ຄູ່ຂ້ນຶ ໃຫເ້ ຫນັ ຂມ້ໍ ນູ ຢໃູ່ ນປມ້ຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ ໃຫພ້ ວກເຂາົ ແລກປຽ່ ນຄວາມຄິດເຫັນ. ອາ່ ນພອ້ ມກນັ . 3) ຄອູ ະທບິ າຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮວູ້ າ່ ໃນບດົ ຮຽນນພ້ີ ວກເຮາົ ຈະ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັັດ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີີ) ຄນ້ົ ຄວາ້ ເພມ່ີ ເຕມີ ກຽ່ ວກບັ ການຈດັ ປະເພດຂອງພດື ຊະນດິ ຕາ່ ງໆຕາມເກນຮອບວຽນຊວີ ດິ ຂອງພດື , ລກັ ສະນະ 3. ສໍໍາຫຼວຼ ດ ແລະ ຈໍໍາແນກພືດື ປະເພດຕ່່າງໆ ຂອງລໍາຕົ້ນ ແລະ ຄນຸ ປະໂຫຍດ. 1) ຄອູ ະທບິ າຍໃຫນ້ ກັ ຮຽນວາ່ : ພວກເຮາົ ຈະອອກໄປສາໍ ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີີ) ຫຼວດຕ້ົນໄມ້ຢ່ໃູ ນເດີ່ນໂຮງຮຽນ ຫືຼ ບລໍ ເິ ວນໃກຄ້ ຽງ) ສາໍ ລບັ ເບງ່ິ ຕວົ ຢາ່ ງຂອງຕນ້ົ ໄມທ້ ເ່ີ ໝາະສມົ ກບັ ປະເພດ 1. ວົົງຈອນຊີວີ ິດິ ຂອງພືືດ ອາຍຸການໃຊ້ງານ, ດ່ັງທໄີ່ ດ້ອະທບິ າຍໄວໃ້ ນປຶ້ມແບບ ຮຽນຫົວຂທໍ້ ີ 3. ຄູອະທບິ າຍໃຫ້ນັກຮຽນກ່ຽວກບັ ກດົ 1) ຄູໃຫ້ນັກຮຽນເຮັດວຽກເປນັ ກຸມ່ ແລະ ຄດິ ກ່ຽວກບັ ລະບຽບດ້ານສຸຂະພາບ ແລະ ຄວາມປອດໄພ ເມືອ່ ສ່ງິ ທີ່ພວກເຂົາໄດຮ້ ຽນໃນບດົ ຮຽນທຜ່ີ າ່ ນມາກ່ຽວກບັ ພວກເຂາົ ອອກໄປນອກ ແລະ ຕອ້ ງສນັ ຍານທຈ່ີ ະກບັ ວົງຈອນຊວີ ດິ /ຮອບວຽນຊວີ ດິ ຂອງພດື ແລະ ພດື ຊະ ໄປຫາຈດຸ ນັດພບົ ຂອງພວກເຂາົ ທໄີ່ ດ້ກາໍ ນົດໄວ.້ ນິດຕາ່ ງໆ. ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເບງ່ິ ປມ້ຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 1 ແລະ ສນົ ທະນາດ່ງັ ຕໄໍ່ ປນ:ີ້ - ໃນວົງົ ຈອນຊີີວິິດຂອງພືດື ມີີຂັ້້�ນຕອນໃດແດ່່? - ແຕ່ລ່ ະຂັ້້�ນຕອນຂອງມັນັ ຄືກື ັນັ ກັບັ ພືດື ທຸກຸ ໆຊະນິດິ ບໍ່່�? ເປັັນຫຍັັງນັັກຮຽນຈຶ່່�ງຄິດິ ແນວນັ້້�ນ? 86 ໘໖
S ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ນັກຮຽນ ປຶກສາຫາລດື ັ່ງຕໄ່ໍ ປນີ:້ RIES RIES ຄສູ ງັ ເກດ ແລະ ຊວ່ ຍເຫືອຼ ນກັ ຮຽນໂດຍໃຫ້ການ - ນັກັ ຮຽນໄດ້ປ້ ູກູ ຕົ້້�ນໄມ້້ຊະນິິດໃດແດ່ຢ່ ູ່່�ໃນສວນ? RIES RIES RIES ແນະນໍາ. - ມີີໃຜແດ່ໄ່ ດ້ປ້ ູກູ ຕົ້້�ນໄມ້?້ RIES RIES RIES - ປູູກ ເພື່່�ອຈຸດຸ ປະສົົງຫຍັງັ ? 2) ຄບູ ອກນກັ ຮຽນ ວາ່ ຈະຕອ້ ງໄດເ້ ຮດັ ວຽກຢໃູ່ ນກມຸ່ ຕາມ - ຈະນໍາໍ ໃຊ້ພ້ ືືດດັ່່�ງກ່່າວນັ້້�ນແນວໃດ? RIES RIES RIES ກມຸ່ ທີ່ຜ່ານມາ, ແຕລ່ ະກຸ່ມໃຫ້ຊອກຫາຕົວຢ່າງຂອງ - ຖ້້າວ່າ່ ການປູກູ ພືດື ປະເພດຜັັກນັ້້�ນເຫຼືື�ອກິນິ ຫຼາຼ ຍ RIES RIES ຕນ້ົ ໄມ້ ຢ່າງໜ້ອຍໜ່ງຶ ຕົວຢາ່ ງທີ່ເປນັ ຕວົ ແທນຂອງ ແຕ່ລະປະເພດດັ່ງນ້:ີ ຢູ່່�ໃນຄອບຄົວົ , ຈະມີີວິທິ ີແີ ນວໃດ ເພື່່�ອຈະສາມາດ - ຕົ້້�ນໄມ້ແ້ ຂງ. ນໍໍາໃຊ້ຕ້ົ້້�ນໄມ້ອ້ື່່�ນມາປູກູ ແທນ ແລະ ປູກູ ເພື່່�ອຫຍັງັ ? - ໄມ້້ພຸ່່�ມ. (ຂາຍເປັນັ ລາຍໄດ້້ໃຫ້ຄ້ ອບຄົົວ). - ພືືດເປັັນເຄືືອ (ປະເພດເນື້້�ອແຂງ ຫຼືື� ຫຍ້້າ). 2) ຄູໃຫຜ້ ູ້ຕາງໜາ້ ກຸມ່ 1-2 ຄົນມາແລກປ່ຽນຄວາມຄດິ - ພືືດທີ່່�ຕາຍຫຼັັ�ງຈາກລະດູກູ ານຈະເລີີນເຕີີບໂຕ. ເຫນັ . - ພືດື ທີ່່�ສາມາດປູູກຄືນື ໄດ້້ ແລະ ມີີຊີີວິິດຢູ່່�ເປັັນເວລາ ຫຼາຍກວາ່ ໜຶ່ງປ.ີ 173) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ຕ່ໍໄປນ້,ີ ພວກເຮົາຈະຄນົ້ ຄວາ້ ວິທີ 3) ຫັງຼ ຈາກໄດ້ 10 ນາທີແລ້ວ, ຄສູ ັ່ງໃຫ້ນກັ ຮຽນໄປ ຕາ່ ງໆໃນການຈັດແບ່ງປະເພດພດື ແລະ ປູກຕນ້ົ ໄມ້ ເຕາ້ົ ໂຮມກນັ ຢບູ່ ອ່ ນທໄ່ີ ດກ້ າໍ ນດົ ໄວ້ ເມອ່ື ໄປຮອດ ໂດຍອີງໃສຄ່ ຸນປະໂຫຍດ ແລະ ຄນຸ ຄ່າຂອງມນັ . ສະຖານທແ່ີ ລວ້ , ຄໃູ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ຊບ້ີ ອກຕນ້ົ ໄມ້ ແຕລ່ ະ ຊະນດິ ທແ່ີ ຕກຕາ່ ງກນັ . ສວ່ ນນກັ ຮຽນຄນົ ອນ່ື ໆກໃໍ ຫ້ ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ວາ່ ເຫນັ ດີ ຫຼື ບ່ໍ ? ຖ້າເຫນັ ດີ 4. ປະໂຫຍດ ແລະ ຄວາມສໍໍາຄັນັ ຂອງການປູູກພືດື ລົ້້�ມ ແມນ່ ຍົກໂປມ້ ຂື ນ້ຶ () ຫືຼ ຖາ້ ບເ່ໍ ຫນັ ດີ ໃຫປ້ ນ່ີ ໂປມ້ ລື ງົ ລຸກ ແລະ ພືດຢນື ຕ້ົນ (). (ຖາ້ ບມ່ໍ ພີ ນ້ື ທ່ີ ທເ່ີ ໝາະສມົ ໃນການສາໍ ຫວຼ ດພດື , 1) ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນສນົ ທະນາເປັນກຸ່ມ ກຽ່ ວກັບຄຸນປະ ຄສູ າມາດໃຫນ້ ກັ ຮຽນເຮັດກິດຈະກໍານໂ້ີ ດຍ ໃຫພ້ ວກ ໂຫຍດຂອງພືດແຕ່ລະຊະນິດທແ່ີ ຕກຕ່າງກັນທ່ມີ ີຕ່ໍ ເຂົາເບງ່ິ ຢູໃ່ ນປ້ຶມແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 3 ແລວ້ ໃຫເ້ ຮດັ ກດິ ຄົນເຮົາ ແລະທກຸ ໆວທິ ີການນາໍ ໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກ ຈະກາໍ ຈບັ ຄກູ່ ນັ ). ພດື ທແ່ີ ຕກຕ່າງກັນແລ້ວ ຄູ ແລະ ນັກຮຽນລວບລວມ ລາຍຊື່ຂອງວິທກີ ານທີຄ່ ນົ ນາໍ ໃຊ້ຕນົ້ ໄມ້/ພດື ແລະ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) ຕວົ ຢາ່ ງຂອງຕ້ນົ ໄມ້ທີປ່ ູກ. ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນກບັ ຄນື ເຂົ້າຫອ້ ງ. ຄູຂຽນ 5 ປະເພດພືດ ພືດສໍາລບັ ເປນັ ອາຫານ: ທວ່ົ ໄປໃສກ່ ະດານ ແລະ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ອາສາສະໝກັ - ອາຫານສໍໍາລັບັ ຄົົນເຮົົາ ເຊັ່່�ນ: ເຂົ້້�າ ຂ້ຶນມາລາຍງານ ແລະ ການແນະນາໍ ຊຂ່ື ອງພດື ຊະນດິ ທີເ່ ຫນັ - ອາຫານສໍາໍ ລັບັ ສັດັ ເຊັ່່�ນ: ສາລີີ ຢຕູ່ າມແຕລ່ ະທອ້ ງຖນ່ິ ທເ່ີ ໝາະສມົ ກບັ ແຕລ່ ະປະເພດພດື ທເ່ີ ຫນັ . - ສ່່ວນປະກອບອາຫານສໍໍາລັບັ ປຸຸງແຕ່ງ່ ຄົົວກິິນ ເຊັ່່�ນ: ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສນົ ທະນາກນັ ເຊນ່ັ : ພດື ປະເພດໃດມອີ າຍຸຍືນ ສະໝຸຸນໄພ, ຕົ້້�ນຂີ້້�ຫູດູ /ຫອມປ້້ອມ ແລະ ປະເພດ ກວ່າ ແລະ ພືດປະເພດໃດມອີ າຍຸສັ້ນກວ່າ? ເຄື່່�ອງເຜັັດ, ພິກິ ໄທ. ຊົ່່�ວໂມງທີີ 2 ພດື ສາໍ ລັບໃຊເ້ ປນັ ຢາ: ຢາສະໝນຸ ໄພ, ຫວົ ສໃີ ຄ, ຂງີ . ພດື ສໍາລບັ ໃຊຕ້ ົບແຕງ່ : ດອກເຜ້ີງ, ດອກກຸຫາຼ ບ, ຕ້ນົ ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ດາວເຮອື ງ… 1) ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນຄດິ ກຽ່ ວກັບຕນົ້ ໄມທ້ ປີ່ ກູ ໃນສວນຂອງ ພດື ສາໍ ລບັ ໃຊເ້ ຂາ້ົ ໃນການກ່ໍ ສາ້ ງ: ໄມແ້ ປກ, ໄມໄ້ ຜ…່ ຕນົ ເອງ. ຢໃູ່ ນກຸມ່ ດຽວກັນກັບທີ່ຜ່ານມາ, ແລ້ວໃຫ້ ພືດສໍາລບັ ໃຊ້ເພື່ອເຮດັ ທພ່ີ ກັ ອາໄສ: ຕນ້ົ ໄມ້ໃຫຍ່... 2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນໃນກມຸ່ ຂອງພວກເຂາົ ເບງ່ິ ປມ້ຶ ແບບຮຽນ ຫົວຂ້ໍທີ 4 ແລະ ສນົ ທະນາດັ່ງນ້:ີ - ແຕ່່ລະຮູູບມີີຫຍັງັ ເກີີດຂຶ້້�ນ? - ຕົ້້�ນໄມ້້ກໍໍາລັງັ ເຕີີບໃຫຍ່ດ່ ້ວ້ ຍວິທິ ີແີ ນວໃດ? - ເປັັນຫຍັັງຕົ້້�ນໄມ້ຈ້ ຶ່່�ງເຕີບີ ໃຫຍ່່ດ້ວ້ ຍແບບນັ້້�ນ? ໘໗ 87
S - ມັັນແຕກຕ່່າງຈາກທີ່່�ຕົ້້�ນໄມ້ຢ້ ູ່່�ໃນທໍາໍ ມະຊາດ ຫຼືື� ໃນ ນກັ ຮຽນຢໃູ່ ນຫອ້ ງຕອ້ ງຈດັ ເປນັ ກມຸ່ “ການປກູ ພດື ” ຂອງ RIES RIES ສວນຂອງນັກຮຽນບ?່ໍ ພວກເຮົາ ຕ້ອງມີສະຖານທີ່ ແລະ ການບົວລະບດັ RIES RIES RIES ຮກັ ສາໃຫໄ້ ດ້ຜນົ . RIES RIES RIES - ພວກເຮົາົ ຈະມີສີ ່ວ່ ນຮ່ວ່ ມເຮັດັ ຫຍັງັ ໄດ້ແ້ ດ່່ ເພື່່�ອຊ່ວ່ ຍ ໃຫ້້ຕົ້້�ນໄມ້ເ້ ຫຼົ່�ານີ້້�ເຕີີບໃຫຍ່່? ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ RIES RIES RIES RIES RIES 3) ຄໃູ ຫຜ້ ູຕ້ າງໜ້າກຸມ່ 1-2 ຄນົ ມາແລກປ່ຽນຄວາມຄດິ 1) ແຕລ່ ະກມຸ່ ວາງຖງົ ທດົ ລອງຢໃູ່ ນສະຖານທທ່ີ ໄ່ີ ດຕ້ ກົ ລງົ ເຫັນ. ກນັ ແລວ້ ກບັ ເຂາ້ົ ມາຫອ້ ງຮຽນ. ສະຫບຸຼ ລວມແລວ້ , ຄູ ແນະນາໍ ແຕລ່ ະກມຸ່ ໃຫຂ້ ມ້ໍ ນູ ຕາມຄວາມຈງິ ແບບງາ່ ຍໆ 4) ຄແູ ນະນາໍ ຄໍາສັບທີ່ວາ່ :ພືດສວນແລະພືດໄຮ່ແລ້ວໃຫ້ ກຽ່ ວກັບສິງ່ ທພີ່ ວກເຂາົ ໄດຮ້ ຽນຮ້ກູ ຽ່ ວກບັ ພືດ, ແກນ່ , ນກັ ຮຽນອ່ານຂມ້ໍ ນູ ໃນປຶ້ມແບບຮຽນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 4 ພອ້ ມ ພດື ສວນ, ພດື ໄຮ່ ແລະ ປະເພດພດື ຕາ່ ງໆໃນບດົ ຮຽນ ກັນອອກສຽງດງັ . ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນເຮດັ ຕາມລມຸ່ ນ້:ີ ທຜ່ີ ່ານມາ. - ຈົ່່�ງຍົົກຕົົວຢ່າ່ ງຕົ້້�ນໄມ້້ ຫຼືື� ພືືດທີ່່�ປູູກຢູ່່�ສວນ ຫຼືື� ໃນ ສະພາບແວດລ້ອມຂອງນກັ ຮຽນ. 2) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນເບິ່ງຮູບພາບໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຫວົ ຂໍທ້ ີ 2 ກຽ່ ວກບັ ສະຖານທບ່ີ ອ່ ນປກູ ພດື ທງັ ສອງຊະນດິ ມລີ ກັ ສະ 17 - ຜົົນປະໂຫຍດໃຫ້້ແກ່ຜ່ ູ້້�ປູກູ . ນະແຕກຕາ່ ງກນັ ແນວໃດ? - ຜົົນປະໂຫຍດໃຫ້້ແກ່່ຊຸຸມຊົົນ. 3) ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຄໍາຖາມ. ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ 5. ວິທິ ີີການຮັັກສາພືືດທີ່່�ປູູກ 1) ຄບູ ອກນກັ ຮຽນວາ່ : ໃນຕອນທາ້ ຍຂອງບດົ ຮຽນທີ 16, ແຕລ່ ະກມຸ່ ໄດປ້ ະເມນີ ຜນົ ການທດົ ລອງຂອງພວກເຂາົ ແລະ ເອົາສາມກ່ອງທດົ ລອງລົງໄປໄວ້ໃນສະຖານທ່ີ ພວກເຮາົ ຄດິ ວາ່ ພດື ທງັ ໝດົ ນນ້ັ ຈະສາມາດເຕບີ ໃຫຍໄ່ ດ້ ຢາ່ ງແຂງແຮງ ແລະ ແຕ່ລະກຸ່ມຍັງໄດເ້ ຮດັ ການວາງ ແຜນວທິ ກີ ານປບັ ປງຸ ແລະ ການຮກັ ສາພດື ເຫາ່ົຼ ນນ້ັ ອກີ ເຊນ່ັ : ຮກັ ສາຄວາມຊມຸ່ ຂອງຕນ້ົ ໄມທ້ ງັ ໝດົ . ຄອູ ະທິ ບາຍຕອ່ໍ ກີ ວາ່ : ດຽວນພ້ີ ວກເຮົາໄປເກບັ ກາໍ ຂມ້ໍ ູນ ແລະ ວັດແທກການເຕີບໃຫຍ່ຂອງພືດທັງໝດົ ນໍາກນັ . 2) ຄໃູ ຫແ້ ຕ່ລະກຸ່ມໄປເກັບກ່ອງທົດລອງຂອງພວກເຂາົ ແລະ ເອາົ ໄປໄວຢ້ ຫູ່ ອ້ ງຮຽນ. ແຕລ່ ະກມຸ່ ວດັ ແທກ ແລະ ບນັ ທກຶ ຜນົ ການເຕບີ ໃຫຍຂ່ ອງພດື ໃນອາທດິ ກອ່ ນໃສ່ ປມ້ຶ ບນັ ທກຶ . ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ບນັ ທກຶ ລາຍລະອຽດ ກຽ່ ວກບັ ສງ່ິ ທີເ່ ຫນັ ກ່ຽວກັບສະຖານທີ່ປກູ ຫຼື ວາງໄວ້ ແລະ ວິທກີ ານຮັກສາໃສປ່ ຶ້ມບນັ ທຶກ ໂດຍເຮດັ ຕາມ ຄໍາແນະນໍາລຸ່ມນ້ີ: ..........……..........ເອາົ ໄປວາງຢູ່ ບອ່ ນ…..............…. - ພືືດໄດ້້ຮັບັ …............................................…. - ຫຼັັ�ງຈາກໄດ້້ສາມອາທິິດ, ຕົ້້�ນໄມ້້ໄດ້້ເຕີີບໃຫຍ່່ ປະມານ................……. ຊັງັ ຕີແີ ມັັດ. - ຕົ້້�ນໄມ້ນ້ ີ້້�ມີ…ີ .........…. ໃບ. 3) ຄໃູ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ແບງ່ ປນັ ຜນົ ການຄນ້ົ ພບົ ແລະ ປຽບທຽບ ການຈະເລນີ ເຕບີ ໂຕ, ຂະໜາດ ແລະ ສຂຸ ະພາບຂອງ ພດື ຈາກສະຖານທີຕ່ າ່ ງໆ. ອີງຕາມຫຼກັ ຖານດັງ່ ກ່າວ, 88 ໘໘
