รายงานการศึกษา เรือ่ ง การประเมนิ โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภยั วิทยาเขตปราจนี บุรี จดั ทําโดย นายอุทัย ขันทอง รหัสประจําตัวนักศึกษา 50 เอกสารฉบับน้ีเปนสวนหนงึ่ ของการศกึ ษาอบรม หลักสตู ร นักบรหิ ารงานปองกันและบรรเทาสาธารณภยั (นบ.ปภ.) รนุ ที่ 10 วิทยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั ก กรมปองกนั และบรรเทาสาธารณภยั คาํ นํา
เอกสารการศึกษานี้ จดั ทําข้ึนเพ่ือวิเคราะหหาความสําเร็จในการบริหารจัดการโครงการฝกอบรม หลักสูตรพนักงานดับเพลิง เพ่ือใหความรูดานการปองกันและระงับอัคคีภัย กรณีศึกษา วิทยาลัยปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี เพ่ือนําขอเท็จจริงพรอมทั้งปญหาและอุปสรรคในการ ปฏิบัติงานและแนวทางแกไขปญหานําไปประยุกตใชในการพัฒนาวิธีการฝกอบรมใหมีประสิทธิภาพมาก ย่ิงข้ึน ซ่ึงอาจเปนบทเรียนท่ีมีประโยชนอยางยิ่งในการชี้นําและระบุวิธีการดําเนินงาน เพ่ือใหบรรลุ เปาหมายอยางแทจริง และเพ่ือนําขอมูลที่ไดไปใชในการทบทวน ปรับปรุง วิธีการวางแผน การฝกอบรม ใหสอดคลองกับสถานการณปจจุบัน เพื่อเปนการเตรียมความพรอมในการยกระดับใหกับผูเขารับการ ฝกอบรม ในการรับมอื ในทุกสภาวะการณ ผูศึกษาวิจัยขอขอบพระคุณ คณะกรรมการที่ปรึกษาตลอดจนคณะผูบริหารวิทยาลัยปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย ผูอาํ นวยการและคณะเจาหนาท่ีโครงการนักบริหารงานปองกันและบรรเทาสา ธารณภัย รุนที่10 ที่ใหความรู คําแนะนํา ขอขอบพระคุณเจาหนาที่ องคกรปกครองสวนทองถิ่น องคการบริหารสวนจังหวัด หนวยงานราชการ สถานประกอบการ รัฐวิสาหกิจ ภาคเอกชน ในเขตพ้ืนท่ี รับผิดชอบจํานวน ๑๕ จังหวัด ไดแก จังหวัดอุบลราชธานี , ศรีษะเกษ, สุรินทร, บุรีรัมย นครราชสีมา ตราด จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี นครนายก สมุทรปราการ ชลบุรี ระยอง สระบุรี และจังหวัด สระแกว ท่ีใหค วามรว มมอื ในการกรอกขอมูลแลว สง กลับมาให ท้ังระดับ วิทยาลัยปองกันและบรรเทาสา ธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ที่ใหการสนับสนุนและใหความรวมมือในการใหขอมูล และชวยเหลือจน สําเร็จลุลวงไปดวยดี หากมีขอบกพรองประการใดปรากฏในรายงานฉบับนี้ ผูศึกษายินดีนอมรับนําไป ปรับปรุงแกไข ตอไป ดวยความเคารพ อทุ ัย ขันทอง มีนาคม 2557 บทสรปุ ผูบรหิ าร ข หัวของานวิจัย การประเมินโครงการฝกอบรมหลกั สูตรพนักงานดับเพลิง ของวทิ ยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ผวู ิจยั นายอทุ ยั ขนั ทอง ขอบเขตของการวจิ ยั การวจิ ยั ครัง้ น้ีมีจดุ มุงหมาย คือ ประเมินโครงการการประเมินโครงการฝก อบรมพนักงาน
ดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ดานบริบท ดานปจจัยนําเขา ดานกระบวนการ และดานผลผลติ ของโครงการ ประชากร ประชากรในการศกึ ษาครง้ั น้ี ไดแ ก ประชากร (Population) ประชากรในการศึกษาครั้งน้ี ได คอื ผูเขารบั การอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง รนุ ที่ 3. ของวทิ ยาเขตปราจีนบุรี จํานวน 90 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ แบบสอบถามความคิดเพ่ือประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงาน ดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ดานบริบท ดานปจจัยนําเขา ดานกระบวนการ และดาน วิเคราะหขอ มลู โดยการหาความถี่ รอ ยละ คา เฉลี่ย สวนเบยี่ งเบนมาตรฐาน สรุปผลการวจิ ัย ผลการศกึ ษาความคดิ เห็นของผูเขารบั การอบรมพนักงานดับเพลงิ รนุ ที่ 3 ของวิทยาเขต ปราจีนบุรี พบวา 1 ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี สวนมากเปน เพศ ชาย จํานวน 77 คน คิดเปนรอยละ 85.60 และมีอายุ 60 ปข้ึนไป จํานวน 3 คน คิดเปนรอยละ 3.30 รองลงมามีอายุ 50-59 ป จํานวน 19 คน คิดเปน รอยละ 21.10 และตาํ่ สดุ มอี ายุ 18-29 ป คดิ เปนรอ ยละ 10 2. ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี มีความคิดใน การประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี โดยรวม อยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.58 เม่ือพิจารณารายดานพบวา ดาน ดา นปจ จยั นาํ เขา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวาโครงการ ฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรีอยู ในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.61 ดาน ผลผลิต อยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.59 ดาน กระบวนการ อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉล่ีย 4.59 และดานบริบท อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.55 เพ่ือประเมินโครงการการประเมินโครงการฝกอบรมพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและ บรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บุรี ดา นบรบิ ท ดานปจจยั นําเขา ดา นกระบวนการ และ ดานผลผลิต ของโครงการในศึกษาความคิดเห็นของผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขต ปราจนี บรุ ี มกี ารศกึ ษาครอบคลมุ เน้ือหาตามการประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ใน 4 ดาน ประกอบดวย ดา นบรบิ ท ดา นปจจัยนําเขา ดานกระบวนการ และดา นผลผลิต ดานบริบท ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบรุ ี โดยรวมอยใู นระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.55 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา วัตถุประสงคของโครงการมความสอดคลอง กบั กจิ กรรม ระดับ มากทส่ี ดุ ดา นปจ จยั นาํ เขา ผเู ขา รบั การอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจนี บรุ ี โดยรวมอยูใ นระดับ มากทีส่ ุด มคี าเฉล่ยี 4.61 เมือ่ พจิ ารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม
พนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีสถานท่ีปฏิบัติกิจกรรมท่ีเหมาะสม ระดับ มากทสี่ ดุ ดานกระบวนการ ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจนี บรุ ี โดยรวมอยูใ นระดับ มากทส่ี ุด มคี าเฉลยี่ 4.59 เมอ่ื พจิ ารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีการประชาสัมพันธใหแตละหนวยงานได ทราบถงึ กิจกรรมทีจ่ ัดขนึ้ ระดับ มากที่สุด ดานผลผลิต ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.59 เม่ือพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา ทานสามารถเขารวมในการปฏิบัติกิจกรรมได ระดบั มากทีส่ ดุ การศึกษาการประเมนิ โครงการฝก อบรมหลกั สตู รพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกนั และ บรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจีนบรุ ี มีการดําเนนิ งานอยางเปนระบบ โดยมีการจัดทาํ โครงการท่ีมี วัตถุประสงคของโครงการสอดคลอ งกับกจิ กรรม มีความชดั เจนและเปนไปตามนโยบาย ของกรมปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย ในการฝก อบรม จดั ใหมีสถานที่ปฏบิ ัติกิจกรรมทเี่ หมาะสม นาํ ส่อื เทคโนโลยีมาใช ใชเวลาในการปฏบิ ตั ิกิจกรรมไดอยางเหมาะสม อีกท้งั จดั สรรงบประมาณในการประกอบกิจกรรมอยา ง เพยี งพอ จัดใหม ีการประชาสัมพันธใ หแ ตล ะหนว ยงานทราบถึงกจิ กรรมท่ีจดั ข้นึ กจิ กรรมท่ดี ําเนนิ การชว ย กระตุน ใหผ ูเ ขารบั การฝกอบรมเกิดทักษะในการดบั เพลิง โดยจดั วิทยากรทีม่ ีความรอบรู สามารถถายทอด เนอื้ หาวชิ าไดอ ยางเหมาะสม จนสามารถผลิตพนักงานดับเพลิง ใหส ามารถปฏบิ ตั ิงานตามแผนผจญเพลิง ไดอ ยางมปี ระสทิ ธภิ าพ และที่สาํ คัญผผู า นการฝก อบรมเหน็ วา การไดเ ขารบั ฝกอบรมทาํ ใหพ วกเขามี จริยธรรมและจรรยาบรรณในการเปน ักดับเพลิงและกูภ ยั เพ่ิมมากขนึ้ ขอเสนอแนะ 1. ควรศกึ ษาโดยใชวิธีการสัมภาษณผูทมี่ ีสว นเกย่ี วขอ งกบั โครงการดว ยตนเองเพื่อการศึกษาและ เกบ็ รวบรวมขอ มลู ทาํ ใหท ราบขอ มูลเชิงลึกยิ่งขึ้น 2. ควรทาํ การศึกษาประเมนิ ในรปู แบบอืน่ เชนการประเมินแบบมีสว นรวม การประเมินแบบ 360 องศา ทําใหไดผ ลการประเมนิ รอบดา นและสามารถนํามาปรบั ปรงุ และพฒั นาโครงการใหมี ประสิทธิภาพตอไป 3. ควรนําผลการวิจัยเสนอผบู ริหาร วทิ ยาลยั ปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจีนบุรี เพือ่ นาํ ไปปรับปรุงโครงการฝก อบรม หลกั สตู รพนกั งานดับเพลิงของ วิทยาเขตปราจีนบุรี ใหสามารถผลิต พนักงานดับเพลงิ ออกปฏบิ ตั หิ นา ที่ยงั ตนสงั กดั ไดอ ยางมคี ุณภาพและมีมาตรฐาน
สารบญั หนา คํานํา ก บทสรปุ ข สารบญั ง กิตตกิ รรมประกาศ ฉ บทท่ี 1 บทนํา 1 3 ความเปนมาและท่ีมาของปญหาวิจยั 3 วตั ถปุ ระสงคของการศึกษา 3 ขอบเขตการศึกษา 4 วธิ กี ารศกึ ษา 4 ประโยชนทค่ี าดวาจะไดรับ นิยามศัพทเ ฉพาะ 8 บทท่ี 2 แนวคิด ทฤษฎี ระเบียบกฎหมาย และงานวิจยั ทเี่ ก่ียวขอ ง 9 ระเบียบกระทรวงมหาดไทย 10 วาดวยการบริหารวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัยพ.ศ.2548 10 6 11 แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวของในการพัฒนาบุคลากร แนวคิดและทฤษฎที ี่เกย่ี วกับการฝกอบรม ความสาํ คัญและความจาํ เปน ในการฝกอบรม แนวคิดและทฤษฎที ่เี กย่ี วกับความพงึ พอใจ แนวคดิ และทฤษฎีท่ีเก่ียวของกับการใหบ ริการ
รปู แบบการประเมินโครงการแบบ CIPP 12 สรปุ แบบจําลอง CIPP 17 กรอบแนวคิดในการศึกษา 18 บทท่ี 3 การดําเนนิ การวจิ ยั 19 ประชากร 19 ขอบเขตดานตวั แปร 19 เครื่องมือที่ใชในการวจิ ยั 20 การสรางเคร่ืองมือทใ่ี ชในการวิจัย 20 การรวบรวมขอมลู 21 การวเิ คราะหขอ มูล 22 สถิติทใ่ี ชในการวจิ ัย 23 บทท่ี 4 ผลการวเิ คราะหข อมลู 29 ผลการวิเคราะหขอมลู 29 บทท่ี 5 สรปุ อภิปรายผล และขอ เสนอแนะ 29 จดุ มงุ หมายของการวิจยั 31 วิธดี าํ เนนิ การวิจยั 32 สรุปผลการวิจยั อภปิ รายผลการวจิ ยั ขอเสนอแนะ บรรณานุกรม ภาคผนวก
กติ ตกิ รรมประกาศ ง ผลงานการวิจัยเรื่อง การประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัย ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ฉบับน้ีสําเร็จลงไดดวยดี เน่ืองจากความกรุณาเปน อยางสูงจากความเมตตาในการใหคําปรึกษาและขอเสนอแนะในการทําการวิจัย จนประสบผลสําเร็จเปน ผลงานทางวิชาการฉบบั หนง่ึ ดวยดี ซ่งึ กอใหเ กิดความซาบซงึ้ แกผ วู ิจยั เปน อยางย่ิง โดยเฉพาะ อาจารย ดร. ปย วัตร ขนิษฐาบุตร อาจารยวรชพร เพชรสุวรรณ อาจารย ท่ีปรึกษา อาจารย ดร.วศินี พิเดช ผูเช่ียวชาญ บรหิ ารกาศกึ ษา ดา นการวจิ ยั นายชยั ธรษ บุญมาเจริญวงศ ผูอํานวยการวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสา ธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ผูบริหารวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย เจาหนาที่โครงการ และ เพื่อนนักศึกษาหลักสูตรปองกันและบรรเทาสาธารณภัย (นบ.ปภ.รุนท่ี 10) ทําใหผูวิจัยรูสึกซาบซ้ึงใน พระคุณเปนอยางสูง ที่ทุกทานไดเสียสละ แรงกาย แรงใจ ในการถายทอดความรู โดยใหคําแนะนํา ขอเสนอแนะ แนวทางและวิธีดําเนินการวิจัย อีกท้ังยังชวยตรวจสอบเน้ือหา แกไข จนเปนรูปแบบของ งานวจิ ัยทถี่ กู ตอ งสมบูรณ ทาํ ใหผูว ิจัยไดรบั ความรแู ละเกิดความเขา ใจเปน อยางดี คณุ คา และประโยชนใ นการวิจัยในฉบบั นี้ใหกับผูอาน ไดนําไปเปนแนวทางในการจัดการฝกอบรม พนักงานดับเพลิงตอไปอยางมีประสิทธิภาพ และหากการศึกษาคนควาคร้ังน้ีมีขอบกพรองประการใด ปรากฏในรายงาน ผูศ กึ ษายินดนี อมรับไปปรบั ปรงุ แกไขตอ ไปดว ยความยินดียิ่ง อทุ ยั ขันทอง มนี าคม 2557 บทท่ี 1 บทนํา
