หน่วยที่ 1 การบัญชีสถานศึกษาเอกชน

บทท่ี 1 การบญั ชเี ก่ียวกบั สถานศกึ ษาเอกชน เรอื่ ง บญั ชเี กี่ยวกบั ถานศกึ ษาเอกชน

ความหมายของสถานศึกษาเอกชน  สถานศกึ ษาเอกชนหรอื โรงเรยี นเอกชน หมายถึง ธุรกิจทใี่ หบ้ รกิ ารความรูท้ างดา้ นวชิ าการ ประสบการณแ์ ละทกั ษะ ในสาขาวชิ าตา่ ง ๆ ในทกุ ระดบั ชน้ั โดยมีวตั ถุประสงคใ์ นบรกิ ารทางดา้ น การศกึ ษาและแสวงหากาไร

การจดั ตงั้ สถานศกึ ษาเอกชน  การจดั ตง้ั สถานศึกษาหรอื โรงเรยี นเอกชนแบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะ คอื  1. ในระบบ ซง่ึ จะแบง่ ออกเป็ น 3 ประเภท คอื  - โรงเรยี นก่อนประถมศกึ ษา  - โรงเรยี นประถมศกึ ษา/มธั ยมศึกษา  - โรงเรยี นอาชวี ศกึ ษา  2. นอกระบบ ซงึ่ จะแบง่ ออกเป็ น 2 ประเภท คอื - โรงเรยี นสอนศาสนาอสิ ลาม  - โรงเรยี นกวดวชิ า

การจดั ตงั้ สถานศึกษาเอกชน  ในการจดั ตงั้ สถานศึกษาเอกชน จะตอ้ งปฏิบตั ติ ามพระราชบญั ญตั โิ รงเรยี นเอกชน พ.ศ. 2525 และตามกฎระเบยี บของสานกั งานบรหิ ารงานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศกึ ษาเอกชน หรือเรยี กสน้ั ๆ วา่ สช. การจดั ตงั้ สถานศกึ ษาเอกชนหรือ โรงเรยี นเอกชน มขี น้ั ตอนดงั น้ี  1. ขอรบั ใบอนุญาตใหจ้ ดั ตง้ั โรงเรยี น ซงึ่ จะจดั ตงั้ ในรูปแบบบุคคลธรรมดาหรอื นิตบิ ุคคลก็ได้ โดยใชแ้ บบคาขอรบั ใบอนุญาตใหจ้ ดั ตง้ั โรงเรียน (สช.1) พรอ้ มแนบ เอกสารทเี่ ก่ียวขอ้ งและยนื่ ตอ่ สช. หรอื สานกั งานเขตพ้ืนทก่ี ารศกึ ษาทโ่ี รงเรยี นตง้ั อยู่

การจดั ตง้ั สถานศึกษาเอกชน  2. ขอรบั รบั ใบอนุญาตใหเ้ ป็นผจู้ ดั การ โดยใชแ้ บบคาขอรบั ในอนุญาตใหเ้ ป็น ผจู้ ดั การ สช.4  3. ขอรบั ใบอนุญาตใหเ้ ป็นครูใหญ่ โดยใชแ้ บบคาขอรบั ใบอนุญาตใหเ้ ป็น ครูใหญ่ (สช.7) และขอรบั ใบอนุญาตใหเ้ ป็นครู โดยใชแ้ บบคาขอรบั ใบอนุญาตให้ เป็นครู (สช.10)  4. ทาสญั ญาการเป็นครูใหญแ่ ละครู โดยใชแ้ บบสญั ญาการเป็นครูใหญแ่ ละครู

วตั ถุประสงคใ์ นการวางระบบบญั ชแี ละประเภทบญั ชขี อง สถานศึกษาเอกชน  วตั ถุประสงคใ์ นการวางระบบบญั ชี  1. เพื่อแสดงรายรบั รายจา่ ย ระหวา่ งปีการศกึ ษาของโรงเรียนเอกชน โดย เรม่ิ ตงั้ แตว่ นั ที่ 1 พฤษภาคม - วนั ท่ี 30 เมษายน ปีถดั ไป  2. เพื่อแสดงผลการดาเนินงานและฐานะการเงินของโรงเรยี นเอกชน  3. เพ่ือเป็นหลกั ฐานในการอา้ งองิ และใหเ้ จา้ หนา้ ทหี่ รอื ผทู้ เี่ ก่ียวขอ้ งตรวจสอบได้

เอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชี  เอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชี แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื  1. เอกสารภายใน หมายถึงเอกสารทสี่ ถานศกึ ษาจดทาข้ึนเอง เชน่ ใบเสรจ็ รบั เงนิ ใบสง่ั ซ้อื  2. เอกสารภายนอก หมายถึง เอกสารทส่ี ถานศึกษาไดร้ บั จากบุคคลภายนอก ทงั้ ทเ่ี กิดจากกการจา่ ยเงินแลว้ และยงั ไมไ่ ดจ้ า่ ยเงิน เชน่ ใบเสร็จรบั เงนิ ใบแจง้ หน้ี เป็ นตน้