ບົົດທີີ 18 ຄວາມແຂງ, ການຫົົດ ແລະ ຢືືດຂອງວັດັ ຖຸຸ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່່�ວໂມງ ສມົ ຂອງແຕລ່ ະວດັ ຖ.ຸ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸດຸ ປະສົົງ 2. ຄວາມຫດົ ຢດື ແມນ່ ວດັ ຖທຸ ມ່ີ ກີ ານປຽ່ ນແປງຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ RIES RIES RIES ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: ຂະໜາດ ເມອ່ື ມຄີ ວາມແຮງມາກະທບົ ຖາ້ ຢດຸ ກະທບົ RIES RIES1. ຄາດຄະເນຄຸນລັກສະນະກຽ່ ວກບັ ຄວາມແຂງ ແລະ ການຫດົ ຢດື ຂອງວດັ ຖທຸ ແ່ີ ຕກຕາ່ ງກນັ . ຄວາມແຮງແລວ້ ກຈໍ ະກບັ ຄນື ຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ ຂະໜາດສູ່ 2. ທດົ ສອບຄນຸ ລກັ ສະນະຄວາມແຂງຂອງວດັ ຖທຸ ່ີ ແຕກຕາ່ ງກນັ . ສະພາບເດມີ . 3. ທດົ ສອບຄຸນລັກສະນະການຫົດ ແລະ ຢືດຂອງ ວັດຖທຸ ແ່ີ ຕກຕາ່ ງກນັ . 3. ຢອູ່ ອ້ ມຕວົ ເຮາົ ມວີ ດັ ຖທຸ ແ່ີ ຕກຕາ່ ງກນັ ຫາຼ ຍຊະນດິ ເຊນ່ັ : ໄມ,້ ປລາສະຕກິ , ຜາ້ , ໂລຫະ, ແກວ້ , ເຈຍ້ , ດນິ ໜຽວ. ວດັ ຖໜຸ ງ່ຶ ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະໜງ່ຶ ຫືຼ ສອງຄນຸ ລກັ ສະນະທ່ີ ແຕກ່ ຕາ່ ງກນັ . 4. ຄນຸ ລກັ ສະນະຂອງວດັ ຖປຸ ະກອບມ:ີ 18 - ຄວາມແຂງຕໍ່່�ກັບັ ການແຕກຫັກັ . II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີນີ ຜົົນ - ຄວາມແຂງຕໍ່່�ກັບັ ການຂູູດ ຫຼືື� ຂີີດ. 1. ສງັ ເກດ, ກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນເວລາ - ການຫົດົ ແລະ ຢືືດຂອງວັັດຖຸຸໃນຄວາມພະຍາຍາມ ຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກາໍ . ກບັ ຄືນສຮູ່ ບູ ຊງົ ເດີມ. 2. ນໍາໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນລຸ່ມນີ້ ເພອື່ ປະເມີນ ນກັ ຮຽນ. IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ ຄະແນນ ທົດສອບຄຸນລກັ ສະນະຄວາມແຂງຂອງ 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄູ່ມຄື .ູ ວັດຖທຸ ແ່ີ ຕກຕ່າງກັນ 2. ອປຸ ະກອນສາໍ ລບັ ຊວ່ົ ໂມງທີ 1 ແມນ່ ເນນ້ັ ເຄອ່ື ງໃຊ,້ ປະຕບິ ດັ ການທດົ ສອບຕາມຂນ້ັ ຕອນ, ບນັ ເຄ່ອື ງຫນຼິ້ ພາຍໃນບ້ານ ແລະ ຫາໄດ້ງາ່ ຍໃນ 3 ທກຶ ຜນົ ການທດົ ສອບໄດ້ ແລະ ອະທບິ າຍ ທ້ອງຖິ່ນ ເຊນ່ັ : ສໍຂາວ, ບນັ ທດັ ເຫກຼັ , ບັນທດັ ປລາສະຕິກ, ກອ້ ນຫນີ , ເຫຼັກຕະປ,ູ ຂວດແກວ້ . ຜນົ ການທົດສອບໄດຖ້ ືກຕ້ອງ. 3. ອປຸ ະກອນສໍາລັບຊົ່ວໂມງທີ 2 ມ:ີ ຟອງນໍາ້ ຫຼື ແປງລາ້ ງຖ້ວຍ, ດິນໜຽວ, ປຸມເປົາ້ , ຢາງບ້ວງ, ປະຕບິ ດັ ການທດົ ສອບຕາມຂນ້ັ ຕອນ, ບນັ ສາຍເອັນ ແລະ ນ໊ອດ. 2 ທກຶ ຜນົ ການທດົ ສອບໄດ້ ແລະ ອະທບິ າຍ V. ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ຜນົ ການທົດສອບໄດຖ້ ກື ຕ້ອງບາງສວ່ ນ. ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 ປະຕບິ ດັ ການທດົ ສອບຕາມຂນ້ັ ຕອນ, ບນັ 1 ທກຶ ຜນົ ການທດົ ສອບຍງັ ສບັ ສນົ ແລະ ອະ ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່ບ່� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ທິບາຍຜົນການທົດສອບບໄໍ່ ດ້. 1) ຄແູ ນະນໍາຄນຸ ລັກສະຂອງວັດຖ,ຸ ຄູເນ້ັນໃສເ່ ຫດຜນົ ທ່ີ ວາ່ ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ເລອື ກເອາົ ວດັ ຖສຸ ະເພາະໃດໜງ່ຶ ມາເຮດັ ບສ່ໍ າມາດປະຕບິ ດັ ການທດົ ສອບຕາມຂນ້ັ ທດົ ລອງ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ວດັ ຖທຸ ຖ່ີ ກື ເລອື ກມາໃຊສ້ ວ່ ນຫາຼ ຍ 0 ຕອນ, ບັນທກຶ ແລະ ອະທບິ າຍຜນົ ທດົ ຍອ້ ນຄນຸ ລກັ ສະນະຂອງມນັ ບ?່ໍ ໂຕະແມນ່ ເຮດັ ດວ້ ຍໄມ້ ເພາະວາ່ ມນັ ແຂງແຮງ, ແຂງແກນ່ ແລະ ທນົ ທານ. ສອບບ່ໍໄດ້. 2) ຄກູ ະກຽມວດັ ຖຈຸ າໍ ນວນໜງ່ຶ ທນ່ີ ກັ ຮຽນຄນຸ້ ເຄຍີ ໃນຊວີ ດິ III. ເນື້ອ�້ ໃນຕົ້້�ນຕໍໍ ປະຈາໍ ວນັ ເຊນັ່ : ບນັ ທດັ ປລາສະຕກິ , ສຂໍ າວ, ຝາຂວດ ນາ້ໍ ດມ່ື , ລກູ ກະແຈ, ຜາ້ ເຊດັ ໂຕ, ເຫກັຼ ຕະປ.ູ ຄຈູ ບັ ວດັ ຖຸ 1. ວດັ ຖມຸ ຄີ ວາມແຂງຫາຼ ຍ ແລະ ໜອ້ ຍຕາ່ ງກນັ , ວດັ ຖເຸ ຮດັ ມາຈາກວດັ ຖຕຸ າ່ ງໆ ພວກມນັ ກຈໍ ະມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະສະ ເພາະແຕກຕາ່ ງກນັ ແລະ ຄນຸ ລັກສະນະຂອງວດັ ຖຸ ເຫາ່ົຼ ນໄ້ີ ດກ້ າໍ ນດົ ໃຊວ້ ຽກງານສະເພາະຕາມຄວາມເໝາະ ໘໙ 89