1. ความเปนมาและทมี่ าของปญหาวจิ ยั คํากลาวท่ีวา “ประเทศไทยนับวายังโชคดีกวาหลายๆ ประเทศในแถบเดียวกัน เพราะภัย ธรรมชาติที่เกิดข้ึนไมวาจะเกิดจากสภาวะอากาศ หรือจากธรรมชาติเองก็ตาม มักไมใครเกิดบอยนัก และ แมจ ะเกิดขึ้น แตก็ไมรุนแรง” น่ันคือความรูพื้นฐานท่ีคนไทยรับรูและบอกตอกันมาจากรุนสูรุน แตมาวันนี้ วันท่ีโลกไดรับผลกระทบหนักหนวงจากการเปล่ียนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ ท้ังอุณหภูมิสูงขึ้น ระดบั น้ําทะเลเพ่มิ ข้นึ ภัยธรรมชาตริ ุนแรงขึน้ จาก “ภาวะโลกรอน” ซง่ึ มนุษยมีสวนสําคัญท่ีทําใหเกิดความ เปล่ียนแปล งเมื่อ “โล กปว ย”ทุกประเทศท่ัว โ ลก รวมทั้งประเทศไทยก็ปว ยตามไปดว ย เมื่อธรรมชาติกําลัง “แผลงฤทธ์ิ” วิกฤตการณท่ีหลายคนพูดตรงกันวา “เกิดมาไมเคยพบเคยเห็น” จึง สงผลใหประเทศไทยตองหันกลับมาทบทวนตัวเองวา...พรอมแคไหนในการรับมือภัยพิบัติที่ “มาเยือน” อยา งรนุ แรงบอยครงั้ ย่งิ ข้นึ ในรอบ 10 ปทผี่ า นมา และในอนาคตขา งหนาจากน้ีไป ดงั น้นั ความรู ความสามารถ และทักษะความชํานาญของมนุษยเทานั้นท่ีจะสามารถบริหาร จดั การและรับมือกับภัยพิบัตไิ ด ซึง่ สง่ิ เหลา นจ้ี ะเกิดขึ้นไดก็ดวยจากการศึกษาเรียนรูท้ังจากประสบการณท่ี ผา นมา การรับรูจ ากผูอน่ื การเรยี นรทู ั้งภายในและภายนอกหองเรยี น จากการฝก อบรม การฝกปฏิบัติและ การฝกซอม เพ่ือใหเกิดชํานาญและเชี่ยวชาญในการรับมือกับภัยพิบัติ ทั้งดานการปองกัน การบรรเทา และการฟน ฟู อยางถองแท เพอ่ื ใหผเู รยี นสามารถนําไปปฏิบัติใหเกิดประโยชนสรางความปลอดภัยในชีวิต และทรัพยสินใหกับตนเอง สังคมและประเทศชาติ การเรียนรูถือเปนการพัฒนาทรัพยากรมนุษยท่ีสําคัญ ถึงแมวาการพัฒนาทรัพยากรมนุษยจะเปนงานประจํา (Routine) แตเปนงานทาทายในการกําหนด งานที่ไดรับมอบหมายเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงค ผูชํานาญการดานการพัฒนาทรัพยากรมนุษย จึงตองมี กจิ กรรมทีก่ วา งขวางและลกึ ซง้ึ มากยง่ิ กวาหลักสูตรอื่นๆ ในมหาวิทยาลัย วิชาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย ไดกลายเปนสาขาอาชีพหน่ึงที่ชวยเพิ่มปริมาณการผลิต สรางความพึงพอใจใหกับคนต้ังแตคนงาน ผูจัดการ และสมาชิกในองคการ มีการทุมเทเพื่อสรางผูชํานาญการและเตรียมคนเหลานี้เพ่ือชวยการ ปฎิบัติงาน เปนการลดคาใชจายขององคกรลง การพัฒนาทรัพยากรมนุษยเช่ือมระหวาง ความรูบุคคล ทัศนคติ ความชํานาญและนโยบายเขาดวยกันซ่ึงมีสวนทําใหระบบงานและการทํางานของบุคคลเขมแข็ง ข้ึน และในฐานะที่กรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย เปนหนวยงานกลางในการปองกันและบรรเทาสา ธารณภัยของประเทศ มีภารกิจหนาที่ ในการจัดทําแผนแมบท วางมาตรการ สงเสริม สนับสนุนการ ปองกันกนั เตือนภัย ฟนฟูหลังเกิดภัยและติดตามประเมินผล เพื่อใหหลักประกันในดานความปลอดภัยใน ชีวิตและทรัพยสิน และจากพันธกิจดังกลาว ผูบริหารกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัยจึงไดเล็งเห็น ความสาํ คญั กับงานดานการปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั และไดมีแนวความคิดในการ 2 จดั ต้ังวิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย โดยกําหนดบทบาทหนาทข่ี องงานเตรียมความพรอมใหกับ ประชาชนและเจาหนาที่ของรัฐในการปองกันและบรรเทาสาธารณภัยดวยการฝกอบรม ฝกปฏิบัติและ ฝกซอ มดา นการปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัยเพื่อใหผ เู ขา รับการฝกอบรมเกดิ ความตระหนัก ต่ืนตัว และ สามารถปฏิบตั กิ ารไดเ มื่อเกิดสถานการณฉ ุกเฉนิ ไดอยา งถกู ตอง รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ไดอนุมัติใหกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัยจัดต้ัง วทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย เพื่อทําหนาที่เปนสถาบันหลักในการฝกอบรมและฝกปฏิบัติดาน
การปองกันและบรรเทาสาธารณภัย การชวยเหลือผูประสบภัยและการฟนฟูสภาพพ้ืนท่ี โดยมุงเนนการ พัฒนาองคความรูในเชิงวิชาการและเชิงปฏิบัติการ การประยุกตใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม ใหแกบุคลากรขององคกรท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถ่ิน ชุมชน อาสาสมัครและ ประชาชน เพื่อสรางความตระหนักและเตรียมความพรอมในการจัดการสาธารณภัยอยางระบบ วิทยาลัย ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย เปดอยางเปนทางการเมื่อวันท่ี 15 ธันวาคม 2547 ตั้งอยูเลขท่ี 94 หมู 3 ถนนรังสิต -ปทุมธานี ตําบลบางพูน อําเภอเมืองปทุมธานี จังหวัดปทุมธานี และและกําหนดใหมีการ ขยายวิทยาเขตไปยังภูมิภาค จํานวน 6 แหง เพื่อใหคลอบคลุมในการใหบริการดานวิชาการและเปน หนวยงานบูรณาการเช่ือมโยงองคกรเครือขายที่เกี่ยวของกับการปองกันและบรรเทาสาธารณภัย ในระดับ พน้ื ทม่ี ากย่งิ ขน้ึ โดยแบงออกเปน วทิ ยาเขตกระจายอยูท่วั ทุกภูมิภาคของประเทศไทย ประกอบดวย วิทยา เขตขอนแกน วิทยาเขตเชียงใหม วิทยาเขตปราจีนบุรี วิทยาเขตพิษณุโลก วิทยาเขตสงขลา วิทยาเขต ภูเก็ต สําหรับวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี เปน 1 ใน 6 วิทยาเขต เปด ดาํ เนินการเมอ่ื วันท่ี 1 มถิ ุนายน 2548 ตง้ั อยู เลขที่ 76 หมูท่ี 5 ถนนสวุ รรณศร ตําบลคําโตนด อําเภอ ประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี รับผิดชอบในเขตพ้ืนท่ีภาคตะวันออก โดยจัดใหมีการฝกอบรม ฝกซอม และฝกปฏิบัติดานการปองกันและบรรเทาสาธารณภัยใหกับบุคลากรทั้งภายนอกและภายในองคกร รวมถึง ภาคีเครือขาย (ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการบริหารวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย, 2548) โดยดําเนินการฝก อบรมตามหลักสตู ร ดงั นี้ 1. หลกั สตู รพนักงานดบั เพลิง 2. หลักสูตรพนกั งานดับเพลิงข้นั กาวหนา 3. หลักสูตรการบรหิ ารจัดการภัยพิบตั จิ ากอัคคภี ยั 4. หลักสตู าการบริหารจดั การภยั พบิ ัติจากสารเคมีและวัตถอุ ันตราย 5. หลักสูตรวิทยากรการปองกันและระงับอคั คีภยั สถานประกอบการ 6. หลักสตู รการดับเพลิงเบ้ืองตน และการฝก ซอมหนีไฟ 3 จะเหน็ ไดวาในการดําเนนิ การตามภารกจิ หนา ทที่ ี่สาํ คญั ของวทิ ยาลยั ปอ งกันและบรรเทา สาธารณ ภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี คือการพัฒนาศักยภาพบุคลากร โดยเนนหนักในหลักสูตรท่ีผูเขารับการฝกอบรม สามารถดาํ เนินการปอ งกนั และระงบั อัคคีภัยไดถูกตองตามหลักวิชาการท้ังดานทฤษฎีและการปฏิบัติอยาง มีประสิทธิภาพ ซึ่งบุคลากรกลุมเปาหมายสวนใหญจะปฏิบัติงานดานการปองกันและบรรเทาสาธารณภัย อาทิ เจา พนักงานปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั อาสาสมัครปองกันภัย ฝายพลเรือนขององคกรปกครอง สวนทองถิ่น บุคลากรภาครัฐอ่ืนๆภาคเอกชน และประชาชนท่ัวไปและจากการดําเนินงานดานการ ฝกอบรมของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรีที่ผานมาพบวา การดําเนิน โครงการฝกอบรมเปนไปตามแผนและบรรลุวัตถุประสงคที่กําหนดไว ท้ังชวงเวลา กลุมเปาหมายที่สามารถ ผานการฝก อบรมท้ังหมด การใชจ า ยงบประมาณเปน ไปอยางคมุ คา ทําใหผ ูศกึ ษาวิจัยมีความสนใจท่ีจะศกึ ษาถึงประสิทธิภาพของโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงาน ดับเพลิง เนื่องจากตองการทราบถึงแนวทางในการดําเนินโครงการฝกอบรมที่มีประสิทธิภาพ สามารถ สรา งชอื่ เสียงและสรางภาพลักษณที่ดีตอองคกร จนเปนท่ีเรื่องลือและกลาวขานกันวา บุคคลากรทานใดท่ี
ไดผานการฝก อบรมจากวทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจีนบุรีนั้น เปนผูที่มีความรู ความสามารถ และมีศักยภาพในการปฏิบัติงานดานปองกันและบรรเทาสาธารณภัยอยางมีประสิทธิภาพ ดว ยความเปน นํา้ หนงึ่ ใจเดยี วกัน 2. วตั ถุประสงคของการศกึ ษา การศึกษาครัง้ นีม้ วี ัตถปุ ระสงค ดงั ตอไปนี้ เพ่ือประเมินโครงการฝก อบรมพนกั งานดบั เพลิง ของวทิ ยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจนี บุรี ดานบริบท ดานปจ จัยนําเขา ดา นกระบวนการ และดานผลผลิตของโครงการ 3. ขอบเขตการศกึ ษา ผวู จิ ยั ใชศ ึกษาในคร้ังน้ี ไดกําหนดขอบเขตของการวิจยั ไวด งั น้คี ือ 3.1 ประชากรกลมุ ตวั อยางที่ใชศึกษาคร้ังนี้ ไดแก พนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขต ปราจีนบรุ ี จาํ นวน 90 คน 3.2 ตัวแปรทเี่ กีย่ วของกบั การศึกษา ประกอบดวย ตวั แปรทใี่ ชในการวจิ ัย ไดแก การประเมนิ โครงการฝกอบรมพนกั งานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจีนบุรี ไดแ ก 1. ดา นบริบท 2. ดานปจจัยนาํ เขา 3. ดานกระบวนการ 4. ดานผลผลติ 4 3.3 สถานท่ีศึกษาท่ีผูวิจัยใชเก็บรวบรมขอมูล คือ วิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี 3.4 ระยะเวลาในการศึกษา เร่ิมต้งั แต มกราคม ถงึ มีนาคม 2557 4. วิธกี ารศึกษา 1. วิธกี ารศึกษาเปนการวจิ ัยเชิงปรมิ าณ โดยผูวจิ ยั ศกึ ษาพนกั งานดับเพลิง รุนที่ 3 ของ วิทยาลัย ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ประกอบดวย 15 จังหวัด ไดแก จังหวัด อบุ ลราชธานี , ศรษี ะเกษ, สุรนิ ทร, บุรีรัมย นครราชสีมา ตราด จนั ทบุรี ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี นครนายก สมทุ รปราการ ชลบุรี ระยอง สระบุรี และจังหวัดสระแกว สงเขารบั การฝกอบรม จํานวน 90 คน 2. การวเิ คราะหขอ มูล โดยการนําขอมูลที่ไดจากแบบสอบถาม ตรวจสอบความถูกตองครบถวน ในการตอบแบบสอบถามแลวจึงนําไปประมวลผล วิเคราะหดวยโปรแกรมสําเร็จรูปทางสถิติ และแปรผล นาํ เสนอเปนรายงานผลการวิจยั ตอ ไป 5. ประโยชนทีค่ าดวา จะไดร บั 1. ผลการวิจัยครั้งนี้ นําไปใชเปนขอมูลในการตัดสินใจวาจะดําเนินโครงการตอไปหรือไม และดําเนินการในลักษณะใด เปน ประโยชนในการปรับปรุงแกไ ขโครงการใหด ยี ่ิงข้ึนตอไป
2. ใชส าํ หรับเปนแนวทางในการประเมินโครงการอืน่ ๆ ตอไป 6. นิยามศัพทเฉพาะ เพ่ือใหเขาใจความหมายของศัพทเฉพาะในการศึกษาวิจัยคร้ังนี้ จึงไดนิยามความหมาย ของศัพทต างๆ ไว ดงั นี้ การประเมินโครงการ หมายถงึ กระบวนการท่เี ปนระบบในการเกบ็ รวบรวมขอมูลสําหรับ การปฏบิ ัตงิ านในโครงการฝก อบรมพนักงานดับเพลงิ ของวทิ ยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขต ปราจีนบรุ ี โครงการฝกอบรมพนักงานดบั เพลงิ หมายถึง การกระทาํ ท่ีแสดงออกถึงความมจี รรยาบรรณ ความสนใจ ความรคู วามเขาใจ ความมีทักษะปฏิบัติตอ การเปน พนกั งานดับเพลิง การประเมนิ ดา นบรบิ ท หมายถึง การประเมินความชัดเจนของวัตถปุ ระสงคของโครงการ นโยบาย และความสอดคลอ งระหวางวัตถปุ ระสงคก ับกจิ กรรม 5 การประเมินดา นปจ จยั นาํ เขา หมายถึง การประเมนิ ปจ จัยท่ีนํามาใชป ฏิบัตเิ พอ่ื ใหบรรลุ วัตถปุ ระสงคของโครงการ ไดแก อาคารสถานท่ี เวลาที่ใชในการปฏิบัตกิ จิ กรรม สอื่ อุปกรณ เจาหนา ท่ี และงบประมาณที่ใชสาํ หรบั การฝกอบรม การประเมนิ ดา นกระบวนการ หมายถึง การประเมินการดําเนินกิจกรรมการประชาสัมพันธ เผยแพรกิจกรรม วิทยากรในการใหก ารฝกอบรม การประเมนิ ดานผลผลิต หมายถงึ การประเมินความมจี รรยาบรรณ ความสนใจ ความรู ความเขา ใจ ความมที กั ษะปฏิบัติตอ การเปน พนกั งานดับเพลิง วิทยาเขตปราจีนบุรี หมายถึง วิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจนี บรุ ี เปน ๑ ใน ๖ วิทยาเขตทขี่ นึ้ อยกู ับ วิทยาลัยปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย ไดทําพิธีเปด เม่ือ วันท่ี 1 มิถุนายน 2548 ตั้งอยูท่ี เลขที่ 76 หมู 5 ถนนสุวรรณศร ตําบลคําโตนด อําเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี รหัสไปรษณีย 25130 (ดานทิศตะวันออกของศูนยปองกันและบรรเทาสาธารณ ภัย เขต 3 ปราจีนบุรี) โดยเปดการฝกอบรมหลักสูตรตางๆ หลายหลักสูตร เชน หลักสูตรพนักงาน ดับเพลิง หลักสูตรพนักงานดับเพลิงข้ันกาวหนา ฯลฯ สําหรับผูเขารับการฝกอบรม ครอบคลุมพ้ืนท่ี จาํ นวน 15 จงั หวดั ไดแ ก จังหวดั อุบลราชธานี , ศรษี ะเกษ, สรุ ินทร, บรุ รี ัมย นครราชสมี า ตราด จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ปราจีนบรุ ี นครนายก สมุทรปราการ ชลบุรี ระยอง สระบรุ ี และจังหวดั สระแกว การพัฒนาบุคลากร (Development of Personnel) หมายถึง กระบวนการท่ีจะเสริมสราง ใหบุคลากรมีความรูความสามารถ ความเขาใจ ตลอดจนทัศนคติ อันจะเปนผลใหการปฏิบัติงานมี ประสทิ ธภิ าพยิ่งขน้ึ การฝกอบรม (Training) หมายถึง เปนกิจกรรมท่ีกอใหเกิดการเรียนรูโดยมุงเนนเก่ียวกับงานที่ ปฏิบตั อิ ยูในปจจุบัน เปาหมายคือ การยกระดับความรู ความสามารถ ทักษะ ของพนักงานในขณะน้ัน ให สามารถทาํ งานในตาํ แหนงน้นั ๆ ได ซง่ึ ผูผ า นการฝกอบรมไปแลวสามารนําความรูไ ปใชไดทันที
ประสิทธิภาพ (Efficiency) หมายถึง ประสิทธิภาพของกระบวนการ เปนการวัดสมรรถนะใน การใชทรัพยากรของกระบวนการ วาในการทํางานใหเสร็จชิ้นหน่ึง ๆ ตองใชทรัพยากร การผลิตไป เทาใด (Are we do it rightly) บทที่ 2 แนวคิด ทฤษฎี ระเบียบกฎหมาย และงานวิจยั ที่เกีย่ วขอ ง การศึกษาวิจัยเรื่องนี้ เปนการศึกษาเกี่ยวกับปจจัยท่ีมีผลตอศักยภาพการดําเนินโครงการ ฝกอบรมหลกั สตู รพนกั งานดบั เพลิง รนุ ที่ 3 วทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี โดยผูศึกษาวิจัยไดนําแนวความคิด ทฤษฎีและวรรณกรรมท่ีเกี่ยวของ มาเปนกรอบแนวทาง ในการศึกษา เพ่อื นาํ ขอ มูลทีไ่ ดมาวเิ คราะหและอภปิ รายผล ดงั น้ี 1. ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วา ดว ยการบริหารวทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ.2548 2. แนวคดิ และทฤษฎีท่เี กย่ี วกับการพัฒนาบุคลากร 3. แนวคิดและทฤษฎีท่ีเกย่ี วกับการฝก อบรม 4. แนวคดิ และทฤษฎที ี่เก่ียวกับความพงึ พอใจ 5. แนวคิดและทฤษฎีทีเ่ ก่ยี วของกบั การใหบริการ 6. รปู แบบการประเมินโครงการแบบ CIPP 7. กรอบแนวคดิ การวิจัย 1. ระเบียบกระทรวงมหาดไทย วาดว ยการบริหารวิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณ ภยั พ.ศ.2548 มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2547 ไดอนุมัติหลักการเกี่ยวกับโครงการพัฒนา ระบบบริหารและเพ่ิมประสิทธิภาพการปองกันและบรรเทาสาธารณภัยของกรุงเทพมหานคร ตามท่ี กระทรวงมหาดไทยเสนอ และใหรับความเห็นของคณะรัฐมนตรีที่เกี่ยวกับสถาบันหรือศูนยฝกอบรมการ ดบั เพลิงและบรรเทาสาธารณภัย หรือโรงเรียนดับเพลิงที่จะจัดตั้งขึ้นใหเปนหนวยงานในสังกัดกรมปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย กรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย จึงไดจัดทําโครงการ จัดตัง้ วทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัยข้ึน โดยไดรับอนุมัติจากรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย เม่ือวันท่ี 12 พฤศจิกายน 2547 ใหจัดตั้งวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย ใหเปนหนวยงาน ในสังกัดกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย การชวยเหลือผูประสบภัยและการฟนฟูสภาพพ้ืนที่ โดยมุง เนนการพฒั นาองคความรูใ นเชิงวิชาการและเชงิ ปฏิบตั กิ าร การประยุกตใชนวตั กรรมและเทคโนโลยี สมัยใหมใหแกบุคลากรขององคกรทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถิ่น ชุมชน อาสาสมัคร และประชาชน เพ่ือสรางความตระหนักและเตรียมความพรอมในการจัดการสาธารณภัย อันเปนภารกิจ
ของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัยที่กําหนดไวในกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมปองกันและ บรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย พ.ศ.2545 ดังนั้น เพื่อใหวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณ ภัย สามารถดําเนินการฝกอบรมและพัฒนาบุคลากรดานการปองกันและบรรเทาสาธารณภัย ตาม บทบญั ญัติ 7 ท่ีกําหนดไวในกฎกระทรวงดังกลาว และเพื่อใหการดําเนินการเปนไปตามวัตถุประสงคของการ จัดตั้งวิทยาลัย โดยอาศัยอํานาจตามความในมาตรา 20 แหงพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ แผนดิน พ.ศ.2534 แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผนดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 รัฐมนตรวี า การกระทรวงมหาดไทย จงึ ออกระเบียบวา ดวยการบริหารวิทยาลัยปองกันและบรรเทา สาธารณภัย ดังตอไปน้ี ขอ 4 ในระเบียบน้ี ใหความหมายของคําตางๆ ดังนี้ “วิทยาลัย” หมายความวา วิทยาลัย ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย “ขาราชการและลูกจาง” หมายความวา ขาราชการ พนักงานราชการ และลูกจางของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย หนวยงานราชการ และรัฐวิสาหกิจท่ีเกี่ยวของ “องคกรภาคเอกชน” หมายความวา พนักงาน บุคลากร หรือสมาชิกของสมาคม ชมรม มูลนิธิ บริษัท องคกรและสถาบันอิสระตาง ๆ “องคกรปกครองสวนทองถิ่น” หมายความวา กรุงเทพมหานคร องคการ บรหิ ารสว นจงั หวัด เทศบาล องคก ารบรหิ ารสวนตาํ บล และองคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่นที่จัดต้ังข้ึนตาม กฎหมาย “อาสาสมคั ร” หมายความวา ผทู ีเ่ ขา มาชวยเหลือในการปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย โดยมิไดหวัง สินจางใด ๆ โดยใหว ิทยาลยั มอี ํานาจหนา ที่ (1) เปนสถาบันหลักในการใหการศึกษา ฝกอบรม และพัฒนา บคุ ลากรดานการจัดการสาธารณภยั แกบ คุ ลากรของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย องคกรท้ังภาครัฐ ภาคเอกชร องคกรปกครองสวนทองถิ่น ชุมชน อาสาสมัคร และประชาชน เพื่อสรางความตระหนักและ เตรียมความพรอมในการจัดการสาธารณภัย(2) ศึกษา วิเคราะห วิจัย เพื่อเสนอแนะนโยบายและ เปาหมายในการพัฒนาบุคลากรเพ่ือการบริหารจัดการสาธารณภัยท่ีมีประสิทธิภาพ (3) พัฒนาหลักสูตร และสนับสนุนการผลิตสื่อการเรียนการสอน คูมือ ตํารา และวิทยากรดานการจัดการสาธารณภัย (4) ปฏิบตั งิ านรวมกบั หรอื สนับสนุนการปฏบิ ัติงานของหนวยงานอน่ื ทีเ่ กย่ี วขอ งกับการพัฒนาบุคลากรดาน การจดั การสาธารณภัย (5) ดาํ เนนิ การอนื่ ใดตามทไี่ ดรบั มอบหมายจากรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ปลัดกระทรวงมหาดไทย หรอื อธิบดกี รมปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั ในขอ 6 ใหแ ตง ต้งั คณะกรรมการ อํานวยการวิทยาลัย ประกอบดวย (1) ปลัดกระทรวงมหาดไทย เปนประธานกรรมการ (2) รอง ปลัดกระทรวงมหาดไทย กรรมการ (หัวหนากลุมภารกิจดานสาธารณภัยและพัฒนาเมือง) (3) อธิบดีกรม ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย กรรมการ (4) รองอธิบดีกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย กรรมการ (5) กรรมการผูทรงคุณวุฒิ ไมเกิน 6 คน กรรมการ (6) ผูอํานวยการสํานักสงเสริมการปองกันสาธารณ ภัย กรรมการและผูชวยเลขานุการ (7) ผูอํานวยการวิทยาลัย กรรมการและผูชวยเลขานุการ (8) ผูอํานวยการกองการเจาหนาท่ี กรรมการและผูชวยเลขานุการ สําหรับในระเบียบขอ 7 กําหนดให อธบิ ดกี รมปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย เสนอช่ือผูทรงคุณวุฒิที่มีความรูความสามารถและมีผลงานเปนท่ี ประจักษในสาขาตาง ๆ ท่ีเก่ียวของดานการปองกันและบรรเทาสาธารณภัยเพื่อใหปลัดกระทรวงมหาดไทย แตงต้ังเปนผูทรงคุณวุฒิ ตามขอ 6 (5) จํานวนไมเกิน 6 คน ซ่ึงกรรมการผูทรงคุณวุฒิ ตามขอ 6 ดํารง ตําแหนงคราวละสองป ในกรณีท่ีผูทรงคุณวุฒิ พนจากตําแหนงกอนครบวาระใหผูไดรับการแตงตั้ง แทนอยใู นตําแหนง ไดเพยี งเทา
8 วาระที่เหลือของผูซึ่งตนแทน เวนแตวาระของกรรมการผูทรงคุณวุฒิเหลือไมถึงหนึ่งรอยแปดสิบวันจะไม แตงต้ังแทนก็ได โดยขอ 9 ไดกําหนดไววา กรรมการผูทรงคุณวุฒิจะตองพนจากตําแหนงเมื่อ (1) ตาย (2) ลาออก (3) ครบวาระ (4) ผูมีอํานาจแตงต้ังสั่งใหพนจากตําแหนง ในสวนของการบริหารวิทยาลัย ระเบียขอ 10 ใหมีคณะกรรมการบริหารวิทยาลัย ประกอบดวย (1) อธิบดีกรมปองกันและบรรเทา สาธารณภัยประธานกรรมการ (2) รองอธบิ ดกี รมปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย รองประธานกรรมการ (3) กรรมการผูทรงคุณวุฒิ ไมเกิน 5 คน กรรมการ (4) หัวหนาผูตรวจราชการกรม กรรมการ (5) ผูอํานวยการ สํานัก ทุกสํานัก กรรมการ (6) ผูอํานวยการกอง ทุกกอง กรรมการ (7) เลขานุการกรม กรรมการ (8) ผูอํานวยการวิทยาลัย กรรมการและเลขานุการ (9) รองผูอํานวยการวิทยาลัย กรรมการและ ผูช ว ยเลขานกุ ารและใหอ ธิบดี กรมปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย เปนผแู ตง ต้งั กรรมการผูทรงคณุ วุฒติ ามขอ 10 (3) ขอ 11 กรรมการ ผูทรงคุณวฒุ ิ ตามขอ 10 (3) ดาํ รงตาํ แหนง คราวละสองป ในกรณีที่ผูทรงคุณวุฒิพนจากตําแหนงกอนครบวาระ ใหผูไดรับการแตงตั้งแทนอยูในตําแหนงได เพียงเทาวาระท่ีเหลืออยูของผูซึ่งตนแทน เวนแตวาระของกรรมการผูทรงคุณวุฒิ เหลือไมถึงหน่ึงรอยแปด สิบวันจะไมแตงต้ังแทนก็ได ขอ 12 การพนจากตําแหนงของผูทรงคุณวุฒิในขอ 10 (3) ใชหลักเกณฑ ตามขอ 9ขอ 13 คณะกรรมกา รอํานวยการวิทยาลัย มีอํานาจหนาท่ีดังน้ี (1) กําหนดนโยบายและแนว ทางการดําเนินงานของวิทยาลัย (2) ใหความเห็นชอบแผนดําเนินการของวิทยาลัย (3) ปฏิบัติหนาท่ีอื่น ตามทรี่ ฐั มนตรวี าการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย ขอ 14 กําหนดใหคณะกรรมการบริหารวิทยาลัย มี อํานาจหนาที่ดังนี้ (1) จัดทําแผนดําเนินการของวิทยาลัย (2) กําหนดระเบียบ ขอบังคับ หลักเกณฑ วิธีการ และแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการศึกษา อบรม และสัมมนาของวิทยาลัย (3) กําหนดระเบียบ ขอบังคับ หลักเกณฑ วิธีการ และแนวทางปฏิบัติเก่ียวกับงบประมาณการเงิน และการคลังของวิทยาลัย (4) กํากับ ดูแลการดําเนินงานดานวิชาการของวิทยาลัย(5) ใหความเห็นชอบหลักสูตรการศึกษา อบรม และสัมมนา และแผนปฏิบัติงานฝกอบรมของวิทยาลัย (6) ใหมีอํานาจแตงต้ังคณะอนุกรรมการและหรือ คณะทํางานเพ่ือกระทําการใด ๆ เก่ียวกับการบริหารวิทยาลัย (7) ปฏิบัติงานตามนโยบายและแนว ทางการดําเนินงานทค่ี ณะกรรมการอํานวยการวิทยาลัยกําหนด (8) ปฏิบัติหนาท่ีอ่ืนตามที่รัฐมนตรีวาการ กระทรวงมหาดไทยหรือปลัดกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย ในขอ15 ผูอํานวยการวิทยาลัยเปน ผูบังคับบัญชาขาราชการ ลูกจาง และรับผิดชอบการบริหารราชการของวิทยาลัย โดยมีรองผูอํานวยการ วิทยาลัยเปนผูชวยเหลือตามที่จะไดรับมอบหมาย ขอ 16 หลักสูตรการศึกษา อบรมและสัมมนาทุก ประเภท จะตองไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการบริหารวิทยาลัย ขอ 17 นอกจากเงินงบประมาณ แผนดิน วิทยาลัยอาจไดรับการอุดหนุนดานการเงินในการดําเนินการดังตอไปน้ี (1) เงินและทรัพยสินที่มี ผูสนับสนุนหรือบริจาคให (2) ดอกผลท่ีเกิดจากเงินและทรัพยสิน ตาม (1) (3) รายไดอื่นอันเก่ียวเนื่อง กับการดาํ เนนิ การตามอาํ นาจหนาทีข่ องวิทยาลัยตามทไี่ ดตกลงกับกระทรวงการคลงั และในขอ 18 ให 9 ปลดั กระทรวงมหาดไทย รกั ษาการตามระเบียบนี้ และใหมีอํานาจตคี วามวินิจฉัยปญหาตามระเบยี บน้ี กาํ หนดหลกั เกณฑและกําหนดวิธีปฏบิ ตั ิเพ่อื ดําเนินการใหเปน ไปตามระเบียบนี้
2. แนวคดิ และทฤษฎที ่เี กยี่ วของในการพฒั นาบุคลากร การพัฒนาบุคลากร มีความหมายตรงกับคําวา Development of Personnel ประชุม รอดประเสริฐ (2528 : 132) ไดสรุปแนวคิดของนักวิชาการบริหารตาง ๆ เก่ียวกับการพัฒนาบุคลากร หมายถึง กระบวนการทจ่ี ะเสรมิ สรางใหบคุ ลากรมีความรูความสามารถ ความเขาใจ ตลอดจนทัศนคติ อัน จะเปนผลใหการปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพยิ่งข้ึน ซ่ึงสอดคลองกับแนวความคิดของ สมาน รังสิโยกฤษฎ (2522 :80) ไดใ หค วามหมายของการพฒั นาบคุ ลากรวาเปนการดําเนินงานเก่ียวกับการสงเสริมใหบุคคล มีความรูความสามารถมีทักษะในการทํางานดีข้ึนตลอดจนมีทัศนคติที่ดีในการทํางานอันจะเปนผลใหการ ปฏบิ ตั ิงานมีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้นหรืออีกนัยหนึ่ง การพัฒนาบุคลากรเปนกระบวนการท่ีจะสรางเสริมและ เปลยี่ นแปลงผปู ฏิบตั ิงานในดานตาง ๆ เชน ความรู ความสามารถ ทักษะ อุปนิสัย ทัศนคติ และวิธีการใน การทํางานอันจะนําไปสูประสิทธิภาพในการทํางาน และเปนไปในทิศทางเดียวกันกับแนวคิดของ นพพงษ บุญจิตราดุลย (2525 : 208-209) ไดใหความหมายของการพัฒนาบุคลากรวา เปน กระบวนการเพ่ิมพูนความรู ความชํานาญ ทักษะ ทัศนคติ คานิยมความสามารถของบุคคล ตลอดจนการ ใหแ นวความคิดใหมในการปฏบิ ตั งิ าน เพ่อื ใหบคุ ลากรมีคณุ ภาพทด่ี ขี ึ้น ดังน้ันจึงกลาวโดยสรุปไดวา การพัฒนาบุคลากร เปนกระบวนการที่มุงจะเปล่ียนแปลง วิธีการทํางาน ความรูความสามารถ ทักษะและทัศนคติของบุคลากรใหเปนไปทางท่ีดีขึ้นเพื่อใหบุคลากร ท่ไี ดร บั การพัฒนาแลว น้ันปฏิบตั งิ านไดผลตามวตั ถุประสงคของหนวยงานอยางมปี ระสิทธิภาพ 3. แนวคิดและทฤษฎที เี่ กยี่ วกับการฝก อบรม ความสาํ คญั และความหมายของการฝก อบรม ศิรชิ ัย กาณจนวาสี. (2538:7) ไดใหความหมายของการฝกอบรมไววา การฝกอบรม เปน การจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาทรัพยากรมนุษย ใหมีประสิทธิภาพสูงสุดและทันเหตุการณเสมอ เพราะโลก สงั คมที่ดําเนินชีวติ อยู อยทู า มกลางการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ภายใตสิ่งแวดลอม สภาพแวดลอม การเมือง เศรษฐกิจในประเทศไทยและในโลกมีการเปล่ียนแปลงอยางรวดเร็วมาก การฝกอบรมเปนกระบวนการเพ่ิมพูน ความรู ทักษะ ความชํานาญ การพัฒนาฝมือ ในการทํางานใหบุคคลเกิดการเรียนรู การพัฒนากําลังคน ที่เปนประชาชนสวนใหญของประเทศ ตองจัดกิจกรรมใหสอดคลองกับการดํารงชีวิต และตรงความ ตองการของประชาชน โดยการสํารวจหาขอมูลใหทราบวา ประชาชนกลุมใดมีความตองการเรียนรู อะไร เมื่อไร มีความจําเปนตองอบรม จะอบรมเรื่องอะไร และควรจะการฝกอบรมวิธีใด ความจําเปนใน การพฒั นาประชาชนของกลุมตางๆ มาจากปจ จัย ทง้ั ภายในและภายนอก ชุมชน ความจาํ เปน 10 ในการฝก อบรม น้ัน อาจเปน การแกป ญหา จดั ฝก อบรมสาํ หรับประชาชน ควรมีการวิเคราะหความ จําเปน (Need Analysis) ในการฝก อบรมสามารถกระทาํ ไดโดยการสาํ รวจ การสัมภาษณบุคลากรเกี่ยวกับสภาพ ปญหา หรอื ความตอ งการในการพัฒนาความรู ความสามารถ ทกั ษะ โดยอาจพจิ ารณาเก่ียวกับระบบการ ปฏิบัติงาน ผลลัพธ เชน คุณภาพของผลผลิต มาตรฐานของผลงาน เม่ือทราบความจําเปนท่ีตองการแกไข หรือพัฒนาแลว ตองพิจารณาตอไปอีกวา มีทางเลือกใดบางที่สามารถสนองความจําเปนเหลานั้น และ ความจาํ เปนใดบา งทีจ่ ะตอ งใชว ิธีการฝกอบรม จึงเตรียมการฝกอบรมวา ตองการหวงั ผล ในทิศทางไหน เพอื่ อะไร วธิ ีใดและเมอื่ ไร สําหรับแนวคดิ ของ ครี บี ูน จงวุฒิเวศย (2540: 69 - 79)ไดแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับการฝกอบรมไววา การฝกอบรมเปนกระบวนการเปลี่ยนแปลงคนอยางเปนระบบ เปนการให