สมุดบญั ชที ใ่ี ชแ้ ละการบนั ทกึ บญั ชี  สมุดบญั ชที ใ่ี ช้ สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาเอกชน หรอื สช. ไดก้ าหนด สมุดบนั ทกึ บญั ชแี ละรายงานตา่ ง ๆ ทสี่ ถานศกึ ษาเอกชนจะตอ้ งจดั ทาข้ึน คอื  1. สมุดเงินสด  2. สมุดรายวนั ทว่ั ไป  3. บญั ชแี ยกประเภท  4. งบทดลอง  5. รายงานการเงิน

งบการเงนิ  การจดั ทางบการเงินของสถานศกึ ษาเอกชนจะคลา้ ยกบั ธุรกิจอน่ื ๆ จะแตกตา่ งกนั ก็ ตรงทร่ี อบระยะเวลาบญั ชหี รอื งวดบญั ชี จะยดึ เอาปีการศึกษาเป็นหลกั คอื เรม่ิ ตงั่ แต่ วนั ที่ 1 พฤษภาคม และส้นิ สุดวนั ที่ 30 เมษายน ของปีถดั ไป งบการเงนิ ของสถานศึกษาเอกชนจะประกอบดว้ ยงบ 2 งบ คอื  1. งบรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย เป็นงบทแี่ สดงผลการดาเนินงานในรอบระยะเวลา บญั ชหี รอื งวดบญั ชหี น่ึง ๆ (ปีการศกึ ษา) รายการทร่ี ากฎในงบรายไดค้ า่ ใชจ้ า่ ย ประกอบดว้ ยรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย  ถา้ รายได้ มากวา่ คา่ ใชจ้ า่ ย แสดงกาไรสุทธิ  ถา้ รายได้ นอ้ ยกวา่ แสดงวา่ ขาดสุทธิ

งบการเงนิ  2. งบดุล เป็นงบทแี่ สดงฐานะการเงิน ณ วนั ใดวนั หนึ่ง รายการทป่ี รากฏ ในงบดุลประกอบ สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ และสว่ นของเจา้ ของ (ทุน)

การทาประมาณการรบั รบั – รายจา่ ย  ความหมายของประมาณการรายรบั – รายจา่ ย  ประมาณการรายรบั – รายจา่ ย คอื การประมาณรายรบั และรายจา่ ย ทค่ี าดวา่ จะเกิดข้ึนไวล้ ว่ งหนา้

วตั ถุประสงคใ์ นการทาประมาณการรายรบั – รายจา่ ย  การทาประมาณการรายรบั – รายจา่ ย มีวตั ถุประสงค์ ดงั น้ี  1. เพ่ือใหท้ ราบรายรบั – รายจา่ ย ทคี่ าดวา่ จะเกิดข้ึนลว่ งหนา้  2. เพ่ือวางแผนใหม้ รี ายจา่ ยทจี่ ะเกิดข้ึนเพียงพอกบั รายรบั ทจี่ ะเกิดข้นึ อยา่ ง เหมาะสมและสอดคลอ้ งกนั  3. เพื่อวางแผนในการเพิ่มรายรบั กรณีทมี่ ีความจาเป็น เชน่ การขอรบั บรจิ าค การขอเงินอุดหนุนเพิ่มเตมิ การกูเ้ งินจากสถานบนั การเงิน เป็นตน้  4. เพ่ือวางแผนในการบรหิ ารเงินทเี่ หลือใหเ้ กิดประโยชนส์ งู สุดตอ่ สถานศกึ ษา

วธิ กี ารทาประมาณการรายรบั – รายจา่ ย  ประมาณการรายรบั – รายจา่ ยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ  1. ระยะสนั้ เป็นประมาณการรบั – รายจา่ ย ลว่ งหนา้ 1 ปีการศึกษา โครงการทจ่ี ะจดั ทาเป็นโครงการเล็ก ๆ เชน่ โครงการขยายหอ้ งปฏิบตั กิ าร คอมพิวเตอร์  2. ระยะยาว เป็นประมาณการรบั – รายจา่ ย ลว่ งหนา้ เกนิ 1 ปีการศึกษา โครงการทจ่ี ะจดั ทาเป็นโครงการใหญ่ ๆ เชน่ โครงการกอ่ สรา้ งสมาคมศิษยเ์ กา่

การใชโ้ ปรแกรมบญั ชสี าเร็จรปู  เพ่ือใหก้ ารจดั ทาบญั ชขี องโรงเรยี นเอกชนเป็นไปอยา่ งถูกตอ้ ง ครบถว้ นตาม หลกั บญั ชที ย่ี อมรบั โดยทว่ั ไป สะดวก รวดเร็วและทนั สมยั สานกั งานบริหารคระ กรรมการสง่ เสรมิ การศึกษาเอกชน จงึ ไดม้ ีแนวคดิ ในการนาเทคโนโลยคี อมพิวเตอร์ เขา้ มาใชใ้ นการจดั ทาบญั ชี สานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการจงึ ไดม้ ีคาสง่ั แตง่ ตง้ั คณะทางานเพ่ือจดั ทาโปรแกรมบญั ชสี าเร็จรูปสาหรบั โรงเรยี นเอกชน โดยไดอ้ นุมตั ิ โครงการ e-Accounting ในโรงเรยี นเอกชน โดยมีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือจดั ทา โปรแกรมบญั ชสี าเร็จรูปเพ่ือเผยแพรแ่ ละอบรมใหเ้ จา้ หนา้ ทกี่ ารเงินและบญั ชขี อง โรงเรยี นเอกชนประเภทสามญั ศกึ ษา อาชวี ศกึ ษา การศึกษาพิเศษ