S ເຫາ່ົຼ ນຂ້ີ ນ້ຶ ເທອ່ື ລະອນັ ແລວ້ ຕງ້ັ ຄາໍ ຖາມສນົ ທະນາກບັ ນກັ ດ້ວຍການຂດີ ຕົວຢ່າງ ຄູເອົາສນົ້ ຂອງໄມ້ບດັ ທັດຂດີ RIES RIES ຮຽນດງ່ັ ລມຸ່ ນ:້ີ ໃສສ່ ໍຂາວ ຫັງຼ ຈາກນ້ັນ, ໃຫ້ນັກຮຽນປະຕິບັດ ດ່ງັ ນ້:ີ RIES RIES RIES - ວັດັ ຖຸນຸ ີ້້�ເຮັດັ ດ້ວ້ ຍຫຍັງັ ? ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ? ວັດັ ຖຸນຸ ີ້້�ມີຄີ ຸນຸ ລັກັ - ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສັັງເກດສໍໍຂາວມີີຮອຍຂີດີ ບໍ່່�? RIES RIES RIES - ຖ້າ້ ເອົາົ ສໍຂໍ າວຂູູດໃສ່່ບັນັ ທັັດ, ບັນັ ທັັດຈະມີຮີ ອຍຂີີດ ສະນະພິິເສດແນວໃດ? RIES RIES RIES - ຈະຮູ້້�ໄດ້້ແນວໃດວ່່າວັັດຖຸຸນີ້້�ແມ່ນ່ ເໝາະສົົມກັັບວຽກ ບ່?ໍ RIES RIES - ຈາກການກວດສອບທັງັ ສອງວິິທີີ ຄູຖູ າມນັກັ ຮຽນວ່່າ ງານອັັນໃດ? - ພວກເຮົົາສາມາດຊອກຮູ້້�ຂໍ້້�ມູູນກ່່ຽວກັັບວັັດຖຸຸນັ້້�ນໄດ້້ ອັັນໃດແຂງກວ່າ່ ກັນັ ? 7) ຄຮູ ່ວມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫຼຸບວ່າ: ຜາ່ ນການກວດສອບ ແນວໃດ? - ນອກຈາກນີ້້� ຍັງັ ມີີວັດັ ຖຸຸຫຍັງັ ອີກີ ສາມາດນໍາໍ ມາ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວາ່ ບັນທດັ ເຫຼັກແຂງກວາ່ ສຂໍ າວ. 8) ຄໃູ ຫ້ນກັ ຮຽນ 2 ຄົນ ອອກມາໜ້າຫ້ອງຮຽນພອ້ ມທັງ ເຮດັ ເປັນບ່ວງໄດອ້ ກີ ? 3) ຄສູ ່ງົ ເສມີ ໃຫ້ນກັ ຮຽນທງັ ໝົດຫ້ອງໄດ້ສົນທະນາກັນ. ຈບັ ວັດຖຂຸ ອງຕົນທກີ່ ຽມມາຜລູ້ ະອນັ . ຕົວຢ່າງ ກຸ່ມທີ 1 ເອົາເຫກັຼ ຕະປ,ູ ກມຸ່ ທີ 2 ເອາົ ມີດຕັດ. 18 4) ຄູກາ່ ວວ່າຕໍໄ່ ປນ້ີພວກເຮົາຈະໄດ້ຮຽນ, ທົດລອງກຽ່ ວ 9) ຄຖູ າມວາ່ ເຫກັຼ ຕະປູ ແລະ ມດີ ຕດັ ອນັ ໃດແຂງກວາ່ ກນັ ? ນກັ ຮຽນຄາດຄະເນຄາໍ ຕອບກອ່ ນ, ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ແນະນາໍ ກັບຄຸນລກັ ສະນະຄວາມແຂງ ແລະ ຄວາມທນົ ທານ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນເອາົ ເຫກັຼ ຕະປຂູ ດູ ໃສມ່ ດີ ຕດັ ຫືຼ ເອາົ ມດີ ຕດັ ຂອງວັດຖຕຸ ໍ່ກັບນ້າໍ ໜກັ ແລະ ການຂູດ. ຂູດໃສເ່ ຫຼັກຕະປ.ູ ສັງເກດເຫັນຮອຍຂູດບ່ໍ? ຖ້າວັດຖຸ ໃດມີຮອຍຂດີ ສະແດງວາ່ ວັດຖຸນນ້ັ ແຂງໜອ້ ຍກວາ່ . ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ 1. ຄວາມແຂງຂອງວັັດຖຸຸ ຄສູ ະໜັບສະໜູນໃຫນ້ ກັ ຮຽນໄດ້ສະແດງຄວາມຄິດ ເຫັນ ແລະ ຊ່ວຍເຫືຼອນັກຮຽນຜູທ້ ຍ່ີ ງັ ບ່ເໍ ຂ້ົາໃຈ. 1) ຄູກະກຽມອປຸ ະກອນ: ສຂໍ າວ, ບັນທັດເຫັຼກ, ບນັ ທດັ ປລາສະຕກິ , ກ້ອນຫີນ, ເຫກຼັ ຕະປ,ູ ຂວດແກ້ວ. ເພ່ືອ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີີ) ນາໍ ພານກັ ຮຽນປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ໃນຫວົ ຂທ້ໍ ີ 1 ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ. 1) ຄູແບ່ງນັກຮຽນອອກເປັນ 5 ກຸ່ມ (ແຕລ່ ະກມຸ່ ໃຫ້ມີ ນັກຮຽນຍິງ ແລະ ຊາຍເທາົ່ ກນັ ) ແລະ ແນະນໍາໃຫ້ 2) ຄນູ າໍ ສະເໜວີ ດັ ຖ/ຸ ອປຸ ະກອນທກ່ີ ຽມມາຂນ້ຶ ເທອ່ື ລະອນັ ແຕ່ລະກຸມ່ ສືບຕ່ໍທົດລອງ ຫືຼ ທົດສອບກັບວດັ ຖທຸ ່ີຄູ ຫືຼ ແລ້ວຖາມນັກຮຽນວາ່ ອັນນ້ແີ ມ່ນຫຍງັ ? ເຮດັ ມາຈາກ ນກັ ຮຽນກຽມມາດ້ວຍຕົນເອງ. ຫຍັງ? ໃຫ້ນັກຮຽນຕອບ. ຕົວຢ່າງ: ວດັ ຖຸຊະນດິ ໃດມີຄວາມແຂງຫຼາຍກວາ່ ກນັ . 3) ຄຈູ ບັ ບັນທັດປລາສະຕກິ ແລະ ບັນທດັ ເຫັຼກຂ້ຶນພອ້ ມ - ກ້້ອນຫີີນ ແລະ ເຫຼັັ�ກຕະປູູ ອັັນໃດແຂງກວ່່າກັນັ ? ກັນ ແລວ້ ຖາມນັກຮຽນວ່າ ອນັ ໃດແຂງກວ່າກນັ ? ນກັ ໂດຍການຂູດໃສກ່ ນັ . ຮຽນຕອບ. - ສໍໍຂາວຂູູດໃສ່ກ່ ະດານ ຫຼືື� ກະດານຂູູດໃສ່ສ່ ໍຂໍ າວ, ອນັ ໃດແຂງກວາ່ ກນັ ? 4) ຄຈູ ບັ ໄມບ້ ນັ ທດັ ເຫກັຼ ແລະ ສຂໍ າວຂນ້ຶ ພອ້ ມກນັ ແລວ້ - ທຽນໄຂຂູດູ ໃສ່່ເສັ້້�ນເຊືອື ກ ຫຼືື� ເສັ້້�ນດ້າ້ ຍ. ອັນັ ໃດແຂງ ຖາມນກັ ຮຽນວາ່ : ກວ່່າກັັນ? - ອັັນໃດແຂງກວ່່າກັນັ ? ຮູ້້�ໄດ້້ແນວໃດ? - ເຫຼັັ�ກຕະປູູຂີີດໃສ່່ຂວດແກ້້ວ. ອັນັ ໃດແຂງກວ່່າກັນັ ? - ເຮົາົ ຈະກວດສອບໄດ້ແ້ ນວໃດວ່າ່ ອັນັ ໃດແຂງກວ່າ່ ກນັ ? 2) ຄແູ ຈກຢາຍອຸປະກອນໃຫແ້ ຕລ່ ະກຸ່ມ ເຊນັ່ : ສໍຂາວ, ບນັ ທດັ ເຫກັຼ , ບນັ ທດັ ປລາສະຕກິ , ກອ້ ນຫນີ , ເຫກັຼ ຕະປ,ູ 5) ຄສູ າທດິ ການກວດຄວາມແຂງຂອງວດັ ຖດຸ ້ວຍການ ຂວດແກວ້ , ຂວດນາໍ້ ດືມ່ , ໄມທ້ ູ່ ແລະ ອນ່ື ໆ ທ່ີຫາ ຫັກ; ຄຈູ ັບສອງສ້ນົ ຂອງບັນທັດ ແລ້ວຫັກໜ້ອຍໜງ່ຶ ໄດ້ໃນທ້ອງຖ່ິນ. ເພອ່ື ໃຫເ້ ຫນັ ມນັ ກງ່ົ ແລວ້ ດງຶ ກບັ ຄນື ຫງັຼ ຈາກນນ້ັ ກໃໍ ຊ້ ມືຫກັ ສໍຂາວ. ຈາກການທົດສອບ ສະຫຸຼບວ່າ: - ອັນັ ໃດແຂງກວ່າ່ ກັນັ ? - ມີວີ ິທິ ີອີ ື່່�ນອີກີ ບໍ່່� ທີ່່�ສາມາດກວດສອບຄວາມແຂງຂອງ ວດັ ຖຸທງັ ສອງນ້?ີ 6) ຄູສາທິດການກວດສອບຄວາມແຂງແຮງຂອງວັດຖຸ 90 ໙໐