การศึกษาตลอดชีวติ สาํ หรับทุกคนเชนเดียวกับการศึกษา คนตองพัฒนาความรูใหทันตอการเปล่ียนแปลงของ สังคมโลก การฝกอบรมที่ดีจะตองสามารถทําใหบุคคลเปล่ียนแปลงพฤติกรรมไปในทางที่พึงประสงค เกิด ประโยชนตอบุคคล ดานการพัฒนาความรู ความสามารถ ความคิด การวิเคราะหและการตัดสินใจ เพ่ือการ สรางทัศนคติท่ีดีตองานท่ีทําการฝกอบรมมักใชชวงเวลาสั้นๆ เพ่ือใหเกิดผลเร็วท่ีผูเขารับการฝกอบรมจะ นาํ ไปใชปฏิบัตงิ านไดทันที ซึง่ เปนความเห็นทีค่ อ นขา งสอดคลอ งกัน ศิริชัย กาณจนวาสี นอกจากนี้ยังมีนัก วิชาอีกหลายทาน ไดใหความหมายของการฝกอบรมไวหลายประการ โดยในความหมายเหลาน้ัน คอนขางเปนไปในทิศทางเดียวกัน อาทิ เกศริน มนูญผล (2544: 36) ไดใหความหมายไววา การ ฝกอบรม หมายถึง กระบวนการพัฒนาบุคคลใหมีความรู ทักษะและเจตคติในการทํางานท่ีไดรับ มอบหมายเฉพาะอยางไดอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ โดยมเี ปาหมายใหผูเขารับการฝกอบรมไปใชปฏิบัติจริง อัน เกิดประโยชนตอผูเขารับการอบรม นิรชา ทองธรรมชาติและคณะ (2544: 12) กลาววา การฝกอบรม หมายถึง กระบวนการหรือกิจกรรมที่จัดขึ้น เพื่อพัฒนาทักษะความชํานาญ ความรูท่ีจะทําใหเกิดการ เปล่ียนแปลงทัศนคติ พฤติกรรมการทํางานใหมีประสิทธิภาพ ไมจํากัดการศึกษา สถานท่ี เพศและ โอกาส เปนการเรยี นรูตลอดชวี ิต จากความหมายและความคิดเห็นของนักวิชาการดังกลาวขางตน พอจะสรุปไดวา การฝกอบรม มีความสาํ คัญ และเปน กรรมวธิ ที ่ีสนับสนนุ การศกึ ษาตลอดชวี ิต การฝก อบรมจําเปนตองจัดทําหลักสูตรข้ึนมา เพือชวยใหผูเขาอบรมเกิดการเรียนรูเพ่ิมเติมทั้งประสบการณ และวิทยาการสมัยใหมท่ีมีการเปล่ียนแปลง อยางรวดเร็ว บุคคลตองปรับปรุงพัฒนาตนเองใหมีสมรรถภาพการทํางานสูงใหทันตอการเปล่ียนแปลง ในเรื่องใด ๆ และตองอบรมหาความรูในเรื่องน้ันโดยเฉพาะ การฝกอบรมเปนกระบวนการจัดกิจกรรม การศกึ ษาอยางเปนระบบ มีข้ันตอนตอเนื่อง สามารถเกิดการเรียนรูที่สามารถพัฒนาทักษะและเจตคติของผู เขารับการฝกอบรมใหเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางท่ีตองการ หลังอบรมนําความรูท่ีไดรับไปใชประโยชน สูงสุด โดยมีฐานความตองการของผูเขาอบรม การอบรมมีการจูงใจเหมาะสมกับสภาพของผูเขาอบรมจะ ชว ยใหก ารฝก อบรมบรรลเุ ปาหมายได ดังนนั้ การอบรมจึงเปน เปน สว นสาํ คัญของการพฒั นาบุคคล ชุมชน สงั คมและประเทศชาตเิ ปนอยา งมาก 11 4. ความสาํ คัญและความจาํ เปนในการฝก อบรม องอาจ พงษพิสุทธิ์บุปผา (2541: 38) ไดแสดงความเห็นเกี่ยวกับความสําคัญและความ จําเปนในการฝกอบรมไวนาสนใจวา การจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาคน โดยเฉพาะประชาชนน้ัน การจัด ฝกอบรมที่มีคุณภาพจะตองเกิดจากความตองการท่ีจําเปนอยางแทจริง ซ่ึงกอนที่จะดําเนินการฝกอบรม จําเปนตองทําการสํารวจเพ่ือใหไดขอมูลที่แนชัดวา จําเปนตองอบรมประชาชนในเรื่องใด ดวยวิธีการใด และจัดอบรมเมอ่ื ใด ซึ่งความจาํ เปน ในการฝก อบรมอาจมาจากท้ังปจจัยภายในและภายนอกซึ่งอาจจะเปน การแกปญหาการในปฏิบัติงานในอดีต ในการจัดอบรมเพ่ือเพิ่มทักษะความรู เจตคติ หรือเพื่อปองกันการ แกป ญหาที่อาจจะเกิดข้นึ ในอนาคต กอ นทีจ่ ะจดั อบรมจาํ เปน ตองวเิ คราะหค วามจําเปน ในการฝก อบรม ผูที่จะ จัดการฝกอบรมสามารถกระทําไดโดยการสังเกต การสํารวจหรือการเขาไปศึกษาสภาพปญหา การ สัมภาษณป ระชาชนเกี่ยวกับสภาพปญหา หรือความตอ งการพัฒนาความรคู วามสามารถ อาจพิจารณาจาก ผลงาน ผลลัพธหรือผลผลิตท่ีมีคุณภาพมาตรฐาน เมื่อไดทราบวามี ความจําเปนตองแกไขแลว จะตอง พิจารณาตอไปอีกวา มีทางเลือกใดท่ีสามารถตอบสนองความจําเปนนั้น มีความจําเปนใดท่ีตองใชการ
ฝก อบรมจงึ นําไปเตรียมการทจี่ ะฝก อบรมตอไป ซ่งึ การประเมินความจําเปนในการฝกอบรม มีความสําคัญ อยางย่ิงท่ีจะชวยวินิจฉัยวา สภาพการณใดจําเปนตองใชการฝกอบรม ชวยใหไดขอมูลพื้นฐานสําหรับ วางแผนฝกอบรมตั้งแต การกําหนดวัตถุประสงค รูปแบบ วิธีการ และแนวทางการประเมินการฝกอบรม ที่เหมาะสม รวมท้งั ชว ยใหการจัดอบรมดาํ เนนิ ไปอยางมีประสทิ ธภิ าพและมีความคมุ คา สรุปไดวา กอนท่ีจะมีการจัดการฝกอบรม ควรจะมีการศึกษาปญหาและความจําเปนในการ ท่ีจะจัดการฝกอบรมกอน โดยตองสํารวจความตองการใหแนชัดวาควรจะอบรมเรื่องใด อยางไร เม่ือใด เปนการอบรมเพื่อเพิ่มความรู เจตคติ หรือเพื่อการปองกัน เพ่ือจะไดเตรียมความพรอมและวางแผน กาํ หนดวัตถปุ ระสงคแ ละเปา หมายในการฝก อบรมไดอ ยางถูกตอ ง เกิดประสทิ ธภิ าพมากท่สี ุด 5. แนวคดิ และทฤษฎที เ่ี กยี่ วกับความพงึ พอใจ ในความหมายของ ดิเรก รัตนสุข(2528) ไดกลาวถึงความพึงพอใจ วาเปนทัศนคติทางบวก ของบุคคลที่มีตอสิ่งใดสิ่งหน่ึงเปนความรูสึกหรือทัศนคติที่ดีตองานที่ทําของบุคคลที่มีตองานในทางบวก ความสุขของบุคคลอันเกิดจากการปฏิบัติงานและไดรับผลเปนที่พึงพอใจ ทําใหบุคคลเกิดความ กระตอื รือรน มคี วามสขุ ความมุง มั่นท่จี ะทาํ งาน มขี วัญและมีกําลังใจ มีความผูกพันกับหนวยงาน มีความ ภาคภูมิใจในความสําเร็จของงานท่ีทํา และส่ิงเหลาน้ีจะสงผลตอประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการ ทาํ งานสงผลตอ ถึงความกา วหนา และความสาํ เร็จขององคการอีกดวย เชนเดียวกับ กิตติมา (2529) กลาว วา ความพึงพอใจ หมายถงึ ความรสู กึ ชอบหรือพอใจทม่ี ตี อ องคป ระกอบและส่งิ จูงใจในดานตางๆเมื่อไดรับ การตอบสนอง 12 จากความหมายและความคิดเห็นของนักวิชาการขางตนพอจะสรุปไดวา ความพึงพอใจ เปนความรูสึกท่ีดีหรือทัศนคติท่ีดีของบุคคล ซ่ึงมักเกิดจากการไดรับการตอบสนองตามท่ีตนตองการ เกิดความระตือรือรนและมีความสุข มีขวัญกําลังใจ มุงมั่นท่ีจะทํางานใหสําเร็จ เกิดความภาคภูมใจ ในผลสาํ เรจ็ ของงาน ซึ่งสง ผลตอ ความกา วหนา ของตนเองและองคกร ซง่ึ ตรงกนั ขามหากความตองการของ ตนไมไ ดรบั การตอบสนองความไมพึงพอใจก็จะเกิดขน้ึ 6. แนวคดิ และทฤษฎที ่ีเกย่ี วขอ งกบั การใหบรกิ าร วีระพงษ เฉลิมวิระรัตน (2542. หนา 7) ไดใหความหมายของการบริการวา การบริการ ไมใชส งิ่ ทม่ี ีตวั ตน แตเปนกระบวนการหรือกิจกรรมตางๆ ที่เกิดขึ้น จากการปฏิสัมพันธระหวางผูที่ตองการ ใชบริการ (ผูบริโภค/ลูกคา/ผูรับบริการ) กับ ผูใหบริการ (เจาของกิจการ/พนักงานงานบริการ/ระบบการ จัดการบริการ) หรือในทางกลับกัน ระหวางผูใหบริการกับผูรับบริการ เชนเดียวกับ จิตตินันทเดชะคุปต (2549. หนา 7) กลาววา “การบริการ” หมายถึง กิจกรรมประโยชนหรือความพอใจซึ่งไดเสนอเพ่ือขาย หรือกิจกรรมท่ีจัดข้ึนรวมกับการขายสินคา และสอดคลองกับ วีระรัตน กิจเลิศไพโรจน ( 2548. หนา 14) “การบริการ” หมายถึง กิจกรรมหนึ่งหรือ ชุดของกิจกรรมหลายอยาง ท่ีเกิดข้ึนจากการปฏิสัมพันธร ะหวาง บุคคลหรือวัตถุอยางใดอยางหนึ่งเพ่ือใหผูรับบริการเกิดความพึงพอใจการบริการรวมถึงการเปลี่ยนแปลง และพัฒนาพฤติกรรมของบุคคลที่เก่ียวของกับการบริการ สวนในแนวความคิดของ จินตนา บุญบงการ (2539. หนา 15) ไดใหความหมายของคําวาการบริการ ตรงกับภาษาอังกฤษวา SERVICE ซึ่งถาหาก
หาความหมายดีๆ ใหกับอักษรภาษาอังกฤษ 7 ตัวนี้ อาจไดความหมายของการบริการท่ีสามารถยึดเปน หลักการปฏิบัตไิ ดตามความหมายของอกั ษร ท้งั 7 ตัวน้ี คอื S = Smiling & Sympathy ยิม้ แยมและเอาใจเขามาใสใ จเรา เห็นอกเหน็ ใจตอความลําบาก ยุงยากของผมู ารับการบริการ E = Early Response ตอบสนองตอความประสงคจากผรู บั บริการอยางรวดเรว็ R = Respectful แสดงออกถึงความนบั ถือใหเกียรติผูรบั บริการ V = Voluntariness Manner การใหบริการท่ีทําอยางสมัครใจเต็มใจทาํ ไมใ ชท ํางานอยา งเสีย ไมไ ด I = Image Enhancing การรักษาภาพลักษณข องผใู หบรกิ ารและภาพลักษณข ององคก รดวย C = Courtesy ความออนนอม ออนโยน สุภาพมมี ารยาทดี E = Enthusiasm ความกระฉบั กระเฉง กระตือรือรนขณะใหบรกิ ารและใหบ ริการมากกวา ผรู บั บริการคาดหวงั เอาไว 13 จากความหมายของการบริการดังกลาวขางตน สรปุ ไดว า การบริการ เปน กิจกรรมการกระทํา และการปฏบิ ตั ิทผ่ี ูใ หบริการจัดทาํ ขน้ึ เพ่อื เสนอขาย และสงมอบสูผรู บั บริการหรือเปนกิจกรรมท่ีจัดทําข้ึน รวมกบั การขายสินคาเพ่อื สนองความตองการและสรางความพงึ พอใจใหแ กผูร บั บริการอยางทนั ทที ันใด ลกั ษณะของการบรกิ ารมีทัง้ ไมม รี ูปรางหรอื ตัวตน ไมสามารถสัมผัสหรือจบั แตะตอ งไดและเปน สง่ิ ที่เส่ือม สญู สลายไดงา ย รวมถึงมีการปฏิสมั พนั ธระหวา งบุคคลหรือวัตถอุ ยา งใดอยา งหนง่ึ เพื่อใหผรู บั บริการเกดิ ความพงึ พอใจการบริการ การบริการทดี่ ี ผูใ หบ รกิ ารตองเอาใจใส ตอบสนองตอ ความตองการอยา งรวดเร็ว และสดุ ทายเปา หมายของการบริการที่สาํ คญั ก็คือ ความพอใจสูงสุดของผรู ับบริการ เมื่อลกู คาพอใจ ก็จะ นํามาซึ่งชือ่ เสยี งและภาพลักษณทีด่ ีขององคกร 7. รปู แบบการประเมินโครงการแบบ CIPP รัตนะ บวั สนธ (2540 : 111) แบงจาํ ลองซิปปจ ะประเมินในดา นตา งๆ ดงั น้ี คอื 1. การประเมินสภาวะแวดลอ ม (Context evaluation) ซึ่งจะชวยในการตัดสินใจเก่ียวกับการ วางแผนในการกําหนดวัตถุประสงค 2. การประเมนิ ปจ จยั เบ้ืองตน (Input evaluation) เปน การตดั สนิ ใจเกย่ี วกับโครงสรางเพ่อื กําหนดรูปแบบของโครงการ 3. การประเมินกระบวนการ (Process evaluation) จะชวยในการตดั สนิ ใจในดา นการ ประยุกตใ ชเ พือ่ ควบคมุ การดาํ เนนิ การของโครงการ 4. การประเมินผลผลิต (Product evaluation) จะชว ยในการตดั สนิ ใจเพ่ือตัดสินและดูผลสาํ เร็จ ของโครงการ รายละเอยี ดเกี่ยวกับการประเมนิ โครงการแบบซิปป(CIPP) มีดังตอ ไปน้ี
1. ประเมินบริบท การประเมินสภาพแวดลอมเปนรูปแบบพ้ืนฐานของการประเมินโดยท่ัวๆ ไป เปน การประเมนิ เพ่อื ใหไ ดมาซ่ึงเหตผุ ล เพอื่ ชว ยในการกาํ หนดวตั ถุประสงคข องโครงการ โดยจะเนนในดาน ความสัมพันธที่เกี่ยวกับสภาพแวดลอมความตองการ และเง่ือนไขที่เปนจริงตางๆ ท่ีเกี่ยวของ กับ สภาพแวดลอม นอกจากนี้ ยังชวยในการวินิจฉัยปญหาเพ่ือใหไดขอมูลพื้นฐานท่ีเปนประโยชนตอการ ตัดสินใจ การประเมินสภาพแวดลอมน้ีมีลักษณะเดนๆ ท่ีสําคัญมากมาย จัดเปนการวิเคราะหขนาดใหญ (Macro analytic) เปน ตวั กาํ หนดขอบเขตของการประเมิน การบรรยายและการวเิ คราะหสภาวะแวดลอม นอกจากนี้ ยงั ชวยใหท ราบถงึ ตวั แปรท่ีเก่ียวของและมีความสําคัญสําหรับการบรรลุเปาหมาย การประเมิน สภาวะแวดลอมทําใหไดมาซ่ึงการเปลี่ยนแปลงวัตถุประสงคโดยอาศัยการวินิจฉัย และการจัดเรียงลําดับ ปญหาใหสอดคลองกับความตองการของที่ประชุม และสถานการณ วิธีการประเมินสภาวะแวดลอมมี 2 วธิ ี คอื 14 1. วิธสี ภาวะทีไ่ มแนน อน (Contingency mode) 2. วิธีสภาวะท่ีเหมาะสมหรือสอดคลอง (Congruence mode) วิธีสภาวะที่ไมแนนอนเปนการประเมินสภาวะแวดลอม เพ่ือหาโอกาสและแรงผลักดันจาก ภายนอก (Opportunities and pressure outside of the immediate system) เพ่ือใหได ขอมูลมาใช ในการพฒั นา สงเสริมโครงการใหดีข้ึน โดยใชการสํารวจปญหาภายในขอบเขตที่กําหนดอยางกวางๆ เชน การสํารวจงานวิจัยและวรรณคดีท่ีเกี่ยวของ การประเมินคานิยมของชุมชนขอเสนอแนะตางๆ แนวโนม ของการพัฒนาเศรษฐกิจสถิติประชากร ฯลฯ การสํารวจปญหาเหลานี้ทําใหคาดการณเก่ียวกับอนาคตซึ่ง เปนประโยชนใ นการวางแผนโครงการตอไป คาํ ถามที่ใชในการประเมินสภาวะแวดลอมแบบวิธีสภาวะที่ไม แนนอน คือ คําถามประเภท “ถา....แลว”วิธีสภาวะที่เหมาะสมหรือสอดคลองเปนการประเมินโดยการ เปรียบเทียบระหวางการปฏิบัติ (Actual result) กับวัตถุประสงคที่วางไว การประเมินแบบนี้ทําใหเรา ทราบวาวัตถุประสงคใดบางที่ไมสามารถจะบรรลุเปาหมายไดดังนั้นจะเห็นไดวา การประเมิน สภาพแวดลอ ม จะไดมาซ่งึ ขอ มูลพ้นื ฐานทจี่ าํ เปน สาํ หรับระบบเพื่อประโยชนสําหรับผูบริหารในทางปฏิบัติ สถาบันการศึกษาควรจะไดมีการประเมินสภาวะแวดลอม เพื่อท่ีจะใหไดมาท้ังขอมูลท่ีเปนวิธีสภาวะที่ไม แนน อนและวิธีสภาวะที่เหมาะสมหรือสอดคลอง การกําหนดเปาหมายและคุณคาระบบ จําเปนตองมีการ ตรวจสอบเพ่ือดูวาบรรลุเปาหมายหรือไม ตองใชวิธีแบบวิธีสภาวะที่เหมาะสมหรือสอดคลอง แตในสภาพ ของสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว ความตองการของบุคคลและสถานที่จะเปนตัวหลักของการ เปล่ียนแปลงดังน้ันจึงควรใชวิธีประเมินแบบวิธีสภาวะท่ีไมแนนอนโดยใชคําถามแบบ “ถา....แลว” เพ่ือ ตดั สนิ วา เปาหมายและนโยบายเดิมนค้ี วรจะไดมีการเปลยี่ นแปลงหรอื ไม ดังนนั้ ในการประเมินสภาวะ แวดลอมโดยท่ัวไป ควรจะใชการประเมินท้ัง 2 แบบ เพราะวิธีสภาวะที่เหมาะสมหรือสอดคลองจะเปน การตรวจสอบความถูกตองของวัตถุประสงค ในขณะท่ีวิธีสภาวะที่ไมแนนอนเปนไปเพื่อการปรับปรุงใน การรายงานขอมูลเก่ียวกับสภาวะแวดลอมนั้น มีความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองกําหนดทิศทางของหนวยท่ี ประเมิน เพ่ือท่ีจะไดสอดคลองกับนโยบายและการตัดสินใจในการบริหารของระบบ ดังน้ัน จึงตองอาศัย ความรวมมอื ระหวา งนกั ประเมนิ กบั ผูบริหาร นกั ประเมนิ จะใหขอมูลเก่ยี วกับปญ หาการตดั สินใจในปจจุบัน และขอ มูลเก่ียวขอ งกบั โครงการใหบ รรลุจดุ มุง หมายของโครงการหรือไม