S 3) ໃຫນ້ ັກຮຽນແຕ່ລະກມຸ່ ລງົ ມທື ດົ ລອງຄືນໃໝຕ່ າມວິທີ ຫດົ ຢດື ກບັ ຄວາມໜຽວມຄີ ວາມແຕກຕາ່ ງກນັ ແນວໃດ? RIES RIES ການທໄີ່ ດ້ແນະນໍາຂ້າງເທງິ ຫືຼ ປະຕບິ ັດຄກື ັນກັບຄສູ າ 3) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄາດຄະເນ: RIES RIES RIES ທິດຜາ່ ນມາ. RIES RIES RIES - ຈະມີຫີ ຍັງັ ເກີດີ ຂຶ້້�ນ ຖ້າ້ ເອົາົ ຝາມືກື ົດົ ໃສ່ຟ່ ອງນໍ້້�າ? ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ຖ້າ້ ປ່່ອຍມືອື ອກຈະເປັັນແນວໃດ? RIES RIES RIES ຄຕູ ດິ ຕາມ ແລະ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ນກັ ຮຽນຜທູ້ ຍ່ີ ງັ ບເ່ໍ ຂາົ້ ໃຈ. RIES RIES - ຈະມີຫີ ຍັງັ ເກີດີ ຂຶ້້�ນ ຖ້າ້ ເອົາົ ມືກື ົດົ ໃສ່ດ່ ິນິ ໜຽວ? ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ ຖ້າ້ ປ່ອ່ ຍມືືອອກຈະເປັັນແນວໃດ? 1) ຄູໃຫ້ນັກຮຽນສະຫຼຸບຄືນໂດຍຫຍໍ້ສິງ່ ທໄ່ີ ດ້ຮຽນ. 2) ຄສູ ະຫບຸຼ ວາ່ : ຜາ່ ນການກວດສອບຄວາມແຂງຂອງ 4) ຄອູ ະທບິ າຍຄາໍ ສບັ ອກີ ຕມ່ື ວາ່ ການກດົ ກຄໍ ກື ານອອກ ວດັ ຖຸ ເຫນັ ວາ່ ວດັ ຖມຸ ຄີ ວາມແຂງຫາຼ ຍ, ໜອ້ ຍຕາ່ ງກນັ , ແຮງກະທົບໃສວ່ ດັ ຖຸໃຫ້ປຽ່ ນແປງຮບູ ຮ່າງ. ການປອ່ ຍ ວດັ ຖເຸ ຮດັ ມາຈາກວດັ ຖຕຸ າ່ ງໆກຈໍ ະມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະສະ ມຄື ືການຢຸດແຮງກະທົບ. ເພາະແຕກຕາ່ ງກນັ ແລະ ຄນຸ ລກັ ສະນະຂອງວດັ ຖເຸ ຫາ່ົຼ ນໄ້ີ ດກ້ າໍ ນົດໃຊວ້ ຽກງານສະເພາະຕາມຄວາມ 5) ຄູສາທິດໃຫນ້ ກັ ຮຽນເບິ່ງ ຫືຼ ໃຫ້ນກັ ຮຽນອອກມາໜ້າ ເໝາະສົມຂອງແຕ່ລະວດັ ຖ.ຸ ຫ້ອງ 2 ຄົນ (ຍງິ 1, ຊາຍ 1) ແນະນາໍ ໃຫ້ນກັ ຮຽນເອາົ ຊົ່່�ວໂມງທີີ 2 18ຝາມກື ດົ ລງົ ໃສສ່ ະກອັ ດລາ້ ງຖວ້ ຍ ແລະ ກອ້ ນດນິ ໜຽວ ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ພອ້ ມກນັ ດງ່ັ ຮບູ ພາບສະແດງໃນປຶ້ມແບບຮຽນຫວົ ຂໍ້ 1) ຄສູ ນົ ທະນາກັບນກັ ຮຽນວ່າ ມີຫຍງັ ເກດີ ຂ້ນຶ ເມືອ່ ເຈົ້າ ທີ 2. ສ່ວນນັກຮຽນຜູ້ອ່ືນສັງເກດ ແລະ ຕິດຕາມຜນົ ນ່ງັ ຢູ່ເທິງຕ່ງັ ນວມ? ເປນັ ຫຍງັ ? ການທົດລອງ. 2) ຄສູ າມາດນາໍ ໃຊວ້ ັດຖຸທ່ີຢູມ່ າສນົ ທະນາ ເພອ່ື ທົດລອງ 6) ຜນົ ການທດົ ລອງ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດເຫັນຫຍງັ ແດ່? ໃຊເ້ ຊນ່ັ : ເບາະ ຫືຼ ໝອນ ຫືຼ ຕງ່ັ ອ.້ີ ການນາໍ ໃຊວ້ ດັ ຖຈຸ ງິ ໃຫ້ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນຕ່ກໍ ບັ ສ່ິງທ່ີເກີດຂນຶ້ . ສາມາດສົງ່ ເສີມໃຫມ້ ີການຮຽນທຫີ່ າ້ ວຫັນຫາຼ ຍຂນຶ້ . 7) ຫງັຼ ຈາກນັນ້ ຈ່ຶງຮວ່ ມກັບນກັ ຮຽນສະຫຼບຸ ວ່າ: ສະກັອດ 3) ຄສູ ນົ ທະນາກັບນກັ ຮຽນ ເພ່ອື ຫາຂ້ໍສະຫບຸຼ ວ່າ: ໂຊຟາ ລາ້ ງຖວ້ ຍ ຫືຼ ຟອງນາ້ໍ ເປນັ ວດັ ຖທຸ ມ່ີ ສີ ະພາບຫດົ ຢດື ຈະ ຫືຼ ໝອນ ຫືຼ ຕງ່ັ ອທ້ີ ອ່ີ ອ່ ນນມຸ້ ເວລາເຮາົ ນງ່ັ ຍອ້ ນວາ່ ມນັ ກບັ ສສູ່ ະພາບເດມີ . ດນິ ໜຽວບມ່ໍ ຄີ ວາມຫດົ ຢດື ຈະປຽ່ ນ ມຟີ ອງນາ້ໍ ຫືຼ ສະປງິ ຫືຼ ລຊໍ ໍ ຊງ່ຶ ເປນັ ວດັ ຖສຸ າມາດຫດົ ຢດື . ຮບູ ຮ່າງ ຫຼື ຂະໜາດ. ວັດຖຸຕາ່ ງຊະນດິ ກັນກໍມຄີ ວາມ ຄວາມຫົດຢືດ ແມນ່ ວດັ ຖຸທ່ີມີການປຽ່ ນແປງຮູບຮາ່ ງ ຫົດຢດື ແຕກຕ່າງກັນ. ແລ້ວເຮາົ ຈະຮູ້ໄດ້ແນວໃດ ວາ່ ຫືຼ ຂະໜາດ ເມືອ່ ມຄີ ວາມແຮງມາກະທົບ ຖາ້ ຢດຸ ກະ ພວກມນັ ແຕກຕາ່ ງກັນ? ພວກເຮາົ ມາທດົ ລອງນາໍ ກນັ ທບົ ຄວາມແຮງແລ້ວກໍຈະກັບຄນື ຮບູ ຮ່າງ ຫຼື ຂະໜາດ ກັບວດັ ຖຸຕໄໍ່ ປນີ.້ ສູ່ສະພາບເດມີ . ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນ (15 ນາທີີ) ຄສູ ະໜັບສະໜູນໃຫນ້ ກັ ຮຽນໄດ້ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແລະ ຊວ່ ຍເຫຼືອນັກຮຽນຜູທ້ ຍີ່ ັງບໍ່ເຂາ້ົ ໃຈ. 2. ການຫົົດ ແລະ ຢືດື ຂອງວັັດຖຸຸ 1) ຄູກະກຽມອຸປະກອນ: ຟອງນາ້ໍ ຫຼື ສະກອັ ດລາ້ ງຖວ້ ຍ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນໍໍາໃຊ້້ (20 ນາທີ)ີ ແລະ ດິນໜຽວ. 2) ຄນູ າໍ ພານກັ ຮຽນກວດ ການຄນື ສະພາບເດມີ ຂອງວດັ ຖ,ຸ 3. ຄຸນຸ ລັກັ ສະນະຂອງການຫົົດ ແລະ ຢືືດຂອງວັດັ ຖຸຸ ຄວາມຫດົ ຢດື ຂອງວດັ ຖມຸ ນັ ເປນັ ແນວໃດ? ແລະ ຄວາມ 1) ຄູແບ່ງນກັ ຮຽນອອກເປັນກຸມ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ (ໃຫມ້ ນີ ກັ ຮຽນຍິງ ແລະ ຊາຍເທ່ົາກນັ ). 2) ຄແູ ຈກຢາຍອປຸ ະກອນ: ປມຸ ເປາ້ົ , ຢາງບວ້ ງ, ສາຍເອນັ ແລະ ນ໊ອດ ເພອື່ ປະຕບິ ັດກິດຈະກໍາໃນຫົວຂໍທ້ ີ 3 ໃນ ປມ້ຶ ແບບຮຽນກຽ່ ວກບັ ຄວາມແຕກຕາ່ ງຂອງຄວາມຫດົ ຢືດຂອງວດັ ຖຸ. 3) ແນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄາດຄະເນສງ່ິ ທຈ່ີ ະເກດີ ຂນ້ຶ ເຊນ່ັ : ໙໑ 91