2. การประเมนิ ปจจัยนาํ เขา เปนการจัดหาขอมูลเพือ่ ใชในการตดั สนิ ความเหมาะสมของแผนงาน ตา งๆ ท่จี ดั ขน้ึ โดยดวู าขอ มูลนนั้ จะมสี วนชว ยใหบรรลุจดุ มุงหมายของโครงการหรอื ไมซ ่ึงมกั จะประเมนิ ใน ดา นตางๆ คอื 2.1 ความสามารถของหนวยงานหรอื ตวั แทนในการจัดโครงการ 2.2 ยทุ ธวธิ ีท่ีใชในการบรรลุวตั ถุประสงคข องโครงการ 2.3 การไดร ับความชวยเหลือในดา นตา งๆ 15 ซ่ึงจะชวยใหโครงการดําเนินไปได เชนหนวยงานที่จะชวยเหลือ เวลา เงินทุน อาคารสถานที่ อุปกรณมือผลท่ีไดจากการประเมินปจจัยนําเขา คือ การวิเคราะหรูปแบบของวิธีการที่ใชในรูปของราคา และกําไรที่จะไดรับ โดยการประเมินในดานอัตรากําลัง เวลา งบประมาณ วิธีการท่ีมีศักยภาพแตถาเปน การประเมนิ ดา นการศึกษา ผลกําไรอาจจะอยูในรูปตัวเลขก็ได การประเมินปจจัยนําเขาน้ีจะชวยใหขอมูล ท่ีจะตัดสินใจไดวา ควรตั้งวัตถุประสงคเชิงปฏิบัติอยางไร ใชอัตรากําลังเทาใด วางแผนและดําเนินการ อยางไร ซึ่งจะแตกตางจากการประเมินสภาวะแวดลอมในแงที่วา การประเมินปจจัยนําเขาเปนการทํา เฉพาะกรณีๆ และวิเคราะหภายในโครงการเทาน้ันรูปแบบของคําถามที่ใชถามมีมากมาย เชน วัตถุประสงคจ ะกาํ หนดวธิ ดี ําเนินการไดหรือไม และจะประสบผลสําเร็จหรือไม วิธีการที่กําหนดสอดคลอง กับวตั ถปุ ระสงคทต่ี ั้งไวหรอื ไมจะดําเนนิ การกับยทุ ธวธิ ที ีเ่ ลือกมาอยางไร ฯลฯ คําถามตางๆ เหลานี้แสดงถึง ความสําคัญของการประเมินขอมูลเกี่ยวกับปจจัยนําเขา เพื่อที่จะไดเปนตัวกําหนดยุทธวิธีเพ่ือใหการ ดําเนินสอดคลอ งกบั วตั ถปุ ระสงคท ีต่ ั้งไวโดยคาํ ถามทจ่ี ะใชม ีตง้ั แตร ะดบั กวางๆ และคาํ ถามเฉพาะ 3. การประเมินกระบวนการดําเนินงานของโครงการ เมื่อแผนดําเนินการไดรับการอนุมัติและลง มือทําการประเมินกระบวนการจําเปนตองไดรับการเตรียมการเพื่อใหขอมูลยอนกลับแกผูรับผิดชอบและ ผดู ําเนินการทุกลําดบั ขั้น การประเมนิ กระบวนการมวี ัตถปุ ระสงคใ หญอ ยู 3 ประการ คือ 3.1 เพือ่ หาและทํานายขอ บกพรอ งของกระบวนการ หรอื การดาํ เนินการตามขนั้ ตอนท่วี างไว 3.2 เพอื่ รวบรวมสารนิเทศสาํ หรับผูตดั สนิ ใจวางแผนงาน 3.3 เพอ่ื เปนรายงานสะสมถงึ การปฏบิ ตั ติ า งๆ ท่ีเกิดขึน้ ยุทธวธิ ีในการประเมิน กระบวนการ มี 3 วธิ ี คอื 1. แสดงใหเห็นหรือกระตุนเตือนถึงศักยภาพของทรัพยากรที่ทําใหเกิดความลมเหลวในโครงการ ซง่ึ อาจจะเปนสิง่ ตอไปนี้ เชน ความสัมพันธระหวา งบุคคลในกลุมบุคลากรและนกั ศึกษา วิธีการสื่อสาร การ ใหเหตุผล ความเขา ใจและเห็นพองกนั ในวัตถปุ ระสงคข องแผนการโดยผูท่ีเก่ียวของในแผนการนั้น และผูที่ ไดรับผลกระทบจากแผนการ ความเพียงพอของแหลงทรัพยากร อุปกรณอํานวยความสะดวก บุคลากร ปฏิทินการปฏบิ ัตงิ าน เปน ตน 2. เกี่ยวกับการวางโครงการและการตัดสินกอนการวางแผน โดยผูอํานวยโครงการระหวางการ ดําเนินโครงการน้ัน ตัวอยางการตัดสินกอนวางแผน เชน ในโครงการพัฒนาแบบสอนซ่ึงมีความจําเปน จะตองเลือกโรงเรียนอยางเจาะจง สําหรับเขารวมโครงการทดลองสรางขอกระทงใหมๆ ของแบบสอบ ผู ตดั สินใจจะสามารถจดั เตรียมวางโครงการลว งหนาไดดีเมื่อมีโรงเรียนมาใหเลือกแตตัวเลือกเหลาน้ีจะยังไม มจี นกวาจะมีรายชอ่ื ของเรยี นทจี่ ะสอบถามไป เม่ือโรงเรียนไดรับการติดตอแลว จึงจะมีการตัดสินเกี่ยวกับ
โรงเรียนท่ีมีความเต็มใจรวมในการทดลองแบบสอบดังนั้น ผูพัฒนาแบบสอบจึงตองเลือกโรงเรียนที่ สอดคลองกับความตองการตามแบบสมุ ตัวอยางมากที่สดุ (แบบการสุมจะไดรับการตดั สนิ ใจเลอื กวิธีการมา 16 กอน) และเขาตอ งกาํ หนดตารางเฉพาะในการบริหารแบบสอบถามในการทดลองตามรูปแบบของแบบ สอบ ดงั น้ัน ในโครงการสวนใหญส ถานการณจ ึงตองตัดสินใจจงึ ตอ งมีจํานวนมาก และน้ีเปน เครือ่ งแสดง ความท่ชี ดั เจนถึงความตองการขอมลู จากการประเมินกระบวนการ 3. ยุทธวิธีในการประเมินกระบวนการ จะบอกลักษณะสําคัญใหญๆ ของโครงการรางโครงการ เปน ตน วา มโนทัศนท่ตี อ งการสอน และปริมาณของการอภปิ รายทจ่ี ะมีในความหมายน้ีเพื่อบรรยายวา เกิด อะไรขึ้นจริงๆ สารนิเทศน้ีจะใหประโยชนโ ดยเฉพาะอยางยิ่งในการกําวาทําไมวัตถุประสงคจึงบรรลุหรือไม บรรลุ สวนประกอบทีเ่ ปน หัวใจสําคญั ของการประเมินกระบวนการ มี 4 อยาง คอื 1. การจดั หานักประเมินกระบวนการเตม็ เวลา 2. เคร่อื งมือท่เี ปน ส่อื ในการบรรยายกระบวนการ 3. การรวมประชุมอยางสมํ่าเสมอระหวางนักประเมินกระบวนการ และบุคลากรใน โครงการ หรอื ในแผนงานเอง 4. การปรับปรุงโครงการประเมินอยูเปนนิจสิน นักประเมินกระบวนการควรไดประชุม พบปะกบั ผูตดั สนิ ใจในโครงการเปนระยะแตในการประชุมนี้ ผูอํานวยโครงการอาจจะอภิปรายกับบุคลากร ในแผนงานเพ่ือชี้ถึงผทู เ่ี กย่ี วขอ งและผลประโยชนข องกจิ กรรมในอนาคต โดยที่ผูประเมินจะยังคงเงียบและ ฟง เปนสวนใหญผปู ระเมนิ อาจจะจดั เตรียมสารสนเทศเกี่ยวกับการดําเนินการท่ีผานมาใหพรอมเพื่อชวยใน การจําแนกประเด็นที่จะกระทําตอไป หลังจากผูตัดสินเองไดแจกแจงประโยชนและคําถามแลวผูประเมิน อาจจะใหขอมูลอีครั้งวา อะไรอยูในประเด็นท่ีเขามีอยู ถึงแมวาจะมีขอมูลอ่ืนๆ ท่ีนาสนใจผูประเมินก็จะ เก็บเอาไวจนกวาจะถึงเวลาที่เหมาะสม ระหวางการประชุมเพ่ือใหขอมูลยอนกลับเก่ียวกับการประเมิน กระบวนการ ผูตัดสินใจอาจจะกําหนดเง่ือนไขของประเด็นท่ีตองการขอมูลยอนกลับ และผูประเมินให สารนิเทศตาทกรอบทีใหไวนั้น หรือผูประเมินอาจจะชวยผูวางแผนเองในการกําหนดปญหาท่ีตองการ คําตอบในการประชุมเพื่อใหขอมูลยอนกลับคร้ังตอไป ซ่ึงผูประเมินอาจทําไดโดยการวางแผนรวบรวม ขอมูลยอๆ แทรกในขณะน้ันทันที และช้ีแจงใหผูตัดสินทราบวามันจะชวยใหสารนิเทศที่เขาตองการหรือ ไมเชนนั้น นักประเมินอาจจะทําไดมากกวานั้นผูวางแผน โดยกําหนดปญหาที่ตองการคําตอบและขอมูลก็ ตองการเลยก็ไดในการรวบรวมสารนิเทศ นักประเมินกระบวนการตองใชวิธีการท้ังท่ีมีแบบแผนและไมมี แบบแผน เชน การวิเคราะหปฏิกิริยา การบันทึกอยางอิสระภายหลังส้ินสุดการดําเนินงานแตละวัน การ สมั ภาษณ การจดั อันดับ บนั ทึกรายวนั ของเจา ของโครงการ วิธีการเก่ียวของกับการเลือกปฏิบัติของบันทึก การประชุมคณะกรรมการ การปรับปรุงขายงาน และกลองแสดงความคิดนอกจากตัวแปรท่ีสําคัญตาม ทฤษฎีแลว ผูประเมินกระบวนการยังอาจจะคนหาเหตุ หรือกรณีอ่ืนท่ีไมไดเขามามีสวนรวมแตเปน เหตกุ ารณท ีม่ คี วามสําคัญตอกระบวนการ ดังนั้น ผูประเมินจึงตองใชเครื่องมือใดๆ เทาที่จะหาได เพื่อสาว ไปถึงสิ่งท่ีแสดงใหเห็นปญหาอยางแทจริงคุณคาของการประเมินกระบวนการไมไดอยูที่ความสัมพันธกับ การประเมินอ่ืนๆเทา น้ันแตอยทู ี่ 17 1. การประเมินกระบวนการข้ึนอยูกับผลประเมินบริบทหรือสภาวะแวดลอม และการ ประเมินปจจัย คือ ถา สามารถประเมินสภาวะแวดลอมและปจจยั ไดด มี าก ผูจัดการโครงการก็มีความมั่นใจ
มากขึ้นในการเลือกการดําเนินการ และถาปรากฏความขัดแยงนอยก็ตองมีการประเมินกระบวนการมาก ข้ึน นั่นคือ ถาการกําหนดวัตถุประสงคและการวางโครงการคลุมเครือ โครงการน้ันอาจจะเปนหัวขอของ ปญหาและบางครง้ั ก็เปนเหตุแหงความลมเหลว ซึ่งการประเมินสภาวะแวดลอมและปจจัยจะชวยชี้ใหเห็น และแกปญหาแลวตั้งแตตน พอถึงการทําตามกระบวนการจําเปนที่จะตองมีขอมูลยอนกลับ โดยตอเน่ือง เกี่ยวกับวาทําอยางไรโครงการน้ันจึงจะทําหนาท่ีไดอยางสมบูรณที่สุด ในกรณีเชนน้ีการประเมิน กระบวนการจึงจาํ เปน ท่สี ุดท่สี ามารถกระทําหนาทน่ี ี้ 2. การประเมินกระบวนการมีความสําคัญมากกวาการประเมินผลผลิตในระยะแรกการ กําหนดแผนงาน แตแนวโนมท่ีจะกลับกันถา โครงรา งของการพฒั นาแผนงาน อาศัยการสํารวจนอยลง แตมี โครงรางที่แนนอนมากข้ึน การประเมินกระบวนการและการประเมินผลผลิตจะข้ึนตอกันและกัน คือ การ ประเมนิ กระบวนการจะเขา ไปมีสว นในการแปลความส่ิงที่เกิดขึ้นและถาตองเปล่ียนแปลงกระบวนการ จะ ไมสามารถตกลงไดโดยไมทราบวากระบวนการนั้นใหผลอยางไรบาง จึงตองอาศัยสารนิเทศจากการ ประเมนิ ผลผลติ เขา มารวมดว ยโดยสรปุ ภายใตก ารประเมินกระบวนการ สารนเิ ทศจะถูกวิเคราะหรวบรวม และนําเสนอเทาที่ผูดําเนินโครงการตองการสารนิเทศนั้น อาจจะบอยทุกวันถาจําเปน เฉพาะอยางยิ่ง ในชวงระยะแรกๆ ของโครงการ ทั้งนี้การประเมินนี้ไมเพียงแตใหสารนิเทศที่ตองการแกผูตัดสินใจในการ คาดคะเนลวงหนา และการปฏิบัติเพื่อแกปญหาเทาน้ัน แตยังไมตองบันทึกสารนิเทศของกระบวนการ สาํ หรับแปลความหมายของความสาํ เร็จของโครงการดว ย 3. การประเมินผลผลิตโครงการ มีจุดหมายเพ่ือวัดและแปลความหมายของความสําเร็จ ไมเฉพาะเม่ือสิ้นสุดวัฏจักรของโครงการเทานั้น แตยังมีความจําเปนย่ิงในระหวางการปฏิบัติตามโครงการ ดวยระเบียบวิธีทั่วๆ ไปของการประเมินผลผลิต จะรวมสิ่งตอไปน้ีเขาไวดวยกัน คือ การดูวาการกําหนด วัตถุประสงคน้ันนําไปใชไดหรือไม เกณฑในการจัดท่ีสัมพันธกับวัตถุประสงคของการทํากิจกรรมคืออะไร เปรียบเทียบผลที่วัดมาไดกับมาตรฐานสัมบูรณ (Absolute criteria) หรือมาตรฐานสัมพันธ (Relative criteria) ที่กําหนดไวกอน และทําการแปลความหมายถึงเหตุของสิ่งท่ีเกิดขึ้น โดยอาศัยรายงานจากการ ประเมินสภาวะแวดลอม ปจจัย และกระบวนการรวมดวยเกณฑนั้นอาจเปนไดท้ังเกณฑท่ีเปนเคร่ืองมือ หรือเกณฑท่ีมีความสอดคลองกัน ซ่ึง สครีฟเวน (Scriven) ไดช้ีใหเห็นถึงความแตกตางของเกณฑทั้งสอง ดงั นี้ 1. เกณฑท่ีเปนเคร่ืองมือ จะสัมพันธกับความสําเร็จท่ีอยูในระดับปานกลางและมีสวน ชวยใหเกิดสัมฤทธิผลตามวัตถุประสงคในท่ีสุด เชน กอนท่ีแบบสอบจะถูกสรางขึ้น รูปแบบของแบบสอบ และคําถามจํานวนมากในแบบสอบน้ันจะตองไดรับการจัดทําข้ึนกอนหรือที่นักเรียนจะสามารถอานคําวา Cake ไดอ ยา งเขาใจ เขาตองมีประสบการณเกี่ยวกับสง่ิ ทเี่ ปน ความหมายของคํามากอน 18 2. เกณฑท่ีมีความสอดคลองกัน จะเปนเกณฑเกี่ยวกับเง่ือนไขเบ้ืองตนท่ีถูกกําหนดไวซ่ึง อาจเปนอัตราการตก ออกของโรงเรียนๆ หนึ่งที่เปนอยูถูกลดลงใหไดระดับท่ีกําหนดไว โดยกลุมนักเรียน จะตอ งไดร บั คะแนนสอบทร่ี ะบมุ ากกวา หรือเทียบกับจาํ นวนทกี่ ําหนด หรือจะตองแผนการสอนใหมเขาไป ใชในโรงเรียนน้ัน การระบุเกณฑแบบนี้ข้ึนอยูกับความตองการของผูตัดสินใจโดยเฉพาะเทาท่ีผานมา การ ประเมินมีความหมายเพียงสวนท่ีเปนการประเมินผลผลิตเทานั้นถึงแมวาจะมีการประเมินแบบอื่นที่ตาง จากการประเมินผลผลิต แตการประเมินเหลาน้ีก็ยังคงมีความสัมพันธคลายคลึงกันมากทั้งการประเมิน
สภาวะแวดลอ มและการประเมนิ ผลผลิต จะประเมินสิ่งท่ีมีอยูวาบรรลุเปาหมายใดอยางมีระบบ โดยที่การ ประเมินสภาวะแวดลอมจะพิจารณาโดยสวนรวม และการประเมินผลผลิต พิจารณาความพยายาม เปล่ียนแปลงในระบบ ดังนัน้ การประเมินสภาวะแวดลอ มจึงแสดงท่ีส่ิงจําเพาะในรูปแบบท่ีการประเมินผล ผลิตจะนําไปใชในภายหลัง (ส่ิงที่แสดงอยางเจาะจงนั้นจะเปนเกณฑสําหรับตัดสินความสําเร็จข้ันสุดทาย ของผลผลิต)การประเมินปจ จัยและการประเมนิ ผลผลติ สามารถทจ่ี ะแยกใหเ ห็นไดง าย สําหรับการประเมิน ปจจัยจะเกิดขึ้นกอนดําเนินการเปล่ียนแปลงโครงการ และการประเมินผลผลิตจะเกิดข้ึนในระหวางและ หลังโครงการ ในขณะที่การประเมินสภาวะแวดลอมกําหนดส่ิงจําเพาะสําหรับการประเมินผลผลิต การ ประเมนิ ปจ จยั กแ็ สดงสิง่ จําเพาะสําหรับการประเมินกระบวนการการตดั สินใจโดยใชก ารประเมินปจจัยเปน พื้นฐาน โดยเฉพาะสําหรับการวางแผนการประเมินผลผลิต ข้ันตอนที่สําคัญท่ีสุดในการประเมินปจจัย คือ การประเมินความเหมาะสมของกระบวนการที่เลือก และการประเมินผลผลิตซ่ึงสามารถประยุกตเขาเปน สวนหน่ึงของระเบียบปฏิบัติไดการประเมินผลผลิตจะสืบสาวส่ิงที่มีอยูวา ไดบรรลุวัตถุประสงคแลวหรือ กําลังจะบรรลุ แตการประเมนิ กระบวนการจะประเมนิ สิง่ ทีม่ ีอยูวา ระเบียบการน้ันไดรับการกระทําไปตาม ท่ีตั้งไวหรือไม การประเมินท้ัง 2 ชนิด จะใหขอมูลยอนกลับสําหรับการควบคุมและพัฒนาการ เปล่ียนแปลงระเบียบปฏบิ ัตใิ นกระบวนการ การประเมินกระบวนการทําใหสามารถท่ีจะลงความเห็นไดวา การนําระเบยี บปฏบิ ตั ไิ ปทําจรงิ นนั้ ตรงหรือไมก บั แบบท่วี างไว และการประเมินผลผลติ ชวยใหตกลงใจไดวา วัตถุประสงคน้ันบรรลุหรือไม สารนิเทศทั้งสองชนิดรวมกันจะแสดงใหเห็นอยางหนักแนนถึงสาเหตุได มากกวาอนั ใดอันหนึง่ โดยลาํ พัง ในการตัดสินใจวาระเบียบปฏิบัตินั้นควรดําเนินตอไป โดยมีการแกไขหรือ วา จะตองกลับไปเริ่มตนใหมท ้ังหมด ถึงแมจะเพ่ิมหนาที่ในการควบคุมโครงการเขามาดวย การประเมินทั้ง สองก็ยังคงอํานวยความสะดวกและชวยอธิบายถึงผลท่ีไดจากโครงการอยูการท่ีการประเมินผลผลิต รายงานวา วัตถุประสงคนั้นมีผลสัมฤทธ์ิหรือไมนั้น การประเมินกระบวนการจะแสดงใหเห็นถึงรากฐาน สําหรับการแปลความหมายเหตุผล สําหรับสิ่งท่ีไดมานั้น คือ ถาไมปรากฏผลสัมฤทธ์ิตามวัตถุประสงคก็ จําเปนจะตองรูว า ระเบียบปฏิบัติท่ีตั้งใจไวน้ันไดถูกนําไปปฏิบัติจริงหรือไม การประเมินกระบวนการจะให สารนิเทศสําหรับทําความตกลงใจในขอนี้ และถา ปรากฏผลสัมฤทธ์ิตามวัตถุประสงคก็มีความจําเปนท่ีตอง มคี าํ บรรยายถึงระเบียบปฏบิ ัตทิ ที่ ําใหเ กดิ ผลเชนน้นั ออกมา 19 สรปุ แบบจําลอง CIPP การประเมินบริบทหรือ หมายถึง การประเมินเก่ียวกับสิ่งที่จะเปนสวนสําคัญในการชวยกําหนด วัตถุประสงคของโครงการ เปนส่งิ ทีอ่ ยภู ายนอกโครงการ แตมีผลตอความสําเร็จหรือลมเหลวของโครงการ ไดแก ความตองการของชุมชน และกลุมเปาหมายที่จะรับบริการจากโครงการ จํานวนประชากร กระแส ทิศทางของสังคมและการเมือง สภาพเศรษฐกิจ และปญหาของชุมชน ตลอดจนนโยบายของหนวยงาน ระดบั บนและหนว ยงานทเ่ี กย่ี วขอ งการประเมนิ ปจจัยนําเขาของโครงการ หมายถึง การประเมินทรัพยากร ที่จําเปนสําหรับการนํามาใชในการดําเนินโครงการกําลังคนหรือจํานวนบุคคลท่ีตองใชงบประมาณแหลง เงินทนุ สนบั สนุน วัสดอุ ปุ กรณตางๆ อาคารสถานท่ี เครื่องมือและครุภัณฑการประเมินปจจัยนําเขาจะชวย ในการพิจารณาตัดสินใจวาโครงการนั้นๆ มีความเหมาะสมและเปนไปไดในทางปฏิบัติที่จะทําให วตั ถปุ ระสงคของโครงการบรรลุผลสําเร็จหรือไม และชวยใหเกิดการวางแผนการจัดกิจกรรมของโครงการ ไดอยางเหมาะสมการประเมินกระบวนการดําเนินงานของโครงการ เปนการประเมินเก่ียวกับวิธีการจัด
กิจกรรมของโครงการ การนําปจจัยเขามาใหเหมาะสมมากนอยเพียงไรเปนไปตามลําดับขั้นตอนหรือไม กจิ กรรมท่จี ดั ข้นึ จะกอ ใหเกิดการบรรลวุ ัตถปุ ระสงคของโครงการหรือมีอุปสรรคใดๆเกิดขึ้นเพ่ือจะไดนําผล การประเมินมาปรับปรุงกระบวนการดําเนินงานใหรัดกุมมีประสิทธิภาพมากข้ึนการประเมินผลผิตของ โครงการ เปนการประเมนิ เกยี่ วกบั วธิ กี ารจัดกิจกรรมของโครงการการนาํ ปจจยั เขามาใชเ หมาะสมมากนอย เพียงไรเปนไปตามลําดับขั้นตอนหรือไมกิจกรรมท่ีจัดข้ึนจะกอใหเกิดการบรรลุวัตถุประสงคของโครงการ หรือมีอุปสรรคใดๆ เกิดขึ้น ผลที่ไดรับทั้งหมดจากการดําเนินโครงการไดผลมากนอยเพียงใดเปนไปตาม วัตถุประสงคของโครงการที่กําหนดไวหรือไม การประเมินผลผลิตจะมีการนําไปเปรียบเทียบกับเกณฑ มาตรฐานที่กําหนดไวท่ีจะเปนตัวบงช้ีความสําเร็จหรือลมเหลวของโครงการ เพื่อที่จะไดนําผลประเมินมา ปรับปรุงกระบวนการดําเนินงานใหรัดกุมมีประสิทธิภาพมากขึ้นหรือเพ่ือการตัดสินใจปรับปรุงขยาย โครงการนําไปใชแตเน่ืองตอ ไป และเพอื่ ลม เลิกโครงการ สรปุ ไดวา ผูวิจัยไดศึกษาการประเมินโครงการในรูปแบบของซิปปและรูปแบบการประเมินอ่ืน ๆ ซึ่งมีแนวคิดของนักวิชาการหลายทาน รูปแบบซิปปเปนรูปแบบแรกที่ประเมินองคประกอบทุก ๆ ดานท้ัง ระบบ หรือในลักษณะขององคร วม ตั้งแตด า นบริบท ดานปจ จยั นําเขาดานกระบวนการ ดานผลผลิต จึงได เลอื กใชก ารประเมนิ แบบซิปป (CIPP MODEL ) มาใชกับโครงการน้ี ซ่ึงมีความเหมาะสมกวารูปแบบอ่ืนไม เนน การวิเคราะหจุดใดจุดหน่ึง แตเปนรูปแบบท่ีมีการประเมินอยางตอเน่ืองทําใหไดขอมูลครบถวน ทําให เหน็ ผลการประเมินไดท ุกดานสามารถนาํ ไปสูการตัดสินใจของผูบริหารโครงการวาจะยุติ ปรับปรุง หรือ ดาํ เนินการโครงการตอ ไป 20 8. กรอบแนวคิดในการศกึ ษา ตัวแปรตาม โครงการฝกอบรมหลักสตู ร ตวั แปรอิสระ พนกั งานดบั เพลงิ ของ การประเมนิ โครงการฝกอบรม วิทยาลัยปองกันและ หลกั สตู รพนักงานดบั เพลงิ ของ บรรเทาสาธารณภัย วิทยา วิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณ เขตปราจีนบรุ ี ภัย วทิ ยาเขตปราจีนบรุ ี 1. ดานบรบิ ท 2. ปจจยั นําเขา 3. ดา นกระบวนการ 4. ดานผลผลติ
บทท่ี 3 การดําเนินการวจิ ยั การวิจัยเรื่อง การประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกัน และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี วิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) ) โดยใช รปู แบบการประเมินซปิ ป ( CIPP MODEL )และมุงประเมินโครงการฝกอบรม พนกั งานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจนี บรุ ี ดา นบริบท ดาน ปจจัยนําเขา ดา นกระบวนการ และดา นผลผลิตของโครงการรายละเอียดของการดําเนนิ การวจิ ยั ดังน้ี 1. ประชากร 2. เครื่องมอื ท่ีใชในการวิจยั 3. การสรางเคร่ืองมือในการวจิ ยั 4. การเก็บรวบรวมขอมูล 5. การวิเคราะหขอ มลู 6. สถติ ิทใ่ี ชในการวิเคราะหขอมูล ประชากร ประชากร (Population) ประชากรในการศึกษาครัง้ นี้ ได คอื ผเู ขา รับการอบรมหลักสตู ร พนกั งานดับเพลงิ รนุ ที่ 3. ของวทิ ยาเขตปราจีนบุรี จาํ นวน 90 คน ขอบเขตดานตัวแปร ตวั แปรที่ใชใ นการศกึ ษาวิจัย คือ การประเมนิ โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดบั เพลงิ ของวิทยาลัยปองกนั และบรรเทาสา ธารณภยั วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ไดแ ก 1. บริบท 2. ปจ จัยนําเขา 3. กระบวนการ
4. ผลผลิต เครือ่ งมอื ทใี่ ชใ นการวจิ ัย เคร่อื งมอื ที่ใชใ นการวิจัย ประกอบดวย เคร่อื งมือท่ีใชในการเกบ็ รวบรวมขอ มลู ครง้ั น้ี เปน แบบสอบถาม ( Questionnaire) ท่ีผูวิจยั สรางขึ้น จากการศกึ ษาเอกสารและงานวจิ ัยท่เี กย่ี วของ ดงั น้ี ตอนที่ 1 เปน ขอคาํ ถามท่ีเก่ียวกับ ขอมูลทัว่ ไปของผตู อบแบบสอบถาม ท่เี ปน แบบตรวจสอบ รายการ (Checklist) โดยถามเกย่ี วกบั เพศ อายุ 22 ตอนท่ี 2 เปน ขอคําถามที่เก่ยี วกับ ความคดิ เพือ่ ประเมินโครงการฝก อบรมหลักสตู รพนกั งาน ดับเพลงิ ของวทิ ยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ทเี่ ปนแบบมาตราสวน ประมาณคา (Rating Scale) ตามวิธกี ารของลิเคอร (Likert) จํานวน 20 ขอ ดงั นี้ 1. ดา นบรบิ ท จาํ นวน 5 ขอ 2. ดา นปจจัยนาํ เขา จํานวน 5 ขอ 3. ดา นกระบวนการ จาํ นวน 5 ขอ 4. ดา นผลผลิต จาํ นวน 5 ขอ การสรา งเครื่องมอื ที่ใชในการวจิ ัย ในการวิจัยครงั้ น้ี ผวู ิจัยไดสรางเครือ่ งมือท่ีใชใ นการวิจยั โดยมวี ธิ กี ารสรางเครอื่ งมอื ดงั ตอไปนี้ 1 ศกึ ษาแนวคิด ทฤษฎี และงานวจิ ยั ทีเ่ กีย่ วของกบั ระเบียบกระทรวงมหาดไทย การพฒั นา บคุ ลากร การฝกอบรม ความพงึ พอใจ การใหบ รกิ าร การประเมนิ แบบซปิ ป สําหรับเปนขอมูลในการ กาํ หนดโครงสรา งของแบบสอบถาม 2 ศึกษาวิธีการสรา งแบบสอบถาม และดําเนินการสรา งใหม ีเนือ้ หาครอบคลุมการดําเนนิ งานของ ศูนยอาสาสมัครปองกันภัยฝายพลเรอื น ใน 4 ดาน ประกอบดว ย ดานบริบท ดานปจ จยั นําเขา ดานกระบวนการ และดานผลผลติ 3 นาํ แบบสอบถามทส่ี รางขึ้นเสร็จแลวเสนออาจารยท ี่ปรกึ ษาเพ่ือตรวจสอบความถูกตองของ ภาษา ความชัดเจนของภาษาในกระทงคําถามและนาํ มาปรับปรงุ แกไข 4 นําแบบแบบสอบถามที่ท่ีปรับปรุงเสร็จเรียบรอยแลว ใหผูเชี่ยวชาญทางการดําเนินงานของ ศูนยอาสาสมัครปองกันภัยฝายพลเรือน ประกอบดวย อาจารยวรชพร เพชรสุวรรณ อาจารยท่ีปรึกษา และ นายชัยธรษ บุญมาเจริญวงศ ผูอํานวยการวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี ตรวจสอบความสมเหตุสมผลเชิงประจักษ และตรวจสอบความถูกตองโดยหาคาความ สอดคลอง (IOC) ระหวางขอคําถามกับโครงสรางหลักของเน้ือหา ( พวงรัตน ทวีรัตน,2540 หนา 117) โดยกําหนดใหคาคะแนน ดังนี้ ให +1 เมื่อแนใจวาขอคําถามสอดคลองกับเน้ือหาตามท่ีกําหนดในแตละ ดาน ให 0 เมื่อไมแนใจวาขอคําถามสอดคลองกับเนื้อหาตามที่กําหนดในแตละดาน ให -1 เม่ือแนใจวา ขอ คําถามไมส อดคลองกบั เนื้อหาตามทก่ี ําหนดในแตละดา น
5. เมอ่ื ไดผ ลการพจิ ารณาจากผูเช่ียวชาญ ผูวิจัยไดคัดเลือกขอคําถามที่ไดคาดัชนีความสอดคลอง ตองมีคาเทากับ 0.5 หรือมากกวา ( รัตนะ บัวสนธ ,2538 หนา 53 – 54 ) ซ่ึงผลจากการตรวจสอบ ของผูเช่ียวชาญสําหรับบางขอที่ผูเชี่ยวชาญเสนอแนะเพ่ิมเติม ผูวิจัยไดปรับปรุงแกไขใหมีความสมบูรณ ยิ่งขึ้น แลว นําไปเสนออาจารยท ่ปี รกึ ษา เพอื่ พิจารณาความถกู ตอ งสมบูรณ ดงั แสดงในภาคผนวก 23 6. นําแบบสอบถามฉบับสมบูรณแลวไปทดลองใช (Try Out ) กับพนักงานดับเพลิง วิทยาเขต พิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก จํานวน 32 คน และนําผลมาวิเคราะหหาความเชื่อมั่น โดยใชวิธีการหาคา สัมประสิทธิ์แอลฟา ตามวิธีการของครอนบาค ดวยโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูปไดคาความเชื่อม่ัน เทา กบั .8238 7. นําแบบสอบถามท่ผี า นการตรวจสอบคณุ ภาพแลว มาปรับปรุงแกไขใหสมบรู ณย่ิงขึ้นแลวนาํ ไป เกบ็ ขอมลู กบั กลุมประชากรตอไป การรวบรวมขอ มลู การเกบ็ รวบรวมขอมลู โดยการดําเนนิ การดงั น้ี 1.ขอหนังสือแนะนําตวั ผูอ ํานวยการวิทยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี เพอ่ื ขอความรวมมือในการเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัย 2. ผูวิจยั ติดตอสง เครื่องมือวจิ ยั ไดแกแบบสอบถามถึงสถานศึกษาดว ยตนเอง จํานวน 90 ฉบบั และจดั เกบ็ ดว ยตนเอง ซง่ึ สามารถตดิ ตามและรวบรวมไดจํานวนทั้งสน้ิ 90 ฉบับ คิดเปนรอ ยละ 100 การวิเคราะหข อมลู ผวู จิ ัยไดจัดทาํ การวเิ คราะหข อมูล ดังน้ี ตอนที่ 1 เปน ขอคาํ ถามท่ีเกย่ี วกับ ขอมูลท่วั ไปของผตู อบแบบสอบถาม โดยถามเกยี่ วกบั เพศ อายุ โดยวิธีการหาความถแี่ ละคารอ ยละ ตอนที่ 2 เปนขอคาํ ถามที่เก่ยี วกบั ความคดิ เห็นความคดิ เพื่อประเมนิ โครงการฝกอบรมหลักสตู ร พนกั งานดบั เพลงิ ของวทิ ยาลัยปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ทีเ่ ปนแบบมาตรา สวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธิ ีการของลิเคอร (Likert) จํานวน 20 ขอ จําแนกเปน ดานบรบิ ท จาํ นวน 5 ขอ ดานปจจยั นาํ เขา จํานวน 5 ขอ ดา นกระบวนการ จาํ นวน 5 ขอ และดานผลผลติ จํานวน 5 ขอ โดยใชวธิ ีการหาคา สถิตวิ ิเคราะห ดังนี้ 1. คาเฉลย่ี ( ) คา สวนเบีย่ งเบนมาตรฐาน ()เปน รายขอ รายดาน โดยไดกําหนดระดับความ คดิ เห็น ออกเปน 5 ระดับ ( บุญเรยี ง ขจรศิลป ,2539 หนา 94 ) ดงั น้ี ใหคะแนน 5 หมายความวา เห็นดว ย มากทส่ี ดุ ใหค ะแนน 4 หมายความวา เห็นดว ย มาก ใหคะแนน 3 หมายความวา เหน็ ดวย ปานกลาง ใหคะแนน 2 หมายความวา เห็นดวย นอย ใหคะแนน 1 หมายความวา เหน็ ดว ย นอยทีส่ ดุ 24
ประมวลขอ มูลโดยใชโ ปรแกรมคอมพวิ เตอรส าํ เรจ็ รูป เพ่อื หาคาทางสถิติ ในการวิเคราะหขอมลู เน้ือหาความคดิ เห็น โดยใชเ กณฑส มั บูรณ (Absolute Criteria) เปน เกณฑในการประเมินคาเฉล่ยี (สาํ นักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแหง ชาติ. 2536 : 21, อา งถึงในรตั นะ บัวสนธ. 2540) ดงั น้ี คะแนนเฉลยี่ 4.50 – 5.00 หมายถงึ เหน็ ดวย มากที่สุด คะแนนเฉลยี่ 3.50 – 4.49 หมายถงึ เห็นดวย มาก คะแนนเฉลย่ี 2.50 – 3.49 หมายถงึ เห็นดว ย ปานกลาง คะแนนเฉลีย่ 1.50 – 2.49 หมายถงึ เหน็ ดวย นอย คะแนนเฉลี่ย 1.00 – 1.49 หมายถงึ เหน็ ดวย นอ ยทสี่ ดุ สถิติทีใ่ ชใ นการวจิ ยั การวจิ ยั ครั้งน้ี ผวู ิจัยใชสถิติในการวิเคราะหขอ มูลคือ 1. การหาคา ดัชนคี วามสอดคลอ ง (IOC) โดยใชสูตร เมอื่ IOC คอื IOC = R R คือ N คือ N ดัชนีความสอดคลองในความคดิ เห็นของผูเชยี่ วชาญ ผลรวมคะแนนความคดิ เหน็ ของผูเชย่ี วชาญทัง้ หมด จํานวนผูเ ชยี่ วชาญ (พวงรัตน ทวีรตั น,2540) 2. คา ความถี่ ( Frequency ) 3. คา รอยละ ( Percentage ) 4. คาเฉลยี่ (Mean) X = N เมือ่ เปน คา เฉลย่ี X เปนผลรวมของความถขี่ องคะแนนทงั้ หมด N เปนจํานวนผูประเมินทง้ั หมด 5. คา เบยี่ งเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สูตร = (x μ)2 บทท่ี 4 N ผลการวิเคราะหข อมลู การวจิ ัยเรอ่ื งการประเมินโครงการฝกอบรมหลักสตู รพนักงานดบั เพลงิ ของวิทยาลัยปองกนั และ บรรเทาสาธารณภยั วิทยาเขตปราจนี บรุ ี ผวู ิจยั ไดวิเคราะหขอ มูล ดงั นี้
ตอนที่ 1 ผลการวิเคราะหข อมูลเกย่ี วกับ ขอมลู ทัว่ ไปของผูตอบแบบสอบถาม โดยถามเก่ียวกบั เพศ อายุ ตอนที่ 2 ผลการวิเคราะหข อมูล ความคดิ เพอ่ื ประเมนิ โครงการฝก อบรมหลักสตู รพนักงาน ดบั เพลงิ ของวิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี แบงออกเปน 3 ดา น ดังน้ี 1. ดานบรบิ ท 2. ดา นปจ จยั นาํ เขา 3. ดา นกระบวนการ 4. ดานผลผลติ 27 ผลการวิเคราะหขอมูล ตอนท่ี 1. ขอ มูลเกยี่ วกับ ขอมูลทั่วไปของผูตอบแบบสอบถาม โดยถามเกีย่ วกับ เพศ อายุ การวิเคราะหขอมลู ขอมูลทว่ั ไปของผตู อบแบบสอบถาม โดยถามเกย่ี วกบั เพศ อายุ วทิ ยาเขตปราจีนบรุ ี จาํ นวน 90 คน ตารางที่ 4.1 แสดงคา ความถ่ี และรอ ยละของผเู ขา รับการอบรมพนกั งานดับเพลงิ รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจนี บรุ ี จําแนกตาม เพศ อายุ
ขอมูล จํานวน รอ ยละ 77 85.60 1. เพศ รวม 13 14.40 ชาย รวม 90 100 หญงิ 9 26 10 2. อายุ 33 28.90 18 – 29 ป 19 36.70 30 – 39 ป 3 21.10 40 – 49 ป 90 3.30 50 – 59 ป 100 60 ปข้นึ ไป จากตารางที่ 1 พบวา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 วิทยาเขตปราจีนบุรี เปน เพศชาย จํานวน 77 คน คิดเปนรอยละ 85.60 เพศหญิง 13, คน คิดเปนรอยละ 14.40 สวนมากมี อายุ 40-49 ป จํานวน 33 คน คิดเปนรอยละ 36.70 รองลงมามีอายุ 30-39 ป จํานวน 26 คน คิดเปนรอยละ 28.90 และตํา่ สดุ มอี ายุ 60 ปขึ้นไป คดิ เปน รอยละ 3.30 ตามลาํ ดับ 28 ตอนที่ 2 ผลการวิเคราะหความคดิ ในการประเมนิ โครงการฝกอบรมหลักสตู รพนกั งานดับเพลิง ของวทิ ยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ผวู จิ ัยวเิ คราะหด ว ย คา เฉล่ีย ( ) คา สว นเบย่ี งเบนมาตรฐาน (.) ตารางที่ 4.2 ผลการวเิ คราะหข อมูล เกย่ี วกับ ความคิดในการประเมนิ โครงการฝกอบรม หลักสตู รพนักงานดบั เพลงิ ของวทิ ยาลัยปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั วิทยาเขตปราจีนบุรี โดยรวมและรายดาน รายการประเมนิ ระดบั ความคดิ เหน็ ระดบั