S ວັດຖຸອນັ ໃດຢືດໄດ້ດີກວາ່ ? ດ້ວຍການວາງຝາຕຸກນໍ້າ 4) ຕວົ ຢາ່ ງ ເພນ່ິ ນາໍ ໃຊ້ຄວາມຫດົ ຢດື ຂອງວັດຖຸ: RIES RIESດມ່ື ຫືຼ ກອ້ ນຫນີ ໃສຫ່ ອ້ ງໜງ່ຶ ໃນຕາຕະລາງໃນປມ້ຶ ແບບ - ສາຍເອັນັ ທົນົ ຕໍ່່�ແຮງດຶງຶ ໄດ້ດ້ ີຈີຶ່່�ງໃຊ້ເ້ ຮັດັ ເປັນັ ສາຍເບັດັ RIES RIES RIESຮຽນຫວົ ຂໍທ້ ີ 3. ຕຶກຶ ປາ. RIES RIES RIES4) ຄຮູ ່ວມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ດ່ັງລຸ່ມນ:້ີ - ຢາງຢືດື ເຮັັດໃຫ້ຂ້ ອບຫົົວໂສ້ງ້ ຮັັດຕິດິ ແອວ. - ຢາງຕີນີ ລົດົ ມີຄີ ວາມຫົດົ ຢືດື ເພື່່�ອຮັບັ ແຮງກະທົບົ ຂອງ RIES RIES RIESຊື່ວັດຖຸການຫົດຢືດບຢ່ໍ ດື ລົົດ. RIES RIESຫຼາຍ ໜອ້ ຍ - ອຸຸປະກອນກິິລາບາງຊະນິິດ ໃຊ້້ສາຍເອັັນເປັັນສ່່ວນ ຢາງບ້ວງ ປະກອບ. ປມຸ ເປາົ້ - ຢາງບ້ວ້ ງ ໃຊ້ຮ້ ັດັ ວັດັ ຖຸສຸ ິ່່�ງຂອງຕ່່າງໆໃຫ້ແ້ ໜ້ນ້ . ສາຍເອັນ - ຢາງຢືດື ໃສ່ໃ່ ນຂອບຫົວົ ໂສ້ງ້ ຫຼືື� ກະໂປງ ຫຼືື� ຂອບຫົວົ ນອ໊ ດ ສະລິິບ. - ຢາງຕີນີ ລົດົ ມີຄີ ວາມຫົດົ ຢືດື ເພື່່�ອຮັບັ ຄວາມແຮງກະ 18 ທົົບຂອງລົດົ . - ລໍໍຊໍໍ ຫຼືື� ສະປິງິ ຈະຊ່ວ່ ຍຍູ້້� ຫຼືື� ດຶງຶ ເຮັດັ ໃຫ້ເ້ ກີດີ ແຮງດີດີ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຕົວົ ກັບັ ວັດັ ຖຸທຸ ີ່່�ມີີກະທົບົ . ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນ ເພອ່ື ປະເມີນນັກຮຽນ. - ສາຍເອັນັ ທົນົ ທານກັບັ ແຮງກະທົບົ ແລະສາມາດກັບັ ຄືືນສະພາບເດີມີ ໄດ້.້ - ເຫັນັ ວ່່າ ຢາງບ້ວ້ ງ ແລະ ປຸມຸ ເປົ້້�າເປັັນສິ່່�ງທີ່່�ຢືືດ ແລະ ຫົົດໄດ້້ຫຼຼາຍ, ສາຍເອັັນຫົດົ ຢືດື ໄດ້ໜ້ ້້ອຍໜຶ່່�ງ ແລະ ນ໊໊ອດຫົດົ ຢືືດບໍ່່�ໄດ້.້ - ຖ້້າເຮົົາມາຈັດັ ລຽນວັດັ ຖຸໃຸ ດຫົດົ ຢືືດໄດ້້ຫຼຼາຍກວ່່າ ໄດດ້ ັງ່ ນ້:ີ ຢາງບວ້ ງ ແລະ ສາຍເອນັ ຫດົ ນອ໊ ດຫົດຢືດ ປມຸ ເປ້ົາຫດົ ຢືດ ຢດື ໜ້ອຍ ບ່ໍໄດ້ ໄດ້ຫາຼ ຍ ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ຸບ (5 ນາທີ)ີ ໙໒ 1) ກອ່ ນຈະສະຫບຸຼ ບດົ ຮຽນນ້ີ ຄຕູ ງ້ັ ຄາໍ ຖາມເພອ່ື ສນົ ທະນາ ກບັ ນກັ ຮຽນວາ່ : ຖາ້ ເຮາົ ຕອ້ ງການດງຶ ວດັ ຖທຸ ມ່ີ ນີ າ້ໍ ໜກັ ຫາຼ ຍ ພວກເຮາົ ຈະຕອ້ ງໃຊສ້ າຍເຊອື ກ ຫືຼ ອປຸ ະກອນທມ່ີ ຄີ ວາມ ແຂງແຮງກວາ່ ຫືຼ ມຂີ ະໜາດໃຫຍກ່ ວາ່ ແມນ່ ບ?່ໍ ພວກ ເຮາົ ສາມາດເຮດັ ການທດົ ລອງແບບຍຕຸ ທິ າໍ ຫືຼ ວທິ ກີ ານ ທຖ່ີ ືກຕ້ອງໄດ້ແນວໃດ? 2) ເພນ່ິ ນາໍ ໃຊຄ້ ວາມຫດົ ຢດື ຂອງວດັ ຖເຸ ພອ່ື ເຮດັ ຫຍງັ ແດ?່ 3) ຄສູ ະຫບຸຼ ສງ່ິ ທໄ່ີ ດຮ້ ຽນວາ່ : ວດັ ຖຕຸ າ່ ງຊະນດິ ກນັ ມຄີ ວາມ ຫດົ ຢດື ແຕກຕາ່ ງກນັ ; ຄວາມຫດົ ຢດື ຍງັ ຂນ້ຶ ກບັ ຂະໜາດ ຂອງວັດຖ;ຸ ຄວາມຫົດຢດື ແມນ່ ວັດຖທຸ ່ີມີການປ່ຽນ ແປງຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ ຂະໜາດ ເມອ່ື ມຄີ ວາມແຮງມາກະທບົ ຖາ້ ຢດຸ ກະທບົ ຄວາມແຮງ ແລວ້ ວດັ ຖກຸ ກໍ ບັ ຄນື ຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ ຂະໜາດສສູ່ ະພາບເດມີ . 92
ບົົດທີີ 19 ການດູູດຊຶຶມ ແລະ ຄວາມທົົນທານຂອງເຈ້້ຍ S RIES RIES ເວລາ 2 ຊົ່່�ວໂມງ RIES RIES RIES RIES RIES RIESI. ຈຸດຸ ປະສົງົ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ RIES RIES RIES ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ:1. ຄຸນລັກສະນະຂອງວັດຖໝຸ າຍເຖງິ ວັດຖຸໃນສະພາບທີ່ RIES RIES ເປນັ ຢຕູ່ າມທໍາມະຊາດ ແລະ ເງອ່ຶື ນໄຂການປະກອບ 1. ອະທບິ າຍການດູດຊມຶ ຂອງເຈ້ຍຊະນດິ ຕາ່ ງໆ. ເປນັ ວດັ ຖສຸ ະເພາະໃດໜງ່ຶ . ການທດົ ລອງທາງວທິ ະຍາ 2. ອະທບິ າຍຄວາມທນົ ທານຂອງເຈຍ້ ຊະນດິ ຕາ່ ງໆ ສາດສາມາດກາໍ ນດົ ໃຫເ້ ຫນັ ໄດຄ້ ວາມແທດເໝາະຂອງ ວດັ ຖຕຸ າມແຕ່ລະຈດຸ ປະສງົ . ດັ່ງນັນ້ , ການຄດັ ເລືອກ ທີ່ສາມາດຮັບນໍ້າໜັກໄດ້. ວດັ ຖຕຸ ອ້ ງດທີ ສ່ີ ດຸ ເພອ່ື ໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ໜາ້ ວຽກນນ້ັ ໆ. 3. ທດົ ລອງ ແລະ ອະທິບາຍຜນົ ຕາມຫຼກັ ການ 2. ການທົດລອງທ່ີຖກື ຕ້ອງ ມີຄວາມໝາຍວາ່ ທກຸ ໆກດິ ວິທະຍາສາດ ເພືອ່ ວັດແທກຄວາມແຕກຕ່າງ ຈະກາໍ ທຕ່ີ ອ້ ງການທົດລອງຈະຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຫກັຼ ໃນການດດູ ຊມຶ ນ້ໍາ ແລະ ຄວາມທນົ ທານຂອງ ເຈຍ້ ແຕລ່ ະຊະນິດ. 19ການທາງວທິ ະຍາສາດເພອ່ື ພສິ ດູ ໃຫເ້ ຫນັ ວາ່ ມສີ ງ່ິ ທປ່ີ ຽ່ ນ II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ແປງໄປ ແຕ່ຍງັ ຄົງໄວຫ້ ຼາຍຢາ່ ງຄເື ກົ່າ. 3. ວດັ ຖແຸ ຕລ່ ະຊະນດິ ສາມາດດດູ ຊມຶ ນາ້ໍ ໄດແ້ ຕກຕາ່ ງກນັ . 1. ສັງເກດ, ກວດສອບຄວາມຖກື ຕອ້ ງໃນເວລາ 4. ວດັ ຖແຸ ຕລ່ ະຊະນດິ ມຄີ ວາມທນົ ທານຕກ່ໍ ານຈກີ ຂາດ ຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກິດຈະກາໍ . ໂດຍໃຊແ້ ຮງຍູ້ ຫືຼ ດງຶ . 2. ນາໍ ໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນລມຸ່ ນ້ີ ເພອື່ ປະເມນີ ນກັ ຮຽນ. IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ ຄະແນນ ທດົ ລອງ ແລະ ອະທບິ າຍຜົນຕາມຫັກຼ 1. ປ້ຶມແບບຮຽນ ແລະ ຄ່ມູ ືຄູ. ການວິທະຍາສາດ ເພອ່ື ວັດແທກຄວາມ 2. ອຸປະກອນສາໍ ລບັ ທົດລອງທີ 1: ເຈຍ້ 3 ຊະນດິ ແຕກຕາ່ ງໃນການດູດຊຶມນ້ໍາຂອງເຈຍ້ ແຕລ່ ະຊະນດິ (ເຈຍ້ ອະນາໄມ, ເຈຍ້ ໜງັ ສພື ມິ , ປມ້ຶ ຂຽນ ຫືຼ ເຈຍ້ ທມ່ີ ຄີ ວາມໜາແຕກຕາ່ ງກນັ ເພອ່ື ມາເຮດັ ການທດົ ທົດລອງ ແລະ ອະທິບາຍຜນົ ຕາມຫັຼກ ລອງ), ຈອກແກວ້ ຫືຼ ຈອກປລາສະຕກິ ໃສ 3 ໜວ່ ຍ, ການວິທະຍາສາດ ເພື່ອວັດແທກຄວາມ ນາ້ໍ ສີ ຫືຼ ນໍ້າຊາ, ຈານຮອງ 3 ໃບ, ບກິ ເຝດີ , ໄມ້ 3 ແຕກຕາ່ ງໃນການດູດຊມຶ ນາ້ໍ ຂອງເຈຍ້ ບນັ ທດັ ແລະ ມດີ ຕດັ . 