1. ดานบริบท 4.55 .38 มากทส่ี ดุ 2. ดานปจจยั นําเขา 4.61 .34 มากท่ีสดุ 3. ดานกระบวนการ 4.59 .31 มากที่สุด 4. ดา นผลผลติ 4.59 .33 มากที่สดุ 4.58 .34 รวมเฉลยี่ จากตารางที่ 4.2 พบวา ผเู ขา รบั การอบรมพนกั งานดับเพลงิ รนุ ท่ี 3 วทิ ยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการ ฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉล่ีย 4.58 และเมื่อพิจารณารายดานพบวา ดาน ปจจัยนําเขา อยูใน ระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.61 รองลงมาดาน ผลผลิต ในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.59 และ ตา่ํ สดุ ดา น บริบท อยูในระดับ มากทส่ี ุด มีคาเฉล่ีย 4.55 29 ตารางท่ี 4.3 ผลการวิเคราะหขอมูล เก่ียวกับ ความคดิ ในการประเมนิ โครงการฝกอบรม หลกั สตู รพนกั งานดับเพลงิ ของวิทยาลยั ปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภยั วิทยาเขตปราจีนบุรี ดานบริบท ขอ ท่ี รายการประเมิน ระดับความคดิ เห็น ระดับ ดานบรบิ ท 4.48 .62 มากทส่ี ดุ 1 วตั ถุประสงคของโครงการมีความชดั เจน เขา ใจงาย 2 วัตถปุ ระสงคของโครงการชว ยใหเ กดิ ทักษะดา นการ 4.56 .63 มากที่สดุ ดบั เพลิง มากทส่ี ุด 3 วัตถปุ ระสงคของโครงการมความสอดคลอ งกบั กิจกรรม 4.63 .52 มากที่สุด 4 วัตถุประสงคของโครงการสอดคลอ งกับนโยบาย 4.52 .60 ของกรมปองกนั และบรรเทาสาธารณภยั 5 โครงการฝก อบรมพนักงานดับเพลิงตอบสนองกับ 4.58 .51 มากที่สุด นโยบายของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภยั
รวมเฉลยี่ 4.55 0.57 จากตารางที่ 4.3 พบวา ผเู ขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 วิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี ดา นบริบท โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.55 เม่ือพิจารณารายขอพบวา สูงสุด คือขอ 3 .วัตถุประสงคของโครงการมความสอดคลองกับกิจกรรม ซ่ึงอยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉล่ีย 4.63 รองลงมา คือขอ 5. โครงการฝกอบรมพนักงานดับเพลิงตอบสนองกับนโยบายของกรมปองกันและ บรรเทาสาธารณภัย อยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.58 และตํ่าสุดคือขอ 1.วัตถุประสงคของ โครงการมคี วามชดั เจน เขา ใจงา ย อยูในระดบั มากทส่ี ดุ มคี า เฉล่ีย 4.48 30 ตารางที่ 4.4 ผลการวเิ คราะหขอมูล เกย่ี วกับ ความคิดในการประเมนิ โครงการฝกอบรม หลักสูตรพนักงานดบั เพลิง ของวทิ ยาลยั ปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ดา นปจ จยั นาํ เขา ขอ ที่ รายการประเมนิ ระดบั ความคดิ เห็น ระดับ ดานปจ จัยนําเขา 1 มีสถานท่ีปฏิบตั ิกิจกรรมทเ่ี หมาะสม 4.63 .58 มากที่สุด 2 ใชเ วลาในการปฏิบัติกิจกรรมไดอ ยางเหมาะสม 4.60 .55 มากที่สดุ 3 มกี ารนําสื่อ อปุ กรณ เทคโนโลยมี าใชใ นการ ฝก อบรม 4.63 .50 มากที่สดุ 4 มเี จา หนา ท่ีที่มีความรคู วามสามารถในการปฏิบัติกิจกรรม 4.62 .59 มากทสี่ ดุ 5 มจี ัดงบประมาณไดเ หมาะสมกบั แตละกิจกรรมการ 4.57 .58 มากทส่ี ุด รวมเฉลี่ย 4.61 .56 จากตารางท่ี 4.4 พบวา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 วิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต
ปราจนี บรุ ี ดา นปจจยั นาํ เขา โดยรวมอยูในระดับ มากที่สุด มคี าเฉลีย่ 4.61 เมอื่ พจิ ารณารายขอพบวา สูงสุดคือขอ 1. มีสถานท่ีปฏิบัติกิจกรรมที่เหมาะสม ซ่ึงอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.63 รองลงมา คือ ขอ 3 . มีการนําส่ือ อุปกรณ เทคโนโลยีมาใชในการ ฝกอบรม อยูในระดับ มากท่ีสุด มี คา เฉล่ยี 4.63 และตาํ่ สุดคอื ขอ 5. มจี ดั งบประมาณไดเหมาะสมกับแตละกิจกรรมการ อยูในระดับ มาก ท่ีสดุ มีคา เฉลยี่ 4.57 31 ตารางที่ 4.5 ผลการวิเคราะหขอมูล เกย่ี วกับ ความคดิ ในการประเมนิ โครงการฝก อบรม หลักสูตรพนกั งานดับเพลิง ของวิทยาลัยปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี ดานกระบวนการ ขอ ที่ รายการประเมิน ระดับความคิดเหน็ ดานกระบวนการ ระดบั 11 มกี ารประชาสมั พันธใหแ ตละหนวยงานไดทราบถงึ 4.69 .53 มากทสี่ ุด กจิ กรรมทจี่ ดั ขึน้ 4.62 .53 มากที่สุด 12 การจัดกิจกรรมชวยกระตุนใหเกิดทกั ษะในการ ดบั เพลิง 4.60 .55 มากที่สดุ 13 การจัดกิจกรรมมีความเหมาะสมกับเวลา 4.53 .60 มากทส่ี ดุ 14 มีการจัดบรรยากาศ สภาพแวดลอมไดเ อือ้ 4.51 .56 มากที่สดุ ตอ การฝกอบรม 15 วทิ ยากรมคี วามรอบรู สามารถถา ยทอด เน้ือหาวิชา ไดการเช่อื มโยงเนอ้ื หาในการฝกอบรม รวมเฉล่ยี 4.59 0.55 จากตารางที่ 4.5 พบวา ผเู ขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 วิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี ดานกระบวนการ โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.59 เมื่อพิจารณารายขอ พบวา สูงสดุ คือขอ 1. มีการประชาสัมพันธใหแตละหนวยงานไดทราบถึงกิจกรรมที่จัดข้ึน ซ่ึงอยูในระดับ
มากท่สี ุด มคี า เฉล่ีย 4.69 รองลงมา คือ ขอ 2. การจัดกิจกรรมชวยกระตุนใหเกิดทักษะในการ ดับเพลิง อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.62 และตํ่าสุดคือขอ 5. วิทยากรมีความรอบรู สามารถถายทอด เนื้อหาวิชา ไดการเช่อื มโยงเนื้อหาในการฝก อบรม อยใู นระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลยี่ 4.51 32 ตารางท่ี 4.6 ผลการวิเคราะหขอมลู เก่ยี วกับ ความคิดในการประเมินโครงการฝก อบรม หลักสตู รพนักงานดบั เพลิง ของวทิ ยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจีนบุรี ดานผลผลิต ขอ ที่ รายการประเมนิ ระดบั ความคิดเห็น ดา นผลผลิต ระดบั 1 ทา นสามารถฝกปฏิบตั ิการดบั เพลิง ประเภทตางๆ ตาม 4.62 .51 มากทส่ี ุด แผนผจญเพลิง 4.68 .51 มากทสี่ ุด 4.60 .59 มากทส่ี ุด 2 ทา นสามารถเขา รวมในการปฏิบตั ิกจิ กรรมได 4.57 .61 มากทส่ี ดุ 3 ทานสามารถใชส ื่อ อุปกรณ เทคโนโลยมี าใชใ นการ 4.51 .64 มากทสี่ ดุ ดบั เพลิง 4 ทานมีความรูความสามารถในการปฏิบตั ิ กจิ กรรม 5 การฝกอบรมชว ยใหขาพเจา มีจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณ นกั ดับเพลิงและกภู ัย รวมเฉลี่ย 4.59 .57 จากตารางท่ี 4.6 พบวา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 วิทยาเขตปราจีนบุรี เห็น วา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจนี บุรี ดา นผลผลิต โดยรวมอยใู นระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.59 เม่ือพิจารณารายขอพบวา สูงสุด คือขอ 2. ทานสามารถเขารวมในการปฏิบัติกิจกรรมได ซ่ึงอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.68 รองลงมา คือ ขอ 1. ทานสามารถฝกปฏิบัติการดับเพลิง ประเภทตางๆ ตามแผนผจญเพลิง อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.62 และตํ่าสุดคือขอ 5. การฝกอบรมชวยใหขาพเจามีจริยธรรมและ จรรยาบรรณนกั ดบั เพลิงและกภู ยั อยูในระดับ มากทส่ี ุด มคี าเฉล่ยี 4.51
บทที่ 5 สรุป อภปิ รายผล และขอเสนอแนะ การวจิ ัยเร่อื ง การประเมินโครงการฝก อบรมหลักสูตรพนกั งานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและ บรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ผูวิจัยนําเสนอจุดมุงหมายของการวิจัย วิธีดําเนินการวิจัย สรุป ผลการวิจัย อภปิ รายผล และขอเสนอแนะ ดังนี้ จุดมงุ หมายของการวิจยั เพื่อประเมินโครงการการประเมินโครงการฝกอบรมพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและ บรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจนี บุรี ดานบริบท ดา นปจจยั นาํ เขา ดานกระบวนการ และ ดานผลผลิต ของโครงการ วธิ ีดาํ เนนิ การวิจยั 1. ขอบเขตดานเนอื้ หา ในศึกษาความคิดเห็นของผเู ขารับการอบรมพนกั งานดบั เพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี มี การศึกษาครอบคลุมเน้ือหาตามการประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ใน 4 ดาน ประกอบดวย ดานบรบิ ท ดา นปจ จยั นาํ เขา ดา นกระบวนการ และดานผลผลติ 2. ขอบเขตดานประชากร ประชากรในการศกึ ษาครั้งนี้ ไดแก ประชากร (Population) ประชากรในการศึกษาคร้ังน้ี ได คือ ผู เขา รบั การอบรมหลกั สตู รพนกั งานดับเพลงิ รุนท่ี 3. ของวทิ ยาเขตปราจีนบุรี จาํ นวน 90 คน 3. เคร่ืองมอื ทีใ่ ชใ นการวิจัย เคร่ืองมือท่ีใชในการเก็บรวบรวมขอมูลครั้งน้ี เปนแบบสอบถาม ( Questionnaire) ท่ีผูวิจัยสราง ข้ึน จากการศกึ ษาเอกสารและงานวิจัยทีเ่ กยี่ วของ แบง ออกเปน 2 ตอน ดงั น้ี ตอนที่ 1 เปนขอคําถามท่ีเกี่ยวกับ ขอมูลท่ัวไปของผูตอบแบบสอบถาม ที่เปนแบบตรวจสอบ รายการ (Checklist) โดยถามเก่ียวกับ เพศ อายุ ตอนที่ 2 เปนขอคําถามที่เกี่ยวกับ ความคิดเพื่อประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงาน ดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี ท่ีเปนแบบมาตราสวน ประมาณคา (Rating Scale) ตามวิธีการของลิเคอร (Likert) จํานวน 20 ขอ ดังน้ี ดานบริบท จํานวน 5 ขอ ดา นปจจยั นาํ เขา จาํ นวน 5 ขอ ดา นกระบวนการ จํานวน 5 ขอ และดานผลผลติ จาํ นวน 5 ขอ 34
สรุปผลการวิจัย จากการวิเคราะหขอมลู สามารถสรุปผลการวจิ ัยไดด ังนี้ ผลการศกึ ษาความคดิ เหน็ ของผูเขา รับการอบรมพนกั งานดับเพลิง รนุ ท่ี 3 ของวิทยาเขต ปราจนี บุรี พบวา 1 ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี สวนมากเปนเพศ ชาย จํานวน 77 คน คิดเปนรอยละ 85.60 และมีอายุ 40-49 ปข้ึนไป จํานวน 33 คน คิดเปนรอยละ 36.70 รองลงมามีอายุ 30-39 ป จํานวน 26 คน คดิ เปน รอ ยละ 28.90 และตาํ่ สดุ มีอายุ 60 ปขน้ึ ไป จํานวน 3 คน คิดเปน รอ ยละ 3.30 2. ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี มีความคิดในการ ประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยา เขตปราจีนบุรี โดยรวม อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.58 เมื่อพิจารณารายดานพบวา ดานปจจัย นําเขา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวาโครงการฝกอบรม หลักสตู รพนกั งานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.61 ดาน ผลผลิต อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.59 ดาน กระบวนการ อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉล่ีย 4.59 และดาน บริบท อยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.55 เม่ือ พจิ ารณารายดานปรากฏผล ดังนี้ ดานบริบท ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.55 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการ อบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา วัตถุประสงคของโครงการมความ สอดคลอ งกับกิจกรรม ระดับ มากที่สุด ดานปจ จยั นําเขา ผูเขา รบั การอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยใู นระดับ มากทส่ี ุด มคี า เฉล่ยี 4.61 เมอื่ พิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีสถานที่ปฏิบัติกิจกรรมท่ีเหมาะสมระดับ มากทสี่ ดุ 35 ดานกระบวนการ ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยใู นระดับ มากทีส่ ุด มคี าเฉลย่ี 4.59 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีการประชาสัมพันธใหแตละหนวยงานได ทราบถึง กจิ กรรมทจ่ี ดั ขึน้ ระดับ มากท่ีสดุ
ดานผลผลิต ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.59 เม่ือพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการ อบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา ทานสามารถเขารวมในการปฏิบัติ กิจกรรมได ระดบั มากทสี่ ดุ อภปิ รายผลการวิจัย การวจิ ยั เรอื่ ง การประเมินโครงการฝก อบรมหลกั สตู รพนกั งานดบั เพลิง ของวิทยาลยั ปองกนั และ บรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจนี บุรี ผลจากการวิเคราะหขอมูลนาํ มาอภิปรายผล ดังนี้ ผลการศกึ ษาความคดิ เห็นของผเู ขา รับการอบรมพนกั งานดับเพลงิ รนุ ท่ี 3 ของวิทยาเขต ปราจนี บรุ ี พบวา ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี มีความคิดเห็นในการ ประเมินโครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยา เขตปราจีนบุรี โดยรวม อยูในระดับ มากทสี่ ดุ มีคา เฉลี่ย 4.58 เมอ่ื พิจารณารายดานปรากฏผล ดังนี้ ดานบริบท ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉลี่ย 4.55 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการ อบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา วัตถุประสงคของโครงการมความ สอดคลอ งกับกจิ กรรมระดบั มากทส่ี ดุ ดานปจ จัยนําเขา ผูเขา รับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากที่สุด มีคาเฉล่ีย 4.61 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีสถานท่ีปฏิบัติกิจกรรมที่เหมาะสมระดับ มากท่ีสุด 36 ดานกระบวนการ ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉล่ีย 4.59 เม่ือพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการอบรม พนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา มีการประชาสัมพันธใหแตละหนวยงานได ทราบถึงกจิ กรรมที่จัดข้ึน ระดับ มากท่สี ดุ ดานผลผลิต ผูเขารับการอบรมพนักงานดับเพลิง รุนท่ี 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลัยปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขต ปราจีนบุรี โดยรวมอยูในระดับ มากท่ีสุด มีคาเฉลี่ย 4.59 เมื่อพิจารณารายขอพบวา ผูเขารับการ อบรมพนักงานดับเพลิง รุนที่ 3 ของวิทยาเขตปราจีนบุรี เห็นวา ทานสามารถเขารวมในการปฏิบัติ กิจกรรมไดระดบั มากท่สี ดุ
ขอ เสนอแนะ 1. ควรศกึ ษาโดยใชวิธกี ารสัมภาษณผูท ีม่ สี ว นเก่ียวของกับโครงการดว ยตนเองเพ่ือการศึกษาและ เกบ็ รวบรวมขอมูล ทาํ ใหทราบขอมูลเชิงลกึ ยิ่งขนึ้ 2. ควรทาํ การศึกษาประเมินในรูปแบบอื่น เชน การประเมินแบบมสี ว นรว ม การประเมินแบบ 360 องศา ทาํ ใหไดผลการประเมินรอบดานและสามารถนํามาปรับปรงุ และพัฒนาโครงการใหมี ประสทิ ธภิ าพตอไป 3. ควรนาํ ผลการวจิ ัยเสนอผูบรหิ าร วิทยาลยั ปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี เพอื่ นําไปปรบั ปรงุ โครงการฝกอบรม หลกั สตู รพนกั งานดับเพลิงของ วิทยาเขตปราจีนบุรี ใหสามารถผลิต พนกั งานดับเพลงิ ออกปฏิบตั ิหนาทยี่ งั ตน สังกดั ไดอ ยางมคี ุณภาพและมีมาตรฐาน บรรณานุกรม - ระเบยี บกระทรวงมหาดไทย วาดวยการบรหิ ารวิทยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัยพ.ศ.2548 - ประชมุ รอดประเสรฐิ . ช่อื เรอื่ ง, การบรหิ ารโครงการ / พมิ พลกั ษณ, กรงุ เทพฯ : เนติกลุ การพมิ พ, 2528. - สมาน รงั สิโยกฤษฎ. 2522. ความรูท่ัวไปเกย่ี วกับการบริหารงานบุคคล. พิมพครัง้ ท่ี 13 กรงุ เทพมหานคร: ประชาชน. - นพพงษ บญุ จติ ราดลุ ย กรณีการฝกสอน · นพพงษ บญุ จติ ราดุลย กรุงเทพฯ : ภาควิชาบรหิ าร การศกึ ษา คณะครุศาสตร จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลยั , 2525 223. LB2157 . - ศริ ชิ ยั กาณจนวาสี. การใชโปรแกรมคอมพวิ เตอร SPSS/PC+ สาํ หรบั งานวิจยั : การวิเคราะห ขอมลู และแปลความหมาย / 2538 พิมพครง้ั ท่ี 3 - ครี บี ูน จงวุฒิเวศย การสืบคน ประวัติศาสตรวฒั นธรรมทอ งถ่ิน: การเรียนรูกระบวนการเสริมศักยภาพ นกั วิจัยชมุ ชนในพนื้ ที่อําเภอหวานใหญ และอําเภอหนองสงู จงั หวัดมุกดาหาร · 2540. - เกศรนิ มนญู ผล การพฒั นาหลักสตู รฝก อบรมครเู พ่ือเสริมสมรรถภาพดานการจดั ทําหนังสอื . เสริม ประสบการณทสี่ อดคลอ งกบั ทอ งถน่ิ . ปริญญาการศึกษาดุษฎบี ัณฑิต 2544
- นริ ชา ทองธรรมชาติและคณะ (สาํ นักงานคณะกรรมการการศึกษาแหง ชาติ. 2539 : 36 – 97 ) การศึกษาของคนไทยใหก าวทันกระแสโลก (2544 : 12) - องอาจ พงษพิสุทธ์บิ ุปผา ช่ือหนังสอื : การพฒั นาแบบทดสอบความถนัดทางอาชีพและการสรา ง เกณฑป กติ / ป : 2541. - ดเิ รก รตั นสขุ .2528 ความพงึ พอใจของบุคคลท่ีมตี อการทํางานในเชงิ บวก.การคนควา แบบอสิ ระ เชงิ วทิ ยานพิ นธ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหดิ ล. - วีรพงษ เฉลิมจริ ะรตั น. ช่อื เรื่อง, คณุ ภาพในงานบริการ [electronic resource] / พิมพลักษณ, กรงุ เทพฯ : สมาคมสง เสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปนุ ) - จิตตินนั ท เดชะคุปต กรุงเทพฯ: เพยี รสัน เอด็ ดูเคชน่ั อินโดไชนา . (2543). ความรเู บ้ืองตน เกยี่ วกับจติ วิทยาบริการ ใน. มหาวทิ ยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช สาขาวชิ าคหกรรมศาสตร - วรี ะรตั น กจิ เลิศไพโรจน สามประสานเพอ็ บริการเปน เลิศ. กรุงเทพฯ: แปลนสารา 2547. . หวั ใจ การบริการสูความสําเร็จ. พิมพค ร็งท็ 1: กรุงเทพฯ: ซเี อด็ ยูเคชน 2547. - จนิ ตนา บุญบงการ ม.,. สถาบันบัณฑิตพฒั นบริหารศาสตร, กรงุ เทพฯ. (2539). การสราง จิตสาํ นกึ การใหบริการกบั การปรับปรุงบรกิ าร. ภาครัฐ. กรุงเทพฯ: โรงพิม พฟ อรแมทพรินติง. - พวงรัตน ทวีรัตน. (2543). วธิ ีการวิจยั ทางพฤตกิ รรมศาสตรและสังคมศาสตร. พิมพคร้งั ท่ี 7 กรุงเทพฯ : ศนู ยหนังสอื จฬุ าลงกรณม หาวทยิ าลัย. - รตั นะ บัวสนธ์ิ. (2540). การประเมินผลโครงการการวิจยั เชงิ ประเมิน. พิมพคร้ังที่ 1 กรุงเทพฯ : ตนออ แกรมม่ี. - บญุ เรียง ขจรศลิ ป. วธิ ีวจิ ัยทางการศกึ ษา. พมิ พคร้งั ที่ 4. กรงุ เทพมหานคร : พี เอ็น, 2539. - ลว น สายยศ และอังคณา สายยศ. เทคนคิ การวจิ ัยทางการศกึ ษา. พมิ พค ร้ังท่ี 2. กรุงเทพฯ : ศนู ยส ง เสรมิ วิชาการ, 2538. - กาญจนา วฒั าย.ุ การวจิ ัยในชัน้ เรียนเพอ่ื พฒั นาการเรียนการสอน. ม.ป.ท.2544. - รตั นะ บัวสนธ. (2540). การประเมินผลโครงการ การวิจยั เชิงประเมนิ . กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ คอมแพคท.
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก แบบสอบถาม เร่ือง การประเมนิ โครงการฝกอบรมหลักสูตรพนักงานดบั เพลงิ ของวทิ ยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจีนบุรี
แบบสอบถาม เรื่อง การประเมินโครงการฝก อบรมหลักสูตรพนกั งานดบั เพลงิ ของวิทยาลยั ปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจีนบุรี โปรดทาํ เครื่องหมาย √ ในขอ ทเี่ ปน จริงหรอื ตรงกบั ความคดิ เหน็ ของทา นมากท่สี ุด สวนท่ี 1 : ขอมลู ทว่ั ไป 1. เพศ 1) ชาย 2) หญงิ 2. อายุ 1) 18 - 29 ป 2) 30 - 39 ป 3) 40 - 49 ป 4) 50 - 59 ป 5) 60 ปข ึ้นไป สว นท่ี 2 : ความคดิ เห็นเกีย่ วกับดานบริบท ดานปจจยั นําเขา ดา นกระบวนและดานผลผลิตของ โครงการฝกอบรมพนักงานดับเพลงิ ของวิทยาลยั ปองกันและบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจนี บรุ ี ใหทาํ เครอ่ื งหมาย ในชองทีต่ รงกบั ความคดิ เห็นของทาน รายการประเมิน มาก ความคดิ เหน็ นอย ท่ีสุด มาก ปาน นอย ที่สดุ ดา นบริบท กลาง 1.วตั ถปุ ระสงคข องโครงการมีความชัดเจน เขาใจงาย 2. วตั ถุประสงคข องโครงการชวยใหเกดิ ทักษะดานการ ดับเพลิง 3. วัตถปุ ระสงคของโครงการมความสอดคลองกับกิจกรรม 4. วัตถปุ ระสงคข องโครงการสอดคลองกับนโยบาย ของกรมปอ งกันและบรรเทาสาธารณภยั 5. โครงการฝก อบรมพนกั งานดับเพลงิ ตอบสนองกับ นโยบายของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภยั ดานปจจยั นําเขา
6. มีสถานที่ปฏบิ ตั กิ จิ กรรมที่เหมาะสม 7. ใชเวลาในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมไดอ ยางเหมาะสม 8. มกี ารนาํ สื่อ อุปกรณ เทคโนโลยีมาใชใ นการฝก อบรม 9. มเี จา หนา ท่ที ่มี คี วามรูความสามารถในการปฏบิ ตั ิ กจิ กรรม 10. มจี ดั งบประมาณไดเ หมาะสมกบั แตล ะกจิ กรรม ประเดน็ คาํ ถาม ความคดิ เหน็ มาก มาก ปาน นอย นอ ย ที่สดุ กลาง ทส่ี ดุ ดา นกระบวนการ 11. มกี ารประชาสมั พนั ธใ หแ ตล ะหนว ยงานไดท ราบ ถึง กจิ กรรมที่จดั ขน้ึ 12. การจัดกจิ กรรมชวยกระตุนใหเ กดิ ทักษะในการ ดบั เพลิง 13. การจดั กิจกรรมมีความเหมาะสมกบั เวลา 14. มกี ารจดั บรรยากาศ สภาพแวดลอมไดเ อ้ือ ตอการฝก อบรม 15. วิทยากรมีความรอบรู สามารถถายทอด เนอ้ื หาวชิ า ไดการเชื่อมโยงเนื้อหาในการ ฝกอบรม ดา นผลผลติ 16. ทานสามารถฝกปฏิบัติการดับเพลิง ประเภท ตา งๆ ตามแผนผจญเพลงิ 17. ทานสามารถเขา รวมในการปฏบิ ัติกิจกรรมได 18. ทา นสามารถใชสอ่ื อุปกรณ เทคโนโลยมี า ใชในการดับเพลิง 19. ทา นมีความรูค วามสามารถในการปฏิบัติ กจิ กรรม
20. การฝกอบรมชวยใหขาพเจามีจริยธรรมและ จรรยาบรรณนกั ดับเพลงิ และกูภยั ความรวมมือ ขอขอบคุณที่ให นกั ศึกษาหลักสตู รนักบรหิ ารงานปอ งกันและ บรรเทาสาธารณภยั (นบ.ปภ.) รนุ ที่ 10 วทิ ยาลัยปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย กรมปอ งกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย คาดชั นีความสอดคลอ ง (IOC = Index of Congruence)
แบบสอบถามเก่ียวกับการประเมนิ โครงการฝก อบรมหลักสูตรพนักงานดับเพลงิ ของวิทยาลัยปองกนั และ บรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจนี บรุ ี แบบสอบถาม การศกึ ษาวิจัย เรอื่ ง การประเมินโครงการฝก อบรมหลกั สูตรพนักงานดับเพลิง ของวิทยาลยั ปองกนั และบรรเทาสาธารณภยั วทิ ยาเขตปราจีนบุรี คาํ ชแี้ จงผูทรงคุณวุฒิ 1. แบบสอบถามฉบับนี้มจี ํานวน 2o ขอ 2. ในแบบสอบถามแตละขอจะมใี หเ ลือกตอบจํานวน 3 ชอง คอื 1 หมายถึง เห็นดว ยกบั ขอ คาํ ถามทีส่ อดคลอ งกับวตั ถปุ ระสงคข องงานวิจัย 0 หมายถึง ไมแนใจกบั ขอคําถามวาจะสอดคลองกบั วตั ถปุ ระสงคของงานวิจยั -1 หมายถงึ ไมเห็นดวยกับขอคําถามทไี่ มสอดคลองกบั วัตถุประสงคของงานวิจัย ทา นโปรดใสเครือ่ งหมายถูก ( ) ลงในชองท่ีตรงกับความคดิ เหน็ ของทานเอง 3. ในแตล ะขอ ทานสามารถเลอื กในเครอ่ื งหมายถูก ( ) ไดเ พียงครัง้ เดียวเทาน้นั ตัวอยาง รายการ ระดบั ความคิดเห็น 1 0 -1 ขอ เสนอแนะ วตั ถุประสงคของโครงการมีความชดั เจน เขา ใจงาย
คําอธบิ าย จากตวั อยา ง ทานใสเคร่ืองหมาย ลงในชอ ง 1หมายถึง ทานเหน็ ดว ยกบั ขอคาํ ถามท่สี อดคลอง กบั วัตถปุ ระสงคของงานวจิ ยั รายการ 1 ระดับความคิดเห็น ดา นบริบท 0 -1 ขอเสนอแนะ 1. วัตถปุ ระสงคของโครงการมคี วามชดั เจน เขา ใจงา ย 2. วัตถุประสงคของโครงการชวยใหเ กิดทกั ษะดานการดบั เพลงิ 3. วัตถุประสงคของโครงการมความสอดคลองกบั กิจกรรม 4. วัตถุประสงคของโครงการสอดคลองกับนโยบาย ของกรมปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย 5. โครงการฝก อบรมพนกั งานดับเพลงิ ตอบสนองกบั นโยบายของกรม ปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย ดานปจจยั นําเขา 6. มีสถานทีป่ ฏบิ ัติกจิ กรรมทีเ่ หมาะสม 7ใชเ วลาในการปฏิบัตกิ จิ กรรมไดอยา งเหมาะสม 8. มีการนาํ สื่อ อุปกรณ เทคโนโลยมี าใชใ นการฝก อบรม 9. มีเจาหนา ทีท่ ี่มีความรูความสามารถในการปฏิบตั ิกิจกรรม 10. มจี ดั งบประมาณไดเหมาะสมกบั แตละกิจกรรม ดานกระบวนการ 11. มีการประชาสัมพันธใ หแ ตล ะหนว ยงานไดทราบถงึ กิจกรรมทจี่ ดั ข้นึ 12. การจัดกิจกรรมชวยกระตนุ ใหเ กดิ ทักษะในการดับเพลงิ 13. การจดั กิจกรรมมีความเหมาะสมกบั เวลา 14. มีการจัดบรรยากาศ สภาพแวดลอ มไดเอื้อตอการฝก อบรม 15. วิทยากรมคี วามรอบรู สามารถถายทอดเนื้อหาวชิ า ไดการเชื่อมโยง เนอ้ื หาในการฝกอบรม ดานผลผลิต 16. ทานสามารถฝกปฏบิ ตั กิ ารดบั เพลิง ประเภทตางๆ ตามแผนผจญ เพลงิ 17. ทานสามารถเขารวมในการปฏิบัตกิ ิจกรรมได 18. ทานสามารถใชส อ่ื อุปกรณ เทคโนโลยมี า ใชใ นการดับเพลงิ 19. ทา นมคี วามรูความสามารถในการปฏิบัติกจิ กรรม 20. การฝกอบรมชวยใหขา พเจา มจี รยิ ธรรมและจรรยาบรรณนกั ดบั เพลงิ และกภู ยั
คาดัชนคี วามสอดคลอง (IOC = Index of Congruence) แบบสอบถามการประเมนิ โครงกา ฝก อบรมหลักสตู รพนักงานดับเพลงิ ของวิทยาลัยปอ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย วิทยาเขตปราจนี บรุ ี ขอ ท่ี คนที่ 1 คนที่ 2 คนท่ี 3 คนที่ 4 คนที่ 5 R IOC 1.0 1111115 1.0 2111115 1.0 3111115 1.0 4111115 1.0 5111115 0.8 6110114 1.0 7111115 1.0 8111115 0.6 9101013 1.0 10 1 1 1 1 1 4 1.0 11 1 1 1 1 1 5 0.8 12 0 1 1 1 1 4 1.0 13 1 1 1 1 1 5 1.0 14 1 1 1 1 1 5 0.8 15 1 0 1 1 1 4 1.0 16 1 1 1 1 1 5 1.0 17 1 1 1 1 1 5 1.0 18 1 1 1 1 1 5 1.0 19 1 1 1 1 1 5 1.0 20 1 1 1 1 1 5 0.8 21 1 1 1 1 1 5 1.0 22 1 1 1 1 1 5 1.0 23 1 1 1 1 1 5 1.0 24 1 1 1 1 1 5 1.0 25 1 1 1 1 1 5 การหาคาดัชนีความสอดคลอง (IOC) โดยใชส ตู ร เมอ่ื IOC คอื IOC = R R คือ N ดัชนีความสอดคลองในความคดิ เหน็ ของผูเชยี่ วชาญ ผลรวมคะแนนความคิดเหน็ ของผูเช่ียวชาญทง้ั หมด
N คือ จํานวนผเู ช่ยี วชาญ (พวงรัตน ทวีรตั น, 2540) ภาคผนวก ค คาความเช่อื มัน่ ของแบบสอบถาม
คาความเช่อื ม่นั ของแบบสอบถาม Reliability ****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ****** _ R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Reliability Coefficients N of Items = 20 N of Cases = 32.0 Alpha = .8238
ภาคผนวก จ. โครงการฝก อบรมหลกั สูตรพนกั งานดับเพลงิ ของวิทยาลัยปองกนั และบรรเทาสาธารณภัย วทิ ยาเขตปราจีนบรุ ี
Search