3. ອປຸ ະກອນສາໍ ລບັ ທດົ ລອງທີ 2: ປາຍບກິ ຫືຼ ເຂມັ ແຕ່ລະຊະນິດໄດຢ້ າ່ ງຖືກຕ້ອງດ້ວຍ ສາໍ ລບັ ເຈາະຮ,ູ ເຫກັຼ ຄດັ ເຈຍ້ ຫືຼ ເສນ້ັ ດາ້ ຍ, ຈອກ ຕົນເອງ. ຢາງນອ້ ຍ, ໝາກໄມໜ້ ວ່ ຍກມົ ນອ້ ຍ, ໄມບ້ ນັ ທດັ , ຝານາໍ້ ດ່ືມ, ມດີ ຕດັ , ເຈ້ຍ (ເຈຍ້ ປຶມ້ ຂຽນ, ເຈຍ້ ທດົ ລອງ ແລະ ອະທິບາຍຜົນຕາມຫກັຼ ຂາວ, ເຈຍ້ ອະນາໄມ). 2 ການວທິ ະຍາສາດ ເພື່ອວັດແທກຄວາມ V. ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ແຕກຕ່າງໃນການດູດຊຶມນໍ້າຂອງເຈ້ຍ ຊົ່�່ວໂມງທີີ 1 ແຕ່ລະຊະນດິ ໄດຖ້ ືກຕອ້ ງບາງສ່ວນ. ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ທົດລອງ ແລະ ອະທິບາຍຜນົ ຕາມຫັຼກ ການວິທະຍາສາດ ເພອ່ື ວັດແທກຄວາມ 1) ຄູຖອກນໍາ້ ທີ່ມສີ ີລົງໃສ່ໜາ້ ໂຕະ ຈາກນ້ັນຄູອະທບິ າຍ 1 ແຕກຕາ່ ງໃນການດູດຊມຶ ນ້ໍາຂອງເຈຍ້ ວ່າ ວັດຖຸທີ່ຫາໄດໃ້ ນຫອ້ ງຮຽນ ມີພຽງແຕເ່ ຈ້ຍຊະນິດ ແຕ່ລະຊະນິດໄດ້ໂດຍການຊ່ວຍເຫອືຼ ຕ່າງໆເທາົ່ ນນ້ັ . ຄູຕງ້ັ ຄາໍ ຖາມວ່າ: ຈາກຄ.ູ 0 ບສ່ໍ າມາດປະຕບິ ດັ ການທດົ ລອງໄດ.້ ໙໓ 93
- ເຈ້ຍ້ ຊະນິິດໃດ ສາມາດເຊັດັ ຫຼືື� ດູດູ ນ້ຳຳ��ຈາກພາຊະS - ກຽມນໍ້້�າຊາ ຫຼືື� ນໍ້້�າສີຂີ ອງໃບໄມ້.້ ນະໄດ້້ດີີທີ່່�ສຸດຸ ?RIES RIES - ກຽມຕາຕະລາງບັນັ ທຶກຶ ຜົົນການທົດົ ລອງ. RIES RIES RIES ຂ. ຂນັ້ ຕອນທົດລອງ - ເຈ້ຍ້ ຊະນິດິ ໃດມີຄີ ຸນຸ ລັກັ ສະນະທີ່່�ສາມາດດູດູ ຊຶມຶ ໄດ້້RIES RIES RIES- ຖອກນໍ້້�າສີໃີ ສ່ຈ່ ອກ ແຕ່ລ່ ະໜ່ວ່ ຍໃຫ້ເ້ ທົ່່�າກັນັ ແລະ ດີທີ ີ່່�ສຸຸດ? RIES RIES RIES ຂດີ ໝາຍລະດັບນ້າໍ ໄວ.້ - ພວກເຮົົາຈະຮູ້້�ໄດ້ຄ້ ືແື ນວໃດ?RIES RIES - ຈັບັ ສົ້້�ນໜຶ່່�ງຂອງເຈ້ຍ້ ໄວ້້ ແລະ ອີກີ ສົ້້�ນໜຶ່່�ງຈຸ່່�ມນໍ້້�າ - ພວກເຮົາົ ຈະສາມາດເຫັນັ ໄດ້້ຄືແື ນວໃດ? 2) ຄຊູ ກຸ ຍໃູ້ ຫນ້ ກັ ຮຽນທງັ ໝດົ ຫອ້ ງໄດສ້ ນົ ທະນາກນັ ໂດຍ ໃນຈອກ ພ້້ອມກັນັ ແຊ່່ປະໄວ້ປ້ ະມານ 10 ວິິນາທີີ. ໃຫຄ້ ົ້ນຄດິ ເປນັ ຄ່.ູ ເມື່່�ອຄົບົ ເວລາແລ້້ວໃຫ້ຍ້ ົົກເຈ້ຍ້ ອອກຈາກນໍ້້�າພ້ອ້ ມ 3) ຄູໃຫ້ນັກຮຽນຍງິ ໜ່ງຶ ຄນົ ແລະ ນກັ ຮຽນຊາຍໜງຶ່ ຄົນ ກັນັ ແຕ່ປ່ ່ອ່ ຍໃຫ້ນ້ໍ້້�າທີ່່�ຕິດິ ມາກັບັ ເຈ້ຍ້ ຢຸດຸ ຍ້ອ້ ຍກ່ອ່ ນແລ້ວ້ ແລກປຽ່ ນຄາໍ ເຫັນ. ຈຶ່່�ງວາງໄວ້ເ້ ທິງິ ຈານ ຫຼືື� ພາຊະນະດັ່່�ງຮູູບ. 19 ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (15 ນາທີີ) 1. ການດູດູ ຊຶມຶ ນໍ້້�າຂອງເຈ້ຍ້ ຄ. ຂນ້ັ ຕອນບນັ ທກຶ - ສັງັ ເກດລະດັັບນໍ້້�າໃນຈອກທັັງ 3 ໜ່ວ່ ຍເປັນັ ແນວ 1) ຄູເລອື ກນັກຮຽນ 3 ຄນົ (ຍິງ 1, ຊາຍ 2) ໃຫອ້ ອກມາ ໃດ? ຈົົດບັນັ ທຶຶກ ຫຼືື� ວັດັ ແທກຜົົນໄດ້ຮ້ ັບັ ຕ່າ່ ງໆທີ່່� ເຮັດທົດລອງຢູ່ໜ້າຫອ້ ງຕາມຄູແນະນາໍ ຫືຼ ຄສູ າທິດ ເກີີດຂຶ້້�ນໃນແຕ່ລ່ ະຈອກ. ໃຫເ້ ບ່ງິ ສ່ວນຜ້ອູ ື່ນໆຕິດຕາມ, ສັງເກດ ແລະ ຊ່ວຍ ກນັ ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ. 6) ຄາໍ ແນະນາໍ ສາໍ ລບັ ຄ:ູ ການທດົ ລອງແບບຍດຸ ຕທິ າໍ (Fair Test) ແມນ່ ການປະຕບິ ດັ ທກຸ ສງ່ິ ທກຸ ຢາ່ ງໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ 2) ຕະຫອຼ ດການສາທິດ ຄູຕ້ອງເນນັ້ ເຖິງອົງປະກອບ ຕາມຫກັຼ ການທາງວທິ ະຍາສາດ. ສະນນ້ັ , ການກາໍ ນດົ ຄວາມຮູທ້ ສີ່ າໍ ຄັນຂອງການທົດສອບຍຸດຕິທາໍ ຫຼື ການ ເວລາ 10 ວນິ າທຄີ ກື ນັ ຫືຼ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນນບັ 1 ຮອດ 10 ທດົ ລອງທຖີ່ ືກຕ້ອງ (Fair test) ດວ້ ຍການຕ້ັງຄໍາ ກໍໄດ້ ຫືຼ ໃຊ້ໂມງໃນໂທລະສັບຂອງຄ.ູ ຖາມເປັນຫຍງັ : ເປນັ ຫຍັງເຈ້ຍທັງໝດົ ທເ່ີ ອາົ ມາເປນັ ຕົວຢາ່ ງນຈ້ີ ່ຶງມີຂະໜາດເທົ່າກັນ?. 7) ຄຊູ ຸກຍໃູ້ ຫ້ນັກຮຽນ ແຕລ່ ະຄນົ ໄດ້ຊວ່ ຍກັນຄ້ນົ ຄິດເຖິງ ສງ່ິ ທຈ່ີ ະເກດີ ຂນ້ຶ ກບັ ເຈຍ້ ທເ່ີ ຮາົ ຈະເອາົ ໃສຈ່ ມຸ່ ນາ້ໍ . ເຈຍ້ 3) ຄກູ ະກຽມອປຸ ະກອນ: ເຈຍ້ 3 ຊະນດິ (ເຈຍ້ ອະນາໄມ, ຊະນດິ ໃດດູດຊມຶ ໄດດ້ ທີ ສ່ີ ຸດ? ເຈຍ້ ຂາວ, ປ້ຶມຂຽນ), ຈອກແກ້ວ ຫືຼ ຈອກປລາສະຕິກ ໃສ 3 ໜວ່ ຍ, ນາ້ໍ ສີ ຫືຼ ນາ້ໍ ຊາ, ຈານຮອງ 3 ໃບ, ບກິ ເຝດີ , ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ໄມ້ບັນທດັ ແລະ ມດີ ຕດັ . ຄຕູ ດິ ຕາມ ແລະ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ນກັ ຮຽນຜທູ້ ຍ່ີ ງັ ບເ່ໍ ຂາ້ົ ໃຈ. 4) ຄອູ ະທບິ າຍວາ່ ສງ່ິ ທພ່ີ ວກເຂາົ ຈະໄດເ້ ຮດັ ຕໄ່ໍ ປນ້ີ ແລະ ຂັ້້�ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນໍາໍ ໃຊ້້ (20 ນາທີີ) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຄາດຄະເນ: ເຈຍ້ ປະເພດໃດດດູ ນາ້ໍ ໄດດ້ ທີ ສ່ີ ດຸ ? ຍ້ອນຫຍັງ? ໃຫນ້ ັກຮຽນຄນ້ົ ຄວ້າກ່ອນລງົ ມືປະຕບິ ັດ 1) ຄູແບ່ງນັກຮຽນອອກເປັນ 5 ກຸ່ມ (ແຕລ່ ະກມຸ່ ໃຫມ້ ີນກັ ຕວົ ຈງິ . ຮຽນຍງິ ແລະ ຊາຍເທາົ່ ກນັ ) ໃຫ້ມີຜູ້ປະຕິບັດການທົດ ລອງ ແລະ ຜູ້ສັງເກດບັນທຶກ. 5) ຫງຼັ ຈາກນ້ັນຄູແນະນໍາວທິ ກີ ານ ແລະ ສາທິດການທດົ ລອງ: ໃຫນ້ ັກຮຽນທັງໝດົ ຫ້ອງສງັ ເກດຕາມຂນ້ັ ຕອນ 2) ຄແູ ນະນາໍ ໃຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ສບື ຕທ່ໍ ດົ ລອງດວ້ ຍຕນົ ເອງກຽ່ ວ ດັ່ງຕໄໍ່ ປນ:ີ້ ກບັ ການດດູ ຊຶມນໍ້າຂອງເຈ້ຍ. ຄູໃຫນ້ ັກຮຽນເບງິ່ ຫົວຂ້ໍ ກ. ຂນັ້ ຕອນກະກຽມ - ນໍາໍ ໃຊ້ຈ້ ອກແກ້ວ້ ຫຼືື� ຈອກປລາສະຕິກິ ມີຂີ ະໜາດດຽວ ກັນັ ຈໍາໍ ນວນ 3 ໜ່ວ່ ຍ. - ຕັດັ ເຈ້ຍ້ ປຶ້້�ມຂຽນ,ເຈ້ຍ້ ໜັງັ ສືພື ິມິ ແລະເຈ້ຍ້ ອະນາໄມ ໃຫ້້ມີຂີ ະໜາດເທົ່່�າກັນັ ແລ້້ວພັບັ ເຈ້້ຍເຫຼົ່�ານັ້້�ນຕາມ ລວງຍາວ. 94 ໙໔
S ທີ 1 ຂອງປມຶ້ ແບບຮຽນ. ທາງອອກ/ຄຳຳ�ຕອບໄດ້້ແນວໃດ? RIES RIES 3) ຄູແຈກຢາຍອຸປະກອນໃຫແ້ ຕ່ລະກຸ່ມຄບົ ຖວ້ ນຕາມທ່ີ - ຈະສັງັ ເກດເບິ່່�ງອັນັ ໃດ ເມື່່�ອເຈ້ຍ້ ບໍ່່�ຜ່າ່ ນການທົດົ ສອບ? RIES RIES RIES 2) ຄຊູ ຸກຍູ້ໃຫນ້ ກັ ຮຽນທງັ ໝດົ ຫ້ອງໄດສ້ ນົ ທະນາກນັ . RIES RIES RIES ໄດກ້ ະກຽມໄວ້ແລວ້ . 3) ຄກູ າ່ ວວາ່ ຕໄ່ໍ ປນພ້ີ ວກເຮາົ ຈະໄດຮ້ ຽນກຽ່ ວກບັ ຄນຸ ລກັ 4) ແຕລ່ ະກມຸ່ ລງົ ມທື ດົ ລອງຄນື ໃໝຄ່ ກື ນັ ກບັ ຄສູ າທດິ ຜາ່ ນ ສະນະ ແລະ ຄວາມທົນທານຂອງເຈ້ຍ. RIES RIES RIES RIES RIES ມາ. ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (15 ນາທີ)ີ 5) ພາຍຫຼງັ ແຕ່ລະກມຸ່ ທດົ ລອງແລວ້ ແມ່ນໃຫ້ແຕ່ລະກຸ່ມ 2. ຄວາມທົົນທານຂອງເຈ້້ຍ ໄດແ້ ລກປຽ່ ນ ແລະ ສົນທະນາກນັ ຕກ່ໍ ັບຜນົ ທ່ເີ ກີດຂນ້ຶ ແລະ ຍ້ອນຫຍັງ? 1) ຄູກ່າວວ່າ ຕ່ໍໄປນີ້ພວກເຮາົ ຈະມາວັດແທກຄວາມທົດ ທານຂອງເຈຍ້ ແຕ່ລະຊະນິດຕກໍ່ ັບນໍ້າໜກັ . ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນປະເມນີ ນກັ ຮຽນ. 192) ຄກູ ະກຽມອປຸ ະກອນ: ເຄືອ່ ງເຈາະຮູ ຫຼື ເຂມັ ສໍາລັບ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) ເຈາະຮູ, ເຫກັຼ ຄັດເຈ້ຍ ຫືຼ ເສ້ນັ ດ້າຍ, ຈອກຢາງນອ້ ຍ, ໝາກໄມໜ້ ວ່ ຍກມົ ນອ້ ຍ, ໄມບ້ ນັ ທດັ , ຝານາ້ໍ ດມ່ື , ມດີ ຕດັ , 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄືນໂດຍຫຍສ້ໍ ິງ່ ທ່ໄີ ດຮ້ ຽນ. ເຈ້ຍ (ເຈຍ້ ປຶມ້ ຂຽນ, ເຈ້ຍໜງັ ສືພິມ, ເຈຍ້ ອະນາໄມ). 2) ຄຕູ ັ້ງຄາໍ ຖາມນັກຮຽນດັ່ງລມຸ່ ນ:ີ້ 3) ຫັຼງຈາກນັນ້ ຄູແນະນາໍ ວທິ ີການ ແລະ ສາທິດການທດົ ລອງ: ໃຫ້ນັກຮຽນທງັ ໝດົ ຫ້ອງສງັ ເກດຕາມຂນັ້ ຕອນ - ເຈ້້ຍຊະນິດິ ໃດທີ່່�ດູດູ ຊຶມຶ ນໍ້້�າໄດ້້ຫຼາຼ ຍທີ່່�ສຸດຸ ? ດງ່ັ ຕ່ໍໄປນ:ີ້ - ພວກເຮົົາຮູ້້�ຫຍັັງແດ່ກ່ ່ຽ່ ວກັບັ ການທົົດລອງນີ້້�? ກ. ຂ້ັນຕອນກະກຽມ 3) ຫຼັງຈາກນນັ້ ຄສູ ະຫບຼຸ ວາ່ : ຜ່ານການທດົ ລອງເຫນັ ວາ່ - ຕັັດເຈ້້ຍອອກເປັນັ ແຜ່ນ່ ນ້້ອຍໆ ທີ່່�ມີຂີ ະໜາດຄວາມ ເຈຍ້ ທດ່ີ ດູ ນາ້ໍ ໄດດ້ ທີ ສ່ີ ດຸ ແມນ່ ໃຫສ້ ງັ ເກດຈາກປະລມິ ານ ນາ້ໍ ທີ່ເຫືຼອໃນຈອກປລາສະຕກິ ໜ້ອຍທີສ່ ຸດ. ສະນັນ້ , ກວ້້າງ ແລະ ຄວາມຍາວເທົ່່�າກັັນ. ເຈ້ຍແຕ່ລະຊະນດິ ດດູ ຊມຶ ນ້າໍ ໄດ້ແຕກຕາ່ ງກັນ. - ເຈາະຮູູຢູ່່�ໃນເຈ້ຍ້ ແຕ່່ລະແຜ່່ນ 1 ຈຸດຸ ຢູ່່�ລຸ່່�ມໃຫ້ຄ້ ືກື ັນັ 4) ຄແູ ນະນາໍ ນກັ ຮຽນຕມ່ື ອກີ ກຽ່ ວກບັ ການທດົ ລອງໃນຂນ້ັ ຕໄ່ໍ ປ: ອນັ ໃດ ຫືຼ ຈດຸ ໃດທສ່ີ າມາດປຽ່ ນແປງໄດ?້ ແຕ່ບໍ່ໃຫ້ຮູຢໃູ່ ກ້ຂອບເຈຍ້ ຫຼາຍ. - ປະເພດຂອງເຈ້ຍ້ . - ສອດເຫຼັັ�ກຄັັດເຈ້ຍ້ ໃສ່ຮ່ ູດູ ້າ້ ນລຸ່່�ມ ເພື່່�ອເປັັນຂໍໍເກາະ. - ຄວາມໜາຂອງເຈ້ຍ້ . - ເຈາະຮູສູ ອງຂ້າ້ ງຂອງຈອກປລາສະຕິກິ ແລ້ວ້ ເອົາົ ສາຍ - ທາດແຫຼວຼ ທີ່່�ຈະຖືກື ດູູດຊຶຶມ. - ອຸຸນຫະພູມູ ຂອງທາດແຫຼຼວທີ່່�ຈະຖືືກດູູດຊຶຶມ. ເຊືອື ກມັດັ ເຮັດັ ເປັນັ ສາຍຫິ້້�ວ, ເອົາົ ສາຍຫິ້້�ວໄປເກາະ ໝາຍເຫດ: ການທດົ ລອງແຕລ່ ະຄງ້ັ ຄຕູ ອ້ ງໄດ້ທດົ ສອບດວ້ ຍ ໃສ່ເ່ ຫຼັັ�ກຄັັດເຈ້ຍ້ ດັ່່�ງຮູູບ (ໃຫ້ໄ້ ດ້້ຈໍໍານວນ 3 ຊຸຸດ ຈາກ ຕນົ ເອງສາກອ່ ນ ເພ່ືອສ້າງຄວາມໝ້ັນໃຈ ແລະ ຫາວິທກີ ານ ເຈ້ຍ້ ປຶ້້�ມຂຽນ 1 ຊຸຸດ, ເຈ້້ຍໜັັງສືພື ິມິ 1 ຊຸດຸ , ເຈ້້ຍອະ ເໝາະສົມກັບນກັ ຮຽນຂອງຕົນ. ນາໄມ 1 ຊຸຸດ). ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 2 ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ 95 1) ຄູຕັ້ງຄາໍ ຖາມສນົ ທະນາກບັ ນກັ ຮຽນດ່ງັ ລ່ມຸ ນ:້ີ - ເຈ້້ຍປະເພດໃດ ທີ່່�ແຂງແຮງທີ່່�ສຸຸດ? - ຈະວັັດແທກຄວາມທົນົ ທານຂອງເຈ້້ຍໄດ້້ແນວໃດ? - ພວກເຮົາົ ຈະສາມາດຈັດັ ການທົດົ ສອບແບບຍຸດຸ ຕິທິ ຳຳ� ຫຼືື� ການທົົດລອງທີ່່�ຖືກື ຕ້້ອງແນວໃດ ເພື່່�ອຊອກຫາ ໙໕
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
